1

“Ti idi pravim putem, kao što ti je naređeno, i nek tako postupe i vjernici koji su uz tebe,

i obijesni ne budite, jer On dobro vidi ono što radite”

Kur’an

• Podgorica • godina VIII • broj 48 • februar/mart, 2008. • viti VIII • numri 48 •shkurt/mars, 2008.

U Podgorici održan Samit poglavara islamskih zajednica zemalja regiona

Poziv za mir u svijetuSamit poglavara islam-

skih zajednica zemalja re-giona održan je 9. martau Podgorici, na kojem je

Islamska zajednica Cr-ne Gore (IZCG) od Buga-rske preuzela predsjeda-vanje islamskim zajedni-cama regiona. Prema rije-čima reisa IZCG, Rifataef. Fejzića, na Samitu jerazgovarano o saradnjiislamskih zajednica i iza-zovima savremenog svije-ta, a upućena je poruka ukojoj se poziva na očuva-nje mira u svijetu.

Predsjednik Crne Go-re, Filip Vujanović, prire-dio je za učesnike Samitasvečanu večeru u vili"Gorica".

SSttrr.. 22

Održana konstituitivna sjednica Sabora Islamske zajednice

Pred Islamskom zajednicom stoje

veliki zadaci i izazoviU Podgorici je 16. marta 2008. godine održana I konstituitivna sjedni-

ca XVI Saziva Sabora Islamske zajednice u Crnoj Gori. Muidin Milaimi,glavni imam iz Bara, većinom glasova izabran za predsjednika, a drOsman Hadrović, iz Berana, za potpredsjednika Sabora. Str. 16

Deklarata e Kajros dheBeteja për njohjen e

pavarësisë së KosovësNdër propozimet e para që u mirëpritën ishin ata për evitimin e gjendjes në

Irak dhe në Palestinë. Pas këtyre propozimeve, Reisi i Bashkësisë Islame tëMaqedonisë H. Sulejman ef. Rexhepi, duke parë se Kosova nuk ka përfaqësuesine vet, propozoi që Shtetet Islame sa më shpejt ta pranojnë pavarësinë e Kosovës.

Por, menjëherë pas kësaj, Muhamed Jusuf Spahiqit - Myftiu i vetëshpallur ngaQeveria e Beogradit si Myfti i Serbisë dhe që nuk ka legjitimitetin e muslimanëvetë Serbisë, por vetëm të politikanëve, u ngrit nga mesi i sallës dhe në mënyrë tëpahijshme, duke mos kërkuar fjalën nga askush, kërceu dhe në formë kërcënimitha: “Të gjithë që e miratuan dhe e duartrokitën këtë propozim, duhet të distanco-hen menjëherë nga ai, sepse me njohjen e pavarësisë së Kosovës, shtetet Islamikedo të bëjnë një presedan dhe do të venë në rrezik 800 mijë muslimanë të Serbisë.”

Faqe13

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 2DRUGA STRANA

Redakcijski kolegijum – urednici: Jusuf Đoković, Bajro Agović, Omer Kajoshaj, Džemo Redžematović Stručni konsultant: Idris Demirović Lektori: Zuvdija Hodžić, Brunilda Brasha "ELIF" izlazi na bosanskom i albanskom jezikuAdresa: "Elif", Gojka Radonjića 42, P.Fah 54, 81000 Podgorica · Tel/fax: 381 81 623 813, fax: 381 81 623 812 · E-mail: redakcijaelif@cg.yuUplata: Žiro račun za Crnu Goru 55100-672-8-383 Mešihat Islamske zajednice,za inostranstvo: Field 56A: COBADEFF Commerzbank AG Frankfurt, Field 57A: /400876894701 EUR PDBPYU2P Podgorička banka ad Podgorica, Field 59: /22498080-02039257 MESIHAT ISLAMSKE ZAJEDNICE CRNE GORE PODGORICA SERBIA AND MONTENEGRO; sa naznakom "Za Elif"Uvjerenjem Ministarstva Kulture br. 05-2079/2, «Elif» je oslobođen plaćanja poreza na dodatnu vrijednost Štampa: NJP "Pobjeda" · Rukopisi i fotografije se ne vraćaju (182224056)

Izdavač: Mešihat Islamske zajednice uRepublici Crnoj GoriGlavni i odgovorni urednik: Muharem DEMIROVIĆ

Samit poglavara islamskih za-jednica zemalja regiona održan je9. marta u Podgorici, na kojem je

Islamska zajednica CrneGore (IZCG) od Bugarske preuz-ela predsjedavanje islamskim zaj-ednicama regiona. Prema riječi-ma reisa IZCG, Rifata ef. Fejzića,na Samitu je razgovarano o sarad-nji islamskih zajednica i izazovi-ma savremenog svijeta, a upuće-na je poruka u kojoj se poziva naočuvanje mira u svijetu.

Nakon Samita islamskih zaje-dica Balkana, predsjednik CrneGore, Filip Vujanović, priredio jevečeru u vili "Gorica" za poglava-re islamskih zajednica Balkana,koje su predvodili reis turske Isla-mske zajednice, Ali Bardakoglu ireis Islamske zajednice Crne Go-re, Rifat ef. Fejzić.

Vujanović je na svečanostiocijenio da održavanje tog važn-og samita u Crnoj Gori predstavl-ja priznanje IZCG, ali i potvrdu"vrijednosti Crne Gore kao drža-ve skladnih međunacionalnih imeđuvjerskih odnosa".

- IZCG je odigrala izuzetnuulogu u vremenu raspada bivšeJugoslavije pozivajući na mir, tol-eranciju, skladnost međunacion-alnih i međuvjerskih odnosa. Utim teškim vremenima Crna Go-ra je primila na desetine i stotinahiljada izbjeglica, na desetine hil-jada Muslimana i Bošnjaka. Onisu ovdje imali drugi dom; oni suovdje primljeni otvorenog srca i

sa punom srdačnošću, njima jeučinjena pomoć da se vrate svo-jim domovima - naveo je Vujano-vić na svečanoj večeri kojoj su pr-isustvovali i poglavari islamskihzajednica Albanije, Grčke, Make-donije, Kosova i Bugarske, kao ipotpredsjednik Skupštine, RifatRastoder i ministar unutrašnjihposlova i javne uprave, Jusuf Ka-lamperović.

Crnogorski predsjednik jeistakao da je IZCG imala izuz-etno konstruktivnu ulogu, dalasnažan doprinos međunacional-nim i međuvjerskim uslovima.

- Takođe, ovaj Samit doživlja-vamo kao potvrdu dobrih među-vjerskih odnosa u Crnoj Gori nakoje smo ponosni. Oni su bili ka-rakteristika prošlosti Crne Gore;oni su osobenost sadašnje CrneGore i ja vas uvjeravam da će ta-

kvi odnosi biti i u budućnostiCrne Gore. Crna Gora je odlučnada podrži i pomogne Islamskuzajednicu i omogući sve uslove zanjeno nacionalno i vjersko djelo-vanje u Crnoj Gori - naglasio jeVujanović. On je podsjetio da jekrajem prošle godine restaurira-na Husein-pašina džamija u Plje-vljima, a da će se u ovoj godini,uz podršku Vlade, podgoričkeOpštine i drugih donatora, prive-sti kraju izgradnja medrese u Po-dgorici.

Reis Fejzić zahvalio se Vujan-oviću na svemu što je do sada ur-adio za IZCG.

- Želim da konstatujem da steuvijek imali razumijevanja kad jeIslamska zajednica u pitanju i na-dam se da ćemo i dalje imati kor-ektnu saradnju - rekao je Fejzić.

Turski reis, Ali Bardakoglu,

tokom večere je naglasio da jeoduševljen ljepotama Crne Gore,ali i "lijepim licima crnogorskognaroda".

- Mi smo donijeli poštovanjenaših naroda da podijelimo sa va-ma. U svim našim zemljama stri-ktno je odvojena vjera od državei mi radimo u tom okviru. Želimda iskažem u svoje ime i u imesvih muftija Balkana da se strik-tno protivimo bilo kakvoj radika-lizaciji, destabilizaciji ili podri-vanju mržnje među vjerama.Ono što je najbitnije je sačuvati

mir i visok nivo tolerancije međuetničkim grupama, kao što je toslučaj u Crnoj Gori - poručio jeturski reis.

Reisu-l-ulema Islamske zajed-nice u BiH, dr Mustafa ef. Cerićnije prisustvovao Samitu podpokroviteljstvom Vujanovića, soli-darišući se sa zahtjevima porodi-ca nastradalih Bošnjaka u CrnojGori 1992. godine.

Naredni Samit poglavara isla-mskih zajednica regiona bićeodržan za pola godine u Prištini.

(Vijesti)

U Podgorici održan Samit poglavara islamskih zajednica zemalja regiona

Poziv za mir u svijetuDoček uz vatromet

Rožaje - Reis Islamske zajednice Turske, prof. dr Ali Bardako-glu, 8. marta uveče, posjetio je Rožaje. Na gradskom trgu povo-dom njegovog i dolaska grčkog i kosovskog muftije, priređen jebogat kulturno-umjetnički program, praćen vatrometom. Dobrod-ošlicu im je poželio reis Islamske zajednice Crne Gore, Rifat ef.Fejzić, koji je kazao da je taj dan najznačajniji za sve Muslimane-Bošnjake u Crnoj Gori.

- Mi smo islam primili od Turaka, čuvali smo ga iako je to ne-kada bilo teško. Poslanik je govorio da će doći vrijeme kada ćeislam biti tako teško čuvati, jer je to kao da držite žarovnicu nadlanu, ako je pustite ugasi se, a ako je držite, ona vas peče. Ali, inaši stari i mi smo držali i uspjeli. Peklo je, ali je vrijedjelo - kazaoje Fejzić i dodao da su preci tog naroda pripadali kulturno-povjes-nom području Osmanskog carstva i da danas ne treba nikomedokazivati koliko je Crna Gora i njihova, jer su se borili za nju.

- Istorijskih veza koje imamo sa Turskom nikada se nećemoodreći. Naši djedovi su sa djedovima naših musafira koji su ve-čeras sa nama bili zajedno na Čamakajama, Kosovu, Bosni, Sa-ndžaku, Crnoj Gori i Makedoniji i na drugim mjestima rame uzrame - kazao je Fejzić.

Četrnaestog februara 2008. godine uRijasetu Islamske zajednice BiH, u Sarajev-u, potpisan je Protokol o saradnji izmeđuRijaseta Islamske zajednice u Bosni i Herc-egovini, kojeg po ovlašćenju reisu-l-ulemedr Mustafe ef. Cerića, zastupa mr. Muhar-em ef. Omerdić, rukovodilac Vjerskoprosv-jetne službe Rijaseta i Mešihata Islamskezajednice u Crnoj Gori, kojeg zastupa Rifat

ef. Fejzić, reis Islamske zajednice u CrnojGori, a koga je po ovlašćenju reisa Fejzića,potpisao Bajro Agović, sekretar Mešihata.Ovom činu prisustvovao je i Omer Kajoše-vić, službenik Mešihata IZ-e u CG.

Protokol je sačinjen u cilju očuvanja isnaženja islamskog identiteta muslimana uBosni i Hercegovini i Crnoj Gori, razvijan-ja i širenja islamske kulture, naučne i istra-

živačke saradnje, da’wetskog rada i djelova-nja, a posebno bratskog pomaganja na pla-nu islamske edukacije i odgoja djece i omla-dine.

Ovim je još više ozvaničena i učvršćenasaradnja između Islamske zajednice BiH iIslamske zajednice u Crnoj Gori. Inače, Isl-amska zajednica u CG i njeni pripadnici sutradicionalno vezani za IZ-u u BiH, i njene

institucije. Islamska zajednica u Crnoj Gori je pred

velikim izazovom otvaranjem prve Medreseu Crnoj Gori. Realizaciji ovog projekta, IZ-a BiH sa svojim iskustvom i kadrom daćesvoj doprinos, što je sa zadovoljstvom istak-nuto prilikom ove zvanične posjete Rijase-tu Islamske zajednice u Bosni i Hercegovi-ni. Bajro Agović

Saradnja sa Rijasetom Islamske zajednice u BiH je u sve većem usponu

Potpisan Protokol o saradnji

SSaa ssvveeččaannee vveeččeerree kkoodd pprreeddssjjeeddnniikkaa CCrrnnee GGoorree

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame3 HADIS

DR. JUSUF EL-KARADAVI

Imam Muslim u svom Sahi-hu bilježi hadis kojeg Ebu Hure-jre prenosi od Poslanika, s.a.v.s.:„Islam je počeo sa pojedincima ivratit će se na pojedince kako jei započet. Pa, blago tim pojed-incima!“. Istinu je rekao BožijiPoslanik, s.a.v.s.

DDvviijjee vvrrssttee oottuuđđeennoossttii

Postoje dvije vrste otuđenosti(gurbetluka): čovjek koji fizički,svojim tijelom ode daleko od sv-og kraja i rastavi se od svoje po-rodice, što, bez sumnje, izazivaosjećaj potištenosti, brige i stra-ha, u čemu se ljudi razlikuju odslučaja do slučaja.

PPrraavvaa oottuuđđeennoosstt

Druga vrsta otuđenosti jeotuđenost duha i ideje, otuđe-nost cilja i usmjerenja, otuđenostvjere i primjernog vladanja, a toje, ustvari, prava otuđenost. Jertada čovjek živi sam iako se na-lazi u skupini ljudi, živi egzo-tično normalnoj okolini.

Pjesnik veli:

„Ja živim u svom narodu,Otuđen kao Salih u Semu-

du.“

Ovo je ta otuđenost kojom jePoslanik, s.a.v.s., opisao svojedrugove u hadisu i rekao na kra-ju: „Blago tim pojedincima!“

BBllaaggoo ppoojjeeddiinncciimmaa pprreedd kkrraajjssvviijjeettaa

Islam je započet shvaćen kaočudna pojava među narodom ko-ji ne vjeruje, među ljudima kojise odupiru i suprotstavljaju Alla-hu i Poslaniku, s.a.v.s., i napada-ju svakog ko povjeruje u njega.

Islam je započeo među ple-menskim klanovima koji su prih-vatili Allahovu vjeru i povjero-vali u Njega. Vjera je okrijepilanjihova srca pa su bili zadovoljnisa svim što im je ona donijela.Allah je zatim htio da ta vjera oj-ača i da se malo po malo širi, svedok nije ispunila horizonte i pre-ovladala nad svim vjerama, pa jedošla Allahova pomoć i pobjeda iljudi su u skupinama ulazili uvjeru. Ali, kao što je to Allahovzakon (sunnetullahi), svaka stvar

se mijenja. Nijedna stvar ne osta-je ista kao što je bila, jer nemo-guće je da neka stvar bude uvijekista.

Ovu vjeru koja se osnažila,proširila i ispunila horizonte, pr-ed kraj svijeta će zadesiti vrstainferiornosti. Njeni pripadnici ćepostati pojedinci, pa blago timpojedincima. Blago onima koji sebudu držali za njeno uže i kojibudu vezani za njene upute, oni-ma koji je ne budu olako shva-tali.

ZZnnaaččeennjjee rriijjeeččii „„bbllaaggoo““!!

Ona označava radost, ushiće-nost i sreću koja će se okončatidžennetom. U jednom hadisu sekaže: „Upitan je Poslanik,s.a.v.s., ko su to pojedinci? Pa jeodgovorio: „Vođe plemenskihklanova“. U hadisu kojeg pre-nosi Abdullah ibn Amr se navo-di: „Ko su to pojedinci, o BožijiPoslaniče?“ Reče: „Dobri ljudikojih je malo u odnosu na lošeljude kojih je mnogo. Oni su imviše neposlušni nego poslušni“. Udrugom hadisu kojeg prenosiImam Ahmed, Poslanik, s.a.v.s.,kaže: „Allahu su najdraži pojed-inci“. „A ko su ti pojedinci?“„Oni koji bježe sa svojom vjeromi sakupljaju se na Sudnjem danukod Isaa sina Merjeminog“. Udrugoj predaji se navodi: „Ko suto pojedinci, o Božiji Poslaniče?“Odgovori: „Oni koji oživljavajumoj sunnet i ljude tome podu-čavaju“.

Ne postoji kontradiktornostniti kolizija između navedenihhadisa i predaja. Jer su to svesvojstva koja ukazuju na suštinutih ljudi. Zato je šejhu-l-islam Is-ma'il el-Harvi u svojoj knjizi

„Stupnjevi putnika“ u poglavlju„Otuđenost“ spomenuo:

„Uzvišeni Allah kaže: “Azašto je među narodima prije vasbilo samo malo čestitih, koji subranili da se na Zemlji nered či-ni“ (Hud: 116). Započeo je sa ov-im ajetom na što je Ibn el-Kajjimprokomentarisao: „Njegovo do-kazivaje ovim ajetom u ovom po-glavlju ukazuje na njegovo kori-jenito znanje i spoznaju, na umje-tost Kur'ana, jer otuđeni na ov-om svijetu su, upravo, oni ljudikoji su spomenuti u ajetu: 'koji subranili da se na Zemlji neredčini'“.

ČČiimmee ssuu zzaauuzzeettii oottuuđđeennii??

Pojedinci u hadisu su obu-zeti zikrom i zahvalom Allahu.Zbog njihovog malog broja međuljudima nazvani su tuđin(c)ima –pojedincima. Većina ljudi nemata svojstva. Ljudi su zauzeti svo-jim dunjalukom, a oni svojomvjerom. Ljudi pretežno bježe kodstvorenja, a oni utočište nalazekod Allaha: „Zato požurite Alla-hu“ (Ez-Zarijat: 50). Ljudi radeza prolazne stvari a oni rade zaoživljavanje Poslanikove, s.a.v.s.,prakse i uče ljude tome. Zbog to-ga su postali pojedinci među lju-dima.

Tako su pripadnici islama po-jedinci među ljudima, vjernici supojedinci među pripadnicimaislama, učeni ljudi su pojedincimeđu vjrnicima, oni koji slijedesunnet i koji ga mogu razdvojitiod strasti i inovacija su pojedinci,oni koji pozivaju ljude na slije-đenje sunneta i koji su stprljivina uvrede onih koji se sa njimane slažu, su samo pojedinci. Me-đutim, oni su, kako kaže Ibn el-

Kajjim, pravi Allahovi robovi(ehlul-lahi).

Dakle, oni nisu sami po sebipojedinci, već su to među veći-nom ljudi za koje Allah, dž.š.,kaže: „Ako bi se ti pokoravao ve-ćini onih koji žive na Zemlji; onibi te od Allahova puta odvratili;oni se samo za pretpostavkamapovode i oni samo neistinu gov-ore“ (El-En'am: 116).

Oni su otuđeni od Allaha iNjegovog Poslanika, a.s., i Njego-ve vjere. A njihovo tuđinstvo jeružno iako su možda popularni ipoznati ljudima. Pjesnik veli:

„Nije tuđinac onaj kome jedomovina daleko,

Već je tuđinac onaj od kogadrugi bježe“.

Prenosi se da je Musa, a.s.,kada je izišao bježeći od narodaFaraonova da je došao do Medje-na, u stanju kako ga je Allah opi-sao: sam, otuđen, uplašen, gla-dan; pa je zavapio: „O, Gospo-daru, usamljen, bolestan i otu-đen sam ja!“ Pa bi pozvan: „O,Musa, usamljen je onaj koji ne-ma druga poput Mene, bolestanje onaj koji nema liječnika poputMene, a tuđinac je onaj koji iz-među Mene i njega nema sarad-nje“.

To su pravi tuđini. A što setiče ovih drugih, iako su moždakod ljudi tuđini, kod Allaha sudobrodošli jer su svojim nači-nom života vezani za Njega. Tu-đinstvo i gurbetluk koju je Posla-nik, s.a.v.s., opisao u ovom ha-disu je dika i čast za takve ljudekod Allaha na Sudnjem danu. Toim je kruna koju će tada nositi.

U hadisu Kasima od EbiUmame koji prenosi da je Pos-lanik, s.a.v.s., prenio od Allahariječi:

„Najsrećniji zaštitnik kodMene je vjernik skromnog stanja,koji ima udjela u namazu, i lije-po bogosluži svom Gospodaru.Opskrba mu je skromna a i poredtoga među ljudima je neprimje-tan, ne pokazuju prstom na nje-ga, i on se na to strpi sve dok nesretne Allaha, pa mu stigne smrt,umanji se zaostavština, umanjise plač za njim“.

Od tih pojedinaca su oni kojeprenosi Enes u svom hadisu odPoslanika, s.a.v.s.:

„Mnogo je raščupanih i ne-urednih ljudi sa dronjama koji-ma se vrata ne otvaraju – ako

zamole Allaha, On im udovolji“. U hadisu Ebu Hurejre, r.a.,

se navodi:„Mnogo je raščupanih i

odbačenih ljudi koji ako zamoleAllaha, On im udovolji“.

To su kraljevi Dženneta, ka-ko se objašnjava u hadisu:

„Hoćete li da vas obavijestimo kraljevima stanovnika Dže-nneta? Rekoše: „Svakako, BožijiPoslaniče!“ Reče: „Svaki slabi ineuredni s pohabanom odjećomkojem vrata ne otvaraju. Ako bizamolio Allaha, On bi mu udo-voljio“.

Kada takav čovjek zatraži dauđe onda mu se ne dozvoljava,ako što zatraži to mu se ne udo-volji, ako što kaže to se ne sluša,jer nije od uglednika niti funkci-onera. On je među ljudima str-an. Kao što Hasan kaže: „Vjernikje na dunjaluku kao stranac: nežali za onim ko ga kudi, ne ras-pravlja sa onim ko ga hvali. Onima svoje stanje a drugi ljudi nji-hovo. Ljudi su od njega rahat, aon je od sebe umoran“.

Draga braćo, to ne znači datreba da budemo pesimisti u po-bjedu islama kao što neki ljudiovaj hadis shvataju pa klonuduhom. Ne, svaki musliman tre-ba da pokuša da bude jedan odtih pojedinaca pa da se njihovbroj uveća i otkloni to tuđinstvoi inferiornost, jer u hadisu se ka-že da će islam ozbiljiti svoju dr-žavu prije Sudnjeg dana i daAllah pomaže Svoju vjeru pa ve-li: „On je poslao Poslanika Svogas uputstvom i pravom vjerom dabi je izdigao iznad ostalih vjera,makar ne bilo po volji mnogob-ošcima“ (Et-Tevba: 33).

U hadisu Poslanik, s.a.v.s.,veli:

„Primjer vjernika je poputkiše; ne za se da li mu je bolji po-četak ili kraj“. U drugom hadisuse veli: „Allah neće ponizitiummet (zajednicu) kome sam japočetak a Mesih (Isa, a.s.) kraj“.

Zato se draga braćo držitesvoga vjerovanja i intenzivno gase pridržavajte i nemoj da vasbrine kakav će stav ljudi premavama zauzeti. Dovoljno vam ješto je Allah sa vama i što vam jeon zaštitnik: „Zato što je Allahzaštitnik onih koji vjeruju i štonevjernici zaštitnika nemaju“(Muhammed: 11).

S arapskog,Džemo Redžematović

Blago pojedincima!

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 4KUR’ANSKA NAUKA

MR ALMIR FATIĆ

Premda se mogu naći mnoginegativni nedostaci i mahanevremena u kojem živimo, koje seobično oslovljava kao modernodoba ili modernizam, a koje neg-ativno i razarujući, na različitenačine (zahvaljujući, prije svega,modernoj tehnici i napretku te-hnologije slike i zvuka) planeta-rno djeluje na činjenicu islams-koga morala i karaktera musli-manskih vjernika i njihovih po-rodica, postoji jedan, rekli bis-mo, pozitivni paradoks koje jeovo moderno doba donijelo da-našnjoj muslimanskoj i drugimcivilizacijama u smislu širenjanjihovih svetih tekstova diljemplanete i što većem broju ljudi.Kur'an se, čini se, izdvaja od svihostalih svetih knjiga drugih naro-da i civilizacija.1 Naime, zahva-ljujući tehnološkom napretku,moderno doba je doba u kojemje najviše štampano Kur'ana (ijoš uvijek se štampa, više nego usvim prethodnim stoljećima, ka-da se časna riječ Kur'ana brižlji-vo prepisivala rukom vještih pi-sara) te doba u kojem se Kur'annajviše uči (ovdje treba uzeti uobzir koliko samo radio-televiz-ijskih stanica diljem islamskogasvijeta danas elektronskim pu-tem prenosi ili snima učenje Ku-r'ana, koliki je broj audio i vi-deokaseta, DVD-a, internetskihstrana i drugih nosača zvuka islike, koji se svakodnevno sluša-ju diljem planete i koji su dostup-ni za korištenje gotovo u svakommomentu). Ovim putem porukaKur'ana učinjena je najdostupni-jom u dosadašnjoj zemaljskoj his-toriji Kur'ana, ne samo u odnosuna sebe samu već i u odnosu nasvete knjige drugih naroda. Da-kle, kao nikada u prošlosti, Ku-r'an je danas postao dostupanmuslimanskim vjernicima, ali ipripadnicima drugih vjerskihtradicija. Kao da smo svjedoci či-njenice globalizacije kur'anskeporuke u najljepšem smislu teriječi.

Ovaj povoljan razvoj događa-ja u vezi sa širenjem i dostupnos-ti Kur'ana širokom auditorijumudiljem planete u modernom vre-menu nosi sa sobom jednu vrlovažnu činjenicu, čija važnost je izdana u dan sve veća i veća. Na-ime, riječ je o razmijevanju ili tu-mačenju Kur'ana (tefhim we tef-sir). Razumijevanje ili tumačenjeKur'ana značajna je aktivnost ko-ja je započela samim njegovim si-laskom ''s Plemenitih Visina''. Taaktivnost oličena je u nastankuimpozantne i velike nauke o tu-mačenju Kur'ana, koja se termi-nološki određuje kao tefsir. Te-fsir kao nauka o tumačenju ili tu-mačenjima Kur'ana spada u rednajrazvijenih i najrazuđenijih na-uka islama, iza koje stoji više odčetrnaest stoljeća naučne aktivn-osti koja je proizvela veličanstve-ne i višetomne komentare Ku-r'ana stvarajući, na taj način,komentatorsku tradicuju dosto-jnu svoga pozvanja i svakog poš-tovanja. Tefsir je, kažu njegoviznalci, ešrefu'l-'ulum - najačasnijanauka – s obzirom na predmet icilj svoga pozvanja: proučavanjaKur'ana kao Allahove, dž.š., Rij-eči i pravilnog razumijevanja Bo-žanske nakane sadržane u Njego-

voj Knjizi.Tumačenje Kur'ana u konte-

kstu modernog vremena - vreme-nu koje je obilježeno sve većimsuprotstavljanjima i otvorenimsukobima Svijeta islama i SvijetaZapada, prije svega sa zapa-dnjačkim ideološkim projektimavesternizacije i amerikanizaciječitavoga svijeta, koji se u svojojsuštini, zapravo, svode na imper-ijalističke i neokolonijalističke te-žnje velikih svjetskih sila premadijelovima islamskog svijeta bo-gatog prirodnim resursima; po-javom tzv. radikalnih islamskihpokreta u različitim dijelovimaislamskoga svijeta, dominatno uonim njegovim dijelovima gdjese sudaraju ekonomsko-političkiinteresi velikih svjetskih sila, a očijim se uzrocima pojavljivanjane govori ozbiljno, već se redov-no ističu njihove dramatične po-sljedice; borba protiv tzv. glob-alnog terorizma unaprijed predu-mišljeno atributiranog kao islam-skog, čija je oštrica, kao što jesvakom poznato, uperena premaislamskim terorističkim organi-zacijama, onim stvarnim i izmišl-jenim; raspravama o demokrati-ji, sekularizmu, ljudskim i inimpravima, toleranciji, identitetu,

itd., itd. – poprima nove dimenz-ije koje valja uzeti u obzir uko-liko se želi biti vjerodostojnim iodgovornim preme slovu i duhuKur'ana i njegovoj bogatoj iraznolikoj tumačenjskoj tradiciji.

Danas smo suočeni sa različ-itim, ali i međusobno suprotstav-ljenim tumačenjima Kur'ana,(naravno, nije svako različitotumačenje Kur'ana nužno supro-tstavljeno onom drugačijem), re-kli bismo, na lokalnom i global-nom nivou, zbog toga što se da-nas tumačenjem Kur'ana bavi sv-ako, i oni kvalificirani i oni nek-valificirani za takvo šta. Da bu-demo sasvim jasni, učiti i čitatiKur'an, tražiti duhovno zado-voljstvo u njemu i upute za sv-akodnevni vjernički život, nije n-ijednom muslimanu uskraćeno.Štaviše, svaki musliman se pod-stiče na takovrsnu aktivnost. Ali,tumačiti Kur'an, ne može svako!Taj posao povjerava se ''onimakoji su dostojni toga''. Musliman-ski mufessiri davno su ustanovilivrlo stroga pravila za tumačenjeKur'ana, kako bi se, u što je većojmjeri, sačuvali od pogreške. Zap-ravo, tumačenju Kur'ana pristu-pali su samo oni koji su bili isp-unili zadate uvjete, i to vrlo trez-

veno, oprezno i odgovorno. Udanašnje doba kao da je nestalote odgovornosti; mnogi ne znajuni koja su to pravila ili uvjeti zatumačenje Kur'ana, a spremni suda ga tumače!

