mimtukthla (december) 12, 2017 thawleni (tuesday

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 sp Hotline number: 7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/68 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy MiMtukthla (deceMber) 12, 2017 thawleni (tuesday) Ronaldinho chun kum 2018 khin Farewell tour nei a tum.

Upload: others

Post on 03-Dec-2021

1 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: MiMtukthla (deceMber) 12, 2017 thawleni (tuesday

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747

police station : 03874-202248 sp Ctrl. room: 03874-233239

dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/

8258 057 887 / 8974 103 600sp Hotline number:

7085-256-377 Hmasawnna Thar Vol - 33/68 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy

MiMtukthla (deceMber) 12, 2017 thawleni (tuesday)

Ronaldinho chun kum 2018 khin Farewell tour nei a tum.

Page 2: MiMtukthla (deceMber) 12, 2017 thawleni (tuesday

Hmasawnna Thar2 MiMtukthla (deceMber) 12, 2017thawleni (tuesday) article/health & eMPlOyMent news

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor ramditum ralsun: Asst. EditorJoseph Joute: Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien: Computer AssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

EditorialNaupang drugs thaw le

electric inru

VAWISUN THUPUINangni sininrim le phur rik phur popohai, ka kuomah hung ro, keiin chawlna peng ka ti cheu.

- Mathai 11:28

Tulai hin Churachandpur khawpui le a se vel haiah nau-pang drug thaw le electric inru an tam hle nia hril a nih. Hi thil hi tobopui el chi a ni naw a, suizui a, sukbona dinga hmalak tlang chi a nih. Hi thil hi a lo indik tak tak a ni lem chun, Sawrkar le Khawtlang el chau ni lova Kohran pawl hran hran hai khawma ngaiven a, bawzui vat vat nghal chi a nih. Ei State hi drug tamna ram Myan-mar le inri ei ni a, suolna chi hran hran a pung hrat a, tuta hmaa ramdanga um ding chauva ei ngai suolna chi hran hran, buru tak takel hai khawm kha tuhin chu ei ramah a tlung rawp el ta a nih ti chu a hmutu le a hrietu seng ei ni tah. Hi lei hin suolna chi tum tum do dinga kal ei pentlang seng nuom a um. Tuta hmaa naupang suolna ei hriet kutkem nei le ziel hawp ruk kha, tuhin chu Zu le drug chen thaw ve nau-pang an hung um ta nia hril hi an dik le an dik naw ei sui suok thil \ul makmaw a nih. Naupang Zu le drug addict an hung um hma ngeia ei khap le ei do hne a \ul bawk a nih. Hi thil hin a hung rasuok ding chu suol lien lem, inrawk, insuom le tuolthatna hai chen a hung ni ding a nih. Ei ramah naupang dumkhu hawp addict chu an um ta a, naupang Zu le drug addict an hung um ve pei chun ei ram le ei hnam hmakhuo ding chu inthim hleng a tih. Ei \henum State Mizoramah chun naupang drug ad-dict an um el chau ni lovin an tam ti hriet suok a nih. National Commission for Protection of Child Rights (NCPR) Advisor Dr L. Mishra lem chun Mizorama naupang drug addict um hi 10000-30000 inkar vel niin a hril. Hi thu hi thudik a ni chun rapthlak takel a nih. Amiruokchu, Mizoram mihai chun hiengzat em em hi chu an ramah naupang drug addict an um an la ring naw thu an hril ve thung. Dr L. Mishra hin report indiklo a dawng ni an ring. Mizoram mi ngei, mi \henkha-tin project siemna le \hangpuina sum tam lem an hmu theina dinga report an lo pek ni dinga ring a nih. Sum ditna leiin report indiklo hi siem rawp hlak a nih. Thaw lo chi tak, bansan ngei chi a nih. Churachandpur town sungah khawm tulai hin Den-drite le WY mum an lar hle a, School naupang Class-VII le XII inkar han an hipin an hawp hlak nia hril a nih. Student a la naupang deu (Junior group) han an sum neihai thawkhawmin dendrite an inchawk a, an hip khawm hlak ti a nih. Chun, Student a upa tieng (Senior group) deu han an sum neihai thawkhawmin WY mum an inchawk a, an hip khawm hlak nia hril a ni bawk. Hi thil hi a hmu hlak han an hril a nih. Hieng ang hi ei nau-hai ngirhmun a ni leiin nu le pahai ei nauhai enkawlna kawngah ei fimkhur zuol nuom a um. Hiengang drug hi Student po poin an thaw seng tina a ni naw a, a thaw hlak chu an um a nih. Hi thil thaw dona kawngah hin hma ei lak vat vat a \ul. Chuong a ninaw chun ei ramah khawm naupang drug addict hi an hung um el ding chau ni lovin an hung tam vat el ding a nih. Naupanghai hi ei insung, ei ram le ei hnam innghatna an ni leiin drug laka ei sanhim hi ei thaw ding makmaw a nih. A bul \an hlima inthawk le zung a kei nghet hma ngeia phawidawka ei em \awl a \ul a nih. School chawl-san ta le inchukna sunzawm ta lo naupang, hunawl hau hai suol changah an inawk awl hlak. Hi lei hin School kai ta lo naupanghai hi enkawl fimkhur zuol ding an nih. Hiengang mihai hi a bul \antu le School la kai lai naupanghai thlemthlutu an ni nuom hlak. Chun tulaia ngaimaw um dang pakhat chu electric inru an tam hi a nih. Churachandpur town sunga ngei khawm electric inru hi MSPDCL thawktu han an man hlak ti ei hriet seng. Town sung nekin town puotieng, Village haiah electric inru hi an tam lem a, hi lei hin MSPDCL thawktuhai hin Churachandpur khawpui puo-tieng haiah check thaw uor zuol hai sienla nuom a um. Khawpui puotieng ei fe chang electric inru an tamzie hmu theiin a um. Electric inrukna hrui an khai fer fur el a nih. Chun, Churachandpur town sunga Solar Lamp tam lem hi a var \ha ta naw a, Solar Lamp tienga mawphur-tuhai khawma hung enfel hai sienla, a sehai hi hung siem \ha hai sienla mipui lawm hleng an tih.

