orta ve kuzey amanos daĞlari’nin (osmanİye - … · orta ve kuzey amanos dağları’nın...

THE BULLETIN OF TURKISH ASSOCIATION OF PETROLEUM GEOLOGISTS 57

TPJD Bülteni, Cilt 27, Sayı 1, Sayfa 57-98, 2015TAPG Bulletin, Volume 27, No 1, Page 57-98, 2015

ÖZBu çalışmada, Kahramanmaraş-Osmaniye-Ga-

ziantep arasında yüzeylenen orta ve kuzey Ama-nos Dağları’nın stratigrafisinin belirlenmesi ve benzer birimlerin gözlendiği Toroslar’daki istiflerle stratigrafik/tektonik korelasyonu amaçlanmıştır.

Amanos Dağları, Türkoğlu-İslâhiye-Bahçe-Dü-ziçi ilçeleri (Kahramanmaraş) arasında yüzeyle-nen Doğu Toros kuşağı içerisinde yer alır. Doğu Anadolu Fayı (DAF) ile iki bölüme ayrılan çalışma bölgesinde farklı tektonostratigrafik birimler izlenir. Bunların üzerine transgresif olarak Tersiyer yaşlı çökeller gelir. Çalışma bölgesinde yüzeylenen tek-tonostratigrafik birlikler, İnfrakambriyen-Geç Kre-tase yaşlı düşük dereceli metamorfik kayaçlardan oluşan Uludaz napı; Kambriyen-Geç Kretase yaşlı Bahçe napı; Jura-Geç Kretase yaşlı Kabaktepe napı; Orta-Geç Triyas-Geç Kretase yaşlı Bozkır birliği (Sumaklı karışığı, Gülbahar ve Domuzdağ napı) ve Geç Kretase yerleşim yaşlı Tekirova ofiyo-lit napı (Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ve Tekiro-va ofiyoliti) olarak sınıflandırılmıştır. Orta ve kuzey Amanos Dağları’nda izlenen tektonik birimler, ça-lışma bölgesinin doğu kesiminde Geç Maastrihti-yen-Geç Miyosen yaşlı İslâhiye-Sakçagöz-Türkoğ-lu ve batısında ise Bahçe-Düziçi-Yenicekale çökel kayaları tarafından açısal uyumsuzlukla örtülür. Çalışma bölgesinin batı kesiminde temel kayalar ve Bahçe-Düziçi-Yenicekale örtü birimleri, Geç Mi-yosen (Tortoniyen) yaşlı bazaltik kayaçlar tarafın-dan sıklıkla kesilmiştir.

Bölgede nap yerleşimi, Geç Kretase sonuna kadar devam etmiş, Geç Miyosen sonunda ise Su-maklı karışığı ve Domuzdağ napı, Erken-Orta Mi-yosen çökelleri üzerine itilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Orta-kuzey Amanos Dağ-ları, tektonostratigrafik birimler, nap yerleşimleri,

Kahramanmaraş-Osmaniye-Gaziantep bölgesi

ABSTRACTThe goal of the study is to determine the stratig-

raphy of the central and northern Amanous Moun-tains that cropped out between Kahramanmaraş, Osmaniye and Gaziantep regions and make new stratigraphic/tectonic correlations with the similar outcrops in Eastern Taurides.

Central and northern Amonous Mountains are mainly cropped out between Türkoğlu-İslâhi-ye-Bahçe-Düziçi villages (Kahramanmaraş) within the Eastern Tauride Belt of the Taurides-Anatolite Platform. The studied area splitted two segments by Eastern Anatolian Fault (EAF) display different tectonostratigraphic units and transgressively co-vered by Tertiary sediments. These tectonostra-tigraphic units in the study areas are classified as Uludaz nappe representing low-grade metamorp-hic rocks from Late Neoproterozoic to Late Cre-taceous, Bahçe Nappe representing Cambrian to Late Cretaceous successions, Jurassic-Late Cretaceous Kabaktepe nappe, Middle-Late Trias-sic-Late Cretaceous Bozkır nappe (Sumaklı mé-lange, Gülbahar and Domuzdağ nappe) and Late Cretaceous Tekirova Ophiolite Nappe (Akçalı-Boz-kaya ophiolite mélange and Tekirova ophiolite). The tectonostratigraphic units in the central and northern Amanous Mountains are unconformably overlain by Tertiary (Late Maastrichtian-Late Mio-cene) İslâhiye-Sakçagöz-Türkoğlu and Bahçe-Dü-ziçi-Yenicekale cover units in the eastern and wes-tern part of the Amonous Mountains, respectively. The basement rocks and the Bahçe-Düziçi-Yenice-kale cover units in the western part of the studied area are frequently cut by Late Miocene (Tortoni-an) basic rocks.

ORTA VE KUZEY AMANOS DAĞLARI’NIN (OSMANİYE - GAZİANTEP - K.MARAŞ) STRATİGRAFİSİNE İLİŞKİN YENİ BULGULAR

NEW DATA ON THE STRATIGRAPHY OF THE CENTRAL AND NORTHERN AMONOUS MOUNTAİNS (OSMANİYE - GAZİANTEP - K.MARAŞ )

Doğan USTA1, Şerafettin ATEŞ2, Metin BEYAZPİRİNÇ2, Fatih KANAR2 , Hasan YILDIZ1, Levent UÇAR1, İsmail AKÇA1, Ertuğrul TUFAN1, Alper Tunga ÖRTLEK1

1MTA Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü, ADANA ([email protected])2MTA Genel Müdürlüğü, Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı, ANKARA.

TÜRKİYE PETROL JEOLOGLARI DERNEĞİ BÜLTENİ58

Orta ve Kuzey Amanos Dağları’nın (Osmaniye - Gaziantep - K.Maraş) Stratigrafisine İlişkin Yeni Bulgular

The nappe emplacements in the studied area were continued at the end of the Late Cretaceous and then Sumaklı Mélange and Domuzdağ Nappe both were overtrusted to Early-Middle Miocene sili-siclastics at the end of the Late Miocene.

Key Words: Central-northern Amonous Moun-tains, tectonostratigraphic units, nappe empla-cements, Kahramanmaras-Osmaniye-Gaziantep areas.

GİRİŞAmanos yükselimi (Altınlı, 1978) ile Karasu-Ha-

tay Grabeni’ni (Yalçın, 1980 b) de içine alan Doğu Toroslar’ın batı kesiminde oldukça karmaşık yapı-sıyla dikkatleri çeken Amanos Dağları; Anatolit-To-rid Platformu ile Arap Otoktonu (Okay vd., 2001) üzerinde, Antalya-Misis birliği (Özgül, 1976; Şenel, 1999) ile Güneydoğu Anadolu Otoktonu’na (Şenel, 1999) ait İnfrakambriyen-Kuvaterner aralığını tem-sil eden allokton ve otokton konumlu tektono-stra-tigrafi birimlerinden oluşur. Bölgenin temel jeoloji özelliklerinin ve jeodinamik evriminin incelenmesini konu alan araştırma, Maden Tetkik ve Arama Ge-nel Müdürlüğü (MTA) Jeoloji Etütleri Dairesi Baş-kanlığı tarafından oluşturulan proje kapsamında 2009-2010 yıllarında gerçekleştirilmiştir. Amanos Dağlarını kapsayan bu araştırma, varlığı ilk kez bu çalışma ile ortaya konulan Uludaz napı, Bahçe napı ve Kabaktepe napı ile Tekirova ofiyolit napının stratigrafik ve yapısal özellikleri ile bunların, diğer yapısal unsurlarla olan ilişkisinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Proje kapsamında detay jeoloji ha-rita alımı çalışmaları bu yazının yazarları ile bera-ber Dr. Levent UÇAR (JYM), Ertuğrul Tufan (JM), Hasan YILDIZ (JYM), İsmail AKÇA (JYM), Alper Tunga ÖRTLEK (JM) tarafından yapılmıştır.

İnceleme alanı, Doğu Toroslar’ın batısında Osmaniye-Hatay-G.Antep-K.Maraş illeri arasında kalan Amanos Dağları’nın bir bölümünü kapsar (Şekil 1). Çalışma alanı 1/100 000 ölçekli N 37 paf-tası ile N 36-b2, b3, b4 ve M 37-c4, d3, d4 paftala-rında yer alır. Amanos Dağları, stratigrafi, kayatürü, metamorfizma ve yapısal özellikleri açısından ülke-mizin oldukça sorunlu bölümlerinden biridir. Önceki çalışmalara bakıldığında bölgenin jeolojisine ilişkin önemli farklılıklar göze çarpar. Bölgedeki Paleozo-yik stratigrafisine ilişkin ilk veriler Frech (1916) ve Dubertret (1939, 1953) tarafından elde edilmiştir. İnceleme alanını da içine alan bölge ve çevresinin sınırlı kesimlerinde jeolojik ve paleontolojik araştır-malar sonucunda değişik yaş bulguları, farklı for-masyon tanımlamaları ve metamorfizma bulguları

elde edilmiştir (Brown, 1959; Bryant, 1960; Dean ve Krummenacher, 1961; Niehoff, 1962; Ketin, 1966; Atan, 1969;Lahner, 1969, 1972; Ishmawi, 1969, 1972; Schwan, 1971; Aslaner, 1973; Demirtaşlı, 1973; Eroskay vd., 1978; Yalçın, 1980 a,b; Yılmaz vd., 1984; Günay, 1984; Önalan, 1986; Demirkol, 1988; Bozkaya vd., 2009; Demircan ve Usta, 2012; Demircan vd., 2012). Bu çalışmalardan Schwan (1971), Amanoslar’ın otokton konumlu olduğunu; Eroskay vd. (1978), Amanoslar’da tektonik ortam özellikleri farklı birimlerin yatay hareketler netice-sinde bir araya geldiğini; Ketin (1966) Amanos-lar’daki istiflerin bazı düzeylerinin GD otoktonu ile benzerlikler arz ettiğini belirtmişlerdir. Bölge-de farklı kaya türlerinden oluşan yapısal unsurlar Toroslar’daki birlik kavramlarıyla da açıklanmıştır (Demirtaşlı, 1973; Özgül, 1976; Şenel, 1999). Tür-kiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Amanos Dağları’nı da içene alan bölgede petrol aramala-rına yönelik yaptığı geniş kapsamlı çalışmalarda, bölgenin farklı tektonik birliklerinin ayırt edilmesi, yapısal özelliklerinin ortaya konulması, bununla be-raber bölgenin jeolojik evriminin belirlemesine yö-nelik 1/ 25 000 ölçekli harita alımı gerçekleştirmiştir (Yılmaz vd., 1984; Günay, 1984). Ancak, o dönem elde edilen bulgular ile bu araştırmanın bulguları dikkate alındığında bölgenin stratigrafi ve yapısal özelliklerinde önemli farklılıkların olduğu görülmek-tedir. Bu araştırmada “Uludaz Napı” olarak adlan-dırılan Paleozoyik-Mesozoyik yaşlı metamorfik ka-yalar, Yılmaz vd. (1984) tarafından Arap Otoktonu ile eş tutulmuş, ilk kez bu araştırmada tanımlanan ve metamorfik Mesozoyik karbonatlarının örtüsü niteliğindeki Geç Kretase yaşlı metafiliş karakterli İmalı formasyonu ise Koçali karmaşığına dâhil edil-miştir. Bu yazının yazarları tarafından tanımlanan “Bahçe Napı”, Yılmaz vd. (1984) tarafından Arap Otoktonu’na katılmıştır. İnceleme alanında yüzey-leyen ofiyolitli kayalar ile derin deniz çökellerinden oluşan Koçali karmaşığı (Sungurlu, 1972; Açıkbaş ve Baştuğ, 1975; Erdoğan, 1975; Yalçın, 1978; Perinçek, 1979) bu çalışmada Jura-Geç Kretase yaşlı Kabaktepe napı ve Geç Kretase yaşlı Akça-lı-Bozkaya ofiyolitli karışığı olarak tanımlanmıştır. Bu yazı ile ilk kez tanımlanan Uludaz napı, Bah-çe napı, Kabaktepe napı, Tekirova ofiyoliti ve Ak-çalı-Bozkaya ofiyolitli karışığının genel stratigrafi özellikleri, yapısal konumlarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanında yer alan allokton konumlu Sumaklı karışığı, Domuzdağ napı ve Gül-bahar napı ile Maastrihtiyen-Tersiyer örtü kayaları-nın ise sadece genel özelliklerine değinilecektir.


Usta, Ateş, Beyazpirinç, Kanar

BÖLGESEL JEOLOJİGD Anadolu Bindirme Zonu’nun (Emre vd.

2013) batı sınırı ile Karasu-Hatay Grabeni (Yalçın, 1980 b) arasında kalan, Doğu Anadolu Fayını da içene alan Amanos Dağları, Doğu Toroslar’ın batı bölümünü oluşturur. İnceleme alanı ve yakın çev-resi, stratigrafi, yapısal özelikleri ve kayatürü ba-kımından aralarında belirgin ayrımlar bulunan ve birbirleriyle tektonik ilişkili tektono-stratigrafik bir-likler kapsar (Şekil 2). Orta Toroslar’da Geyikdağı, Aladağ, Bolkardağı ve Bozkır birlikleri olarak Özgül (1976) tarafından tanımlanan birliklerin bölgedeki uzanımları niteliğindeki bu birlikler, Doğu Toros-lar’ın batı ucunda Ecemiş Fayı’ndan başlayarak Munzur dağlarına kadar uzanırlar (Özgül ve Kozlu, 2002). İnceleme alanın kuzeyinde Elbistan-Gök-sun dolaylarındaki metamorfitler; Doğu Anadolu’da Özgül vd. (1981) tarafından Keban birliği, Sungurlu (1974), Perinçek ve Kozlu (1984) tarafından Ma-latya metamorfitleri; Bedi vd. (2005, 2009, 2012)

tarafından Binboğa metamorfitleri ve Bodrum napı olarak adlandırılmıştır. Amanos Dağları’nın büyük bölümünü kapsayan, benzer litolojik ve stratigrafik özelikler sunan düşük dereceli metamorfik kayalar-dan oluşan Uludaz napı; İnfrakambriyen-Tersiyer aralığının Permiyen dışında tüm sistemlerini temsil eden sığ denizel karbonat ve kırıntılı kaya türlerini içerir. İnceleme alanının KB’sında, Gülbahar napı (Bedi vd., 2009, 2012) ve Sumaklı karışığı tarafın-dan tektonik olarak üzerlenir. Serpantin ve volka-nitten oluşan bir hamur içinde değişik yaş ve türde blokları kapsayan, Metin vd. (1986) tarafından “An-dırın Karmaşığı” olarak incelenen yapısal birim bu çalışmada Sumaklı karışığı olarak tanımlanmıştır. Geç Kretase yaşlı Sumaklı karışığı, Uludaz napını Geç Miyosen sonrası hareketlerle üzerlemiştir. Her ikisi de Orta-Geç Triyas-Geç Kretase yaşlı olan naplardan Gülbahar napı; Halobialı kireçtaşı, ooli-tik kireçtaşı, kalsitürbidit, pelajik kireçtaşı, çört-ça-murtaşı ardalanmasından; Domuzdağ napı da

Şekil 1. Çalışma alanının a-c) yer bulduru haritası, b) birliklerin yayılım haritası, c) haritalama yapılan alanlar ve d) haritalamayı gerçekleştirenleri gösteren indeks harita.



platform tipi karbonatlardan oluşur. Filiş karakterli Kemaliye formasyonu ise bu iki napın ortak örtüsü niteliğindedir. Uludaz napı tarafından Geç Kretase sonrası üzerlenen Bahçe napı, Kambriyen-Kretase aralığında çökelmiş sığ denizel kırıntılı ve karbo-natlı kayalardan oluşur. İlk kez bu çalışma ile ta-nımlanan Geç Bajosiyen-Titoniyen (Dogger-Malm) yaşlı Kabaktepe napı derin deniz çökellerinden, Geç Kretase yerleşim yaşlı Tekirova ofiyoliti; pe-ridotit, harzburjit, dunit, serpantinit, piroksenit ve gabrolardan, Geç Kretase yaşlı Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ise ofiyolitik hamur içindeki blok ve dilimlerden oluşur.

İnceleme alanı ve yakın dolayı, Lütesiyen ve sonrası ile Miyosen ve sonrası tektonik hareketler-den önemli ölçüde etkilenmiştir.

STRATİGRAFİÇalışma alanı ve çevresinde stratigrafi, kayatü-

rü, metamorfizma ve yapısal özellikleri açısından birbirlerinden farklı kaya birimi toplulukları bulunur. Daha önceki çalışmalarda Arap Otoktonu kapsa-mında anlatılan kaya birimlerinin, bu çalışma ile allokton konumlu olduğu tespit edilmiştir. İnceleme alanında; Uludaz napı, Bahçe napı, Tekirova ofiyolit napı (Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ve Tekirova

ofiyoliti), Kabaktepe napı ve Bozkır birliği (Sumaklı karışığı, Gülbahar ve Domuzdağ napı) yer alır (Şe-kil 3). Bu bölümde, düşük dereceli metamorfizma özellikleri sunan İnfrakambriyen-Geç Kretase yaşlı Uludaz napı, Kambriyen-Geç Kretase yaşlı sığ ve derin denizel çökel kayalardan oluşan Bahçe napı, Jura-Geç Kretase yaşlı derin deniz çökellerinden oluşan Kabaktepe napı, Geç Kretase yerleşim yaş-lı Tekirova ofiyolit napı (Akçalı-Bozkaya ofiyolitli ka-rışığı ve Tekirova ofiyoliti) detaylı, diğer birimler ise genel olarak tanıtılacaktır.

ULUDAZ NAPIUludaz napı, İnfrakambriyen-Geç Kretase yaşta

metakarbonat, metapelitik ve metakırıntılı kayaları kapsar (Şekil 4). Arap Platformu veya Güneydoğu Anadolu Otoktonu (Göncüoğlu vd., 1997) olarak adlandırılan bölgenin, Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı formasyonlar ile eş tutulmuş olan söz konu-su metamorfitlerin, bu araştırmada Bozkır birliğine ait Geç Triyas-Geç Kretase yaşlı kaya birimlerinin altından çıkan kaya türlerinin bölgede farklı bir ya-pısal unsura ait olduğu saptanmıştır. Amanos Dağ-ları’nın kuzeyinde Düziçi-Bahçe-Nurdağı-K.Maraş arasında geniş alanlarda yüzeyleyen (Şekil 3) bi-rim adını, Türkoğlu ilçesinin 18 km kuzeybatısında-

Şekil 2. Doğu Toroslar’ın batı kesiminin tektono-stratigrafi birimlerini gösteren yapısal harita.



Şekil 3. İnceleme alanının sadeleştirilmiş jeoloji haritası.



ki Uludaz mevkiinden alır. Kendi içerisinde önemli ölçüde dilimlenen Uludaz napı en önemli ayırtman özelliğinden birisi Permiyen çökellerinin olmaması-dır. Rekristalize kireçtaşı, dolomit, dolomitik kireç-taşı, çörtlü mermer ve kalkşist ara seviyeleri içeren ve genellikle bazik bileşimli şist, metaçakıltaşı ve kuvarsşistlerden oluşan, yer yer de bloklu görünüm arz eden Geç Kretase yaşlı İmalı formasyonu Ulu-daz napının örtüsü niteliğindedir.

Küçüksır formasyonuKuvars klorit serizit şist, metasilttaşı, metakum-

taşı ve seyrek kalkşist düzeylerini içeren birim, Kü-çüksır köyünde bulunan yüzeylemelerinden dolayı ilk kez bu çalışmada Küçüksır formasyonu adıyla adlandırılmıştır. Küçüksır köyünün yakın kuze-yinde bulunan Sır Barajı bendi yakınında formas-yonun hemen hemen tüm seviyeleri yer alır. Bu nedenle adı geçen mevkii (N 37-a1; Bşl-y: 02 87 685-x: 41 52 418; Btş: y: 02 87 700; x: 41 52 800) formasyonun tip kesit yeri ve başvuru kesiti olarak belirlenmiştir. Küçüksır formasyonu tip kesit ye-rinde kuvars klorit şist, metasilttaşı, kuvars serizit şist, çakıllı metakumtaşı ve ince kalkşist düzeyleri-ni kapsar. Birimin görünür tabanındaki kuvars klorit şistler, yeşil, sarı, kahve renkli kuvars damarlı, ince yapraklanmalı, kıvrımcıklıdır. Lepidoblastik dokulu, belirgin yönlenmeli, serizit, kuvars, klorit, biyotit, plajiyoklaz bileşenlidir. Serizit+kuvars+biyotit+klo-rit parajenezi gelişmiştir. Metasilttaşları, yeşil, sarı, kahve renkli, ince yapraklıdır. Blastopsamitik doku-lu, kuvars, serizit, plajiyoklaz, klorit, stipnomelan (?) bileşenli, turmalin, zirkon, apatit ve opak mine-rallidir. Serizit+klorit+kuvars+stipnomelan mineral parajenezine sahiptir. Kuvars serizit şistler yeşil, sarı, mor renkli, kıymıksı kırıklı, ince yapraklıdır. Granolepidoblastik dokulu yoğun kuvars seyrek alkali feldispat, plajiyoklaz, biyotit, klorit, tali olarak zirkon ve opak mineral oluşumlarından meydana gelmiştir. Serizit+kuvars+kalsit+biyotit+klorit para-jenezi gelişmiştir. Çakıllı metakumtaşları ile anke-ritleşmiş kalkşistler birimin üst düzeylerinde ince bantlar şeklinde izlenir. Tüm bu mineral parajenez-lerine göre birim düşük dereceli metamorfizma ge-çirmiştir. Birimin tip kesit yerinde tabanı izlenmez. Küçüksır köyünün güneyindeki Çimen Dağı kuzey yamacında Orta-Geç Ordovisiyen yaşlı Uluziyaret formasyonunu yüksek açılı ters fayla üzerlemiş-tir. İstifin üst düzeylerini oluşturan metakırıntılılar, Erken Kambriyen yaşlı Yolaktepe formasyonu ta-rafından açısız uyumsuzlukla örtülür. Küçüksır formasyonu için tip kesit yerinde 285 m kalınlık

ölçülmüştür. Formasyondan, metamorfizma ve el-verişsiz fasiyes nedeniyle paleontolojik veri elde edilememiştir. Önceki çalışmacılar tarafından Or-dovisiyen yaşta Bedinan formasyonu ile eş tutul-muştur (Demirkol, 1988). Formasyonun tip kesit yerinde Erken Kambriyen yaşlı kuvarsitlerle çökel ilişkili olduğu belirlenmiştir. Stratigrafik konumu yanında Orta Toroslar’da Usta (2001) tarafından tanımlanan Prekambriyen yaşlı Tenzile formasyo-nu ile olan benzerliklerinden dolayı birim için İnfra-kambriyen yaşı kabul edilmiştir. Birim düşük enerjili sığ denizel ortamda çökelmiştir. Doğu Toroslar’da Oruçlu formasyonu ve/veya üyesi (Özgül ve Kozlu, 2002; Usta vd., 2004; 2013; Bedi ve Usta, 2006); Alanya dolaylarında Payallar birimi içerisinde ta-nımlanan Prekambriyen (?) kayaları (Öztürk vd., 1995); Karacahisar Kubbesi’nde tanımlanan Boz-burun şisti (Dumont ve Kerey, 1975; Gürsu vd., 2003), Sarıçiçek şistleri (Dumont, 1978;); Amanos Dağları’nda tanımlanan Eğribucak formasyonu (Atan, 1969), Güneydoğu Anadolu’da tanımlanan Meryemuşağı formasyonu (Ketin, 1983) ile litolojik benzerlikler sunar.

Yolaktepe formasyonuKuvarsşist ara seviyeli kuvarsitlerden oluşan

birim adı, Kahramanmaraş ilinin 23 km güneybatı-sında görülmeye değer yüzeylemelerinin bulundu-ğu Küçüksır köyü yakınındaki Yolak Tepe’den alın-mış ve ilk kez bu çalışmada Yolaktepe formasyonu adı ile tanımlanmıştır. İnceleme alanında Sır Barajı bendinden Çokran köyüne giden yol üzerindeki Ümit Çeşmesinin bulunduğu yer (N 37-a1; y: 02 86 725-x: 41 51 500) formasyonun temiz yüzey-lemesinin yer aldığı tip kesit özelliğindedir. Kahra-manmaraş ilinin 18 km batısında bulunan Fatmalı köyünden güneye akan, Fakılar Dere boyunca (M 37-c4; y: 03 01 880; x: 41 55 900) birimin genel özelliklerini yansıtan düzeyleri görülebilir. Büyük bölümüyle kuvarsitlerden oluşan Yolaktepe for-masyonu altta sarı, pembe, yeşil renkli, metaçakıl-taşı ve iri kuvars taneleri içeren kuvarsitlerle başlar. Bu kırıntılı düzey özellikle Küçüksır köyünün doğu-sunda Yolak Tepe’de (N 37-a1; y: 02 87 780; y: 41 52 750) yaygın olarak görülür.

