poza bydgoszcz nr 10

7/22/2019 Poza Bydgoszcz nr 10

1/24

Szukaj nas online

BEZPATNA GAZETA REGIONU BYDGOSKIEGO| NR 10 | 16 GRUDNIA 2013 | ISSN 20849017 FELIETONY STR.2

Gmina Nowa Wie Wielka

20Gminne morsy ruszaj na pod-bj akwenw

Solec KujawskiKorty i stadion na terenie byejnasycalni 22

***

Gmina Biae Bota

18Prawie 3 km nowej drogi po-wiatowej

***

Gmina Osielsko

6Sotys Osielska rzdzi nieprze-rwanie od lat 70.

***

Oszansach Polakw na IO w Soczi i pomyle organi-zacji tej imprezy w Krakowie rozmawiamy z Apo-loniuszem Tajnerem, byym trenerem, a obecnieprezesem Polskiego Zwizku Narciarskiego

Narciarze mog zdoby sze medali

Ta rodzina do wit czeka nie moga. Samotnie wychowujca czwrk dzieci

Magorzata Bardoska z Biaych Bot zapowiedziaa dzieciom, e w tym rokuprezentw pod choink nie dostan, a kolacja wigilina bdzie bardzo skromna.Podzielilimy si tym, co mielimy. 19

Bez chusteczek nie da rady


2/24

region

stopka redakcyjna

Redakcja Poza Bydgoszcz

Zotoria, ul. marca

[email protected]

Wydawca

Goldendorf

Redaktor naczelny

Radosaw Rzeszotek

[email protected]

Sekretarze redakcji

Agnieszka Korzeniewska ([email protected]), Tomasz Wicawski

(GSM )

Dzia reportau i publicystyki

Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz, Mon

ka Olender

Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Jacek Laskowski,

Aleksandra Radzikowska

Sport


Zdjcia

Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk, Mac

Pagaa

REKLAMA

Magorzata Kramarz (GSM

Karol Przybylski (GSM )

Kinga Baranowska (GSM

Anna Nowak (GSM )[email protected]

Skad

Studio Tylko Toru

Druk

Express Media Sp. z o.o.

ISSN -Redakcja nie odpowiada za tre ogosze.***Na podstawie art. ust. pkt b ustawy z dnia lute r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agcja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rpowszechnianie materiaw opublikowanych w TyToru jest zabronione bez zgody wydawcy.

Red. Aleksandra Radzikowskaczeka na informacje

Kontakt pod numerem:

Masz dlanas temat?

Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

6 godzin nieprzerwanego p akowania i 19 duych kartonw to efekt akcji Podziel si sercem i zabawk a zostaniesz witym Mikoajem zorganizowanych przezbydgoskich uczniw dla dzieci z Zespou Szk w Kotomierzu. W te wita p odarunki w ozdobnych papierach trafi cznie do 10 rodzin wielodzietnych. Jak m-wi organizatorzy, odzew by tak duy, e przers ich najmielsze oczekiwania. W podarunkach znalazy si gry, puzzle, ksiki, zabawki i pluszami. Dodatkowodo szkoy trafi kilka workw z odzie. Pojawio si t ake mnstwo sodyczy, z ktrych powstanie kolejnych 60 paczek. Po odwiedzinach w Kotomierzu uczniowiewyruszyli do Kozielca, aby w tamtejszej zagrodzie edukacyjnej szuka w. Mikoaja.

Nie podnieca mnie ju polityka.Zbrzyda mi do reszty. Marsze, zni-cze, tamy prawdy, oskarenia ibezwzgldne eliminowanie wrogw.Wszystko okraszone pijarowskim pa-zotkiem, spod ktrego coraz wyra-niej wystaje degrengolada i zepsucie.Pojawiajce si co kilka kwartawrzekomo nowe twarze szybko okazu-j si twarzami st arymi, ktre przy-

padkowo nosz inne nazwisko.Czego mog od polityki oczeki-

wa? Zrozumienia moich proble-mw? Wolne arty. Wiele lat temunasze polityczne elity uniosy si takwysoko, e straciy wszelki kontaktz rzeczywistoci. adnego z panww krawatach i pa w garsonkach zWiejskiej i Alei Ujazdowskich nie ob-chodzi los szpitali powiatowych, anibudety gmin, ani tym bardziej losdrobnych przedsibiorcw. Nie dam

si ju zapa na czue swka i czczepochway jake to my, klasa pred-nia, jestemy wani dla pastwa. Po-prawka: dla budetu pastwa.

Mam gosowa to na ludzi, kt-rych znam i w razie czego mog ichw kadej chwili odwiedzi. Znamswojego wjta, radnych, znam te dy-rektora szkoy i proboszcza. Mog ichwic w kadej chwili spyta o to, co

dla mnie wane... Ale to niestety telepy zauek. Oni bowiem te zgod-nie mwi, e polityki maj do, boz polskiego politykowania wiele niewychodzi.

Jeli usysz argument, e przeciedziki politykom udao si zbudowana przykad autostrady i lotniska,odpowiem krtko: nie chwalcie si,e zrobilicie to, za co bierzecie pie-nidze.

RADOSAWRZESZOTEK

F E L I E T O N

Nie dam si nabra

F E L I E T O N

TOMASZWICAWSKI

Nic nie usprawiedliwia osb pozba-wiajcych innych wolnoci. Normalnyczowiek nie skuwa drugiego kajdankamii nie wrzuca go do baganika. Chodzeniepo ulicach tylko po to, eby komu spu-ci manto, te nie jest norm. Kickboxerna narkotycznym haju stanowi zagroeniedla spoeczestwa. Powinien by izolowa-ny. mieszy wymiar kary, ktry moe zo-sta wymierzony mieszkacom Chemyi Torunia. Na myl przychodz znacznielepsze rodki wychowawcze. Drakoskiekary s skuteczniejsze. Kastracja dziaa nawyobrani.

Istnienie takich miejsc, jak dyskoteko--burdele, nie wiadczy najlepiej o punkcie,w ktrym znalaza si nasza cywilizacja.Tolerancja dla dewiacji - pusty slogan,ktry pozwala rnym sobom na prowa-dzenie interesw sprzecznych z dobremwsplnym. Jak to si dzieje, e wszyscywiedz, e mona w nich naby dowol-nej proweniencji narkotyk, samo miejsceokrelane jest mianem burdelowni, abiznes nadal krci si w najlepsze? Zaka-manie, na ktre wszyscy si godzimy, jest

niedopuszczalne. Masowa schizofrenia.Czy trzeba tragedii, abymy zastanowilisie, jak moliwe jest, eby szesnastolatkibyy bywalczyniami tego rodzaju lokali?Wzorce, ktre tam czerpi, nie nale donajbardziej wartociowych.

Nie mona zabroni dorosemu. Kadyjest kowalem wasnego losu. Jeeli decydu-jesz si na przebywanie w jednym miejscuz przybranymi w biae ortaliony i nie-skaonymi myleniem osobami, to twoja

rzecz. Nikt nie zabroni przecie czowie-kowi skoczy z kos pod ebrem. Mamyjednak, jako spoeczestwo, psi obowizekchroni nieletnich. Tej odpowiedzialnocinie moemy z siebie zrzuci. W wiecie,w ktrym dozwolone jest wszystko bezwzgldu na wiek, nie mona mwi o pra-wie i j ego egzekwowaniu. Albo skoczymyraz na zawsze z przymykaniem oczu natego rodzaju procedery, albo nie dziwmysi, e co rusz znajdujemy w lesie pnagiezwoki. Sprawca zawsze pozostaje sprawc.Wszyscy jednak powinnimy zosta uka-rani z wspudzia.

Wspodpowiedzialni


3/24

regionPoza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Tomasz Wicawski

ZHIV, AIDS i rzeczk mona y.Medycyna robi stae postpy. Znacz-nie trudniej y pod jednym dachemz ojcem, dziadkiem i kochankiem w jed-nej osobie. Maego Jasia trzyma nawet dochrztu. Ojciec nikomu nieznany. No, prawienikomu.

Ania miaa pitk rodzestwa. Rodzinawielodzietna. Patologia, co tu duo gada.Ojciec za konierz nie wylewa, matka telubiaa sobie goln. Zagry nie bardzomiaa jak, bo zby jej zostay dwa. Cz wy-pada, z higien raczej bya na bakier. Resztwybi jej ukochany, ktremu lubowaa po-

nad dwadziecia lat temu przed otarzem.Bya w pitym miesicu ciy. Ania miaaprzyj za cztery miesice na wiat. Na jejnieszczcie.

- Mieszkaem z Kozowskimi przez cia-n przez wiele lat - mwi Radosaw Zieli-ki, mieszkaniec wsi pod Koronowem. - Nieestem wity, ale to, co si tam wyprawiao,

woa o pomst do nieba. Boga jednak lepiejw to nie miesza. al czasem byo patrze,wic czowiek si nad dzieciakami zlitowa

da chleba z demem i mleka. Do robotytary Kozowski nigdy szczeglnie bystry nie

by. Ostatni krow prawie zagodzi. Jurnyednak zawsze by. Przynajmniej tak we wsi

gadali.Anka bya jego pierwszy dzieckiem. Z

dum trzyma j na rkach w kociele. Imida jej po babci. ony nie pyta. Nigdy jej niezanowa. Owszem, lubi zacign na siano

czy pod pierzyn, ale eby od razu kocha?

W tym roku pierwszy raz wszy sobie espe-ral. Przyrzeka na klczkach, e ju wicejnie bdzie, e si uoy, e przypadkiemwybi jej dwa przednie zby. Chciaa odejz Ani. Bya ju spakowana. Brat czeka nadworze w czerwonym polonezie. Janek pa-ka jednak na klczkach i obiecywa. Moenaprawd si zmieni? Zostaa. Polonez odje-cha. Na zawsze.

Za rok urodzia Artura. Zdrowy dzie-ciak. Prawie cztery kilo. Ma nie byo przyporodzie. Pracowa na dachach. Tak bardzobya z niego dumna. Nie pi ju dwanaciemiesicy. Wiedziaa, e dla niej si zmieni.Potem byli Sebastian, Marek i Aneta. Idyl-a skoczya si jednak znacznie wczeniej.

Pokj dziecinny zmieni si w sypialni.W maeskim ku prno byo szukarodzicw. Tata wola wielkiego, beowe-go misia, ktrego Ani kupili chrzestni nagwiazdk. Gdy prbowaa krzycze, dusi j

pluszowym przyjacielem.

Sze lat gehenny

Pierwszy raz zrobi to, gdy bya w czwar-tej klasie. Wrcia do domu po lekcjach. Bymaj. Modsze dzieci bawiy si na podwr-ku. ony nie byo w domu. Ju par lat temuzrozumiaa, e jeeli nie zacznie pracowapo ludziach pomagajc na gospodarstwie,to dzieciom bdzie musiaa zup na kaloszuzgotowa - starym, dziurawym i mierdz-cym. Ania leaa po poudniu na ku. Byablondwos, drobn dziewczynk. Na pew-no jeszcze nie kobiet. Tata rzadko j przy-tula. Czciej strzeli jej z plaskacza, gdyprbowaa broni matk w czasie nieustan-nej libacji, ktr ojciec urzdza w ich domuz kompanami.

- Tato, nie bij. Odpu woaa do ojca.- Kocham ci. Przecie wczoraj razem ogl-dalimy mecz. Czemu dzi jeste taki.

Nigdy nie potrafia zrozumie, dlaczegoon zmienia si z dnia na dzie nie do pozna-nia. Potrafi by miy, czarujcy i kochany.Bezwzgldny i przeraajcy bywa jednakznacznie czciej. Teraz leaa w krtkiejspdniczce i czytaa o przygodach Robin-sona Crusoe. Pitaszek budowa wanieszaas. Drzwi zaskrzypiay. Trzydziestopa-roletni mczyzna wszed do pokoju. Niechcia sprawdzi, czy Ania odrabia lekcje. Wjego krwi buzoway jeszcze dwa tanie wina,ktre przed chwil obali z chopakami podsklepem. Okrutnie mierdzia. Usiad obokcrki. Lewa rka powdrowaa na jej kolano.Dziewczynka draa. Gdy palce wdrowayw gr po udzie, nie wiedziaa jeszcze, e tostanie si norm, e bdzie przychodzi cokilka dni, czasami nawet codziennie. Niepakaa. Nie znaa tego uczucia.

Kocham Ci mamrota pod nosem oj-ciec. - Tak piknie pachniesz. Pocauj tat.

Jego rce wdroway po ciele dziecka.Nie przytula jej jednak tak, jak tata crk.Nie czua si bezpiecznie. Nie rozumiaa cosi dzieje, ale ju kilka dni pniej pierwszyraz zdecydowaa si krzycze. Przeraajce-go woania o pomoc nikt jednak nie s ysza.Niektrzy nie chcieli sysze. Bo po co wtr-ca si w czyje sprawy. Policja? Niebieskakarta? Telefon zaufania? Nic nieznaczce nawsi slogany.

Dziewczynka pikniaa. Zmieniaa si zdziecka w kobiet. Ojciec posuwa s i corazdalej. Nie zna litoci. Ania mwia o tym wszkole koleankom. Nie chciay jej wierzy.Mwiy, e wymyla. Pawe, kolega z klasy,kocha si w niej na zabj. Par razy space-rowali razem po ograbionym do cna budyn-

ku dawnego PGR-u. Nie daa mu si jednaknawet zapa za rk. Gdy tylko si zblia,

draa. Nie z podniecenia. Strach wypeniakad komrk jej nastoletniego ciaa.

Ojciec, dziadek i kochanek

W domu czeka na ni tata. Matka wy-pruwaa sobie yy, eby szecioro dziecinie chodzio do szkoy na boso. Brudne ni-gdy nie byy. Chopaki pomagali jej zbieraziemniaki u ssiadw. Przynajmniej zimmieli co zje na obiad. Ojciec by niewzru-szony. Prac na budowie straci po tym, jakpijany w sztok spad z rusztowania i pogru-chota sobie wszystkie ebra. Chodzi po-kracznie, nie mg robi na wysokociach.

