nÖrojenİk alt Ürİner sİstem bozukluĞunda tani ve siniflandirma asistan eğitim toplantısı
DESCRIPTION
NÖROJENİK ALT ÜRİNER SİSTEM BOZUKLUĞUNDA TANI ve SINIFLANDIRMA Asistan Eğitim Toplantısı. Dr. Ömer Gülpınar Ankara Üniversitesi , Tıp Fakültesi, Üroloji AD. Normal AÜS. Sağlam duyusal , motor ve otonom sinir sistemi Aralarındaki karmaşık etkileşim sorunsuz. N-AÜSB SINIFLANDIRMA. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
NÖROJENİK ALT ÜRİNER SİSTEM BOZUKLUĞUNDA TANI ve SINIFLANDIRMA
Asistan Eğitim Toplantısı
Dr. Ömer Gülpınar
Ankara Üniversitesi , Tıp Fakültesi,Üroloji AD
Normal AÜSSağlam duyusal, motor ve otonom sinir
sistemi
Aralarındaki karmaşık etkileşim sorunsuz
N-AÜSB SINIFLANDIRMA
Nöro-ürolojik
Nörolojik
Ürodinamik ve işlevsel
N-AÜSB SINIFLANDIRMA
AMAÇNe tür Bozukluk?
Tedaviyi kolaylaştırmak
Nörolojik Lezyonun Seviyesine Göre Sınıflama
İntrakranial ( Suprapontin) Lezyonlar
Spinal (Suprasakral veya infrapontin) Lezyonlar
İnfrasakral ( Periferal, Alt Motor) Lezyonlar
İnfrasakral ( Periferal, Alt Motor) Lezyonlar
Nonkontraktil mesane (arefleks veya düşük aktivite)
Normal veya gevşemiş bir mesane çıkımı ( denerve veya düşük aktiviteli sfinkter) görülür
Klinik bulgular;Lezyonun efferent (motor), afferent (duyusal) nöronları
izole veya kombine şekilde tutmasına göre değişir.
İnfrasakral ( Periferal, Alt Motor) Lezyonlar
Motor nörojenik mesanede konus yada efferent sakral sinirler etkilenmiştir
Duyusal olanda ise supraspinal merkezlere uzanan afferent yol etkilenmiştir
İnfrasakral ( Periferal, Alt Motor) Lezyonlar
Spinal kord yaralanmasıSakral agenezisMyelitisHerpes zosterTabes dorsalisDisk HastalıklarıMetastatik karsinomlarSpinal stenozlarDiabetes mellitus (periferal nöropati)B12 vitamin eksikliğiMyelodisplaziMultiple skleroz
Spinal (Suprasakral / infrapontin Lezyonlar)Detrüsor ve sfinkter aktivitesinin
koordinasyonu ponstan gelen sinir yolları ile sağlanır
Ponstan gelen lifler mesane kasılması esnasında sempatik ganglionları ve distal sakral korddaki aktiviteyi bloke eder
İntrensek düz adele ve ekstrensek çizgili adele inhibisyon ile gevşek kalır
Bu bölge lezyonlarında alt üriner sistemde primer refleks bir aktivite gelişir
Spinal (Suprasakral / infrapontin) Lezyonlar
Suprasakral spinal kanal boyunca herhangi bir düzeyde zedelenme olursa detrüsor- eksternal sfinkter uyumsuzluğu görülür
Eğer lezyon T6 üzerinde ise detrüsor- internal sfinkter uyumsuzluğu görülür
Spinal (Suprasakral / infrapontin) Lezyonlar
Spinal kord yaralanması
Spinal kord tümörleri
Spinal kord infarktları
Multiple skleroz
Servikal spondiloz
Myelitis
İntrakranial ( Suprapontin) LezyonlarLezyon dolum esnasında detrüsor kasılmasını
inhibe eden supraspinal yolları leze etmekte (frontal lob ve bazal ganglionlar) ancak ponstaki miksiyon merkezi intakt kalmaktadır.
Ponsun üzerindeki lezyonu olan hastalarda inhibe edilemeyen mesane kasılmaları vardır ( fazik veya sıklıkla terminal tip) ve sfinkter aktivitesi koordinedir.(Dissinerji yok)
İntrakranial ( Suprapontin) Lezyonlar
İstemsiz detürüsör kasılması
Sfinkter buna uyar
Gelen gider, musluk sürekli açık!!!
İntrakranial ( Suprapontin) LezyonlarSerebrovasküler hastalıkParkinson hastalığıBeyin tümörüSerebral travmaDemansMultiple sklerozEnsefalitHuntington koresiSerebral palsySerebral ataksiHidrosefali ( normal basınçlı)Shy-Drager sendromu
N-AÜSB SINIFLANDIRMA
Nöro-ürolojik
Nörolojik
Ürodinamik ve işlevsel
Karışık
Tedavi değişikliği?
Madersbaher Sınıflandırma sistemi
EAU Kılavuzu 2014
Madersbacher Sınıflandırma Sistemi
NÖROJENİK ALT ÜRİNER SİSTEM BOZUKLUĞUNDA TANI
AMAÇ Bozukluğun tipini belirlemek olmalı.
N-AÜSB;Hastalığın seviyesi ve ciddiyetine
Hastaya bağlı olarak her hastada
farklı olabilir.
