adugunsVTreðdiena � 2011. gada 5. oktobris � Nr. 77 (8275)

Atklâj ceïu

ZIEMEÏLATGALES LAIKRAKSTS

4.

ISSN 1407 - 9844

�

�

CENA abonentiem Ls 0,33tirdzniecîbâ Ls 0,38

Nâkamajâ

Vadugunî

2. lpp.

Laba ziòa

Nepalaid garâm

Interesanta ziòa

Îpaðs piedâvâjums SEB bankas klientiem!Turpinâm piedâvât noslçgt “Vaduguns” abonenta REGULÂRO MAKSÂJUMU

LÎGUMU. Tas nozîmç, ka Jums ir iespçja noteikt, cik bieþi veicat maksâjumus – katrumçnesi vai lielâkos periodos, un to Jûsu vietâ izdarîs banka. Taupiet laiku un naudu!

Lîgums jâslçdz redakcijâ vai SEB bankas Balvu filiâlç.

1 mçnesis 3 mçneði 6 mçneði 12 mçneðiFiziskâm personâm2011.gada (12) mçneðu abonentiemFiziskâm personâm 3,28 9,78 19,00 36,11Juridiskâm personâm 4,00 12,00 23,60 46,00Abonçjot internetâ vai pa

bezmaksas tâlruni

67008001, fiziskâm personâm 3,28 9.78 19,00 36,11Abonçjot internetâ vai pa

bezmaksas tâlruni 67008001,juridiskâm personâm 4,00 12,00 23,60 46,00

2,95 8,80 17,10 32,50

ABONÇÐANAS CENAS 2012.gadamABONÇÐANAS CENAS 2012.gadam

“Vaduguns” abonçðanas indekss - 3004

La

ikra

kst

a “

Va

du

gu

ns”

Viï

ak

as

bir

ojâ Abrenes ielâ 26,

Viïakas novada

domes 1. stâvâ

Birojâ varat abonçt

laikrakstu “Vaduguns”,

ievietot laikrakstâ

sludinâjumus,

lîdzjûtîbas,

apsveikumus,

pateicîbas, iesniegt

vçstules, ierosinâjumus

un sûdzîbas, izteikt

ierosinâjumus

þurnâlistiem.

pieòem

apmeklçtâjus

katru treðdienu

10.00 - 14.00

Abonç

Abonç

2012.gadam!2012.gadam!

Kalendârs jau top! Visâ Latvijâ jau sâkusies Latvijas Pasta abonçðanas kampaòa nâkamajam gadam, kuras laikâ iespçjams abonçtaptuveni 700 izdevumus, tajâ skaitâ populârâko ârzemju presi, nacionâlos, reìionâlos izdevumus un, protams, arî Ziemeïlatgaleslaikrakstu “Vaduguns”.Nâkamgad nemainîsies ne avîzes, ne reklâmas cena, turklât gada sâkumâ katrs “Vaduguns” abonements saòems bezmaksas

krâsaino sienas pârliekamo kalendâru “Vaduguns 2012”! Tas top sadarbîbâ ar vietçjiem 19 fotogrâfiem, kuri fotokonkursamiesûtîjuði 361 fotogrâfiju, tostarp Andra Zelèa iemûþinâto omulîgo ezi (foto).

l a i k r a k s t ul a i k r a k s t u

Âdas jakâs un kovbojuzâbakosRokeru mode Miíeïdienâ

bçrnudârza‘Sienâzîtis”audzçkòi dodaspie zemniekiem.

3. lpp.

Piedalîsies konferencçNo 6. lîdz 8.oktobrim Rîgâ notiks

8.Baltijas Ìimenes medicînas konference,kurâ piedalîsies ap 350 ìimenes ârstu noLatvijas, Lietuvas, Igaunijas un Somijas,kuri runâs par ìimenes medicînas attîs-tîbu, uzlaboðanu un sadarbîbu. Konfe-rencç piedalîsies arî ìimenes ârste Svet-lana Semjonova. Jautâta par mûsu pusesaktualitâtçm, viòa atzina, ka SIA “Balvuun Gulbenes slimnîcu apvienîbas” izvei-dotâs krîzes komandas redzçjumu, kaneatliekamo medicînisko palîdzîbuturpmâk sniegs Balvos, lîdz ar to te bûsuzòemðanas nodaïa, intensîvâs terapijasnodaïa un visu diennakti deþurçsmedicînas personâls, tajâ skaitâ pieciârsti, vçrtç pozitîvi. Lîdzîgâs domâs irìimenes ârste Lîga Kozlovska. “Lielâkasbaþas ir tikai speciâlistu trûkums, lai mçsspçtu nodroðinât diennakts deþûras,”viòa piebilda.

Aizvadîtas pirmâs skates2012. gadâ no 5. lîdz 10. jûlijam Latvijâ

notiks Starptautiskais folkloras festivâls“BALTICA 2012”. Lai sagatavotosfestivâlam un veiktu dalîbnieku atlasi,2011. gada rudenî visâ Latvijâ norisinâsiesfolkloras kopu un etnogrâfiskoansambïu skates. Sestdien un svçtdienpirmâs skates – koncerti notika Viïakâun Tilþâ. Starptautiskais folklorasfestivâls BALTICA ir plaðâkie, sabiedrîbâpopulârâkie un pasaulç pazîstamâkietradicionâlâs kultûras svçtki Baltijasvalstîs. 2012.gadâ festivâla BALTICAtçma bûs CEÏÐ.

Spriedîs par jauno tarifu7.oktobrî plkst. 13.00 Balvu novada

paðvaldîbas sçþu zâlç Sabiedriskopakalpojumu regulçðanas komisija rîkosuzklausîðanas sanâksmi par akcijusabiedrîbas “Balvu Enerìija” iesniegtosiltumenerìijas apgâdes pakalpojumutarifu projektu. Interesenti dalîbusanâksmç var pieteikt lîdz 6.oktobrim.

Svinîgs dievkalpojumsBalvosTiekas Austrumeiropas bîskapi

Uzstâjastelevîzijasðovâ.

Latvijâ

Vietçjâs ziòasTreðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV2.

Vârds þurnâlistamÌimeòu ðovs

Radiniekiem - Sprukuïu un Ðai-cânu ìimençm - ðis noteikti bûs unpaliks labâkais un pârsteidzoðâkaisnotikums ðogad. Lîdz ðim ik svçt-dienu viòiem smaidîja veiksme,piedaloties muzikâlajâ dziedoðoìimeòu ðovâ. Viòus ievçro un vçrtç,par viòiem balso un tur îkðíus. Stâ-vçðana televîzijas kameru priekðânebût nav viegla, kâ izskatâs nomalas, un popularitâtei, kâ atzîstpaði, ne tikai saldâ garða klât.

Dziedoðo tandçmu pamatâ veidobrâlis un mâsa – Jânis un Ingrîda, unviòu bçrni - Intars un Sanda, kuriemveiksmîgi paspçj pievienoties arî radi-nieks Edgars no Rîgas. Ideja braukt unsevi pieteikt ðovam, paspçjot to izdarîtpçdçjâ dienâ, pieder Sandai. Vecâkiematlika vien piekrist abu jaunieðu vçlmei,lai gan Ingrîda ðo priekðlikumu sevî ap-svçra ilgi, baþîdamâs, kâ gatavoðanosðovam savienos ar ikdienas darbu me-dicînâ. Jânis atcerçjâs iepriekð redzçtostelevîzijas dziesmu ðovus un atzîst, kamçìinâjis iedomâties uz spoþi apgais-motâs skatuves stâvam arî viòus paðus.Ziòa, ka viòi izvirzîti tâlâkajai dziesmusacensîbai, protams, iepriecinâja un pâr-steidza. Tagad atliek vien turçties lîdziuzòemtajam tempam, un nedçïas dienassaplânot tâ, lai iestudçtu jaunu priekð-nesumu un regulâri brauktu marðrutâViïaka-Rîga.

Skatîtâji gaida unvçrtç

Viòi ir pârsteigti, cik daudz atbalstî-tâju pa ðo laiku saradies. Nerunâjot jaupar paðiem tuvâkajiem un tiem, kuriViïakâ un Balvos ìimenei palîdz sarûpçttçrpus un iestudçt katru jauno numuru.Balso studenti, darbabiedri, draugi, radiun pilnîgi sveði cilvçki, kuriem patîkSprukuïu ìimene un kuri atceras Viïakasvârdu. Jânis uz to raugâs ïoti nopietni:“Mçs esam atbildîgi par visu, ko darâm,par katru priekðnesumu, ko râdâm, joskatîtâji mûs gaida un vçrtç.” Ìimenesveiksmes stâstu nodroðinaviòu muzikalitâte – Jâòapirmâ profesija ir bçrnumûzikas skolas pedagogs, arîdçlam Intaram piemît ðîdabas dâvana un viòð irmuzikants daþâdospasâkumos. Ingrîda publikaspriekðâ stâvçjusi un dziedâ-jusi kopð bçrnu dienâm unViïakas paðdarbîbâ viòu varredzçt joprojâm. Lai arîIngrîda atzîst, ka spçjsavâkties un atbildîgajâ brîdîbût pârliecinâta par sevi,taèu uzstâties televîzijaskameru priekðâ tomçr navjoka lieta. Jânis teic: “Skatuve uzlieklielu atbildîbu un pienâkumugatavoties. Sirds iedrebas un kâjas notrîckatram, pat lieliem mâksliniekiem.”Uzstâjoties pirmo reizi ar Paula “Mçmodziesmu”, uztraukums ìimenei bijis liels.

Tâ ir, ka katru priekðnesumu ðovadalîbnieki izdomâ un gatavo paði. Spru-kuïi priecîgi, ka viòiem reþijas jomâdaudz palîdz skolotâja Ineta Prancâne,ar kuru viòi tiekas un kopîgi izdomâkonkrçto priekðnesumu. Iemâcîties un

Karsto proþektoru gaismâ

nodziedât dziesmu ir viena lieta, betìimenes uznâcienam reizç jâbût arî kâpriekðnesumam, lai atklâtosaktiermeistarîba un kâds ðova elements.Ne velti konkursa þûrija, liekot atzîmes,uz to vçrð lielu uzmanîbu, un arîSprukuïu ìimene savu reizi izpelnâsdiezgan kritiskas piezîmes.

“Rozînîtei” arî jâbûtAizvadîtâs nedçïas paskrçjuðas vçja

spârniem. Pçc svçtdienas koncerta mâjâsviòi pârrodas jau uz rîta pusi, bet pirm-dienas vakarpusç sâkas viss no gala.Dziesma ir izvçlçta, un Intaram jâdaraatbildîgais darbs - jâizdomâ tâs nofor-mçðanas un pasniegðanas veids: kurðdalîbnieks dziesmu uzsâks, kurð dziedâsnâkamos pantus, kâ bûs saliktas balsis,kâ skançs dziesmas nobeigums un tam-lîdzîgi. Tad raksta notis, katrs iesâkumâmçìina atseviðíi, tad liek visu kopâ, kautko maina un atkal sâk no gala. “Dziedâtmçs visi mâkam, bet svarîgi ir pielietotpareizu vokâlo tehniku,” atzîst Jânis. Unvçl, protams, vajag atrast arî kâdu “rozî-nîti”, lai piesaistîtu skatîtâju un þûrijas

ievçrîbu. Treðdienasir lielo mçìinâjumudienas Rîgâ, kadìimenes tiekas arlielisko mûziíugrupu, un katrai irstunda laika, laislîpçtu savudziesmu. Pusstunduilgs mçìinâjumsnotiek arî svçtdienâspirms lielâ koncerta.Tçrpus katra ìimenedomâ un sarûpçpati, taèu sapostiesattiecîgâs dziesmasnoskaòâs dalîbnie-

kiem palîdz televîzijas frizieres un grimç-tâjas. Ingrîda atzîst, ka ðis process ir patî-kams un veiksmîgs, un noteikti palîdzdroðâk kâpt uz skatuves karsto proþek-toru gaismâ.

Sprukuïu un Ðaicânu lielâkie draugiðova laikâ bija draudzîgâ Knapðu ìimene.Viòi gan jau izbalsoti. Kâ justos Sprukuïi,ja arî viòiem pienâktu lîdzîgs solis? Uzto visi vienâ balsî teic, ka noteikti nebûtusarûgtinâti, jo viòi jau ir uzvarçtâji unieguvçji ar to vien, ka dota iespçja pie-

dalîties ðâdâ Vislatvijas pasâkumâ. Ðovs– tâ ir iespçja daudz ko mâcîties unsevî attîstît visai turpmâkajai dzîvei, tasir milzu gandarîjums par cilvçkumasveida labestîbu un atsaucîbu. “Mçssmaidîsim jebkurâ gadîjumâ,”pârliecinâta Ingrîda.

Kïuvuði vçltalantîgâki

Kâda no ìimençm, tuvojoties Zie-massvçtkiem, protams, leposies ar Latvi-jas skanîgâkâs dziedoðâs ìimenes tituluun saòemto naudas balvu. Sprukuïi teic,ka balvas ieguve nav viòu galvenaismçríis, taèu pasapòot, kâ to izlietotu,protams, var. Nekas daudz, atskaitottçriòus, no tâs gan pâri nepaliktu, taèudaïu viòi ziedotu, kâ domâ Jânis, lab-darîbai. Iespçjams, visi dziedâtâji bûtupelnîjuði kopîgu atpûtas ceïojumu vaiarî iepriecinâtu savus fanus un atbals-tîtâjus, uzdâvinot viòiem izpildîtodziesmu ierakstus jaukâ ballîtç. Balvabûtu iespçja izvçrst arî Viïakas ansambïa“Laikam lîdzi” turpmâko darbîbu, kurmuzicç Sprukuïi.

Vai piedalîðanâs ðovâ viòus paðus irmainîjusi? Sandas pârliecîba: “Esampalikuði tâdi, kâdi esam. Bet man irpazudusi ikdienas apnicîgâ rutîna. Estik bieþi tagad no Rîgas, kur strâdâju,braucu uz laukiem, ka vispâr nemanuatðíirîbu starp abâm pusçm.” Intarsuzskata, ka ðovs ïâvis labâk iepazîtskatuves noslçpumus un to, kâ tosizmantot par labu sev. Jânis atzîst:“Varbût cilvçku acîs arî esam kïuvuðipopulâri, taèu tas nenozîmç – kïuvuðilepni. Mums katram ir sava profesija,un arî lîdz ðovam bija pietiekami plaðasaskarsme ar konkrçtu auditoriju.”Ingrîdai atmiòâ kâdas paziòas teiktais:

“Tagad gan tu bûsi lepna, ja reiztelevîzijâ tevi râda.” Patiesîba ir pretçja.“Arî turpmâk bûðu pati vienkârðîba, betpateicos, ka man ir iespçja ðâdâ veidâsevi pilnveidot,” pârliecinâta Ingrîda.

Taèu lepni viòi tomçr ir. Dziedoðo

ìimeòu ðovs devis iespçju celt saulîtçun nest plaðumâ no Latvijas centrapatâlu esoðâ novada vârdu. Tagadplaði daudzina Viïakas vârdu un navnoliedzams - kâds no televîzijasskatîtâjiem to iepazîst pirmo reizi.

M.Sprudzâne

Dzimtas mâjâs Meirovâ. Satikðanâs ar saviem vistuvâkajiem cilvçkiem laukumâjâs dziedoðajiem Sprukuïiem un Ðaicâniem dod atelpu un sparu atkalveiksmîgi muzicçt un traukties uz tâlo Rîgu. Ingrîda, Sanda, Jânis un Intars irizdomâjuði dziesmas, kâdas viòi dziedâtu nâkamajâs nedçïâs, ja vienuzsmaidîs veiksme palikt ðovâ arî turpmâk.

Foto

- M

.Spru

dzâne

Sâkotnçji “air Baltic” bûs pagaidu vadîtâjs.Prognozçjot notikumus nacionâlâs lidsabiedrîbas“airBaltic” otrdienas akcionâru sapulcç, premjers ValdisDombrovskis LTV raidîjumâ “Labrît, Latvija” sacîja, katicamâkais scenârijs esot ðâds: pagaidu “airBaltic” vadîtâjsno kompânijas vidus, ko vçlâk plânots nomainît arstarptautiski atzîtu aviâcijas ekspertu. Premjers gannenosauca amatâ ieceïamâ “airBaltic” vadîtâja vârdu,tomçr uzsvçra, ka tas bûðot pagaidu valdes priekðsçdçtâjs,kas vçlâk tiks mainîts. “airBaltic” vadîbâ jâbût cilvçkamar pieredzi un starptautisku reputâciju,” sacîja premjers,norâdot, ka kadru atlasi valdîbas uzdevumâ veic Satiksmesministrija ar Finanðu un Tieslietu ministriju palîdzîbusadarbîbâ ar piesaistîto konsultantu “Prudentia”.

Skolçni saòem biedçjoðus zvanus. Vairâki Ventspils3.vidusskolas 2.klases skolçni pagâjuðâs nedçïas nogalçsaòçmuði biedçjoðus zvanus. Kâds vîrietis piedraudçjisviòus nogalinât,- ziòo laikraksts “Neatkarîgâ”.

Vienam puikam nepazîstamais krieviski teicis: “Noga-linâðu tevi, nodurðu meþâ.” Aptuveni tâds pats teksts teiktsvçl diviem skolçniem. Kâdai meitenei zvanîtâjs pateicis,ka jâatnes vçrtslietas no mâjas, citâdi viòu nogalinâs.

Sarunas par jauno koalîciju nonâkuðas strup-ceïâ. Visticamâk, ðonedçï politiíu sarunas nerezultçsiesar gala lçmumu. Sabiedrisko attiecîbu speciâlists unpolitisko notikumu komentçtâjs Filips Rajevskis saskata,ka sarunâs traucç partiju iekðçjâs pretrunas un nestabilitâte.

Sabrûkot tiltam, ievaino cilvçkus. Mazsalacâ,sabrûkot gâjçju tiltam, ievainoti trîs cilvçki. Cietuðo vidûarî kâda 13 gadus veca meitene. Negadîjums noticis aizva-dîtâs sestdienas pçcpusdienâ, pçc kâ visas trîs cietuðâspersonas nogâdâtas slimnîcâ. Sabrukuðais tilts esot nevie-nam nepiederoðs, bezsaimnieka tilts. Tas vedot pâr dziïugravu no pilsçtas uz kapiem. Tilts ir apmçram piecusmetrus augsts un ticis nelegâli uzbûvçts un lietots kopðpadomju gadiem.

Limbaþos pie slimnîcas durvîm atstâta jaun-dzimusi meitenîte. Otrdien no rîta pulksten seðosbçrns nolikts pie slimnîcas durvîm un nospiesta zvanupoga. Kad mediíi iznâkuði pie durvîm, uz trepçm atradiestikai mazulis, neviena pieauguðâ tuvumâ vairs nav bijis.Meitenîte nogâdâta Vidzemes slimnîcâ. Bçrns ir labi kopts,apmçram 7 - 10 dienas vecs. Pie bçrna nav atstâtas ziòaspar precîzu vecumu, nav zinâms arî mazulîtei dotais vârds.Vidzemç tuvâkâ vieta, kur atrodas pçc ârzemju paraugaiekârtotâ “Baby Box” jeb bçrnu silîte, ir Rîga.

(Ziòas no portâliem DELFI, TVNET)

Veselîbas aprûpe joprojâm ir sareþìîta visâ Latvijâ,un nemitîgie pârkârtojumi briest arî Balvos. Kâdakârtîba valdîs mûsu vietçjâ slimnîcâ pçc reformâm?Tas ir jautâjums, par ko galvu lauza ârsti un citimedicînas jomas darbinieki. Ðonedçï nâcâs uzklausîtviòu neoficiâli stâstîto. Balvu mediíi jûtas sarûgtinâti,nezinoði, neaizsargâti, pat pilnîgi “izsisti no sliedçm”.Vai viòiem turpmâk bûs darbs un atalgojums, kâdabûs darba specifika un saskarsme ar pacientiem?Skaidrîbu sola ieviest pçc laika. Par slimnîcasreformâm un turpmâko kârtîbu lemj cilvçki, kuriemar ârsta darbu tikpat kâ nav nekâda sakara. Viòishçmo, salîdzina, maina vietâm, pluso un mînuso,vispirms visur redzot tikai naudu. Nav atbildes uzjautâjumu, kas îsti investç naudu slimnîcu apvienîbai,lai izietu no krîzes? Taèu viens ir skaidrs – mediíuun pacientu intereses gan nav liktas pirmajâ vietâ.Kâ teica ilggadçja daktere: “Balvos acîmredzamiienâks pilnîgi jauna kârtîba, kas nebûs par labu nemediíiem, ne pacientiem. Bûs sagrauta un izpostîtagadu desmitos iedibinâta, pacientiem saprotamakârtîba. Un vçl viena bçda – mums trûkst jaunoârstu speciâlistu.”

Valsts kritizç abâs kaimiòu slimnîcâs it kâ izsaim-niekoto un pârtçrçto naudu vairâk nekâ miljonalatu apmçrâ. Bet Tautas kontrole tajâ paðâ laikâ pie-sauc faktus par valstî izðíçrdçtiem miljonu miljoniem.Bet kam tas rûp? Politiíiem pirmajâ vietâ krçsli unamati.

Maruta Sprudzâne

“Esam pagodinâtiun priecîgi, ka mûsunovada ìimeneuzòçmusies lieluatbildîbu un iztursaspringto grafiku, laigodam piedalîtos ðovâ.Mçs viòus iespçjurobeþâs arî atbalstâm.Kaut vairâk bûtu ðâduìimeòu!”

(No novada domes

priekðsçdçtâja Sergeja

Maksimova teiktâ.)

Îsumâ

Aktuâli Treðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV 3.

Viedokïi

Fakti

Aptaujas rezultâti “Vaduguns” mâjas lapâ

www.vaduguns.lv

Re, kâ!

Vai publiskajâ telpâ pieïaujama rupjîbu lietoðana?

� 19. septembra þurnâlistudiskusijas raidîjumâ “Skats nomalas” LTV tieðraidç tâ vadîtâjsKârlis Streips ZZS nodçvçjis parmaukâm.

� Par rupjajiem izteikumiemraidîjumâ “Skats no malas”K.Streips atlaists no darbaLatvijas Televîzijâ.

Nedrîkst pârkâpt çtikas normas

Mçs dzîvojam demokrâtiskâ valstî, unviens no demokrâtiskas valsts stûrakme-òiem ir vârda brîvîba. Tâ aptver ïoti plaðujomu un ietver sevî divus – privâto unpublisko - aspektus. Vârda brîvîbas pri-vâtais aspekts nozîmç, ka katrai personaiir tiesîbas uz saviem uzskatiem, tiesîbasturçties pie tiem un brîvi tos paust.

Savukârt vârda brîvîbas publiskaisaspekts attiecas uz ikviena tiesîbâm brîvi

ILUTA MEÞULE, Balvu novada

paðvaldîbas sabiedrisko attiecîbu

speciâliste

saòemt informâciju un paust savus uz-skatus jebkâdâ veidâ – mutvârdos, rakst-veidâ, vizuâli, ar mâksliniecisku izteiks-mes lîdzekïu palîdzîbu vai kâ citâdi.

Ja runâjam par þurnâlista Kârïa Streipaatlaiðanu – tur nav nekâ nosodâma, joþurnâlists izteica savu viedokli. Bet pç-dçjos gados diskutç arî par to, cik unkurð drîkst paust savu viedokli, un kurir robeþa, aiz kuras sâkas citu sabiedrîbaslocekïu tiesîbu un brîvîbu aizskarðana.

Pastâv tâds jçdziens kâ ‘çtika’. Ir izstrâ-dâti çtikas kodeksi, piemçram, þurnâlistuçtikas kodekss, sabiedrisko attiecîbuçtikas kodekss... K.Streipam kâ medijupârstâvim noteikti zinâms, ka necenzçtuizteicienu lietoðana nav pieïaujama noþurnâlistu çtikas viedokïa. ÞurnâlistsK.Streips ir labi pazîstams un zinâms arsavu prasmi nosaukt lietas îstajos vârdos.Viòð ir tieðs cilvçks. Manuprât, ðâdu cil-vçku lielâkais trûkums ir tas, ka kâdsvârds, kas varbût nav domâts tâ, kâ topasniedz, izrâdâs cieòu un godu aizska-roðs.

Cik pamatota vai nepamatota bijusiviòa atlaiðana, jau lçmusi Latvijas Tele-vîzijas vadîba. Viòi saprot, ka pazau-dçjuði profesionâlu þurnâlistu. Tomçrzinâms, ka ðis nav vienîgais gadîjums,kad K.Streips ir pârâk tieði izteicies çterâ.