Po co komu nieustannie zalewajcy mordpracownik.

- Jagody id zbieraj miali si z niegochopaki pod sklepem. - Kurki w tym rokumaj niez cen.

Kocha tylko j. Mioci niedopuszczal-n. Nie potrafi z tym wygra. Co szeptaomu zawsze do ucha, eby znw wej do wy-powiaego, dziesi lat nieodmalowanego,rowego pokoju crki. Drzwi skrzypiayjak dawniej.

We wsi nikt o tym nie wiedzia, a wie-dzieli wszyscy.Trzy lata po porodzie Aniaspacerowaa z wzkiem po wsi. Jasiek bykropla w kropl jak dziadek.

-Piknego masz syna mwiy ssiadki.- Tata pewnie z ciebie dumny, bo wykapanyKozowski z maego.

za spywaa jej tylko cichuteko po po-liczku. Wiedziaa, e musi by silna. Jasieknie moe mie takiego ycia, jak ona. Braciasi w kocu poapali. Zlali ojca tak, e najego ciele nie byo miejsca, ktre nie byobyfioletowe. Odcigna ich. Zabiliby. Niena-widzia go najbardziej na wiecie. By j ednakjej ojcem i tat jej dziecka.

***Personalia osb wystpujcych w arty-

kule zostay zmienione

Nie chciaa zobaczy go w inkubatorze. Urodzia w sidmym miesicu ciy. Miaa szesnacie lat. Na sali leay modszematki. Ona bya przy nich kobiet. Niczym si nie odrniaa. Na twarzy nie miaa napisane, e ojciec gwaci j od siedmiu lat. Nakarcie przy ku te tego nie zaznaczyli

Tak bezgranicznie j kocha


4/24

region Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Blisko 70 jednostek Ochotniczej Stra-y Poarnej w regionie otrzymaonowy sprzt ratowniczy. Cz z pulinowego wyposaenia dofinansowanego ze

rodkw Urzdu Marszakowskiego trafio

do jednostek w powiecie bydgoskim.

Przekazany sprzt to nowoczesne zesta-

wy ratownictwa medycznego, ktre zawiera-

j m. in. kamizelki, butle tlenowe, niezbdne

akcesoria oraz zestaw 16 szyn do unierucha-

miania koczyn.

- To wyjtkowo wane wyposa enie, bo

to najczciej straacy z jednostek OSP s na

miejscu zdarzenia jako pierwsi mwi Zbi-

gniew Winiewski, naczelnik OSP w So

Kujawskim. Dla czci jednostek to pier

sze takie zestawy w caym wyposaeniu.

bardzo pomocne, gdy dysponujemy lud

przeszkolonymi w zakresie pomocy i ra

wania ycia.

Poza Solcem Kujawskim sprzt trafi t

e do Mkowarska, Huty oraz Brzozy.

Sprzt zosta zakupiony w ramach p

gramu Ludziom na ratunek, ktrego ca

to koszt ok. 1,3 mln zotych. Dofinansow

nie marszaka z Regionalnego Progra

Operacyjnego wynosi milion zotych.

(

yciodajny zakupStraakom z powiatu atwiej bdzie ratowaprzy pomocy dodatkowego wyposaenia

Wweekend 7 i 8 grudnia odby sitrzynasty fina akcji SzlachetnaPaczka. W naszym powieciepoza sam Bydgoszcz wolontariusze prze-kazali paczki rodzinom w trzech rejonach.cznie blisko 70 podarunkw trafio do do-mw w Solcu Kujawskim, Biaych Botach iKoronowie oraz okolicach. W tym ostatnimmiejscu akcja odbya si pierwszy raz. Szlachetna Paczka to oglnopolskaakcja, w ktrej wytypowanym rodzinom za-pewnia si niezbdne rzeczy. Kada paczkajest cile dobrana pod ktem potrzeb. - To nie jest zwyky prezent mwi

Zbigniew Czapliski, koordynator w SolcuKujawskim. To swoisty rodzaj impulsu do

pomagania. Nie dajemy ani wdki, ani ryby.Dajemy pasj wdkarza. W caej Polsce rednio na jedn paczkprzypadao 19 darczycw. Wzrosa takewarto jednego podarunku, ktry tym ra-zem wynosi ok. 2 tysice zotych. Potrzeby byy rnego rodzaju. Od so-dyczy i drobnych zabawek, po sprzt AGDczy wgiel na opa. - Sytuacje rodzin, ktrym pomagamy, sprzerne dodaje Zbigniew Czapliski. Zdarzay si i takie, gdzie rodzina nie miaana czym siedzie w domu, wic oczywistspraw byo ofiarowanie tapczanu.

Paczki s anonimowe. Jednak w ramachpodzikowania rodziny przygotowuj cz-

sto laurki czy kartki z podzikowaniami dladarczycw. I jak si okazuje, obdarowaniludzie te mog pomaga. - Ta akcja wyznacza sobie za cel nie tylkopomoc, ale szczeglnie nawizywanie rela-cji i dawanie impulsu do pomocy dodajeZbigniew Czapliski. Nie trzeba od razudo tego pienidzy. Pomc mona wasnymczasem i chciami. W tegorocznym finalespotkaem si z rodzin, ktra ubolewaa,e nie moe si odpaci za okazan pomoci samemu w jaki sposb wspiera innych.Moja odpowied jest wtedy prosta wystar-czy powicenie i praca, aby okaza swoje

zainteresowanie drugim czowiekiem. Wkocu chcemy czy ludzi. (P)

W tym roku udao si powikszy redni warto paczki. Nie o samepodarunki jednak chodziPotrzeba obdarowania

Chcieli j wywie do burdelu?!Policjanci w rozbitym o wicie samochodzie pod Lisim Ogonem znaleli w baganiku skut kajdankami 16-latk. ledcznie wykluczaj adnej moliwoci. Sprawcy mogli dziaa w miosnym afekcie, cho pod wpywem alkoholu. Obaj maj

do pokan kartotek i s dobrze znani policji

Szesnastoletnia Jagoda M. ledwousza z yciem. Bydgoscy poli-cjanci znaleli j skut w baga-niku granatowego nissana. Chwilwczeniej auto dachowao. Czy toru-ski kickboxer i jego kompan z Chemychcieli j wywie za granic? Bartosz R. mia jedno hobby. Lubibi ludzi. Wybiera sobie na ulicy cele.Misj mia jedn. Zniszczy. Umiejt-noci, ktre zdoby na kickbokserskichtreningach daway mu przewag nad

ofiarami. Ju w podstawwce onani-zowa si na wycieczce szkolnej przednauczycielk. Znajomi mwi, ekoks bra od modzieczych lat.Za konierz rwnie nie wylewa.Intelekt mia jednak nieprzecit-ny. Kilka lat temu studiowa eko-nomi. Na nauk nie mia wieleczasu. Kolokwia zdawa jednakbez trudu. Psycholog, do ktregoprowadzaa go matka, nie mia znim atwego ycia. Chopak miamu si w twarz. - Bartosz by dobrze zapowia-

dajcym si zawodnikiem, zdobywamedale mwi jego byy trener MarekMarsza. Decyzj klubu musielimygo jednak odsun od treningw i za-koczy z nim wspprac.

Motyw nieznany

Jagod M. mia pozna kilka tygo-dni temu. Zakocha si. Pikna szesna-stolatka zawrcia mu w gowie. Bywaaczsto w Kokocku pod Unisawiem nasynnej w regionie dyskotece. Wszy-scy wiedz, e nie jed tam grzecznedziewczynki. Do szkoy Jagoda wybie-raa najdusz drog. W towarzystwie

starszych kolegw czua si jak ryba wwodzie. Poznaa si jednak do szybko

na Bartoszu.- Trudno jednoznacznie wskaza

motywy dziaania mczyzn, ktrzypozbawili wolnoci nastolatk - mwiMaciej Daszkiewicz z zespou praso-wego Komendy Wojewdzkiej Policji wBydgoszczy. - Rozwaamy wiele hipo-tez. ledztwo trwa.

Kolegom trudno uwierzy

Toruski kickboxer wpad ostatniow nieciekawe towarzystwo. ukasz P. zChemy jest policji dobrze znany. Byju oskarony o napa na funkcjo-nariusza. 26-latek postanowi pomc

kompanowi, ktry przeywa miosnyzawd. Razem pojechali do Chemna.Bartosz poprosi Jagod o spotkanie.Gdy dziewczyna chciaa zakoczy wi-zyt, poznaa prawdziwe oblicze swo-ich znajomkw. Skuli j kajdankami iwrzucili do baganika. Cel ich podr-y nie jest znany. Czy chcieli zgwacidziewczyn? A moe miaa zosta wy-wieziona z Polski?

- Nie wierz w to, e Bartek bybygotw zrobi co takiego - mwi kolegachopaka, ktry chce zachowa anoni-mowo. - Nie jest to wzr do nalado-

wania. Narkotyki go ogupiay. Lubichwali si publicznie swoimi wystp-kami. Zawsze jednak chodzio raczej objki.

Grozi im 5 lat

Jego samochd dachowa o 4 nadranem, w pitek 13 grudnia w LisimOgonie pod Bydgoszcz. Zdaniem lo-kalnej prasy, obaj wczeniej mieli doczynienia z narko-biznesem. Wczeniejmczyni tanko-wali auto. Ze stacjiodjechali nie pacc.

Ratownicy znaleliw pojedzie tylkodziewczyn. Solidniepoobijana i miertel-nie przeraona woa-a o pomoc. Psy tro-pice day sobie jednak rad. Po kilkugodzinach znaleziono sprawcw. Jedenmia w tym czasie 1 a drugi 1,5 promilaalkoholu w organizmie. ledczy nie oskaryli mczyzn ouprowadzenie. Kwalifikacja czynu jestinna. Postawiono im zarzuty pozba-wienia wolnoci 16-letniej mieszkanki

Chemna oraz spowodowanie zagrenia jej ycia. Kierujcy pojazdemieszkaniec Chemy odpowie dodkowo za spowodowanie wypadku drgowego w stanie nietrzewoci. - Mczyni za przestpstwa, kre popenili, mog zosta pozbawiwolnoci na okres 5 lat - mwi Agnieka Sobieralska, oficer prasowy Komdy Powiatowej Policji w Chemnie. Rodzice dziewczyny nie chc r

mawia z mediami. - Jestem roztrsiony - mwi ojciec gody. - Nie wiedziae

e obraca si w taktowarzystwie.Co staoby si

dziewczyn, gdyby aunie wpado w poliznie dachowao? Spracy mieli jaki plan. N

wozili jej przecie jak worka zieniakw w baganiku bez okrelonecelu. Czy ledczym uda si rozwikt zagadk? Co roku wiele nastolatenaszego kraju trafia do zachodnioeurpejskich domw publicznych.

Tomasz Wicawski

Bartosz by dobrzezapowiadajcym si za-wodnikiem, zdobywamedale - mwi jego byytrener

Nie wiedzia-

em, e obraca siw takim towarzy-stwie


5/24

Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r. region


Powstay wraz z napywem kolo-nistw olderskich, gwnie naobszarach wzdu Wisy i puszczybydgoskiej oraz w czasie kolonizacji fryde-ycjaskiej. Dzi s czsto jedynym wia-

dectwem istnienia ludnoci ewangelickiejna tamtych terenach. S pamitk po nie-stniejcych ju wsiach, w ktrych nie ma

nawet domw. Zostay tylko dzikie sady imentarze. Jedynie przez niektrych nieza-

pomniane.Prawie wszystkie z nich s dzi zanie-

dbane. Wpyw czasu i pogody, brak odpo-wiedniej konserwacji w poczeniu ze zde-wastowaniem ich przez wandali, odcisnywoje pitno. Zaronite dzik rolinnoci,

mchem i krzakami, nie przypominaj tego, zzym sowo cmentarz si kojarzy. 95% z nicho miejsca spoczynku ludnoci ewangelickiejpomennonickiej. Najwicej w powiecie, bo 43 z n ich, znajduje si w gminie Korono-

wo. W Nowej Wsi Wielkiej takich miejsc jest9, Sicienku 24, Dbrowie Chemiskiej i

Dobrczu po 21. Najmniej, bo 15 i 11 znajdu-e si kolejno w Solcu Kujawskim i Osielsku.

Pozostae zlokalizowane s gwnie na tere-nie Bydgoszczy. Nie mona ich podzieli nastniejce i nieistniejce, bo podzia ten nie

uwzgldnia caego spektrum dziaa wobec

takich miejsc podejmowanych. Z pewnoci znajd si wic mieszkacytych terenw, ktrzy o niektrych z nich niemaj pojcia. Jedne oznaczone s p amitko-w tablic, przy innych nie ma znakw, kt-re wskazywayby na charakter tych miejsc,a przy kolejnych nawet nagrobkw. Nie mabram i ogrodze. Nie ma te ludzkiej zadu-my.

Pozostaa jedynie pami

W Borkach, w gminie Dbrowa Che-

miska, znajdoway si trzy cmentarze, zczego zachoway si obok siebie dwa, prze-dzielone gospodarstwem domowym.