Mo lAwM dIngA FIelnATarik 12-12-2017 (Thawlenni) dar 11:00am hin kan naupa Mr Philip Vanlalbiek Joute le Nk Lalhlimmawi, d/o Mr Hmanglienvung, Hmarkhawlien hai Rengkai ICI Biekin ah Kohran dan thienghlimin an innei ding a nih a. An innneina mi hung hrie pui ding le lawmna program Biekin sunga \hang nghal ding le lawmna thingpui Biekin compound lai mi dawnpui dingin Hmasawnna Thar tiemtuhai po po ngaina takin kan fiel cheu.

Fieltuhai:1. Mr & Mrs Jugeswor Joute, A pa, Bible Hill.2. Mr & Mrs L. Hmingsang Joute, Zawlpa.3. Mr & Mrs D. Kunga, A papui.4. Mr & Mrs Joseph Joute, A Pu.

Md. Zia-ul Haque kuoma lawmthu hrilnaHun sawt takel tlawmte tein kan hnawm a, ka hnawm a hug suok a, inhnawm dingin ka fe a, kan hnawm thei si nawh. Inhnawm zatin tuilum ka hmang a, Inhnawm theina dingin damdawi mum ka fak, kut le ke a hip, thahrui a kham, kawngna, kham ring kham, dar kham, inhnawm changa thisen suok, a changin tawlah hnai a um a, a changin inzing utin kan zun hlak bawk. Ka beidawngin Md. Zia-ul Haque Phusam ka pan a, tuhin chu a mi enkawl dam ta a, ka lawm hle a, a chungah le Pathien chungah lawmthu ka hril a nih. A pan nuom han a hnuoia hmun haiah hin pan le inbiekpui thei a nih.1. Kekru Village, North AOC, Opp. AMUCO /UCM Gate, Imphal.1. Old Bazar, Zomi Colony, Near Muslim Masjid, CCpur.3. Contact Nos. : 8014254414 / 9615391873.

Lawmthu hriltu, -achan Ukhrul

LAWMTHU HRILNASIPUIKON (TIPAIMUKH – TUIVAI

CHEN FENA SIEMZO AN TAH)

TARIK: 25-11-2017 a inthawk khan Lampui Sipuikon to Tuivai (Tipaimukh) fena lampui chu Pu. Zaituothang Songate s/o Upa H.S. Thuoma Songate, Sipuikon in asiem \ana. Leilak daw \ul na hai le a lampui siemngai na hai le lamsak vat \ulna hai sukfaiin Labour \huoiin T.C. motor MN 02 A 6357 hmangin siemzo anitah. Hmarbiel lohmasuok popo fethei lo chu tuhin afe thei ding an tah. Hi lampui lo in vawitu Hotupa kuomah le mani motor le sum senga mi siempektu kuomah Hmarbiel mipui aiin lawmthu a chunga ei hril anih.

sd/-hmusuoktharPresident

BJP (Bharatiya Janata Party)Sipuikon.

FIELNAHungtlung tarik 16th December, 2017 khin Pathienin rem a ti ngei a ngaiin kan naupa tv. sumlamrawn s/o Upa Laltluonglien of Parbung le nk. lalparvul d/o Pu Sawmlien of Rengkai hai Kohran Dan thienghlimin ICI Biekin Madanriting, Happy Valley Shillong hmun ah chawhnung 01:00Pm in nupa ni dinga kut insuina an nei ding a ni a. Hi tak a \hang dingin sung-l-e kuo, laina, ruol-le-pai, le a danghai ngaina takin hi hunser mi hung uop dingin kan hung fiel tak meu cheu. A hran pa in Card siem an naw, news paper a fielna hi ngaina tak a kan hung fielna cheu a mi ngai pek dingin kan hung ngen cheu.