Düşük dereceli metamorfizma koşullarına bağlı olarak metamorfizma geçirmiş olan formasyonun bu bölümünde serizit+kuvars mineral parajenezi gelişmiştir. Beyaz, pembe, mor, yeşil ve sarı renkli, ince şist bantlı, kuvarsit-metakumtaşı ardalanma-sından oluşan formasyon yer yer kanal dolgusu şeklinde çakıllı metakumtaşı düzeyleri kapsar. Ku-



Şekil 4. Uludaz napının genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.



varsitler genelde iyi yuvarlanmış ve boylanmış ku-vars tanelerinden oluşurken, silis çimento veya klo-ritleşme ve serizitleşme gösteren hamurla tutturul-muştur. Birim içinde çapraz ve paralel laminalanma ile çapraz tabakalanma ve riple mark yapıları sıkça gözlenir. İnce-orta-kalın tabakalanmalı kuvarsitler yer yer metakumtaşı ara düzeyleri de kapsar. Ta-neler çoğunlukla ince-orta taneli olup kuvars, fel-dispat, mika mineralleri ve kayaç parçacıklarından oluşur. Genel olarak köşeli olan mineraller kil-silt boyutlu matriksle birbirlerine bağlanmıştır. Taneler düşük dereceli metamorfizma koşullarına maruz kalmıştır. Formasyonun ara bölümlerinde kanal dolgusu şeklinde metaçakıltaşı düzeyleri dikkati çeker. Bu düzeyler özellikle Muratlı köyünün güne-yinde (N 37-a1; y: 02 81 000; y: 41 51 550) yaygın olarak görülür. 10 m kalınlık sunan bu düzeydeki çakıllar yuvarlak, yarı köşeli, orta boylanmış, sarı, yeşil, pembe ve mor renkte kuvars, kuvarsşistten türemedir. Kuvarsitlerden oluşan formasyon deği-şik zaman dilimlerinde bazik kayaçlar tarafından kesilmiştir. Birimi dayk ve sil şeklinde kesen bazik kayaçlar iki evrede gelişim gösterir. Bunlardan ilki tüm birimleri etkileyen, metamorfizmanın gelişimi (Geç Kretase) öncesinde birimi kesen kayaçlardır. Bazik bileşimli bir köken kayacın çok düşük derece-li metamorfizması sonucu bu metabazitler lepidob-lastik doku kazanmışlardır. Zayıf yönlenmeli kayaç, serizit, kalsit, kuvars, biyotit, prehnit, klorit, epidot ve opak minerallerden meydana gelmiştir. Rekris-talizasyon süreciyle beraber metasomatik süreçle-re bağlı olarak silisleşmiştir. Formasyon, metamor-fizma sürecinin sona ermesinden sonra da muhte-melen Geç Miyosen volkanizmasının etkin olduğu bazik bileşenli diyabazlar tarafından da kesilmiştir. Yolaktepe formasyonu, Küçüksır formasyonunu yersel uyumsuzlukla örter. Orta Kambriyen yaşlı Gölpınar formasyonu ile uyumludur. Dadağlı köyü kuzeyinde Geç Miyosen yaşlı Burgaçlı bazaltı bi-rimin üzerine uyumsuz olarak gelir. Sır Barajı’nın batısında Aliyanlı Mahallesi (N 37-a1; y: 02 84 880-x: 41 52 725) ile Hıdırlı Mahallesi’nde (N 37-a1; y: 02 82 400-x: 41 53 200) Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen yaşlı Kalekaya formasyonunu yüksek açılı ters fayla üzerler. Formasyonun kalınlığı yer yer değişmekle beraber, tip kesit yerinde 325 ka-lınlık sunduğu tespit edilmiştir. Büyük çoğunlukla kuvarsitlerden oluşan formasyonda herhangi bir fosile rastlanmamıştır. Toros kuşağındaki yüzeyle-melerde benzer özellikler sunan kuvarsitler Erken Kambriyen yaşlıdır. Amanoslar’da benzer kaya türlerinden oluşan Zabuk formasyonu için Alt-Orta

Kambriyen yaşı uygulanmıştır (Yılmaz vd., 1984). Formasyonun üzerine Orta Kambriyen yaşlı karbo-natların uyumlu olarak gelmesi göz önüne alınarak birimin en az Erken Kambriyen yaşlı olduğu kabul edilebilir. Birim, yer yer yüksek enerjili sığ deni-zel ortamda çökelmiştir. Birim, Güneydoğu Ana-dolu’da Penbeğli-Tut yükselimindeki Kaplandere formasyonu (Ketin, 1966), Mardin-Derik yükselimi ile Zapsuyu antiklinalinde Sadan formasyonu (Kel-log, 1960; Ketin, 1966; Açıkbaş, 1978; Yılmaz ve Duran, 1997), Zabuk formasyonu (Schmidt, 1966; Tuna, 1974; Yalçın, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Yetiş vd., 1991; Bozkaya vd., 2009), Feke kuvarsit for-masyonu (Göncüoğlu vd., 2012) ile benzer özel-likler sunar.

Gölpınar formasyonuBaşlıca dolomit, dolomitik kireçtaşı, rekristalize

kireçtaşından oluşan birim adı, Kahramanmaraş ili-nin 35 km güneybatısında, incelemeye elverişli yü-zeylemelerinin yer aldığı Gölpınar köyünden alın-mış ve ilk kez bu çalışma ile Gölpınar formasyonu olarak tanımlanmıştır. Formasyonun tip kesit yeri Gölpınar köyünün kuzeyinde Gafarlı köyünde (N 37-a1; y: 02 87 380 - x: 41 48 670) yer alır. Birimin tip kesit yerlerinden biri de Muratlı köyü-Meşenlik Tepe’de (N 37-a1; y: 02 81 200 - x: 41 52 000) görülebilir. Gölpınar formasyonu alttan üste doğru dolomit, dolomitik kireçtaşı, rekristalize kireçtaşı düzeylerini kapsar. Formasyonun alt seviyelerini oluşturan dolomitler sarı, gri renkli, ince kristalli, baklava dilinimli, ince-orta-kalın tabakalanmalıdır. Dolomitik kireçtaşı, gri renkli, ince-orta kristalli, çört yumrulu, orta-kalın tabakalıdır. Bu düzeylerde dolomit, dolomitik kireçtaşı ve rekristalize kireçta-şı geçişleri izlenir. Birimin en üstünde gri, koyu gri renkli, ince-orta kristalli, çört yumrulu dolomit ara seviyeli, ince-orta tabakalanmalı rekristalize kireç-taşı yer alır. Gölpınar formasyonu Çokran köyü ya-kın kuzeydoğusunda (N 37-a1; y: 02 84 950; x: 41 50 630) çok düşük dereceli metamorfizma geçir-miş bazaltik bileşimli kayaçlar tarafından kesilir. Bu bölümdeki bazaltik kayaçlar, lepidonematoblastik dokulu olup, bileşiminde plajiyoklaz, kalsit, epidot, tremolit/aktinolit, kuvars, titanit ve opak mineraller içerir. Serizit+klorit+epidot+tremolit/aktinolit mine-ral parajenezi gelişmiştir. Gölpınar formasyonu, Yolaktepe formasyonu üzerine uyumlu olarak gelir. Üst dokanağı ise Geç Kambriyen-Erken Ordovisi-yen yaşlı Kalekaya formasyonu ile geçişlidir. Geç Miyosen yaşlı Burgaçlı bazaltları tarafından ise açısal uyumsuzlukla örtülür. Formasyon kalınlığı


25-250 m arasında değişir. Muratlı köyü-Meşenlik Tepe’de ölçülmüş kalınlığı 210 metredir. Gölpınar formasyonunun inceleme alanı içindeki dolomit ve dolomitik kireçtaşlarından oluşan alt seviyelerinde birime yaş verebilecek fosil bulunamamıştır. Üst dü-zeylerindeki rekristalize kireçtaşlarında ilksel yapı-sı metamorfizma nedeniyle bozulmuş izler görülür. Janetzko (1972), birimin üst düzeylerini oluşturan sarı renkli kalkşistlerde fosil kırıntıları bulmuştur. Güneydoğu Anadolu ve Orta Toroslar’daki benzer kaya türleri için Alt-Orta Kambriyen’i veren bulgular belirlenmiştir (Ketin, 1961; Dean ve Monod, 1970; Özgül vd., 1972; Özgül ve Gedik, 1973; Dean ve Özgül, 1979; Elicki ve Gürsu, 2009). Dean ve Krum-menacher (1961) ve Atan (1969) Pardailhania cf. barthouxi MANSUY ve Paradoxides sp. fosillerini tespit ederek birime verdikleri Orta Kambriyen yaşı bu çalışmada da benimsenmiştir. Formasyon, dü-şük enerjili sığ denizel ortamda çökelmiştir. Gölpı-nar formasyonu, Amanoslar’da tanımlanan Sadan dolomitleri (Bryant, 1960), C formasyonu (Dean ve Krummenacher, 1961), Karayüce kalkeri (Atan, 1969), Koruk formasyonu (Kellog, 1960; Yalçın, 1980 a; Demirkol, 1988; Yılmaz vd., 1984; Yetiş vd., 1991), Güneydoğu Anadolu’da Koruk formas-yonu (Schmidt, 1966; Tuna, 1973; Açıkbaş, 1978; Monod ve Dean, 1980; Dean vd., 1981), Doğu To-roslar’da Değirmentaş kireçtaşı (Demirtaşlı, 1967; Özgül vd., 1973; Özgül ve Kozlu, 2002), Çaltepe formasyonu (Bedi vd., 2006; Usta vd., 2013), Orta Toroslar’da Çaltepe formasyonu (Şenel vd., 1992, 1996; Elicki ve Gürsu, 2009) ile benzer özellikler sunar.

Kalekaya formasyonuBaşlıca kalkşist ve metakırıntılılardan oluşan

birim adı, Türkoğlu ilçesinin 32 km kuzeybatısın-da görülemeye değer yüzeylemelerinin bulunduğu Kalekaya köyünden alınmış ve ilk kez bu çalışma ile Kalekaya formasyonu olarak tanımlanmıştır. Kalekaya köyünün yakın güneydoğusunda yera-lan Karacaoğlan Sırtı’nda formasyonun incele-me alanında gözlenen tüm seviyelerini içeren bir yüzeylemesi bulunur. Ayrıca Muratlı, Kümperli, Dadağlı ve Fatmalı köylerinde de birimin başvuru niteliğinde kesitleri görülebilir. Kalekaya formasyo-nu tip kesit yerinde yumrulu görünümlü rekristalize kireçtaşı, kalkşist, serizit-muskovit kuvars şist, me-takumtaşı, metasilttaşı, fillit ve yumrulu görünümlü kalkşist mercek düzeylerini kapsar. Formasyon alt düzeylerde 25-50 m kalınlık sunan gri, sarı renkli, ince-orta tabakalı rekristalize kireçtaşı ve pembe

renkli kalkşistlerle başlar. Üst bölümlerde serizit kuvars şist, serizit-muskovit-kuvarsşist, mika-mus-kovit kuvarsşist, klorit muskovit şist, metasilttaşı ardalanması yer alır. Bunlara yumrulu görünümlü kalkşist mercekler şeklinde eşlik eder. Formasyon en üstte fillit, kuvars fillit ardalanması ve kuvarsşist-lerle sonlanır (Şekil 5). Formasyon içerisinde meta-diyabaz ve bazalt dayk ve silleri görülür. Metadiya-bazlar metamorfizma öncesi yerleşmiş ve formas-yonla beraber metamorfizma geçirmiştir. Bazaltlar ise porfirik dokulu alkali bazalt bileşimli olup daha genç yaşlıdır. Birimin tabanında yeralan yumrulu görünümlü rekristalize kireçtaşı ve kalkşistler To-ros Kuşağı boyunca birçok araştırmacı tarafından Orta Kambriyen’e katılmıştır (Örn. Değirmentaş ki-reçtaşı; Özgül ve Kozlu, 2002). Bu çalışmada Üst Kambriyen’e dahil edilmiştir. Kalekaya formasyo-nu, Orta Kambriyen yaşlı Gölpınar formasyonu ve Orta-Geç Ordovisiyen yaşlı Uluziyaret formasyonu ile uyumlu ve geçişlidir.

Gölpınar köyü yakın güneybatısında (her ne kadar dokanak oynamış olsa da) Geç Devoni-yen-Karbonifer yaşlı Kümperli formasyonu tarafın-dan uyumsuz olarak örtülür. Kalekaya formasyonu, Kümperli köyünde Kümperli formasyonu ile Göl-pınar köyü yakın kuzeyinde ise Erken Kambriyen yaşlı Yolaktepe formasyonu ile niteliği belirleneme-miş olan bir fayla yan yana gelmiştir. Muratlı köyü güneydoğusunda da Yolaktepe formasyonu tara-fından yüksek açılı ters fayla üzerlenmiştir. Dadağlı köyü yakın kuzeyinde Geç Miyosen yaşlı Burgaçlı bazaltı birimi, uyumsuz olarak örter. Formasyonun kalınlığı 75-750 m arasında değişir. Kalekaya kö-yünde ölçülmüş kalınlığı 540 metredir. Formasyo-nun taban kesiminde yer alan yumrulu görünümlü metakarbonatlarda metamorfizma nedeniyle ta-nımlamayacak derecede formaları bozulmuş fosil izleri mevcuttur. Bu düzeyin üzerine gelen meta-kırıntılılarda da canlı yuvaları ve iz fosilleri görülür. Özellikle Cruziana seilacheri, Cruziana rusoformi, Cruziana furcifera gibi trilobit izlerine göre birim Er-ken Ordovisiyen yaşlıdır (Demircan ve Usta, 2012; Demircan vd., 2012). Kalekaya formasyonunun kı-rıntılı düzeylerinde Erken Ordovisiyen iz fosillerinin bulunması, Orta Kambriyen yaşlı Gölpınar formas-yonu ile uyumlu ve geçişli olması da dikkate alındı-ğında birimin tabanındaki yumrulu görünümlü kar-bonatların en az Geç Kambriyen yaşlı olduğu söy-lenebilir. Tüm bu nedenlerden dolayı birim için Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen yaşı uygulanmıştır. Formasyonun kırıntılı düzeylerinde görülen Cru-ziana (Trilobit izi) ve Scolithus (düşey tüpsü yapı)




Şekil 5. Kalekaya formasyonunun genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.


iknofasiyesi genellikle yüksek enerjili kıyı ortamını, tabandaki karbonatlar ise sığ denizel ortamı karak-terize eder. Kalekaya formasyonu, Amanoslar’da tanımlanan Sosink formasyonu (Bryant, 1960; Yalçın, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Demirkol, 1988; Bozkaya vd., 2009), Doğu Toroslar’da tanımlanan Armutludere formasyonu (Demirtaşlı, 1967; Özgül vd., 1973; Özgül ve Kozlu, 2002), Seydişehir ve Kabaktepe formasyonu (Usta vd., 2013); Orta To-roslar’da Seydişehir formasyonu (Dean ve Monod, 1970; Bedi vd., 2006) ile benzer stratigrafi ve kaya-türü özellikleri sunar.

Uluziyaret formasyonuBaşlıca kuvarsşist, klorit muskovit şist, metasilt-

taşı, metakumtaşı ardalanmasından oluşur. Düşük dereceli metamorfizma gösterir. Formasyon adı, Türkoğlu ilçesinin 18 km kuzeybatısındaki Uluzi-yaret tepeden alınmıştır. Formasyonun taban ve tavan ilişkileri ile litolojik özelliklerinin bir bütün halinde görüldüğü belirgin bir tip kesit yeri belirle-nememiştir. Ancak Çağırgan köyü-Çağırgan Dere (kesit bşlg: N 37-a1; y: 02 90 162 - x: 41 41 238; kesit btş: y: 02 90 380 – x: 41 40 770) ile Kümperli köyündeki temiz yüzeylemeleri birim için tip kesit özelliğindedir. Uluziyaret formasyonu, Çağırgan köyü ölçülü kesitinde kuvarsitle başlar, üste doğ-ru metasilttaşı, metaşeyl, kuvarsit ardalanması ile sonlanır. Çağırgan köyü kuzeyindeki yüzeyleme-lerinde genel olarak sarı, kahve, yeşilimsi kahve renkli, ince-orta yapraklı kuvars serizit biyotit şist, kuvarsit ardalanmasından oluşur. Kuvarsitler ço-ğunlukla beyaz, sarımsı renkli, ince-orta kuvars taneli, mika pullu, tabaka yüzeyleri akıntı kırışıklı, riple marklı, yer yer tabakaya paralel, çoğunluk-la tabakaya dik gelişmiş canlı yuvalı (Scolithus), paralel ve büklümcüklü laminalı, çapraz tabakalı, ince-orta, yer yer kalın tabakalanmalıdır. Kuvars-şistler ise granolepidoblastik dokuludur. Belirgin bir yönlenme sunar. Bileşen olarak da kuvars, se-rizit, biyotit (stipnomelan) yoğun olmak üzere daha az oranda plajiyoklaz, tali mineral olarak zirkon, apatit ve opak mineral oluşumlarından meydana gelmiştir. Rekristalizasyon süreçleri gözlenen bi-rimde kuvars+serizit+biyotit (stipnomelan) mineral parajenezi gelişmiştir. Çağırgan köyünün güneyba-tısındaki yüzeylemelerinde ise metadiyabaz dayk ve sillerince kesilen kuvars serizit şist, metasilttaşı ve canlı yuvalı kuvarsit düzeyleri gözlenir (Şekil 6). Uluziyaret formasyonu altta Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen yaşlı Kalekaya formasyonu ile uyumlu ve geçişlidir. Üstte Geç Devoniyen-Karbonifer yaşlı

Kümperli formasyonu tarafından uyumsuz olarak örtülür. Hacılar köyünde birimin üstüne Erken Tri-yas yaşlı Hacılar formasyonunun gelmesi, Permi-yen döneminde tektonik süreçlere bağlı olarak böl-genin yükseldiği ve karasallaştığını gösterir. Geç Permiyen sonrası bölgenin tekrar denizel ortama dönüşmesiyle birlikte Uluziyaret formasyonu üzeri-ne Erken Triyas yaşlı Hacılar formasyonu çökelme-ye başlamıştır. Erken Triyas sonrası yine bölgedeki yükselime bağlı olarak aşınma söz konusu olmuş sonrasında ise Uluziyaret formasyonu üzerine Or-ta-Geç Triyas yaşlı Doluca formasyonu uyumsuz olarak gelmiştir. Çimen Dağı yakın kuzeybatısında İnfrakambriyen yaşlı Küçüksır formasyonu tara-fından yüksek açılı ters fayla üzerlenir. Uluziyaret formasyonu inceleme alanında oldukça kıvrımlı bir yapı sunar. Birimin gerçek kalınlığı bu neden-le belirlenememiştir. 50-750 m arasında değişen kalınlıklar sunar. Çağırgan Dere’de ölçülen kalınlık 450 metredir. Formasyon içerisindeki kırıntılılarda bol canlı yuvası, Trilobit sürünme izleri, beslenme izleri mevcuttur. Ancak bunlar tanımlanamamıştır. Amanoslar’da yüzeyleyen benzer kayalarda Orta Kambriyen ile Ordovisiyen aralığında yaşlar elde edilmiştir (Frech, 1916; Ishmawi, 1972; Lahner, 1972; Janetzko, 1972). Yalçın (1980 a) Amanos-lar’da yaptığı çalışmada birim için Erken Ordovisi-yen yaşını belirlemiştir. Bu çalışmada, stratigrafik olarak Kalekaya formasyonu ile uyumlu ve geçişli olması ve tanımlanamamış trilobit izlerinin bulun-ması nedeniyle birim için Orta-Geç Ordovisiyen yaşı uygulanmıştır. Formasyonun litolojik özellikleri ile tabaka yüzeyleri akıntı kırışığı, riple mark, canlı yuvaları (Scolithus), paralel ve büklümcüklü lami-nalanma, çapraz tabakalanma gibi sedimanter ya-pılara göre birim, zaman zaman türbülanslı akışın etkin olduğu, yüksek enerjili sığ denizel ortamında çökelmiştir. Uluziyaret formasyonu, Amanoslar’da tanımlanan Kardere formasyonu (Yalçın, 1979, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Demirkol, 1988; Aksay vd., 1988) ile deneştirilebilir.

Kümperli formasyonuBaşlıca rekristalize kireçtaşı, kalkşist, kuvar-

sit, metasilttaşı, metaşeyl ve seyrek kuvarsşistle-ri kapsar. Kümperli köyünde temiz yüzeylemeleri bulunan istif Kümperli formasyonu olarak ilk kez bu çalışmada tanımlanmış ve adlandırılmıştır. For-masyonun büyük bölümünü kapsayan yüzeyleme-lerinin bulunduğu Kümperli köyü, birim için tip kesit yeri olarak seçilmiştir. Kümperli formasyonunun, Gölpınar köyü güneybatısındaki köy mezarlığı,




Şekil 6. Uluziyaret formasyonunun genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.


Şekil 7. Kümperli formasyonuna ait genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.

Yeşildere köyü, Muratlı köyünün kuzeyindeki Ka-baktepe Mahallesi ile Başkonuş Dağı güneyinde-ki Yolboyu Mahallesindeki yüzeylemeleri birimin değişik düzeylerinin görülebileceği başvuru niteli-ğindeki kesit yerleridir. Bol makrofosilli rekristalize kireçtaşı, kalkşist, metasilttaşı ve kuvarsşistler ile seyrek kuvarsitler, Kümperli formasyonunun ege-men kayatürünü oluşturur (Şekil 7). Metamorfizma etkisi yerden yere değişir; örneğin Kabaktepe ve Reyhanlı köyünün yakın güneydoğusundaki Taşlı Tepe ile Gölpınar köyünde iri kristalli mermer ve kalkşist aradüzeyli şist yapısı gelişmiş, yeşil, sa-rımsı renkli, ince yapraklı kloritşistleri; Kümperli

köyünde ise metamorfizma derecesi daha düşük metaçamurtaşı, metasilttaşı düzeyleri yaygındır. Gölpınar ölçülü kesitinde formasyon tabanda bol krinoidli kalın tabakalı rekristalize kireçtaşı dü-zeyleri ile başlar. Üste doğru rekristalize kireçtaşı arakatkılı yeşil renkli şistlerle devam eder. En üstte ise gri, açık/koyu gri renkli, iri kristalli, bol krinoidli fosil kavkılı, düzenli orta-kalın tabakalı rekristalize kireçtaşları ile sonlanır. Kümperli kesitinde formas-yon, rekristalize kireçtaşı, metasilttaşı, metaçamur-taşı, metaşeyl ve kalkşist ardalanmasından oluşur (Şekil 8). Gölpınar kesitinde ise kalkşist, kuvarsşist aradüzeyli bol krinoidli rekristalize kireçtaşlarından




oluşur. Kümperli formasyonu, altta Uluziyaret for-masyonu ile uyumsuzdur. Ancak bu dokanak birçok yerde oynamıştır. Üstte ise Erken Triyas yaşlı Ha-cılar formasyonu (Şekil 8) ve Orta-Geç Triyas yaşlı Doluca formasyonu tarafından uyumsuz olarak ör-tülür. Birimin üstünde Permiyen çökellerinin bulun-maması ve formasyonun üzerine Erken Triyas yaş-lı Hacılar formasyonunun uyumsuz olarak gelmesi Permiyen süresince bölgede karasal ortamın hü-küm sürdüğünü gösterir. Reyhanlı köyü yakın gü-neydoğusundaki Yolboyu mahallesi ile Kabaktepe Mahallesinde Oligosen-Erken Miyosen yaşlı Gildirli formasyonu tarafından açısal uyumsuz olarak örtü-lür. Tektonik deformasyon nedeniyle birim kıvrım-lanmış ve kendi içinde dilimlenmiştir. Bu nedenler-den dolayı birimin kalınlığı sıkça değişir. Kümperli formasyonu 100-350 m arasında kalınlık sunar. Formasyon tip kesitinde 145 m, Gölpınar köyün-de 100 m, Reyhanlı köyü güneyinde yaklaşık 350 m kalınlık ölçülmüştür. Kıt fosilli olan formasyonun metakırıntılı düzeylerinin dışında rekristalize kireç-taşı seviyelerinde, metamorfizma nedeniyle kötü korunmuş ve ayırtman özelliklerini çoğunlukla yi-tirmiş olup, yer yer Geç Devoniyen yaşını gösteren bol mercan, brakiyopoda ve bryozoa gibi makro-fosilleri kapsar. Bazı kireçtaşı düzeylerinde ise bol miktarda fenestella, gastropoda, ekinit plakası gibi makrofosillerle beraber formasyondan derlenen; Pachysphaerina sp., Tetrataxis spp., Earlandia sp., Koskinobigenerina ? sp. fosil topluluğuna göre Erken-Orta Karbonifer (Vizeyen-Başkiriyen) yaşı;

Endothyra ex gr. bowmani Phillips, Endothyranop-sis ex gr. compressa (Rauser-Chernoussova and Reitlinger), Koninckopora ex gr. inflata (de Konin-ck), Tetrataxis sp., Mediocris sp., Plectogyranopsis ? sp., Earlandia sp., Kamaena ? sp., Eotuberitina sp. fosillerine göre ise Erken Karbonifer (Orta-Geç Vizeyen) yaşı belirlenmiştir.