Najwaniejsz rzecz jest tam menno-nicka pyta nagrobna z II poowy XVIII w.,najstarszy zabytek sztuki sepulkralnej w po-wiecie bydgoskim i drugi z najstarszych wwojewdztwie kujawsko-pomorskim. - Zabytek przedstawia kobiet wraz zczwrk swoich dzieci, dwiema crkami idwoma synami mwi Micha Winiewski,zwizany ze stowarzyszeniem Tak trzeba,ktre w formie wolontariatu zajmuje si

renowacj zapomnianych cmentarzy. Napycie s inskrypcje wiadczce, e pochw-ku jednego z dzieci dokonano w 1767 r.Wszystkie postacie stoj na kotwicy, symbo-lu nadziei i s wpisane w wieniec laurowy,czyli symbol niemiertelnoci i wiecznegoycia. Wany na mapie zapomnianych miejsc,jest take cmentarz mennonicko-ewangelic-ki w Przyubiu. To najstarsza z zaoonychw powiecie bydgoskim przez osadnikwolderskich miejscowoci. Jej powstaniedatuje si na rok 1594 r. W Ostromecku zaznajduje si ewangelicki cmentarz rodowyrodziny Schonborn-Alvensleben. Nekropo-lie nie byy jedynie wiejskie, ale jak pokazujeto miejsce, take rodowe, dedykowane po-szczeglnym czonkom danej rodziny. Tenznajdujcy si w

Ostromecku, to w istocie mauzoleum,ktre stracio wiele z uwagi na dewastacje iposzukujcych skarbw wandali. - To miejsca , ktre maj niecodziennhistori dodaje Micha Winiewski. Do-dam, e w Koronowie znajduje si jedynycmentarz ydowski w wojewdztwie, ktryprzetrwa do naszych czasw. W powieciebyy jeszcze cmentarze ydowskie w SolcuKujawskim i Bydgoszczy, lecz ten w Solcuzosta zlikwidowany. W nekropolii znajdu-jcej si w Koronowie pozostay za macewyz inskrypcjami po dwch stronach, w jzyku

niemieckim i po hebrajsku.

Cmentarze poepidemiczne

Jeden z nich znajduje si w Kusowie w

gminie Dobrcz. To nekropolie, w ktrych

chowano zmarych na choler podczas

epidemii w XIX w. Z uwagi na zagroenie

nawrotem choroby, zakopywano ich we

wsplnych grobach, usytuowanych z dala od

siedzib ludzkich i wody. Jeli na polu znajdu-

je si samotna wyspa zieleni, moe by ona

czasem wanie takim cmentarzem.

- Na og nie s one upamitnione

dodaje Micha Kwiatkowski. W innych

rejonach wojewdztwa stawiano specjalne

krzye zwane karawak. Te poepidemiczne

znajduj si, bd znajdyway, m.in. w Bo-

enkowie, Glinkach czy Salnie.

Inicjatyw, ktre ratuj takie cmentarzejest niewiele. Stowarzyszenie Tak trzeba,

dziaa gwnie w obrbie powiatu toruskie-

go, cho temat zapomnianych nekropolii

w powiecie bydgoskim rwnie zaznacza.

Kade z tych 1588 miejsc, ktre znajduj si

w naszym wojewdztwie ma przecie swoj

wasn histori. Na spisanie wszystkich nie

starczyoby grubej ksigi. Kadego nie da si

oczywicie odrestaurowa, bo p o wielu ci-

ko szuka te znaku. Mona jednak sprawi,

by nie byy zapomniane.

Atlantyda zapomnianych miejscW powiecie bydgoskim znajduj si a 184 zapomniane cmentarze. Niemal wszystkie z nich s ewangelickie,bd pomennonickie

Starych nekropolii nie brakuje w powiecie bydgoskim. Fot.ukasz Piecyk


6/24

Gmina Osielsko Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Studentka te moe zosta ambasadoremDyplomacja jest domen ludzi dowiadczonych. Moda mieszkanka gminy Osielsko walczy jednak z tym stereotypem.Chocia konkurencja bya dua, Duczycy zdecydowali si wybra j do roli Ambasadora Dobrej Woli. Wszystko zaczo si od wymiany midzynarodowej

Duczycy czsto okrelani snajszczliwszy narodem nawiecie. W pastwie tym re-alizowanych jest wiele modzieowychinicjatyw. Na uniwersytetach mogwykaza si osoby z wielu krajw. Spra-wowanie funkcji publicznych pozwalalepiej przygotowa si do zawodowego

ycia. Ambasadorzy s zwykle wybiera-ni spord dyplomatw. Nie jest po-wszechne, by stawali si nimi studenci.Aleksandra Wilczyska z Osielska jestjednym z wyjtkw od tej reguy. - Jej zadanie polega na propagowa-niu wymian studenckich, wiadomocimidzykulturowej, a take upowszech-nianiu wiedzy o moliwociach rozwo-ju kariery zawodowej - mwi DariuszJachowski, dyrektor Zespou Szk wOsielsku. - Ola bya uczennic naszejszkoy. Chtnie chwalimy si jej sukce-sem, bo jest czym. Sama zainteresowana ze spokojempodchodzi do sprawy. Zaskoczyo jmianowanie na Modzieowego Amba-sadora Dobrej Woli, ale nie przeroso.

- To dla mnie wielki zaszczyt i bar-

dzo ekscytujce zadanie - mwi Alek-sandra Wilczyska, nowa ambasador.- Postaram si z niego wywiza, jaktylko potrafi. Aleksandra, absolwentka budow-nictwa na UTP w Bydgoszczy, ma 23lata i obecnie studiuje Transport i Lo-gistyk na Duskim UniwersytecieTechnicznym (DTU). W ramach kon-tynuacji swojej edukacji zdecydowaasi zoy aplikacje na 2-letnie studia

magisterskie w Danii. A tu po przyby-ciu wypenia kolejn aplikacj: - Kiedy przyjechaam do Daniizoyam wniosek, by zosta Modzie-owym Ambasadorem Dobrej Woli- opowiada Aleksandra Wilczyska. -Jestem niezmiernie podekscytowana,e udao mi si zosta przyjt do tegoprestiowego programu. Zadaniemambasadorskim jest przede wszystkimpromowanie Danii wrd moich rwie-nikw w Polsce, a szczeglnie dziele-nie si moj osobist histori na tematmidzynarodowej mobilnoci studen-tw w celu wspierania wymiany mi-dzykulturowej i globalnych moliwocikariery. Dania to may kraj o wysokim PKB,czasem uznawany za najszczliwszy

nard wiata, o wysokim poziomie

wyksztacenia wrd jej obywateli, zwyjtkowym systemem opieki spo-ecznej. Jest take wiatowym lideremw zakresie zrwnowaonego rozwoju.Rozpoznawalne duskie firmy to m.in.potna firma spedycyjna Mrsk i pro-ducent zabawek LEGO. Jeli chodzi o studiowanie w Danii,Aleksandra i jej zagraniczni koledzy zduskich uczelni, wymieniaj wysokjako ycia, metody nauczania orazstandardy akademickie na uczelniach,jak rwnie moliwoci zatrudnienia

jako jedne z gwnych powodw uda-nia si wanie do Danii podczas stu-

diw. - Wszystko zaczo si w 2012roku, kiedy zdecydowaam si na wy-mian studenck w ramach programuErasmus - mwi studentka z Osielska.- Miaam moliwo studiowania jed-nego semestru na najlepszym uniwer-sytecie w Danii. Wywaro to na mnieniesamowite wraenie, zwaszcza ewczeniej nie zdawaam sobie sprawy,e wikszo studiw w Danii odbywasi w jzyku angielskim, a nie duskim.To zdecydowanie pomogo mi pod-

szkoli zdolnoci jzykowe, poszerzymidzykulturowe horyzonty, jak rw-

nie zmieni nieco mylenie o moyciu i nadchodzcej przyszoci. Zczam kreatywnie myle i otworam oczy na zupenie nowe moliworozsiane po caym wiecie. StudentkOsielska opara prac inyniersk, kr napisaa po powrocie z wymiany,rowerowym stylu ycia panujcymDanii. Studiowaa wtedy Budownictna UTP na specjalizacji projektowadrg.

- Byo to dla mnie zupenie naralne, e chc napisa prac pt. Rowizania projektowe drg rowerowyw Danii opowiada mieszkanka gmiOsielsko. - Pamitam, e w wakacje, tpo moim powrocie z wymiany, zdcydowaam, e po skoczeniu stopinynierskiego chc wrci do Danrozpocz tam studia magisterskie.

Rodzice s dumni ze swojej crki- To bardzo wana i odpowiedzial

funkcja - mwi Magorzata Wilczyska, mama nowej ambasador. - Mokiedy w przyszoci polskie wadzdecyduj si skorzysta z jej dowiaczenia i obejmie jak placwk dypmatyczn. yczymy jej tego z memcaego serca. Odnajduje si w kontakz innymi ludmi, zna jzyki obce, w

nic nie stoi na przeszkodzie.

Aleksandra Wilczyska z Osielska zostaaModzieowym Ambasadorem Dobrej Woli w Danii.

Fot.Nadesane

Tomasz Wicawski

Wyczekiwali go od lat. Kochalidzieci, dlatego tak bardzo ma-rzyli o wasnym. Wreszcie, pilat po lubie, udao si. Katarzyny i Marcinanie omin zakupowy sza i rado z wy-boru pierwszego eczka czy dziecicychubranek. On, pasjonat piki, marzy o synu,wsplnych wyprawach nad jezioro i grze wpik. Pragn, eby may gra kiedy w klu-bie. Jego rodzicw nie byo sta na sportowestroje i obozy. Obieca sobie, e syn nigdynie usyszy odmowy, gdy poprosi o marze-nia. Kupi mu ju nawet pierwsz pluszowpik. Ada jednak nigdy ni nie zagra. Katarzyna bya pewna, e syn ma proble-my ze suchem. Co prawda, mia wtedy do-piero siedemnacie miesicy, ale nie reago-wa w sposb oczywisty na jej gos. Czasemodwrci si, gdy co powiedziaa, ale nigdy

nie miaa pewnoci, e to z tego powodu.Nie odwzajemnia te jej umiechw. - Na pocztku mylaam, e jest zbytmody, by bra udzia w interakcji mwi. To nasze pierwsze dziecko, nie miaamjeszcze dowiadczenia i porwnania z tym,jak zachowuj si inne. Dwa miesice pniej usyszeli z m-em co, co byo dla nich jak wyrok. Maywcale nie by smutnym dzieckiem. Nie od-wzajemnia umiechw, bo nie by w staniewyczyta z ich twarzy emocji. Specjalicipowiedzieli wtedy, e autystyczne dzieci cz-sto nie potrafi reagowa na gesty, bo ich nieodrniaj. To, e bdzie mona mu pomc,zapisa na rehabilitacj czy hipoterapi,

usyszaa ju przez mg.***

Wedug Montyego Robertsakonie s autystyczne. Nie lubi kon-taktu wzrokowego i le znosz to, gdypodchodzi si do nich na wprost. Nielubi te, jeli kto wkracza w ichprzestrze yciow. Osoby auty-styczne i konie podobnie reagujjedynie na aktualne sytuacje, my-l obrazami i porozumiewaj siza pomoc gestw. To, zda-niem wielu ekspertw, jestkluczem do ich wzajemnegozrozumienia. Dzieci autystyczneatwo zaprzyjaniaj si z ko-niem, co otwiera im drog donawizania kontaktu rwniez ludmi.

Toffiego, Windsora i Du-naja, pacjenci BydgoskiegoTowarzystwa Hipoterapeu-tycznego Mylcinekznaj doskonale. Widok tychkoni niejednemu z nich na twarzy wyma-lowa umiech, a one same day poczuciewadzy nad ruchem setkom tych chorych,ktrym zabra je los. Ewa Zitak, prezes byd-goskiego towarzystwa, podobnych umie-chw w Jaruynie widziaa ju wiele. - Dokadnie nie pamitam, ile lat temuprzyszam tu na zastpstwo mwi z umie-chem. Tak wyszo, e trwa ono ju kolejnelata. Hipoterapia i pomaganie innym staosi moj pasj. U nas gwnym terapeut jest

ko. Wykorzystujemy jego walory do pracyz osobami chorymi. Nie-zalenie od tego, czytrafiaj do nas pacjent zu p o -

le-

dzeniem umysowym czy fizycznym. Ko,jako jedno z niewielu zwierzt, potrafi na tepaszczyzny oddziaywa jednoczenie. Tof-fi, Windsor i Dunaj przekazuj pacjentomimpulsy, ktre wynikaj z ich naturalnegoruchu, a ktre imituj proces chodzenia.Daj te wielu chorym poczucie spenienia,dumy i bezpieczestwa.

*** Tak byo rwnie w przypadku Adama.Wczeniej nie chcia bawi si pluszow pi-k. Umiecha si sporadycznie, a rodzice

nie byli wtedy pewni, co jest tego przyczy-n. Czasem robi to, gdy patrzy na cianlub bawi zabawkami. Dokadnie tak samoumiecha si jednak take, gdy mwili mu,e go kochaj.

Adama na zajcia hipoterapeutycznezapisali, gdy mia cztery lata. Nie ba si.Po jedenastej wizycie zauwaya, e synumiecha si na widok konia. Po pitnastejbya ju pewna, e jest to rado okazywana

wiadomie. - Kada wizyta bya dla nas jak

zaproszenie do szczcia dodaje. Bylimy z Marcinem dumni z po-stpw, ktre udao mu si zrobi.

*** Dziesitki takich historii widzia-

a te w swoim orodku hipoterapeu-tycznym Ewa Zitak. Organizacji o

takim charakterze jest wPolsce jedynie kilka, dla-tego jej progi przez latadziaalnoci przekraczali

ludzie, ktrzy musieli mie-rzy si z rnymi problemami. Od skoliozyi niedowadu koczyn, po ADHD i chorobAlzheimera. - Niezalenie od tego czy pacjenci cier-pieli na niepenosprawno fizyczn, czyumysow, zauwayam jedn prawidowo dodaje z umiechem. Nie bez powodumwi si, e najwiksze szczcie na wieciena koskim siedzi grzbiecie. Hipoterapia,jako atrakcyjna i przyjemna forma zaj,daje choremu kontakt z natur i zwierzta-

mi, dziaa na pacjentw mobilizujco i chca ich do wsppracy. Zajcia hipoterapeutyczne podnoogln sprawno, normalizuj napiminiowe, poprawiaj rwnowag i poccie rytmu. Dziki nim lepsza staje si takorientacja w schemacie wasnego ciaa ow przestrzeni, zwiksza si poczucie waswartoci, a poprawie podlegaj funkcje trzenia, syszenia czy mylenia. Zwikszsi take parametry procesw uwagi i mici. Ronie poczucie aktywnego oddzywania na otoczenie. - Czasem wierzchowiec pobudza sjedynie do ruchu, a innym razem uruchampokady jego emocji dodaje matka Ada Napdza go do wykonywania trudnycinnych warunkach polece. Konie rwnucz si ludzi i ich zachowania. Dziki te

mam okazj oglda ich niem przyja. gdy wczeniej nie pomylaabym, e prze zwierzciem moe da czowiekowi dobrego.

