Ünİte: kurtulu Ş savaŞi konu: sava ş dönemi...kâzım karabekir paşa’yı, doğu cephesi...
TRANSCRIPT
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
7
ÜNİTE: KURTULUŞ SAVAŞI KONU: Savaş Dönemi ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Aşağıdakilerden hangisi TBMM Hükümeti’nin Kurtuluş Savaşı’nda mücadele ettiği cephelerden
biri değildir?
A) Çanakkale Cephesi B) Batı Cephesi C) Doğu Cephesi D) Güney Cephesi
Çözüm: 19 Mayıs 1919’da başlayan, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesine Kurtuluş Savaşı denir. Bu savaş Doğu, Batı ve Güney cephelerinde yapıldı. Doğu Cephesi’nde Ermenilerle çarpışıldı. Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra Ermeniler, Doğu Anadolu’da halkımıza karşı toplu katliamlara başlayınca TBMM Kâzım Karabekir Paşa’yı, Doğu Cephesi komutanlığına atadı. Yapılan savaşlar sonucu Ermeniler yenildi. Güney Cephesinde, Fransızlarla çarpışıldı. Antep, Maraş ve Urfa’da kurulan Kuvayımilliye birlikleri Fransızları yenilgiye uğrattılar. Batı Cephesi’nde İngilizlerin desteğindeki Yunanlılarla savaşıldı. 15 Mayıs 1919 da İzmir’in işgali ile başlayan savaşlar en çetin ve en uzun süreli, cephe savaşlarıdır. A seçeneğinde verilen Çanakkale Cephesi ise Kurtuluş Savaşı’nda değil I.Dünya Savaşı’nda savaşılan bir cephedir. Doğru seçenek A’dır. 2. Kuvayımilliye birlikleri Güney Cephesi’nde aşağıdaki devletlerden hangisiyle mücadele
etmiştir?
A) Yunanistan B) İngiltere C) Fransa D) Rusya Çözüm: Kuvayımilliye birlikleri Güney Cephesi’nde Fransa ile mücadele etmiştir. Antep, Urfa ve Maraş’ta kurulan Kuvayımilliye birlikleri Fransızları yenilgiye uğrattı. Fransızlar 12 Şubat 1920’de Maraş’ı 11 Nisan 1920’de Urfa’yı boşalttılar. Güney Cephesi’nde savaş Ankara Antlaşması ile sona erdi. (20 Ekim 1921) Antalya yöresini işgal eden İtalyanlarla ciddi bir çatışma olmadı. Onlarda kendiliğinden Antalya ve Konya’yı terk etti. Doğru seçenek “C” dır. 3. TBMM Hükümeti tarafından kurulan düzenli ordunun kazandığı ilk zafer aşağıdakilerden
hangisidir?
A) I.İnönü Muharebesi B) II.İnönü Muharebesi C) Sakarya Meydan Muharebesi D) Başkomutanlık Meydan Muharebesi
Çözüm: Düzenli ordunun kazandığı ilk zafer I.İnönü Muharebesidir. Yunanlılar, Çerkez Ethem’le uğraşan Türk ordusunun bu durumundan faydalanarak Eskişehir’in batısındaki İnönü’ye kadar geldiler. Batı Cephesi komutanı Albay İsmet Bey, emrindeki kuvvetlerle Yunanlılar’ı bozguna uğrattı (10 Ocak 1921) Bu zaferle; TBMM Hükümeti’nin gücü arttı. Türk halkının morali yükseldi. İtilaf Devletleri bu savaşın sonucunu görüşmek üzere Londra’da bir konferans düzenlediler. Sevr Antlaşması’nın maddelerini değiştirerek kabul ettirmek istedilerse de Türk hükümeti reddetti. Bu zaferden sonra Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması imzalanarak doğu sınırımız büyük oranda çizilmişti. Doğru seçenek “A” dır.
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
8
4. Londra Konferansı sonuçsuz kalınca Yunanlıların – Eskişehir ve Afyon’u alarak Ankara’ya giden yolları kontrol altına almak – Ankara’yı alarak TBMM’yi dağıtmak – Sevr Antlaşması’nı Türkler’e zorla kabul ettirmek, amacıyla taarruza geçmeleri sonucunda hangi savaş yapılmıştır?
A) I.İnönü Savaşı B) II.İnönü Savaşı C) Sakarya Savaşı D) Başkomutanlık Meydan Savaşı
Çözüm: Londra Konferansı sonuçsuz kalınca İtilaf Devletleri’nin kışkırtmasıyla Yunanlılar yeniden saldırıya geçti. Amaçları Eskişehir ve Afyon’u alarak Ankara’ya giden yolları kontrol altına almak, Sevr Antlaşması’nı Türklere zorla kabul ettirmekti. Yunanlılar, Batı Anadolu’daki kuvvetlerini iyice takviye ederek saldırıya geçtiler. 27 Mart – 1 Nisan tarihleri arasında yapılan II.İnönü Savaşı’nda Türk ordusu karşısında mağlup olarak geri çekildiler. Doğru seçenek “B” dir. 5. Aşağıdakilerden hangisi Sakarya Meydan Muharebesi’nin sonuçlarından biri değildir?
A) Kars Antlaşması’nın imzalanması B) Gümrü Antlaşması’nın imzalanması C) Mustafa Kemal’in Mareşallik rütbesini alması D) Yunan ileri hareketinin durdurulması
Çözüm: İnönü Muharebeleri’nde yenilgiye uğrayan Yunanlılar, yeniden harekete geçtiler. Hedefleri Ankara’yı almaktı. Bu arada Afyon, Kütahya ve Eskişehir Yunanlılar’ın eline geçti. TBMM Mustafa Kemal’i Başkomutanlığa atadı. 23 Ağustos 1921’de başlayan ve 22 gün süren savaş 13 Eylül 1921’de zaferimizle sonuçlandı. Bu zaferin sonunda; Kars Antlaşması imzalandı. Yunan ileri hareketi durduruldu. TBMM Mustafa Kemal’e “Gazilik unvanı ve Mareşallik” rütbesi verdi. Ancak Gümrü Antlaşması’nın imzalanması bu zaferin sonuçlarından biri değil, Doğu Cephesi’nde kazanılan savaşın sonucudur. Doğru seçenek “B” dir. 6. Aşağıdaki yerlerden hangisi savaş yapılmadan kurtarılmıştır?
A) Doğu Anadolu B) Batı Anadolu C) Doğu Trakya D) Güneydoğu Anadolu
Çözüm: Doğu Anadolu, Batı Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri savaşılarak kurtarılmıştır. Ancak Doğu Trakya savaşılmadan Mudanya Ateşkes Antlaşması’yla düşman işgalinden kurtarılmıştır. 11 Ekim 1922’de yapılan Mudanya Ateşkes Antlaşması’na göre; Türkiye ve Yunanistan arasındaki savaş sona ermiş, Doğu Trakya boşaltılarak TBMM Hükümeti’ne teslim edilmiştir. Kısacası, Doğu Trakya toprakları diplomatik bir başarı ile savaşılmadan ele geçirilmiştir. Doğru seçenek “C” dir.
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8
9
7. Başkomutanlık Meydan Savaşı’nı, Sakarya Meydan Savaşı’ndan ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden hangisidir?
A) Savaşı Mustafa Kemal’in yönetmiş olması B) Düşmanın daha fazla kayıp vermesi C) Düşmanı yurttan söküp atmaya yönelik olması D) Daha kısa sürmesi
Çözüm: Başkomutanlık Meydan Savaşı’nı Sakarya Meydan Muharebesi’nden ayıran en önemli özellik “Düşmanı yurttan söküp atmaya yönelik olmasıdır.” Sakarya’da kazanılan büyük zaferden sonra TBMM yurdumuzun tamamen düşmandan temizlenmesine karar verdi. 25 Ağustos 1922’de taarruza başlayan Türk ordusu 30 Ağustos 1922’de “Başkomutanlık Meydan Muharebesi” ile düşmanın büyük bir bölümünü yok etti. 9 Eylül 1922’de İzmir’e girildi. 19 Mayıs 1919’da başlayan kurtuluş mücadelemiz İzmir’in kurtarılmasıyla son buldu. Doğru seçenek “C” dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi Lozan Barış Antlaşması’yla sağlanmıştır?
A) Boğazlar Komisyonu’nun kaldırılması B) Fransa’nın TBMM Hükümeti’ni tanıması C) Hatay’ın Anavatan’a katılması D) Kapitülasyonların kaldırılması
Çözüm: 24 Temmuz 1923’te Lozan Barış Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre; – Yunanistan’la olan sınırımız, Mudanya Ateşkes Antlaşması’ndaki şekliyle kabul edildi. – Kapitülasyonlar kaldırıldı. – Yunanistan savaş tazminatı olarak Karaağaç’ı Türkiye’ye verdi. – Suriye sınırı, Ankara Antlaşması’ndaki şekliyle kabul edildi. – Boğazların kontrolü, Türkiye’nin başkanlığında bir komisyona bırakıldı. Boğazlar Komisyonu’nun kaldırılması daha sonra yapılan Montrö Sözleşmesiyle, Fransa’nın TBMM ’yi tanıması Ankara Antlaşması’yla, Hatay’ın Anavatan’a katılması da 1939’da gerçekleşti. Doğru seçenek “D” dir.
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
10
1. TBMM’nin kararıyla ilk olarak hangi cephede savaşılmıştır?
A) Doğu Cephesi’nde B) Batı Cephesi’nde C) Güney Cephesi’nde D) Galiçya Cephesi’nde
2. Kurtuluş Savaşı’nda Fransızlar güney
illerimizden hangi antlaşmayı imzala-yarak çekilmiştir? A) Kars Antlaşması B) Ankara Antlaşması C) Moskova Antlaşması D) Gümrü Antlaşması
3. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile hangi
savaş sona ermiştir?
A) I.Dünya Savaşı B) Balkan Savaşları C) Kurtuluş Savaşı D) Trablusgarp Savaşı
4. Mudanya Ateşkes Antlaşması TBMM
Hükümeti’nin kazandığı siyasi bir zaferdir. Bu antlaşma ile “Türk’ün aziz vatanının paylaşılma tasarıları” sonuçsuz kalmıştır.
Buna göre, Mudanya Ateşkes Antlaşması ile aşağıdaki antlaşmalardan hangisi geçerliliğini kaybetmiştir?
