petiscos nº 1

52

Upload: carmen-castro

Post on 22-Mar-2016

260 views

Category:

Documents


9 download

DESCRIPTION

Revista do IES Fonmiñá

TRANSCRIPT

Edita: IES FONMIÑÁAvda/ Doutor Cabaneiro s/n, 27287-A Pastoriza. Lugo.e-mails: [email protected] ; [email protected]:Alumnas: Lidia Díaz Dominguez, María Edrosa Otero e Nuria Otero Logilde.Profesoras: Mª Elena Arias Bruzos, Ana campos Rey e Belén Martín Franco.PORTADA: Michael Sordo SeijoCONTRAPORTADA: Laura Iglesia MorenoMAQUETA: Mª Elena Arias BruzosIMPRIME: Cartafol.Xuño-2011

1. SUMARIO2. EDITORIAL3. AN EXCLUSIVE INTERVIEW WITH OUR TEACHERASSISTANT, BILL MELVILLE.6. VI CONCURSO DE HALLOWEEN 7. Pumpkin, Pumpkin8. DÍA MUNDIAL DA PAZ9. II CONCURSO DE SOMBREIROS DE SAINTE CATHERINE. 10. Pero, Quen Foi Sainte Catherine?11. RECUNCHO LITERARIO

11. Don Quijote 13. Don Quijote y Lucinea

15. Microrrelatos16. CAMPIÓN DE LECTURA 16. A “Libroteca” Fonmiñá 17. Campión de Lectura18. TEATRO: A CELESTINA20. ARTISTA Á VISTA 20. Entrevista a Giovanni Seco Edreira 21. Perseguindo un Soño 22. Concurso Novos Valores23. RECEITAS DE PALABRAS26. COAS MALETAS 26. Chicago 27. Xenebra28. POR QUE “SOMOS GALEGO”?30. OS NOSOS PROXECTOS 30. O Tabaco 32. A Televisión Nos Nosos Fogares 34. O Alcol na Adolescencia36. DEPORTES 36. E Ti, De Que Cor Es?

37. Onde Queda o Deporte? 38. Fai Deporte; Non Valen Escusas!

39. Outra Opción: Tenis de Mesa40. APRENDER A SALVAR UNHA VIDA41. ¿PARA QUÉ SIRVEN LAS MATEMÁTICAS?44. TODO EMPEZÓ COM EL HIMNO DE LOS MICHIGAN46. QUE FOI DE...?47. MEDITATIO CANINA48. DESPEDIDA

Ilustracións desta páxina: Xavi Ordóñez, Enrique Fernández, Alberto Vázquez, Silvia Francos, DavidPérez, Helena Rielo e Lidia Diaz (4º ESO)

Ies Fonmiñá Petiscos 1

Por Lidia Díaz,María Edrosa e Nuria Otero

Coordinadoras 4º ESOOs alumnos e profesores do I.E.S. Fonmiñáalegrámonos de poder presentarvos a segunda ediciónda nosa revista “Petiscos”. Ao ver o éxito da primeiraedición, que foi editada coa fin de celebrar a primeiradécada do noso instituto, decidimos con grande ilusióneditar unha segunda revista.

Ao longo deste ano houbo diversas novidades ecelebracións, como a chegada de Bill Melville a estecentro, un auxiliar de conversa que veu dende Michiganpara perfeccionar o seu español, practicar connosco asua lingua nativa e de paso aprender algo de galego .

Durante este ano tamén fixemos diversas viaxesao estranxeiro a Chicago, Suíza e Liechtenstein,acompañados polos profesores Demetrio e Ana, ondepuidemos disfrutar de novas experiencias.

Outra novidade foi a creación da aula de teatropola profesora Elena Arias, que nos introduciu nomundo da interpretación e incluso nos animou apresentarnos ao concurso de teatro “V Mostra de Teatrodo Miño”.

Tamén queremos felicitar a Demetrio, o profesorde Seccións Bilingües, que recibiu o premio á“Innovación Educativa”da Consellería de Educación.Non queremos desaproveitar esta ocasión para dicirlle aNoelia que se recupere pronto, que os seus alumnos ecompañeiros a estrañamos moito.

Neste número de “Petiscos” trataranse temasrelacionados coas actividades, viaxes, celebracións eacontecementos que tiveron lugar neste curso noFonmiñá.Aparecen crónicas das viaxes das Seccións Bilingües,,sobre os concursos de cabazas do Halloween e ossombreiros da Sainte Catherine e do Correlingua 2011;coñeceremos máis a fondo a Bill na entrevista que llerealizaron os alumnos de 3º; haberá un RecunchoLiterario con sorprendentes creacións dos alumnos de 3ºe 4º; coñeceremos os novos talentos artísticos doFonmiñá na sección de Arte; lembraremos antigosalumnos/as deste centro en Que foi de...?; os alumnosde 4º de E.S.O. diremos adeus ou máis ben “ata logo”, aeste instituto lembrando vellos tempos.

E para rematar, iredes descubrindo a medidaque vos adentredes nesta aventura mais sorpresas, comounha versión do Quixote que non ten desperdizo!

Desexamos tamén que esta revista sexa do vosoagrado e que disfrutedes coa súa lectura.

Unha aperta a todos!!

Ies Fonmiñá Petiscos 2

“I’m the happiest I’ve ever been here.”

By José Luis Fraiz and 3º ESO

The date of birth of William Todd Melville is July 24, 1986 and hisplace of birth is in Denver, Colorado. Bill arrived at this school inSeptember of 2010 and he is going to leave in June but he doesn’twant to leave because he has friends in the school. In his lessons we

learn and understand English better but have fun with him. We speak morewords in English thanks to him. He helps the teacher evaluate the studentsand he helps teach the history of the USA. We work in the book, speak inEnglish, and do activities.

Bill not only misses his family, but he misses certain places in theStates but he is very happy here. The things he likes the mostabout Spain are: The food, the people , daily schedule, and thecountryside. The first month was hard but now he feels at home.He prefers the city to the country.

Hobbies

What do you do in your free time?I play the guitar, sing… I like to write and exploreLugo. I sometimes play video games.

“Bill likes to watch TV but he doesn’t have a lot of time to watchTV. His favorite TV series is an American show called Community. Billlikes the Simpsons and his favorite person on the Simpsons is ComicBook Guy.” David

Ies Fonmiñá Petiscos 3

School

What was your favourite subject at school? Why?I liked psychology and English. I liked my psychology teacher and I enjoyed reading.What didn’t you like about your school?The majority of the students were very narrow-minded.Do you like our school?Yes, I love it.

Animals

Have you got animals at home? My roommate has a dog.How do you feel about animals? I would like to have a dog.How do you feel about cats? I think cats are sneaky.What’s your favorite animal? My favorite animal is the tiger.Have you got pets? I had a dog and a cat growing up.

Teenagers

What’s the difference between Spanish teenagers and American teenagers?American teenagers have more gadgets, like mobile phones, MP3 players and laptops. They arealways chatting. In Spain, teenagers spend more time outside the house.Do you think teenagers today have it “too easy”?No, I think students have to work very hard and they have to do so many things in so little time.

Food

What’s your favourite food in America? Mexican food and Indian food.What’s your favourite food in Spain? “Raxo” and clams.Can you cook well? No, but I have heard of many Spanish dishes and I’d like to try them.Do you prefer Spanish food or American food? Spanish, certainly.

“Bill likes Spanish food and English food. He likes to cook Mexicanfood and he has a dish called Spanish rice but it isn’t like anythingwe eat here. At home he heats meat and potatoes with greens anda glass of milk”

Sports

What’s your favourite sport? American football.How do you feel about Cristiano Ronaldo? I think he’s a jerk.What do you think about Kobe Bryant? I think he plays very well but I don’t like the Lakers.Are you good at sports? It depends; the sports I like are basketball and Frisbee.

“Bill says that he watched wrestling when he was younger, but nowhe doesn’t watch it. Bill says he does like European football. Billlikes David Villa more than Cristiano Ronaldo. His favorite team inthe United States is the Michigan Wolverines.”

Ies Fonmiñá Petiscos 4

“Bill’s favorite NBA team is the Detroit Pistons. Bill didn’t watchthe Super Bowl. He prefers American Football to Europeanfootball.”.

“Bill’s favorite football team is the Michigan Wolverines. His favoriteplayer is Mike Hart. Sport’s video games are hard for him but he likesthem. He thinks they are exciting.”

Miscellanea

Do you like Lugo? Yes, I want to live there next year.Do you like Spain? Yes, people here are very funny.Would you like to live in Spain? Yes, I’d like to live in Spain next year.How long have you been studying Spanish? I’ve been studying Spanish for six years.Did you have any favourite singers when you were a child? Yes, Freddie Mercury from Queen.Do you think you are funny? I try but who knows!What do you think about politics? I wish politicians would help the people more.Do you like being a teacher? Yes, this is my first time teaching my own class and I like it.What would be your favorite job? Someday I’d like to be a rock star.

In conclusion, we think that Billwas a great help for all of us. Hewas always ready to give thestudents a helping hand and wehave improved our spoken Englisha lot. Now when someone speaksEnglish it’s easier for us tounderstand the language and wecan speak English better too!!!We hope to have him here nextyear.

THANK YOU, BILL

“In the future, Bill wants to work in Spain orNorthwestern America, in a school. When he returns toAmerica he wants to see his friends and family. Thenhe wants to get a cup of American coffee. He wants totravel to Italy and Germany. When asked if he willhave good memories of his time in Spain and Spanishpeople he said, “Yes, I’m the happiest I’ve ever beenhere.”

Ies Fonmiñá Petiscos 5

VI Concurso de Cabazas de HalloweenPor Sara Rielo e Soufian El-Hidam, 2º ESO

.

Ies Fonmiñá Petiscos 6

Este ano participaron moitas máis cabazasque o ano pasado, polo que houbo máiscompetencia. Houbo cabazas moi orixinais, moitraballadas e algunhas moi peculiares.

“A Soufian a que máis lle gustou foi a Igrexa(gañadora do primeiro premio) e o CasteloFantasma ( gañador do segundo premio)”.

“E Sara non opina porque participou, perogustoulle moito a Igrexa.”

No fondo da exposición había un mural feitopolos alumnos e alumnas de PDC 3º, capitaneadospor Belén.O mural era do Samaín,que indica ocomezo do ano novo celta e a súa festa en honordos defuntos.

O xurado estaba formado por dous alumnosde cada curso, varios profesores e un membro dopersoal non docente. O primeiro premio foi para aIgrexa,realizado por Christian García, de 2º deESO.O segundo premio foi para o Castelo Fantasmade Alejandro García de 1º de ESO, e o terceiropremio foi para unha cabaza que come a outra,feitapolos xemelgos de Xemil; Adrián e Borja.

Para ver as fotos clica aquí:http://www.edu.xunta.es/centros/iesfonmina/galeria/th

umbnails.php?album=1A entrega de premios realizouse no recreo;o

encargado de entregar os premios foi Bill Melville, onoso auxiliar de conversación este curso (e Deusqueira que veña po’ ano!).