*** Dzi Adam z terapii korzysta ju trzrok. wiat, w obrbie ktrego funkcjonujecaoci zna tylko on sam. Zdarza si, e prdugie godziny nie wpuszcza do rodka kogo. Jednak dziki hipoterapii umiesi do rodzicw znacznie czciej. To zawzapowiada moment, w ktrym komunikaz nim jest atwiejsza.

Kto wie, moe ju niedugo zagra z tw pik.

Konie s autystycznePodczas zaj hipoterapeutycznych w Jaruynie mona si przekona, jak wielkie efekty daje wsppraca czowieka zezwierzciem. By moe, dziki pracy z komi, Adam zagra kiedy z ojcem w pik


7/24

Gmina OsielskoPoza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Wybrany szybciej ni Jan Pawe IISotys Osielska pamita czasy gbokiej komuny. Miejscowo wygldaa wtedy zupenie inaczej. Jedyna asfaltowa droga byararytasem. O powszechnym dostpie do wodocigu i kanalizacji nikt nawet nie marzy. Zmieniali si przez cztery dekadymieszkacy, a sotys pozostaje cay czas ten sam

Tomasz Wicawski

Konrad Cichaski jest sotysemOsielska od 1976. Nadal cie-szy si zaufaniem mieszka-cw. Gdy zaczyna, kardynaowie nakonklawe wybrali Wojty papieem,a Gierek nadal zadua kraj. CaaPolska wtedy pakaa, e pikarze za-li dopiero pite miejsce na mundia-u. Czasy si zmieniy, ale czerwonaabliczka z biaym napisem nadal wisi

na tym samym domu.O sotysie Osielska mona powie-

dzie, e jest czowiekiem instytucj.

Oferuje swoj pomoc mieszkacom24 godziny na dob. Stoi na czele so-ectwa od 37 lat.

- Wane, eby mieszkacom yoi coraz lepiej - mwi Konrad Ci-

chaski, sotys Osielska. - Gdy wy-brali mnie na sotysa po raz pierw-zy, w Osielsku by niecay kilometr

utwardzanej drogi. Dzi wszyscy wi-dzimy, jak to wyglda.

Mimo upywu lat sotys nadalryska energi i realizuje wiele inicja-

tyw na rzecz mieszkacw soectwa.Z jego inicjatywy powsta spoecznykomitet budowy drg, wodocigworaz elektryfikacji soectwa. Zarzd-

ca organizuje rwnie szereg imprezkulturalno-sportowych i aktywniewsppracuje z lokalnymi stowarzy-szeniami, klubem seniora i urzdni-kami. W roku 2011 zdoby tytu nie

tylko najpopularniejszego, ale takenajlepszego sotysa wojewdztwakujawsko-pomorskiego.

- To wszystko zasuga mieszka-

cw i rady soeckiej - mwi z wro-dzon skromnoci sotys. - Staramsi tylko nie przeszkadza.

Kiedy prbowano zlikwidowaw Osielsku gimnazjum. Cichaski

murem stan za mieszkacami i ichdziemi. Chodzi trzy lata od insty-tucji do instytucji i wychodzi to, cochcia. Udao si je przywrci.

Mieszkacy maj o nim dobrezdanie.

- Po co mielibymy szuka kogoinnego? - pyta nauczycielka z Osiel-ska. - Przecie sotys zna t miejsco-

wo jak wasn kiesze.Konrad Cichaski stawia na dia-

log ze spoeczestwem. Pomimotego, e w Osielsku mieszka wielunapywowych mieszacw, na ze-braniach soeckich czsto brakujewolnych krzese na sali. Sotys czstokorzysta z pomysw mieszkacw,ale gdy pojawia si pomys, z ktrymsi nie zgadza, broni swojego zdaniajak lew.

- Kiedy byo zupenie inaczej- wspomina sotys. - Osielsko przy-pominao biedn wie, w ktrej stayzapuszczone chaupki. Teraz jest tonajlepiej rozwijajca si gmina. Tro-ch si zmienio. Mieszkacy majinne problemy. Miastowe to by za-raz chciay wszystko mie tak jak wBydgoszczy. Tam pracuj, wysyajdo szkoy swoje dzieci, a u nas tylkopi.

Najwiksz dum sotysa jestbasen. Nie ma wielu miejscowociwiejskich, w ktrych powstaj takieobiekty.

Trzydziestosiedmioletni sta robidue wraenie. Nie ma w okolicyinnej osoby, ktra piastuje to stano-wisko tyle czasu. Przez cztery dekadyzmienio si w Polsce i gminie Osiel-

sko prawie wszystko. Konrad Ci-chaski nie zmieni si jednak wiele.

- Wosw tylko troch ubyo -mieje si w rozmowie z nami. - Noi siwizn wida delikatn.

Konrad Cichaski od wier wieku cieszy si uznaniem mieszkacw Osielska. Fot.ukasz PiecykGdy zaczyna,

kardynaowie na

konklawe wybraliWojty papieem


8/24

Gmina Sicienko i Dobrcz Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

ukasz Piecyk

Zesp Szk w Kotomierzuzakwalifikowa si do progra-mu Na wasne konto. Dlauczniw to szansa, aby zgbi taj-niki przedsibiorczoci i ekonomiibardziej ni zakadaj to ministe-rialne programu. Pierwsze zajciarusz w ferie.

Program skierowany jest douczniw gimnazjum z gmin miej-sko-wiejskich i wiejskich. Poza po-szerzeniem wiedzy z szeroko rozu-mianych finansw uczniowie majtake lepiej planowa swoj karierzawodow, a przy okazji zmniejszysi dysproporcja w wiedzy z zakre-

su narzdzi ekonomicznych midzymodzie miejsk, a t pochodz-c z obszarw wiejskich.

- W pierwszym rozstrzygniciu

wytypowanych placwek bylimyw rezerwie mwi Anna Kutkow-ska z Urzdu Gminy Dobrcz. Naszczcie udao si dosta do grupybiorcej udzia w projekcie. O tym,

ktra placwka skorzysta z tej akcji,zdecydowaa zasada kto pierwszy,ten lepszy, bo zaproszenie dosta-limy trzy dni przed rozpoczciemakcji. Jeli za rok te nam si uda

wzi udzia w Na wasne konto,swoj szans bdzie mia ZespSzk w Dobrczu.

Uczniowie zajcia rozpocznw jeden z tygodni ferii zimowych.Wtedy dziki zabawom i gromedukacyjnym poznaj podstawo-we pojcia i narzdzia ekonomicz-ne. W drugim semestrze czeka ichwyzwanie konkursowe, czyli stwo-rzenie gazetki ekonomicznej skie-rowanej do spoecznoci lokalnej.Potrzebne bdzie take mini biznesplan jej wydania. Najlepsze pracezostan wysane na finaowy kon-kurs w Warszawie, ktrego stawks roczne stypendia edukacyjne.

Program Na wasne konto jestrealizowany w ramach programuedukacji ekonomicznej z Funda-

cj na Rzecz Rozwoju Wsi PolskaWie 2000" im. M. Rataja i przywsppracy z Narodowym Ban-kiem Polskim.

Pienidze bez tajemnicUczniowie swojej wiedzy o rynku finansw nie ogranicz tylko do lekcji podstaw przedsibiorczoci

O jeden dzie duej

Blisko 70 jednostek Ochotnczej Stray Poarnej w regnie otrzymao nowy sprzratowniczy. Cz z puli nowewyposaenia dofinansowanego rodkw Urzdu Marszakowskgo trafio do jednostek w powiecbydgoskim.

Przekazany sprzt to nowoczsne zestawy ratownictwa medycnego, ktre zawieraj m. in. kmizelki, butla tlenowe, niezbdakcesoria oraz zestaw 16 szyn unieruchamiania koczyn.

- To wyjtkowo wane wyposenie, bo to najczciej straacy

jednostek OSP s na miejscu zdrzenia jako pierwsi mwi Zbgniew Winiewski, naczelnik Ow Solcu Kujawskim. Dla cz

jednostek to pierwsze takie zestaww caym wyposaeniu. To bardpomocne, gdy dysponujemy ludmi przeszkolonymi w zakresie pmocy i ratowania ycia.

Poza Solcem Kujawskim sprztrafi take do Mkowarska, Huoraz Brzozy.

Sprzt zosta zakupiony w rmach programu Ludziom na rtunek, ktrego cao to koszt o1,3 mln zotych. Dofinansowanmarszaka z Regionalnego Progrmu Operacyjnego wynosi mili

zotych. (

yciodajnyzakup

Straakom z powiatuatwiej bdzie ratowaprzy pomocy dodatkowego wyposaenia

Sztab w Dobrczu liczy, e uda si pobi zeszoroczny wynik finau orkiestry Jurka Owsiaka

Sztab Wielkiej Orkiestry wi-tecznej Pomocy w Dobrczu po-woli koczy nabr wolontariu-szy. Trwaj ostatnie przygotowaniaprzed wielkim finaem, ktry odb-dzie si 12 stycznia.

W tym roku orkiestra JurkaOwsiaka podobnie jak ostatnio grana zakup specjalistycznego sprztudla dziecicej medycyny ratunkowej

i godnej opieki seniorw. W gminieDobrcz gwne dziaania 50 wolon-tariuszy i koordynatorw skupi siw hali sportowej Zespou Szk im.Kazimierza Grskiego. Start wyzna-czono na godzin 15.

- Przewidujemy gry, zabawy, kon-kursy dla dzieci i oczywicie licytacje zapowiada Barbara Hipnarowicz,kierownik Gminnego Orodka Kul-

tury. Przy tradycyjnym wiatekau-do nieba o godzinie 20 towarzyszynam bdzie take orkiestra dta. Nat chwil nie zdradzimy, co bdzieprzedmiotem licytacji, ale nasze sek-cje plastyczne szykuj niespodziank.Swoje ukady intensywnie wicz for-macje taneczne dziaajce przy GOK--u. Zarwno grupa hip-hopowa jaki pary taneczne dokadaj wszelkich

stara, aby zdy opanowa krokiprzed wielkim finaem.

Wielka Orkiestra witecznej Po-mocy zagra w styczniu 22. raz. Wtym roku udao si zebra ponad 50mln zotych. Sztab w Dobrczu ostatnifina zamkn z wynikiem blisko 13tysicy zotych.

(P)


Inwestycje przydatne na lataRok 2013 w gminie Sicienko upyn pod znakiem realizacji budowlanych projektw

Warto kocowa zadania wyniosa ponad 2442159 mln z. Fot.Nadesane

Program skierowany jest do uczniw gimnazjum z gminmiejsko-wiejskich i wiejskich.

Fot.Archiwum

Tych inwestycji mieszkacy i wadzegminy wyczekiwali od lat. W tymroku szczliwie udao si je zre-alizowa. Budowa kanalizacji sanitarnej,

owietlenie uliczne czy rozbudowa drg, to

jedne z gwnych prac, ktre zostay prze-

prowadzone. Dziki rodkom pozyskanym z

dofinansowa i budetu gminy, zakoczono

projekty o cznej wartoci kilku milionw

zotych.

Gwne inwestycje drogowe

Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z

przepompowni i toczniami ciekw z

Oswca do granic Bydgoszczy, trwaa ju

od zeszego roku. Warto kocowa zadania

wyniosa ponad 2442159 mln z. Dofinan-

sowanie z Unii Europejskiej w ramach dzia-

ania Podstawowe usugi dla gospodarki i

ludnoci wiejskiej, wspomogo jej budet o

blisko milion zotych. Z tego samego fun-

duszu udao si pozyska rwnie kwot

254 tys. na budow kanalizacji sanitarnej z

przyczami i przepompowni ciekw w

Janinie.

Rok 2013 przynis take dobre infor-

macje dla kierowcw podrujcych po te-

renie gminy. Rozbudowa drogi gminnej nr

50314C na trasie z Oswca do Szczutki oraz

drogi nr 50335C na linii Mochle-Tryszczyn

Doy, znacznie poprawia komfort jazdy.

Projekt realizowany w zakresie robt bu-

dowlano-montaowych, przeprowadzany

by w dwch etapach. Jego czna warto

wyniosa ponad 2 mln, z tego w 2013 r. 940

tys.

W tym roku wykonano te odcinek dro-

gi Oswiec-Szczutki o dugoci 1200 m.b.

wraz ze zjazdami i oznakowaniem pozio-mym i pionowym. Przebudowa drogi gmin-

nej Oswiec-Szczutki o dugoci 1050 m.b. i

nawierzchni asfaltowej wraz ze zjazdami do

posesji i oznakowaniem pionowym, kosz-

towaa blisko 740 tys. z. z czego 178 tys.

pochodzio z dotacji z Urzdu Marszakow-

skiego.

- Cieszymy si z tego, e tak wane i

potrzebne mieszkacom inwestycje zostay

zrealizowane - mwi wjt gminy Sicienko,

Jan Czesaw Wach. - Udao si pozyskaodpowiedni ilo rodkw, ktra wraz z

pienidzmi pochodzcymi z gminnego bu-

detu, pozwoliy na ich przeprowadzenie.

