payla - numunekitap.com
TRANSCRIPT
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
1. SINAV
1. I. Davranışları ve zihinsel süreçleri inceleyen bilim dalıdır.
II. Soruların cevaplarını aramada sistematik, objektif ve empirik
verilere dayalı bilimsel yöntemler kullanır.
III. Nesnel, doğrulanabilir ve genellenebilir cevaplar üretir.
IV. Ruhsal konuların davranışlara etkisini ele alır.
Yukarıda verilen bilgilerin hangileri psikoloji ile ilişkilendiri-
lemez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Yalnız III E) Yalnız IV
2. • Davranışlarda ve kişiliğin oluşumunda çocukluk yıllarının öne-
mini vurgulamışlardır.
• Davranışı cinsellik ve saldırganlık gibi güdülerle açıklamaya
çalışmışlardır.
• İnsanın şu anki davranış bozukluklarının kaynağının geçmiş
yaşantılar olduğunu belirtmişlerdir.
• Yöntem olarak hipnoz ve telkin yöntemini kullanmışlardır.
Bu bilgiler aşağıdaki yaklaşımlardan hangisinin temelini oluş-
turmaktadır?
A) Biyolojik yaklaşım B) Hümanistik yaklaşım
C) Bilişsel yaklaşım D) Davranışçı yaklaşım
E) Psikodinamik yaklaşım
3. Davranış, her türden uyarıcı karşısında organizmanın vermiş oldu-
ğu gözlenebilen ve ölçülebilen tepkileridir. İnsanların düşünmesi,
konuşması, yürümesi, uyuması, üzülmesi, sevinmesi vb. hareket-
ler birer davranıştır. Davranışlar dışarıdan gözlenebilen (döner ye-
mek gibi) ve dışarıdan doğrudan gözlenemeyen ancak ölçülebi-
len (hayal kurmak gibi) olmak üzere ikiye ayrılır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi gözlenemeyen davranı-
şa örnek oluşturur?
A) Futbol oynamak
B) Şiir okumak
C) Ders anlatmak
D) Bir problemin çözümünü düşünmek
E) Yağmurda koşmak
4. Psikoloji insan ve hayvanların gözlenebilen, ölçülebilen, üzerinde
araştırma yapılabilen davranışlarını ele alan pozitif bir bilimdir. Her
bilim dalında olduğu gibi psikoloji biliminin de amaçları vardır.
Aşağıdakilerden hangisi psikolojinin amaçlarından biri değildir?
A) İnsan davranışlarının anlaşılması ve açıklanması
B) İnsan davranışlarının tanımlanması
C) İnsan davranışlarının tahmin edilmesi
D) İnsan davranışlarının kontrol altına alınması
E) İnsan davranışlarına kurallar konulmasıPAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 1Psikoloji Bilimini Tanıyalım
12. Gözlem, görüşme, test, terapi ve telkin tekniklerini kullanarak bi-
reylerde görülen davranış bozukluklarının tedavisinde çalışan psi-
koloji alt dalıdır. Bu uzmanlık dalının psikologları genellikle psiki-
yatrlarla birlikte çalışırlar. Bu uzmanlık dalının ilgi alanı kişiler arası
ilişkilerde gözlenen aksamalardır.
Yukarıda açıklaması yapılan psikolojinin uzmanlık dalı aşağı-
dakilerden hangisidir?
A) Gelişim psikolojisi
B) Endüstri psikolojisi
C) Klinik psikoloji
D) Deneysel psikoloji
E) Eğitim psikolojisi
10. • Davranışların temelinde ihtiyaçlar (güdüler) bulunur.
• Birey “kendini gerçekleştirmeye” çalışan bir varlıktır.
• Birey tek, benzersiz ve değerlidir.
• Birey koşulsuz saygıyı ve sevgiyi hak eder.
Yukarıdaki açıklamaları benimseyen bir psikolog aşağıdaki
yaklaşımlardan hangisini savunur?
A) Davranışsal yaklaşım B) Bilişsel yaklaşım
C) Hümanistik yaklaşım D) Bütünsel yaklaşım
E) Psikodinamik yaklaşım
13. Günümüzde psikolojinin iş ve çalışma dünyasına uygulanması,
zekâ ve yetenek testlerinden çok daha geniş bir alanı kapsar. Çağ-
daş psikologlar meslekler için insan yetiştirme, personel denetle-
mesi, kişiler ve kurumlar arası iletişimin geliştirilmesi, çalışanlara
danışmanlık verilmesi ve çalışanların iş verimini artırma gibi alan-
larda çalışmaktadırlar.
Yukarıda çalışma alanları açıklanan psikolojinin uzmanlık da-
lı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gelişim psikolojisi B) Endüstri psikolojisi
C) Klinik psikoloji D) Deneysel psikoloji
E) Eğitim psikolojisi
11. I. Çalışma alanı; insan davranışlarıyla ve insanın çalışma yaşa-
mındaki davranışlarıyla, yani “işle ilgili” davranışlarıyla sınırlı-
dır.
II. Çalışma alanı; döllenme ile başlayıp yaşam boyu devam eden
davranışlardaki değişme ve hareket örüntüsüdür.
III. Çalışma alanı; sosyal etki, uyma davranışı, tutumlar, grup di-
namiği, bireyin grup içi davranışı gibi konulardır.
Çalışma alanları verilmiş psikoloji alt dalları sırasıyla aşağıda-
kilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I II III
A) Endüstri Sosyal Gelişim
B) Endüstri Gelişim Sosyal
C) Gelişim Endüstri Sosyal
D) Sosyal Gelişim Endüstri
E) Sosyal Endüstri Gelişim
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 1Psikoloji Bilimini Tanıyalım
19. İnsanın toplum içindeki davranışlarını konu alır. Sosyoloji ile psi-
kolojinin ortak alanıdır. Birey grup ilişkisi, grubun birey davranış-
ları üzerindeki etkisi, sosyal uyum, moda, kamuoyu, propaganda,
sosyal etki, ikna, uyma, liderlik gibi konular bu psikoloji alt dalının
alanına girer.
Parçada açıklanan psikoloji alt dalı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gelişim psikolojisi B) Deneysel psikoloji
C) Sosyal psikoloji D) Eğitim psikolojisi
E) Endüstri psikolojisi
21. Psikoloji davranış bilimidir. Davranış, organizmanın içsel ve dış-
sal uyaranlara karşı gösterdiği her türlü tepkidir. Bu tepkiler; yü-
rümek, koşmak gibi doğrudan gözlenebilen vücut hareketleri ya
da doğrudan gözlenemeyen duygu ve düşünceler olabilir. Doğ-
rudan veya dolaylı olarak gözlenemeyen sadece bazı aletler yar-
dımıyla ölçülebilen adrenalin seviyesinin artması gibi tepkiler de
davranış kavramının içine girer. Zihinsel süreçler ise dikkat, algı-
lama, problem çözme, doğrudan gözlenemeyen ancak organiz-
manın davranışını etkileyip yönlendiren beyin temelli işlemlerdir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğrudan gözlenebilen
davranışa örnek oluşturur?
A) Hüzünlenmek B) Rüya görmek C) Hayal kurmak
D) Düşünmek E) Kızarmak
20. Alman psikolog Max Wertheimer basit parçaların toplamları yeri-
ne zihnin farklı gestaltlerine, organize olmuş bütünlüklerine odak-
lanıp zihnin bu tür deneyimleri nasıl yaşadığını incelemiştir. Wert-
heimer, hareketin görsel algılanması sırasında nesnelerin art arda
sıralandığını değil, bir bütünün algılandığını fark etmiştir. Örneğin
bir film seyredildiğinde tek tek film kareleri değil, bütün bir hare-
ket algılanmaktadır. Psikolojik olaylar tekil ögelerin toplamı değil,
parçalanmaz bütünlerdir. Wertheimer, bu bütünlere “Gestalt” adı-
nı vermiştir.
Buna göre, gestalt psikoloji yaklaşımını benimseyen bir psi-
kolog aşağıdaki yargılardan hangisini savunur?
A) İnsan duygusal bir varlıktır.
B) İnsan çevrenin kontrolündedir.
C) İnsan davranışlarının kaynağı saldırganlıktır.
D) Davranışlar bir unsurla açıklanamaz.
E) İnsan davranışlarının kaynağı akıldır.
18. Psikoloji, insan davranışları ve zihinsel süreçleri ile birlikte bunların
altında yatan nedenleri inceleyen ve araştıran bilim dalıdır. Psiko-
loji diğer bilimlere kıyasla çok daha kısa bir geçmişe sahiptir. Bu
kısa süre içinde psikoloji değişik biçimlerde tanımlanmıştır. İlk ta-
nım insan zihninin yapısının incelenmesi biçimindeydi. İnsan zih-
nini gözleyebilmenin olanaksızlığı karşısında psikologlar, psiko-
lojiyi “gözlenebilen davranışların bilimsel incelemesi” biçiminde
tanımlamışlardır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi psikolojinin cevap aradı-
ğı sorulardan değildir?
A) Davranışların nedenleri nelerdir?
B) Hangi davranışlar öğrenilmiştir?
C) İnsan niçin yaşamaktadır?
D) Stresin nedenleri nelerdir?
E) İnsan gelişimi nasıl olmaktadır?
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 1Psikoloji Bilimini Tanıyalım
26. Psikoloji sözcüğü, Yunanca psyche (psike; ruh, nefes, zihin) ve
logos (düzenli söz, bilgi) terimlerinden oluşmuştur. Kelime olarak
karşılığı ruh bilgisi demektir. Psikoloji, organizmanın gözlenebilir
ve ölçülebilir davranışlarını inceleyen pozitif bir bilimdir. Organiz-
ma, canlı bir varlığı oluşturan organların uyumlu bütünlüğüdür. İn-
san, hayvan ve bitkiler birer organizmadır.
Bu parçaya dayanılarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Psikoloji pozitif bir bilimdir.
B) Psikoloji davranışları ele almaktadır.
C) Psikoloji gözlenen davranışı da ele almaktadır.
D) Psikoloji davranışları ölçebilmektedir.
E) Psikoloji ruhu incelemektedir.
27. Davranışçılık (Bihevyorizm), psikolojinin konusunun yalnızca göz-
lenebilen davranışlar olması gerektiğini savunur.
Buna göre;
I. tatil hayali kurmak,
II. üniversite tercihi yapmak,
III. adres tarifi almak
davranışlarından hangileri davranışçılık yaklaşımına uygun
örneklerdir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III
30. Bir bilim insanı, yaşadığımız asrın en önemli hastalıklarından biri
olarak nitelenen “obezitenin kaygı ile ilişkisi”ni belirlemeyi amaç-
lamaktadır.
Bu bilim insanı araştırmasını aşağıdaki araştırma yöntemlerin-
den hangisiyle yürütebilir?
A) Anket B) Korelasyon
C) Deney D) Doğal gözlem
E) Vaka çalışması
29. Bireyin kişiliği hakkında bilgi sahibi olmak için uygulanan ve bire-
yin düşünce, duygu, davranış ve tutumlarını saptamak amacıyla
yüz yüze konuşmaya dayalı olan yöntemdir. İş konulu konuşma-
da bireyin kişiliğinin işe ve iş ortamına uygunluk derecesi belirlen-
meye çalışılırken, danışma amaçlı konuşmalar psikolojik problem-
lerin çözümü için uygulanır.
Yukarıdaki açıklama psikolojinin hangi yöntemi ile ilgilidir?
A) Görüşme B) Olay incelemesi C) Test
D) Anket E) Gözlem
28. Klinik psikoloji, eğitim psikolojisi gibi psikolojinin bazı uzmanlık
alanları insan davranışını etkileme ve değiştirme konusuyla ilgi-
lidir. Örneğin, öğrenme üzerinde etkili olan koşullar bilinirse in-
sanların daha kolay ve kalıcı bilgi edinmeleri sağlanabilir ya da
davranış bozukluklarına yol açabilen aşırı kaygının nedenleri tes-
pit edilmişse ruh sağlığını koruyucu önlemler alınabilir. Doğayı ta-
nımaksızın ona egemen olmak mümkün olmadığı gibi, insanı ta-
nımadan da davranışlarını etkilemek ya da denetlemek mümkün
değildir. Bu nedenle psikolog, kaygı davranışının tanımından ha-
reketle bireyin kaygı davranışlarının altında yatan nedenleri tespit
eder ve kaygı durumunun düzeltilmesi yönünde bazı teknikler uy-
gulayarak koruyucu önlemler alabilir.
Buna göre psikoloji için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Davranışları ruha dayandırdığı
B) Deney yöntemini önemsediği
C) Uygulama alanını genişlettiği
D) Davranışları kontrol altına almayı amaçladığı
E) Sosyal konuları önemsediği
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Psikolojinin Temel Süreçleri
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
2. SINAV
2. Psikolojide davranışçılık yaklaşımını savunan J. B. Watson’a göre
psikoloji, insan ve hayvanların gözlenebilen, incelenebilen ve üze-
rinde araştırma yapılabilen davranışlarını ele almalıdır. Yine davra-
nışçı yaklaşıma göre psikoloji bilinç ve ruh gibi soyut konularla il-
gilenmemelidir.