Por Rita Lanzós, 1º ESO

Por María campo, 1º ESOMe pareció un concurso muy interesante, porque nunca habíahecho nada así y fue muy divertido. Nunca había vistocalabazas tan bonitas y tan bien decoradas. Ya había oídohablar de este concurso a través de una amiga que está en 2º

de ESO pero no había visto las fotos en los periódicos. Opino que lascalabazas eran increíbles y estaban muy completas, con todos susdetalles…. Es un concurso muy entretenido aunque muy laborioso, y megustaría que se siguiera celebrando más años. Como idea para aportar alconcurso… ¡los profesores también podrían participar haciendo suspropias calabazas!

Ies Fonmiñá Petiscos 7

Por Belén Martín e 3º PDC

12 RAZÓNS PARA DESERTAR DA III GUERRA MUNDIAL

A guerra é incompatible coa paz e como nós somos xente de paz e deben, ímosvos dar 12 razóns para desertar dunha posible III GuerraMundial:

NON PENSO IR Á III GUERRA MUNDIAL PORQUE…

o … a cor do uniforme non pega coa cor dos meus ollos (Laura Iglesia)o … gústanme máis os “fósiles” ca os “fusís” (Marta Oseira)o … obedecer nunca foi o meu (Daniel Pértega)o … miña nai vaime dar unhas cachetadas se sabe que vou (Ana García )o … o fume faime esberrar (Laura Iglesia)o … tirar coas metralletas dáme párkinson (Daniel Pértega)o … prefiro saltar á comba que saltar polos aires… (Marta Oseira)o … quero mellor un “bombón” da Rigueira ca unha bomba (Laura Iglesia)o … son moi nova para morrer nova (Ana García )o … sábenme máis os polvoróns que a pólvora (Laura Iglesia)o … teño as balas atravesadas (Daniel Pértega)o … non me gusta contar batalliñas (Ana García )

Ies Fonmiñá Petiscos 8

II Concurso de Sombreiros de Sainte Catherine

Por Ana Campos e Sara Rielo, 2º ESOO 25 de novembro, día da Sainte Catherine celébrase o santo

de todas as Catherines e tamén as “Catherinettes”, unha tradición queremonta á Idade Media e persiste aínda nalgunhas cidades e pobos deFrancia. Que é unha Catherinette? É unha muller nova que chegou aos

25 anos sen casar.O 25 de novembro, as Catherinettes levaban unha roupa fermosa ou

sombreiros moi orixinais, que cosían elas mesmas ou encargábanllos amodistas. Os sombreiros eran de cor verde e amarela, porque eran as coresde Sainte Catherine, patroa das mozas solteiras.

A cor amarela simboliza a fe e a verde, o coñecemento. A miúdo, osmotivos do sombreiro inspirábanse na profesión de cada Catherinette.Seguindo a tradición, facíase un baile e as mulleres novas casadeiras tiñan quelevar un sombreiro extravagante para facerse notar. Tamén tiñan que adornara estatua de Santa Catherine con flores, lazos, sombreiros, etc. para pedirlleque lles atopase un marido.

Hoxe é a festa das modistas e modistos e sobre todo, dos fabricantesde sombreiros, e de todas as grandes casas de moda de París.

Nalgúns lugares de Francia as mozas envíanse tarxetas entre elasdesexándose boa sorte.

Ademais, hoxe en día, nos colexios e institutos de Francia, fanseconcursos onde participan mozos e mozas. Gaña o sombreiro máis orixinal edivertido.

É unha tradición moi bonita e bastante fácil de manter, só se necesitaimaxinación.

Este ano, eu gañei o primeiropremio, seguida de Nerea Agrafojo, quequedou 2ª e de Jesús Agrafojo e BorjaMéndez, que compartiron o 3º premio.Todos fixemos uns sombreiros moisimpáticos e moi traballados, polo quehabía moita competencia.

A base e mais as figuras do meusombreiro comeceinos a semana antes,pero cos exames e todo iso puidenrematalo o día antes do concurso, de madrugada e acabei coas mansdesfeitas. Inspireime no debuxo animado Bob Esponxa e tituleino “Le fond deBikini Beach”.

Xa levo dous anos seguidos facéndoo, dende que cheguei ao instituto,xa que nese ano comezouse a facer o concurso de sombreiros de SainteCatherine. Antes só había o das cabazas de Halloween.

Ies Fonmiñá Petiscos 9

Gústanme moito as manualidades e ademais, se se presenta aoportunidade dun concurso destes no IES, pois por que non facelo? Ademais, opremio é en metálico e así podes comprar o que queiras.

Se queres ver fotos do noso tradicional concurso de sombreiros pincha aquí::http://www.edu.xunta.es/centros/iesfonmina/galeria/thumbnails.php?album=24

Pero, quen foi Sainte Catherine?Por Nerea Agrafojo

Catalina foi unha mártir cristiá do século IV; naceu cara ao ano 290no seo dunha familia nobre de Alexandría (Exipto).O emperador Maximiano, acababa de chegar ao trono e Catalinaaproveitou a ocasión para intentar convertelo ao cristianismo; isto

provocou a ira do emperador que a obrigou a participar nun debate paraintentar converter a cincuenta sabios. O que menos imaxinaba era que Catalinao conseguiría. Coa rabia, mandou matar aos sabios e quería obrigar a Catalinaa casar cun deles, pero non o conseguiu polo que mandou torturala. Perocuriosamente a máquina de tortura rompeu ao tocar o corpo da santa.Finalmente foi decapitada.A súa lenda estendeuse rapidamente e hoxe en día é a patroa dos barbeiros,carreteiros, cordeleiros, trapeiros, escolares e estudantes, fiandeiras,muiñeiros… e, tamén das solteiras. O seu día é o día das Catalinadas.Antigamente as imaxes de Catalina, colocadas nas igrexas, eran adornadascunha cofia que se cambiaba cada ano. Este rito era un privilexio das mozas edas maiores de vintecinco anos que estaban solteiras. De modo que aexpresión "Ela vai a coroar a Santa Catalina", significaba que a moza encuestión aínda non atopara mozo e, aopoñerlle a cofia podía suplicar aintervención da santa coa seguinteoración:Santa Catalina, axúdame. Non medeixes morrer solteira. Un marido,Santa Catalina, un bo marido, SantaCatalina, antes de que sexa tarde.Actualmente, nalgunhas rexións, aíndase poden ver, o 25 de novembro,algunhas mulleres novas cun sombreiromulticolor (nos que predominan o verdee o amarelo) feitos a propósito para afesta. Son as chamadas catalineirasque festexan alegremente o día.

Ies Fonmiñá Petiscos 10

El Quijote…Por Christian García, 2º ESO

1º Premio do Concurso Cervantes Fonmiñá 2011

En un lugar de Galicia, de cuyo nombre

no quiero acordarme, vive desde hace

tiempo un joven llamado Christian, que para un

concurso redactó (o por lo menos eso intentó) lo que

pensaría o pasaría si yo visitase su era…

Para empezar el Sr. Alonso Quijano podría leer maravillosas novelas

de caballerías en libros almacenados en enormes bibliotecas o descargar

ejemplares de Internet… Tendría el placer de poder armarse como un

caballero medieval en cualquier tienda de disfraces, amar hasta las entrañas

a hermosas labradoras y agricultoras, nadie quemaría sus libros porque

tendría muchos modos de guardarlos sin dejar acceso a los demás, se

sometería a intensas y dolorosas batallas contra gigantes con forma de

eólicos, si velara una noche cerca de un bosque podría oír los ruidos de los

“gigantes” (correspondientes a las actuales procesadoras que deforestan los

bosques), encontraría hombres que en vez de maltratar a sus mozos (como en

su novela) maltratan a sus mujeres, en cualquier sitio su escudero sería

“manteado” o recibiría una paliza por realizar la mínima impertinencia, le

Ies Fonmiñá Petiscos 11

ayudaría a realizar penitencia cualquier muchacho con ganas de gastar una

broma pesada, y tendría, a montones, trabajo del suyo: ayudar a los

desfavorecidos y desventurados, lo más abundante en este planeta lleno de

injusticias.

Desde que somos pequeños nos hacen creer que vivimos en un mundo

maravilloso, sin problemas y sin discusiones, donde todos están de acuerdo y

nadie se pelea, un lugar de luces y colores… pero a medida que crecemos ese

Mundo queda lejos, muy lejos. Aparecen los problemas y provocamos

discusiones, muchas veces no estamos de acuerdo con los demás y nos

peleamos, las luces se funden y los colores principales son blancos y negros…

Comprendo a Don Quijote. Mientras no había leído todas aquellas novelas

él era feliz, sin preocupaciones.

Una vez que las leyó, observó todos los abusos que había, ya en su

época, y decidió ponerles fin. Pero claro, es un solo hombre contra muchos

otros, así que si él visitara nuestro presente se volvería mucho más loco de lo

que Miguel de Cervantes nos cuenta en su novela, y con la cola entre las

piernas se metería rápido en el libro que protagoniza pensando que en mi

época la vida es una ilusión, una sombra, una ficción, y el mayor bien es

pequeño; que toda la vida es un sueño y los sueños, sueños son.

Ies Fonmiñá Petiscos 12

Don Quijote y Lucinea

Por Ana Belén Corredoira, 1º ESOPremio Especial, II Concurso Cervantes Fonmiñá

Si don Quijote viviera en estos momentos, estaría escribiendo en sudiario y, al mismo tiempo, pensando en su amada Lucinea. Sancho Panzaestaría comiendo un plato lleno de lentejas.

Pasan dos horas y Don Quijote va a buscar a su amigo Sancho Panza, y ledice Sancho a Don Quijote:

- Mi amo, ¿qué hace aquí tan temprano?- ¿Ya no te acuerdas de lo que hablamos ayer por la tarde?- ¡Ah…sí! ¡Qué tenemos que buscar la ciudad perdida de Las Filipinas!- Pues, ¡andando, qué tenemos mucho que andar!

Entonces Don Quijote y Sancho se pusieron en camino, Sancho en su burra ydon Quijote en su caballo blanco. Más tarde le dice a Sancho:

- Hoy dormiremos en este lado del río.- Pero señor, aquí hay bichos peligrosos. ¿Quién los matará?- ¿Qué pregunta es esa para don Quijote? Si he luchado contra los gigantes de laMancha…

Y Sancho piensa: “Sí, contra los molinos de viento, ¡a eso le llama este pelear!¡Y aún va a confundir un palo con una serpiente de cascabel!

- Eh, Sancho, ¿en qué piensas?- En mis cosas señor.

Pasaron dos meses y llegaron a la ciudad. Estuvieron cuatro años allí.Entonces confundió un plato de habas con unas cucarachas, un plato de sopa congusanos….

Volvieron a su casa. Don Quijote estaba tan enamorado de Lucinea,que le pidióque fuera su novia. Ella, cuando vio que no era un sueño, le dijo:- Lo tengo quepensar. Pasaron días, semanas… y sin respuesta. Don quijote ya no aguantabamás.Entonces le dijo:- Quiero una respuesta ya. Que no puedo vivir un día más sin tuamor, Lucinea.