Pracujemy te nad nowymi projektami, kt-

re zostan zrealizowane w przyszym roku.

To nie jedyne inwestycje drogowe, ktre

zostay w Sicienku przeprowadzone. Kom-

fort jazdy poprawi si take na przebudo-

wanej drodze gminnej nr 50303C w Kry-

szynie, na ul. Straackiej i Lenej. Zadanie

zostao w peni zrealizowane ze rodkw bu-

detu gminy. Jego koszt wynis 107 tys. W

zakresie ul. Straackiej wykonano odcinek

101 m.b. z kostki brukowej wraz ze zjazdami

oraz progiem zwalniajcym. W najbliszym

czasie realizowane bdzie rwnie w zakre-

sie ul. Lenej.

Pod znakiem rozbudowy

Prace budowlano-montaowe zwizane

z zagospodarowaniem i ogrodzeniem terenu

wok Domu Rolnika oraz budowa wielo-

funkcyjnego boiska w Mochlu, day wa-

dzom gminy kolejny powd do dumy. War-

to kocowa zadania wyniosa blisko 350

tys., z czego wikszo, bo 232 tys., pozyska-

no ze rodkw unijnych w ramach dzia

Odnowa i rozwj wsi. Wielofunkcyoglnodostpne boisko wraz nawierzch

z trawy syntetycznej o wymiarach 22x42m

wyposaeniem, powstao za w Samsieczn

Pomoc w wysokoci 111 tys. gmina uzysk

z tego samego funduszu. czny koszt re

zacji projektu wynis 183 tys. z.

Wanym punktem zrealizowanego p

nu inwestycyjnego jest take zakup cig

ka komunalnego z osprztem do kosze

trawy, zamiatania i odnieana chodnik

rodki na zakup w wysokoci 126 tys.

chodziy z budetu gminy.

- Dziki temu atwiej bdzie zadba

porzdek na terenie gminy - komentuje

Czesaw Wach. - Sezon zimowy ju si r

pocz, wic cignik z osprztem pozwoli

odpowiednie odnieanie chodnikw. Dmieszkacw to z pewnoci dobra wia

mo.

Komfort przemieszczania zwikszy

take noc. Na 15 nowych supach zamon

wano oprawy oraz dokonano 21 podwies

nowych opraw. Zadanie zrealizowano

rodkw gminnego budetu. Przeznaczo

na nie 151 tys. z.


9/24


10/24


11/24


12/24


13/24


14/24


15/24


16/24


17/24

KoronowoPoza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Mylaa, e najbliszej rodziniemoe zaufa. Tymczasem zncalisi nad ni psychicznie, upoka-zali i oszukiwali. Jednak to nie oprawcy

maj spraw w sdzie karnym. 93-letnia Ste-ania Borewiecka jest oskarona o umylne

zniszczenie dwch doniczek z siewem tur-kw i piwonii oraz telefonu komrkowegoRenaty S., ony swojego bratanka. Pracow-nicy koronowskiego MGOPS walcz o unie-winnienie staruszki oraz wszczcie ledztwaprzeciwko jej drczycielom.

- Wedug testamentu mojej 101-letniejmatki, gospodarstwo w Gocieradzu, miaprzej Bogusaw, mj bratanek - tumaczy93-letnia Stefania Borewiecka, kobieta o

pamici lepszej ni u niejednego nastolat-ka. - Ale mi przysugiwa doywotnio jedenpokoik...

W czerwcu zeszego roku wsplokato-zy pani Stefanii si przenieli j do spiar-

ni. Pomieszczenie prz\ystosowali do warun-kw mieszkaniowych. Jednak zim panowaam chd. Nie byo wentylacji. We wrzeniu

przez kilka dni kobieta siedziaa po ciemkubez wody. W listopadzie br. na dobre od-zyli staruszce instalacj wodnokanalizacyj-

n, elektryczn i centralnego ogrzewania.Wczeniej zostaa o tym uprzedzona przezmecenasa Renaty i Bogusawa S. Coraz do-bitniej dawali zna, e jest kul u ich nogi.

- Widzi pan, co mi przyszo na stare lata?pyta Stefania Borewiecka z trzscymi r-

koma. - Ta Renata od pocztku mnie tam niechciaa. To przez ni Bogusaw sta si dlamnie taki wredny. Raz zastawia drzwi domojej spiarki cikimi donicami. Nie mo-gam ja wyj! Wic je przepchnam i dwiesi zbiy. Robia mi zdjcia telefonem. Mia-am miot, to j pacnam. Telefon upad isi zepsu. Posza na policj, a policji to japotrzebowaam prosz pana.

Tu jest cieplutko

Caej sytuacji przygldali si pracow-nicy socjalni z MGOPS w Koronowie. Poprzeniesieniu staruszki do spiarki opie-kowali si ni. Mieli wiadomo, e paniStefanii przysuguje doywotnie prawo dozamieszkiwania jednego z pokojw domu wGocieradzu. Prbowali dotrze do aktu no-

tarialnego. Wtedy bezskutecznie. Niedawnopotwierdzili swoje informacje. - Wszystko zaczo si, gdy w zeszymroku koronowski MGOPS dosta telefon zewiecia, e pani Stefania opuszcza szpitalpsychiatryczny i trzeba si ni zaj - opo-wiada Anna Malak, opiekunka 93-latki.- Pniej spdzaam z ni duo czasu. Wie-dziaam, e jest zdrowa psychicznie. Rena-ta i Bogusaw wci utrudniali nam prac.Jeszcze zanim pani Stefania przeniosa sido spiarki, ona jej bratanka zabraniaanam gotowa we wsplnej kuchni, a nawetwyprowadza j na spacer. To, co dziao siju w spiarce przekraczao wszelkie wy-obraenia. Stao si jasne, e dla dobra staruszkitrzeba ewakuowa j z gospodarstwa w Go-

cieradzu. MGOPS znalaz dla niej miesz-kanie w centrum Koronowa. Jednak prze-nosiny okazay si kolejn walk z rodzinStefanii Borewieckiej. - Pan nie uwierzy, ale gdy 4 listopadaprzyjechalimy ciarwk po rzeczy na-szej podopiecznej, meble musielimy tar-ga przez pot - skary si Patrycja Mele zMGOPS w Koronowie. - Renata i Bogusawewidentnie nie chcieli u siebie pani Stefanii,a mimo to robili nam pod grk do samegokoca. Obecnie pani Stefania yje w przytul-nym lokalu niedaleko MGOPS. Opiekunkicodziennie gotuj jej posiki i pal w piecu.

Strofuj staruszk, eby nie chodzia bez la-ski. Ta, uparcie udaje, e zapomina, ale poprostu jej nie lubi. - Nasza podopieczna mieszka teraz wspokoju, ale wci wpltana jest w t nie-dorzeczn batali sdow - wskazuje AnnaMalak. - Sd prowadzi spraw karn prze-ciwko 93-letniej kobiecie...Problemem jest,te fakt, e ze rodkw pani Stefanii na ci-ko jest opaci nowe lokum. Bogusaw chceteraz jej powrotu do spiarki. Wyrazi zgodna podczenie wody i prdu, ale co z tegojak nie bdzie tam ciepo? Poza tym prawnienaley si jej pokj po mamie oraz dostpdo domowej azienki i kuchni. Pani Stefania

i tak ani myli tam wraca. Koronowski MGOPS zoy w bydgo-skiej prokuraturze wniosek o wszczcieledztwa przeciwko Renacie i BogusawowiS. za zncanie si nad 93-latk. Pierwszaprba spotkaa si z odmow na podstawiebraku wystarczajcym dowodw. Drugaczeka na decyzj. Mecenas pary nie zgodzisi na udzielenie nam komentarza. W stycz-niu odbdzie si kolejna rozprawa przeciw-ko Stefanii Borewieckiej.

Musiaam wyj przez okno

Tego dnia Reneta namwia pani Ste-fani na wyjcie do nowego lekarza. Na po-dwrzu czekaa karetka. Zawioza staruszkdo szpitala psychiatrycznego w wieciu. Potrzech tygodniach opucia go dziki inter-wencji jej prywatnego lekarza. Wiedzia, e

od lat leczy zdrow psychicznie kobiet. - Do wariatkowa wysali mnie po tym,jak pewnej soboty wyszam z pokoju przezokno - opowiada Stefania Borewiecka. - Onijedli sobie kolacj, a mnie zostawili na go-dzie. Zamknli drzwi od mojego pokoju.Krzyczaam, a oni nic. Wic przystawiamdwa krzesa pod okno. Weszam na nie i hopprzez parapet. Drzwi gwnie, te byy podkluczem, ale nie te od piwnicy. Wyrzuciamz nich drewno i wlizgnam si do rodka.Skaleczyem, ale szam, dalej w ciemno-ciach. Nagle w piwnicy pojawi si Bogu-saw...

***Dane niektrych osb

zostay zmienione.

Wywieli mnie do psychiatryka!Mieszkanka Gocieradza liczya na spokojn staro. Skutecznie uniemoliwi jej to bratanek wraz ze swoj on. Trzy-mali j w spiarce, odcinali prd i nie dawali jedzenia. Kobieta musiaa ucieka

Marcin Tokarz

Stefania Borewiecka chce tylko witego spokoku. Fot.

AdamZakrzewski

Dzisiejsze oczekiwania mieszka-cw zwizane s z warunkami douprawiania zdrowego stylu ycia.Koronowski samorzd nie pozostaje guchy

na te potrzeby. Z rodkw wasnych, a take

zewntrznych, przede wszystkim w ramach

Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich,

dokona szereg inwestycji. Obejmuj one

budow licznych placw zabaw, strefy fitness

w Koronowie, czy kompleksu sportowo-re-

kreacyjnego w Samociku.

Rok temu mieszkacy Stopki wnio-

skowali do burmistrza o stworzeniu placuzabaw dla swoich pociech. W sierpniu br.

witowali ju jego otwarcie razem z 25-le-

ciem Ogrodw Dziakowych.

- U nas skupisko dzieci jest due, wic i

taka bya potrzeba - wyjania Andrzej Paka,

mieszkaniec Stopki. - Maluchy lgn do placu

zabaw niesamowicie. My si o nie w czasie

zabawy nie boimy, bo jest bezpieczny, a przy

okazji estetyczny. Zastanawialimy si, czy

burmistrz o nas nie zapomni. Tak si nie sta-

o i chwaa mu za to!

W ramach inwestycji pn. Budowa pla-

cw zabaw w miejscowociach Stary Jasi-

niec, Stopka, Wierzchucin Krlewski, Wi-

toldowo powstay nowoczesne, bezpieczne

i ogrodzone place zabaw. Jej czny koszt

wynis 119 631,46 z.

- Powiedzmy sobie wprost, jeszcze do

niedawna ten obszar inwestycyjny by przez

nas zaniedbany - przyznaje Stanisaw Glisz-

czyski, burmistrz Koronowa. - Dla bu-

detu gminy koszt takich prac nie jest zbyt

dotkliwy, a potrzeba spoecznoci, jak si

okazao, bya wyrana. Teraz mieszkacy

maj doskonae warunki do integracji, or-

ganizacji imprez, turniejw sportowych. To,

po co wczeniej musieli jecha do wikszych

miast, maj obecnie u siebie.

W Samociku za z inicjatywy sotys

wsi, Edyty Stankiewicz, rozpoczto budo-

w kompleksu sportowo-rekreacyjnego z

funduszu soeckiego. Burmistrz zauway,e prace finansowane jedynie tymi rodka-

mi, potrwayby wiele lat. Dlatego zdecydo-

wa si na wsparcie inwestycji. Jej cakowity

koszt wynis 133 334,86 z. Otwarcie kom-

pleksu bdzie miao miejsce wiosn przy-

szego roku.

- Mielimy wiadomo, e ten projekt

trzeba zrobi raz, a porzdnie - tumaczy

Stanisaw Gliszczyski. - Mieszkacy na to

zasuyli. Musz przyzna, e du rol w

jego realizacji miaa sotys Edyta Stankie-

wicz. w kompleks znalaz si w przygoto-

wanym przez ni planie rozwoju wsi.

Poza omwionymi, biecy rok przy-

nis wybudowanie placw zabaw w miej-

scowociach Byszewo, sko Mae i M-

kowarsko. Kolejne dwa samorzd planuje

wybudowa w roku 2014 w Wiskitnie oraz

Hucie. (MT)

Stawiamy na integracjW roku 2013 samorzd zrealizowa kilkawanych inwestycji

Artur Mitera zajmuje si organizo-waniem galerii artystw w MGOKw Koronowie. Tymczasem to jegowory winny zdobi ciany tamtejszych wy-taw. Sam ich nie docenia. Jest lepy na wa-ny geniusz, a raczej zapatrzony w najwik-ze dzieo swojego ycia...Talent do szkicukonfrontowa z wiedz tajemnicz. W efek-ie otrzyma pokany zbir rysunkw, ktre

bawi, pouczaj, zachwycaj. Nie wierzy wch moc. A powinien.

Na rysunku Artura wida SigmundaFreuda, rewolucjonisty seksualnego, robi-ego zakupy w sklepie spoywczym. Prosikspedientk o jabko. Potem o banana.

Ostatecznie o kolejne jabko. Sprzedawczynikadzie owoce w taki sposb, e przypomi-naj one mskie genitalia...Na koniec trans-akcji pyta, czy ma je zapakowa? Freundwyranie podniecony krzyczy: ooo...ooo...aaak!

Miaa powsta ksieczka dla dzieciwprowadzajca w wiat filozofii. Wsp-wrcy projektu nie przystali na propozycjeysunkw Artura. Uznali, e ich tre skiero-

wane jest raczej do starszej grupy wiekowej...Pierwszy projekt rysownika z Samocika,w porwnaniu z kolejnymi, by niewinnymzestawieniem karykatury Karla Jaspersa idialogw w chmurkach. Kolejne wci bazo-way na graficznym uwydatnianiu pogldwdanego filozofa, jednak ich autor pozwalaobie na wicej...