Buna göre J. B. Watson ele aldığı konuyu incelerken aşağıda-
ki yöntemlerden hangisine başvurabilir?
A) Deneysel yöntem
B) İç gözlem
C) Görüşme
D) Korelasyon
E) Monografi
1. İnsanlar temel ihtiyaçlardan başlayıp, belirli kategorilerdeki ihti-
yaçlarını karşılayıp, daha ileri safhaya geçer ve piramit şeklinde o
kategorideki ihtiyaçlarını gidermeye çalışıp yine bir üst kategori-
ye geçer. Piramidin en alt seviyesinde yiyecek, su, uyku, ısınma
gibi insanın yaşamını devam ettirebilmesi için gerekli olan temel
ihtiyaçlar bulunur. Bu seviyedeki ihtiyaçlarını karşılayabilen kişiler
bir üst seviye olan emniyet ve güvenlik kategorisine geçerler. Pi-
ramidin ileri safhalarına geçildikçe psikolojik ve sosyal ihtiyaçlar
oluşur.
Maslow’un ortaya atmış olduğu bu teori psikolojinin hangi yak-
laşımıyla ilişkilidir?
A) Hümanist yaklaşım B) Gestalt yaklaşımı
C) Davranışçı yaklaşım D) Bilişsel yaklaşım
E) Psikodinamik yaklaşım
3. I. Psikolojinin konusu gözlenebilen ve ölçülebilen davranışlar ol-
malıdır.
II. Kişilik, id, ego ve süper ego gibi yapılardan oluşur.
III. İnsanların davranışları ve algılamaları birbirinden farklıdır. İn-
san davranışlarını anlamak için insanların iç dünyasını bilmek,
sorunlarına eğilmek; yöntem olarak da içe bakışı kullanmak
gerekir.
Bu açıklamaları savunan yaklaşımlar sırasıyla aşağıdakilerden
hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I II III
A) Davranışsal Hümanistik Psikodinamik
B) Hümanistik Psikodinamik Davranışsal
C) Psikodinamik Davranışsal Hümanistik
D) Psikodinamik Hümanistik Davranışsal
E) Davranışsal Psikodinamik Hümanistik
4. Psikoloji öğretmeni derste davranışları neden sonuç ilişkisinde de-
ğişkenlere bağlı olarak laboratuvar koşullarında ele alan metotun
ne olduğunu sormuştur. Öğrencilerin bu soruya verdikleri cevap-
lar şöyledir:
− Aleyna: Gözlem
− Cemre: Deney
− Bilal: Korelasyon
− Ekrem: İstatistik
− Ceren: Anket
Söz hakkı verilen öğrencilerin verdikleri cevaplardan hangi-
si doğrudur?
A) Aleyna B) Cemre C) Bilal
D) Ekrem E) Ceren
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 2Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Psikolojinin Temel Süreçleri
12.
Yukarıdaki görselin tam ortasına dikkatli bir şekilde bakıldığında
hareket ettiği algılanmaktadır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur?
A) Duyarsızlaşma B) Fiziksel illüzyon
C) Halüsinasyon D) Algıda değişmezlik
E) Psikolojik illüzyon
11. Gamze yaşına bağlı olarak siyaset, din, ideoloji gibi konularla ilgi-
lenmeye başlamıştır. Eskiye oranla daha göreceli ve mantıklı dü-
şünmeye başlayan Gamze’ye öğretmeni, iyi bir eylemin ne oldu-
ğunu sormuştur. Gamze bu soruya “Toplumun ortak çıkarlarına
uygun davranmaktır.” şeklinde cevap vermiştir. Çünkü Gamze’ye
göre insanlık, barış, insan onuru gibi değerler bir eylemin iyi olu-
şunu ve ahlaksallığını belirler. Yine Gamze’ye göre toplumda var
olan kurallar mutlak değildir, çünkü bireylerin ihtiyacına göre top-
lumsal mutabakat ile değişebilir.
Bu parçada savunulanlar Piaget’in;
I. duyusal motor,
II. işlem öncesi,
III. soyut işlemler
dönemlerinden hangileri ile ilişkilendirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
13. • Gözü kapalı iken ağzımıza aldığımız bir gıdanın ne olduğunu
anlayamamamız
• Aşırı soğuklarda vücut ısısının düşmesi üzerine vücudun oto-
matik olarak titreme yoluyla ısı acığa çıkarması
Bu örnekler, sırasıyla aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açık-
lanabilir?
A) Algı - Koşullanma
B) Fark eşiği - Duyum eşiği
C) Algı - Duyum
D) Algı - Duyarlılaşma
E) Duyum - Dengelenme
10. I. ADNAN, TARIK, BİLAL, ERKAN, A…
II. ELMA, PORTAKAL, AYVA, ŞEFTALİ, A…
III. BÜLBÜL, KARTAL, PAPAĞAN, BAYKUŞ, A…
Yukarıda I. dizide A... ile başlan AHMET şeklinde bir erkek ismi
yerleştirme olasılığı, II. dizide A... ile başlayan ARMUT şeklinde bir
meyve ismi yerleştirme olasılığı, III. dizide ise A... ile başlayan AT-
MACA şeklinde bir kuş ismi yerleştirme olasılığı daha yüksektir.
Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bazı kısımları eksik olan uyarıcıları bütüne tamamlama eğilimi
B) Uyarıcıların bireyin ihtiyaçlarına göre farklı şekillerde anlam-
landırılması
C) Dizideki sözcüklerin bir kurulum etkisi yaratmış olması
D) Bireyin belirli bir uyarıcıya beklenenin üstünde duyarlılık gös-
termesi
E) İnsanın uyarıcıları olduğu gibi değil, görmek istediğimiz gibi
algılaması
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 2Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Psikolojinin Temel Süreçleri
18.
Yukarıda verilen şekildeki a ve b doğru parçaları aynı uzunlukta-
dır. Ancak a, b’den daha uzun algılanmaktadır.
Buna göre, a’nın b’den daha uzun olarak algılanmasının nede-
ni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şeklin zeminden ayrı algılanması ilkesine dayanan algısal ör-
gütleme yasası
B) Organizmanın birçok uyarıcıdan en dikkat çekici olanın algı-
lanmasını sağlayan algıda seçicilik özelliği
C) Zihnin nesneleri çeşitli ipuçlarından yararlanarak üç boyutlu
algılaması
D) Derinlik ipuçlarının yanlış yorumlanması sonucu oluşan algı
yanılması
E) Nesnelerin gerçek özellikleriyle algılanmasını sağlayan algısal
değişmezlik özelliği
19. Ergenlik döneminin bir görevi “Ben kimim? Yaşama amacım ne-
dir?” sorularını sağlıklı şekilde cevaplamaktır. Erikson bu döne-
mi psikososyal gelişimin önemli bir bölümü olarak değerlendirir
ve kimlik bunalımını çözme biçiminde adlandırır. Kimlik bunalımı-
nı çözerken ergen farklı kimlikleri dener, yeni düzenlemeler ya-
par, vazgeçip başka kimlikler üzerinde durur. Anne, baba, öğret-
men ve akranların değer yargılarının birbiriyle tutarlı olması kimlik
bunalımının çözümünü kolaylaştırır. Kimlik bunalımı 20’li yaşlarda
çözülmüş olmalıdır. Bu dönem, bireyin mesleki yönelim, ideolojik
bakış ve cinsel bakımdan tutarlı bir bütünlüğe erişmesi anlamına
gelir. Kimlik bunalımını çözemeyen ergenler yaşamın temel alan-
larındaki değerleri konusunda bir karara varamazlar.
Bu parçaya göre, ergenlik döneminin temel görevi aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Kimliğini askıya alma
B) Çocukluktan kurtulma
C) Gruba uyum sağlama
D) Kimlik oluşturma
E) Ebeveynlerine bağımlı olma
21. İki yaşındaki Kerem oyuncak ayısıyla oynamayı sevmektedir. Ke-
rem’in ağabeyisi oyuncak ayıyı saklamıştır. Bunun üzerine Kerem
oyuncak ayısını aramaya başlamıştır. Oyuncak ayısını bulamayan
Kerem’in ağlaması üzerine ağebeyi oyuncak ayıyı sakladığı yer-
den çıkararak Kerem’e vermiştir.
Bu parça, Kerem’in bilişsel gelişimin hangi döneminde oldu-
ğunu göstermektedir?
A) Soyut işlemler döneminde
B) Somut işlemler döneminde
C) İşlem öncesi dönemde
D) Mantıklı düşünme döneminde
E) Duyusal-motor döneminde
20.
Görselde ağaç mı görüyorsunuz yoksa birbirine bakan bir göril ile
bir arslan mı görüyorsunuz?
Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur?
A) Zaman algısı B) Uzay algısı
C) Şekil zemin ilişkisi D) Algıda tamamlama
E) Algıda değişmezlik
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 2Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Psikolojinin Temel Süreçleri
27. Duygular bir davranışı başlatan, sürdüren ve yönlendiren süreç-
lerdir. Fakat yaşanan duygu ve heyecanlar sonucunda herkeste
ortak davranışın oluşacağı gibi bir çıkarımda bulunmak doğru de-
ğildir. Örneğin, arkadaşına öfkelenen biri, yaşadığı duyguyu sal-
dırganca ortaya koyabilir. Bir başkası, içine kapanıp kendi kendi-
ne ağlayabilir.
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir?
A) Duygular, bireyin uygun tepkiler vermesine öncülük ederler.
B) Duygular, sosyal ilişkilerin düzenlenmesine yardımcı olurlar.
C) Duygular bireyleri farklı davranışlara yönlendirir.
D) Her duygu belirli bir davranışla bağlantılıdır.
E) Her duygu vücutta farklı biyolojik tepkilere neden olur.
28. İnsanın algılamasının çeşitli özellikleri vardır. Bu özelliklerden bi-
ri, zihnimizin çeşitli ip uçlarından yararlanarak gerçekleştirdiği de-
rinlik algısıdır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi derinlik algısına bir ör-
nektir?
A) Uzaktan gelen siren sesini ambulans olarak algılama
B) Sinema salonunun loş ışığında arkadaşımızı tanıma
C) Duvar dibindeki zeytin çekirdeğini böcek olarak algılama
D) Uzaktaki aydınlatma direğini yakındakinden küçük görme
E) Suya düşen madeni parayı olduğundan büyük algılama
30. I. Fiziksel illüzyon uyarıcıdan kaynaklanan bir algı yanılmasıdır.
II. Psikolojik illüzyon bireyin kişisel ve psikolojik yapısından kay-
naklanan bir yanılsamadır.
III. Halüsinasyonda ortamda var olmayan bir uyarıcı varmış gibi
algılanır.
IV. Halüsinasyon normal bir durumdur.
Yukarıda verilen açıklamalardan hangileri yanlıştır?
A) I ve II B) II ve III C) I ve IV
D) II ve IV E) Yalnız IV
29. Ergen düşüncesini çocuk düşüncesinden ayıran özellik, soyut iş-
lemler ya da formel işlem evresinde gelişen soyut düşünebilme
özelliğidir. Soyut düşünebilme özelliği, varsayımlar oluşturarak
değerlendirme ve seçenekler üretebilmeyi, gerçek ve somut uya-
ranlar dışında tamamen soyut öneriler bağlamında düşünce üre-
tebilmeyi ve problem çözmeyi içermektedir. Bu dönemde ergenler
ilkeleri, ideal olanı tartışır, kendi doğrularını ortaya koymaya yöne-
lir, ideolojik sorunlarla ilgilenir. Her ergen aynı yaşlarda soyut dü-
şünceye ulaşamamaktadır.
Bu parçada ergenlik döneminin;
I. fiziki,
II. sosyal,
III. bilişsel
gelişim dönemlerinden hangileri üzerinde durulmaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Ruh Sağlığının Temelleri
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
3. SINAV
1. I. Irk – Zekâ düzeyi
II. Egzersiz – Sağlık
III. Kahve içme – Uyku
Yukarıda verilen ilişki biçimleri, aşağıdakilerden hangisinde
sırasıyla adlandırılmıştır?
I II III
A) Nötr Pozitif Negatif
B) Pozitif Nötr Negatif
C) Negatif Pozitif Nötr
D) Negatif Nötr Pozitif
E) Nötr Negatif Pozitif
2. Kişilerin üretkenliğini maksimum düzeye çıkarmayı, çalıştığı örgü-
te ve işe uyumunu en yüksek seviyeye ulaştırmayı amaçlayan, in-
san davranışlarını çalışma ortamında inceleyen bir bilim dalı ola-
rak tanımlanır. Temelinde çalışana uygun iş ortamları yaratmak,
çalışanın işe uyumunu ve iş tatminini arttırmak, dolayısıyla da ve-
rimli olmasını sağlamak çabası vardır. İş ortamındaki insan davra-
nışlarının sebep ve sonuçlarını teorik olarak inceler ve ortaya çı-
kan sonuçların çözümü için faaliyette bulunur.
