polski generalny sonda ż społeczny 1992 - 2010 · cytaty dotyczące bezpośrednio ... samoocen...

657
Polski Generalny Sondaż Spoleczny 1992 - 2010 Dokumentacja badania PGSS Instytut Studiów Spolecznych im. Profesora Roberta B. Zajonca Uniwersytet Warszawski Stawki 5/7 00-183 Warszawa tel. (+4822) 8315153, fax (+4822) 8314933 http://www.iss.uw.edu.pl/ http://pgss.iss.uw.edu.pl/ http://www.ads.org.pl/ Warszawa 2013

Upload: danghanh

Post on 01-Mar-2019

214 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Polski Generalny Sonda Spoeczny 1992 - 2010

Dokumentacja badania

PGSS

Instytut Studiw Spoecznych im. Profesora Roberta B. Zajonca

Uniwersytet Warszawski Stawki 5/7

00-183 Warszawa

tel. (+4822) 8315153, fax (+4822) 8314933 http://www.iss.uw.edu.pl/ http://pgss.iss.uw.edu.pl/ http://www.ads.org.pl/

Warszawa 2013

Instytut Studiw Spoecznych im. Profesora Roberta B. Zajonca Uniwersytet Warszawski

Instytut Studiw Spoecznych (ISS UW) utworzony zosta w styczniu 1991 roku jako niezalena

jednostka badawcza Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie porozumienia pomidzy Uniwersytetem Warszawskim i Uniwersytetem Michigan. W wyniku tego porozumienia ISS zosta afiliowany przy Institute for Social Research, University of Michigan, Ann Arbor.

ISS jest jednostk w gwnej mierze samo finansujc si poprzez subwencje i kontrakty z krajowymi i

midzynarodowymi fundacjami, korporacjami i polskim rzdem. Wikszo projektw jest finansowana przez Komitet Bada Naukowych i Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego.

Do zada Instytutu naley midzy innymi promocja w Polsce nowoczesnych bada spoecznych o

charakterze interdyscyplinarnym i midzynarodowym, majcych istotne znaczenie teoretyczne i aplikacyjne. Chodzi o stworzenie stymulujcego intelektualnie rodowiska naukowego i sprawnych ram techniczno-organizacyjnych dla realizacji duych, zoonych projektw badawczych w naukach spoecznych, a zarazem o zapewnienie najwyszych standardw metodologicznych dla owych bada. W tym zakresie Instytut cile wsppracuje z czoowymi orodkami naukowymi realizujcymi badania spoeczne oraz zajmujcymi si archiwizacj wynikw bada w Polsce i w innych krajach. ISS jest z czonkiem Inter-University Consortium for Political and Social Research oraz midzynarodowego projektu International Social Survey Programme, skupiajcego 45 krajw.

Strategi i zadania Instytutu Studiw Spoecznych ustala rada naukowa ISS UW. Instytut dzieli si na

orodki badawcze, ktrych dziaalno jest nakierowana na problemy specyficzne dla poszczeglnych dziedzin nauk spoecznych. S to nastpujce orodki:

Orodek Bada Socjologicznych Orodek Bada Psychologicznych Orodek Badania Ukadw Zoonych Orodek Bada na Migracjami Orodek Bada Ekonomicznych Orodek Bada Politycznych Zesp Bada nad Socjalizacj Interdyscyplinarny Zesp Bada nad Spoecznymi Problemami Pci

Instytut Studiw Spoecznych im. Profesora Roberta B. Zajonca, Uniwersytet Warszawski ul. Stawki 5/7

00-183 Warszawa telefon (+4822) 8315153

fax (+4822) 8314933

[email protected] http://www.iss.uw.edu.pl/ http://pgss.iss.uw.edu.pl/

http://www.ads.org.pl/

Polski Generalny Sonda Spoeczny 1992 - 2010

Struktura skumulowanych wynikw badania

Dane i dokumentacja przedstawione w tym opracowaniu zostay

przygotowane, zintegrowane i obliczone przez zesp:

Bogdan Cichomski Kierownik Programu PGSS Tomasz Jerzyski

Marcin Zieliski [email protected]

[email protected] http://pgss.iss.uw.edu.pl/

http://www.ads.org.pl/

Program realizowany jest w Instytucie Studiw Spoecznych

Uniwersytetu Warszawskiego

Program PGSS jest finansowany ze rodkw na badania statutowe Instytutu Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego

przyznanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego

Wzr cytowania danych z badania PGSS: Dokumenty i publikacje, w ktrych autorzy korzystaj z danych PGSS - samodzielnie opracowanych na bazie zbioru danych - powinny zosta opatrzone nastpujcym odwoaniem:

Bogdan Cichomski (kierownik programu), Tomasz Jerzyski, i Marcin Zieliski. Polskie Generalne Sondae Spoeczne: skumulowany komputerowy zbir danych 1992-2010. Instytut Studiw Spoecznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2013.

Cytaty dotyczce bezporednio niniejszego opracowania (np. cytowanie rozkadu odpowiedzi na pytanie, brzmienia pytania, czy przywoanie podanych tu informacji na temat programu lub procedury badawczej) powinny zosta opatrzone nastpujcym odwoaniem:

Bogdan Cichomski (kierownik programu), Tomasz Jerzyski, i Marcin Zieliski. Polskie Generalne Sondae Spoeczne: struktura skumulowanych wynikw bada 1992-2010. Instytut Studiw Spoecznych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2013.

SPIS TRECI Polski Generalny Sonda Spoeczny: zaoenia i realizacja programu

Struktura zmiennych i kody specjalne PGSS 1992-2010

Lista zmiennych wedug lat badania PGSS 1992-2010

Aneksy:

A. Dobr prby i metoda waenia danych

B. Eksperymenty metodologiczne PGSS

C. Midzynarodowa Klasyfikacja Zawodw, ISCO 1988

D. Europejska Klasyfikacja Dziaalnoci (EKD, GUS 1994)

E. Klasyfikacja Gospodarki Narodowej (KGN, GUS 1986)

F. Suplementy tematyczne PGSS 2002 - 2008

Narzdzia bada:

Kwestionariusze PGSS

Kwestionariusz wywiadu PGSS 1997 A+B

Kwestionariusz wywiadu PGSS 1999 A+B

Kwestionariusz wywiadu PGSS 2002 A+B

Kwestionariusz wywiadu PGSS 2005

Kwestionariusz wywiadu PGSS 2008

Kwestionariusz wywiadu PGSS 2010

Kwestionariusze badania International Social Survey Programme (ISSP)

ISSP 1991 Religijno I

ISSP 1992 Nierwnoci spoeczne II

ISSP 1993 rodowisko naturalne

ISSP 1994 Rodzina i praca kobiet II

ISSP 1994 Suplement: Dowiadczenia seksualne

ISSP 1995 Tosamo narodowa I

ISSP 1996 Rola rzdu III

ISSP 1997 Postawy wobec pracy II

ISSP 1998 Religijno II

ISSP 1999 Nierwnoci spoeczne III

ISSP 2001 Systemy wsparcia spoecznego

ISSP 2002 Rodzina i praca kobiet III

ISSP 2003 Tosamo narodowa II

ISSP 2004 Spoeczestwo obywatelskie

ISSP 2006 Rola rzdu IV

ISSP 2007 Czas wolny i uprawianie sportw

ISSP 2008 Religijno III

ISSP 2009 Nierwnoci spoeczne IV

Odpowiedzialno naukowa wymaga, aby

cay proces badawczy odbywa si w penym wietle, tak aby kadej osobie

kompetentnej umoliwi jego kontrol ()

Stanisaw Ossowski

Polski Generalny Sonda Spoeczny: Zaoenia i realizacja programu bada

W 1997 roku Bogdan Cichomski otrzyma Nagrod im. Stefana Nowaka

z dziedziny metodologii nauk spoecznych za

zainicjowanie, koncepcj i kierownictwo programu badawczego POLSKI GENERALNY SONDA SPOECZNY

Polski Generalny Sonda Spoeczny: Zaoenia i realizacja programu bada

1. Cele Polskiego Generalnego Sondau Spoecznego (PGSS)

Polski Generalny Sonda Spoeczny od 1992 roku jest staym programem bada statutowych Instytutu Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego, finansowanym przez Komitet Bada Naukowych / Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyszego.

Oglnym celem PGSS jest systematyczny pomiar trendw i skutkw zmian spoecznych w Polsce. Problematyka PGSS obejmuje badanie indywidualnych postaw, cenionych wartoci, orientacji i zachowa spoecznych, jak rwnie pomiar zrnicowania spoeczno-demograficznego, zawodowego, edukacyjnego i ekonomicznego reprezentatywnych grup i warstw spoecznych w Polsce. Coroczny, a od 1997 roku dwu-trzy letni, cykl powtarzania bada, zachowujcych porwnywalne standardy metodologiczne i identyczne wskaniki, umoliwia systematyczn analiz trendw spoecznych. Pod tym wzgldem PGSS jest unikalnym programem badania zmian systemowych w Polsce. Dane PGSS z lat 1992-2002 pochodz z indywidualnych wywiadw z oglnopolsk, reprezentatywn prb dorosych czonkw gospodarstw domowych, za dane od 2005 roku z wywiadw uzyskanych od osb wylosowanych z bazy PESEL. Zintegrowany zbir danych PGSS z lat 1992-2010 obejmuje 17497 respondentw oraz blisko 1680 zmiennych (w tym okoo 500 jest powtarzanych w kolejnych latach).

Istotnym celem programu jest niekomercyjne udostpnianie zbiorw danych i dokumentacji metodologicznej PGSS spoecznoci badaczy i studentom z nauk spoecznych w Polsce oraz kadej zainteresowanej osobie i instytucji. T unikaln misj profesjonaln PGSS spenia na trzy sposoby. Po pierwsze, zintegrowane dane i dokumentacja s udostpniane bezporednio po opracowaniu wynikw kolejnego badania PGSS. Po drugie, zbiory danych s przygotowywane w takiej postaci, aby kady badacz mg je bez trudu samodzielnie przetwarza, stosujc standardowe programy analiz komputerowych i statystycznych. Po trzecie, Instytut Studiw Spoecznych (ISS) opracowuje i udostpnia dodatkowe programy i narzdzia wspomagajce wyszukiwanie wskanikw i zmiennych z penego zbioru danych PGSS. Zintegrowane dane z lat 1992-2010, dokumentacja metodologiczna oraz programy wspomagajce s dystrybuowane na standardowych nonikach elektronicznych (CD-ROM). S one rwnie udostpniane na internetowych stronach Instytutu Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego (www.iss.uw.edu.pl ) oraz na stronach oglnopolskiego Archiwum Danych Spoecznych (ADS), powoanego w 2003 roku w ramach wsppracy Instytutu Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego z Instytutem Filozofii i Socjologii PAN (www.ads.org.pl ).

Kolejnym celem PGSS jest dostarczanie badaczom w Polsce danych i wskanikw bezporednio porwnywalnych z wynikami bada w innych krajach. Tego rodzaju dane nabieraj szczeglnej wartoci poznawczej i diagnostycznej wwczas, gdy prbujemy zrozumie mechanizmy i skutki zmian spoecznych w Polsce przez porwnawcze odniesienia do innych spoeczestw. Program PGSS realizuj t misj na trzy sposoby. Po pierwsze, od 1992 roku do PGSS doczane s rnorodne moduy problemowe z midzynarodowych bada International Social Survey Programme (ISSP), realizowanych obecnie w 45 krajach. Niektre moduy ISSP s powtarzane co kilka lat, co umoliwia midzykrajowe analizy porwnawcze take w dynamicznej - czasowej - perspektywie. Zintegrowany zbir danych PGSS 1992-2010 zawiera okoo 600 wskanikw z midzynarodowych bada ISSP. Wyniki tych bada s udostpniane zarwno przez ISS i ADS, jak i przez midzynarodowe archiwa danych spoecznych. Po drugie, w wyniku wsppracy z amerykaskim General Social Survey (GSS, National Opinion Research Center, University of Chicago) i niemieckim, oglnokrajowym programem bada sondaowych (ALLBUS, Zentrum fur Umfragen, Methoden und Analysen, Mannheim), do PGSS wprowadzono wybrane bloki pyta i wskanikw bezporednio porwnywalnych z wynikami powtarzalnych bada GSS i ALLBUS. Badacze zainteresowani midzykrajowymi analizami porwnawczymi znajd w dokumentacji PGSS

szczegowe instrukcje wyszukiwania i analizy porwnywalnych danych. Po trzecie, od 1992 roku pena dokumentacja metodologiczna i systemowa PGSS s opracowywane take w jzyku angielskim. Dziki temu dane i wyniki PGSS stay si dostpne midzynarodowej spoecznoci badaczy. Znalazy si rwnie w sieci midzynarodowych archiww danych spoecznych (min. w Inter-University Consortium for Political and Social Research, University of Michigan, Ann Arbor oraz w ZentralArchiv, Uniwersytet w Kolonii).

