1

MULTIKULTURNI EDUKATIVNI CENTAR

(MEC)

SE VINCERE IPSUM LONGE EST DIFFICILLIMUM. Samoga sebe pobijediti daleko je najteže.

Sarajevo 2010.

2

I Misija, ciljevi i zadaci

Misija:

- stvaranje organizovanog oblika obrazovanja koji će se bavi edukacijom i

usavršavanjem mladih prvaka koji bi trebali da iznesu tranzicione procese u BiH;

- da okupi, organizuje i obuči nadarene studente za lakše uključivanje u društvene i

političke aktivnosti kroz političke partije i ostale organizaicije civilnog društva;

- da omogući razvoj edukativnih i istraživačkih projekata iz oblasti demokratskog

razvoja društva i političkog života u BiH.

Cilj MEC-a

Formiranjem Centra ovakvog tipa omogućilo bi se mladim ljudima da steknu

nova znanja koja su im u ovom periodu postala nedostupna, a s druge strane i da se

međusobno povežu i bolje razumiju. Osnovni moto Centra je razumijevanje putem

edukacije.

Centar te ciljeve može da ostvari na tri načina: savremenim obrazovnim

programom iz demokratskog obrazovanja i političkog menadžmenta, prikupljanjem

dokumentacije i literature, kao i praktičnim treningom mladih političkih lidera. Na taj

način bi se mogla osavremeniti znanja jednog broja talentovanih budućih političara, koji

bi prezentirali novu političku klimu u BiH.

Zadaci MEC-a

Edukativni centar ima sljedeće generalne zadatke (za sve programe):

organizovanje obrazovnih aktivnosti za nadarene studente društvenih nauka,

aktiviste nevladinih organizacija i političkih partija;

omogućavanje mladim ljudima da ovladaju znanjem i vještinama iz oblasti

društvenih nauka i politika, koja im nisu bila dostupna kroz redovno školovanje;

bolje međusobno upoznavanje mladih ljudi različitih nacionalnosti i religijskih

pripadnosti;

organizovanje nastave za lakše povezivanje sa Evropom;

kroz nastavne oblike upoznavanje budućih društvenih lidera sa problemima društva,

privrede i političke prakse u BiH i Evropi;

omogućavanje mladim liderima da se lakše i bolje uključe u društveni i ekonomski

život zemlje, kao i negovanje evropskih standarda u demokratskom društvu.

Lokacija i povezanost

3

Lokacija centra je na prostoru opštine Konjic koji je pogodan za rad mladih.

II Programi Centra

Programski ciljevi Centra

pružanje znanja, vještina i sposobnosti u određenim oblastima i aktivnostima;

organizovanje obrazovnih aktivnostima koje bi podstakle bolje razumijevanje ljudi;

omogućavanje mladima da brže usvoje neka znanja iz oblasti koje nisu mogli da

savladaju na adekvatan način kroz sistem obrazovanja;

obrazovanje studenata i pomoć mladim ljudima koje je rat omeo da se kroz

obrazovanje uključe u društvene aktivnosti;

pružanje dopunskog obrazovanja razvojem vještina, sposobnosti i stavova u onim

oblastima koje su nedovoljno zastupljene u formalnom sistemu obrazovanja;

organizovanje programa sa domaćim i stranim predavačima;

Karakteristike obrazovnih aktivnosti

Centar bi trebao da obavi sljedeće poslove koji bi mu omogućili da na brz i

efikasan način:

omogući sticanje znanja mladim liderima koji bi trebali da se uključe u

politički život;

pomogne pojedincima i organizacijama da kroz edukaciju dostignu evropske

standarde i savremeno uključivanje u politički život, kao i nove odnose u

civilnom društvu;

učesnicima seminara pomogne u razumijevanju razlika među ljudima i

njihovo prihvatanje kroz toleranciju i dijalog.

Svi programi se dijele na:

programe sticanja znanja

programe vještina

Programi sticanja znanja su različitog stručnog nivoa i stepena

organizovanja, čiji je glavni cilj preneti nova znanja u određenoj oblasti i otvaranje

nove forme rada u društvenom životu. Kod programa sticanja znanja osnovna

postavka programa se zasniva na stručnim i naučnim predavanjima i radionicama,

koje treba da vode domaći i strani stručnjaci.

Programi vještina i obuke predstavljaju praktične seminare ili kurseve koji se

odnose na obučavanje za primjenu određenih inovacija u različitim oblastima

društvenog život i politike.