Yukarıda çalışma alanları açıklanan psikolojinin uzmanlık da-
lı hangisidir?
A) Gelişim psikolojisi B) Endüstri psikolojisi
C) Klinik psikoloji D) Deneysel psikoloji
E) Eğitim psikolojisi
3. • İnsanın doğrudan gözlenebilen davranışlarıyla ilgilenir.
• Doğrudan gözlenmesi mümkün olmayan davranışlar incele-
me alanına girmez.
• Bireyin davranışlarının uyaran tepki ilişkisi içerisinde öğrenil-
miş davranışlar olduğunu savunur.
• Metod olarak objektif gözlem ve deneyi savunur.
• İnsan pasif, çevre aktiftir.
Verilen açıklamaları benimseyen bir psikolog aşağıdaki yak-
laşımlardan hangisini savunur?
A) Davranışsal yaklaşım B) Bilişsel yaklaşım
C) Hümanistik yaklaşım D) Bütünsel yaklaşım
E) Psikodinamik yaklaşım
4. Bir iş yeri yöneticisi ofisleri gezerken bir odanın ışığının gereksiz
yere yandığını görür. Bunun üzerine ofis çalışanına, “Bak güneş
odanı çok güzel aydınlatmış niçin ışığı kapatmıyorsun?” diye sorar.
Ofis çalışanı, "Evet, siz söyleyince ışığın yandığını gördüm, güne-
şin parıltısından olsa gerek lambanın yandığını göremedim." der.
Burada, ofis çalışanının güneşin parıltısından lambanın yan-
dığını görememesi aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açık-
lanabilir?
A) Duyarlılaşma B) Alışma C) Fark eşiği
D) Aşırı uyarılma E) Yetersiz uyarılma
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 3Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Ruh Sağlığının Temelleri
9. Dört yaşındaki Sezgin, bir gün oynamak için babasının alet takım
çantasını alır. Aletlerin içindeki çekiçle babasından gördüğü şekil-
de tamir eder gibi oyuncakların orasına burasına vururken, çekiç
darbelerinden biri yanlışlıkla eline gelir. Can acısıyla bağıran Sez-
gin, bir hafta boyunca alet takımına dokunmaz. Sezgin, bir hafta
sonra oynamak için tekrar alet takım çantasını aldığında, çekiç dı-
şındaki diğer aletlerle oynar.
Burada, Sezgin’in çekiç dışındaki takım aletleriyle oynaması
aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
A) Alışkanlık B) Ceza C) Sönme
D) Ayırt etme E) Genelleme
12. Bir kadın, eşi tarafından ruhsal rahatsızlık şikayetiyle hastahaneye
götürülür. Psikiyatri kliniğinde kendilerine verilen bir forma; has-
tanın yaşı, mesleği, ekonomik durumu, medeni durumu, çocuk-
ları olup olmadığı, çocuk sayısı, çocukların yaşları, ailesinde da-
ha önce ruhsal rahatsızlığı olan kişilerin olup olmadığı gibi çeşitli
özellikler kaydedilir.
Burada, hastanın ailesinde daha önce ruhsal rahatsızlığı olan
kişilerin olup olmadığının belirlenmesi, ruhsal hastalıklar üze-
rinde aşağıdakilerden hangisinin etkili olabileceğine işaret et-
mektedir?
A) Cinsiyetin B) Sosyal çevrenin
C) Kalıtımın D) Yaşam biçiminin
E) Bilişsel süreçlerin
10. Sosyal etki, bireyin davranışında değişme meydana getiren kişi
veya grubun etkisidir. Sosyal etki, bir gruba ait olmaktan kaynak-
lanır. Toplumsallaşma açısından da etkilidir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi sosyal etki sonucunda
oluşmuş davranış değişikliği değildir?
A) Çok geveze birinin, misafirliğe gittiğinde konuşmaması
B) Çalışmayı çok seven birinin çok çalışması
C) Evde balığı eliyle yiyen birinin lokantada çatal-bıçak kullan-
ması
D) Şehirler arası otobüste yolculuk yapan birinin horladığından
dolayı uyumamaya çalışması
E) Köpekten korkan birinin arkadaş grubu içinde korkmadığını
söylemesi
11. I. Akşamları eve geç gelen Caner annesinden azar işitmektedir.
Bir gün eve zamanında gelen Caner annesinden azar işitme-
miştir; bunun üzerine Caner artık azar işitmemek için eve za-
manında gelmeye başlamıştır.
II. Cemre, ödevlerini yaparsa babası ona harçlık vermektedir.
Cemre babasından harçlık almak için ödevlerini yapmaktadır.
Yukarıda örneklendirilen kavramlar sırasıyla aşağıdakilerden
hangileridir?
I II
A) Olumsuz pekiştirme Olumlu pekiştirme
B) Ceza Ödül
C) Ödül Ceza
D) Olumlu pekiştirme Olumsuz pekiştirme
E) İkincil pekiştirme Birincil pekiştirme
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 3Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Ruh Sağlığının Temelleri
20.
Yapılan bir çalışmada bu resmimde ilk bakışta gördüğünüz hay-
vanın, kişiliğiniz hakkında derin ipuçları verdiği değerlendirilmiş-
tir. Resimde ilk bakışta kelebek gördüyseniz çok hassas, duyar-
lı, nazik ve neşelisiniz demektir. Resimde ilk gördüğünüz hayvan
horozsa, ortamda fark edilme isteğiniz oldukça baskın, cesur ve
çılgın bir karaktersiniz. Fark ettiğiniz ilk hayvan yengeç ise, dışa
kapalı bir yapınız olmasına rağmen iç dünyanızda yumuşak ve se-
vecensiniz. Fark ettiğiniz ilk hayvan kurt ise, dışarıdan özgüveni
yüksek bir kişi olarak görülürsünüz. Bunun yanında insanları ken-
dinize çeken bir enerjiye sahipsiniz. Eğer güvercin fark ettiğiniz ilk
hayvansa, huzur, barış ve uyumun temsilcisi olabilirsiniz. Sizin için
sevgi her zaman ön plandadır.
Resme bakan korkusuz, en ufak değişikliklerden rahatsız olan
ve herkesin ona bakmaktan kendini alamadığı Zülal’in hangi
hayvanları gördüğü söylenebilir?
A) Yalnız horoz
B) Yengeç ve güvercin
C) Horoz, güvercin ve kelebek
D) Horoz ve kelebek
E) Yalnız güvercin
19. Lisedeyken biyoloji dersini çok seven ve başarılı olan Cemre üni-
versite sınavında tıp fakültesini kazanmıştır. Tıp fakültesinde okur-
ken Cemre, lisedeyken biyoloji dersini sevmeyen öğrencilere gö-
re daha başarılı olmuştur.
Cemre’nin arkadaşlarına göre tıp fakültesi derslerini daha ko-
lay bir şekilde öğrenmesi ve başarılı olması aşağıdakilerden
hangisi ile açıklanabilir?
A) Klasik koşullanma
B) Ket vurma
C) Pozitif transfer
D) Negatif transfer
E) Olgunlaşma
18. I. Tarih dersine çalışmayı sevmeyen Şeyma arkadaşlarının mo-
tive etmesi üzerine tarih sınavına çalışmış ve yüksek bir not
almıştır. Bunun üzerine Şeyma tarih dersine çalışmaya başla-
mıştır.
II. Korhan otomobile bindiğinde emniyet kemeri bağlamamak-
tadır. Ailesi tüm uyarılarına karşın bir türlü Korhan’a emniyet
kemerini bağlamayı öğretememiştir. Korhan’ın ailesi yeni bir
otomobil almıştır; yeni otomobilde Korhan emniyet kemerini
bağlamadığında otomobil rahatsız edici ikaz sesi vermektedir.
Korhan bu sesi duymamak için artık otomobile biner binmez
emniyet kemerini bağlamaktadır.
Yukarıda örneklendirilen kavramlar sırasıyla aşağıdakilerden
hangileridir?
I II
A) Ödül Ceza
B) Olumsuz pekiştirme Olumlu pekiştirme
C) Ceza Ödül
D) Olumlu pekiştirme Olumsuz pekiştirme
E) Birincil pekiştirme İkincil pekiştirme
21. 14 yaşındaki oğlunun çekingen olmasına üzülen bir anne, “Çocu-
ğumu rahat yetiştirdim ama yine de çekingen oldu.” der. Bunun
üzerine eşi, “ne olacak, annesi de babası da çekingen, çocuğun
girişken olacak hali yok ya” der.
Bu parça, kişilik üzerinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi-
ni vurgulamaktadır?
A) Kalıtımın B) Yaşın
C) Cinsiyetin D) Beslenmenin
E) Sosyal çevrenin
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 3Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Ruh Sağlığının Temelleri
28. Sınavda kopya çekerken yakalanan bir öğrenci, “Ben ezberci öğ-
retim sistemine karşıyım, sınavlar öğrencileri öğrenmeye değil,
ezberciliğe teşvik ediyor; sınavlarda kitap-defter serbest olmalı,
çünkü sorunun cevabını kitap ya da defterde aramak kopya de-
ğil, araştırmadır.” diyerek kendini savunur.
Bu parça, aşağıdaki savunma mekanizmalarından hangisine
örnek oluşturur?
A) Yön değiştirme B) Yansıtma
C) Tepki geliştirme D) Ödünleme
E) Entelektüeliştirme
27. Beş yaşındaki çocuğuna ayakkabılarını kendi başına giymeyi öğ-
retmeye çalışan Seda Hanım, birkaç gün çocuğu ayakkabılarını
ayağına geçirdiğinde ödüllendirmiş, kendisi de ayakkabılarının
bağcıklarını bağlayarak yardım etmiştir. Seda Hanım kendisi hiç
yardım etmeden çocuğun ayakkabıları giyip bağcıklarını da ken-
disi bağladığı ilk günlerde hoşuna gidecek farklı bir ödül vermiş,
böylece çocuk ayakkabılarını kendi başına giymeyi öğrenmiştir.
Seda Hanım’ın çocuğuna ayakkabıları giymeyi öğretmede han-
gi öğrenme kuramının ilkelerinden yararlandığı söylenebilir?
A) Gözlem yoluyla öğrenme
B) Kavrama yoluyla öğrenme
C) Deneme yanılmayla öğrenme
D) Edimsel koşullanmayla öğrenme
E) Klasik koşullanmayla öğrenme
30. • “Annem babamın işini kaybetmesine bir ay boyunca çok üzül-
dü, sonunda şekeri yükseldi.”
• “İki gündür çok canım sıkılıyordu, sonunda tansiyonum yük-
seldi.”
• “Çok stresli bir mesleğim var, dolayısıyla benim de mide ülse-
rimin olması doğal.”
Bu sözler aşağıdaki ruhsal bozukluklardan hangisiyle ilişki-
lendirilebilir?
A) Şizofreni
B) Kişilik bozukluğu
C) Kaygı bozukluğu
D) Duygudurum bozukluğu
E) Psikosomatik bozukluk
29. Kanserle savaş derneğinin reklam kampanyanız için size büyük
bir bütçe tahsis ettiğini düşünün. Kamuoyuna yapacağınız duyu-
ru; olgular ve rakamlardan mı oluşacak? Yoksa hastalıklı akciğer-
ler gibi korkutucu görüntüler içeren mesajlar gibi daha duygusal
bir yaklaşım mı benimseyeceksiniz? Acaba mesajınızı ödüllü bir
film aktör mü vermeli, yoksa ünlü bir doktor mu? Cana yakın bir
tonla sigarayı bırakmanın zor olduğunu bildiğinizi mi söyleyeceksi-
niz, yoksa daha sert davranıp tiryakilere, ayak sürmeyi artık bırakın
mı diyeceksiniz? Ya da sigaranın zararlarına kendilerinin inanma-
sı ve kendi kendilerine tiryakilikten kurtulmaları için gerekli bilgi-
leri mi vereceksiniz? Yoksa sigara içmeyi yasaklayarak, içenlere
yüklü miktarda para cezası mı getireceksiniz?
Parçada, bireylerin sigarayı bırakmaları için gerçekleştirilecek
etkinlikler arasında aşağıdakilerden hangisinin kullanılması-
na ilişkin bir bilgi yoktur?
A) İkna etme B) İtaat etme
C) Özdeşleşme D) Benimseme
E) Normatif grup etkisi
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Birey ve Toplum
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
4. SINAV
2. – Bireylerin belirli konularla ilgili duygu, düşünce, tutum ve öne-
rilerini tespit etmek üzere hazırlanmış bir soru listesi ile bilgi
alınmasıdır.
– Belli kişilerin ya da grupların bir konu üzerindeki duygu, dü-
şünce ve deneyimlerini anlamak için belli bir plana göre ha-
zırlanmış olan soru listeleridir.
Yukarıda açıklanan psikoloji araştırma tekniği aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Anket B) Görüşme C) Deney
D) Gözlem E) Olay incelemesi
4. Öğrenme yaşam boyu devam eden bir süreçtir; yaşantı ve tekrar
sonucu elde edilen kalıcı davranış değişikliklerini kapsar.