Fieltuhai: 1. Upa Laltluonglien 2. Upa Lalkhawsang 3. Pi L Tlanmawi 4. Pu Siekthang Khawbung

Hmun pahni-ah lir an hningnew delhi: Zanikhan Meghalaya le Jammu and Kashmir haiah lir an hning. Meghalaya a lirhning chu zingkar dar 9:05 AM vela tlung a na, a hrat dan chu 4.7 Richter scale niin Regional Seismological Centre chun a hril. Lirhning chu East Garo Hills district huom sunga 60 km biela tlung niin, lirhning leia sietna tlung report a um nawh. Meghalaya \hangin Northeast state pasari hai hi India saktienga ‘earthquake

zoning map’-ah Zone 5 a \hang an nih tiin RSC thu-suok chun a hril. Jammu and Kashmir a chun zingkar dar 4:28 AM vel khan 4.5 magnitude a hratin 33 km biel sungah lir hi an hning a, lirhningin suksiet a nei thu report a um ve nawh. Lir chu lan hning thei ngirhmuna a um leiin Jammu and Kashmir mipui-hai chu fimkhur taka um dinga inhriettir niin ei thu dawngna chun a hril.

Sawrkarin nitin lampui 20 km siem a tum: Nitin Gadkari

new delhi: Kum naw-ka inthawk sawrkar thlung-puiin nitin 20 km pei road a siem tum a, chu ding chun hma a lak mek niin Road Transport and Highways Minister Nitin Gadkari chun a hril. New Delhi hmuna ‘ASEAN-INDIA Connectivity Summit’ huna thu a hrilnaa Nitin Gadkari chun hi thu hi a hril a nih. A hril peina-ah, sawrkar-in National Highway hai siemna hi a ngaipawimaw

hle a, sinthawna a maw-phurna khawm hlen suok vat a nuom a nih tiin a hril. Nitin Gadkari chun, kum 5 sunga dingin Bharat-mala Pariyojana scheme hnuoiah 34,000 km lam-pui siemna ding sawrkarin remtina a pek tah niin a hril a, tuipui hmanga inzawmna chu India le ASEAN ram-bung hai inkara sumdawng-na le investment sukhratna dingin a pawimaw hle thu a hril bawk. Gadkari chun road, shipping le digital network hai sukhmasawn a, hieng hai hmanga ASEAN ram-bung hai le insumdawng-tuona sukhrat hi India sawrkar thiltum a nih tiin a hril.

ric in terrorism dona kawnga \hang tlang dingin remtina an neinew delhi: Zanikhan New Delhi-ah Russian, Indian and China (RIC) meeting nei a nih. Meeting a chun External Affairs minister Sushma Swaraj, Chinese foreign minister Wang Yi le Russian for-eign minster Sergey Lav-rov hai an \hang a, hieng rambung pathum hai hin terrorism dona kawnga \hang tlang dingin remtina an nei. Meeting zo a Ex-ternal Affairs Minister in chanchinbumihai kuoma thu a hrilna a chun, ram-bung pathum haiin mani hlawkna ding le a mawi zawng chau ni lovin, ter-rorism hai dona dinga hin lungril taka \hang tlang

an tum thu a hril. |huoitu pathum hai hin inring taw-nna nei pei dingin an in-tiem bawk. Mr. Yi in a hril dan chun, hi khawvel mitin mitang umna a hin China chu ramdang dang hai ta-dinga sinthaw a nuom zing thu a hril. Terrorist hai le an chetna hai chu khawvel

pum huopa dingin ch^ng \i-umtak an na, chuleiin, kawng hran hrana do an \ul tah thu Pi Sushma Swaraj in a hril. Pi Swaraj chun, Mr. Yi le Mr. Lavrov hai hi India chu ‘ease of doing busi-ness ranking’-ah a kaisang hrat thu hrilin, India rama investment thaw dinga a

fiel thu a hril. Terrorist hai dona thu chau ni lovin, rambung \huoitu pathum hai hin hmasawnna le eco-nomic thil hai khawm an hril a, khawvel pum huopa in\hang lienna terrorism hin a d^l a, chuleiin, ter-rorist hai dona ding a ni phawt chun India in ieng ang policy khawm thlawp a tih tiin Pi Swaraj chun a hril. Russian Foreign Min-ister Sergey Lavrov chun RIC meeting nei rawp a pawimaw thu a hril. 16th RIC meeting chu China khawpuia nei ning a ta, hi huna hin RIC members hai \hang seng dingin Mr. Yi chun a fiel.

Punjab le Haryana in 250 Lakh Tonnes bu thar suokchandiGarh: Zani chen khan tukum sunga dingin Punjab le Haryana haiin bu 250 lakh tonnes an thar suok tah. Punjab in 179 lakh tonnes a thar suok tah a, Haryana in 71.21 lakh tonnes thar suok ding ngirhmun-ah a um mek niin Food and Supplies Department thusuok chun a hril. Punjab hmuna bu thar suok hai laia 98.5% hai chu sawrkar agencies hai

buhum sekkhawlna-ah thun lut a ni tah. Bu thar suok a sekkhawlna hmun tlung tah hai laia 12.10 lakh tonnes chu millers le dealers han an inchawk sa an ni tah. Bu ch$ng hun laia Punjab a lo-neituhai RBI in loan a pek po chu Rs. 33,800 crore a nih. Haryana a chun kum hlui nekin bu an thar suok tam lema hril a nih. Punjab le Haryana hmuna busik an \anna chu October 1, 2017 kha a ni tah.