Ella le contestó: - Me caso contigo, si dejas de ser escudero.Y don Quijote ledijo: - ¿Qué has dicho?- Que dejes de ser escudero.- ¡Ni lo pienses que voy a dejar de ser escudero, solo por un capricho tuyo!- Como quieras…

Entonces, Don Quijote se marchó sin una respuesta y pensando en lo que lehabía dicho su amada. Pensó caminando de un lado otro: ” No lo dejo, sí lo dejo, no lodejo...” Hasta que tuvo una idea...”Si la engaño, se casará conmigo”.

Fue corriendo y le dijo:- M¡ amada Lucinea, dejo de ser escudero, solo por tuamor.Y Lucinea le dijo:- Me caso contigo.

Ies Fonmiñá Petiscos 13

Don Quijote, muy contento, preparó los papeles para el casamiento y secasaron. Fueron de luna de miel a Londres. Lucinea sabía inglés pero Don Quijote notenía ni idea de inglés.

Se quedaron tres años y así aprendió a hablar inglés tan bien, que cuandollegó a La Mancha, ni se acordaba del español para decir “hola”. ¡Ya no se acordaba!Entonces fue a clases de español y al cuarto día ya sabía su lengua.

Entonces se fue de viaje con Sancho cinco semanas o más, hasta que un díasu mujer le dijo:

- ¿A dónde vas cuando tardas días sin aparecer?- Voy a pensar en los nombres de nuestros hijos.- Ah, pero...¿no lo haces en casa conmigo ya?- Sí, pero necesito contar el dinero que gastaremos en comida, en pañales,

ropa...- Ah, vale. Entonces piensa rápido porque cuando menos lo esperes tendrás

uno.

Don Quijote pensó: “ ¡Oh, no! ¿Yaaa? ¡Qué rápido ha quedado embarazada!Sí, puedo pensar un nombre. Si es niña, Manolita; si es niño, como yo”.

Poco tiempo después nació el niño y Don Quijote dijo:

- ¡Oh, Dios! ¿No tendrá la cabeza pequeña?- No, la tiene normal. Eso pienso yo – dijo Lucinea.- Pregunta a un médico, Lucinea.

- Perdone, ¿puedo hacerle una pregunta?- Claro, para eso estoy. Diga señora.- Mi hijo... ¿no tendrá la cabeza algo pequeña?- Ja,ja,ja,ja, ¡claro que no, señora!- GRACIAS- DE NADA.

Fueron para su casa y al cabo de un mes bautizaron al niño. El padrino, queera Sancho, le puso el nombre de su primo del País Vasco: Marcos.

La madrina era la mujer de Sancho. Sí él también se casó, pero muy poco. Sumujer se llamaba Margarita.

Pasaron los años. Marcos creció feliz con su familia, hizo una carrera deabogado.

Ya se acaba mi historia.

FIN

Ies Fonmiñá Petiscos 14

Por Belén Martín e 4º ESO

Olvida vostede algo? –Oxalá!

Esta simple frase constitúe o relato máis curto nunca escrito na literaturahispanoamericana. Titúlase O emigrante e é un microconto ou microrrelato doescritor mexicano Luis Felipe Lomelí. Antes da súa publicación en 2005, orelato máis curto era o arquicoñecido O Dinosaurio, do escritor AugustoMonterroso. Lembrade o que dicía:

Cando espertou, o dinosaurio aínda estaba alíMenos é máis; valemos máis polo que calamos que polo que dicimos; o bo, sebreve, dúas veces bo; a bo entendedor poucas palabras bastan… Hai unhachea de proverbios e de frases célebres que falan das bondades da brevidade eda contención verbal. No contexto da literatura, os microrrelatos están aacadar a categoría de xoias narrativas nos últimos tempos.

Situación narrativa única, intensidade, tensión, brevidade, é a receita máxicapara elaborar un microconto. As alumnas e alumnos de 4º de ESO atrevéronsea facelos. Velaquí os resultados:

Carolina foi soterrada na alameda anos atrás. Respiraba. Lidia Díaz

Ela agardaba en soidade fronte a aquel inmenso mar. Non sabía por queata que veu el e a levou. María Edrosa

Parpadexou e o morto seguía alí. Volveuno facer. José Luis Seco

Perdeuse entre as árbores buscando á súa amiga. Atopouna. Maisaqueles ollos non eran dela. Helena Rielo

Entrou pola porta. Todo estaba escuro. Tiña medo. Acendeu unmecheiro e mirou cara á esquerda. Nada. Virouse cara á dereita e alíestaba o inesperado. Ana Díez

Na fraga o vento sopraba forte. As árbores tremían. É o único querecordo. Michael Sordo

O home ía paseando e caeu nun burato. Non se decatou ata que o seuamigo viu que non estaba. Lorena López

Ies Fonmiñá Petiscos 15

A “Libroteca” Fonmiñá

A nosa Biblioteca mudou o seu aspecto ao longo deste curso,froito do traballo da responsable da mesma, Ana Osorio coacolaboración de Belén Martín. Pareceume moi interesante oseu traballo e pensei que todos debiades coñecelo, así quesuxerín a algúns compañeir@s de 2º e 3º que lles fixeran estaspreguntas.

Elena Arias

Ies Fonmiñá Petiscos 16

Por Marta López, Beatriz López e Sergio Moral1. Como se vos ocorreu este cambio?A Biblioteca estaba pouco acolledora; era necesario un cambio que a fixera máis atractiva para todos, en especialpara o alumnado, que agora pasa aquí máis tempo.2. Como organizastes o voso traballo? Que foi o máis difícil? Levou moito tempo?É moito traballo, sobre todo a nova catalogación dos libros, que aínda está por comezar. Organizámonos falandomoito entre nós, aportando ideas, e facendo horas extras para procurar que todo estivese máis ou menos dispostopara a súa utilización neste curso.3. Por que a disposición en pequenos espazos, en salas de lectura?Simplemente porque é máis acolledora; queriamos que transmitise a sensación de se sentir coma en casa, cantomáis parecido teña coas salas das nosas casas, máis vai invitar á xente a vir aquí a pasar un rato, e a ler. E polotanto tamén é unha forma de fomentar a lectura.4. Tedes máis proxectos en mente?Si, hai varias ideas. Entre elas a adquisición de máis libros, unhas butacas para crear un pequeno recuncho delectura, pintar un mural na parede, a creación dun clube de lectura…Todo pouco a pouco...5. Credes que os alumnos e alumnas veñen mais á Biblioteca agora?Sen dúbida; moitos dos que antes estaban fóra, agora veñen aquí. Sentan, len o xornal, falan entre eles ou connós…6. É posible co tempo, contar con máis ordenadores para os alumnos?Iso xa non depende de nós. Sería estupendo, non só mais ordenadores senón que funcionasen mellor, pero ospresupostos que nos dan son moi escasos.7. Poden ser os alumnos encargados da Biblioteca?Claro. Esperamos que co tempo se impliquen cada vez mais no coidado da Biblioteca.8. Credes que como din, o libro de papel ten os días contados?É difícil de saber, pero cremos que non. Cada cousa ten a súa utilidade. É como o teléfono móbil e o fixo; úsanseos dous.9. Como sería a Biblioteca ideal?Para a Biblioteca ideal faría falta un presuposto co que nós non contamos, tanto para a adquisición de libros comode mobiliario ou novas tecnoloxías.

E o Campión de Lectura é…Por Brais Castro, Iván Mourelle e Manuel Penedo

2º ESO

Despois de consultar as fichas de préstamo deste curso, segundo osnosos resultados, decidimos nomear CAMPIÓN DE LECTURA do curso2010-2011 a……

Cristina Barrera Fernández

En segundo lugar e tamén con moitos libros collidos ao longo docurso, a nosa compañeira.....

Sara Rielo Quintela

As nosas felicitacións e seguide lendo así!!!!

En xeral, podemos dicir que houbo unha maior porcentaxe derapazas que colleron libros, que de rapaces.(Rapaces, isto non pode quedar así! Hai que facer algo!!)

Ies Fonmiñá Petiscos 17

Por Grupo de Teatro Fonmiñá

Para vela en vídeo:http://centros.edu.xunta.es/iesfonmina/outras_webs/web_festivais/teatro_celestina.htmFotos: http://www.edu.xunta.es/centros/iesfonmina/galeria/thumbnails.php?album=7

Este ano por primeira vez, creamos ungrupo de teatro para poder participar nunconcurso, e bastantes alumn@s nos animamos.A obra elixida para ser representada foi ACelestina.

Para isto contamos cun aula de teatro,habilitada para tal con decoracións, atrezzo efotos das obras realizadas anteriormente.A aulaestá ben, aínda que se nos queda un poucopequena á hora de ensaiar. Realmente ondeensaiamos ao final foi no salón de actos-comedor.

Para preparar a obra tivemos querealizar numerosos ensaios. Eran un tipo deescusa para reunirnos e pasalo moi ben, apartede ensaiar...O mellor foi cara ao final candoensaiabamos todos xuntos a obra completa. Omáis difícil foi estudar os papeis, sobre todo, osmáis longos...

No tema das anécdotas cómpredestacar o cabezazo triunfal de José Luis nomedio da representación en público; rímonosmoito TODOS, e el non se mancou. Tamén noscoincidiu o aniversario dun dos nososcompañeiros, Diego García, que facía a súamaioría de idade; por iso a obra rematou co“Cumpleaños Feliz” como música de fondo.

Ata saímos no periódico! Estamosfeitos uns artistas! Se queredes ver o artigo aquítedes a ligazón:http://elprogreso.galiciae.com/nova/84543.html

Sara e Christian

Ies Fonmiñá Petiscos 18

Sempronio, o meu personaxe, era moi divertido e unchisco egoísta. Resultoume bastante doado representalo.Namiña opinión deberiamos contar cun camerino que estiveramáis preto do escenario e con máis espazo para gardar osdecorados. Penso que nesta actividade debería participar máisxente, moita máis xente. Sería moitísimo máis divertido!!

Christian

Gustoume moito representar a obra, pero ían algo á nosa contra osensaios no recreo, xa que perdemos bastantes. Paréceme que o institutodebería contar cun salón de actos de verdade, máis grande e espazoso e concamerino. Pero por todo o demais paréceme unha boísima idea e é moidivertido.

Sara

Representei o papel de Calisto, cousa que en principio non me facía demasiadagraza porque era moito diálogo. Logo, cando comezaron os ensaios, e comecei aaprendelo, cada vez me ía gustando máis. Ademais, ver como cada un dos meuscompañeiros se comprometía co seu papel tamén me motivou. Agora, unha vez feitaa representación, doume de conta de que foi unha grande experiencia e que non só éaprender un papel para unha obra de teatro, tamén significa compromiso, tanto coscompañeiros coma coa profesora, Elena. Para min persoalmente foi unha granexperiencia.

José Luis

O meu papel foi o de Celestina,unha vella alcaiota e interesadaque quería xuntar a Calisto conMelibea para así, poder obter unbeneficio. Gustoume moitorepresentar este personaxeporque aprendín a expresarme enpúblico e tamén a relacionarmemais con outros compañeiros.Foi unha experiencia boa quevolvería repetir se tiveseoportunidade e animaría a xentea participar neste tipo de actos.