Muslimani u Evropi - samimtime i mi muslimani u Bosni iHercegovini - u Americi i drugimkontinenima gdje su muslimaniu manjini, a čija zajednica se sva-kodnevno uvećava, ili pak gdjesu relativna većina, imaju poseb-nu odgovornost kada je u pitanjutumačanje Kur'ana. S obziromna gore rečene osobenosti iliduh vremena u kojem muslima-ni žive, kao i prostore na kojimaobitavaju, pitanje tumačenja Ku-r'ana postalo je vrlo značajno,pogotovo u onim zajednicama idržavama gdje muslimani pred-stavljaju manjinsku zajednicu,npr. na evropskom kontinentu.Zato smatramo da će tumačenjeKur'ana u narednim vremenimapostati središnje i, možda, naj-dominantnije pitanje, da se takoizrazimo, muslimanske teologije.A da bi se valjano odgovorilo najedno takvo krupno pitanje,potrebno je predstaviti ono štose imenuje kao 'ulumu'l-Kur'an –kur'anske nauke, bez čijeg poz-navanja nema pravilnog tumače-nja i razumijevanja Kur'ana, i up-oznati se sa tim. Upravo to, pred-stavljanje kur'anskih nauka, pre-ma našem mišljenju, bar kada jeriječ o evropskom kulturnom iteritorijalnom prostoru, ima svo-ju punovažnot i zahtijeva ozbil-jan pristup i vjerodostojnu prez-entaciju i artikulaciju na višeevropskih jezika.

Imajući na umu gore rečenote činjenicu da se vrlo često, kodnas u BiH i šire, s uma smeću va-žna načela tumačenja Kur'ana,ovim tekstom želimo skrenutipažnju na neka temeljna pravilavaljanog i vjerodostojnog razumi-jevanja i tumačenja Kur'ana.Riječ je o onim temeljnim pravil-ima koja su još u klasično dobaislama zadobila svoje termi-

Neka temeljna pravila u razumijevanju i

tumačenju Kur'ana

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame5 KUR’ANSKA NAUKAnološko uobličenje i koja su mu-fessiri stoljećima razrađivali imetodološki slijedili. Metodolozitefsirske nauke ova pravila post-avljaju kao uvjet svakom mufes-siru koji želi tumačiti Kur'an. Umnogim stručnim djelima naarapskome jeziku, koja se bavemetodologijom tumačenja Kur'a-na, ova pravila su opširno tretira-na i objašnjena.2 Ovdje ih, dak-ako, donosimo u konciznoj i štojasnoj formi.

1. Svaka riječ u Kur'anu imaopće značenje, izuzev valjanogdokaza za njezino specifično /posebno značenje

Ovo prvo pravilo koje smonaveli podrazumijeva da je nekuriječ u jednom kur'anskom ajetu,koja ima više mogućih značenja,dozvoljeno tumačiti u svakomtom značenju, izuzev ako postojivaljan dokaz koji specificira (ogr-aničava) jedno od tih mogućihznačenja. U tom slučaju, pred-nost se daje tom značenju. Ovopravilo nalazimo još kod velikogmufessira Et-Taberija, koji navo-di: ''Nije dozvoljeno u ajetu op-ćeg značenja tvrditi da postojiograničavanje (na jedno značen-je), osim uz dokaz koji se nužnoprihvata''. Ovaj se mufessir pridr-žavao ovoga pravila u svome sla-vnom tefsiru. Navest ćemo neko-liko primjera iz Taberijevog Tef-sira koji će nam pojasniti rečenopravilo.

Kada tumači ajet: - (Kunemse) i roditeljem i onim koga je ro-dio!3 – on navodi: ''Ispravno mišl-jenje o ovom ajetu jeste ono kojekaže da se Uzvišeni Allah kunesvakim roditeljem i njegovimdjetetom, jer je Uzvišeni ovdjeuopceno kazao da se kune svak-im roditeljem i onim koga je ro-dio. Prema tome, nije dopuštenoda se navedeni ajet specificira,osim ako postoji dokaz u viduhadisa ili racionalnog objašnjen-ja, koji bi se prihvatio. Buduci dane postoji hadis koji ovaj ajetspecificira niti valjan (racionalni)dokaz koji bi nužno zahtijevaonjegovu specifikaciju, onda ovajajet ostaje, kao takav, opcenit(opceg znacenja)''.

Takoder, kada tumaci drugiajet sure El-'Adijat4 - pa varnicevrcaju - Taberi kaže: ''Najispravn-ije mišljenje o tumacenju ovogajeta jeste da se kaže da se Uzvi-šeni Allah kune onima koji vrca-ju varnice, a to mogu biti: konji -koji vrcaju varnice svojim kopita-ma; ljudi - koji vrcaju varnice

kada sijeku cjepanice; jezik se,npr., vrca kada izgovara rijeci;ljudi se vrcaju kada nešto spletk-are; takoder, konji se uznemirepred svojim vlasnicima kada stu-paju u borbu. Uzvišeni Allah uovom ajetu nije naveo neko zna-cenje da bismo mogli kazati dase misli samo na jedno od nabro-janoga, a ne na drugo. Prema to-me, sve ono što vrca varnice pot-pada pod zakletvu kojom se Uzv-išeni kune, jer je ajet, po svomvanjskom znacenju, opcenit''.

Dio ajeta -i od straha ih bra-ni5 - Taberi objašnjava: ''Ispravnomišljenje o ovim rijecima jeste dase kaže da Uzvišeni Allah obav-ještava (Kurejšije) da ih On štitiod straha. Neprijatelj jeste neštošto proizvodi strah, bolest, takod-er, jeste nešto što pobuduje str-ah. U ajetu nije specificirano daih On štiti ili brani samo od nep-rijatelja, a ne od bolesti, ili obrat-no, zapravo obavijest je opce nar-avi. Stoga, ispravno je da ovajajet shvatimo opcenito, kao štoga je Uzvišeni tako i kazao''.

2. Prednost se daje općenito-sti iskaza a ne posebnosti povoda

Riječ je o jednom vrlo važ-nom i značajnom pravilu čiju suvažnost isticali mnogi tefsirskiautoriteti. Ono se derivira iz pos-ebne tefsirske naučne discipline- nauke o povodima Objave (esb-abu'n-nuzul). Znalci se slažu daje Kur'an objavljen na dva na-čina: dio koji je objavljen bez po-voda i dio koji je objavljen zbognekog događaja ili pitanja. Povo-di objave (esbabu'n-nuzul) spada-ju u jednu od tefsirkih nauka ko-

ju svaki tumač Kur'ana mora po-znavati. Mnogobrojne su koristipoznavanja ove nauke. Imam-iSujuti u svome Itqanu nabrajaslijedeće koristi ove nauke:

a) spoznaja motiva mudrostiu donošenju propisa;

b) specificiranje propisapovodom objave, prema mišljen-ju onih koji smatraju da se pred-nost daje specifičnosti povoda;

c) tekst nekada može bitiopćenit ('am) i iznese se dokaznjegove specifičnosti. Ukoliko sezna povod objave, specifikacijase ograničava samo na predmetpovoda, jer uzimanje u obzirpredmeta povoda je kategoričkaobaveza (qat'ijj) a njegovozanemarivanje posredstvom slo-bodnog rasuđivanja je zabranje-no (memnu');

d) dosezanje značenja i izbje-gavanje sumnji. El-Wahidi kaže:''Tumačenje (tefsir) ajeta Kur'ananije moguće bez poznavanja nji-hovih kazivanja i objašnjenja (ra-zloga) njihovih objavljivanja'';

e) otklanjanje sumnjivih ogr-aničenja;

f) spoznaja imena osoba okojima je ajet objavljen i određi-vanje nejasnih mjesta u ajetima.

Sujuti potom navodi mnogeprimjere objave kur'anskih ajetaiz kojih se najbolje može učiti zn-ačaj poznavanje povoda objave,odnosno kako se može zapastu ugrešku, ukoliko se oni ne pozna-ju. Ovdje ćemo navesti tri takvaprimjera.

Ako se u ajetu - Gdje god dase vi okrenete, tamo Allahovo Li-

ce je!6 (El-Beqare, 115) – zanem-ari povod objave, značenje riječipodrazumijeva da se klanjač nemora okrenuti u namazu premaKibli, bio na putu ili kod kuće –što je suprotno konsenzusuučenjaka. Ukoliko se zna povodobjave ovog ajeta, spoznat će seda je on objavljen povodom klan-janja nafile na putovanju ilipovodom onoga ko je klanjaonamaz okrenuvši se prema Kibliprema svom slobodnom rasuđi-vanju, pa mu je postalo jasno daje pogriješio, kako se to navodi urazličitim predajama o ovomslučaju.

Ajet - Doista su Safa i MervaAllahovi znaci...7 – po svom van-jskom smislu ne podrazumijevada je sa'j8 obavezna dužnost(fard). Neki su ashabi, pridržava-jući se ovoga ajeta, mislili da sa'jnije obavezna dužnost. Na to jeAiša odgovorila ashabu Urwetuna njegovo razumijevanje povodaobajavljivanja ovog ajeta. A pov-od je bio da su ashabi smatraligrijehom sa'j između Safe i Me-rwe, jer se to praktikovalo u dža-hilijjetu. Tada je objavljen ovajajet.

A sada da se vratimo na sušt-inu rečenoga pravila. Naime, ve-ćina mufessira smatra da se pre-nost daje općenitosti iskazakur'anskoga ajeta, a ne posebno-sti povoda. Navodi se mnogo pre-daja iz kojih se može uočiti da sui ashabi to činili. To zapravo zna-či da se značenje ajeta koji imajupovod objave ne ograničava sa-mo na taj povod već se prenosi

na sve slične slučajeve koji semogu pojaviti bilo gdje i kada.

Ibn Tejmijje je u vezi s timrekao: ''Kada se govori o povodi-ma objave, često se kaže: 'Ovajajet objavljen je u vezi s tim,' nar-očito kada se radi o jednoj osobi,kao kad tvrde da je ajet o 'ziharu'objavljen u vezi sa ženom Tha-bita b. Qajsa, da je ajet o 'kelali'objavljen u vezi s Džabirom b.'Abdullahom, da su, npr., Allaho-ve Riječi: - ...i presudi im...9, obj-avljene u vezi sa plemenima Be-nu Qurejza i En-Nedir te sličniajeti za koje kažu da su objavljeniu vezi sa nekom grupom mno-gobožaca u Mekki, ili nekomgrupom Jevreja, kršćana ili mus-limana. Kad se to kaže, ne mislise na to da se propisi tih ajeta od-nose samo na naznačene osobe.To je nešto što apsolutno ne mo-že pomisliti ni jedan vjernik, nitibilo ko razuman. Ukoliko se nekii spore oko općeg iskaza objavl-jenog u vezi s nekim povodom,oko toga da li je specifičan posvome povodu, niko neće reći dasu univerzalne poruke AllahoveKnjige i sunneta ograničene sa-mo na određenu osobu, već jesvrha onoga što se kaže da to ob-uhvata svakog onoga ko ima oso-bine slične toj osobi. Općenitostiskaza ne može se svoditi samona pojedince koji su bili povodobjavljivanja ajeta sa takvom for-mom. Ajet koji je imao neki ko-nkretan povod, ukoliko je u pit-anju zapovijed ili zabrana, obuh-vata osobu tog povoda, ali i oso-be sličnih situacija. Isti je slučajako se radi i o obavijesti, kojomse hvali ili kudi; takav povodobuhvata konkretnu osobu i svedruge osobe sa sličnim osobina-ma''.10

Evo i jednog konkretnog pri-mjera iz Taberijeovog tefsira,koji nam pojašnjava Ibn Tejmijji-ne riječi:

''Muhammeda b. Ebi Mu'šerprenosi od Ebu Mu'šera Nedžiha,koji je čuo Se'ida kako razgovarasa Muhammedom b. Ka’bom el-Qurezijem, da mu je ovaj rekao:''U jednoj od Allahovih Knjiga jebilo zapisano: 'Ima Allahovihrobova čiji je jezik slađi od meda,srca gorča od soka aloje, koji predljudima oblače kože janjadi izarađuju danjuluk na vjeri''. 'Ovosam - kaže el-Qurezi - našao uAllahovoj Knjizi u ajetu: - Ima svi-jeta čije te besjede o životu naOvom Svijetu ushićuju...11 'A jesili saznao o kome je objavljen tajajet?'' - upita Se'id. 'Ajet je objavl-jen o slučaju nekog čovjeka, apotom dobiva opće značenje'' -odgovori Muhammed b. Ka'b''.

(nastavlja se)

1 - Naprimjer, brahmani su uvijek svojom zadaćom smatrali da Vede treba, u štovećoj mjeri, zaštititi od nebrahmana.2 - Naprimjer, u Zerkešijevom Burhanu, Sujutijevom Itkanu, SalihovomMebahisu, Zerkanijevom Menahilu, itd.3 - Al-Balad – Grad, 3.4 - U prijevodu: Oni koji jure.5 - Qurayš – Kurejšije, 4.

6 - Al-Baqara, 115.7 - Al-Baqara, 158.8 - Ubrzani hod između Safe i Merwe (nap. prev.).9 - Al-Ma'ida, 49.10 - Muqaddimeh li usuli’t-tefsir, 81-82.11 - Al-Baqara, 204.

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 6ZIJARETI

Od 20. do 24. februara,2008. godine, a na poziv Islam-skog kulturnog centra iz Mamera-Luksemburg, reis h. Rifat ef. Fe-jzić i sekretar Mešihata Islamskezajednice u Crnoj Gori, BajroAgović, zijaretili su više džematau ovoj lijepoj i razvijenoj evrop-skoj zemlji. Službeni naziv za Lu-ksemburg je Veliko VojvodstvoLuksemburg, koje ima površinuod 2.586 km2, sa brojem stanov-nika 454.172 (prema podacimaiz 2003. godine). Što se tiče pri-padnosti religiji, katolici čine97%, a muslimani, protestanti idrugi 3%. Prema Zakonu iz1979. godine, u Luksemburgu jezabranjeno prebrojavanje po reli-gioznoj osnovi. Ipak postoje pod-aci u religijskim zajednicama icrkvama o njihovom članstvu.

Muslimani u Luksemburgupotiču iz više zemalja: Crne Go-re, Bosne i Hercegovine, Srbije,Kosova, Turske, Albanije, Maro-ka, i td. Prema nezvaničnim pod-acima, najbrojnija skupina musli-mana je iz Crne Gore, odnosnosa područja Petnjice.

U Luksemburgu postoje četi-ri islamske organizacije: Islamskikulturni Centar, Islamska i kul-turna organizacija Jug, Islamskikulturni centar Sjever i udruž-enje muslimana Luksemburga.Formirana je ''Šura'', tijelo kojesačinjava postojeće organizacije ikoje predstavlja muslimane Luks-emburga. U Luksemburgu radečetiri imama. Finansiranje ima-ma i održavanje centara je od čla-narina džematlija i njihovih prilo-ga. Muslimani Luksemburga oče-kuju, kako su nam saopštili, priz-nanje islama. Time bi državaobezbjeđivala budžetska sredstvakao što taj status imaju katoličkai pravoslavna crkva.

Nakon dva sata letenja od Po-dgorice do Frankfurta, u društvuimama iz Frankfurta, Ahmed ef.Kajoševića, na aerodromu saček-ali su nas Rizah i Ruždija Ličina.Prema programu, put nas jevodio do Štutgarta, u džematuDettingen-Tecku. U akšamskomvremenu dolazimo kod MurselaLičine. U njegovoj kući, u Lenin-genu uslijedio je odmor, i pripr-ema za odlazak u džemat Detti-ngen/Teck/. Prisutne džematlijeizrazile su nam dobrodošlicu, azatim smo klanjali jaciju namaz.

Poslije jacije namaza, u prostori-jama ovog Centra uz kafu i mu-habet, došao je i imam iz našegkraja (Bijelo Polje), Pašo Fetić,koji je imao već ranije zakazanieobaveze. On nas je upoznao sa ra-zvojem vjerskog života na podr-učju njegovog džemata, kao i oorganizaciji Islamske zajednice uNjemačkoj. On je istakao da sena ovom području nalazi velikibroj džematlija sa područja CrneGore, a što pokazuju i spiskovičlanova džemata i njihovih dobr-ovoljnih priloga, koji su istaknutina oglasnim tablama Centra. Ka-sno u noć, vraćamo se sa sinovi-ma i braćom domaćina MurselaLičine kod koga ostajemo na ko-nak. Sjutradan zijaretimo i NajuLičinu u istom gradu, odakle nas-tavljamo put sa Rizom Ličinomza Luksemburg. Zaista boravakkod ovih domaćina je ispunjenvelikom srdačnošću i iskrenomželjom na čemu smo im posebnozahvalni.

Od Štutgarta do Luksembur-ga, - Mamera je oko 400 km. Uzkraće zadržavanje, u Mameru-Lu-ksemburg, dolazimo u akšamskovrijeme. U Centru su nas doče-kali, imam Halil ef. Ahmetspa-hić, predsjednik ''Šure'' dr SelimBoaretto, predsjednik Centra Ma-mer, gospodin Tarik Bertame,sekretar Faruk Ličina, i članoviOdbora Mamer: Murat Šabotić,Murat Ličina, Zika Agović i dr-ugi članovi Centra i „Šure“. Onisu se zahvalili na zvaničnoj pos-jeti reisu Fejzići i sekretaru. Do-maćini su nas upoznali sa razvo-jem islama, kao i aktivnostimakoje sprovode. Sa zadovoljsvomsu istakli da su na dobrom putu,

da država uskoro prizna islam,što bi u mnogim segmentima nji-hovog rada i djelovanja doprinije-lo boljem razvoju vjerskog života.

Reis Rifat ef. se zahvalio napozivu i riječima dobrodošlice.

“Ja sam prvi put u Luksemb-urgu. Drago mi je što mi se ukaz-ala prilika da vas posjetim. Ovdjesam na poziv Islamskog Kulturn-og Centra iz Mamera. Zahvaljuj-em na pozivu i na dočeku. Vidimda ovdje žive muslimani iz raznihzemalja. Najviše je muhadžira izzemalja bivše Jugoslavije. Ovadržava i ova vlast je primila mus-limane kada im je bilo najteže.Našli su ovdje svoje mjesto, po-sao...Treba to istaći, zahvaliti se ipoštovati institucije ove države. Ami ćemo to dokazati našim pon-ašanjem, uvažavanjem realnosti,međusobnim poštovanjem, zajed-ništvom, bez dijeljenja odakle jeko. Nama je potrebno jedinstvo,a u jedinstvu je naša moralna iislamska obaveza, tu je našasnaga. Mi smo ovdje da vam pom-ognemo ukoliko to možemo, dase upoznamo, da vam damopodršku na realizaciji vaših pro-jekata“, istakao je reis Fejzić.

Reis je prisutne upoznao svjerskom životom u Crnoj Gori,organizacijom i radom Zajedn-ice, s posebnim naglaskom na iz-gradnju medrese i drugih vjer-skih objekta.

Poslije klanjanja jacije nama-za, u prostorijama Centra sačaka-lo nas je nekoliko uglednih dže-matlija, sa kojima smo se družilido kasno u noć.

Sjutradan, 22. februara, upetak, džamija je bila ispunjenado posljednjeg mjesta. Reis je dr-

žao hutbu na bosanskom i turs-kom jeziku. On je poseban akce-nat dao u svom vazu na očuvanjujedinstva ummeta, na očuvanjuporodice od raznih poroka kojinagrizaju naše društvo, posebnoomladinu.

„Džamije su mjesto našegokupljanja, druženja i upozna-vanja. Džamije su institucije kojeće na najbolji način pomoći danam omladina ne zaluta i neskrene u stranputicu“, istakao jereis Fejzić.

Džumu namaz predvodio jeBajro Agović, sekretar MešihataIZ-e u CG, a nakon klanjanja džu-me namaza, nastavljeno je druže-nje i upoznavanje sa džematlija-ma iz raznih zemalja.

Slobodno vrijeme do ikindijenamaza iskoristili smo da sa ima-mom Halil ef. i sekretarom Far-ukom Ličinom posjetimo smoStari grad Luksemburg, razgled-amo njegove znamenitosti, staremostove, spomenike, bedeme,palate i dr.

Ikindiju namaz obavili smo uICC Mamer, a zatim nastavili putprema Wiltzu, koji je udaljen odMamera oko 70 km. I ovdje sunam džematlije priredile doček,organizovan u opštinskoj zgradi,koja se iznajmljuje za potrebedžume namaza, u toku mjesecaRamazana i za druge vidove sve-čanosti. Ovaj džemat nema svojihprostorija, ni svog imama. Vjero-nauku održava imam Halil ef.Džematlije su angažovani i spre-mni da otkupe jednu zgradu, tese u tom pravcu i aktivnosti odvi-jaju. O potrebama otkupa nekezgrade ili prostorije za potrebemuslimana u Wiltzu govorio je

imam Halil ef. Ahmetspahić, kojije pozvao prisutne na što veći an-gažman kako bi se što prije došlodo sopstvenih prostorija.

U obraćanju prisutnim, reis jeizrazio zadovoljstvo ovim susre-tom. On je i ovom prilikom održaovazi-nasihat, kojeg su prisutni sposebnom pažnjom pratili. Prisut-nima se obratio i Bajro ef. Agović.Poslije klanjanja jacije namaza, i saovim džematlijama je nastavljenodruženje do kasno u noći.

Sljedećeg dana, 23. 02. (sub-ota) u vremenu ikindije namazaobišli smo džemat u Eshu. Uovom džematu imamsku službuobavlja Nedžad ef. Zilkić. U Eshuje najveća naseljenost muslimanaiz Crne Gore. U džamiji su nassreli imam Zilkić ef. sa svojimvrijednim džematlijama i aktivis-tima. I ovom prikikom reis Rifatef. se obratio prisutnim džematli-ja biranim riječima, i ukazao navažnost zajedništva, sloge, očuva-nju jedinstva, međusobnog pošto-vanja i uvažavanja. „Ne smijemose zavaravati u podjelama, jertime ne doprinosimo napretkuislama, već nasuprot. Što se godbudemo više uvažavali, više ćenas drugi cijeniti i poštovati“ - ist-akao je reis. Sekretar Bajro Ago-vić je upoznao prisutne o razvojuIZ-e u CG, njenim projektima iaktivnostima. Reis je ostao u ov-om džematu do akšam namaza, aAgović je sa imamom Halil ef.prihvatio poziv naših iseljenikada posjeti Nidercon, u kome seodržavao sastanak Bošnjaka izCrne Gore sa dnevnim redom;formiranje Bošnjačko-demokrats-kog Fonda dijaspore. Osnovne

Reis Fejzić u posjeti Islamskoj zajednici Luksemburga

Muslimani Luksemburga očekujuzvanično priznanje islama

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame7 UMMET

U avgustu 2006. godine, Pra-vno vijeće Sjeverne Amerike je naosnovu samih astronomskih prora-čuna, umjesto na osnovu stvarnogposmatranja mladog mjeseca obja-vilo tačan datum početka Ramaza-na. Puno ljudi u svijetu je protesto-valo zbog takve odluke sumnjajućiu njenu validnost. Debata u vezivizuelnog posmatranja nasuprotastronomskog proračuna nije no-vost. Ova serija od tri dijela otkrivaargumente obje strane u vezi ovogproblema.

- Dokazi većine - Sažetak dokaza većine - Diskusija u vezi riječi šehide

Mišljenje koje se kod svih isla-mskih pravnih škola preferiralobilo je da se mjesec Ramazan nemože odrediti proračunima. Astro-nomski proračuni, po mišljenju ve-ćine islamskih učenjaka, oslanjajuse samo na pretpostavke i hipoteti-čke su prirode. Zato, slična djelabogoslužja kao što je početak i krajmjeseca Ramazana ne može se ba-zirati na vjerovatnoći i neodređen-im pretpostavkama. Konsekventnotome, mjeseci koji su povezni saislamskim bogoslužjima (ibadeti-ma), kao što je Ramazan, ševval izul-hidžeh, samo se mogu odreditipraktičnim posmatranjem ili upot-punjavanjem 30 dana.

Većina klasičnih učenjaka sma-tra da je stvarno posmatranje zahti-jevano Kur'anom, sunnetom, kon-senzusom islamskih učenjaka, i je-zičkim značenjem riječi mladi mje-sec. Ovo su četiri glavna dokazakoji se obično donose da bi potkri-jepili tvrdnju da je stvarno posma-tranje golim okom kao preduslovza post u mjesecu Ramazanu.

DDookkaazzii vveeććiinneeKur’an naglašava,„U mjesecu Ramazanu počelo

je objavljivanje Kur’ana, koji je pu-tokaz ljudima i jasan dokaz Prav-oga puta i razlikovanja dobra odzla. Ko od vas u tom mjesecu budekod kuće, neka ga u postu prove-de, a ko se razboli ili se na putuzadesi, neka isti broj dana naposti- Allah želi da vam olakša, a ne dapoteškoće imate - da određeni brojdana ispunite, i da Allaha veličatezato što vam je ukazao na Praviput, i da zahvalni budete“ (El-Be-kare: 185).

Dio ajeta koji glasi “Ko od vasu tom mjesecu bude kod kuće” odvećine je protumačen kao zahtije-vanje praktičnog posmatranja no-vog mjeseca. Takvo tumačenje je,čini se, potvrđeno Poslanikovim,a.s., hadisima:

“Zapostite kada ga ugledate

(mlađak), prestanite da postite ka-da ga ponovo ugledate (mlađak).Upotpunite trideset dana ša’banaako bude oblačno” (Buhari).

“Zapostite sa viđenjem mlađa-ka i prekinite post kada ga vidite(mlađak). Izbrojite 30 dana ako jemjesec od vas sakriven (ako jeoblačno)." (Muslim)

"Nemojte zapostiti sve dok nevidite mlađak i nemojte prekidatisa postom sve dok ga ponovo nevidite. Ako je oblačno proračunajtega” (Buhari i Ahmed).

- Stvarno posmatranje zahtije-va konsenzus

- Muslimanski ummet je nepis-men

- Proračuni su povezani savračanjem i zurenjem u zvijezde(astrologija)

- Proračuni su netačni

SSttvvaarrnnoo ppoossmmaattrraannjjee zzaahhttiijjeevvaakkoonnsseennzzuuss

Hanefijski pravnik Ebu Bekribn Ali er-Razi el-Džessas je u svomAhkamu-l-Kur'anu naveo:

Naredba Poslanika, a.s.: „Post-ite kad ugledate mlađak,“ je sug-lasna kur'anskom ajetu: „Pitaju teo mlađacima. Reci: "Oni su ljudi-ma oznake o vremenu i za hadžil-uk“ (El-Bekare: 189). Muslimanisu se složili da je značenje i suod-nos ajeta i hadisa o posmatranjumlađaka uvjet za početak posta. Todokazuje da je posmatranje mlad-og mjeseca nazvano svjedočenjemmjesečevog javljanja. (Vol. 1, 279)

On je dao zaključak da je stva-rno posmatranje jedina metoda pr-opisana od Poslanika, a.s., kojomse utvrđuje početak mjeseca Rama-zana. U slučaju da se ne možeodrediti direktnim posmatranjem29. dan, usled nepovoljnog vreme-na, oblačnosti, onda je upotpunja-vanje 30 dana ša'bana potrebno.Takav postupak će biti ispravan.