Tüm bu veriler ile Kümperli formasyonu için Geç Devoniyen-Orta Karbonifer yaşı benimsen-miştir. Kümperli formasyonunun egemen kayatü-rünü oluşturan ve düşük dereceli metamorfizma sonucu şiste dönüşen bol makrofosilli kireçtaşı ve kuvarsit aratabakalı şeyller, dalga tabanı altında düşük enerjili karadan getirimin bol olduğu, yer yer resif yamalarının geliştiği, sığ denizel ortamı temsil eder. İnce taneli kırıntılıların hakim olduğu düzeyler ise çökelme ortamının kıyıdan uzaklaştığını göste-rir. Kümperli formasyonu, Amanoslar’da tanımla-nan Masat formasyonu (Bryant, 1960), Hasanbeyli formasyonu (Lahner, 1972; Yalçın, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Demirkol, 1988), Güneydoğu Anado-lu’da Köprülü formasyonu (Açıkbaş, 1978), Keban dolayında (Özgül vd., 1981) ve Afşin-Sarız-Göksun dolayında Yoncayolu formasyonu (Yılmaz, A. vd., 1993; Bedi vd., 2009, 2012), Tufanbeyli (Adana) dolayında Koçcağız şistleri (Metin vd., 1982), Engi-zek-Nurhak Dağları’nda Nergile formasyonu (Yıldı-rım, 1989; Yiğitbaş, 1989), Berit-Kandil Dağları’nda Engizek Birliğinin (Baydar, 1989) alt düzeyleri ile benzerlikler sunar.

Şekil 8. Kümperli köyünde Kümperli formasyonunun kayatürleri ile diğer birimlerin stratigrafik ilişkisini gösteren enine kesit.


Hacılar formasyonuFormasyon metaçakıltaşı, kuvarsit, kuvars şist,

kalkşist, metaçamurtaşı, dolomit ve mermerden oluşur. Formasyon adı, Türkoğlu ilçesinin 22 km kuzeybatısında temiz yüzeylemelerinin bulunduğu Hacılar (Delihacılı) köyünden alınmıştır. Formas-yonun incelemeye elverişli en temiz yüzeylemesi, Hacılar köyünün Gökboyat Mahallesi’nin yakın ku-zeyindeki tepenin kuzey yamacında yeralır. Birimin Kümperli köyü, Ericek Tepe’deki yüzeylemeleri de başvuru kesiti niteliğindedir. Hacılar formasyonu, başlıca metaçakıltaşı, kuvarsit, kuvars şist, kalkşist ve mermerlerden oluşur; kimi yüzeylemelerinde bi-rim şistlerle başlar, üst düzeylerinde kalkşist, mer-mer ve ince sarı dolomit ara katkılıdır. Metaçakıl-taşı genel olarak mor, pembe, yeşil, kırmızı, bordo renkli, çoğunlukla kuvarsit çakıllıdır. 10 m kalınlık sunan bu metaçakıltaşlarındaki çakıllar kötü boy-lanmalı, iyi yuvarlanmış ve cilalanmış olup, silis çi-mentosu ile tutturulmuştur. Tip kesit yerinde çakıl-taşları üzerine 25 m kalınlık sunan kuvarsit, kuvars şist, kalkşist ve ince sarı dolomitler gelir. Kuvarsit-ler çoğunlukla sarımsı renkli, serizit pullu, ince ta-bakalıdır. Birimin bazı düzeylerinde ince seviyeler halinde sarı, yeşil, pembe renkli metaçamurtaşı ve metasilttaşı ara katkıları bulunur. Akçınar köyünde-ki (N 36-b2; y: 0278048 – x: 4140430) metaçamur-taşları, sarı renkli, ince dolomit ara katkılıdır. Geç Miyosen yaşlı bazik kayaçlar tarafından kesilmiştir. Formasyon, Kümperli köyünde Kümperli formas-yonu üzerine (Şekil 8), Hacılar (Delihacılı) köyünde Uluziyaret formasyonu üzerine uyumsuz olarak ge-lir. Doluca formasyonu tarafından ise uyumlu ola-rak üstlenir. Hacılar formasyonu 35-125 m arasın-da kalınlık sunar. Tip kesit yerinde 35 m, Kümperli köyünde ise 125 m kalınlık ölçülmüştür. Formas-yonun karbonatlarında metamorfizma nedeniyle yaş belirleyebilecek ayırtman fosil bulunamamıştır. Amanoslar’da benzer özelliklere sahip Arılık kuvar-siti için Triyas yaşı benimsenmiştir (Atan, 1969). Stratigrafik olarak Orta-Geç Triyas yaşlı Doluca formasyonunun altında bulunması nedeniyle bi-rime Erken Triyas yaşı uygulanmıştır. Formasyo-nun tabanında bulunan çakıltaşları ile kuvarsitler, karadan beslenmenin yoğun olduğu yüksek ener-jili sığ deniz-plaj ortamını gösterir. Üste doğru ise ince kırıntılı düzeylere geçmesiyle beraber ortamın biraz derinleştiği söylenebilir. Hacılar formasyonu, Amanoslar’da tanımlanan Arılık formasyonu (Atan, 1969; Tuna, 1973; 1974; Aksay vd., 1988; Önem, 1991), Orta Toroslar’da Asmaca formasyonu (Bedi vd., 2006); Doğu Toroslar’da tanımlanan Alıçlı for-

masyonu (Özgül vd., 1981; Yılmaz, A. vd., 1993; Bedi vd., 2012) ile benzerlikler sunar.

Doluca formasyonuBütünüyle stramatolitli dolomit ve rekristalize

kireçtaşları ile temsil edilen formasyon, en temiz yüzeylemelerinin bulunduğu tip yerini de kapsayan Doluca köyünün adıyla adlandırılmıştır. Türkoğlu ilçesinin 13 km batısında bulunan Doluca köyünde yer alır. Birimin, Yenifarsak-Sabunsuyu, Yeşilyöre, Yeşildere köyü doğusundaki yüzeylemeleri başvuru kesiti niteliğinde olup, formasyonun değişik düzey-lerinin görülebileceği yerlerdir. Doluca formasyonu, başlıca metaçamurtaşı ara katkılı stramatolitli dolo-mit ve dolomitik kireçtaşı ardalanmasından oluşur. Bunlar yer yer ince seviyeler halinde kuvarsit ara katkılıdır. Diyabaz dayk ve silleri tarafından kesilir. Kayadüldül Dağı yakın güneydoğusunda formas-yon, gri, açık/koyu gri, yer yer siyah renkli, kalsit damarlı, şeker dokulu, stramatolitli, seyrek meta-çamurtaşı arakatkılı, yumrulu görünümlü, düzenli orta-kalın tabakalı, gastropoda, mercan, seyrek Megalodontlu dolomit ve dolomitik kireçtaşlarından oluşur. Doluca formasyonu, bazı bölümlerde, Ju-ra-Kretase yaşlı Türkoğlu formasyonu ile beraber haritalanabilmiştir. Doluca formasyonu, altta Hacı-lar formasyonu ile üstte ise Türkoğlu formasyonu ile uyumludur. Türkoğlu ilçesinin yakın kuzeyinde Geç Kretase yaşlı İmalı formasyonu tarafından açı-sal uyumsuz olarak örtülür. Erken Triyas yaşlı Ha-cılar formasyonunun çökelmediği yerlerde ise bi-rim doğrudan Kümperli formasyonu veya Orta-Geç Ordovisiyen yaşlı Uluziyaret formasyonu üzerine açısal uyumsuz olarak gelir. Hacılar köyünde ise Uluziyaret formasyonu, birimi yüksek açılı ters fay-la üzerler. Özellikle Sumaklı köyünün doğusunda Türkoğlu formasyonu ile ayırtlanamadığı yerlerde ise birim, Bozkır birliğine ait kayalar tarafından tektonik olarak, Köklü köyünde ise Miyosen yaşlı çökeller tarafından açısal uyumsuz olarak üzerle-nir. Kendi içerisinde oldukça kıvrımlı ve ekaylı olan birimin kalınlığı net olarak ölçülememiştir. Doluca köyünün doğusunda birimden ölçülen kalınlık 500 m kadardır. Kayadüldül Dağı’nda ölçülmüş kesitte ise 525 m kalınlık belirlenmiştir. Doluca formas-yonu, yer yer Megalodont, mercan, gastropoda kavkı izleri kapsar. Özellikle stramatolitli dolomit ve dolomitik kireçtaşı düzeylerinde bulunan; Aulo-tortus? communis (Kristan-Tollmann), Aulotortus gr. sinousus Wenynschenk, Triadodiscus eome-sozoicus (Oberhauser), Aulotortus sp., Duosta-mina sp, Endotebanella sp, Glomospira sp., Glo-




mospirella sp., Plammina? sp., Trochammina sp., Pelajik pelesipoda (Halobia, Daonella), Aulotortus gr. sinousus Weynschenk, Aulotortus friedly (Kris-tan-Tollmann), Glomospirella sp. fosillerine göre Orta-Geç Triyas (Ladiniyen-Karniyen) yaşı; Aulo-tortus gr. sinuosus Wynschenk, Aulotortus gaschei (Koehn-Zaninetti&Brönnimann), Aulotortus friedly (Kristan-Tollmann& Tollmann), Aulotortus cf. tumi-dus (Kristan-Tollmann), Aulotortus sinuosus prag-soides (Oberhauser), Triasina cf. hantkeni Majon, Trochammina sp. fosillerine göre ise Noriyen-Re-siyen (Geç Triyas) yaşı saptanmıştır. Bu verilere göre birimin yaşı Orta-Geç Triyas olmalıdır. For-masyonun, litolojik özellikleri ve kapsadığı fosil top-luluğuna göre duraylı sığ karbonat şelfi ile yer yer ince kırıntılıların da eşlik ettiği sığ denizel ortamda çökeldiği söylenebilir. Birim, Amanoslar’da Küreci kalkeri ve dolomiti (Atan, 1969; Aksay vd., 1988; Önem, 1991), Doğu Toroslar’da, Kaletepe formas-yonu (Özgül vd., 1981; Özgül ve Turşucu, 1984; Yıl-maz, A., 1993; 1997), Kayaköy formasyonu (Bedi vd., 2004; 2009; 2012), Keklikoluk kireçtaşı (Metin vd., 1986) ile, Engizek Dağları’nda Kapıkaya for-masyonu (Baydar, 1989), Batı Toroslar’da Bodrum napında Ören biriminde Kayaköy dolomiti (Şenel vd., 1994), Çökek biriminde Sandak formasyonu (Şenel vd., 1994), Gereme formasyonu (Philipson, 1915; Bernoulli vd., 1974; Meşhur vd., 1989), Orta Toroslar’da Kuşyuvası (Bolkardağ napı) napında, Orta-Geç Triyas yaşlı Gevendağ formasyonu (Bedi ve Öztürk, 2001), Orhanlar formasyonu (Usta ve Öztürk, 2000) ile benzerlikler sunar.

Türkoğlu formasyonuFormasyon altta dolomitik kireçtaşı, rekristali-

ze kireçtaşı, üstte çörtlü kalkşist, metaçamurtaşı ve kırıntı ara katkılı rekristalize kireçtaşlarını kap-sar. Formasyon adı, tip yüzeylemelerinin bulun-duğu Türkoğlu ilçesinden alınmıştır. Türkoğlu for-masyonu, inceleme alanında oldukça kıvrımlı ve ekaylı olduğundan birimi temsil edecek bir bütün kesit yeri bulunamamıştır. Türkoğlu formasyonu-nun tabanındaki Jura-Erken Kretase bölümü için Yeşilyurt (Zindegan) köyünün kuzeybatı yamacın-daki Beşikdüldül Tepe ile güneybatısındaki Çatak Mahallesi; birimin üst bölümleri için de Türkoğlu ve İmalı köyündeki yüzeylemeleri tip yer niteliğinde-dir. Türkoğlu formasyonu altta dolomitik kireçtaşı, rekristalize kireçtaşı, üstte ise dolomit, dolomitik ki-reçtaşı, rekristalize kireçtaşı, çörtlü mermer, meta-çamurtaşı-metasilttaşı ara katkılı rekristalize kireç-taşlarını kapsar. Formasyon, Yeşilyurt-Beşikdüldül Tepe kesitinde stramatolitli dolomitlerle başlar, üste doğru dolomitik kireçtaşı ve rekristalize kireçtaşları ile sonlanır.

Bu bölgede birim, diyabaz ve bazaltlar tarafın-dan kesilir. Çatak kesitinde; altta dolomitik kireçta-şı-dolomitleri, üstte rekristalize kireçtaşı-dolomitik kireçtaşlarını kapsar. Yeşildere-Akçınar kesitinde; rekristalize kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı ardalan-masından oluşur. İmalı-Türkoğlu kesitinde; altta dolomit, dolomitik kireçtaşı, rekristalize kireçtaşları ve intraformasyonel çakıllı dolomitik kireçtaşı ile başlar, üstte ise silisifiye olmuş dolomit, çört bantlı rekristalize kireçtaşı, mermer, çört yumrulu dolo-

Şekil 9. Türkoğlu formasyonunun genelleştirilmiş stratigrafi kesitleri.


mitik kireçtaşı ve ince kırıntı ara katkılı kireçtaşları ile sonlanır (Şekil 9). Formasyonun bütününe ba-kıldığında yeşilşist başlangıcında metamorfizma etkisi görülür. Türkoğlu formasyonu, altta Doluca formasyonu ile uyumlu, yer yer normal faylıdır. Zaman zaman da Hacılar formasyonu ile olan do-kanağı da normal faylıdır. Formasyon üstte İmalı formasyonu ile uyumsuzdur. İmalı köyünün yakın kuzeyinde Akaçlı-Bozkaya ofiyolitli karışığı üzeri-ne tektonik dokanakla gelir. Kuvaterner çökelleri birimi açısal uyumsuz olarak üstler. Bölgenin ol-dukça tektonik olması nedeniyle formasyon alttan üste düzenli bir istiflenme sunmaz. Bu nedenle bi-rimin kalınlığı net olarak belirlenememekle beraber 750 metreden fazla kalınlık sunduğu söylenebilir. Türkoğlu formasyonu, İmalı kesitinde 280 metre-den fazla kalınlık sunar. Türkoğlu formasyonunun karbonatlarında belirlenen; Pseudocyclammina liassica Hottinger, Orbitopsella sp., Earlandia sp., fosillerine göre Orta Liyas yaşı, Salpingoporella sp., Ophthalmidium sp.,Textularia sp. fosillerine göre Malm-Erken Kretase yaşı; Trocholina alpina (Leupold), Trocholina elongata (Leupold) fosille-rine göre Titoniyen-Berriyasiyen (Geç Jura-Er-ken Kretase) yaşı; Haplophragmoides joukowskyi Charollais, Brönnimann & Zaninetti, Meandros-pira favrei (Charollais, Brönnimann & Zaninetti), Protopeneroplis cf. banatica Bucur, Globuligerina hoterivica (Subbotina), Hedbergella sp., Pseudo-textulariella sp., Quinqueloculina sp., Cadosina sp., Cornuspira sp., Cuneolina sp. fosillerine göre Valanjiniyen-Hotriviyen (Erken Kretase) yaşı; Orbitolina spp., Barremiyen-Senomaniyen (Er-ken-Geç Kretase) yaşı; Palorbitolina lenticularis (Blumenbach), Mesorbitolina texana (Roemer), Orbitolina sp. fosillerine göre Geç Apsiyen-Erken Albiyen (Erken Kretase) yaşı; Nezzezata conica (Smout), Dicyclina ? schlumbergeri Munier-Chal-mas, Cuneolina sp., Nummoloculina sp., Alveoli-na sp., Biconcava bentori Hamaoui & Saint-Marc, Trochospira avnimelechi Hamaoui & Saint-Marc, Trocholina sp., Cisalveolina ? sp., Sellialveolina ? sp., Quingueloculina sp. fosillerine göre Senoma-niyen (Geç Kretase) yaşı; Pseudolituonella reic-heli Marie fosiline göre Geç Senomaniyen (Geç Kretase) yaşı; Marginotruncana coronata (Bolli), Marginotruncana sigali (Reichel), Helvetoglobot-runcana cf. helvetica (Bolli), Hedbergella sp., Whi-teinella sp. fosillerine göre Turoniyen (Geç Kre-tase) yaşı saptanmıştır. Tüm bu veriler ışığında Türkoğlu formasyonu için Liyas (Erken Jura)-Geç Kretase yaşı uygulanmıştır. Türkoğlu formasyonu

kapsadığı kaya türü ile sığ karbonat platformunda çökelmiştir. Birimin İmalı kesitindeki dolomitik sevi-yelerinde yer yer gözlenen intraformasyonel çakıllı yapı bu bölümlerde başlangıçta düşük enerjili ve duraylı olan ortamda karbonat çökeliminden sonra ortam koşullarının aniden değiştiğini veya yer yer ani kırılmalarla ortama yamaçtan malzeme geldiği söylenebilir. Türkoğlu formasyonu, Amanoslar’da tanımlanan Karadağ kireçtaşı (Atan, 1969; Aksay vd., 1988); Berke kireçtaşı (Eroskay vd., 1978); Amanos grubunun üst kesimleri (Yalçın, 1980 a) ile Mesozoyik karbonatlarının üst düzeyleri (Yılmaz vd., 1984); Binboğa dağlarında Kaletepe formas-yonu (Özgül vd., 1981; Özgül ve Turşucu, 1984; Yılmaz, A. vd., 1993; 1997); Keklikoluk kireçtaşı (Metin vd., 1986), Ula formasyonu (Bedi vd., 2004; 2012) ile deneştirilebilir.

İmalı formasyonuBaşlıca metaçakıltaşı, metakumtaşı, metasiltta-

şı, metaçamurtaşı yer yer bloklu metaçamurtaşı ve rekristalize kireçtaşı-mermerlerden oluşur. Yılmaz vd. (1984) tarafından Amanoslar’da İspirler metao-fiyolik karmaşığı, Demirkol (1988) tarafından “Me-tamorfik Koçali karmaşığı” adıyla incelenen birimin ofiyolit kökenli kayaların dışında, metafilişlerden oluşan bölümüne karşılık gelir. Bu çalışmada ofi-yolitleri tektonik olarak üzerleyen ve düşük derece-li metamorfizma geçirmiş kaya türlerinin, Türkoğlu formasyonuyla da ilksel çökel ilişkili olduğu belir-lenmiştir. Birim İmalı köyünün yakın doğusunda temiz yüzeylemelerinden dolayı İmalı formasyo-nu olarak tanımlanmıştır. Formasyonun içerisinde farklı stratigrafik düzeylerde yer alan ve 30 m civa-rında kalınlık sunan rekristalize kireçtaşı ve mer-merler Mermer üyesi (Kim) olarak, 20 m’ye yakın kalınlık sunan metabazitler ise Diyabaz üyesi (Kid) olarak tanımlanmıştır. Metafiliş karakterli ve yer yer de bloklu metafiliş yapısından dolayı değişken kayatürü özellikleri gösteren birimin tip kesiti, Tür-koğlu ilçesinin 9 km güneybatısında bulunan Kü-çükimalı köyünün yakın doğusundaki İnce sırtında yeralır (Şekil 10, Gaziantep-N 37-b4; Başlangıç: y: 03 03 781- x: 41 36 274; Bitiş: y: 03 03 083 - x: 41 37 188). Formasyonun Kaledibi köyü doğusunda bulunan Eşekçi pınarı mevkiindeki metaçakıltaşı, metaçamurtaşı, metaşeyllerden oluşan yüzeyle-meleri ile Düziçi ilçesinin yakın doğusunda bulunan Dumanlı Yayla’daki bloklu metafilişten oluşan dü-zeyleri birim için başvuru kesiti niteliğindedir. İmalı formasyonu başlıca metaçakıltaşı, metakumtaşı, metaçamurtaşı, seyrek kalkşist, bloklu metafiliş ile




Mermer üyesi ve Diyabaz üyesi’nden oluşur. For-masyon tip kesit yerinde metaçakıltaşı, metakum-taşı, metaçamurtaşı ve bloklu metaçamurtaşlarını kapsar (kaya türü özellikleri için bakınız şekil 10). Formasyon Kaledibi köyünün doğusunda yeralan Eşekçi Pınarı mevkiinde metaçakıltaşı, metaça-murtaşı, metasilttaşı ve silisifiye olmuş kireçtaşları ile temsil edilir. 15-20 m kalınlık sunan metaçakıl-taşları yeşil, sarımsı kahve renkli, polijenik çakıl-lı, çamur çimentolu, uzamış çakıllıdır. Bu yönüyle birim çok düşük derecede metamorfizmaya maruz kalmıştır. Metaçamurtaşı ve metasilttaşları genel olarak kahve, kırmızı, yeşilimsi kahve, alacalı renk-li, oldukça kıvrımlı, ince-orta yapraklı, metakumtaşı ara katkılıdır. Üstte ise bordo, kahve, yeşil renkli oldukça kıvrımlı ve kırıklı metaçamurtaşı ara kat-kılı silisifiye olmuş mermer yer alır. Formasyonun, tip kesit yeri ile Düziçi ilçesinin 4 km kuzeydoğu-sundaki Dumanlı Yaylada bulunan bloklu düzeyleri

(genelde değişik tür ve yaştaki irili ufaklı uzamış bloklar) kuvarsşiste dönüşmüş ince-orta yapraklı kırıntılılar içerisinde yer alır (Şekil 10).

Mermer üyesi: İmalı formasyonunun metakı-rıntılıları arasında yer alır. Başlıca çörtlü, gri renkli ince-orta tabakalı rekristalize kireçtaşı ve beyaz renkli iri kristalli mermerlerden oluşur. 20-30 m ka-lınlık sunar. Diyabaz üyesi: İmalı formasyonunun metaçamurtaşı, metasilttaşı düzeylerinde mermer-leri sil ve dayk şeklinde kesen diyabazlar, İmalı formasyonu ile beraber kıvrımlanarak metamorfiz-ma geçirmiş ve şisti doku kazanmıştır. Diyabazlar, İmalı köyünün yakın kuzeyinde, Bahçe ilçesinin ya-kın kuzeybatısında Dutlu Mahallesi’nde (N 37-d1) dayk ve siller şeklinde görülür. Metabazitler koyu yeşil, haki yeşil, zeytin yeşili, sarımsı renkli olup ilksel dokuları büyük oranda korunmuştur. Mikros-kopta örneğin ana bileşenlerini plajiyoklaz ve pi-roksen mineralleri ile ikincil olarak gelişmiş epidot,

Şekil 10. İmalı formasyonuna ait Küçükimalı köyü-İnce sırtı kesiti.


klorit, aktinolit, stipnomelan ve lökoksen mineralleri bulunur. Ayrıca yer yer kayacın hamurunu fengit, klorit ve aktinolit mineralleri oluştururken, kayaçtaki epidot mineralleri diğer minerallere göre daha orta tane boyuna sahiptir. Piroksenlerden itibaren akti-nolit dönüşümleri gözlenen ve volkan camına da rastlanılan kayaç yeşilşist fasiyesi metamorfizma koşullarından etkilenmiştir. 5-50 m kalınlık sunar. İmalı formasyonu, inceleme alanında ilksel olarak çoğunlukla Jura-Kretase yaşlı Türkoğlu formasyo-nu ve Orta Triyas-Geç Kretase yaşlı Doluca for-masyonu üzerinde uyumsuz olarak yer alır. Yer yer bu birimler ile ilişkisi tektoniktir. İmalı köyü, Kaledibi köyü ve Bahçe ilçesinin yakın kuzeyinde Tekirova ofiyolitini, Akçalı köyünün kuzeyinde Bahçe napı-na ait olan İslahiye formasyonunu tektonik olarak üzerler. Düziçi ilçesinin kuzeyinde ise Bozkır bir-liğine ait kaya birimleri tarafından tektonik olarak üstlenir. Köklü köyü güneyinde Bozkır birliğine ait ofiyolitleri tektonik dilim olarak içine alır, Miyosen çökelleri tarafından da açısal uyumsuz olarak ör-tülür. Oldukça kıvrımlı ve tektonize olan birimin kalınlığı yerden yere değişir. Tip kesitinde 275 m, Köklü köyü güneyinde 250 m, Kaledibi köyü doğu-sunda Eşekçi pınarında 50 m kalınlık sunar. İmalı formasyonunda yaş verebilecek fosil bulgusu elde edilememiştir. Ancak formasyonun bloklu düzeyle-rindeki kireçtaşı bloklarında Koniasiyen-Santoni-yen yaşını veren Marginotruncana coronata (Bolli), Marginotruncana pseudolinneiana Pessagno, Di-carinella concovata (Brotzen), Dicarinella sp. gibi fosiller tespit edilmiştir. Birimin, Liyas-Geç Kretase yaşlı Türkoğlu formasyonu üzerine uyumsuzluk-la gelmesi, Geç Kretase yaşlı olduğu düşünülen metadiyabazlar tarafından kesilmesi de dikkate alındığında formasyon Kampaniyen-Maastrihti-yen yaşlı olmalıdır. İmalı formasyonunun litolojik özellikleri ve yer yer gözlenen çört ara seviyeleri ile birimin yamaç-havza arası değişen bir ortamda çö-keldiği söylenebilir. Blok ve çakıllardan oluşan bö-lüm ise tektonik aktivitenin oldukça yoğun olduğu sığ denizel ortamda çökelmiş olmalıdır. Amanos-lar’da önceki çalışmaların değindiği İspirler metao-fiyolik karmaşığı (Yılmaz vd., 1984) ile Metamorfik Koçali karmaşığının (Demirkol, 1988) sedimanter bölümleri; Binboğa Dağları’nda tanımlanan Kara-böğürtlen formasyonu (Bedi ve diğ, 2004, 2012; Beyazpirinç, 2005; Usta ve Özkan, 2013); Batı Toroslar’da Karaböğürtlen formasyonu (Philipson, 1915; Şenel, 1997 a,b,c,d); Çamova formasyonu (Graciansky, 1972); Orta Toroslar’da Çağşak for-masyonu (Türkünal, 1969), Alakaya formasyonu

(Erakman vd., 1982), Sofular formasyonu (Şenel vd., 1989, 1994) ile kısmen deneştirilebilir.