Marta

Eu era Pleberio, o pai de Melibea. É un personaxe que só sae no últimoacto lamentándose porque perdeu á súa filla, quen despois de contarlletodo, tírase da torre e perde a vida . Eu, é dicir, Pleberio choro a perdada miña filla abrazando o seu corpo sen vida. Sendo esa a últimaescena baixa o pano.O personaxe non era moi acorde coa miñapersonalidade,pero como o papel de Melibea era representado pola miñairmá, iso axudoume a perder a metade dos nervios. A obra estivo moiben e gustaríame volver a facer a mesma parte. O que menos meagradou foi o vestiario que me tocou…

Jesús

Eu representei a Melibea, unha rapaza que sinte un agarimo inmenso pola súa nai, como todas asfillas! Pero, por un mozo perde a cabeza , namorándose perdidamente del tras a intervención dunhaalcaiota que lle manda o rapaz, Calisto.Encantoume o meu papel e na obra cos meus compañeiros paseino moi ben, rímonos moito. O peor foio momento de saír ao escenario; púxenme moi nerviosa e ata que acabamos a obra non se me pasou!

Nerea

Ies Fonmiñá Petiscos 19

De sempre, nas paredes exterioresda aula de Plástica vanse colgando traballosfeitos polos alumnos nas actividades de clasedurante o curso. Este ano pareceumeinteresante crear unha nova sección paraexpoñer aquelas cousas que algúns deles fanpola súa conta, fóra do instituto, por puraafección e necesidade persoal de expresarse através dos medios que ofrece a linguaxeplástica e visual.Así xurde un pequenoespazo expositivo, Artista á vista.

Espero que a xente siga animándosea mostrar aquelas cousas que fai!! Seguroque hai moitas cousas interesantes que ver!!Tamén poden ser cousas vosas ( profes,profas…) e demais compañeiro/-as do insti.

Poden ser fotos, debuxos, pinturas,esculturas…O abano de posibilidades égrande, porque poden participar traballosartesáns de avós, pais e tíos… Unhas zocas,unha cesta, unha alfombra de tear … sonalgún exemplo.

Laura Iglesia e Giovanni Secoforon algúns dos artistas con traballosexpostos nesta sección. Aquí contan as súasexperiencias.

Matilde Arrizado

Estas son as respostas que Giovanni deu ao preguntarlle sobre o seu traballo:Dende cando esta afección túa polo debuxo?Dende os 4 ou 5 anos. Na escola, das cousas que facíamos, o que mais me gustaba era debuxar.Como se che ocorreu empezar a usar lousas como soporte?Porque o meu padriño xa debuxaba, e a miña nai tamén. Ela tiña un caderno para debuxar e tamén ofacía nas lousas. O meu padriño debuxábame cabalos nas camisetas.Noutras lousas que facías antes debuxabas con xiz. Agora cambiaches de técnica.Agora uso unha punta de aceiro. Primeiro fago o debuxo con lapis, e logo doulle coa punta.Antes facíaocon xiz, porque non me daba conta de que se o facía cunha punta, non se borraba.Un dia probei, e aíndaque lle tiña que calcar mais, xa non se borraba. Pensas que a nova técnica que empregas te vai levar cara a talla en madeira ou incluso aescultura?Depende. A madeira, pode que si, pero a escultura, paréceme moi difícil.Segues a experimentar con novos materiais?De momento non, pero agora vouno intentar coa madeira.Tamén fixen, cun fío de coser un cabalo nunha camiseta.Pois ánimo neste camiño e que siga a medrar a túa afección!!! Quen sabe seproximamente queres facer algo a nivel profesional que teña relación con isto.

Giovanni Seco Edreira

Laura Iglesia Moreno

Ies Fonmiñá Petiscos 20

Por Laura Iglesia Moreno3º ESO

.Sempre me gustou moito pintar e sobre tododebuxar. De feito de pequena, e aínda agora, aPlástica foi a miña materia favorita.Hai un tempo empezáronme a chamar moito aatención os persoaxes dos videoxogos cosque xogaba un primo meu. E aí comezou omeu interese polo debuxo. Meu primo ao verque estaba tan interesada deume o nomeduns cantos debuxantes que soían traballarcon persoaxes de cómics ou debuxosanimados porque para empezar a collertécnica eran os máis sinxelos.Pero con estetipo de debuxos non me foi moi ben xa quenon se me ocorría nada para plasmalo nopapel. Así que decidín buscar uns máisrealistas. Entón atopei ao debuxante chamadoLuis Royo, co que me levo guiando dende queempecei a debuxar. Luis Royo debuxa unhaespecie de “super-guerreiras” das que sempreresalta moito os aspectos femininos. Soen sermoi suxerentes e atrevidos.Despois de facer uns cantos debuxosguiándome por este debuxante, paseime afixar nuns máis fantásticos e máis infantís, osda Arte Manga. O que máis me gusta da ArteManga é a variedade de expresións que podecoller a cara dun personaxe xa que teñenmoitos tipos de ollos, bocas, etc ondeescoller. E logo comecei a coller trazos decada un dos estilos e mesturalos, aínda queson completamente diferentes. Para facer ocorpo, a figura, e tamén cando se trata doprimeiro plano do personaxe, fíxome notraballo de Luis Royo e cando sae un corpo enmovemento fíxome máis na Arte Manga xaque é máis sinxelo.Fascínanme os traballos deste debuxante aaínda máis ao saber que comezou a debuxarcoa mesma idade ca min e que agora vive dodebuxo. De algo que sempre lleapaixoou.Matilde, a profesora de Plástica,fíxome unha exposición da que lle estou moiagradecida, xa que o debuxo era tempo delecer para min pero agora decidín facer unBacharelato de Artes e seguir con isto paradiante. Estou moi animada e espero que todome saia ben neste amplo mundo da arte.

Pincha aquí para ver máis debuxos de Laura:http://www.edu.xunta.es/centros/iesfonmina/galeria/thumbnails.php?album=8

Ies Fonmiñá Petiscos 21

Os alumnos/as de EPV de 4º participaron no presente curso no 7º Certame de Pintura NovosValores que organiza o Concello de Brión, A Coruña.No mes de xaneiro, cada un enviou un cadro pintado con acrílicos.Nas bases do concurso indicábase que o tema das obras era libre, mais moitos decidíronse porpintar unha paisaxe .É interesante a participación en actividades como estaporque serven para experimentar con soportes grandes,xa que habitualmente na clase úsanse outros máis pequenos.Supón enfrontarse ao lenzo ( no noso caso cartón) en brancopara expresar unha idea propia; atoparse coas dificultades e tentar resolvelas para acercarse ao resultado desexado...A práctica axuda a entender mellor un proceso e a valorar

con máis criterio o traballo desenvolvido por outros. Os nove cadros enviados foron seleccionados polo xurado e participaron , co resto de obrasseleccionadas e premiadas, na exposición que se celebrou no Centro Social Polivalente dePedrouzos- Brión dende o 11 de febreiro ao 11 de marzo.Xavier Ordóñez González resultou finalista co cadro titulado Sombra no día polo que recibirá un

diploma acreditativo.Matilde Arrizado

A arte enténdese como calquera produto ou actividade realizada polas persoas cunhafinalidade estética ou comunicativa, a través da cal se expresan ideas e emocións......pero enrealidade é a forma que vemos nós do mundo que nos rodea. Por iso podemos dicir que aínda quequeiramos expresar o mesmo, as obras serán completamente diferentes…Uns quereránmanifestalo coa escultura e outros coa pintura.

O que nos fai diferentes á parte do noso físico é a personalidade que mostramos cara aosmáis e cara a nós mesmos. Imaxinar que fosemos todos iguais faría que sempre fose todo omesmo, xa que ser raro simplemente é ser diferente.

O proceso polo que pasei eu para facer o cadro foi este:1.Ter unha idea do que vas pintar (non podes pintar un cadro sen saber antes o que vas

pintar).2.Comezar a debuxar as formas cun lapis para coñecer ben os contornos das figuras que

se van debuxar.3.Pintar as figuras do cadro respectando os contornos.4.Rematar os bordes cun pincel fino para darlle un bo acabado.

Se se ten unha boa idea e se lle dedica o tempo necesario pódese chegar a facer un bo cadro.O que eu ía pintar para o concurso non ten nada que ver co que acabei pintando porque

non tiña claro como me ía quedar, entón decidín cambiar de imaxe, pensei e ocorréuseme pintarun acantilado observado por unha persoa que contemplaba o mar e a súa plenitude.

Ies Fonmiñá Petiscos 22

Por Belén Martín e 3º ESO

Queredes comer ben sen gastar un peso? Aí vos van unhas deliciosasreceitas de palabras. Non vos pasedes coas medidas, que se desbordanos sentimentos!!BO PROVEITO!

Ingredientes: Unha raíz de toxo verde ben dura Unha presa de amores primeiros moi fresquiños Dous “e” paragóxicos Un chisco de esquecemento Nostalxia en pó

Elaboración:En primeiro lugar mesturamos a raíz do toxo con media culleradiña de pementodoce para facela máis doada de arrincar. A seguir engadimos os amoriñosprimeiros, batidos cun chisco de esquecemento. Despois verquemos os “e”paragóxicos, deixamos repousar uns anos e espolvorexamos todo coanostalxia.Consello dos chefs: Para que quede ben presentadiño, poñémolo nun prato deagarimo.

A raíz do toxo verdeÉ Moi mala de arrincareOs amoriños primeirosSon moi malos de olvidare

Ies Fonmiñá Petiscos 23

Amoriños collínNa beiriña do mare

Amoriños collínNon os podo olvidare

Ingredientes:

1 amor doce 2 amores amargos 500 l de auga salgada 600 grs de melancolía 1 cabelo da persoa amada 1 ramiña de silveira

Preparación:Cocemos o amor doce xunto na auga salgada ata que o amor se desfaga enanacos. Á parte cocemos nunha cazo os dous amores amargos coa ramiña desilveira. Mesturamos. Engadimos á mestura 500 grs de agarimo e remexemosata que quede unha masa uniforme. De seguido, botamos todo nunha fonte eadornamos con rodas de melancolía e mais o cabelo da persoa amada.Consello das resposteiras: dependendo do estado de ánimo de cadaquén, pódense engadiralgunhas bágoas

Ies Fonmiñá Petiscos 24

Da Cociña de Rubén e David, doRestaurante “Xusterrú”

Da Cociña de Sandra e Gaby, do Restaurante“Os Paspallás”

Ies Fonmiñá Petiscos 25

Ingredientes: Dous adverbios de lugar Unha taciña de espírito da

contradición Varios “que” frescos en anáfora 1 home rosmón 1 muller rallante

E pra que non digasQue tal e que calQue foi ou non foiQue tal, que sei euQue eu aló non funQue ela acó non veu….

Preparación:O primeiro que facemos é botar nunha pota con auga o home e mais amuller engadindo ao tempo os dous adverbios de lugar, para situar ondeocorre todo. Deixámolo cocer amodiño 20 minutos e pasado o tempobotamos o espírito da contradición cos “ques” e e remexemos todo bemConsello dos chefs! Para unha boa presentación poñemos unha miguiña dedozura

Ondiñasondiñas veñen,Ondiñas veñen e van,Non te vaias rianxeiraQue te vas marear

Ingredientes: Un caldeiro cheo de auga de mar Unha rianxeira xeitosa Un chisco de sal Un anaco de mágoa Ritmo das ondas 20 grs de ausencia imprevista

Preparación:Salferir a rianxeira coa ausencia, amágoa e botala no caldeiro de augafervendo. Baixar o lume e remexercon dozura e ritmo para que semova e non parar ata que se maree.