W 1997 roku rozszerzono metodologiczny program PGSS o realizacj systematycznych eksperymentw, powiconych testowaniu rnic w budowie kwestionariusza, w treci zadawanych pyta i w konstrukcji skal odpowiedzi. W PGSS 1997, 1999 i 2002 zrealizowano cztery rodzaje eksperymentw, ktrymi objto trzydzieci zmiennych (por. Aneks B). Kontynuujc ten program w kolejnych latach i udostpniajc dane i wyniki eksperymentw caej spoecznoci badaczy, PGSS pragnie wnie wkad do refleksji nad metodologi bada sondaowych i efektami poznawczymi stosowanych narzdzi pomiaru.

W 2002 roku rozszerzono rwnie formu wsppracy PGSS z innymi orodkami naukowymi w Polsce.

Polega ona na wydzieleniu w kwestionariuszach PGSS wolnej przestrzeni dla jednorazowych moduw tematycznych, zgaszanych przez zespoy badaczy w Polsce i pokrywajcych koszty jego realizacji z wasnych funduszy badawczych. W 2002 roku do programu PGSS wczono bateri wskanikw i pomiarw psychologicznego funkcjonowania jednostki w warunkach zmian systemowych w Polsce, zaprojektowanych przez zespoy badaczy ze Szkoy Wyszej Psychologii Spoecznej w Warszawie (T. Klonowicz, A. Eliasz i R. Cielak oraz J. Trzebiski, M. Drogosz i M. Ziba). Z kolei, w 2005 roku do programu PGSS wczono bateri zmiennych do pomiaru zwizkw midzy zachowaniami codziennymi a wag ciaa respondentw (G.Wieczorkowska i A.Eliasz, por. Aneks S2) za w 2008 roku - wskaniki postaw prospoecznych, samoocen wasnego ycia i zaufanie wobec ludzi (J, Grzelak, Wydzia Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego; por. Aneks F) .

2. Problematyka PGSS

Problematyka PGSS obejmuje gwne nurty zainteresowa polskiej i wiatowej czowki badaczy z

rnych dyscyplin empirycznych nauk spoecznych: socjologii, psychologii spoecznej, nauk politycznych i ekonomii. Jest rwnie bliska zainteresowaniom praktykw ledzcych procesy przeksztace systemowych w Polsce i analizujcych ich skutki. W obrbie powtarzanej od 1992 roku problematyki, w PGSS znalazy si nastpujce bloki zagadnie:

Charakterystyki spoeczno-demograficzne badanych, obejmujce rwnie ekologi spoeczn i mobilno geograficzn, struktur rodziny i maestwa. Do tej grupy naley zaliczy take wskaniki indywidualnych postaw, zogniskowanych na problemach ycia rodzinnego i maestwa, sytuacji kobiety; aborcji, ycia seksualnego oraz na uznawanych wartociach wychowawczych.

Pooenie w systemie stratyfikacji i nierwnoci spoeczne:

a) Pozycja zawodowa i aktywno na rynku pracy. Do pomiaru pozycji zawodowej respondenta wykorzystano midzynarodowe i polskie standardy klasyfikacji zawodw oraz przypisane im skale prestiu spoecznego i pozycji ekonomicznej. Z kolei, miejsce pracy respondenta jest charakteryzowane przez sektory wasnoci, brane i gazie gospodarki oraz wielko i terytorialn lokalizacj przedsibiorstw. Osobne zmienne diagnozuj dowiadczenia i okresy bezrobocia. Wskaniki charakteryzujce pozycj zawodow respondenta (i wspmaonka) s powtarzane w opisie pozycji zawodowej jego rodzicw, co umoliwia badanie procesw ruchliwoci spoeczno-zawodowej (w tym mechanizmw awansu i degradacji) w przekroju midzypokoleniowym. W 1997 roku do PGSS wprowadzono dane o pozycji zawodowej respondenta w jego pierwszej w yciu pracy, rozszerzajc w ten sposb zakres badania ruchliwoci take w wymiarze wewntrzpokoleniowym. Oprcz wskanikw pozycji zawodowej w PGSS znajduj si rwnie

subiektywne oceny miejsca pracy i zawodu w strukturze wartoci i celw yciowych jednostki, poczucie pewnoci pracy oraz skale satysfakcji z wykonywanej pracy;

b) Poziom i kierunek wyksztacenia respondenta, jego rodzicw i wspmaonka, wraz z

postrzeganiem roli wyksztacenia jak czynnika sukcesu i pozycji spoecznej. W 1997 roku wprowadzono dodatkowe wskaniki diagnozujce okresy, profil i tryb uzyskanego wyksztacenia, formy wasnoci szk i ich lokalizacj oraz uzyskane dyplomy i tytuy zawodowe;

c) Sytuacja materialna respondenta i jego rodziny, okrelona wskanikami dochodw indywidualnych,

cznych dochodw gospodarstwa domowego; sytuacj mieszkaniow, wyposaeniem w dobra materialne oraz poziomem zaduenia i oszczdnoci gospodarstwa domowego. PGSS zawiera rwnie szereg skal mierzcych nastroje ekonomiczne Polakw, a w tym skale poziomu zadowolenia z dochodw indywidualnych i z sytuacji materialnej rodziny oraz skale ocen biecego stanu i kierunkw zmian w sytuacji gospodarczej kraju. Wprowadzono rwnie wskaniki pomocne w konstruowaniu skal sprawiedliwoci dystrybucyjnej (ekonomicznej), zwizane m.in. z wyobraeniami o sprawiedliwych zasadach podziau dochodw i zarobkw oraz o rozmiarze dopuszczalnych nierwnoci ekonomicznych midzy rnymi kategoriami zawodowymi i warstwami spoecznymi.

Subiektywne oceny pozycji spoecznej i jej zmian w czasie, obejmuj identyfikacj klasowo-warstwow, ocen wasnej pozycji w spoeczestwie w okresie bada i w przeszoci oraz samooceny statusu zawodowego, materialnego i edukacyjnego w porwnaniu z pozycj rodzicw.

Pogldy i opinie o strukturze spoecznej, nierwnociach spoecznych i zmianach systemowych w Polsce, obejmuj rwnie oceny czynnikw warunkujcych szans sukcesu w yciu, postrzeganie mechanizmw kreujcych nierwnoci spoeczne oraz wyznaczajcych bied i bogactwo.

Zachowania i preferencje wyborcze. Poczynajc od 1992 roku, PGSS rejestruje deklaracje respondentw dotyczce udziau i preferencji w wyborach prezydenckich i parlamentarnych w Polsce. Dane obejmuj wybory prezydenckie 1990, 1995, 2000 i 2005 oraz parlamentarne z lat 1991, 1993, 1997, 2001, 2005 i 2007 (oraz referendum konstytucyjne w 1997 roku i referendum w sprawie przystpienia Polski do Unii Europejskiej w 2003 roku) a take udzia w wyborach samorzdowych z roku 2006.

Efektywno systemu politycznego. Ten blok tematyczny obejmuje oglne oceny sprawnoci dziaania systemu politycznego oraz demokracji w Polsce, zaufanie do gwnych instytucji spoecznych i politycznych oraz opinie o rnych kryteriach podziau budetu na cele publiczne.

Orientacje polityczne i ideologiczne, obejmuj zainteresowanie polityk i yciem publicznym, preferowane cele polityki, postulowan rol rzdu w gospodarce i w yciu publicznym, opinie o komunizmie i socjalizmie, autoidentyfikacj na skali pogldw lewicowych/ prawicowych, tolerancj wobec komunistw, ateistw i militarystw oraz kwestie midzynarodowe (zagroenia niepodlegoci Polski, postawy wobec innych krajw).

Religia i religijno. Powtarzane w kolejnych badaniach pytania PGSS dotycz wyznania i czstoci praktyk religijnych, siy wiary, wiary w ycie po mierci, zaufania do kocioa katolickiego, oceny wpywu kocioa i organizacji wyznaniowych na ycie publiczne w Polsce oraz tolerancji wobec ateistw.

Postawy wobec etycznych dylematw wspczesnoci (przestrzegania prawa, kara mierci, aborcja, rozwody, eutanazja, homoseksualizm, zdrada maeska ).

Satysfakcja z wasnego ycia. Pomiary subiektywnego dobrostanu replikuj klasyczne skale zadowolenia z rnych sfer ycia (rodzinnego, maeskiego, towarzyskiego, materialnego i zawodowego) i ich

znaczenia dla jednostki; skale bolesnych i radosnych dowiadcze, chci i radoci z ycia, poczucia szczcia (w rnych momentach ycia) oraz zaufania do ludzi.

Stan i ocena wasnego zdrowia (w tym take palenie tytoniu i picie alkoholu).

Z kolei, osobne moduy problemowe midzynarodowych bada porwnawczych ISSP, doczane do PGSS objy, w latach 1992-2010, zagadnienia nierwnoci spoecznych (1992, 1999 i 2010), ochrony rodowiska (1993), rodziny i spoecznych rl kobiety (1994 i 2002), seksualizmu (1994), tosamoci narodowej (1995 i 2005), postaw wobec pracy (1997), opinii o roli rzdu i pastwa (1997 i 2008), religii i religijnoci (1999 i 2010), sieci spoecznych (2002), spoeczestwa obywatelskiego (2005) oraz czas wolnego i wypoczynku, aktywnoci fizycznej i uprawiania sportw (2008). Kady z tych moduw zawiera okoo siedemdziesiciu wskanikw empirycznych.

3. Sposb gromadzenia danych i ich opracowania

Dane dla kolejnych edycji PGSS s gromadzone drog indywidualnych wywiadw kwestionariuszowych, realizowanych na oglnopolskich, reprezentatywnych prbach osb dorosych (w wieku co najmniej osiemnastu lat). Doczane do gwnego kwestionariusza wywiadu PGSS moduy problemowe midzynarodowego badania ISSP byy w latach 1992-2002 wypeniane samodzielnie przez badanych (w obecnoci ankietera), za w kolejnych latach - realizowane przez ankietera jako wywiad indywidualny (zmiana trybu realizacji wizaa si ze wzrostem proporcji badanych proszcych ankietera o wywiad indywidualny na bazie kwestionariusza ISSP [por. zmienn analityczn CONISSP].

Prba zastosowana w badaniach PGSS 1992-2002 jest prb adresow mieszka, dobieran z operatu Gwnego Urzdu Statystycznego, za w latach 2005-2010 badanie zostao zrealizowane na prbie imiennej losowanej z operatu PESEL (por. szczegowy opis doboru i realizacji prb PGSS w Aneksie A).

Od 1997 roku obserwujemy spadek poziomu realizacji prb PGSS (notowany take przez inne orodki

badawcze w Polsce, realizujce badania sondaowe na prbach reprezentatywnych):

Edycja PGSS

Prba wylosowana (N)

Poziom realizacji prby

N %

1992 2000 1647 82,4

1993 2000 1649 82,5

1994 2000 1609 80,5

1995 2000 1603 80,2

1997 3200 2402 75,1

1999 3406 2282 67,0

2002 4008 2473 61,7

2005 2106 1277 60,6

2008 2495 1293 51,8

2010 2800 1263 45,1

RAZEM 26015 17498 67,3

W latach 1992-1995 badanie PGSS odbyo si w tym samym terminie (maj-czerwiec). W 1997 i 1999

roku badanie odbyo si w listopadzie i grudniu (okoo 20% wywiadw z badania PGSS 1997 zrealizowano w lutym i marcu), badanie w 2002 w kwietniu, badanie 2005 i 2008 odpowiednio w styczniu i lutym, za badanie w 2010 roku w czerwcu.

