OBOP Sp. z o.o., ul. Dereniowa 11, 02-776 Warszawa, tel. (0-22) 644 99 73, 648 20 44-46, fax 644 99 47,

obop@obop.com.pl, www.obop.com.pl

Preferencje polityczne

Polaków w marcu

• Gotowosc wziecia udzialu w wyborach deklaruje 69% Polaków. 11% badanych jeszcze sie waha. Co piaty nie zamierza isc do glosowania. • 23% badanych zamierzajacych isc do wyborów zaglosowaloby na SLD, a 20% na AW „S”. Gotowosc poparcia ROP zadeklarowalo 13% respondentów. Po 12% wskazywalo PSL i UW. KPEiR uzyskala 6% poparcia, a UP - 5%. Do Sejmu nie weszlyby UPR i BdP (po 4%). • Partia drugiego wyboru jest dla 14% badanych AW „S”. Po 11% respondentów w drugiej kolejnosci poparloby ROP, PSL lub SLD. 10% badanych, gdyby mogli oddac drugi glos oddaliby go na UP. 9% poparloby w tej sytuacji UW, a po 6% - KPEiR i BdP. Dla 4% badanych partia drugiego wyboru jest UPR. • 33% badanych wybierajacych sie do glosowania wyklucza mozliwosc poparcia SLD. 16% na pewno nie zaglosowaloby na AW „S”. Po 9% badanych nie poprze ROP oraz UPR, a 8% - BdP. Mozliwosc oddania glosu na PSL odrzucilo 4% respondentów, UW - 3%. Po 2% pytanych na pewno nie zaglosowaloby na KPEiR i na UP. • Po 17% badanych chcialoby po wyborach koalicji AW „S”/UW/ROP lub PSL/SLD. Niewiele mniej osób (16%) zyczyloby sobie sojuszu miedzy SLD/UW/UP. Za koalicja AW „S”/ROP opowiada sie 9%. Po 7% badanych najchetniej widzialoby koalicje AW „S”/PSL/ROP oraz SLD/PSL/UW. • Jednak najwieksze szanse na utworzenie koalicji ma PSL i SLD - uwaza 21% badanych. Po 12% respondentów spodziewa sie, ze wladze obejma AW„S”/UW/ROP albo SLD/UW/UP. 11% pytanych jest zdania, ze najprawdopodobniej rzadzic bedzie SLD, PSL z UW. W opinii 7% badanych najbardziej prawdopodobna jest koalicja AW „S”/PSL/ROP, a w opinii 6% - AW „S”/ROP.

Warszawa, marzec 1997

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

2

Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowan zamieszczonych w te j publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania zródla.

* * *

Gdyby w marcu mialy odbyc sie wybory parlamentarne, to gotowosc wziecia

udzialu w nich zadeklarowalo, tak jak miesiac temu, 69% Polaków uczestniczacych w

marcowym sondazu OBOP1. 48% badanych mówi o tym w sposób zdecydowany, a

21% - z pewnym wahaniem. Jak wskazuje dotychczasowa praktyka, frekwencja bylaby

zapewne nieco nizsza niz wynikaloby to z automatycznego zsumowania odpowiedzi

„zdecydowanie tak” i „raczej tak”.

Co piaty uprawniony do glosowania przyznal, ze nie zamierza korzystac ze swych

praw wyborczych. 11% ankietowanych nie bylo jeszcze pewnych, czy wzieloby udzial w

glosowaniu, czy tez nie.

W ciagu miesiaca nie zmienil sie odsetek osób gotowych uczestniczyc w

wyborach. Nieznacznie ubylo osób nie zamierzajacych glosowac, a przybylo wahajacych

sie, czy glosowac.

GDYBY W NAJBLIZSZA NIEDZIELE ODBYLY SIE WYBORY DO SEJMU, TO CZY WZIALBY(ELABY) PAN(I) W NICH UDZIAL? luty `97 marzec `97 zdecydowanie tak 46% 48% 69% 69% raczej tak 23% 21% raczej nie 8% 7% 24% 20% zdecydowanie nie 16% 13% trudno powiedziec

7%

11%

Najbardziej zdecydowane isc do wyborów sa osoby z wyksztalceniem wyzszym,

badani powyzej 45 roku zycia (najwiecej w wieku 55-64 lata), kierownicy i specjalisci,

emeryci, prywatni przedsiebiorcy, a takze rolnicy. Im lepsza sytuacja materialna

badanych, tym wieksza gotowosc do wziecia udzialu w wyborach. Wsród osób o

róznych orientacja politycznych, najbardziej zainteresowane wybieraniem przedstawicieli

do parlamentu sa osoby o pogladach prawicowych.