CHICAGO. Do 10-14 de novembro do 2010

Por David Pérez y Enrique Fernández, 4º ESO

Emprendemos a nosa viaxe dende A Pastoriza en autobús cara á Coruña,e dende alí voamos a Madrid,e logo rumbo a Chicago. Algún de nós nonsubíramos ao avión na vida, aínda así botamos nove horas e vinte minutos polosaires!

Cando xa estabamos en terra americana, comezamos a percorrerChicago. Todos dixemos o mesmo.”Que bonitismo è!” É certo, había rañaceos,edificios importantes e moitos coches que aquí non son doados de atopar.

Podemos dicir que non pasamos fame, máis ou menos comemos o quenos apeteceu. A verdade é que aló comen a comida con moita salsa, así están!!

QUÉ VISITAMOS?

O Museo da Ciencia foi interesante: vimos un tornado,avalanchas,un submarino,avións,avionetas e trens. Tamén vimos a Universidade por fóra, onde nos atopamos con moitos esquíos.

No Art Institute puidemos ver obras moi importantes de pintores impresionistas.

Despois visitamos The Bean (“a faba”) noMileniumpark; é unha faba enorme onde tereflictes porque está feita de metal.

En Chicago tamén está a biblioteca máis grandedo mundo. Non entramos nela, peroimpresionaba a súa estrutura.

QUE NOS GUSTOU MÁIS?

Sen dúbida todos eliximos a Torre Sears e os edificios que rodean a cidade. É noprimeiro no que te fixas. É un edificio formado por nove cubos, os cales, van morrendoata que un deles chega o cume, onde está situada unha antena que envía parte dainformación a todo o mundo

A Torre Sears; un edificio dunscincocentos metros e cento dez plantas.Decidimos subila. Era impresionante ver acidade dende aló arriba! Dispoñía dunhasgabias de cristal, onde te subías e víasChicago por baixo de ti.

Ies Fonmiñá Petiscos 26

XENEBRA (SUÍZA). Do 28 de marzo ao 1 de abril.

Por José Luís, Noelia, Lorena e Silvia, 4º ESO

Para algúns foi a nosa primeira viaxe en avión fóra de España.

O martes visitamos numerosos edificios e fomos ao colexioFlorimont,onde asistimos a unha clase de castelán.Florimont é un colexioprivado no que a matrícula custa arredor duns dezanove mil euros!!!!! :oPodedes imaxinar que o tipo de rapaces que estudan alí non andaban mal decartos... Os rapaces eran de diferentes países, Perú, Marrocos, Arxentina,Lituania e algún suízo polo medio...

O xoves fomos de compras por Xenebra e pola noite fomos dar un paseo dedespedida.A comida en xeral era moi cara!!! Unha pizza valía 22€!!Atopamos varios galegos por Suíza, uns traballaban e outros estaban de viaxe.O venres regresamos cara a casa moi cansos, pero moi contentos.Para ver fotos das viaxes pincha aqui:http://centros.edu.xunta.es/iesfonmina/outras_webs/web_ssbb/arquivos/4.html

O primeiro quefixemos enXenebra foivisitar o JetD´ Eau, que éunha fonte quebota auga a140 metros dealtura.

O mércores cruzamostoda Suíza en tren para visitarLiechtenstein,foi unha longaviaxe de catro horas ida, ecatro hora volta, pero pagou apena porque a paisaxe que sevia polo tren era moi bonita. EnLiechtenstein vimos o castelo dorei, despois enviamos postais efomos a un museo.

Ies Fonmiñá Petiscos 27

Por Estefanía e Ana Iglesia3º ESO

… o galego é o valor máis importanteda nosa identidade. A lingua que hoxefalamos é a que nos distingue doresto. Comeza no tempo en que oscolonizadores romanos trouxeron oidioma latino áo Noroeste da PenínsulaIbérica. A lingua non é exclusivamenteun instrumento para a comunicación,senón un dos máis patentes sinais deidentidade individual e colectiva detodos nós. O uso desta lingua constitúeunha grande mostra de progreso. Hoxeen día sabemos sobre o pasado do nosoidioma, polo cal, do único do que nostempos que preocupar, será do futurodesta fermosa lingua, a lingua que nosdescribe, a lingua que é parte de nós.…a nosa lingua non é senón unhamanifestación máis do orgulloso poboque a fala.….o galego é a lingua máis fermosa quecoñecemos e coa que nacemos, coa quemedramos e á que máis agarimo lletemos. Nada sería igual sen esta falade noso, porque todos SOMOSGALEGO!

Este é o lema da11ª edición doCorrelingua. Destavolta uns cantosalumnos de 3º deESO, cóntannos asúa opinión sobre omesmo.

Estefanía e Ana,xunto coas súascompañeiras,dando os últimostoques ápancarta.

Ies Fonmiñá Petiscos 28

Por Miguel Castrillón

.... é un eslogan que é moi axeitado para oCorrelingua xa que somos o que falamos. Pensoque o galego, se segue así ,acabará extinguíndosecomo lingua, xa que a xente estase a concienciarde que a lingua galega é menos que o castelán,cousa que non é verdade. Por iso creo que tanto oCorrelingua como o eslogan son moi importantespara que a xente se empece a concienciar de queo galego non é mellor nin peor que o castelán. OCorrelingua é unha actividade moi ilustrativa tantopara os galegofalantes como para os que nonfalan galego.

Por Marta López

… porque tentamos defender a nosa lingua fronteao desprestixio e para que non desapareza.Falemos galego vaiamos a onde vaiamos, senavergoñarnos e sen importarnos que o lugar ondeesteamos se fale o castelán. Reprendamos a todosos que din que o galego é unha lingua de palegose fagámoslles ver que é tanto ou máis bonito queoutras linguas. Enfadémonos cada vez queescoltemos insultos ou palabras malsoantes caraaos galegos e galegas e a súa lingua. Nonobriguemos a ninguén a falalo, só queremos quese respecte e que se valore. Pensemos que entretodos e todas podemos conseguir facer do galegounha lingua importante.

Axuda e colabora. Xuntos podemos!

Ies Fonmiñá Petiscos 29

O TabacoPor Cristina Vila e 2º ESO

No plan de convivencia do noso centro este curso os alumnos/as de 2º xuntocoa Orientadora traballamos o tema do tabaco.Realizamos varias sesións de traballo, a primeira consistiu na realización daseguinte enquisa.

Enquisa sobre o Tabaco

1.-Cantos membros da túa familia fuman?2.-Cantos cigarillos fuman diariamente?3.-Fuman os teus amigos/as?4.-En qué lugares ou momentos soen fumar?5.-Ofrecéronche algunha vez cigarillos? Fúmaches algunha vez tan só para probar?6.-Consideras que existe información suficiente sobre os inconvenientes do tabaco?7.- Coñeces algún programa televisivo ou de radio que fale sobre o tema’8.-Consideras que o tabaco aporta algún beneficio?, e perxuízos?9.-Estás de acordo coa normativa sobre o tabaco pola que se prohibe fumar en lugares públicos?Por qué?

Resumindo os resultados da enquisa, chegamos as seguintes conclusións.

o A maioría da xente comeza a fumar a idades moi temperás , enmoitas ocasións por aquelo de “probar”, ou de non ser menos queos seus amigos.

o Chégase a fumar demasiados cigarillos diarios (un paquete ou máisás veces). Normalmente fúmase máis en grupo, e cando se saepola noite.

o Consideramos que existe información sobre o tema, aínda que nanosa busca de novas, chegamos á conclusión de que existe unha contradición nosmedios de comunicación; por unha parte tratan de impactar ao telespectador conimaxes sobre as consecuencias do consumo do tabaco e, por outra , parecenfomentar o uso do mesmo en series televisivas como por exemplo, “Física oQuímica”.

o Non atopamos ningún beneficio no consumo do tabaco, senón todo o contrario,unha chea de inconvenientes.

o Parécenos boa a normativa da prohibición do tabaco en lugares públicos, aínda quenon estamos de acordo en cómo se fixo, é dicir, primeiro os propietarios tiveron quegastar moitos cartos para acondicionar o local, e, despois non lles serviu para anova normativa.

Ies Fonmiñá Petiscos 30

A segunda fase do traballo, consistiu en facer Reflexións e buscar Alternativas.

1.- Debemos ter personalidade, saber dicir “NON”

2.-Practicar deporte é moi bo.

3.-Substituír o tabaco por outro elemento, como por exemplo chicle

4.-Facer xuntanzas de amigos/as en lugares onde exista a prohibición defumar.

Para finalizar o noso traballo, redactamos un Decálogo sobre o tabaco

1.-Se fumas estaste matando a ti mesmo e aos demais2.-Se fumas, contaminas3.-Se te queres a ti mesmo e aos demais, non fumes xamais.4.-Se deixas de fumar a túa economía subirá.5.-Se non fumas, médico aforrarás.6.-Se fumas, violas os dereitos dos demais.7.-Se non fumas a túa saúde mellorará.8.-Se non fumas, os teus pulmóns ensancharán9.-Se non fumas, vivirás máis e mellor.10.-Se non fumas, contribuirás a un mundo mellor.

Ies Fonmiñá Petiscos 31

Por Cristina Vila e 1º ESO

Os alumnos/as de 1º da ESO xunto coa Orientadora fixemos un traballo dentro doplan de convivencia sobre a influenza da TV nas persoas.

Realizamos varias sesións de traballo. A primeira consistiu na realización daseguinte enquisa:

1.-Cantos televisores tes no teu fogar?2.-En que espazos da casa tes a tele?3.-Canto tempo diario dedicas a ver a televisión?4.-En que momentos do día a ves?5.-Con quen soes vela?6.-Que tipo de programas soes ver máis?Películas- Documentais-Telenovelas-Series-Informativos-Concursos-Deportes-Musicais-DebuxosAnimados7.-Durante os anuncios publicitarios, cambias de canle ou continuas na mesma?8.-Que tipo de anuncios che gustan máis?9.-Cal é a túa serie ou película favorita?10.-Se puideses organizar un programa televisivo, que poñerías ás mañás, ao mediodía, ás tardes e polanoite?11.-Que temas son os do teu maior interese?12.-Cres que a TV ofrece suficiente información aos adolescentes sobre temas do seu interese?(tabaco,alcol, drogas...)Resumindo os resultados da enquisa, chegamos ás seguintes conclusións:

o A maioría dos alumnos/as da nosa aula temos máis dunha TV no noso fogar.o No medio rural temos unha das teles na cociña, xa que alí estamos quentiños.o En canto ao tempo a maioría dedicamos máis dunha hora diaria á “caixa boba”,

principalmente á tarde e á noitiña. Soemos vela coa familia.o Sobre as nosas preferencias, os resultados foron os seguintes:

Películas: 9Documentais: 2Telenovelas: 5Series: todos/as

Informativos: A maioriaConcursos: 14Deportes: A maioriaDebuxos: A maioría

o Case todos/as cambiamos de canle durante os anuncios.

o Os anuncios preferidos son os de coches e os de deporteso As nosas series favoritas son: “Land Rober”, “Los Simpsom”

“Criaturas” e “Los Protegidos”

Ies Fonmiñá Petiscos 32

o Polas mañás fundamentalmente deberían de botardebuxos animados para nenos/as moi pequenos.

o Ao xantar, informativoso Á tardiña, concursos de preguntas, cursos de inglés,

debuxos...