El-Džessas dalje nastavlja:U svjetlu poslaničkog hadisa,

pravilo je da mjesec sadrži 30 da-na, osim ako mlađak bude primije-

ćen prije toga. Mi moramo izbro-jati 30 dana svakog mjeseca akosmo u nemogućnosti da ugledamomlađak zbog oblačnog vremena.Ovo pravilo se primjenjuje za svemjesece koji se tiču islamskih obre-doslovlja. Samo stvarnim posma-tranjem mladog mjeseca može seustvrditi da mjesec ima manje od30 dana. (Vol. 1, 280)

On je, također, izjavio da pos-toji konsenzus među islamskimpravnicima da ne treba prihvatitiastronomska proračunavanja upotvrđivanju ili negiranju početkamjeseca Ramazana:

Onaj ko vjeruje mjesečevimetapama i proračunima onih kojizure u zvijezde je van domena šer-ijata. To ne spada u domen idžtiha-da, tako da je Kur'an, Sunnet i kon-senzus pravnika potpuno protivtoga. (Vol. 1, 280)

Razlog zbog čega mjesec poči-nje stvarnim posmatranjem (uoča-vanjem) mlađaka, prema El-Dže-ssasu, jeste da bi obredoslovlja za-počela s tačnošću a ne sa pukimspekulacijama. (Umdetu-l-qari, Vol.10, 265)

To je ono što Poslanik, a.s., ka-že: „Započnite post kada ugledatemlađak, a završite ga, kada gaopet ugledate. Ako je oblačno, on-da upotpunite izbrojavanje tridesetdana ša'bana.“ Vjerovjesnik, a.s.,nam je naredio da izbrojimo tride-set dana ša'bana kada je oblačno, atakođer i trideset dana Ramazanau slučaju da je oblačno (na 29. danRamazana) prije nego započnemjesec ševval. To je potrebno kakobi započeli i okončali bogoslužjezasnovano na sigurnošću. To jeono što je Poslanik, a.s., narediodrugim autentičnim hadisom:„Nemojte započeti post sve dok neugledate mlađak i nemojte preki-dati post sve dok ne ugledate mla-đak.“ Tirmizi prenosi od Ebu Hu-rejre da je Poslanik, a.s., rekao:„Izbrojite dane mjeseca ša'bana ka-ko bi odredili Ramazan.“ (Umde-tu-l-qari, Vol. 10, 117)

El-Džessas predstavlja mišljen-je većine islamskih klasičnih prav-nika. Oficijelna pozicija hanefija,malikija, šafija i hanbelija jeste daastronomska proračunavanja nepredstavljaju ispravan način određ-ivanja islamskih mjeseci. Ti mjese-ci se moraju utvrditi ili stvarnimposmatranjem ili upotpunjavnjem(30 dana). Na sljedećim stranica-ma, vidjet ćemo kako su klasičniučenjaci raspravljali sa ovompostavljenom tezom.

Ahmed ibn Muhammed el-Hamavi, drugi poznati hanefijskipravnik, kaže:

Za nas, uslov početka i završet-ka posta je viđenje polumjeseca, aproračuni astronoma se ne mogu uovom slučaju smatrati relevantnim.U Et-Tehzibu, prema šafijskoj prav-noj školi, se također navodi da astr-onomska proračunavanja ne moguprihvatiti za određivanje početka ikraja mjeseca posta. (Vol. 2, 66)

Muhammed ibn Abdullah el-Harši ovako predstavlja stav malik-ijskog mezheba:

Post se ne može utvrditi prat-eći stavove astronoma. Astronomini ostali ljudi ne mogu postiti osla-njajući se na te proračune jer je Po-slanik, a.s., određivao post samimposmatranjem ili svjedočenjem,odnosno upotpunjenjem 30 dana.Druga metoda nije propisana. Zatone treba obraćati pažnju na stavoveili astronomske proračune za poče-tak mjeseca, bez obzira da li će ne-ko povjerovati u njihovu pre-ciznost i tačnost. (Vol. 2, 237)

Malikijski učenjak Muham-med ibn Ahmed ed-Disuki je iznioisti stav navodeći da je isključivoposmatranje ili kompletiranje 30dana relevantno za početak mjese-ca. On je dodao da je Imam Malikbio mišljenja da se 30 dana morajukompletirati u svim mjesecima uslučaju da je vrijeme oblačno i danije moguće mjesec posmatrati.(Vol. 1, 509)

Prenosi se da je Imam Malikosobno rekao da, ako neki imamne prati metodologiju posmatranjaveć preferira astornomske pro-račune, da za takvim imamom netreba klanjati dnevne namaze. (El-Badži, Vol. 2, 38)

Qadi Ebu el-Velid smatra daonaj koji je zapostio bazirajući sena astronomskim proračunima ane na posmatranju ili kompletiran-ju mjeseca, mora napostiti te dane.(El-Badži, Vol. 2, 38)

(nastavlja se)

DDrr.. ZZuullffiiqqaarr AAllii SShhaahhS engleskog,

Džemo Redžematović

Astronomski proračuni:islamsko-pravna debata

smjernice ove organizacije, odno-sno društva, imaju široki spektardjelatnosti: na ekonomskom, kul-turnom i političkom razvojuBošnjaka u Crnoj Gori, davanjepodrške svim značajnim kulturn-im i naučnim institucijama u CGkoje doprinose procesu povratkaosjećanja nacionalne pripadnostii nacionalnog jedinstva Bošnja-ka, na očuvanju kulturne i istori-jske baštine...Halil ef. i sekretarMešihata iz CG, zahvalili su seovim vrijednim aktivistima napozivu da prisustvuju ovomsastanku, istakavši vrijednostočuvanja i valorizacije kulturnebaštine muslimana, njene tradi-cije i nasljeđa i pozvali su prisut-ne da svojim doprinosom učinesve kako bi se programska tem-atika što bolje i organizovanijerealizovala, dajući punu podrškuda ovaj projekat u praksi zaživi.

Kako nam je ostalo malo vre-mena do jacije namaza, pošlismo prema veće zakazanom pro-gramu u ICC Mamer. Džamija jebila ispunjena džematlijama doposljednjeg mjesta. Nakon klan-janja jacije namaza, uslijedilo jeobraćanje glavnog imama, Halilef. Ahmetspahića, koji je predsta-vio goste i važnost njihove pos-jete, pozivajući reisa da se obratiprisutnima. Reis se zahvalio nasrdačnom prijemu domaćina to-kom boravka i druženja, zahvaliose džematlijama koji su iskazalipoštovanje svojim prisustvom udžematima koje smo posjetili ipozvao ih da čuvaju svoju vjeru,da prakitikuju njena načela, dačuvaju porodicu, omladinu od as-imilacija, od loših stvari, od kaf-ana, droge, alkohola... „Džamjesu naše mjesto okupljanja, jedinomjesto u kome će naći zadovoljst-vo, naći sebe, a time će pomoći isebi i drugome. Naša se omladi-na nalazi pred velikim iskušenji-ma i izazovima. Najveće bogastvoje sačuvati našu mladost“, ista-kao je reis.

Sekretar Mešihata je, obraća-jući se prisutnim, ukazao na rije-či Allaha dž.š. koji u suri Al-'Asr,kaže: ''Tako mi vremena,- čovjek,doista gubi, samo ne oni kojivjeruju i dobra djela čine, i kojijedni drugima istinu preporuču-ju i koji jedni drugima prepor-učuju strpljenje''.

Završavajući zvaničnu posje-tu džematima u Luksemburgu, uICC, Mamer, priređena je zajed-nička večera za sve prisutne, kojesu priredile domaćice i džematli-je, tradicionalnim bošnjačkimbogatim jelovnikom.

Uvjereni smo da će ova posje-ta doprinijeti boljoj saradnji, daće ona u budućnosti biti još plod-nija i obostrano korisnija.

Bajro Agović

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 8RAZGOVOR

SS oobbzzoorroomm ddaa oovvaajj pprroojjeekkaattttrreettiirraa pprreevvoodd KKuurr''aannaa nnaa lluukkssee--mmbbuurršškkii jjeezziikk,, mmoožžeettee llii nnaamm rree--ććii nneeššttoo ooppššiirrnniijjee oo ttoomm jjeezziikkuu??

Luksemburški jezik je jedanmali evropski jezik kojim se gov-ori u Luksemburgu i kojim gov-ori oko 30 000 ljudi. Srodni dija-lekti ovom jeziku se govore: uNjemačkoj u području regije Bi-tburga, Trijera i Koblenca, u Be-lgiji u provinciji koja nosi nazivLukseburška provincija, i Franc-uskoj u jednom dijelu Lorena.

Još postoje lokalne enklave -zajednice Luksemburaca na ju-gu Amerike,(Teksasu, Wiskonsi-nu) i u Rumuniji (Sibiu regionu)gdje su luksemburški emigrantidjelimično sačuvali jezik mati-čne zemlje. U suštini, postoji vi-še dijalekata ovog jezika, u i okoodređenog broja luksemburškihgradova:

Arlon, Ecternach, Clervau-ks, Esch/Alzette, Remich, Grev-enmacher, Luksembourg, Vian-den, Wiltz, te u jugozapadnomdijelu zemlje. U međuvremenu,ti dijalekti su se malo pomalo iz-miješali u stand. luksemburškijezik kojeg lingvisti nazivaju„„kkooiinnéé““.. Ortografija luksembu-rškog jezika je posljednji putreformirana 1999 godine premauredbi velikog Vojvodstva, Me-morial A - 1999. br. 112.

U historijskom i jezičkomsmislu, porijeklo luksemburškogjezika je u srodstvu sa:

- indo-evropskim- njemačkim- njemačkim zapadnog dijela

zemlje- starim njemačkim jezikom

koji se još naziva „Theodisch“- srednjovjekovnim njema-

čkim- srednjovjekovnim njemač-

kim jezikom koji se govorio nazapadu zemlje

- franačkim govorom- franačkim govorom područ-

ja rijeke Mozel.

Zajedno za holandskim, luk-semburški jezik je jedan od najs-tarijih evropskih jezika koji je ubiti najbliži njemačkom srednjo-vjekovnom jeziku.

Za vrijeme Drugog svjetskograta njemački okupatori su pok-ušali da iskorijene luksemburškijezik organizujući referendum,koji je imao za cilji da Luksemb-urci prihvate njemački kao svojmaternji jezik. Kulturni otporLuksemburaca je bio snažnijinego svi njemački napori, podrž-ani vještom propagandom i eks-tremno brutalnom represijom.Od tog perioda - kao jezik - luks-emburški je jedan od najsnažn-ijih prenosnika nacionalnog ide-ntiteta ove zemlje.

Od 1984 god. zajedno sa fra-ncuskim i njemačkim, luksem-burški jezik je priznat kao zva-nični jezik ove zemlje.

Najstarija luksemburškaknjiga je Legenda o Jolanthi izViandena, koja datira još iz tri-naestog stoljeća. Legenda govorio jednoj pobožnoj ženi, kćerigrofa iz Viandena, koja je napu-stila očevo bogatstvo i otišla daživi u manastir u Marientalu.

Autor tog djela je Herman deVeldenz (1231-1283).

U svojoj temeljnoj strukturi iizgovoru, luksemburški jezik os-taje dijalektski jezik kasnog sre-dnjeg vijeka koji je svoj vokabu-lar širio sve do današnjih danasa dosta riječi uvezenih iz engle-skog, francuskog, njemačkog,italijanskog i španskog jezika.

Prevodeći Kur'an na luksem-burški jezik, otkrio sam, s jednestrane, fenomen uvezenih arap-skih riječi, neobičan fenomenkoji je morao biti prenešen prijekrstaških ratova. Tom fenomenudao sam ime: „Phenomene deconfluence Arabo-Luksembour-geois“ - „fenomen stapanja, spa-janja arapsko luksemburškogjezika“.

KKaaddaa ii ggddjjee ssttee iimmaallii pprrvvii kkoo--nnttaakktt ssaa iissllaammoomm?? KKoojjee ssuu bbiilleepprrvvee vvaaššee iimmpprreessiijjee oo iissllaammuu??

U junu 1999 godine sam upotpunosti prvi put pročitao pre-vod Kur'ana. Poznavao sam ne-ke muslimane još od najranijegdjetinjstva kada sam imao svegačetiri-pet godina. Bili su to rud-ari porijeklom iz Alžira, komšijemog djeda koji je živio u Aume-tzu kod Mozela. Bili su fascinan-tni i jednostavno sam im se div-io. Još kao dijete pročitao samsve od Karl Maya. To je jedanvrlo interesantan pisac. Pisao jefiktivne priče temeljeći se na na-učnim izvorima njemačkih orje-ntalista. Od samog početaka stu-diranja jezika, bio sam pod utje-cajem ideja Getea, Monteskua,

Lajbnica, koji su preuzeli jedanodređen broj islamskih ideja.

N studijama u Beču, studen-ti iz Irana, Libije i Alžira su mipričali o svojim koncepcijama iviđenju svijeta, koji nije bio, upotpunosti islamski. Jedno vri-jeme sam bio zainteresovan zakulturna događanja na Srednj-em istoku, učenju o Mehdiji uSudanu, za filozofiju, sufizamkoji porijeklo ima u Turskoj, teza muziku. Za egipatsku i liba-nonsku muziku, koja je izvršiladubok utjecaj na džez, i na svjet-sku muziku općenito.

OOddaakkllee iiddeejjaa ddaa ssee KKuurr''aannpprreevveeddee nnaa lluukksseemmbbuurršškkii jjeezziikk??

Ja sam čovjek koji po prirodinastoji sve što čini spoznati upoptpunosti i „dubinski“. Kadasam završio sa prevodom „Ma-chbet“, tu i tamo pokušavaosam praviti određene eksperi-mente. Neko vrijeme sam biookupiran idejom, kako bi se do-brim dijelom razumjela kultura ihistorija Istoka (a tako i Evrope),trebalo bi pročitati temeljne tek-stove islama. U to vrijeme samsvakako želio razumjeti šta je to„islamizam“, fenomen koji zada-je brige, a kojeg opet svaki luk-semburški intelektualac tumačidrugačije. Takođe sam želioshvatiti zašto je, primjerice, ro-man Rušdija „Satanski stihovi“podigao toliku zbrku i prašinu.Prije samog komentara na paro-diju, blasfemiju, ruganje i ismija-vanje, smatrao sma kako bi bilokorisno znati, ko je bio Muha-

mmed i šta je original. Kada samprvi put čitao prevod Kur'ana,bio sam oduševljen. U strahusam priznao kako ova drevnaknjiga reformiše dugo zapretane

Izvod izbiografije

Jean-Michel Treinen jerođen 3. 08.1954 godine uRumelangu (Luksembourg),srednju školu završio u svojojzemlji, a studij njemačkogjezika i historje studirao uBeču i Bonu. Od 1977 god. jedržavni funkcioner uMinistarstvu poljoprivrede,ekspert za tržište žitarica,zadužen za odnose sa evrop-skom Komisijom u domenukultura sa visokim prinosom.Oženjen, ima dvoje djece i živiu jednom mirnom gradiću:Lintgenu u Luksemburgu.Uporedo sa svojim profesion-alnim zanimanjem okušao seu različitim segmentima stvar-alaštva od literarnog,(pozorišni komad „Jhose etFred sur le mur“ kojim je1985 god. osvojio nagradu nakonkursu nacionalne litera-ture), filmskog, (dijaloge za fil-move „Troublemaker“ i„Lopbamboom“) humoris-tičkog, („Kulturflapp“- skečza koji je osvojio nagraduChristianew Schlechter), muz-ičkog, („Dem Alto senggrousse Ress“), satiričnog,(„Satirični tekstovi za novineLetzebuerger Land“), histori-jskog („“Schriftbilder“, „Le-tzebuerger Almanach“ 1986,1987, 1988, 1989), dopis-ničke djelatnosti u novinama„Letzebuerger Land“, hu-morističkih emisija za luk-semburšku televiziju RTL, pasve do prevodilačkih zahvataod koji je svakako najveći„prevod Kur'ana na luksem-burški jezik“, na kojem jeradio punih osam godina.Trenutno radi na riječnikukur'anskih riječi sa prevodomu trojezičnoj varijanti: fran-cuskog, njemačkog i eng-leskog.

Neko je nekad lijepo rekao da najveću muslimanskusnagu u Evropi i općenito, na Zapadu, čine, konvertiti.Danas, mala islamska Zajednica Luksemburga imarazloga da se ponosi. Projektom prevoda Kur'ana na luk-semburški jezik kojem se u razdoblju od punih osam godi-na, vrlo temeljito i seriozno posvetio jedan skromniLuksemburac po imenu Jean-Michel Treinen (Jahja),ponosni su, prevashodno, muslimani, a bogamipočašćeni, luksemburški jezik i Luksemburci. Jedan „veli-ki“ čovjek je tako učinio jedan „mali“ jezik, svjetski poz-natim, i usput otkrio fenomen arabizama prisutnih u luk-semburškom jeziku. Sve čestitke znalcu, koji je idejuumio pretvoriti u stvarnost, i naravno, vlastima ove zeml-je koje su stalno zagovarale kurs korektnog odnosa iuvažavanja islama i muslimana u ovoj maloj evropskojzemlji.Slijedi razgovor sa gospodinom Trienenom.

Prijevod Kur'ana na luksemburški jezik

JJeeaann--MMiicchheell TTrreeiinneenn

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame9 RAZGOVORi neformulisane predodžbe kojesu dugo vremena bile zapreteneu „meni samom“. Posjeta ima-ma Islamskog kulturnog centra iMuhameda Hubertija, marta2000 godine uredništvu časopi-sa „Letzebuerger Land“ i razgo-vor na tu temu, bijahu za menepresudni, za mene, tako krup-nu, a životnu odluku o prevo-đenju Kur'ana.

ZZaa vvrriijjeemmee pprreevvoođđeennjjaa KKuu--rr''aannaa,, pprriimmiillii ssttee iissllaamm.. MMoožžeettee lliinnaamm oo ttoommee rreeććii nneeššttoo vviiššee........

Strahovao sam od sada no-vog saznanja kako bi ta staradrevna knjiga mogla iznova za-tvoriti moje neformulisane, ta-jne, zapretane predodžbe i svjet-onazore koje sam nosio „u se-bi“, s kojima sam putovao i živiou vlastitoj osami.Vračajući se umislima u djetinjstvo, prisjećamse šta su mi govorili moji kršćan-ski odgajatelji, moje sumnje uistinitost kraja života Isa a.s.,moji nejasni nazori, pogledi dasu ALLAH, DIEU, ADONAI,„HERGOTT“ - Bog na luksemb-urškom, nazivi za jedno te isto,nazivi za ebnormnu osobnost.Nikada nisam razumio pojam„trojstva“ i šta je uopšte trojstvo.Uvijek sam mislio kako je uo-pšte, neko tako inteleigentankao Isa a.s. mogao pobjeći.Stalno sam sebi postavljao pitan-je o onome što je Ibrahim učinioda bi napustio Kaldeju, kako topiše u Bibliji. Konačno sam na-šao religiju u kojoj mogu u istovrijeme, vjerovati, i učiti, i spoz-navati. Vjeru koja je tolerantna,inteligentna, ispravna i jasna.Vjeru koja mi ne kaže: „Vjeruj, inemoj nikako da razmišljaš!Nego vjeru koja mi kaže:Vjeruj!Proučavaj! Obavljaj molitvu! Ra-zmišljaj! Uči! Pjevaj! Daji sadak-u“! Vodi računa o svom tijelu!Veseli se! Obavi hadž! Voli ljudeitd. Sjećam se vrlo dobro kadasam čitao kur'anski ajet: „Nemaprisile u vjeri“ – plakao sam komalo dijete. Islam sam oficijelnoprimio U CCIL – Islamskomkulturnom Centru, u noći lejle-tul-bedr, u blagoslovljenom mje-secu ramazanu 2000 godine.Moja malenkost je odabrala, štadrugo nego poslaničko ime Ja-hja.

KKoolliikkoo ggooddiinnaa rraaddiittee nnaa oovv--oomm pprreevvoodduu??

Na prevodu Kur'ana radimod jula 1999 godine. Punih os-am godina ustrajavam približitiBožiju riječ jeziku moga naroda.

KKoolliikkoo pprreevvooddaa KKuurr''aannaa sstteekkoorriissttiillii ii nnaa kkoojjiimm jjeezziicciimmaa ssuu bbiillii

ttii pprreevvooddii?? IImmeennaa pprreevvooddiillaaccaa??U svom radu sistematično

sam koristio četiri prevoda:1. Muhammad Hamidullah,

„Časni Kur'an i smisao njegovihajeta“, Kairo.

2. Ahmad von Denffer: „DerKoran, Die Heilige Schrift desislam in Deutscher Ubertrag-ung“, Minhen 1996 god.

3. Theodor Adel Khoury,Muhammad Salim Abdullah,„Der Koran“, Gutersloh 1992 .

4. Maks Henning, „Der Ko-ran“ 1901 Lapcig.

Osim pomenuta četiri prevo-da Kur'ana često sam, poradirefleksije, promišljanja, koristio:stranicu Ministarstva za vjeru uMeki: na engleskom, francusk-om, njemačkom jeziku, bazira-nu na prevodu Abdullah JusufAlija.

- Muhammad Resul, Der Ko-ran in ungefahrer deutscherUbertragung.

- Tefsir Ibni Kesira na engle-skom jeziku na web sajtu www:tafsir.com.

- Mekansku hadisku kolekci-ju na internetu.

- Kratak sadržaj Muslimovihtekstova na internet straniciUCLA.

- Multijezičku varijantu Ku-r'ana, www: al-islam.org

- Hutbu imama Halila Ahme-tspahića u CCIL - islamskom ku-lturnom Centru u Mameru, ko-rištenu u poravo vrijeme.

- Muhammad MarmadukePickthal, New York 1936

- Rashad Khalifa, USA

NNaa mmaanniiffeessttaacciijjii „„OOttvvoorreennaavvrraattaa““,, oorrggaanniizzoovvaannoojj oodd iissllaamm--sskkoogg kkuullttuurrnnoogg CCeennttrraa ((CCCCIILL))1144.. ookkttoobbrraa 22000077 ppoodd ppookkrroovviittee--lljjssttvvoomm ŠŠuurree ii MMiinniissttaarrssttvvaa ffaa--mmiilliijjaa,, pprrvvii ppuutt ssttee pprreedd vveelliikkiimmaauuddiittoorriijjuummoomm pprreezzeennttoovvaallii pprroo--

jjeekkaatt pprreevvooddaa KKuurr''aannaa nnaa lluukk--sseemmbbuurršškkii jjeezziikk.. KKaakkvvee iimmpprreessii--jjee nnoossiittee ssaa ttee mmaanniiffeessttaacciijjee ii vvaa--ššee kkoonnffeerreenncciijjee??

Za mene je to bio završetakjednog dugog putovanja i poče-tak jednog novog. Ja stalno na-glašavam i čitav ovaj projekatnazivam „pokušaj prevodaKur'ana“, a ne prevod. Bio je toistinski praznik radosti. Jednojnovoj generaciji luksemburškeomladine, kojoj se na ovajnačin približava fantastičnonasljedstvo Muhammed a.s.,isla-ma, i koja se istovremenoosnažuje kako bi živjela u svojsvojoj punoći. Tračak sunčevesvjetlosti za moju malehnuzemlju koja se počesto zatvara usebe. Kada sam čuo suru fatihukoju je s moje desne straneumiljatim glasom učila Dženetaa na luksemburški prevodilaEdina, a s moje lijeve stranesuru ihlas, koju je učila Fatima aprevodila njena sestra Mubina,rekao sam samom sebi: „HvalaAllahu, trud se isplatio“. Onošto je za taj dan pripremioMuhamed Huberty, bilo je fasci-nantno. Fatiha na arapskom iluksemburškom u velikommetarskom formatu. Mislim danikada sedam redova jednos-tavnog i oporog luksemburškogjezika, jezika mojih očeva i dje-dova, nije doživjelo takvupočast kao što je doživjelo uslučaju fatihe.

PPrrooffeessoorree,, ccjjeenniimmoo VVaaššuusskkrroommnnoosstt,, aallii nnee mmoogguu ssee ootteettiiuuttiisskkuu uusshhiiććeennjjaa,, ii ddaannuu uu kkoojjeemmssuu VVaamm nnaakkoonn pprreezzeennttoovvaannjjaattoogg pprroojjeekkttaa,, vveelliikkiimm aappllaauuzzoomm,,ppooddjjeeddnnaakkoo dduuggoo,, ss uusshhiiććeennjjeemm,,pplljjeesskkaallii ii mmuusslliimmaannii ii LLuukksseemmbb--uurrccii.. UU sseebbii ssaamm ppoommiiššlljjaaoo,, kkaakkoojjee oovvaajj pprroojjeekkaatt ttrreebbaalloo ppookkrreennuu--

ttii,, ddoossttaa rraanniijjee.. SSaa kkaakkvviimm ppoo--tteešškkooććaammaa ssttee ssee ssuussrreettaallii zzaa vvrrii--jjeemmee pprreevvoođđeennjjaa??

Ono sa čime se uvijek sus-rećete kod ovakvih projekata je-su poteškoće razumijevanja teks-ta. Naravno, od samog početkamog išćitavanja, susrećete se sastrukturom - od samog početkado kraja - radnja teče, ima svojprogres na vremenskoj osi. Ča-sni Kur'an „preskače, izostavlja“prevazilazi vremensku osu, uvrlo brzom vrtoglavom ritmu,od početka čovječanstva do bib-lijskih vremena, od Isa a.s.,doMuhammed a.s. Osim toga tu susvakako poteškoće da se, shod-no svim mogućim gramatičkim ileksičkim formama luksembu-rškog jezika, pronađe termi-nologija koja će na najbolji načinprenijeti snagu, polet korijenatog gorostasnog drveta, drvetakakv je islam danas. U čitavomtom poslu želio sam izbjeći jezič-ki anahronizam, jezičku zastar-jelost, pišući npr. „livre“ za ara-psku riječ „kitab“ ili „atom“ zaarapsku riječ „zarra“. Naravno,mi možemo izbjeći zamke kojesu evidentne, zamke koje napro-sto vidimo. Luksemburški jezikje u suprotnosti sa klasičnim. Utakvim slučajevima sam morao„spljoštiti“ suptilne forme arap-skog, stavljajući ih u kalup,obrazac moga jezika, i to sam či-nio, bez ikakve namjere da ne-što, ne daj Bože „iskrivim“. Me-đutim, s druge strane, postoji ijedna prednost: luksemburškijezik je opor, hrapav ali i jednos-tavan, jezik seljaka običnih rad-nika, zanatlija. U tom segmentupomalo nalikuje arapskom. Dru-govi Muhammed a.s.,bijahu bed-uini, obični ljudi, trgovci. Da bi-smo razumjeli Časni Kur'an, nemoramo biti profesori. Trebamo

imati samo srce i otvorenu dušu.

KKaaddaa mmoožžeemmoo ooččeekkiivvaattii kkoo--nnaaččnnuu rreeddiiggoovvaannuu vveerrzziijjuu KKuurr''aa--nnaa?? NNaakkoonn ššttoo ssuu iinnffoorrmmaacciijjuu oopprreevvoodduu KKuurr''aannaa pprreenniijjeellii tteellee--vviizziijjaa ii ššttaammppaa,, vviiššee oossoobbaa,, ppaa iikknnjjiižžaarree ssuu nnaamm ssee oobbrraaććaallee ppiitt--aannjjeemm ggddjjee mmoogguu kkuuppiittii KKuurr''aannnnaa lluukksseemmbbuurršškkoomm jjeezziikkuu??

Što se mene tiče, projekatprevoda Kur'ana je završen. Me-đutim, Laurent Mignon (inačeLuksemburac), čija je specijal-nost orjentalna turska i arapskapoezija, koji trenutno živi uAnkari i profesor je turske liter-ature na Univerzitetu u Istanbu-lu, će dati svoje mišljenje o tomprevodu i određene napomene.Trebalo bi napraviti jednu red-akciju od nekoliko osoba koje bise uključile u taj projekat, musli-mani koji govore luksemburški ikoji bi na osnovu svoga religi-jskog znanja posvjedočili da jeprevod dobar. Odluka Odbora(CCIL) – Islamskog kulturnogCentra može biti ubrzana, sa ilibez napomena profesora Laure-nta Mignona, koji mi je već daodo znanja da je moj posao dobrourađen. Podsjetimo se da sam janaslovio moj prevod kao „poku-šaj prevoda“, a ne „definitivanprevod“ koji zahtijeva da nekiduhovni ili vjerski autoritetpotvrdi ispravnost tog prevoda.Uzimajući kao zalog svoju čast,ja svjedočim da sam čitav posaouradio vrlo seriozno. Naravno,ja ne mogu samog sebe okvalifi-kovati kao nekoga ko je nepogr-ešiv, ili još gore, kao nekakvoggenija koji savršeno razumije svetajne Allahove poruke. Odluku overifikovanju ispravnosti prevo-da ostavljam mojoj braći i sestra-ma koji čine Odbor CCIL-a i ja unjih imam potpuno povjerenje.Oni koji žele da dođu u posjedprevoda mogu se e-meilom obr-atiti Centru na odresu(islam@pt.lu) ili Odboru CCIL-akoji će grupisati sve pristiglezahtjeve i onda ćemo ga inša-Allah štampati. U razgovoru saodgovornim ljudima iz Centrarekli su mi da žele izbjeći višerazličitih verzija koje bi na tajnačin bile u opticaju. Ja poštu-jem taj pristup. Ja više neću di-rati niti ću se baviti prevodom iostaviću ga onakavim kakav jest.To će mi dati vremena da provj-erim moj riječnik, prevod hadisai tefsirske dodatke, te da naučimučiti ajete na arapskom jeziku.

Razgovarao: Ahmetspahić Halil

Imam CCIL Luksemburg

EEll FFaattiihhaa nnaa lluukksseemmbbuurršškkoomm jjeezziikkuu

shkurt/mars, 2008. 10

Në histori janë të rralla ras-tet, rreth të cilave ka pasur aqparagjykime dhe kontradikta, si-kurse është rasti me fenë islamedhe me Muhammedin a.s. Isla-min, si fe të ardhur pas Krishte-rizmit, të krishterët mesjetarëevropianë, e kanë parë si herezi,prej nga rezulton edhe prejardh-ja e mitit të vjetër për Muha-mmedin a.s., si kardinal rene-gat. Sulmet arritën apologjinë etyre, sidomos kur Islami i kaloikufijtë e shkretëtirës arabe, dhefilloi të përhapet gjithandej menjë shpejtësi të paparë.