Badania terenowe wykonuje sie profesjonalnych ankieterw. Pierwsze badanie PGSS 1992

zrealizowali ankieterzy Zakadu Bada Naukowych Polskiego Towarzystwa Socjologicznego, badania PGSS 1993-1995 - sie ankieterw Orodka Realizacji Bada Socjologicznych Instytutu Filozofii i Socjologii PAN. Badanie terenowe PGSS 1997 zostao zrealizowane przez SMG/KRC Poland Media. Kolejne cztery fale PGSS z lat 1999-2010 zrealizowao Centrum Badania Opinii Spoecznej (CBOS). Merytoryczn kontrol nad

procesem realizacji bada terenowych sprawuje zesp PGSS. Prace zespou obejmuj midzy innymi nadzr nad przygotowaniem prby, testowanie narzdzi bada, przygotowanie dokumentacji zwizanej z realizacj badania, szkolenie instruktorw oraz planowanie zakresu kontroli terenowej fazy realizacji badania.

Zebrane dane s poddawane dalszemu opracowaniu rwnie w Instytucie Studiw Spoecznych. Zesp

PGSS ustala standardy kodowania danych i sposb ich zapisu na komputerowych nonikach informacji, prowadzi pen kontrol spjnoci logicznej i poprawnoci merytorycznej zbiorw danych. Przy tej okazji testowane s nowatorskie rozwizania w zakresie przetwarzania i archiwizacji danych. W badaniach PGSS-1993-2010 zastosowano komputerowe wspomaganie kodowania zawodw (z wykorzystaniem midzynarodowej klasyfikacji ISCO-1988, midzynarodowych skal pozycji ekonomicznej i prestiu spoecznego zawodw) oraz komputerowe wspomaganie kodowania bran dziaalnoci przedsibiorstw w standardzie Europejskiej Klasyfikacji Dziaalnoci (EKD; GUS). Rozwizanie te przyczyniy si do skrcenia czasu opracowania i udostpnienia wynikw badania, wpyny take na redukcj bdw kodowania danych.

Rwnolegle do opracowywania surowych danych w ISS przygotowywana jest szczegowa

dokumentacja umoliwiajca samodzielne korzystanie z wynikw PGSS przez badaczy nie uczestniczcych bezporednio w programie. Dokumentacja ta jest czciowo tworzona automatycznie z wykorzystaniem oprogramowania specjalnie przygotowanego do tego celu przez zesp PGSS. W 1997 roku wprowadzono szereg kolejnych uatwie dla uytkownikw zintegrowanych wynikw bada z lat 1992-2010. Po pierwsze, pena dokumentacja wynikowa i metodologiczna zintegrowanych danych dystrybuowana jest na CD-ROM, a od 2002 roku jest dostpna w postaci elektronicznej na stronach ISS i w Archiwum Danych Spoecznych (ADS). Po drugie, elektroniczna wersja ksiki kodw wraz z wynikami z kolejnych lat badania s opracowane w formacie PDF (Adobe Aprobat), co uatwia indywidualne kopiowanie oraz drukowanie caoci bd fragmentw ksiki kodw. Po trzecie, ksika kodw, zaczniki metodologiczne oraz systemowe definicje zbiorw danych s edytowane rwnie w jzyku angielskim (dotyczy to wynikw bada PGSS z lat 1992- 2002). 4. Rada Naukowa PGSS

W wyborze problematyki bada i w krystalizacji standardw metodologicznych PGSS olbrzymi rol odegraa Rada Naukowa PGSS, dziaajca w latach 1991-1994, powoana przez Instytut Studiw Spoecznych jako organ opiniujcy i doradczy przy programie PGSS. Szczeglnie donios rol spenia ona w wyborze gwnych nurtw powtarzalnej problematyki bada PGSS, w selekcji wskanikw dla midzykrajowych odniesie porwnawczych oraz w wyborze propozycji szczegowych pyta i moduw problemowych, zgaszanych przez badaczy z rnorodnych orodkw akademickich w Polsce. Ta ostatnia rola bya szczeglnie wana w planowaniu i testowaniu treci i struktury pierwszej edycji Polskiego Generalnego Sondau Spoecznego, wyznaczajcej kierunki bada w dalszych latach.

Rada PGSS, dziaajca pod przewodnictwem Antoniego Suka, skupiaa przedstawicieli rnych

dyscyplin nauk spoecznych. Naleeli do niej: Duan F. Alwin, University of Michigan, Janusz Czapiski, Uniwersytet Warszawski, Bogdan Mach, Polska Akademia Nauk, Mirosawa Marody, Uniwersytet Warszawski, Andrzej Rychard, Polska Akademia Nauk, Kazimierz M. Somczyski, Ohio State University oraz Uniwersytet Warszawski, Andrzej P. Wejland, Uniwersytet dzki, Wojciech Zaborowski, Polska Akademia Nauk. Obecnie, funkcj opiniujc kierunki bada PGSS, jego standardy metodologiczne, zasady dystrybucji

wynikw programu oraz struktur wydatkowanych rodkw statutowych na jego realizacj peni interdyscyplinarna Rada Naukowa Instytutu Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego.

5. Midzynarodowe moduy bada porwnawczych ISSP

W 1992 roku Instytut Studiw Spoecznych wraz z programem PGSS zosta czonkiem midzynarodowego programu bada porwnawczych International Social Survey Programme, skupiajcego obecnie przedstawicieli z 48 krajw [ http://www.issp.org ].

Celem programu jest zrealizowanie raz w roku przez wszystkie kraje czonkowskie badania na

okrelony temat, cile wedug tej samej metodologii i z zastosowaniem tego samego narzdzia bada. Kwestionariusze ISSP s doczane jako dodatki do oglnokrajowych sonday spoecznych realizowanych na reprezentatywnych prbach osb dorosych (liczebno zrealizowanej prby powinna przekroczy tysic respondentw). Czonkowie ISSP s rwnie zobowizani do utrzymywania w krajowych sondaach standaryzowanych wskanikw spoeczno-demograficznych i zawodowych. Zakada si, e respondenci powinni samodzielnie wypeni kwestionariusz ISSP po zakoczeniu gwnego wywiadu i w obecnoci ankietera. Misj profesjonaln programu ISSP jest udostpnianie wynikw kolejnych bada spoecznoci naukowej natychmiast po ich technicznym i metodologicznym opracowaniu. Zasady te s w peni realizowane w programie PGSS/ISSP.

Coroczne moduy problemowe dla ISSP s opracowywane przez podzespoy z krajw czonkowskich i

testowane w rnych krajach. Kocowa wersja narzdzia bada jest omawiana i akceptowana na plenarnej sesji ISSP. Pytania ISSP musz by zaakceptowane przez wszystkie kraje rwnie ze wzgldu na moliwo ich ekwiwalentnego sformuowania we wszystkich jzykach. Kocowa wersja jest przygotowana w British English i stanowi ona podstaw tumacze na inne jzyki.

Organizacje czonkowskie w programie ISSP samodzielnie pokrywaj wszystkie koszty realizacji i

opracowania wynikw bada we wasnym kraju. ISSP nie posiada centralnego budetu. czeniem danych z krajowych sonday w jeden midzykrajowy systemowy zbir zajmuje si GESIS-ZA Zentralarchiv fr empirische Sozialforschung, Uniwersytet w Kolonii i - od 1998 roku - Centro de Investigationes Sociologicas/ Analisis Sociologicos, Economicos y Politicos (Madryd). Orodki te zajmuj si rwnie dystrybucj tych zbiorw wraz z dokumentacj metodologiczn. Dystrybucj danych ISSP dla orodkw naukowych w Polsce zajmuje si take Instytut Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Archiwum Danych Spoecznych (www.ads.org.pl).

Program ISSP rozpocz funkcjonowanie w 1984 roku od porozumienia czterech krajw zaoycielskich

(USA, Wielka Brytania, Niemcy Zachodnie i Australia) i do 2010 roku liczba czonkw wzrosa do 48 krajw. S to: Argentyna, Australia, Austria, Belgia (Flamandzka), Bugaria, Chile, Chiny, Chorwacja, Republika Czeska, Dania, Estonia, Filipiny, Finlandia, Francja, Gruzja, Hiszpania, Holandia, Indie, Islandia, Irlandia, Izrael, Japonia, Kanada, Korea Poudniowa, Litwa, otwa, Meksyk, Niemcy, Nowa Zelandia, Norwegia, Palestyna, Polska, Republika Poudniowej Afryki, Portugalia, Rosja, Republika Sowacka, Sowenia, Szwajcaria, Szwecja, Tajwan, Turcja, Ukraina, Urugwaj, USA, Wgry, Wenezuela, Wielka Brytania, Wochy.

W latach 1985 - 2010 zrealizowano/ zaplanowano nastpujce moduy problemowe ISSP (niektre z

nich s powtarzane co kilka lat) [w nawiasach rok realizacji w ramach PGSS]: 1985 Role of Government I 1986 Social Networks and Support Systems I 1987 Social Inequality I 1988 Family and Changing Gender Roles I 1989 Work Orientations I 1990 Role of Government II 1991 Religion I 1992 Social Inequality II [PGSS 1992] 1993 Environment I [PGSS 1993]

1994 Family and Changing Gender Roles II [PGSS 1994] 1995 National Identity [PGSS 1995] 1996 Role of Government III [PGSS 1997] 1997 Work Orientations II [PGSS 1997] 1998 Religion II [PGSS 1999] 1999 Social Inequality III [PGSS 1999] 2000 Environment II 2001 Social Relations and Support Systems II [PGSS 2002] 2002 Family and Changing Gender Roles III [PGSS 2002] 2003 National Identity II [PGSS 2005] 2004 Citizenship [PGSS 2005] 2005 Work Orientations III 2006 Role of Government IV [PGSS 2008] 2007 Leisure Time and Sports [PGSS 2008] 2008 Religion III [PGSS 2010] 2009 Social Inequality IV [PGSS 2010] moduy planowane: 2010 Environment III 2011 Health . 2012 Family and Changing Gender Roles IV W ramach PGSS 1992-2010 w Polsce zrealizowano wszystkie moduy ISSP z lat 1992-2009 oprcz

moduw z 2000 i 2005 roku (Environment II; Work Orientations III). W grudniu 1991 roku zesp PGSS przeprowadzi rwnie badanie nad religijnoci Polakw wykorzystujc kwestionariusz ISSP 1991 (Religion I) doczony jako suplement do innego (ni PGSS) badania na oglnopolskiej prbie, zrealizowanego przez ISS UW. Zbiory danych z tego badania, wraz z komputerow dokumentacj i osobn ksika kodw s dostpne w ISS UW. 6. Zwizki PGSS z programami bada sondaowych w USA i w Niemczech

Od samego pocztku prac nad programem PGSS nawizano wspprac z dwoma podobnymi programami systematycznych, powtarzalnych bada sondaowych, realizowanych w Stanach Zjednoczonych i w Niemczech.

Program amerykaski - znany pod nazw General Social Survey (GSS) - zosta zapocztkowany

badaniem zrealizowanym w 1972 roku. Ju od samego pocztku by nastawiony na systematyczne ledzenie trendw w warunkach ycia, postawach i opiniach spoeczestwa amerykaskiego, tote wiele pyta i wskanikw zostaa zaczerpnita z wczeniejszych bada, sigajcych nawet lat trzydziestych. Od 1972 roku badanie byo powtarzane corocznie (z wyjtkiem lat 1979, 1981 i 1992), z zachowaniem podstawowego trzonu tych samych pyta, stanowicych okoo 2/3 ogu zmiennych GSS. Od 1996 GSS jest powtarzany co dwa lata. Zgromadzony zbir danych pozwala na systematyczn analiz zmian spoeczestwa amerykaskiego w przeszo 25-letniej perspektywie, a w przypadku wskanikw wystpujcych wczeniej w innych badaniach - nawet duszej.

Program General Social Survey, realizowany jest przez National Opinion Researach Center, University

of Chicago (NORC), za przygotowaniem zbiorw i dystrybucj danych zajmuje si Roper Center for Public Opinion Research, University of Connecticut. GSS/NORC reprezentuje rwnie Stany Zjednoczone w projekcie ISSP.