A) Gümrü Antlaşması B) Moskova Antlaşması C) Ankara Antlaşması D) Mondros Ateşkes Antlaşması
5. Mudanya Ateşkes Antlaşması ile bazı bölgeler savaş yapılmadan kurtarılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biri değildir?
A) İzmir B) İstanbul
C) Boğazlar D) Doğu Trakya
6. Aşağıdaki olaylardan hangisiyle Türk
devletinin bağımsızlığı bütün dünya devletleri tarafından tanınmıştır?
A) Ankara Antlaşması’yla B) Lozan Barış Antlaşması’yla C) Gümrü Antlaşması’yla D) Mudanya Ateşkes Antlaşması’yla
7. Kurtuluş Savaşı sırasında, TBMM temsil-
cilerinin de katıldığı Londra Konferansı aşağıdaki olaylardan hangisinin sonucunda toplanmıştır? A) I.İnönü Savaşı B) II.İnönü Savaşı C) Sakarya Meydan Savaşı D) Mudanya Ateşkes Antlaşması
8. İstanbul, Boğazlar ve Doğu Trakya
aşağıdaki antlaşmalardan hangisiyle TBMM Hükümeti’ne bırakılmıştır?
A) Gümrü Antlaşması B) Lozan Barış Antlaşması C) Mudanya Ateşkes Antlaşması D) Moskova Ateşkes Antlaşması
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8
11
9. Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasına neden olan savaş aşağıdakilerden hangisidir?
A) I.İnönü Savaşı B) II.İnönü Savaşı C) Sakarya Meydan Savaşı D) Başkumandanlık Meydan Savaşı
10. 11 Ekim 1922’de yapılan Mudanya
Ateşkes Antlaşması’nı aşağıdaki devletlerden hangisi imzalamamıştır?
A) İngiltere B) Fransa
C) İtalya D) Almanya
11. Lozan Barış Antlaşması’nda Türkiye –
Suriye sınırımız belirlenirken aşağıdaki antlaşmalardan hangisi esas alınmıştır?
A) Kars Antlaşması B) Gümrü Antlaşması C) Ankara Antlaşması D) Moskova Antlaşması
12. Misak-ı Milli’nin uluslararası alanda ilk
olarak tanındığı antlaşma aşağıdakilerden hangisidir? A) Lozan Barış Antlaşması B) Mudanya Ateşkes Antlaşması C) Gümrü Antlaşması D) Ankara Antlaşması
13. Aşağıdakilerden hangisi I.İnönü Muharebesi’nin sonuçlarından biri değildir?
A) Türk halkının kurtuluş umudu arttı. B) TBMM Londra Konferansı’na davet
edildi. C) Rusya ile Moskova Antlaşması
imzalandı. D) Fransızlarla Ankara Antlaşması
imzalandı. 14. Aşağıdakilerden hangisi Sakarya zaferi
sonucunda gerçekleşmiştir?
A) Kars Antlaşması B) Moskova Antlaşması C) Gümrü Antlaşması D) Londra Antlaşması
15. Doğu sınırımız aşağıdaki antlaşmalardan
hangisiyle kesin olarak çizilmiştir?
A) Moskova Antlaşması B) Kars Antlaşması C) Gümrü Antlaşması D) Ankara Antlaşması
16. Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş
Savaş’ımızda yer alan muharebelerden biri değildir?
A) Sakarya Meydan Savaşı B) II.İnönü Savaşı C) Çanakkale Savaşı D) Başkumandanlık Meydan Savaşı
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
12
17. Aşağıdakilerden hangisi Sakarya Meydan Savaşı’nın sonuçlarından biri değildir? A) Mustafa Kemal’e TBMM tarafından
Gazilik unvanı ve Mareşallik rütbesinin verilmesi
B) Ruslarla Moskova Antlaşması’nın yapılarak doğu sınırımızın güvence altına alınması
C) Fransızlarla Ankara Antlaşması’nın yapılarak güney sınırımızın çizilmesi
D) Kurtuluş Savaşı’nın kazanılacağına olan inancın artması
18. Lozan Barış antlaşması ile Yunanistan’
dan savaş tazminatı olarak alınan yer aşağıdakilerden hangisidir?
A) Lüleburgaz B) Karaağaç
C) Edirne D) İpsala
19. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden
daha sonra gerçekleşmiştir?
A) Moskova Antlaşması’nın imzalanması B) Gümrü Antlaşması’nın imzalanması C) I.İnönü Zaferi’nin kazanılması D) İstiklâl Marş’ımızın kabulü
20. Mudanya Ateşkes Antlaşması’nı imzala-
yan Türk heyetinin başkanı aşağıdakiler-den hangisiydi?
A) Refet Paşa B) Salih Paşa C) İsmet Paşa D) Kâzım Karabekir Paşa
21. Kurtuluş Savaş’ımızda Doğu Cephesi’nde silahlı çatışmalar hangi antlaşma ile sona ermiştir?
A) Ankara Antlaşması B) Gümrü Antlaşması C) Mudanya Ateşkes Antlaşması D) Lozan Barış Antlaşması
22. Mustafa Kemal’in İsmet Paşa’ya “Siz
orada yalnız düşmanı değil, Türk milletinin makûs talihini de yendiniz” dediği olay aşağıdakilerden hangisidir? A) Sakarya Meydan Savaşı B) I.İnönü Savaşı C) Eskişehir – Kütahya Savaşı D) II.İnönü Savaşı
23. Osmanlı Devleti tarafından yabancı
devletlere verilen kapitülasyonlar hangi antlaşma ile kaldırılmıştır?
A) Gümrü Antlaşması B) Moskova Antlaşması C) Ankara Antlaşması D) Lozan Barış Antlaşması
24. İsviçre’nin Lozan şehrinde yapılan Lozan
Konferansı’na aşağıdaki ülkelerden hangisi katılmamıştır?
A) İngiltere B) Almanya
C) Fransa D) İtalya
25. Mustafa Kemal Paşa’ya “Gazilik” unvanı
ile “Mareşallik” rütbesi hangi savaştan sonra verilmiştir?
A) Sakarya Meydan Savaşı B) II.İnönü Savaşı C) Başkumandan Meydan Savaşı D) Eskişehir – Kütahya Savaşı
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
13
ÜNİTE: TÜRK İNKILÂBI KONU: Çağdaşlaşma ve Uygarlık, Siyasal Alanda İnkılâp, Hukuk Alanında İnkılâp ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Çağdaşlaşma ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Yaşanılan zamana uyum sağlamaktır. B) En iyi yönetimi, en doğru hukuk kurallarını benimseyip uygulamaktır. C) Toplumun her bakımdan ilerlemesini ve kalkınmasını sağlamaktır. D) Batı medeniyetini taklit etmektir.
Çözüm: Çağdaşlaşma, yaşanılan zamana uyum sağlamaktır. En iyi yönetimi, en doğru hukuk kurallarını benimseyip uygulamaktır. Toplumun her bakımdan ilerlemesini ve kalkınmasını sağlamaktır. Ancak “Batı medeniyetini taklit etmektir” yargısı çağdaşlaşma için doğru bir ifade değildir. Çünkü Atatürk bu konuda; “Biz, batı medeniyetini, bir taklitçilik yapalım diye almıyoruz. Onda, iyi olarak gördüklerimizi, kendi bünyemize uygun bulduğumuz için dünya medeniyet seviyesi içinde benimsiyoruz” demiştir. Doğru seçenek “D” dir. 2. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk İnkılâplarının amaçları arasında yer almaz?
A) Türkiye’yi çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarmak B) Modern Avrupa devletleri ile Türkiye’yi bütünleştirmek C) Osmanlı Devleti’nden kalmış ve halkın ihtiyaçlarına cevap vermeyen kurumların yerine çağdaş
kurumlar kurmak D) Ülkeyi din kurallarıyla yönetmek
Çözüm: Atatürk İnkılâpları’nın amaçları; – Türkiye’yi çağdaş uygarlık seviyesinin üzerine çıkarmak – Modern Avrupa Devletleri ile Türkiye’yi bütünleştirmek – Osmanlı Devleti’nden kalmış ve halkın ihtiyaçlarına cevap vermeyen kurumların yerine çağdaş kurumlar kurmak – Türkiye’de milli egemenlik ilkesini yerleştirmek şeklinde sıralanabilir. Atatürk İnkılâplarının ülkeyi din kurallarıyla yönetmek gibi bir amacından söz edilemez. Doğru seçenek “D” dir. 3. 1 Kasım 1922’de Saltanatın kaldırılmasıyla;
l. Milli egemenliğin gerçekleşmesi yolunda önemli bir adım atılmıştır. ll. Devletin laikliği konusunda ilk adım gerçekleştirilmiştir. III. İtilâf Devletleri’nin Lozan Konferansı’nda ikilik çıkarma plânları sonuçsuz kalmıştır. ilgili olarak verilen yargılardan hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) ll ve lll D) l, ll ve lll
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
14
Çözüm: Saltanatın kaldırılmasıyla; – TBMM Abdülmecit Efendi’yi halife seçerek, halifeliğin devam ettirilmesini sağlamıştır. – Milli egemenliğin gerçekleşmesi yolunda önemli bir adım atılmıştır. – Devletin laikliği konusunda ilk adım gerçekleştirilmiştir. – İtilaf Devletleri’nin Lozan Konferansı’nda ikilik çıkarma plânları sonuçsuz kalmıştır. Dolayısıyla soruda verilen her üç yargı da doğrudur. Doğru seçenek “D” dir. 4. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyetin ilân edilmesinin sonuçlarından biri değildir?
A) Cumhuriyetin ilânı ile devlet rejiminin adı belirlenmiş, bu konudaki tartışmalar sona erdirilmiştir. B) Türkiye’de ümmetçilik arayışları sona ermiştir. C) Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir. D) Milli Mücadelenin başından beri amaçlanan ulusal egemenlik düşüncesi başarılı olmuş,
çağdaşlaşma yolunda da önemli bir adım atılmıştır.