Gjatë historisë pati shumëarmiq, e megjithatë ata, ose imbuloi pluhuri i harresës, osevazhduan të përmenden përshembull të keq. Ndërkaq, emrii Muhammedi a.s., vazhdoi tëpërmendet më shumë se emri icilësdo krijese tjetër, kurse ud-hëzimi dhe drita Hyjnore që aisolli, edhe sot e kësaj dite vazh-don të ndriçojë zemrat e pastradhe fisnike të miliona, madjemiliarda njerëzve, gjatë gjithëkëtyre 14 shekujsh. Kështu, kë-të gurrë të pashterur, do të vazh-dojnë ta shijojnë shpirtrat e gji-thë atyre njerëzve fisnikë dhezemërpastër. Allahu i Madhëris-hëm e përmend çështjen e ma-shtruesve dhe kundërshtarëvetë Muhammedit a.s. në Kur'an,duke përkujtuar poshtërimin etyre dhe lartësimin e emrit tëMuhammedit a.s.:

"Dhe Ne ta ngritëm lart fa-mën tënde!" (El Inshirah: 4)

"Ne, vërtet të dhamë ty shu-më të mira. Andaj, ti falu dheprej kurban për hir të Zotit të-nd! E s'ka dyshim se urrejtësi ytështë farësosur." (El Kevther: 1-3).

Ndërkaq, fatmirësisht sotekziston edhe një numër jo i vo-gël njerëzisht të shquar, që mba-jnë një qëndrim objektiv, madjeadmirues dhe disa prej tyrekanë përqafuar edhe Islamin, tëcilët gjithnjë e më shumë pondikojnë ndjeshëm në formi-min e një opinioni objektiv nëkëtë drejtim. Përmes fjalëve tëtyre, ne kemi mundësi t'i për-gënjeshtrojmë të gjitha shpifjetdhe akuzat e pabaza të bëra deri

tani kundër Muhammedit a.s.dhe Islamit.

Autorët e krishterë, shumi-ca e të cilëve ishin priftërinj dheushqenin urrejtje ndaj Islamit,jo me qëllim që të jenë objek-tivë, por që të shtrembërojnëçdo gjë që ka të bëjë me Islamin,i kanë shërbyer propagandëskundër Islamit.

Të krishterët, gjatë gjithëkohës në të kaluarën, u mundu-an që ta paraqesin Islamin si fepagane, kurse muslimanët i ko-nsideronin si paganë të pafe, qënuk i besonin Zotit. Muhamme-di a.s. përshkruhej si një idhull,që e adhuronin muslimanët.Madje disa kronistë, kishinshkuar aq larg me gënjeshtratdhe mashtrimet e tyre, sa të pre-tendonin se ai, (idhulli i Mu-hammedit a.s.) ishte i ndërtuarprej ari dhe argjendi, në vendine quajtur Kadisi, i hipur në njëelefant dhe i vendosur në njëxham mozaiku.

Në shekullin e XII-të, kun-dërshtarët e Islamit i avancuanshpifjet e tyre në adresë tëMuhammedit a.s., duke shkruarse ai s'është më 'idhulli' që adhu-rohet në Kadisi, por një kardi-nal heretik, që duke mos pasurmundësi të bëhej papë, theme-loi një religjion të ri, që t'u hak-merrej kundërshtarëve. Në she-

kullin e 13-të, gjatë një diskuti-mi, Muhammedi a.s. paraqitet siAnti-Krisht.

Edhe njerëz të shquar nëPerëndim, ranë pre e këtyre ma-shtrimeve dhe shpifjeve mbi tëDërguarin e ndershëm të Alla-hut. Danten, poetin e njohurItalian, për pak sa se gozhduannë kryq, duke e cilësuar si he-re-tik, për të vetmin shkak se nëveprën e tij "Komedia Hyjnore",ai e kishte vendosur Muhamme-din a.s., në një vend të purga-torit së bashku me filozofët evjetër. Për t'i shpëtuar dënimit,ai u detyrua që t'ia ndërrontevendin atij, dhe ta vendoste atënë ferr, mes heretikëve.

Evropa, deri në përfundimtë kryqëzatave, nuk vlerësoiasgjë pozitive tek Islami dheMuhammedi a.s. Prandaj, peri-udha e kryqëzatave mund të ko-nsiderohet jo vetëm kohë e lu-ftërave kundër Islamit, por edhee shpifjeve kundër tij. Kështu,të krishterët u munduan që t'iamohojnë Islamit dhe Kur'anitfisnik burimin Hyjnor, Muha-mmedit a.s. pejgamberinë dhemuslimanët t'i paraqesin si idh-ujtarë dhe heretikë. Edhe psepati evoluim në mendimin evro-pian për Islamin, megjithatë,prangat e fanatizmit të trashëg-uar mesjetar dhe influenca efuqishme autokratike e Kishës,

pengonin shprehjen e gjykime-ve dhe të mendimeve të reja.

Mirëpo, tashmë tregimi për'idhullin' s'kishte më efekt. Du-heshin imagjinuar dhe shpikurforma të tjera mashtrimesh.Është ironi, se paraqitësit e njëimazhi të rremë për Islamin,ishin madje ata, që pretendonintë ishin bartës të kulturës dhecivilizimit. Një pjesë e madhe etyre, nuk arritën të largohennga fanatizmi mesjetar, korrup-timi mendor dhe intelektual,madje as në ditët tona. Verbëriae zemrës, - sikurse thotë Kur'a-ni i shenjtë, - dhe jo e syve, bëriqë ata të ushqejnë urrejtje ndajIslamit dhe të mos e shohindritën Hyjnore.

Shekujt kalonin, por paragj-ykimet për Islamin dhe Pejgam-berin a.s. përhapeshin vazhdi-misht, madje gjenin vend edhenë mesin e të shkolluarve. Derinë shek. e XIX-të Evropa në tëshprehurit e mendimit të saj përIslamin dhe Muhammedin a.s.,ka qëndruar jashtë çdo normedhe jashtë çdo kriteri shkencor.Edhe në shek. e XIX-të, që uquajt shekulli i kritikës shken-core, ajo nuk arriti të lirohej plo-tësisht nga paragjykimet dheakuzat mesjetare. Muhammedia.s. është akuzuar se kishte bërëplagjiat Dhiatën e Vjetër dhe tëRe, në mënyrë që t'i forconteqëndrimet e tij dhe që t'u jepteatyre karakter shkencor. Se samund të ketë karakter shkencorDhiata e Vjetër ose e Re ështënjë temë në vete!

Ky vizion nisej nga një ze-mërim i madh kundër Pejgam-berit, që me "profecinë e vet tërremë", e ndaloi qartë zhvillim-in e njerëzimit drejt Krishteri-zmit të përgjithshëm. Në hulu-mtimet e të krishterëve, gati seështë e dukshme se, Islami nukmund të trajtohej si subjekt ithjeshtë i hulumtimit shkencor,por si i pandehur dhe i akuzuarpara gjykatësve të vet. Autorëtperëndimorë, që shkruan përIslamin ndikuan në kuptimin egabuar të Islamit. Përpjekjet etyre të jashtëzakonshme dhe pu-na e madhe që kanë kryer, kapasur një objektiv të qartë, atëtë çoroditjes së njerëzve të thje-shtë e të pafajshëm, nën mas-

kën e punimeve shkencore.

Të shkruarit e njëanshëmdhe tendencioz është turp përautorin dhe shenjë e kapitullim-it të shkencës. Edhe sot e kësajdite jomuslimanët kanë një pas-qyrë të zbehtë ndaj Islamit, Pej-gamberit të Islamit, dhe ithta-rëve të tij. Prandaj lirisht mundtë themi se literatura e sotme ebotuar në Perëndim, mbi Isla-min është sipërfaqësore, e paar-rirë dhe e bazuar në interesinmomental, nganjëherë edhe meleverdi, e shkruar me pretekstetendencioze dhe dashakeqe,mirëpo pa vlerë të njëmendtëshkencore. Ekzistojnë përjash-time, mirëpo ato janë të pakta.

Shumë autorë perëndimorqë kanë filluar të kenë një qën-drim më objektiv ndja të dër-guarit të fundit të Allahut, do tapërshkruajnë si një njeri gjeni,mësues i madh, me aftësi të jas-htëzakonshme, reformator, i ciliarriti t'ia ndryshojë pamjen e bo-tës dhe të ndryshojë rrjedhat ehistorisë. Sigurisht se Pejgambe-ri a.s. ka qenë njeri me aftësi tëjashtëzakonshme, mësues i ma-dh, edukator, udhëheqës shpi-rtëror dhe profan, shembulli mëi përkryer i gjithë gjinisë njerë-zore, ka pasur gjenialitet tëjashtëzakonshëm, por të gjithakëto veti dhe virtyte ishin sirezultat i pranimit të shpalljesnga Zoti.

Për ne muslimanët, Muha-mmedi a.s. është lajmëtari dhe idërguari i fundit i Allahut, i dër-guar për të gjithë popujt dhe tëgjitha kohërat, deri sa të jetëjeta. Kjo është dhurata më e ma-dhe dhe gradimi më i lartë që idha Krijuesi, krijesës së tij më tëpërsosur dhe më të dashur,Muhammedit alejhi selam. Gji-thë ato që bëri Muhammedi a.s.,për mbarë gjininë njerëzore,ardhja e të cilit qe mëshirë përtë gjitha krijesat, duhen kuptuarnë kuadër të ndihmës Hyjnoredhe pranimit të shpalljes ngaAllahu i Madhërishëm, dhe jo sirezultat i gjenialitetit dhe shpik-jes së tij mendore.

AAjjnnii SSIINNAANNII

I dashuri ynëMuhammedi a.s.

1111 shkurt/mars, 2008. EELLIIFFislamske novinegazetë islameFEMRA ISLAME

Apokalips

Kalimthi do hegjomonizoj fjalët epetalta si mure të rënda dhe të thellu-ara dhe të ruajtura nën gërmadhat efjalës së fundit. Fjalë të bartura ndërshekuj dhe të ruajtura me plot zili sitrupi i femrës i ruajtur nga femra. Jo,jo, xhelozia nuk është urrejtje dhehelmim mbi dyshkun e lirisë së shpr-ehjes dhe jetës. Islami nuk është sin-onim i mbylljes, varrosjes dhe ngjy-rosjes. Ai, pra Islami, nuk kërkon ngane që të frikësohemi të jemi të drejtëme dy gjinitë. Shoqëria fluktuide pominimizon ndjenjat edhe pa shkakunfinal dhe esencial të minimizimit tëndjenjave. Nevoja për një gjë të këtil-lë i nxjerr jashtë kontekstit normatligjore dhe pedagogjike të shpirtit is-lam. Kontradikta dhe substancimi ikuptimit të jetës dhe rregullave isla-me, jetën e femrës e shndërroi nganjë oqean përkëdheljesh, fjalësh dhedashurish, në një humnerë të vrenj-tur dhe zë apokaliptik të jetës.

Pyetja

Filozofin Ferid Muhiç e pyetën,ç`është pyetja? Ai tha: "Bota është njëfenomen i kompletuar dhe jo i zbra-zur. Harmonia e botës shihet në ma-let, kodrat, rrënjët, yjet, gjallesat e llo-jllojshme që kanë nevojë për dashur-inë. Prishja e këtij ekuilibri dhe har-monie ndodh me njeriun i cili ngazbrazëtia e tij ka nevojë për t'iu përsh-tatur këtij fenomeni kaq të magjish-ëm. Pra, pyetja gjurmon në zbrazëti-rën e njeriut për të risjellur në harmo-ni prapë botën dhe gjithçka gjendet nëtë." Zbrazëtia e mashkullit që i jeppeshë jetës dhe e diferencon kënaqës-inë nga fuzimi është femra. Ajo ështështyllë e ndërtuar prej këtij materialitë çuditshëm në rruzullin tokësor.Fjalët e saj janë lotët që burrin e mag-netizojnë si qiejt në orbitë. Femraështë një burim margaritarësh të çm-uar që nga pyetja në pyetje stilizojnëkëto rrënjë të murosura në fundësi.Esenca e maleve dhe kodrave sqaro-het shumë bukur me filologjinë e rë-ndesës dhe madhështinë e besimit.Këto male dhe kodra me shtatin lartdhe krenare, janë njëjtë porsi ai babaqë ka dy e më shumë vajza dhe kre-nar e shtatë lartë para botës orientonndjenjat drejtë praktikimit të njëjtë tëIslamit. Çelësi i namazit është abdesi,çelësi i xhennetit është shehadeti, çe-lësi i diturisë së dobishme është" Pse-ja", dhe femra si tërësi globale e ndje-njave, bukurisë, dashurisë, besimit,edukimit, diturisë, imanit, është

çelësi i pyetjes...

U bëra nënë...

Frikësohem. Më tha! Për çfarë eke fjalën e pyeta? Nuk do kemi pasu-ri, do të jemi të varfër, nën presionine kohës, punës dhe shoqërisë. Ndërsafëmija kërkon përkushtim, përkujde-sje, dashuri dhe kohë. I thashë, femrae cila vdes gjatë shtatzënisë, shkonshehide (dëshmore). Kjo është porosinga profeti ynë Muhammedi a.s. e jopredikimi im. Pastaj prapë vazhdova.Dikur motra jote e njerëzimit var-rosej, trajtohej si kafshë, përbuzej, ab-uzohej seksualisht, vdiste në mëshirëtë injorancës dhe "ngazëllimit". Islamindryshoi rrethanat, kushtet, rregul-lat. Ai çliroi, edukoi, civilizoi! Me ko-hë edhe pas ardhjes së Islamit ndry-shuan prapë rrethanat. Femra musli-mane, e devotshme dhe besimtare, ifrikësohet jetës, sfidave dhe nuk kambështetje t ë plotë në Zotin e botr-ave. Jo më tha, unë nuk jam kundërIslamit. Po mirë, i thash, pse atëherëankohesh? Më tha, nëse e bëjë njëfëmijë unë do jem e lumtur. Pse njëfëmijë ia ktheva? Po, ai fëmijë kërkonshkollim, përkushtim, kushte opti-male për jetesë, nuk dua ta lë tëpashkolluar, të pacivilizuar, të varfër.E dashura ime. Është e vulosur ngaana e All-llahut xh.sh. që secila krijesëqë lind në rruzullin tokësor, All-llahuia cakton riskun dhe exhelin e vdek-jes qysh në fillet e tij. Muhammedia.s. krenohet me numrin e madh tëUmmetit Islam. A dëshiron ti që Ai tëndërmjetësoj për në xhennet? Buzëq-eshte dhe aprovonte me kokë. Atë-herë me ndihmën e Zotit do më lin-dësh shumë fëmijë. Dhe pas nëntëmuajsh ndodhi mrekullia më e ma-

dhe. Eureka më tha: U bëra nënë!

Pa të, pa të...

Instanca më e lartë e harmonisëështë mirëkuptimi, sjellja e mirë, das-huria dhe besimi. Shtylla e familjesështë femra, gruaja, nëna, vajza... jo,që mashkulli, burri, babai, djali, janëtë diskriminuar, por natyra e femrës ebënë atë mbretëreshë në këtë xhu-ngël mbretërish. Nëna, nëna, nëna,pastaj babai.... Kështu na mësoi Mu-hammedi a.s. Qetësia e tij në çastet esprovave, ndjenjat e tij, lotët e tij tëfshira nga nënat fisnike të ummetitdëshmojnë lart këtë trajtim të madhdhe të drejtë të Islamit ndaj femrave.Martesa mbi baza të dashurisë dhebesimit është shtyllë e fuqishme e njëshoqërie të shëndosh. Martesa vetëmmbi baza të besimit dhe pa dashuriështë koherencë e vdekur e moralit tëvyshkur. Martesa mbi baza të dashu-risë dhe jo besimit, është plotësimepshesh dhe misioni fisnik përfun-don me kaq. Por, dashuria duhet tëjetë pjesë e besimit, dhe të dyja këtosjellin lumturinë. Para se të niseshanë fakultet, më thanë: Dy gjëra tërëndësishme ta bëjnë të lumtur këtëjetë: profesioni i mirë dhe gruaja endershme. Ah, i shtrydha krahët du-ke mos ditur se çfarë t`i përgjigjesha,por tash po e kuptoj se pa të, pa të...sa e vështirë qenka jeta... Ah, sa bu-kur Nizami përshkruan dashurinë eMexhnunit ndaj Lejlas. Një ditë Me-xhnuni i tha Lejlas këto vargje:

""Në bazë të zemrës tënde të fes-tave,

Në rrjetin e brengave u ngjyrosprania,

Fshehtësia e saj pa krah kangelur,

E pabazuar në gjuhë ështënevrikosur,

Ajo çka është mrekulli DASHURIKISHTE QENË,

Sytë dhe goja janë harxhuar." (Shih librin: Lejla i Mexhnun,

Nizam , Sarajevo 2003 , fq.12)

Durim , këshillë dhedashuri...

Dashuria nuk është një shatërvanme këtë ujëvarë shkronjash që rrjed-hë si stil gotesk i artit francez. Ajoështë mishërim i shpirtit, zemrës, me-ndjes dhe dalldisje e përplasje e senti-mentales me sentimentalen. Dashu-ria të zbutë, të bënë më të përshtat-shëm për shoqërinë. Sa çaste të kënd-shme kaloj nën frymën e dashurisë,dhe sa hidhëti ndjenjë nën broçkullate frikës, trumbetimit dhe soditjes pavenit. Por, jeta është sprovë dhe pro-vimi i ynë për në xhennet. Sa bukuru shpreh Hafiz Shirazi në poezin etij:

"Të dashuruarve u fal , nga zemraflakë si qiri,

Të krisurve u ndriçoj mentë meserrësirës si qiri.

Nuk dinë gjumë as ditë, as natë, tëpikëlluar sytë e mi,

Nga dert i ndarjes lot lëshoj, në lotpo shkrihem si qiri."

(Shih librin: Kur nis të çelë tuli-pani , Hafiz Shirazi , fq.58)

Shirazi i mjerë zamani, nga frika endarjes bejtes hiç nuk ia ndali... Sadhembshuri ka zemra për atë vajzë sidylli, sa joshës është ky lot trimi. Poe-tët vërtet janë të çuditshëm në botëne tyre të gjerë, të thellë dhe mjaft tëpakuptueshme. Kur futet njeriu tëëndërroj dhe të ëndet në botën e var-gut, nuk do të jetë vet, por do vazhdo-jnë lotët e zemrës të shkrihen në këtovargje dashurie që pandalshëm thër-rasin ato yje që ndriçojnë në gjithësita përcjellin këtë të dashur deri nërrugën e pafundme të Besimit. Das-huria lidhë zemrat e njerëzve në rru-zullin tokësor. Ajo është e përbashkëtpër mua dhe për ty. Duhet ta kalojmëbashkë secilën sfidë që na paraqitetnë çdo sekondë të frymëmarrjes sonë.Pa durimin dhe dashurinë tënde unëdo isha i dëshpëruar, i lodhur dhe ifundosur nën kthetrat e demokracisë.Ndërsa, këshillat e tua më dhanë for-cë t`i qëndroj imun dhe durimtar dig-ave të pafundme të Askundisë...

HHaammddii NNUUHHIIJJUU

Shtylla e shoqërisë - femra

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 12SUNNETI shkurt/mars, 2008.

Shëmbëlltyra e Pejgamberitsal-lallahu alejhi ve sel-lem, ka qe-në figura qendrore jo vetëm nëhistoriografinë islame, por edhenë atë botërore në përgjithësi.Kjo, ngase rrezet e misionit të pe-jgamberit të fundit të Allahutxh.sh., shkëlqyen në mbarë bot-ën, e shkrinë akullin e injoran-cës, arrogancës dhe nëpërkëmb-jes së nderit e dinjitetit njerëzorëi cili e kishte bllokuar tërë botën.

Por, jo vetëm kaq, mesazhii Pejgamberit të fundit, Mu-hamedit sal-lallahu alejhi ve sel-lem, do të jetë vazhdimisht bu-rim i fuqisë dhe inspirimit tëlëvizjes së forcave progresivedrejt luftimit të së keqes dhedukurive negative të karak-tereve të ndryshme që do tëparaqiten kohë pas kohe nërruzullin tokësor dhe që do tapreokupojnë shoqërinë njerë-zore, gjegjësisht e gjithë kjokonfirmon se shëmbëlltyra epejgamberit të fundit do të jetëprezentë, edhe atë me të ma-dhe, edhe në këtë milenium,sepse virusi i së keqes vazhdontë shkaktojë epidemi të rrezik-shme për njeriun bashkëkohor.

Krahas penave të Islamit, qënuk diskutohet, edhe penat epublicistëve, ideologëve, filo-zofëve, shkencëtarëve e intele-ktualëve të ndryshëm jo musli-manë në përgjithësi, nuk do tëmund të ndalen as në këtë mile-nium pa thurur fjalë miradijepër këtë figure markante që lagjurmë të thella në historinë enjerëzimit. Ai edhe më tutje dotë vazhdojë të paraqesë frymëz-im për shumë intelektualë tëhuaj të cilët gjurmojnë pas tëvërtetës dhe të cilët realisht dheobjektivisht i vlerësojnë sendet.

Shëmbëlltyra e Pejgamberitsal-lallahu alejhi ve sel-lem, dotë jetë prezentë edhe në këtëmilenium, sepse mesazhi dhepersonaliteti i tij cilësohet menjë varg veçorish që ia siguro-jnë këtë pozitë të lartë, e që nedo të kishim theksuar si vijon:

RReeffoorrmmaa::

Mesazhi dhe personaliteti i

Pejgamberit të fundit, Muham-edit sal-lallahu alejhi ve sel-lem,karakterizoheshin apriori mefitoren, gjegjësisht me ardhjene tij i dërguar i Zotit në botë.

Pejgamberi sal-lallahu alejhive sel-lem bëri reforma rrënjë-sore në shoqërinë njerëzore,edhe atë jo vetëm për kohëndhe vendin ku u dërgua, porreformat e tij do të jenë të vlef-shme për tërë kohërat dhevendet.

Kjo, ngase Pejgamberi sal-lallahu alejhi ve sel-lem bërindryshime në metodologjinë etë menduarit dhe të gjykuarit,gjë që do të paraqesë tharm tëreformave dhe ndryshimeve nëçdo kohë.

Prej njeriut që ishte mësuarvetëm të imitojë doke e mite nëmënyrë të verbër, u formuapersonaliteti kritik i cili kërkonlogjikshmerinë e një besimidhe arsyen e dogmave që impo-nohen.

Prej personalitetit i cili për-kulej para çdo fenomeni dheobjekti të hyjnizuar, formohetpersonaliteti kritik i cili qanë eqeshë në të njëjtën kohë kur ikujtohet se çfarë absurdi ka bë-rë me përkuljen para gurëve ezotave të sajuar prej ushqimevetë cilat paraqitnin burim furni-zimi në rast skamjeje e thatësie.

Me një fjalë, mesazhi i tij egrushtoi logjikën e imponimitdhe imitimit absolute, që para-qiste parim themelor të mental-itetit të njeriut të xhahilijetit,edhe atë jo vetëm në Arabi, poredhe më gjerë.

Rruga e njëjtë tentohet tëtrasohet edhe sot nga fuqitë emëdha, të cilat duke dominuarmbi popujt tjerë në të gjithafushat, edhe atë:ekonomike,politike, informative, etj, tento-jnë t'ua imponojnë gjeneratavetë reja maksimën se çdo gjë qëvjen prej perëndimi, është for-mulë e shpëtimit, pa mos udhënë rast të mendojnë rrethsaj, por zgjidhje të vetme kanëimitimin, me apo pa dëshirë.Normalisht, sot adhurimi nuk

nënkupton atë formë klasike tëritualeve të besimit, por impo-nohet nënshtrimi formave tëcaktuara të jetesës, bontonitdhe stilit të sjelljes, etj.

Metodologjia reformuesee Pejgamberit sal-lallahu alejhive sel-lem, popujve dhe indi-vidëve u len terren të mendo-jnë rreth fenomeneve dhe pro-ceseve larg logjikës së impon-imit, e me këtë konfirmon se irespekton veçoritë e tyre kul-turore dhe aftësinë e tyre përtë qenë subjekt i barabartë metë tjerët në formësimin e renditbotërorë.

IInntteerrnnaacciioonnaalliizzmmii::

Mesazhi i Pejgamberit sal-lallahu alejhi ve sel-lem, nukështë i kufizuar në kohë dhevend, por ai i ka tejkaluar të gji-tha këto barriera e kufij.

Për atë, duke e shikuar sho-qërinë e pare të Pejgamberitsal-lallahu alejhi ve sel-lem, eshohim botën në miniaturë,me racat dhe nacionalitetet endryshme:Bilalli përfaqësonAfrikën dhe racën e zezë, Sel-mani përfaqëson Persinë dhecivilizimet e vjetra, Suhejbipërfaqëson Evropën dhe popu-jt ne saj.

Pejgamberi sal-lallahu alejhive sel-lem me thëniet e tij i bërime dije mbarë opinionit botë-rorë, se nuk është i dërguarvetëm për arabët, por ai u dër-gua me një koncept të ri të rre-gullimit botëror:lidhja në mesnjerëzve në bazë të besimit dhebindjes, gjegjësisht idealeve tëpërbashkëta, si dhe respekti-min e qenies njerëzore si kri-jesë e Allahut të Madhërishëm,pa marrë parasysh përkatësinëe tij fetare. Për këtë edhe tho-shte: "Nuk ka dallim në mesarabit dhe jo arabit, të bardhite të ziut (në aspektin e gjenezësdhe të racës), por vetëm se medevotshmëri". Poashtu, thosh-te: "Jam I dërguar për çdo ra-ce".

Në një rast, kur Ebu Dhe-rri, një shok i shquar iPejgamberit të Allahut, pati një

zënkë me Bilalin, shokun tjetërtë njohur të Pejgamberit tëAllahut, i cili qe muezzin i tijdhe i cili ishte Afrikan, i dër-guari i Allahut sal-lallahu alejhive sel-lem i tha Ebu Dherrit:"Tije njeri i cili vazhdon t'ë ketënjë doze injorance".Këtë ia tha,sepse Ebu Dherri e nënçmoiBilalin duke i thënë se ti je biri një zezake.

Kthimi në parimet e ide-aleve dhe të gjykuarit sipas ty-re, janë kërkesa bazë të sho-qërisë bashkëkohore, e cila, ezhytur në rendin e ri botërorë,u zhgënjye rendë nga promo-torët e motos "nuk kemi miqdhe armiq të përhershëm, porkemi interesa të përhershme",e të cilët në fakt nuk synoninasnjë afrim të të gjithëve nënombrellën e vlerave të përbas-hkëta, por thjesht, formimin eblloqeve dhe sistemeve mekarakter ndërkombëtar, të cilatdo t'ua lehtësojnë atyre shfry-tëzimin e resurseve të popujvedhe të mirave të tyre.

KKoommuunniikkiimmii::

Fundi i shekullit të kaluardhe fillimi i këtij shekulli, liri-sht mund të thuhet, kanë kalu-ar në shenjë të përsosjes së ko-munikimit mes njerëzve, gje-gjësisht, është konsideruar i su-ksesshëm ai i cili e ka përvetë-suar mjeshtërinë e të komu-nikuarit, sepse sikur që thonë,bota është shndërruar në njëfshat të vogël si rezultat i rev-olucionit të mjeteve të komu-nikimit.

Andaj, edhe ky shekull, bileedhe ky milenium, do të kërko-jë prej njerëzve që sa më tepërta përkryejnë artin e të komu-nikuarit, që në këtë mënyrë tëmundin të venë ura miqësie dhmirëkuptimi mes vete.

Duke u nisur nga ajo qëthamë për këtë shekull, me pl-otë të drejtë konstatojmë seshëmbëlltyra e Pejgamberit sal-lallahu alejhi ve sel-lem, do tëjetë kyçe edhe në këtë millen-nium-këtu aludoj në taborin joIslam, sepse për muslimanin

ndjekja e tij është prej besimit-sepse Pejgamberi sal-lallahualejhi ve sel-lem na mësoi prak-tikisht sit a përkryejmë këtë arttë rëndësishëm për kohëntone.

Që para katërmbëdhjetëshekujve Pejgamberi sal-lallahualejhi ve sel-lem sinjalizoi meveprimet e tij në rëndësinë e tëkomunikuarit si metodë e kul-turuar dhe progresive e plasim-it të ideve dhe vënies së ra-porteve miqësore e urave të mi-rëkuptimit mes njerëzve.