Os principais intereses nosos son: O Tempo, Os Informativos e Os Deportes.

Nós cremos que:

o É boa a supervisión dun adulto á hora de elixir os programastelevisivos.

o Durante a semana, non ver a TV máis dunha horao Substituiríamos telenovelas por documentaiso Suprimiríamos programas da prensa rosa, e poñeríamos no

seu lugar concursos educativos.

DE LUNS A VENRES

MAÑÁS: Informativos,debuxos, películas de antes, Saber Vivir, telenovelas. Pensado para xente maior enenos que non van ao cole.TARDES: informativos, películas, documental, telenovela.NOITE: series, películas, deportes.

FIN DE SEMANA

MAÑÁS: Debuxos, programas de saúde, series xuvenís, programas de cociña.TARDES: Informativos, películas, programas musicais,deportes.NOITE: Películas, informe semanal, deportes.

1. Se ves a tele moito tempo, a túa vaino o pagar.2. Se ves a tele moito tempo, perderás de traballar3. Se programas malos ves, educado nunca es4. Se deportes ves, mellor has de ser5. Se programas vendo estás, moito aprenderás6. Se informativos ves, máis actualizado es7. Se publicidade ves, o teu soldo baixará mes a mes8. Se queres comer sano, tes que ver ao cociñeiro Arguiñano.9. Se queres ser bo amigo,ve “Bob Esponja” comigo10. Se queres aprender a gañar e perder, os concursos terás que ver.

Ies Fonmiñá Petiscos 33

Por Cristina Vila e 4ºESOPor 4º ESO

Detenidos cuatroconductores queprotagonizaron tresaccidentes por exceso dealcohol en Arrecife

Imputadas porprovocar accidentesconduciendo bajo losefectos del alcohol

Os alumnos/as de 4º xunto coa Orientadora, traballamos dentro doPlan de Convivencia, o tema do alcohol. Eliximos este tema porquenos parece que o abuso do alcohol entre os adolescentes traemoitas consecuencias, e pensamos que se se traballase o tema,poderíanse evitarse moitos males.En primeiro lugar fixemos debates sobre:

A venda de bebidas alcohólicas a menoresA permisividade de moitos pais/nais.A falta de control por parte de moitas familias.

Nós opinamos que:

Debería existir un maior control policial na venda de bebidasalcohólicasQue os pais non deberían de permitir que os seus fillossaísen pola noite a idades moi temperás.Que é importante falar sobre o tema do alcohol tanto en casacomo na escola.Que desde pequenos é importante organizar un adecuadotempo de lecer.

A segunda parte do nosotraballo consistiu enseleccionar novas daprensa sobre o tema a tratar.

Según un recente informe de prensa de IMPACCTA, alcohol esaúde, non van xuntos.Os resultados de estudos realizados conclúen que "oconsumo do alcohol é unha causa importante de mortalidade eocasiona unha alta mortalidade prematura.Outros estudos sinalan ademais, que “Se debe educar adeportistas, dirixentes, educadores, médicos, adestradores,prensa, etc. para que coñezan os efectos do consumo doalcohol sobre o rendemento físico e as alteracións agudas ecrónicas que se poidan producir”.En definitiva, o informe de prensa recomenda "exercer un rolpreventivo para favorecer o desenvolvemento de accións quepromovan un estilo de vida saudable e informar sobre todos osriscos para a saúde que conleva ao consumo de alcohol."

Ies Fonmiñá Petiscos 34

E chegamos á conclusión de que hai alternativas ó alcohol en actividades delecer como os deportes, as reunións cos amigos os fins de semana sen ter quedivertirnos coa presenza do alcohol.

En Nadal organizamos un obradoiro de bebidas non-alcohólicas para facer ver a todos que se pode pasar ben conoutras alternativas. Elaboramos diferentes receitas, queRESULTARON EXQUISITAS!

Velaí vos van algunhas:

Cóctel San FranciscoPrepárase en cocteleira e sérvese en vaso longo, decorámolo cunha roda delaranxa e outra de limón, e cunha palla cunha guinda.

1/6 zume de ananás2/6 zume de limón3/6 zume de laranxa6 ó 7 golpes de granadinaTerminamos de encher con Soda

Sober Thoughts 12 culleradas de zume de lima 12 culleradas de zume de laranxa 1 ½ culleradas de granadina Tónica para completar

Remexe ben os ingredientes na cocteleira, agás a tónica e sírveos nun vaso deauga con xeo Complete con la tónica. Decórao con rodas de laranxa.

En definitiva, o que aprendemos foi que:

Ies Fonmiñá Petiscos 35

Por Igor Iglesia, Hugo García e Jonathan Machado1º ESO

Para seguir coa tradición do ano pasado,fixemos unha enquisa para pescudar cal é oequipo de fútbol favorito dos alumnos ealumnas do IES Fonmiña.Os resultados son os seguintes:

Real Madrid-36 votos.FCBarcelona-34 votos.Deportivo da Coruña-5 votos.Sevilla-1voto.

O Deportivo debería obter máis votos por serun equipo galego, pero este ano non está a sermoi bo para eles…

Os nosos intrépidos reporteiros traballannos resultados da enquisa e pensan...

O mellor xogador é Higuaínporque mete moitos goles. Omellor equipo é sen dúbida,o Real Madrid porque xa

leva gañados moitos títulose os xogadores son moi bos.O que menos me gusta desteequipo é Adebayor porque

comete moitas faltas.

Tamén preguntamos sobre o xogadorfavorito.Os xogadores máis votados son os quecitamos nesta orde :Messi con 17 votosCristiano Ronaldo con 14 votos.Outro xogador moi votado foi IkerCasillas,con 8 votos.Por algo é o porteiro da nosa selección!).Outros xogadores votados foron Higuain,Xavi, Drogba, Navas….

O meu preferido é oBarça porque entreVilla e Messi haicoordinación e osdefensas son bos. Oque non me gusta éDani Alves porque faimoito teatro.

Gústame moito oSevilla; ten variosxogadores con moitacalidade como Navas ouNegredo. O que menosme gusta é Diarráporque non está aomesmo nivel que osdemais xogadores doMadrid.

Ies Fonmiñá Petiscos 36

Despois dos últimos partidos de fútbol do Real Madrid e do Barcelonapedíuselles a algúns rapaces, os mais futboleiros, que, deixando a unlado as súas preferencias, reflexionasen un pouco sobre o concepto dedeportividade, os comportamentos dos deportistas profesionais, e istofoi o que concluíron.

Para nós o deporte é unha diversión, unha maneira de facer exercicio eter unha vida san. A actitude dunha persoa é deportiva cando se comporta deforma boa, sen faltarlle o respecto ao rival, nin ao árbitro, ...No fútbol profesional actúan deportivamente en moitas ocasións pero candose vai perdendo a xente compórtase de forma antideportiva.O comportamento dos xogadores nos clásicos pareceunos moi duro e bastanteantideportivo porque ningún dos dous equipos quería perder.Este tipo de actitudes non se producen habitualmente no noso equipo pero ásveces certos xogadores fáltanlle ao respecto ao rival. Estas persoas actúan deforma inadecuada para a súa idade.Preferimos o fútbol a outro deporte porque é o deporte que máis nos gusta epasamos moito tempo xogando cos nosos amigos.

Adrian, Alex, Diego e Borja

O deporte é unha forma de pasalo ben no noso tempo libre e aomesmo tempo de facer exercicio.Xogando ao fútbol atopámonoscon persoas que teñen deportividade, aínda que no fútbolprofesional iso non soe ocorrer, como no caso dos partidos RealMadrid- Barça, onde se cometen faltas moi perigosas quepoden lesionar a un xogador.Tamén nas nosas categorías pasa iso e algún xogador peca deter pouca deportividade.Estas situacións ás veces veñen dadaspor culpa do público ou dos adestradores.En resumo, con todos os pros e contras que ten o fútbol, nóselixímolo porque foi o que máis nos chamou a atención dendeque nacemos.

Rubén, Manuel e Gabi

Ies Fonmiñá Petiscos 37

Fai Deporte; Non Valen Escusas!Por Diego García Teixeira

4º ESOPara min o deporte é unha maneira de pasalo ben. Disfrutar da compañía da

xente coa que estás e do momento, porque non existe escusa mellor para estar costeus amigos que a de ir xogar ao fútbol, baloncesto, tenis, dar un paseo nabicicleta…. e tantas outras maneiras de pasar o tempo, dunha maneira saudable.

Agora, os rapaces e rapazas fan cada vez menos deporte, xa que se enredanen trapalladas como as vídeo consolas ou o ordenador, e o único que fan éencerrarse na casa e facer que non socialicen.

Deixando estas reflexións, paso a falar do fútbol, o deporte que a min máisme gusta. Non me preguntedes por que, xa que eu practico moitos outros deportes,pero ningún me enche plenamente coma o fútbol. Non vou falar das polémicas queexistiron esta temporada nos partidos que enfrontaron ao Real Madrid e oBarcelona, xa que as discusións sobre o tema estiveron presentes en todos osrecunchos do instituto. Para empezar, quería dicir que a actuación por parte dosxogadores e adestradores destes dous equipos, tanto dentro como fóra do terreo dexogo, non foi para nada deportiva e moito menos exemplar. Non se pode permitirque estando expostos a tantos milleiros de persoas se comporten de tal xeito,porque por isto mesmo serven de exemplo a milleiros de nenos, de deportistas, queo único que queren é lograr o que ven nos seus ídolos, que moitas veces non é ocorrecto. Por iso deben de dar exemplo.

Gustaríame tamén falar das actividades deportivas aquí no noso concello queson moi populares e teñen moito éxito. Para comezar temos as Escolas Deportivas,que son moi demandadas polos mais novos e que serven para formar deportistas,pero sobre todo para fomentar valores como a disciplina, o afán de superación, otraballo en equipo, a cooperación, ahonestidade e moitos outros valores que sonnecesarios no deporte, pero que serven taménpara outros aspectos da vida.

Tamén contamos cun equipo femininocreado o ano pasado e que está a ter moitoéxito entre a xente do concello. Hai tamén unequipo de fútbol, a U.D. Pastoricense, que unea un grupo de amigos con moitas ganas dexogar ao fútbol, pero sobre todo de pasalo bene disfrutar do que fan. Quero das as grazas aeste equipo do que eu formo parte, porfacerme pasalo tan ben facendo o que a minme gusta.

Xa para rematar gustaríame engadir que sexa cal sexa hai que practicar algúndeporte porque os hai a milleiros, así que non vale a escusa de: ”Non me gustaningún deporte”. Infórmate e atoparás o teu!