Wikszo swoich prac wyrzuca do

mietnika, zaraz po tym jak w cyfrowej po-taci zamieci je na swoim blogu. Witryna

pn. Filozofia Dla Zepsutych Dzieci to je-dyne miejsce, w ktrym mona podziwiadziea 26-letniego artysty z Samocika.Pena kontrowersji zaprasza w intelektualnpodr po abstrakcyjnym dla wielu wiecie.Jest nieprzewidywalna, jak opis minionegowieczoru narkomana.

- W moim przekonaniu to doroli stakimi zepsutymi dziemi - 26-letni ArturMitera, mwi bez ogrdek. - Na swej drodzeniestety czciej spotykam rozczarowanedue dzieci ni dojrzaych ludzi. Zatem, mjprojekt jest skierowany wanie do doro-sych, ktrzy zapomnieli o dziecicej wra-liwoci. Artur jest skromnym czowiekiem.Chwali si tylko swoj niespena roczn c-

reczk, Tosi. To na niej skupia swoj cauwag. Mwi, e jest najwikszym dzieem

jego ycia. - MojaToka jeszcze niejest zepsuta przezten wiat - miejesi. Na kadypomys satyrycz-nego komiksuwpada sponta-nicznie. artuje,e rodz si zodmtw jegoumysu. Zderzawiedz wynie-sion z picio-letnich studiwfilozoficznych z

prostym, jaskrawym dowcipem. - Chodzi o to, eby odbiorca zobaczy,e filozofia wcale nie jest jak czarn ma-gi - tumaczy Artur Mitera. - Etap poucza-nia przekazem swoich rysunkw mam juzza sob. Straciem wiar w to, e ludzie sskonni do jakichkolwiek refleksji zwiza-nych ze swoim yciem. Jednak twrczo artysty z Samocikawci jest nieznane szerszemu gronu od-biorcw. - Nie mylelimy, e Artur ma takie zdol-noci - przyznaje jedna z pracownic MGOKw Koronowie. - Wprawdzie zajmuje si u nasprojektowaniem plakatw, ale o szkicowaniekarykatur, czy rysunek satyryczny nigdy go

nie podejrzewalimy.(MT)

Filozofii nada kreskDla rysownika z Samocika waniejsza jest crka, ni sztuka

Te rysunki wywouj zawsze emocje. Fot.Adam

Zakrzewski


18/24

Gmina Biae Bota Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Po trzech miesicach na wolnoci,znalaza si. Drapiena Maja graso-waa w stawie w Otorowie. Gronadla ekosystemu tego akwenu, dodatkowo

stawiaa opr w trakcie zatrzymania. Zwie-

rz ucieko z domu rodziny Danilczukw

w Biaych-Botach. Oznacza to, e w-

-wdrowiec przeby ponad 20 kilometrw!

Znaleli go pracownicy Spki Wodnej

Kapuciska. Podczas przekazywania pupila

jego prawowitym wacicielom, radoci nie

byo koca. Spka Wodna Kapuciska nie pierw-

szy raz natkna si na oswojone zwierz

na terenie swojej dziaalnoci. Jednak nigdy

dotd nie udao si, w tak krtkim czasie,

odnale jego prawdziwego domu. Pracow-

nicy spki nie zdyli nawet rozstrzygn

konkursu na nadanie imienia uciekinierowi.

- Ja mwiam o nim Lucky, bo mia

szczcie, e go znalelimy - opowiada

Justyna Strzelczyk, kierownik administra-

cji Spki Wodnej Kapuciska, ktr gad,

na powitanie, ugryz w palec. - Z uwagi na

jego nietypowy wygld i rozmiar, weryfika-

cj tego gatunku zlecilimy weterynarzowi.

Okazao si, e pochodzi z Ameryki Po-

udniowej. Na jego posiadanie potrzebne

jest specjalne zezwolenie. Stao si jasne, e

zwierz musiao uciec swojemu wacicielo-

wi.

Spka zgosia ten fakt TVP. W trzy dni

po wyemitowanym w Zblieniach mate-riale, po zgub zgosia si rodzina Danil-

czukw z Biaych-Bot. Przez trzy miesice

braku jakiegokolwiek tropu, stracili ju na-

dziej na odnalezienie Mai.

- Kto spyta: a co tam taki w? - mwi

Dorota Danilczuk, wacicielka znalezione-

go pupila. - Ale u nas w rodzinie kade zwie-

rz byo jej czci. Poza wiem mamy

koty, psa i krlika. Po dwch latach zdy-

limy przywiza si do Mai. Std ta rado,

e wrcia do naszego domu.

Gdy ssiad pani Doroty powiedzia, e

widzia ich wia w Zblieniach mylaa,

e artuje. Nic bardziej mylnego. Gad sta si

bohaterem mediw w bardzo krtkim cza-

sie.

- Wiadomo jak dzieci reaguj na strat

swojego zwierztka - mwi Justyna Strzel-

czyk. - Bardzo mio byo nam patrze naszczliwe miny pastwa Danilczukw. Maj

rozpoznali od razu. Musiao jej by u nich a

za dobrze, e ucieka.

W przydomowym ogrodzie czas sp-

dzali w towarzystwie swoich pupili. Tylko

wia chronili, a ktrego dnia zmiko im

serce. Wypucili go na traw. Nim si obej-

rzeli, Maja wymkna si niezauwaona. Na-

turalny kamufla gada utrudnia poszukiwa-

nia. W kocu oddali si na tyle, e pomc

mg tylko przypadek. Tak te si stao.

- Gad zawdrowa a do stawu w Oto-

rowie - informuje Justyna Strzelczyk. - Pra-cownicy dostrzegli go podczas rutynowych

prac oczyszczania zbiornika. Do czasu zgo-

szenia si wacicieli zapewnilimy mu yw-

no. Inn ni polskie wie botne, ktre

byy przysmakiem, bd co bd, drapieni-

ka...

Ta historia skoczya si happy-endem.

Jednak Maj czeka zaostrzony rygor. Danil-

czukowie nie zamierzaj drugi raz przey-

wa jej straty. Wci nie mog si nadziwi,

w jakich okolicznociach udao si znale

ich pupila.

- Oj wim tempem to on nie mg i

- mieje si Dorota Danilczuk. - Ssiad ar-

towa, e pewnie jak nikt nie patrzy to Maja

wrzuca drugi bieg. Ale dajcie spokj. Jakim

cudem przesza dystans p-maratonu?!

Tak wdrwk przeya pierwszy i ostatni

raz. Teraz oka z niej nie spuszcz!

(MT)

W wim tempieJako drapienik, szuka wrae. Chwila nieuwagi i wymkn si napodbj nieznanego. Gad przepad na dobre. Jego waciciele ju zaczy-nali si godzi ze strat, gdy nagle zobaczyli go w telewizji

To niecodzienne wydarzenie okaza-o si duym sukcesem. Do udziauw turnieju zaproszeni zostali ro-

dzice, wychowawcy i pracownicy szkoy.Kada klasowa druyna musiaa w swoimskadzie zgosi przynajmniej dwie osobydorose. Ciekawym posuniciem organi-zacyjnym bya zmiana wprowadzona doregulaminu zawodw. Bramki strzeloneprzez zawodniczki liczyy si podwjnie.

To spowodowao, e w skadach klaso-wych pojawiy si nie tylko uczennice, alerwnie ich mamy i nauczycielki. Osta-tecznie do turnieju zgosio si 9 druyn,w tym odwane bohaterki z klasy IIF. Ze-spoy podzielono na trzy losowo wybranegrupy. - Na tym etapie rozgrywano mecze

systemem kady z kadym mwi Se-bastian Zwiewka, jeden z organizatorwwydarzenia. W dalszej czci turniejuzwycizcy poszczeglnych grup rozegralimidzy sob mecze o miejsca od 1-3.Dru-yny, ktre zajy drugie miejsca w gru-pach zagray o miejsca od 4-6, pozostaeza o lokaty 7-9.

Wszystkie spotkania sdziowali absol-wenci szkoy, ktrzy zdobyli uprawnieniasdziego piki nonej, a wic Mateusz Wo-darczyk, Mikoaj Kamzalewski oraz MarekSemrau. Gwn nagrod, czyli puchar dy-rektora szkoy, zdoby zesp z klasy IIIA,

ktry w decydujcym pojedynku pokona4:1 druyn z klasy IIIC w rzutach kar-nych.

- Trzecie miejsce wywalczy skad z kla-sy IIF dodaje Sebastian Zwiewka. Tytunajlepszego strzelca zdoby ucze klasyIIIA, Micha Krzeszewski, a najlepszymbramkarzem okaza si Piotr Gobiewskiz klasy IIIC. Gwne idee turnieju zostayspenione. Chodzio o to, by pokaza, eszkoa nie musi by nudna, a relacje mi-dzy nauczycielami a uczniami i ich rodzi-

cami ze. Wszyscy tego dnia znakomiciesi bawili i rozmawiali na gruncie towarzy-skim. Z pewnoci to nie ostatnia edycjatego turnieju.

Na jego zakoczenie organizatorzy, na-uczyciele wychowania fizycznego, serdecz-nie podzikowali rodzicom i pracownikomszkoyza czynne wczenie si w propago-wanie idei zdrowego stylu ycia. Opiekmedyczn nad zawodami obja DorotaPietrzak. Kolejny raz okazao si, e sportnie dzieli, lecz czy. (AR)

Poczya ich pasja do sportu7 grudnia odby si III Klasowo-Rodzinny Turniej w Halowej PiceNonej o puchar dyrektora Publicznego Gimnazjum im. M. Rejew-skiego w Biaych Botach

W turnieju piki nonej udzia wzili rodzice, uczniowie i nauczyciele. Fot.

Nadesane

Celem takich obchodw jest przy-blienie spoeczestwu problemwosb niepenosprawnych, zarwnotych, u ktrych wystpuj ograniczenia w

prawidowym funkcjonowaniu, spowodo-

wane obnieniem sprawnoci fizycznej, jak i

psychicznej. To idealna okazja do zwiksze-

nia wiadomoci publicznej o korzyciach

pyncych z integracji z osobami niepeno-

sprawnymi.

Podczas uroczystoci nastpio take

otwarcie nowo dobudowanej cz Zakadu

Aktywnoci Zawodowej w Biaych Botach.

Wrd zaproszonych goci znaleli si wi-

cestarosta, Zbigniew uczak oraz dyrektor

Departamentu ds. Osb Niepenospraw-

nych Urzdu Marszakowskiego w Toru-

niu, Krystyna ejmo-Wysocka. Otwarciadokonali wjt gminy Biae Bota, Katarzyna

Kirstein-Piotrowska i przewodniczcy Rady

Gminy Biae Bota, Henryk Sykut. Obiekt

zosta powicony przez proboszcza parafii

w Murowacu ks. Ireneusza Kalaczysk

go. Kierownik ZAZ, Izabela Sut, wspl

z kierownikiem rodowiskowego Do

Samopomocy w Cielu, Michaem Borko

skim, wrczyli jego pracownikom specja

nagrody i podzikowania.

- Po rozbudowie zakad prezent

si okazale mwi wjt gminy Biae B

ta, Katarzyna Kirstein-Piotrowska. J

modernizacja bya konieczna. Dziki te

poprawiy si warunki lokalowe, co um

liwia rozszerzenie oferty zakadu. Obcho

Midzynarodowego Dnia Osb Niepen

sprawnych byy zatem doskona okazj

otwarcia jego nowo wybudowanej czci.

Podopieczni rodowiskowego Do

Samopomocy w Cielu, pod kierownictw

Michaa Borkowskiego, przygotowali okazji tej uroczystoci jaseka. Publiczn

wysoko ocenia przygotowany program

tystyczny, nagradzajc artystw gony

brawami. (A

Obchody MidzynarodowegoDnia Osb Niepenosprawnych

Mieszkacy gminy Biae Bota pamitaj otych, ktrzy musz mierzy si z przeciwno

ciami losu

Zporad specjalistw skorzystali miesz-

kacy gminy Biae Bota i okolic.Akcja odniosa duy sukces frekwen-

cyjny. Wzio w niej udzia blisko sto osb. Z roku na rok stowarzyszenie pozyskujecoraz wicej specjalistw, ktrzy bezpatnieudzielaj pacjentom porad. W tym rokumieszkacy powiatu skorzystali z usug or-topedy, chirurga, neurologa, lekarza medy-cyny rodzinnej oraz stomatologa. Ponadtow godzinach trwania akcji, od godz. 9:00 dogodz. 14:00, dyurowali te dietetyk, prote-tyk suchu, masaysta oraz pielgniarki mie-rzce cinienie, poziom cukru we krwi orazcholesterol. - Akcja zorganizowana zostaa na terenie

Szkoy Podstawowej im ks. Jana Twardo

skiego w Przykach mwi Pawe Zuehprezes stowarzyszenia i jeden z organizarw akcji. Odnotowalimy wiksze nipoprzednim roku zainteresowanie spotniem, nie tylko ze strony mieszkacw, arodowisk medycznych. Lekarze podchodli do pacjentw z du uwag, a jeli nie bw stanie pomc im na miejscu, to kierowich do odpowiednich palcwek. Dzikujeim serdecznie za wsparcie. Lekarze, w zwizku z tym, e akcj zganizowao Stowarzyszenie na Rzecz Rwoju Przyk, pochodzili z lokalnego rowiska. (A

Specjalici udzielili bez-patnych porad

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Przykzorganizowao 1 grudnia II MikoajkowNiedziel Medyczn

Nowa droga, czca miejscowo-ci Ciele i Kruszyn Krajeski, maszczeglne znaczenie dla mieszka-cw, ktrzy mog od teraz przemieszcza sipo trasie w odpowiednich warunkach. Dotej pory poruszanie si drogami gruntowy-mi, szczeglnie w okresie jesienno-zimo-wym, byo dla nich sporym wyzwaniem. Ceremonii otwarcia dokonali wsplniestarosta, Wojciech Porzych , wjt gminy, Ka-tarzyna Kirstein-Piotrowska, przewodnicz-cy Rady Gminy, Henryk Sykut oraz czonekpowiatowego zarzdu, Marek Staszczyk. Na uroczysto licznie przybyli rwnie

radni powiatu bydgoskiego, gminy BiaeBota oraz sotys soectwa Kruszyn Kraje-

ski, Jolanta Biesiada. - Nowo otwarty odcinek drogi powtowej powici proboszcz Parafii w Cipw. Matki Boej Bolesnej, ks. Wiesaw uczak dodaje wjt gminy, Katarzyna Kstein-Piotrowska. Po uroczystym otwarprzybyli gocie udali si do wietlicy w Clu, gdzie Koo Osiedlanki pod kierowntwem przewodniczcej, Zofii widwa, prgotowao poczstunek. Inwestycja zostaa zrealizowana prfirm SKANSKA, a budowa drogi powiawej bya wspfinasowana z budetu gmBiae Bota.