Me këtë rast, do t'i veçojmëvetëm dy raste që të na shërbe-jnë vetëm për ilustrim:

KKoorrrreessppooddeennccaatt mmee bbuurr--rrëësshhtteettaassiitt::

Pejgamberi sal-lallahu alejhive sel-lem mori një hap tëmadh, i cili për në atë kohë par-aqiste presedan të llojit të vet.Ai iu drejtua me shkresë figu-rave më eminente të politikësbotërore të asaj kohe, ku i thër-riste në dialog dhe bashkë-punim, si dhe mirëkuptim përmisionin e tij. I thërriste që t'ibashkëngjiten iniciativës së retë cilës i printe ai, për thyerjene barrierave mes njerëzve, përlirimin e njeriut nga ankthi ibesimeve të kota dhe imitimete verbëta, për të kontribuar përtë mirën e mbarë shoqërisë nje-rëzore dhe luftimin e të gjithaformave të nëpërkëmbjes sëdinjitetit njerëzorë.

Rendi i ri botërorë i ndërtu-ar mbi parime të shëndosha tëbesimit, etikës, politikës, eko-nomisë dhe shoqërisë, ishtemesazhi themelor dhe progra-mi islam për ardhmërinë e bo-tës dhe llojit njerëzor në për-gjithësi. Ai paraqiti opsion tëqartë të shpëtimit dhe mëkëm-bjes së llojit njerëzor dhe sig-urimit të ardhmërisë së tij;

PPëërrggaattiittjjaa ee sshhookkëëvvee ttëë vveett::

Një prej ndodhive të rëndë-sishme nga jeta e Pejgamberitsal-lallahu alejhi ve sel-lem, e qënë fakt manifeston vëmendjene tij dhe kujdesin e madh ndaj

Shëmbëlltyra e Pejgamberits.a.v.s. në mileniumin e tretë

EELLIIFFislamske novinegazetë islame13 LAJMEshkurt/mars, 2008.

MMyyffttiiuu ii SSeerrbbiissëë:: ""MMee nnjjoohhjjeenn ee KKoossoovvëëss,,sshhtteetteett IIssllaammiikkee ddoo ttëë vveennëë nnëë rrrreezziikk 880000mmiijjëë mmuusslliimmaannëë ttëë SSeerrbbiissëë""..

Ditën e fundit në Samitin Ndërkombë-tar në Republikën Arabe të Egjiptit, gjegjë-sisht në Kajro me datë 16, 17, 18 dhe 19 ma-rs të vitit 2008, organizatori dhe udhëheqësii kësaj Konference Ministri i Vakufit të Rep-ublikës Arabe të Egjiptit - Prof. Dr. MahmudHamdi Zagzuk, sipas plan-programit parash-troi kërkesë që para të gjithëve të lexohet"Deklarata e Kajros" dhe më pas kërkoi ngatë pranishmit që në formë të shkruar tëpropozojnë apo sugjerojnë ndonjë qëndrimapo mendim të tyre, që do tu transmetohetnë formë apeli shteteve Islame.

Ndër propozimet e para që u mirëpritënishin ata për evitimin e gjendjes në Irak dhenë Palestinë. Pas këtyre propozimeve, Reisii Bashkësisë Islame të Maqedonisë H.Sulejman ef. Rexhepi, duke parë se Kosovanuk ka përfaqësuesin e vet, propozoi që Sht-etet Islame sa më shpejt ta pranojnë pavarës-inë e Kosovës.

"Propozoj që nga ky Kongres një ndërrekomandimet përfundimtare për ShtetetIslame të jetë edhe sugjerimi për pranimin epavarësisë së Kosovës". Propozimi i H. Sule-jman ef. Rexhepi u pasua me duartrokitjefrenetike, me ç'rast kjo nënkuptoi edhemiratimin e këtij propozimi.

Por, menjëherë pas kësaj, Muhamed Ju-suf Spahiqit - Myftiu i vetëshpallur nga Qe-veria e Beogradit si Myfti i Serbisë dhe qënuk ka legjitimitetin e muslimanëve të Ser-bisë, por vetëm të politikanëve, u ngrit ngamesi i sallës dhe në mënyrë të pahijshme,duke mos kërkuar fjalën nga askush, kërceudhe në formë kërcënimi tha: “Të gjithë që emiratuan dhe e duartrokitën këtë propozim,duhet të distancohen menjëherë nga ai,sepse me njohjen e pavarësisë së Kosovës,shtetet Islamike do të bëjnë një presedandhe do të venë në rrezik 800 mijë musli-manë të Serbisë.”

Menjëherë pas tij fjalën e mori z. IsamBeshiri - ish ministër i Vakëfit për ÇështjeIslame të Sudanit, duke e përkrahë myftiune Serbisë, me ç’rast Kongresi e hodhi poshtëkëtë çështje në asgjësim.

Reisi ef. Rexhepi disa herë kërkoi fjalën,por Ministri i Konferencës, duke parashiku-ar se çfarë mund të ndodhte më tej, injoron-te këtë kërkesë. Mirëpo z. Selim Muça - Kry-etar i Komunitetit Musliman të Shqipërisë,ngriti kërkesë që edhe një herë kjo çështje tëkthehet në shqyrtim, por edhe kjo kërkesë uhodh poshtë dhe Konferenca përfundoi.

Menjëherë pas përfundimit të Konfe-rencës, Muhamed Jusuf Spahiq - Myftiu ivetëshpallur i Serbisë, u largua nga hoteliku ishin të akomoduar të gjithë pjesëmar-rësit e Konferencës dhe në asnjë momentnuk u duk aty pari, por si rezidencë e tijshërbente Ambasada e Serbisë në R.A. tëEgjiptit.

Atëherë, duke e parë se kjo çështje nukpo merr kahjen e duhur, Reisi i BashkësisëIslame të Maqedonisë H. Sulejman ef. Rexh-epi kërkoi një mbledhje me përfaqësuesit eBashkësive Islame të Ballkanit, të cilët ishintej mase të shqetësuar dhe unanimisht u paj-tuan që Këshillit të Kongresit ti lëshohet njëshkresë-protestë dhe kjo të bëhej aty për aty.

Përmbajtja e shkresës protestuese drej-tuar Këshillit për organizimin e Kongresit

Samiti Ndërkombëtar në Republikën Ar-abe të Egjiptit, gjegjësisht në Kajro me datë16, 17, 18 dhe 19 mars të vitit 2008.

Të nderuar vëllezër, Republika e Kosov-ës numëron mbi dy milion e gjysmë banorë,kështu që nga ky numër i përgjithshëm rreth95 % janë të konfesionit Islam.

Prej momentit kur organet legale -legjitime të Kosovës, më 17 shkurt e shpallënpavarësinë, këtë shtet pa vonesë e njohënshtetet më relevante ndërkombëtare sikurse:SHBA, Anglia, Franca, Gjermania, Austria,Japonia dhe shumë shtete tjera evropianedhe botërore.

Populli i këtij shteti të ri, në të kaluarënka përjetuar vuajtjet dhe shtypjet më çnjerë-zore nga regjimi serb. Mund të përmendimvrasjet kolektive të fundit kur para sytë ebotës u tentua të ushtrohet një gjenocid ipaparë dhe më i ndyri në Botë.

Të qëndrosh pas këtij populli së paku membështetje dhe në momentin konkret të njo-hësh pavarësinë e këtij është pjesë përbërësee Islamit.

Duke marrë parasysh se shumica e shte-teve më relevante në arenën ndërkombëtaree njohën këtë realitet pa vonesë, s'ka dyshimse duke u bazuar në parimet fundamentaleIslame populli i Kosovës që moti e ka meritu-ar dhe e meriton pavarësinë dhe sovranitetinnë tokën e vet.

I nderuar Ministër, me të drejtë bëjmë py-etje përse ky qëndrim i juaj i paqartë? Përsenuk merrni qëndrimin e duhur dhe të pastër

në kohën e duhur? Të nderuar, pavarësia e Kosovës dhe njo-

hja e saj si shtet i pavarur dhe sovran kandodhë dhe ka përfunduar.

Të nderuar mbi dy milion muslimanë nëKosovë janë popull autokton dhe pjesë e pop-ullit të Evropës që deri më tani përjetuan pa-drejtësi dhe shtypje të ndryshme më çnjerë-zore. Deshi vullneti i Allahut fuqiplotë qëdefinitivisht kosovarët të udhëheqin me fatine vet në vendin e tyre historik.

Ne përfaqësuesit e institucioneve Islamenë kuadër të Ballkanit, ju propozojmë qëedhe një herë të shihni mundësinë që ta kor-rigjoni qëndrimin tuaj dhe atë konform aponë përputhshmëri me shpirtin e parimeveesenciale të Islamit.

Paçit bekimin dhe ruajtjen e Allahutxh.sh.

Me nderime pasojnë nënshkrimet e kësajshkrese protestuese.

Kryetari i Bashkësisë Islame të Turqisë:Prof. Dr. Ali Bardakoglu

Reisul Ulema i Bashkësisë Islame tëMaqedonisë H. Sulejman ef. Rexhepi

Kryetar i Komunitetit Musliman tëShqipërisë, z. Selim Muça

Kryetari i Bashkësisë Islame të Kroacisëz. Shefko Omerbashiç.

Kryetari i Bashkësisë Islame të Sllove-nisë z. Nëxhat Gallobas

Përfaqësuesit e Bashkësisë Islame të Bo-snjës - Muftiu i Sarajevës z. Husein Kavaz-eviç dhe z. Ferid Dautoviç

Përfaqësuesi i Bashkësisë Islame të Malittë Zi, z. Omer Halil Kajoshaj.

Çdonjëri nga të lartë përmendurit tek-stin e përbashkët e ka nënshkruar me dorëne vet dhe atë në shenjë revolte dhe protestekundër qëndrimit të propozimit të Muha-med Jusuf Spahiqit i nominuar nga Qeveriaserbe si Myfti i Serbisë.

O. Kajoshaj19. 03 2008, Kajro

Deklarata e Kajros dhe Beteja përnjohjen e pavarësisë së Kosovës

çështjes së komunikimit menjerëz dhe raporteve pozitiveme pale të ndryshme, ështëedhe urdhërimi i tij disa shokëtë vet, sahabe, që ta mësojnëshkrim-leximin hebraisht.

Vetë fakti se Pejgamberi sal-lallahu alejhi ve sel-lem bartimision me karakter ndërkom-bëtar dhe se ishte mjaftë i inte-resuar që t'u drejtohet njerëzveq' flisnin gjuhë të ndryshme,mbështet konstatimin se prejsahabeve të Pejgamberit sal-lal-lahu alejhi ve sel-lem, pati qëmësuan edhe gjuhë tjera tëcilat atëbotë ishin zyrtare nëarenën ndërkombëtare.

Andaj, jo vetëm muslima-nët që i besojnë atij, por edheata që nuk i besojnë atij, kanëçka të mësojnë nga jeta e tij,dhe ka pse të qëndrojë shëm-bëlltyra e tij prezentë edhe nëkëtë millennium në mesin etyre.

MMbbrroojjttjjaa ee iiddeennttiitteettiitt nnjjeerrëë--zzoorrëë::

Pejgamberi sal-lallahu ale-jhi ve sel-lem i luftoi energjik-isht të gjitha tentimet për vle-rësimin e një race ose popullimbi një tjetër, por i bëri medije njerëzimit se në aspektin eprejardhjes, njerëzit janë tëbarabartë si dhëmbët e krehrit,dhe pohoi se nuk ka dallim nëmes arabit dhe jo arabit, të ba-rdhit e të ziut, pasanikut e tëvarfrit, etj. Pra, Pejgamberi iAllahut që atëherë e ka luftuarenergjikisht sëmundjen e cilasot e kësaj dite e mundon nje-rëzimin-racizmin.

Fakti se fuqia më e madhebotërore e kësaj kohe, SHBA-tënuk pranojnë shumë gjyqendërkombëtare dhe nuk nën-shkruajnë shumë marrëveshjetë karakterit ndërkombëtarë,të jep të kuptosh se mu ata janëpromotorë të idesë së popullittë dalluar dhe të zgjedhur nëmileniumin e tretë, gjë që në tëkaluarën ka qenë tipar i hebre-jve.

Për këtë, njeriu i mileniu-mit të tretë do ta shohë në shë-mbëlltyrën e Pejgamberit sal-lallahu alejhi ve sel-lem shpëtu-esin e njerëzimit nga humnerae nënçmimit të dinjitetit njerë-zor dhe nga mëkati i dallimit tënjerëzve.

MMrr.. BBaasshhkkiimm AALLIIUU

EELLIIFF islamske novinegazetë islame 14AKTUALE shkurt/mars, 2008.

Brezi im, ai para dhe pasmeje, kemi dhe njëkohësishtnuk kemi shumë për të treguar,për Kosovën dhe trevat e tjerashqiptare, jashtë kufijve.

Megjithatë unë sot do të mu-ndohem të tregoj se si janë mem-orizuar Kosova dhe trojet e tjerashqiptare, në ndërgjegjen eshqiptarëve, brenda kufijve tëRepublikës së Shqipërisë, në pe-riudhën pas Luftës së Dytë Bot-ërore. Kujtimet e mia nuk kanëtë bëjnë me politikën që kandjekur shteti, por me ndjenjat ebashkëkombësve të mi, në mom-ente të caktuara të historisë.

Edhe pse kishim mësuarshumë për trimërinë dhe bëmate shqiptarëve, për Lidhjen ePrizrenit, për Isa Boletinin eAzem Bejten, shumë pak naishte thënë për masakrat që ser-bët dhe malazezët kishin bërënë vazhdimësi, në këto treva.Këto masakra përmendeshinfare përciptazi dhe kujtoheshinvetëm në ndonjë pjesë teatrale,që vihej në skenë, kryesisht, ngatrupat e teatrove të qyteteve tëndryshme.

Për Kosovën e pas Luftës sëDytë Botërore, nuk flitej pothu-ajse fare. Thjeshtë dihej se, Kos-ova ishte tokë shqiptare që ban-ohej nga shqiptarë, me të cilëtkishim një gjak, një gjuhë,ishim një komb dhe ... kaq. Ku-ltura e shqiptarëve të Kosovës,në Shqipëri, pasqyrohej vetëmnga një program javor 30', "Kën-gë Popullore të Kosovës", qëtransmetohej çdo të shtunë, nëTVSH. Këngëtarë si NexhmijePagarusha, Luan Hajra, ShpresaBerisha etj, ishin të preferuarite shumë e shumë teleshikuesve,që e prisnin me ëndje këtë emi-sion.

U desh të vinte viti 1981, medemonstratat e studentëve tëUniversitetit të Prishtinës, qëTVSH-ja të transmetonte, përherë të parë, realitetin e Koso-vës dhe si për ironi, ky realitetmerrej nga pamjet që transme-tonte RAI 1, apo kanale të tjeratelevizive italiane. Tashmë qëopinioni botëror po ngrinte zë-rin për dhunën që po ndodhtenë Kosovë, Shteti Shqiptar pokujtohej se paska shqiptarë dhejashtë kufijve shtetërorë dhe se,duhet të sensibilizohet opinionii brendshëm, për vëllezërit etyre, në këto vise.

Shqiptarët e viteve 80-të,kalonin një gjendje ekonomiketejet të mjerueshme. Edhe psetrumbetohej se jetonim të "lum-tur" në shtetin socialist, rrallat e

gjata e të pafundme apo munge-sat në dyqanet e ushqimeve, bu-lmetit, bukës dhe mishit, pasqy-ronin në fytyrë, lodhjen, dhimb-jen dhe tragjedinë e brend-shme, të këtyre njerëzve të "lu-mtur".

Televizioni akoma vazhdon-te të ishte një mjet luksi, në atovite dhe, mungonte në pjesëndërmuese të popullsisë. Në këtokushte, njerëzit grupoheshin nëdisa shtëpi të lagjes apo fshatit,për të ndjekur bashkërisht emi-sionet e TVSH-së, kanalit tëvetëm televiziv në Shqipëri, icili transmetonte nga ora 18.00deri në orën 23.00-23.30.

Nga ajo kohë, më ka mbeturnë kujtesë se si shtëpia jonë, ecila kishte një dhomë të vetme,nuk i nxinte të gjithë fqinjët qëvinin për të ndjekur ndonjë emi-sion lajmesh, ndonjë film meTarzanin apo ndonjë ndeshje fu-tbolli. Në këto kushte, babai evendoste televizorin në dritarene dhomës, që shikonte nga obor-ri i shtëpisë dhe, të gjithë ules-hin në karrigen që e sillte secilime vete, në oborr. Problemi mëi madh ishte në dimër, pasi bë-nte ftohtë dhe nuk mund të pr-aktikohej ulja në oborr. Atëherëdhoma jonë e gjumit, mbushejplot me njerëz, të cilët uleshinkudo dhe ne, na duhej të pris-nim derisa të mbaronte progra-mi i televizorit, për të ngrënë epër të fjetur.

Në këto kushte ishte Shqip-ëria, kur për herë të parë u dëg-jua zëri i studentëve të Unive-rsitetit të Prishtinës dhe greva eminatorëve të Trepçes. Ditët ekëtyre ngjarjeve ishin të dhimb-shme për të gjithë, trysnia efqinjëve që ndiqnin lajmet, ishteshumë më e madhe. Kanë mbe-tur të skalitura në kujtesën timeprej fëmije, dhimbja dhe trishti-mi që shfaqej në fytyrat enjerëzve. Ishte vërtet e dhimb-shme tek shihje se si burrat qën-dronin të tendosur. Një hije ezezë kishte rënë në fytyrat etyre, hidhërimi kishte mbërthy-er fytin dhe nuk i linte të flisninapo komentonin gjatë. Pothuaj-se të gjithë përsëritnin fjalët "qe-ni serb, e shoftë Zoti e shoftë"!dhe dukej se nuk i mbante ve-ndi në vend.

Lotët që rridhnin nga sytë egrave dhe të fëmijëve, e rëndon-in akoma më shumë momentin.Çdo shkop gome që binte mbistudentët, dukej se godiste atatë cilët qëndronin pas ekranitdhe që shihnin me dhimbje nëshpirt, se si trajtoheshin vëlle-

zërit e bijtë e tyre. I ndienimfare pranë ata studentë, që qën-dronin në spital të helmuar, siçi ndjenim para vetes, kufomat eatyre djemve dhe vajzave, qënën dhunën e tankeve serbe,humbën jetën në lule të rinisë.Nënat qanin me zë, thua se ponumëronin ligjet, në një varrimtë përbashkët.

Zëri i brendshëm i thirrjessë gjakut të njëjtë, ishte më ifuqishëm se sa ndarja që i ishteimponuar shqiptarëve, në vite.Ky zë nuk njihte kufij. Ai ngri-hej me aq forcë sa kapërcenteçdo pengesë dhe vinte e zintevend aty, në pjesën tjetër tëzemrës së shqiptarëve, të bren-da kufirit. Është vërtetë për tëqarë e për të qeshur njëkohë-sisht, kur kujton se si në atë ko-hë, në programin mësimor tëshkollave në Shqipëri, u shtuanpesë orë mësimi, si njohuri përtokat shqiptare jashtë kufijve.Këto pesë orë mësimi përf-shinin gjeografinë dhe historinëe pjesës së shkëputur të trojevetona.

5 orë mësimi...!? A mjafto-jnë 5 orë për të mësuar histor-inë dhe gjeografinë e degës sëshkëputur nga trungu amë...???A mjaftojnë 5 orë për t'u mësuarshqiptarëve se gjysma e zemrëssë tyre, që ndodhet jashtë kufi-jve ka këtë apo atë histori. A mj-aftojnë kaq pak orë për t'u mës-uar shqiptarëve se gjysma eshqiponjës së flamurit të tyre,jeton në këto apo ato fusha e sh-krepa ...???

Askush nuk u kujdes tëtrashëgonte lidhjen e gjakut, tëgjuhës dhe dashurinë ndërmjetvëllezërve. Ajo jetoi në zemrëne çdo shqiptari, e trashëguarnga lindja e tyre, si pjesë e qe-nies dhe jetës së tyre. Edhe pselidhja ndërmjet shqiptarëve umasakrua në këtë mënyrë, ajombijetoi ashtu si mbijetoi kombiynë, ndaj çdo dhune e masakre.Edhe pse të huajt na vranë, naprenë e dhunuan edhe pse gja-ku i bijve më të mirë shqiptarënjomi tokën mëmë, askush dheasnjëherë nuk mundi ta vrasëkurrë shiritin e lirisë, dashurisëdhe vëllazërisë së shqiptarëve,për njëri tjetrin.

Vitet kaluan dhe historiashkroi faqe të shumta për shqip-tarët brenda dhe jashtë kufijve.Histori të ndryshme në dukje,por të njëjta në thelb. Kështu dotë vinte viti 1998 dhe unë do tëisha përsëri dëshmitare oku-lare, e lidhjes së gjakut, të kom-bit tim. Masakrat e reja çnjerë-

zore, të serbëve në Kosovë, dotë më gjenin përsëri në qytetintim të lindjes, në Tiranë, ku sa-po isha kthyer nga studimet.Ngjarjet do të përsëriteshin metë vetmin ndryshim; këtë herëdhimbjen nuk do ta përjetojamë nëpërmjet ekranit të vogël tëtelevizorit, por do të bëheshadhe unë pjesë e saj.

Karvanët e pafund të shqip-tarëve që hynin nga Kosova,ditë e natë, të cilët të detyruarnga dhuna dhe masakrat e papërshkruara serbe, lanë vatrat etyre dhe lëvizën kryesisht drejttokave të tjera shqiptare, nëShqipëri dhe Maqedoni, e gjetivendin të papërgatitur për këtëdyndje. Shqipëria, që akoma pë-rjetonte krizën e rëndë ekonom-ike të shkaktuar nga falimenti-mi i sistemit financiar piramidalmë 1997, me vetëvrasjet e shu-mta apo krizat e rënda psikolog-jike të atyre që, patën humburçdo pasuri, në firmat piramida-le, nuk ishte në gjendje të sig-uronte as bukën e përditshme,për banorët e saj. Familje të shu-mta binin e ngriheshin të urit-ur. Të rinjtë, në mënyra nga mëtë ndryshmet, u drejtoheshinkufijve, për të siguruar bukën egojës, jashtë vendit. Nënat sha-mizeza, akoma nuk i kishin fsh-irë lotët e Marsit të 1997, përhumbjen e bijve të tyre, që umbytën në ujërat e Otrantos, nëpërpjekje për të gjetur një fatmë të mirë, jashtë vendit, apo tëatyre ngjarjeve që shkaktoi ka-osi i mëvonshëm i asaj lufte ci-vile, të padeklaruar. Mungesat egjata të dritave, ujit dhe ngro-hjes, e bënin akoma më të rën-dë jetën e përditshme.

Në këto kushte e gjetën shq-iptarët e Kosovës, Shqipërinë,vendin aq shumë të ëndërruarprej tyre. Ai imazhi i "popullit tëlumtur", që TVSH-ja apo RadioTirana, kishin propaganduarpër vite e vite, u shemb parasyve të tyre, si të ishte një kësht-jellë e ndërtuar me kashtë.Tashmë, ata po shihnin lakuriqtë vërtetën mbi Shqipërinë dheshqiptarët, pa ato ngjyrat marra-mendëse të retushit socialist.Megjithatë këto kushte tejet tëvështira, shqiptarët edhe njëherë i treguan botës mbarë sedashuria për vëllanë edhe pselarg dhe të ndarë, trashëgohetnë gjen. Ajo lind dhe rritet bas-hkë me njeriun. Edhe nëse nukta mëkojnë që në fëmijëri, ajoprapë fle e heshtur brenda tejepër t'u zgjuar në një moment tëcaktuar, atëherë kur ta lëndojnë

plagën që të ka zënë cipë e ajofillon të dhembë.

Nuk ka se si të mos emo-cionohesh kur kujton ato mijërae mijëra familje shqiptare që,hapën zemrat dhe dyert e shtë-pive, për vëllezërit e tyre të ard-hur nga Kosova. E pra shqip-tarët e Shqipërisë, jetonin e ba-nonin në kushte shumë të mjer-ueshme, në një sipërfaqe tëpamjaftueshme për vetë famil-jen e tyre, në shtëpi të përbëranga një dhomë e një kuzhinë, endonjë që kishte fat, kishte dydhoma. Edhe pse në ngushticë,këtë sipërfaqe të pakët e ndanëme vëllezërit dhe motrat e tyretë Kosovës. Shqiptarët e këtejkufirit nuk kishin bukë nështëpi për fëmijët e tyre por, atëkafshatë të vetme që u ndodhejnë magje, e ndanë përgjysmë.Njerëzit i shihje të preokupuar,secili dëshironte të afronte,qoftë dhe ndonjë ndihmë sadotë vogël, për vëllezërit e Kosovësedhe pse shpesh, kjo ndihmëmbetej vetëm në caqet e ndih-mës shpirtërore. Në fund të fun-dit, shpirti ishte e vetmja pasurie shqiptarit, nga e cila nuk kis-hte mundur dot ta zhvishte reg-jimi i shkuar. Kjo ishte e vetmjagjë që mund të ofronte ai dhe eofroi, pa hezitim.

Në atë kohë punoja nëKMSH, si Nënkryetare e Depar-tamentit të Gruas. Grupi ynëishte ngarkuar të monitorontegjendjen e të ardhurve që ishinvendosur në pronat vakëf tëKomuniteti Mysliman, veçanër-isht gjendjen e femrave, të cilatishin bërë objekt i masakravedhe përdhunimeve çnjerëzoretë serbëve. Medreseja e Tiranës,ku dhe jepja mësim, e kishte hu-mbur nocionin e të qenit shkol-lë. Ambientet e saj ishin mbu-shur plot me të ardhur. Orari ipunës fillonte në mëngjes herëtdhe nuk dihej se kur mbaronte.Mëngjesi na gjente në ambien-tet ku ishin vendosur të ardhu-rit, ndërsa mbrëmja, në shtëpitëqë kishin strehuar familje tëshqiptarëve të Kosovës. Angaz-himi më i madh ishte në kujde-sen për gratë dhe fëmijët, për si-gurimin e ushqimit të të zotëvetë shtëpisë dhe të ardhurve qëata strehonin. Dihet mirë se,asnjë familje shqiptare, nukmund të përballonte jetesën përvetë e jo më, të siguronteushqim për ata që kishte stre-huar. Lot, dhimbje, përkushtimdhe dashuri, përcillte çdo zemërshqiptari. Kështu krah përkrah, të mbështetur tek njëri

Kosova në kujtimet e brezit tim

EELLIIFFislamske novinegazetë islame15 AKTUALEshkurt/mars, 2008.

Një mbrëmje shkurti, nëambientet e anijes turistike“Saraya” buzë Nilit, u mblod-hën mbi njëqind festues të veç-antë: ishin shqiptarë me banime qëndrim në Kairo si dhe per-sonalitete vendase e të huajanga bota.

Të ftuar nga Qendra e Kos-ovës, për të festuar një ngjarjetë madhe e të shënuar: shpall-jen e pavarësisë së Kosovës.Nuk kishte rastisur ta shihjanga afër anijen turistike ” Sar-aya”(pallat) të ankoruar buzëNilit… Por atë mbrëmje shkur-ti, anija dukej vërtet një pallat,ku shqiptarët, me origjinë prejtë gjitha trevave, do të festoninrealizimin e një ëndrre të mad-he të Kosovës dhe të popullit tësaj martir: shpalljen e pavarë-sisë .

Edhe ndriçimi në pasarelënqë të çonte në ambientet e bre-ndshme të anijes, dukej i veçan-të, si një vezullim yjesh qëishin shkëputur nga qielli i Kaj-ros, posaçërisht për festën. Tëftuarit, të njohur e të panjohurmidis tyre, përcillnin pothuajunanimisht, një atmosferë ha-reje dhe emocionesh. Të gjithë,dukeshin se i gëzoheshin sinqe-risht në çdo fjalë, urim e gjest,në çdo takim e shtrëngim dua-rsh a përqafim me të “zotët” efestës apo me të gjithë pjesë-marrësit e tjerë, ngjarjes së ma-dhe kaq të pritur e të dëshiruardhe kaq të uruar në këtë pragfund dimri…

Atmosfera ishte elektriz-uese: që nga flamuri shqiptarëai egjiptian si dhe tani, edhe ai,i kaltri, i mrekullueshmi koso-var, të vendosur hijshëm nëkrye të sallës, tek blicat, telek-amerat, aparatet fotografikë,celularët, që shkreptinin hare-shëm, duke u ndezur e shuarnë çdo çast, si yje, dhe deri tekbisedat, takimet, përshëndet-jet, urimet e rastit. Flitej shqip,gëzohej në shqip, lotohej, uro-hej, ngazëllehej në shqip. Ethem pa e tepruar: “Saraya”atë mbrëmje, si asnjëherë tje-tër, ishte ambienti i shqiptar-ëve. Duke filluar nga familjetshqiptare –egjiptiane (është njëkontingjent i tërë vajzash tëmrekullueshme kosovare qëkanë krijuar familje të reja kën-dej Mesdheut, me qytetarë egji-ptianë), tek studentë e special-izantë pasuniversitarë, gazeta-rë, bisnesmen, përfaqësues nga

diaspora shqiptare e Kajros. Ederi tek fëmijët e tyre, që atëmbrëmje cicërinin më bukur seasnjëherë, në shqip….

