PEDİATRİK SOLUNUM SİSTEMİ

HASTALIKLARINDA RADYOLOJİK

GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ

Doç. Dr. Recep SavaşEge Üni. Tıp Fakültesi Radyoloji AD

- Radyolojik tetkiklerin istenmesinde algoritm, tekrarlama sıklığı- Tetkiklerin genel özellikleri ve dikkat edilmesi gereken püf noktaları- Değişik olgu örnekleri ve- Yeni gelişen tetkikler

RADYOLOJİK TETKİKLER• Direkt grafi• Floroskopi• Bilgisayarlı tomografi

-YRBT (HRCT)-Spiral tomografi (single/ multislice)-Anjio BT

• Ultrasonografi- Doppler US• Manyetik rezonans görüntüleme ve MR anjiografi• Anjiografi

Tetkiklerin Efektif Radyasyon DozuTetkik efektif doz (miliSievert)

PA akciğer grafisi 0.05 mSvKonvansiyonel BT 7.0 mSvSpiral BT (pitch 1) 7.0 mSvSpiral BT (pitch 2) 3.5 mSvYüksek rezolüsyonlu BT (10 mm aralıklı) 0.7 mSvYüksek rezolüsyonlu BT (20 mm aralıklı) 0.35 mSvİnce kesit düşük doz BT 0.2 mSvKonvansiyonel pulmoner anjiyografi 9.0 mSvDijital pulmoner anjiyografi 6.0 mSvKonvansiyonel bronkografi 3.0 mSvYıllık maruz kalınan çevresel radyasyon 2.5 mSv

Mayo JR, Aldrich J, Müller NL. Radiation exposure at chest CT: A statement of the Fleischner Society. Radiology 2003; 228:15-21

Akciğer grafisinde dikkat edilmesi gereken noktalar:

Yenidoğan dönemi ile daha sonraki yaşlar arasında grafide farklılıklar vardır:

- Doğumdan hemen sonra havalanmayan alanlar olabilir.

-Hiluslar belli belirsiz izlenir.-Trakeanın sağa ılımlı deviasyonu normaldir.-İnfant göğüs kafesi her yöne genişler. İnsp- exp.

ayrımı yapmak güçtür (kostalar sayılmaz)-Ekspiryum grafilerinde trakeal kollaps

görülebilir.

Yenidoğan dönem Normal grafi 2 yaş Normal grafiARTMIŞ İNTRAABDOMİNAL BASINÇNEDENİ İLE DİYAFRAMLAR YÜKSELMİŞKALP TRANSVERS KONUMDATİMUS İZLENİYOR

DİYAFRAMLAR NORMALE YAKINKALBİN UZUN AKSI VERTİKALE YAKINHİLER BÖLGELER YD’A GÖRE BELİRGİNLEŞMİŞ

Hastanın rotasyonu için kostalara bakılır: KOSTALARIN SİMETRİK OLMASI GEREKİR. Rotasyon varsa dönük tarafta kostalar önde kısa, arkada uzundur.

YENİDOĞAN VE KÜÇÜK ÇOCUKLARDA TRAKEA SAĞADEVİYE GÖRÜLMESİ NORMALDİR.

TİMUSUN VARYASYONLARI SIKTIRKARDİOMEGALİ, MEDİASTİNAL KİTLEVE PNÖMONİ GİBİ PATOLOJİLERLEKARIŞTIRILABİLİR.

6 haftalık erkek çocuk. Öksürük +

BAZI LEZYONLARDA TİMUS NEDENİYLE GÖZDEN KAÇABİLİR.

2 aylık kız wheezing+

LATERAL GRAFİ: Diyaframlar düzleşmiş Hiperaerasyon Ön-arka çap artmışVİRAL PNÖMONİLERDE SANTRAL VASKÜLER İŞARETLERDEBELİRGİNLEŞME VE HİPERAERASYON BULGUSU GÖRÜLÜR.

9 aylık erkek. Ateş ve öksürük.