(A

Podruj w komfortowych

warunkach28 listopada odbyo si uroczyste otwarcieodcinka drogi powiatowej o dugoci 2,6 km


19/24

Gmina Biae BotaPoza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Rak zabi jej mam trzy latatemu. Krtko po tym porzucij partner, z ktrym wychowy-waa czwrk maych dzieci. Skoczy-y si jego pijackie awantury. Maluchy

nie musiay ju wicej chowa si poktach. Magorzata Bardoska z Bia-ych Bot jest samotn matk. Kobieta

o gobim sercu szczcia swych po-ciech pragnie bardziej ni wasnego.S jej caym wiatem, ktry omal nieeg w gruzach.

- Wprowadzia si rok temu - mwiGenowefa, ssiadka rodziny Bar-doskich. - Ale wcze-

niej jej domemby magazynprzerobionyna mieszka-nie. Panie,we panwychowajczwrkm a y c hdzieci w

a k i c hwarunkach.A z takim fa-cetem? Dzi-ki Bogu bezniego tu na Parkowej, maj judobrze...

le na pewno nie, ale dobrze wcale.edyny dochd Bardoskich to zasiki

przyznawane przez GOPS w BiaychBotach i moliwie najnisze alimenty

od ojca dzieci Ma-g o r zat y .Po zapace-niu wszyst-kich rachunkw nie starcza na wiele...Za 200 z miesicznie musi wyywi,ubra i zadba o zdrowie maluchw.

wiato pali si tylko, gdy zapadazmrok .Jakichkolwiek oszczdnocibrak. Pozostaje modli si, aby ad-nemu nie przytrafio si nieszczcie.Kobieta nie pi, gdy ktre z jej po-ciech ley chore w ku. Wybr mi-dzy jedzeniem a lekami zawsze jestrudny. Dlatego oszczdzania uczy je

od maego. Ojciec Waldek nie dawa

dobrego przykadu. Wszelkie zaskr-niaki szy na alkohol...- Dzieci wiedz, e musz szano-

wa ubranka i zabawki, bo nie mamypienidzy na nowe - smuci si Ma-gorzata Bardoska, nieco zawstydzo-na. - Tak naprawd wszystko mamy zdrugiej rki i nic w tym domu nie jestnasze...

Niech tata nie przychodzi

Magorzata yje w schludnym,wynajmowanym mieszkaniu wraz z

11-letni Roksan, 9-let-ni Natali, 6-letnimKarolem i 4-letniEmilk. Gdy tata

j opuszcza, miaanieco ponad roczek.

adna z trzech

dziewczynekn i e

bya"crecz-k ta-tu-

sia".Wtym roku odwiedzi ich jeden jedynyraz. Dzieci powitay go jak obcego. - Gdy pyta mnie przez telefon, czymode chc, eby je odwiedzi, proszmnie ebym si nie zgadzaa - wska-zuje Magorzata Bardoska. - Jest nambez niego lepiej. W domu jest wresz-cie cisza. Cae szczcie, e swoj zoWaldek wyadowywa na naczyniach...Nie kontrolowa si, by agresywny.Dzieci si go bay, ja te...Alkohol bydla niego waniejszy. Zdjcia Waldka

podary na strzpy. Marzenia maluchw s jej marze-niami. Sobie by odja, eby im po-

lepszy. Gdyby tylko byo z czego...Ubiera si skromnie, ale schludnie. Zbiuterii ma na piersi jedynie medalikz Matk Bosk, w ktrej czuje oparcie.Pierwsze kroki po burzliwym rozsta-niu z Waldkiem skierowaa do DomuSamotnej Matki w odowie. Pro-wadziy go siostry zakonne. Tam na-braa si i odbudowaa pewno siebiestamszon przez dawne-go partnera. Na twarzy kobie-ty nie widaani ladumakijau. Mimo to,co skrywa. al do

siebie

samej, e nie jest w stanie zapewnidzieciom bytu, jakiego by chciaa.Uczy je na wasnych bdach. - Szkoa jest najwaniejsza synu- Magorzata mawia tak do swojegosynka, ktry troch za szybko si znie-chca. - Bez niej nie znajdziesz pracy,

jak mamusia... Gdyby nawet pojawia si jakaoferta, Magorzata mogaby o niej tyl-ko pomarzy. Jej gromadka jest wcizbyt moda, eby dobra matka moga

spuci j z oka. Zreszt, za nic zro-bi tego by nie chciaa. S oczkiem wgowie kobiety. Powodem do dumy i

wzrusze. - Na szkolne przedstawienia bezchusteczek, nawet si nie ruszam... -przyznaje kobieta o agodnym wyrazietwarzy. - Staram si nie paka, ale cza-sem w nocy, gdy dzieci nie widz...

Mamo, a przyjdzie Mikoaj?

Na wrzeniowe zakupy podrczni-kw zbiera ju od maja. Poza rozpo-czciem roku szkolnego, najgorszymokresem s wita Boego Narodze-nia. - To trudny czas dla kadej ubogiej

rodziny - przyznaje pracowniksocjalny GOPS

w BiaychBotach.- PaniM a g o -r z a t ab a r d z ochciaa-

by zrobid z i e c i o m

niespodzian-k i speni

w s z y s t k i emarzenia

z listwdzieci dow. Mi-k o a j a .

Ale po-w i e d z -my sobieszczerze,

w jej sy-tuacji nie

moe sobie na to pozwoli. Kolacja Wigilijna nie bdzie oka-zaa. Na posklejanych, z kawakw,talerzach nie pojawi si karp w gala-recie, co najwyej bigos. Gwiazdor, jakco roku, musia zacisn pasa. By byoinaczej, chyba trzeba by cudu...Z cu-dw, Magorzata yczyaby sobie tylkopowrotu mamy, ktra spajaa ich carodzin. Odkd trzy lata temu zmarana raka, Bardoscy spdzaj wita we

wasnym gronie. Nikt z familii o nichsi nie troszczy.

Bez chusteczek nie da radyDzieci zdjcia z tat wyrzuciy z albumu. Nie chc go widzie, ani wspomina. Po tym jak zostawi je i ich matk nastaacisza, ale i bieda. Nikt nie tucze ju naczy. W tym domu pienidz oglda si dwa razy

Marcin Tokarz

Do konkursu przystpio 91uczestnikw z 19 szk pod-stawowych z powiatu bydgo-kiego i dzielnicy Bydgoszcz-Fordon.

Uczniowie z Biaych Bot godnie za-prezentowali swoj szko. Co roku zaj-muj najlepiej punktowane miejsca na

nych poziomach rywalizacji.Swj szczliwy dzie mia Karol

Plichta, ktry zaj pierwsze miejsce wpoziomie klas czwartych. Ucze, ktre-go opiekunem jest Elbieta Rohde, niekry radoci z sukcesu. Pawe Miszew-ski, pod opiek Joanny Dyczko, zajza trzecie miejsce w poziomie klaspitych. Sukces odniosa te uczenni-

ca, ktra rywalizowaa na szczeblu klasszstych, Julia Knop. Zajmujc pierw-

sze miejsce, daa swojemu opiekunowi,Elbiecie Rohde, powd do dumy. Po-dobnie Natan Mitros, ktry w rywali-zacji zaj trzecie miejsce, udowodniEwie Kieroskiej, e na pitk z mate-matyki zasuy ju dawno. - W konkursie nasza szkoa braa

udzia ju dziesity raz mwi Elbie-ta Rohde. Co roku uczniowie naszej

szkoy zajmuj w nim wysokie miejsca.W arytmetycznych zmaganiach wziliudzia uczniowie realizujcy indywidu-alny program nauczania z matematyki,poza Karolem Plicht. Z tymi uczniaminauczyciele pracuj na zajciach do-datkowych. Jeli cho-dzi o organizacj

konkursu, to zosta przeprowadzonysprawnie. Ma do przyjemn form,

wic dzieci ju wyraziy ch udziau wkolejnym roku. Niedugo mistrzowie arytmetykibd mieli okazj do potwierdzeniaswoich umiejtnoci. W styczniu we-zm udzia w Konkursie Matematycz-nym Pangea.

(AR)

Uczniowie z cyferkowym sukcesem7 grudnia odbya si 11. edycja Powiatowego Konkursu Matematycznego Mistrzowie Arytmetyki

NASZA AKCJA

Historia rodziny Bar-doskich nie mogapozosta bez odzewuredakcji Poza Bydgoszcz iCaritas. Dzieci napisay list dow. Mikoaja. Nie miay wiel-kich marze. Natalia nia orowym plecaku, Roksanachciaa znale pod choinklalk-wampira, Kacper pro-si o sterowany samochodzik,a Emilka chciaa si poczumam rowego bobasa. Spe-nilimy mae, dziecice ma-rzenia. Mioci, ktr odna-lelimy w wynajmowanymmieszkaniu w Biaych Botach,mona by obdzieli ca wie.Prezenty s tylko dodatkiemdo codziennoci. Wanym ipotrzebnym, bo przecie kto znas chciaby pozosta bez pre-zentu na wita. Wigilijny stnie bdzie w tym roku pusty.Na pewno znajdzie si na nimdodatkowe nakrycie dla nie-spodziewanego gocia.

Zapukalimy do drzwi ro-dziny Bardoskich kilka dniprzed witami. Atmosferwyczekiwania na przyjcie w.

Mikoaja czu byo w powie-trzu. Dzieci wiedziay, e tenich nie zawiedzie. W kocunapisay do niego list. Odrcz-ny. Zostawiy go pod podusz-k. Rano znikn. Z wielkiegoczerwonego worka wyskoczyyw sobot 14 grudnia wynioneprezenty. Worek by pkaty.w. Mikoaj postanowi dorzu-ci co od siebie, bo dzieci byygrzeczne.

Kierujemy podzikowaniaza wsparcie akcji dla CaritasDiecezji Toruskiej. Razempostaralimy si, eby nikt niepozosta w wita Boego Na-rodzenia sam. Nasza obecnonie musi by widoczna. Wane,eby dzieci bawic si zabaw-kami wiedziay, e s wane.Ich mama kocha je nad ycie.


20/24

Gmina Nowa Wie Wielka Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Jedni widz w tym zabaw, inni szale-stwo. Ale z zimna trzs si tylko ci, kt-rzy patrz. Nie dowierzaj, e z wasnejwoli mona pywa w temperaturze kilku-

nastu stopni poniej zera. Czonkowie Byd-

goskiego Klubu Morsw na miejsce swych

wodnych ablucji, upodobali sobie jezioro w

Pieckach. Aktywno jak promuj, wbrew

pozorom, ma pozytywny wpyw na zdrowie

i kondycj psychiczn. Cho pono bywa

uzaleniajca...

Termometr wskazywa 17 stopni mrozu.

Centrum Bydgoszczy, Wyspa Myska, a w

otaczajcej j wodzie pywao kilkunastu lu-

dzi ubranych jedynie w kostiumy lub slipki.

Przed kpiel siekier wykuli przerbel wzamarznitej powierzchni akwenu. Prze-

chodnie obserwowali ich jak mapy w klatce.

Wciekali si, e zgraja pnagich pywakw

miaa si i zaywaa relaksu, gdy oni trzli

si z zimna.

- Mj pierwszy kontakt z morsami wy-

glda podobnie - wspomina 43-letni Leszek

Melin, mieszkaniec Brzozy, ktry szuka

sposobu na wzmocnienie swojego orga-

nizmu przed przezibieniami. - Staem na

brzegu jeziora i patrzyem. Mimo ciepego

ubrania byem pewny, e nastpnego dnia

zapi jakie chorbsko. Uznaem, e tak

duej by nie moe. Tydzie pniej zali-

czyem pierwsz lodowat kpiel w yciu.

Od tego czasu Leszek Melin mia kon-

takt z wod, ktry dla wikszoci ludzi sko-

czyby si hipotermi. Najpierw pobladaby

skra i przeszy j dreszcze. Wargi stayby sisine, a ttno i oddech przyspieszone. Ciao

stopniowo opadaoby z si...Nie u morsw,

cho kady musi zna swoj wytrzymao.

Najlepsi wytrzymuj po p godziny w wo-

dzie o temperaturze kilkunastostopniowego

mrozu.

- Chciaem jak najszybciej przyzwyczai

si do lodowatej wody - tumaczy Brzozo-

wianin, ktry morsowanie praktykuje ju

o piciu lat. - Ubrany jedynie w slipki, w

lutym, przy temperaturze - 15 C, woziem

swoje crki na sankach. Ludzie gapili si jak

na wariata, a ja po prostu hartowaem swj

organizm. Mogem turla si po niegu i

wcale przy tym nie marzn...