Çözüm: Cumhuriyetin ilân edilmesinin sonuçlarını şöyle sıralayabiliriz: – Cumhuriyetin ilânı ile devlet rejiminin adı belirlenmiş, bu konudaki tartışmalar sona ermiştir. – Mustafa Kemal Paşa, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir. – Meclis hükümeti yerine kabine sistemi getirilerek yürütme işinin gecikmemesi sağlanmıştır. Ancak Türkiye’de ümmetçilik arayışları sona ermesi, Cumhuriyetin ilân edilmesinin değil halifeliğin kaldırılmasının sonucudur. Doğru seçenek “B” dir. 5. Aşağıdakilerden hangisi halifeliğin kaldırılmasının nedenleri arasında yer almaz?
A) Eski rejim yanlıları ile Mustafa Kemal’e ve inkılâplara karşı olanların halifeyi sığınak olarak görmesi B) Bazı milletvekillerinin halifeyi meclisin üzerinde görmeye başlaması C) Halifeliğin, milliyetçilik, milli egemenlik ve laik devlet anlayışına aykırı olması D) Halife Abdülmecit Efendi’nin vefat etmesi ve yerine aday bulunamaması
Çözüm: Halifeliğin kaldırılmasının başlıca nedenleri şunlardır: - Eski rejim yanlıları ile Mustafa Kemal’e ve inkılaplara karşı olanların halifeyi sığınak olarak görmesi - Bazı milletvekillerinin halifeyi meclisin üzerinde görmeye başlaması - Halifeliğin milliyetçilik, milli egemenlik ve laik devlet anlayışına ters olması - Halife Abdülmecit Efendi’nin bir devlet başkanı gibi hareket etmeye başlamasıdır. Ancak Abdülmecit Efendi’nin vefat etmesi ve yerine aday bulunamaması gibi bir durum söz konusu olmamıştır. Dolayısıyla doğru seçenek D’dir. 6. Yeni Türk Devleti kurulduktan sonra idari teşkilat yeniden düzenlendi.
Türkiye’de idari teşkilatın yenilenmesiyle aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenebilir?
A) Halka daha kolay hizmet götürmek B) Sınır güvenliğini kolaylaştırmak C) Çok partili hayata geçişi kolaylaştırmak D) Komşu ülkelerle iyi ilişkiler kurmak
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8
15
Çözüm: Yeni Türk Devleti kurulduktan sonra idari teşkilat yeniden düzenlendi. Osmanlı Devleti zamanındaki idari teşkilatlanma halka gereken hizmetin götürülmesini zorlaştırıyordu. Halkçı bir anlayış benimsemiş olan Yeni Türk Devleti, halkın ihtiyaçlarına en kolay ve en iyi hizmeti verebilecek bir idari teşkilat kurmayı gerekli gördü. Bu amaçla idari teşkilatlanma yenilendi. En büyük idari birim il oldu. iller ilçelere, ilçelerde nahiye ve köylere ayrıldı. Doğru seçenek “A” dır. 7. Atatürk Türkiye’nin bir an önce çok partili hayata geçmesini istiyordu.
Atatürk’ün çok partili hayata geçilmesiyle aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenemez?
A) Hükümet çalışmalarının denetlenmesini B) Ülkeyi ilgilendiren siyasi, sosyal, ekonomi gibi alanlarda ortaya çıkan sorunlara farklı çözümler
bulunmasını C) Saltanatın kaldırılmasını D) Hükümet çalışmalarının denetlenmesini
Çözüm: Yeni Türk Devleti’nin rejimi, millet egemenliğine dayalı demokrasi yönetiminin bir uygulanış biçimi olan Cumhuriyetti. Demokrasi yönetimlerinde farklı görüş ve düşüncelerin yönetimde temsil edilmesi gerekliydi. Atatürk Türkiye’nin bir an önce çok partili hayata geçmesini istiyordu. Bu yolla: - Farklı görüş ve düşüncelerin mecliste temsil edilmesini, - Hükümet çalışmalarının denetlenmesini, - Ülkeyi ilgilendiren siyasi, sosyal, ekonomi gibi alanlarda ortaya çıkan sorunlara farklı çözümler bulunmasını amaçlıyordu. Bu dönemde Atatürk’ün Saltanatı kaldırmak istediği söylenemez. Çünkü zaten saltanat daha önce kaldırılmıştı. Doğru seçenek “C” dir.
8. Aşağıdakilerden hangisi hukuk alanında yapılan inkılâplardan biridir?
A) Medeni Kanun’un kabulü B) Saltanatın kaldırılması C) Halifeliğin kaldırılması D) Cumhuriyetin ilanı
Çözüm: Saltanatın kaldırılması, halifeliğin kaldırılması ve Cumhuriyetin ilanı siyasi alanda yapılan inkılâplardan bazılarıdır. Hukuk alanında ise şu inkılâplar yapılmıştır: - Anayasa’nın kabulü, - Türk Medeni Kanunu’nun kabulü - Türk Ceza Kanunu’nun kabulüdür. Anayasa bir devletin temel kanunudur. İlk anayasa TBMM açılmasıyla 20 Ocak 1921’de kabul edildi. Bir toplumda kişilerin aile kurması, hakları ve görevlerini düzenleyen kanuna Medeni Kanun denir. Cumhuriyet öncesinde böyle bir kanun yoktu. İsviçre Medeni Kanunu esas alınarak 4 Ekim 1926’da TBMM tarafından Türk Medeni Kanunu olarak kabul edildi. Böylece hukuk alanında da inkılâplar gerçekleştirilmiş oldu.
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
16
1. - Devlet başkanlığı ve rejim sorununun çözülebilmesi - Meclis Hükümeti Sistemi yerine Kabine Sistemine geçilmesi - Egemenlik hakkının kesin olarak millete verilmesi Bu gelişmeler aşağıdakilerden hangisi-nin sonucudur?
A) Cumhuriyet’in ilân edilmesinin B) Halifeliğin kaldırılmasının C) Tevhid-i Tedrisat Yasasının çıkarılması D) Lozan Antlaşması’nın imzalanması
2. Aşağıdakilerden hangisi siyasal alanda
yapılan inkılâplardan biri değildir?
A) Saltanatın kaldırılması B) Türk Medeni Kanunu’nun kabulü C) Halifeliğin kaldırılması D) Cumhuriyetin ilanı
3. - Laiklik konusunda ilk ve en önemli
adımlardan biri atıldı. - 622 yıllık Osmanlı Devleti ve Osmanlı Hanedanı’nın egemenliği ortadan kalktı. - Yeni Türk Devleti’nin millet egemenliğine dayanacağı kesinleşti. Bu gelişmeler aşağıdaki olaylardan hangisinin sonucudur?
A) Halifeliğin kaldırılmasının B) Çok partili hayata geçilmesinin C) Saltanatın kaldırılmasının D) Cumhuriyetin ilanının
4. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet’in
ilanından önce meydana gelmiştir?
A) Halifeliğin kaldırılması B) Çok partili hayata geçiş denemeleri C) Medeni Kanunun kabulü D) Saltanatın kaldırılması
5. Cumhuriyetin ilk yıllarında, ailenin kuruluşu, akrabalık, miras ve mal edinme ile ilgili işlerin nasıl yapılacağını belirlemek amacıyla çıkarılan kanun aşağıdakilerden hangisidir?
A) Soyadı Kanunu B) Medeni Kanun C) Ticaret Kanunu D) Ceza Kanunu
6. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı
Saltanatı’nın kaldırılmasını çabuklaştır-mıştır?
A) Halife ordusunun kurulması B) Sevr Antlaşması’nın imzalanması C) Osmanlı Mebuslar Meclisi’nin
dağıtılması D) Lozan Konferansı’na İstanbul
Hükümeti’nin de çağrılması 7. Saltanatın kaldırılmasının siyasi sonucu
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Osmanlı hanedanının egemenliği sona ermiştir.
B) Yeni Türk Devleti kurulmuştur. C) Kurtuluş Savaşı sona ermiştir. D) Devlet laik bir hüviyet kazanmıştır.
8. I. Saltanatın kaldırılması
II. Ankara’nın başkent yapılması III. Halifeliğin kaldırılması IV. Mudanya Ateşkes Antlaşması Yukarıdakilerden hangileri Lozan Barış Antlaşması’ndan önce gerçekleşmiştir?
A) I ve II B) II ve III
C) I ve IV D) II ve IV
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8
17
9. I. Türk Medeni Kanunu’nun kabulü II. Saltanatın kaldırılması III. Medreselerin kapatılması IV. Halifeliğin kaldırılması Yukarıdaki inkılâplardan hangileri siyasal alanda yapılmıştır?
A) I ve II B) I ve III
C) II ve III D) II ve IV
10. Atatürk İnkılâpları’nın genel amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk milletini çağdaş uygarlık düzeyine
yükseltmek B) Okuma-yazmayı yaygınlaştırmak C) Kılık-kıyafette uygarlaşmak D) Türkiye’nin bağımsız bir devlet olmasını
sağlamak 11. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyetin
ilânı ile çözümlenen sorunlardan biridir?
A) Halifeliğin kaldırılması B) Saltanatın kaldırılması C) Eğitim ve öğretimin birleştirilmesi D) Kabine sistemine geçilmesi
12. 13 Ekim 1923’te TBMM, Ankara’nın
başkent olmasına karar verdi. Meclis’in bu kararında aşağıdakilerden hangisinin etkili olduğu söylenemez?
A) Ankara’nın Milli Mücadele’nin merkezi
olması B) İstanbul’a göre Ankara’nın
savunulmasının daha kolay olması C) Ankara’nın nüfusunun kalabalık olması D) Ankara’nın ulaşım ve haberleşme gibi
konularda Anadolu’nun her tarafı için elverişli bir konumda olması
13. Aşağıdakilerden hangisi Kurtuluş Savaşı’ndan sonra kurulan siyasi partilerden biri değildir?
A) İttihat ve Terakki Partisi B) Cumhuriyet Halk Partisi C) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası D) Serbest Cumhuriyet Fırkası
14. Cumhuriyet döneminde çok partili
hayata geçmek amacıyla kurulan ilk siyasi parti aşağıdakilerden hangisidir?
A) Cumhuriyet Halk Partisi B) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası C) Serbest Cumhuriyet Fırkası D) Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası
15. Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın
kapatılmasına neden olan olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) Menemen Olayı B) Şeyh Sait Ayaklanması C) II. Dünya Savaşı D) İzmir’in işgali
16. Saltanatın kaldırılmasıyla ortaya çıkan
devlet başkanlığı sorunu aşağıdakiler-den hangisinin sonucunda çözümlen-miştir?
