ÖzofagusHastalıklarına Giriş

Genel Bilgiler,Semptomlar, Bulgular, Teşhis Yöntemleri

Prof.Dr. Ceyhun ORAL

Konu Planı

Genel bilgilerAnatomi,Fizyoloji

SemptomlarDisfaji,Regürgitasyon,göğüs yanması,odinofaji

Teşhis yöntemleri Radyoloji,Endoskopi,Manometri,pH,

End US,BT,MRI

ANATOMİFarinks ile mide arasında kas yapılı bir tüp’dür.

Servikal özofagus (üst kesici dişler ile krikofaringeal kıkırdak arası 16cm)Torasik özofagus (üst,orta,alt)

3 darlık mevcut1-Krikoid kartilaj (UES Faringoözofageal sfinkter ) 2-Orta darlık (Aort ve sol ana bronş ) 3-Diafragma (LES)

Üst 1/3 çizgili, alt 1/3 düz kas . İç sirküler, dışlongitüdinalArterleri,venleri. Çok katlı yassı(skuamöz) epitel

Fizyoloji

Sineradyografik,manometrik ve pH metrik ölçümlerle fizyoloji aydınlanmıştır.Özofagusun görevi sıvı ve katı yiyecekleri mideye taşımaktır.(nadiren tersi)UES ve LES basınçları fazladır.Ağız ve farinkste dinlenme basınçları atmosferik,torasiközofagusta subatmosferik,mide de hafif supraatmosferiktir.

LES (Alt özofagus sfinkteri)

Özofagusun alt 4cm’i olup, basınç mide basıncından 15-25 cm su daha yüksektir.Alt sfinkterin büyük kısmının intraabdominaloluşu kompetansa yardımcıdırManometrik ölçümler: Basınç:13,8mmHg(<6?) Total uzunluk:3,7cm (<2cm?)

Abdominal kısım:2,2cm (<1cm?)

Yutma ve ÖzofagusPeristaltizmi

Dil yiyeceği farinkse atar.Glottis ve farinksyükselir.UES gevşer ve yiyecek özofagusta 4-6cm/sn hızla, kontraksiyonunönünde sürüklenir.(Refleks, medulla obl) LES gevşer.Primer peristaltizm(yutma başlatır)Sekonder peristaltizm(lokal uyarı)Tersiyer dalgalar (patolojiktir,yaşlı)

SEMPTOMLAR

Disfaji(yutma güçlüğü)Regürgitasyon(gıdaların geri taşması)Göğüs yanması (Heartburn)Dispepsi (Hazımsızlık)Odinofaji (ağrılı yutma)Yutamama

Disfaji

Hikaye:disfaji öncesi kronik ağrılı bir dönem var mı? Diyet, alkol, sigara, alışkanlıklar?

Disfaji Nedenleri ve Özellikleri

Karsinom:Erkek,45yaş üzeri,disfaji iki yıldan az,progresif,odinofaji önce disfaji sonra

Peptik özofajit:Erkek, her yaş,yıllarca yanma,disfaji önce odinofaji sonra

AkalazyaHer iki cins, her yaş,sıvı ve soğuk içeceklere disfaji önce(paradoksal),regürgitasyonsık,odinofaji az ve sonra

Disfaji Nedenleri ve Özellikleri(2)

Kontraktil HalkaErkek, kısa disfaji atakları

Diffüz SpazmErkek, yaşlılarda, özofagusta birçok kontraksiyon

Zenker Divertikülü:Erkek,boyunda batma,yutma sırasında gürültüçürümüş gıda regürgitasyonu

SklerodermaKadın,10-45 sık,deri değişiklikleri ve Raynaudhastalığı

Paraözofageal Hiatus HernisiKadın, substernal basınç,ağrı, disfaji, ve yemeklerde geğirme

Göğüs Yanması (Heartburn)Reflü sebep olur,öne eğilince ve sırtüstü(supine) yatınca ortaya çıkar,substernal ağrı ve basınç şeklindedir,skapula ve aralarına. Boyuna ve sol kola yayılır,pH düşer, spazm ve dismotilite oluşur ve özofajitgelişir

DİSPEPSİ (Hazımsızlık)Yemek sonrası substernal bası,epigastrikrahatsızlık,bulantı ve geğirme ille oluşan özofagus,mide, duodenum, bilier sistem ve pankreası ilgilendiren bir semptomlar toplamıdır.Anjina ile karıştırılır.(%3)