Ies Fonmiñá Petiscos 38

Por Rita Lanzós, Andrea e María Campo, Borja Gutiérrez, Vanessa Castelo1º ESO

Practicamos o tenis de mesa dende hai catro anos. Escollemoseste deporte porque cremos que é máis tranquilo que o fútbol ou outrosdeportes, e non hai tantas discusións.

Para ser un bo xogador de tenis precísase moita práctica e queche guste ese deporte. É importante manter unha distancia da mesapara a mellor recepción da pelota, non te debes acostumar a tocar amesa mentres xogas porque nas competicións cóntase como infracción.

Tamén se dan actitudes anti-deportivas coma no fútbol, sobretodo nas competicións, pois cando o árbitro se equivoca ao adxudicar ospuntos, a xente protéstalle, quizais porque queren gañar e recibir untrofeo.

Nós xogamos ao tenis de mesa polo mero pracer de xogar, aíndaque tamén nos gusta ir ás competicións. No equipo feminino xogamos eninfantil e cadete con moi bos resultados xa que quedamos primeiras esegundas respectivamente, e no equipo masculino xogamos soamente eninfantil acadando un resultado de segundos e terceiros.

E se traemos unhamesa de ping-pongpara que estes rapacesxoguen?(Teñen cara de bos!)

Ies Fonmiñá Petiscos 39

Por Jorge Moreno, Ana Díez, Noelia López, Lorena López e Silvia Francos.4º ESO

Os alumnos de 4ºESO, na terceira avaliaciónfixemos un curso de Soporte Vital Básico, coobxectivo de aprender técnicas de reanimacióncardiopulmonar.

O soporte vital básico consiste naventilación boca a boca, na compresión do tórax e na utilización dodesfibrilador, un aparato portátil, sinxelo, deseñado para analizar o ritmocardíaco, informar do estado do accidentado e administrar descargas se énecesario.

A parada cardiorrespiratoria é a principal causa de morte en España.Unha parada cardiorrespiratoria pódese producir por unha enfermidadecardiovascular ou por calquera tipo de accidente (intoxicación, contusión,afogamento… ou máis frecuentemente, de tráfico).

O 80% das persoas que falecen de repente encóntranse acompañadosdunha testemuña, (familiar, amigo…) que non sabe reacciona, porquelamentablemente, ten escasa formación nesta materia.

Hoxe podo ser eu, mañá podes ser ti!

Ies Fonmiñá Petiscos 40

Por Jesús y Nerea Agrafojo, Alba Fernández, Silvia Folgueira, Iago Iglesias y Marta López, 3º ESO

Algunos ejemplos son tan claros como la luz del día...

Equis, o "X" a secas, es un obrero de una construcción que se levanta muytemprano todos los días. Por lo general lo hace a las 6:00 a.m., pero gracias a sus cálculos, sabe que aveces puede quedarse 15 minutos más entre las sábanas, porque necesita estar listo a las 6:40 a.m. paratomar su desayuno y llegar a su parada a las 7 a.m. en punto para tomar el autobús. El trayecto a sutrabajo tarda unos 30 minutos, pero si el vehículo viaja rápido y no hay mucha congestión de tráficopuede llegar temprano y tener algunos minutos para charlar con sus compañeros sobre las variacionesdel clima, la inestabilidad económica o sobre los partidos de la liga de fútbol, de la que conoce al dedillolos resultados de los diferentes equipos. En cada una de estas actividades, aunque no lo parezca, “X” hautilizado con maestría mucha matemática.

Si pides una factura y necesitas el IVA desglosado, tendrás que confiar ciegamente en elempleado de la tienda, a menos que sepas como despejar la ecuación que te da el precio después delIVA.

Cuando seas “mayor”, seguramente querrás comprar un coche o una casa, y te enfrentarás conempleados que te hipnotizarán con promesas de pagar cero intereses y en pequeños plazos pero, enrealidad... ¿sabes cuánto estás pagando por el crédito?... para calcular el interés, sólo necesitas elálgebra de secundaria y un poco de paciencia. En estos casos como en muchos otros, el papel quejuegan las matemáticas en la vida cotidiana es el de detectar mentiras y engaños.

En el terreno de los engaños, la simple experiencia de leer el periódico o ver las noticias entelevisión es completamente diferente cuando se sabe un poco de matemáticas. Por ejemplo: uno de lostemas que los periódicos tratan con gran frecuencia es el de la pérdida de poder adquisitivo de lossalarios, sin embargo, es muy común que los reporteros hagan sus “estimaciones” sin explicar susfuentes de datos. Una vez más, leer el periódico se reduce a un acto de fe.

La matemática sirve para realizar estimaciones. Tener una noción de fracciones,divisores, múltiplos, áreas y volúmenes permite, por ejemplo, calcular a ojo cuánto espacioocupa un terreno, cuán alto puede ser un edificio o cuánto tiempo puede faltar para llegar a tallugar, la distancia que nos separa de él, o cuánto líquido más hay en una botella en comparacióna otra más chica. ¡Fíjate!:

La verdad es que si preguntamos por ahí al azar (¡caramba, unapalabra matemática!), la mayoría de las personas nos contestaríanque las matemáticas son un rollo. Quizás nos dirían cosas como“nunca las he entendido”, o “no se me dan bien”, etc. Comomínimo, mostrarían recelo hacia ellas y habría incluso quienpresumiría de no tener ni idea. Sin embargo, “matemática”, engriego, significaba precisamente” lo que se puede aprender”. Nohace falta tener un gran poder de deducción para saber que existeuna aversión generalizada a las matemáticas. Quizá una de lasfrases más escuchada por los profesores sea: “¿Y eso para qué meva a servir? “ o también “¡Sí, ya me veo yo utilizando lasmatemáticas para ir al súper!”. Vamos a intentar mostrarte quehay matemáticas en nuestra vida, en la naturaleza, en el universo...

Ies Fonmiñá Petiscos 41

LOS PORCENTAJES se usan en tiempo de rebajas, cuando en loscomercios es frecuente encontrar carteles como este.

En estos comercios se suele establecer el precio de venta de un producto enfunción del beneficio que se quiere obtener ( un simple cálculo porcentual). El IVA,que ya mencionamos antes, grava el precio de los artículos y se calcula aplicando unporcentaje sobre el total de la factura.

En las señales de tráfico , para indicar la inclinación de la vía, no se utiliza el ángulo que ésta formacon la horizontal sino la llamada tangente trigonométrica de ese ángulo, o pendiente,en su formaporcentual.

LAS FRACCIONES aparecen en la música. Una de la maneras de producir sonidos es hacer vibraruna cuerda y podemos asociar su longitud con un número. Las longitudes de las cuerdas están relacionadascon los sonidos armoniosos, Pitágoras, un matemático, fue quien estableció la primera escala musical.

Las fracciones aparecen en una receta de cocina:

Tarta de chocolate. Ingredientes para 4 personas:1 paquete de galletas tipo María400 g. de chocolate de cobertura1/2 l. de leche1/4 kg de mantequilla1/5 de kg de azúcar2 cucharadas de café soluble1 copa de vino dulce o moscatel

¿Y si quieres hacer la tarta para dos?...

Aparecen también cuando participamos en la compra de un regalo y tenemos que determinaruna fracción de un número ( el precio del regalo), para saber cuánto dinero tenemos que aportar cada

uno.Si por ejemplo cuesta 120 euros y participamos 4 personas cada uno debe pagar de 120.

LOS POLÍGONOS los encontramos en las señales de tráfico. Estas, tienen diferentesformas geométricas:

Las señales triangulares indican peligro. Todas estas señales están formadaspor un triángulo equilátero rojo y algunos elementos en su interior.

Otras señales son circulares pudiendo ser de color rojo(indicando prohibición), blanco (señalan fin de prohibición) y azul

(si son señales de obligación).

Hay señales cuadradas o rectangulares que nos transmiteninformación.

Cuando alguien pone el termostato de la calefacción a una temperatura de 20ºC, la máquina encenderálos radiadores hasta que la casa esté un poco por encima de esos 20 grados. Después lo apagará hastaque la temperatura ambiente esté un poquito por debajo de lo deseado. Luego volverá a encenderlos... Laestrategia de cuando se enciende y se apaga no es trivial. Para calcularlo se utilizan ecuacionesmatemáticas.

Ies Fonmiñá Petiscos 42

Si quieres leer más:”Póngame un kilo de Matemáticas” ed. SM, o en la redhttp://www.csi-csif.es/andalucia/modulos/mod_ense/revista/pdf/Numero_22/MARIA_JOSE_ALFONSO_1.pdf.

http://www.profesorenlinea.cl.htmlhttp://www.euskonews.com/0151zbk/gaia15105es.html

Ies Fonmiñá Petiscos 43

Las matemáticas también sirven para buscar lamejor solución entre varias posibilidades, o conocercuántas soluciones posibles existen, y, por lo tanto,qué posibilidad habrá de que ocurra lo que deseo.Esto se puede relacionar con las probabilidades ylas fórmulas básicas de combinatoria: ¿Cuál esla probabilidad de que mi billete de lotería sea elganador, o cuál es la de que tres dados que tiresumen 15?... o para una peña futbolista, ¿cuál es elnúmero mínimo de columnas que hay que cubrirpara acertar 13 partidos de 14?¿O cuáles son las apuestas que hay que hacer para acertar 5en la bonoloto?La teoría de códigos

y la criptología son herramientasimprescindibles en esta sociedad para transmitirinformación de forma segura. Sin ellas, no sepodrían transmitir, por ejemplo, imágenes porsatélite. En medicina, se puede aplicar la propiedadreflexiva de las cónicas para el tratamiento decálculos renales. Modelos matemáticos ayudan aestudiar las redes neuronales, facilitando lacomprensión de los mecanismos cerebrales delaprendizaje. Empleando los gruposcristalográficos, podemos generar figurasornamentales distintas a partir de un motivoornamental, para crear, por ejemplo, unacolección de baldosas. Las aplicaciones de lasmatemáticas en sociología son muy amplias yvan más allá de la estadística. Sirven inclusopara evitar la propagación de una epidemia opara disminuir su impacto. Cuando no sedispone de medios para controlar a toda lapoblación, las matemáticas permiten determinara qué personas hay que vacunar para reducir elriesgo. Un campo en el que las matemáticasestán resultando especialmente útiles, es laBiología. Líneas de investigación prometedorasse realizan en campos tan diversos como larespuesta inmune, las interacciones genéticasen el desarrollo temprano, los ritmoscircadianos, la regulación metabólica, laspautas epidémicas, los ritmos fisiológicos, lasdinámicas de poblaciones y ecosistemas...........

Sirven para comprender al mundofísicamente. Y nos referimos a cosasno tan obvias. Por ejemplo, paraentender que estrellas que vemos porla noche pueden ya haberdesaparecido en la realidad, o quesubiéndome en una silla con un piepuedo romperla más fácil que con losdos, ya que aplico toda la fuerza en unárea menor (un sólo pie). Otrosejemplos típicos pero curiosos son elhecho de comprender que dosobjetos se aceleran a la mismavelocidad al caer sin importar cuál esmás pesado que cuál, o que siestamos en una habitación con unventilador y una luz intermitente, esposible que no notemos el giro de lasaspas si la frecuencia de la luz esmúltiplo de la frecuencia de giro delventilador.Sirve para pensar en base a la lógica.Permite darse cuenta, por ejemplo,que decir "si llueve no voy a salir", nosignifica que quien lo dice saldrá en elcaso de que no llueva, o que decir"todos los objetos azules sonbonitos; yo tengo un objeto bonito",no implica que mi objeto seaparticularmente azul...Todo un mundo pordescubrir...