Niemiecki program systematycznego badania podstawowych wskanikw spoecznych - pod nazw

Allgemeine Bevoelkerungsumfrage der Socialwissenschaften (ALLBUS) - jest realizowany od 1980 roku. Program jest koordynowany przez Zentrum fur Umfragen, Methoden und Analysen (ZUMA) w Mannheim,

jeden z czoowych orodkw metodologii bada spoecznych w Europie. Badanie niemieckie jest realizowane co dwa lata, od 1991 roku obejmujc take obszar byej NRD (na osobno dobranej reprezentatywnej prbie). ALLBUS/ZUMA reprezentuje rwnie Niemcy w programie ISSP.

Naley doda, e szereg wskanikw, wsplnych dla tych trzech programw, wystpuje take w British

Social Attitudes Survey (BSA), badaniu realizowanym corocznie przez Social Community Planning Research i - od 2000 roku - National Center for Social Research, bdcym take przedstawicielem Wielkiej Brytanii w ISSP. 7. Formy i zasady udostpniania wynikw PGSS

Podstawowy zestaw udostpnianych wynikw PGSS zawiera:

1. skumulowany zbir surowych danych z kolejnych lat badania (plik ASCII) wraz z osobnym sownikiem, pozwalajcym na zaoenie systemowego pliku w jzyku wikszoci pakietw statystycznych, stosowanych obecnie w analizie danych z bada sondaowych;

2. systemowy zbir skumulowanych danych w jzyku pakietu statystycznego SPSS, uporzdkowany wedug

numerw pyta kwestionariuszy PGSS (uatwia on wyszukiwanie zmiennych dla tych uytkownikw, ktrym wygodniej jest korzysta z oryginalnych pyta zadawanych respondentom PGSS);

3. systemowy plik danych SPSS uporzdkowany wedug mnemonicznych nazw zmiennych (uatwia on

prowadzenie analiz porwnawczych z wynikami bada w innych krajach);

4. dodatkow procedur przeksztacania identyfikatorw zmiennych wedug numerw pyta (por. pkt. 2) na identyfikatory mnemoniczne (por. pkt. 3) - i odwrotnie;

5. dwa pliki "eksportowanych" danych (opisanych w punktach 2-3), uatwiajce korzystanie z innych - ni

SPSS - pakietw statystycznych; pliki SPSS Export Portable File)

6. statystyki deskryptywne (rednie, odchylenia standardowe, zakresy zmiennoci i liczebnoci badanych osb po wyczeniu logicznych brakw danych) dla wszystkich zmiennych PGSS (uatwiaj one formaln kontrol poprawnoci operacji na zbiorach danych, wykonywanych samodzielnie przez uytkownikw bada PGSS; plik tekstowy);

7. pene rozkady "marginesw" dla wszystkich zmiennych PGSS (frekwencje i liczebnoci dla wszystkich

kategorii odpowiedzi (suy to celom wymienionym wyej; pomaga rwnie w kontroli procedur rekodowania zmiennych PGSS; pliki tekstowe);

8. pen dokumentacj skumulowanych wynikw bada PGSS, wyodrbnionych wedug lat badania, w

postaci ksigi kodowej wraz z kilkunastoma zacznikami wprowadzajcymi uytkownikw w struktur danych PGSS, jego metodologi i procedury budowy analitycznych wskanikw sucych pomiarowi zmian spoecznych oraz do porwnywania wynikw bada w Polsce z badaniami w innych krajach (dokumentacja, udostpniana w PDF (Adobe Acrobat), liczy okoo 1000 stron);

Dane s udostpniane bez adnych ogranicze natychmiast po ich analitycznym i technicznym

opracowaniu orodkom naukowym, instytucjom, indywidualnym badaczom, studentom i innym zainteresowanym osobom. ISS UW oczekuje jedynie zwrotu kosztw zwizanych z przygotowaniem dokumentacji metodologicznej i technicznej badania PGSS, uatwiajcej korzystanie z jego wynikw.

Dystrybucj kopii danych wraz z dokumentacj zajmuje si sekretariat programu PGSS, za konsultacji

merytorycznych udziela kierownik i czonkowie zespou PGSS. Wykorzystanie danych PGSS w publikacjach i

referatach, w innych projektach badawczych, w rozprawach i dysertacjach naukowych, w ksztaceniu doktorantw i studentw nie wymaga odrbnej zgody. Jednake Instytut Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego oczekuje, e korzystanie z danych PGSS oznacza zobowizanie uytkownika PGSS do:

cytowania rda danych (wedug podanego wzoru) we wszystkich publikacjach, referatach, powielanych dokumentach lub w innych opracowaniach korzystajcych z wynikw PGSS;

dostarczenia sekretariatowi PGSS dwch kopii kadej publikacji i innych publicznie rozpowszechnianych opracowa, w ktrych zamieszczono odwoania do danych PGSS;

przekazywania zespoowi PGSS wszelkich uwag i sugestii pozwalajcych lepiej realizowa cele i standardy programu PGSS.

8. PGSS jest otwartym programem bada spoecznych

Program PGSS jest z zaoenia otwarty na propozycje instytucji naukowych i indywidualnych badaczy dotyczce doczania do kolejnej edycji badania wyodrbnionych blokw pyta i wskanikw. Oczekujemy, e propozycje takie poszerz zakres danych dostpnych w PGSS o istotn klas problemw poznawczych, budzcych zainteresowanie czowki badaczy spoecznych w Polsce i na wiecie. PGSS oferuje dwie formuy wsppracy.

Pierwsza z nich polega na moliwoci doczenia do staego trzonu powtarzalnych wskanikw PGSS

odrbnego bloku pyta operacjonalizujcych zamknity pomys badawczy. Moliwo taka jest adresowana gwnie do badaczy, ktrzy maj ograniczone moliwoci organizacji empirycznych bada terenowych zapewniajcych zachowanie naleytych standardw metodologicznych. Program PGSS oraz ISS UW gwarantuj autorom przyjtych projektw pen opiek metodologiczn nad procesem badawczym i opracowaniem technicznym. Po zrealizowaniu suplementu badacze maj zapewniony dostp do caoci danych PGSS/ISSP. Rwnoczenie, zgodnie z zasadami PGSS, dane zebrane w ramach suplementw bd udostpniane szerszej spoecznoci naukowej.

ISS UW i PGSS zachcaj potencjalnych autorw suplementw do skadania aplikacji o skromne rodki

finansowe w instytucjach wspierajcych nauk, ktre pozwoliyby uzupeni koszty realizacji suplementu wraz z badaniem PGSS.

Przykadem takiej wsppracy jest wczenie do PGSS 2002-2008 moduw tematycznych,

zawierajcych bateri pomiarw psychologicznego funkcjonowania jednostki w warunkach transformacji systemowej w Polsce, zaprojektowanych przez zespoy badaczy ze Szkoy Wyszej Psychologii Spoecznej w Warszawie (T. Klonowicz, A. Eliasz i R. Cielak oraz J. Trzebiski, M. Drogosz i M. Ziba; G. Wieczorkowska i A. Eliasz;) oraz z Wydziau Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (J. Grzelak, por. Aneks F) .

Druga formua wsppracy polega na zgaszaniu propozycji pojedynczych pyta i wskanikw, ktre

mogyby zosta wczone w danym roku lub na stae do gwnego trzonu kwestionariusza PGSS. Propozycje takie s rozpatrywane przez zesp PGSS i przez niezalenych recenzentw z uwzgldnieniem nastpujcych kryteriw :

Jasne sformuowanie problemu i zaczenie projektu narzdzia badania (pyta kwestionariuszowych, wskanikw);

Wskazanie teorii lub twierdze stanowicych naukow podstaw propozycji; Przedstawienie planu analiz oraz zakresu hipotez teoretycznych i empirycznych, ktre mogyby by

testowane po zebraniu danych;

Przegld wynikw dotychczasowych bada empirycznych, w ktrych podejmowano podobne zagadnienia;

Oszacowanie wiarygodnoci i trafnoci proponowanego narzdzia badawczego oraz okrelenie, czy jego ewentualne zastosowanie moe mie wpyw na rezultaty uzyskane za pomoc staej baterii pyta kwestionariusza PGSS;

Uzasadnienie, dlaczego propozycja powinna by wczona do badania PGSS. Propozycje zaakceptowane przez ISS UW byyby wczone do projektu, za uzyskane dane dostpne

caej spoecznoci naukowej wraz z rezultatami badania PGSS/ISSP. 9. Eksperymenty metodologiczne PGSS

Program PGSS otwarty jest dla zespow i pojedynczych badaczy rwnie w zakresie projektowania eksperymentw metodologicznych testujcych rnice w budowie kwestionariusza wywiadu, w treci zadawanych pyta i w budowie skal odpowiedzi.

W 1993 roku w PGSS przeprowadzono eksperyment, zaproponowany przez A. Suka, nad efektem

dostpnoci dla respondenta odpowiedzi "nie wiem", dla dwch pyta PGSS (Q4, Q53C). W PGSS 1997-2002 zrealizowano cztery rodzaje eksperymentw metodologicznych zaprojektowanych

przez Bogdana Cichomskiego, ktrych celem byo testowanie rnic w treci zadawanych pyta i w budowie skal odpowiedzi (eksperymentem objto 30 wskanikw, por. Aneks B).

NOWE ROZWIZANIA W PROGRAMIE PGSS 10. Innowacje metodologiczne

W zwizku ze wzrostem kosztw terenowych bada sondaowych, z jednoczesnym ograniczeniem

realnych funduszy na badania statutowe (z nich s pokrywane koszty programu PGSS), Rada Naukowa Instytutu Studiw Spoecznych Uniwersytetu Warszawskiego przyja w 1996 roku wniosek kierownika programu o zmian niektrych zaoe Polskiego Generalnego Sondau Spoecznego.

Podstawowe zmiany wi si z przyjciem dwuletniego cyklu powtarzania bada PGSS. PGSS-1995

by ostatnim badaniem zrealizowanym w cyklu jednorocznym (1992,1993,1994,1995). Zmian cyklu bada wykorzystano do poszukiwania nowych rozwiza w metodologii bada PGSS.

Po pierwsze, zaoszczdzone rodki, zwizane ze zmian cyklu bada, przeznaczono na zwikszenie liczebnoci prby. W latach 1992-1995 corocznie realizowano wywiady z okoo 1600, za w latach 1997-2002 z 2300-2400 osobami. Zwikszenie prby przynosi nieocenione korzyci metodologiczne: ronie rzetelno estymacji danych z prb PGSS na populacj oglnopolsk, rwnoczenie zwikszaj si moliwoci budowy wielozmiennowych modeli pomiarowych do testowania struktury i mechanizmw zmian spoecznych w Polsce. W 2005 roku powrcono do standardowej wielkoci prby zmieniajc j jednoczenie na prb imienn losowan z operatu PESEL.

Po drugie, obligacj Instytutu Studiw Spoecznych, wynikajc z czonkostwa ISSP jest coroczna realizacja kolejnych moduw tematycznych ISSP. Dylemat midzy wymogami corocznego cyklu bada ISSP a dwuletnim cyklem bada PGSS rozwizano przez zastosowanie metodologii split-sample design: caa prba PGSS zostaa losowo podzielona na dwie rwnolege "pod-prby" (baloty) "A" i "B" (por. zmienna BALLOT), liczce po okoo 1200 respondentw. Kadej z nich przypisano jeden z dwch ostatnich moduw ISSP. W PGSS 1997, modu ISSP-96 ("Postawy wobec pracy") zosta doczony do balotu "A", za modu ISSP-97 ("Rola Rzdu") - do balotu "B". W PGSS 1999, modu ISSP-98 ("Religia i religijno II") - doczono do balotu "B", za ISSP-99 ("Nierwnoci Spoeczne III") - do balotu "A". Z kolei w PGSS 2002, modu ISSP 2002 (Rodzina i spoeczne role kobiet) doczono do balotu A, za ISSP 2001 (Sieci spoeczne) do balotu B. Liczebno losowych, reprezentatywnych "pod-prb"

oglnopolskich (po okoo 1200 badanych) spenia w tym zakresie warunki krajowego czonkostwa Polski w midzynarodowym programie bada porwnawczych ISSP. W roku 2005 z uwagi brak losowych podrb i jednoczesn obligacj realizacji dwch kolejnych moduw tematycznych ISSP zdecydowano o realizacji powtrzonego badania Tosamo narodowa wedug dotychczas stosowanej techniki samowypenialnej ankiety. Drugim moduem ISSP byo Spoeczestwo obywatelskie realizowane po raz pierwszy. W przypadku tego moduu zdecydowano o jego realizacji technik wywiadu kwestionariuszowego przeprowadzanego po zakoczeniu wywiadu gwnego PGSS. W roku 2008 zrealizowano dwa moduy ISSP Rola rzdu IV oraz Czas wolny i wypoczynek, ktre oba realizowane byy technik wywiadu kwestionariuszowego po zakoczeniu wywiadu gwnego PGSS. Podobnie uczyniono w roku 2010 realizujc moduy Religijno III oraz Nierwnoci spoeczne IV.