A) TBMM’nin açılması B) Cumhuriyetin ilan edilmesi C) Halifeliğin kaldırılması D) Seçim sisteminin değiştirilmesi
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
18
17. Aşağıdakilerden hangisi Şeyh Sait Ayaklanması’na karşı alınan önlemlerden biri değildir?
A) Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nun çıkarıl-
ması B) İstiklâl Mahkemeleri’nin yeniden kurul-
ması C) Bazı illerde geçici seferberlik ilan edil-
mesi D) Takrir-i Sükun Kanunu’nun çıkarılması
18. Aşağıdaki siyasi partilerden hangisi
diğerlerinden sonra kurulmuştur?
A) Cumhuriyet Halk Fırkası B) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası C) İttihat ve Terakki Fırkası D) Serbest Cumhuriyet Fırkası
19. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet’in
ilânından sonra gerçekleşmiştir?
A) Saltanatın kaldırılması B) Türkiye’de ilk siyasi partinin kurulması C) Anayasanın (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu)
kabulü D) Halifeliğin kaldırılması
20. TBMM tarafından çıkarılan ve hükümete
olağanüstü yetkiler veren “Takrir-i Sükun Kanunu” aşağıdaki olaylardan hangisinin sonucunda çıkartılmıştır?
A) Menemen Olayı ile B) Mustafa Kemal’e suikast girişimi ile C) Halifeliğin kaldırılması ile D) Şeyh Sait Ayaklanması ile
21. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk döne-minde çok partili rejim denemelerini olumsuz yönde etkilemiştir?
A) Menemen Olayı B) Cumhuriyetin ilânı C) Anzavur Ayaklanması D) 31 Mart Olayı
22. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra ülkemizde
ilk olarak kurulan siyasi parti hangisidir?
A) Serbest Cumhuriyet Fırkası B) Halk Fırkası C) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası D) İttihat ve Terakki Fırkası
23. Aşağıdakilerden hangisi siyasi alanda
yapılan inkılâplardan biridir?
A) Harf İnkılâbı B) Türk Tarih Kurumu’nun Kurulması C) Medreselerin kapatılması D) Cumhuriyetin ilânı
24. Atatürk döneminde ülkemizde Cumhuriyet
Fırkası dışında kurulan partiler, kuruluşun-dan kısa bir süre sonra kapatılmıştır. Bu duruma aşağıdakilerden hangisinin etkisi olduğu savunulamaz?
A) Devletin laikleşmesine karşı tutum
izlemeleri B) Rejim karşıtlarını barındırmaları C) Devletçiliğe karşı liberalizmi savunmaları D) Ulusal bütünlüğü zedelemeleri
25. İstiklâl Mahkemeleri Şeyh Sait Ayaklan-
ması’ndan sonra aşağıdaki kanunlardan hangisini uygulamak amacıyla kurul-muştur?
A) Teşvik-i Sanayi Kanunu’nu B) Takrir-i Sükun Kanunu’nu C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nu D) Kabotaj Kanunu’nu
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
19
ÜNİTE: TÜRK İNKILÂBI KONU: Eğitim ve Kültür Alanında İnkılâp, Toplumsal Alanda İnkılâp, Ekonomik
Alanda İnkılâp ÖRNEK SORULAR VE ÇÖZÜMLERİ 1. Aşağıdakilerden hangisi eğitim alanında yapılan inkılâpların amaçları arasında yer almaz?
A) Eğitimde birlik ve beraberliği sağlamak B) Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak C) Okları çağdaş ve modern hale getirmek ve yaygınlaştırmak D) Devletin eğitim üzerindeki denetimine son vermek
Çözüm: Osmanlı Devletinin son zamanlarında eğitim sistemi son derece karışık bir hale gelmişti. Devletin en önemli eğitim kurumu olan medresenin yanında Avrupa tarzında açılmış yeni okullar vardı. Ayrıca yabancılara da kendi okullarını açma hakkı tanımıştı. Eğitim kurumlarında müfredat birliği yoktu. Devletin eğitim üzerindeki denetimi son derece sınırlıydı. Her okul kendi başına buyruk hareket etmekteydi. Bu nedenle, eğitimde beraberliği sağlamak, fırsat eşitliğini gerçekleştirmek, okulları çağdaş ve modern hale getirmek amacıyla eğitim alanında inkılâplar yapılmıştır. Yapılan inkılâpların amaçları arasında, devletin eğitim üzerindeki denetimine son vermek yer almaz. Doğru seçenek “D” dir. 2. Atatürk eğitime çok önem vermiş ve bu alanda birçok yenilikler yapmıştır.
Bu yeniliklerden hangisi eğitim öğretimin birleştirilmesine yönelik olanıdır?
A) Harf İnkılâbı B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun çıkarılması C) Türk Dil Kurumu’nun kurulması D) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması
Çözüm: Mustafa Kemal, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra ülkenin kalkındırılmasını, modern ve çağdaş Türkiye’nin oluşturulmasını istiyordu. Bunun için çağdaş ve milli düşüncelere sahip eğitilmiş bir nesil gerekliydi. Ayrıca medrese ve okul ikiliğine son verilerek eğitimde birlik sağlanmalıydı. Bu amaçla 3 Mart 1924’te çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile bütün okullar Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlandı. Bu arada medreseler kapatıldı. Yabancı okullar da Türk kanunlarına ve Milli Eğitim Mevzuatlarına uymak zorunda kaldı. Eğitim sisteminin laikleşmesinde önemli bir adım atıldı. Doğru seçenek “B” dir. 3. Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.
Atatürk bu düşüncesine uygun olarak aşağıdakilerden hangisini kurdurmuştur?
A) Türk Tarih Kurumu’nu B) Hukuk Fakültesi’ni C) Türk Dil Kurumu’nu D) Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ni
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 20
Çözüm: “Türk dili, Türk milleti için kutsal bir hazinedir. Türk dili, Türk milletinin kalbidir, zihnidir.” diyen Atatürk bu düşüncesine uygun olarak Türk Dil Kurumu’nu kurdurtmuştur. Bunun nedeni de şudur: Osmanlı Devleti zamanında Türkçe’ye gereken önem verilmemişti. Türk dili Arapça ve Farsça’nın etkisinde kalmış, bu iki dilin etkisiyle Osmanlıca denilen yeni bir dil ortaya çıkmıştı. Atatürk Türk dilinin gelişmesi, yabancı dillerin etkisinden kurtulması ve Türkçe’nin bilim dili haline gelmesini istiyordu. Bu amaçla 12 Temmuz 1932’de “Türk Dil Kurumu” nu kurdurdu. Doğru seçenek “C” dir. 4. “Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz. En doğru, en hakiki
yol, medeniyet yoludur.” Atatürk bu düşüncesine uygun olarak öncelikle aşağıdakilerden hangisini gerçekleştirmiştir?
A) Din kurumlarının düzenlenmesi B) Kılık kıyafette değişiklik yapılması C) Takvim, saat ve ölçülerde değişik yapılması D) Soyadı Kanunu’nun çıkarılması
Çözüm: Halifeliğin kaldırılmasından sonra din kurumlarında yeni düzenlemelerin yapılması zorunlu hale gelmiştir. Osmanlı Devleti zamanında pek çok tarikat kurulmuştu. Ülkenin her tarafında tekkeler ve zaviyeler faaliyet göstermekteydi. Bu kurumlar başlangıçta halkın dini bilgilerinin arttırılmasında, toplumda birlik ve dayanışmanın sağlanmasında önemli görevler üstlendiler. Osmanlı Devleti’nin zayıflamaya başlamasıyla birlikte asıl fonksiyonlarını kaybeden tekke ve zaviyeler, belli kişilerin elinde halkın din duygularını sömüren, yerler haline gelmiştir. Atatürk, halkın din duygularının kullanılarak sömürülmesine, bağnazlığın ve tutuculuğun yaygınlaşmasına şiddetle karşıydı. Bu nedenle din kurumlarının düzenlenmesine gidilmesini sağladı. Doğru yanıt, “A” dır. 5. Osmanlı Devleti zamanında insanları birbirinden ayırmak için kişilerin adlarının yanına doğum yerleri,
baba adları lakapları veya ayrıcalık belirten unvanlar konuyordu. Aşağıdakilerden hangisi bu toplumsal kargaşayı önlemek amacıyla yapılan bir yeniliktir?
A) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi B) Soyadı Kanunu’nun çıkarılması C) Aşar vergisinin kaldırılması D) Kılık kıyafette değişiklik yapılması
Çözüm: Osmanlı Devleti döneminde insanları birbirinden ayırmak için kişilerin adlarının yanına doğum yerleri, baba adları, lakapları veya ayrıcalık belirten unvanları konuyordu. Bu durum gerek sosyal hayatta, gerekse devletle olan ilişkilerinde karışıklıkların çıkmasına neden oluyordu. Kişilerin tanınmalarını kolaylaştırmak ve toplumsal kargaşayı önlemek amacıyla 21 Haziran 1934 yılında Soyadı Kanunu kabul edildi. Kanuna göre, her aile bir soyadı alacak, soyadı Türkçe olacak rütbe, memurluk, yabancı ırk ve millet adları ile ahlâka aykırı ve gülünç kelimeler soyadı olarak kullanılmayacaktı. Doğru seçenek “B” dir.
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 21
6. Cumhuriyetin ilk yıllarında savaşlar sonunda harabeye dönen ülkemiz imar edildi. Cumhuriyet döneminin şehircilik anlayışının en güzel örneği olarak başkentimiz Ankara’yı gösterebiliriz. Yukarıdaki paragrafta Cumhuriyet döneminde yapılan aşağıdaki faaliyetlerden hangisine vurgu yapılmıştır?
A) Ticaret B) Bayındırlık C) Sanayi D) Tarım
Çözüm: Paragrafta bayındırlık alanında yapılan faaliyetlere vurgu yapılmıştır. Cumhuriyet döneminde bayındırlık alanında yapılan çalışmalar şöyledir: Ülke yapılan savaşlar nedeniyle yakılıp yıkılmış, şehirler ve köyler bakımsızlıktan yoksulluktan harabeye dönmüştü. Ulaşım imkanları son derece yetersizdi. Haberleşme işleri de ilkel yöntemlerle yapılmaktaydı. Cumhuriyetin ilanından sonra bayındırlık alanındaki faaliyetlere şehir ve kasabalarda alınmıştır. Pek çok şehir ve kasaba imar edilerek modern yaşam alanları haline getirilmiştir. Doğru seçenek “B” dir. 7. Cumhuriyetin ilk yıllarında tarımsal üretime büyük önem verilmiş ve bu alanda pek çok adım atılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi tarımsal alanda yapılan çalışmalardan biri değildir?