1 Sondaz Osrodka Badania Opinii Publicznej z 8-11 marca 1997 r. Zbadano 1018 losowo dobranych doroslych Polaków. Dopuszczalny blad dla takiej wielkosci próby nie przekracza +/-3% przy wiarygodnosci oszacowania równej 95%.

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

3

Preferencje wyborców

Liderem marcowego rankingu jest Sojusz Lewicy Demokratycznej, na które to

ugrupowanie zamierzalo glosowac 23% badanych zdecydowanie lub raczej pewnych, ze

wezma udzial w wyborach2. 20% deklarowalo gotowosc poparcia Akcji Wyborczej

„Solidarnosc”. W porównaniu z poprzednim miesiacem odwrócila sie wiec kolejnosc

liderów. Stalo sie to za sprawa spadku poparcia dla AW „S”, przy bardzo podobnym jak

miesiac wczesniej rezultacie SLD. Notowania AW „S” od lutego pogorszyly sie o 9

punktów procentowych.

PREFERENCJE WYBORCZE POLAKÓW (Dane w proc.) VIII. `96 IX. `96 X. `96 XI.`96 XII. `96 I. `97 II. `97 III. `97 róznica

II-III.`97 wahajacy sie kogo poprzec 20 18 21 21 22 23 15 17 +2 PREFERENCJE OSÓB ZDECYDOWANYCH:

Sojusz Lewicy Demokratycznej (J. Oleksy)

27 24 23 26 21 25 22 23 + 1

Akcja Wyborcza „Solidarnosc” (M. Krzaklewski)

27 28 27 24 25 29 29 20 - 9

Ruch Odbudowy Polski (J. Olszewski)

18 13 15 14 13 16 10 13 + 3

Polskie Stronnictwo Ludowe (W. Pawlak)

12 14 13 14 15 12 12 12 0

Unia Wolnosci (L. Balcerowicz)

7 11 11 13 14 7 12 12 0

Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (Z. Ruminski)

- - - - - - 4 6 + 2

Unia Pracy (R. Bugaj)

5 6 7 5 6 6 6 5 - 1

Unia Polityki Realnej (J. Korwin-Mikke)

4 4 3 1 3 4 2 4 + 2

BBWR Narodowo-Chrzesciajnsko-Demoratyczny Blok dla Polski (St. Kowolik)

- - - 2 2 0 2 4 + 2

pozostale partie 0 0 1 1 1 1 1 1 0 (100% uzyskujemy sumujac procentowe wyniki uzyskane przez poszczególne partie)

2 W naszych badaniach, na liscie partii pokazywanych respondentom, obok nazwy ugrupowania umieszczamy nazwisko lidera. Kolejnosc partii na karcie jest losowana. Prezentujac ranking partii uwzgledniamy tylko te osoby, które zadeklarowaly gotowosc wziecia udzialu w wyborach. Przedstawione przez nas dane procentowe poparcia, obejmuja tylko te osoby, które wskazaly konkretne ugrupowanie. Pomijamy natomiast osoby, które choc chca isc do wyborów, to nie maja jeszcze swojego faworyta (obecnie odsetek ten wynosi 17% - informacja na ten temat zawarte jest w tabeli).

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

4

Trzecia pozycje z 13% poparcia uzyskuje Ruch Odbudowy Polski. Po 12%

otrzymaly ex aequo Polskie Stronnictwo Ludowe i Unia Wolnosci. Do parlamentu

weszlaby takze Krajowa Partia Emerytów i Rencistów (6%). Na granicy progu

wyborczego balansowalaby Unia Pracy, która wskazalo 5% respondentów

zainteresowanych uczestnictwem w wyborach i majacych okreslone preferencje

partyjne.

W Sejmie nie znalazlyby sie natomiast Unia Polityki Realnej i Blok dla Polski. W

porównaniu jednak z poprzednim miesiacem, obie te partie (podobnie jak KPEiR) i tak

poprawily swój rezultat.

Partie drugiego wyboru

Wszystkie osoby zamierzajace uczestniczyc w wyborach i majace juz dzis swojego

faworyta zapytalismy takze, jaka decyzje podjeliby, gdyby mieli mozliwosc oddania

jeszcze jednego, dodatkowego glosu.