Tâ kâ trîs gadus esmu strâdâjusi parpersonâla speciâlisti, zinu, ka ðâdi unvçl citi grçciòi par darba noteikumuneievçroðanu noteiktâ laika periodâ varbeigties ar darba attiecîbu pârtraukðanu.

Runâjot par amatpersonâm, kuraspubliskas uzstâðanâs laikâ atïaujas lietotrupjus vârdus - es to nosauktu par ne-çtisku un neprofesionâlu rîcîbu, kasneliecina par labu publisko tçlu. Turpre-tim mâkslas pasaulç – teâtrî, kino, arîmâkslas darbos - rupju vârdu lietoðana,protams, paspilgtina tçlu, jo nav noslç-pums, ka daþas sabiedrîbas grupas toslieto savâ sarunvalodâ. Esmu redzçjusiizrâdes, filmas, kur lieto rupjus vârdus.Man personîgi tâs ir ïoti grûti skatîtiesun klausîties.

Rupjîbu lietoðanu presç, manuprât,ir diezgan grûti îstenot, jo to regulç þur-nâlista çtikas kodekss. Ir jârespektç cilvç-ka tiesîbas, kâ arî goda un cieòas neaiz-skaramîba. Tajâ paða laikâ galvenieredaktori ir publiskas personas, un,publicçjot rupjîbas, tie ïoti riskç ar savaizdevuma tçlu.

Rupjîbu lietoðananav pieïaujama

Aija Putniòa, Balvu Kultûras un

atpûtas centra kultûras menedþere

Esmu ïoti neiecietîga pret rupju vârdulietoðanu gan uz ielas, gan kompânijâs,gan citviet. Aizrâdu cilvçkiem, kuri runârupjîbas. Uzskatu, ka bez nepieklâjîguvârdu lietoðanas var pilnîbâ iztikt arî tiecilvçki, kuri ikdienâ pieraduði lietot ne-cenzçtus vârdus. Minçðu piemçru. Ma-nam vîram ir kâds paziòa, kurð agrâkikdienâ ïoti rupji lamâjâs. Viòð pat neuz-skatîja to par lamâðanos, bet gan parlabu lîdzekli, kâ vârdus sasaistît teikumâ.Kad aizrâdîju, ka manâ mâjâ nelamâjas,vîra paziòa atbildçja, ka viòð savâdâknevar, jo tas ir viòa runasveids. Pçc kâdalaika ðis vîrietis sâka draudzçties ar kâdusievieti, un pamanîju, ka, atbraucis cie-mos, viòð vairs nelamâjas. Lûk, piemçrs,ka jebkurð var iztikt bez necenzçtiemvârdiem!

Ja runâ par masu medijiem, aizskaro-

ðu vârdu lietoðana, manuprât, ir pilnîginepieïaujama. Pat uz skatuves vai kinopastâv citi izteiksmes lîdzekïi tçlaspilgtinâðanai. Manuprât, rupjîbu lieto-ðana jebkurâ dzîves sfçrâ ir absolûtinepieòemama.

Kârïa Streipa gadîjumâ tâ nebija pir-mâ reize, kad viòð lietoja aizskaroðusizteicienus. Tâdi izskançjuði arî agrâk,piemçram, Eirovîzijâ. Nezinu, vai tasbija îstais iemesls viòa atlaiðanai, varbûttas bija vienkârði pçdçjais piliens. Savu-kârt uz jautâjumu,- kuri vârdi uzskatâmipar rupjiem un kuri nç, varu atbildçt:pirms lietojiet kâdu ðaubîgu vârdu vaiizteicienu, sâkumâ pajautâjiet sev – vaitas aizskartu jûs? Ja tas aizvainotu jûs,tad tas aizvainos arî cilvçku, attiecîbâuz kuru ðo vârdu lietosiet!

Krâsainâs pçcpusdienas brîvâ laikapavadîðanas centrâ

Balvu Bçrnu un jaunieðu centrâ aizvien lielâka rosîbamanâma jaunizveidotajâ brîvâ laika pavadîðanas centrâ,kurâ skolotâja Inga Kataja-Paegle, izzinot audzçkòuvçlmes un idejas, organizç daþâdas aktivitâtes un tema-tiskos pasâkumus. Katru dienu pçc mâcîbu stundâm noplkst. 13.00 lîdz 18.00 skolçni labprât iesaistâs radoðudarbu darinâðanâ. Bçrni dalâs pieredzç, kâ atrastinformâciju virtuâlajâ vidç, pilda uzdotos mâjas darbusun atrod jaunus draugus.

27.septembrî I.Kataja-Paegle pârsteidza centra apmek-lçtâjus ar individuâlu konkursu piedâvâjumu: bçrni minç-ja mîklas, lika puzles un sacentâs, spçlçjot galda spçles.Jauku atmosfçru radîja paðu gatavotie kârumi, bet paromulîgu dienas noslçgumu kalpoja kino skatîðanâs uzlielâ ekrâna, malkojot tçju un dzîvojot lîdzi filmas varo-òiem. Daþâdot ðo dienu bçrniem palîdzçja arî brîvprâtîgâjauniete Laura Macâne no NVO “Raibais kaíis”.

Sienâzçnu MiíeïdienaÐoreiz Miíeïdienâ pirmsskolas izglîtîbas iestâdes

“Sienâzîtis” audzçkòi devâs uz zemnieku saimniecîbu“Kotiòi’’, lai laipnâs gides Inâras Matisânes pavadîbâ paðisavâm acîm apskatîtu vareno tehniku, kas apstrâdâ lau-kus, un iepazîtos ar graudu ceïojumu lîdz maizîtes klai-pam. Viens no pirmajiem piedzîvojumiem bija neredzçtas,modernas lauksaimniecîbas tehnikas aplûkoðana. Pçc tambçrni devâs tâlâk uz Upîtes etnogrâfisko muzeju, kur,tçrpuðâs tautu tçrpos, viòus sagaidîja vadîtâja Ligita Spri-dzâne un viòas palîdzes. Ekskursijas dalîbnieki klausîjâslatgalieðu dzejnieka Antona Sliðâna dzeju, aplûkoja viòadzejoïu, grâmatu un mazo piezîmju bloknotiòu klâstu.Dzejnieka balss bçrniem atsauca atmiòâ tos siltos brîþus,kad A.Sliðâns ar Upîtes Jaunieðu folkloras kopu ciemojâspirmsskolas izglîtîbas iestâdç “Sienâzîtis”.

Lai vçl pilnîgâk sajustu rudens noskaòu, “Sienâzîða”audzçkòi un skolotâjas devâs arî uz Balkanu dabas parku,kur kopîgi vçroja dabu un daþâdas koka figûras - nerâtnovelniòu, zilonîti, pûíi un piparkûku vîriòu. Ceïojumanoslçgumâ bçrnus gaidîja vçl viens pârsteigums - pipar-mçtru tçja ar cidoniju sîrupu, kuru bija sarûpçjuðas vies-mîlîgâs muzeja darbinieces. Neizpalika desiòu cepðana,daþâdu gardumu baudîðana un, protams, bçrnu izpriecas.

Savukârt seðgadîgie bçrni Miíeïdienas ekskursantuspârnâkam sagaidîja ar paðceptiem gardumiem, ko sarû-pçja, skandçdami tautasdziesmas, bet paði mazâkie miíeï-bçrni, tçrpuðies dârzeòu maskâs, Miíeïdienu ieskandinâjabçrnudârza pastaigu laukumâ.

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

jâ:

(10%

)

nç:

(54%

)

atk

arî

bâ n

osit

uâcijas:

(10%

)

kâd

a v

als

ts, tâ

da

valo

da:

(24%

)

man

i ta

sn

ein

tere

sç:

(2%

)

Ko

pâ:

41

Vai publiskajâ telpâ pieïaujama rupjîbu lietoðana?

Viedokïus uzklausîja I.Tuðinska

Îsumâ

Vietçjâs ziòasV4. Treðdiena � 2011. gada 5. oktobris

Dzîve

1995.gadâ ANTONS BOZOVIÈSpâri Latvijas-Krievijas robeþai uzrokâm pârnesa mazmeitiòu Olgu, arkuru satikâs tikai ðogad - pçc 16gadiem, turklât 5000 kilometruattâlumâ no Latvijas. Likteòa lîkloèiBozovièu ìimenei bijuði tikpatskaudri, kâ nereti lasâm pasaul-slavenu rakstnieku românos.

“Lai ðíiras!”Antonu Bozovièu mûsu puses ïaudis

joprojâm atceras kâ godprâtîgu“Vaduguns” korespondentu, turklât tieðiviòð ir tas, kuram jâsaka paldies par1969.gadâ dzimuðo ideju Balvu rajonalaikraksta “Vaduguns” kausa izcîòumotokrosâ “Baltais briedis”, kas notikanetâlu no Viïakas. Viòð 23 gadus bijis ðoVissavienîbas sacensîbu organizators ungalvenais tiesnesis. Iespçjams, tçvaaizrauðanâs savulaik mudinâja Antonadçlu Gunti doties uz Omsku, kur pirmoreizi notika DOSAF organizçtie kursimotokrosa tiesneðiem. Jâpiebilst, kursi bijalimitçti, proti, turp doties mâcîties varçjatikai viens pârstâvis no Latvijas. Pçckursiem Gunti iesauca dienestâ PSRSIekðlietu ministrijas speciâlâs nozîmeskaraspçkâ Novosibirskâ, kur viòðiepazinâs ar savu otro pusîti – Olgu.1989.gada 14.oktobrî Antons Novo-sibirskâ ciemojâs pirmoreiz, kad Guntisun Olga svinçja kâzas. Otrreiz Novosi-birsku viòð apmeklçja pçc nepilna gada,kad piedzima mazmeitiòa AnnaBozovièa.

Mainoties valstu varâm, pat iekârtâm,Guntis par katru cenu vçlçjâs atgrieztiesdzimtenç. Arî Olga labprât respektçja vîralçmumu, jo, kâ prâtoja jaunie, jebkuraspârmaiòas nâk tikai par labu. Guntimpilsonîbas saòemðana grûtîbas nesagâ-dâja, bet Olgai izsniedza uzturçðanâsatïauju tikai uz gadu. “Kad atbildîgajâsiestâdçs jautâju, ko darît, lai situâcijumainîtu, saòçmu atbildi,- lai ðíiras!”atceras A.Bozoviès. Olga Balvos sâkamâcîties latvieðu valodas kursos, bet pçcdiviem mçneðiem Guntis traìiski gâjabojâ. Neredzot Latvijâperspektîvu, Olga nolçmaatgriezties Novosibirskâ. TolaikAntonam nâcâs uz rokâmpârnest piecgadîgomazmeitiòu Annu pâri robe-þai, jo sâkâs, kâ atgâdinavectçvs, vîzu laiks.

Divas diennaktislîdz galamçríim

Ðî gada 15.augustâ Antonsdevâs uz Rîgu, lai izlidotu uzPçterburgu, bet pçc tam - uzNovosibirsku. Lai arî kopumâlidoðana ilga tikai aptuveniseðas stundas, bija nepiecieðamas divasdiennaktis, lai nokïûtu galamçríî.Visnogurdinoðâkâ, kâ secina vectçvs, bijusigaidîðana lidostâs. Izkâpis Novosibirskâ,viòð bija pirmajâ pasaþieru desmitniekâ,kas devâs caur stiklotam tunelim piesagaidîtâjiem. “Vedekla un mazmeitamani uzreiz atpazina,” vçl joprojâm arprieka asarâm acîm atceras Antons.Jautâts, kâ tas iespçjams, viòð paskaidroja,ka sarakstîjâs reti, bet regulâri. “Fotobildes

mçs taèu sûtîjâm,” piebilda Antons.19.augustâ viòð kopâ ar mazmeitu,

viòas topoðo vîru un kâzu viesiem devâsuz Novosibirskas pilsçtas Ïeòina rajonadzimtsarakstu nodaïu. “Kâzas bija lep-nas,” stâsta Antons. Pçc oficiâlâs ceremo-nijas jaunie devâs izbraucienâ pa pilsçtu,bet 70 ciemiòi pulcçjâs uz mielastu piekâdas kafejnîcas. Tur tâlâkâs svinîbasvadîja speciâli nolîgts tamada. Jautâts, vaibija Latvijâ ierastie kâzu vârti un tradi-cionâlâ mièoðana, A.Bozoviès paskaidro-

ja, ka vârti bija, kad jaunieiznâca no dzîvokïa. “Vçlpirms tam lîgavainim uzplakâta, kur atradâs apdesmit sievieðu lûpu nospie-dumu, bija jâatpazîstizredzçtâs nospiedums.Viòam izdevâs! Pçc cere-monijas dzimtsarakstu no-daïâ ciemiòi jauno pâriârpusç sagaidîja ar ziedla-piòâm. Pirms tam mûs brî-dinâja, ka ziedlapiòâs nevaratrasties bîstami priekðmeti.Savukârt pie kafejnîcas jau-nos sagaidîja ar sâlsmaizi,un vadîbu pâròçma tamada.

Mièoðanas nebija, kaut gan mana sievaJuzefa lika mazmeitiòai aizvest gancepurîti, gan priekðautiòu,” saka Antons.

Kafejnîcu slçdzpusnaktî

Ja Latvijâ nereti kâzas svin divas dienas,tad jaunlaulâto Annas un Pâvila oficiâlaissvçtku mielasts beidzâs pusnaktî, kadslçdza kafejnîcu. Pçc tam kâzu viesi pâr-

ìçrbâs ikdieniðíâs drçbçs, lai dotos uzvasarnîcu. Jautâts, kâpçc bija jâpâr-ìçrbjas, Antons atjokoja, ka ne jau tâpçc,lai sâktu dzert pa îstam. “Tas ir mîts, katur kâzâs cilvçki pârdzeras, lamâjas, râpo,kaujas u.t.t. Vasarnîcâ vârîjâm zupu,cepâm ðaðliku... Viss bija ïoti jauki,” atce-ras Antons. Izbrînu izraisîja arî dâvanas,kâdas saòçma jaunais pâris, piemçram,vienistabu dzîvokli, virtuves iekârtu,ledusskapi, aploksnes ar naudu. Viòðlepojas, ka Novosibirskâ uzòemts kâ viesisNr.1. Mazmeitiòa vectçvam atvçlçja savuistabu, nemaz nerunâjot par cieòasizrâdîðanu, ko Antons izjuta ik uz soïa.

Pçdçjoreiz redzçja pirmsseðpadsmit gadiem

Atvadâs no uzvârda. Antona mazmeita Anna Bozovièa uz balona pçdçjo

reizi uzraksta savu uzvârdu, lai pârietu vîra uzvârdâ – Nenahova.

Ekskursijâ. Vectçvs ar mazmeitu

Annu (foto) un bijuðo vedeklu Olgu

apmeklçja Novosibirskas

skaistâkâs vietas, tostarp pieminekli,

kas veltîts slavenajam aktierim un

dziedâtâjam Vladimiram Visockim.

Kopbilde. Antons kopâ ar jauno pâri un kâzu viesiem.

Novosibirska,

kâ zina stâstît

A.Bozoviès, ir

treðâ lielâkâ

pilsçta Krievijas

Federâcijâ:

“Novosibirska

savulaik bija

Krievijas

impçrijas centrs,

kur paðlaik dzîvo

trîs miljoni

iedzîvotâju.”

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Lappusi sagatavoja E.Gabranovs

Atklâj Verpuïevas ceïuPirmdien Balvu novada domes vadîba, deputâti,

paðvaldîbas darbinieki un ceïu bûvnieki svinîgi atklâja“Verpuïevas” ceïa posmu, kam uzklâts asfalts 1,8 kmgarumâ. Balvu novada domes priekðsçdçtâjs AndrisKazinovskis pirms lentas pârgrieðanas uzsvçra, ka paðval-dîba pçdçjâ laikâ mçrítiecîgi apgûst Eiropas Savienîbaslîdzekïus: “Ðis ceïð ir viens no ðiem darbiem, ko esamiesâkuði un veiksmîgi pabeiguði. ES lîdzekïi ir 70-75%,pârçjais nâk no paðvaldîbas lîdzekïiem. Ja ðo darbu nâktosizdarît tikai par saviem lîdzekïiem, tad, visticamâk, asfaltuneuzklâtu ne ðogad, ne nâkamgad. Gatavoðanâs darbskonkursam bija ïoti skrupulozs un rûpîgs. Kad konkursâvinnçja mums nepazîstama firma a/s “Ceïu pârvalde”,bija baþas: kâ bûs? Prieks, ka viss ir godam izdevies! Parjauno ceïu priecâjas ne tiki bûvnieki, vadîba, bet arîmazdârziòu îpaðnieki, kuri jau sen bija pelnîjuðikvalitatîvu ceïu, lai nokïûtu savâs mâjiòâs. Lai ceïð ilgikalpo!”

A/s “Ceïu pârvaldes” projektu vadîtâjs ImantsLubgâns piekrita A.Kazinovska teiktajam, ka firmai ðajâpusç ðis ir pirmais objekts. “Cenðamies intensîvi iekarotðîs puses tirgu un ceram arî uz turpmâku sadarbîbu,”viòð teica. Gandarîjumu par noasfaltçto ceïu neslçpa arîBalvu pagasta pârvaldnieks Andris Íerâns. Viòð atzina,ka ðis ceïð ilgus gadus bijis sâpju bçrns: “Bedres, trepe nu irvçsture.”

Svinîgs mirklis. Jau pusstundu pirms ceïa

atklâðanas zîmi “Verpuïeva” rotâja baloni.

Pârgrieþ lentu. Balvu pagasta pârvaldnieks Andris

Íerâns, Balvu novada domes priekðsçdçtâjs Andris

Kazinovkis un a/s “Ceïu pârvaldes” projektu vadîtâjs

Imants Lubgâns, pârgrieþot lentu, bija vienisprât:

“Dod, Dievs, ne pçdçjais objekts!”

Pirmâ braucçja. Balveniete Pârsla Ezergaile bija

pirmâ, kura ar velosipçdu brauca garâm svinîga

mirkïa dalîbniekiem pçc jaunâ ceïa atklâðanas.

“Tagad raþa pa ceïam nepazudîs, neizkritîs,” viòa

jokoja. Jâpiebilst, ka pirmos garâmbraucçjus cienâja

ar ðampanieti.

Treðdienas saruna

Vietçjâs ziòas Treðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV 5.

Îsumâ

Vîksnas pirmsskolas izglîtîbasiestâdes skolotâja JANÎNA BÇRZI-ÒA ir viena no tiem pedagogiem,kuriem ðajâ mâcîbu gadâ pieðíîratitulu “Gada skolotâjs 2011”.

Ar skolotâju tikâmies daþas stundaspirms svinîgâ pasâkuma, kad viòa 26bçrniem vecumâ no 2 lîdz 6 gadiemvadîja nodarbîbu bçrnudârzapagalmâ. Mazie izpildîja kustîbuvingrinâjumus, spçlçja bumbu unatpûtâs svaigâ gaisâ. Ar apbrînuvçrojâm skolotâjas spçju vienlaikus ganrunât, gan piespçlçt bumbu, ganpamanît un uzrunât ikvienu bçrnu,kurð darbojâs laukâ.

Tâ gadâs bieþi, ka vienlaikusjâdara vairâki darbi?

-Pie tâ esmu pieradusi. Strâdâjot armazajiem, citâdi nevar. Daþreiz patismejos, ka acis ir arî pakausî, jo jâredzvisi bçrni. Arî pie trokðòa, ko radaaptuveni divi desmiti bçrnu, ar laikuvar pierast.

Esat dzimusi Rçzeknes pusç.Kuram novadam – Rçzeknes vaiBalvu – jûtaties vairâk piede-rîga?

-Jâ, nâku no Rogovkas. Vîksnâ dzî-voju kopð 1976.gada. It kâ jûtos vairâkpiederîga Balvu novadam. Dzimtajâpusç dzîvo manas trîs mâsas un brâlis,kad satiekamies, tad mums ir lielâsadziedâðanâs.

Kâpçc izvçlçjâties pedagogaprofesiju?

-Kopð skolas gadiem atceros, ka spç-lçjoties biju skolotâja. Viens no mîïâ-kajiem mâcîbu priekðmetiem bija dzie-dâðana. Tâ kâ manas dzimtas (Mazurudzimta) koks ir diezgan muzikâls, tadizvçle – kïût par mûzikas skolotâju –bija paðsaprotama. Bçrnîbâ, ganot go-vis, izdziedâju visas zinâmâs dziesmas.Atceros, ka meklçju lielâko akmeni,kâpu uz tâ un dziedâju, ka skançja visasâdþa (toreiz kaimiòi dzîvoja tuvu citscitam, nevis kâ tagad - tukði ciemi).Vecâkâ mâsa paðmâcîbas ceïâ bija iemâ-cîjusies spçlçt akordeonu, mçs - pârçjâs- piebiedrojâmies ar dziedâðanu unbieþi uzstâjâmies toreizçjâ Kalnu astoò-gadîgajâ skolâ (Ludzas rajons) armuzikâliem priekðnesumiem.

Pirmâ un vienîgâ mana darbavieta irVîksnas pamatskolâ. Pçc izglîtîbas esmumûzikas skolotâja, par pirmsskolas sko-lotâju strâdâju ceturto gadu. Pirmstam (kopð 1976.gada) strâdâju parmûzikas skolotâju Vîksnas pamatskolâ,paralçli mâcîju mûziku bçrnudârzâ.

Kas ðajâ darbâ sagâdâ lielâkogandarîjumu?

-Lielâkais gandarîjums ir, kad redzimazâ íipara izaugsmi, kad vari uz vâr-diem: “Lûdzu, skolotâj!” atbildçt, palî-dzçt, izskaidrot, iemâcît; kâ arî, kadvecâki saka ‘paldies’ ikdienâ, svçtkos,izlaidumâ; kad pçc gadiem mazaiscilvçkbçrns, kurð izaudzis, tevi atceras,pasveicina, uzrunâ.

Ar kâdâm problçmâm saska-raties darbâ?

-Nav tâda darba, kurâ nav prob-lçmu, tâpçc jebkurai problçmai jâmeklçrisinâjums. Kas neko nedara, tam arînav nekâdu nebûðanu. Mani satraucdaudzâs multfilmas un filmas, ko bçrniskatâs, kâ arî datorspçles, kur varoòiem

Lai bçrni bûtu laimîgi

ir daudzas dzîvîbas. Ja bçrns ir nervozs,nesavaldîgs, daþreiz agresîvs, skaïð, tadjâsâk satraukties, jâmeklç uzvedîbasiemesls, kas bieþi vien slçpjasdatorspçlçs un filmâs. Pusdienlaikâ,ejot gulçt, bçrni bieþi vien nevar aizmigt,viòos jûtams nemierîgums, tad mçs –skolotâjas un auklîtes – glaudâmviòiem galvas, muguras, lîdz mazienomierinâs un aizmieg.

Kâ labprâtâk bçrni pavadabrîvo laiku. Vai nav tâ, ka viòusdators interesç vairâk, nekâgrâmatas?

-Jâ, bçrni labâk izvçlas datoru, nevisgrâmatu. Varbût par to vairâk jâaiz-domâjas vecâkiem, jo tas nav labâkaisveids, kâ nodarbinât bçrnu, lai viòð irkluss un netraucç citiem.

Bçrni ir ïoti aktîvi, arî zinoði. Esmuievçrojusi, ka prâtîgâki ir tie, kuruaudzinâðanâ iesaistâs vecvecâki. Bçrnu-dârzâ var redzçt, ar kuru bçrnu mâjâsstrâdâ vecâki un vecvecâki. Mazajiempatîk skriet, spçlçt bumbu, spçlçtiessmilðu kastç, ðûpoties, kâ arî zîmçt,griezt, lîmçt, klausîties mûziku. Zçniemîpaði patîk sporta nodarbîbas. Mums,pieauguðajiem, visur viòiem jâstâv klât,jâredz, jâpaskaidro, jâpalîdz.

Paðas bçrni jau lieli?-Man ir divi dçli – viens strâdâ par

sporta skolotâju Rîgâ, otrs ir robeþsargsPededzç.

Ar ko nodarbojas vîrs?-Viòam ir bioloìiskâ piemâjas saim-

niecîba. Apstrâdâjam zemi, audzçjamkartupeïus un cûkas. Pârsvarâ saim-niecîbas darbiem laiku veltu vasarâ,kad ir atvaïinâjums, tad relaksçjosdârzâ, biðu dravâ un citos lauku darbos.Govis neturam, jo tad esi pie tâmpiesiets, bet cûkas pat dienu var dzîvotbez saimnieka. Iesaistâmies daþâdosprojektos, esam iegâdâjuðies vajadzîgotehniku.