4

Programi vještina obuhvataju one oblike i radnje koje su potrebni za različite

djelatnosti mladih ljudi. Te vještine i obuka se odnose na kurseve koji bi omogućavali

da mladi ljudi, bilo studenti ili stručnjaci mogu pored svog redovnog posla da se i

dalje usavršavaju. Poseban značaj bi se dao pojedinim vještinama koje su potrebne za

mlade kod traženja posla (poslovna kultura, menadžment, organizacija, prezentacija,

retorika itd.).

Osnovni programi

Osnovni edukativni programi za buduće lidere bi se izvodili u kontinuitetu ili u okviru

ljetnjih skola i seminara i obuhvatali bi sljedeće cjeline:

Programi multikulturalizma

Demokratija i građansko društvo,

Politika i politički menadžment,

Studije komunikacije i tolerancije

Vještine .

1) Programi multikulturalizma

Mogu da se odvijaju na više nivoa:

kao programi za lokalnu multikulturalnu zajednicu i

kao zajednički programi za više urbanih zajednica (uspostavljanje mreže).

Programi za lokalnu multikulturalnu zajednicu

U Centru bi se formirao poseban sistem modula o multikulturalizmu:

1) Multikulturalizam Istoka i Zapada

2) Evropski procesi multikulturalizma (prošlost, sadašnjost, budućnost)

3) Multikulturalizam i interkulturalizam

Ovi moduli se koncipiraju kao:

- bazični program

- istorijski pregled

- društveni realiteti

- fragmentacije (nacionalne, političke, socijalne)

- modernizacija i multikuluturalizam

- transnacionalne integracije

Programi za više lokalnih zajednica (mreža povezanosti)

5

Programi za više lokalnih zajednica sastoje se iz serije različitih nastavnih oblika

i obuhvataju: predavanja, seminare tolerancije, zajedničke radionice, škole jezika, škole

kulinarstva, umjetničke programe, arhitektonske programe, geografsko-istorijske

programe itd.. Zasnivaju se na ideji da svaka lokalna zajednica predstavi svoj nacionalni

program (na primer Osijek pravi program hrvatske kulture i jezika, Tuzla bošnjačke

kulture i jezika itd.) i to za studente i mlade aktiviste iz drugih gradova u regiji. To bi

prije svega bili ljetnji programi (zajedničke ljetnje škole, zajednički seminari, itd.).

Ovakvi edukativni oblici sastoje se iz modula nacionalnih programa, čija je struktura

slijedeća:

Karakteristike nacionalnih kultura

Bošnjačka kultura

Programi bošnjačke nacionalne kulture za pripadnike mađarske nacionalne manjine, ali i

za pripadnike drugih nacija. Programi se dijele na:

- programe usavršavanja (jezik, istorija, kultura, etnologija, film, itd.),

- informativne programe i

- edukativne programe za pripadnike drugih nacija 1

Posebno se obrađuju pojedine teme:

1) Istorija bošnjačkog naroda,

2) Etnografske karakteristike,

3) Bosanski jezik,

4) Umjetnost,

5) Savremena kretanja u bošnjačkoj naciji,

6) Kulinarstvo,

7) Bošnjaci u dijaspori,

8) BiH ekonomija i

9) Nauka i obrazovanje u BiH

Programi se prilagođavaju uzrastu i znanju pojednih slušalaca, tako da se pred početak

ovih seminara organiziraju mini testiranje.

Srpska kultura

1) Istorija srpskog naroda,

2) Etnografske karakteristike,

3) Srpsko pravoslavlje,

4) Srspki jezik, 1 Ovo se odnosi i na druge kulture koje su pomenute u ovom projektu.

6

5) Umjetnost kod Srba,

6) Teritorijalnost srpskog naroda i politička kretanja,

7) Srpske kuhinje i tradicija ishrane ,

8) Srbi u dijaspori,

9) Stanje ekonomije u Srbiji i Republici Srpskoj

10) Srpska nauka na kraju XX vijeka.

Ovi programi se mogu obrađivati pojedinačno ili proširivati u posebne seminare ili

serije predavanja. Programi se izvode u saradnji sa sa stučnjacima iz Sarajeva,

Banjaluke, Novog Sada i Beograda.

Hrvatska kultura

1) Istorija hrvatskog naroda,

2) Etnografske karakteristike,

3) Hrvatski jezik,

4) Umjetnost u Hrvata,

5) Savremena kretanja u hrvatskoj naciji,

6) Hrvatska tradicija u kulinarstvu,

7) Naučna misao u Hrvatskoj i

8) Ekonomsko stanje u Hrvatskoj i veze sa dijasporom.

Nosioci ovih predavanja pored predavača iz Sarajeva, Mostara, Zagreba su i članovi

različitih naučnih i vjerskih organizacija.