Po trzecie, losowy podzia prby umoliwi rozszerzenie problematyki bada PGSS przez zastosowanie techniki rotowania pyta midzy balotami. Podjto decyzj o pozostawieniu wybranych grup zmiennych z "tradycyjnego" trzonu wskanikw PGSS tylko w jednym z balotw (gwnie "A"). Zwolnione w ten sposb miejsce w drugim balocie wypeniono nowymi wskanikami. W efekcie, rozszerzenie problematyki bada nie zwikszyo czasu realizacji pojedynczego wywiadu PGSS. Szczegowe informacje o zmiennych poddanych rotacji zamieszczono w paragrafie: "Lista zmiennych PGSS 1992-2010 wedug roku badania i numerw pyta kwestionariuszy PGSS i ISSP. W 2005 roku i kolejnych latach z uwagi na brak losowego podziau na baloty pytania nie byy poddawane rotacji.

Po czwarte, w wyniku zwikszenia liczebnoci prby i jej losowego podziau, moliwe stao si zrealizowanie w latach 1997-2002 systematycznych eksperymentw metodologicznych, ktrych celem byo testowanie rnic w budowie kwestionariusza, w treci zadawanych pyta i w budowie skal odpowiedzi. Eksperyment polega na wprowadzeniu do kwestionariuszy z balotu B eksperymentalnych wersji pyta i wskanikw (wersja "Y") i porwnaniu ich rozkadw ze standardow ("X", balot A), niezmienion postaci pyta i skal, stosowan dotychczas w PGSS. Porwnanie rozkadw odpowiedzi w wersji "X" i "Y" [por. zmienna FORM] pozwala na testowanie wynikw prowadzonych eksperymentw.

W latach 1997-2002 przeprowadzono cztery rodzaje eksperymentw:

1. Eksperyment z dostpnoci odpowiedzi Nie wiem, Trudno powiedzie (objto nim cztery zmienne charakteryzujce orientacje ideologiczne i polityczne);

2. Zmiana treci jednego z elementw skali identyfikacji klasowej [por. Q65, CLASS i Q66, CLASSy].;

3. Zmian treci i zakresu skali pogldw lewica/ prawica [por. Q114, POLVIEW i Q115, POLVIEWy];

4. Zmiana skali zaufania do 17 instytucji publicznych w Polsce [por. Q65A-R i Q66A-R].

Opis zaoe i wynikw eksperymentw PGSS 1997/1999/2002 zwiera Aneks B.

11. Nowe obszary bada

Jak ju wspomniano, podzia prby i rotacja zmiennych w obrbie dwch balotw otworzya

moliwoci pogbienia dotychczasowych i wprowadzenia nowych obszarw bada PGSS. W wyborze nowych wskanikw kierowano si przede wszystkim ich wag dla formuowania i testowania hipotez o strukturze i konsekwencjach zmian systemowych w Polsce.

1. Wprowadzono bateri wskanikw charakteryzujcych pozycj spoeczno-zawodow respondenta w jego

pierwszej pracy. Zakres i pomiar nowych wskanikw jest bezporednio porwnywalny z dotychczasowymi wskanikami pozycji w obecnej/ ostatniej pracy, co umoliwia ledzenie kierunkw i mechanizmw wewntrz-pokoleniowej mobilnoci zawodowej. Zebrano rwnie dodatkowe dane o czstoci zmian miejsc pracy;

2. Zmieniono logik wskanikw diagnozujcych pozycj respondenta (i wspmaonka) na rynku pracy . Obok standardowych, "kafeteryjnych" wskanikw PGSS, w 1997 roku wprowadzono dychotomiczny pomiar rnorodnych wymiarw pozycji na rynku pracy, dajcy moliwo badania dynamiki zmian we wzorach aktywnoci ekonomiczno-zawodowej Polakw (np. czenia pracy zawodowej z emerytur/ rent, itp. );

3. Ze wzgldu na wag wyksztacenia w systemie stratyfikacji i w procesach legitymizacji nierwnoci

spoecznych, w 1997 roku wprowadzono dodatkowe informacje, zwikszajce wiarygodno pomiaru wyksztacenia respondenta (dodatkowe dane diagnozuj okresy, profil, kierunek i tryb uzyskanego wyksztacenia; lokalizacj szk i formy ich wasnoci oraz uzyskane dyplomy i tytuy zawodowe). Wprowadzono rwnie osobne wskaniki doksztacania na kursach zawodowych;

4. Rozszerzono zakres wskanikw diagnozujcych sytuacj materialn respondenta i jego gospodarstwa

domowego: Wprowadzono trzy grupy nowych wskanikw:

wyposaenie gospodarstw domowych w dobra materialne i cywilizacyjne, rda przychodw pienidzy w gospodarstwie domowym, poziom oszczdnoci oraz zaduenia gospodarstw domowych.

5. W 1997 roku rozszerzono rwnie zakres wskanikw diagnozujcych percepcj i ocen zmieniajcego

si adu ekonomicznego i politycznego w Polsce: w perspektywie dowiadcze indywidualnych (samooceny zmian warunkw ycia i pozycji spoecznej) oraz makro-spoecznej (oceny stanu gospodarki oraz mechanizmw kreujcych bied i bogactwo w Polsce).

6. Pomiary zachowa wyborczych s staym elementem bada PGSS. W ostatnich edycjach PGSS 97/99/02/05/08/10 diagnozowano rwnie udzia i preferencje w wyborach prezydenckich 1995, 2000 i 2005, w referendum konstytucyjnym 1997 i w wyborach parlamentarnych 1997, 2001 i 2007 oraz udzia w wyborach samorzdowych w roku 2006. Pytano rwnie o udzia i preferencje w poprzednich wyborach parlamentarnych (1993/1997). W poczonym zbiorze danych PGSS 1992-2005 znajduj si wskaniki zachowa wyborczych w Polsce poczynajc od wyborw prezydenckich w 1990 roku i wyborw parlamentarnych w 1991 roku.

7. W 1999 roku wraz z PGSS zrealizowano dodatkowy modu tematyczny, zwizany z testowym pomiarem

"alfabetyzmu funkcjonalnego" Polakw (w ramach badania zamwionego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej: PBZ-012-12). Oprcz 43 zada testowych, modu zawiera bateri wskanikw uczestnictwa w kulturze i samoocen kompetencji "alfabetycznych". W skumulowanym zbiorze danych PGSS 1992-2010 zaczono wyniki testu (por. zmienna ALFA) oraz wskaniki uczestnictwa w kulturze i samoocen kompetencji alfabetycznych (por. zmienne Q160a-Q170g oraz Kwestionariusz PGSS 1999).

12. Zmiany w pomiarze prestiu i pozycji ekonomicznej zawodw

Stosowane w poprzednich edycjach PGSS (z lat 1992-95) skale prestiu i pozycji zawodw,

opracowane przez D.J. Treimana bazoway na wynikach bada zrnicowania zawodowego w Polsce sprzed 1978 roku (por. M. Pohoski, 1978 oraz K. M. Somczyski i G. Kacprowicz, 1979). Nie byy one dostosowane do nowszej klasyfikacji zawodw, uywanej w PGSS od 1992 roku i przez GUS od 1995, bazujcej na International Standard Classification of Occupations (ISCO 1988). W 1996 roku D.J. Treiman i H.B.G. Ganzeboom opracowali nowe skale prestiu spoecznego i pozycji ekonomicznej zawodw, przystosowane do midzynarodowej klasyfikacji zawodw ISCO 1988 (por. Aneks C).

Nowe skale zostay wczone do pomiaru statusu zawodw w poczonych zbiorach PGSS 1992-

2010. Zastpiy one dotychczas stosowane skale prestiu i pozycji zawodw respondenta, wspmaonka i jego rodzicw. Uytkownik danych PGSS ma obecnie bezporedni moliwo badania zmian w strukturze spoeczno-zawodowej w Polsce w midzykrajowej perspektywie porwnawczej. Moe rwnie porwnywa

zrnicowanie struktury zawodowej w prbach PGSS z danymi o populacji, publikowanymi przez GUS (naley jednak pamita o pewnych modyfikacja klasyfikacji ISCO w standardach GUS). 13. Europejska Klasyfikacja Dziaalnoci (EKD, GUS)

Dla poszerzenia paszczyzn odniesie danych PGSS do struktury populacji, w 1997 roku

wprowadzono now klasyfikacj jednostek gospodarki narodowej - Europejsk Klasyfikacja Dziaalnoci [EKD], stosowan od 1991 roku przez GUS, pozostawiajc - w celach porwnawczych - dotychczasow Klasyfikacj Gospodarki Narodowej [KGN], GUS 1986 (por. Aneksy D i E).

Bogdan Cichomski

Struktura zmiennych i kody specjalne w PGSS 1992-2010

Identyfikatory (nazwy) zmiennych Dla kadej zmiennej podano identyfikator liczbowy (zwizany z numerem pytania z kwestionariusza PGSS lub ISSP) oraz identyfikator mnemoniczny. Identyfikatory zmiennych oraz symbole kodw odpowiedzi s zgodne z identyfikatorami i kodami zawartymi w komputerowych - systemowych - zbiorach danych PGSS/ISSP 1992-2010. Identyfikatory liczbowe dla zmiennych PGSS zostay poprzedzone liter Q (Question). Liczby (i literowe rozszerzenia) odpowiadaj numerom pyta z kwestionariuszy PGSS z lat 1992-2010 (numery pyta PGSS powtarzanych w kolejnych latach badania s identyczne; por zaczone formularze kwestionariuszy wywiadu PGSS). Zmienne techniczne i metodologiczne oraz zmienne utworzone z danych zebranych w trakcie losowania prby oraz z Karty Gospodarstwa Domowego posiadaj tylko identyfikatory mnemoniczne (bez odwoywania si do numerycznych symboli). Identyfikatory liczbowe dla zmiennych z badania midzynarodowego International Social Survey Programme (ISSP) odpowiadaj numeracji pyta w oryginalnych kwestionariuszach ankiet ISSP (s zaczone do niniejszej dokumentacji). Celem odrnienia zmiennych ISSP z kolejnych lat badania, ich numeryczne symbole zostay poprzedzone dwuliterowymi znakami wskazujcymi na tytuy (w j. angielskim) odpowiednich moduw problemowych. I tak,

IN - symbolizuje zmienne ISSP 1992, 1999 i 2009 (Social INequality II, Social INequality III i Social INequality IV) [PGSS 1992, 1999 i 2010],

EN - ISSP 1993 (ENvironment) [PGSS 1993], FA - ISSP 1994 i 2002 (FAmily and Changing Gender Role II i III ) [PGSS 1994 i 2002], SE - ISSP 1994 (SExual Experiences) [PGSS 1994], NA - ISSP 1995 i 2003 (NAtional Identity I i II) [PGSS 1995 i 2005] , GV - ISSP 1996 i 2006 (Role of GoVernment III I IV) [PGSS 1997 i 2008], WR - ISSP 1997 (WoRk Orientations) [PGSS 1997], RE - ISSP 1999 i 2008 (Religion II i Religion III) [PGSS 1999 i 2010], SN ISSP 2001 (Social Networks) [PGSS 2002], CT ISSP 2004 (CiTizenship) [PGSS 2005], "LS" - ISSP 2007 (Leisure time and Sports) [PGSS 2008].