Vai atliek laiks sev? Kâ topiepildât? Kâ izmantotu, piemç-ram, brîvu nedçïu?

-Cilvçki bieþi mçdz runât, ka nav

laika, bet, ja labi grib, laiku visam varatrast. Cenðos vajadzîgo savienot arlietderîgo un otrâdi. Iespçju robeþâsapmeklçju kursus, seminârus, koncer-tus. Brîvajâ nedçïâ, ja bûtu iespçja,brauktu kâdâ ekskursijâ. Jauks, piemç-ram, bija svçtceïojums uz Igauniju.

Patîk ceïot?-Gribçtu bieþâk paceïot, bet nav tâdu

iespçju. 2005.gadâ bijâm ar vîru uz ilgâ-ku laiku (7 mçneði) aizbraukuði darbâuz Angliju. Skotijâ gatavojâm puíupuðíus, strâdâjâm piena kombinâtâ.To laiku atceros ar prieku, jo bija atslo-dze no ðîs ikdienas un darba. Kâ saka:kas notiek, viss uz labu. Skotija manâsatmiòâs palikusi ar skaistiem dabasskatiem, darba iespçjâm un tur sastap-tiem cilvçkiem. Nedçïâ varçju nopelnîtaptuveni 250 latus, klât vçl varçja bezmaksas òemt no kombinâta pienu unbulciòas, jo saimniekam piederçja arîkonditoreja. Nezinu, vai klimataietekmç, bet, dzîvojot Anglijâ, nedzçruzâles, tur tâs nevajadzçja. AtgriezâmiesLatvijâ, jo te dzîvo vîra vecâki, jâap-strâdâ zeme un jârûpçjas par saim-niecîbu.

Kur rodat idejas darbam?-Citreiz pamostos naktî ar kâdu

ideju, citreiz atrodu kâdâ grâmatâ vaipreses izdevumâ. Vienmçr, kad braucuceïojumâ vai apmeklçju pasâkumu,skatos, ko no redzçtâ varçtu paòemtsev un savam darbam. Piemçram,koncertos, pirmais, ko pamanu, irskatuves noformçjums.

Kâdu vçrtîgu atziòu esatpamanîjusi kâdâ no pçdçjâmlasîtajâm grâmatâm?

-Viena no tâm: “Gadâ ir tikai divasdienas, kurâs mçs neko nevaram iesâkt.Viena ir vakardiena un otra – rîtdiena.Tâdçjâdi ðodien ir îstâ diena, lai mîlçtu,ticçtu, darîtu un galvenokârt - dzîvo-tu!”

Ko vçlçtu bçrnu vecâkiem?-Lai vecâkiem pietiek spçka, mîles-

tîbas, gudrîbas, audzinot savus bçrnus,jo viòi ir atbildîgi par to, lai bçrni dzîvçbûtu laimîgi.

A.Socka

Skolotâja Janîna Bçrziòa. Darba dienas viòai piepildîtas ar rûpçm par

mazajiem audzçkòiem, vakaros gatavo ðablonus nâkamâs dienas

nodarbîbâm un apkopo materiâlus mçrístipendijas saòemðanai, jo skolotâja

ir ceïâ uz treðo kvalitâtes pakâpi.F

oto

- A

.Kirsanovs

Aicina konkursam pieteikt sievietesuzòçmçjas

Lîdz 23.oktobrim konkursam “Atdzimt no pelniem” varpieteikt sievietes uzòçmçjas. Pretendentes dalîbai konkursâpiesaka treðâs puses – sabiedriskas organizâcijas, par preten-dentes darbîbu informçti un zinoði Latvijas iedzîvotâji, pilsçtuun paðvaldîbu pârstâvji, uzòçmçju organizâciju vai profesio-nâlu asociâciju pârstâvji, juridiskas un fiziskas personas, kurasnav pretendentes pirmâs pakâpes radinieki. Konkursa uzva-rçtâja saòems Ls 1000 naudas balvu un piemiòas zîmi, bet15 labâkâs konkursa nominantes saòems Eiropas Parlamentadeputâtes Sandras Kalnietes uzaicinâjumu paviesotiesEiropas Parlamentâ Briselç. Balvas pasniegðana notiks svinîgâsarîkojumâ ðî gada nogalç. Informâcija par konkursu(nolikums, pieteikuma anketa) pieejama www.lidere.lv.

“Jauns skats uz vecâm lietâm”Lîdz 9.oktobrim 7.-12.klaðu skolçniem ir iespçja piedalîties

fotokonkursâ “Jauns skats uz vecâm lietâm”. Pirmais kon-kursam iesûtîtais darbs saòemts konkursa izsludinâðanasdienâ. Ðî darba autors ir radis praktisku pielietojumuizdeguðâm kvçlspuldzçm, ar nelielu piepûli, smalkiem darba-rîkiem un izdomu pârvçrðot tâs praktiskos un dekoratîvosizstrâdâjumos. Interesants pielietojums rasts arî konfekðupapîriòiem, kas ar karstâs lîmes un stiprinâjuma kartona(kas arî ticis izmantots otrreiz) palîdzîbu pârvçrsti glîtâ sienasdekorâ. Ðâds dekors noteikti labi iederçsies meiteòu istabâ,simbolizçjot dzîves saldos mirkïus. Konkursantiem jâizveidoinstalâcija vai praktiski pielietojams priekðmets, vai iekârta,izmantojot otrreizçjos materiâlus un sadzîvç vairsnevajadzîgas lietas. Izveidotâ radoðâ darba fotogrâfijas kopâar aizpildîtu pieteikuma formu jâsûta Laimai Jekðiòai uz e-pasta adresi laima.jeksina@zalajosta.lv.

E.Gabranovs

Iespçja

Iet rotaïâs ar zaíi Miíeli

Aizvadîtâ nedçïa Rugâju novada vidusskolas pirmsskolasvecuma grupiòâs bija notikumiem bagâta – mazie kopâ arvecâkiem, skolotâjâm un auklîtçm rîkoja rudens raþas izstâdiun svinçja Miíeïdienu. Ciemos pie bçrniem bija atnâcis zaíisMiíelis, kurð sarunâ ar viòiem noskaidroja, kas tâ tâdaMiíeïdiena ir. Zaíis bçrnus aicinâja rotaïâs “Kas dârzâ” un“Dârzâ staigâ”. Un katram, kurð piedalîjâs izstâdç, izsniedzapateicîbu un âbolu. Pasâkuma noslçgumâ visi bçrni cienâjâsar âboliem un aplûkoja kopîgi veidoto izstâdi.

Lasîs grâmatas un klausîsies dzejuRugâju bibliotçkâ joprojâm skatâma gulbenietes Evitas

Zâlîtes rotaïlietu - leïïu izstâde, un îpaði ar lielu interesi toaplûko jaunâko klaðu skolçni. Turpinâs pieteikðanâs Bçrnuþûrijai, to paspçjuði jau izdarît 29 bçrni un jaunieði. Viòivçrîgi lasîs Latvijas Nacionâlâs bibliotçkas (LNB) atbalstabiedrîbas atsûtîtâs jaunâs grâmatas (katram skolçnamjâizlasa 5 grâmatas). Mazie lasîtâji bibliotçkâ bûs gaidîti arîuz LNB Bçrnu literatûras centra atsûtîtâs grâmatas “RuncisFrancis jeb pasaule sçd uz velosipçda” virtuâlo lasîðanu(bibliotekâres lasîs, bet bçrni uz lielâ ekrâna vçros gan burtus,gan bildes). “Oktobrî mûsu bibliotçkâ notiks novada bibliote-kâru kopîga tikðanâs, kur, iespçjams, ne tikai pârrunâsaktualitâtes, bet arî darbosies radoðâ darbnîca. Vçl plânojamorganizçt muzikâlu dzejas lasîðanu, kurâ piedalîsies vietçjiedzejnieki, kuri prot arî komponçt mûziku,” stâsta Rugâjubibliotçkas vadîtâja Anita Magina.

A.Socka

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Îsumâ Biznesa skola

Vârds jaunieðiemV6. Treðdiena � 2011. gada 5. oktobris

Apgûst zinâðanas par sçnçm10. septembrî Kupravas pamatskolas skolçni, skolotâji

un pagasta pârvaldnieks Aleksandrs Tihomirovs devâsekskursijâ uz Þîguriem, kur apskatîja Rûtas un RomualdaKoluþu sagatavoto sçòu izstâdi. Skolçnus pârsteidza Latvijasmeþos sastopamo sçòu daudzveidîba. Kupravas maziedabas pçtnieki ar interesi sekoja bioloìijas skolotâjas AndrasKoròejevas stâstîjumam par çdamâm un neçdamâm sçnçm.Skolçni aplûkoja 170 sçòu sugas un bija ïoti pârsteigtiuzzinot, ka par gada sçni atzîta visindîgâkâ no tâm – zaïâmuðmire. Ne mazâku pârsteigumu sagâdâja milzu pûpçdis,kas atrasts Kupravas apkârtnç. Skolçni dalîjâs arî savâ sçòulasîðanas pieredzç. Apskatîjuði izstâdi, bçrni devâs uz Þîgurumeþa muzeju, kur viòus sagaidîja tâ vadîtâja Anna Âze.Tur skolçni iepazinâs ar Þîguru MRS vçsturi, apskatîjanomedîto dzîvnieku izbâzeòus, âdas un ragus. Muzejavadîtâja ïâva bçrniem apskatît arî vecâs mednieku bises,pûst âþa ragâ un pielaikot meþa darbinieku íiveres.

Atgriezuðies mâjâs, bçrni jauki iesâkto dienu turpinâja araktivitâtçm sporta laukumâ un sçòu lasîðanu skolasapkârtnç. Skolçni bija pamatîgi apguvuði izstâdç redzçtoun dzirdçto, tâdçï starp salasîtajâm sçnçm neatradâsneviena neçdama, bet lielo balvu – maisu ar vilnîðiem, apðubekâm un bçrzlapçm - saòçma skolotâja Sandra Andrejeva.

Izgudrotâja Lote ciemojas Kubulubçrnudârzâ

Pirmdien un otrdien pie Kubulu pirmsskolas izglîtîbasiestâdes “Ieviòa” bçrniem ciemojâs Lote no Izgudrotâjuciema. Igauòu rakstnieka Andrusa Kivirehka radîtâ tçlalomâ iejutâs skolotâja Rasma Koliòa. Lote priecâjâs, kabçrni pazina viòu un viòas suòus Alberto, Bruno unSusumu, jo bija lasîjuði grâmatu. Sâkoties rudenim, Loteibija sakrâjuðies daþâdi izgudrojumi, kurus viòa nespçjarealizçt viena pati, tâdçï nolçma aicinât talkâ bçrnus. Vispirmsvieðòa visiem lika izvingrinât smadzenes, rokas, pirkstus uncitas darbam nepiecieðamâs íermeòa daïas, veicot tikai viòaivien zinâmus vingrinâjumus. Kopâ ar bçrniem Lotepagatavoja skaistas vçja slotas, kas savu lapu krâðòumunezaudçs lîdz vçlam rudenim. Tagad tâs rotâ “Ieviòas”pagalmu, mâjot garâmgâjçjiem ar savâm zaru rokâm. Visikopâ no bagâtîgajâm rudens veltçm izgatavoja arî auto,laivu, íirbju karalienes, târpiòus, dinozaurus, vçþus, eþu saimiun citus jautrus ceïotâjus, kas nu devuðies ceïojumâ pabçrnudârza teritoriju. Lote izgudroja arî visgarâkâs lapuvirtenes izgatavoðanas paòçmienu un kopâ ar bçrniemdarinâja skaistas gleznas no zîlçm, kastaòiem un èiekuriem,bet, kad rokas bija noguruðas, izpeldinâja tâs kastaòu unzîïu vannâs. Vieðòa uzdâvinâja bçrniem jaukas, no kokapagatavotas sçnes, kuras visi kopâ iestâdîja “Ieviòas”pagalmâ. Bet pirms doðanâs projâm Lote iemâcîja bçrniemrotaïas ar avîþu lapâm, ar jûras akmentiòiem un citas.

Jaunâs telpâs – jaunas aktivitâtesSâkot jauno mâcîbu gadu skaistâs, nesen izremontçtâs

telpâs, Balvu pirmsskolas izglîtîbas iestâdç “Pîlâdzîtis” jaunotikuði vairâki interesanti pasâkumi.

Otro gadu pçc kârtas bçrnudârza audzçkòi un skolotâjisvinçja Tçva dienu. Septembrî grupiòâs notika pasâkumiar moto “Dari kopâ ar mani”, kuros tçvi ciemojâs pie saviembçrniem, vadot rotaïnodarbîbas, iejûtoties skolotâju lomâvai pavadot bçrnus ekskursijâ uz savâm darbavietâm.

Jautrs pasâkums notika 3.grupâ, kur skolotâjas IngaMièule un Tatjana Magone iejutâs Pilsçtas Peles un Kaíalomâs. Kopçjâ jautrîbâ un daþâdâs aktivitâtçs piedalîjâsgan bçrni, gan viòu tçvi un vectçtiòi. Nobeigumâ visi saòçmamedaïas, bet tçviem un vectçviem par piemiòu pasniedzabçrnu izgatavotas kaklasaites.

Savukârt 16. septembrî Balvu pirmsskolas izglîtîbas iestâdç“Pîlâdzîtis” ciemojâs braðie zobu aizstâvji – zaíis Fluro unkaíis Deks no mutes veselîbas centra “Grindex”. Viòi bçr-niem izstâstîja visu, ko zina par zobiòiem, to kopðanu unniknâkajiem ienaidniekiem zobgrauþiem, kâ arî fluoratabletçm, kas pasargâ zobus no zobgrauþu ïaunajiem plâ-niem. Nobeigumâ zaíis Fluro un kaíis Deks katram bçrnamuzdâvinâja atlaiþu kuponus fluora tableðu iegâdei unatstarotâjus ar zaía Fluro attçlu, bet par katru pareizo atbildiuz jautâjumiem par mutes higiçnu bçrni saòçma skaistusgumijas zobiòus. Savukârt skolotâjiem ciemiòi uzdâvinâjametodoloìisko materiâlu pirmsskolas izglîtîbas pedago-giem, kas viòiem noderçs, organizçjot rotaïnodarbîbas parzobu kopðanas higiçnu.

Lappusi sagatavoja I.Tuðinska

Ar mçríi ieklausîties biznesaizglîtîbas biedrîbas “JuniorAchievement – Young EnterpriseLatvia” ekspertu padomos uzòçmçj-darbîbas uzsâkðanai, 26.septembrîBalvu Valsts ìimnâzijas aktu zâlçpulcçjâs Balvu Valsts ìimnâzijas,Rîgas Valsts tehnikuma Balvu filiâlesun Rugâju novada vidusskolasaudzçkòi.

Iespçju apgût nepiecieðamâs zinâðanasar biedrîbas “Junior Achievement –Young Enterprise Latvia” piedâvâtoapmâcîbas programmu palîdzîbu ikgadu izmanto vairâk nekâ 16 000 sko-lçnu visâ Latvijâ. Jau vairâkus gadus viòuvidû ir arî mûsu puses jaunieði.

Ìimnâzijâ sapulcçjuðies skolçniieklausîjâs Balvu Valsts ìimnâzijasdirektores Ineses Paideres, Balvu novadapaðvaldîbas izpilddirektores Intas Kaïvas,Balvu novada paðvaldîbas aìentûras“Ziemeïlatgales biznesa centrs” direktoraViktora Ðïunceva uzrunâs un novçlç-jumos iemâcîties cienît savu un citulaiku, bût aktîviem, inovatîviem uzòç-mumu veidotâjiem, apgût zinâðanas, kasnoderçs turpmâkajâ dzîvç. Ar interesiskolçni noklausîjâs uzòçmçja ÌirtaTeilâna stâstîjumâ par to, kâ veidojâsviòa firma “Winwood”, kâ arî viòa snieg-

Mâcâs veidot uzòçmumustajâ vietçjâs uzòçmçjdarbîbas videsraksturojumâ.

“Junior Achievement – YoungEnterprise Latvia” ekspertu komandupârstâvçja izpilddirektors Jânis Krievâns,programmu direktore Inga Bolmane, kâarî titulu “Gada labâkais skolçnsekonomikâ 2011” un “Gada labâkaisskolçns ekonomikâ 2010” îpaðniecesMarta Ðaliòa un Anna Gruzinska.Padomus finansu jomâ skolçni varçjasaòemt no Swedbank Gulbenes filiâlesvadoðâs klientu konsultantes LailasKravales.

Seminâra gaitâ skolçni saòçma izdalesmateriâlus, iepazinâs ar skolçnu mâcîbuuzòçmumu veidoðanas un reìistrçðanaspamatnosacîjumiem, kâ arî veiksmîgâko

Latvijas un Eiropas skolçnu mâcîbufirmu pieredzi. Savukârt skolotâji,darbojoties atseviðíâ grupâ, ieklausîjâsI.Bolmanes padomos par skolçnu mâ-cîbu firmu konsultçðanu un novitâtçmðajâ jomâ. Savukârt Balvu Amatniecîbasvidusskolas skolotâja Vineta Muzaïevs-ka un bijuðais Balvu Valsts ìimnâzijasdirektors V.Ðïuncevs pastâstîja par savupieredzi un iecerçm skolçnu mâcîbuuzòçmumu konsultçðanâ.

Seminârs noslçdzâs ar radoðudarbnîcu “Es varu bût uzòçmçjs!”,kuru novadî ja M.Ðal iòa unA.Gruzinska. Tagad skolçnus gaidaatbildîgais skolçnu mâcîbu firmureìistrâci jas un izstrâdâjumuizgatavoðanas posms.

Nâc un piesakies!

Tâpat kâ katru gadu, septembrasâkumâ laikraksta “Vaduguns”redakcijâ savas durvis vçra “Jaunoþurnâlistu skola”. Tâs dalîbniekurakstus jau pavisam drîz varçsietnovçrtçt tematiskajâ lappusç“Vârds jaunieðiem”.

Pagaidâm savus spçkus þurnâlistikâpârbaudît pieteikuðâs èetras meitenes:Sintija Salmane (Balvu pamatskolas4.klase), Elvita Kravale (Balvu Valstsìimnâzijas 7.klase), Karîna Zuða (Bçrzpilsvidusskolas 9.klase) un Ieva Voiciða(Tilþas vidusskolas 12.klase).

Kâpçc þurnâlistika?Lai izprastu iemeslus, kâdçï vçlas dar-

boties þurnâlistikâ, vispirms meitenespastâstîja par savâm interesçm. Visjau-nâkâ skolas dalîbniece Sintija Salmaneatklâja, ka viòai patîk dejot, dziedâtun fotografçt, bet “Jauno þurnâlistuskolâ” iesaistîjusies, jo vçlas atklâtjaunas, aprakstîðanas vçrtas tçmas.Kaut gan meitene nâkotnç vçlas kïûtpar frizieri, nevis par þurnâlisti, viòauzskata, ka ikvienai personîbaijâattîstâs vispusîgi.

Savukârt Karîna Zuða vçlas rakstît parsev tuvâm tçmâm – sportu, ìitâras spçli,daþâdâm jaunieðu aktivitâtçm savânovadâ, vienlaikus meklçjot atbildi uzjautâjumu: “Vai mani interesç þurnâ-listika?” Turpretim Ieva Voiciða jauatradusi atbildi uz ðo jautâjumu, tâdçïsavu nâkotni nolçmusi saistît arþurnâlistiku. Viòai patîk radoði izpausties,komunicçt ar cilvçkiem, fotografçt unrakstît par daþâdâm tçmâm. “No Ievas

Durvis ver Jauno þurnâlistu skola

gaidâm interesantus rakstus un fotogrâ-fijas par jaunieðiem interesçjoðâm tç-mâm,” saka “Jauno þurnâlistu skolas”vadîtâja S.Gugâne. Arî Elvitas Kravales,kura brîvajâ laikâ dejo hip hop un rakstadzeju, pirmais raksts nebûs garlaicîgs, jomeitene nesen uzaicinâta uz þurnâla“Avene” fotokonkursu. Atgriezusies pçcþurnâla redakcijas apmeklçjuma, Elvitadalîsies savos iespaidos arî ar mûsulaikraksta lasîtâjiem.

Mâcâs intervçtPirmajâ nodarbîbâ jauno þurnâlistu

skolas dalîbnieces apvienoja mâcîbuprocesu ar raþîgu darbu. Pçc tam, kadskolotâja Skaidrîte Gugâne pastâstîja pargalvenajiem intervçðanas principiem,

Pirmâ nodarbîba. Pirmajâ nodarbîbâ “Jauno þurnâlistu skolas” dalîbnieces

(no kreisâs) Elvitu Karavli, Ievu Voiciðu un Sintiju Salmani skolas vadîtâja

Skaidrîte Gugâne iepazîstinâja ar pareizas intervçðanas mâkslu.

meitenes saòçma pirmo uzdevumu:iztaujât vienai otru. Pirms intervijasviòas nosauca savu vârdu, presesizdevumu, kuru pârstâv, vçlâk uzdevajautâjumus - tieði tâpat, kâ to daraþurnâlisti. “Lai saòemtu izsmeïoðuatbildi, ne vienmçr pietiek ar vienujautâjumu. Daþkârt papildus jâuzdodvairâki uzvedinoði papildjautâjumi,”vienu no þurnâlistikas noslçpumiem, kouzzinâja arî meitenes, atklâj S.Gugâne.Jauno þurnâlistu skolas dalîbnieèupirmâs intervijas, kurâs viòas iepazîs-tinâs ar sevi, drîzumâ varçsiet lasît arîmûsu laikraksta slejâs - lappusç “Vârdsjaunieðiem”.

Ja arî Tev ir ko teikt, nekas vçl navnokavçts. Nâc un piesakies!

Foto

- I

.Tuðin

ska

� Skolçnu mâcîbu uzòçmums ir skolçnu veidots un vadîts

uzòçmums, kas mâcîbu nolûkâ darbojas reâlâ dzîvç.

� Pçdçjo 5 gadu laikâ vairâk nekâ viens miljons skolçnu

Eiropâ piedalîjuðies skolçnu mâcîbu uzòçmumu programmâ,

iegûstot pieredzi uzòçmçjdarbîbâ.

� Aptuveni 15% no ðiem skolçniem strâdâ paðu dibinâtos

uzòçmumos, tâdçjâdi Eiropâ radot 150 000 jaunu uzòçmumu,

kuri sniedz bûtisku ieguldîjumu nodarbinâtîbâ.

Zinâðanai

ÎsumâZini un izmanto

Veselîba Treðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV 7.

Balvu slimnîcâ strâdâ jauns speciâlists - fiziotera-peits. Viòð jau aizvadîjis trîs mçneðu staþçðanâs kursu,un noslçgtais darba lîgums ïauj turpinât iesâkto praksiveselîbas jomâ. Pacienti, kuri apmeklç ârstniecisko vin-groðanu, paspçjuði novçrtçt Andra Baèuka nodarbîbas,pârliecinoties, ka vingroðana ir nopietna lieta un kabi-netâ paðam nopietni jâdarbojas. Jaunais speciâlists ap-meklç pacientus arî Viïakâ un Balvu slimnîcas nodaïâs.Viòa pârliecîba: ar pareizi un regulâri izpildîtiem vin-grojumiem cilvçks noteikti nostiprina un uzlabo sev ve-selîbu, lîdz ar to – arî savas dzîves kvalitâti. Plakâtu aruzrakstu “Vingro visu savu mûþu!” mâjâs pie sienasvajadzçtu pielikt mums katram!

Ko nozîmç bût fizioterapeitam - kâdus pakalpo-jumus viòð piedâvâ pacientiem?

-Tas ir speciâlists, kurð pârzina cilvçka íermeòa biomehâ-niku un palîdz uzturçt íermeòa kustîgumu, lîdz ar to uzla-bojot cilvçka veselîbu. Seviðíi svarîgi tas ir pçc traumâm,smagiem lûzumiem, sasitumiem, izmeþìîjumiem. Galu galâgandrîz ikviens savu reizi izjût sâpes, bet, pârzinot íermeòauzbûvi, fizioterapeits, aktîvi lîdzdarbojoties pacientam, varpalîdzçt atgût viòam kustîgumu un mazinât sâpes.

Mediíi arvien vairâk runâ par veselîga dzîvesveidanozîmi, taèu, iespçjams, jânomainâs paaudzçm, laicilvçki patieðâm to saprastu un atcerçtos ikdienâ.Sauklis “Esi kustîgs – bûsi vesels!” daudziem tâ arîpaliek skaists moto bez pielietojuma. Kâ ir ar vin-groðanu?