A GDYBY MÓGL(OGLA) PAN(I) ODDAC JESZCZE JEDEN, DODATKOWY GLOS, TO KANDYDATA JAKIEJ PARTII (UGRUPOWANIA) POPARLBY(LABY) PAN(I) W TYCH WYBORACH? Akcja Wyborcza „Solidarnosc” 14%

Ruch Odbudowy Polski 11%

Polskie Stronnictwo Ludowe 11%

Sojusz Lewicy Demokratycznej 11%

Unia Pracy 10%

Unia Wolnosci 9%

Krajowa Partia Emerytów i Rencistów 6%

Blok dla Polski 6%

Unia Polityki Realnej 4%

inna partia 1%

trudno powiedziec 11%

zadna, nie glosowalbym 6%

Najwiekszym „elektoratem zapasowym” dysponuje Akcja Wyborcza „Solidarnosc”

- 14% osób wybierajacych sie do wyborów, zaglosowaloby w drugiej kolejnosci wlasnie

na to ugrupowanie. Jedenastoprocentowym zapleczem dysponuje Ruch Odbudowy

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

5

Polski. Po tyle samo maja Polskie Stronnictwo Ludowe i Sojusz Lewicy

Demokratycznej. Partia drugiego wyboru jest dla 10% wyborców Unia Pracy, a dla 9% -

Unia Wolnosci. Dla 6% respondentów wybierajacych sie do wyborów i posiadajacych

juz swojego faworyta, partia rezerwowa jest Krajowa Partia Emerytów i Rencistów.

Równie liczna grupa osób wybralaby Blok dla Polski. 4% badanych w drugiej kolejnosci

zaglosowaloby na Unie Polityki Realnej.

6% badanych stwierdzilo, ze nie mogac glosowac na „swoja” partie, w ogóle nie

poszloby do wyborów. 11% pytanych nie bylo zdecydowanych, jakie ugrupowanie by

wybrali.

Wybory negatywne

Respondentów zapytalismy nie tylko o ich preferencje wyborcze, ale takze o partie,

na które na pewno by nie zaglosowali. Najwiecej osób (33%) odrzuca mozliwosc

zaglosowania na SLD. Dwa razy mniej osób wyklucza poparcie AW „S”. Po 9%

badanych zadeklarowalo, ze nie odda glosu na ROP i UPR, a 8% - na BdP.

Stosunkowo niewielki „elektorat negatywny” posiadaja PSL (4%), UW (3%), KPEiR oraz

UP (po 2%).

Co setny badany stwierdzil, ze nie ma takiej partii, której by nie poparl.

A NA KTÓRA PARTIE (UGRUPOWANIE) NA PEWNO BY PAN(I) NIE ZAGLOSOWAL(A)?

Sojusz Lewicy Demokratycznej 33%

Akcja Wyborcza „Solidarnosc” 16%

Ruch Odbudowy Polski 9%

Unia Polityki Realnej 9%

Blok dla Polski 8%

Polskie Stronnictwo Ludowe 4%

Unia Wolnosci 3%

Krajowa Partia Emerytów i Rencistów 2%

Unia Pracy 2%

inna 1%

trudno powiedziec 12%

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

6

zadna, nie ma takiej partii 1%

Koalicje chciane i spodziewane

Nastepnie zapytalismy, utworzenia jakiej koalicji zyczyliby sobie respondenci, po

wyborach.

TRUDNO W TEJ CHWILI PRZEWIDZIEC, KTO WYGRA JESIENNE WYBORY DO SEJMU. PROSZE JEDNAK POWIEDZIEC, KTÓRA KOALICJE NAJCHETNIEJ WIDZIAL(A)BY PAN(I) U WLADZY? AW „S” / UW / ROP 17%

PSL / SLD 17%

SLD / UW / UP 16%

AW „S” / ROP 9%

AW „S” / PSL / ROP 7%

SLD / PSL /UW 7%

inna koalicja 3%

trudno powiedziec 24%

Najlepsza koalicja po nowych wyborach bylaby koalicja AW „S” z UW i z ROP -

uwaza 17% badanych. Mniejszym poparciem cieszylaby sie koalicja AW „S” z samym

tylko ROP (9%) lub dodatkowo z PSL (7%).

Równie atrakcyjny, co koalicja AW „S”/UW/ROP, bylby dotychczasowy uklad SLD

z PSL (17%). Niemal tak samo przychylnie przyjetoby porozumienie w sprawie

powolania nowego gabinetu miedzy SLD i obiema uniami - UW i UP (16%). Dwa razy

mniej osób zyczyloby sobie, aby przyszly rzad tworzyly partie wchodzace w sklad

rzadzacej dzis koalicji plus UW (7%).

Zobaczmy teraz jakich koalicji zyczyliby sobie wyborcy glównych partii. I tak,

wyborcom AW „S” najbardziej podobalby sie uklad AW „S”/UW/ROP (38%). I nieco

rzadziej zyczyliby sobie, aby ich kandydaci konstruowali rzad z samym tylko ROP (30%).