New Delhi-ah ASEAN India Con-nectivity Summit (AICS) \an

new delhi: Zanikhan New Delhi khawpui-ah ‘Powering Digital and Physical Linkages for Asia in the 21st Century’ ti thu-pui hmangin ASEAN In-dia Connectivity Summit (AICS) \an a nih. Summit hi ni 2 sung hmang ning a ta, ASEAN rambung le India hai inkara inlaichinna tum tum an nei hai sukhmasawn dan ding ngaituo ning a tih. Summit huna hin In-frastructure, Roadways, Shipping, Digital, Finance, Energy le Aviation thu hai ngaipawimaw bik dinga ti an nih. Hi baka hin AICS chun Government, inves-tors, industry leaders, rep-

resentatives of trade as-sociations le entrepreneurs hai platform pakhat-ah \huoi khawmin an inzawm-na sukhrat pek a tih. Summit a hin India tien-gah Road, Transport and Highways and Shipping Minister Nitin Gadkari, Ministers of State for Exter-nal Affairs Gen VK Singh le MJ Akbar hai \hang an ta, ASEAN rambung ai-aw in Deputy Minister of In-formation and Communi-cations of Vietnam, Phan Tam le Secretary of State, Ministry of Public Works and Transport of Cambodia, Tauch Chankosal hai \hang bawk an tih.

PM in Pranab birthday a lawmpuinew delhi: PM Narendra Modi in zanikhan President hlui Pranab Mukherjee a kum 82 tlingna birthday lawm-puina chibai a buk. Prime Minister chun, hriselna \ha tak leh sawt tak dam dingin ditsakna an hlan a, India tadinga an peka le a sinthaw \hat leiin sawt tak dam dinga a dit-sak thu a hril. Pranab Mukherjee hi December 11, 1935 a Mirathi, Bengal Presidency of British India, tuta Birbhum district, West Bengal hung ni tah a pieng a nih.

Bank guards 2 kaphlumJAMMU: Zanikhan helpawl tu pawl am ti hriet lo haiin Jammu and Kashmir Bank pawisa phurna van pawisa in-ruk tumin an kap a, Bank guards pahni kaphlum an nih. Helpawl han pawisa an inrukhmang zat chie hi hriet thei a la ni nawh. Bank van helpawl han an kapna hi Shopian district huom sunga Keller area lai a na, guards hai hi na takin an hliem a, hospital tlungpui an ni huna thi an nih. Police le Security Force hai \hangruolin pawisa rawktu le mi thattu hai an zawng mek.

Cyclone Ochki leia thi 40 tlingnew delhi: November 30, 2017 a Tamil Nadu le Kerala state haia Cyclone Ochki tlung leia sansuokna sin chu zani kha a ni 11-na niin sunzawm pei a la na, ni 10 a tling hnunga thina tuok chu mi 40 an tling tah.

Cyclone Ochki in Kerala le Tamil Nadu a nuoi huna khan sietna rapthlak tak a tlung a, chengna ding In nei lovin mi sangtel a siem pha bakah, Ngamantu 250 vel chu an umna chin hriet lovin an inhmang pha a nih.

Bihar-ah zu Rs. 10 lakh manhu manhaJiPur: Bihar khaw-pui hai laia lien pawl tak le Vaishali district headquar-ters Hajipur-ah zanikhan In-dian Made Foreign Liquor (IMFL) Rs. 10 lakh manhu man a nih. Dighi area-ah In pakhat dap a na, chu hmuna chun pick-up van pahni sun-gah cartoon box sungah zu hai chu thun an nih. Zu neitu hai an tlanhmang hman a, police station-ah thubuoi

zieklut a man tum zing an nih tiin SHO Chittaranjan Thakur chun a hril. Bihar Chief Minister inrawi sawrkar chun Bihar state-ah nikum a inthawk khan zu siem, dawn le zawr a khap a. Hi le inzawmin, Bihar police hai chun Bi-har state a dan phal lova zu laklut le sumdawngna hai sukbo tumin theitawp suo in hma an lak zing a nih.

India a cyber crime tamna tak a 5-na in AssamGuwahati: India rama Internet hmanga suolna tum tum leia thubuoi zieklut, ‘cyber crime case’ hai laia a tam tak a pangana chu Assam state a nih. 2016 kum sunga National Crime Records Bureau (NCRB) in data a nei dungzuiin, Assam state in cyber crime case 696 a zieklut a, 2015 kum le tekhi chun kum khat sungin 44% in a pung hman a nih. 2015 a Assam state in cy-ber crime case a zieklut chu 483 a nih. 2016 khan India pumpui-ah cyber crime case 12,317 zieklut a na, chu hai laia 5.7% chu Assam state a mi an

nih. 2016 kum a Assam state sunga cyber crime case zieklut hai laia 699 hai chu man an na, a dang 117 hai chu chargesheet khum an ni bawk. India rama cyber crime case zieklut tamna tak chu Uttar Pradesh state a nih. UP a hin 2016 khan 2,639 case zieklut a na, a dawttu chu Maha-rashtra state niin case 2,380 zieklut a nih. Karnataka (1,101 cases) le Rajas-than (941 cases) hai hi a pathumna le palina an nih. Northeast state hai khawm internet tienga thiemna nei le inhnik an pung

deu deu a, a ni telin inhlemna khawm a pung tul tul bawk. Northeast state pasari hai laia cyber crime pung hrat-na hai chu Assam, Manipur le Naga-land state hai an nih. 2016 a inthawk khan hieng state pathuma hai hin cy-ber crime case zieklut a pung deu deu a, state danga hai ruok chun a tlawm tiel tiel thung. Manipur-ah 2016 khan case 11 zieklut a na, 2015 chun 6 chau zieklut a nih. Nagaland-ah 2015 in case zieklut a um nawh a, 2016 in case 3 zieklut a ni tah.