TEKİROVA OFİYOLİT NAPIİki aşamada meydana geldiği (Atan, 1969)

ifade edilen Amanos dağlarındaki ofiyolitik kaya-lar (Aslaner, 1973), Yılmaz vd. (1984) tarafından kuzey, orta ve güney Amanoslar olmak üzere üç bölümde incelenmiştir. Amanoslar’da nap ve klip-ler (Tekeli ve Erendil, 1986) halinde büyük alanları kaplayan Kızıldağ (Hatay) ofiyolitinin (Yalçın 1980 a; Tinkler vd., 1981; Selçuk, 1981; Delaloye ve Wagner, 1984; Demirkol, 1988; Boulton vd., 2006; Bağcı vd., 2005, 2008; Parlak vd. 2009; Dilek ve Thy, 2009), Tekirova ofiyolitleri ile benzerlikler arz ettiği Bağcı (2004) tarafından belirlenmiştir. Kızıl-dağ (Hatay) ofiyoliti için daha önceki çalışmalarda önerilen MORB tipi bir okyanusal kabuk oluşumu modelinin (Selçuk, 1981; Erendil, 1984; Pişkin vd., 1986; Dilek ve Thy, 1998; Dilek vd., 1999) aksine Bağcı (2004), Kızıldağ (Hatay) ofiyolitinin okyanus içi dalma-batma zonu üstünde (SSZ-tipi) oluştuğu-na işaret etmiş, aynı şekilde Tekirova (Antalya) ofi-yoliti için Juteau vd. (1977), Juteau ve Whitechurch (1980) tarafından kümülat ve tektonitlerde gelişen yapılardan faydalanarak MORB tipi bir kabuk olu-şum modelinin yerine de, Tekirova (Antalya) ofiyo-litinin (Woodcock ve Robertson, 1977) de okyanus içi dalma-batma zonu üstünde (SSZ) oluştuğunu ifade etmiştir. Toros kuşağı boyunca ofiyolitik ka-yaçlarda bütünlük sağlama ve adlamada karmaşa-nın kaldırılması adına “ofiyolitli karışık ve ofiyolit” kütlelerinden oluşan okyanus kabuğu ürünleri bu çalışmada yeniden tanımlanarak Tekirova ofiyolit napı (Şenel vd., 1992) adı ile adlandırılmıştır. Te-kirova ofiyolit napı, genel olarak Bahçe napı üze-rinde, bazen de Bahçe napı altında tektonik olarak bulunur. Bu yapısı itibariyle Bahçe napı, Tekirova ofiyoliti içinde tektonik dilim izlenimi vermektedir. Tekirova ofiyolit napı inceleme alanında, Akça-lı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ve Tekirova ofiyoliti ola-rak iki bölümde incelenmiştir. Batı Toroslar’da ta-nımlanan Kırkdirek formasyonu (Şenel vd., 1981) ile benzerlikler sunan Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ofiyolitli bir melanj olup, Bahçe napına ait bloklar ve değişik boyutta tektonik dilimleri kapsar (Şekil 11). Okyanusal kabuk kökenli Tekirova ofiyo-liti ise; tektonit peridotitler (harzburjit, dunit, lerzolit, verlit), ultramafik (katmanlı dunit, verlit, piroksenit, traktolit) ve mafik kümülat (katmanlı gabro, masif gabro) türü kayaçlardan oluşur (Şekil 12).




Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığıSerpantinit ve volkanit bir hamur içinde değişik

boyutta Halobialı kireçtaşı, şeyl, çört, çamurtaşı, bazik volkanit, gabro, diyabaz, muskovit kuvarsşist blokları ile Karbonifer yaşlı rekristalize kireçtaşı ve Jura-Kretase yaşlı neritik kireçtaşı blok ve dilimle-rinden oluşur. Birim adını Türkoğlu ilçesinin 8 km güneybatısında bulunan Akçalı köyü ile Nurdağı ilçesinin 30 km güneydoğusunda bulunan Bozkaya köyünden alır. Akçalı köyündeki serpantinit hamur içinde değişik boyut ve türdeki blok ve dilimler ile Bozkaya köyündeki Bahçe napına ait Kretase yaşlı kireçtaşı blokları ile çört, çamurtaşı, silttaşı, mikri-tik kireçtaşı blok ve dilimlerinin bulunduğu yüzey-lemelerinden dolayı birim Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı olarak tanımlanmıştır. Birimin tip kesiti Akçalı köyü ile Bozkaya köylerinde yer alır. Ser-pantinit bir hamur içinde Geç Devoniyen-Karboni-fer yaşlı rekristalize kireçtaşı ve muskovit kuvars şist blokları ile Triyas-Senomaniyen yaşlı pelajik kireçtaşı, çört-çamurtaşı ve denizaltı lav akıntıları, Jura-Kretase yaşlı neritik karbonatların değişik bo-yuttaki blok ve dilimlerini kapsar. Yer yer yaşı be-lirlenmeyen tabakalı çört, çörtlü kireçtaşı, kırmızı, pembe pelajik kireçtaşı gibi bloklar da içerir. Bun-ların dışında, birim içerisinde; Uludaz napı ve Ka-baktepe napına ait bloklar ile Tekirova ofiyolitine ait serpantinleşmiş harzburjit- dunit, gabro, diyabaz vb mafikler, yaygın parçalar halinde görülür (Şekil 11). Birim, Tekirova ofiyoliti (Şekil 11) ile Uludaz na-pının altında tektonik olarak yeralır. Oldukça ma-kaslanmış olan birim, zaman zaman Bahçe napına ait Kardere formasyonu ile İslâhiye formasyonunu tektonik olarak üzerler. Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı 25-300 m arasında değişen kalınlıklar su-nar. Birimin kesin yaşı tespit edilememiştir. Ancak içindeki kireçtaşı bloklarından; Malm-Neokamiyen (Geç Jura-Erken Kretase) ile Senomaniyen (Geç Kretase) yaşını veren fosiller tespit edilmiştir. İn-celeme alanı ve çevresinde birimin üzerine açısal uyumsuz olarak Geç Maastrihtiyen yaşlı Terbüzek ve Besni formasyonu gelir. Tüm bu verilere göre Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığının yerleşim yaşı Senomaniyen sonrası olmalıdır. Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı, Tekirova ofiyolitinin kıtasal kabuk üzerine yerleşimine bağlı olarak, bu napın ön cep-hesinde tektonik aktivitelerin yoğun olduğu bir or-tamda gelişmiştir. Birim, Doğu Toroslar’da, Koçali karmaşığının bir bölümü (Yalçın, 1980a; Yılmaz vd., 1984; Sungurlu, 1972-1974; Hall, 1976; Pe-rinçek, 1979; Şengör ve Yılmaz, 1981; Tekin vd., 2011; Uzunçimen vd., 2011), Adıyaman bölgesinde

Ofiyolitli karışık (Usta vd., 2014), Orta ve Batı To-roslar’da Kırkdirek formasyonu (Şenel vd., 1981, 1996; Şenel, 1997 e,f,h,ı,j,k) ile deneştirilebilir.

Tekirova ofiyolitiAmanoslar’daki ofiyolitik kayalar güney, orta

ve kuzey Amanoslar olmak üç bölümde incelenen (Yılmaz vd., 1984), ancak sonraki araştırıcıların Kızıldağ (Hatay) ofiyoliti (Dubertret, 1953; Çoğulu, 1975; Parrot, 1973; Çoğulu vd., 1976; Yalçın 1978; Delaloye vd., 1976, 1980; Tinkler vd., 1981; Tekeli ve Erendil, 1984; Pişkin vd., 1986; Selçuk, 1985; Dilek ve Thy, 1998; Bağcı, 2004, 2013) olarak tanımladığı tektonit, ultramafik ve mafik kümülat-lardan oluşan ofiyolitik kayaların, Tekirova ofiyoliti (Woodcock ve Robertson, 1977; Şenel vd., 1992) ile olan benzerliği Bağcı (2004) tarafından ortaya konmuştur. Dolayısıyla bu yazıda birim için “Teki-rova ofiyoliti” adlaması benimsenmiştir. Tekirova ofiyolitinin tip kesiti Batı Toroslar olarak verilir (Şe-nel vd., 1992). Birimin tektonit ve kümülatlardan oluşan bölümlerinin temiz yüzeylemeleri Nurdağı ilçesi, Kartalköy, Hamidiye ve Türkoğlu ilçesinin kuzeydoğusu ile güneydoğusunda görülebilir.

Tekirova ofiyoliti başlıca tektonit, mafik ve ult-ramafik kümülatlar, az oranda da levha dayk kar-maşığından oluşur. Bunlar piroksenit, aplit, granit aplit ve yer yer de plajiyogranitler tarafından kesilir (Şekil 12). Bölgedeki tektonitler genelde peridotit, harzburjit, dünit, lerzolit, serpantinitleşmiş ve meta-morfizma geçirmiş peridotit, harzburjit ve dunitler-den oluşur (Şekil 12 a, b). Tektonitler çoğun pirok-senit (Şekil 12 a) ve manyezit damarları ile kesilir. Oldukça fazla kromit cevherleşmesi gözlenir. Par-lak yeşil renkli, rodenjit dayklı (Şekil 12 c) serpan-tinitlerde, ağ dokusu (Şekil 12 d) gelişmiştir. Düşük dereceli metamorfizma koşullarından etkilenen serpantinitlerde plastik deformasyon neticesinde oluşan foliasyon ve lineasyon gibi yapısal özellikler de gözlenir. İnceleme alanında kümülat kayalar ge-nelde ultramafik ve mafik kümülatlarla temsil edilir. Ultramafik kümülatlar inceleme alanında çoğun ultrabazik bileşimli dunit, harzburjit, verlit, lerzo-lit ve piroksenitlerden oluşur. Yer yer aplit, granit aplit ve plajiyogranitler tarafından kesilir (Şekil 12 g, h). Birimin kümülat bölümünü oluşturan kayaç-lar, Bahçe ilçesinin kuzeyinde, Türkoğlu ilçesinin kuzeydoğusunda Miro Tepe’de, Nurdağı ilçesinin güneydoğusunda Hamidiye köyü çevresinde geniş yayılımlar sunar. Kümülatlar; ultramafik ve yer yer de mafik kümülatlardan oluşur. Mafik kümülatlar genelde tabakalı yapı ve masif yapı (Şekil 12 e, f)


Şekil 11. Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığına ait stratigrafi kesitleri.




ve magmatik bantlaşma sunarlar. Tekirova ofiyoli-ti, Uludaz napı tarafından tektonik olarak üzerlenir. Bahçe napı ile Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığını Geç Kretase sonu hareketlerle üzerleyen birim yer yer de Bahçe napının üzerinde tektonik olarak bulunur. Geç Maastrihtiyen-Kuvaterner aralığın-daki çökeller tarafından da açısal uyumsuz olarak örtülür. Birimin 1000 metreden daha fazla kalınlık sunduğu düşünülmektedir. İnceleme alanında Te-kirova ofiyolitini üzerleyen ilk transgresif çökeller Geç Maastrihtiyen yaşlı Terbüzek formasyonu ile Geç Maastrihtiyen-Paleosen yaşlı Germav formas-yonudur. Bu nedenle birimin bölgeye yerleşme yaşı Maastrihtiyen öncesi olmalıdır. Tekirova ofi-yoliti için daha önceki çalışmalarda MORB tipi bir okyanusal kabuk modelinin (Selçuk, 1981; Erendil, 1984, Pişkin vd., 1986; Dilek ve Thy, 1998; Dilek ve diğ, 1999), okyanus içi dalma-batma zonu üstünde (SSZ-tipi) yavaş yayılan sırt eksenlerinde oluştuğu

ifade edilmiştir (Bağcı, 2004. Birim; Amanoslar’da Kızıldağ (Hatay) ofiyoliti (Dubertret, 1953; Çoğulu, 1975; Parrot, 1973; Çoğulu vd., 1976; Delaloye vd., 1976, 1980; Tinkler vd., 1981; Tekeli ve Eren-dil, 1984; Pişkin vd., 1986; Selçuk, 1985; Dilek ve Thy, 1998; Bağcı, 2004), Batı Toroslar’da Tekirova ofiyoliti (Juteau, 1975, 1980; Robertson ve Wo-odcock, 1981; Reuber, 1982; Yılmaz vd., 1984; Şenel, 1997 e,f,g,ı,j; Bağcı vd., 2006; Yalçın vd., 2015) ile deneştirilebilir.

Kabaktepe napıBaşlıca çört, çamurtaşı, seyrek mikritik kireçtaşı

ardalanmasından oluşur. Nap konumlu olduğu dü-şünülen birim adı, Türkoğlu ilçesinin 10 km güney-batısında temiz yüzeylenimlerinin bulunduğu Kü-çükimalı köyü yakın güneyindeki Kabak Tepe’den alınmıştır. Küçükimalı köyünün yakın güneyindeki Kabak Tepe ile Tilkideliği mevkiinde (N 37-b4; y:

Şekil 12. Tekirova ofiyolitinin genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.


0301500-x: 4135385) formasyonun tekçe yüzeyle-mesi bulunur. İnceleme alanı dışında ise Sakçagöz ilçesinin 20 km güneydoğusunda Akbayır köyü-Ak-bayır Tepe’de (N 38-d4; başlangıç; y: 0323727-x: 4097720; bitiş; y: 0323488-x: 4097740) Akça-lı-Bozkaya ofiyolitli karışığı içinde tektonik dilim şeklinde izlenir. Kabaktepe napı tip kesit yerinde çamurtaşı ile başlar, üste doğru çört-çamurtaşı ar-dalanması ile sonlanır (Şekil 13a). Çalışma sahası dışında (N 38-d4; Akbayır köyü) bunlara mikritik kireçtaşı-marn ve yer yer tüfit düzeyleri eşlik eder (Şekil 13b). Kabaktepe napı, Tekirova ofiyoliti üze-rinde tektonik olarak, çalışma sahası dışında (N 38-d4; Akbayır köyü) Akçalı-Bozkaya ofiyolitli ka-rışığı içinde ise tektonik dilim şeklinde yeralır. Bi-rimin kalınlığı, tip kesit yerinde 50 metreden daha azdır. İnceleme alanı dışında (GD) Akbayır köyün-de birim için 70 m kalınlık ölçülmüştür. Çört-ça-murtaşı ardalanmasından oluşan birim içinde bol miktarda radyolarya bulunur. Formasyonun tip kesit yerinden alınan örneklerdeki; Mirifusus dia-nae s.l. (Karrer), Bernoullius rectispinus s.l. Kito, De Wever, Daneilan ve Cordey; Parvicingula sp., Olanda sp. radyolarya faunasına göre Geç Bato-niyen-Oksfordiyen; Mirifusus guadalupensis Pas-sagno, Olanda sp. radyolarya faunasına göre ise Geç Bajosiyen-Erken Titoniyen (Dogger-Malm) yaşı alınmıştır (det. Havva SOYCAN-MTA). Ge-nelde çört-çamurtaşından oluşan birim derin deniz

ortamında çökelmiştir. Kabaktepe napı, Amanos-lar’da tanımlanan Koçali karmaşığının çört-çamur-taşı-pelajik kireçtaşı düzeyleri (Yılmaz vd., 1984; Demirkol, 1988; Terlemez vd., 1992); Adıyaman dolaylarında tanımlanan Koçali karmaşığının Ko-nak formasyonu üst düzeyleri (Sungurlu, 1972; Perinçek, 1979; Tekin vd., 2011; Uzunçimen vd., 2011; Usta vd., 2014), Batı Toroslar’da tanımlanan Alakırçay napı (Şenel vd., 1996) ve Hocaköy istifi (Şenel vd., 1998) ile deneştirilebilir.

BAHÇE NAPIBahçe napı, Kambriyen-Geç Kretase zaman

aralığında çökelmiş epimetamorfik kökenli kırıntı-lı ve karbonatlı kayaları kapsar. Bahse konu olan kaya birimlerinin altında ofiyolit kütlesinin tektonik olarak yer alması, nedeniyle bu kaya topluluğu nap olarak tanımlanmıştır. Uludaz napı tarafından tek-tonik olarak üzerlenen birim adı, geniş yüzeyleme-lerinin bulunduğu Bahçe ilçesinden alınmıştır. İnce-leme alanında söz konusu geniş zaman aralığının, (Permiyen dışında) çökelmiş kaya birimlerinin tümü görülebilmektedir. Uludaz napı ile Silüriyen dışında stratigrafik ve litolojik benzerlikler sunar. Bahçe napının en belirgin özelliği Permiyen çökellerinin olmayışıdır. Bahçe napında; Silüriyen sonrası-Üst Devoniyen öncesi, Karbonifer sonrası-Erken Triyas öncesi ile Geç Koniasiyen öncesinde çökelmezlik söz konusudur. Bahçe napı; kuvarsitlerden oluşan

Şekil 13. Kabaktepe napına ait genelleştirilmiş stratigrafi kesitleri.




Şekil 14. Bahçe napının genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.


Erken Kambriyen yaşlı Zabuk formasyonu; dolo-mit, dolomitik kireçtaşı ve kireçtaşlarından oluşan Orta Kambriyen yaşlı Çaltepe formasyonu; yum-rulu görünüşlü kalkşist, metasilttaşı, metakumtaşı, metakiltaşı, metaşeyl, metaçamurtaşı ardalanma-sından oluşan Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen yaşlı Seydişehir formasyonu; kuvarsit, metakumta-şı, metasilttaşı ardalanmasından oluşan Orta-Geç Ordovisiyen yaşlı Kardere formasyonu; çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşından oluşan Silüriyen yaşlı De-deler formasyonu; şeyl, metakumtaşı, rekristalize kireçtaşı, kalkşist ve dolomitten oluşan Geç De-voniyen-Karbonifer yaşlı Hasanbeyli formasyonu; Amanos grubuna ait, Natica costata’lı kireçtaşı, marn, silttaşından oluşan Erken Triyas yaşlı Olu-cak formasyonu; kireçtaşı, dolomitten oluşan Or-ta-Geç Triyas yaşlı Nurdağı formasyonu; kireçtaşı, dolomitik kireçtaşından oluşan Jura-Kretase yaşlı İslâhiye formasyonu ve bunların örtüsü niteliğinde-ki kumtaşı, çakıllı kumtaşı, silttaşı, çamurtaşı, çört-lü mikritik kireçtaşından oluşan Beyoğlu formasyo-nu ile temsil edilir (Şekil 14).

Zabuk formasyonuBaşlıca beyaz, mor, pembe, yeşil renkli, orta-iyi

boylanmalı, şeyl ara katkılı kuvarsitlerden oluşur. İlk kez Schmidt (1964) tarafından adlandırılan bi-rim için bu çalışmada da aynı adlama benimsen-miştir. Formasyonun inceleme alanındaki tip kesiti, Bahçe ilçesine bağlı İndere köyü-Ada Tepe (N37 a3) yamaçlarında yer alır. Birim, genel olarak be-yaz, açık gri, sarımsı bej, mor, pembe, yeşil renkli, şeyl ara düzeyli kuvarsitlerden oluşur. Genel olarak orta-kaba taneli, yer yer mikalı, sert-çok sert, köşeli kırıklıdır. İki yönlü eklem sistemi gelişmiş olan ku-varsitler ince-orta-kalın-çok kalın tabakalı, tabla ve teknemsi çapraz tabakalı olup, yer yer bazik dayk-lar tarafından kesilmiştir. İnce kesit tanımlanmala-rında kuvarsitler, ince taneli olup, ana bileşenlerini kuvars, alkali feldispat, mikroklin, muskovit ve tali bileşen olarak sfen, zirkon, apatit mineralleri, opak mineraller ve kayaç parçası oluşturur. Özşekilsiz feldispatlar kısmen killeşmiştir. Kuvarslar yaklaşık eş boyutlu taneler şeklinde, kısmen köşeli ve bir kısmı dalgalı sönme gösterir. Çalışma sahasında birimin taban dokanağı gözlenmez. Üstte, Orta Kambriyen yaşlı Çaltepe formasyonu ile uyumlu-dur. Ada Tepe kuzeyinde, Tekirova ofiyoliti tara-fından tektonik olarak üzerlenir. Taban dokanağı inceleme alanında gözlenemeyen birimin gerçek kalınlığı saptanamamıştır. İnderesi köyü çevresin-de görünür kalınlığı yaklaşık 450-500 m kadardır.

Amanoslar’da bugüne kadar yapılan çalışmalarda, Zabuk formasyonunda herhangi bir fosile rastlana-mamıştır. Formasyonunun yaşı, üzerine uyumlu ve geçişli olarak gelen ve Kambriyen fosilleri kapsa-yan birimlerden yararlanmak suretiyle bazen Alt ve bazen de Orta Kambriyen olarak belirtilmiştir (Ketin, 1966; Atan, 1969). Bu çalışmada stratigra-fik konumu gözetilerek, birim için Erken Kambriyen yaşı uygulanmıştır. Tamamen kırıntılılardan oluşan birimin, sedimanter ve dokusal özellikleri, kırıntılı malzeme beslenmesinin devam ettiği sığ şelf çökel ortamını karakterize etmektedir. Formasyon içinde görülen çapraz tabakalar, kum kümelerinin göçünü, paralel laminalar ve şeylli seviyeler ise dingin su koşullarını gösterir (Önalan, 1986). Zabuk formas-yonu, Amanoslar’da ve Güneydoğu Anadolu’da tanımlanan Çardakyayla-Çalaktepe formasyonu (Ketin 1966), Eğrek formasyonu (Atan 1969; Aksay vd., 1988), Zabuk formasyonu (Yalçın, 1979, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Önalan, 1986; Yetiş vd., 1991; Demirkol, 1988) ve Sadan formasyonu (Dean vd., 1981), Doğu Toroslar’da; Emirgazi formasyonu (Özgül vd., 1973), Koçyazı kuvarsiti (Özgül ve Koz-lu, 2002), Zabuk formasyonu (Bedi ve Usta, 2006; Usta vd., 2013) ile benzerlikler sunar.