-Vingroðana bûtu vajadzîga visiem. Tagad gandrîz nav cil-vçku, kurus nemocîtu muguras problçmas. Tas arî saprotams,zinot iedzîvotâju darba specifiku un dzîvesveidu. Problçmassâkas no mazkustîguma. Iedzîvotâji jau it kâ nav vainîgi, joviòiem nav atbilstoða un interesanta piedâvâjuma, kur pçcdarba iet un nodarboties savas veselîbas uzlaboðanâ. Labi,Balvos ir peldbaseins, darbojas vçl kaut kâdas aerobikas gru-pas, un tas arî viss. Tie ir tikai daþi desmiti cilvçku, kas turnodarbojas, un, salîdzinot ar kopçjo iedzîvotâju skaitu, tas irtîrais nieks.

Par muguras sâpçm sûdzas visbieþâk. Pamatâ tam ir diviiemesli – mazkustîgums vai pârstrâdâðanâs. Ja cilvçks ar savudzîvesveidu spçj atrasties pa vidu abiem piesauktajiem iemes-liem, viòam nopietnu veselîbas problçmu nebûs. Lûzumi,izmeþìîjumi un tamlîdzîgas nelaimes jau bûs citi gadîjumi.Muguras mçdz sâpçt arî aktîviem sportistiem, tie var bût pato-loìisku slimîbu gadîjumi, iedzimtîba, kâ rezultâtâ mugurassegmenti paliks jûtîgi visu mûþu. Tad tos patieðâm ir grûtiârstçt, ar to atliek tikai sadzîvot.

Ar ko ârstnieciskâ vingroðana atðíiras no jebku-râm citâm vingroðanas nodarbîbâm, ja vingrojumimçdz bût tâdi paði vai ïoti lîdzîgi?

-Ârstnieciskâ vingroðana ir ïoti mçrítiecîga. Ar tâs palîdzîbuiedarbojas uz konkrçto íermeòa segmentu, muskuïu grupu,kas palîdz atbrîvoties no sâpçm un konkrçtâs problçmas.Fizioterapeits izveido un katram pacientam pielieto citâdâkuvingrojumu kompleksu. Aerobiku vai cita veida vingroðanu,kas notiek grupâ, veic cilvçki, kur katram var bût atðíirîgasveselîbas problçmas, taèu visi viòi pilda vienâdus vingrojumus.Tâda vingroðana visiem vienlîdz labi nepalîdz, bet kâdamvar pat nopietni kaitçt, nodarot vairâk slikta, nekâ dodotlabumu.

Kâ rîkoties, ja cilvçks vçlas iesaistîties indivi-duâlajâs ârstnieciskâs vingroðanas nodarbîbâs?

-Droði vien jâsâk ar konsultâciju pie sava ìimenes ârsta, jobûs nepiecieðami izmeklçjumi. Pçc tam jâpierakstâs uz nodar-bîbu pie manis. Fizioterapeits sâk ar pacienta íermeòa unkustîguma novçrtçjumu, apzina konkrçto viòa problçmuun izstrâdâ vingrojumu kompleksu. Man ir jautâjuði, kâ ganvaru atcerçties tik daudz vingrojumus. Uz lapas neko ne-

Kabinets, kurâ jâsvîst slapjumuguru

pierakstu. Pietiek zinât vairâkus simtus vingrojumu, un varveidot to atbilstoðas kombinâcijas, kâdas katram vajag. Taèupacientiem, lai viòi turpinâtu vingroðanu mâjâs, gan iedoduzîmçjumus un vingrojumu aprakstu lapas.

Pacienti ir pârsteigti, cik nopietni un pamatîginorit aptuvenâ stundas nodarbîba Jûsu kabinetâ.Kabinetâ vingro ‘viens pret vienu’.

-Sâkam ar iesildîðanos, braucot uz riteòa, vai arî speciâliemvingrojumiem. Pçc tam pacients vingro uz kuðetes, ar bum-bâm, hantelçm un tamlîdzîgi, kas katram vajadzîgs. Pacientiir daþâdi. Tie, kuri ar mani nemçdz sarunâties, ïoti centîginododas vingroðanai. Kuram atrodas laiks un spçks sarunâm,uzskatu, tâds ar pilnu slodzi nestrâdâ. Tâpçc man jâseko, laicilvçkam ir degsme un interese pildît vingrojumus. Kopumâmana darba pirmajos trîs mçneðos vçrtçju: cilvçki ðajâkabinetâ strâdâ centîgi, lîdz slapjâm mugurâm.

Uz kabinetu nâk daþâda vecuma cilvçki. Pie citiemejat pats uz slimnîcas nodaïâm, jaunâs mâmiòaspçc dzemdîbâm ieskaitot. Kâ vçrtçjat pacientuattieksmi pret vingroðanu?

-Vairums starp viòiem ir cilvçki vecumâ no 40 lîdz 55gadiem. Mani pârsteidz, ka tikpat kâ nav vingrotâju no 30lîdz 40 gadiem, lai gan tieði ðiem iedzîvotâjiem vajadzçtusâkt pievçrst uzmanîbu savai veselîbai. Varbût viòi iet pieârstiem un priekðroku dod zâïu lietoðanai? Vingro arî gadosjauni cilvçki un nedaudz pensionâru. Sievietes gados daþkârtkautrçjas vai arî viòâm ir grûti vingrojumus izpildît. Totiespensionâres ir ïoti apzinîgas – patieðâm vingro mâjâs, ðimfaktam var ticçt. Bûtîbâ visiem cilvçkiem bûtu jâvingro visusavu mûþu – tas ir veselîga dzîvesveida pamatâ. Ar vingroðanupâris mçneðos veselîbu visai dzîvei nesaglâbsi. Cits jautâjums– kurð apzinâs un pieòem ðo patiesîbu, kurð nç. Manuprât,skolu jaunatnei sliktu pakalpojumu izdara bieþie atbrîvojumino fizkultûras stundâm. Par vingroðanu un kustîbâm ar bçr-niem vajadzçtu sâkt runât jau ìimenç. Runât un pârliecinâttâ, lai viòiem iesçþas galvâ, ka kustîbas ir vajadzîgas, beztâm nevar dzîvot. Iespçjams, arî skolotâjiem fizkultûras stun-das bûtu jâvada daudz interesantâk un aizraujoðâk, lai fiz-kultûra jaunieðiem patiktu, nevis pusaudzes no tâs klajiizvairîtos.

Kas Jûs paðu rosinâja pievçrsties fizioterapijai?-Man patîk sports. Vçlâk sâku interesçties: kâ un kâpçc

darbojas cilvçka muskuïu grupas, kas tâs ietekmç, kâpçc?Patika bioloìija, anatomija. Arî radinieku darbs ir saistîts armedicînu, un mâjâs mani ieinteresçja sarunas par ðo tçmu.

Iedzîvotâjus mulsina, lûk, kâds jautâjums: Jûsudarba kabinets atrodas patâlu no centra un tamir noteikts darba laiks. Bet kâda iespçja to izmantotstrâdâjoðajiem pçc sava darba laika?

-Jâ, tâ ir problçma. Taèu man ir doma jau tuvâkajâ laikâizveidot ârstnieciskâs vingroðanas grupas ar specifiskiemvingrojumiem cilvçkiem, kuru veselîbas problçmas es pirmstam iepazîtu. Patlaban interesçjos par telpâm. Tiklîdz bûsskaidrîba, iedzîvotâjus par to informçðu.

Jaunais speciâlists. Fizioterapeits Andris Baèuks cer, kadrîzumâ fizioterapijas kabinetu varçs papildinât ar jauniemvingroðanas atribûtiem.

VizîtkarteKAS: Andris BaèuksBEIDZIS: Latvijas Sporta pedagoìijas akadçmijuIEGÛTÂS SPECIALITÂTES: sporta skolotâjs unfizioterapeitsVECUMS: 24 gadiZINA: aptuveni 500 vingrojumus, veidojot tokombinâcijas

Lappusi sagatavoja M.Sprudzâne

Kvotu sistçma pacientus ðokçBalvu slimnîcâ, cenðoties apturçt ikdienas zaudçjumu

lavînu, krîzes komanda jaunâs valdes priekðsçdçtâjasAlîdas Vânes vadîbâ sâkusi nopietnas reformas. Vienasno tâm skar pacientu un ârstu speciâlistu sadarbîbu.

Balvos, tâpat kâ citâs Latvijas medicîniskajâs iestâdçs,tagad ievçro stingru kvotu principu. Pacientiem iepriekðjâpierakstâs uz pieòemðanu pie íirurga, acu ârsta, alergo-loga, ginekologa un arî ultrasonogrâfiju. Ðiem speciâlis-tiem katram uz nedçïu no valsts ir pieðíirts noteikts kvotuskaits – 15. Tas nozîmç, ka vienâ pieòemðanas dienâ parvalsts apmaksâtu kvotu ârsts var pieòemt aptuveni èetruscilvçkus, un pacientiem par ðo vizîti no savas kabatasjâmaksâ 3 lati. Pârçjiem pacientiem, kuri paliek aiz ðîskvotas, ir divas iespçjas: vai nu pierakstîties un gaidîtrindâ, vai arî piekrist maksât par vizîti pie ârsta speciâlista8 latus.

Mediíi atklâj, ka Balvu poliklînika ðonedçï ir patukða.Apmeklçtâjus ðokç jaunâ kârtîba, un cilvçku reakcija irdaþâda. Vieni apgrieþas un dodas uzreiz projâm, citigatavi gaidît rindu, vçl kâds skaïi nolamâjas. Vairumâgadîjumu maksât 8 latus cilvçki vismaz pagaidâm nav armieru. Pierakstu rinda pie íirurga Sorokina un acuârstes Ðaicânes jau aizrakstîta uz novembri, pie dakteraBaranovska pieraksti veikti lîdz oktobra nogalei.

Atgâdinâsim, ka akûtos gadîjumos (trauma, lûzums,izmeþìîjums, vçdersâpes ) visiem pacientiem jâgrieþasslimnîcas uzòemðanas nodaïâ, un viòiem bûs pieejamavajadzîgâ medicîniskâ palîdzîba, un nekâdâ rindâ jâgaidanebûs. Uzòemðanas nodaïâ apkalpotos akûtos pacientuskvota neskar.Sirds veselîbas kabinets darbosieslîdz gada beigâm

Pârkârtojumu reforma paredz, ka Balvu poliklînikâierastais un daudziem labi zinâtais Sirds veselîbas kabinetsstrâdâs tikai lîdz ðî gada beigâm, pçc tam to aizvçrs. Novalsts puses ir uzskats, ka turpmâk ðî kabineta mâsas veiktodarbu pildîs ìimenes ârstu praksçs apmâcîtie mediíi. Kurððogad nav apmeklçjis Sirds veselîbas kabinetu, vçl varpaspçt bez maksas noteikt cukura un holesterîna lîmeniasinîs, izmçrît spiedienu un saòemt skaidrojoðu infor-mâciju par sirds veselîbas jautâjumiem.Rudens uzsûta vîrusu infekcijas

Rudens dara savu, uzsûtot vîrusu izraisîtas elpceïuinfekcijas. Daktere Irçna Sprudzâne atzîst, ka arî patlabannetrûkst pacientu, kuri izjût veselîbas pârbaudîjumu,ârstçjot aizliktus vai stipri tekoðus degunus, kakla sâpes,balss piesmakumu, klepu un tamlîdzîgi. Daktereatgâdina, ka ne vienmçr ârstçðanâs procesâ vajadzçtuizmantot íîmiskâs zâles. Balvu slimnîcâ ir moderni aprîkotsfizikâlâs terapijas kabinets, kur var saòemt vismaz desmitdaþâda veida procedûras. Lîdz 18 gadu vecumam ar ârstanosûtîjumu ðî kabineta pakalpojumi ir bezmaksas.Iedzîvotâjiem pieejamas inhalâcijas, procedûras mugurassâpju atviegloðanai un tamlîdzîgi. Netrûkst pacientu, kuriðo kabinetu apmeklç regulâri. Lai procedûras spçtuuzlabot veselîbu, minimâlais to saòemðanas skaits ir 5,maksimâlais – 10. Vidçji ðîs procedûras maksâ no 1,20lîdz 2 latiem. Daktere teic, ka gadâ pacienti droði var izietdivus ârstniecîbas procedûru kursus. Ja pacients saslimstatkârtoti, procedûru kursu var atkârtot pçc mçneða.Prakse liecina, ka rudens un pavasaris ir laiks, kadpalielinâs hronisko pacientu skaits, kuri izmanto fizikâlâsterapijas kabineta pakalpojumus.Pârdomâjiet veselîbas stiprinâðanasplânu

Ne tikai rudenî, bet visu gadu iedzîvotâjiem vajadzçtustiprinât imunitâti – iekðçjo veselîbas sargu. Vienkârðâkaisveids, kâ to darît – uzturâ regulâri lietot paðmâju dârze-òus un augïus. Daktere Natâlija Zondaka atgâdina, kanevajag slinkot, bet ik dienu izspiest pa glâzei sulas, apçstpa âbolam. Rudens ir dâsnâkais laiks, lai spçcinâtu unrûdîtu organismu. Ja gadâs vçjâ padrebinâties un saíertkâdu vîrusu, nevajag uzreiz íerties pie zâlçm. Vienîgi, jaslimîba neatkâpjas, lai izvairîtos no komplikâcijâm, ârstipacientiem izraksta antibiotikas. Daktere iesaka pârdomâtsavu veselîbas stiprinâðanas plânu. Gados vecâkiem cilvç-kiem un tiem, kurus saaukstçðanâs slimîbas moka vairâkasreizes gadâ, vajadzçtu potçties pret gribu (to jau var darît).Arî pacientiem, kuri mçdz slimot ar pneimonijâm, iriespçja vakcinçties. Tiesa, ðî vienreizçjâ vakcîna maksâpadârgi – 15 lati.

Foto

- M

.Spru

dzâne

ProfesijaV8. Treðdiena � 2011. gada 5. oktobris

GATIS KAÏVA ðobrîd strâdâ 8.CBR par bûvmeistaru un ik dienusastopams objektâ Balvos, kur no-tiek ceïa Balvi - Kapûne rekonstruk-cija posmâ no Tautas ielas lîdz Balvupagasta robeþai. Tas ir vienu kilo-metru un 102 metrus garð posms,kas jânodod ekspluatâcijâ nâkamajâgadâ.

“Jau 9.klasç zinâju, ka mâcîðos RîgasTehniskajâ universitâtç. Tagad esmuieguvis 1.lîmeòa profesionâlo augstâkoizglîtîbu. Mâcîjos trîs gadus un man irbûvdarbu vadîtâja kvalifikâcija trans-portbûvçs,” stâsta G.Kaïva.

Bûvniecîbas fakultâtç ir izveidota pir-mâ lîmeòa studiju programma arspecializçðanos transportbûvçs. Pirmajâmâcîbu gadâ studenti apgûst pamat-bâzi, otrajâ - zinîbas padziïina, savukârttreðais gads paredzçts specializâcijai. Pçckoledþas programmas beigðanas iespç-jams mâcîties transportbûvju institûtâ,iegûstot profesionâlâ bakalaura izglîtîbu.

Gatis nolçmis zinâðanas papildinât unðogad uzsâcis studijas neklâtienç.Viòð irapmierinâts ar lîdzðinçjo mâcîbu prog-rammu, jo galvenais akcents likts uzprofesionâlo iemaòu izkopðanu. “Ðajâprofesijâ prakse ir viena no bûtiskâkajâmlietâm, tâpçc apsveicami, ka daudzipriekðmeti ir praktiski, ne tikai teorçtiski,”uzskata jaunietis. Viòa darba pienâku-mos ir ìeodçzija un bûvdarbu vadîðana.Gatis ðajâ objektâ strâdâ kopâ ar otrubûvmeistaru - Jâni Mâlkalnu. Gatis lielasava uzòçmuma vadîbu, jo studiju laikâik pçc semestra ir 10 mçneðu prakse, betprakses vietu nâcâs meklçt paðam. “Manpaveicâs, ka tiku strâdât 8.CBR, un man

Ceïu bûves inþenieris ðobrîd ir viena no pro-

fesijâm, kurâ pieprasîjums pçc speciâlistiem

krietni pârsniedz piedâvâjumu. Topoðos inþenierus

atbalsta gan valsts, gan arî uzòçmçji, no fondu

lîdzekïiem pieðíirot stipendijas. Turklât profesija

bûs pieprasîta arî nâkotnç – investîcijas Latvijas

ceïu attîstîbâ tuvâkajos gados mçrâmas miljonos.

Lai apliecinâtu ceïu bûves inþenieru nozîmîbu,

jâpiebilst, ka laika posmâ no 2008. lîdz 2016.

gadam, piesaistot Eiropas Savienîbas fondu

lîdzekïus un finansçjumu no valsts un privâtâ

sektora, plânots rekonstruçt un no jauna uzbûvçt

273,2 km autoceïu. Investîcijas ðajos projektos

sasniedz miljardu.

Darba satursCeïu bûvinþenieris projektç un bûvç ceïus, laukumus

un satiksmes pârvadus, piemçram, tiltus, viaduktus,tuneïus. Viòð organizç un vada ceïu vai tiltu bûvdarbus,veic bûvuzraudzîbu, kâ arî ceïu un tiltu uzturçðanas unremontdarbus. Sertificçts ceïu bûvinþenieris specializçjasprojektçðanâ, bûvniecîbâ un bûvuzraudzîbâ. Projektçjot,piemçram, autoceïu, ceïu bûvinþenieris izstrâdâbûvdarbu tehniski ekonomisko pamatojumu unbûvprojektu, kâ arî saskaòo un apstiprina bûvprojektunepiecieðamajâs instancçs. Tehniski ekonomiskajâpamatojumâ ceïu bûvinþenieris apraksta autoceïagalvenos tehniskos parametrus, piemçram, salîdzinapiedâvâtos skièu projekta variantus un pamatoefektîvâkâ varianta izvçli. Bûvprojektâ ceïu bûvinþenierisizstrâdâ rasçjumus, piemçram, autoceïa plânu,ðíçrsprofilus (ceïa ðíçrsgriezumu), ûdens novadîðanassistçmas (grâvjus), tiltus, caurtekas, krustojumus,autobusu pieturas, veido veicamo bûvdarbu sarakstuun to izmaksas, apraksta un aprçíina, piemçram, cikzemes nepiecieðams atsavinât ceïu bûvei. Ceïubûvinþenieris ar bûvuzrauga sertifikâtu bûvobjektâpârstâv pasûtîtâja tiesîbas un intereses. Viòð pârbauda,vai bûvuzòçmçja rîcîbâ ir visa nepiecieðamâdokumentâcija, salîdzina, vai paveiktie darbi atbilstprojektam, un ieraksta pârbaudç konstatçto bûvdarbuþurnâlâ.

Darba apstâkïiCeïu bûvinþenieris strâdâ biroja tipa telpâs, bet pirms

projekta izpçtes darbus, bûvdarbus, daïu bûvuzrau-dzîbas darbu veic ârâ - bûvobjektâ. Ceïu bûvinþenierisstrâdâ astoòu stundu darba dienu, izòemot gadîjumus,kad bûvdarbi notiek vairâkâs maiòâs, piemçram, laisaîsinâtu satiksmes apgrûtinâjuma laiku.

Darba iespçjasCeïu bûvinþenieris var strâdât ceïu un tiltu projek-

tçðanas, bûvniecîbas, remonta un uzturçðanas uzòç-mumos. Viòð var strâdât arî kâ paðnodarbinâta persona.

Nepiecieðamâ izglîtîbaNepiecieðama augstâkâ izglîtîba bûvniecîbâ vai trans-

porta bûvç, ko var apgût 4,5 gadu laikâ. Par ceïu bûvin-þenieri var strâdât arî ar 1.lîmeòa profesionâlo augstâkoizglîtîbu (mâcîbu ilgums 3 gadi), ja ir 5 gadu praktiskâdarba pieredze, savukârt patstâvîgas darbîbas uzsâkðanaipçc augstâkâs izglîtîbas iegûðanas nepiecieðama 3 gadudarba pieredze.

Iespçjamais atalgojums300 - 800 latu atalgojums atkarîgs no ieòemamâ

amata un atbildîbas pakâpes, kâ arî no darba pieredzes.

Ko tu vari darît jau ðodien?Vai tevi interesç, kâpçc pavasarî uz ceïiem rodas

bedres vai kâpçc tilta konstrukcijas var noturçt lieluslodzi? Vai tu spçj ievçrot darbâ precizitâti? Prâta asumuiespçjams trençt ar atjautîbas un prâta spçlçm, arînodarbojoties ar tehnisko grafiku. Jau skolâ vari izdo-mât un îstenot kâdu klases vai skolas lîmeòa pasâkumu,kas prasîs no tevis gan izdomu, gan daudz darba,uzòçmîbas, mçrítiecîbas un atbildîbas, piemçram,noorganizç datorspçïu turnîru.

(Informâcijas avots: Nodarbinâtîbas valsts aìentûra)

Strâdâ ceïu bûvç un turpinamâcîties

Lappusi sagatavoja Z.Logina

bija lielisks meistars - Ritvars Staòa, kuravadîbâ prakses laikâ ieliku stipruspamatus savâm koledþâ iegûtajâmzinâðanâm. Viòi mani pieòçma jau ardomu izaudzinât speciâlistu. Citâs firmâspiedâvâja praksi pat bez samaksas, betðeit varçju gan strâdât, gan nopelnît,”piebilst G.Kaïva.

Divus gadus viòð ðajâ uzòçmumâizgâja praksi, strâdâjot pie Gulbenesielu rekonstrukcijas, kâ arî ceïa remont-darbos posmâ Rçzekne – Gulbene. “Ðisir pirmais gads, kad strâdâju patstâvîgi.

Darbs ir atbildîgs,” uzskata G.Kaïva. Nevien Latvijâ, bet arî citur Eiropâ trans-portbûvju meistari ir pieprasîti, tâdçjâdiprofesijai ir perspektîva arî starptautis-kajâ tirgû, taèu Gatis ir apmierinâts ganar darbu, kas patîk, gan ar atalgojumusavâ valstî un par prombraukðanu patdomu nepieïauj. Par objektu BalvosGatis stâsta, ka darbus apgrûtinanepârtrauktâ satiksmes kustîba, jo navapvedceïa, taèu darbi netiek pârtraukti,un apakðuzòçmçji strâdâ pat brîv-dienâs.

8. CBR par buldozera vadîtâju jauilgâku laiku strâdâ JURIS KOPEIKA,un arî viòa darbavieta ðobrîd irBalvos, pie ceïa Balvi - Kapûnerekonstrukcijas.

Juris Kopeika savulaik strâdâjis melio-râcijâ un pat teicis, ka vairs uz traktoranebraukðot. Taèu ðobrîd viòam jau sep-tîto gadu uzticçta dârga tehnika -Caterpillar ekskavators, un Juris ar tostrâdâ ceïu bûvçs. “Manâ darbâ vaja-dzîga pieredze un stipri nervi,” saka Jurisun tûlît arî paskaidro: “Lai strâdâtu uzceïa, jâbût ïoti uzmanîgam, jâredz notie-koðais gan priekðâ, gan aizmugurç,jâprot izlavierçt starp nospraustajiemmietiòiem, kanalizâcijas akâm un citiemðíçrðïiem. Un tam vajadzîga gan darbapieredze, gan precizitâte. Strâdât uz ceïanav tas pats, kas meþâ - tur kïûdoties tuvari nogâzt koku, ðeit kïûdîties vienkârðinedrîkst.”

Juris savulaik strâdâjis gan lidostâ, ganpie ceïa VIA Baltica izbûves un uzskata,ka uz darbu jâiet ar interesi un tas ir jâmîl.Svarîgi, lai bûtu arî sociâlâs garantijas,un ðajâ uzòçmumâ strâdniekiem tâdasir. Viòð dzîvo Smiltenç, un nokïûðanuobjektos nodroðina uzòçmums, apgâdâarî ar dzîvojamo platîbu. Lielâkie darbu

Uz darbu jâiet ar interesi unjâmîl tehnika

apjomi parasti ir vasaras mçneðos, betziemâ darâmi citi zemes darbi - visbieþâkpie meþa ceïu izbûves. Ja tehnika salûzt,izmanto servisa pakalpojumus, kur vai-nu meklç kompjûters. “Jâstrâdâ rûpîgi

un tehnika jâmîl, jâbût atbildîgam parto, ko dari, tad bûs gandarîjums ganpaðam, gan citiem, ar kuriem strâdâvienâ komandâ,” ir J.Kopeikas galvenâatziòa.