Pakistan in India politics-ah keilut lo dingin India politician hai a hrilnew delhi: Gujarat hmuna elec-tion campaign a neina-ah Prime Min-ister Narendra Modi in Gujarat As-sembly election-ah Pakistan an rawl niin intumna a siem a, hi le inzawmin, zanikhan Pakistan in dawnletna a siem. Pakistan chun India politician haiin India politics-ah keilut lo dingin a hril a nih.

“India hin election thua inselna-ah Pakistan keilut a tum hi chawlsan raw seh. Thu bulbal bo le ring tlak nilo, mihai lungril hnena dinga lemchang nekin, ama hratna a ngir nghetin elec-tion-ah hratna chang tum raw seh” tiin Mohammad Faisal, Spokesper-son, Pakistan Foreign Office chun a hril.

PM Modi chun Pathienni khan Gujart election-ah Pakistan an rawl niin a hril a, Congress \huoitu Mani Shankar Aiyar a In-ah Prime Minis-ter hlui Dr. Manmohan Singh, Vice President hlui, Pakistan High Com-missioner to India le Pakistan foreign minister hlui han meeting an nei niin a hril bawk.

aimol tribe union in an boy-cott ding thu an puong

iMPhal: Aimol Tribe Union, Manipur (ATUM) chun December 12, 2017 –a All Manipur Aimol Baptist Association 15th Annual Assembly Election nei ding chu an boycott ding thu zanita ATUM President, R.T. Akhil Aimol in Manipur Press Club-a Chanchinbumihai an hmupui huna a hril. Election process-ah NSCN(IM) an inrawlin

Kumbirei Village, Ching-nunghut village, Satu Vil-lage le Khunjai village mipui hai an vau tia intum-na leia election hi an boy-cott tum niin R.T. Akhil Aimol chun a hril. NSCN chun candidate sie el chau ni loin Aimol Tribe suksiet an tum a nih tiin an tum a, thil ditum lo tlung ding vengna leia elec-tion boycott dinga thut-lukna siem a ni thu hrilin, thil iemani a lo tlung a ni chun Chingnunghut vil-lage Kumbirei village, Satu village le Khunjai village le hieng khuo haia um NSCN(IM) in maw phur an tih tiin Akhil Aimol chun a hril.

Centre-in ‘Khelo India’ programme new delhi: India rama sports sukhmasawnna ding ‘Khelo India’ programme launch vat a ni ta ding thu Union Minister of State for Youth Affairs and Sports, Col. Rajyavardhan Ra-thore chun zanikhan a hril. ‘Khelo India’ programme hi 2017-18 le 2019-20 sun-ga ding niin, programme implement thawna ding hin Rs. 1,756 crore anghu seng

dinga riruong siem a nih. Hi programme hi India sports history a ding chun a hma-satakna ding a na, Sports hi India mainstream a lak-lut tumna a thaw ding niin, sports chu India mihai tadin-gin individual development, community development, economic development le national development haiah hmangruo pawimaw taka hmang ni tang a tih.

J&K-ah helpawl 3 kaphlumsrinaGar: Handwara area, North Kashmir-ah zanikhan Security Force le helpawl hai an inkap-tuo a, helpawl 3 kaphlum niin civil mi nuhmei pak-hatin a hringna a chan pha bawk. Zani zingkar inhma taka Unisoo village, Handwara hmuna Secu-

rity Force han operation an thaw huna inkaptuona hi tlung a nih. Helpawl kaphluma um hai chu Lashkar-e-Toiba (LeT) le inzawmna nei Pakistan a inthawka hung lut an ni a ring thu SP Vaid, Director General of Police (DGP) chun a hril.

Page 3: MiMtukthla (deceMber) 12, 2017 thawleni (tuesday

Hmasawnna TharEstd. 1984

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWI

Advent ChristmasccPur: The Black Tea Night Team huoihawtnain Dec. 13, 2017, 6PM khin DS EBC Singngat Division Quarter campus-ah Advent Christmas and Praise Nite hmang ning a ta, T. Kamza-muan, DS, EBC Singngat Division in Thucha hril a tih.

January 9 a din-gin an sawnhla

ccPur: Lungchin Wel-fare Committee inrawinaa December 13-15, 2017 inkar sung Lungchin khuoa Lungchin Khomite Kithu-ahkhawmna a vawihnina nei dinga ti chu khawmuol siet leiin January 9-11, 2018 in Lungchin khuo maa nei lem dingin Com-mittee chun an rel.