A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Ziraat Bankası’nın çiftçiye verdiği kredi miktarının arttırılması C) Çiftçiye tohum, fidan, damızlık hayvan ve borç para verilmesi D) Takvim saat ve ölçülerde değişiklik yapılması
Çözüm: Takvim, saat ve ölçülerde değişiklik yapılması, Cumhuriyet döneminde tarımsal alanda değil toplumsal alanda yapılan yeniliklerdendir. Cumhuriyet döneminde tarımsal alanda yapılan değişiklikler ise şunlardır: - Köylünün durumunu iyileştirmek amacıyla köylünün sırtında bir yük haline gelen Aşar (öşür) vergisi 1925 yılında kaldırıldı. - Ziraat Bankası’nın çiftçiye verdiği kredi miktarı arttırıldı. - Çiftçinin tarımda, makine, iyi tohum, gübre ve ilaç kullanması teşvik edildi. - Çiftçiye tohum, fidan, damızlık, hayvan ve borç para verildi. - Tarım Kredi Kooperatifleri kuruldu, ziraat okulları açılıp, örnek çiftlikler kuruldu. 8. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün ekonomi alanında yaptığı çalışmalardan biridir?
A) Ankara Etnografya Müzesi’nin açılması B) İzmir İktisat Kongresi C) Türk kadınına yeni haklar tanınması D) Soyadı Kanunu’nun çıkarılması
Çözüm: Ankara Etnografya Müzesi’nin açılması, eğitim ve kültür alanında, Türk kadınına yeni haklar tanınması ve Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi toplumsal alanda yapılan çalışmalardan bazılarıdır. İzmir iktisat Kongresi ise Atatürk’ün ekonomi alanında yaptığı çalışmalardan biridir. Atatürk, Kurtuluş Savaşı’nın bitiminden hemen sonra ekonomi alanındaki çalışmalara başladı. Daha Lozan Konferansı sırasında, yeni Türk Devleti’nin ekonomik problemlerini görüşmek amacıyla çiftçi, esnaf, sanayici, tüccar ve işçi kesimlerinin temsilcilerinden 1135 kişinin katılımıyla 17 Şubat 1923’de I. İzmir İktisat Kongresi’nin toplanmasını sağladı. Kongrenin toplanma amacı, milli ekonominin hedeflerini belirlemek ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli yöntemleri ortaya koymaktı. Doğru seçenek “B” dir.
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK
22
1. Aşağıdakilerden hangisi, eğitim alanında yapılan inkılâplar arasında yer almaz?
A) Türk Harflerin kabulü B) Türk Dili Kurumunun kurulması C) Soyadı Kanunu’nun kabulü D) Tekke ve Medreselerin kapatılması
2. Atatürk, kılık – kıyafet ve şapka inkılâbını
hangi sebepten yapmıştır?
A) Halkın kıyafetini düzene sokmak için B) Yurt dışından satın alınan fes ve şalvara
çok para ödendiği için C) Yabancı ülkeler bu inkılâbı yapmamızı
istedikleri için D) Şapka ve yeni kıyafetlerin Türklere çok
yakışacağı için 3. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün
toplumsal yaşayışta yaptığı en önemli yeniliklerden biridir?
A) Türk Bankalarının kurulması B) Aşar vergisinin kaldırılması C) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının
tanınması D) Demiryollarının devletleştirilmesi
4. Aşağıdakilerden hangisi, Cumhuriyetin
İlânından sonra tarımı geliştirmek ama-cıyla yapılan çalışmalardan biri değildir?
A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Çiftçilere kredi kolaylıklarının tanınması C) Örnek çiftliklerin kurulması D) Kabotaj Kanunu’nun kabulü
5. Aşağıdakilerden hangisi siyasi alanda
yapılan inkılâplardan biri değildir?
A) Saltanatın kaldırılması B) Tekke ve zaviyelerin kapatılması C) Halifeliğin kaldırılması D) Cumhuriyetin ilânı
6. “Türk milleti evlâtlarına vereceği eğitimi okul ve medrese diye iki ayrı kuruluşa bırakamazdı.”
Atatürk’ün yukarıdaki düşüncesine uygun olarak aşağıdaki etkinliklerden hangisi gerçekleştirilmiştir?
A) İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun
çıkarılması C) Halifeliğin kaldırılması D) Saltanatın kaldırılması
7. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden
daha önce gerçekleşmiştir?
A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Türk Dil Kurumu’nun kuruluşu C) Türk Tarih Kurumu’nun kuruluşu D) Soyadı Kanunu’nun kabulü
8. Atatürk Türk toplumunun her yönden
çağdaşlaşması için toplumsal alanda bazı yeniliklerin yapılmasını gerekli görüyordu.
Aşağıdaki yeniliklerden hangisi toplum-sal alanda yapılan inkılâplardan biri değildir?
A) Soyadı Kanunu B) Tekke ve zaviyelerin kapatılması C) Takvim, sanat ve ölçülerde değişiklik D) Harf İnkılâbı
9. “Atatürk, Türk dilinin gelişmesi, yabancı
dillerin etkisinden kurtulması ve Türkçe’nin bilim dili haline gelmesini istiyordu.”
Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün bu amacına yönelik olarak yapılan çalışmalardan biridir?
A) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması B) Türk Dil Kurumu’nun kurulması C) Harf İnkılâbı’nın yapılması D) Tekke ve zaviyelerin kapatılması
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 23
10. Türkiye Cumhuriyeti, kendine hedef olarak Batı uygarlığını seçmişti. Bu nedenle batılı devletler ile olan ilişkilerin geliştirilmesine önem verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu amaca
yönelik olarak yapılan etkinliklerden biridir?
A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Tekke ve zaviyelerin kapatılması C) Takvim, saat ve ölçülerin değiştirilmesi D) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması
11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin
kültürel zenginliklerini dünyaya tanıtmak amacıyla yapılan etkinliklerden biridir?
A) Güzel Sanatlar Akademisi’nin açılması B) Ziraat okullarının açılması C) Topkapı Sarayı’nın müze haline
getirilmesi D) Misak-ı İktisadînin kabul edilmesi
12. Türk Devleti’nin ilk anayasasının
esaslarından biri de; “Kanun yapma ve yürütme gücü TBMM’ye aittir.” şeklindedir.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin
kanıtıdır?
A) Güçler birliği ilkesinin kabul edildiğinin B) Güçler ayrılığı ilkesinin benimsendiğinin C) Genel oy prensibinin kabul edildiğinin D) Çoğunluk esasının benimsendiğinin
13. Şapka Kanunu’nun çıkarılmasındaki
temel amaç aşağıdakilerden hangisidir?
A) Herkese örnek bir başlık giydirmek B) Çağdaş giyim – kuşam konusunda
topluma yol göstermek C) Ulusal egemenliği gerçekleştirmek D) Düşünce sistemini değiştirmek
14. Aşağıdakilerden hangisi medreselerin kapatılma gerekçelerinden biri olamaz?
A) Eğitimde akıl ve bilime önem verilmesi B) Öğretimde ikiliğin ortadan kaldırılmak
istenmesi C) Ezberci eğitime son verilmek istenmesi D) Ulusal egemenliğin gerçekleştirilmek
istenmesi 15. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet
döneminde eğitim ve kültür alanında gerçekleştirilen inkılaplardan biri değildir?
A) Yeni Türk harflerinin kabulü B) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması C) Türk Dil Kurumu’nun kurulması D) Devletçilik politikasının uygulanması
16. Aşağıdakilerden hangisi Türk Tarih
Kurumu’nun kuruluş gerekçelerinden biri olamaz?
A) Türklerin tarihte önemli uygarlıklar
kurduğunun belgelerle ortaya koymak B) Milli tarihimizi belgelere dayalı olarak
anlatmak C) Türklerin üstün ırk olduğunu kanıtlamak D) Avrupalıların Türkler hakkındaki ön
yargılarının yanlışlığını belgelerle anlatmak
17. Aşağıdakilerden hangisi İzmir İktisat
Kongresi’nin sonuçlarından biri değildir?
A) Milli ekonominin temel ilkelerinin ortaya
çıkması B) Misak-i İktisadi’nin kabul edilmesi C) Devletçilik politikasının uygulanmasın-
dan vazgeçilmesi D) Ekonomik bağımsızlığa ulaşmada
izlenecek yolun belirlenmesi
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 24
18. Türk denizlerinde gemi işletme hakkının yalnız Türkiye’ye ait olması aşağıdakiler-den hangisinin bir sonucudur?
A) Aşar vergisinin kaldırılmasının B) Kabotaj Kanunu’nun çıkarılmasının C) Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun kabul
edilmesinin D) Kapitülasyonların kaldırılmasının
19. I. Aşar vergisinin kaldırılması
II. Kabotaj Kanunu III. Kapitülasyonların kaldırılması IV. Tarım okullarının açılması Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri doğrudan Türkiye’nin ekonomik bağımsızlığıyla ilgili gelişmelerdendir?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) II ve III D) III ve IV 20. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk döne-
minde Türk köylüsünü kalkındırmak amacıyla yapılan çalışmalardan biri değildir?
A) Köylüden alınan Aşar vergisinin kaldırıl-
ması B) Toprağı olmayan köylülere toprak
verilmesi C) Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması D) Tarım okullarının açılması
21. Cumhuriyet döneminde Türkiye’de
takvim, saat ve ölçülerde yapılan değişikliğin amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Uluslararası ilişkilerde birlikteliği sağla-
mak B) Devletçilik sistemini uygulamak C) Milletler Cemiyeti’ne üye olmak D) Avrupa’nın yardımını sağlamak
22. Aşağıdakilerden hangisi Avrupa devlet-
lerinin toplumumuzdaki Müslüman olma-yan halkın haklarını korumak için öne-sürdükleri temel gerekçeyi ortadan kaldırmıştır?
A) Yeni Türk alfabesinin kabulü B) Kabotaj Kanunu’nun kabulü C) Halifeliğin kaldırılması D) Türk Medeni Kanunu’nun kabulü
23. Aşağıdakilerden hangisi, devlet ve
toplum yapısının lâikleşmesiyle doğrudan ilgili değildir?