Foto

- Z

.Login

aF

oto

- Z

.Login

a

Juris Kopeika. Viòð veiksmîgi pratis pielietot savu pieredzi darbâ ar modernutehniku. Tas ïauj strâdât atbilstoði augstajâm kvalitâtes prasîbâm ceïu bûvç.

Sauc par ceïiniekiem. Gatis Kaïva zina, ka visus strâdniekus, kuri bûvç ceïus,sauc vienkârði - par ceïiniekiem. Bet tiem jaunieðiem, kuri par ðo profesiju vçltikai domâ, Gatis iesaka sev uzdot jautâjumu: “Vai spçju patstâvîgi pieòemtlçmumus un par tiem arî atbildçt?” Ceïu bûvinþenierim bûtiska ir tehniskâ unloìiskâ domâðana, ass prâts. Viòiem ir svarîga radoða pieeja, jo jâplâno unjâveido arî jauni objekti. Îpaða uzmanîba skolâ jâpievçrð tâdiem mâcîbupriekðmetiem kâ matemâtika, fizika, tehniskâ grafika, informâtika unsveðvalodas.

Tçma Treðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV 9.

Lappusi sagatavoja A.Socka

Bçrniem kâ puíçm jâïauj augtTÇMA: skolçnu audzinâðana.

SARUNÂ PIEDALÂS:TERÇZA ÈUDARKINA - Balvu Izglîtîbas, kultûras un sporta pârvaldes Vispârçjâsizglîtîbas speciâliste;RUTA BUKÐA - Stacijas pamatskolas direktore;INGRÎDA SUPE - meitas (mâcâs 7.klasç) mamma;JANA LOÈMELE - dçlu (mâcâs 4.klasç un 1.kursâ) mamma.

Skolotâji un vecâki galvenokârt ir tie

cilvçki, kuri audzina jauno paaudzi.

Kâ, Jûsuprât, izpauþas bçrnu audzi-

nâðana (sarunas, kritizçðana, pâr-

metumu izteikðana, pçrðana...)?

T.ÈUDARKINA: -Esmu pârliecinâta, ka tâir sapratne, sirdsgudrîba un izrunâðanâs, betnekâdâ gadîjumâ - kritizçðana un pçrðana.

R.BUKÐA: -Bçrns vispirms nâk no ìimenes,vçlâk - no bçrnudârza, skolas, sabiedrîbas.Ikviena cilvçka uzvedîbâ un audzinâðanâjûtama sabiedrîbas ietekme. Audzinâðanasmetodes daudziem vecâkiem nâk no savasbçrnîbas pieredzes. Cits vecâks rîkojas tâ, kâdarîja viòa mâte un tçvs, cits - gluþi pretçji.Skolçniem bieþi vien stâstu savu pieredzi, katçvs nekad neòçma siksnu, bet es viòu respektçjuun no acu skatiena vien zinâju, kad drîkstuko prasît, kad - nç. Tomçr laiki mainâs. Manibçrni zina, kas ir þagars un siksna. Tie bijaizmisuma brîþi, kad nebija cita risinâjuma.Protams, starp bçrniem un vecâkiem jâbûtsavstarpçji cienoðâm attiecîbâm. Mûsdienâs irgrûti kaut ko aizliegt vai atïaut, ja bçrns redz,ka blakus dara savâdâk. Vçrojot bçrnus,daþreiz redzu, ka skolçns, kuram ir problçmasar uzvedîbu un mâcîbâm, ir vislabâk sapucçts,viòam ir piedâvâtas vislabâkâs brîvâ laikapavadîðanas iespçjas.

Kurð tad jaunajai mâmiòai mâca, kâ saìçrbtun nomazgât zîdaini? Ar audzinâðanu ir tâpat- to varçtu nosaukt par dzîvesziòu. Vecâki varapmeklçt lekcijas, nodarbîbas, ja vçlas - citâdimeklçt nepiecieðamo informâciju, kâ rîkotiesproblçmu gadîjumâ.

I.SUPE: -Vecâkus iedalîtu trîs grupâs: vienibçrnus audzina tâpat, kâ viòus audzinâja; otrivai nu pârâk stingri audzina, vai arî atïaujvisu, jo paðu bçrnîbâ tâ pietrûka; treðie irsirdsgudrie vecâki, kuri meklç vidusceïu - mâcâs,lasa, meklç kompromisu. Vecâki bieþi uzskata,ka bçrni jâaudzina stingri, bet viòiem vienkârðijâïauj augt. Arî, kad iesçjam puíes, radâm tâmpiemçrotus apstâkïus augðanai un ziedçðanai.Ðíiet, ieguvçji ir tie vecâki, kuri studiju gadosmâcîjâs bçrnu psiholoìiju. Vidusskolas gadosvçl bûtu par agru apgût ìimenes mâcîbu, bet

students vairs ne tik ïoti meklç pats sevi, betgan cilvçku, ar kuru kopâ veidot ìimeni.Dzirdçts jautâjums: kâpçc vienâ ìimenç izaugtik daþâdi bçrni? Vecâki savâ dzîvç arî mainâs.Kad piedzimst pirmais bçrns, vecâkiem irmazâk pieredzes, viòu vieta dzîvç ðajâ laikaposmâ ietekmç arî bçrnu.

R.BUKÐA: -Ir, protams, lietas, kas navatkarîgas no mûsu audzinâðanas. Ir kasaugstâks, kas ieliek bçrnos temperamentu,raksturu.

J.LOÈMELE: -Kâdâ no ekskursijâm,piemçram, skolotâji bçrniem pateica, kur viòinedrîkst iet. Bet, skatoties ekskursijas bildes,redzams, ka paði skolotâji atrodas tieði tur, kurskolçniem aizliedza. Tad vajadzçja izskaidrot,kâpçc skolçni tur nedrîkstçja iet.

I.SUPE: -Mazo klaðu skolçni lîdz pamat-skolai saprot, ka viòiem pasaka: nedrîkst. Tîòugados viòi skrupulozi sâk skatîties uz cilvçku,kurð kaut ko aizliedz, viòi vçro, kâ ðis cilvçkspats rîkojas.

Kâdus, Jûsuprât, skolçnu pârkâ-

pumus noteikti vajadzçtu pamanît

skolotâjiem un vecâkiem? Kâ pçc tam

rîkoties?

R.BUKÐA: -Vajadzçtu pamanît visus, îpaðitos, kas saistîti ar vardarbîbu un agresivitâti, joneviens nedrîkst darît pâri citiem bçrniem. Lielâskolâ to izdarît ir diezgan nereâli, mazâ -redzamâk. Mums, piemçram, bija saruna arskolas meitençm par skolas logo veidoðanu.Viòas ierosinâja, ka tajâ varçtu attçlot skolaslogus ar restçm. Tas tâpçc, ka skolotâji visuredzçja, visu zinâja, skolçni nevarçja nepa-manîti aizmukt no stundâm. Jâ, mçs cenðamiesreaìçt uz katru pârkâpumu, jo ir noteikumi,kas skolâ jâpilda. Skolas pienâkums ir informçtvecâkus gan par labo, gan slikto. Cenðamiesuzrakstît pateicîbas vârdus, piemçram, parpiedalîðanos ziedu un dârzeòu izstâdç.

J.LOÈMELE: -Man kâ vecâkam patîk infor-mçtîba, jo bieþi nesanâk apmeklçt skolu.Ìimenç bçrni ir pavisam citâdi, nekâ ârpusmâjâm. Labi, ka dçli zina, ka no mammas nekonenoslçps. Ja kâdâ no stundâm dçls nav bijis,tad pârrunâjam, ko viòð no tâ ieguva, ko

zaudçja. Par skolu man ir zinâms bçrnaviedoklis, tâpçc svarîgi, lai varu satikt vaipiezvanît skolotâjam, lai uzzinâtu viòaviedokli. Bçrns redz savâdâk, nekâ pieauguðais.

I.SUPE: -Daþkârt domâju: ja es kâ vecâksredzu cita bçrna pârkâpumu, kâ man rîkoties?Teikt vecâkiem, ka redzçju, vai arî neteikt? Betkâ vecâki reaìçs? Mçs, pieauguðie, kritiku arîuztveram daþâdi. Iespçjams, vecâks pateiksnevis paldies, ka pateicu, bet aizrâdîs: skatiessavu bçrnu. Sâpîgi, ka redzu daudzasnepatîkamas lietas, piemçram, ka meitenessmçíç, bet neieðu un neteikðu viòu vecâkiem,lai arî rûp bçrnu izaugsme.

T.ÈUDARKINA: -Vecâkiem noteikti jâuzzi-na par bçrnu uzvedîbu, ja viòi neievçro discip-lînu un skolotâju prasîbas, bet ir gadîjumi, kadpârkâpumus var pârrunât tikai skolçns unskolotâjs bez vecâku iesaistîðanas. Atðíirîbalielâs un mazâs skolâs ir liela. Mazo skoluprioritâte ir informâcijas apmaiòa ar vecâkiem.Bûtiski, lai skolotâjs un vecâks bûtu sabiedro-tais. Ikdienâ bieþi vien ir savâdâk. Situâciju irdaudz, katra no tâm ir savâdâka.

J.LOÈMELE: -Arî katrs bçrns ir savâdâks.R.BUKÐA: -Ne skola, ne skolotâjs nedara

neko tâdu, lai bçrniem bûtu slikti. Ja kâdreizkas nesanâk, to risinâm pârrunu ceïâ.

Kâ pârçjie skolotâji (bez klaðu audzi-

nâtâjiem) var ietekmçt audzinâðanas

procesu?

T.ÈUDARKINA: -Katrs skolotâjs pçc bûtîbasir audzinâtâjs.

R.BUKÐA: -Tas atkarîgs no pedagogapersonîbas. Mazâ skolâ gandrîz visiemskolotâjiem ir arî audzinâmâ klase. Saikne starpskolotâjiem ir pietiekami liela, jo pedagogiskolâ satiek cits citu. Ir novçrots, ka skolçnimâcîbu stundâs pie audzinâtâja uzvedas citâdi,nekâ pie citiem skolotâjiem. Daþas reizessemestrî audzinâtâjus aicinâm aiziet pieaudzçkòiem uz stundu pie cita skolotâja.Bçrnu uzvedîba un attieksme var bût daþâda.Man kâ direktorei ðíiet svarîgi ieiet katrâ klasç,lai zinâtu, ko no katras klases var dabût ârâ.

J.LOÈMELE: -Ïoti svarîgi, kâ skolotâjs patssevi nostâda. Cita skolotâja stundâs var atïau-ties zîmçt, þâvâties, bet cita - nç. Reiz kâdâatklâtajâ stundâ redzçju, kâ skolçns, izstiepiskâjas, sçdçja atgâzies krçslâ. Turçju sevi râmjos

un neaizrâdîju. Es, piemçram, mâjâs neïaujutâ dçlam sçdçt. Ja skolotâjs ïauj, tâ ir viòaproblçma.

Kâ audzinâðanas darbu var sekmçt

skolas un vecâku sadarbîba?

Ar kâdâm skolotâju audzinâðanas metodçm saskârâties savos skolas gados?

Terçza Èudarkina: -Ar lineâliem, ðíiet,nesita. Acîmredzot biju priekðzîmîga skol-niece. Skolâ mums reiz bija paredzçts kla-ses vakars, bet bijâm sodîti par pârkâpumuun uz pasâkumu netikâm. Viena no audzi-nâðanas metodçm - skolotâjam jâpilda tas,ko viòð apsolîjis.

Ruta Bukða: -Tilþas vidusskolâ skolçniempar izdarîtajiem pârkâpumiem bieþi vienvajadzçja fiziski strâdât. Skolotâjs V.Èeksistad atgâdinâja, ka ar darbu nevajag sodît,jo var rasties nepatika pret darbu. Neretipieauguðie pateicas nevis tiem skolotâjiem,kuri stundâs stâstîja anekdotes, bet tiem,kuri bija stingri un prasîgi.

Ingrîda Supe: -Patîk atcerçties skolotâjus,kuri devuði ko stabilu, iemâcîjuði cienît, râ-dîjuði personîgo piemçru. Tie ir Stacijas pa-matskolas latvieðu valodas, matemâtikasun bioloìijas pedagogi. Tie ir skolotâji, kurudarba metodes ir dzîvotspçjîgas arî ðodien,no kâ vçl var mâcîties arî jaunie pedagogi.

Jana Loèmele: -Esmu pateicîga savaiaudzinâtâjai Irminai Koliòai par stingrîbuun ieaudzinâto cieòu pret skolotâju. Mumsmâcîbu stundâs bija disciplîna, nevis kâðobrîd - visatïautîba.

T.ÈUDARKINA: -Svarîgi, lai skola un vecâkiskatîtos vienâ virzienâ, nevis atrastos karojoðâsnometnçs. Vecâki un skolotâji skolçnuklâtbûtnç bieþi vien pârrunâ lietas, kas bçrniemnebûtu jâdzird. Piemçram, skolotâjs atïaujaspateikt, ka zina skolçna mâti un tçvu, betvecâki - skolotâju (un ne no tâs labâkâs puses).

I.SUPE: -Tas, kâ bçrnu audzina, atspoguïojasviòâ. Nedrîkst, ka es kâ vecâks aizstâvu skolu,nonâkot pretrunâ ar bçrnu. Ar bçrnujâpârrunâ, kâ es un kâ bçrns uztver skolu.

J.LOÈMELE: -Uzskatu, ka skolotâjiem jâzinavecâku viedoklis.

R.BUKÐA: -Protams, nepiecieðama abuviedokïu uzklausîðana, tad arî veidojassadarbîba. Skolai jâdod iespçja atrisinât visasproblçmas, kas izveidojas.

T.ÈUDARKINA: -Tieði tâ, bet ja nu skola unvecâki netiek galâ ar kâdu no problçmâm, tadatbalstu vienmçr var saòemt Izglîtîbas, kultûrasun sporta pârvaldç. Manâ pieredzç bijuðassarunas un problçmu risinâðana ar vecâkiem,un to rezultâtâ rasti risinâjumi.

R.BUKÐA: -Skolas rîko vecâku sapulces, bettâs ne vienmçr ir apmeklçtas.

J.LOÈMELE: -Tas daïçji tâpçc, ka sapulcesrîko darba laikâ. Kâ tikt uz sapulci, ja mâjâs esipçc pulksten 18? Parasti apmeklçju skoludivreiz gadâ - Mâmiòu dienâ un 1.septembrasvçtkos.

I.SUPE: -Man nepatîk vecâku kopsapulces,jo jâbût ïoti interesantam lektoram, laigribçtu viòu klausîties. Toties esmu sajûsmâpar tâm sapulcçm, kur ar vecâkiem nâk runâtmâcîbu priekðmetu skolotâji. Redzu, kâskolotâjs prezentç savu darbu, man rodassavs priekðstats par skolotâju (lîdz ðim - tikaibçrna).

R.BUKÐA: -Vecâku kopsapulces arî vaja-dzîgas, un organizçjam tâs vismaz vienreizgadâ. Reizi mçnesî skolâ notiek skolotâju unvecâku individuâlas tikðanâs, kad pçcpusdienâvisi skolotâji ir darbâ, vecâki var izvçlçties, kurupedagogu apmeklçt.

I.SUPE: -Ir vçl kâda lieta, kas satrauc. Proti,skolotâjs, skolçniem dzirdot, pasaka, ka viòðar skolçnu nestrâdâs pçc stundâm, jo viòampar to nemaksâ. Skumji. To varçtu pateikt,piemçram, direktoram, nevis skolçniem.

T.ÈUDARKINA: -Tas ir skolotâja profe-sionalitâtes apliecinâjums. Skolotâjam jâprotpateikt skolçnam, lai viòð nâk pie pedagogakonsultâciju laikâ, jo jâiemâcâs cienît savs laiksun jâiemâca tas skolçnam. Jâprot vienoties,kad atnâkt, kad bûsi gaidîts.

Îsumâ Medîbas

DabaV10. Treðdiena � 2011. gada 5. oktobris

Lappusi sagatavoja I.Zinkovska

Pateicoties vilku piegaudotâjaAivara Dundura mâkai sarunâties arvilkiem, Lazdukalna medniekukolektîvs ðajâ medîbu sezonâ jau irnomedîjis èetrus pelçèus, pasargâ-jot no plçsoòu zobiem aitas, suòus,stirnas un citus dzîvniekus.

Vilku piegaudotâjs Aivars Dundurs noRîgas Lazdukalna mednieku kolektîvâviesojies vairâkas reizes, arî pçrn. Par vil-ku medîbâm viòð ir uzòçmis videofilmu,ko mednieki drîzumâ varçs noskatîties.Lazdukalna mednieku kolektîva vadîtâjsAndris Leons saka: “Ðoreiz bija tâ, kaViktors Reblis, valsts meþu Ziemeïlatgalesmeþsaimniecîbas izpilddirektors, kurð irarî Lazdukalna mednieku kolektîvabiedrs, medîjot uz gaidi, dzirdçja gaudo-jam vilkus. Viòð deva ziòu Aivaram, kurðnekavçjoties atbrauca un uzsâka ar tiemsarunu. Atsaucâs 8 - 10 vilki. Mans kâmednieku kolektîva vadîtâja uzdevumsbija organizçt vilku medîbas, ko arî neka-vçjoties darîju, neraugoties, ka tajâ dienâvairâkiem biju apsolîjis ar traktoru palî-

Vasaras nogalç Lazdukalna medîbu kolektîva vadî-tâjs ANDRIS LEONS devâs uz Somiju makðíerçt lîda-kas. Un viòð to nenoþçlo, lai arî loms varçja bût lielâks.

Somija ir klinðu un ezeru zeme, kur nav nepiecieðamîbaszivis audzçt ûdenskrâtuvçs, jo tâs aug un vairojas neskaitâmosezeros. Tâda vieta ir arî Pilppa, kur viesmakðíernieki varapmesties atpûtai un zivju zvejai piemçrotâ bâzç. Andrisstâsta: “Ezeri tur atrodas starp klintîm, viens pie otra. Skatsvien ko ir vçrts! Lîdakas pârsvarâ makðíerçjâm ar spiningu,kâ jau visur. Kâ rîtâ aizbrauc ezerâ, tâ ap pusdienlaiku tikaiatgriezies. Ja negribi, paliec krastâ, ja ne – atkal brauc ezerâ.Makðíernieku tradîcijas Somijâ ne ar ko neatðíiras, visur irkaut kas lîdzîgs. Rîdzinieki tur brauc katru gadu. Mans lomsðoreiz nebija seviðíi liels. Labâk veicâs rugâjietim AldimGruziòam, kâ arî firmas “Metos” pârstâvjiem no Rîgas, kassponsorçja ðo pasâkumu. Iespçjams, ja zvejâ bûtu braukuðinedaudz vçlâk, lîdakas íertos labâk, jo rudens lîdakumakðíerçðanai ir piemçrotâks laiks, nekâ vasaras beigas.”

Atpûtas bâzç makðíernieki zivis varçja gan vârît, gan cept,gan þâvçt - par to visu tur ir padomâts. Kad apnika zivis, viòidevâs ogot vai sçòot, brînoties, ka nesastop savâ ceïâ nevienucitu ogotâju vai sçòotâju, atðíirîbâ no Latvijas meþiem unpurviem, kur cilvçku ogu un sçòu laikâ èum un mudþ. Taèune jau tas ir galvenais! “Galvenais, ka, esot prom, aizmirstivisas problçmas, atrodies it kâ citâ pasaulç,” atzîst Andris.

Arî mâjâs, Lazdukalnâ, viòð gandrîz katru nedçïas nogalidodas zvejâ, pârsvarâ uz Aivieksti. Lîdakas labi íeras arî upç.Ja neíeras lîdakas, paòem makðíeri un “pievelk” asarus. Arî

Vilku medîbas Liepnîtç

Mednieku trofejas. Apvienoto medîbu kolektîvu mednieki ar èetriem nomedîtajiem vilkiem.

dzçt novâkt kartupeïus. Savâ vietâ saru-nâju citus. “Palîgâ nomedît pelçèus ko-lektîva vadîtâjs aicinâja arî medniekusno Rugâjiem, Gaigalavas, Lubânas,kuriem lîdzi vçl atbrauca viesmedniekino Vâcijas. Kopumâ ieradâs 26 vîri. Sa-gaidîjis visus ierodamies, Aivars izstâstîja,kâ rîkoties, iepazîstinâja ar droðîbasnoteikumiem. “Ja mednieku bûtu bijisvçl vairâk, rezultâts bûtu vçl labâks,”sprieþ kolektîva vadîtâjs. Mednieki no-medîja divus lielos vilkus un divus ðîgada vilcçnus. Viens lielais vilks pârlçcapâr karodziòiem, bet mazais - izlîda paapakðu. Vçl vienu vilku medniekiievainoja, bet dzîvnieks aizmuka. Tâdsgadîjums bija arî pçrn. Vçlâk ievainotovilku noðâva netâlu no Kapûnes, unmednieks par ðî vilka galvaskausu izpel-nîjâs zelta medaïu. Iespçjams, kâds med-nieks vçlâk nomedîs arî ðajâs medîbâsievainoto vilku. Arî ðogad medniekivilkus medîja Liepnîtç.

Lazdukalna mednieku kolektîvam iraptuveni 20 tûkstoði hektâru lielas medî-bu platîbas. Treðâ daïa no tâm aizòem

purvi, kur vilkiem ir labu labâ dzîvesvieta.Arî barîbas plçsoòâm pietiek - pçdçjosgados savairojuðâs stirnas, ir daudzbebru. Vilki nesmâdç arî mâjdzîvniekus.Vasaras sâkumâ pelçèi kâdai saimnieceiLazdukalna pagastâ saplosîja 15 aitas,tâpçc arî Rugâju novada dome pieòç-ma lçmumu par katru nomedîto vilkumedniekiem maksât 50 latus. Ðajâsdienâs mednieku kolektîvs arî saòçmasolîto un godîgi nopelnîto naudu.Mçríis, kur to izmantot, jau zinâms.Mednieku kolektîvs par to iegâdâsieskarodziòus vilku medîbâm. “Karodzi-òus atveda Lubânas un Gaigalavas med-nieki. Mums savu nebija. Bet bez karo-dziòiem tâ lieta neiet! Vilkus sagaudovienâ vietâ, bet bez karodziòiem viòiizsprûk uz visâm pusçm,” secinaA.Leons. Vilku ir savairojies daudz. Toveicina gan medîðanai noteiktais limits(Latvijâ gadâ atïauts nomedît aptuveni150 vilkus), gan bagâtîgâ barîbas bâze.Tagad Latvijâ no pieïaujamâ limitanomedîta jau aptuveni treðâ daïa vilku,bet priekðâ vçl ziema.

Cope

Uz Somiju makðíerçt lîdakas

Pçrdejâ, ko satekot veido Bolupe un Vârniena, ðovasar Andrisvilcis tîri smukus asarus - aptuveni puskilogramu smagus.Obligâta ðî pasâkuma noslçdzoðâ sastâvdaïa ir zivju zupa.“Kad beidzam zvejot, noteikti izvârâm zivju zupu,” sakaAndris. To vâra pat tad, ja dodas ogot. Kamçr pârçjie lasaogas, vienu aizsûta makðíerçt zivis, lai tad, kad pârçjieatgriezîsies, jau bûtu baudâma silta zivju zupa.

Tîra zivis. Andris tîra Somijas ezerâ nomakðíerçtâs zivis,jo saimnieèu vîriem lîdzi nebija.

Foto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

aF

oto

- n

o p

ers

onîg

â a

rhîv

a

Sâkâs kolektîvâs medîbasSestdien, 1.oktobrî, sâkâs kolektîvâs medîbas ar dzi-

nçjiem. Diena bija saulaina, kâ radîta atpûtai un kolek-tîvâm aktivitâtçm dabâ. Sezonu atklâja arî medîbukolektîvi, kuri medî Balvu, Rugâju un Viïakas meþniecîbuteritorijâs.

Kaimiòi nesmâdç ne lapsas, nejenotsuòus

Ziemeïaustrumu virsmeþniecîbas medîbu inþenierisLaimonis Kïaviòð medîbu sezonas atklâðanu un divupirmo medîbu dienu rezultâtus vçrtç kâ pieticîgus. Viòðpastâstîja, ka Balvu, Viïakas un Rugâju meþniecîbu teri-torijâs 18 mednieku kolektîvi pirmajâs divâs medîbudienâs nomedîja 8 lielos aïòus, 9 aïòu teïus, vienu stalt-brieþu bulli un 6 meþacûkas. Kaimiòu - Alûksnes unGulbenes - pusç rezultâti ir lîdzîgi. Kaimiòi sezonasatklâðanâ nav smâdçjuði pat lapsas, zaíus un jenotsuòus.