Paupu Lenlai-4 tlangzar

ccPur: Zotal Film Com-pany in a siem Paupu Lenlai Vol-4 chu Dec. 10, 2017, 1PM khan Zou Gal Hall, Zouveng-ah V. Hang-khanlian, Minister (Agri, Vety & AH), Govt. of Ma-nipur in khuolliena \hangin a tlangzar.

GAS NEWS Agency : SASBooking :13th. Aug. , 2017 to 13th. sept. 2017delivery :12-12-2017 (tUe) Time : 9AM till stock laststoCK : 290/-rate:Rs. 849/-

GAS NEWS Agency : KIM JOEBooking : 9th. Aug., 2017 to 17th.sept.,2017delivery :12-12-2017 (tUe) Time :9AM-tillstockStock : 306 5kg. available

An bandh thaw an chawlsan tahiMPhal: Dec. 10, 2017 zanrila inthawka hun tiem-chin um lova Manipur bandh thawtu All Mani-pur DPC Completed Re-Recruitment candidates of Police Constable (Male), 2013 chun an bandh thaw an chawlsan ta tiin hi pawla an President Ahong-sangbam Binoy Singh chun thusuok a siem.

Thil fe dan an hri-etchieng naw leia bandh an thawna thuah pawi an ti thu le Manipur High Court kuomah thupha an chawi a, bandh le inzawma mana um mi 8 hai khawm thu hma le thu hnung um ta lo dinga insuo dingin Ahong-sangbam Binoy Singh chun state sawrkar kuomah ngenna a siem.

Vawisun Nupilal Day hmang dingiMPhal: Vawituk zing dar 9 hin State sawrkar hmalaknain Nupee Lal Me-morial Complex, Imphal-ah Nupee Lal Day, 2017 hmang ning a tih. Hi huna hin CM N. Bi-ren Singh Chief Guest in \hang a ta, Agriculture, Vety & AH Minister V. Hang-khanlian chu functional President in \hang a tih. Hi huna hin Joint Artistes of Nupee lal Memorial As-sociation le Nupee Lal and Khongjom War Memo-rial Society han Nupee Lal Drama insuong an tih.

MHJU, CCPur Branch Annual meet, 2017ccPur: Vawisun hin MHJU Press Club, Head-quarters Veng, Churachandpur-ah MHJU, CCPur Branch Annual Meet, 2017 nei ning a tih. MHJU, CCPur Branch Office Bearers han an sin chel dinga sesamna hunser le MHJU, CCPur Branch General Body Meeting hai nei ning a tih. Pro-gramme hmangzo zantieng bufaktlangna nei bawk an tih. Hi Annual Meet hmang ding lei hin vawisun hin MHJU, CCPur Branch hnuoia um nitin Chanchinbu Office-hai khar ning a tih. Hi lei hin Hmasawnna Thar \hangsain CCPur-a Nitin Chanchinbuhai chu December 13, 2017 khin hung suok naw ni hai a, Dec 14, 2017 a inthawk a pan-gngaiin hung suok \an nawk an tih.

Congress President dingin Rahul Gandhi thlangtlinga puong a nih

new delhi: Tulaia India poli-tics suklumtu le mi ngaiven hlaw tak pakhat chu Indian National Congress (INC) President inth-langna ding hi a nih. Congress President dinga nomination file dang tukhawm an um naw leiin, Vice President ni lai mek le nomination file tu umsun Rahul Gandhi chu zanikan Central Election Au-thority of Congress Chairman, Mulla-pally Ramachandran in a khingtu um lova Congress President dinga tlingin a puong. “Congress President inthlangna dinga candidates han nomination an hnuk-dawkna dinga hun tawpna a liem chenin candidate pakhat chau (Rahul Gandhi) a um leiin, Indian National Congress Constitution Article XVII (d) dungzuiin, Rahul Gandhi hi Indian National Congress President dingin a khingtu um lova thlang tling a nih ti ka puong” tiin Ramachandran chun thupuong a siem. Rahul Gandhi Congress President a ni theina ding hin nomination papers 89 pe-klut a ni a, a rengin a valid vawng a nih. Rahul Gandhi hi tuhin kum 47 mi a ni tah a, ama hin kum 19 zet Congress President lo ni tah a nu Sonia Gandhi a inthawk President mawphurna lasawng a tih. Rahul Gandhi hin January, 2013 a inthawka Vice President lo chel ta a ni a, Decem-ber 16, 2017 hin Congress President dinga thangtling a nina ‘certificate’ inhlan le chu taka inthawk Congress President a hung chel ta ding a nih. MP term thum zet lo ni tah Rahul Gan-dhi hi Nehru-Gandhi thla hai laia Congress President a parukna le a naupangtak a nih. Rahul a pu pa Motilal Nehru a inthawka in\anin a pu Jawaharlal Nehru in Congress a hung inrawi a, a pi Indhra Gandhi a inthawk a pa Indhra Gandhi in Congress President hung chel sawng nawkin Rahul hin a nu Sonia Gandhi a inthawk hi maw-phurna hi a laksawng ding a nih. Prime Minister Narendra Modi \hangin India politician tam tak, National Conference leader le J&K Chief Minister

hlui Omar Abdullah, Senior Congress leader Ghulam Nabi Azad, Congress na-tional spokesperson Sanjay Jha le Congress party \huoitu tum tum han Rahul Gandhi Congress President a tling an lawmpui thu an hril. Prime Minister chun, “Congress President dinga Rahulji thlang tlinga a um hi ka lawmpui hle. President mawphurna a chel sungin ra tam le \ha tak insuo dingin ditsakna kan hlan” tiin a hril. Rahul Gandhi a unaunu pasal Robert Vadra khaw-min Congress President a tling chu a lawmpui thu a hril. Vadhan chun, “Rahul