W sytuacji, gdy dany modu tematyczny ISSP jest powtrzony w nastpnych latach, nazwy zmiennych dla tego moduu s zwizane z numeracj pyta ostatniej edycji kwestionariusza ankiety ISSP. Wprowadzono rwnie osobne identyfikatory zmiennych dla trzech suplementw tematycznych, doczonych jednorazowo do PGSS w 2002, 2005 i 2008 roku. S to baterie pyta dotyczce postaw i zachowa prozdrowotnych Polakw (PGSS 2005; numery pyta poprzedzone symbolem "W"; (zmienne W1aa-W2d) oraz postaw prospoecznych, samoocen wasnego ycia i zaufania wobec ludzi (PGSS 2008; numery pyta poprzedzone symbolem "G" - zmienne G1a-G5k). Numery zmiennych suplementu tematycznego PGSS 2002, diagnozujcego postawy jednostki w warunkach zmiany systemowej, poprzedzono literami "QK" (zmienne QK861a-QK981j) oraz "QT" (QT867a-QT869d). Osobna zmienna w zbiorze danych PGSS 1992-2008 "SUPPLEM" filtruje podzbiory zmiennych zwizanych z danym suplementem tematycznym. Problematyka suplementw jest omwiona w zaczniku do niniejszej dokumentacji. Kody specjalne w PGSS 1992-2008 W prezentowanych zestawieniach wynikowych oraz w systemowym, komputerowym zbiorze danych utrzymano jednolit symbolizacj kodw specjalnych: Odpowiedzi Nie wiem, Trudno powiedzie kodowano symbolem 8 (lub 98, 998, 9998 itd., w zalenoci od dugoci zapisu kodowego wartoci danej zmiennej).

Uwaga 1. - wartoci te nie s raportowane jako Missing Values, s wic "widoczne" dla procedur statystycznych! Uytkownik baz danych PGSS powinien samodzielnie decydowa o ich przeksztacaniu (np. w budowie pomiarw skalowych); Wprowadzono rwnie dwa osobne kody dla kategorii Nie dotyczy (oznaczonej symbolem ND). Kod -1 (minus 1) oznacza, e dane pytanie (zmienna) nie dotyczy sytuacji respondenta (np. pytanie dla bezrobotnych o dochody z obecnej pracy). Kod -2 (minus 2) oznacza, e pytanie (lub grupa pyta suplementu tematycznego / moduu problemowego ISSP) nie zostao zadane w danym roku badania, lub w danym balocie (podprby A i B w PGSS 1997, 1999 i 2002), lub w danej wersji eksperymentu metodologicznego (por. PGSS 1997, 1999 i 2002). W latach 1992-2005 Braki danych ("BD") oznaczano symbolem 9 (lub 99, 999, 9999 itd., jak wyej). Celem zwikszenia zakresu wartoci moliwych do zdefiniowania jako Missing Values, w skumulowanym zbiorze danych PGSS 1992-2010 dotychczasowe kody brakw danych zastpiono jednolit wartoci ujemn "-9" [minus 9] (lub -99, -999, -9999 itd., w zalenoci od dugoci zapisu kodowego wartoci danej zmiennej).. Uwaga 2. W zbiorze danych PGSS 1992-2010 kody specjalne dla Brak danych ("-9") i Nie dotyczy ("-2" i "-1") s ju zdefiniowane jako Missing Values - s wic niewidoczne dla procedur statystycznych!

Lista zmiennych PGSS 1992-2010 wedug roku

badania i numerw pyta kwestionariuszy

PGSS i ISSP

Liczby 92, 93, 94, 95, 97, 99, 02, 05, 08 i 10 umieszczone przy kadej zmiennej sygnalizuj

fakt zadania danego pytania w kolejnym roku badania PGSS (1992, 1993, , 2010).

Litery A i B umieszczone przy cyfrze 97, 99 lub 02 wskazuj na wystpienie danego pytania

w jednym z dwch balotw badania PGSS 1997, PGSS 1999 lub PGSS 2002.

Puste pole ("") oznacza, e pytanie nie zostao zadane w danym roku.

Lista zmiennych - 2 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010recordid Numer kolejny rekordu 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10pgssyear Rok badania PGSS 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10weight Waga analityczna 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10weig_bal Wagi dla balotw A i B (tylko 2002 r.) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10ballot Podprby losowe PGSS: A/B 97A 97B 99A 99B 02A 02B pgss_bal Podprby losowe A-B + rok PGSS 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10form Wersje pyta kwestionariuszy: X/Y 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10issp Moduy midzynarodowe ISSP 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10supplem Suplementy tematyczne PGSS/rok 94 99B 02B 05 08 voiev49 Wojewdztwo zamieszkania (49 wojewdztw) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10voiev16 Wojewdztwo zamieszkania (16 woj. od 1999 r.) 99A 99B 02A 02B 05 08 10region8 Region zamieszkania (8 regionw) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10region6 6 regionw GUS (wg 16 wojewdztw) 99A 99B 02A 02B 05 08 10size Wielko miejscowoci zamieszkania 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10city100 Miasta 100 tys+ mieszkacw (od 1999 r.) 99A 99B 02A 02B 05 08 10hompop Liczba osb w gospodarstwie domowym 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10babies L.osb w gosp domowym do 6 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10preteen L.osb w gosp domowym 6-12 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10teens L.osb w gosp domowym 13-17 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10adults L.osb dorosych w gosp dom 18+lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10

EtykietaRok i balotNazwa

zmiennej

adults L.osb dorosych w gosp dom 18+lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q1a Wydatki na badania naukowe 92 93 94 95 97A 99A q1b Wydatki na ochron rodowiska 92 93 94 95 97A 99A q1c Wydatki na ochron zdrowia 92 93 94 95 97A 99A q1d Wydatki na walk z przestpczoci 92 93 94 95 97A 99A q1e Wydatki na walk z narkomani 92 93 94 95 97A 99A q1f Wydatki na szkolnictwo 92 93 94 95 97A 99A q1g Wydatki na wojsko i obronno 92 93 94 95 97A 99A q1h Wydatki na pomoc dla ludzi ubogich 92 93 94 95 97A 99A q2a Czy lubi Japoni 92 93 94 95 97A 99A 02A q2b Czy lubi Niemcy 92 93 94 95 97A 99A 02A q2c Czy lubi USA 92 93 94 95 97A 99A 02A q2d Czy lubi Angli 93 94 95 97A 99A 02A q2e Czy lubi Izrael 92 93 94 95 97A 99A 02A q2f Czy lubi Czechy 93 94 95 97A 99A 02A q2g Czy lubi Sowacj 93 94 95 97A 99A 02A q2g1 Czy lubi Czechosowacj 92 q2h Czy lubi Ukrain 92 93 94 95 97A 99A 02A

Lista zmiennych - 3 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q2i Czy lubi Litw 92 93 94 95 97A 99A 02A q2j Czy lubi Rosj 92 93 94 95 97A 99A 02A q2j1 Czy lubi Biaoru 92 q2k Czy lubi POLSK 92 93 94 95 97A 99A 02A q3 Sytuacja na wiecie zagraa Polsce 92 93 94 95 97A 99A 02A q4 Sdy traktuj przestpcw zbyt surowo 92 93 94 95 97A 99A 02A q5 Kobiety nie nadaj si do polityki 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q6 Rzdzenie krajem pozostawi mczyznom 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q7a Pracujca matka moe zapewni ciepo 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q7b ona niech zapewnia mowi karier 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q7c Praca matki szkodzi dziecku 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q7d Lepiej gdy mcz zarabia/kobieta w domu 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q8 Pe respondenta: 1=M, 2=KOB 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q9mon Miesic urodzenia respondenta 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q9yr Rok urodzenia respondenta 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q9age Wiek respondenta 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q10a Obecnie mieszka w tej samej miejscowoci 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q10b 14L: Mieszka na wsi/miecie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q10c1 14L: Wojewdztwo zamieszkania (49 wojew.) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q10c2 14L: Wojewdztwo zamieszkania (16 wojew.) 02A 02B 05 08 10q10c2 14L: Wojewdztwo zamieszkania (16 wojew.) 02A 02B 05 08 10q10d 14L: Wielko miejscowoci zamieszkania 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q10reg 14L: Region zamieszkania (8 regionw) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q10mob 14L: Zmiana miejscowoci/regionu zamieszkania 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q11aa 14L: Mieszka z matk 92 93 94 95 97A 97B q11ab 14L: Mieszka z ojcem 92 93 94 95 97A 97B q11ac 14L: Mieszka z macoch 92 93 94 95 97A 97B q11ad 14L: Mieszka z ojczymem 92 93 94 95 97A 97B q11ae 14L: Mieszka z siostr/ami 92 93 94 95 97A 97B q11af 14L: Mieszka z bratem/mi 92 93 94 95 97A 97B q11ag 14L: Mieszka z babci 92 93 94 95 97A 97B q11ah 14L: Mieszka z dziadkiem 92 93 94 95 97A 97B q11ai 14L: Mieszka z ciotk 92 93 94 95 97A 97B q11aj 14L: Mieszka z wujem 92 93 94 95 97A 97B q11ak 14L: Z innymi krewnymi 92 93 94 95 97A 97B q11al 14L: Z osobami spoza rodziny 92 93 94 95 97A 97B q11am 14L: Mieszka w domu dziecka 92 93 94 95 97A 97B q11b1 14L: Kto utrzymywa rodzin #1 92 93 94 95 97A 97B

Lista zmiennych - 4 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q11b2 14L: Kto utrzymywa rodzin #2 92 93 94 95 97A 97B q11c 14L: Dlaczego rodzina niepena 92 93 94 95 97A 97B q11fam 14L: Struktura rodziny 92 93 94 95 97A 97B q12a Liczba braci i sistr 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q12b Liczba starszych braci i sistr 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13isco Zawd ojca: klasyfikacja ISCO 1988 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13isc9 Zawd ojca: klasyf ISCO 1988 /9 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13isc27 Zawd ojca: klasyf ISCO 1988 /27 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13sei Ojciec: skala poz ekon zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13ops Ojciec: skala prestiu zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13d Ojciec rolnikiem: liczba hektarw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13e Ojciec wacicielem/prac najemnym 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13e2 Ojciec wacicielem/prac najemnym #2 99A 99B 02A 02B 05 08 10q13f Ojciec kieruje/-wa prac innych osb 99A 99B 02A 02B 05 08 10q14a Poziom wyksztacenia ojca 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q14a1 Poziom wyksztacenia ojca (od 2002r.) 02A 02B 05 08 10q14ed Lat nauki szkolnej ojca 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q14b Wyksztacenie ojca: typ szkoy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q15isco Zawd matki: klasyfikacja ISCO 1988 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15isc9 Zawd matki: klasyf ISCO 1988 /9 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15isc9 Zawd matki: klasyf ISCO 1988 /9 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15isc27 Zawd matki: klasyf ISCO 1988 /27 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15sei Matka: skala poz ekon zaw, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15ops Matka: skala prestiu zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15d Matka rolnikiem: liczba hektarw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q15e Matka wacicielem/prac najemnym 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 10q16a Poziom wyksztacenia matki 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q16a1 Poziom wyksztacenia matki(od 2002r.) 02A 02B 05 08 10q16ed Lat nauki szkolnej matki 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q16b Wyksztacenie matki: typ szkoy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q17 Ocena dochodw rodziny gdy resp 14 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18st Sytuacja resp na rynku pracy /8 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18a Resp: praca w penym wymiarze 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18b Resp: praca w niepenym wymiarze 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18b1 Resp: prace dorywcze, sezonowe, zlecone 02A 02B 05 08 10q18c Resp: przerwa w pracy/urlop 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18d Resp: bezrobotny i poszukuje pracy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18e Resp: emerytura/renta 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10

