poesía de posguerra 1936 1976
TRANSCRIPT
Amparo Cereixo Silva
A POESÍA DE POSGUERRA
A POESÍA DE POSGUERRA
- Represión franquista
exilio interno / externoasasinatos, cárcere.
- Represión lingüística e cultural
Non publicacións en galego
Represión lingüística
Recuperación poética
• Mediados dos anos 40: rexurdir da literatura• Revistas bilingües: Posío, Alfar...• 1947: Cómaros verdes de A. Iglesia Alvariño.• 1949: Colección Benito Soto > recuperación da
lírica• 1950: Editorial Galaxia
Xeracións de posguerra
• Xeración do 36
• Promoción de enlace
• Xeración das Festas Minervais
Xeracións do 36
• Características
● Herdeiros directos da Xeración Nós, SEG e da Xeración do 25.
● Publicaran con anterioridade á guerra
● Viven e sofren a guerra
Xeracións do 36
Tendencias poéticas:
● Neotrobadorismo: Á. Cunqueiro (Dona do corpo delgado) /
Álvarez Blázquez –Cancioneiro de Monfero-/ Díaz Jácome –
Pombal-.
● Imaxinismo: Paisaxe < Hilozoísmo(< Amado Carballo).
Teodoro Morgade –Orballo ispido- / Aquilino Iglesia Alvariño
-Cómaros verdes-.
● Social-realismo: crítica e denuncia social < Cabanillas /
Exilio. Eclipsa as outras tendencias
Socialrealismo.
• Recupérase a liña da poesía cívica e de denuncia que iniciara a comezos de século R. Cabanillas.
• “A poesía é unha arma, disparemos”
• Características xerais:
– Sinxeleza expresiva > destinatario: o pobo.
– Mensaxes de tipo ideolóxico vs. forma
– Emprego do humor, ironía, sarcasmo > carácter burlesco e satírico < cantigas de escarnio e maldicir.
– Achegamento á lingua popular.
Socialrealismo.
Temática● Compromiso social● Denuncia da situación política < falta de
liberdade● Denuncia da situación económica: capitalismo
burgués.● Solidariedade cos máis febles● Defensa da lingua e do país.
Socialrealismo. C. E. Ferreiro (1913-1979)
● Marcado pola guerra.● Relación directa cos homes de Nós, do SEG
e da Xeración do 25.● Poesía ao servizo do pobo.
C. E. Ferreiro. Liñas temáticas
● Intimista.● Lembranza da nenez / mocidade● Saudade do paraíso perdido● Tempus fugit● Amor (Moraima)● Onde o mundo se chama Celanova:
intimismo, desacougo existencial + poesía social.
● O soño sulagado: saudade pola vila nata, presenza de Moraima (amor / confidente).: http://www.youtube.com/watch?v=Q6l18L-xzOs
C. E. Ferreiro. Liñas temáticas
● Social.
● Denuncia do sistema / ditadura
● Antibelicismo / antimilitarismo
● Defensa da patria e da lingua
● Defensa dos oprimidos
● Longa noite de pedra: temática social + intimista
● http://www.youtube.com/watch?v=F8QRWlh2pvc (Monólogo do vello traballador)
C. E. Ferreiro. Liñas temáticas
● Satírica.
● Crítica directa a persoas e clases sociais.
● Retómase o modelo das cantigas de escarnio e maldicir.
● Ironía, sarcasmo, burla... > emigración (crítica a aqueles que esquecen as súas orixes)
● Viaxe ao país dos ananos; Paco Pixiñas, Cantigas de escarnio e maldicir.
Promoción de Enlace
● Sen relación directa de Nós e das Vangardas.
● Formación en condicións adversas ao galeguismo > comezos
literarios en castelán.
Pr. de enlace. Luz Pozo
Liñas temáticas:
● Comprometida, solidaria coas xentes, de carácter
humanista: o Nós substitúe o Eu.
● Intimista e soidosa, subxectiva, feble. Eu / Ti > marcan o
eixo bipolar no amor (O paxaro na boca). Tema: amor
sensual > imaxes eróticas > vitalismo amoroso +
natureza.
Pr. de enlace. Antón Tovar
● Produción inicial: temática intimista e
existencial (Arredores, Non, O vento no
teu colo)
● Produción tardía: temática vitalista e de
preocupación social.
● Características:
● Musicalidade e sinxeleza
Xeración das Festas Minervais. Grupo Brais Pinto
Xeración das Festas Minervais.