Çaltepe formasyonuBaşlıca dolomit ve dolomitik kireçtaşlarından

oluşan birim Dean ve Monod (1970) tarafından Çal-tepe formasyonu adı ile tanımlanmıştır. Amanos-lar’da Koruk formasyonu (Yalçın, 1979, 1980 a; Yıl-maz vd., 1984; Yetiş ve diğ, 1991; Yetiş, 1994) adı ile bilinen karbonatlar; bu çalışmada, tektono-stra-tigrafik özellikleri yanında litolojik özellikleri de dik-kate alınarak Toroslar’daki benzeri olan Çaltepe formasyonu adı ile adlandırılmıştır. Formasyonun, Bahçe ilçesi kuzeyindeki İndere köyünün batısı ile İn deresi güneyindeki (N37 a3) yüzeylemeleri bi-rim için tekçe tip lokalitelerdir. Çaltepe formasyonu, genel olarak gri, koyu gri, yer yer siyah ve kahve renkli, breşik yapılı dolomit, dolomitik kireçtaşı ve oolitik dolomitten oluşur. Tabanında koyu gri, kah-ve renkli 3-5 m kalınlıkta breşik yapılı dolomitler bulunur. Üste doğru kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı ve dolomite geçerek bu niteliğini yanal yönde devam ettirir. Yetiş (1994) tarafından çok fazlı dolomitleş-menin varlığının tespit edildiği karbonat düzeylerin-den derlenen örneklerin mikroskop tanımlamala-rında kayaçlar; kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı, dolo-mit, sparitik kireçtaşı ile mermer olarak adlanmıştır. Dolomitik kireçtaşı seviyelerinde karbonat, dolomit, demiroksit mineralleri, opak mineraller belirlenmiş-




tir. İkincil kılcal çatlakların bir kısmı karbonat, bir kısmı da demiroksit minerallerince doldurulmuştur. Çaltepe formasyonu; altındaki Zabuk formasyonu ve üzerindeki Seydişehir formasyonu ile uyumlu ve dereceli geçişlidir. Şekeroba beldesi yakın ku-zeybatısında İslâhiye formasyonu tarafında açısal uyumsuz olarak üzerlenir. İndere köyünde Bilalik fayı (Yetiş ve diğ, 1991), Tekirova ofiyoliti ile Çal-tepe formasyonunu yan yana getirmiştir. Bahçe-İn-dere dolayında yüzeyleyen birim 175 m kalınlık sunar. Çaltepe formasyonundan yaş verilebilecek fosil bulunamamıştır. Amanoslar’da önceki araştırı-cılar, benzer kayatürlerinde Orta Kambriyen yaşını veren bulgular elde etmişlerdir (Janetzko, 1972; Yalçın, 1979; Dean ve Krummenacher, 1961; Atan, 1969). Çaltepe formasyonunun stratigrafik konu-mu yanında bölgesel korelasyon da dikkate alına-rak birim için Orta Kambriyen yaşı uygulanmıştır. Formasyonda yer alan oolitli dolomit oluşum faz-larına (Yetiş, 1994) göre birim, düşük enerjili lagün ile çalkantılı bir ortamda çökelmiş olmalıdır. Taban-daki breşik düzeyler ise hareketli şelf ortamında çökelmiştir. Çaltepe formasyonu; Amanoslar’da tanımlanan Sadan dolomiti (Bryant, 1960), C for-masyonu (Dean ve Krummenacher, 1961), Dolomit formasyonu (Ketin, 1966), Karayüce kalkeri (Atan, 1969), Kayabaşı kireçtaşı (Janetzko, 1972), Kara-yüce dolomiti (Aksay vd., 1988), Koruk formasyonu (Yalçın, 1980 ab; Yılmaz vd., 1984; Önalan, 1986; Yetiş ve diğ, 1991; Bozkaya vd., 2009), Doğu To-roslar’da Değirmentaş kireçtaşı (Demirtaşlı, 1967; Özgül vd., 1973; Kozlu ve Özgül 2002), Çaltepe formasyonu (Bedi ve Usta, 2006; Usta vd., 2013), Orta Toroslar’da Çaltepe formasyonu (Dean ve Özgül, 1979), Çaltepe kireçtaşı (Şenel vd., 1996) ile deneştirilebilir.

Seydişehir formasyonuBaşlıca yumrulu görünümlü kireçtaşı, meta-

silttaşı, metakumtaşı, metaşeyl, metaçamurtaşı ardalanmasından oluşan birim, adını Seydişehir dolaylarından alır (Blumenthal, 1947, Dean ve Monod, 1970). Amanoslar’da; Tiyek formasyonu (Ketin, 1966), Sosink formasyonu (Yalçın, 1980; Yılmaz vd., 1984) ve Mekersin formasyonu (Atan, 1969) gibi değişik adlarla tanımlanmıştır. Birimin Kızlaç köyündeki yüzeylemeleri Lahner (1972) ta-rafından Kızlaç formasyonu adıyla, Bahçe ilçesin-deki yüzeylemeleri ise Yalçın (1979, 1980 ab) ta-rafından Silüriyen yaşlı Bahçe formasyonu olarak tanımlanmıştır. Ancak, Demircan ve Usta (2012); Bahçe formasyonu (Yalçın 1979) olarak tanımla-

nan kırıntılılardan Erken Ordovisiyen yaşını veren izfosiller belirlemişlerdir. Bu çalışmayla, ortadaki karmaşanın kaldırılması ve formasyon birlikteliği-nin sağlanması adına, Erken Ordovisiyen yaşı elde edilen bu kırıntılılar, Orta Toroslar’daki benzeri olan Seydişehir formasyonu adı ile tanımlanmıştır. Biri-min yumrulu kireçtaşlarından oluşan alt bölümünü bazı çalışmacılar, Orta Kambriyen yaşlı kabul et-miş (Yılmaz vd., 1984; Yetiş vd., 1991), bazı araş-tırmacılar ise İnderesi formasyonu (Önalan, 1986) olarak ayırtlamışlardır. Orta Toroslar’da, Seydişe-hir ilçesinin batısında tip kesiti bulunan birim, ince-leme alanında İn deresi vadisi güney yamaçlarında (N37-a3) ve daha doğuda Karapınar Mahallesi gü-ney yamaçlarında görülebilir. Formasyonun, Fev-zipaşa ilçesinin kuzeyi (N37-d3) ile İslâhiye ilçesi batısındaki, Kabaklar Mahallesi’ndeki (N37-d4) yü-zeylemeleri birim için başvuru kesiti niteliğindedir. Seydişehir formasyonu başlıca yumrulu görünüm-lü kireçtaşı, metasilttaşı, metaçamurtaşı, metaşeyl, metakumtaşı ardalanmasından oluşur. Birim altta pembe, yeşil, sarımsı renkli, silttaşı ara katkılı, ince-orta tabakalı, 25 m kalınlık sunan yumrulu görünümlü kireçtaşları ile başlar. Üste doğru me-tasilttaşı-metakumtaşı-metaşeyl ardalanmasına geçer. Metaşeyl-metasilttaşları; yeşil, kahve, gri, mavimsi renkli, laminalı, çapraz tabakalı, akıntı kı-rışıklı, ince levhamsı dilingen, kıymıksı ayrışmalı, oldukça tektonize, kıvrımcıklı ve kaba yapraklıdır. Kısmen metamorfizmadan etkilenmiş olan birim, şisti yapılı, yer yer kuvars damarlı ve mika pullu-dur. Tabaka yüzeylerinde sıkça iz fosiller, dalga riplları, çapraz tabakalanma ve paralel laminalan-ma gözlenir. Canlı izleri; daha çok tabakalanmaya paralel, bazen dik tüpsü yuvalar, beslenme izleri ile sürünme izlerinden meydana gelmiştir. Genellikle ara tabakalar halinde gözlenen metakumtaşları ise kahve renkli, mika pullu, yer yer demirli (limonit), ince-orta-kalın düzgün tabakalıdır. Kumtaşı taba-kalarında paralel ve çapraz laminalanma gözlenir. Seydişehir formasyonu, diyabaz dayk ve silleri tarafından sıkça kesilmiştir. Formasyondan derle-nen örneklerin mikroskop incelemelerinde birimin düşük dereceli metamorfizmadan etkilendiği be-lirlenmiştir. Yapılan determinasyonlarda kayaçlar çoğunlukla metaşeyl, metasilttaşı, kuvarsit ve be-nekli arduvazdan oluşmuştur. Kuvarslar öz şekil-siz olup, köşeli orta yuvarlaktır. Hafif bir yönlenme gözlenmektedir. Kayaç genelinde boylanma orta-i-yi, bazı seviyelerde ince kum boyutuna doğru tane büyümesi izlenmektedir. Kuvarsitler granoblastik dokulu, mezokristalin kuvars minerallerinden oluş-


maktadır. Taneler arasında yer yer biyotit ve serizit pulcukları mevcuttur. Seydişehir formasyonu; altta Çaltepe formasyonu, üstte de Kardere formasyonu ile uyumlu ve geçişlidir. Bahçe ilçesinde Kardere formasyonu üzerinde devrik olarak yer alır. Ama-nos grubu tarafından açısal uyumsuz olarak örtü-lürken, zaman zaman da Amanos grubuna ait Olu-cak formasyonunu tektonik olarak üzerler. Bahçe ilçesinde ise Tekirova ofiyoliti tarafından tektonik olarak üzerlenir. Bahçe ilçesinin kuzeyinde İnde-re köyünde 300 m’den fazla kalınlık ölçülmüştür. Formasyonun tabanında yer alan yumrulu görü-nümlü kireçtaşlarında bolca trilobit izi gözlenmiş ancak tanımlanamamıştır. Amanoslar’da benzer kayaçlardan oluşan Mekersin formasyonun en alt seviyelerinden Atan (1969) tarafından Pardailhania cf. barthauxi Mansuy ve Paradoxides sp. fosilleri bulunmuş ve birim için Orta Kambriyen yaşı uy-gulanmıştır. Demircan ve Usta (2012), Seydişehir formasyonunda Geç Kambriyen-Erken Ordovi-siyen (Tremadosiyen-Arenigiyen) yaşını veren; Arthrophycus isp., ?Circulichnis isp, Cruziana isp. , Cruziana furcifera, Cruziana imbricata, Cruziana rugosa. Cruziana goldfussi, Deadulus isp.. Didy-maulichnus isp., Diplocraterion isp., Monocrateri-on isp., Monomorphichnus isp., Teichichnus isp., Skolithos isp., Palaeophycus isp., Pianoiites isp. Rusophycus isp. Protovirgularia isp., Trichophycus isp. gibi izfosiller ile Erken Ordovisiyen (Tremodo-siyen-Floiyen) yaşını veren Cruziana furcifera. C. goldfussi, C. rugosa,ve ? C. imbricata gibi iz fosil-ler belirlemişlerdir. Bu veriler ışığında formasyonun yaşı Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen olarak kabul edilmiştir. Seydişehir formasyonunun litolo-jik özelliklerine ve bu kaya türlerindeki sedimanter yapılar ile izfosil topluluklarına göre birim dalga ve fırtınaların etkin olduğu sığ şelf ortamında çökelmiş olmalıdır. Seydişehir formasyonu; Amanoslar’da Tiyek formasyonu (Ketin, 1966; Önalan, 1986), So-sink formasyonu (Krummenacher ve Dean, 1961; Atan, 1969; Aslaner, 1973; Yalçın, 1979; Dean vd., 1981; Yetiş vd., 1991), Mekersin formasyonu (Atan, 1969), Toroslar’da Seydişehir formasyonu (Dean ve Monod 1970; Bedi ve Usta, 2006; Usta vd., 2013), Ovacık formasyonu (Demirtaşlı, 1984), Armutludere formasyonu (Özgül vd., 1973; Özgül ve Kozlu, 2002) ile deneştirilebilir.

Kardere formasyonuBaşlıca, metakumtaşı, metaşeyl ve kuvarsit ar-

dalanmasından oluşan birim, Amanoslar’da Yalçın (1979) tarafından Kardere formasyonu olarak ad-

landırılmıştır. Bu çalışmada da Kardere formasyo-nu adı benimsenmiştir. Tip Kesit: Birimin tip kesit yeri, Bahçe ilçesinin kuzeyindeki Kar Deresi’dir. Birimin, İslâhiye ilçesinin batısında Kabaklar köyü ile Hasanbeyli ilçesinin güneybatısında Karayiğit köyleri arasındaki (N37d4) dağlık alanda bulunan yüzeylemeleri birim için başvuru kesiti niteliğinde-dir. Formasyon, burada dağ sırasının doğrultusuna uyumlu olarak gelişen antiklinalin çekirdeğinden çıkar. Formasyon, genel olarak metaşeyl ara kat-kılı metakumtaşlarından oluşur. Metakumtaşı dü-zeyleri gri, açık pembe, kahve, mor renkli, mikalı (muskovit), demirli (limonit), ince-orta-kalın tabaka-lıdır. Mikalar daha çok tabaka yüzeylerinde, taba-kalanmaya paralel, ince bant şeklinde gelişmiştir. Metaşeyller çoğu yerde metakumtaşları içinde ara tabakalar halinde izlenir. Bazen 5-10 m kalınlığın-da ara seviyeler halinde de gözlenebilir. Metakum-taşı ve metaşeyllerin tabaka yüzeylerinde sıkça canlı izleri, çapraz tabakalar, dalga ripılları, paralel laminalar gözlenir. Yer yer diyabaz daykları kapsar. Canlı izleri; daha çok annelid türü organizmaların tabakalanmaya paralel, bazen dik açtıkları tüpsü yuvalar, beslenme izleri ile Trilobit türü organizma-ların sürünme izleridir (Yalçın, 1979). Formasyon-dan derlenen örneklerin mikroskop tanımlamala-rında düşük dereceli metamorfizmadan etkilendiği belirlenmiştir. Yapılan determinasyonlarda kumtaşı seviyeleri genellikle metakumtaşı, bazen demirli metakumtaşı, şeyl seviyeleri ise serizit muskovit kuvarsşist, serizit kuvarsşist olarak adlanmıştır. Metakumtaşlarının ana bileşenini, ince taneli, öz-şekilsiz, birbirleriyle kenetlenmiş monokristalin ku-varslar oluşturur. Muskovitler tekdüze bir şekilde, ince seviyeler halinde zenginleşmiş haldedir. Öz-şekilsiz feldispat minerallerine ve kayaç parçaları-na daha az rastlanılırken, tali bileşen olarak zirkon, sfen ve turmalin mineralleri ile özşekilsiz, çok ince taneli opak mineraller de gözlenir. Kuvarsitler ise tamamen kuvars minerallerinden, çok az feldis-pattan ve tali bileşen olarak turmalin, rutil, zirkon ve opak minerallerden oluşmaktadır. Kuvarslar eş tane boyutlu olup birbirleriyle yer yer mozaik doku oluşturmaktadır. Altta Seydişehir formasyonu ile uyumlu ve geçişli olan birim üstte Dedeler for-masyonu ile uyumludur. Bu ilişki Arıcaklı köyü ile Dedeler köyü-Çatalaluç Tepe’de devriktir. Hasan-beyli formasyonu ile Amanos grubu kayaları birimi açısal uyumsuz olarak, Akçalı köyü kuzeyinde ise, Tekirova ofiyoliti tarafından tektonik olarak üzerle-nir. Olucak köyünde, Olucak formasyonu üzerinde tektoniktir. Birim 750 m’den fazla kalınlık sunar.




Kaman köyünde 650 m kalınlık ölçülmüştür. For-masyonun tabaka yüzeylerinde sıkça canlı izleri (izfosil) gözlenir. Bunlar daha çok organizmaların tabakalanmaya paralel, bazen dik açtıkları tüpsü yuvalar, beslenme izleri ile sürünme izleridir. Kar-dere formasyonun Erken Ordovisiyen yaşlı olduğu (Frech, 1916; Lahner, 1972; Yalçın, 1979) ifade edilir. Bölgede daha önce yapılan çalışmalarda birimlerin sınırlarının karıştırılması ihtimali kuvvetli ihtimaldir ki, formasyonun gerçek yaşı ortaya konu-lamamıştır. Kardere formasyonu genel olarak ku-varsitlerden oluşur ve tanımlanabilecek bir izfosil kapsamaz. Dolayısıyla çalışmacıların tanımlama-ları çoğun Seydişehir veya Sosink formasyonuna ait olmalıdır. Birimin altında uyumlu olarak yer alan Seydişehir formasyonunda tanımlanabilen ve Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen yaşını veren izfosil-ler bulunmuştur (Demircan ve Usta, 2012). Stra-tigrafik olarak Geç Kambriyen-Erken Ordovisiyen yaşlı Seydişehir formasyonu üzerine uyumlu ve geçişli gelen Kardere formasyonu daha genç olma-lıdır. Bu nedenle birim için bu çalışmada Orta-Geç Ordovisiyen yaşı uygulanmıştır. Kardere formas-yonunun litolojik özellikleri göz önüne alındığında, birimin sığ denizel ortamda çökeldiği söylenebilir. Kardere formasyonu; Amanoslar’da tanımlanan Ayran serisi, Aşağı Kardere ve Bahçe serisi (Ish-mahwi, 1962, 1972), Bahçe formasyonu (Lahner, 1972; Önalan, 1986), Bezelik kuvarsiti ve Cruziana tabakaları (Janetzko, 1972), Kardere formasyonu (Yalçın, 1979, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Yetiş vd., 1991; Demirkol, 1988), Mardin’de tanımlanan Be-dinan formasyonu (Kellog, 1960) ile deneştirilebilir.

Dedeler formasyonuBaşlıca çakıltaşı, kumtaşı, çamurtaşı, silttaşı,

kiltaşı, şeyl ardalanmasından oluşan birim, Yalçın (1979) tarafından tanımlanmış ve Nurdağı ilçesinin 7 km kuzeyinde Dedeler köyündeki temiz yüzeyle-melerinden dolayı Dedeler formasyonu olarak ad-landırılmıştır. Yazar, Akçadağ grubunda Silüriyen yaşlı Dedeler formasyonu ve Bahçe formasyonunu ayırtlarken, Önalan (1986) ise Bahçe formasyonu adı ile Ordovisiyen yaşlı kırıntılıları tanımlamıştır. Formasyon adlamasındaki karmaşanın ortadan kaldırılması adına Dedeler köyünde yüzeyleyen kı-rıntılılar yeniden tanımlanarak Silüriyen yaşlı kabul edilmiş ve yine aynı adla adlandırılmıştır. Formas-yonun tip kesiti, Dedeler köyünde yeralır. Birimin Aşağı Arıcaklı köyü ile Gökçedağ’ın (N 37-d1) ku-zeyindeki yüzeylemeleri başvuru kesiti niteliğinde görülebilir. Çoğunlukla çakıltaşı, kumtaşı, kuvarsit,

silttaşı, çamurtaşı ve şeyl ardalanmasından oluşur. Yer yer bazalt daykları kapsar. Dedeler formasyo-nu, Gökçedağ kesitinde kuvars kumtaşı-çamurta-şı-silttaşı-çakıltaşı ardalanmasından oluşur. Kum-taşları, açık yeşil, gri renkli, ince-orta tabakalı, çapraz tabakalanmalı, ince-orta taneli olup, serizit bileşiminde bir bağlayıcı ile tutturulmuştur. Çamur-taşları çoğun kırmızı, bordo, kahve renkli, kıymık-sı ayrışmalı, mika pulcuklu, ince-orta tabakalan-malıdır. Silttaşı-kiltaşı ise genel olarak sarımsı gri renkli, ince laminalıdır. Mikroskop incelemelerinde kayacı oluşturan bileşenlerin belirgin bir yönde di-zildiği ve uzadığı gözlenmiştir. Çakıltaşları, çoğun boz renkli, ortaç boylanmalı, kum çimentoludur. Dedeler köyü kesitinde ise, birim çamurtaşı-kum-taşı-çakıltaşı ardalanmasından oluşur. Formasyon içerisinde bolca büyük ve küçük ölçekte çapraz tabakalar, laminalar, ripıllar, taban yapıları gözle-nir. Ayrıca lamprofir türü damarlar kapsar. Birim, Dedeler köyü batısında Kardere formasyonu üze-rine uyumlu olarak gelir. Yer yer bu ilişki devriktir. Yeşilyurt köyü kuzeyinde Hasanbeyli formasyonu tarafından ise uyumsuz olarak üzerlenir. Birim için Dedeler köyünde 550 metreden fazla, Gökçedağ kesitinde ise 120 m kalınlık ölçülmüştür. İnceleme alanında, Dedeler formasyonuna yaş verebilecek herhangi bir fosile rastlanmamıştır. Doğu Toros-lar’da benzer kaya türleri Erken Silüriyen yaşlı Halityaylası formasyonu (Demirtaşlı, 1967) olarak tanımlanmıştır. Yalçın (1979), birim için Erken Si-lüriyen yaşını tespit etmiştir. Stratigrafik konumu itibariyle Dedeler formasyonu Silüriyen yaşlı ol-malıdır. Formasyonun litolojik özellikleri, kırmı-zımsı-bordomsu rengi, içinde gelişen sedimanter yapıları, istiflenme şekli göz önüne alındığında birimin menderesli nehir ortamında çökeldiği söy-lenebilir. Amanoslar’da tanımlanan Dedeler for-masyonu (Yalçın, 1979, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; Önalan, 1986; Demirkol, 1988), Doğu Toroslar’da Halityaylası formasyonu (Demirtaşlı, 1967; Özgül vd., 1973; Metin vd., 1982; Metin, 1983/84; Ayhan, 1988; Usta vd., 2004; 2013; Bedi ve Usta, 2006), Orta Toroslar’da Eğripınar formasyonu (Demirtaşlı, 1984) ile deneştirilebilir.

Hasanbeyli formasyonuHasanbeyli formasyonu, metaşeyl, metakum-

taşı, kalkşist, metasilttaşı, kuvarsit, seyrek dolomit ve rekristalize kireçtaşlarından oluşur. Formas-yon adı ilk kez Krummenacher ve Periam (1958) tarafından verilmiş, Lahner (1972) tarafından da benimsenmiş, Yalçın (1979) tarafından ise alt sı-


nırı değiştirilerek yeniden tanımlanmıştır. Ancak Hasanbeyli formasyonunun altında yer alan Kırtaş kuvarsit üyesi (Lahner, 1972; Yalçın, 1979), coğ-rafik konum itibariyle adlamaya uygun görülmekle beraber, litolojik özellikleri ve stratigrafik konumu bakımından Devoniyen’den daha genç olmalıdır. Bu nedenle formasyon, alt sınırı değiştirilerek ye-niden tanımlanmıştır. Formasyonun tip kesiti, Ha-sanbeyli ilçesinin doğusunda Dutlupınar Mahallesi ile Uğurlu Dere’de yer alır. Hasanbeyli formasyo-nunun, Gökçedağ yakın kuzeyi ile Yeşilyurt köyün-deki yüzeylemeleri başvuru kesiti niteliğindedir. Formasyon başlıca, metaşeyl, metakumtaşı, kalk-şist, metasilttaşı, kuvarsit, rekristalize kireçtaşı ve dolomitlerle temsil edilir. Bol brakyopod, krinoid, mercan, fenestella, spirifer gibi makrofosiller kap-sayan rekristalize kireçtaşları, metaşeyl-metakum-taşları ile ardalanır. Metakumtaşları, çoğun silt-kil ve karbonat çimento ile tutturulmuş, serizit ve mika pullu, ince-orta tabakalanmalı, yoğun demir solüs-yonludur. Kalkşistler, sarımsı gri, kahve renkli, bol krinoidli ve alglidir. Rekristalize kireçtaşı ve dolo-mitler; gri, siyahımsı gri, kül renkli, kalın tabakalı, iri kristalli, bol krinoidli olup, mercek ve bantlar şek-linde yer alır. Bazik kayaç dayk ve silleri kapsar. Altta, Dedeler formasyonu üzerine uyumsuz olarak gelen birim, üstte ise Amanos grubuna ait Nurdağı ve İslâhiye formasyonu tarafından uyumsuz olarak örtülür. Bahçe ilçesi yakın güneyinde Savranlı kö-yünde Tekirova ofiyolitini ise tektonik olarak üzer-ler. Hasanbeyli formasyonunun kıvrımlı yapısı ve yer yer taban kesiminin tektonik olması nedeniyle gerçek kalınlığı belirlenememiştir. Yeşilyurt köyün-de 50-75 m, Gökçedağ bölgesinde 90 m, Uğurlu Dere’de ise 400 m civarında kalınlık sunar. Ha-sanbeyli formasyonunda bol miktarda brakyopod, mercan, spirifer, fenestella, krinoid, lamelli kavkısı ve alg bulunur. Metamorfizma, fosilleri tanımlana-maz hale getirmiştir. İnceleme alanından derlenen örneklerden, Geç Devoniyen yaşını veren Cyrtos-pirifer sp. ve Geç Silüriyen-Geç Devoniyen aralı-ğını veren Strophodonta sp. fosili tespit edilmiştir (det. Gonca NALCIOĞLU-MTA). Her ne kadar Geç Silüriyen-Geç Devoniyen aralığı verilmiş olsa da formasyonun fasiyes özellikleri, alınan örneklerin birbirine çok yakın olması nedeniyle Geç Silüriyen yaşı birimin taban yaşı için kabul edilebilir değildir. Hasanbeyli formasyonunun üst düzeylerinde bol miktarda gözlenen fenestellalar ise birimin Erken Karbonifer yaşlı olabileceğine işaret eder. Tüm bu veriler ışığında birim Geç Devoniyen-Karbonifer yaşlı olmalıdır. Hasanbeyli formasyonu, sığ-yamaç

ortam ürünü kırıntılı ve pelitik kökenli kayaçların yeşilşist fasiyesinde metamorfizması ile oluşmuş-tur. Amanoslar’da tanımlanan Hasanbeyli formas-yonu (Krummenacher ve Periam, 1958; Lahner, 1972; Yalçın, 1979, 1980 a; Yılmaz vd., 1984; De-mirkol, 1988), Masat formasyonu (Bryant, 1960), Fevzipaşa formasyonu (Ketin ve Akarsu, 1965), Doğu Toroslar’da Yoncayolu formasyonu (Beyaz-pirinç, 2005; Bedi vd., 2009, 2012; Usta ve Özkan, 2013) ile deneştirilebilir.