Lista zmiennych - 5 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q18f Resp: uczy si/studiuje 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18g Resp: nie pracuje/zajmuje si domem 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18h Resp: inna sytuacja na rynku pracy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q18st2 Sytuacja resp na rynku pracy /12 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q19 Bezrobotny-od ilu miesicy 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q19a Kwota emerytury/PLN (jeli dotyczy) 02A 02B 05 08 10q19b Kwota renty/PLN (jeli dotyczy) 02A 02B 05 08 10q19ab Emerytura/renta? jako rdo dochodu 02A 02B 05 08 10q19ab_zl Dochd z emerytury albo renty/mies/ PLN 02A 02B 05 08 10q20 Czy kiedykol pracowa przez rok/duej 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q21 L.godzin pracy /przecitnie/tydzie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22isco Zawd resp: klasyfikacja ISCO 1988 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22isc9 Zawd resp: klasyf ISCO 1988 /9 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22isc27 Zawd resp: klasyf ISCO 1988 /27 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22sei Resp: skala poz ekon zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22ops Resp: skala prestizu zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22kgn Resp: Klasyfikacja Gospodarki Narodowej/GUS 1986 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 q22kgn25 Resp: klasyf gosp narod /GUS 86/ 25 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 q22ekd Resp: Europejska Klasyfikacja Dziaalnoci/GUS 1994 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22ekd30 Resp: Europ Klasyf Dziaaln /GUS94/ 30 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22ekd30 Resp: Europ Klasyf Dziaaln /GUS94/ 30 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22d Resp rolnikiem: liczba hektarw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22e11 Forma wasnoci zak pracy resp /11 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22e12 Forma wasnoci zak pracy resp /12 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22f Resp wacicielem/najemnym 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q22g L. zatrudnionych w zakadzie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q23a Resp kieruje praca innych osb 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q23b Resp podwadni kieruj prac innych osb 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q23ab Pozycja kierownicza resp (indeks) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q23c Liczba podwadnych respondenta 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q24a Rok rozpoczcia obecnej/ostat pracy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q24b Rok zakoczenia obecnej/ostat pracy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q24c Lat pracy zarobkowej od 14 roku ycia 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q25 Resp zmienia miejsce pracy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q26 Liczba miejsc pracy od 14 roku ycia 97A 97B 99A 99B 02A 02B q27 Ile razy zmienia prac/ostatnie 5 lat 97A 97B 99A 99B 02A 02B q28a 1# Praca resp: rok rozpoczcia 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q28b 1# Praca resp: rok zakoczenia 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10

Lista zmiennych - 6 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q29isco 1# Praca, zawd /ISCO 88 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29isc9 1# Praca, zawd /ISCO 88/ 9 grup 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29isc27 1# Praca, zawd /ISCO 88/ 27 grup 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29sei 1# Praca, skala poz ekon zawodu, Treiman 96 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29ops 1# Praca, skala prestiu zawodu, Treiman 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29kgn 1# Praca, Klasyfikacja Gospodarki Narodowej/GUS 1986 97A 97B 99A 99B 05 q29kgn25 1# Praca, klasyf gosp nar/GUS86 /25 kat 97A 97B 99A 99B 05 q29ekd 1# Praca, Europejska Klasyfikacja Dziaalnoci/GUS 1994 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29ekd30 1# Praca, Europ Klas Dziaal/GUS94 /30 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29d 1# Praca, rolnik: liczba hektarw 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29e12 1# Praca, forma wasnosci zakadu/12 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q29f 1# Praca, waciciel/najemny 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q30a 1# Praca, kierowa prac innych osb 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q30b 1# Praca, podwadni kier prac innych osb 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q30ab 1# Praca, pozycja kierownicza (indeks) 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q32 Dochody z pracy respondenta (PLN) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q33 Dochody z pracy a zasugi 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q34 Na jakie dochody zasuguje (PLN) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q35 Szansa utraty pracy 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q36 Szansa znalezienia podobnej pracy 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q36 Szansa znalezienia podobnej pracy 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q37 Nawet bogaty pracowaby nadal 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q38 Zadowolenie z wykonywanej pracy 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q39a Czy mia prace dodatkowe 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B q39c Prace dodat: godzin tygodniowo 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B q39d Praca dodat: dochody/mies/przecitne (PLN) 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B q40 Pozycja zawodowa ojca gdy resp mia 14 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q41a Stan cywilny 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q41a1 Stan cywilny #2 (od 2002r.) 02A 02B 05 08 10q41b Wiek zawarcia 1-szego maestwa 97A 97B 99A 99B 02A 02B q42st WSP: Sytuacja na rynku pracy /8 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42a WSP: Praca w penym wymiarze 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42b WSP: Praca w niepenym wymiarze 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42b1 WSP: Prace dorywcze,sezonowe, zlecone 02A 02B 05 08 10q42c WSP: Przerwa w pracy/urlop 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42d WSP: Bezrobotny i poszukuje pracy 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42e WSP: Emerytura/renta 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42f WSP: Uczy si/studiuje 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10

Lista zmiennych - 7 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q42g WSP: Nie pracuje/zajmuje si domem 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q42h WSP: Inna sytuacja 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q43 WSP: Od ilu miesicy bezrobotny 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q43a WSP: Kwota emerytury/PLN (jeli dotyczy) 02A 02B 05 08 10q43b WSP: Kwota renty/PLN (jeli dotyczy) 02A 02B 05 08 10q43ab WSP: Emer/renta? jako rdo dochodw 02A 02B 05 08 10q43ab_zl WSP: Doch z emer albo renty/mies/PLN 02A 02B 05 08 10q44 WSP: Kiedykolwiek pracowa rok lub duej 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q45 WSP: Liczba godz pracy/tygodniowo 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46isco Zawd wsp: klasyfikacja ISCO 88 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46isc9 Zawd wsp: klasyfikacja ISCO 88 /9 grup 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46isc27 Zawd wsp: klasyfikacja ISCO 88 /27 grup 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46sei WSP: Skala poz ekon zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46ops WSP: Skala prestiu zawodu, Treiman 96 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46kgn WSP: Klasyfikacja Gospodarki Narodowej/GUS 1986 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 05 q46kgn25 WSP: Klasyf gosp narod/GUS 1986 /25 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 05 q46ekd WSP: Europejska Klasyfikacja Dziaalnoci/GUS 1994 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46ekd30 WSP: Europ Klasyf Dziaaln /GUS94/ 30 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46d Wspomaonek rolnikiem; l hektarw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46e11 WSP: Forma wasnoci zak pracy/11 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46e11 WSP: Forma wasnoci zak pracy/11 kat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46e12 WSP: Forma wasnoci zak pracy/12 kat 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46f WSP: Wacicielem/najemnym 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q46g WSP: L. zatrudnionych w zakadzie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B q47a WSP: Kieruje prac innych osb 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q47b WSP: Podwadni kier prac innych osb 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q47ab WSP: Pozycja kierownicza (indeks) 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q48a Poziom wyksztacenia wspmaonka 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q48a1 Poziom wykszt wspma #2 (od 2002r.) 02A 02B 05 08 10q48ed Lat nauki szkolnej wspmaonka 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q48b WSP: Uczy si nadal/poziom 97A 97B 99A 99B 02A 02B q48c WSP: Typ szkoy ponadpodstawowej 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q49a Liczba wszystkich dzieci respondenta 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q49b Ile dzieci resp mieszka razem z nim 02A 02B 05 08 10q50a Czy kiedykolwiek bezrobotny, ost 10 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q50b Ile razy bezrobotny, ost 10 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q50c Ile mies bezrobotny, ost 10 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q50d Czy by bezrob w ostatnim roku 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10

Lista zmiennych - 8 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q50e Bezrob ost rok/najwysze zarobki w rodzinie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q50f Czy by bezrob poprzednie 4 lata 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q50g Bezrob pop 4 lata/najwysze zarobki w rodzinie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q51 Opinie o komunizmie jako formie rzdw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q52a Pozwoli na antyreligijne przemwienie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q52b Pozwoli osobie antyreligijnej wykada 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q52c Usun ksik antyreligijn z biblioteki 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q53a Pozwoli komunicie przemawia 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q53b Zwolni komunist z uczelni 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 10q53c Usun ksik komunisty z biblioteki 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q54a Pozwoli militarycie przemawia 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q54b Pozwoli militarycie wykada 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q54c Usunac ksik milit z biblioteki 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q55x L.dzienn. oglnopolskich/12 mies 97A 97B q55y L.dzienn. oglnopolskich/30 dni 97A 97B q55z L.dzienn. oglnopolskich/7 dni 97A 97B q56a Tematy: krajowe wydarz polityczne 97A 97B 99A 99B 02B q56b Tematy: nauka i technika 97A 97B 99A 99B 02B q56c Tematy: ycie sawnych ludzi 97A 97B 99A 99B 02B q56d Tematy: midzyn wydarz polityczne 97A 97B 99A 99B 02B q56d Tematy: midzyn wydarz polityczne 97A 97B 99A 99B 02B q56e Tematy: nauka j. obcych 97A 97B 99A 99B 02B q56f Tematy: informacje gosp z kraju 97A 97B 99A 99B 02B q56g Tematy: porady domowe 97A 97B 99A 99B 02B q56h Tematy: problemy spoeczne kraju 97A 97B 99A 99B 02B q56i Tematy: zdrowie, porady lekarskie 97A 97B 99A 99B 02B q56j Tematy: moda, uroda 97A 97B 99A 99B 02B q56k Tematy: komputery i informatyka 97A 97B 99A 99B 02B q56l Tematy: turystyka i podre 97A 97B 99A 99B 02B q57a Jak wana wasna rodzina i dzieci 92 93 94 95 97A 97B q57b Jak wany zawd i praca 92 93 94 95 97A 97B q57c Jak wany czas wolny i wypoczynek 92 93 94 95 97A 97B q57d Jak wani przyjaciele i znajomi 92 93 94 95 97A 97B q57e Jak wani krewni 92 93 94 95 97A 97B q57f Jak wana religia i koci 92 93 94 95 97A 97B q57g Jak wana polityka i ycie publiczne 92 93 94 95 97A 97B q57h Jak wani ssiedzi 92 93 94 95 97A 97B q58 Za/przeciw karze mierci za morderstwo 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B

Lista zmiennych - 9 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q59 Boi si chodzi samotnie noc 92 93 94 95 97A 99A 02A q60a ZAUF do przedsib pastwowych /x 92 93 94 95 97A 99A q60b ZAUF do przedsib prywatnych /x 92 93 94 95 97A 99A q60c ZAUF do kocioa katolickiego /x 92 93 94 95 97A 99A q60d ZAUF do szkolnictwa i syst ksztacenia /x 92 93 94 95 97A 99A q60e ZAUF do rzdu /x 92 93 94 95 97A 99A q60f ZAUF do zwizku zaw Solidarno /x 92 93 94 95 97A 99A q60g ZAUF do zwizkow zaw OPZZ /x 92 93 94 95 97A 99A q60h ZAUF do prasy /x 92 93 94 95 97A 99A q60i ZAUF do suby zdrowia /x 92 93 94 95 97A 99A q60j ZAUF do telewizji /x 92 93 94 95 97A 99A q60k ZAUF do Sdu Najwyszego /x 92 93 94 95 97A 99A q60l ZAUF do nauki i naukowcw /x 92 93 94 95 97A 99A q60m ZAUF do Sejmu /x 92 93 94 95 97A 99A q60n ZAUF do Senatu /x 92 93 94 95 97A 99A q60o ZAUF do wojska /x 92 93 94 95 97A 99A q60p ZAUF do policji /x 92 93 94 95 97A 99A q60r ZAUF do bankw i instyt finansowych /x 92 93 94 95 97A 99A q61a ZAUF do przedsib pastwowych /y 97B 99B 02A 05 08 10q61b ZAUF do przedsib prywatnych /y 97B 99B 02A 05 08 10q61b ZAUF do przedsib prywatnych /y 97B 99B 02A 05 08 10q61c ZAUF do kocioa katolickiego /y 97B 99B 02A 05 08 10q61d ZAUF do szkolnictwa i syst ksztacenia /y 97B 99B 02A 05 08 10q61e ZAUF do rzdu /y 97B 99B 02A 05 08 10q61f ZAUF do zwizku zaw Solidarno /y 97B 99B 02A 05 08 10q61g ZAUF do zwizkw zaw OPZZ /Y 97B 99B 02A 05 08 10q61h ZAUF do prasy /y 97B 99B 02A 05 08 10q61i ZAUF do suby zdrowia /y 97B 99B 02A 05 08 10q61j ZAUF do telewizji (publicznej od 2005r) 97B 99B 02A 05 08 10q61jx ZAUF do telewizji prywatnej (od 2005r) 05 08 10q61k ZAUF do Sdu Najwyszego /y 97B 99B 02A 05 08 10q61l ZAUF do nauki i naukowcw /y 97B 99B 02A 05 08 10q61m ZAUF do Sejmu /y 97B 99B 02A 05 08 10q61n ZAUF do Senatu /y 97B 99B 02A 05 08 10q61o ZAUF do wojska /y 97B 99B 02A 05 08 10q61p ZAUF do policji /y 97B 99B 02A 05 08 10q61r ZAUF do bankw i instyt finansowych /y 97B 99B 02A 05 08 10q62 Czy rzd powin zmniej rnice dochodw 92 93 94 95 97A 97B 99A