● Non viven a guerra (nacen entre 1930-1940)
● Danse a coñecer nas Festas Minervais (USC, 1950)
● Mestres: Xeración do 36 e homes de Galaxia.
Xeración das Festas Minervais.
● Liñas poéticas:
● Escola da Tebra: poesía intimista (morte, soidade,
desesperanza...). O poeta en conflito co mundo.
● Social-realismo: poesía de denuncia social (a
opresión, a guerra, o sentimento de Galiza...).
Manuel María
● Comprometido co nacionalismo (UPG)
● Escola da Tebra: visión atormentada da vida: Muiñeiro
de brétemas; Morrendo a cada intre
● Poesía social e satírica: Documentos personaes.
● Paisaxismo: Terra Chá.
Uxío Novoneyra
Forma parte do grupo Brais Pinto (Ferrín, Lorenzo,
Graña...)
Paisaxismo de Noriega, Iglesia Alvariño...: Os eidos
(1955)
Recurso do fonosimbolismo.
http://www.youtube.com/watch?v=cGBHtVirQyQ
Méndez Ferrín
Fortemente comprometido politicamente
Un dos fundadores do grupo Brais Pinto.
Escola da Tebra (intimismo e angustia): Voce
na néboa (1957).
Social-realismo: intención reivindicativa e
concienciadora desde o punto de vista
histórico e político. Antoloxía popular /
Poesía enteira de Heriberto Bens.
Méndez Ferrín
• Lírica e social. Con pólvora e magnolias (1976) > renovación
da lírica en lingua galega.
Poesía revolucionaria -a pólvora- + lirismo persoal e luxo
estético -as magnolias-.
versos libres
Diversas resonancias culturais (celtismo, poesía
medieval, surrealismo, a lírica de Cunqueiro...)
Méndez Ferrín
• Ton nostálxico. Paso do tempo. Triunfo da decadencia.
Texto complexo: abundancia de símbolos creados,
ampliados ou modificados polo propio autor (moitos
deles só interpretables no conxunto da súa obra).
Abundancia de figuras retóricas de tipo semántico e as
morfosintácticas baseadas nas recorrencias
relacionadas co tema do poema.
Méndez Ferrín
No vento de mazán que se desfraga
nos cons e pedregullo solar
de cabo de Home e Punta do Cabalo de Fora
reclamo a liberdade pró meu pobo.
No meniño que dorme
no edredón dos teus ollos
reclamo a liberdade pró meu pobo.
Nas vellas mans agrarias,
nas loias amorosas dos estíos
reclamo a liberdade pro meu pobo.
Nos bicos acedísimos e tenros
dos meus fillos inmensos
reclamo a liberdade pró meu pobo.
Méndez Ferrín
No vento de mazán que se desfraga
nos cons e pedregullo solar
de cabo de Home e Punta do Cabalo de Fora
reclamo a liberdade pró meu pobo.
No meniño que dorme
no edredón dos teus ollos
reclamo a liberdade pró meu pobo.
Nas vellas mans agrarias,
nas loias amorosas dos estíos
reclamo a liberdade pro meu pobo.
Nos bicos acedísimos e tenros
dos meus fillos inmensos
reclamo a liberdade pró meu pobo.
Páxinas de onde están tiradas as fotografías
● Manuel Ferrol. Pai e fillo chorando. 1957
● https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/236x/26/65/ee/2665ee133679f30ec6e63502a3290324.jpg
● http://crebas.blogaliza.org/files/2011/07/alvarinho.jpg
● http://consellodacultura.gal/mediateca/extras/c2ddc9_ferreiro.jpg
● http://4.bp.blogspot.com/-8DE7u6lREuU/VKV0AbQE0BI/AAAAAAAABCo/bhH1LT3pg2M/s1600/Longa%2BNoite%2Bde%2BPedra%2B(2).jpg
● https://lasociedadsupersecreta.files.wordpress.com/2014/03/munch_el_grito.jpg
● https://bibliotecamarioneta.files.wordpress.com/2013/01/portada.jpg
● http://www.elcorreogallego.es/img/noticias/20090905/cp
● http://auladeliteratura.blogaliza.org/2011/06/16/anton-tovar/
● http://armandorequeixo.blogaliza.org/2012/03/05/memorias-de-xose-fernandez-ferreiro/
● http://elpais.com/diario/2004/09/11/agenda/1094853606_850215.html
● http://www.notesalves.com/literatura/autor/xos%C3%A9-lu%C3%ADs-m%C3%A9ndez-ferr%C3%AD