Adrenalina grzeje od rodka

Wkraczaj do akcji, gdy wikszo ludzi

koczy kpiele na powietrzu. Ich sezon za-

czyna si w padzierniku, a koczy w kwiet-

niu. Jednak morsy s w swoim ywiole do-

piero gdy mrz spowalnia oddech, a woski

w nosie zaczynaj zamarza.

- Organizm nie jest gupi - mwi Ma-

gorzata Zieliska, gwna koordynatorka

Bydgoskiego Klubu Morsw, ktra morso-

wa zacza w styczniu, gdy wod skuwa

gruby ld. - By przetrwa taki szok, musi

wydziela odpowiednie hormony. Adrena-

lina grzeje od rodka. Im mniej si jej wy-

dzieli, tym wiksza szansa, e dany kandydat

na morsa zniechci si po pierwszym razie.

Dlatego zachcam wszystkich do rozpocz-

cia tej przygody w najbardziej ekstremal-

nych warunkach, w jakich to moliwe. Nie

byo jeszcze takiej temperatury, ktra by nas

wystraszya.

Zacz moe kady, w dowolnej chwili.

O ile nie choruje na nadcinienie, padaczk

lub nie ma wady serca. Wystarczy wzi ze

sob termos z gorc herbat, buty na w

cie do wody i dobrze si rozgrza. - Jeszcze nikt kto przestrzega regula

nu, nie znalaz si w niebezpiecznej sytuac

zapewnia Magorzata Zieliska. - O naszy

kpielach uprzedzamy suby ratowni

Dotychczas odbyway si trzy razy w tyg

dniu. W rod i sobot na Wyspie Mysk

w niedziel w Pieckach. Nowozatrudnien

tym roku pracownicy Urzdu Miasta B

goszczy jeszcze nas nie znaj. Dlatego wc

jestemy na etapie uzyskiwania stosow

zgody na kpiel w Mynwce. Jak na ra

cieszymy si ze spotka w Pieckach.

Pretekstem do morsowania jest ka

wito w kalendarzu. Miny czonkw By

goskiego Klubu Morsw wygldaj jak

podpisali doywotni kontrakt na umiec

ze swoim fotografem.

Tak naprawd nie znam adnego smnego morsa... - przekonuje Magorzata Z

liska, a jej oczy wiec si na myl, e zb

aj si mrozy.

To otwiera umys

Dla Rafaa Idziorka, pierwszym imp

sem do morsowania by program tele

zyjny o Japoczykach, zim kpicych

w wodospadzie. Stwierdzi, e daby te

rad. Wprawdzie wodospadw w nasz

regionie nie znalaz, ale pozna czonk

Bydgoskiego Klubu Morsw.

- Czekam na spotkania na Wyspie M

skiej - mwi 37-letni pszczelarz. - Lodow

kpiele pobudzaj nie tylko organizm,

i umys. Po nich czowiek wrzuca kole

bieg. Tak sobie myl, e zim, gdy nie

soca, czowiek potrzebuje zastpczebodca. adna ilo kawy nie da takie

kopa, jak morsowanie.

Marcin Tokarz

Maj immunitet na hipotermiDla nich sezon na kpiele pod goym niebem trwa cay rok. Najwicej wrae dostarczaj te, ktre bez rozgrzewki skoczyybsi szokiem termicznym. Morsom niestraszna nawet zamarznita woda

By morsem, to nieatwa sztuka. Wchodzenie do jeziora w styczniu wielu nie mieci si w gowie. Fot.Nadesane

Tak, pomagam! to OglnopolskaZbirka ywnoci, w ktr w-czaj si diecezjalne koa Caritas.Wolontariusze organizacji zbieraj pro-dukty z dugim terminem wanoci. Na-

stpnie przygotowuj witeczne paczkidla najuboszych. 6 i 7 grudnia byli obecniw Brzozie. To wanie tu Parafialny Zespwraz ze Szkolnymi Koami Caritas doko-na zbirki ywnoci. Akcja stanowi due wsparcie dla pla-cwek opiekuczych w caej Polsce, m.in.stowek jadodajni dla ubogich, punk-tw interwencji kryzysowej oraz domwdla bezdomnych. Nale do nich, takewietlice socjoterapeutyczne, bursy dlamodziey oraz orodki dla osb uzale-nionych. W tym roku do pomocy zgosiosi trzydziestu wolontariuszy z Parafial-nego Zespou Caritas przy Parafii NMPKrlowej Polski w Brzozie i Szkolnych KCaritas. W dniach 6 i 7 grudnia zebrali 320kg ywnoci w sklepach SALER i ABC. - Pragn gorco podzikowa wszyst-kim za udzia w akcji Tak, pomagam! -

mwi Andrzej Kubiak, przewodniczcyParafialnego Zespou Caritas w Brzozie.- Nie tylko wolontariuszom i darczycom,ale rwnie wacicielom sklepw, w kt-rych prowadzona bya zbirka. - Ta akcjapiknie pokazuje, e nie trzeba by boga-tym, by pomaga innym. Dobre serce, ch-ci i mio do bliniego, to wszystko, czegotu trzeba. Zima, to trudny okres dla kadego

godujcego. Bez wsparcia osb trzecich

mog jej przetrwa. Jnak s wrnas ludzie, krym ich los

jest obojtny. - Chcoby si, nikt nie mumartwi sito, co zje stpnego d- wskazuje Adrzej Kub- To oczywi

niemoliwe. Ale im wicej osb uyim swych rk do pomocy, tym mniej dzi bdzie cierpiao. Dlatego zachcwszystkich do wsppracy przy kolejnyzbirkach. Drzwi do wsplnoty wspierajcychzawsze otwarte na ocie. Nie trzeba wiby z czystym sumieniem powiedzie: tpomagam.

(M

Nie zabrako dobrych sercIch praca bdzie radoci dla godujcych. Powicili swj czas i ener-gi, by napeni puste odki. Nie oczekuj niczego w zamian. Wolzachca do pomocy tym, ktrzy najbardziej jej potrzebuj


21/24

Gmina Dbrowa ChemiskaPoza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Jaki jest bilans tegorocznej dziaalnociGOKiS-u?

Jeeli chodzi o imprezy zaplanowane,to wszystko poszo zgodnie z planem.Powiedziaabym, e nawet mielimy nad-wyk wydarze w stosunku do naszychplanw. Do sukcesw na pewno zaliczy-my turniej gmin powiatu bydgoskiego,ktry chcemy kontynuowa w kolejnychlatach. Bardzo mnie cieszy sukces cha-rytatywnego koncertu Anielska do.Oczywicie warto wspomnie tu o tra-dycyjnych gminnych mikoajkach, dniudziecka czy boonarodzeniowym kon-kursie na st wigilijny. Nie udao si nie-stety utworzy teatrzyku kukiekowego imaych form oraz rozpocz zaj z in-struktorami. Ciesz si jednak, e miesz-kacy naszej gminy si otwieraj i nawet

jeli wydarzenie jest w jednym miejscu, tozjedaj si wszyscy.

Ta ostatnia kwestia bya jednym z gw-nych wnioskw po forum kultury, ktreodbyo si w rok po rozpoczciu dziaal-noci przez GOKiS.

Dokadnie, ale niestety przeszkods fundusze. Naszym jedynym rdemutrzymania s rodki gminne oraz oka-

zjonalnie mamy wsparcie sponsorwprzy okazji gminnych imprez. Naleypamita, e mamy jeszcze na utrzyma-niu wietlice gminne. Bij si z myl, abyw niektrych miejscach ograniczy ichdziaalno, bo czsto na zajciach poja-wia si jedna osoba. Lepiej zmniejszy ichczstotliwo, ale rzadziej organizowaco bardziej efektywnego. Statystyki s wtym wypadku nieubagane.

Jak w takim razie bdzie wyglda rok2014?

Bdziemy walczy projektowo o pie-nidze na wspomniane plany. Chcia-abym take rozszerzy dziaalno ce-ramiczn, doda troch asortymentu izainicjowa nowe rodzaje zaj, np. wy-palanie drewna. Mam nadziej, e udasi take rozpocz zajcia dla dzieci zdysleksj. Zanim to jednak nastpi czekaspotkanie wigilijne w Czemlewie oraz za-bawa sylwestrowa. Z tej okazji chciaabymyczy wszystkim Czytelnikom zdrowia,bo to najwaniejsze, mioci, bo to sensycia, wiary, bo pozwala przetrwa trud-ne chwile i nadziei, bo wtedy niemoliwestaje si moliwe.

Kultura na plusieO mijajcym roku i planach na przysze mie-sice z Dorot Ratajczak, dyrektorem Gmin-nego Orodka Kultury i Sportu, rozmawiaukasz Piecyk

Historia pasj si toczy

Na swoim koncie ma 200 samo-dzielnie wydanych publikacji,a jego drzewo genealogiczneiga 1403 roku. Dla Jerzego wietli-

ka tony akt, dokumentw i ksiek tochleb powszedni. Jego hobby okazaoi jednak niepodwaalnym rdem

wiedzy historycznej o gminie i powie-cie.

Zanim przeszed ponad 20 lat temuna emerytur, by nauczycielem. Wy-kadanie historii uczniom jednak wadnym wypadku go nie interesowao.W szkole wyjania modziey dziaa-nie ukadu krwiononego czowieka

ub omawia budow pierwotniakw.Pod jego okiem powstaway take r-kodziea. Zdolnoci zobowizuj, wicwasnorcznie zrobiona lampa stojcaw kcie subtelnie rozwietla pokj.

- Bo hobby polega na tym, aby robikompletnie co innego - kwituje Jerzywietlik, ktry jest z wyksztacenia in-ynierem rolnictwa. - Za mj pierwszyaz z histori mog uzna zapisanie si

do Towarzystwa Numizmatycznego w1960 roku.

Dziewi lat pniej wstpi do To-warzystwa Heraldyczno-Genealogicz-nego, w ktrym dziaa do dzisiaj. Nadobre zaczo si jednak, gdy 82-letniegionalista z Ostromecka przeszed

21 lat temu na emerytur. Od tego

momentu jest staym bywalcem Pa-twowego Archiwum w Bydgoszczy,

bibliotek i innych instytucji, ktre zbie-aj regionalne dokumenty. Dzisiaj ma

w domu 200 publikacji, ktre napisa iwasnym kosztem wyda. Dotycz onenie tylko rodzinnej gminy, ale takeDobrcza, Koronowa, Sicienka, BiaychBot czy Osielska. Jerzy wietlik szcze-glnie duo pracy woy w opracowa-nie historii szk w regionie. Jego ar-chiwum obejmuje 80 placwek. Sporoz nich swoje jubileusze witowao napodstawie tyche informacji. Wszystkoe oprawia na prasie introligatorskiej z

XIX wieku. Ponad 100 artykuw uka-

zujcych si na amach lokalnej prasytake mwi samo za siebie.

- ona mnie ju powoli przeganiaz tym wszystkim - mieje si autor. -Moje prace s we wszystkich zaktkachdomu.

Jak na fascynata historii przystao,take jego dom ma bogat przeszo,bo w budynku w pobliu kocioa wOstromecku miecia si siedziba pocz-ty dyliansowej, ktra czya Berlin zKrlewcem. Ciekawostek w pracachJerzego wietlika moemy przeczytawicej. Nie kady w kocu wie, e spo-ro wsplnego z Gzinem mia ZygmuntKrasiski. To wanie w rejonie Dbro-

wy Chemiskiej swoje pocztki miaaBiblioteka Krasiskich.

Mieszkaniec Ostromecka ma wswoim dorobku jednak kilka szczegl-nych osigni i zbiorw. Jego perekjest elementarz z 1938 roku, z ktregosam korzysta. Mimo e ksieczknadgryz zb czasu, to Jerzy wietlikwci j dumnie prezentuje. Sporyudzia mia take przy tworzeniu boga-to ilustrowanego albumu Ostromecko- cztery pory roku. Nie do przecenieniajest take wkad w organizacj 775-le-cia Ostromecka. Ogrom pracy woytake we wsptworzenie drzewa gene-alogicznego swojej rodziny. Najstarsze

zapiski o czonku rodziny wietlikwpochodz z 1460 roku i ich autorem jestsam Jan Dugosz.

Wysiek mieszkaca Ostromeckazosta doceniony. Na wniosek starostybydgoskiego minister kultury i dzie-dzictwa narodowego pod koniec li-stopada przyzna Jerzemu wietlikowioraz szeciorgu innym osobom odzna-k Zasuony dla Kultury Polskiej.

Jerzy wietlik jest szczeglnie dumny z elementarza z 1938 r.

Odznaka Zasuony dla Kultury Polskiej dla mieszkaca Ostromeckatylko potwierdzia jego zaangaowanie w dokumentowanie historii gminy

ukasz Piecyk

Fot.ukasz Piecyk


22/24

Solec Kujawski Poza Bydgoszcz www.pozabydgoszcz.pl Poniedziaek, grudnia r.

Skaone spadkobierstwo nasycalniW Solcu Kujawskim przez wiele lat nie wiedziano, co zrobi z terenem, na ktrym odnale mona ca tablic Mendele

jewa. Prace trwaj od kilku miesicy. W planach jest budowa kortw i stadionu

Osiem lat temu przestaa istniejedna z najstarszych w kraju na-sycalni podkadw kolejowych.Pozostawia po sobie ponad 16 hektarwskaonych gruntw. Trwa rekultywacjaterenu. Wacicielem gruntu jest gmina.By mg on posuy na cele inwestycyjne,najpierw trzeba ziemi wypra. Firma Prote prowadzi proces rekul-tywacji. Pierwsze dziaania, ktre zostaypodjte w Solcu Kujawskim, polegay naogrodzeniu terenu, wykonaniu drg dojaz-dowych i stworzeniu zaplecza. Trzeba byodoprowadzi prd i kanalizacj. Firmie

udao si zlikwidowa stalowy zbiornik

poza bydgoszcz nr 10

Documents