Kaimiòu - bijuðâ Alûksnes rajona teritorijâ - kolektîvâsmedîbas atklâja 19 mednieku kolektîvi, nomedîjot 9 lielosaïòus, 9 aïòu teïus, 6 meþacûkas, 5 lapsas un 3 jenotsuòus.Gulbenes meþniecîbu teritorijâs medîbu atklâðanâpiedalîjâs 10 mednieku kolektîvi, nomedîjot 12 lielosaïòus, 2 aïòu teïus, 3 staltbrieþus, 4 meþacûkas, 2 lapsasun 2 zaíus.

Balvu meþniecîbâ medîjums trimkolektîviem

Balvu meþniecîbas teritorijâ medîbu sezonas atklâðanâno deviòiem kolektîviem veicies trim,- pastâstîja meþzineGuna Zaèeste. Baltinavas mednieku kolektîvs “Vientuïievilki” medîbu sezonas atklâðanâ nomedîja vienu aïòubulli, vienu govi un divus teïus. Kubulu mednieku unmakðíernieku klubs nomedîja vienu aïòu bulli un divusteïus, bet Kriðjâòu mednieku kolektîvs – vienu aïòu teïu.

Rugâju meþniecîbâ beðâ paliek vienskolektîvs

No èetriem mednieku kolektîviem, kas medî Rugâjumeþniecîbas teritorijâ, sezonas atklâðanâ bez medîjumapalicis tikai viens kolektîvs. Mednieku kolektîvs “Sebeþi”nomedîjis vienu aïòu govi un vienu bulli, medniekukolektîvs “Mieriòi” – aïòu bulli un teïu, bet Lazdukalnamednieku kolektîvs – divas meþacûkas.

Viïakas pusç veiksme uzsmaidavisiem

Viïakas meþniecîbas teritorijâ veiksme medîbu sezonasatklâðanâ uzsmaidîjusi seðiem mednieku kolektîviem.Meþzinis Mâris Leitens pastâstîja, ka Þîguru medîbukolektîvs ticis pie trîs meþacûkâm, “Vecumu mednieks”nomedîjis vienu staltbrieþu bulli un vienu meþacûku,Medòevas mednieku kolektîvam pa ðâvienam trâpîjusiesviena aïòu govs, Ðíilbçnu kolektîvam – viens aïòu bullisun teïð, bet mednieku kolektîviem “Nastrova” un “Zeltacauna” – katram pa vienam aïòu teïam.

Rudenî uzzied vizbulîtes

Dabas brînums. Redakcijâ griezâs sieviete arziedoðâm vizbulîtçm rokâs. Viòa pastâstîja, kavizbulîtes rudenî uzziedçjuðas Balvu pagastaVaòíos. Savulaik “Vaduguns” rakstîja par ievâm, kasrudenî uzziedçjuðas ðajâ pagastâ.

Re, kâ!

Derîgas ziòas Treðdiena � 2011.gada 5.oktobrisV 11.

Darbi oktobrîLaika zîmes

Der zinât

Lappusi sagatavoja D.DimitrijevaIzmantotie materiâli: 36.6, Dârza Pasaule, interneta portâli

Z

A

Dârza darbu kalendârs oktobrîKalendârs

Augoðs mçness20.39

D

P

O

T

C

P

S

Sv

3

4

5

6

6

8

9

1

2

M

St

D

Vz

L

J

10

11

12

13

14

15

16

Pilnmçness 5.06

Z

A

Vr

D

J

Sv

Sk

St

-Lapu dienas -Augïu dienas -Sakòu dienas - Ziedu dienas

17

18

19

20

21

22

23

Dilstoðs mçness6.30

24

25

26

27

28

29

30

St

M

Û

Z Jauns mçness1

1. oktobris ir Rudens Mâra. Ðajâdienâ meitas nâkuðas iekðâ gulçt unlikuðas cerîbu pie malas, ka ðoruden vçlvarçtu brûtgânu iegût. Mâra ir rudensraþas un saimnieèu, maizes cepçju,aizbildne.

Ticçjumi. Kâds laiks Rudens Mârâ,tâds atlikuðo visu rudeni. Ja sauss 1.oktobris - bûs vçjaina ziema. Ja oktobrasâkumâ vçl dzçrves kliedz, tad bûs siltiZiemassvçtki.

14. oktobrî ir Vecais Miíelis jebPokrovs (Lapbiris). Ðîs dienasnozîmîgums sakòojas dziïâs senèu unkristieðu tradîcijâs. Seìenes motîvs irgalvenais, kas raksturo ðo dienu. Tas irzeltainu lapu segums pâr zemi unDebesu Karalienes galvas seìene pârdievnama apmeklçtâjiem. Abâstradîcijâs nozîme ir viena - pasargât noiznîcîbas.

Ticçjumi. Ja skaists laiks lapkritî –bûs agra ziema. Ja ðajâ dienâ salst, arîziemâ bûs daudz dienu ar salu unatkuðòiem pçc tam.

15. un 17. oktobrî ir Vçja Mâteiveltîtas dienas. Ðajâs trîs dienâs vçrojavçju virzienus. Tie iezîmçja valdoðosrudens vçjus lîdz pat Ziemassvçtkiem.

Ticçjumi. Ja ðajâs dienâs gulbji iet

prom vakarâ – bûs vçls pavasaris; ja rîtapusç – bûs agrs pavasaris. Ja Vçja dienâsuzkrît pirmais sniegs - gaidâma puteòainaziema.

Ar Miíeïiem iesâkâs Veïu laiks unturpinâjâs lîdz Mârtiòiem, bet daþvietlîdz Katrînâm (25.novembris). Ðajâ laikâsenèi aicinâja viesos savu miruðo tuvi-nieku dvçseles, pamieloja tâs un tadlaipni aizraidîja atkal projâm. Veïulaikâ dzîvie atturçjâs no trokðòainâmizdarîbâm. Nedancoja un nedziedâja,bet minçja mîklas, stâstîja teikas unpasakas.

Ticçjumi. Ja Veïu laikâ siltas dienas– bûs silti Ziemassvçtki. Ja auksts Veïulaiks – bûs nemîlîga ziema. Ja dzçrves lidoaugstu – bûs garð rudens un dziïa ziema.Ja oktobrî vçl turas augïi pie koka, tad bûsauksta ziema.

28. oktobrî ir Simjûdis. Daudzviettâ bija pçdçjâ, bet parasti galvenâ Veïulaika diena. Ðajâ dienâ aicinâja unmieloja veïus. Mâjinieki cepa un vârîjano itin visas rudens raþas, papriekðpamielojot Laimas mâti, bet pçc tammielojâs paði. Dzîvie cits pie citaneciemojâs. Ja kâds viesis tomçr ieradâs,viòu nemieloja.

Ticçjumi. Ja vçtrains laiks, bûs lçna

ziema. Ja Simjûda diena miglaina – bûsdziïa ziema.

Kâds varçtu bût oktobris?

Ja pirms pâris gadiem, 2009.gadâ,salîdzinoði siltais septembris ap Miíeïiem(29. septembris) atnesa îstu rudeni unvçlâk arî kârtîgu ziemu, tad ðogad ðajâsdienâs ir atvasarai atbilstoði laikaapstâkïi. Tas norâda uz garu rudeni,mçrenu ziemu un agru pavasari. Ziemassâkums bûs sniegains un auksts, betvçlâk tâ var izrâdîties siltâka kâ pagâjuðâziema. Arî sniega bûs mazâk.

Ðoruden oktobris pârsvarâ bûs armainîgiem laika apstâkïiem unnokriðòiem bagâts. Veïu mçneða pirmajâpusç saulainas un rudenîgi siltas dienasmîsies ar rudenîgi lietainâm. Dzestrajâsnaktîs jau daudzviet bûs salnas. Oktobravidû vairâk lîs un bieþâk apciemosrudens vçji, kas kokus padarîs kailus.Mçneða otrajâ pusç, dilstoða mçneðaskaidrajâs naktîs, termometra stabiòð varnokrist lîdz -5 grâdu atzîmei un arîdienâs bûs tuvu nullei. Tad varizveidoties arî neliela îslaicîga sniegasega. Vçlâk, mçneða beigâs, kïûs siltâksun sniedziòð, kas bûs parâdîjies, pazudîs,lai atkal atgrieztos novembra vidû.

Oktobris (Zemliku, Lietus, Veïu mçnesis)

Visu vasaru dârzâ ziedçjuðas un priecçjuðas

ar krâsu bagâtîbu un skaistajiem ziediem dâlijas,

kas nebija kaprîzas augðanâ.

� Kad norakt?Daudzi uzskata, ka gumu pârzieminâðana ir pârâk

íçpîga padarîðana, tâdçï ik pavasari iegâdâjas jaunustâdâmo materiâlu. Tomçr, ja gumi ir veselîgi un labinobrieduði, saglabât tos nav nemaz tik sareþìîti. Jasalnas dâlijas nokoþ oktobra sâkumâ, gumu miziòapaspçjusi nobriest. Tad izrakt var treðajâ vai ceturtajâdienâ, bet, ja netîk raudzîties uz noïukuðiem stublâjiem,var íerties pie dakðâm nekavçjoties. Vçlâkais, lîdz 20.oktobrim jâcenðas nolikt dâlijas ziemas guïâ. Ja salnunav bijis visu rudeni, var rakt, negaidot aukstumu.Lielus gumus nereti gadâs savainot, taèu navjâuztraucas, ja kâda daïiòa nolûzusi. Ja bumbulis irvesels, lûzuma vieta saulîtç apþûs un nekas sliktsnenotiks. Galvenais - jâcenðas to netraumçt pie sakòukakliòa.

� Gumi ziemas guïâKad augsne kârtîgi nopurinâta, daþu stundu laikâ

bumbuïi saulç un vçjâ apþûst. Ja zemi neizdodas dabûtnost, to noskalo ar spçcîgu ûdens strûklu.

Gumi labi þûst istabas temperatûrâ, arî verandâ vaiðíûnî, taèu neder vçsa vieta un caurvçjð. Tad vargadîties, ka miziòa sasprçgâ un gumos iekïûst slimîbuierosinâtâji. Griezuma vietas ieteicams apkaisît artrihodermînu. Kâ dezinficçjoðs lîdzeklis noder arîsaberzta ogle vai malkas pelni, bet, ja puíes slimo, gumijâkodina ar fungicîdiem.

Sausâ glabâtavâ var ievietot arî mazliet mitrus gumus,taèu rûpîgi jâuzmana, lai tie nesâk pelçt. Pagrabâtemperatûra ideâli bûtu +4…+8 °C.

Gumus ievieto speciâlâs puíu kastçs ar redelîtçm,

ieklâjot tajâs avîþpapîru. Jutîgâku ðíiròu bumbuïus, kuros âtrimçdz ieviesties puve, glabâ sausâs jûrmalas smiltîs, taèu ðimnolûkam der arî sausas zâìskaidas vai çveïskaidas. Kritiskais brîdisgumu uzglabâðanâ ir janvâra sâkums. Taèu, ja iepriekð bijuðaskâdas problçmas, jau laikus jâsâk pârbaudît. Gumu pûðanu varveicinât pie tiem atstâti pârâk gari (vairâk nekâ 2,5 cm) stublâji.Garâku stublâju saglabâ, ja dâlija audzçta no spraudeòa - bieþivien tas nedzen asnus no sakòu kakliòa, bet gan stublâja daïâ.Mitrâ un siltâ telpâ gumiem mçdz veidoties diezgan gari asni. Tosvçlams laikus nolauzt vai nogriezt, lai neveicinâtu izþûðanu.Turklât, ilgi glabâjot, vârîgos asnus gadâs ieskrambât un bojât.Veselos var apsakòot, iegûstot kvalitatîvu augu.

Lai gan sausi gumi pârziemo labâk, tos nedrîkst pârþâvçt. Daþâmðíirnçm, piemçram, ‘Glorie van Heemstede‘, tie stipri þûst, taèuaugðanu tas netraucç.

Daþkârt, îpaði poðot ziemas guïai sîkus gumus, priekðroka bûtudodama darbietilpîgajai parafinçðanai, iegremdçjot tos izkausçtâparafînâ (lîdz aptuveni + 85 °C temperatûrâ). Ðo procedûru veicïoti akurâti un âtri, lai parafîns nebûtu ne par aukstu, ne karstu.

Krâðòâs, majestâtiskâs dâlijas

Augïu dârzâ:� Mçneða sâkumâ vâc ziemas ðíiròu âbolus un bumbierusglabâðanai.� Stâda vai pierok augïu kokus un ogulâjus.� Augïu koku un ogu krûmu apdobçs iestrâdâ labisatrûdçjuðus kûtsmçslus vai kompostu.� Mçneða pçdçjâs dienâs pabeidz vînogulâju apgrieðanu.� Mulèç aveòu stâdîjumus.

Koðumdârzâ:� Mçneða pirmajâ dekâdç stâda tulpes un citas sîpolpuíuðíirnes.� Mçneða beigâs izrok maijpuíîðu sakneòus ar zied-pumpuriem uzziedinâðanai.� Nogrâbj sakrituðâs lapas no zâliena.� Sagatavo rozes ziemoðanai.� No betonçtiem baseiniòiem izlaiþ ûdeni.

Telpâs:� Telpu sîpolpuíçm jânodroðina miera periods.� Ziemassvçtku kaktusus jau var pamazâm laistît ar vâjuspeciâlo mçslojumu.� Augiem rasina lapas.

Pagrabâ:� Vçdina pagrabu.� Izliek saindçtu çsmu grauzçjiem.� Uzmana, kâ glabâjas sakòu un âbolu raþa.

Sakòu dârzâ:� Mçneða sâkumâ vâc vçl nenovâktos sakòaugus. � Vâc galviòkâpostus un skâbç.� Izrok puravus.� Mçneða beigâs novâc glabâjamâs kâpostu galviòas.� Mçneða beigâs novâc sakòu selerijas.� Stâda ziemas íiplokus.

Siltumnîcâ:� Brîvajâ laikâ, kamçr nav aukstums, dezinficçsiltumnîcas un sagatavo nâkamajai sezonai.

Dârza darbiem nelabvçlîgas dienas:26., 28.oktobris.

Lai justos mundriVçlamâs atslodzes dienas. Laiks pirms un pçc Mçnessfâþu maiòas, kad ieteicams atturçties no çðanas, var lietottikai ûdeni vai nesaldinâtu tçju - 4. (00.22-08.13), 11.(22.27-24.00), 12. (00.00-11.44), 20. (00.31-08.30), 26.

(17.53-24.00), 27. (00.00-03.59) oktobrî. Piemçrotas dienas pirts un íermeòa kopðanas proce-dûrâm, masâþai - 18., 19., 27.oktobrî. Îstais laiks ìenerâltîrîðanai, jo, ðajâ dienâ veikta, tânodroðina ilgâku kârtîbu un svaigumu mâjâs. Izmazgâtâveïa ir tîrâka - 18., 19.oktobrî.

Îstâ diena matu kopðanai, grieðanai - lai tie âtri augtu,bûtu veselîgâki un frizûra saglabâtu formu- 3., 4., 5.,

21., 22., 23., 31.oktobrî.Diena, kas piemçrota skaistumkopðanai - 3., 4., 25.,

26., 31.oktobrî. Îpaði veiksmîga diena tiem, kuri ïaujas un païaujas uzto, ka viss notiek îstajâ laikâ un vietâ - 7., 13.,17.oktobrî.

Îpaði veiksmîga diena tiem, kuri notikumu gaitulabprât ietekmç paði - 1., 2.oktobrî.

Mçness tukðais laiks - piemçrots laiks, lai pabeigtuiesâkto, sakârtotu domas un atpûstos. Oktobrî - 1.

(05.17-07.41), 3. (08.37-11.15), 5. (08.58-18.18), 8. (01.08-

04.13); (19.51-24.00), 9. (00.00-24.00), 10. (00.00-15.57),

13. (03.08-04.35), 15. (13.51-17.15), 18. (01.18-04.38),

20. (06.30-13.06), 22. (15.35-17.40), 23. (23.47-24.00), 24.

(00.00-18.49), 26. (15.18-18.08), 28. (14.49-17.45), 30.(15.50-18.39).

30.oktobrî plkst. 3.00 pulkstenisjâpagrieþ par stundu atpakaï

Arî skumjâs varam pasmeltiesatjaunojoðu spçku un enerìiju.

31

Jauns mçness22.56

Krâsainu rudeni vçlot, V.Bukðs

AtpûtaTreðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV12.

Konkursi arî - www.vaduguns.lv

Jaunâkie þurnâlu numuri

Lappusi sagatavoja E.Gabranovs

Sastâdîjis A. Levgovds

Krustvârdu mîkla – trîs uzvarçtâji mçnesîTrîs krustvârdu mîklu risinâtâji, kuri pareizi atrisinâjuði mîklu, ik mçnesi pretendç uz pârsteiguma

balvu – þurnâlu komplektu. Atbildes gaidâm lîdz 25.oktobrim.

Fotokonkurss

Katra mçneða labâkâs fotogrâfijas autors balvâ saòems þurnâlu

komplektu. Oktobra tçma “Svarîgs ir itin viss!”. Fotogrâfijas var

iesûtît pa pastu – Balvi, Teâtra ielâ 8, LV-4501, vai elektroniski –vaduguns@apollo.lv. Pie foto obligâti norâdâms vârds, uzvârds

(vçlams - tâlrunis).

Septembra mîkluatrisinâja: L.Kivkucâne, C.Zelèa,D.Kivkucâns, M.Pretice,D.Svarinskis, M.Paidere, Z.Bçrziòa,S.Vçvere, L.Baranovskis, Z.Pulèa,U.Pozòaks (Balvi), K.Bricis,V.Dragune (Kuprava), I.Kudure,Z.Tiðanova (Viïaka), V.Loèmele(Lazdukalns), B.Íîse, I.Donskaja(Tilþa).

Par septembra krustvârdumîklas atrisinâðanu balvassaòem INA DONSKAJA (Tilþa),ZITA PULÈA (Balvi) un VAIRADRAGUNE (Kuprava). Pçc balvasgriezties redakcijâ.

Krustvârdu mîklaoktobrî

Horizontâli: 1. Izcils mâkslas,zinâtnes u.tml. darbinieks. 4.Garîdznieku obligâta atteikðanâsno laulîbas dzîves. 7. Franèukomponists (1842.-1912.). 9.Angïu gleznotâjs un dzejnieks(1828.-1882.). 10. Lietuvietis. 12.Alpu vijolîte. 13. Neliela, tikkomanâma atðíirîba. 15. Senâkaisimperatora tituls Japânâ. 17. TautaSankt-Pçterburgas apgabalâ. 18.Siekalas. 21. Latvieðu diriìents,dz.1933.g. 23. Augsta, cieta vîrieðugalvassega. 24. Koka cilvçciòð argaru degunu. 26. Kaukâza tautaspârstâvis. 28. Graudu lobîðanasblakusprodukts. 31. Celt (mâjuu.c.). 33. Veidols, ideja. 35. Sievietesvârds aprîlî. 36. Krievu rakstnieks(1818.-1883.). 37. Krievu aktrise(1902.-1975.). 38. Pelt, niecinât. 39.Mâcîbu iestâde. 40. Amonijahlorîda tehniskais nosaukums.41.Maisîjums sveèu izgatavoðanai.

Vertikâli: 1. Naftas smagoproduktu pârstrâdes process. 2.Koncentrçts aromâtisko vieluizvilkums. 3. Daþâdu cilvçkaapziòas stâvokïa izpausme. 4.

Teâtra izrâdes daïas. 5. Iespçjams, varbût. 6. Krievu gleznotâjs (1848.-1916.). 8. Dzelzceïasignâlierîce. 9. Radiolokâcijas stacijas. 11. Salîgt mieru. 14. Pastiprinâti jûtîgs. 16.Dzimumnespçja. 19. Latvieðu reþisors un aktieris (1907.-1991.). 20. Âbolu vîns. 21. Mâkslasveids. 22. Svçtbilde. 25. Ukraiòu dzejnieks (1814.-1861.). 26. Franèu opereðu komponists(1819.-1890.). 27. Motosporta veids. 29. Vinnçt (loterijâ). 30. Skaïð strîds, tracis. 31.Lielâkâ laiva uz kuìa. 32. Taukas, leknas. 34. Dzejas rindu grupa. 35. Rudens puíe.

Septembra mîklas atrisinâjumsHorizontâli: 9. Kontralts. 10. Selerijas. 11. Batika. 12. Kajurs. 13. Starplika. 15. Trakot.

16. Lokâls. 17. Skaistais. 24. Faetons. 25. Trirçma. 26. Tankete. 27. Kantele. 28. Intalja. 31.Katapulta. 37. Bakara. 38. Ubagot. 39. Pleistons. 40. Pamâte. 41. Trakts. 42. Stratçìis. 43.Adorâcija.

Vertikâli: 1. Podagra.2. Etnisks. 3. Damasts. 4. Stîgana. 5. Bestija. 6. Veikals. 7. Kizjaks.8. Makrele. 14. Postskripts. 18. Kastela. 19. Ieteikt. 20. Teîns. 21. Rozes. 22. Ìikts. 23. Pçrle.29. Galants. 30. Daþâdas. 31. Kaperçt. 32. Treðais. 33. Leonîds. 34. Austere. 35. Vakance.36. Hostija.

Esmu kâ mazs ûdens piliens ðajâ pasaulç. IesûtîjaRinalds Martiòenko no Kupravas.

Maltîte. Iesûtîja Marika Beèa no Þîguriem.

Ilustrçtâ Junioriem� Kâpçc vajag vçju? Kâ vçjðrodas, kâ pûð un kâdusrekordus sasniedz.� Kad lîst zvaigznes... Parmeteoriem, meteorîdiem unzvaigþòu lietu.� Vai lâcis sûkâ íepu? Nç!Atmaskojam ðo mîtu!� Kâ darbojas meludetektors? Pavisam vienkârðipar sareþìîtâ aparâta spçjâm.� Pasaules dîvainâkie auto:cîsiòu formâ, apbçrti arbriljantiem un lidojoði.

� Dzimumzîmes rodas, jau mammas vçderâ esot. Kâpçc?� Receptç gotiòas un citas konfektes!� Kâpçc skujkokiem nekrît skujas?� Kâ radâs kedas un kâ izskatîjâs pirmâs?� Kas slçpjas kalkulatora “vçderâ”?� Kâ radâs un attîstîjâs pulksteòi?� Kâ radâs deju stili?� Ceïojums pa Eiropas Savienîbu - pieturvieta Beïìija.� Kâ Mâte Terçze kïuva par svçto.� Gatavo savu dzimtas koku!� Par pirmajiem un citiem senâkajiem mûzikasinstrumentiem Latvijâ.� Meþa pîles gatavojas ziemai un stâsta par sevi.� Kas ir cietais disks un kâ tas darbojas.

Ilustrçtâ Zinâtne� Uz Marsa pavadoni nosûtîs dzîvîbu. Desmit ïoti izturîgi

mikroorganismi paðlaik tiekievietoti Krievijas kosmosa zondç“Fobos-Grunt”, kas pçtîs Marsapavadoni Fobosu. Ja tie spçsizturçt tâlo ceïu un atgriezties,bûs iegûts pierâdîjums tam, kadzîvîba var izplatîties no vienasplançtas uz citu.� Gudrâ vçjjaka pieskatabçrnus. Pçtnieki no RîgasTehniskâs universitâtes radîjuðibçrniem domâtu vçjjaku, kas noattâluma ziòo par mazuïa

labsajûtu. Ja sensori reìistrç paaugstinâtu temperatûras unmitruma lîmeni, jaka sâk mirgot, signalizçjot, ka bçrnssakarsis.� Velosipçds. Pirmie divriteòu braucamrîki parâdîjâs jaupirms 200 gadiem, savukârt mûsdienu velosipçds ar íçdespiedziòu pakaïçjam ritenim tapis 1885.gadâ. Tomçrvelosipçdi turpina attîstîties, ievieðot arvien jaunusuzlabojumus - no riepâm un pârnesumpârslçgiem lîdzspîddioþu lukturiem.� Cîòa par nozagtajiem kultûras dârgumiem. Vairâkasvalstis paðlaik cînâs par vçrtîgu kultûras dârgumu atgûðanu,uzskatot, ka tâs savulaik nelikumîgi izvestas. Çìiptieði gribatgût no Vâcijas Nofretetes krûðutçlu, grieíi pieprasaLielbritânijai dârgas marmora frîzes, bet meksikâòi sapòoatdabût Vînç izstâdîtu acteku galvasrotu.� Negatîvâs atmiòas varçs dzçst. Daudzus cilvçkus kâïauns murgs vajâ atmiòas par pârdzîvotiem briesmîgiemnotikumiem- karu, spîdzinâðanu, tuvinieku bojâeju.Zinâtnieki izstrâdâ metodes, kas spçj mainît atmiòu tâ, laiðausminoða pieredze vai nu tiktu aizmirsta, vai arî vairsneizraisîtu paniku.� Mâkslîgâ þauna dos brîvîbu nirçjam. Varbût jau tuvânâkotnç piepildîsies sens cilvçka sapnis par peldçðanu tikpatdabiski kâ zivîm un nirðanu lielâ dziïumâ. Ieelpojot skâbeklisaturoðu ðíidrumu un izmantojot mâkslîgu þaunu, ûdenslîdçjivarçs ienirt, nebaidoties saslimt ar dekompresijas slimîbu.� Pasaulç trûkst zâïu pret èûsku indi. Ik gadu 100 000cilvçku iet bojâ pçc indîgas èûskas koduma. Apmçram trîsreizlielâks skaits piedzîvo smagas sekas, piemçram, locekïuamputçðanu. Viesos Kostarikâ pie viena no lielâkajiempretindes raþotâjiem.� Ìeologi ieurbjas Itâlijas supervulkânâ. Kâds ìeologukolektîvs izdara urbumu snaudoðâ supervulkânâ Itâlijas vidû.Viòi cer, ka ievietotâs mçrierîces laikus brîdinâs par gaidâmoizvirdumu, jo katastrofas gadîjumâ briesmas draud ganItâlijai, gan visai Eiropai.