TANI VE TEDAVİ ZAMANLAMASI
Erken tanı ve tedavi önemli
Geri dönüşsüz AÜS hasarını engelleyebilir
Nöroürolojik belirti esas nörolojik patolojinin ilk belirtisi olabilir
Erken müdahele ÜSS yi korunabilir
N-AÜSB TANI ÖYKÜ
FİZİK MUAYENE
LABORATUAR TESTLER
ÖYKÜGenel öykü
Olası nörolojik etkisi bulunan doğumsal anomaliler
Olası nörolojik etkisi bulunan metabolik bozukluklar
Cerrahi girişimler de dahil önceki tedaviler
Kullanılan ilaçlar
Üriner sistem infeksiyonu Öneri Derecesi AEAU kılavuzu 2014
ÖYKÜÖzgül öykü
İşeme
Barsak
Cinsel
Nörolojik
İşeme Öyküsü
AÜS Semptomları , semptomların başlama zamanı
Önceki işeme öyküsü
İdrar inkontinası
Mesane duyusu
İşeme biçimi ve tipi (kateretrizasyon?)
Barsak ÖyküsüAno-rektal semptomlar
Önceki defekasyon öyküsü
Enkoperesis
Rektal duyu
Defekasyon biçimi ve tipi
Cinsel İşlev Öyküsü Genital veya cinsel disfonksiyon semptomları
Önceki cinsel işlev
Genital bölgede ve cinsel işlevler için duyu
Ereksiyon veya uyarılma
Orgazm
Ejekulasyon
Nörolojik Öykü
Edinsel veya doğumsal nörolojik durum
Başlangıç; gelişimle birlikte nörolojik semptomlar (somatik ve duyusal) ve uygulan tedavi
Spastisite
Mesane GünlüğüN-AÜSD da mesane günlüğü konusunda
araştırma yok
Yine de N-AÜSD önemli bir tanısal test olarak kabul
edilmiş !!!
Öneri Derecesi BEAU kılavuzu 2014
HAYAT KALİTESİTedavide amaçlardan biri de hayat kalitesini
Hayat kalitesini değerlendirmek önemli
Nöroürolojik sem ptomlara özel bir form yok
Spinal kord lezyonu olan ve MS hastaları için geliştirilmiş Qualiveen®
Semptom ciddiyeti Görsel Analog Skala Öneri Derecesi BEAU Kılavuzu 2014
FİZİK MUAYENEDetaylı fizik muayene
Her hastanın muhtemel fiziksel ve mental yetersizliklerin belirlenmesi
Ürogenital alandaki tüm duyular ve refleksler muayene edilmeli
Anal sfinkter ve pelvik taban kaslarının fonksiyonu detaylı bir şekilde incelenmeli
FİZİK MUAYENE
Otonom Disrefleksi T5-T6 ve üzeri seviye yaralanmalarda Bağırsak veya mesane dolumunda
tetiklenebilirHipertansiyonBradikardi Yüz kızarıklığı Terleme İlk yapılacak
Dolan organı boşaltmak!!!!!! Ürodinamik çalışma sırasında olabilir!!!!! .
ÜrodinamiAÜS (dis)fonksiyonunu objektif olarak
değerlendirebilen tek yöntem
Serbest Üroflowmetre ve Rezidüel İdrar
Bu işeme işlevine ilişkin ilk izlenimi verir
İnvaziv ürodinami planlanmadan önce yapılması zorunlu
Güvenilir bilgi için 2-3 kez tekrar edilmeli
Olası patolojik bulgular; düşük akım hızıdüşük işenen hacimaralıklı akım duraksamarezidüel idrar
Dolum Sistometrisi Dolum evresinde AÜS işlevinin durumunuBasınç akım ,mümkünse videoürodinamiyle
uygulanmalıVücut sıcaklığındaki serum fizyolojik, fizyolojik
dolum hızında uygulanmalıOlası patolojik bulgular;
Detrüsör aşırı aktifliğiDüşük detrüsör uyumu,Anormal mesane ve diğer duyular İdrar kaçırma, Yetersiz veya gevşeyen üretra.
Basınç Akım Çalışmasıİşeme evresi sırasında detrüsörle üretra veya
pelvik taban arasındaki koordinasyonu yansıtır. Dolum sistometrisi ve video ürodinamiyle daha etkin
Olası patolojik bulgular;Düşük detrüsör aktivitesi/
akontraktitesi, DSD, Gevşeyemeyen üretraRezidüel idrar.
ElektromiyografiEksternal üretral sfinkterin, peri-üretral
çizgili kas sisteminin, anal sfikterin veya çizgili pelvik taban kaslarının aktivitesini ölçer.
Olası patolojik bulgular;Mesane dolumu, hiperrefleksif kasılmalar, işemenin başlaması, öksürme, valsalva gibi özgül uyarılara yetersiz.
Video Ürodinami NAÜSB’de
Ürodinamik incelemenin altın standardıdır
Olası patolojik bulgular;Sistometri ve basınç akım çalışmasında tüm tanımlananlara ek olarak
Morfolojik AÜS ve üst üriner sistem patolojisi.
AÜS (dis)fonksiyonunu tetspit etmek için ürodinami gereklidir
Mesane günlüğü tavsiye edilebilir
İnvaziv ürodinami öncesi noninvaziv testleri yapmak şarttır.
VÜD tercih edilendir, yoksa basınç akımın takip ettiği dolum sistometrisi
Fizyolojik dolum hızı(20ml/dk dan az) vucut sıcaklığında sıvı
Spesifik uronörofizyolojik ve prokatif tetstler elektif
ÖD A
ÖD B
ÖD C
ÖNERİLEREN TAKİP SÜRESİİdrar Analizi Her 6 ayda en az 1
Üriner USG ve PVR Her 6 ay
FM,Biyokimya, İK Yılda bir
AAD olamayan ve kompliyansı normallerde VÜD 2 yılda bir
AAD’li ve/veya kompliyansı düşüklerde VÜD En az yılda 1
TEŞEKKÜRLER