Zaledwie 9% z nich chcialoby, aby do tych dwóch partii dolaczyl dodatkowo PSL.

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

7

Wyborcy ROP, podobnie jak AW „S”, preferuja koalicje AW „S”/ROP/UW (35%) i

dopiero na drugim miejscu stawiaja propozycje: AW „S”/ROP (26%). Znacznie rzadziej

zyczyliby sobie miec za wspólkoalicjanta obok AW „S”, takze PSL (11%).

Elektorat PSL najbardziej chcialby, aby jeszcze raz ich partia zawarla

porozumienie z SLD (40%). Inne rozwiazania ciesza sie juz znacznie mniejszym

poparciem - 17% optuje za koalicja ich partii z AW „S” i ROP.

Inaczej niz dla wyborców PSL, dla osób zamierzajacych glosowac na SLD,

preferowana koalicja bylaby koalicja SLD z UW i UP (46%). Dopiero na drugim miejscu

znalazla sie wsród wyborców SLD koalicja ich partii z PSL (35%).

Na koniec zobaczmy takze jakie sa preferencje zwolenników ugrupowania, które

cieszylo sie najwieksza popularnoscia zarówno wsród sympatyków prawicy jak i lewicy.

- Wyborcom UW najbardziej spodobala sie koalicja AW „S”/UW/ROP (38%). Nieco

mniej osób wolaloby, aby partia weszla w uklad z SLD i UP (31%).

Ze wzgledu na niewielkie, w naszym badaniu, liczebnosci zwolenników innych

partii nie mozemy wnioskowac o ich preferencjach.

Nastepnie zapytalismy ankietowanych, jakie koalicje sa ich zdaniem najbardziej

prawdopodobne. Najwiecej osób (21%) przewiduje, ze po jesiennych wyborach równiez

rzadzic bedzie dzisiejsza koalicja PSL/SLD.

A KTÓRA KOALICJA, PANA(I) ZDANIEM, MA NAJWIEKSZE SZANSE, BY OBJAC WLADZE PO WYBORACH?

PSL / SLD 21%

AW „S” / UW / ROP 12%

SLD / UW / UP 12%

SLD / PSL / UW 11%

AW „S” / PSL / ROP 7%

AW „S” / ROP 6%

inna 1%

trudno powiedziec 30%

Równe szanse ankietowani daja koalicji AW „S”/UW/ROP i SLD/UW/UP (po

12%). Niewiele mniej osób jest przekonanych, ze rzadzic beda raczej SLD z PSL i z UW

Osrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o. „Preferencje polityczne Polaków w marcu”, 8-11.03.1997 r.

8

(11%). Mniej prawdopodobne wydaja sie byc koalicje AW „S” z ROP (6%) lub

dodatkowo z PSL (7%).

Wyborcy AW „S” sa przekonani, ze po wyborach rzadzic bedzie koalicja AW

„S”/UW/ROP (28%). Nieco mniej osób (20%) przypuszcza, ze - AW „S” i ROP (20%).

Zwolennicy ROP sa najmniej zdecydowani. - 18% uwaza, ze po wyborach rzadzic

bedzie ich partia wspólnie z AW „S” i UW (18%). Ale niewiele mniej osób (17%)

spodziewa sie, ze wladze obejma SLD z PSL (17%). Sojusz ich ugrupowania z AW „S”

(14%) wydaje sie im byc prawie tak samo prawdopodobny jak SLD z PSL i z UW

(13%).

Wyborcy PSL, uwazaja, ze wybory nie przyniosa zmiany - rzadzic bedzie ich partia

wraz z SLD (28%). Co piaty nie wyklucza natomiast, ze do tej koalicji dolaczy jeszcze

UW (21%).

Chociaz wyborcy SLD preferowali koalicje z UW i UP, to jednak wydaje sie im ona

byc mniej prawdopodobna (31%) niz to, ze po wyborach znów utworza rzad z PSL

(36%). Tej ostatniej koalicji spodziewaja sie nawet czesciej niz wyborcy PSL - najwieksi

zwolennicy ponownej koalicji PSL / SLD.

Wsród elektoratu UW dominuje poglad (21%), ze najprawdopodobniej rzadzic

bedzie koalicja UW/SLD/UP. Nieco mniejsze szanse widza w stworzeniu wspólnego

gabinetu AW „S”/UW/ROP (18%) lub ponownego porozumienia miedzy rzadzacymi dzis

ugrupowaniami (16%).