Tiesu lietas Informç policija

Lappusi sagatavoja I.Zinkovska

Trîspadsmitâ V 13.Treðdiena � 2011. gada 5. oktobris

Balvu rajona tiesas kalendârs oktobrîLaiks Lietas dalîbnieki Bûtîba Tiesnesis3.oktobris 10.00 Ivans Sadovòikovs KL 193.p.2.d.-nelikumîgas darbîbas ar finanðu instrumentiem un maksâðanas lîdzekïiem Eduards Veiss5.oktobris 10.00 Juris Voiciðs, Anatolijs Trahnovs KL 125.p.2.d.5.pkt.- tîðs, smags miesas bojâjums Eduards Veiss5.oktobris 13.30 Agris Ðvâgers KL 175.p.1.d.- zâdzîba Simona Gmireka5.oktobris 14.00 Rolands Plavnieks, Vijârs Rutkasts KL 175.p.2.d.- zâdzîba Arvis Garais6.oktobris 10.00 Aivars Lazdâns KL 185.p.1.d.- mantas tîða iznîcinâðana un bojâðana Eduards Veiss6.oktobris 11.00 Jânis Boïðeis, Leons Zodâns KL 231.p.2.d.; KL 233.p.2.d.- huligânisms;ðaujamieroèu, ðaujamieroèu munîcijas, lielas enerìijas pneimatisko ieroèu, sprâgstvielu unspridzinâðanas ietaiðu neatïauta izgatavoðana, remontçðana, iegâdâðanâs, glabâðana, nçsâðana,pârvadâðana, pârsûtîðana, realizçðana un realizçðanas noteikumu pârkâpðana. Simona Gmireka6.oktobris 14.00 Ivars Loèmelis, Vilnis Íevers KL 175.p.3.d.; KL 185.p.1.d.- zâdzîba; mantas tîða iznîcinâðana un bojâðana Eduards Veiss10.oktobris 10.00 Intars Jurèiks, Mareks Palameiks, Alvis Butâns, Ìirts Palameiks, Dainis LobzovsKL 185.p. 1.d.; KL 180.p.1.d.; KL 314.p.1.d.; KL 175.p.3.d.- mantas tîða iznîcinâðana unbojâðana; zâdzîba, krâpðana, piesavinâðanâs nelielâ apmçrâ; noziedzîgâ kârtâ iegûtas mantasiegâdâðanâs un realizçðana; zâdzîba Eduards Veiss11.oktobris 10.00 Rolands Plavnieks, Oïegs Baranovs, Jevgçnijs Ivanovs, Jânis Belka,Vladislavs Grigorjevs, Artûrs Bârtuðs, Aleksandrs Vlasovs, Aivars Purens, Ivars Irbîtis KL 177.p.1.d.; KL 175.p.2.d.- krâpðana; zâdzîba Simona Gmireka13.oktobris 10.00 Edgars Sîlis KL 262.p.2.d.- transporta lîdzekïa vadîðana reibumâ un bez vadîtâja tiesîbâm Eduards Veiss13.oktobris 10.00 Ritvars Komarovskis KL 279.p.1.d.- patvarîba Arvis Garais17.oktobris 10.00 Edgars Skrickis KL 109.p.1.d.- patvaïîga koku cirðana un bojâðana Simona Gmireka18.oktobris 10.00 Vasilijs Koguts KL 300.p.2.d; KL 179.p. 3.d.; KL 218.p.2.d. – apzinâti nepatiesa liecîba, atzinums, tulkojums un paskaidrojums; piesavinâðanâs; izvairîðanâs no nodokïu un tiem pielîdzinâto maksâjumu nomaksas Simona Gmireka18.oktobris 10.00 Jânis Locâns KL 262.p.2.d.; KL 312.p.- transporta lîdzekïa vadîðana alkohola reibumâ; izvairîðanâs no soda izcieðanas Eduards Veiss18.oktobris 14.00 Jurijs Tkaèenko KL 190.p.-kontrabanda Eduards Veiss19.oktobris 10.00 Anatolijs Puþulis KL 185.p. 1.d.- mantas tîða iznîcinâðana un bojâðana Eduards Veiss20.oktobris 10.00 Gunârs Gaiduks KL 130.p.2.d.- tîðs, viegls miesas bojâjums Eduards Veiss20.oktobris 11.00 Amanda Ivanovska KL 175.p.3.d.- zâdzîba Arvis Garais21.oktobris 9.30 Guntars Dubrovskis KL 180.p.2.d.- zâdzîba, krâpðana, piesavinâðanâs nelielâ apmçrâ Simona Gmireka21.oktobris 11.00 Agris Apðenieks, Aivars Kairiðs, Viktors Bièkovskis KL 221.p.2.d.- alkoholisko dzçrienu un tabakas izstrâdâjumu nelikumîga uzglabâðana, pârvietoðana (pârvadâðana) un realizâcija Arvis Garais24.oktobris 10.00 Igors Adaðkeviès, Aldis Kuplaste, Mareks Bçrziòð, Toms Atslens KL 175.p.4.d.; KL 313.p.2.d.; KL 315.p.- zâdzîba; iepriekð neapsolîta slçpðana; neziòoðana par noziegumu Eduards Veiss24. oktobris 10.00 Artûrs Spriòìis KL 175.p.3.d.; KL 185.p.1.d.- zâdzîba; mantas tîða iznîcinâðana un bojâðana Simona Gmireka25. oktobris 10.00 Mâris Gavrilovs KL 125.p.1.d. – tîðs, smags miesas bojâjums Simona Gmireka25.oktobris 11.00 Vadims Iïjins, Çriks Lapa KL 270.p.2.d.- pretoðanâs varas pârstâvim un citai valsts amatpersonai Eduards Veiss27.oktobris 11.00 Oïegs Baranovs, Igors Kravalis, Rolands Plavnieks KL 180.p.1.d.; KL 180.p.2.d.- zâdzîba, krâpðana, piesavinâðanâs nelielâ apmçrâ Arvis GaraisCivillietas. Oktobrî Balvu rajona tiesa plâno izskatît 73 civillietas, seðas no tâm - slçgtâs tiesas sçdçs, par ko informâcija navizpauþama. Tiesa izskatîs aizgâdîbas tiesîbu atòemðanu; saistîbu izpildîðanu brîdinâjuma kârtîbâ; uzturlîdzekïu piedziòu;bçrna dzîvesvietas un saskarsmes tiesîbu noteikðanu; parâda piedziòu; rokas naudas piedziòu; uzturlîdzekïu piedziòu; darbalîguma uzteikuma atzîðanu par spçkâ neesoðu, atjaunoðanu darbâ, vidçjas izpeïòas piedziòas par piespiedu darba kavçjumu;zaudçjuma un nokavçjuma procentu piedziòu; parâda un likumisko procentu piedziòu; saskarsmes tiesîbu noteikðanu;ìimenes valsts pabalsta pârmaksas piedziòu. Lietas skatîs tiesneði Simona Gmireka, Jûlija Kamiðeva, Arvis Garais.

Balvu rajona tiesa izskatîjusi kriminâllietu par huli-

gânismu, par tîðu, vieglu miesas bojâjumu nodarîðanu

un par transporta lîdzekïa vadîðanu alkohola reibumâ,bez vadîtâja tiesîbâm. Vainîgie sodîti.

Par huligânismu notiesâts un sodîts Pçteris Kaïva. Pçrn,16.oktobrî, viòð, bûdams alkohola ietekmç, iegriezâs sabied-riskâ vietâ, kur tîðuprât, bez jebkâda iemesla, ignorçjot vispâr-pieòemtâs uzvedîbas normas sabiedriskâ vietâ, ar dûri mçìi-nâja iesist pa seju kâdam no uzòçmuma apmeklçtâjiem.Vîrietis no sitiena izvairîjâs. Tad P.Kaïva saíçra aiz virsdrçbçmotru vîrieti un ar spçku iegrûda viòu spoguïsienâ, nodarotmiesas bojâjumus cietuðajam un sabojâjot uzòçmuma mantu.Viòa prettiesisko darbîbu rezultâtâ cietuðais guva vieglus miesasbojâjumus, vîrietim sabojâja dþemperi 18 latu vçrtîbâ unspoguïsienu – 195 latu vçrtîbâ.

Ðî gada 6.februârî P.Kaïva atkal nodarîja vieglus miesasbojâjumus kâdam vîrietim. Bûdams agresîvi noskaòots unhuligânisku motîvu vadîts, viòð tîðuprât ar dûri kâdam vîrie-tim iesita pa seju. Saukts pie atbildîbas, apsûdzçtais savuvainu atzina. Kompensâciju pieteikumus lietâ cietuðieneuzturçja.

P.Kaïvas apsûdzîbâ pçc Kriminâllikuma 130.panta otrâsdaïas lietâ bija iesniegts ar Valsts probâcijas dienesta starp-niecîbu noslçgts izlîgums ar cietuðo, lîdz ar to tiesa uzskatîja,ka kriminâlprocess pçc ðî panta daïas ir izbeidzams. Tiesa

Sit bez jebkâda iemeslaatzina Pçteri Kaïvu par vainîgu huligânismâ un sodîja viòuar brîvîbas atòemðanu uz seðiem mçneðiem un policijaskontroli uz gadu. Kriminâlprocesu pret viòu pçc Kriminâl-likuma 130.panta 2.daïas – par tîðu, vieglu miesas bojâjumunodarîðanu - izbeidza.

Ar galvu pa galvuPar tîðu, vieglu miesas bojâjumu nodarîðanu notiesâts un

sodîts Jânis Vasara. Ðogad, 7.maijâ, bûdams alkohola ietekmç,J.Vasara atnâca pie paziòas. Pçc tam, skaidrojot attiecîbas,viòð bez jebkâda iemesla ne mazâk kâ trîs reizes ar galvu iesitapa galvu paziòam, nodarot viòam îslaicîgus veselîbas bojâju-mus – sistu augðlûpas brûci.

Saukts pie atbildîbas, apsûdzçtais savu vainu atzina. Tiesaatzina Jâni Vasaru par vainîgu tîðu, vieglu miesas bojâjumunodarîðanâ un sodîja viòu ar 100 stundâm piespiedu darba.

Brauc reibumâ un bez tiesîbâmTâlis Prols, Vitâlijs Putilovs un Aleksandrs Puþulis notiesâti

un sodîti par to, ka vadîja transporta lîdzekli reibumâ un bezvadîtâja tiesîbâm.

T.Prols ðî gada 21. augustâ Bçrzpilî, pie veikala “Varenîte”,vadîja automaðînu Audi Coupe, bûdams alkohola ietekmç(2,88 promiles) un bez tiesîbâm, kad viòu aizturçja policija.Tiesâ viòð sodîts ar 160 stundâm piespiedu darba, bez mantaskonfiskâcijas, atòemot transportlîdzekïu vadîðanas tiesîbas

Purvâ nomaldâs ogotâja1.oktobrî pulksten 7.15 Balvu policijas iecirknis saòç-

ma informâciju, ka 30.septembrî Balvu novada Brieþu-ciema pagastâ kâda 1940.gadâ dzimusi sieviete navatgriezusies no ogoðanas purvâ. Veicot meklçðanas pasâ-kumus, ogotâju atrada 1.oktobrî pulksten 11.35 unnodeva âtrâs medicîniskâs palîdzîbas brigâdei. Meklçðanâiesaistîjâs 15 Valsts policijas darbinieki, 15 Zemessardzesdarbinieki un èetri Robeþsardzes darbinieki, tajâ skaitâarî kinologs ar dienesta suni,- informç Valsts policijasLatgales reìiona pârvaldes priekðnieka palîdze K.Mieze.

Robeþsargi ar dienesta suni pazuduðâs sievietes meklç-ðanâ iesaistîjâs pçc policijas lûguma. Sieviete 30.septembrîbija devusies ogot uz Brieþuciema pagastâ esoðo Lutenânupurvu un nebija atgriezusies. Dienesta suns Rondo bijatas, kurð robeþsargu caur brikðòiem izveda pie pazuduðâsogotâjas,- informç robeþsardzes pârstâve.

Kâ noskaidroja “Vaduguns”, sieviete joprojâm atrodasslimnîcâ, pacientes stâvoklis ir stabils un uzlabojas.

“Sliktais pieskâriens”- ko tas nozîmçVisâ pasaulç no seksuâlâs vardarbîbas cieð

daudz vairâk bçrnu, nekâ mçs spçjam iedo-

mâties.

Kampaòas “Sliktais pieskâ-riens” mçríis ir veicinâtsabiedrîbas izpratni par to, kasir seksuâla vardarbîba pretbçrnu, kâ bçrnus pasargât nopotenciâlajiem vardarbîbasriskiem un kâ palîdzçt bçrniem,kas cietuði no seksuâlas vardar-bîbas. Viens no kampaòas uzdevumiem ir arî veicinâtnormatîvâ regulçjuma pilnveidoðanu mûsu valstî,pievienojoties starptautiskajiem dokumentiem, kasregulç jautâjumus attiecîbâ uz bçrnu seksuâlâsizmantoðanas atklâðanu, noziegumu izmeklçðanas gaituun bçrnu seksuâlâs izmantoðanas novçrðanu.

Seksuâlâ vardarbîba pret bçrnu ir visretâk atklâtaisvardarbîbas veids, jo mazi bçrni visbieþâk par seksuâluvardarbîbu neziòo, jo neizprot, kas ar viòiem notiek, betlielâki bçrni mçdz to slçpt, jo izjût kaunu, vainu vai bailes.Pçtîjumi apliecina, ka tikai 30% bçrnu, kuri cietuði noseksuâlâs izmantoðanas, izstâsta par to bçrnîbâ, pârçjieðo smago noslçpumu nes sev lîdzi pieauguðâ dzîvç. Jabçrnu seksuâlâs izmantoðanas gadîjums paliek neatklâts,tad bçrns nesaòem savlaicîgu palîdzîbu, kas varçtumazinât traumas radîtâs sekas viòa tâlâkajâ dzîvç.

“Sliktais pieskâriens” ir kampaòa pret bçrnu seksuâluizmantoðanu, ko vienlaikus îsteno vairâkâs Austrum-eiropas valstîs – Polijâ, Moldovâ, Ukrainâ, Bulgârijâ,Lietuvâ un Latvijâ. Latvijâ kampaòas îstenotâji irnodibinâjums - centrs “Dardedze” sadarbîbâ ar septiòâmpartnerorganizâcijâm – krîzes centriem Latvijas reìionos.

Kampaòas ietvaros plânotas daþâdas aktivitâtes,seminâri un nodarbîbas vecâkiem, profesionâïiem, kasstrâdâ ar bçrniem, nodarbîbas bçrniem. Kampaòa notieksadarbîbâ ar centra “Dardedze” reìionâlajiempartneriem, arî reìionâlo atbalsta centru “Rasas pçrles”.To atbalsta îpaði kampaòas “Sliktais pieskâriens” aìenti(sociâlie darbinieki) 25 Latvijas novados, arî Balvu.Kampaòa ilgs lîdz 24.novembrim.

Aktuâli

uz èetriem gadiem.V.Putilovs ðî gada 15.jûnijâ, bûdams reibumâ (1,66 promiles)

un bez tiesîbâm vadîja motociklu pa ceïu Lazdukalns –Blâzma, kad viòu aizturçja policija. Tiesâ viòð sodîts ar 140stundâm piespiedu darba, atòemot transportlîdzekïuvadîðanas tiesîbas uz èetriem gadiem un piemçrojot daïçjumantas konfiskâciju: konfiscçjot motociklu IÞ- Jupiter 3 bezvalsts reìistrâcijas numura un reìistrâcija apliecîbas.

A.Puþulis ðî gada 11.jûnijâ, bûdams reibumâ (2,3 promiles)un bez tiesîbâm vadîja motociklu, ko bez ziòas un piekriðanasbija paòçmis no paziòas, un izraisîja avâriju. Tiesâ viòu parto sodîja ar nosacîtu brîvîbas atòemðanu uz 1,6 gadiem unpârbaudes laiku – 1,6 gadiem, atòemot transportlîdzekïuvadîðanas tiesîbas uz èetriem gadiem, bez mantas konfiskâcijas.Viòam uzdots reìistrçties probâcijas dienestâ un atlîdzinâtcietuðajam radîtos zaudçjumus 1468,60 latu apmçrâ.

InformâcijaTreðdiena � 2011. gada 5. oktobrisV14.

Z.s “Strautiòi”iepçrk mâjlopus.

Samaksa tûlîtçja.Tâlr. 64546765, 29411033.

Iepçrk kauðanai

visu veidu

mâjlopus. Tâlr. 29320237, 64546681

SIA “LATVIJAS GAÏA” iepçrk

liellopus, jaunlopus, aitas,

zirgus. Samaksa tûlîtçja.Tâlr. 28761515.

SIA “AIBI” pçrk zirgus, liellopus,jaunlopus, aitas, zirgus,cûkas. Labas cenas! Samaksa

tûlîtçja. Tâlr. 26142514, 20238990.

Z/s “Strautiòi” pçrk meþaîpaðumus, cirsmas. Samaksa tûlîtçja.

Tâlr. 29113399.

Pçrk visu veidu meþa

îpaðumus. Tâlr. 26538424.

Pçrk meþus, kailcirtes, retinâðanas

cirsmas. Cirsmu izveðanas

pakalojumi.Tâlr. 29100239.

SIA “RENEM P” iepçrk liellopus,jaunlopus, aitas, zirgus.

Samaksa tûlîtçja. Tâlr. 65323848, 65329997,

29183601, 29485520, 29996309.

Pçrk lauksaimniecîbâ izmantojamu

zemi Lazdulejas pagastâ.

Tâlr. 26380478, 29478437.

Investîciju fonds pçrk meþa

îpaðumus ar zemi. Tûlîtçja

samaksa. Var veikt avansa

maksâjumus. Tâlr. 28626705.

Z/s “Èiekuri” pçrk meþa îpaðumusar zemi. Tâlr. 29110126.

SIA “Latvian Meat” iepçrkliellopus, jaunlopus, zirgus,

aitas. Samaksa tûlîtçja.Tâlr. 29119774.

SIA “Taides” Alûksnes nov. Jaunalûksnes pag.IEPÇRK

Diametrs Garumi Cena Ls

18-25 4,90; 6,10 43,00

26..... 45,00

Iepçrk arî lapu koku un skuju koku taru, sîkbaïíus.Samaksa trîs dienu laikâ. Ir transports. Tâlr. 29299652.

baïíusEgles, priedes

Naudaskalna kautuvçpastâvîgi iepçkmâ j l o p u s .

Samaksa tûlîtçja. Augstas cenas.

Tâlr. 29146568.Rok dîíus, grâvjus, tîra grâvjus,

lîdzina dîía krastus. Izbûvç ceïuslauku sçtâm. Piegâdâ granti, smilti,

ðíembas (daþâdas frakcijas).Tâlr. 29113399.

Cirsmu izveðana. Tâlr. 29433126.

Dziednieks JURIS pieòem Balvos.Tâlr. 26371637.

Masiere- dietoloìe INNA pieòemBalvos. Tâlr. 28456547.

Aku urbðana. Tâlr. 29142220.

Ðíilbçnu pagasta Rekovâ (pieveikala “Aura”)

8.oktobrî no plkst. 8.00RUDENS GADATIRGUS!

Visi laipni aicinâti!

PENSIONÂRU SANÂKSME

ceturtdien, 6.oktobrî plkst. 10.00,

Raiòa 52.

Izîrç 4-istabu dzîvokli Balvos.

Tâlr. 26172154.

DATORKURSI PENSIONÂRIEM

10.oktobrî plkst. 13.00

Tâlâkizglîtîbas centrâ (muiþâ).

Tâlr. 26328376.

Jauni PVC logi. Tâlr. 22014760.

Atrasts vidçja auguma suns. Ap

kaklu siksniòa un íçdes posms.

Tâlr. 26694011.

Pazudis maza auguma rudas

krâsas suns Balvu pagastâ.

Tâlr. 20254159.

Treilerapakalpojumi.

Tâlr. 29113399.

Pârdod pârtikas kartupeïus.Tâlr. 29479880.

Pârdod kartupeïus pârtikai,lopbarîbai, graudus, skâbsiena

ruïïus. Ar piegâdi. Tâlr. 25442582.

Pârdod bioloìiski audzçtuskartupeïus. Tâlr. 26428936.

Pârdod kartupeïus. Tâlr. 28325208.

12.oktobrî tirgos un mainîs pretmazgâtu aitu vilnu vilnas dziju,segas. Þîguri-9.00, Vecumi-9.30,Viïaka -10.00, Semenova-10.30,Rekova-11.00, Baltinava-11.30,

Tilþa-12.00, Vectilþa-12.30,Sudarbe-13.00.

Pârdod 11 gadus vecu zirgu.Tâlr. 28668003.

Pârdod kaziòu, âzîti, jaunos gaiïus.Tâlr. 22008312 vakaros.

Pârdod grûsnu teli. Tâlr. 22014228.

8., 15.oktobrî Balvu tirgû tirgosKARPAS.

Pârdod lielâs, veco laiku auþamâsstelles. Tâlr. 28336800.

Pârdod mçbeles. Tâlr. 20234853.

Pârdod LUAZ-969. Tâlr. 29171372.

Pârdod mâju Kubulu centrâ.Tâlr. 22450474.

Pârdod mâju pilsçtâ. Tâlr. 27887243.

Pârdod 1-istabas dzîvokli Balvos.Tâlr. 29176325.

Pârdod skaldîtu malku. Piegâde.Tâlr. 26565416.

Pârdod skaldîtu malku.Tâlr. 29245332.

Pârdod svaigi zâìçtu malku, 3 m,iespçjama piegâde. Tâlr. 26428936.

Pârdod lopbarîbas miltus. Tâlr. 26392336.

Pârdod BMW-730, 1992.g., jaunaTA. Tâlr. 26160964.

Pârdod MTZ motoru ar turbînu, Ls 500. Tâlr. 28364320.

Pârdod dârzu Verpuïevâ. Tâlr. 26349650.

Sestdien, 8.oktobrî, Balvu tirgûtirgos pârtikas, lopbarîbas

kartupeïus, graudus.Tâlr. 25442582.

SIA “Balvu autotransports” informç:

sâkot ar 10.10.2011. slçgti reisi:

Balvi-Vectilþa-Baltinava-7.45

un Vectilþa -Balvi-9.50.

JAUNS REISS:

Balvi-Sudarbe-Vectilþa-Baltinava-7.20

DÞ IN S I� Zili, zaïi, melni, brûni, rozâ!� Arî liela un ïoti liela izmçra.

� Plaðs sortiments!

Veikals “Dþinsu stils”

Brîvîbas 62, Balvos, pretî autoostai

(pagalmâ autostâvvieta)

Pçrk Daþâdi

Pârdod

Ikvienam ir iespçja îsiun konkrçti pateikt paldies

kâdam labvçlim,sponsoram, atbalstîtâjam,

palîgam.Dârgi tas nemaksâs -

tikai 2 latu par 25 vârdiem.Jo ðî ir “Pateicîbas

dubultzivs”.