A) Halifeliğin kaldırılması B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü C) Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması D) Kabine sistemine geçilmesi
24. Aşağıdakilerden hangisiyle Misak-ı
İktisadi (ekonomi andı) kabul edilerek milli ekonominin temelleri atılmıştır?
A) Aşar vergisinin kaldırılmasıyla B) İzmir İktisat Kongresi ile C) Kabotaj Kanunu ile D) Teşvik-i Sanayi Kanunu ile
25. Cumhuriyet döneminde köylünün duru-
munu iyileştirmek ve üretim artışı sağla-mak amacıyla yapılan aşağıdaki etkinlik-lerden hangisi daha önce gerçekleşmiş-tir?
A) Örnek çiftliklerin kurulması B) Tarım Kredi Kooperatifleri’nin kurulması C) Tarımda makineleşmeye geçilmesi D) Aşar vergisinin kaldırılması
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 25
1. Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen aşağıdaki çalışmalardan hangisi, vatan-daşlar arasında siyasi eşitliği sağlamaya yönelik bir uygulamadır?
A) Medreselerin kapatılması B) Soyadı Kanunu’nun kabul edilmesi C) Kadınlara seçme – seçilme hakkının
tanınması D) Medeni Kanun’unun kabul edilmesi
2. -1924’te ilk kez çok partili hayata geçiş
denemelerinin yapılması -1934’de kadınlara da seçme seçilme hakkının tanınması Atatürk döneminde alınan yukarıdaki kararlarla aşağıdakilerden hangisinin amaçlandığı söylenebilir?
A) TBMM’de siyasi tartışmalara son vermek B) Seçimlere katılma oranını arttırmak C) Meclise yasallık kazandırmak D) Milli iradeyi TBMM’ye tam olarak
yansıtmak 3. “1924 Anayasası’nda kabul edilen Türkiye
Cumhuriyeti’nin dini İslâm’dır.” maddesi 10 Nisan 1928’de anayasadan çıkarılmıştır. Bu uygulama aşağıdakilerden hangisini sağlamıştır? A) Anayasanın laikleşmesini B) Halifeliğin kaldırılmasını C) Ulusal egemenlik anlayışının benimsen-
mesini D) Cumhuriyetin kurulmasını
4. • Halifeliğin kaldırılması • Tekke ve zaviyelerin kapatılması • Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesi Yukarıdaki yeniliklerle aşağıdakilerden hangisi arasında ilişki kurulamaz?
A) Toplum yapısının çağdaşlaşması B) Genç kuşaklara “laik devlet görüşü”
kazandırılması C) Dini inançların sömürü aracı olmaktan
kurtarılması D) Milli Ekonomi politikasının uygulanması
5. Cumhuriyet döneminde;
• Kıyafette değişiklik yapılması • Takvim, saat ve ölçülerin değiştirilmesi • Soyadı Kanunu’nun kabulü Bu gelişmelerin ortak amacı aşağıdaki-lerden hangisidir?
A) Eğitim seviyesini yükseltmek B) Laik devlet düzenini oluşturmak C) Toplumsal yaşayışı düzenlemek D) Dış ticareti geliştirmek
6. Cumhuriyet döneminde,
- Miladi takvimin kabul edilmesi - Uluslararası saat sistemine geçilmesi - Yeni ölçü birimlerinin (metre, kilogram) kabulü gerçekleşmiştir. Bu gelişmelerin ortak amacı aşağıdaki-lerden hangisidir? A) Batılı devletlerle ilişkileri kolaylaştırmak B) Doğu ile ilişkileri kesmek C) Eski ile ilgili olan bağları koparmak D) Alışveriş sırasındaki kuşkuları azaltmak
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 26
7. Atatürk döneminde demiryolları, devlet tarafından yabancı işletmelerden satın alınmış, halkın kullanımına sunulmuştur. Bu uygulama hangi alanda yapılan çalışmalara örnek olarak gösterilebilir?
A) Eğitim alanında B) Toplumsal alanda C) Bayındırlık alanında D) Hukuk alanında
8. Atatürk Türk Tarih Kurumu’nun kurucu
başkanlığını üzerine almış ve hayatı boyunca da tarih çalışmalarının içinde bulunmuştur. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün Türk tarihi ile ilgili çalışmalarının amaçları arasında yer almaz?
A) Türkler hakkındaki yanlış yargıları
ortadan kaldırmak B) Türk tarihinin bilinmeyen yönlerini
aydınlatmak C) Türk ırkının üstün bir ırk olduğunu
kanıtlamak D) Türk tarihinin dünya medeniyetine
katkılarını ortaya koymak 9. Atatürk döneminde;
- Demokrasinin gereğini yerine getirmek - Millet iradesini meclise tam olarak yansıt- mak amaçlanmıştır. Yukarıdaki hedeflere ulaşmak için aşağı-daki çalışmalardan hangisi yapılmıştır?
A) Çok partili hayata geçiş denemeleri B) 1924 Anayasası’nın hazırlanması C) Saltanatın kaldırılması D) Halifeliğin kaldırılması
10. 1924 Anayasasında “Mahkemelerin verdiği hükümler TBMM tarafından değiştirilemez ve uygulanması geciktirilemez” hükmü yer almıştır. Anayasaya böyle bir hüküm konulmasının amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Güçler birliği ilkesini uygulamak B) Yargı bağımsızlığını sağlamak C) Kanun karşısında eşitlik sağlamak D) Meclisin yetkilerini artırmak
11. Aşağıdakilerden hangisi milli
egemenliğin uygulanmasında diğerlerinden daha önemli bir yere sahiptir?
A) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması B) Türk Dil Kurumu’nun kurulması C) Tarım okullarının açılması D) Kadınlara seçme-seçilme hakkının
verilmesi 12. Aşağıdakilerden hangisi Tevhid-i
Tedrisat Kanunu’nun uygulanmasının sonuçlarından biri olamaz?
A) Medreselerin kapatılması B) Mektep-medrese ayrımının sona ermesi C) Yabancı okulların kapatılması D) Öğretimde birlik sağlanması
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 27
13. “Türk çocuğu ecdadını tanıdıkça daha büyük işler yapmak için kendinde kuvvet bulacaktır.” Atatürk’ün bu düşüncesine uygun olarak aşağıdakilerden hangisi gerçekleştiril-miştir?
A) Türk Dil Kurumu kurulmuştur. B) Tevhid-i Tedrisat Kanunu çıkarılmıştır. C) İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması. D) Türk Tarih Kurumu kurulmuştur.
14. 1924 yılında çıkarılan Tevhid-i Tedrisat
Kanunu ile medreselerin kapatılması aşağıdakilerden hangisine ortam hazırlamıştır?
A) Eğitime yönelik dış baskıların artmasına B) Türk ekonomisinin bozulmasına C) Tarih bilincinin zayıflamasına D) Eğitim kurumlarının tek merkezde
toplanmasına 15. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi, laik
toplum yapısının kurulmasına yönelik değildir?
A) Halifeliğin kaldırılması B) Uluslararası uzunluk ve ağırlık
ölçülerinin kabulü C) Tekke ve zaviyelerin kapatılması D) Medeni Kanun’un kabulü
16. Cumhuriyet döneminde; - Halifeliğin kaldırılması - Tekke ve zaviyelerin kapatılması - Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabul edilmesi gelişmeleri aşağıdakilerden hangisinin yerleşmesinde daha etkili olmuştur?
A) Tek partili yönetimin B) Halkın yönetime katılmasının C) Laik devlet düzeninin D) Milli ekonomi politikasının
17. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün
toplumsal alanda yaptığı yeniliklerden biridir?
A) Aşar vergisinin kaldırılması B) Türk bankalarının kurulması C) Kıyafette değişiklik yapılması D) Yabancıların kurup işlettiği
demiryollarının satın alınması 18. Atatürk “Uygarlığın esası, ilerlemenin ve
gücün temeli aile hayatındadır,” veciz sözü ile aşağıdakilerden hangisini vurgulamak istemiştir?
A) Uygarlığın hayatımızdaki yeri B) Ailenin toplumdaki yeri C) Sosyal davranış kurallarının önemi D) Millet olarak ilerlemenin önemi
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 28
19. Ülkemizin laik düzene geçmesinde aşağıdaki inkılâplardan hangisi diğerlerinden daha önemli bir yere sahiptir?
A) Halifeliğin kaldırılması B) Şapka Kanunu’nun kabul edilmesi C) Türk kadınına seçme ve seçilme
hakkının verilmesi D) Yeni Türk alfabesinin kabul edilmesi
20. Ülkemizde, ailenin kuruluş ve işleyişinin
modern hale getirilmesini sağlayan olay aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk Ceza Kanunu’nun kabulü B) Türk Medeni Kanunu’nun kabulü C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü D) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının
tanınması 21. Atatürk “Siyasi, askeri zaferler ne kadar
büyük olursa olsunlar, ekonomik zaferle taçlandırılmazlarsa elde edilen zaferler kalıcı olmaz,” demiştir. Atatürk’ün bu veciz sözüne uygun olarak aşağıdakilerden hangisi gerçekleştirilmiştir?
A) Soyadı Kanunu çıkarılmıştır. B) İzmir İktisat Kongresi yapılmıştır. C) Kılık kıyafette değişiklik yapılmıştır. D) Kadınlara seçme ve seçilme hakkı
tanınmıştır. 22. Mustafa Kemal Paşa, “Atatürk” soyadını
aşağıdaki olaylardan hangisinin sonucunda almıştır?
A) Çanakkale Savaşı’nın B) Sakarya Meydan Savaşı’nın C) Soyadı Kanunu’nun kabulünün D) Başkumandanlık Meydan Savaşı’nın
23. Cumhuriyet’in ilânından sonra aşağıdaki inkılâplardan hangisinin toplumsal eşitliği sağlamak amacıyla yapıldığı söylenemez?
A) Evlenme, boşanma ve miras
konularında kadınlarla erkeklerin aynı haklara sahip olması
B) Kadınlara seçme - seçilme hakkının tanınması
C) Türk Dil Kurumu’nun kurulması D) Toplumsal ayrıcalık ifade eden isim,
unvan ve lakapların yasaklanması 24. Mustafa Kemal Paşa Cumhuriyetin ilk
yıllarında Aşar vergisini kaldırmıştır. Mustafa Kemal Paşa’nın bu yolla aşağıdakilerden hangisini amaçladığı söylenebilir?