Poseban program za nosioce multikultarizma – promoteri

multikulturalnog društva (viši nivo edukacije)

MEC je posvećen interdisciplinarnom proučavanju različitosti i

multikulturalnosti, s fokusom na primarne razlike naroda u Bosni i Hercegovini i

Jugoistočnoj Evropi. Cilj nam je da ponudimo različite kurseve mladima da upoznaju

istorijske, sociološke, umjetničke i ideološke aspekte različitih nacionalnosti i kako da

to povezuju sa kulturom i svakodnevnim životom.

Program je napravljen da mladima da potrebna znanje i vještine koje su

neophodne za suživot u kulturno i etnički raznolikom društvu.

Pregledom umjetnosti, književnosti, jezika, i filozofije drugih naroda,

polaznici se uče moralnim i estetskim vrijednosti drugih. Štaviše, kroz

interdisciplinarni pristup, oni dolaze do jasnijeg pogleda istorijskog značaja etničkog

identiteta u Jugoistočnoj Evropi i dubljeg razumijevanja utjecaja naroda na njihovu

socijalnu misao, praksu i institucije.

7

Polaznici dobijaju znanja u tome kako prepoznati i uključiti temeljne

pretpostavke koje upravljaju našim razmišljanjima o rasi, nacionalnosti i

multikulturalnosti. Oni istražuju pitanja upravljanja, informisanja, komunikacije,

umjetnosti i ekonomije. Od njih se očekuje dobro poznavanje istorijskih, političkih,

socijalnih, obrazovnih, ekonomskih i kulturnih elemenata razvoja pojedinih zajednica

i multikuluturalnog društva.

Napredni kurs obrazovanja za multikulturalna društva, čine slijedeći moduli:

Viši kurs multikulturalizma Jugoistočne Evrope

Razvoj društava Jugoistočne Evrope

Multikulturni marketing

Multikulturalni menadžment

Multikulutralna komunikacija

Multikulturalni timovi

Multinacionalne kompanija i kultura

Ovo su programi namenjeni formiranju kadrova koji treba da budu nosioci ideje

mulitkulturalizma u nevladinim organizacijama i drugim institucijama i organizacijama.

2) Demokratija i građansko društvo

Osnovni cilj ovog programa zasnovan je na ideji da je potrebno mlade ljude

obrazovati za demokratske procese. Građansko obrazovanje je kompleksno pitanje

koje obuhvata usvajanje demokratskih vrednosti, sticanje znanja i učestvovanje u

javnom životu. Kroz građansko obrazovanje postiže se veza između obrazovanja i

osposobljenosti građana da izražavaju svoja prava i ispunjavaju svoje obaveze.

Obrazovni program sadrži sledeće cjeline:

1. Građansko društvo

Slobode i prava čovjeka i građanina

Razvoj demokratskih institucija

Liberalizam

Parlamentarizam i političke partije

Tolerancija i način rješavanja sporova

Lokalna samouprava

Nevladine i staleške organizacije

Sindikati i organizacije poslodavaca

2. Politička kultura

Građansko obrazovanje i politička socijalizacija

Politička tradicija i njene posljedice

Modeli političke kulture

8

3. Nacije i nacionalizam

Pojam i geneza

Politička instrumentalizacija nacija i prodor nacionalizma

Nacionalistička homogenizacija kao negacija demokratije

Nacije i nacionalne države

4. Primjenjena demokratija

Savremeni oblici demokratije

Demokratija i demagogija

Demokratija i tiranija

Posljedice demokratije (političke, ekonomske, kulturne itd.)

5. Javno mijenje i mediji

Komuniciranje i komunikacija (mogućnost i zamke)

Javno mijenje i javnost

Mediji između slobode i monopola

6. Modernizacija

Teorija i modeli modernizacije

Konceptualne pretpostavke za modernizaciju države

Obrazovanje i elita kao činioci modernizacije

Modernizam i postmoderna

3) Menadžment i društvena praksa

Program je sastavljen iz dva dijela:

Menadžment i inovativnost

Tranzicija

Menadžment i inovativnost

Teme:

Inovacije i menadžment malih i velikih preduzeća,

Timovi i timski rad

Marketing i inovativnost

Modeli svojinske transformacije preduzeća

Životni ciklusi preduzeća

Sistem obrazovanja u funkciji podsticanja inovativnosti

Tranzicija

9

Teme:

Problem tranzicije

Makroekonomska stabilizacija i liberalizacija

Vlasnička transformacija u zemljama u tranziciji

Privatizacija i korupcija

Podsticanje preduzetništva i razvoj malih i srednjih preduzeća

Savremene forme finansiranja međunarodnog biznisa

Centralna banka i restrukturiranje bankarskog sistema

Uspostavljanje ekonomskih veza sa Evropskom unijom i bivšim jugoslovenskim

republikama

4) Program vještina

Program vještina je zasnovan na potrebama mladog čovjeka da usvoji neke

vještine koje su mu potrebne za što kvalitenije obavljanje svojih poslova. Namijenjen

je studentima i naročito nezaposlenim mladim ljudima. Čini ga nekoliko odvojenih

programa:

1. Retorika

Način izražavanja

Vrste govora

Govor i mimika

Stilske vježbe

Govor i gluma

2. Prezentacija

Scenski nastup

Organizacija folija i slajdova

Strukturisanje izlaganja

3. Poslovna komunikacija

Kultura i opštenje

Razumevanje

Verbalna komunikacija

Neverbalna komunikacija

Socijalna dimenzija

Menadžment i komunikacija

4. Kultura ponašanja

Lična kultura

Protokol

5. Poslovna korespondencija

Korespondencija (poslovna pisma)

6. Informatička pismenost

1

0

Operativni sistemi

Praktični rad na PC

7. Radionice

Psihološke radionice

Kreativne radionice

Pričaonice

III Organizacija nastavnih aktivnosti

Edukativne cjeline Centra

Obrazovni oblici rada Centra mogu se podijeliti prema načinu izvođenja na:

Modularne seminare

Zimske i ljetnje škole

Programe na daljinu

Modularni seminari su programi stacionarnog tipa koji bi se odvijali po

posebnom za to predviđenim načinom rada (određeni broj predavanja i vježbi), traju

po nekoliko dana, sa unaprijed utvrđenim rasporedom koji u sebi mora da sadrži

nekoliko osnovnih elemenata:

da je inovacionog karaktera i da je od šireg značaja tako da na seminaru učestvuju

polaznici iz različitih sredina;

da je za njegovo izvođenje potrebno angažovanje većeg broja stručnjaka iz zemlje i

po mogućnosti iz inostranstva;

da zahtijeva odvijanje različitih oblika rada koji se po programu moraju održati u

nekoliko dana;

da zahtijeva demonstraciju znanja i prikazivanje vještina na vizuelan način uz

pomoć različitih nastavnih sredstava (video tehnike, grafoskopa, dijaprojektora,

računara itd.);

da zahtijeva praktičan rad polaznika (probanje mašina, hemijskih preparata itd, kao

i učestvovanje u raznim praktičnim radnjama i radionicama).

Seminari se mogu organizovati u vremenskom periodu od 2 - 10 dana.

Zimske i ljetnje škole su periodični oblici rada koji se odvijaju samo u

vrijeme zimskog i ljetnjeg perioda, kada su polaznici na raspustu. Programi za njih se

posebno prave u dogovoru sa donatorima.

Osnovni nastavni oblici

Najzastupljeniji nastavni oblici su:

1

1

1) Predavanja

2) Radionice (psihološke i problemske)

3) Seminari (ili vježbe)

4) Individualni rad (tutorski rad)

5) Treninzi i simulacije.

IV Polaznici i predavači

1. Identifikacija i selekcija polaznika

1.1. Identifikacija i angažovanje budućih polaznika

Osnovna angažovanje polaznika u radu Centra ostvaruju se preko fakulteta,

studentskih i nevladinih organizacija, međunarodnih organizacija, profesora i

asistenata, političkih partija i poslodavaca, te objavljenih konkursa u medijima.

Centra vodi posebnu dokumentaciju o svim svojim učesnicima i prati njihovo

dalje angažovanje u ostvarivanju ideja ove organizacije. S druge strane, Centar

posebno angažuje studente univerziteta na osnovu produkta njihove djelatnosti

(rezultati istr. djelatnosti, seminarski radovi i naučni prilozi). Posebno se po

istraživačkim programima i planovima angažuju naučni radnici i mlađi saradnici.

1.2. Karijerno praćenje polaznika Centra

Kod edukativnih programa obuke studenata, kao i kod naučnih programa

smisao Centra je i kontinuirano praćenje polaznika, i to u trenutku pristupanja u

Centar do svog profesionalnog angažovanja.

Ciljne grupe

Centar sarađuje sa sljedećim kategorijama mladih ljudi:

studentima;

mladim političkim liderima;

sa svima onima koji su zainteresovani da se upoznaju sa pojedinim programima

iz oblasti demokratizacije društva;

prosvjetnim, kulturnim i javnim radnicima.