Balvu Mâkslas skola pateicas par

ziedotajiem daudzveidîgajiem

mâcîbu materiâliem, audumiem,

diegiem, pogâm, papîru M.Osei,

A.Trupânei, V.Podkovirinai,

A.Leiðavniecei, I.Reinfeldei,

O.Ivanovai, L.Solovjovai,

E.Kapteinei, E.Kokorevièai,

V.Berezovai.

Bçrnudârza “Sienâzîtis” vismîïâkais

PALDIES par sagâdâtajiem

pârsteigumiem Miíeïdienâ z/s

“Kotiòi” darbiniekiem, Upîtes muzeja

vadîtâjai un jaunieðu folkloras kopai,

Balkanu etnogrâfiskâ muzeja

jaukajiem ïaudîm.

Paziòojums

Pasâkuma “Gada skolotâjs 2011” organizatori saka lielu paldies par

atbalstu Balvu novada paðvaldîbai, z/s “Sîïi, “Dâlderi”, SIA “Senda Dz”,

“Hestija, “Ozolmâjas” “Balvu Bildes”, veikaliem “Flora”, “Maks”

“Supernetto”.

5. o

kto

bri

s

6. o

kto

bri

s

7. o

kto

bri

s

8. o

kto

bri

s

Lîdzjûtîbas Treðdiena � 2011.gada 5.oktobrisV 15.

Nu salikusi rokas, dus mierâ vecmâmiòa,Nu apklusuðas rokas, kas vienmçr strâdâja.Tâs rokas labâs, svçtâs, kas mîïi glâstîjaUn glâstot gaiðu mieru sirdîs ielçja.Skumju un atvadu brîdî mûsu klusaun patiesa lîdzjûtîba Allai Ivanovai

un tuviniekiem, VECMÂMIÒUDieva valstîbâ pavadot.

Mâjas “Jasmîni” iedzîvotâji

Kaut varçtu ðo smilðu sauju nemest,Bet to vairs nevar, mîïo mât,Òem manu mîlestîbu, lai tev nesalst,Òem siltus vârdus tâlâ ceïâ lîdz.

Izsakâm dziïu lîdzjûtîbu ViktoramDonskojam un tuviniekiem,pavadot MÂTI smilðu kalniòâ.

Skolas 1.a mâjas iedzîvotâji

Saòem, labâ zemes mâte,Vienu sirmu mâmulîti,Apsedz viòu silti, siltiSavâm smilðu villainçm.

(Latv.t.dz.)

Atvadu brîdî patiesa lîdzjûtîbaRitvaram Komarovskim,

VECMÂMIÒU mûþîbâ pavadot.Kristîne

Kâ dziju kamols mûþs ir saritinâts,Kur dzîpari visdaþâdâkie mirdz.Ja spçtu tos kâds atkal atðíetinât,Tad vidû bûtu vecmâmiòas sirds.Skumju brîdî mûsu patiesa lîdzjûtîbaVinetai Bulei, VECMÂMIÒU kapu

kalniòâ pavadot.B/d “Pîlâdzîtis” 6.grupas bçrni,

vecâki, Inese, Ïuda

Lûgsim tavai dvçselîteiDebess ceïos mieru gût,Lai ar tevi zvaigznes starâVaram domâs kopâ bût.

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbaMartai Dortânei un viòas

tuviniekiem, brâli JÂNI BABÂNUmûþîbas ceïâ pavadot.

Viïakas ìimenes ârstu, zobârstuprakses un Veselîbas aprûpes

centra darbinieki

Mums bij’ viens bâleliòð,To aizveda smiltainç...Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu Martai un

Venerandai Dortânçm, pavadotBRÂLI mûþîbâ.

Etnogrâfiskais ansamblis “Abrenîte”

Atvadu brîdî raud pelçka diena,Krâsainâs lapas sedz noietâs takas.

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbamâsâm Martai un Venerandai,

pavadot brâli JÂNI mûþîbas ceïâ.Niceta, Inâra, Leontîne, Staòislava,

Aleksandrs

Mûsu laiks ir tik îss-Mûþa vçji ðalc apkârt un pâri,Kas lai zina to brîdi,Kad atskançs likteòa balss.Mûsu patiesa lîdzjûtîba VenerandaiDortânei un tuviniekiem, BRÂLI

mûþîbas ceïâ pavadot.Kaimiòi: Daukste, Kokorevièi,

Strupkas

Es aizgâju no jums, mani mîïie,Un atstâju baltu svecîti iedegtu-Tad zinâsi, augðâ man klâjas labi,Tur atradu sev mâjas.

Skumju brîdî esam kopâ arVenerandu Dortâni un

piederîgajiem, pavadot BRÂLImûþîbas ceïâ.

SIA “ÍIRA” vadîba

Pârtrûkst putnam vingro spârnu plîva,Nokrît dzîvam kokam sulots zars...Melnâ straumç ierauj baltu dzîviRudens vçju auklçts novakars...

Mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbaMartai Dortânei un tuviniekiem,pavadot BRÂLI klusajâ mûþîbas

ceïâ.Mâjas iedzîvotâji

Mani mîïie, es pie jums vçl bûðu,Sniega pârslâ, èukstâ, rasas lâsç,Saulç, vçjos, dziesmâs, jûsu mûþosDzîve beidzas, mîlestîba nç.Sâp sirds, ðíiroties uz mûþu no vîraun tçva, kad taka smilðu kalnâ iet.Skumju un atvadu brîdî izsakâm

patiesu lîdzjûtîbu SkaidrîteiSarkanei, Ilzei un Sandrim sakarâ

ar JÂÒA SARKAÒA aizieðanumûþîbâ. Tev, Jâni, vçl ilgi, ilgi bija

jâdzîvo ðai saulç.Anna Pulkstene, Leontîne Puþule,

Lûcija Krilova, Nikolajs Krilovs,Jânis Baranovs, Leons Vizulis

Cilvçks kâ mirdzoða zvaigzneDebesu plaðumos mît.Ne zinât mums stundu, ne brîdi,Kad dziestoða lejup tâ krît.

Izsakâm lîdzjûtîbu Skaidrîtei unbçrniem, vîru, tçvu JÂNI SARKANI

pavadot klusajâ mûþîbas ceïâ.Kivkucânu, Timenieku, Blaumu

ìimenes, A.Mincâne

Jau aizlido dzçrves, kur ziedoòa rîts,Un, lidojot tâlçs, tâs mani sauc lîdz.Tâs lido tik tâlâk un neatbild man,Aiz meþa vien klaigas kâ atvadas skan.

Brîþos, kad ðíiet nepanesamismagi, svarîgi sajust, ka kopâ

dzîvotais laiks paliek un ir mûþîgs.Vispatiesâkie lîdzjûtîbas un atbalsta

vârdi Jums, Skaidrît, Ilze unSandri, sakot ardievas vîram,

tçvam JÂNIM SARKANIM.J.Judina, Bçrziòu ìimene

Ak, aiziet tomçr nebija vçl laiks,Bet sçru sveces tev jau apkârt degtas.Uz laikiem mûþîgiem tev acis segtas,Kaut saule spîd, kaut laistâs rudens zelts.

(A.Dâle)

Kad pçkðòi zaudçjuma skaudrumsiedzeï dziïi sirdî, mûsu klusa, bet

patiesa lîdzjûtîba sievai Skaidrîtei,meitai Ilzei, dçlam Sandrim ar

ìimençm, pavadot JÂNI SARKANIkapu kalniòâ.

A.Voite, O.Vîksniòa, M.Þuga,Garozu, Elisonu, Leiðavnieku un

A.Þuga ìimenes

Kâda negaidîta, tumða diena aust,Nav neviens no mums to gaidîjis.Atmiòâ vçl vçju padebeði viz,Jâðíiras, kaut izrunâts nebût nav viss.

Kad pâri ziediem klusi lîst asarulâses, esam kopâ ar Tevi, Skaidrît,bçrniem Ilzi un Sandri, vîru, tçvuJÂNI SARKANI pavadot dzimtâs

zemes smiltâjâ.Ò.Muiþniece, Baranovu, Puðpuru,

Gromovu, Boþeskulu, Ïvovu, Andþuun J.Puðpura ìimenes

Mani mîïie, es pie jums vçl bûðu,Sniega pârslâ, èukstâ, rasas lâsç,Saulç, vçjos, dziesmâs, jûsu mûþosDzîve beidzas, mîlestîba nç.Skumju brîdî esam kopâ ar Skaidrîtiun pârçjiem tuviniekiem, kad pa

krâðòo ziedu taku mûþîbâ aiziet vîrsJÂNIS SARKANIS.

Juzefa, Skaidrîte, Daina, Laima, Aina

Tâda tu esi, rudens diena,Bçrzu loki, un vçtrâm lîdzAtkal aizlido lapa viena,Bieza un tumða aug miglas siena,Lietus asaras plakstos trîc.

(M.Bârbele)

Kad nakts stâv pie nosarkuðiempîlâdþiem un rudenîgais vçjð dzîvesdârzâ nolauzis mîïâko ziedu, klusiskumstot un lîdzi jûtot dvçseles

sâpçm, izsakâm patiesu lîdzjûtîbuSkaidrîtei un bçrniem, vîru, tçvu

JÂNI pçkðòi zaudçjot.Novada grâmatvedîbas kolçìes

Dusi saldi zemes klçpî,Lai tev sapòu nepietrûkst.Mîïas rokas ziedus noklâsUn tev silti vienmçr bûs.

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbuSkaidrîtes Sarkanes ìimenei,

pavadot vîru, tçti JÂNI SARKANIkapu kalniòâ.

Jânis Þ., Jânis L., Juris, V.Vîksniòa,B.Gulbes, P.Vilcâna ìimenes

Kas smagâks vçl var bût,Pa dzîves taku ejot,Kâ atdot zemei to,Kas sirdij tuvs un dârgs. (I.Lasmanis)

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbuSkaidrîtei Sarkanei, VÎRU zemes

klçpî guldot.Balvu Centrâlâs bibliotçkas kolektîvs

Tâlu gâju grûtu mûþu,Daudz darbiòu padarîju.Nu apsîka mani soïiBaltâ smilðu kalniòâ.Mûsu visdziïâkâ lîdzjûtîba draugam

Sandrim Sarkanim untuviniekiem, pavadot TÇTI kapu

kalniòâ.Draugi Artûrs, Evita, Edijs, Vita

Vakara vçji nopûtaTçva dzîvîbas sveci,Nodzisa liesma, kuravçl varçja liesmot un degt.

Mûsu patiesa lîdzjûtîba Ilzei,Sandrim un Skaidrîtei, TÇVU un

VÎRU pavadot mûþîbâ.Ivars, Aiva, Lîga, Juris

Mani mîïie, es pie jums vçl bûðu,Sniega pârslâ, èukstâ, rasas lâsç,Saulç, vçjos, dziesmâs, jûsu mûþosDzîve beidzas, mîlestîba nç.

Lai klusa un patiesa lîdzjûtîbaSkaidrîtei Sarkanei, bçrniem un

pârçjiem tuviniekiem palîdzpârvarçt zaudçjuma sâpes.

Bçrnudârza “Sienâzîtis” kolektîvs

Tas ir visskumjâkais brîdis, kad mîïa sirdsUz mûþu mûþiem pârtrûkst un stâjas,Tad zvaigznes pie debesîm asarâs mirkstUn tukðas kâ klajums kïûst mâjas.

Ðajâ sâpju un skumju brîdî klusimierinâjuma vârdi un patiesa

lîdzjûtîba Skaidrîtei Sarkanei untuviniekiem, VÎRU mûþîbas ceïâ

pavadot.Balvu novada paðvaldîbas

administrâcijas kolektîvs

...skumjas starp rudens dzeltenâm lapâmuz pçdçjâm asterçm krît.Skumjð ir atvadu lietus pat tad,kad saule spîd. (H.Skuja)

Izsakâm dziïu lîdzjûtîbu Skaidrîtei,Ilzei un Sandrim, vîru, tçvu JÂNI

SARKANI mûþîbâ aizvadot.Rûta, Ïena, Vera, Zaiga, Dþenija,

Diâna, Mirdza, Igors

Kaut varçtu ðo smilðu sauju nemest, tçt,Bet to vairs nevar, mûþs bez tevis bûs,Òem manu mîlestîbu, lai tev nesalst,Òem siltus vârdus tâlâ ceïâ lîdz.Skumjajâ atvadu brîdî esam kopâ arTevi, Sandri, un Taviem tuvajiem,

no TÇVA atvadoties uz mûþu.Bçrzpils ielas 50.mâjas 2.ieejas

kaimiòi

Un negrib sirds ticçt, ka cilvçks var tâ:No gaiðas dienas aiziet mûþîbâ...

Izsakâm lîdzjûtîbu Skaidrîtei arìimeni un tuviniekiem, VÎRU,

TÇVU smiltâjâ guldot.Bozovièu ìimene no Dzeòulauzas

Cik salts ðis rîts,-Klau, vçji staigâ,Un kaut kur izgaisusiTçva balss. (S.Sîle)

Izsakâm lîdzjûtîbu AigaramBombânam un tuviniekiem,

TÇVU mûþîbâ pavadot.Orlovas mednieku klubs

No atmiòâm paliek tik starojums maigsTâ kâ liedagâ saulrieta pçdas,Turp, kur tu aiziesi, apstâsies laiks,Norims sâpe, rûpes un bçdas.

Visdziïâkâ lîdzjûtîba RaimondamBombânam un tuviniekiem,TÇVU kapu kalniòâ pavadot.Balvu novada Domes deputâti un

paðvadîbas kolektîvs

Caur dvçseli sâpju dzîpari lokâs,Klâjis dzîvîbas zaïumu aizsaules rîts,Ne vairs darba, ne glâsta rokâs,Mûþa gâjums skuju vainagos tîts.

Mûsu vissiltâkie mierinâjuma unpatiesas lîdzjûtîbas vârdi Tev,Gunti, VECTÇTIÒU mûþîbâ

pavadot.Rekavas vidusskolas 10.klase,

vecâki, audzinâtâja

Paliks tavs darbîgais gâjums-Tik auglîgu mûþu neizdzçð riets.Caur kokiem un bçrniem bûs turpinâjumsTai saulainai gaitai, ko beidzi tu iet.Atvadu brîdî mûsu patiesa lîdzjûtîba

piederîgajiem, pavadot JURIBOMBÂNU mûþîbâ.

Edmunda Jermacâna ìimene

Vakars skumju taku kaisa,Pçkðòi dzîves dziesma gaisa,Darbs nu paliek nepabeigts,Daudz kas sakâms, nepateikts.

(A.Straube)Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu ElitaiÈirkai un tuviniekiem, TÇVU,

VECTÇVU mûþîbâ pavadot.Tilþas vidusskolas kolektîvs

Tçt, klusç takas, kur tu gâji,Putni velti tevi dârzâ sauks.Tik ðodien mîïi atmiòziediPâr tâlo bçrnîbu un tevi plauks.

Skumju brîdî esam kopâ arRaimondu Bombânu, kad uzmûþu jâsaka pçdçjâs ardievas

TÇVAM.S.Cunska, S.Puks, P.Kalniòð,

J.Trupovnieks

Pie kapu kalna, kad nu pietrûkst tçvaUn ceïa nav, kur tikties ïauts.Tev paliek gaiðums, ko viòð dzîvç devisKâ dzidrais tçvu zemes strauts.

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbuRaimondam Bombânam, pavadot

TÇVU mûþîbas ceïâ.A/S “Balvu Enerìija” darbinieki

Cilvçka mûþs ir lîdzîgs koklei,Pârtrûkst stîga, un viss ir kluss.Tçt, tu arvien bûsi ðajâ pusçTai gaismâ, ko atstâji mums.

Izsakâm patiesu lîdzjûtîbu ElitaiÈirkai un tuviniekiem, TÇTI

mûþîbas ceïâ pavadot.Vectilþas pagasta pârvaldes

darbinieki

Lai tçva mîlestîba visos ceïos vada,Lai tçva miers jums spçku dod.Lai labâ, apklususî sirds vçl ilgi,Teic padomus un ceïamaizi dod.

Skumju brîdî izsakâm patiesulîdzjûtîbu Raimondam Bombânam,

TÇTI kapu kalniòâ pavadot.Bijuðie darba kolçìi Vectilþas

pagasta pârvaldç

Viena mûþa ir par maz-Visu sasniegt, veidot, post.Ðajâ dzîvç sirdij manaiDesmit mûþu gribçtos. (A.Krûklis)Izsakâm vispatiesâko lîdzjûtîbu unskumju brîdî esam kopâ ar filiâles

vadîtâju Elitu Èirku.Lai mûsu mierinâjuma vârdi palîdz

pârvarçt sâpju smagumu, TÇTImûþîbâ pavadot.

Vectilþas filiâles skolotâji untehniskie darbinieki

Rokas, kas mîlçja darbu - guruðas,Sirds, kas vçlçja labu - atdusas.Izsakâm lîdzjûtîbu Agnim un viòaìimenei, VECTÇVU kapu kalniòâ

pavadot.Klasesbiedri, vecâki, audzinâtâja

Vectilþâ

Lai tçva mîlestîba visos ceïos vada,Lai tçva miers jums spçku dod.Lai labâ, apklususî sirds vçl ilgi,Teic padomu un ceïamaizi dod.

Izsakâm visdziïâko lîdzjûtîbuRaimondam Bombânam arìimeni, TÇVU mûþîbas ceïâ

pavadot.Ludborþu ìimene Kriðjâòos

Lai paliek âbele, ko iestâdîju,Un vârds, ko kâdam teicu mierinot.Tik godîgs darbs bez skaïuma ir vainagsPie zemes vârtiem, ko man lîdzi dot.

Kad pa skujâm klâto taku mûþîbâjâpavada TÇVS un VÎRATÇVS,

esam kopâ un dalâm sâpju smeldziar Raimondu, Andu un Ivetu.

Vectilþas filiâles skolotâji untehniskie darbinieki

Kam, tçtiò, tâlu gâji,Kâ saulîte norietçji?Mums pietrûka mîïu vârdu,Tava gudra padomiòa.

Skumju un atvadu brîdî mûsuvisdziïâkâ lîdzjûtîba Aigaram un

Raimondam, pavadot TÇTI kapukalniòâ.

Vectilþas iecirkòa vçlçðanu komisija

Man gribçtos skûpstît tev tulznaino rokuPar labo sirdi, mans mîïotais tçvs,Ar arklu tu vçri man pasaulei durvis,Ar sviedriem tu audzçji mani, mans tçvs.

(A.Smagars)

Lai mûsu klusa un patiesa lîdzjûtîbapalîdz pârvarçt sâpju smagumuRaimondam Bombânam un

piederîgajiem, mîïo TÇTI mûþîbasceïâ pavadot.

Balvu rajona bijuðie paðvaldîbuvadîtâji

Aiz zemes malas nogurst gara diena,Bûs vakars vçls un zvaigznçm pilna nakts,Bûs mûsu vidû viena tukða vieta,Viens darba mûþs bûs kapu smiltîm segts.

Ðai sâpju un skumju brîdî esamkopâ ar Bombânu ìimençm,

VÎRU, TÇVU, VECTÇVU mûþîbasceïâ pavadot.

Vectilþas pamatskolas vecâkupadome

Un sâpes dvçselç kâ melnas pârslas sniegUn smagas sakrâjas, bet aprakdamas sagrûst.Tik mçmi lûpas kliedz: par agru notika tas!Sâpju un atvadu brîdî esam kopâ arAndu un pârçjiem tuviniekiem,

JURI BOMBÂNU mûþîbâ aizvadot.Vectilþas dramatiskais kolektîvs

Tâ aiziet mûsu mîïie,Aiziet no ikdienas rûpçmMierâ un klusumâ prom,Paliek vien dvçseles gaisma.

(Â.Elksne)

Izsakâm visdziïâko lîdzjûtîbu ElitaiÈirkai ar ìimeni, pavadot TÇVU

kapu kalniòâ.Kaimiòi Èipati, Dulmaòi, Dzeòi

Mçs klusçjot paliekam,Vçji ðalko un mierina mûs,Bet tava vieta, kas bija ðai dzîvç,Ir, bija un vienmçr bûs.Skumju un atvadu brîdî esam kopâar Modru, Raimonda, Aigara un

Elitas ìimençm, JURI BOMBÂNUmûþîbas ceïâ pavadot.

Irçna un Juris Zelèi

Te es nâcu, te es gâjuTe ar bçdâm mijâs prieks.Mâjas, manas mîïâs mâjas,Nu bez manis palieciet.

Izsakâm lîdzjûtîbu piederîgajiem,JURI BOMBÂNU kapu kalniòâ

pavadot.Cîruïi, J.Melnacis, Lîvija

SludinâjumiTreðdiena � 2011.gada 5.oktobrisV16.

IZNÂK TREÐDIENÂS, SESTDIENÂS

IZDEVÇJS

SIA “BALVU VADUGUNS”

adugunsVREDAKCIJAS ADRESE

TEÂTRA IELÂ 8BALVOS, LV-4501

NORÇÍINU KONTSA.S. SEB BANKA BALVU FILIÂLÇ Iespiests SIA “Latgales

Druka”, Rçzeknç,Baznîcas 28

TIRÂÞA - 4390

Datorsalikums-SIA “BalvuVaduguns”,

G.LIELMANIS

e-pasts: vaduguns@apollo.lvmâjas lapa: www.vaduguns.lv

Nr. LV21 UNLA 0024 0004 6734 5, kods UNLALV2X

Publicçtie materiâli ne vienmçr atspoguïo redakcijas viedokli.

Par faktu, skaitïu pareizîbu, kâ arî par sludinâjumu tekstiem

atbild to autors.

Nodokïu maksâtâju apliecîbas Nr. LV 43203002982

Indekss

3004REDAKTORS E.GABRANOVS T.64522534, 29360850

ÞURNÂLISTI: Z.LOGINA, I.ZINKOVSKA - T.64520962

M.SPRUDZÂNE, I.TUÐINSKA - T.64522260, A.SOCKA -T.64520961

KOREKTORE S.GUGÂNE - T.64522126

GRÂMATVEDE S.BÇRZIÒA - T. 64507019

ÞURNÂLISTI- 29360851; 26555382

REKLÂMAD.Dimitrijeva

T. 64507018;26161959FAKSS -64522257

Tâlrunis- autoatbildçtâjs - 64520961

Tik daudz Tev visa vçl priekðâ,

Jo vçl tikai sâcies tavs rîts,

Ej pasaulç, mazulîti,

Tev vecâku mîla ies lîdz!

Ilze un Jâni!

Sveicam jûs ar meitiòas ienâkðanu ìimenç! Vçlam daudz spçka

un mîlestîbas, mazo atvasîti audzinot.

Eglaines skolas kolektîvs

Ziedus skaistâkos Tavai dzimðanai

Es reiz dâvâju, lai tie nenovîst.

Tik pie Tevis, draugs, laimes mirklis man,

Tik pie Tevis es vienmçr vçlos bût.

Mîïi sveicam Pçteri Sprudzânu jubilejâ! Vçlam labu veselîbu,

izturîbu, prieku sirdî, kas neizgaist nekad.

Mamma un Toms, Laima, Artûrs, Sendija, Nauris, Anna Marija

Ar vçlçjumu gaiðu un draudzîgu

Mçs Tevi jubilejâ sveicam.

Lai dzîves dienas nepazîtu raiþu,

Lai dvçsele sirdsmierâ gavilç.

Mîïð sveiciens Pçterim Sprudzânam jubilejâ!

Valija, Pçteris

Ðodien krâðòu roþu klçpi

Dzîve lai tev sniedz,

Ðodien Tava diena - îpaði tâ mirdz,

Ðodien Tevi vienu - apsveicam no sirds.

Mîïi sveicam Pçteri Sprudzânu skaistajâ jubilejâ! Vçlam stipru

veselîbu, mîlestîbu un Dieva svçtîbu

turpmâkajiem gadiem.

Anna, Pçteris un Vitâlijs ar ìimeni

Cien. daktere Mâra Pilâne!

Ir labi vienmçr labai bût

Un labestîgos vârdus katram sacît,

Ir labi vienmçr gudrai bût

Un gudrîbu kâ dârgu mantu dalît.

Sirsnîgi sveicam Jûs skaistajâ dzîves jubilejâ! Vçlam laimi,

izturîbu, dzîves un darbaprieku.

Tjarves

ATLAIDES!!!VÂCU PROFILAPVC LOGIEM

ApsveikumiApsveikumi

Vai abonçji

novembrim un decembrim?

aduguniV

Redakcijâ var abonçt lîdz 26.oktobrimDarbdienâs no plkst. 8.00 lîdz 17.00