Për të nderuar ngjarjen emadhe dhe festuese, kishinardhur dhe përfaqësues diplo-matë si Konsulli i AmbasadësAmerikane në Kajro, Këshillt-ari Politik i Ambasadës Turke,Ambasadori i Maqedonisë, Kës-hilltari i Ambasadës Shqiptare,kurse nga vendasit, të ftuaritishin nga të gjitha fushat: Zëv-endës Ministri i Kulturës, Kry-etari i Qendrës Egjiptiane përBashkëpunim Kulturor Ndërk-ombëtar, intelektualë, drejtuestë sektorëve të ndryshëm tëartit, kulturës, biznesit, të me-dieve dhe të qendrave tëndryshme universitare.

Të pranishëm dhe aktivëishin edhe trupa të stacionevetelevizive vendase, arabe si dhereporterë nga dy agjenci turkeinformacioni: IHA dhe TRT.Tepër domethënëse ishte dheprania e një grupi shkrim-tarësh të njohur në botën arabedhe më tej, të cilët, siç mësuamkanë qenë aktivë, të vëmend-shëm dhe solidarë me zhvil-limet e Kosovës. Festën e pava-rësisë së Kosovës, e nderonteedhe prania e një shkrimtaridhe poeti me famë ndërkombë-tare, Faruk Shusha, në cilësinëe drejtuesit të Institutit Ndër-kombëtar të Gjuhës Arabe.“Sonte do të doja të isha nëKosovë, të thurja vargje për atëvend, për atë popull, tashmë tëlirë si zog shqiponje”- shpre-hej poeti 70 vjeçar.

Prof. Dr. Beqir Ismaili, nëemër të Kosovës dhe të popullittë saj, mbajti një fjalë përshën-detje, ku theksoi rëndësinë emadhe historike të shpalljes së

pavarësisë së Kosovës, si njëmoment realizimi i aspiratavepër liri e demokraci, të shumëbrezave të popullit martir koso-var nga njëra anë dhe e mbë-shtetjes e solidaritetit ndërkom-bëtar të vendeve dhe kombevetë qytetëruara në botë, nga anatjetër.

Në emër të të ftuarve tëhuaj mbajti një fjalë përshënde-tëse Prof. Dr. Gemal Hassan,anëtar i parlamentit te Egjiptit.Një ekran i madh përcillte pa-mje nga ngjarjet më të reja nëKosovë.

“Nuk arritëm t’i ftojmë tëgjithë miqtë e dashamirët ta-në”- tha me një ton pothuaj shf-ajësues Zeno Salahi, biznes-men i njohur kosovar, që tash-më prej disa vjetësh, pret e për-cjell në Egjipt, edhe turistë eafaristë nga trevat e vendlind-jes. Duket tepër i emocionuardhe i vëmendshëm që festa tëshkojë sa më mirë e bukur, nësintoni me gjendjen shpirtëro-re të festuesve të pranishëm.

“Mbrëmja e Kosovës duhettë shkojë siç i ka hije një feste tëtillë”- e mbështet në shqetësi-min dhe gatishmërinë e rastit,edhe Amr Bektash, biznesmeni njohur me origjinë shqiptarenga nëna. “Kishim vërtet pakkohë për të organizuar gjithçkapor ia dolëm mbanë, Zoti nandihmoi të nderojmë shqiptar-çe, festën e pavarësisë së Koso-vës”. – tha ai.

Ishin këta dy biznesmenëqë sponsorizuan festën atëmbrëmje në “Saraya”, në ba-shkëpunim me Zyrën Informa-tive të Kosovës.

Një çast hareje festive, kurnëpër tryeza bisedohej, flitej,kujtohej një ngjarje që kishtelidhje me Kosovën, me kosova-

rët, ambienti u mbush me tin-guj muzike shqiptare, menjë-herë u formua një varg i gjatë,shumëngjyrësh valltaresh, kër-cenin e këndonin shqip, lehtë,gëzueshëm, si shtojzovalle.

Kushedi sa mall do të kish-in, kushedi sa kohë - ato, bija tëdritës - nuk ishin ndjerë kaq tëlira, të çliruara nga terri i gjatë,i tmerrshëm i natës nën var-gonj!

Vargu rritej e rritej, në valletashmë hynin të gjithë, për tëndarë së bashku, edhe ritmin emelodinë, si pjesë e një gëzimitë shumëfishuar, kur ndahetme miq e dashamirë.

“Tani, po, jemi zotë në shtë-pinë tonë”- thoshte përmes lo-tëve Suzi, një zonjë nga Gjilani.“I them tim shoqi: edhe njeritjetrin, do ta duam më shumë,edhe ju, edhe bota mbarë, do tëna njohë, e do të na nderojë mëshumë”.

Çasti kulmor arriti kur “burrat” e festës u ftuan të pre-sin tortën e bukur, të kaltër,me yje të praruar dhe me har-tën e Kosovës në mes

Entuziazmit të shqiptarëveiu shtua në kor, ai i të gjithë tëpranishmëve dhe i personelit tëanijes.

Vonë në mbrëmje, të ftuaritnisën të largohen. Në dalje,pothuaj të gjithë, ndjenin nevo-jën e dëshirën të shkruanin njëfrazë, të linin një “shenjë” ngambresat e ngjarjes që i mblodhikëtë mbrëmje në “Saraya”, nënnjë qiell yjesh të praruara…

“Ah, Kosovë, më kujton njëlule dashurie, manushaqen, qëbën të lumtur gjithkënd dhevetë rri mënjanë… Por tashmëjo më, tashmë të erdhi dita…” -shkroi poeti Faruk Shusha dhemua nuk e di pse, pas kaq shu-më vjetësh, m’u kujtuan vargjete Naimit tonë të madh për ma-nushaqen e burgosur nën hi-thra e ferra…

Në librin e përshtypjeve,dikush kishte mundur të ndj-ente në pak rreshta një frymëz-im, që, mendoj, shprehte shpi-rtin dhe ndjesinë e të gjithëveatë mbrëmje: “Nënë Kosovë,sot ulem, të puth dorën e të pu-th sytë, si Ti, fisnike, nuk ka tëdytë…Bijtë e tu të gjithë i pë-rqafoj, me ta martirët lotoj, meta lirinë gëzoj”.

VVjjoollllccaa LLiissiiKairo, shkurt, 2008

Festë shqiptare buzë Nilit…tjetri, ka mbijetuar shqiptari nëshekuj.

Djemtë shqiptarë të këtejkufijve, ashtu si vëllezërit e tyretë Kosovës, një shekull më parë,nuk e kursyen gjakun, por urreshtuan së bashku krah përk-rah, në mbrojtje të tokës arbë-rore dhe të nderit të shqiptarit.Gjaku i Gjeneralit të tri luftër-ave, Tahir Sinanit me shokë, iderdhur në mbrojtje të tokaveshqiptare në Kosovë, tregoi dhenjë herë se e vërteta dhe histo-ria janë më kryeneçe se të gjithëata, që kërkojnë ta mohojnë apozbehin këtë realitet. Edhe njëherë shqiptarët habitën botën,me vëllazërimin e tyre. Edhenjë herë kombi shqiptar, tregoise çfarëdo që të mundohen tëbëjnë armiqtë e tij, nuk do tëmundin ta ndajnë shqiponjën eflamurit. Edhe pse tani së fundie kanë imponuar heqjen e këtijsimboli të shqiptarisë, nga fla-muri i Kosovës, ajo jeton dhe dotë jetojë në jetë të jetëve, nëzemrën e çdo shqiptari.

Kombi nuk njeh kufij dhepolitika. Popullit dhe ndjenjëssë tij kombëtare, nuk mund t'iimponohesh. Këtë e tregoi qar-të 17 Shkurti 2008. Mbarë shq-iptarët, brenda e jashtë kufijve,në mërgim e kudo ku u ndod-hën nëpër botë, festuan të gjith-ë së bashku si një trup i vetëm,ditën e ëndërruar prej sheku-jsh, Pavarësinë e Kosovës.

E gjithë Shqipëria u derdhnë Tirana që, ashtu si Prishtina,u skuq nga flamujt dhe u ndriç-ua nga drita e fishekzjarrëve, nëshenjë gëzimi dhe solidariteti.Vlora, përjetoi Pavarësinë e sajtë Dytë, atë që shqiptarët nukmundën ta arrin para mëse njëshekulli, më 28 Nëntor 1912.Në rrugën e Kukësit, kurrë mëparë, nuk kanë kaluar më shu-më makina, në një ditë tëvetme, si më 17 Shkurt. Kurrëndonjëherë më parë, shqiptarëte Shqipërisë nuk janë dyndurpër në Prishtinë, si në këtë ditë.E gjithë Shqipëria, shqiptarët eMaqedonisë, të Malit të Zi dhediaspora, me mendje dhe zemërkanë qenë atje, në Kosovënmartire dhe, kanë festuar ditëne madhe të Pavarësisë së për-bashkët, të shqiptarëve.

Edhe pse kemi jetuar tëndarë, kurrë nuk jemi ndier tëtillë. E nuk ka se si të mos ndi-hesh krenar, me këtë popullkaq të mrekullueshëm. Kështu,shqiptarët edhe një herë, ubënë simboli i qëndresës dhevëllazërisë kombëtare dhe itreguan botës se gjaku dhedheu i të parëve, qëndron mbigjithçka tjetër.

JJeennii MMyyffttaarrii Londër

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 16IZ VJERSKOG žIVOTA

U Podgorici je 16. marta 2008.godine (nedjelja) održana I konstitu-itivna sjednica XVI Saziva SaboraIslamske zajednice u Crnoj Gori.Sjednici su prisustvovala 22 članaSabora, a jedan je opravdao odsustvo.Inače, Sabor Islamske zajednice u Cr-noj Gori broji 23. člana, a u prvomSazivu 22. Kako je ustavna odredbaregulisala broj članova Sabora 22, nasjednici Sabora održanoj u Ulcinju05.04.2007. godine, Sabor je usvojioamandman na član 40 stav 1 Ustava IZ-e, i umjesto 22, dopunio na 23 člana.Ovo iz razloga što je Sabor donioodluku da se formira novi OdborIslamske zajednice za Boku Kotorsku iBudvu sa sjedišterm u Tivtu.

Sjednicom Sabora predsjedavao jepredsjednik ranijeg Saziva Sabora IZ-e,mmrr IIssmmaaiill DDooddaa. Početak rada je

označen učenjem Kur’ani kerimaBesima ef. Curovića, imama iz Ostrosa.

U daljem radu sjednice, a premadnevnom redu, izabrana su dva ovjer-ača zapisnika i zapisničar kao i verifika-cione Komisije. Nakon verifikacije man-data izabranim članovima Sabora, reisRifat ef. Fejzić je čestitao izbor, i istakaoda pred Islamskom zajednicom stojeveliki izazovi u vremenu u kojem senalazimo i vremenu koje je pred nama,i pozvao članove Sabora da svojimradom i saradnjom, svako na svoj način,doprinese napretku i razvoju IZ-e,međusobnoj saradnji i da na taj načinopravdaju povjerenje koje im je izboromukazano, istakao je reis Fejzić.

U nastavku sjednice, dat je predlogza izbor kandidacione i verifikacioneKomisije. Predlog je jednoglasno prih-vaćen, i izabrana je Kandidaciona i ver-

ifikaciona Komisija, nakon čega je usli-jedila pauza.

Kandidaciona Komisija jepredložila Saboru dupli broj kandidataza izbor predsjednika i potpredsjednikaSabora. Sabor je prihvatio prijedlogkandidacione Komisije, i odlučio veći-nom glasova, da se izbor izvrši tajnimglasanjem, zaokruživanjem imena kan-didata na izbornoj listi. KandidacionaKomisija je nakon sprovedenog glasan-ja, konstatovala, da je MMuuiiddiinn MMiillaaiimmii,,glavni imam iz Bara,, većinom glasovaizabran za predsjednika, a ddrr.. OOssmmaannHHaaddrroovviićć,, iz Berana,, za potpredsjedni-ka Sabora.

Predsjednik Sabora, mr IsmailDoda, čestitao je izbor novoizabranompredsjedniku i potpredsjedniku Sabora,zahvalio se na konstruktivnoj saradnjitokom svog mandata i poželio uspjeh u

radu.Predsjedavanje rada Saborom preuz-

eli su novoizabrani predsjednik i pot-predsjednik Sabora, koji su se zahvalilina povjerenju i pozvali prisutne nasaradnju.

Sabor je izabrao i Disciplinsko vijećeu sastavu: IIssllaamm eeff.. PPeeppiićć, glavni imamiz Tuzi, MMuussttaaffaa CCaannkkaa, novinar izUlcinja, i SSaaddmmiirr eeff.. HHaaddžžiićć iz Plava, aza višeg disciplinskog tužioca, AAlliijjuuMMaattoovviiććaa, iz Rožaja.

Odlučeno je da će se na narednojsjednici Sabora izabrati ostale saborskeKomisije i savjeti.

Sjednici Sabora prisustvovali su:Orhan Šahmanović, predsjednik Glavneizborne Komisije, Redžep ef. Liković,član, muftija Jusuf ef. Đoković, kao ipotpisnik ovih redova.

Bajro Agović

Održana konstituitivna sjednica Sabora Islamske zajednice

Pred islamskom zajednicom stojeveliki zadaci i izazovi

U Sarajevu, 16. februara2008. god. održana je Regional-ana konferencija islamskih oml-adinskih organizacija na temu„Savremeni izazovi - regionalnasaradnja“.

Organizator i pokroviteljKonferencije bilo je udruženjegrađana „Mladi muslimani“.Ovo udruženje svoj početak vežeza daleku 1939. godinu. Osnov-na ideja ovog udruženja, koje ćekasnije prerasti u pokret, bila jevjersko-kulturno-politička idejao „islamizaciji“ muslimana, te usklopu nje reforma islamskogdruštva, kako u BiH tako i šire.

Učešće na Konferenciji, por-ed preko trideset organizacija izsvih republika ex Jugoslavije,uzeli su i predstavnici omladin-skih klubova iz Rožaja i BijelogPolja, kao i NVO INC (Internaci-onalni centar) iz Tuzi.

Nakon prijavljivanja učesni-ka i učenja Časnog Kur'ana otvo-rena je Konferencija najavomprve teme „Odnos mladih izvaničnih vjerskih zajednica“, auvodničar ove teme bio je prof.

Mustafa Spahić.Druga tema je bila „Region-

alana saradnja omladinskih org-anizacija“. Uvodničar je bio pre-dsjednik omladine Islam Toplu-mu. Treća tema je bila: „Odgov-ori na savremene izazove“, o ko-joj je govorio mr. Haris Hojku-rić. Nakon diskusije o trećoj te-mi, organizovan je rad za rad-nim stolovima. I na kraju čitanjei usvajanje zaključaka i zatvaran-

je radnog dijela Konferencije.Prikazan je i dokumentarni

film „Je li ti žao“, posvećen ide-jama, pokretačima i šehidimapokreta Mladi muslimani.

Konferencija je završena nas-tupom hora Rejjan iz Sarajeva.Sljedeći sastanak će se održati uZagrebu u maju ove godine. Na-kon Zagreba, isti sastanak će bitinajvjerovatnije u Podgorici.

Dž. Dacić

Čitaocima ''Elifa'' je poznatoda je za završetak radova na me-dresi, u Milješu kod Podgorice,najveći donator Turska vladinaorganizacija ''TIKA''. Pored sred-stava koje je ovaj Mešihat nam-jenski raspolagao za ovu svrhu, idonatora iz nekih arapskih zem-alja, Islamske banke iz Džide,radovi se odvijaju planiranomdinamikom, pa se uskoro očeku-

je završetak radova na ovom obj-ektu.

Pored ove vrijedne donacijeTIKE, Islamska zajednica Turs-ke je ovih dana dodijelila sredst-va za kupovinu službenih kolaza potrebe Mešihata. Zaista, paž-nja koju islamska zajednica Turs-ke ukazuje Islamskoj zajednici uCrnoj Gori izuzetna je i za svakupohvalu. Bajro Agović

Reis IZ-e u Crnoj Gori u radnoj

posjeti Bijelom Polju BBiijjeelloo PPoolljjee - Reis Islamske zajednice u Crnoj Gori, Rifat ef.

Fejzić je, 14.03.2008. godine boravio u radnoj posjeti Odboru Isla-mske zajednice Bijelo Polje. U ovoj posjeti se Reis-efendiji pridru-žio i Predsjednik Odbora IZ-e Rožaje, prof. Ramiz ef. Luboder.

Reis ef. je prepunoj Gradskoj džamiji održao hutbu, čijom jetematikom skrenuo pažnju na porodične vrijednosti i pogubnostgubljenja istih u vremenu u kome živimo.

Nakon toga, Reis se sastao sa imamima Odbora IZ-e Bijelo Po-lje. Ovaj sastanak je ocijenjen kao veoma bitan u jačanju unutarn-jih veza u Islamskoj zajednici. Imami su istakli da prisustvo reisaznači nezamjenjivu podršku njihovom radu na terenu. Reis jeiskazao zadovoljstvo stepenom jedinstva bjelopoljske ilmije.

(oizbp.org)

Donacija Islamskezajednice Turske

Regionalna konferencijaislamskih omladinskih

organizacija

SSaa kkoonnffeerreenncciijjee uu SSaarraajjeevvuu

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame17 IZ VJERSKOG žIVOTA

Preporuka Zavoda za zaštituspomenika kulture Crne Gore saCetinja, da se nakon sanacije Hu-sein-pašine džamije, njeni alemiponovo pozlate potpuno je ispoš-tovana.

Zapis turskog putopisca izXVI vijeka Evlije Čelebije da su:„alemi visoki kao čovjekov uzra-st, pozlaćeni sa 10.000 dukata idopremljeni lađama iz Aleksand-rije...“, činio se gotovo nezamis-livim. Poslije 439 godina, isti al-emi su pozlaćeni u samimPljevljima.

Tokom februara ove godine,specijalista za restauratorsko-ko-nzervatorske radove iz Zavoda zazaštitu spomenika kulture Srb-ije, Dragan Sučević i njegov sara-

dnik Sandro Rašuo, izvršili supozlatu alema na Husein-pašinojdžamiji i šadrvanu, kao i mihrab-skih lampi 24-karatnim zlatom.

Radovi na pozlati alema suzavršeni u vrijeme dobijanja upo-trebne dozvole, krajem februara.

Na osnovu izvještaja komisi-je za prijem radova na Husein-pašinoj džamiji od 4. decembraprošle godine, u kojem nije bilopraktično ni jedne primjedbe,Ministarstvo za ekonomski raz-voj Vlade Crne Gore izdalo jeupotrebnu dozvolu za izvedeneradove na rekonstrukciji i sanaci-ji Husein-pašine džamije uPljevljima.

Na skromnoj svečanosti prir-eđenoj u motelu „Vodice“, 22.

februara, predsjednik Organizac-ionog odbora za sanaciju Husein-pašine džamije, Đorđe Džuverov-ić, upotrebnu dozvolu uručio jepredsjedniku islamske zajednicePljevlja, Bahriji Brahiću.

Džuverović se zahvalio građa-nima Pljevalja koji su dali opštupodršku prilikom sanacije ovogistorijski značajnog objekta irekao da je: „svaki građanin, nasvoj način, doprinio jednoj po-voljnoj klimi da se radovi završekvalitetno i na vrijeme. Svi radovi,od istražnih do završnih, uspješnosu izvedeni i plaćeni i Odbor jeposebno zadovoljan što korisnicinemaju primjedbi na izvedeneradove“, rekao je Džuverović.

Bahrija Brahić se zahvalio

Odboru za sanaciju, donatorima,projektantima, nadzornom orga-nu, izvođačima radova i svimakoji su doprinijeli da se ovaj po-s-ao uspješno okonča, ističući da jeovaj projekat imao punu podršk-u od najobičnijeg građanina pado Vlade Crne Gore, što semoglo vidjeti iz evidencije dona-

tora, pa do izuzetne posjete,povodom svečane primopredaje14. decembra prošle godine.

Brahić je izrazio želju daOdbor u istom sastavu nastavi isljedeću fazu radova na uređenjugroblja i zaštitne ograde, koja jeplanirana na proljeće.

Jakub Durgut

Na poziv američkog ambasa-dora, gospodina Roderika Mu-ra, glavni imam u Podgorici,Džemo Redžematović, učestvo-vao je u projektu za posjete me-đunarodnih lidera (Internati-onal Visitor Leadership) kojegorganizuje američki State Depa-rtment. Program posjete Sjedi-njenim Američkim Državamatrajao je od 02. do 24. februaraove godine. U njemu su učestvo-vali mladi muslimanski lideri izpetnaest evropskih država. Ciljprojekta je da omogući širipogled na pluralističku priroduSAD i uticaj različitosti na poli-tičke, društvene i obrazovneinstitucije i politička pitanja; dapruži generalno razumijevanjeameričkog sistema federalizma,političkog sistema, i procesaupravljanja domaćom i stranompolitikom; da učesnicima pok-aže programe i aktivnosti mlad-og liderstva koji pomaže amer-ičkoj omladini da razvije vješ-tine uticaja na javnu politiku nalokalnoj, nacionalnoj i interna-cionalnoj areni.

Projekat je obuhvatio sljed-eće teme u svakom od gradova:

-Washington, DC (02. - 08.februara)

Uvod u američki federal-izam, Politički proces i posebneinteresne grupe, Uloga religije uSAD, Formulacija i razvoj amer-ičke strane politike, Američkiobrazovni sistem, Promovisanjeobostranog razumijevanja i me-đuvjerskog dijaloga.

- New York, NY (08. – 12.

februara) Muslimani u New Yorku,

Razvijanje vjerština liderstvakod mladih ljudi, Multikultur-alizam i obrazovanje, Američkoemigracijsko nasljeđe.

- Dallas, TX (12.-16. febru-ara)

Uobličavanje vođstva mlad-ih ljudi, Međuvjerski izvori iusluge, Ekonomski razvoj i dru-štvena pitanja, Uloga medija uobrazovanju javnosti.

- Siattle, WA (16.-20. febru-ar)

Uloga državne vlade u form-iranju javne politike, Izbori uWashingtonu i učestvovanje ma-njina - davanje glasova, Političkeaktivnosti u studentskim kam-pusima, Razvoj liderstva prekoservisa.

- Santa Fe, NM (20.- 24. feb-ruara)

Izazovi integracije i debata oemigraciji, Očuvanje kulturnognasljeđa, Promovisanje toleran-cije kod mladih ljudi.

U okviru ovih predavanjaučesnici u programu posjetili suamerički Kongres, gdje su imaliprilike da se susretnu sa g. Ke-ith Ellison, prvim muslimanomu Kongresu. Prilikom posjetePentagonu, pored oficijelnihsastanaka, gosti iz Evrope susre-li su se i sa muslimanskim kap-lanom s kojim su nakon sastan-ka klanjali džumu-namaz.

Pored posjeta visokimzvaničnicima učesnici u progra-mu su obišli sva značajnija kul-turno-istorijska mjesta u nave-denim gradovima.

Na kraju posjete uručene sudiplome svim učesnicima uovom projektu.

(monteislam)

Alemi na Husein-pašinojdžamiji ponovo pozlaćeni

U posjeti Americi

Poznati daija SSaanniinn MMuussaapozvao je muslimansku omlad-inu da bude aktivnija u društ-venom i vjerskom životu, i dasvojim angažovanjem mijenjasvijet na bolje. On je na preda-vanju “Kako promijenitisebe”, koje je Internacionalninaučni centar organizovao uTuzima, poručio da muslimanimoraju biti aktivniji, upozo-ravajući na svakodnevna isku-šenja s kojima se muslimansusrijeće.

- Kada pogledamo kolikomediji i okolina rade da čovje-ka povedu krivim putem, mož-emo reći da je zaista teško dan-as biti vjernik. Izgleda da je do-šlo ono vrijeme na koje nas jeMuhammed a.s. upozoravao,kada će se pridražavanje vjerebiti kao držanje žeravice u ruci- kazao je Musa.

Navodeći svjetle primjereomladine kroz istoriju islama,Musa je u prepunoj sali KIC-a“Malesija” pozvao mlade dabudu angažovaniji i uporniji.Ističući da društvo u kojem om-ladina živi bez cilja ne možedugo trajati, Musa je upozoriona loše stanje u kojem se nalazimuslimanska omladina.

- Mladi su nam zauzetinevažnim stvarima i uglavnom

žive bez cilja. Omladini jedanas bitno kako će se obući, iuglavnom se žali kako joj je do-sadno. Momci maštaju o auto-mobilima, bilduju da bi se do-pali curama. Djevojke su oku-pirane modom, nakitom i ostal-im stvarima. Da bi društvo nap-redovalo, omladina mora imaticiljeve, i ne može trošiti mla-dost uludo - poručio je Musa.

On je naglasio bitnost vre-mena u životu svakog muslima-na, upozoravajući kako će ljudina Sudnjem danu odgovaratiza način na koji su provodilivrijeme. Musa je kazao da ljudikoji žele da mijenjaju sebe,moraju voditi računa o društvusa kojim provode vrijeme, te damoraju biti istrajni u dobrimdjelima. Podsjećajući na teškemomente iz života Muhamme-da a.s., poznati daija je istakaoda muslimani nikad ne smijugubiti nadu u Božju pomoć,niti padati u očajanje. Sanin jeupozorio i da je mržnja jedanod najvećih prepreka u jačanjuličnosti vjernika.

- Musliman iz svog srca mo-ra izbaciti mržnju prema ljudi-ma. Samo takav musliman mo-že biti od koristi i sebi i drugi-ma – kazao je sarajevski daija.

SSaa..KK..

Sanin Musa održao u Tuzima predavanje na temu “Kako promijeniti sebe”

Omladina morabiti aktivnija

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 18IZ VJERSKOG žIVOTA

Bar - Na donatorskoj večeriOdbora islamske zajednice Bar iOdbora za izgradnju centralnedžamije, pedeset osmoro ugled-nih barskih privrednika, početko-m februara, u restoranu "Kalamp-er", prikupilo je 259.000 eura zadalje radove na džamiji.

Najveća donacija je iznosila35.000 eura - rekao je „Vijesti-ma“ predsjednik Odbora islam-ske zajednice Bar, Suljo Mus-tafić.

U Odboru, dodao je on, oček-

uju da se narednih dana akcijipridruži značajan broj privredni-ka, "koji nijesu mogli da pris-ustvuju donatorskoj večeri".

Izgradnja barske centralnedžamije, ukupne površine od oko3.400 kvadratnih metara, počelaje 2002. Osim molitvenog prosto-ra, imaće biblioteku, čitaonicu,mekteb, obdanište, informatičkekabinete, restorane, kongresnu isportsku salu, apartmane, kance-larije i gasulhanu.

U dosadašnjim radovima

utrošeno je 404 hiljade eura.Novac je prikupljen od lokal-

nih privrednika i pojedinaca -vjernika iz Bara. Među donatori-ma je i značajan broj pravoslava-ca i katolika. Donatorski odborbarskih iseljenika u Čikaguprikupio je 139.000 eura krajem2005. godine.

Mustafić je naveo da je, "isk-ljučivo donacijama dvojice iselje-nika koji žive u Čikagu", obezbi-jeđen novac za obje minare, viso-ke oko 45 metara.

Donatorsko veče Odbora islamske zajednice Bar

Za džamiju 259 hiljadaNaši merhumi

Preselio Huso Hamzić7. februara ove godine iznenada je prestalo da kuca plemeni-

to srce rahmetli Husa Hamzića. Njegovim odlaskom sa ovog svije-ta ostalo je upražnjeno mjesto u Starodoganjskoj džamiji, jer je bioredovan džematlija u tom džematu .

Bio je poznat po svojoj dobroti, iskrenosti, plemenitosti i poš-tenju.

Živio je skromnim životom ali je uvijek bio zadovoljan, uvijekje imao mu`minski osmijeh na licu. Imame je posebno cijenio iuvažavao.

Huso je bio izuzetno hrabar čovjek i ostaće zapamćen i pocrvenom fesu kojeg je s ponosom i dostojanstveno nosio ulicamaPodgorice. Njegova odlučnost i hrabrost trebali bi biti primjer zasve mlađe generacije da kao muslimani ne treba da se stide svojevjere već da se njome ponose.

Bio je jedan od rijetkih u Crnoj Gori koji je dosljedno čuvaoadete naših djedova u nošenju tradicionalne muslimanske kape,fesa, zbog čega je stekao sve simpatije džematlija i reisa Rifata ef.Fejzića, koji mu je predvodio dženazu u Hamzićevom rodnomselu Stubo, udaljenom 25 kilometara od Bijelog Polja. Uspio je isvoje kćerke lijepo vaspitati i uputiti u islam. Fatima i Rašida, re-dovne polaznice mekteba u Podgorici, po drugi put su ostale jeti-mi jer im je majka umrla prije 18 godina.