AMANOS GRUBUAmanos grubu, başlıca karbonatlı ve kırıntılılar-

dan oluşur. İnceleme alanındaki yüzeylemelerinde, alt kesiminde kuvarsit ara katkılı, Natica costata’lı kireçtaşı, marn, çamurtaşı, silttaşı ve dolomitleri; orta kesiminde kireçtaşı, dolomit ve dolomitik ki-reçtaşı düzeyleri, en üst bölümde ise çakıllı kum-taşı, çamurtaşı, çörtlü mikritik kireçtaşı düzeyleri-ni kapsar. Grubun karbonatların egemen olduğu bölümleri Yalçın (1979) tarafından Amanos grubu adıyla adlandırılmıştır. Amanos grubu kayaları sürekli bir çökelimin ürünü olduklarından (Yalçın, 1979) bu çalışmayla elde edilen veriler ışığında çökelimin özellikle Orta Triyas-Geç Kretase (en az Senomaniyen) dönemine kadar devamlı olduğu söylenebilir. Erken Orta Triyas (Aniziyen) dönemi ile Erken-Orta Jura dönemine ait fosil bulgusuna rastlanamamış olması, bölgenin oldukça kıvrımlı ve ekaylı yapısından kaynaklıdır. Ayrıntılı paleo-ntolojik kesitler neticesinde eksik olan bölümlerin varlığı da tespit edilebileceği öngörülmektedir. Her nekadar Amanos grubu kayalarının yaşı Schwan (1971) tarafından Permiyen’e, Lahner (1972) tara-fından Üst Karbonifer’e, Yalçın (1979) tarafından Permo-Karbonifer’e kadar inebileceği söylense de, grubun en erken yaşının bu çalışmada Erken Tri-yas olduğu belirlenmiştir. Amanos grubu bu araş-tırmada, Erken Triyas yaşlı Olucak formasyonu, Orta-Geç Triyas yaşlı Nurdağı formasyonu ve Ju-ra-Kretase yaşlı İslâhiye formasyonu olmak üzere üç formasyona ayırtlanmış (Şekil 15) ve haritalan-mıştır.

Geç Kretase yaşlı Beyoğlu formasyonu da Amanos grubunun örtüsü niteliğinde olup, bu ça-lışmada ilk kez tanımlanmıştır.

Olucak formasyonuAmanos grubunun en alt bölümünü oluşturan

Olucak formasyonu başlıca, Natica costata’lı ki-reçtaşı, marn, çamurtaşı ve dolomitten oluşur, alt düzeylerinde yer yer kuvarsit kapsar. Formasyon




adı, Nurdağı ilçesinin batısında, incelemeye elve-rişli yüzeylemelerinin yer aldığı Olucak köyünden alınmıştır. Önemli ölçüde falyanmış ve kıvrımlan-mış olan bölgede birimin hemen tüm seviyelerini kapsayan düzeyleri en iyi Olucak köyü yakın güne-yinde (N 37-d2; y:0295120-x: 4116507) görülebilir. Türkbahçe köyünün 2,5 km batısı ile Kuşçumus-tafa köyündeki yüzeylemeleri birim için başvuru kesiti niteliğindedir. Birim genel olarak kireçtaşı, marn, çamurtaşı ardalanmasından oluşur. Olu-cak formasyonu tip kesit yerinde Natica costatalı (cüce gastropod) kireçtaşları ile başlar, üste doğ-ru çamurtaşı-kireçtaşı-marn ardalanmasına geçer. Kireçtaşları, ince-orta tabakalı olup, bol lamelli kav-kısı ve gastropod kapsar. Formasyon üstte kırmızı, pembe renkli, ince tabakalanmalı, gastropod, la-melli kavkılı, vermeküler kireçtaşı (vermes izli)-ça-murtaşı-marn ardalanması ile sonlanır. Vermeküler kireçtaşı (vermes izli) formasyon için belirgin bir

özellik sunar. Vermeküler kireçtaşı düzeyleri bazen siyah benekli karbonatlar halinde, bazı alanlarda breşik dokulu, bazı alanlarda yumrulu görünümlü-dür. Olucak formasyonu, Hasanbeyli ilçesi doğusu ile Kuşçumustafa köyü kuzeyinde Hasanbeyli for-masyonu üzerine; Olucak köyü yakın doğusunda Kardere formasyonu üzerine, Bahçe ilçesinde ise Seydişehir formasyonu üzerine açısal uyumsuz olarak gelir. Amanos grubuna ait birimler kendi içinde önemli ölçüde kıvrımlanmış ve ekaylanmış-tır. Bu nedenle formasyonların ilksel ilişkileri büyük oranda bozulmuştur. Ancak Nurdağı formasyonu ile olan dokanağı uyumlu olmalıdır. Olucak köyün-de Kardere formasyonu tarafından tektonik olarak üstlenir. Oldukça kıvrımlı olan birimin gerçek ka-lınlığı ölçülememiş olup, tip kesit yerinde 175 m olarak ölçülmüştür. Formasyonun kireçtaşı, marn düzeylerinde bol miktarda makro fosil kavkı parça-ları ve izleri görülür. Bu düzeylerden alınan örnek-

Şekil 15. Amanos Grubunun genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.


lerde Glomospira spp., Natica costata, Textularid foraminifer, lamelli kavkısı, gastropod ve solucan izi (vermes) görülür. Fosil tanımlamasını yapan E. Ekmekçi (MTA) tarafından; örneklerin yaş verecek indeks foraminifer içermemesine karşın biyofasi-yes özellikleri de dikkate alınarak bu topluluk için Erken Triyas yaşı önerilmiş, Olucak formasyonu ile çökel ilişkili olan Orta-Geç Triyas yaşlı Nurdağı for-masyonunun yaşı da göz önünde tutularak birime Erken Triyas yaşı uygulanmıştır. Formasyon, lito-lojik özelliklerine ve solucan izlerine (vermes) göre sığ denizel ortamda çökelmiştir. Olucak formasyo-nu; Amanoslar’da tanımlanan Amanos grubunun alt düzeyleri (Yalçın, 1979, 1980 a; Yılmaz vd., 1984), Doğu Toroslar’da tanımlanan Katarası for-masyonu (Demirtaşlı, 1967; Özgül vd., 1973; Me-tin vd., 1982; 1986; Metin, 1983/84; Ayhan, 1988; Şenel vd., 2002; Özgül ve Kozlu, 2002; Usta vd., 2004, 2013; Bedi ve Usta, 2006), Batı Toroslar’da Kesmeköprü formasyonu (Şenel vd., 1981), Akın-cıbeli formasyonu (Şenel vd., 1992, 1996, 1998) ile deneştirilebilir.

Nurdağı formasyonuAmanos grubunun orta bölümünü oluşturan

Nurdağı formasyonu, alttan üste doğru; dolomit, kireçtaşı ve dolomitik kireçtaşı düzeylerini kapsar. Yer yer çok ince çamurtaşı ara düzeylidir. Formas-yon adı, birimin yüzeylemelerinin bulunduğu Nur-dağı ilçesinden alınmıştır. Formasyonun tip kesiti, Nurdağı-Bahçe karayolu üzerinde Olucak köyüne kadar olan bölümde görülebilir. Birimin Gökçedağ, Fevzipaşa, Hanağzı, Koçcağız ve Yeşilyurt köyleri arasında geniş alanda görülmeye değer yüzeyle-meleri mevcuttur. Büyük bölümüyle karbonatlardan oluşan formasyon; özellikle kıvrımlı ve kırıklı yapı-sıyla dikkati çeker. Birimin alt düzeylerinde gri, kül renkli, mikritik dokulu, oldukça kıvrımlı ve kırıklı, ince-orta tabakalanmalı, kıt Megalodont, Halobia, Daonella ve bol fosil kavkılı, çamurtaşı ara katkılı kireçtaşı ve dolomitler bulunur. Üstte ise gri, kirli beyaz renkli, oldukça kırıklı, şeker dokulu, ince-or-ta-kalın tabakalı, bol gastropod ve fosil kavkılı ki-reçtaşı-dolomitik kireçtaşı ardalanması yer alır. Di-yabaz dayklarını kapsar. Nurdağı formasyonu, Ha-sanbeyli ilçesi batısında, Bahçe ilçesinde, Hanağzı köyü kuzeybatısında Olucak formasyonu üzerine uyumlu gelir. Karayiğit köyü güneyinde ise İslâhiye formasyonu ile uyumludur. Hasanbeyli formasyo-nu, Kardere formasyonu ve Seydişehir formasyonu üzerine açısal uyumsuz olarak gelir. Nurdağı ilçesi ile Hasanbeyli ilçesi güneyinde ise Tekirova ofiyo-

litini tektonik olarak üzerlemiştir. İslâhiye ilçesinin batısında ise Tekirova ofiyoliti tarafından tektonik olarak üzerlenir. Formasyon oldukça kıvrımlı ve kı-rıklı yapı sunar. Bu nedenle birimin gerçek kalınlığı tespit edilememiş olup, 475 m civarında kalınlık sunduğu tahmin edilmektedir. Formasyonun kar-bonatlarında bol miktarda Daonella, Echinoidea, gastropoda, Halobia, lamellibranş kavkı kesitleri, pelajik pelesipoda gibi fosillerle beraber, değişik düzeylerinden alınan örneklerde S. Şener (MTA) tarafından; Ladiniyen-Karniyen yaşını veren; Au-lotortus gaschei (Koehn-Zaninetti & Brönnimann), Lamelliconus multispirus (Oberhauser), Lamellico-nus procerus (Liebus), Aulotortus sp., Trocholina sp., Frondicularia sp. gibi fosiller tespit edilmiş ve birim için Ladiniyen-Karniyen (Orta-Geç Triyas) yaşı uygulanmıştır. Büyük çoğunlukla karbonatlar-dan oluşan birim, sığ denizel ortamda çökelmiş ol-malıdır. Ancak Nurdağı grubunun ayırtlanamayan bölümlerinde sıkça görülen kırmızı renkli çamur-taşları, ortamın zaman zaman karasallaştığının bir işaretidir. Nurdağı formasyonu, Amanoslar’da ta-nımlanan Amanos grubu (Yalçın, 1979, 1980 a; Yıl-maz vd., 1984), Küreci dolomiti (Atan, 1969; Aksay vd., 1988), Doğu Toroslar’da Keçilidağ formasyonu (Özgül ve Kozlu, 2002), Batı Toroslar’da Tahtalıdağ napının Kavzandağı istifindeki Günlük formasyonu (Şenel vd., 1992, 1996, 1998) ile deneştirilebilir.

İslâhiye formasyonuAmanos grubunun üst bölümünü oluşturan İs-

lâhiye formasyonu; kireçtaşı, dolomit ve dolomitik kireçtaşlarından oluşur. Formasyon adı inceleme-ye elverişli yüzeylemelerinin bulunduğu İslâhiye ilçesinden alınmıştır. İslâhiye ilçesinin yakın gü-neybatısında Değirmencik köyünden kuzeybatı-ya uzanan vadi boyunca birimin tip yüzeylemesi mevcuttur. İslâhiye formasyonu oldukça kırıklı yapı sunması nedeniyle alttan üste tüm seviyelerini bir kesitte görmek imkânsızdır. Akçalı ve Bozkaya köyü ile Şekeroba beldesinde birimin görülmeye değer yüzeylemeleri mevcuttur. Formasyon, başlı-ca kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı ve çört bantlı kireç-taşından oluşur. Altta, gri renkli, orta-kalın tabakalı, bol fosilli, oolitik kireçtaşı ve gri, kül renkli, orta-ka-lın tabakalı petrol kokulu, çört yumrulu dolomitik kireçtaşı ile masif kireçtaşları yer alır. Üstte ise gri, açık gri renkli, mikritik dokulu, oldukça kıvrımlı ve kırıklı, ince-orta tabakalanmalı, dolomitik kireçtaşı ara düzeyli, çört bantlı kireçtaşları ile sonlanır. Ba-zik kayaç sokulumları kapsar. İslâhiye formasyonu altta Nurdağı formasyonu ile uyumludur. Beyoğlu




formasyonu ile olan dokanağı faylıdır. Ancak bu iki birim arasındaki ilksel ilişkinin uyumsuz olduğu düşünülmektedir. Tekirova ofiyoliti ve İmalı formas-yonu tarafından tektonik olarak üzerlenir. Harita genel morfolojisine bakıldığında İslâhiye formas-yonu, yer yer Tekirova ofiyoliti arasında tektonik dilim izlenimi vermektedir. Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ile de tektonik ilişkilidir. Pliyo-Kuvaterner çökelleri tarafından ise açısal uyumsuz olarak ör-tülür. İnceleme alanında bir bütün olarak görüleme-yen birim 600 m civarında kalınlık sunar. Bozkaya köyünde ölçülmüş kalınlık 125 m, İslahiye-Değir-mencik köyünde 250 m civarındadır. İslâhiye for-masyonundan derlenen örneklerde tanımlanan; Mesoendothyra cf. Izjumania, Evertycyclammina sp., fosillerine göre Oksfordiyen-Kimmericiyen (Geç Jura); Pseudocyclammina liassica Hottinger, Everticyclammina sp. Nautiloculina sp. fosillerine göre Malm-Neokomiyen (Geç Jura-Erken Kre-tase); Debarina cf. hahounerensis Fourcade-Ra-oult&Vila, Textularia sp., Hedbergella sp., Orbi-tolina spp. fosillerine göre Barremiyen-Apsiyen (Erken Kretase); Cuneolina sp., Nezzazata sp., Orbitolina sp., Quinqueloculina sp. fosillerine Ap-siyen-Senomaniyen (Erken-Geç Kretase) yaşı tespit edilmiştir (Fosil tanımlamaları E. Ekmekçi, S. Şener ve B. Coşkun Tunaboylu (MTA) tarafından yapılmıştır). Bu çalışmada, İslâhiye formasyonun-da fosil bulgularıyla tespit edilemeyen Erken-Orta Jura karbonatlarının varlığı, Yalçın (1979)’un ifade ettiği gibi tarafımızdan da kabul görmüştür. Tüm bu verilere dayanarak formasyona Jura-Geç Kre-tase yaşı uygulanmıştır. İslâhiye formasyonu sığ denizel karbonat platformunda çökelmiştir. İslâhiye formasyonu, Amanoslar’da tanımlanan Küreci kal-keri ve Karadağ kalkeri (Atan, 1969), Kurudere for-masyonu (Lahner, 1972), Genç Komprehensif seri, Akçadağ serisi (Janetzko, 1972), Amanos grubu-nun üst düzeyleri (Yalçın, 1979); Mesozoyik karbo-nat istifinin Değirmencik kesiti (Yılmaz vd., 1984); Doğu Toroslar’da Köroğlutepesi formasyonu (Öz-gül ve Kozlu, 2002), Demirkazık formasyonu (Ye-tiş, 1978), Batı Toroslar’da Tahtalıdağ napının Kav-zandağı formasyonu (Şenel vd., 1992, 1996, 1998) ile benzerlikler sunar.

Beyoğlu formasyonuBeyoğlu formasyonu, alttan üste doğru çakıl-

lı-bloklu çamurtaşı, kumtaşı, mikritik kireçtaşı, çört, şeyl düzeylerini kapsar. Beyoğlu beldesinde temiz yüzeylemeleri bulunan istif, Beyoğlu formasyonu adıyla ilk kez bu çalışmada adlandırılmıştır. Be-

yoğlu formasyonunun tip kesiti, Beyoğlu beldesi-nin kuzey yamacında (N 37-b4; Kesit Başlangıç: Y: 0304172-X: 4130577; Kesit Bitiş: Y: 0304189-X: 4130626) yer alır. Genellikle filiş görünümünde olan birimde çamurtaşı, şeyl, kumtaşı, çakıltaşı ardalanması ile yer yer mikritik kireçtaşı, çört se-viyeleri bulunur. Tip kesit yerinde, birimin görünür tabanında ofiyolit çakıllı, bloklu kumtaşı-çamurtaşı seviyeleri yer alır. Formasyon üste doğru çamurta-şı-mikritik kireçtaşı-kumtaşı ardalanmasına geçer. Kanal dolgusu kapsayan bu bölümde radyolarya-lı kireçtaşı düzeyleri dikkati çeker. Formasyon en üstte ise dolomitize olmuş mikritik kireçtaşı ara düzeyli çamurtaşı-kumtaşı-şeyl ardalanması ile sonlanır. İslahıye formasyonu ile çökel ilişkili oldu-ğu düşünülmektedir. Bu ilişki tektonizma nedeniyle görülememiştir. Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığını tektonik olarak üzerler. Beyoğlu formasyonu tip ke-sit yerinde 70 m kalınlık sunar. Formasyon, karbo-nat arakatkılı kırıntılılardan oluşur ve fosil kapsamı açısından oldukça fakirdir. Ancak birimin radyolar-yalı mikritik kireçtaşı ara düzeylerinden derlenen örnekte; Praeconocaryomma universa Pessagno, Praeconocaryomma californiaensis Pessagno gibi radyolaryalar saptanmıştır. Bu radyolaryalara göre birim Geç Koniasiyen-Daniyen yaşlıdır (Radyo-larya tanımlamaları Havva Soycan (MTA) tarafın-dan yapılmıştır). Birimin içinde yer yer bloklu ça-murtaşı-kumtaşı düzeylerinin gözlenmesi, çökelim sırasında bindirmelerin, gravite kaymalarının etkin olduğunu gösterir. Çörtlü mikritik kireçtaşı, çamur-taşı düzeyleri ise tektonik hareketlerin etkin oldu-ğu, derin deniz ortamında çökelmiş olmalıdır. Ama-noslar’da ilk kez tanımlanan birim, Orta Toroslar’da Keçili detritikleri (Juteau, 1975), Keçili formasyonu (Şenel vd., 1980/81) ile deneştirilebilir.

BOZKIR BİRLİĞİTriyas-Geç Kretase aralığında çökelmiş kıta ya-

macı ve okyanus tipi kayalardan, şelf tipi kayala-ra kadar değişen farklı fasiyes ve ortamları temsil eden istiflerle, asidik tüf, bazik ve ultrabazik ka-yaları ve serpantinitleri kapsayan topluluk, Özgül (1976) tarafından “Bozkır Birliği” adıyla adlandırıl-mıştır. Geniş anlamda bir karışık (melanj) niteliği taşıyan bu birlik kendi içinde çoğu düzenli istiflen-me gösteren çok sayıda tektonik dilimlerden olu-şur. İnceleme alanı kuzeybatısında yüzeyleyen ve önceki çalışmalarda Andırın kireçtaşı (Ayaşlıoğlu, 1970; Perinçek ve Kozlu, 1984 a, b; Pehlivan vd., 1991; Yılmaz, A. vd., 1993) ve Andırın karmaşığı (Metin vd., 1986) adıyla tanımlanan kaya türleri bu


çalışmada, Gülbahar napı, Domuzdağ napı ve Su-maklı karışığı olmak üzere üçe ayrılarak Bozkır Bir-liği kapsamında incelenmiştir. Lütesiyen-Erken Mi-yosen yaşlı Bulgurkaya formasyonu (Kozlu, 1987) ve Miyosen çökelleri tarafından açısal uyumsuz ör-tülür. Uludaz napı üzerinde tektonik olarak yer alır.

Sumaklı Karışığıİnceleme alanı kuzeybatısında yüzeyleyen

Sumaklı karışığı, serpantin ve volkanitten oluşan hamur içerisinde; Geyikdağı birliği, Gülbahar napı, Domuzdağ napı ve Bodrum napına (=Malatya me-tamorfitleri) ait değişik yaş ve türdeki kaya birim-lerini, blok ve dilim olarak kapsar. Önceki incele-

melerde Andırın karmaşığı (Metin vd., 1986) ola-rak adlandırılan benzer kayalar, Doğu Toroslar’da; Dağlıca karışığı (Yılmaz, A. vd., 1993, 1997; Bedi vd., 2009, 2012) adıyla tanımlanmıştır. Birim adı, Düziçi ilçesinin 15 km kuzeyinde bulunan Sumaklı köyünden alınmıştır. Sumaklı karmaşığı genel ola-rak serpantinize olmuş harzburjit, dunit, bazaltik bileşimli volkanitlerden oluşur. Kendi içinde önemli ölçüde dilimlenmiş olan birim, Gülbahar ve Domuz-dağ napı tarafından tektonik olarak üzerlenir. Bul-gurkaya formasyonu (Kozlu, 1987) ve Miyosen çö-kelleri tarafından da açısal uyumsuz olarak örtülür.

Şekil 16. Beyoğlu formasyonuna ait genelleştirilmiş stratigrafi kesiti.




Gülbahar napıİnceleme alanında Andırın karmaşığı (Metin

vd., 1986) olarak bilinen, genelde havza, yamaç ve sığ platform ortam ürünü kayaçlar bu çalışmada Gülbahar napı (Bedi vd., 2009) adıyla tanımlan-mıştır. Gülbahar napı, birbirleriyle zaman zaman yanal ve düşey yönde geçişler sunan, Orta-Geç Triyas-Geç Kretase aralığında çökelmiş, daha çok denizaltı volkanizmasından türemiş bazik bileşimli lav akıntıları ve tüf ara seviyeleri içeren Halobia’lı kireçtaşı, çörtlü kireçtaşı, killi kireçtaşı, çört-çamur-taşı ardalanması ile Jura-Kretase yaşlı kireçtaşı, çörtlü kireçtaşı, çamurtaşı, oolitik kireçtaşı, Geç Albiyen-Kampaniyen yaşlı pelajik kireçtaşı, çört ve çörtlü kireçtaşlarından oluşur. Sumaklı karışığı-nı tektonik olarak üzerler, Munzur napı tarafından tektonik olarak üstlenir. Bulgurkaya formasyonu (Kozlu, 1987) ve Miyosen çökelleri tarafından açı-sal uyumsuz olarak örtülür.

Domuzdağ napıBaşlıca Megaladont’lu kireçtaşı, oolitik kireç-

taşı, dolomit, dolomitik kireçtaşı, rudistli kireçtaş-larından oluşan ve Ayaşlıoğlu (1970) tarafından Andırın kireçtaşı olarak tanımlanan birim, Doğu Toroslar’da Bedi vd. (2004, 2005) tarafından Do-muzdağ napı olarak adlandırılmıştır. Birim başlıca, Megalodont’lu ve algli kireçtaşı, sparitik kireçtaşı, oolitik-pelletik kireçtaşı ve rudistli kireçtaşından oluşur. Kendi içinde oldukça ekaylanmış ve dilim-lenmiş olan Domuzdağ napı, Sumaklı karışığı ile Gülbahar napını tektonik olarak üzerler. Bulgurka-ya formasyonu (Kozlu, 1987) ile Miyosen çökelleri tarafından açısal uyumsuz olarak örtülür.

ÖRTÜ KAYALARIBölgede Geç Maastrihtiyen-Kuvaterner yaşlı bi-

rimler, örtü kayaları niteliğindedir. Bahse konu olan örtü kayaları daha önce Yılmaz vd. (1984, 1988), Önalan (1985/86) Terlemez vd., (1992), Kozlu, (1997) tarafından ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu çalışma ile bölgedeki örtü kayaları; İslâhiye-Sak-çagöz-Türkoğlu havzası, Bahçe-Düziçi-Yenicekale havzası ve Pliyo-Kuvaterner çökelleri olmak üzere üç bölüme ayrılarak haritalanmış ve tanımlanmış-tır. Bölgenin örtü kayaları başka bir makale konusu edileceğinden detaylandırılmamıştır.