Aşağıdakilerden hangisi, öğrenme yoluyla meydana gelen bir
davranış değişikliğini örneklendirir?
A) Kuşların anneleri gibi uçması
B) Ördeklerin suda yüzmesi
C) Arslanların sirkte çemberden atlaması
D) Örümceklerin ağ yapması
E) Zamanla yeni boyanan odanın kokusuna alışmamız
3. Güdüler insan davranışlarının anlaşılmasında ve şekillenmesinde
önemli bir etkendir. Örneğin, açlık güdüsü yiyecek bulmaya, su-
suzluk güdüsü su bulmaya, başarı güdüsü başarıya yönelik dav-
ranışlara yol açar.
Bu açıklamadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine
varılabilir?
A) Sosyal güdüler fizyolojik güdülerden baskındır.
B) Güdüler insanları davranışlara sevk eder.
C) Fizyolojik güdüler sosyal güdülerden baskındır.
D) Güdüler bireye çok enerji harcatarak onu yorar.
E) Organizmayı aynı anda hem fizyolojik hem de sosyal güdüler
etkileyerek çatışmaya düşürebilir.
1. Hümanistik psikoloji 1950’lerde psikodinamik ve davranışçı mo-
dellere alternatif olarak ortaya çıkmıştır. Hümanistik bakış açısı-
na göre insanlar ne içgüdüsel güçler nedeniyle ne de çevresel
nedenlerle davranışlarını belirlerler. Hümanistik bakış açısına gö-
re insanlar iyi ve seçim yeteneğine sahip varlıklardır. Hümanistik
psikologlar davranış hakkında çalışır ve onu parçalarına, ögeleri-
ne, değişkenlerine göre laboratuvar deneyleri için ayırmazlar. Hü-
manistik yaklaşım, bireyin olgusal dünyası ile mantıklı seçim yap-
masına ve maksimum potansiyel geliştirebilmesine olanak veren
doğuştan sahip olduğu kapasitesine vurgu yapan bir psikoloji mo-
delidir.
Buna göre, hümanistik psikoloji yaklaşımı benimseyen bir psi-
kolog aşağıdaki yargılardan hangisini savunur?
A) İnsan bilinçsiz bir varlıktır.
B) İnsan, uyarıcıların kontrolündedir.
C) İnsan davranışlarının kaynağı bilinçaltıdır.
D) İnsan, kendi kararlarını bilinçlice verir.
E) İnsanın bugünkü davranışlarının kaynağı geçmişinde yatmak-
tadır.
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 4Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Birey ve Toplum
9. Gündelik yaşamdaki rutinlerin içine daldığımızda, yaşadığımız
deneyimlerin, olup bitenlerin anlamı üzerinde düşünmeyiz. Bi-
reysel olandaki sosyal olanı, özel olandaki genel olanı görmeyiz.
Sosyologlar, insanların yaşadığı bireysel olayların daha geniş ol-
guların yansıması olduğunu gösterir ve insanların deneyimleri
arasın daki benzerlikleri ve bu benzerliklerin arasındaki farklılıkları
ortaya koyarlar. Sosyoloji bizi deneyimlerimizi yeniden değerlen-
dirmeye yöneltir, şeylerin olduğunu zannettiğimiz şekilde olmadı-
ğını düşünmemi zi, başka yorumların da olduğunu görebilmemizi
sağlar. Sosyolojik düşünmenin bireye sağladığı en önemli fayda,
şimdiye kadar düşünmediği gibi farklı bir şekilde dü şünmeye baş-
lamasını ve böylece o güne kadar tanıdığını düşündüğü dünyanın
şimdi olduğundan daha farklı bir dünya olabileceğini keşfetmesi-
ni sağlamasıdır. Sosyolojik düşünmek, hem kendi yaşamımızı ve
sorunlarımızı, hem de çevremiz deki insanları daha iyi anlamamı-
za yardımcı olur. Bütün insanların bizimle aynı engellerle ve hayal
kırıklıklarıyla karşılaştıklarını fark edebilir ve diğer insanların tercih
ettik leri hayat tarzını seçme ve uygulama haklarına daha çok say-
gı gösteririz. Sosyolo jik düşünmek, aramızda karşılıklı anlayış ve
saygıya dayanan bir dayanışma oluş masını sağlar ve bu dayanış-
mayı güçlendirir.
Bu parçaya göre sosyolojiyle ilgili olarak aşağıdakilerden ha-
gisi söylenemez?
A) Bireylere farklı bakış açıları kazandırdığı
B) Olayları daha iyi değerlendirme yetisi kazandırdığı
C) Kişileri daha hoşgörülü yaptığı
D) Farklı yaşam tarzlarını ortaya koyduğu
E) İdeal sosyal yapıyı belirlediği
10. Bireyin bir sosyal gruba katılması sürecidir. Birey bir gruba girer-
ken o grupta geçerli olan sosyal normları, o grup içinde alacağı
rolleri, ulaşacağı sosyal statüleri, bu rol ve konumların gerektirdi-
ği davranış, beceri ve yetenekleri, grubun kültürünü oluşturan de-
ğerleri, inançları öğrenip benimsemek durumundadır.
Bu parça aşağıdaki kavramlardan hangisiyle ilişkilendirilebilir?
A) Toplumsal gelişme
B) Toplumsal statü
C) Toplumsal rol
D) Sosyalleşme
E) Statü aktarımı
11. Fabrikalaşma nedeniyle üretim talebinin artması sanayileşmeyi te-
tiklemiştir. Sanayi Devrimi Avrupa’da yeni buluşların ve buhar gü-
cüyle çalışan makinelerin üretime uygulanmasıyla ortaya çıktı ve
bu gelişmeler Avrupa’daki sermaye birikiminin artmasına yol açtı.
Sermaye birikiminin artması kapitalizm denilen sistemi yaratırken
bir yandan da yeni buluşların ve sanayiye uygulanmasının artma-
sına yardımcı oldu. Sanayi Devrimi’nin sonunda toplumsal sınıflar
ortaya çıktı. Sermaye ve iş gücünün birbirinden ayrılması burju-
vaların (sosyal statüsünü ve gücünü, eğitiminden ve zenginliğin-
den alan, içlerine soyluların, köylülerin ve işçi kesimin dâhil olma-
dığı şehirli kimseler) yapısal olarak değişmesine ve işçi kesiminin
doğmasına neden oldu. İşçi sınıfının bir süre sonra haklarını iste-
mesi işçi eylemlerini artırdı. Sosyalizm düşüncesi yaygınlaştı, göç
nedeniyle hem kentlerin nüfusunda artış oldu hem de kentler sa-
yıca arttı ve kargaşalar başladı. Toplumun yaşamış olduğu bu so-
runlar nedeniyle bir bilime ihtiyaç duyulmuştur ve sosyoloji orta-
ya çıkmıştır.
Buna göre, sosyolojinin ortaya çıkmasında;
I. sanayileşme,
II. toplumsal sorunlar,
III. tarımın gelişmesi
etkenlerinden hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) I, II ve III
12. Bireyin toplum içinde işgal ettiği mevkiye (konum) statü denir.
Başka bir deyişle statü bireye toplum içinde hak ve sorumluluklar
yükleyen konumdur (mevkidir). Birey toplum içerisinde birçok sta-
tüye sahiptir. Toplum karmaşıklaştıkça birçok toplumsal grup or-
taya çıkmaktadır. Modern toplumda birey birden çok gruba dahil
olduğu için birden çok statüsü olmaktadır. Örneğin bir klüp baş-
kanı aynı zamanda eş, evlat, baba ve iş adamıdır; fakat toplumda
başkan olarak tanındığı için bu konumu diğerlerinin önüne geç-
mektedir.
Buna göre, kişinin toplumda en çok tanındığı konumu aşağı-
dakilerden hangisi ile adlandırılır?
A) Statü aktarımı B) Anahtar statü
C) Toplumsallaşma D) Edinilmiş statü
E) Verilmiş statü
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 4Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Birey ve Toplum
18. Sosyoloji toplum bilimidir. Toplumsal ilişkileri, toplumsal grupları,
örgütlenmeleri, kurumları, kurumlar arası ilişkileri, toplumsal yapı-
da meydana gelen değişim ve gelişim süreçlerini, toplumsal olay
ve olguların neden-sonuç ilişkisi içinde çeşitli yönleriyle bütüncül
bir bakış açısıyla sistematik olarak inceleyen bilim dalına sosyo-
loji denir. Sosyoloji toplumsal olay ve olguları inceleyerek toplum
hakkında bilimsel bilgilere ulaşır, aralarında bağlantı kurar ve ge-
nellemelerde bulunur. Sosyoloji toplumsal olan her şeyi kendisi-
ne konu edinir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi sosyolojinin konuların-
dan biri değildir?
A) Kişilik B) Ekonomi
C) Toplumsal gruplar D) Aile
E) Kültür
20. I. Tek tek değişmelerdir.
II. Soyut ve geneldir.
III. Başlangıç ve bitiş süresi belli değildir.
IV. Aynı türden birçok değişmeyi anlatmak için kullanılır.
V. Başlangıç ve bitiş süreleri bellidir.
Verilenlerden hangileri toplumsal olayların özellikleri arasın-
da yer alır?
A) Yalnız I B) II ve III C) III ve IV
D) I ve V E) Yalnız V
21. Sosyoloji Jale’nin Kenan’ın ya da Nusret’in işsiz kalması ile ilgilen-
mez. Başka bir deyişle bir kişinin işsiz olması ya da sorunları sos-
yolojinin ilgi alanına girmez. Kişisel sorunlar ile psikoloji ilgilenir.
Sosyoloji, onbinlerce işsiz insanın toplumsal yaşamı etkilemesini
ve ortaya çıkan sorunları konu edinir. Sosyoloji genelde işsizlik ol-
gusu ile ilgilenir.
Bu parçada aşağıdakilerden hangisi anlatılmak istenmektedir?
A) Sosyoloji olması gereken ile değil, var olan ve olabilecek olan
ile ilgilenir.
B) Sosyoloji bireysel değil, toplumla ilgili sorunlarla ilgilenir.
C) Sosyoloji, laboratuvar ortamında deney yapan bir bilim değil-
dir.
D) Sosyolog, araştırmaları sonucunda elde ettiği bilimsel bilgiler
ile toplumu yanlış ve ön yargılı bilgilerden arındırmaya çalışır.
E) Sosyoloji ele aldığı konuya nesnel yaklaşır.
22. Belli bir bölgedeki yer altı ve yer üstü zenginlik kaynakları, iklim ve
tabiat şartları, insanların yaşam tarzlarını tavır ve hareketlerini be-
lirlemede etkileyici bir faktördür. İklimsel şartlar, nüfus ve ekono-
mik yapı toplumların kültürel özelliklerini etkiler. Toprağın verimli-
lik derecesi, üzerinde yaşanılan arazinin düz ya da dağlık olması,
iklimin yağışlı ya da kurak olması göl ya da deniz bulunması top-
lumsal yapıların farklılaşmasına neden olur. Örneğin, deniz kena-
rında yaşayanların ekonomik etkinlikleri balıkçılık, dağlık bölge-
lerde yaşayanların hayvancılık, verimli ovalarda yaşayanlarınki ise
tarım olmuştur. Dağlık bölgelerde kurulan köy tipleri dağınık köy
özelliği gösterirken, düz ovalarda genellikle toplu köy tipleri orta-
ya çıkmıştır.
Parçada sosyolojinin hangi bilim dalı ile ilişkili olması gerek-
tiği vurgulanmıştır?
A) Ekonomi B) Hukuk C) Coğrafya
D) Tarih E) Psikoloji
19. Denize kıyısı olan büyük bir ilin belediye yönetimi, şehir hatları va-
purlarının tasarımlarını belirlemeye yönelik bir araştırma yapacaktır.
Bu amaçla öncelikle şu sorulara cevap arayışı içindedir: Araştırma,
denize kıyısı olan ilçelerde yaşayan insanlarla mı sınırlandırmalı,
yoksa tüm il düzeyinde mi olmalıdır? Araştırmaya dahil edilecek
en alt yaş sınırı kaç olmalıdır? Oy verme hakkını henüz elde ede-
memiş şehir sakinleri araştırmaya dahil edilmeli midir? Turistler
araştırmaya dahil edilecek midir?
Bu parçada, araştırma ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
sinin gerekliliği üzerinde durulmaktadır?
A) Problemi tanımlama B) Örneklem alma
C) Evreni belirleme D) Verileri analiz etme
E) Genellemelere varma
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 4Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Birey ve Toplum
27. Sosyoloji, insanın toplumsal yaşamının, insan grupları ile toplum-
larının bilimsel incelenmesi, modern toplumlarda insan gruplarının
ve toplumsal yaşamın sistematik ve planlı olarak çalışması veya
insan toplumlarının ve toplumu oluşturan gruplardaki insan dav-
ranışının bilimsel olarak incelenmesi olarak tanımlanabilir. Başka
bir deyişle sosyoloji, toplumun, toplumsal etkileşimin, bireyle top-
lum arasındaki ilişkinin, toplumsal kurumların yapılarının ve birbir-
leriyle ilişkilerinin bilimsel olarak incelenmesidir. Sosyoloji, toplum-
sal kurumların ya da toplumların yapısını ve değişimini, grupları,
gruplar arasındaki etkileşimi ve toplumsal rolleri de incelemekte-
dir.