Congress President a hung ni ding hi ‘\hangthar khawvel a >ng \anna’ a na, kan sungkuo in kan uongpuiin a mi suklawm hle a nih” tiin a hril a, Rahul chu Nehruji, Indiraji le a pa Rajiv Gandhi han ram \hatna dinga an sinthaw vawng hring zingtu ni dinga a ditsakna an hlan. “Mi tinin awlsam taka an inpawpui thei lei che in mi tin lungril i them a nih, hun thar i \anna dingah hung hlawtling pei rawh” tiin Vadhan chun ditsakna an hlan. Congress President dinga Rahul Gandhi thlangtling a ni hun hi Congress hai inrek lai tak ti thei ding a nih. India pumpui rorel hlaktu anga ngai Congress in states le Union Territory 5 chau-ah rorelna khawl an chel lai a nih. Congress Presi-dent thar mawphurna le a hmadawm ding hi rik tak niin, kum 132 zeta upa ni tah political party nia Assembly election le Lok Sabha inthlanga hai chen khawm BJP tukdawl zo ta lo a nih. Tukum sunga Assembly election neina haiah Punjab ti naw chu Congress an tlawm vawng a nih. Political Analysts hai chun Congress party an inzui pei lei hin, General Election 2019 hung um dinga hin Rahul Gandhi in Congress party a ngirsuok puina ding chance a suktlawm ding niin an hril. Chu lai zing chun, Rahul Gandhi hi Congress President ni dinga Indian politician haiin an lo thlirlawkna hun sawt tak a ni tah a. Punjab Chief Minister Amarinder Singh le Congress \huoitu \henkhat chun Rahul Gandhi hi India Prime Minister thar ni dinga an dit le an ringzo tak a ni thung. (IANS/PTI)

JNV Entrance Coaching

ccPur: February 10, 2018 a JNV Tuinom, CCPur-a Class VI inchuk-ding thlangsuokna dinga Entrance Exam um ding le inzawmin zanikhan CSC-Central Lamka hmunah coaching \an a nih. Hi huna hin Profes-sor Dr Ginlianlal Buhril in naupang hai lekha tiem dan ding hrilhrietna le infuina thu a hril. Coaching hi thla 2 sung aw ding a ni a, Basic Com-puter an inchuksa nghal bawk ding a nih.

Land Survey dodalnain Hmarphairuom mipui han Dharna an neiJakuradhOr: Jiribam Revenue District sunga land survey thaw dinga Manipur sawrkarin Order a hung insuo dodalna le sawrkar chunga an lun-gawinawzie suklangnain Hmarphairuom mipui chun December 11, 2017 khan Tribal Organisation Jiribam huoihawtnain Jakuradhor hmuna fekhawmin \hun-gbuma nuorna an nei a, hi huna hin mi sangchuong an fekhawm. Protest a hin a bikin Tuisuolien a inthawk Khangbawr chena mihai mipui an fekhawm a nih. Kum tam tak liemtaa in-thawk hi lai hmun le ram a lo del tah, ram, In le lo le huon thlai det an nei ta hai Mani-pur sawrkarin Order dung-zuia Survey thaw a hung ni chun an ram hai sawrkarin a lakpek el ding ngirhmuna a um leiin Hmarphairuom

mipui chun land survey thaw dinga order insuoa um hi nasa takin an dodal bakah an pawm theinaw a, chu le inzawma an lungawinawzie suklangna dinga Dharna hi an nei a nih. Hi lai biel hi tienlaia inthawk lal (chief) hnuoia inkhai le lal rama lo um, ram lekha (patta) neilo tam tak hai huon, mipui rawn lova sawrkarin a lakpek theina dinga hiengang thil a thaw hi an pawm theinaw a nih. Land Survey thaw din-

ga sawrkarin Order an suoa hin Jiribam district chau ni loin, Pherzawl district sunga Hmar khuo hieng, Khang-bawr, Ankhasuo, Savawm-phai, Muolkhangthawl, Henchungpunjee le Upper Tuisuolien hai khawm a \hangsa a nih. Nuornaa \hang mipui hai chun Placards le Ban-ners hai chawiin, ‘Jiribam District Map kan pawm nawh”, “Land Survey Order kan dit nawh”, Hill house tax.. Our right our identity,