A) Devlet gelirlerini artırmak B) Ticareti geliştirmek C) Kapitülasyonları kaldırmak D) Köylünün durumunu iyileştirmek
25. - Miras, evlenme, boşanma gibi konulardan
kadınlara da haklar tanınması - Tek eşle evliliğin ve resmi nikahın zorunlu hale getirilmesi - Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisiyle doğrudan ilgilidir?
A) Kadın-erkek eşitliğiyle B) Demokratikleşmeyle C) Milli ekonomiye geçiş ile D) Milli savunma ile
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 29
1. Türk Medeni Kanunu ile Türk kadınlarına yeni haklar verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi Medeni Kanun
ile kadınlara tanınan haklardan bir değildir?
A) Kadınların mirastan erkeklerle eşit
olarak yaralanmaları B) Kadınlara istediği işte çalışabilme
hakkının verilmesi C) Kadınlara boşanma hakkının verilmesi D) Kadınların, evlendikten sonra da kızlık
soyadını kullanabilmesi 2. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün
yaptığı inkılâpların temel amacıdır? A) Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin
temellerini atmak B) Türkiye Cumhuriyeti’ni çağdaş bir devlet
haline getirmek C) Kendisini Temsil Heyeti başkanı
seçtirmek D) İçte ve dışta başarılı bir siyaset takip
etmek 3. Atatürk, farklı görüş ve düşüncelerin ortaya
çıkmasını ve hükümet çalışmalarının denetlenmesini demokrasinin bir gereği olarak düşünüyordu. Bu amaçla TBMM’de muhalefetin oluşmasını istiyordu.
Bu durum aşağıdakilerden hangisinin
ortaya çıkmasını sağlamıştır?
A) Halifeliğin devam etmesinin B) Kabine sistemine geçilmesinin C) Çok partili hayata geçiş denemelerinin D) Saltanatın kaldırılmasının
4. Cumhuriyet döneminde, hukuk, sosyal ve eğitim alanlarında inkılâplar yapılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu alanlarda
yapılan inkılâplardan biri değildir?
A) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının verilmesi
B) Saltanatın kaldırılması C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü D) Kanun-i Esasi’nin kabulü
5. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk’ün
eğitim alanında yaptığı inkılâplardan biridir?
A) Kılık-kıyafetin düzenlenmesi B) Tekke ve zaviyelerin kapatılması C) Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun
çıkarılması D) Miladi takvimini kabul edilmesi
6. Aşağıdakilerden hangisi İzmir İktisat Kongresi’nde alınan karalardan biri değildir?
A) Milli bankaların kurulması sağlanacaktır. B) Yerli malı kullanımı teşvik edilecektir. C) Yatırım yapacak şirketlerin kurulması
kolaylaştırılacaktır. D) Liberal ekonomiye geçilecektir.
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 30
7. 1935 yılında çıkarılan bir kanunla daha önce cuma günü olan hafta tatili pazar gününe alınmıştır.
Böyle bir uygulamaya gidilmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Avrupalı devletlerle olan ticareti kolay- laştırmak B) Azınlıkların ibadet yapmalarına ortam hazırlamak C) Yabancı ülkelerin baskılarını azaltmak D) Halkın yoğun taleplerine cevap vermek 8. Atatürk Kurtuluş Savaşı sırasında her türlü
fedâkarlığa katlanan ve vatanın kurtuluşunda en önemli rolü oynayan Türk kadınına siyasi ve sosyal haklarının verilemesini gerekli görmüştür.
Aşağıdakilerden hangisi Türk kadınına
verilen siyasi haklardan biridir?
A) Kadınların istediği mesleğe girme hakkı tanınması
B) Mirasta kız ve erkek çocuklar arasında eşitlik sağlanması
C) Tek eşle evlilik ve nikah zorunluluğu getirilmesi
D) Kadınlara milletvekili seçme ve seçileme hakkının tanınması
9. Meclis 1 Kasım 1928’de yeni harflere dair
kanunla Arap harfleri yerine Lâtin alfabesini kabul etmiştir.
Yeni harflerin kabulüyle; I. Batı dünyası ile yakınlaşma yolunda önemli bir adım atılmıştır. II. Çağdaşlaşmada önemli bir engel olan yazı sorunu çözümlenmiştir. III. Okuma – yazma oranı sürekli artmıştır. ilgili olarak yukarıdaki yargılardan
hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II
C) I ve III D) I, II ve III
10. Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen aşağıdaki çalışmalardan hangisi toplum-sal kargaşayı ortandan kaldırmaya yöne-liktir?
A) 1921 Anayasası’nın kabulü B) Soyadı Kanunu’nun kabulü C) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının
tanınması D) Milli Bankaların kurulması
11. Cumhuriyetin ilânından sonra; kılık kıyafette
düzenlemelere gidilmiştir. Bu uygulamanın temel amacı aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Ekonomik hayatın canlanması B) Devletçilik ilkesinin benimsenmesi C) Medeni Kanun’un kabul edilmesi D) Toplumun çağdaş ve modern bir
görünüm kazanması 12. – 23 Temmuz 1923 tarihinde imzalanana
Lozan Antlaşması’yla kapitülasyonların kaldırılması
– 17 Şubat 1923’te İzmir İktisat Kongresi’nin toplanması
– 1 Temmuz 1926’da Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması
Yukarıdaki çalışmalarla aşağıdakilerden
hangisi hedeflenmiştir? A) Ekonomik ve ticari hayatın canlanması B) Medeni Kanun’un kabul edilmesi C) Toplumun çağdaş ve modern bir
görünüm kazanması D) Toplumsal barışın sağlanması
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 31
13. Cumhuriyet döneminde köylünün üzerin-deki ağır yükü hafifletmek amacıyla yapı-lan inkılâp aşağıdakilerden hangisidir?
A) Takvim, saat ve ölçülerde değişiklik B) Aşar vergisinin kaldırılması C) Kabotaj Kanunu’nun çıkarılması D) Soyadı Kanunu’nun kabulü
14. Aşağıdakilerden hangisi Cumhuriyet’in
ilanından önce gerçekleşmiştir?
A) Halifeliğin kaldırılması B) Medeni Kanun’un kabulü C) Saltanatın kaldırılması D) Soyadı Kanunu’nun kabulü
15. Mustafa Kemal’in yaptığı İnkılâplar halkın
büyük çoğunluğu tarafından benimsen-miştir. Ancak, bir grup İnkılâp karşıtları da zaman zaman kendilerini göstermişlerdir.
Aşağıdaki gelişmelerden hangisi İnkılâp
karşıtları tarafından gerçekleştirmiştir?
A) Tekke ve zaviyelerin kapatılması B) Halifeliğin bir süre daha varlığına izin
verilmesi C) Milli ekonomiye geçilmesi D) Şeyh Sait isyanının çıkarılması
16. Atatürk, İzmir’de kendisine karşı yapılan suikast girişiminden sonra; “Benim naciz vücudum elbet bir gün toprak olacaktır. Fakat Türkiye Cumhuriyeti ebediyen yaşayacaktır.”demiştir.
Atatürk bu veciz sözüyle aşağıdakiler-
den hangisini vurgulamak istemiştir?
A) Türkiye Cumhuriyet Devleti’nin yeni kurduğunu
B) Suikastçıların başarısız olduklarını C) Kendi ömrünün daha uzun olacağını D) Türkiye Cumhuriyeti’nin canından daha
önemli olduğunu 17. Serbest Cumhuriyet Fırkası, liberal ekonomi
politikasını benimsemiş ve dönemin yöne-tim şekline karşı gelişmeler göstermesi üzerine kapatılmıştır.
Buna göre Serbest Cumhuriyet
Fırkası’nın kapatılmasının nedeni aşağı-dakilerden hangisidir? A) II.Dünya Savaşı tehlikesinin ortaya
çıkması B) İnkılâp karşıtlarının parti çevresinde
toplanması C) Şeyh Sait isyanı’nın çıkması D) Devletçilik anlayışına ters düşmesi
18. Aşağıdaki gelişmelerden hangisi halife-
liğin kaldırılmasına tepki olarak ortaya çıkan olaylardan biridir?
A) Halifelik Ordusunun kurulması B) Kabine sistemine geçilmesi C) Menemen Olayı D) Cumhuriyetin ilân edilmesi
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 32
19. – Şeyh Sait İsyanı – Menemen Olayı
Cumhuriyet döneminde meydana gelen yukarıdaki olayların ortak amacı, aşağı-dakilerden hangisidir?
A) Demokratik düzeni güçlendirmek B) Yeni partiler kurulmasını sağlamak C) Halifeliğe son vermek D) Laikliğe geçişi önleyerek, mevcut düzeni
yıkmak 20. Takrir-i Sükun Kanunu’nun çıkarılma
amacı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Türk Devletini lâik düzene geçirmek B) Şeyh Sait isyanına karşı devlet
otoritesini yeniden sağlamak C) Düzenli orduyu kurmak D) Demokratik düzene geçmek
21. Aşağıdakilerden hangisi halifeliğin
kaldırılmasının sonuçlarından biri değildir?
A) Cumhuriyetin ilânını kolaylaştırması B) Devletin laikleşmesinde önemli bir adım
atılması C) Eski önemini kaybetmiş bir kurumun
varlığına son verilmesi D) Laik devlet ve toplum yapısına karşı
çıkabilecek bir güç odağının yok edilmesi
22. Mustafa Kemal’in çok partili rejime
geçişi bir süre ertelemesinin nedeni aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) Demokrasi ortamının oluşmaması B) Yeni kurulan partilerin isyanlara zemin
hazırlaması C) İnkılâpların tam olarak yerleşmemesi D) Ülke için tek partili yönetimi yeterli
görmesi
23. • Şeyh Sait Ayaklanması • İzmir Suikastı • Menemen Olayı
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki olayların ortak özelliği değildir?
A) Dış güçlerce desteklenmesi B) Rejime karşı olmaları C) Saltanat ve halife yanlılarının girişimleri
ile olmaları D) Laikliğe karşı olmaları
24. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk tarafın-
dan Serbest Cumhuriyet Fırkası’nın kurdurulmasının nedenlerinden biri değildir?