...y otros son máscomplicados y abstractos...Si un contable desea recuperar la informaciónperdida en una factura por culpa de un descuidocon una taza de café, las ecuaciones diofánticasle serán de ayuda.¿Cuál es el recorrido que debe hacer el camión dela basura de una ciudad para que los costes seanmínimos para el ayuntamiento y además, pase porcada una de las esquinas del pueblo? ... La teoríade grafos será útil en la resolución de esteproblema.

Ies Fonmiñá Petiscos 44

Cuando empieza un nuevo curso, siempre les digo a los alumnos que en esta materia,MÚSICA, no resolveremos ecuaciones matemáticas ni realizaremos análisis sintáctico deoraciones (algo obvio, por otra parte)… ¡Eso sí!, interpretaremos instrumentalmentefragmentos musicales, ejecutaremos ejercicios rítmicos y cantaremos, entre otras cosas… A medida que transcurre el curso, las dos primeras propuestas siempre ocupan su tiempocorrespondiente en las clases… Son perfectamente aceptadas por los alumnos y asumidascomo parte de la asignatura… Sin embargo, cuando se trata de cantar, no sé si es por elmiedo al ridículo propio de estas edades, o por el proceso de cambio de la voz, o porque nose escoge un repertorio atractivo y adecuado o, sencillamente por la suma de todas estascuestiones, el caso es que es una actividad que queda ceñida a un simple “intento deacercamiento”… Salvo raras excepciones, ellos se limitan a susurrar para el cuello de lacamisa y yo acabo con la garganta maltrecha y la motivación, en lo referente a estacuestión, un poco tocada.Este curso, la solución al problema llegó en forma de profesor de inglés, Bill Melville paramás señas, que se ofreció a trabajar con nosotros algunas canciones en inglés… La tareano era fácil…teníamos que elegir temas que fuesen sencillos en cuanto al idioma y lamúsica pero que, al mismo tiempo, gustasen a los alumnos… La primera canción quepropuso Bill fue “The Victors”, himno del equipo de fútbol americano de la Universidad deMíchigan y… ¡Voila!...la combinación adolescente, fútbol, canto, resultó perfecta y laactividad un auténtico éxito… Habían nacido los nuevos “hooligans” del equipo deMichigan y, lo que es mucho mejor, los alumnos de 2º de ESO, habían participado en lainterpretación con bastante entusiasmo. A partir de aquí, lo que empezó como una actividad esporádica se convirtió en unacolaboración frecuente y, ¡por fin!, la interpretación vocal ocupó el tiempo que lecorrespondía en las clases de música…. ¡Gracias, Bill!

Vicenta Sustaeta

“I love music. I am verypassionate about it. That'swhy I was very happy to beable to work with 2º andshare something I careabout. As an Englishteacher I think it isimportant to show yourstudents new experienceswithin a language. Learningsongs is a great way topractice the skills we'relearning in class and havesome fun too. They did agreat job and I'm reallyexcited to perform withthem."

Bill Melville

Bill, segundo por la derecha, con subanda en uno de los últimos partidos.

Por 2º ESONUESTRA EXPERIENCIA CON BILL

Un día Vicenta nos dijo que el profesoramericano, Bill, iba a venir aenseñarnos a cantar canciones en inglés.Lo pasamos muy bien con él, ya que esmuy gracioso y simpático (además deun buen músico), y siempre está de muybuen humor. A veces no se entendía muy bien con laprofesora de música, Vicenta, y esoproducía situaciones embarazosas paraellos y muy graciosas para nosotros.Con él aprendimos el himno de LosMichigan y también dos canciones másen inglés: una de Edwar Sharpe and TheMagnetic Zeros (“Home”) y otra deOasis (“Whatever”) en las que nos ayudócon la pronunciación...Tras variosensayos, Bill nos grabó cantándolaspara enseñárselo a sus amigos enAmérica…Ahora aprovecharemos esascanciones para interpretarlas en elFestival de su despedida. Después, una serie de compañeros nosjuntamos con la ayuda de Vicenta paracantar “Whatever” y “Viva la Vida” deColdplay. Elena y Bill nos acompañarona la guitarra y al piano,respectivamente.Estamos muy satisfechos de losresultados y de cómo mejoramos nuestra pronunciación en inglés.

¡Gracias, Bill!

Ies Fonmiñá Petiscos 45

Clapping and singing duringBill’s lessons

La Banda deMichigan alcompleto

Raquel Grueira Fernández

Rematei no ano 2005.QUE FIXEN? Quedáronme 4 de 2º de

Bacharelato (aínda pendente por terminar).Presenteime as Oposicións de Tropa e Marineríado Exército. AGORA levo 2 anos traballando comoSoldado Profesional no Acuartelamento Soyecheen Munguia (Vizcaya).O MEU MELLOR RECORDO? A obra de teatro de Inés: Romeo e Julieta enInglés (moito traballo, moitas horas e moitas risas). Ó final todo saíuperfecto.

Adam Sanjurjo Hermida

Rematei no ano 2008, marchei en 1º da ESOQUE FIXEN? Fun para A Coruña, entrenar e estudar

ata 2º da ESO.AGORA estou en Madrid desde 3º da ESO estudando eentrenando no CAR (Centro de Alto Rendimento).O MEU MELLOR RECORDO? Todos os amigos, porque sei queeses son verdadeiros, e non como algún dos que coñecín poraquí e no mundo no que me dedico que, como noutros deportes está cheo debaches de persoas, que pagarían só por verte perder e algúns fanse amigosdespois.

Tania Canto Morado

Rematei no ano 2003.QUE FIXEN? Ao rematar a E.S.O. en Lugo, saquei o carnet, fixendiversos cursos e AGORA fago emerxencias sanitarias.

O MEU MELLOR RECORDO? Cando fixeramos polo Entroido a representacióndunha voda e un desfile de moda na clase de Inglés.

Se es antigo alumno/a deste centro e queres enviar algo para esta sección,pódelo facer no seguinte e-mail: [email protected].

Ies Fonmiñá Petiscos 46

A Merlin, con cariño.

Bau bau ,(Guau, Guau, )sum canis (son un can)Quid stupes?(De que te estrañas?)Quin tibi dico: sum canis (Dígocho de novo; son un can)Habeo caudam et aures demissas (Teño cola e as orellas caídas)etiam latro (e ademáis ladro)Sum canis sed haudquaquam latro (Son un can, pero para nada un ladrón)Ne me male intellexeris: (Non me entendas mal:)ego quidem latro sed non sum latro (eu si que ladro, pero non son un ladrón)Sum canis (Son un can.)Latrones non latrant (Os ladróns non ladran,)sunt homines et homines latrare non solent (son homes e os homes non soen ladrar)Homines non latrant sed homines sunt latrones (Os homes non ladran, mais os homes son ladróns)et utuntur latrinis! (e usan letrinas!)Minime ego (Eu, de ningunha maneira!)Homines utuntur latrinis et ferro. (Os homes usan letrinas e cousas de ferro)Ego milliaria praefero et ossa (Eu prefiro os marcos e os ósos)Quidni praeferam? (E logo por que non os vou preferir?)Non sum homo (Non son un home)Sum canis. (Son un can)Et latro. (E ladro)Bau baú (Guau, guau)

Ian Novak, 1975Adaptación ao galego por Helena Rielo,Ana Díez, Xavi Ordoñez,David Pérez e Henrique Fernández.

O Latín Tamén éModerno

O poema Meditatiocanina é a letra dunhacanción para un coro detres voces, obra do músicoe poeta checo Jan Novák(1921-1984) publicada en1975. É unha mostra deque o latín tamén se usabano século XX. Os alumnosde Latín de 4º de ESOfixeron a versión galegadeste divertido eentrañable poema.

Belén Martín

Ies Fonmiñá Petiscos 47

Por 4º ESOQueridos colegas do Fonmiñá:

Como xa saberedes, este ano marchamosde aquí, e queremos despedirnos de todosvós e deste magnífico instituto.

O noso primeiro contacto coneste centro foi o día que viñemos coavisita que fai o alumnado de 6º dePrimaria cada ano. Viamos isto comoalgo inmenso, pero no fondo é unpequeno mundo no que todos formamosunha gran familia.

Ao longo destes catro anos(para algúns cinco ou seis) fomoscambiando continuamente decompañeiros e profesores, pero a todoslles gardamos moito cariño.

Gardamos moi bos recordos detodas as nosas experiencias comocompañeiros, en especial as excursións ao estranxeiro, porque tivemos oportunidade de ver mundo e dexuntarnos máis como grupo, e melloramos a relación cos profesores (Deme e Ana).

Despois de todos estes anos podemos dicir que en xeral, entre as materias que máis nosgustan, destaca Educación Física; pasámolo ben e ao mesmo tempo aprendemos moito. A que máiscomplicada nos resulta é Matemáticas.

Recordamos que antes de chegar aquí nos dicían que Mari Luz era unha profesora moiestricta, pero para nós foi unha das mellores que tivemos.

Pero aquí non só aprendemos os contidos das distintas materias, senón que tamén nosformamos como persoas. Algúns dos valores que aprendemos neste instituto foron a valorar aamizade, o respecto, o compañeirismo…

Queremos darvos un consello aos que quedades aquí e aos que cheguen máis adiante:estudade día a día, non deixedes todo para o último momento porque, falamos desde a experiencia ecrédenos, non é fácil aprobar así.. Esforzádevos porque ao final merece a pena.

Facemos unha especial mención a Noelia, a profesora de Ciencias Socias, que tivo que pasarpor momentos complicados ao longo deste curso, e querémoslle dicir que a estrañamos moito durante asúa ausencia.

Agradecemos a Bill a súa axuda co inglés, e esperamos que el o pasara tan ben canda nóscomo nós o pasamos con el, e que se leve un bo recordo deste curso.

Tamén queremos dar as grazas a todos os compañeiros que tivemos, persoal non docente e aosprofesores.

Esperamos que nos recordedes sempre: Aitor, Diego, Michael, Ana, Noelia, Alberto, JoséLuis, Silvia, Lorena, Nuria, María, Lidia, Helena, Enrique, Alex, David e Xavi.

Grazas a todos por estes marabillosos anos.

Unha aperta A Pastoriza, 13 de maio de 2011.

Ies Fonmiñá Petiscos 48

Un ano máis, agradecemos a colaboración a todos os que co vosoesforzo e traballo, contribuístes a facer o segundo número da nosarevista.O obxectivo esta vez, de conseguir unha maior implicación doalumnado na elaboración dos artículos, como vedes foi conseguido.Espero que co tempo e axudados da experiencia que dá organizaristo ano tras ano, poidades participar cada vez máis, non só coasvosas aportacións literarias, senón tamén axudando naenmaquetación da revista.Unha agarimosa aperta,

As Coordinadoras.