Velimir Radlovaki Poslovna informatika

1

1. Uvod u raunarsku grafiku Grafika se najjednostavnije moe definisati kao predstavljanje informacija

pomou slika, boja i oblika. Raunarska grafika je oblast raunarstva koja se

bavi izuavanjem metoda za sintezu i manipulaciju digitalnih grafikih

sadraja.

Istorijat razvoja raunarske grafike: 1951. prikazan crte na raunarskom

monitoru; 1957. prva obraena fotografija na raunaru; 1959. prvi softver

za crtanje; 1961. prva video igrica

Raunarska grafika ima iroku primenu u svim oblastima ljudskog delovanja:

Nauka, obrazovanje, umetnost itd.

Industrija, arhitektura, dizajn, itd.

Internet, film, televizija, tampa, itd.

Podele raunarske grafike prema razliitim kriterijumima:

2-D ili 3-D (prema dimenzionalnosti grafikih sadraja)

Dinamika ili statika (prema dinaminosti grafikih sadraja)

Rasterska ili vektorska (prema gradivnim elementima)

Interaktivna ili neinteraktivna (sa ili bez uea oveka u kreiranju i

izmeni grafikih sadraja)

Velimir Radlovaki Poslovna informatika

2

1.1. Hardver za raunarsku grafiku

Danas je svaki raunar u nekoj meri opremljen hardverskim komponentama

neophodnim za rad sa raunarskom grafikom. Grafiki adapter ima osnovni

zadatak da generie niz izlaznih slika na monitor raunara. Moe biti izveden:

kao dodatna kartica sa grafikim procesorom i memorijom (dedicated),

sa grafikim procesorom na matinoj ploi (on-board) koji deli

operativnu memoriju sa centralnim procesorom,

ili sa grafikim procesorom integrisanim u sklopu centralnog procesora

(integrated).

Napomena: softver za raunarsku grafiku za napredne poslove (npr. 3-D rendering),

zahteva grafike kartice, veliku procesorsku snagu i mnogo memorije.

Monitor prikazuje niz slika koji stie iz grafikog adaptera. Osnovna podela

monitora je na monitore sa katodnom cevi (Cathode Ray Tube CRT) koji

izlaze iz upotrebe i na TFT-LCD monitore (Thin Film Transistor Liquid Crystal

Display).

Kao ulazni ureaji za rad sa raunarskog grafikom koriste se i klasini ulazni

ureaji (tastatura i mi) i neki specifini (grafike table, ekrani na dodir i dr.).

Izvori grafikog sadraja danas su najee digitalne kamere i skeneri.

Digitalna kamera belei slike i video zapise u digitalnom formatu. Veina

kamera danas jeste digitalna, a pored fotoaparata i video-kamera, nalazi se

i u mobilnim telefonima, laptop raunarima, itd. Skener kreira digitalne

slike, optiki skenirajui fotografije, dokumenta, rukopise, itd.

Velimir Radlovaki Poslovna informatika

3

1.2. Softver za raunarsku grafiku

Grafiki softver slui za obradu digitalnih grafikih sadraja na raunaru.

Prema nameni, grafiki softver moemo podeliti na:

Softver za rastersku grafiku

o Adobe Photoshop

o Corel PHOTO-PAINT

o GIMP

o Windows Paint

Softver za vektorsku grafiku

o Adobe Illustrator

o Corel DRAW

o Inkscape

o LibreOffice Draw

Softver za 3-D modeling, animacije i rendering

o 3DS MAX

o MAYA

o LightWave

o Blender

Softver za 2-D/3-D tehniko crtanje i dizajn (CAD)

o AutoCAD

o SolidWorks

o Pro/ENGINEER

o CATIA

Pregledai slika (sa osnovnim funkcijama za editovanje)

o Windows Picture and Fax Viewer

o Google Picasa

o ACDSee

o IrfanView

Velimir Radlovaki Poslovna informatika

4

1.3. Rasterska grafika

Rasterska slika sastoji se iz pravougaone mree piksela.

Piksel je najmanji element rasterske slike koji ima svoj poloaj (koordinate

x,y), nijansu boje i intenzitet osvetljenosti.

Rezolucija odnosno veliina rasterske slike odreena je brojem piksela po

irini slike pomnoen sa brojem piksela po visini slike.

Na primer: 3072 * 2048 = 6291456

Rezolucija rasterske slike esto se izraava u megapikselima.

Na primer: 6291456 piksela 6 megapiksela

Napomena: termin rezolucija u raunarskoj grafici moe se odnositi i na: kvalitet

prikaza slike na ekranu (gustina piksela - Pixels Per Inch - PPI) ili na kvalitet tampe

slike ili skeniranja slike (gustina taaka - Dots Per Inch - DPI).

1.4. Vektorska grafika

Vektorski crte formira se korienjem geometrijskih elemenata (taka,

linija, kriva, elipsa, poligon i dr.) zasnovanih na matematikim izrazima.

Na taj nain se slika moe neogranieno zumirati bez gubitka kvaliteta.