A) Muhalefeti oluşturmak B) Hükümetin denetlenmesini sağlamak C) Rejim karşıtlarını yok etmek D) Demokrasiyi tam anlamıyla gerçekleş-
tirmek 25. Şeyh Sait İsyanı Türkiye Cumhuriyeti
Devleti’nin hangi milli sorununun çözümünde engelleyici bir rol oynamıştır?
A) Doğu sınırının B) Boğazların durumunun C) Musul Sorunu’nun D) Hatay Sorunu’nun
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 33
1. Osmanlı Devleti I.Dünya Savaşı’na Almanya’nın yanında yer alarak girmiştir. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’na giriş nedenlerinden biri değildir?
A) Siyasal yalnızlıktan kurtulma düşüncesi B) İttihat ve Terakki’nin Alman hayranlığı C) Kaybettiği toprakları geri alma düşüncesi D) Yeni sömürgeler kazanma düşüncesi
2. Aşağıdakilerden hangisi Milli Cemiyet-
lerin özelliklerinden biri değildir?
A) Bölgesel amaçlı olarak kurulmuşlardır. B) Hakim olan anlayış Türklük duygusudur. C) 15 Mayıs 1919’da İzmir’in işgaliyle silahlı
mücadeleye başlamışlardır. D) İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükümeti
tarafından desteklenmişlerdir. 3. Aşağıdakilerden hangisi azınlıklar
tarafından kurulan cemiyetlerden biri değildir?
A) Mavri Mira Cemiyeti B) Etnik-i Eterya Cemiyeti C) Teali İslam Cemiyeti D) Pontus Rum Cemiyeti
4. Mondros Ateşkes Antlaşması’nın hangi hükmü Türklerin çoğunlukta yaşadığı yerleri işgale açık bir hale getirmiştir?
A) Güvenlik gerekçesiyle istedikleri yerleri
işgal edebilme hakkına sahip olmaları B) Boğazların yönetiminin İtilaf Devletleri’ne
terk edilmesi C) İtilaf Devletleri’nin her türlü haberleşme
araç ve gereçlerine el koymaları D) İran ve Kafkasya’daki birliklerin geri
çekilmesi 5. I. Dünya Savaşı’ndan yenik olarak çıkan
devletlerle barış antlaşması yapılmasına rağmen Osmanlı Devleti ile İtilaf Devletleri arasında hemen antlaşma yapılmamıştır. Bu durumun temel nedeni aşağıdakiler-den hangisidir?
A) Osmanlı Devleti’nin bütün
Müslümanların lideri olması B) Aralarında Osmanlı Devleti’ni paylaşma
konusunda anlaşamamaları C) Rusya’nın Osmanlı Devleti’ni
desteklemesi D) Osmanlı Devleti’nin gücünden
çekinmeleri 6. Aşağıdakilerden hangisi İzmir’in
Yunanlılar tarafından işgalinin sonuçlarından biri değildir?
A) Kuvayımilliye birliklerinin kurulması B) Milli birliğin oluşması C) Rusya’da Çarlık rejiminin tehlikeye
girmesi D) Redd-i İlhak Cemiyeti’nin kurulması
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 34
7. İzmir’in işgalinden önce Yunanlılar, İzmir ve çevresindeki Rum nüfusunun Türklerinkin-den fazla olduğunu gösteren belgeler yayınlamışlardır. Ayrıca Batı Anadolu’da Türklerin Rumları katlettiği şeklinde asılsız haberleri dünya kamuoyuna yaymaya çalışmışlardır. Yunanlıların bu tutumlarının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) İzmir’in işgaline gerekçe oluşturmak B) Mustafa Kemal’in çalışmalarını
engellemek C) Türkleri savaş suçlusu olarak göstermek D) Batı Trakya sorununu çözmek
8. Aşağıdakilerden hangisi Sivas Kongresi
ile ilgili değildir?
A) Yararlı cemiyetlerin birleştirilmesi B) Misak-ı Milli kararlarının Osmanlı
Meclisi’nce kabul edilmesi C) Erzurum Kongresi kararlarının aynen
kabul edilmesi D) Manda ve himaye fikrinin kesin olarak
reddedilmesi 9. Amasya Genelgesi’nde Kurtuluş Savaşı’nın
amacı, gerekçesi ve yöntemi belirtilmiştir. Amasya Genelgesi’nin aşağıdaki hükümlerinden hangisi Türk Kurtuluş Savaşı’nın gerekçesini ortaya koymak-tadır?
A) Sivas’ta milli bir kongre toplanacaktır. B) Milletin bağımsızlığını yine milletin azim
ve kararı kurtaracaktır. C) Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı
tehlikededir. D) Kongre için her ilden halkın güvenini
kazanmış üç delege seçilecektir.
10. Türk vatanının sınırları ilk kez aşağıda-kilerden hangisiyle çizilmiştir?
A) Sivas Kongresi’yle B) Amasya Genelgesi’yle C) Erzurum Kongresi’yle D) Misak-ı Milli’yle
11. İstanbul Hükümeti ilk kez Temsil
Heyeti’nin hukuken varlığını aşağıdaki-lerden hangisinde tanımıştır?
A) Erzurum Kongresi’nde B) Amasya Genelgesi’nde C) Amasya Görüşmeleri’nde D) Sivas Kongresi’nde
12. I. Dünya Savaşı’nın sonunda itilaf Devlet-
leri, Türklerin çoğunlukta oldukları yerlerde bağımsızlıklarını devam ettirebileceklerini bildirmişlerdir. Buna karşın, aşağıdakilerden hangisi İtilaf Devletleri’nin sözünde durmadık-larını gösterir?
A) Azınlıkların isyan etmeleri B) Arapların Osmanlıdan ayrılmaları C) Anadolu’yu yer yer işgal etmeleri D) Osmanlı Devleti’nin varlığını korumaları
13. I. Dünya Savaşı’nın sonunda İtilaf Devletleri
ile Osmanlı Devleti arasında imzalanan Sevr Barış Antlaşması, Osmanlı Devleti için çok ağır şartlar içeriyordu. Bu antlaşmanın taslak çalışmaları aşağı-dakilerden hangisinde hazırlanmıştır?
A) Londra Konferansı’nda B) Paris Barış Konferansı’nda C) Berlin Görüşmeleri’nde D) Lozan Konferansı’nda
T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK İLKÖĞRETİM 8 35
14. I. Dünya Savaşı’nın sonunda yenen devlet-ler yenilen devletlere çok ağır şartlar içeren antlaşmalar imzalatmışlardır. Aşağıdakilerden hangisi I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkan devletlerden biri değildir?
A) Almanya B) Osmanlı Devleti C) İtalya D) Avusturya-Macaristan İmparatorluğu
15. Aşağıdakilerden hangisi 20 Ocak
1921’de kabul edilen Yeni Türk Devleti’nin ilk anayasasın temel maddelerinden biri olamaz?
A) Egemenlik kayıtsız şartsız millete aittir. B) Meclis başkanı hükümetinde başkanıdır. C) Türkiye Devleti, TBMM tarafından
yönetilir. D) TBMM güçler ayrılığı esasını
benimsemiştir. 16. Aşağıdakilerden hangisi TBMM açılın-
caya kadar meclisin görevini yürütmüş-tür?
A) Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti B) Kuvay-ı Seyyariye C) Temsil Heyeti D) Kuvay-ı İnzibatiye
17. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisini TBMM hükümeti imzalamıştır?
A) Lozan Barış Antlaşması B) Mondros Ateşkes Antlaşması C) Sevr Antlaşması D) Brest-Litowsk Antlaşması
18. Aşağıdakilerden hangisi TBMM’ye karşı
yapılan isyanların sonuçlarından biri değildir?
A) Milli ordunun kuruşunun gecikmesi B) Rusya’nın I. Dünya Savaşı’ndan
çekilmesi C) Anadolu’da karışıklık çıkması D) İşgalci güçlerin Anadolu içlerine kolayca
girmesi 19. Aşağıdaki antlaşmalardan hangisi asla
uygulanamamıştır?
A) Gümrü Antlaşması B) Ankara Antlaşması C) Mudanya Ateşkes Antlaşması D) Sevr Antlaşması
İLKÖĞRETİM 8 T.C. İNK. TAR. ve ATATÜRKÇÜLÜK 36
20. - Çok kadınla evliliğin kaldırılması - Evlenmelerde nikâh zorunluluğunun getirilmesi - Mirastan kadın ve erkeğin eşit pay alması Yukarıdaki gelişmeler aşağıdakilerden hangisinin sonucudur?
A) Kapitülasyonların kaldırılmasının B) Kılık-kıyafette düzenlemeler
yapılmasının C) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının
verilmesinin D) Medeni Kanun’un kabulünün
21. Mustafa Kemal, Hükümetin denetlenmesini
ve mecliste farklı görüşlerin ortaya çıkmasını istiyordu. Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal’in yukarıdaki isteğini gerçekleştirmek amacıyla yapılan çalışmalardan biridir?
A) Medeni Kanun’un kabul edilmesi B) Çok partili hayata geçiş denemelerinin
yapılması C) Türk Dil Kurumu’nun kurulması D) İstiklâl Mahkemeleri’nin kurulması
22. Aşağıdakilerden hangisi ekonomi
alanında yapılan inkılâplardan biridir?
A) Tekke ve zaviyelerin kaldırılması B) Türk Tarih Kurumu’nun kurulması C) Aşar vergisinin kaldırılması D) Halifeliğin kaldırılması
23. Aşağıdakilerden hangisi Atatürk zamanında kurulan siyasi partilerden biri değildir?
A) Cumhuriyet Halk Partisi B) Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası C) Serbest Cumhuriyet Fırkası D) Demokrat Parti
24. Toplumsal alanda yapılan aşağıdaki
inkılâplardan hangisi diğerlerinden daha sonra yapılmıştır?
A) Soyadı Kanunu’nun kabulü B) Tekke ve zaviyelerin kapatılması C) Şapka Kanunu’nun kabulü D) Miladi Takvimin kabulü
25. Atatürk döneminde yapılan aşağıdaki
inkılâplardan hangisi “kadın-erkek eşitliği” ile ilgili değildir?
A) Her ailenin bir soyadı alması B) Kadınlara seçme ve seçilme hakkının
tanınması C) Tek eşle evliliğin zorunlu olması D) Kadınların mirastan erkeklerle eşit pay
alması