Bu parçaya dayanarak sosyolojiyle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez?
A) Toplumsal yaşamı ele aldığı
B) Sosyal grupları ele aldığı
C) Bir bilim olduğu
D) Toplumsal değişmeyi ele aldığı
E) Olması gerekenleri söylediği
29. Fransız Devrimi, Ağustos 1999 Marmara Depremi, Suriye’den Tür-
kiye’ye göç birer toplumsal olaydır. Göç, kentleşme, sanayileşme,
evlilik, boşanma ise birer toplumsal olgudur.
Buna göre toplumsal olay ve toplumsal olgu hakkında aşağı-
dakilerden hangisi söylenemez?
A) Toplumsal olaylar soyuttur, tek tek olayları kapsayacak kadar
geneldir.
B) Toplumsal olgu, insanlar üzerinde maddi ve manevi baskı oluş-
turur.
C) Toplumsal olay, bir kerede olup biten, kişiyi etkileyen ve yön-
lendiren oluşumlardır.
D) Toplumsal olgu, aynı türden birçok oluşumu ve değişmeyi ifa-
de eder.
E) Toplumsal olayın başlayış ve bitiş süresi ile yeri az çok belli-
dir.
28. Sosyoloji öğrencisi olan Kübra ve Fatih çocuk gelinlerle ilgili bir
çalışma yapmışlardır. Bu çalışma için erken evliliklerin çok fazla
görüldüğü bir beldeyi seçmişlerdir. Kübra bu çalışmada, belde in-
sanının görüşlerini öğrenebilimek için bir soru formu hazırlamıştır.
Bu soruları belde halkına yöneltmiş, aldığı cevapları değerlendir-
miştir. Fatih ise önceden belirlediği soruları örneklemdeki bireyle-
re yüz yüze sorup veri toplamıştır.
Kübra ve Fatih’in çalışmalarında kullandıkları araştırma yön-
temleri sırasıyla aşağıdakilerden hangileridir?
A) Anket – Gözlem
B) Anket – Görüşme
C) Görüşme – Sosyometri
D) Sosyometri – Anket
E) Gözlem – Görüşme
30. Toplumsal rol, belirli statü ya da toplumsal konumlara atfedilen
toplumsal beklentileri ortaya koyar. Toplumsal statünün aktif ve
hareketli yönünü temsil eder. Statü olmadan rol, rol olmadan sta-
tü olamaz. Bireyin rolünü yerine getirmesi demek, statünün verdi-
ği hakları kullanması ve ödevlerini yapması demektir. Bireyin sahip
olduğu roller, sadece onun kendisinin ortaya koyduğu davranış-
lar olmayıp aynı zamanda toplumun ondan beklentileridir. Başka-
ları ile ilişkilerinde kendi tavır ve tutumlarını sergileyen birey bunu
yaparken kendisinden beklenenlere göre hareket etmektedir.
Bu parçadan, rol ve statüyle ilgili aşağıdaki yargıların hangi-
sine ulaşılamaz?
A) Statü ve rol birbirinden ayrılamaz.
B) Rol, statününü dinamik ve canlı olan kısmıdır.
C) Rol, toplumun bireyden beklediği davranış biçimleridir.
D) Bireyin statüsü ile rolleri birbiriyle uyuşmayabilir.
E) Statüler, rollerle gerçeklik kazanır.
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Değişme ve Gelişme
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
5. SINAV
4. Albert Bandura’nın laboratuvarında gerçekleştirilen bir deneyde
bir grup çocuğa plastik bir oyuncağı yumruklayan, vuran, tekme-
leyen yetişkinler izlettirilmiştir. Sonra bu deneye tâbi tutulan ço-
cukların, kontrol grubundaki saldırgan kişileri gözlemlemeyen ço-
cuklara göre saldırganca davranışları daha sıklıkla sergiledikleri
gözlenmiştir. Daha sonraki çalışmalar, deneye tabi tutulan bu ço-
cukların, izledikleri çizgi film karakterleri olsa bile bu tür saldırgan-
ca davranışları sergilediklerini ortaya koymuştur.
Albert Bandura’nın yaptığı bu çalışmada çocukların saldırgan
davranışları sergilemesinde aşağıdaki öğrenme yollarından
hangisinin etkili olduğu söylenebilir?
A) Gizil öğrenme
B) Edimsel koşullanma
C) Model alarak öğrenme
D) Klasik koşullanma
E) Kavrayarak öğrenme
3. Bastırma mekanizması Freud’a göre, çatışmaların neden olduğu
kaygıyı azaltmak için insanların kullandığı temel bir tekniktir. Onun
kuramında bastırma, kaygıyı uyaran düşüncelerin kişi tarafından
bilinç altına itildiği aktif bir zihinsel süreçtir. Psikologların bugünkü
düşüncelerine göre bastırma, herhangi bir şey hakkında düşün-
meyi reddetmedir; çünkü o düşünceyi nahoş buluruz. Eğer dü-
şünmezsek söz konusu düşünceyi tekrarlamamış oluruz ve böy-
lece o düşünce bellekte yer almaz.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi bastırma mekanizması-
nı örneklendirir?
A) Yenilen pehlivanın güreşe doymaması
B) Bir kişinin yemekte hem et hem de tavuk yemek istemesi
C) Bir öğrencinin sevmediği dersin ödevini unutması
D) Bir yöneticinin sorunları görmemezlikten gelmesi
E) Çok çalışan bir kişinin başarılı olması
2. • Çocukken aile içi şiddet gören bir çocuğun kendini ifade ede-
memesi.
• Çocukluğu yetimhanede geçen bir çocuğun yetişkinlikte re-
kabetçi olması.
Verilen örnekler aşağıdakilerden hangisinin göstergesidir?
A) Geçmiş yaşantıların duygu ve davranışlara yansıdığının
B) Davranışların bilinçli gerçekleştiğinin
C) Davranışların öğrenildiğinin
D) Duyguların doğuştan geldiğinin
E) Çevresel uyarıcıların davranışları etkilemediğinin
1. I. İnsan davranışlarındaki bozukluklar ve bunların altında yatan
nedenleri belirleme, teşhis ve tedavi ile ilgili süreci bütün ola-
rak inceleme gibi işlevlere sahiptir.
II. İnsanın toplumsal varlık olduğu gerçeğinden hareket edilerek
onun diğer insanlarla olan ilişkileri incelenir. Sosyal ortamlar-
da bulunan insanların bilme, anlama ve diğer insanlarla ilişki-
lerini tanımlamaya, duygu düşünce etkileşimini ortaya çıkar-
maya çalışan alandır.
III. İnsanın anne karnında başlayan yaşam boyu süren gelişimini
ve bu süreçte davranışlarında yaşa bağlı olarak ortaya çıkan
değişiklikleri inceler.
Açıklaması yapılan psikoloji alt dalları sırasıyla aşağıdakiler-
den hangisinde doğru olarak verilmiştir?
I II III
A) Gelişim Klinik Sosyal
B) Klinik Sosyal Gelişim
C) Klinik Gelişim Sosyal
D) Sosyal Gelişim Klinik
E) Sosyal Klinik Gelişim
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 5Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Değişme ve Gelişme
10. Toplumsal değişme ya da başkalaşma, toplumsal yapıda meyda-
na gelen değişimdir, yani toplum içinde çoğunluk tarafından pay-
laşılan sosyal ilişkilerde ve kurumlarda zaman içerisinde görülen
değişimlerdir. Toplumsal değişme üzerinde birçok faktör etkilidir.
Toplumsal değişme hızlı olabildiği gibi yavaş da olabilmektedir.
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal değişmeyi yavaşlatan fak-
törlerdendir?
A) Demokratikleşme B) Demografi
C) Kitle iletişim araçları D) Bilim ve teknoloji
E) Geleneklere bağlılık
9. İki veya daha çok kişiden ya da gruptan birinin diğerini ortadan
kaldırmaya veya etkisizleştirmeye çalışmasıdır. Rekabet bir yarış-
ma olmaktan çıkıp düşmanlığa dönüştüğünde ortaya çıkan du-
rumdur. Fiziksel şiddet içerebildiği için zararlı bir etkileşim biçimi
olarak kabul edilir. Savaşlar, sokak eylemcilerinin kamu mallarına
zarar verecek davranışlarda bulunmaları bu duruma örnektir.
Bu parçada açıklanan etkileşim türü aşağıdakilerden hangi-
sidir?
A) İş birliği B) Baskı C) Uyarlama
D) Benzeştirme E) Çatışma
11. Ulaşım ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler sonucunda politik,
sosyal, ekonomik ve kültürel ilişkilerin millî sınırları aşarak dünya-
ya yayılması sonucunda dünyadaki toplumların birbirlerine yakın-
laşması ve bütünleşmesi söz konusu olmaktadır. Bu durum top-
lumlarda değişime neden olmaktadır.
Bu parçada, “toplumsal değişme”yi etkileyen hangi faktör üze-
rinde durulmuştur?
A) Fiziki çevre B) Demografi
C) Demokratikleşme D) Ekonomi
E) Küreselleşme
13. Açık sınıf tabakalaşması, tabakalar arasında geçiş için bir enge-
lin bulunmadığı, bireylerin sosyal sınıf pozisyonunu yükseltebildi-
ği veya düşürebildiği tabakalaşma sistemidir. Daha çok demokra-
tik ve endüstrileşmiş toplumlara özgüdür. Son iki yüzyıldır ortaya
çıkmış ve yaygınlaşmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi açık sınıf tabakalaşması-
nı örneklendirmez?
A) Çiftçi çocuğunun doktor olması
B) Fabrikatörün iflas edip fakirleşmesi
C) Bir işçi çocuğunun başbakan olması
D) Bir esnafın çocuğunun esnaflıktan başka bir şey yapamaması
E) Fakir birinin şans oyunları ile zenginleşmesi
12. I. Ekonomi, siyaset, hukuk, eğitim gibi birçok toplumsal kurumda
oluşan çok boyutlu ve ileriye doğru bir değişmeyi ifade eder.
II. Tarımda ve sanayide makineleşme artar, teknoloji gelişir, üre-
tim artar ve üretimin verimliliği yükselir.
III. Toplumsal çözülme hızlanır.
IV. Eğitim, sağlık gibi hizmetleri veren kuruluşların sayısı ve nite-
liği yükselir, kültürel etkinlikler ve katılanların sayısı artar.
Verilenlerden hangileri toplumsal gelişme ile ilişkilendirilemez?
A) Yalnız I B) I ve II C) II, III ve IV
D) Yalnız III E) III ve IV
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 5Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Değişme ve Gelişme
18. Sosyal tabakalaşma, aynı yaşam tarzına sahip insanların oluştur-
duğu sıralamadır. Bu kavram günümüzde daha çok yaşam stan-
dardına, gelir düzeyine göre farklılaşmayı ifade eder.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinin günümüzde toplumsal
tabakalaşma üzerinde en az etkili olduğu söylenebilir?
A) Eğitim düzeyi B) Gelir düzeyi
C) Soy ve ırk D) Meslek türü
E) Siyasal konum
19. Buhar makinesinin icadıyla tarımın değeri azalmış, sanayi ve tica-
retin değeri artmıştır. Bu durum, sanayi ve ticareti elinde bulundu-
ran burjuva sınıfının siyasal alanda etkili olmasına yol açmış, bunun
sonucunda da bir süre sonra Avrupa’da feodal düzen yıkılmıştır.
Bu parça, aşağıdakilerden hangisine “örnek” oluşturur?
A) Toplumsal değişmenin insanları yeni buluşlara özendirmesi-
ne
B) Ekonomi unsurlarındaki değişmenin toplumsal yaşamı etkile-
mesine
C) Altyapıdaki değişmenin ekonomik faaliyetleri etkilemesine
D) İnsan ihtiyaçlarının zaman içinde değişerek azalmasına
E) Üretimde beklenmeyen ölçüde bir verim artışı olmasına
20. Suriyeli göçmenler ülkemizde iş bulup çalışmakta ,Türklerle evlen-
mekte ve türkçe öğrenmektedirler. Suriyeli göçmenlerin İnegöl’e
yerleşerek buradaki kalifiye mobilya işçilerinin oymacılık, maran-
gozluk, ahşap kesimi ve döşemecilik alanlarındaki eleman eksik-
liğini tamamladıkları, kente uyum sağlayıp sektörü geliştirdikleri
gözlenmektedir.
Bu parçada vurgulanan kavram aşağıdakilerden hangisidir?