Uz učenje fatihe njegovoj plemenitoj duši, molimo Allaha damu podari dženetske blagodati . Dž.D.

Odbor islamske zajednice u Rožajama organi-zovao je mevludski program povodom 12. rebiul-evvela, dana kada je rođen posljednji BožjiPoslanik, Muhammed, a.s.

Program je bio obogaćen učenjem kur'anskihodlomaka, kao i učenjem djelova mevluda i ilahija.

Mevludski program su izveli rožajski imami.Prisustvom dr Aćifa Skenderovića iz Sarajeva, dod-atno je uveličan skup, na kojem je dr Skenderovićodržao predavanje o značaju 12. rebiul-evvela iuputa kako i na koji način slijediti Muhammedaa.s. Dž.D.

Mevludski program u Rožajama

Najboljim studentima, đacima i istaknutim poje-dinicima dodijeljene su godišnje nagrade nasvečanosti održanoj 18. januara, u velikoj sali KIC-a“Malesija”. Svečanost je povodom obilježavanja nove1429. Hidžretske godine organizovala NVO“Internacionalni naučni centar” iz Tuzi. Diplomu”Đak godine” dobili su Rina Đokić, Kenan Duković,Maida Hakramaj, Samir Adžović, Jasmina Đokaj iNermina Nikaj, dok su diplomu ”Student godine”dobili Šefika Đoković, Mirsada Striković i SamiraĐoković. Diplome ”Aktivista godine” dodijeljene su

Refiki Tuzović, Bećiru Adžoviću i NedžaduDreševiću. Hasan Cano Đoković i Kemal Pepić pr-oglašeni su za humaniste godine, dok je profesor upenziji, Suljo Adžiablahović, dobio nagradu za život-no djelo. Reis Islamske zajednice u Crnoj Gori, RifatFejzić, proglašen je za ličnost godine, dok su diplome”Polaznik vjerske pouke” dobili Bajram Dizdarević iNusret Bećović. Na sinoćnoj svečanosti organizovanoje i prikupljanje sredstava za siročad Srebrenice, anjima će biti dodijeljena sredstva od prodatih karata.

Sa.K.

U petak, 15. 02. 2008.godine, sa jacije namaza od-ržana je tribina u centralnojdžamiji Sultan Murat II uRožajama.

Gosti tribine su bili prof.Sanin Musa i prof. Sead Isla-mović, sa temama: „Allahneće izmijeniti stanje jednognaroda dok on sebe ne izmi-jeni“ i „Spoznaj sebe i kos-mos, spoznaćeš Stvoritelja“.

Predavači su sa skupaotišli zadovoljni jer ih jepažljivo i sa vidnim intereso-vanjem pratio veliki brojvjernika, koje su slikovitimizlaganjem oduševili i timeosvježili njihova vjerovanja.

Ovim tribinama pokuša-va se pružiti mladima pomoć

u usmjeravanju ka pravomputu kako se ne bi dešavalenepotrebne različitosti kojeizazivaju nesporazume isukobe. Džematlije su sa ov-

og skupa ponijeli lijepe ut-iske i zaželjeli da se nastavisa ovakvim i sličnim aktivn-ostima.

Dž.D.

Tribina u Rožajama

U Bihoru su angažovana dva nova imama, Enis ef.Klimenta, student četvrte godine Islamskog fakulteta (IF) uNovom Pazaru, za područja Vrševa, Hazana, Tucanja i Orahova,i Sanel ef. Škrijelj, student druge godine IF u Novom Pazaru, zapodručja Vrbice, Trpeza i Kalića. Njihov pripravnički angažmanje počeo još od Ramazana, zahvaljujući razumijevanju reisaRifata ef. Fejzića i Bajra ef Agovića, koji su podržali inicijativudžematlija iz Bihora. Do sada je za oko 10.000 stanovnikaGornjeg Bihora bio samo imam Husein ef. Ramčilović, što jepredstavljalo veliko opterećenje. Mirsad Hadrović

U Bihoruangažovana dva

nova imama

Intenacionalni naučni centar u Tuzima organizovao svečanu dodjelu diploma

Nagrađeni studenti

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame19 OKO NAS

Rožaje - Dvodnevna manifes-tacija „Dani sjećanja na žrtvezločina nad Bošnjacima u CrnojGori", koja se 15 godina zared-om održava u znak sjećanja nasvirepo ubistvo 19 putnika iz vo-za u stanici Štrpce, pod motom"Da se ne zaboravi", završena je25. februara u Rožajama.

Prvog dana smotre prikazanje dokumentarni film „Praznin-a" autora Seada Sadikovića i„Rat za mir" Koče Pavlovića. Al-eksandar Saša Zeković je, obrać-ajući se prisutnima u sali Centraza kulturu, poručio crnogorskojvlasti da mora imati drugačijiodnos prema počinjenim zločini-ma nad građanima Crne Gore uposljednjih deceniju i po.

- Sudski postupci za nerasvi-jetljene zločine pokreću se samopred izbore, nakon čega se obus-tavljaju i čekaju novi. Međutim,27. februar se ponavlja svake go-dine i on podsjeća na nevine žr-tve i činjenicu da vlast tom dog-ađaju nije posvetila dužnu paž-nju - kazao je Zeković, pozivajućinovu Vladu da promijeni odnosprema ovom i svim drugim

zločinima. Publicista Milika Pavlović

kazao je da su ubijeni u vozuponovo ubijani svih proteklih 15godina, kao i njihove porodice.

- Nažalost, zločin još uvijeknije rasvijetljen pa su ovakve ma-nifestacije prilika da se vlastimaukaže da se zločinci moraju pro-naći i privesti pravdi - kazao jePavlović, naglašavajući da je te-ško očekivati to od onih pod čij-im se kišobranom zločin i dogo-dio.

U pisanoj izjavi dr Šerba Ras-todera, koju je pročitao akadem-ski slikar Aldemar Ibrahimović,navodi se da su putnici voza 671stradali zbog svog imena.

-Jedina njihova krivica biloje ime koje nijesu sami odabrali.Mislim da svi treba da snosimokolektivni žig srama jer se ovodešavalo u državi u kojoj smovlast čitavu deceniju i u državikoja je naša - poručio je Rast-o-der.

Poslanik u republičkom par-lamentu, dr Amer Halilović, zap-itao se "ko to štiti majstore sm-rti", ističući da je gotovo nesh-

vatljivo da za 15 godina od zloči-na u Štrpcima nijesu pronađenikrivci i predati pravdi.

Autor filma "Praznina" SeadSadiković kazao je da se na ulici,u Centru za kulturu i na svakomdrugom mjestu mora pokazatinezadovoljstvo odnosom vlastiprema stradalnicima i njihovimporodicama, koje 15 godina neznaju gdje su grobovi njihovihnajmilijih.

Na skupu je potekla inicijati-va za podizanje spomen-obilježjanevinim žrtvama u Crnoj Gori.

Nakon protestne šetnje, uCentru za kulturu prikazan jeperformans „Čekajući fatihu"Mirsada Rastodera i dokumen-tarac „Karneval" Šekija Rado-nčića.

Manifestaciju su organizo-vali Bošnjačka stranka i nevla-dine organizacije „Almanah",Nansen dijalog centar, Crnogor-ski komitet pravnika za zaštituljudskih prava, Centar za građa-nsko obrazovanje, „Šeher", Cen-tar za bošnjačke studije, Građa-nski savez Crne Gore i Centar zakulturu Rožaje.

Crnogorske vlasti su pro-šle godine generalno pošto-vale ljudska prava svojihgrađana, ali su među glavnimproblemima korupcija u poli-ciji i pravosuđu, loši zatvorskiuslovi, maltretiranje pritvore-nika i nekažnjivost policajaca,te diskriminacija žena i etni-čkih manjina, posebno Roma,saopštilo je, 11. marta, amer-ičko ministarstvo spoljnihposlova.

Redovni godišnji izvještajza 190 država tokom 2007., nakonferenciji za novinare u Va-šingtonu, promovisala je drž-avna sekretarka KondolizaRajs.

Napominjući početak istr-aga za zločine u KaluđerskomLazu, Bukovici i Morinju,Stejt department navodi dakrivične prijave za deportacijumuslimana 1992. u RepublikuSrpsku nijesu podnesene pro-

tiv "ličnosti na višem položaju,- za koje mnogi vjeruju da subili umiješani" - od šest "navo-dno direktno uključenih" poli-cajaca.

U izvještaju se navodi da u42 građanske parnice povod-om ovog slučaja, porodicedeportovanih nijesu još dobilenikakvu odštetu, jer su sevlasti žalile protiv 28 prvoste-penih presuda kojima je onadosuđena.

- Dugotrajno kašnjenjesuđenja, u kombinaciji sa teš-koćama u ispunjavanju uslovaza kauciju, ponekad vode dodugotrajnog pritvora. Pritvore-nici čine 54 odsto zatvorskepopulacije. Vjeruje se da pros-ječan period trajanja pritvora,iako ga je teško utvrditi, neprelazi 12 mjeseci u 98 odstoslučajeva - navodi se u izvješta-ju o primjeni ljudskih prava uCrnoj Gori.

Obilježena godišnjica od zločina u Štrpcima

Zločince izvesti pred sud

Njujork/Podgorica (MINA) - Crnogorska Vla-da nije odgovorila na zahtjeve o informacijama o15 slučajeva koje je istraživala Radna grupaUjedinjenih nacija za prinudne nestanke.

To se navodi u najnovijem izvještaju tog tije-la, koji je objavio Savjet za ljudska prava UN,pod nazivom "Unapređenje i zaštita svih ljudsk-ih prava - građanskih, političkih, ekonomskih,socijalnih i kulturnih prava, uključujući pravona razvoj".

U izvještaju Radne grupe navodi se da je totijelo informisano da crnogorske vlasti nijesuobezbijedile odštete žrtvama i porodicama žrta-va deportacije Bošnjaka iz Crne Gore 1992.godine.

Crnogorska vlast, kako se navodi, nije usp-jela da obezbijedi valjan početak nezavisne istr-age o nestancima ili da privede pravdi odgov-orne za navodne nestanke 83 bosanska civila.

Jedan od 15 slučajeva za koje je Radna gru-pa tražila informacije, odnosi se na predmet pre-dratnog predsjednika Opštine Srebrenica, Mali-ka Meholjića. Taj slučaj Radna grupa istražujezato što se o Mehiljiću, poslije hapšenja, ništa nezna.

Nadležni sudija Osnovnog suda u Podgoriciu međuvremenu je prekinuo postupak po tužbiporodice Meholjić - žene, sinova i brata, zbog"ne-dovoljno" dokaza. Advokatska kancelarijaPrelević žalila se na rješenje o prekidu.

Krivična istraga protiv šest osumnjičenih zadeportaciju vodi se dvije godine bez rezultata.Prema Zakonu o krivičnom postupku istrage semoraju okončati u roku od šest mjeseci, osimizuzetno, kad nadležni sudija mora posebno daobrazloži predsjedniku Suda zbog čega je bilonemoguće okončati istragu u tom roku.

Amerikanac u Sarajevupromovisan u hafiza

U Gazi Husrev-begovoj džamijiu Sarajevu, 29. februara, poslije po-dne namaza, proučena je hafiskadova kojom je jedan mladi Amerik-anac promovisan u časno zvanjehafiza Kur'ana. Novopromovisanihafiz Ali Toft, sin Tejlora, nakonmemorisanja Kur'ana u Americi,Čikagu, došao je u Sarajevo i prednadležnom Komisijom za hifz Rij-aseta Islamske zajednice još jednomje uspješno prošao provjeru svogaznanja.

Hafisku dovu je proučio hafizIsmet ef. Spahić, zamjenik reisul-uleme, a dr. Mustafa Cerić reisu-l-ulema Islamske zajednice Aliju

Toftu je uručio hafisku diplomu. U kraćem obraćanju reisu-l-ule-

ma je naglasio da je ovo još jedanprimjer osvjedočenja Allahovogobećanja da će On čuvati i bdjetinad Kur'anom, uprkos nastojanjimapojedinih grupa na Zapadu da seomalovaži i vrijeđa Allahova riječ.

Reisu-l-ulema je kazao da seuprkos napadima na islam i musli-mane i slobosti muslimana islamširi i promoviše svoje vrijednosti, aova svečanost u Begovoj džamiji po-ručuje da ako mi nećemo čuvatiKur'an, Božija provodnost prona-lazi osobe koje to hoće.

(rijaset.ba)

Izvještaj Radne grupe Ujedinjenih nacija za prinudne nestanke

Kritike na tok procesa o deportaciji

Medenica: Uradili smosve što smo mogli

Crnogorsko pravosuđe je, po pitanjupredmeta deportacije muslimana i svih pred-meta ratnih zločina, uradilo sve što je moglo- kazala je juče predsjednica Vrhovnog sudaCrne Gore, Vesna Medenica, reagujući nanavode iz izvještaja Radne grupe UN.

- Pokrenuta su četiri postupka, i oni su ufazi istrage - kazala je Medenica agencijiMINA.

Ona je kazala da je, nakon stupanja nafunkciju predsjednika Vrhovnog suda, ocije-nila da "dinamika kojom su radile istražnesudije na konkretnim predmetima nije zado-voljavala zahtjeve tužioca".

- Zato sam, kao predsjednik Vrhovnogsuda, naložila da se oroči vrijeme sprovođen-ja istrage, pa i za ovaj predmet deportacije.Istrage u predmetima ratnog zločina morajubiti završene do 1. maja - kazala je Medenica.

SAD objavile izvještaj o primjeni ljudskihprava u Crnoj Gori

Ubrzati sudskeprocese

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 20OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Poznati islamski učenjak,šejh Yusuf al-Qaradawi, uskraćenje dobijanja vize za medicinskitretman u Britaniji.

«Britanska ambasada u Dohije ranije poslala fax šejh Qara-dawiju informišući ga da je nje-gova molba za vizu za medicins-ki tretman odbijena,» izjavili suza IslamOnline.net izvori bliskinjemu.

«U faxu se navodi da se mo-lba kosi sa članom 41., bez obra-zlaganja o čemu taj član govori,»dodaju oni.

Šejh Qaradawi, predsjednikMeđunarodne unije islamskihučenjaka, aplicirao je za ljekars-ku vizu prije skoro godinu dana.

On je otpušten iz bolniceHamad u Dohi 24. novembra2007., nakon oporavka od manje

naprsline kičmene moždine (tj.kičmenih pršljenova) nastalihusljed izmještanja (pomjeranja)diskusa.

Zbog bolesti, Qaradawi (81)je bio odsutan sa nekoliko islam-

skih skupova. Krajem avgusta, Qaradawi je

hospitalizovan u Alžiru nakonšto je zadobio čir na želucu.

PPooggrreeššnnaa kkoonncceeppiijjaa Al-Qaradawi je optužio neke

stranke unutar V. Britanije dašire pogrešne predstave o njemu.

«Ja nisam “žešći” kao što onitvrde. Osudio sam napade u NewYorku i Washingtonu. Takođesam javno osudio napade u Ma-dridu i Londonu,» rekao je on zaEl-Džeziru.

«Propagiram kulturu tol-eranicje i mira, ne rata i nasilja.»

Predstavnici muslimanskihzajednica su se oglasili ovim pov-odim i podvukli da Al-Qaradawinije propovjednik mržnje.

(Islamonline)

«Ljudska prava i sekularnapriroda (uređenje) jedne državenisu ugroženi hidžabom. Niti suoni osigurani kroz zabranu (hi-džaba)», kazala je Bakoyannisna međunarodnoj konferencijižena u Ankari.

Ministrica vanjskih poslovaGrčke, Dora Bakoyannis, 8. ma-rta, stala je u odbranu prava že-na muslimanki da nose mara-me, kako im to njihova vjera na-laže, odbacujući navode da hi-džab predstavlja prijetnju seku-larizmu.

«Prava i otvorena društva sugarantovana političkom voljom,legalnim okvirima, politikamaedukacije i pristupa informacija-ma i novim tehnologijama: poli-tikama razvoja, zapošljavanja,preduzetništva, jednakom soci-

jalnom i političkom participaci-jom». Bakoyannis je optužila ig-norisanje zapadnih medija zbogpropagiranja netačnih pogleda ostatusu žene u Islamu.

«Postoje generalna pogrešnashvaćanja, bazirana na neisprav-nom čitanju Kur´ana, da islamtretira ženu inferiorno u odnosuna čovjeka», rekla je ona na kon-ferenciji.

«Grubo čitanje Starog i Nov-og Zavjeta, ignorišući istorijskikontekst u kojem su oni pisani,može lako dovesti do sličnog za-ključka i po pitanju kršćanstva»,rekla je ona.

«Čvrsto vjerujem da u takoz-vanom Zapadnom svijetu mi im-amo puno više stereotipa negošto želimo priznati.»

(Islamonline)

Više od milion Iračana izgubilo je život usljedsukoba u toj zemlji od početka rata koji su poveleSjedinjene Države 2003. godine, pokazuje studi-ja koju je sačinila jedna od vodećih britanskihfirmi za istraživanje.

Istraživanje koje je provela nevladina firma"Opinion Research Business" (ORB) obuhvatiloje 2.414 učesnika, a pokazalo je da je 20 postoljudi imalo najmanje jedan smrtni slučaj u porod-ici kao posljedicu sukoba, prenio je Reuters.

Prema posljednjem popisu iz 1997. Irak jeimao 4,05 miliona domaćinstava, a tu cifru je

ORB iskoristio da bi izračunao kako je približno1,03 miliona ljudi izgubilo život u ratu.

Istraživanje je obuhvatilo 15 od 18 iračkihpokrajina. Među tri koje nisu obuhvaćene suKerbala i Anbar, regije s najviše sukoba, i Arbilgdje lokalne vlasti nisu dale dozvolu za radistraživačima.

Direktor grupe ORB Allan Hyde izjavio jekako je jedini cilj istraživanja da što tačnije utvr-di broj žrtava među iračkim narodom kaoposljedicu rata.

(FENA)

Turski parlament odobrio jedva ustavna amandmana naosnovu kojih će ženama bitidozvoljeno da nose marame nafakultetima.

Vlada Turske navodi da zbogdosadašnje zabrane nošenja ma-rame mnogo djevojaka nije nas-tavilo visoko obrazovanje. Istov-remeno, moćni turski sekularni

establišment se žestoko protividozvoljavanju nošenja marama,tvrdeći da vlada na taj način po-kušava da uvede islam u javniživot. Iako ukidanje zabrane no-šenja marama na fakultetimaima široku podršku, više hiljadaljudi učestvovalo je u demons-tracijama u Ankari protiv ukida-nja zabrane.

Ukinuta zabrana nošenja marame

Turski parlament odobrio nošenje

marama

Grčka ministrica: Hidžab nije prijetnja

sekularizmu

Al-Qaradawiju zabranjenulaz u Britaniju čak i

radi liječenja

ORB: Više od milion poginulih u ratu u Iraku

"Kao što je ministar vanjskih poslovaDavid Miliband to nedavno izjavio, Veli-ka Britanija smatra da su prema međuna-rodnom pravu izraelska naselja na pale-stinskim teritorijama nelegalna", objavioje Foreign Office.

Foreign Office izrazio je zabrinutostzbog pokretanja izgradnje stanova u jed-nom jevrejskom naselju na Zapadnojobali, te to ocijenio "neprimjerenim" u ov-oj fazi mirovnih pregovora s Palestin-cima.

"Zabrinuti smo informacijama premakojima Izrael predviđa izgradnju stanovau naselju Givat Zeev" na Zapadnoj obali,

navodi se u saopštenju britanskog minist-arstva vanjskih poslova.

London je prenio svoju zabrinutostizraelskom ministarstvu vanjskih poslo-va, naglasivši da ono smatra tu inicijativu"neprimjerenom, posebno kada je trebaloda se Izraelci i Palestinci usredsrijede nasprovođenje obaveza iz faze mape putakoja preporučuje zamrzavanje svih aktiv-nosti na izgradnji jevrejskih naselja,uključujući tu i njihovo prirodno pove-ćanje.

"Kao što je ministar vanjskih poslovaDavid Miliband to nedavno izjavio, Veli-ka Britanija smatra da su prema među-

narodnom pravu izraelska naselja na pa-lestinskim teritorijama nelegalna", obja-vio je Foreign Office.

"Štaviše, vjerujemo da ona predstavl-jaju veliku prepreku u pregovorima u ci-lju stvaranja dviju država".

Palestinci su osudili nastavljanje iz-gradnje stanova u naselju Givat Zeevu ko-je je uslijedilo samo dan nakon objave na-stavka pregovora, u kojima sporovi o izra-elskim naseljima zauzimaju glavno mje-sto.

Francuski predsjednik Nicolas Sarko-zy rekao je svom izraelskom kolegi Shi-monu Peresu, prilikom njegove posjete

Francuskoj, da "sigurnost Izraela" obuh-vata i "prekid izgradnje novih naselja".

- Kao prijatelj, mogu vam reći da sig-urnost Izraela znači i prekid izgradnjenovih naselja, rekao je Sarkozy a navodiga njegov glasnogovornik David Marti-non, nakon razgovora dvojice predsjedni-ka.

- Moje uvjerenje je jasno, najbolja ga-rancija za sigurnost Izraela jeste stvaran-je moderne palestinske države, demokra-tske i pouzdane, do kraja 2008. Parame-tri za konačno rješenje su poznati, sve jesada stvar volje, dodao je Sarkozy, a navo-di ga Martinon. (Fena)

Britanija i Francuska protiv izgradnje jevrejskih stanova na Zapadnoj obali

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame21 OD MAŠRIKA DO MAGRIBA

Tim reformističkih islams-kih naučnika na UniverzitetuAnkara, koji djeluju pod okril-jem Dijaneta ili Direktorata zareligijske poslove, vladinogtijela koje nadgleda 8.000džamija i imama u zemlji,saopštio je da su blizu "reinter-pretaciji" djelova Had-isa, kole-kcije od nekoliko hiljada afor-izama i komentara PoslanikaMuhameda, a koji predstavlja-ju osnovu islamskog zakonikaili šerijatskog zakona.

Fadi Hakura, turski stru-čnjak pri Međunarodnom in-stitutu za strateške studije,opisao je projekat kao pokuš-aj da se turski sunitski islamnačini u "potpunosti kompat-ibilnim sa savremenim soci-jalnim i moralnim vrijednos-tima". "Oni ne vide ovaj pok-ušaj kao revoluciju, već kaopovratak originalnom isla-mu, daleko od pretjeranogkonzervativizma koji je osuje-tio sve reforme u posljednjihnekoliko vjekova. Ovo je do-nekle srodno hrišćanskoj ref-ormaciji, iako nije isto".

Pod rukovodstvom AlijaBardokoglua, liberalnog isla-mskog naučnika i šefa religi-jskog direktorata, koga je po-stavio Erdogan, teolozi iz An-kare pristupili su pisanju no-vih pet tomova tumačenjaKur’ana, pažljivo raščlanju-jući sveti tekst, smjestivši gau kontekst vremena i mjesta iredefinišući njegovu porukui podesnost za današnje mus-limane. Oni su takođe odba-cili neke hadise, poslovice ikomentare, koje su, kako ka-žu, pripisane Poslaniku, a sa-

kupljene nekoliko stotina go-dina poslije njegove smrti.

Rimokatolički stručnjakza Tursku i islam Feliks Kor-ner koji sarađuje s profesori-ma iz Ankare prenio im je ne-ka znanja o istoriji zapadnihreligija i filozofskih razmišl-janja, kao i kako primijenitiistorijske lekcije hrišćanskihreformskih pokreta na mod-erni islam. "Ovo je stvarnosinteza modernih evropskihkritičkih razmišljanja i musli-manske otomanske kur’an-ske tradicije", izjavio je Kor-ner.

Erdogan insistira da jenjegova partija AK, u zemljikoja je po ustavu sekularna,turski muslimanski ekvivale-nt evropskoj hrišćansko-dem-okratskoj partiji - tradicional-istička, konzervativna, zasno-vana na religijskim vrijednos-tima, ali i demokratska, toler-antna i liberalna. Poslije ne-koliko godina borbe vojnog,sekularističkog turskog estab-lišmenta, Erdogan je upravouspio da ukine zabranu noše-nja islamskih marama za stu-dentkinje. Mnogi njegovi op-onenti uvrijeđeni su udalja-vanjem Turske od sekulariz-ma ka islamizmu.

Neki izvori kažu da je pr-ojekat islamskih reformi toli-ko ambiciozan i fundamenta-lan da će biti potrebno neko-liko godina da se završi, alida se na neki način on većprimjenjuje - abolicija smrtnekazne, kampanja protiv ubist-va iz časti, obuka i imenovan-je nekoliko stotina ženaimama. (Danas)

Molitvama u džamijama, ko-jih je sve više, petkom pris-ustvuje četvrtina od pet milionamuslimana. Prema nedavno ob-javljenim rezultatima ankete,muslimanska manjina u Franc-uskoj, najbrojnija u Evropi, sveviše poštuje islamsku vjeru, štose ogleda u povećanju broja on-ih koji svakodnevno prisustvujumolitvama, posjećuju džamije iposte tokom Ramazana.

Ovaj fenomen je, s jednestrane, reakcija na diskriminaci-ju muslimana u Francuskoj, a sdruge, reakcija na sve više novo-sagrađenih džamija u ovoj ze-mlji. Prema studiji objavljenoj ukatoličkom dnevniku „La Kroa",na osnovu ankete koju je sprov-ela grupa IFOP na uzorku od

537 ispitanika, 39 odsto anketi-ranih muslimana kaže da semoli pet puta dnevno, što je za31 odsto više nego 1994. godine,prenio je Rojters. Molitvama udžamijama petkom sada prisust-vuje 23 odsto u odnosu na 16 od-sto 1994; ramazanski post poštu-je 70 odsto ispitanika prema 60procenata 1994. godine; konzu-miranje alkohola, koji islam za-branjuje, takođe se smanjilo na34 odsto prema 39 odsto iz1994. Ekspert za islam, FrankFregosi, rekao je dnevniku „LaKroa" da sve više muslimana ml-ađih od 25 godina ide u džamijui posti tokom Ramazana, kao ida je „prisutna opšta tendencijamladih da reafirmišu svoj (islam-ski) identitet".

Fregosi navodi da je todijelom reakcija na diskrimina-ciju muslimanske manjine uFrancuskoj, koja broji pet mil-iona ljudi i predstavlja najvećuu Evropi, objašnjavajući da je„ovo utočište u islamu moždanačin da se odgovori okruženjukoje nije naklonjeno mladimmuslimanima", ali takođe kažeda je moguće i da postoji sve vi-še onih koji poštuju islamskevjerske običaje zbog brojnih no-vih džamija izgrađenih posljed-njih godina.

Sve veći interes za islam me-đu mladima, navodi Fregosi,natjeraće muslimanske organi-zacije, na čijem čelu se uglavn-om nalaze stariji ljudi imigran-tske generacije, da podmladekadar i da promovišu imamekoji su rođeni u Francuskoj.

Poređenja radi, prema rezu-ltatima nedavno sprovedeneankete, tek 12 odsto katolika(tradicionalno dominantna gru-pa u Francuskoj) svake nedjeljeodlazi u crkvu.

Islam jača u Francuskoj Turska uspostavlja formu islama 21. veka

„Interpretacija Kur’ana” u skladu s modernom erom

Vatikan i muslimanski lideri dogo-vorili su se da uspostave stalan zvan-ičan dijalog radi poboljšanja odnosa izacjeljivanja rana koje su još otvoreneposlije govora pape Benedikta 2006.

U zajedničkom saopštenju navodise da će prvi sastanak "Katoličko-mus-limanskog foruma" biti održan od 4.do 6. novembra u Rimu, uz učešće 24

vjerska lidera i naučnika sa obje stra-ne.

U tekstu se dodaje da će se učesni-cima skupa obratiti i papa.

Saopštenje je objavljeno poslije dv-odnevnog sastanka u Vatikanu sa petstalnih muslimanskih predstavnikakoji su potpisali apel papi da počnedijalog.

- Uspostavili smo stalnu strukturukoja će osigurati nastavak katoličko-muslimanskog angažmana i dijaloga ubudućnosti, izjavio je profesor ArefAli Najed, direktor Kraljevskog centraislamskih strateških studija u Amanu.

Katoličko-muslimanski odnosi dra-stično su se pogoršali 2006. godine,kada je papa Benedikt u govoru u nje-

mačkom gradu Regensburgu, po shva-tanju muslimana, sugerisao da je isl-am nasilna i iracionalna religija.

Muslimani širom svijeta su protes-tovali, a papa je pokušao da popravisituaciju kada se tokom posjete turs-koj Plavoj džamiji molio okrenutprema Meki zajedno sa imamom.

(Srna)

Kopenhagen (Beta/AFP/Rojters) - Vodeći da-nski listovi objavili su 13. februara, pozivajući seponovo na slobodu izražavanja, karikaturu Posl-anika Muhameda, a.s., sa turbanom u oblikubombe. Novine su saopštile kako žele pokazatisvoje “obavezivanje na slobodu govora” nakonnavodnog planiranja ubistva jednog od crtačakoji su napravili 12 karikatura.