BÖLGENİN TOROS KUŞAĞI İLE KORELASYONUNUN ÖZETİOrta-Kuzey Amanoslar’da yer alan inceleme

alanında, birbiriyle tektonik ilişkili, farklı tekto-

no-stratigrafik birlik niteliğinde olan kaya birimleri bulunur. Geç Kretase sonlarında (Geç Kampani-yen-Maastrihtiyen) yapısal konumlarını kazanan, Geç Miyosen sonrası yatay hareketlerin de etkisin-de kalan bu allokton kütleler, Tekirova ofiyolit napı, Bahçe napı, Uludaz napı, Bozkır birliği ve Sumaklı karışığı olarak ayırtlanmıştır. Bölgede birçoğu ilk kez bu çalışma ile nap konumlu tanımlanan kaya birimleri birçok yönüyle Toros birlik sisteminde (Özgül, 1976) kendine yer bulur. Kambriyen-Geç Kretase aralığında çökelmiş kırıntılı ve karbonatlı kayalardan oluşan Bahçe napı, stratigrafik ve lito-lojik olarak Antalya birliğine ait Tahtalıdağ napı (Şe-nel vd., 1998) ile benzerlikler sunar. Geç Kretase sonrası Bahçe napını üzerleyen okyanus kabuğu ürünü olan kayalar ile değişik tür ve yaşta blok ve dilimlerini kapsayan ofiyolitli karışık niteliğindeki kayalar bu çalışmada Tekirova ofiyolit napı olarak tanımlanmıştır. Yapısal konumu ve kapsadığı kaya topluluğu itibariyle Antalya naplarının en üstünde yer alan Tekirova ofiyolit napı ile benzerdir. İnce-leme alanında Tekirova ofiyolit napı kapsamında değerlendirilen ofiyolitli karışık niteliğindeki bö-lümü (Akçalı-Bozkaya ofiyolitli karışığı) Toros ku-şağında tanımlanan Kırkdirek formasyonu (Şenel vd., 1980/81) ile benzerlik sunar. Bahçe napı ile Tekirova ofiyolitini Geç Kretase sonrası yatay ha-reketler neticesinde üzerleyen Uludaz napı, İnfra-kambriyen-Geç Kretase aralığında çökelmiş düşük dereceli metamorfik kayalarla temsil edilir. Uludaz napı ise stratigrafik konumu ve litolojik özelliklerine göre Alanya naplarıyla benzerlikler sunar. Uludaz napının Geç Devoniyen-Geç Kretase aralığını kap-sayan kayaları, inceleme alanı kuzeyinde tanımla-nan Bodrum napı (Bedi vd., 2009) ile benzerlikler arz eder. Bodrum napının Erken Paleozoyik bö-lümlerinin olmaması dikkate alındığında Uludaz napı daha çok Alanya naplarıyla korale edilebilir. Paleozoyik temeliyle beraber kesintisiz bir istif su-nan Uludaz napının, Bodrum napı ile benzerliği göz önüne alınırsa inceleme alanının kuzeyinde tanımlanan Bodrum napı yeniden değerlendirilip tanımlanmalıdır. Yapısal konumu itibariyle Uludaz napını tektonik olarak üzerleyen Sumaklı karışığını oluşturan bloklarda, Uludaz napı, Tekirova ofiyolit ve Bozkır birliğine ait parçaların bulunması Sumak-lı karışının oluşumu sırasında bölgede bahsi edilen kütlerin varlığını gösteren delillerden biridir. Bozkır birliğine ait kaya türleri genel olarak Geç Kretase sonrası veya Daniyen sonrasında Aladağ birliği ile Geyikdağı birliğini aşarak Uludaz napı ile Sumaklı karışığını üzerlemiş olmalıdır.


SONUÇLARİnceleme alanı; stratigrafi, kayatürü ve yapısal

özellikleri bakımından farklı ortam koşullarını yan-sıtan allokton konumlu kaya birimlerini kapsar. Bu allokton kaya birimlerinin başlıcaları Toroslar’da daha önce tanımlanmış olan Sumaklı karışığı, Gül-bahar napı ve Domuzdağ napı ile ilk kez bu araş-tırmada nap konumlu olarak tanımlanan Uludaz napı, Bahçe napı ve Tekirova ofiyolit napı (Akça-lı-Bozkaya ofiyolitli karışığı ve Tekirova ofiyoliti)’dır.

Bozkır birliği (Özgül, 1976)’ne ait Gülbahar na-pının altında tektonik olarak yüzeyleyen metamor-fik karbonat ve kırıntılılardan oluşan istif Uludaz napı olarak adlandırılmıştır. Önceki araştırıcılar tarafından Arap otoktonu kayalarıyla eş tutulmuş ve haritalanmış olan Uludaz napına ait metamorfit-lerin, İnfrakambriyen-Geç Kretase yaşta kırıntılı ve karbonatlı kayalar ve bunların üzerine çökel ilişkili gelen metafiliş karakterli Geç Kretase yaşlı İmalı formasyonundan oluştuğu belirlenmiştir.

Bahçe napı, Kambriyen-Geç Kretase aralığını temsil eden çok düşük dereceli kırıntılı ve karbo-natlı kayalar ve bunlarla çökel ilişkili olduğu düşü-nülen yine filiş karakterli Geç Kretase yaşlı Beyoğ-lu formasyonunu kapsar. Uludaz napı ve Tekirova ofiyoliti tarafından tektonik olarak üzerlendiği, yer yer de Tekirova ofiyolitini tektonik olarak üzerlediği belirlenmiştir. Önceki çalışmalarda taban yaşının Karbonifer’e kadar inebileceği ifade edilen Ama-nos grubu (Schwan, 1971; Lahner, 1972; Yalçın, 1979)’nun taban yaşının Erken Triyas olduğu be-lirlenerek üç formasyona ayrılarak, Amanos grubu yeniden tanımlanarak haritalanmıştır.

Amanos dağlarında yüzeyleyen ve çok farklı adlarla tanımlanan ofiyolit kökenli kayalar bu ça-lışmada ilk kez Tekirova ofiyolit napı (Şenel vd., 1992) kapsamında tanımlanmış ve Akçalı-Bozka-ya ofiyolitli karışığı ile Tekirova ofiyoliti olarak ikiye ayrılarak haritalanmıştır. Tekirova ofiyolit napının, Bahçe napını yer yer tektonik olarak üzerlediği belirlenmiştir. Bölgesel jeoloji özellikleri de dikkate alınarak Bahçe napının Tekirova ofiyolit napı içinde tektonik bir dilim olabileceği sonucuna varılmıştır.

Naplaşmanın Geç Kretase sonunda tamamlan-dığı, ancak Lütesiyen ve Geç Miyosen yatay ha-reketlerinin de varlığı arazi gözlemleriyle belirlen-miştir. Buna en iyi örnek, inceleme alanı kuzeyba-tısında, Andırın ilçesi yakın güneyinde, Domuzdağ napının Erken-Orta Miyosen çökellerini tektonik olarak üzerlemesi verilebilir.

İnceleme alanında kabaca KKD-GGB eksen gidişli irili ufaklı kıvrımlar saptanmıştır. Dolayısıyla

bölgedeki sıkışmanın yönü de kabaca KKB-GGD yönlü olmalıdır.

KATKI BELİRTMEBu araştırma MTA Genel Müdürlüğü Jeolo-

ji Etütleri Dairesi Başkanlığınca hazırlanan proje kapsamında, Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğünün de destekleriyle yürütülmüştür. Bölgenin tanıtılma-sında Prof. Dr. Cengiz YETİŞ’in katkıları olmuş-tur. Paleozoyik yaşlı örneklerin tanımlamaları, Dr. Cengiz OKUYUCU, Dr. Gonca NALCIOĞLU, B. Özdeyiş ÖZTÜRK, Aysel Hande ESATOĞLU, Me-sozoyik tanımlamaları, Dr. Erkan EKMEKÇİ, Sibel ŞENER, Dr. Burcu COŞKUN TUNABOYLU, Seno-zoyik tanımlamaları, Dr. Birkan ALAN, Dr. Fatma GEDİK, Radyolaryalar; Havva SOYACAN, İzfosil tanımlamaları, Doç. Dr. Huriye Demircan tarafın-dan yapılmıştır. Petrografik tanımlamalar, Dr. Se-mih GÜRSU ve Esra ESİRTGEN tarafından yapıl-mıştır. Arazide ofiyolitli kayaçların tanıtılmasında Doç. Dr. Ender SARIFAKIOĞLU katkı koymuştur. Bu yazıyı, içerik, şekil ve TPJD Dergisi yayım ku-rallarına uygunluk açısından titizlikle inceleyerek düzeltmeleri yapan Prof. Dr. Kadir DİRİK’e (Hacet-tepe Üniv.) teşekkür ederiz.

DEĞİNİLEN BELGELERAçıkbaş, D. ve Baştuğ, C., 1975, V. Bölge Ca-

cas-Hani yöresi kuzey sahalarının jeoloji raporu ve petrol olanakları: TPAO Arama Grubu, Rapor No: 917, 45 s. (yayımlanma-mış).

Açıkbaş, D., 1978, Çukurca-Köprülü-Yığınlı (Hak-kari ili) alanının jeolojisi ve hidrokarbon ola-nakları (İÜFF Tatbiki Jeoloji Kürsüsü, jeoloji yüksek mühendisliği diploma çalışması): TPAO Arama Grubu, Rapor No: 2303. 67 s. (yayımlanmamış).

Aksay, A., Tekeli, O., Ürgün, B.M. ve Işık, A., 1988, Amanoslar’ın Paleozoyik Birimleri ve Me-sozoyik Platform Karbonat İstifleri, MTA Rap. No: 8312 (yayımlanmamış).

Altınlı, İ. E., 1978; Amanos Dağları ve Anadolu’nun Levha Tektoniği ile İlişkileri, Türkiye 4. Pet-rol Kongresi Bildiriler ve açık Oturum, (Ed. Göksenin Eseller), 51-62.

Aslaner, 1973, İskenderun-Kırıkhan bölgesindeki ofiyolitlerin jeolojisi ve petrolojisi: MTA ya-yını. No: 150, 78 s.

Atan, R. O., 1969, Eğribucak-Karacaören (Has-sa)-Ceyhanlı-Dazevleri (Kırıkhan) arasın-daki Amanos dağlarının jeolojisi: MTA ya-




yını No: 139, 85 s.Ayaşlıoğlu, Y., 1970, Berke projesi-Berke barajı,

TPAŞ Mühendislik Jeoloji planlama Rapo-ru: DSİ Arşivi (yayımlanmamış).

Ayhan, A., 1988, 1/100 000 Ölçekli Açınsama Ni-telikli Türkiye Jeoloji Haritaları, Kozan J 21 Paftası, MTA Yayını, Ankara.

Bağcı, U., 2004, Kızıldağ (Hatay) ve Tekirova (An-talya) Ofiyolitlerinin Jeokimyası ve Petro-lojisi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi, 255 s. Adana.

Bağcı, U., Parlak, O. & Höck, V., 2005. Whole rock and mineral chemistry of cumulates from the Kızıldağ (Hatay) ophiolite (Turkey): clu-es for multiple magma generation during crustal accretion in the southern Neotet-hyan ocean. Mineralogical Magazine 69, 39–62.

Bağcı, U., Parlak, O. & Höck, V., 2006. Geoche-mical character and tectonic environment of ultramafic to mafic cumulates from the Tekirova (Antalya) ophiolite (southern Tur-key). Geological Journal 41, 193–219.

Bağcı, U., Parlak, O. & Höck, V., 2008. Geoche-mistry and tectonic environment of diver-se magma generations forming the crus-tal units of the Kızıldağ (Hatay) ophiolite southern Turkey. Turkish Journal of Earth Sciences 17, 43–71.

Bağcı, U., 2013, The geochemistry and petrology of the ophiolitic rocks from the Kahraman-maraş region, southern Turkey, Turkish J Earth Sci., 22: 536-562.

Baydar, O., 1989, Berit-Kandil Dağları (Kahraman-maraş) ve civarının jeolojisi: İ.Ü. Fen Bilim-leri Enst., Doktora Tezi, İstanbul, 248 s.

Bedi, Y. ve Öztürk, E.M., 2001, Alanya-Köprülü (Antalya) Dolayının Jeolojisi (Alanya 028 c1, d1, d2 ve d3 paftaları): MTA Rapor No: 10488 (yayımlanmamış).

Bedi, Y., Şenel, M., Usta, D., Özkan, M. K. ve Be-yazpirinç, M., 2004, Binboğa Dağları’nın Jeolojik Özellikleri ve Batı-Orta Toros-lar’daki Benzer Birimler ile Deneştirilmesi, 57. Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri, 271-272.

Bedi, Y., Usta, D., Özkan, M.K., Beyazpirinç, M., Yıldız, H. ve Yusufoğlu, H., 2005, Doğu Toroslar’da (Göksun-Sarız-Elbistan) Allok-ton İstiflerin Tektono-Stratigrafik Özellikleri: 58.Türkiye Jeoloji Kurultayı Bildiri Özleri, 262-263, Ankara.

Bedi, Y. ve Usta, D., 2006, Tufanbeyli-Feke-Kozan Dolayının Paleozoyik Stratigrafisi (Doğu Toroslar), Türkiye Stratigrafi Komitesi 6. Çalıştayı. Toros Kuşağı ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi Prekambriyen-Paleozoyik Kaya Birimlerinin Litostratigrafi Adlamala-rı., Özler Kitabı, 22-23, Ankara.

Bedi, Y., Usta, D. ve Öztürk, E.M., 2006, Alan-ya-Gündoğmuş-Anamur (Antalya-Mersin) Arasındaki Bölgenin Paleozoyik Stratigrafi-si (Orta Toroslar): Türkiye Stratigrafi Komi-tesi 6. Çalıştayı. Toros Kuşağı ve Güney-doğu Anadolu bölgesi Prekambriyen-Pa-leozoyik Kaya Birimlerinin Litostratigrafi Adlamaları, Özler Kitabı 14-16, Ankara.

Bedi, Y., Yusufoğlu, H., Özkan, M.K., Beyazpirinç, M., Usta, D., Baran, C., 2009, Malatya-El-bistan Dolayının tektono-Stratigrafik Özel-likleri: MTA Derleme Rapor No. 11150, 388 s. (yayımlanmamış).

Bedi, Y., Yusufoğlu, H., Usta, D. ve Okuyucu, C., 2012, The Presence of the Aladağ and Yahyalı Nappes in the Eastern Taurides (Afşin-Malatya) and their Tectonostratig-raphic Characteristics. Paleozoic of Nort-hern Gondwana and Its Petroleum Potenti-al A Field Workshop, 24-27, Kayseri.

Berneulli, D., Graciansky, P.C., Monod, O., 1974, The extension of the Lycian nappes (SW Turkey) into the southeastern Aegean Is-lands: Eclog. Geol. Helv., 67/1, 39-90.

Beyazpirinç, M., 2005, Keypez-Nişanıt-Domuzde-re-Kitiz (Afşin-Kahramanmaraş) Dolayının Jeolojisi: Yüksek Lisans Tezi, Ç.Ü. Fen Bi-limleri Enst., 79 s. Adana.

Blumenthal, M., 1947, Geologie der Taurusketten in Hinterland von Seydişehir und Beyşehir. MTA Yayınları Seri D 5, 134 s.

Boulton, S. J, Robertson, A. H. F. ve Ünlügenç, U. C., 2006. Tectonic and sedimentary evolu-tion of the Cenezoic Hatay Graben, sout-hern Turkey: a two-phase model for graben formation. Special Publications, vol. 260. Geological Society, London, 613–634.

Bozkaya, Ö., Yalçın, H. ve Kozlu, H., 2009, Ama-nos Bölgesi Paleozoyik Kayaçlarının Mine-ralojisi, Yerbilimleri, 30/1, 11-44.

Brown, T. E., 1959, Stratigraphic report of the Has-sa area, Petroleum District VII ,Southeast Turkey (American Overseas Petroleum (AMOSEAS) Report): TPAO Arama Grubu, Rapor No: 312, 25 s.


Bryant, G. F., 1960, Stratigraphic report of the Amanos Mountains area, Southeast Tur-key: American Overseas Petroleum (AMO-SEAS) Limited, Rapor No: 906 (yayımlan-mamış).

Çoğulu, H. E., 1975. Hatay Ultramafitlerinin Jeolo-jisi ve Petrolojisi. Proje TBAG-62 (Tübitak), Turkey, 90p.

Çoğulu, H.E., Delaloye, M, Vuagnat, M, ve Wag-ner, J. J., 1976. Some Geochemical, Ge-ochronological And Pctrophsical Data On The Ophiolhic Massif The Kızıl Dağ Ha-tay-Turkey, Compte Rendu Des Seances de la Societe de Physique et D’historic Na-turelle de Geneve, NS, 10, 2-3, 141-150.

Dean, W. T. ve Krummenacher, R., 1961, Cambri-an trilobites from the Amanos mountains, Turkey: Paleontology, 4/1, 71-81.

Dean, W. T. ve Monod, O., 1970, The Lower Pale-ozoic stratigraphy and faunas of the Taurus mountains near Beyşehir, Turkey: I. Stra-tigraphy (London)., Ibid., 19, 411-426.

Dean, W.T ve Özgül, N., 1979, Orta Toroslar’da Çal-tepe formasyonun Bağbaşı (Hadim-Konya) yöresindeki yüzeylemesinde bulunan Orta Kambriyen Trilobitleri, MTA Derg. 92, 1-6.

Dean, W. T., Monod, O. ve Perinçek, D., 1981, Cor-relation of Cambrian rocks in Southeastern Turkey: Petroleum Administration Publica-tions, Bulletin No: 25, 269-291.

Dean, W. T., Monod, O. ve Günay, Y., 1986, Lower Paleozoic stratigraphy in the Southern and Central Amanos Mountains, South Central Turkey: Geology Magazine, 123, (3), 215-226.

Delaloye, M. ve Wagner, J. J., 1984; Ophiolites and Volcanic Activity Near the Western Edge of the Arabian Plate. In: DIXON, J.E., and ROBERTSON, A.H.F. (eds.). The Ge-ological Evolution of the Eastern Mediterra-nean, Spec. Publ. of Geol Soc. of London, 17, 225-233.

Delaloye, M, Vuagnat, M., ve Wagner, J.J ., 1976. K-Ar Ages, from Kizil Dagh Ophiolitic Complex (Hatay, Turkey) and their Interp-retation. International Symposium on the Structural History of the Mediterranean Ba-sins. Split (Yugoslavia), B. Biju-Duval and L. Montadert, eds. Editions Tecnip. Paris, 1977, 73-78.

Delaloye, M, Pişkin, Ö., Selçuk, H., Vuagnat, M. ve Wagner, J. J., 1980, Geological Section

Through the Hatay Ophiolite along the Me-diterranean Coast, Southern Turkey. Ofioli-ti, 5 (2/3), 205-216.

Demircan, H. ve Usta, D., 2012, Early Ordovician Trace Fossils From the Amanos Mountains (NE Osmaniye, SE Anatolia), Paleozoic of Northern Gondwana and Its Petroleum Po-tential A Field Workshop, 93-95, Kayseri.

Demircan, H., Usta, D., Ateş, Ş. ve Beyazpirinç, M., 2012, Cruzıana Pavements In The Kümperlı Regıon, NW Kahramanmaraş, SE of Turkey. Paleozoic of Northern Gon-dwana and Its Petroleum Potential A Field Workshop, 100-101, Kayseri.

Demirkol, C., 1988, Türkoğlu (K.Maraş) batısında yer alan Amanos dağlarının stratigrafisi, yapısal özellikleri ve tektonik evrimi: MTA Derg., 108, 18-37.

Demirtaşlı, E., 1967, Pınarbaşı-Sarız-Mağara il-çeleri arasındaki sahanın litostratigrafi bi-rimleri ve petrol imkânları: MTA Rap., 3489 (yayımlanmamış).

Demirtaşlı, E., 1973, İran, Pakistan ve Türkiye’deki Alt Paleozoyik yaşlı kayaların stratigrafik korelasyonu: Cumhuriyetin 50. Yılı Yer-bilimleri Kongresi Tebliğleri (MTA Yayını), 204-222.

Demirtaşlı, E., 1984, Stratigraphy and tectonics of the area between Silifke and Anamur, Central Taurus Mauntains. Geology of the Taurus Belt., 101-119, Ankara.

Dilek, Y., ve Thy, P., 1998. Structure, Petrology and Seafloor Spreading Tectonics of the Kızıl-dag Ophiolite, Turkey. In: Modern Ocean Floor Processes and the Geological Re-cord (edited by Mills, R.A. and Harrison, K.), Geological Society, London, Special Publication, 148, 43-69.

Dilek, Y., Thy, P., Hacker, B. & Grundvig, S., 1999. Structure and petrology of Tauride ophio-lites and mafic dyke intrusions (Turkey): implications for the Neotethyan ocean. Geological Society of America Bulletin 111, 1192–1216.

Dilek, Y. ve Thy, P., 2009, Island arc tholeiite to boninitic melt evolution of the Cretaceous Kızıldağ (Turkey) ophiolite: model for mul-tistage early arc–forearc magmatism in Tethyan subduction factories. Lithos 113, 68–87.

Dubertret, L., 1939, Sur la genese et l’age des roc-hes vertes syriennes. C.R.Acad. Sci, Paris,




209, s. 763.Dubertret, L., 1953; Geologie des Roches Verles

du Nord-Qvest de la Syrie et du Hatay (Turquie). Notes Mem.Mayen Orient 6, 227 s.

Dumont, J. F. ve Kerey, E., 1975, Eğridir gölü gü-neyinin temel jeolojik etüdü, Türkiye Jeoloji Kur. Bült., 18/2, 169-174.

Dumont, J. F., 1978, Karacahisar kubbesi içinde (Isparta bölgesi,Türkiye) yüzeyleyen iki tip Paleozoyik taban ve bunların Orta Tri-yas’tan önce meydana gelen eski tip tek-tonik hat tarafından ayrılmaları. MTA Derg. 90, 74-78.

Elicki, O. ve Gürsu, S., 2009, First record of Poje-taia runnegari Jell, 1980 and Fordilla Bar-rande, 1881 from the Middle East (Taurus Mountains, Turkey) and critical review of Cambrian bivalves, Paläontologische Zeit-schrift, 83/2, 267-291.

Emre, Ö., Duman, T. Y., Özalp, S., Elmacı, H., Olgun, Ş. ve Şaroğlu, F., 2013, Açık-lamalı Türkiye Diri Fay Haritası (Ölçek 1:1.250.000), Özel Yayın Serisi: 30, MTA Gen. Müd. Ankara.

Erakman, B., Meşhur, M., Gül, M. A., Alkan, H., Öz-taş, Y. ve Akpınar, M., 1982, Fethiye-Köy-ceğiz, Tefenni-Kalkan arasında kalan ala-nın jeolojisi. Türkiye 6. Petrol Kongresi Tebliğleri, 23-31.

Erdoğan, T., 1975, VI. Bölge Gölbaşı civarının jeo-lojisi TPAO Arama Grubu, Rapor No: 929.

Erendil, M., 1984, Petrology and structures of the upper crustal units of the Kızıldağ ophioli-te. In: Tekeli, O. ve Göncüoğlu, M.C. (eds), Proceedings of International Symposium on the Geology of the Tauride Belt. Mineral Research and Exploration Institute (MTA) of Turkey Publications, Ankara, 269–284.

Eroskay, O., Yılmaz, Y., Gürpınar O., Yalçın, N. ve Gözübol, A. M., 1978, Ceyhan- Berke Re-zervuarının Jeolojisi ve Mühendislik Özel-likleri: TJK Bülteni, 21, 51-66.

Frech, F., 1916, Geologie Kleinasiens im Bereich der Bagdadbahn: Zeitschrift der Deutschen Geologischen Gesellschaff A 68, 325 p.

Göncüoğlu, M. C., Dirik, K. ve Kozlu, H., 1997 . General characteristics of pre-Alpine and Alpine Terranes in Turkey: explanatory no-tes to the terrane map of Turkey. Annales Ge ́ologiques des Pays Helle ́nique, 37, 515-536.

Göncüoğlu, M. C., Elicki, O., Kozlu, H. ve Gürsu, S., 2012, Kambriyen, Paleozoic of Nort-hern Gondwana and İts Petroleum Poten-tial A Field Workshop, GUIDEBOOK, Kay-seri, Türkiye.

Graciansky, P., CH., de., 1972, Reserches géo-logiques dans le Taurus Lycien occidental. Thèse Doctorat d’Etat, Université de Pa-ris-Sud Orsay no. 896, 762 s, Paris.

Günay, Y., 1984, Amanos dağlarının jeolojisi ve Karasu-Hatay grabeninin petrol olanakları: TPAO Arama Grubu, Rapor No: 1954, 98 s., (yayımlanmamış).