A) Toplumsal hareketlilik B) Toplumsal ilişki
C) Toplumsal prestij D) Toplumsal çözülme
E) Toplumsal bütünleşme
22. İki veya daha fazla birey ya da grup, belli bir hedefe ulaşmak için
bir yarış içerisine girerler. Bireysel ya da takım oyunlarında oldu-
ğu gibi burada da temel hedef, rakibe üstün gelerek hedefe ulaş-
maktır. Bir futbol takımında aynı mevkide oynayan oyuncuların
takıma girmek için veya iki inşaat şirketinin yapılacak bir baraj in-
şaatı ihalesini almak için belirlenmiş kurallar çerçevesinde sosyal
etkileşimde bulunmaları bu durumu örneklendirir.
Bu parçada açıklanan sosyal etkileşim biçimi aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Mübadele B) İş birliği C) Rekabet
D) Çatışma E) Baskı
21. Bankacı olan Kenan Bey emekli olduktan sonra İstanbul’da bir
mağazaya ortak olmuştur. Aynı zamanda bu mağazanın müdürü
olan Kenan Bey’in yaşam biçimi değişmiş, gelir düzeyi ve saygın-
lığı oldukça artmıştır. Oldukça başarılı işler yapan Kenan Bey, bir
yıl sonra Ankara’da bir teknoloji marketine ortak olmuş ama işleri
istediği gibi gitmemiş ve kazancında da ciddi bir değişme olma-
mıştır.
Buna göre, Kenan Bey’in yaşadığı iş süreci sırasıyla hangi kav-
ramları örneklendirir?
A) Toplumsal olgu – Toplumsal etkileşim
B) Toplumsal tabakalaşma – Dikey hareketlilik
C) Yatay hareketlilik – Dikey hareketlilik
D) Dikey hareketlilik – Yatay hareketlilik
E) Dikey hareketlilik – Kapalı sınıf tabakalaşması
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 5Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Değişme ve Gelişme
27. Doğurganlık oranları sınıflara göre farklılık göstermektedir. Üst sı-
nıflarda, doğum kontrolü konusunda duyarlı tutumlar doğurgan-
lık oranını düşürmektedir. Bu durum özellikle üst sınıflarda kad-
roların doldurulamaması olgusunu da beraberinde getirmektedir.
Böyle durumlarda alt sınıflardan eleman alınarak kadroların dol-
durulmasına çalışılmaktadır.
Bu parçada toplumsal hareketliliği etkileyen etmenlerden han-
gisi vurgulanmaktadır?
A) Bilimsel gelişmeler
B) Siyasal etmenler
C) Ekonomik etmenler
D) Demografik etmenler
E) Ailenin toplumsal yapısı
28. Toplumsal hayatın canlı yanını oluşturan şey, bireyler ve gruplar
arası hiçbir zaman bitmeyen; iş birliği, mübadele, çatışma, reka-
bet, baskı ve uyum gibi etkileşimler zinciridir. Bireyler veya gruplar
toplumsal hayatta, her toplumda geçerli olan bu süreçlerle karşı-
laşırlar. Sosyolojide bu karşılaşma biçimleri “toplumsal etkileşim”
olarak adlandırılır. Örneğin kimi insanlar, kan bankasına karşılık
beklemeksizin kan bağışında bulunurken, kimileri de ihtiyaç ha-
linde öncelik sırası kendilerine verilmek üzere kan bağışında bu-
lunabilir.
Bu parçada aşağıdaki toplumsal etkileşim tiplerinden hangi-
leri örneklerle anlatılmaktadır?
A) Uyum - Çatışma
B) Mübadele - Rekabet
C) Uyum - Baskı
D) İş birliği - Rekabet
E) İş birliği - Mübadele
29. Küreselleşmenin genel kabul gören bir tanımı bulunmamakta, bu
kavram birbirinden farklı anlamlara gelebilecek şekilde kullanıl-
maktadır. Örneğin, literatürde küreselleşmenin, uluslararasılaş-
ma, evrenselleşme, liberalizasyon, Batılılaşma, karşılıklı bağımlılık,
modernizasyon gibi çeşitli terimlerle eş anlamlı olarak kullanıldı-
ğı görülebilmektedir. Küreselleşmenin olumlu etkileri olduğu gibi
olumsuz etkileri de vardır.
Aşağıdakilerden hangisi küreselleşmenin olumlu etkilerin-
den biri değildir?
A) Dünya çapında yüz binlerce çeşitli yeni iş olanakları yaratılmış-
tır.
B) Kredi ve yatırımlarda ciddi artışlar görülmüştür.
C) Toplumsal değerlerin her birinin özerkliği ve kendine has özel-
likleri kaybolmaya başlamıştır.
D) Hukuka, insan haklarına, mülkiyete saygılı yönetim tarzları yay-
gınlaşmıştır.
E) İletişim olanakları daha geniş kitlelere ulaşmıştır.
30. Toplumsal sınıflar içinde yer alan orta sınıfta bulunan insanlar ge-
nellikle televizyon izler, akrabalarını ziyaret eder, yemek yapar, ar-
kadaşlarla buluşur. Opera, bale veya tiyatroyla araları pek yoktur,
yurt dışı tatilleri ise hâlen lükstür. Fakat konumu, beklentileri, sos-
yal hayatın içine dahil oluşu ile egemen ideolojilerin her zaman
gözetmesi gereken grup olarak öne çıkıyor. Bu nedenle Cumhu-
riyet’in ilk kalkınma hamlelerinden bu yana “orta sınıf oluşturulma-
sı” öncelikli hedefleri arasında olmuştur. Çünkü bir ülkenin dönü-
şümünü, modernleşmesini, eğlence ve tüketim alışkanlıklarının
farklılaşmasını büyük ölçüde orta sınıf gerçekleştirir.
Bu parçaya göre orta sınıfı önemli kılan işlevi aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Toplumsal değişimin öncüsü olması
B) Toplumsal değerlere bağlılığının güçlü olması
C) Sorumluluk bilincinin gelişmiş olması
D) Toplumsal görüş ayrılıklarının az olması
E) Toplumun genel görünümünü yansıtması
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Kurumlar
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
6. SINAV
4. Aşağıdakilerden hangisi savunma mekanizmalarından değil-
dir?
A) Bahane bulma
B) Yön değiştirme
C) Yüceltme
D) Obsesyon
E) Karşıt tepki geliştirme
1. Hobilerin insan psikolojisi üzerindeki etkisini ölçmek için bir de-
ney planlanmıştır. Bu amaçla her yöndeş eşit olduğu varsayılan
iki grup ele alınmıştır. Eşit olduğu varsayılan gruplardan A grubu
çeşitli hobiler ile boş zamanlarında zaman geçirirken B grubu ise
herhangi bir hobi ile zaman geçirmemiştir. Daha sonra her iki grup
çeşitli test ve gözlem teknikleri ile takip edilmiştir. Uzman psikolog-
ların test ve gözlemlerinin sonucu olarak hobi edinen A grubunun
hobi edinmeyen B grubundan psikolojik anlamda daha sağlıklı ol-
duğu sonucu ortaya çıkmıştır. Deneyin sonucunda boş zamanla-
rı hobilerle değerlendirmenin insan psikolojisini olumlu etkilediği
sonucuna varılmıştır.
Bu deneydeki bağımlı değişken aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hobi edinme
B) İnsan psikolojisi
C) A grubu
D) B grubu
E) Yapılan deney
2. 11 yaşlarında başlayan bu dönem tüm yetişkinlik süresince de-
vam eder. Varsayımlarla düşünme ve düşünceleri hakkında düşü-
nebilme becerileri kazanılır. İdealler belirlenir, kendini diğerleriyle
idealize ederek kıyaslayabilirler. Gelecekteki fırsatlar düşünülme-
ye başlanır. Karşılaşılan problemlere gerçekçi ve sistematik çö-
zümler getirilir.
Bu parçada Piaget’in gelişim basamaklarından hangisi açık-
lanmaktadır?
A) Duyusal motor dönemi
B) İşlem öncesi dönem
C) Somut işlemler dönemi
D) Formel işlem dönemi
E) Soyut işlemler dönemi
3. I. Sabahları bahçede kedilere yiyecek veren Çağla kediler ye-
meklerini yedikten sonra kargaların da artan yiyecekleri yedi-
ğini görmüştür. Ertesi sabah Çağla kedilere yiyecek verirken
kargaların ağaçta beklediğini görmüştür. Diğer günlerde Çağ-
la yiyecek verdiği saatlerde kedilerin bahçede, kargaların da
ağaçta beklediğini görmüştür.
II. İlköğretim öğrencisi Öykü her öğle tenefüsünde kantine gidip
yemek yemektedir. Öykü kantinin pahalı olmasından şikayet-
cidir. Öykü sınıfına döndüğünde öğle tenefüsünde sınıf arka-
daşlarının ve diğer sınıflardan da öğrencilerin evden yiyecek
getirdiklerini, hem sağlıklı hem de ucuz beslendiklerini görmüş-
tür. Bunun üzerine Öykü akşam eve gittiğinde annesine yarın
için kendisine beslenme çantası hazırlamasını arkadaşlarının
çoğunun bu şekilde beslendiğini, kendisinin de öyle beslene-
ceğini söylemiştir. Artık Öykü de diğer arkadaşları gibi beslen-
meye başlamıştır.
Yukarıda örneklendirilen öğrenme biçimleri, sırasıyla aşağı-
dakilerin hangileridir?
I II
A) Model alarak Klasik koşullanma
B) Klasik koşullanma Model alarak
C) Kavrayarak (Sezgisel) Örtük (Gizil)
D) Klasik koşullanma Kavrayarak (Sezgisel)
E) Edimsel koşullanma Deneme - yanılma
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 6Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Kurumlar
10. İnsan ihtiyaçlarını karşılayan mal ve hizmetlerin elde edilmesi ama-
cıyla yapılan çalışmalara üretim denir. Başka bir deyişle bir nesne-
nin tüketime uygun hâle getirilmesi için yapılan çalışmalardır. Pet-
rolden akaryakıt, yünden kazak yapmak üretimdir. Bu bağlamda,
toprağı ekmek suretiyle belirli birtakım ürünler yetiştirmeye tarım-
sal üretim; birtakım girdiler kullanmak suretiyle endüstriyel ürünler
meydana getirmeye sanayi üretimi; zihin gücü ve emek harcaya-
rak entelektüel bir ürün ya da eser meydana getirmeye de zihin-
sel üretim adı verilir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi zihinsel üretimdir?
A) Buğdaydan un yapmak
B) Sütten peynir yapmak
C) Çamaşır suyu yapmak
D) Patates yetiştirmek
E) Senaryo yazmak
9. Ömer Bey işi dolayısıyla Uzak Doğu’ya gitmiş ve orada üç yıl ya-
şamıştır. Ömer Bey ilk gittiğinde Uzak Doğu’nun farklı iklimi, fark-
lı doğası, bambaşka kültürü ve enteresan mutfağı ile karşılaşınca
uyum güçlüğü çekmiştir. En büyük bunalımı ve uyumsuzluğu ise
Uzak Doğu mutfağı ile yaşamıştır. Ömer Bey işi dolayısıyla sık sık
yabancı ortaklarıyla Tayland, Kore, Çin ve Japon mutfağının en
lezzetli yemeklerini yapan restoranlarda iş toplantılarına katılmış-
tır. Ömer Bey, toplantılarda pek çok yemeğin dışında akrep çor-
basını, ördek yumurtasından yapılan ilginç yemekleri görmeye bir
türlü alışamamıştır.
Ömer Bey’in yaşadığı bu süreç aşağıdaki kavramlardan han-
gisine örnek oluşturur?
A) Kültür şoku
B) Popüler kültür
C) Kültürel yozlaşma
D) Kültürel asimilasyon
E) Yabancı kültür hayranlığı
12. Bir toplumda azınlıkta olan gruplar kendilerine özgü değer, tutum,
inanç ve yaşam tarzına sahiptirler. Bu grupların üyeleri toplumda-
ki ortak kültürü önemli ölçüde paylaşmasına rağmen gündelik ya-
şam içinde farklı inanç, pratik ve tarzları kabul ederler. Bu gruplar
göreceli olarak farklı yaşam tarzları geliştirdiğinden hâkim grubun
kültürüyle ilişkili olsa da ondan önemli ölçüde farklılaşır.
Bu parçada aşağıdaki kültürel kavramlardan hangisi açıklan-
maktadır?
A) Kültürel yozlaşma B) Kültürel gecikme
C) Kültür merkezciliği D) Kültürel görelilik
E) Alt kültür
11. Aile yapısı ile sanayileşme süreci arasında sosyolojik olarak önem-
li bir ilişki vardır. Çünkü sanayileşme ile birlikte aile yapısal bir de-
ğişme sürecine girer. Talcott Parsons’a göre, çekirdek aile mo-
dern sanayi toplumunun tipik aile yapısıdır. Sanayi toplumunda
aile ekonomik bir birim olmaktan çıkmış, üretim fabrikalara trans-
fer olmuştur. Parsons’a göre, çekirdek aile ile sanayi toplumunda-
ki ekonomik sistem arasında yapısal bir ilişki vardır. Zira çekirdek
aile ekonomik sistemin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılanmış-
tır. Modern sanayi sistemi uzmanlaşmış iş bölümü çerçevesinde
emek gücünden coğrafi bir hareketlilik bekler. Belli vasıflarda uz-
manlaşmış bireyler, bu vasıfların talep edildiği yerlere giderler.