Predavači

U MEC-u će predavati sljedeći predavači:

1) Profesori univerziteta

2) Političari i aktivisti nevladinih organizacija - domaći i strani

3) Predavači iz inostranstva

1

2

4) Poslovni ljudi i rukovodioci velikih preduzeća

5) Javni radnici.

V Organizacija Centra

Organizaciona šema:

Upravni odbor:

Čine članovi FIC-a uz učešće pojedinih partnera i predavača.

Pored upravnog odbora postoji i stručni tim koji se brine o izvođenju obrazovnih

i drugih aktivnosti. Stručni tim čine istaknute ličnosti iz društvenog života BiH.

Principi organizovanja obrazovnih aktivnosti

Organizacija obrazovnih aktivnosti se zasniva na segmentima dopunskog

(neformalnog) obrazovanja. Zbog toga, MEC obavlja sljedeće poslove koji

omogućavaju:

brzo i efikasno sticanje znanja svima koji žele da saznaju nešto novo iz različitih

društvenih i naučnih oblasti,

da da dopunska znanja studentima iz oblasti koje nisu na adekvatan način

obrađene u redovnom obrazovanju,

razvije potrebe za tolerancijom i dijalogom.

Osnovni nastavni oblici

Programi koji se izvode u sjedištu MEC-a:

Modularni programi u trajanju od 7 dana do 3 mjeseca;

Zimske i ljetnje škole;

Vikend seminari;

Distance learning preko web sitea.

Ostali programi:

Vikend seminari u određenim mjestima

Pojedinačna predavanja

Projekti i istraživanja sa uključivanjem polaznika.

1

3

VI Posebni programi Centra

Prateći programi MEC-a

a) Dokumentacioni program

Dokumentacioni program se zasniva na prikupljanju podataka iz proučavanih

oblasti. U okviru ovog programa najviše rade studenti univerziteta različitih

nacionalnosti. Formiranjem dokumentacionog odjeljenja u Multikulturnom centru

postiže se cilj dugotrajnog prikupljanja podataka i publikacija, jer se na taj način stvara

banka podataka o ovom prostoru.

b) Izdavački program

Izdavački programi obuhvataju sljedeće zadatke:

- izdavanje leafleta

- newslettera

- časopisa

- prevodi knjiga

- izdavanje originalnih radova itd...

Saradnja sa drugim institucijama

Centar ostvaruje saradnju sa nizom organizacija i institucija koje se bave sličnim

poslovima,

Organizuju se posebni kursevi i seminari sa drugim institucijama i fondacijama

Centar po potrebi organizuje kurseve i seminare iz raznih oblasti za razne skupine

mladih.

1

4

VII Finansiranje, kadrovi i prostor

Finansiranje

Centar bi trebalo da ima više evropskih i svetskih sponzora, jer cilj je da kroz

Centar prođe što veći broj mladih ljudi. Da bi postigli željeni cij, potrebno je finansiranje

iz više izvora: fondacija, državnih organa, firma, pojedinaca, itd.

Kadrovi

Centar ima sljedeće saradnike:

1) Direktora Centra

2) Saradnika za međunarodnu suradnju i fundraising

3) Saradnika za finansije i knjigovodstvo

Ostali predavači i saradnici su angažovani honorarno i povremeno.

Prostor i oprema

Upravni odbor MEC-a pregovara sa mogućim donatorima o adekvatnom

prostoru (jedna prostorija za nastavu do 20 polaznika, dve kancelarije i poseban prostor

za biblioteku i medijateku). EDUCEK ima dio kompjuterske opreme, kao i dio

nameštaja.

MEC je Centar otvorenog tipa, jer jedino na taj način može zadovoljiti interese

mladih iz različitih sredina, pa je i organizacija njegovog rada podešena tako da

odgovara mladima različitih uzrasta.

Izvođenje i finansiranje programa

Izvođenje nastavnih programa počinje od januara 2011. godine. Finansiranje

programa se odvija po modulima. Pravi se budžet organizacije u zavisnosti od broja

modula koje donosi Upravni odbor Centra.

Oblici finansiranja:

MEC se finansira projektno preko različitih organizacija i fondova. Oblici

finansiranja su zasnovani na modularnom principu koji obuhvata edukativne, ali i

istraživačke i akcione programe.

1

5

Budžet se pravi na jednogodišnjem nivou, ali je podijeljen po modulima koji se

mogu izvoditi u parovima ili posebno. Cijena jednog modula ( u trajanju od dva

mjeseca) se kreće između 4000 do 5000 KM, što zavisi od broja predavanja, radionica i

vježbi. Pored toga, mogu se raditi i kraći oblici edukacije u različitim sredinama.

Specifikacija svakog modula se pravi posebno i uključuje se prema zahtijevima

donatora.