LATERAL GRAFİ: NORMALDE VERTEBRA KORPUSLARININDANSİTESİ YUKARIDAN AŞAĞI PROGRESİF OLARAK AZALIR(SİYAHLAŞIR)

BİLATERAL PARAHİLER-PARAVERTEBRAL İNFİLTRASYONLARASPİRASYONU REFLÜYÜDÜŞÜNDÜRMELİ

KISA SÜRELİ TAKİPGRAFİLER BAZEN TANIKOYDURUCU OLABİLİR

8.1.2005

9.1.2005

6 yaşında. Ateş şikayeti var.İlk çekilen grafi 13 saat sonra çekilen grafi

PLEVRAL SIVI VE PNÖMONİDE HIZLI PROGRESYON VAR.BÖYLE OLGULARDA STAF. PNÖMONİSİ DÜŞÜNÜLMELİ,AMPİYEM GELİŞİRSE GEREKEN OLGULARA TÜP TORAKOSTOMİ TAKILMALI

OPAK AKCİĞER HER ZAMAN PLEVRAL SIVI DEĞİLDİR

Stafilokok pnömonisi

Pnömatosel oluşumu, loküle pnömotoraks,pnömomediastinum, cilt altı amfizemi

Morgagni hernisi

DİKKAT: KONJENİTAL HERNİLER PNÖMOTOSEL İLE (DOLAYISIYLE STAF. PNÖMONİLERİ İLE) KARIŞABİLİR.

2 haftalık erkek çocuk. Gittikçe artan dispnesi var

Benzeri görüntü / tamamen farklı nedenMiliyer TbLenfanjiyomatozisLangerhans histiyositozis

Miliyer tüberküloz

Langerhans hc histiyositozis

1. saat

3. saat

18. saat

48. saat

FALLEN LUNG = DÜŞMÜŞ AKCİĞER BRONŞ RÜPTÜRÜ

TOTAL PNÖMOTORAKSDÜŞMÜŞ AKCİĞERTOTAL PNÖMOTORAKS

5 haftalık infant. Ateş ve öksürük şikayeti ile hastaneyebaşvuruyor. Pnömoni düşünülerek antibiotik başlanmış2. Gün ciddi siyanoz, bradikardi ve hipotansiyon başlamış. Solunum sesleri çok iyi duyulmakta.

TRAKEA VE ÖZEFAGUSA İNDENDASYONU DEĞERLENDİRMEK ÖZELLİKLE VASKÜLER RİNG TEŞHİSİ İÇİN ÖNEMLİ

Trakea ve özefagusa indentasyon bulguları ile 4 patern

1) Anterior trakeal- posterior özefageal KOMPLET VASKÜLER RİNG

2) Normal trakea-posterior özefageal ABERRAN SUBKLAVİAN ARTER

3) Posterior trakeal- anterior özefagealABERAN PULMONER ARTER

4) Anterior trakeal- normal özefagus İNNOMİNAT ARTER BASISI

LATERAL GRAFİ VE ÖZEFAFUS PASAJ GRAFİSİ İLE BU ORGANLARA BASI OLUŞTURAN LEZYONLAR TANINABİLİR

*Vasküler ring*Aberan sağ subklavian arter*Aberan sol pulmoner arter (sling)*Kitle lezyonları

DİREKT GRAFİ Münkünse iki yönlü

ÖZEFAGUS PASAJ GRAFİSİ Vasküler ring, TÖF, reflü

ULTRASONOGRAFİ Plevral sıvı, kalınlaşma, toraks duvarına yakın lezyonlar

DOPPLER US Vasküler kaynaklı- TORAKS DUVARINA YAKIN

YRBT (HRCT) Bronşektazi, BO, interstisyel akciğer hastalıkları, lenfanjitik met.

SPİRAL TOMOGRAFİ Parankimal ve mediastinal lezyonlar (genel), hematojen metastaz taraması

ANJİO BT Vasküler kaynaklı- PARANKİMAL DETAY VERİR

MRG Mediastinal lezyonlardaPARANKİM BİLGİSİ AZ

MRA Vasküler kaynaklıPARANKİM BİLGİSİ YOK

ANJİOGRAFİ Vasküler kaynaklı

* Sorunu çözmede öncelikli tetkik direkt grafi olmalı

* Akciğer grafilerinde yan grafinin önemi unutulmamalı

SONUÇ

SONUÇ *Bilgisayarlı tomografi direkt grafiden sonra

istenen en sık tetkiktir. Ancak

1) Endikasyon gerekliliği iyi düşünülmeli gereksiz tetkiklerden (=RADYASYON) kaçınılmalıdır.

2) İstek belgesinde hasta hakkında yeterli bilgi olmalı ve tetkik türüne karar verilemiyorsa (YRBT, anjio BT veya kontrastsız spiral BT) radyolojiye danışılmalıdır.

****Radyoloji ile birlikte çalışmak; gerekirse günlük veya haftalık konseyler oluşturmak yararlı olacaktır.