Özofagus FonksiyonlarınınDeğerlendirilmesi

1) Özofagusun strüktürel bozukluklarınıaraştıran yöntemler2)Özofagusun fonksiyonel bozukluklarınıaraştıran yöntemler3)Özofagusa Mide özsuyu reflüsünüdeğerlendiren testler4)Provokatif testler5)Duodenogastrik fonksiyonların özofagusa etkisini araştıran testler

Strüktürel Bozuklukları AraştıranYöntemler

Radyografik Değerlendirme:Baryumlu özofagografi ve mide duodenumtetkiki ile yutma fonksiyonu, darlıklar, basılar,ülserler, takıntılar,genişlemeler ve hiatal herniler (Trandelenburg pozisyonu) tesbit edilebilir.Erken neoplaziler,varisler ve özofajit tesbit edilemez.

Endoskopi

ÖzofajitGrade I:KızarıklıkGrade II:Linear erozyon ve granülasyonGrade III:Linear ülserasyonlar birleşmiş ve kaldırımtaşı (cobblestone) görünümGrade IV: Darlık (Striktür)

Barrett’s Özofagusu:Kolumnar epitelmetaplazisi ,displazzi ve adenokarsinomRetrofleksiyonda gastroözofageal flapHiatus hernisi, divertikül, karsinom

Fonksiyonel Bozuklukları TesbiteYönelik Yöntemler

MANOMETRİMotor fonksiyon bozukluğu şüphesi varsa (disfaji, odinofaji,göğüs ağrısı)

AkalazyaDiffüz özofageal spazmNutcracker (Fındıkkıran) özofagusHipertansif LESSkleroderma, dermatomiyozit,polimiyozit

LES (uzunluğu,basıncı, abdominal kısmı)LES Yetersizliği: Basınç<6mm Hg,uzunluk<2cm,abdominal bölüm<1cm

3 boyutlu olarak SPVV hesaplanır

Fonksiyonel BozukluklarıTesbite Yönelik Testler(2)

24 saatlik ambulatuar manometriSART (Standart asid reflü test)Özofagus geçiş zamanı sintigrafisiVideo veya Sineradyografi

Faringeal fazın incelenmesinde daha üstündür (Nöromüsküler bozukluklar)

Manofluorografi (en iyi yöntem)

Mide Asit ReflüsünüDeğerlendiren Testler

24 Saatlik Ambulatuar PH ÖlçümüLES’in 5cm proksimaline pH elektroduyerleştirilir.Hastaya ağrı duyduğu saatleri, yemek ve uyku saatlerini yazması söylenir sonuçlar değerlendirilirken:

1)Özofagus ph sının <4 olduğu toplam süre yüzdesiReflü sıklığına yüzdesiEn uzun episod süresi ve 5dk dan uzun episodsayısıSensivite ve spesifitesi >%96

Sensitivite (kapsama),spesifite(dışlama)

Mide Asidi ReflüsünüDeğerlendiren Testler(2)

24 saatlik ambulatuar safra moniterizasyonuSART(Standart Asit Reflü Test)

Omeprazol kullananlardaRadyografik reflü tesbiti

(Ayakta tesbiti yeterlidir)

Duodenogastrik FonksiyonlarıDeğerlendiren Testler

Mide boşalması ölçümü (90dk %60 boşalır)BarostatMide asidi analiziKolesintigrafi24 saatlik mide PH moniterizasyonu24 saatlik gastrik bilurubin tesbiti

Duodenogastrik FonksiyonlarıDeğerlendiren Testler

Mide boşalması ölçümü (90dk %60 boşalır)BarostatMide asidi analiziKolesintigrafi24 saatlik mide PH moniterizasyonu24 saatlik gastrik bilurubin tesbiti

Teşhis Yöntemleri

EUS Özofageal Endoskopi1980’lerden itibaren gelişmiştir.Tümörlerin değerlendirilmesinde, özofagustabakalarının penetrasyonunu ve lenf nodlarının invazyonunu hassasiyetle saptayarak evrelendirmeyi sağlar

CT ve MRITümöral kitlelerin preoperatifdeğerlendirilmesinde değerlidir.