Bu parçada ailenin;
I. eğitim,
II. toplumsallaştırma,
III. üretim
fonksiyonlarından hangileri üzerinde durulmaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 6Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Kurumlar
20. İnsanlar gelirleri arttıkça tüketimlerini de artırma eğilimindedirler;
ancak bu artış gelirdeki artış kadar değildir.
Bu ifadeyi gösteren grafik, yaklaşık olarak aşağıdakilerden
hangisinde verilmiştir?
D)
E)
C)
A) B)
18. Popüler kültür, günümüzde tüm dünyayı ve tabii Türkiye’yi de bü-
tünüyle egemenliğine almış durumda. Önce kitap ve gazete, son-
ra radyo, daha sonra sinema, derken televizyon ve nihayet bilgi-
sayar artık tüm davranışlarımızı etkileyen, zihnimize ve yüreğimize
egemen olan bir popüler kültür anlayışını yaşamın bütün alanların-
da yürürlüğe koydu. Yemekten giyime, çalışma yaşamından eğ-
lenceye kadar hayatın her alanında tutum ve davranışlarımızı po-
püler kültür belirliyor.
Buna göre popüler kültür için aşağıdakilerden hangisi söy-
lenebilir?
A) Kültürel ilerlemeyi sağladığı
B) Kültürel gecikme yaşattığı
C) Kültürleri geliştirdiği
D) Teknoloji alanıyla ilgili olduğu
E) Geniş halk kitlelerince benimsendiği
19. Boşanmış farklı eşlerin boşanmış diğer eşlerle evlenerek bir önce-
ki evliliklerinden gelen çocuklarını da getirerek birlikte oluşturdu-
ğu yeni aile modelidir. Bu aile modeli, Amerika’da ve İngiltere’de
giderek yaygınlaşmaktadır.
Yukarıda özellikleri verilen aile türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çekirdek aile
B) Ataerkil aile
C) Yeni geniş aile
D) Anaerkil aile
E) Tek ebeveynli aile
21. • Güven ve huzur sağlama
• Toplumsal kontrolü sağlama
• Toplumsal dayanışmayı sağlama
• Manevi tatmin sağlama
• Ölüm konusundaki korku ve kaygıları giderme
Belirtilen işlevlerin tümünü aşağıdaki kurumlardan hangisi
sağlar?
A) Din B) Eğitim
C) Siyaset D) Ekonomi
E) Aile
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 6Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Toplumsal Kurumlar
28. I. Karı-koca ilişkileri mesafelidir, isimle hitap edilmez, duygusal
davranışta bulunulmaz.
II. Çocuk sayısı azalmakta, doğum aralığı uzamaktadır.
III. Çocuğun sosyal güvence olarak görülme oranı düşmektedir.
IV. Genelde evlenmeler ekonomik değiş-tokuşu gerektirir.
Yukarıdakilerden hangileri kent ailesi için söylenebilir?
A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
D) I ve III E) II ve IV
29. Siyaset kurumunu ortaya çıkaran temel olgu insanların toplu hal-
de yaşamalarıdır. Eğer insan kimseye ihtiyaç duymadan tek ba-
şına varlığını sürdürebilseydi hiç kuşkusuz siyaset de söz konusu
olmazdı. Fakat tarihsel olarak biliniyor ki, insanlar işlerini birlik-
te yürütürler. Aristoteles, “İnsan politik bir canlıdır.” derken buna
işaret etmiştir. Bu bakımdan siyaset, insanın varlığını sürdürmesi,
sorunlarını çözmesi, kamusal hizmetlerini görmesi, ortak değer-
ler üretmesi amacıyla oluşturduğu toplumsal bir kurumdur.
Bu parçadan çıkarılabilecek en doğru sonuç aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Siyaset, insanın toplumsal varlık olmasının bir gereğidir.
B) Siyasi yapılanma, insan doğasına aykırı bir durumdur.
C) İnsanların çıkar çatışmaları siyaset kurumunu oluşturmuştur.
D) İnsanın diğer insanları yönetme güdüsü siyaseti gerekli kılmış-
tır.
E) Bireylerin eşit ve özgür bir şekilde yaşama arzusu siyaseti do-
ğurmuştur.
30. Türkiye’de sokakta sakız çiğneyen bir insan görmek olağan bir du-
rumdur. Singapur’da ise sokakta sakız çiğnemek ayıptır. Hindis-
tan’da yemeğe gelen misafir yemek sonrası geğirmezse yemeği
beğenmemiş kabul edilir ve saygısızlık olarak algılanır. Oysa biz-
de yemekte geğirmek ayıp sayılır.
Bu parçada sözü edilen durumlar aşağıdakilerden hangisi-
ne örnektir?
A) Kültürel çözülme B) Kültürel farklılık
C) Kültürel değişme D) Kültürel şoku
E) Kültürel çatışma
27. Geniş ailelerde eğer anne baba çalışıyorsa, dede ve büyükanne
çocukların bakımını üstlenir. Bu ailelerde çocuklar karşılıksız sev-
gi ortamı içinde büyürler, sağlık için pek uygun olmayan fast-fo-
od türü beslenme yoktur, evde pişen yemeklerle sağlıklı şekilde
beslenir. Kalabalık nedeniyle belki tam doymayabilirler ancak vü-
cutları zindedir, obeziteye pek rastlanmaz. Çekirdek ailelerde ise,
çalışan ebeveynler çocuklarını ya hiç tanımadıkları bakıcılara ya
da kreşlere bırakırlar. Çocuklar anne baba sevgisinin eksik oldu-
ğu bir ortamda büyür, bu durum çocukların ruh sağlığını da olum-
suz etkiler. Çiftler çalıştığı için hazır gıdaların tüketimi ve fast-food
türü beslenme yaygındır. Bu da çeşitli hastalıkları ve obeziteyi be-
raberinde getirir.
Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmaktadır?
A) Ailede her bireyin farklı görev ve sorumluluğu vardır.
B) Bireylerin sosyalleşme sürecinde başat rol aileye aittir.
C) Toplumsal değişmeyle birlikte aile yapısı da değişmiştir.
D) Ailede üye sayısı arttıkça ilişkiler karmaşıklaşır.
E) Aile yapısı bireyin gelişiminde önemli rol oynar.
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Mantık ve Dil
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
7. SINAV
3. Savunma mekanizmaları çatışma, engellenme ya da hayal kırıklı-
ğı sonucunda oluşan gerginlikten kişileri kısa süreli de olsa rahat-
latmaktadır, benliği tehditlerden korumaktadır. Kişiler çevre ya da
kendileri tarafından hoş karşılanmayan davranışlarda bulundukla-
rında bazen bu durumu inkâr ederken bazen de yok saydıkları gi-
bi görmemezlikten de gelebilmektedirler. Böylece geçici de olsa
sorunu çözmektedirler. Fakat bu durum sürekli olursa sorun teş-
kil etmektedir, artık anormalliğe girmektedir.
Bu parçada;
I. bahane bulma,
II. kaçma,
III. yadsıma
savunma mekanizmalarından hangilerine değinilmiştir?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III
D) I, II ve III E) II ve III
4. Aleyna evde beslediği kedisi Tekir’e mama vermek için naylon po-
şetten mamayı çıkarırken poşet hışırtısı sesini duyan Tekir başka
bir odada olmasına karşın hemen Aleyna’nın yanına gelmekte ve
mamasını yemektedir. Bunu farkeden Aleyna, Tekir’i sevmek için
çağırdığında Tekir’in gelmemesi üzerine eline bir poşet alıp poşet
hışırtısı sesi oluşturmaktadır. Tekir poşet hışırtısı sesine hızla gel-
mektedir. Tekir birkaç poşet hışırtısı sesine gelmesine karşın yiye-
cek alamayınca artık bu sese tepki göstermemeye başlamıştır.
Bu parçada, Tekir’in mama yerine poşet hışırtısına tepkide bu-
lunması, sonraları ise bulunmaması sırasıyla aşağıdaki kav-
ramlardan hangilerine örnektir?
A) Koşulsuz uyarıcı – Koşulsuz tepki
B) Koşullanma – Sönme
C) Sönme – Geri gelme
D) Olumlu pekiştirme – Olumsuz pekiştirme
E) Genelleme – Ayırt etme
2.
Yukarıdaki görseldeki filin ayaklarını sayan öğrenciler dörtten
fazla ayak saymaktadır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisine örnek oluşturur?
A) Duyarsızlaşma B) Fiziksel illüzyon
C) Halüsinasyon D) Algıda değişmezlik
E) Psikolojik illüzyon
1. Davranışsal yaklaşıma göre davranış, organizmanın gözlenebilen,
ölçülebilen, üzerinde araştırma yapılabilen faaliyetleridir.
Buna göre;
I. yüzme,
II. gülme,
III. kıvanç duyma
davranışlarından hangileri davranışsal yaklaşımın davranış
tanımını örnekler?
A) Yalnız I B) I ve II
C) I ve III D) Yalnız II
E) Yalnız lll
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 7Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Mantık ve Dil
9.
Yukarıdaki diyagramda renkli bölgeyi doğru ifade eden öner-
me aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hiçbir varlık canlı değildir.
B) Her canlı varlıktır.
C) Bazı canlılar varlıktır.
D) Bazı varlıklar canlı değildir.
E) Hiçbir canlı varlık değildir.
������
����
12.
Bu diyagramdaki 1 numaralı bölgeyi doğru ifade eden öner-
me aşağıdakilerden hangisidir?
A) Her öğretmen naziktir.
B) Bazı öğretmenler sporcudur.
C) Her öğretmen nazik ve sporcudur.
D) Bazı sporcular naziktir.
E) Bazı öğretmenler sporcu ve naziktir.
Sporcu
Nazik
1
11. I. Canan’ın telefonu ya vardır ya yoktur.
II. Güzel güzeldir.
III. Bir öğrenci hem çalışkan hem de çalışkan olmayan olamaz.
Numaralandırılmış ifadeler sırasıyla aşağıdaki akıl ilkelerin-
den hangilerine örnektir?
I II III
A) Çelişmezlik Üçüncü halin
imkansızlığı
Özdeşlik
B) Özdeşlik Çelişmezlik Üçüncü halin
imkansızlığı
C) Çelişmezlik Özdeşlik Üçüncü halin
imkansızlığı
D) Üçüncü halin
imkansızlığı
Özdeşlik Çelişmezlik
E) Üçüncü halin
imkansızlığı
Çelişmezlik Özdeşlik
10. 1. Öncül: Bütün kuşlar kanatlıdır.
Orta terim Büyük terim
2. Öncül: Karga kuştur.
Küçük terim Orta terim
Sonuç: O halde karga da kanatlıdır.
Küçük terim Büyük terim
Bu geçerli kıyasta aşağıda verilen kıyas kurallarından hangi-
si uygulanmamıştır?
A) Her kıyasta en az üç önerme bulunur.
B) Öncüllerden biri tikelse sonuç önermesi de tikel olur.
C) Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim bulunur.
D) İki olumlu önermeden olumsuz sonuç çıkmaz.
E) Orta terim her iki öncülde tekrar edilen ve sonuçta yer alma-
yan terimdir.PAYLA
ŞIM YAYIN
LARI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 7Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Mantık ve Dil
20. I. Doğa bilimi olma
II. Uygulanabilir olma
III. Kural koyucu olma
IV. Doğru düşünmenin kurallarını belirleme
V. Düşünme yasalarını ortaya koyma
Yukarıdaki özelliklerden hangileri mantık bilimi için söylene-
mez?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III
D) Yalnız IV E) IV ve V
18.
Yukarıdaki diyagramda verilen kavramlarla ilgili olarak aşağı-
dakilerden hangisi söylenemez?
A) Kaplamı en geniş olan kavram “varlık” kavramıdır.
B) “Çiçek” kavramının kaplamı “varlık” kavramının kaplamından
geniştir.
C) “Canlı” kavramının içlemi “bitki” kavramının içleminden dardır.
D) “Çiçek” kavramının kaplamı “lale” kavramının kaplamından
fazladır.
E) “Lale” kavramı içlemi en geniş kavramdır.
������
����
����
����
����
17. Tümel olumlu önermeler ele aldığı sınıfın tümünü kapsayan ve yük-
lemde söylenilen özelliğin öznede olduğunu onaylayan önerme-
lerdir. Bu önermeler nicelik olarak tümel, nitelik olarak olumludur.
Tümel olumlu önermeler klasik mantıkta “A” sembolüyle gösteri-
lir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tümel olumlu önermeyi
örneklendirir?
A) Kenan çalışkan bir öğrencidir.
B) Her insan duyguludur.
C) Bazı insanlar tembeldir.