Lista zmiennych - 10 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q63 Czy mona ludziom ufa 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A q64_1 Wych dziecka: najwaniejsza rzecz 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64_2 Wych dziecka: druga rzecz 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64_3 Wych dziecka: trzecia rzecz 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64_4 Wych dziecka: czwarta rzecz 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64_5 Wych dziecka: najmniej wana rzecz 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64obe By posusznym: ranga 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64pop By lubianym lub popularnym: ranga 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64thn Samodzielnie myle: ranga 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64wor By pracowitym: ranga 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q64hel Pomaga innym: ranga 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q65 Identyfikacja klasowa (wersja x) 92 93 94 95 97A 99A 02A q66 Identyfikacja klasowa (wersja y) 97B 99B 02B q67 Zadow z wasnej sytuacji finansowej 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q68 Zmiana syt finan w ostatnich latach 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q69 Zmiana syt finan w ostatnim roku 97A 97B 99A q69n Zmiana syt finan rodziny po 3 latach 02A 02B 05 08 10q70 Sytuacja finan rodziny za rok 97A 97B 99A 99B q70n Zmiana syt finan rodziny za 3 lata 02A 02B 05 08 10q71 Zmiana syt finan po 1989 roku 97A 97B 99A q71 Zmiana syt finan po 1989 roku 97A 97B 99A q72 Doch rodziny na tle doch innych rodzin 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q73 Pooenie mater lepsze ni ojca/ten sam wiek 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q74 Sukces: wana praca czy szczcie 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B q75 Obecny stan polskiej gospodarki 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q76 Zmiana stanu gospodarki w ost 3 latach 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q77 Stan polskiej gospodarki za 3 lata 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q78 Poziom bezrobocia w nadch 12 miesicach 97A 97B 99A 02A 02B 05 08 10q79 Zmiany cen w nadchodz 12 miesicach 97A 97B 99A q80 Korzyci/straty po 1989 dla Polakw 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q81 Korzyci/straty po 1989 dla respondenta 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q82 Znaczenie gospodarki rynkowej 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q83a Odsetek ludzi biednych w Polsce 97B 99A 02A 05 08 10q83b Odsetek biednych w nadchodz 3 latach 97B 99A 02A 05 08 10q83ca rd biedy: brak wykszt i kwalifikacji 97B 99A 02A q83cb rd biedy: brak znajomoci i ukadw 97B 99A 02A q83cc rd biedy: lenistwo 97B 99A 02A q83cd rd biedy: pochodz z biednej rodziny 97B 99A 02A

Lista zmiennych - 11 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q83ce rd biedy: gospodarka rynkowa 97B 99A 02A q83cf rd biedy: brak zdolnoci i talentu 97B 99A 02A q83cg rd biedy: brak szczcia 97B 99A 02A q83ch rd biedy: brak opieki pastwa 97B 99A 02A q83ci rd biedy: nieumiejtn oszczdzania 97B 99A 02A q83cj rd biedy: rozlunienie obycz/pijastwo 97B 99A 02A q83ck rd biedy: nieefekt system gospodarczy 97B 99A 02A q83cl rd biedy: uczciwo w postpowaniu 97B 99A 02A q84a Odsetek ludzi bogatych w Polsce 97B 99A 02A 05 08 10q84b Odsetek ludzi bogatych w nadch 3 latach 97B 99A 02A 05 08 10q84ca rd bog: odpow wyksztacenie i kwalifikacje 97B 99A 02A q84cb rd bog: znajomoci i ukady 97B 99A 02A q84cc rd bog: pracowito 97B 99A 02A q84cd rd bog: bogata rodzina 97B 99A 02A q84ce rd bog: gospodarka rynkowa 97B 99A 02A q84cf rd bog: zdolnoci i talent 97B 99A 02A q84cg rd bog: szczcie 97B 99A 02A q84ch rd bog: brak kontr pastwa nad dochodami 97B 99A 02A q84ci rd bog: umiejtno oszczdzania 97B 99A 02A q84cj rd bog: umiar i wstrzemiliwo w postpowaniu 97B 99A 02A q84cj rd bog: umiar i wstrzemiliwo w postpowaniu 97B 99A 02A q84ck rd bog: system gosp /nieuzasad korzyci 97B 99A 02A q84cl rd bog: nieuczciwe postpowanie 97B 99A 02A q85a Rnice dochodw s w Polsce zbyt due 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 02B 05 08 10q85b Rzd pow zmniej ronice dochodw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q85c Rzd pow zapewni kademu prace 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q85d Rzd pow zapewni minimum dochodw 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q86a Aprob/dezap: oszustwo podatkowe 97A 97B q86b Aprob/dezap: nieprawdz infor w urzdzie 97A 97B q86c Aprob/dezap: apwka w urzdzie 97A 97B q86d Aprob/dezap: koneksje w szkole 97A 97B q86e Aprob/dezap: kosztowne prezenty w szpitalu 97A 97B q87a Zadow z miejsca zamieszkania 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87b Zadow z czasu wolnego i wypoczynku 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87c Zadow z ycia rodzinnego 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87d Zadow z przyjani 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87e Zadow ze stanu zdrowia 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87f Zadow z sytuacji politycznej w kraju 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10

Lista zmiennych - 12 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q87g Zadow ze swoich warunkw mieszkaniowych 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87h Zadow z wasnych dzieci 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q87i Zadow z wasnego wyksztacenia 92 93 94 95 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q88 Czy wydarzyo si co bardzo bolesnego 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q89 Czy wydarzyo si co bardzo radosnego 92 93 94 95 97A 97B 99A 02A 05 08 10q90 Skala chci ycia 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q91_a Podane w pracy: najwaniejsza rzecz 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91_b Podane w pracy: na drugim miejscu 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91_c Podane w pracy: na trzecim miejscu 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91_d Podane w pracy: na czwartym miejscu 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91_e Podane w pracy: na ostatnim/pitym miejscu 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91inc Wysokie dochody: jak wane w pracy 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91sec Pewno pracy: jak wana 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91hrs Czas pracy: jak wany 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91pro Moliwo awansu: jak wana 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q91mea Sensowno pracy: jak wana 92 93 94 95 97A 99A 02A 08 10q92a Bogata rodzina czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92b Wyksztacenie rodzicw czynn sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92c Wasne wyksztacenie czynn sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92d Ambicje czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92d Ambicje czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92e Zdolnoci czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92f Sumienna praca czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92g Dobre znajomoci czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92h Powizania polityczne czynn sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92j Wyznanie religijne czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92k Pochodzenie ze wsi/miasta czynn sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92l Pe czynnikiem sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92m Przekonania polityczne czynn sukcesu 92 93 94 95 97A 99A 02A q92n Szczcie czynnikiem sukcesu 93 94 95 97A 99A 02A q93 ycie jest pasjonujace/zwyczajne/nudne 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q94 Poczucie szczcia maenskiego 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q95 Poczucie szczcia z obecnego ycia 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q96 Poczucie szczcia 5 lat temu 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q97 Poczucie szczcia za 5 lat 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q98 Samoocena stanu zdrowia 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q99 Idealna liczba dzieci w rodzinie 92 93 94 95 97A 99A q100 Edukacja seksualna w szkole podstawowej 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10

Lista zmiennych - 13 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q101 Rozwd powinien by atwiejszy/trudniejszy 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102a Aborcja: dziecko urodzi si z wadami 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102b Aborcja: matka nie chce wicej dzieci 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102c Aborcja: cia zagraa zdrowiu kobiety 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102d Aborcja: bardzo niskie dochody 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102e Aborcja: cia wynikiem gwatu 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102f Aborcja: panna, nie chce maestwa 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q102g Aborcja: kobieta tak chce 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q103 Pozwoli na eutanazj - danie pacjenta 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q104 Stosunki seksualne przed lubem 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q105 Seks z innym partnerem ni wspmaonek 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q106 Stosunki homoseksualne 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q107 Porzdne lanie dziecka czasami konieczne 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q108a Spotkania towarzyskie z krewnym 92 93 94 95 97A 99A 02A q108b Spotkania towarzyskie z ssiadami 92 93 94 95 97A 99A 02A q108c Spotkania towarzyskie ze znajomymi 92 93 94 95 97A 99A 02A q108d Jak czsto chodzi do kawiarni /restauracji 92 93 94 95 97A 99A 02A q109a Samoocena obecnej pozycji spoecznej 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q109b Samoocena pozycji spoecznej w 1989 roku 97A 97B 99A q110 Zadowolenie z demokracji w Polsce 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q110 Zadowolenie z demokracji w Polsce 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q111 Jak dziaa system polityczny w Polsce 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q112 Stopie zainteresowania polityk 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q113_1 Najwaniejszy cel polityki 92 93 94 95 97B 99A 02A q113_2 Drugi wany cel polityki 92 93 94 95 97B 99A 02A q113_3 Trzeci cel polityki 92 93 94 95 97B 99A 02A q113_4 Czwarty, najmniej wany, cel polityki 92 93 94 95 97B 99A 02A q114 Skala lewica/prawica: 1-10 /x 92 93 94 95 97A 99A 02A 05 08 10q115 Skala lewica/prawica: 1-5 /y 97B 99B 02B q116 Za czy przeciw socjalizmowi 92 93 94 95 97A 97B 99A 99B 02A 02B 05 08 10q117xa Udzia w 1-turze wyborw prezyd 1990 92 93 94 95 q117xb Na kogo gosowa w 1-turze wyborw 1990 92 93 94 95 q117xc Udzia w 2-turze wyborw prezyd 1990 92 93 94 95 q117xd Na kogo gosowa w 2-turze wyborw 1990 92 93 94 95 q117xe Udzia w wyborach parlamentarnych 1991 92 93 q117xf Czy gosowa do sejmu i/lub senatu 1991 92 93 q117xg Na kogo gosowa do sejmu 1991 92 93 q117a Udzia w wyborach parlamentarnych 1993 94 95 97A 97B

Lista zmiennych - 14 - PGSS 1992-2010

1992 1993 1994 1995 1997A 1997B 1999A 1999B 2002A 2002B 2005 2008 2010Etykieta

Rok i balotNazwa zmiennej

q117b Czy gosowa do sejmu i/lub senatu 1993 94 95 97A 97B q117c Na kogo gosowa do sejmu 1993 94 95 97A 97B q118a Udzia w 1-turze wyborw prezyd 1995 97A 97B 99A 99B q118b Na kogo gosowa w 1-turze wyborw 1995 97A 97B 99A 99B q119a Udzia w 2-turze wyborw prezyd 1995 97A 97B 99A 99B q119b Na kogo gosowa w 2-turze wyborw 1995 97A 97B 99A 99B q120a Udzia w referendum konstytucyjnym 1997 97A 97B q120b Za/przeciw przyjciu konstytucji, 1997 97A 97B q121a Udzia w wyborach parlamentarnych 1997 97A 97B 99A 99B 02A 02B q121b Czy gosowa do sejmu i/lub senatu 1997 97A 97B 99A 99B q121c Na kogo gosowa do sejmu 1997 97A 97B 99A 99B 02A 02B q121d Pe wybranego kandydata do sejmu 1997 97A 97B q121e Dlaczego nie gos w wyborach parl 1997 97A 97B q121f Na kogo gosowaby-gdyby wzi udz 1997 97A 97B q122xa Czy gosowaby do sejmu /niedziela 1999 99A 99B q122xb Na kogo gos-gdyby wzi udz/niedz 1999 99A 99B q122a Udzia w wyborach parlamentarnych 2001 02A 02B 0