Riječ je o jednoj od karikatura koje su prijedvije godine izazvale žestoke proteste muslima-na širom svijeta.

Među jedanaest listova, uključujući i tri naj-veća, uvredljivu karikaturu je, prvi put, objavioi veliki konzervativni list "Berlingske tidende".Taj dnevnik objasnio je da time želi da izrazi pr-otivljenje autocenzuri.

"Sloboda izražavanja pruža pravo na razmiš-ljanje, izražavanje i crtanje onoga što želimo inamjere terorista neće promijeniti ništa", naveoje list u svom uvodniku.

Danska policija uhapsila je, dva dana ranije,

jednog Danca marokanskog porijekla i dvojicuTunižana koji su navodno pripremali ubistvoKurta Vestergarda, autora jedne od dvanaest ka-rikatura Poslanika Muhameda objavljenih 30.septembra 2005. u danskom listu "Jilands-Pos-ten".

Objavljivanje karikatura i u drugim zapad-nim listovima izazvalo je u januaru i februaru2006. oštre proteste u muslimanskom svijetu.

Danske grupe muslimana kritikovale su po-tez kao razdoran, ali su saopštili da ovom pri-likom događaj posmatraju kao lokalni.

"Vjerujemo da je ovo glupo i da ne pomažepravljenju neophodnih mostova", kazao je Mo-stafa Čendid, imam u muslimaskoj zajednici idodao da će to natjerati njihove mlade ljude dase osjećaju još više izolovanim.

Danski mediji su saopštili da je marokanskidisident (40) oslobođen, ali će se suočiti sa pre-liminarnim optužbama, dok će dva Tunižnina,36 i 25, biti deportovana.

Vatikan i muslimanski predstavnici za dijalog

Ponovo uvredljive karikature Poslanika

Svakodnevne molitvePrema ovoj anketi, muslimani smatraju da su svakodnevne

molitve i odlaženje petkom u džamiju najveća obilježja vjere, ada je post tokom Ramazana više obilježje muslimanskog iden-titeta nego vjere.

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 22SA MINBERE

ČČiiššććeennjjee oodd hhaarraammaa

S druge strane, jedan od uslo-va akceptiranja dove je čišćenje odharama u jelu, piću, odjeći i ci-jelom obitavanju. Moraš se čuvatiharama i živjeti u halalu. Ako bu-deš jeo haram, pio haram i oblačioharam, vrlo male su šanse da će tiAllah, dž.š., uslišati molbu.

Navodi se u sahih hadisu kojegprenosi Muslim od Ebu Hurejreda je Poslanik,a.s., rekao:

»Zaista je Uzvišeni Allah dobari ne prima ništa osim dobro. Allahje naredio vjernicima ono što je na-redio poslanicima, te je rekao: "Oposlanici, dozvoljenim i lijepim jeli-ma se hranite i dobra djela činite,jer Ja dobro znam što vi radite!»Također je rekao: «O vjernici,jedite ukusna djela koja smo vampodarili i budite Allahu zahvalni,ta vi se samo Njemu klanjate!» Paje nakon toga je Poslanik, a.s., spo-menuo čovjeka koji je dugo puto-vao raščupane i prašnjave koseruku pruženih prema nebu: «Gosp-odaru, Gospodaru!», a on se hraniharamaom, piće mu je haram, nje-gova je odjeća haram, othranjen jeharamom; pa kako da mu se dovausliša!?»

Život mu je haram, a on duljisa putovanjem, znajući da je puto-vanje jedan od uzroka primanjadove, a posebno ako je u njemučovjek umoran, odnosno čupavekose i prašnjava odijela.

Čovjek možda nekada putujena hadž ili umru, ili traga za opskr-bom ili naukom i u tom putovanjusa čupavom kosom, pohabanimodijelom i uzdignutim rukama va-pi Gospodaru, Gospodaru, činećiveliku mogućnost da mu se dovaukabuli, ali Poslanik, a.s., pita ash-abe kako može da mu se dovaprimi, jer je njegova dova dalekood uslišanja.

Kada je S'ad ibn Ebi Vekkaszamolio Poslanika, a.s., da zamoliAllaha da mu učini njegovu dovuprimljenom, Poslanik,a.s., mu jeodgovorio: »Uljepšaj svoju hranu,dova će ti biti uslišana.«

Dakle, prije svega učini svojuhranu i življenje halalom, biće tidova primljena.

Koliko je onih koji mole Alahai uz to žive u čistom halalu?

Koliko njih ne jede haram, netroši kamatu, ne radi zabranjene

radnje, ne preže uzurpirati tuđepravo, ne šteti svojim radnicima ipodčinjenima, ne pije znoj radni-ka, ne uzima bespravno imetak?

Koliko je ljudi očistilo svojunafaku od harama i onoga što sličiharamu?

»Ko se bude čuvao sumnjivihstvari, sačuvat će svoju vjeru i čast;a ko padne u sumnjive stvari, upa-st će u haram, kao pastir koji čuvasvoje stado oko vladareva zabran-jena posjeda i skoro da ga upusti unjega. Svaki vladar ima zabran-jene posjede. Zaista, Allahovi zabr-anjeni posjedi jesu Njegove zabr-ane.»

Ako želimo da nam molbabude primljena, moramo implem-entirati ugovor između nas i Alla-ha. To implementiranje podrazu-mijeva: čuvanje od harama i upra-žnjavanje halala, upućivanje nadobro i odvraćanje od zla; imatičisti nijet prema Allahu, dž.š., pri-likom izvršavanja onoga što jedozvolio i udaljavanja od onoga štoje zabranio; iskreno ispovijedanjevjere, moleći Allaha iz straha odNjegove kazne i iz nade premaNjegovoj nagradi. Tako je Allah,dž.š., opisao iskrene i dobre vje-rnike.

«Oni su se trudili da što višedobra učine i molili su Nam se unadi i strahu, i bili su prema Namaponizni. (Al-anbija: 90)

Trebamo očistiti srca i spojitiih sa onim što Allah, dž.š., hoće iznade prema Džennetu i iz strahaprema džehennemu, nadajući seAllahovoj milosti i bojeći se od

Njegove kazne. Tako kada molimoAllaha, molit ćemo Ga sa razdra-ganim srcima očekujući da će namAllah, dž.š., uslišiti molbu.

Moramo ispovijedati Allahovuvjeru iskreno kao pravi vjernici ito živim, a ne umrtvljenim srcima.

DDoovvaa ppoottiišštteennoogg

Kada je Junus, a.s., nestrpljivonapustio svoj narod na kojeg je bioljut, Allah ga je kaznio odredivšimu da se ukrca na lađu koja je bilatijesna za sve putnike koji su bilina njoj. Putnici su se međusobnodogovorili da nekog od njih bacesa lađe i u tom cilju bacili su str-jelice tri puta. Svaki put strjelica jepala na Junusa, a.s., što je bilo ra-zlog da baš on bude bačen sa lađe.Kada su ga bacili u more progutaoga je kit. Logično je i neminovnobilo da ovaj kit postane kaburJunusu, a.s., ali je on u tmini imraku kitovog stomaka zavapio:"Nema boga, osim Tebe, hvaljenneka si! A ja sam se zaista ogriješioprema sebi!" (Al-Enbija: 87)

Ovim riječima je molio Zun-Nun svojeg Gospodara. Molio jeriječima koje u sebi sadrže tri kom-ponente:

a) Tevhid (monoteizam);b) slavljenje i veličanje Allaha

(subhaneke), dakle govorio je dasmatra Allaha Uzvišenim i praved-nim;

c) priznanje svoje greške rek-avši da je bio jedan od nepraved-nih.

Allah, dž.š., ga je spasio nesre-

će i izbavio ga iz škripca na načinšto ga je kit izbacio na obalu morazbog te dove. "Odazvasmo i tegobega spasismo; eto, tako Mi spašava-mo vjernike." (Al-Enbija: 88)

Dakle, kada vjernici doživeono što je doživio Junus, a.s., pazamole Allaha, dž.š., iskrena srca inade da će im Allah, dž.š., uslišatimolbu, On će ih spasiti.

Zato Poslanik, a.s., veli: »Ne-ma čovjeka muslimana koji izgov-ori dovu Zun-Nuna: La ilahe illaente subhaneke inni kuntu minez-zalimin, a da mu je Allah ne usl-iša.«

U drugom rivajetu se navodi:»Jedan čovjek upita: O Božji Pos-laniče, da li je ova dova bila samoza Junusa ili za vjernike uopšte?Poslanik, a.s., reče: Zar nisi čuo ri-ječi Allaha: We nedždžejnahu mi-ne-l-gammi we kezalike nundži-l-mu'minin.«

Draga braćo, mi puno molimoAllaha, dž.š., ali je neophodno daprvo ispunimo uslove priznanjamolbe da bi nam s Allah, dž.š., nanju odazvao, a On se odziva kadahoće i kome hoće.

UUssttrraajjnnoosstt uu ddoovvii

Vrlo je važno moliti Allaha,dž.š., u kontinuitetu, jer mi nemožemo znati kada će nam Allah,dž.š., primiti dovu. Kada se radi oAllahovom prihvaćanju dove mitrebamo biti optimisti, a ne pes-imisti i ne smijemo požurivati, jerPoslanik, a.s., veli: »Onome od vaskoji ne požuruje govoreći moliosam ali mi nije uslišano, primit ćese dova.« U drugoj predaji stoji:»Rekoše: O Božji Poslaniče, a šta jeto požurivanje? On odgovori: Kadaneko kaže: molio sam, ali ne vidimda mi je molba uslišana. To bivauzrok da čovjek klone duhom iostavi dovu.«

Ti se Allahu moli kontinuira-no i ne budi pesimista u Allahovojmilosti. "O sinovi moji, idite i raspi-tajte se za Jusufa i brata njegova, ine gubite nadu u milost Allahovu;samo nevjernici gube nadu u Alla-hovu milost." (Jusuf: 87)

Dova je potrebna, jer je onaibadet. Poslanik, a.s., nam veli:»Dova je bogoslužje.« Zatim je pro-

učio sljedeći ajet: « Gospodar vaš jerekao: "Pozovite Me i zamolite, Jaću vam se odazvati! Oni koji izoholosti neće da Mi se klanjaju –ući će, sigurno, u džehennem pon-iženi." (Al-Gafir: 60)

NNaa kkoojjii nnaaččiinn ddoovvaa bbiivvaa pprriimmll--jjeennaa

S drugog aspekta možemo rećida mi ne znamo na koji način će seodraziti primanje dove od straneAllaha, dž.š.

U hadisu kojeg prenosi EbuSe'id El-Hudri, se kaže: »Nemamuslimana koji moli Allaha mol-bom u kojoj nema grijeha, niti ki-danja rodbinskih veza, a da muAllah ne podari jednu od tri stvari:da mu ubrzo ispuni želju koju jetražio; da mu je uračuna kako se-vap na sudnjem Danu; ili da gasačuva zla kojeg se pribojavao.Ashabi upitaše: Ako je tako, tre-bamo li onda upućivati dosta do-va? Poslanik, a.s., odgovori: Alla-hu, uvećaj!« Što znači da Allah,dž.š., ima i više od onoga što vitražite.

U hadisi kudsiju se kaže: »Ro-bovi Moji, kad bi prvi i posljednjiod vas, i ljudi i džini stali na jednomjesto i zatražili od mene, pa dadadnem svakom pojedincu ono štotraži, to bi umanjilo od onoga što jekod Mene samo koliko zamočenaigla u more umanji od mora.»

Draga braćo, molimo Allaha iustrajmo u molbi.

Potrudimo se ispuniti uslovedove kako bi nam ih Allah, dž.š.,uslišao i pomogao nas nad Njego-vim i našim neprijateljima i kakobi se Njegova zastava vijorila naZemlji, a to Njemu nije nimalo te-ško.

Ovo kažem i molim Allaha, dameni i vama oprosti.

Molite Ga za oprost, jer je OnMilostivi, Samilosni.

Molite Ga odazvat će vam se.

Iz knjige „Džumanski biseri“Preveo:

Džemo Redžematović

DR JUSUF EL-KARADAVI

Zašto nam Allah ne uslišava molbe?

II dio

EELLIIFFfebruar/mart, 2008.islamske novine

gazetë islame23 MOZAIK EELLIIFF

Hvala BoguLjepote i čudaSunce, zemlja

Rijeke i planineDuga, moreI biseri sjajni

Bor i jelaI žubor potoka

Jaglič žutiI bijela radaPlava duga

Vihor i listoviBiseri se nižu

U đerdaneZlato, srebro

I drago kamenjeMjesečina

Ali-pašin izvorStepa ruska

I džungla afrička.

Bljesak svijetlaNebo

Mliječna stazaRijeke plave

LjubičicaI cvijet zoveBehar bijeli

I meleciNa pučini neba

Jutro, sunceI zelene trave

La illahe illallahTebe slave.

I čovjek učiSubhan-AllahI dah vjetra

I zrno pijeskaI ruža majskaI ptica rajskaI sjenke plave

La illahe illallahTebe slave...

Islam Šabović

POEZIJA

Film koji prikazuje torturuameričke vojske nad osumnjičeni-cima za terorizam u njihovim obj-ektima u Afganistanu je dobio pri-željkivani „Oskar“ za najboljegdokumentarca.

«Ovo je posvećeno dvojici ljudikoji više nisu s nama; Dilawaru,mladom afganistanskom vozaču imome ocu, inspektoru Navy-a, ko-ji me je natjerao da napravim ovajfilm zbog njegovog bijesa zbog on-oga što je učinjeno vladavini zak-ona,» rekao je reditelj Alex Gibneyna ceremoniji dodjela nagrada.

«Taxi ka Mračnoj strani (Taxito the Dark Side)» prikazuje smrtDilawara, 22, u američkoj bazi Ba-gram 2002., nakon što je mučenod američkih vojnih ispitivača.

On prikazuje kako Dilawarbiva udaran nogama, rukama i da-nima vezan lancima za plafon svo-je ćelije, čak i nakon što su njegoviispitivači došli do zaključka danije kriv.

Gibney je uvjerio nekolikovisoko rangiranih zvaničnika dagovore u njegovom filmu o torturiu američkim pritvornim centrima.

«Mislim da su oni bili motivis-ani da govore jer su osjećali da se

njihovi glasovi nisu čuli u koridor-ima moći,» kaže on.

Filmovi o ratu, torturama i bo-lestima su konkurisali za priželjki-vani „Oskar“ za najboljeg doku-mentarca.

«Nema kraja na vidjelu (NoEnd in Sight)» dokumentuje kakoje vojna strategija nekoliko moćn-ih ljudi dovela do sve dubljeg kon-flikta, dok «Operacija dolazak ku-ći (Operation Homecoming)» prik-azuje gorka pisanja vojnika o bor-bama i gubicima.

The Academy Awards, poznati

kao «Oscar», se dijeli svake godineza najbolja filmska i glumačka ost-varenja u protekloj godini i pred-stavlja najprestižniju nagradu u tojbranši.

SSAAMMOOUUNNIIŠŠTTAAVVAANNJJEE Gibney je kazao da je on bio

motivisan serijom skandala zlost-avljanja američke vojske nedovljnoprikazanim u američkim mediji-ma.

"Moja žena Anne se nadala dasam napravio jednu romantičnukomediju, no iskreno, nakon Gua-

ntanama, Abu Ghraiba, rascjepa,to jednostavno nije bilo moguće.“

Gibney se nada da će njegov fi-lm natjerati SAD da prekine takvebrutalne tehnike.

«Nadajmo se da možemo okr-enuti ovu državu, odgurnuti je odmračne strane i ponovo otići kasvjetlu.»

On je istakao da bi demokrati-ja, a ne pritvorski centri, potkop-ala ekstremizam širom svijeta.

U studiji objavljenoj prošlogoktobra, Istraživačka grupa Ox-ford (ORG) je zaključila da su am-eričke ispitivačke tehnike podstak-le, a ne smanjile ekstremizam.

U njoj se navodi da su masovnazatvaranja hiljada ljudi, bez suđeja,rasprostranjena tortura, zlostav-ljanja zatovrenika i vanredne okol-nosti išle na ruku ekstremistima injihovom propagandnom ratu.

«Ako studirate riječi Osamebin Ladena, ako studirate drugeterorističke grupe kroz istoriju, kr-ajnji cilj je da se liberalna demo-kratska društva dovedu do toga dajavno potkopaju svoje vlastiteprincipe,» kazao je Gibney.

«Dakle, u ovom slučaju? Misijaizvršena.» (Islamonline)

Dokumentarac o zlostvaljanju zatvorenika dobio „Oskara”

VAŠINGTON - Veliko istraživ-anje Instituta Galup o musliman-skim vjernicima širom svijeta,koje je sprovođeno tokom šestgodina u 40 zemalja, pokazalo jeda islam ne treba povezivati saekstremizmom i antiamerikaniz-mom, tvrde autori tog istraživan-ja.

"Otkrili smo da muslimanskivjernici ne mrze slobodu i demo-kratiju", izjavio je Džon Esposito,koautor knjige „Ko govori u imeislama?“ koja je nastala na osno-vu rezultata pomenutog istraživa-nja.

Istraživanje je započeto ubr-zo nakon terorističkih napada 11.septembra 2001. u SAD, u vri-jeme kada je američki predsjed-nik Džordž Buš u jednom od svo-jih govora postavio pitanje "Zaštonas oni mrze?".

"Oni mrze... demokratski iza-branu vladu, mrze naše slobode,slobodu vjeroispovesti, slobodugovora, pravo glasa, pravo oku-pljanja i našu slobodu da se ne

slažemo jedni s drugima", rekaoje tada Buš.

Suprotno takvim stavovima,istraživanje koje je sprovedeno nareprezentativnom uzorku kojepredstavlja 90 odsto od 1,3 mili-jarde muslimanskih vjernika usvijetu, pokazuje da se većinanjih u stvari divi zapadnim zemlj-ama zbog demokratije, sloboda itehnološkog napretka.

Ono što oni, međutim, ne že-le jeste nametanje zapadnih obi-čaja, tvrde autori istraživanja.

"Muslimani žele da samiodlučuju i odbijaju da usvoje većdefinisanu demokratiju koju imnameću. Ne žele sekularizam nititeokratiju. Ono što žele jeste de-mokratija s vjerskim vrijednosti-ma", ocijenio je Esposito, profe-sor islamskih studija na univer-zitetu Džordžtaun u Vašingtonu.

Istraživanje je pokazalo da jeoko 93 odsto muslimana u svije-tu politički umjereno, a da samonjih sedam odsto prihvata radi-kalnu politiku.

Muslimanski vjernicine mrze SAD većnametanje SAD

Generalni sekretar NATO-aizjavio je kako strahuje da ćeemitovanje holandskog filma ko-ji kritikuje islam imati poslje-dice po holandske vojnike u Afg-anistanu.

Izjava Jaapa de Hoop Sche-ffera uslijedila je nakon što suAfganistanci protestovali protivfilma poslanika holandske krajn-je desnice, Geerta Wildersa.

Holandska vlada upozorila

je Wildersa da će film naškoditiholandskim političkim i ekon-omskim interesima, javio jeBBC.

Wilders tvrdi da je film o Ku-r'anu i dao je samo šture detalje.

On je izjavio kako će njegovfilm pokazati da je Kur'an "ins-piracija za netoleranciju, ubijan-je i terorizam".

On je u prošlosti pozivao nazabranu Kur'ana i povezivao gaje s Mein Kampfom Adolfa Hi-tlera.

Projekt je već osudilo neko-liko muslimanskih zemalja,među kojima su Iran i Pakistan.

Generalni sekretar NATO-aizjavio je da je zabrinut za svojevojnike nakon protesta protiv fi-lma u Afganistanu.

"Ukoliko se oni (vojnici) na-đu pod vatrom zbog filma, tadasam zabrinut i ja izražavamsvoju brigu", izjavio je on uintervjuu za holandsku televiz-iju.

Scheffer zabrinutholandskim filmom

protiv islama

Tebeslave

EELLIIFF februar/mart, 2008.islamske novinegazetë islame 24ZADNJA STRANAEELLIIFF

TRAGOM NEKADAŠNJIH DžAMIJA

Grad se širio i van bedema.Zgrade su zidane od kamena.Prizemne su ili na sprat. Pokri-vene obično ćeramidom. Dvori-šta (avlije) su ograđene visokimzidovima, prozori su manji samušebcima, uokvireni kamenimgredicama. Reprezentativni subili konaci - kule nikšićkih ka-petana Mušovića.

Uporedo sa formiranjem va-roši i čaršije, počelo je doseljava-nje muslimana u ovu varoš. Re-džep-paša Šeić je među prvimnastanio muslimane iz Novog iRisna, koji su poslije pada ovihgradova bili raseljeni širom Her-cegovine, zatim iz Gruda i Kuča.Bilo je doseljenika iz Spuža, Pod-gorice, nešto manje iz Kolašina,Ćeklića, Rožaja... U vremenu od1701. do 1877. godine, grad jebio naseljen muslimanima. Jo-van Cvijić kaže: ''da je Nikšić bilanajsilnija muslimanska varoš naBalkanu''.

Nikšićki se grad dijelio nasljedeće mahale: Grudska maha-la u kojoj su živjeli: Brunčevići,Đoljevići, Mehmednikići i Mara-ši, Piperska Mahala u kojoj su ži-vjeli muslimani izbjegli iz Pipe-ra: Hadžimanići, Mrke, Bauci,Durkovići i dr.

Mahala Ferizovića sa musli-manskim stanovništvom iz oko-line grada, Spuška Mahala, Pod-gorička Mahala, Mahala Sefera-gića, Mušovina, HercegovačkaMahala u kojoj su doseljeni sta-novnici iz Risna i Herceg Novog.Neke od nikšićkih glasovitih po-rodicva opjevala je i naša narod-na epika, kao Daneviće, Koma-niće, Paripoviće, Bajoviće, Pivo-diće, Dizdareviće. Među bogatim

muslimanskim porodicama uNikšiću ističu se Mušovići, Šahi-nagići, Jašarevići i drugi. UNikšiću su živjele i sljedeće po-rodice: Gledići, Šabovići, Lače-vići, Asovići, Orahovac, Omero-vići, Seferagići, Ajvazovići, Tuzo-vići, Strinići, Hodžići, Brunci,Redžići, Gaševići, Adžajlići, Ha-mzagići, Kapetanovići, Bašagići idr.

Razvojem grada, gustom na-seobinom, širenjem van bedema,nastajala je potreba za gradnjomviše džamija. U varoši su bile 4, a5 van grada, koje su pripadalenikšićkom kadiluku.

Do kraja prošloga vijeka uNikšiću su postojale četiri dža-mije: Donjogradska, Pašina, Ha-džidanuša, i Hadži Ismailova, (uGrudskoj mahali - jedina posto-jeća), tri mekteba i četiri hana.

DDoonnjjooggrraaddsskkaa ddžžaammiijjaaIme je dobila po mjestu na

kome je bila podignuta, u Do-

njem gradu nikšićke tvrđave.Građena je zajedno sa tvrđavom1703. godine na prijedlog tadaš-njeg vezira Halil-paše, a premafermanu sultan Mustafe II, zapotrebe posade i doseljenika(muhadžira) iz Risna i HercegNovog, dok nije za njih podignu-ta druga džamija van zidina nik-šićke tvrđave. Džamija nije imalasvoga vakufa, jer su njeni službe-nici (imami i hatibi) tretirani iplaćani kao članovi posade u tvr-đavi. Prvi pomen o ovoj džamijipotiče 1695. godine. Bila je najs-tarija džamija u Nikšiću.

PPaaššiinnaa ddžžaammiijjaaNedaleko od Starog grada,

kod bunara Pašinac, bila je najv-eća i najljepša nikšićka džamija.Ona je bila glavna džamija u Nik-šiću. Podigao ju je Mehmed-pašaGazija u prvoj polovini XVII vije-ka.

Po arhitektonskim osobina-ma, stilu i izgledu upoređivala se

sa Jašar-pašinom džamijom uPrištini. Vjersku službu u njojobavljali su bogatiji i otmenijigrađani.

Za sada nije poznato ko subili njeni službenici.

Temelji džamije se i danasmogu raspoznati. Još postoji bu-nar sa desne strane ulaza na tomlokalitetu u ulici Stojana Kovače-vića.

U knjizi ''Muslimansko/bošn-jačko stanovništvo onogoškog –nikšićkog kraja 1477-2003.'' Slo-bodana Drobnjaka i Saita Šabo-tića, pominje se i interesantanpodatak u jednom izvještaju oopsadi Nikšića 1877. godine, ukojem naib Husein efendija Đo-zić pominje kao glavnu džamijuHadži Muratovu džamiju. Da lise radi o posebnoj džamiji ili jeona poistovjećena sa Pašinomdžamijom, teško je odgonetnuti.Interesantno je da je Ali-pašaRizvanbegović kao legator, ost-avio 10.500 groša i odredio da setaj novac daje u zajam uz 10 %kamate godišnje i da se prihod,između ostalog, u visini od1.000 groša daje za opravku Ha-dži Hasanove džamije u Nikšićui dotrajalih džamija u Podgorici.Takođe, on određuje da se iznosod 2.000 groša utroši za kupov-inu nekretnina, a da se prihodod njih troši za plate imama Ha-dži Hasanove džamije u Nikšićui džamija u Podgorici. O kojoj sedžamiji radi, za sada nije mogućepouzdano zaključiti.

HHaaddžžiiddaannuuššiinnaa ddžžaammiijjaaOvu džamiju, ispred samih

glavnih gradskih vrata, sagradioje prvi kapetan nikšićke tvrđave

Husein-aga. Turski dokumentiga navode kao Kambribalioglua,a domaći izvori kao Danevića.On je radio na razgraničenju uonom dijelu osmanskog teritorijanakon Karlovačkog mira i posta-vljen je za kapetana nakon izgra-dnje tvrđave. Iz nama z nepoz-natih razloga, smijenjen je sa tedužnosti, ali je na molbu narodaponovo postavljen 118/1706.godine. Kasnije je obavio hadž,pa se njegovi potomci nekada na-zivaju i Hadžidanevići, a džamijaHadžidanuša. U jednom od crno-gorskih napada sa Rusima naNikšić, džamijska munara je dje-limično srušena, pa se nazivala iKrnja džamija. Takva je prikaza-na na crtežu koji je objavioEvans. U haremu džamije nala-zio se bunar, koji i sada postoji.Taj se bunar koristio sve do iz-gradnje gradskog vodovoda. Odulaza u džamiju, sa lijeve strane,postojalo je mezarje u površiniod 550 m2. Ispred vrata džamijena ćošku, bila je visoka kvadrat-na kula Hadžimiusića, jedna odnajvećih u gradu, koju je srušiopop Đoka Mijušković i ozidao odnjenog kamena vodenicu naBistrici. Od džamije Hadžidanu-še, one stare kuće su bile Herce-govaca, Paripovića i Hajrovića.Tu su bile i kuće Bijedića, Šaji-nagića i Kurbegovića.

Šta je osnivač uvakufio zaizdržavanje ove džamije nije poz-nato, ali su vakufi bili nesumnji-vo brojni, jer su nikšićki musli-mani bili veoma bogati. Nijenam poznato ko su bili njenislužbenici.

BBaajjrroo AAggoovviićć

Porušene džamije u Nikšiću (II)

MMjjeessttoo nneekkaaddaaššnnjjiihh tteemmeelljjaa ddžžaammiijjee HHaaddžžiiddaannuuššaa uu NNiikkššiiććuu

Harvard Univerzitet je zabranio pristupmuškarcima u jednu od svojih fiskulturnih salana par sati sedmično.

Ovo je potez s ciljem da se akomodiraju mus-limanke koje, zbog vjerskih i kulturoloških razlo-ga, nisu u mogućnosti da se opuste pri vježbamau prisustvu muškaraca.

Ovakvi sati omogućuju ženama da sepridržavaju tradicionalnih kodeksa odijevanja ida prekriju svoju kosu i većinski dio njihovogtijela kako bi bile odjevene propisno i umogućnosti da vježbaju. Muškarci nemaju prist-up fiskulturnoj sali u toku tih sati , a čak i osoblje

je ženskog pola.Glasnogovornik ove školske ustanove je

rekao da je ovo probni raspored koji je krenuo uprimjenu prošlog mjeseca, nakon što je grupa odšest muslimanki zatražila od univerziteta speci-jalne sate. Neki od studenata su se usprotivili,navodeći da Harvard nije u pravu iz razloga štoonemogućava pristup koji bi trebao biti dostupansvima. Neki od studenata se slažu s ovim specijal-nim satima, koji ustvari uzimaju 6 od 70 sati utoku sedmice kada je fiskulturna sala otvorena.Simpatizeri ovog postupka kažu da je važno da seispolji tolerancija i respekt. (Islamtoday.net)

Na Harvardu časovi fiskulturesamo za žene muslimanke