D) Bazı insanlar duygulu değildir.
E) Hiçbir anne vicdansız değildir.
19. Akıl ilkelerinden özdeşlik ilkesine göre; bir şey zorunlu olarak ken-
disi ile özdeştir ve bu ilke “Bir şey ne ise odur.” ifadesi ile açıklan-
maktadır. Klasik mantıkta “A, A’dır.” biçiminde ifade edilir. Sem-
bolik mantıkta ise “A ´ A” biçiminde simgeleştirilir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi özdeşlik ilkesini örnek-
lendirir?
A) İnsan hem canlı hem cansızdır.
B) Ya bu işi yaparsın ya bu iş yerinden gidersin.
C) Bitki bitkidir.
D) Çalışıyorsam bir sebebi var.
E) Ceviz fidanlarının büyümesi için suya ihtiyacı vardır.
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 7Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Mantık ve Dil
25. Felsefe dersinde Canan, bilginin kaynağı konusunda Kant’ın hem
akılcı hem de akılcı olmadığını savunmuştur. Bunun üzerine fel-
sefe öğretmeni söylediğinin akıl ilkelerine aykırı olduğunu, bir in-
sanın aynı anda ikisi birden olamayacağını söyler. Bunun üzeri-
ne Canan ifadesini düzelterek, Kant bilgi üzerinde akıl ve deneyin
birlikte rolünün olduğunu belirtmiştir.
Bu parçada felsefe öğretmeni;
I. yeter-sebep,
II. özdeşlik,
III. çelişmezlik
akıl ilkelerinden hangilerini vurgulamaktadır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) II ve III
26. Okul takımında futbolcu olmak isteyen Kerem seçmelere katılmış-
tır. Kerem seçmelerde okul takımına seçilince mutluluktan havala-
ra uçmuştur. Okul yönetimi okul takımına seçilen öğrencilere fut-
bol topu hediye etmiştir.
Bu parçada altı çizili olan kavramların çeşitleriyle ilgili aşağı-
daki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) “Takım” kolektif bir kavramdır.
B) “Kerem” tekil bir kavramdır.
C) “Mutluluk” soyut bir kavramdır.
D) “Futbol topu” somut bir kavramdır.
E) “Okul” distribütif bir kavramdır.
27. • Balina
• Hayvan
• Canlı
• Balık
• Memeli
Yukarıdaki kavramlardan hangisinin içlemi en fazladır?
A) Balina B) Hayvan C) Canlı
D) Memeli E) Balık
28. “Kedi kanatlı bir hayvandır” yargısı bir önermedir. Ancak “Kedi ka-
natlı bir hayvan mıdır?”, “Ah bir kedim olsa !”, “ 2+20 = ? ifadele-
ri birer önerme değildir.
Buna göre, bir ifadenin önerme olması aşağıdakilerden han-
gisine bağlıdır?
A) Bir anlamının olmasına
B) Gereklilik bildirmesine
C) Önerme ekleminin bulunmasına
D) Birden fazla terimden oluşmasına
E) Doğru ya da yanlış bir yargı bildirmesine
30. I. Bu maçı alacağız.
II. Ülkemizi kanımızın son damlasına kadar savunacağız.
III. İstanbul’u Fatih Sultan Mehmet fethetmiştir.
IV. Her gün spor yapacağım.
V. Yazın tatile gideceğiz.
Verilen cümlelerden hangileri dilin eylemsel göreviyle ilgili ör-
neklerden biri değildir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) III ve IV E) Yalnız V
29. Bir insana “Kilonuz kaç, boyunuz kaç?” diye sorulduğunda iste-
nen açık bir şekilde bellidir. Fakat “Ne kadar güzelsin.” dediğimiz-
de ise “güzel” sözcüğünden tam olarak ne istenildiği belli değildir.
Bu parçada dil aktarımını engelleyen durum;
I. çok anlamlılık,
II. belirsizlik,
III. sözel tartışma
gibi faktörlerin hangilerinden kaynaklanır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
AYT / FELSEFE GRUBU1
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Sembolik Mantık
MÜFREDAT İZLEME SINAVI (MİS)
FELSEFE GRUBU
8. SINAV
3. • En basit olarak, alışveriş yaparken nereden uygun ve kaliteli
ürün alacağınızı bilmezsiniz. Zamanla yakın çevrenizden, in-
ternetten, reklamlardan, broşürlerden vb. etkenler sayesinde
size hitap edeni bulursunuz.
• İlk yaptığınız pilav genelde lapa olur, tabi acemi şansınız yok-
sa. Zamanla aynı pilavı tekrar tekrar yaparak suyunu, pirinci-
ni, pişme süresini kolaylıkla hafızaya alırsınız.
Bu açıklamalar aşağıdaki öğrenme türlerinden hangisini ör-
neklendirir?
A) Psikomotor öğrenme
B) Gizil öğrenme
C) Deneme yanılma yoluyla öğrenme
D) Model alarak öğrenme
E) Koşullanma yoluyla öğrenme
4. Bazı insanlar bazı nesne, olay ve durumlara karşı yersiz korkular
geliştirirler. Bu yersiz korkulardan dolayı bu nesne, olay ya da du-
rumlara ilişkin kaçma davranışı gösterirler. Öyle ki, kişi bazen kor-
ku geliştirdiği nesneyi düşündüğünde bile stres tepkisi gösterir.
Bu tepki zamanla yerleşir ve insan yaşamını olumsuz yönde etki-
leyebilecek aşırı bir hâl alabilir.
Bu parçada sözü edilen ruhsal bozukluk aşağıdakilerden han-
gisidir?
A) Psikosomatik bozukluk
B) Kaygı (anksiyete) bozukluğu
C) Kişilik bozukluğu
D) Şizofreni
E) Depresyon
2. Maslow’un ihtiyaçlar piramidine göre üst düzey ihtiyaçların karşı-
lanması alt düzey ihtiyaçların karşılanmasına bağlıdır.
Buna göre aşağıdaki ihtiyaçlardan hangisi en son ortaya çıkar?
A) Sevgi ve ait olma
B) Barınma ihtiyacı
C) Güvenlik ihtiyacı
D) Açlık ihtiyacı
E) Estetik ihtiyaçlar
1. 1879’da Wilhelm Wundt’un psikoloji laboratuvarýný kurmasý ile
deneysel psikolojinin temelleri atýlmýþtýr. Wundt, ilk çalıþmaların-
da duyum ve imgeleri araþtırdı. O ve izleyenler karmaþýk zihinsel
yaþantýlarýn yapýsýnı incelemeye çalýþmýþlardýr. Örnek aldýklarý bi-
lim dalý kimyadýr. Kimyada, nasýl bileþik maddelerin yalýn element-
lerden oluþtuðu çözümleme ile anlaþýlýyorsa karmaþýk bilinç olay-
larýnýn yapýsal açýdan çözümlenmesi ile de psiþik olaylarýn daha
iyi anlaþýlýp açýklanabileceðini ileri sürmüþlerdir. Onlara göre psi-
kolojinin amacý, bilincin karmaþýk yapýsýnı çözümlemek, zihnin en
yalýn öðelerini araþtýrmak ve bunlar arasýndaki iliþkileri bulup yasa-
lar halinde formüle etmektir. Bu yaklaşım sayesinde artýk duyum-
lar, algýlar, anýlar laboratuvarda incelenmeye baþlanmýþtýr.
Bu parçada açıklanan psikoloji yaklaşımı aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Yapısal yaklaşım
B) Hümanistik yaklaşım
C) Bilişsel yaklaşım
D) Davranışçı yaklaşım
E) Psikodinamik yaklaşım
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU3
MİS - 8Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Sembolik Mantık
11. I._____ II._____ III._____ IV._____
D Y Y D
D Y Y D
D Y D D
D Y D Y
Doğruluk değerleri verilen önermeler için aşağıdaki yargılar-
dan hangisi söylenemez?
A) l. önerme tutarlı ve geçerlidir.
B) II. önerme tutarsızdır.
C) III. önerme geçerlidir.
D) lV. önerme tutarlı ve geçersizdir.
E) I, III ve lV. önermeler birlikte tutarlıdır.
10. I II III IV V
D Y D Y D
D Y Y D Y
D Y D D D
D Y Y Y Y
Yukarıdaki önermeler için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. önerme hem geçerli hem de tutarlıdır.
B) II. ve III. önermeler geçersizdir.
C) I. ve III. önerme birbiriyle tutarlıdır.
D) IV. önerme hem geçersiz hem tutarsızdır.
E) III. önerme V. önermeyle eş değerdir.
12. “Bazı kadınlar evlidir. (ExKx)” önermesi, E1:{Yasemin, Merve} ev-
reninde doğru; E2:{Melisa, Kader} evreninde yanlıştır.
Buna göre;
I. Yasemin evlidir.
II. Melisa evli değildir.
III. Merve evlidir.
IV. Kader evli değildir.
önermelerinden hangileri kesinlikle doğrudur?
A) I ve II B) II ve III
C) III ve IV D) I ve III
E) II ve IV
9. Arabesk müzik, ülkemizde 1960’lı yılların sonlarına doğru yaygın-
laşmaya başlayan bir müzik türüdür. Bu müzik türü, Arap müziği-
ne özgü makamlar, Doğu ve Batı çalgılarının karışımından oluşan
bir orkestra tarafından icra edilir. Genel olarak yalnızlık, umutsuz-
luk içeren bu müzik türü için farklı kültürlerin motiflerinin bileşimin-
den oluşan yeni bir sanat olgusudur denilebilir.
Bu parçada sözü edilen olgu aşağıdakilerden hangisine “ör-
nek” oluşturur?
A) Kültürleme B) Kültürlenme
C) Karşıt kültür D) Alt kültür
E) Kültürel yozlaşma
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU5
MİS - 8Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Sembolik Mantık
17.
Yukarıda değerleri belirtilen önermelerden hangileri geçer-
li ve tutarlıdır?
A) I ve II B) I ve III C) Yalnız II
D) Yalnız III E) III ve IV
I. II. III. IV.
Y D Y Y
Y D Y Y
Y D D Y
Y D D D
19. ~(p ´ q), (p Ú q)
1. ~(p ´ q)(Ö)
2. (p Ú q ) (Ö)
p
~q(1)
p q
X
(2)
Çözümleyici çizelge ile çözümü yapılan önermeler için;
I. Birlikte tutarlıdırlar.
II. Birlikte tutarsızdırlar.
III. Geçerlidirler.
yargılarından hangileri söylenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
20. Sevda çok çalışırsa hedefine ulaşır. (p Ş q)
önermesinin çözümleme çizelgesi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
pq
p Ş q
pq
B)
p ~q
p Ş q C) p Ş q~p
q
D)
~p q
p Ş q E)
~ p~ q
p Ş q
pq
18. • x sıvıdır. (Açık önerme)
• y katıdır. (Açık önerme)
• 1 tek sayıdır. (Kapalı önerme)
• 8 çift sayıdır. (Kapalı önerme)
Bir önermenin açık önerme olmasının dayanağı aşağıdakiler-
den hangisidir?
A) Önerme eklemi alması
B) Değişken içermesi
C) Bir yargı bildirmesi
D) Birden fazla terimi içermesi
E) Özne ve yükleminin olması
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI
Pay
laşı
m Y
ayın
ları
AYT / FELSEFE GRUBU7
MİS - 8Psikoloji Bilimini Tanıyalım - Sembolik Mantık
30. Kerem veya Jale sinemadadır.
Bu önermenin niceleme mantığındaki sembolleştirilmiş karşı-
lığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Fa Ú Fb B) Fa Ù Fb C) Fa ´ ~ Fb
D) ~ p Ù q E) ~ Fb Û Ga
27. “Üniversiteyi kazanmanın ancak ve ancak tek şartı çalışmaktır.”
önermesinin sembolik karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) p ´ q B) ~p Ù q C) p Û q
D) p Ù ~q E) p Û ~q
25. I. ~ (~p Ú ~q)
II. (p Ú ~q)
III. ~ (p Û ~q)
Yukarıdaki önermelerden hangileri alt alta yazma yöntemi ile
denetlenir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve II E) II ve III
28. - Yarın hava açacak.
- Üniversiteyi kazanacağım.
- Çok başarılı olacağım.
Verilen cümleler aşağıdaki mantık alanlarından hangisini ör-
neklendirir?
A) İki değerli mantık
B) Sembolik mantık
C) Çok değerli mantık
D) Varlık mantığı
E) Özdeşlik mantığı
29. ~Ax ~Hx
önermesinin eş değeri aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ax ~Hx
B) Ex Hx
C) Ax Hx
D) ~Ex ~Hx
E) Ex ~Hx
26. Aşağıdaki önermelerden hangisi “belirsiz” değeri alır?
A) Bir hafta yedi gündür.
B) Haftaya çok çalışacağım.
C) Almanya Avrupa kıtasındadır.
D) Sosyoloji sosyal bir bilimdir.
E) Kuşlar sürüngen hayvanlardandır.
PAYLAŞIM
YAYINLA
RI