Gürsü, S., Kozlu, H., Göncüoğlu, M.C., Turhan, N., 2003, Orta Torosların Batı Kesimindeki Temel Tayaları ve Alt Paleozoyik Örtülerin Korelasyonu. TPJD Bülteni, 15, 129-153.

Hall, R., 1976, Ophiolite emplacement and the evolution of the Taurus suture zone, sout-heastern Turkey. Geol. Soc. Amer. Bull. 87, 1078-1088.

Ishmawi, R., 1969, Geologie des nördlichen Mittel-teiles des Amanosgebirges zwischen İsla-hiye und Bahçe (S Türkie): Diss. Erlangen.

Ishmawi, R., 1972, Geologie des nördlichen Mit-telteiles des Amanos Gebirges zwischen İslahiye und Bahçe (S Türkie): Geotekt., Forschungen, Heft 42.

Janetzko, P., 1972, Geologische Untersuchungen an der Ostflanke des südlichen Amanos Gebirges zwischen İslahiye und Hassa: Geotekt. Forschungen 42, 1-34.

Juteau, T., 1975, Les ophiolites des nappes d’An-talya (Taurides occidentales, Turquie). These, Sc., Nancy, Mem., n.32, 692 s.

Juteau, T., Nicolas, A., Dubessy, J.; Fruchard, J.C. ve Bouchez, J. L., 1977, Sutructural relati-onships in the Antalya ophiolitic complex, Turkey, possible model for an oceanic rid-ge: Geol. Soc. Amer. Bull., 88, 1740-1748.

Juteau, T., ve Whitechurch, R., 1980,. The Mag-matic Cumulates of Antalya (Turkey): Evi-dence of Multiple Intrusion in an Ophiolitic Magma Chamber. In: Panayiotou, A. (ed.), Ophiolites, Proceedings International Op-hiolite Symposium: Nicosia, Cyprus, Geo-logical Survey Department, 377-391.

Juteau, T., 1980. Ophiolites of Turkey, Ofioliti Spec., iss., 2, 199-237.

Kellogg, H. E., 1960, The Geology of the De-rik-Mardin area, Petroleum District V, Sout-heast Turkey (American Overseas Pet-


roleum (AMOSEAS) Report): Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşivi, Kutu No: 126, Rapor No: 3, 34 s. (TPAO Arama Gru-bu, Rapor No: 1367).

Ketin, İ., 1961; Türkiye’de magmatik faaliyetler: TJK Bült., 2, 16-33.

Ketin, İ., 1966, Güneydoğu Anadolu’nun Kamb-riyen Teşekkülleri ve Bunların Doğu İran Kambriyeni ile Mukayesesi. MTA Derg., 66, 75-87.

Ketin, İ., 1983, Türkiye Jeolojisine Genel Bir Bakış: İTÜ Library, 1259, 595 s.

Ketin, İ., ve Akarsu, İ., 1965, Güneydoğu Anado-lu Paleozoyik teşekküllerinin jeolojik etüdü hakkında rapor: TPAO Arama Grubu, Ra-por No: 333, 22 s.

Kozlu, H., 1997, Doğu Akdeniz Bölgesinde Yera-lan Neojen Basenlerinin (İskenderun, Mi-sis-Andırın) Tektono-Stratigrafi Birimleri ve Bunların tektonik Gelişimi, Doktora Tezi, Ç.Ü. Fen Bil. Ens. 189 s. Adana.

Krummenacher, R. and Periam, C. E., 1958, Ge-ological studies in the Amanos Mountains with some regional consideration: N. V. Turkse Shell, Report No: GRT. 11, 34 p. (Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşi-vi, Kutu No: 351, Rapor No: 3).

Krummenacher, R. ve Dean, W. T., 1961, Cambri-an Trilobites from the Amanos-Mountains, Turkey: Paleontology, 4, 71-81.

Lahner, L., 1969, Geologische Untersuchungen an der Ostflanke des mittleren Amanos (SE Türkei), Diss., Erlangen.

Lahner, L., 1972, Geologische untersuchungen an der Ostflanke mittleren Amanos: Geotekt. Forschungen. 42, 71-81.

Meşhur, M., Yoldemir, O., Akpınar, M., Öztaş, Y. ve Alkan, H., 1989, Batı Toroslar’ın jeolojisi ve petrol olanakları raporu: TPAO Rapor no: (yayımlanmamış).

Metin, S., 1983/84, Doğu Toroslar’da Derebaşı (Develi)-Armutalanı ve Gedikli (Saimbey-li) Köyleri Arasının Jeolojisi: İstanbul Üni. Müh. Fak. Yerbilimleri Dergisi, 4 (1–2), 45-66.

Metin, S., Papak, İ., Keskin, H., Özsoy, İ., Polat, N., Altun, İ., İnanç, A., Haznedar, H., Ko-nuk, O. ve Karabalık, N.N., 1982, Tufan-beyli-Sarız-Göksun ve Saimbeyli arasının jeolojisi (Doğu Toroslar): MTA Rapor No: 7129, (yayımlanmamış).

Metin, S., Ayhan, A. ve Papak, İ., 1986, Doğu To-

roslar’ın batı kesiminin jeolojisi (GGD Tür-kiye): MTA Dergisi, 107, 1-13.

Monod, O. ve Dean, W. T., 1980, TPAO 1980 field season report: TPAO Arama Grubu, Rapor No: 1875, 29 s.

Niehoff, W., 1962, Amanos dağ bölgesindeki Pre-kambriyen ve Silüriyen-Devoniyen zuhuru hakkında, MTA Rap., (yayımlanmamış).

Okay, A.İ., Tansel, İ. ve Tüysüz, O., 2001, Obduc-tion, subduction and collision as reflected in the Upper Cretaceous-Lower Eocene sedimentary record of western Turkey. Ge-ological Magazine, 138, 117-142.

Önalan, M., 1985/86, K.Maraş Tersiyer İstifinin Sedimenter Özellikleri ve Çökelme Ortam-ları,İstanbul Üniv. Müh. Fak. Yer Bilimleri Dergisi, 5/1-2, 39-78.

Önalan, M., 1986, Amanos dağlarındaki Alt Paleo-zoyik çökellerinin çökelme ortamları ve böl-genin paleocoğrafik evrimi: Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 29/2, 49-64.

Önem, Y., 1991, Kahramanmaraş ve Elbistan sa-halarının hidrokarbon potansiyeli: MTA Enstitüsü Dergisi, 113, 153-162.

Özgül, N., 1976, Toroslar’ın bazı temel jeoloji özel-likleri: T.J.K. Bült. 19, 65-78.

Özgül, N., 1984, Alanya tektonik penceresi ve batı kesiminin jeolojisi, Türkiye Jeol. Kur. Bült. Ketin Sempozyumu, 97-120.

Özgül, N. ve Gedik, İ., 1973, Orta Toroslar’da Alt Paleozoyik yaşta Çaltepe kireçtaşı ve Sey-dişehir formasyonunun stratigrafisi ve ko-nodont faunası hakkında yeni bilgiler. TJK Bül., cilt: XVI, 2, 39-50.

Özgül, N. ve Turşucu, A., 1984, Stratigraphy of the Mesozoic carbonate sequence of the Munzur Mountains (Eastern Taurides): In Tekeli, O. And Göncüoğlu, M.C (Eds), In-ternational Symposium on the Geology of the Taurus Belt, 173-180.

Özgül, N. ve Kozlu, H., 2002, Kozan-Feke (Doğu Toroslar) Yöresinin Stratigrafisi ve Yapısal Konumu İle İlgili Bulgular. TPJD Bülteni, 14, 1, 1–36.

Özgül, N., Metin, S. ve Dean, W.T., 1972, Doğu Toroslar’da Tufanbeyli ilçesi (Adana) dola-yının Alt Paleozoyik stratigrafisi ve faunası. MTA Dergisi, 79, 9–17.

Özgül, N., Metin, S., Erdoğan, B., Göger, E., Bingöl, İ. ve Baydar, O., 1973, Tufanbeyli Dolayı-nın (Doğu Toroslar-Adana) Kambriyen-Ter-siyer Kayaları: T.J.K Bült. 16, 2,39-52.




Özgül, N., Turşucu, A., Özyardımcı, N., Şenol, M., Bingöl, İ. ve Uysal, Ş., 1981, Munzur Dağ-ları’nın jeolojisi: MTA Derleme Rapor No: 6995 (yayımlanmamış).

Öztürk, E.M., Akdeniz, N., Bedi, Y., Sönmez, İ., Usta, D., Kuru, K., Erbay, G., 1995, Alanya Napı’nın Stratigrafisine Farklı Bir Yaklaşım: Türkiye Jeoloji Kur., Bült., 10, 2-10.

Parlak, O., Rızaoğlu, T., Bağcı, U., Karaoğlan, F. ve Höck, V., 2009, Tectonic significance of the geochemistry and petrology of ophio-lites in southeast Anatolia, Turkey. Tecto-nophysics, 473, 173–187.

Parrot, J. F., 1973. Petrologie de la Coupe du Dje-bel Moussa Massif Basique-Ultrabasique du Kızıldağ (Hatay-Turquie). Sci. De la Tere, t XVIII, 2,143-172.

Pehlivan, Ş., Barkurt, M. Y., Bilginer, E., Kurt, Z., Sütçü, Y. F., Can, B., Bilgi, C., Örçen, S., Süer, T. ve Karabıyıkoğlu, M., 1991. Elbis-tan-Nurhak (K.Maraş) dolayının jeolojisi. MTA Rapor No: 9423.

Perinçek, D., 1979, Geological investigation of the Çelikhan-Sincik-Koçali area (Adıyaman province). İstanbul Üniversitesi Fen Fakül-tesi Mecmuası, Seri B44,127-147.

Perinçek, D. ve Kozlu, H., 1984, Afşin-Elbistan-Do-ğanşehir dolayının stratigrafisi ve bölgede-ki birliklerin yapısal ilişkileri: TPAO Arama Grubu, Rapor No: 1909, 28 s.

Philipson, 1915, Reisen Und Forschungen İm Westlichen Kleinasien. Pett, Mitt., H., 167.

Pişkin, Ö., Delaloye, M., Selçuk, H., ve Wagner, J. J., 1986. Guide to Hatay Geology (SE Tur-key). Ofioliti, 11, 87-104.

Reuber, I., 1982, Generations successives de fi-lons grenus dans le complexe Ophiolitique d’Antalya (Turquie): Origine, evolution et mecanismes d’injection des liquides: The-se, U.E.R. Des Sci. De la vie et de la terre. Lab. Min. Et Pet., Strasburg, 245p.

Robertson, A. H. F. ve Woodcock, M. A., 1981, Ala-kırcay group, Antalya complex, SW Turkey: a deformed Mesozoic carbonate margin: Sedimenttery Geology, 30, 95-131.

Schmidt, G. C., 1964, Proposed rock unit nomenc-lature Petroleum District V, SE-Turkey (Autochthonous terrain) (Mobil Explorati-on Mediterranean Inc.): Petrol İşleri Genel Müdürlüğü Teknik Arşivi, Arşiv No: 3955/1.

Schmidt, G. C., 1966, Stratigraphy of Lower Paleo-zoic rock units of petroleum district V- Tur-

key: Petroleum Administration Publication, Bulletin No: 11, 73-90.

Schwan, W. S., 1971, Geology and tectonics of the central Amanos mountains: Geology and History of Turkey, The Petroleum Explora-tion Society of Libya, Ed. Campbell E.S. p. 283-303.

Selçuk, H., 1981, Etude geologique de la partie meridionale du Hatay (Turquie): These de l’Universite de Geneve Section Siciences de la terre No: 1997, 116 p.

Selçuk, H., 1985. Kızıldağ-Keldağ-Hatay Dolayının Jeolojisi ve Jeodinamik evrimi. Maden Tet-kik Arama Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Bakanlığı, Rapor No, 1787.

Sungurlu, O., 1972; VI. Bölge, Gölbaşı-Gerger arasındaki sahasının jeolojisi, TPAO Arşivi, Rapor No. 802.

Sungurlu, O., 1974, VI. Bölge kuzey sahalarının je-olojisi: Türkiye 2. Petrol Kongresi Tebliğleri, 85-107.

Şenel, M., 1997 a, 1:100 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritalan, Fethiye-L7 paftası. No: 1. MTA, Ankara.

,1997 b, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritala-rı, Fethiye-L8 paftası. No: 2, MTA, Ankara.

,1997 c, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritala-rı, Fethiye-L9 paftası. No: 3, MTA, Ankara.

,1997 d, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritala-rı, Fethiye-M8 paftası. No: 4, MTA, Ankara.

,1997 e, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Harita-ları, Antalya-M10-M11 paftası. No: 6, MTA, Ankara.

,1997 f, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Antalya-L10 paftası. No: 7, MTA, Ankara.

,1997 g, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritala-rı, Antalya-L11 paftası. No: 8, MTA, Ankara.

,1997 h, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Antalya-L12 paftası. No: 9, MTA, Ankara.

,1997 ı, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Isparta-K10 paftası. No: 10, MTA, Ankara.

,1997 j, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Isparta-K11 paftası. No: 11, MTA, Ankara.

,1997 k, 1/100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları, Isparta-K12 paftası. No: 12, MTA, Ankara.

Şenel, M., 1999, Toros Kuşağı’ndaki yapısal birim-lerin stratigrafik ve yapısal özellikleri, bu birimlerin yeniden tanımlanması. 52. T.J Kurultayı Bild. Kit., 376-378.

Şenel, M., Serdaroğlu, M., Kengil, R., Ünverdi, M. ve Gözler, M. Z., 1980/81, Teke Torosları güneydoğusunun jeolojisi, MTA Dergisi,


95-96, 13-43.Şenel, M., Selçuk, H., Bilgin, Z.R., Şen, A.M., Kara-

man, T., Dinçer, M.A., Durukan, E., Arbas, A., Örçen, S. ve Bilgi, C., 1989, Çameli (Denizli)-Yeşilova (Burdur)-Elmalı (Antal-ya) ve dolayının jeolojisi: MTA Derleme Ra-por No: 9429 (yayımlanmamış).

Şenel, M., Gedik, İ., Serdaroğlu, M., Bölükbaşı, A. S., Metin, S., Esentürk, K., Bilgin, A. Z., Uğuz, F. J., Korucu, M. ve Özgül, N., 1992, Eğridir-Yenişarbademli-Gebiz ve Geriş-Köprülü (Isparta-Antalya) arasında kalan alanın jeolojisi, MTA Rap. No: 9390, TPAO, Rap. No: 3132, 559 s., (Yayımlan-mamış)..

Şenel, M., Akdeniz, N., Öztürk, E.M., Özdemir, T., Kadınkız, G., Metin, Y., Öcal, H., Serdaroğ-lu, M., ve Örçen, S. 1994, Fethiye (Muğ-la)-Kalkan (Antalya) ve kuzeyinin jeolojisi. MTA, Rap. no: 9761 (yayımlanmamış).

Şenel, M., Gedik, İ., Dalkılıç, H., Serdaroğlu, M., Bölükbaşı, A.S., Metin, S., Korucu, M ve Özgül, N.,1996, Isparta bölümünün doğu-sunda otokton ve allokton birimlerin stra-tigrafisi (Batı Toroslar). MTA Der., 118, 11-160.

Şenel, M., Dalkılıç, H., Gedik, İ., Serdaroğlu, M., Metin, S., Esentürk, K., Bölükbaşı, A.S. ve Özgül, N.,1998, Orta Toroslar’da Güzelsu Koridoru ve Kuzeyinin Jeolojisi. MTA Der., 120, 171-197.

Şenel, M., Bedi, Y., Metin. Y., Dalkılıç, H., Kes-kin, H., Kuru, K., Alan, İ., Balcı, V., Vergili, Ö., Usta, D., Usta, M., Tok, T., Şahin, Ş., Özkan, M.K., Taptık, M.A., Kop, A., 2002, Doğu Toroslar’ın batı kesiminin stratigrafik ve yapısal özellikleri, komşu bölgelerle ko-relasyonu. 55. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 11-15 Mart, Bildiri özleri, 249, Ankara.

Şengör, A.M.C. ve Yılmaz, Y., 1981, Tethyan evo-lution of Turkey: A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181-241.

Tekeli, O. ve Erendil, M., 1984, Kızıldağ ofiyolitinin (Hatay) jeolojisi ve petrolojisi: MTA Derle-me Rapor No: 7778 (yayımlanmamış).

Tekeli, O. ve Erendil, M., 1986, Kızıldağ Ofiyoliti-nin (Hatay) jeoloji ve petrolojisi. MTA Derg., 107, 33-48.

Tekin, U. K., Bedi, Y., Perincek, D., Beyazpirinc, M., Varol, E., Uzuncimen, S., 2011, Ko-çali Karmaşığı’nın (Güneydoğu Anadolu) Radyolarya Faunası ile yaşlandırılması ve

Volkaniklerinin Jeokimyasal ve Petrografik Özellikleri, TÜBİTAK Proje no. ÇAYDAG 108Y001, 277 s., (yayımlanmamış).

Terlemez, H.Ç.İ., Şentürk, K., Ateş, Ş., Sümengen, M. ve Oral, A., 1992, Gaziantep dolayının ve Pazarcık-Sakçagöz-Kilis-Elbeyli-Oğu-zeli arasının jeolojisi: MTA Rap. no. 9526, Ankara (yayımlanmamış).

Tinkler, C., Wagner, J. J., Delaloye, M. ve Selçuk, R., 1981. Tectonic History of the Hatay Op-hiolites (South Turkey) and their Relation with the Dead Sea Rift. Tectonophysics, 72, 23-41.

Tuna, D., 1973, VI. Bölge litostratigrafi birimleri ad-lamasının açıklayıcı raporu: TPAO Arama Grubu, Rapor No: 813, 131 s.

Tuna, D., 1974, VI. Bölge litostratigrafi birimleri ad-lamasının açıklayıcı raporu: Türkiye 2. Pet-rol Kongresi Tebliğleri, 183-192.

Türkünal, S., 1969, Toros Dağlarının kuzeyde Bey-şehir ile güneyde Oymapınar (Homa) köyü enlemleri, doğuda Güzelsu bucağı, batıda Kırkkavak köyü boylamları arasında kalan kesimin jeolojisi; E.I.E Rap. Ankara. (ya-yımlanmamış).

Usta, D., ve Öztürk, E.M., 2000, Gülendağı-Gün-doğmuş Dolayının (Alanya O 27-a3,a4,b4 ve O 28-a4 paftalarının) Jeolojisi. MTA rap. No: 10487, 128 s. (Yayımlanmamış)

Usta, D., 2001, Anamur-Bozyazı Dolayının (Alan-ya P29-c2,c3,c4 paftalarının Jeolojisi. MTA rap. No: 10485, 108 s. (Yayımlanmamış).

Usta, D., Şenel, M., Metin, Y., Bedi, Y., Vergili, Ö., Usta, M., Balcı, V., Kuru, K., Tok, T., Özkan, M. K. ve Kop, A., 2004, Kozan-Tufanbeyli (Adana) Arasındaki Yapısal Birimlerin Jeo-lojik Özellikleri, 57. Türkiye Jeoloji Kurulta-yı Bildiri Özleri, 275-276.

Usta, D. ve Özkan, M. K., 2013. Doğu Toroslar’ın (L 37-a1, a2, a3, a4, b4, d1 ve d2 paftala-rı) Jeolojisi ve Metalojenizi (Sarız/Kayseri, Göksun-Afşin/K.Maraş Dolayı), Maden Tet-kik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 11636, 153 s., Ankara.

Usta, D., Usta, M., Balcı, V. ve Kop, A., 2013, Doğu Toroslar’ın (Kozan-Feke/Adana Do-layı) Jeolojisi ve Metalojenizi, Maden Tet-kik ve Arama Genel Müdürlüğü, Rapor No: 11635, 272 s., Ankara.

Usta, D., Ateş, Ş., Çoban, M., Deveci, Ö. ve Sağ-lam, F.M., 2014, Adıyaman-Sincik-Hilvan Arasındaki Bölgenin Stratigrafisi ve Kaya-



türü Özellikleri, 67. Türkiye Jeoloji Kurulta-yı Bildiri Özleri, Ankara.

Uzunçimen, S., Tekin, U.K., Bedi, Y., Perinçek, D., Varol, E, ve Soycan, H., 2011, Discovery of the Late Triassic (Middle Carnian-Rha-etian) radiolarians in the volcano-sedimen-tary sequences of the Koçali Complex, SE Turkey: Correlation with the other Tauride units, Journal of Asian Earth Sciences 40 (2011), 180–200.

Woodcock, N.H. ve Robertson, A.H.F., 1977, Imp-recate thrust belt tectonics and sedimenta-tion as a guide to emplacement of the An-talya Complex, SW Turkey: Abst. Proj. 6 th. Coll. Aegaen Ged. İzmir.

Yalçın, N., 1978, Kahramanmaraş-Gaziantep ara-sındaki allokton birimlerin ayırtlanması ve ilişkileri: TPAO Arama Grubu, Rapor No: 1249, 68s.

Yalçın, N., 1979, Orta Amanoslar’ın jeolojisi ve pet-rol olanakları (İstanbul Üniversitesi Yerbi-limleri Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölü-mü): TPAO Arama Grubu, Rapor No: 1393, 82 s.

Yalçın, N., 1980 a, Amanoslar’ın litolojik karakterle-ri ve Güneydoğu Anadolu’nun tektonik ev-rimindeki anlamı: Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, 23/1, 21-30.

Yalçın, N., 1980 b, Karasu-Hatay Grabeni Kuzey Kesiminin Jeolojisi ve Hidrokarbon Ola-naklarının Araştırılması. Türkiye 5. Petrol Kongresi, 31-40, Ankara.

Yalçın, H., Bozkaya, Ö. ve Yılmaz, C., 2015, Te-kirova (Antalya) Ofiyolit Napı Kayaçlarının Alterasyon Mineralojisi ve Jeokimyası, Tür-kiye Jeoloji Bülteni, 58, 1.

Yetiş, C., 1978, Çamardı (Niğde ili) Yakın ve Uzak Dolayının Jeoloji İncelemesi ve Ecemiş Yarılım Kuşağının Maden Boğazı-Kamışlı Arasındaki Özellikleri, İstanbul Üniv. Fen Fak. Doktora Tezi, 164 s., İstanbul.

Yetiş, C., 1994; Dolomitisation of the Koruk formati-on (Cambrian), Amanos Mountains, South Central Turkey, Çukurova Üniv. Yerbilimleri dergisi (Geosound), 25, 61-76.

Yetiş, C., Searl, A. ve Hallam, A., 1991, Bahçe-İn-dere (Amanos Dağları) Alanının Alt Paleo-zoyik Stratigrafisi ve Koruk Formasyonu-nun Bazı Dolomitleşme Özellikleri, Ahmet Acar Jeoloji Sempozyumu, Bildiriler, s. 289-301.

Yıldırım, M., 1989, Kahramanmaraş kuzeyindeki (Engizek-Nurhak Dağları) tektonik birlikle-rin jeolojik-petrolojik incelemesi: İ.Ü. Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi, 306 s., İstan-bul.

Yılmaz, A., Bedi, Y., Uysal, Ş., Yusufoğlu, H. ve Ay-dın, N.,1993. Doğu Toroslar’da Uzunyayla ile Berit dağı arasının jeolojik yapısı: TPJD Bülteni, 5/1, 69-87.

Yılmaz, A., Bedi, Y., Yusufoğlu, H., Atabey, E., Ay-dın, N., 1997, 1/100.000 Ölçekli Açınsama Nitelikli Türkiye Jeoloji Haritaları. Elbis-tan-H23 paftası, No: 51.

Yılmaz, E. ve Duran, O., 1997, Güneydoğu Ana-dolu bölgesi otokton ve allokton birimler stratigrafi adlama sözlüğü “Lexicon”, TPAO Eğitim Yayınları, No: 31, 460s.

Yılmaz, Y., Demirkol, Gürpınar, O., Yalçın, N., Ye-tiş, C., Yiğitbaş, E., Günay, Y. ve Sarıtaş, B., 1984, Amanos Dağlarının Jeolojisi, İs-tanbul Üniv. Mühendislik Fak. (TPAO rapo-ru no: 1920, 1-4, 591 s. Ankara).

Yılmaz, Y., Gürpınar, O. ve Yiğitbaş, E., 1988, Amanos Dağları ve Maraş Dolaylarında Mi-yosen Havzalarının Tektonik Evrimi, TPJD Bülteni, 1/1, 52-72.

Yiğitbaş, E.,1989, Engizek Dağı (K.Maraş) dola-yındaki tektonik birliklerin petrolojik incele-mesi: İ.Ü. Fen Bilimleri Enst., Doktora Tezi, 347 s., İstanbul.


orta ve kuzey amanos daĞlari’nin (osmanİye - … · orta ve kuzey amanos dağları’nın...

Documents