“WE OBJECT: Land sur-vey.. Threat to our surviv-al”, “Map of Jiribam Dis-trict .. Unacceptable” ti le “We want to be In Pherzawl District’ ti slogan hai an in-sam. Manipur Revenue Min-ister, Jiribam MLA, Jiribam DC le SP hai khawmin ram hi an hung fang a, an hmu-hawi ngeia dharna hi lo huoihawt a nih. Minister chun public leader hai inbiekpuina a nei a, hi chungthua inbiekna la nei nawk dingin a hril. Dharna neina hmuna va fe Chanchin-bumi hai khawm thil umdan \ha taka hril an nih. Dharna thawnaa hmang ding hin Pu Malsawmthang Keivom, IFS chun Rs. 10,000 a pek bakah Rev. Benjamin, Covenor in mo-tor hire-nain Rs. 2,000 a tum bawk a nih. - (Eden Pena)

Hnam Inthlierhrangna um lo Manipur thar siem ei tiu: N. Biren Sing, CMiMPhal: Chief Minister Mr Nongthongbam Biren Singh chun, hnam inthlierhrangna um lovin Manipur Thar siem ei tiu tiin a hril. Lungruol taka umin, in\hedarna ding thuhai ngaituo lova hmasawn-na ding ngaituo lem dingin Chura-chandpur mipuihai a fiel. Hi thu hi zani (December 11) Kuki Students’ Organization (KSO) Churachand-pur Golden Jubilee “Ever Onward” lawmna, Tuibong Peace Ground-a a hril a nih. Golden Jubilee hi Agriculture Minister Mr V. Hangkhanlian, So-cial Welfare Minister Ms Nemcha Kipgen, Chairman, Hill Area Com-mittee Mr. T.T Haokip, Chairman, MANIREDA Mr. G.S. Haupu, Chairman, ADC/Churachandpur Mr. Khaipao Haokip, DC/CCpur Mr. Shyamlal Poonia, SP/CCpur Mr. Rakesh Balwal, President KSO HQ Mr. Paotinthang Lupheng, Founder President, KSO-Chura-chandpur Mr. Semjakam Touthang hai khawmin an uop. CM-in thu a hrilnaa chun, Mani-pur le India inpumkhat tlat dingin, hnam hran hranhai chu hun liemtah thil thawsuolhai theinghilin, India le Manipur inpumkhatna dinga sinthaw dingin mipuihai a fiel a. “|hang le thar peihai le naupang-hai ta dingin, hnam inthierhrangna um nawna ram siem ei tiu. Mi tin \itna nei lova muong taka an um theina ding ram siem ei tiu” tiin a hril. Pu Biren chun, KSO a lo hmel-hrietna a sawt tah thu le Golden Jubilee lawmna \hang thei dinga a um leia lawmthu le, ram le hnam inpumkhatna le hmasawnna dinga a hmalaknahai leia lawmthu hri-lin, Churachandpur ram mawi taka mipui var tak takhaiin mani thiem-na seng ram hmasawnna dinga

hmang dingin a ngen bawk. Manipur-a second town Chura-chandpur mipuihai, abikin Kukihai chu hnam changkang tak, sawrkar milien le officer khawm tamtak nei thei an nizie hrilin, a hmasawn naw deuhai khawm dawmkangtu hnam changkang ni thei dinga \hang la thar sau sau dingin an fui bawk. Churachandpur district hma-sawnna ding kawngah, tlangram district headquarter tin infepawna lam an pawimaw zing laiin hmun pilril le hnufuol bik Henglep le Be-hiang hai ang infepawna khawm sawrkarin a ngai pawimaw hle niin a hril. District hmasawnna ding bawk, Private Medical College \ha tawk tak indina ding proposal khawm bieltu MLA le Agriculture Minister Mr V. Hangkhanlian leh an hrilt-lang ta niin a hril a. Sawrkar thar chun mipuihai hmasawnna dingin sun le zan chawl lovin sin a thaw niin a hril. Tlangrama sawrkar thawktuhai indai nawna leia mipuiin harsatna an tuok rawp hlak pawi tiin, tlan-grama sub-division headquarter ti-nah Transit Quarters hai bawl zo an ni pha chu harsatnahai hai khawm zie hung um deu tang a tih tiin a

hril. Politics thil hril sain, hnam le sakhuo le politics hmet kawpa in-demnahai hi bansan a, hnam poli-tics nih lovin ram \hatna ding poli-tics khel lem ding a nizie hrilin, a sawrkar chun indemna le inhrilsi-etna mei mei ‘low-level-politics’ a thaw naw ding zie a hril bawk. Tulaia Manipur Inpumkhatna dinga Congress hai hmalakna, Dharna hai hi a hmaa inthawka lo thaw nisien chu tuta nek hi a \an-gkai lem ding niin a hril. “Centre le NSCN (IM) han August 3, 2015 Framework Agreement an ziek zo char khan lo thaw nisien chu a \angkai ding veileh. India sawrkar chun Manipur mipuihai remtina bovin iengkhawm thaw naw nih” tiin a hril. Tu hming khawm hmer lovin, tulaia nuorna hrat taka fepuitu chu kha hun laia Chief Minister le Dy Chief Minister hai an ni thu a hril a. “Politics ah hmai chirhak inthek-humna mei meihai le hnam rawng kaia indemnahai hi bansan ei tiu” tiin a hril. A hril zovin “Long Live KSO! Long Live Manipur! Long Live India!” tiin mipuihai leh an khek ruol. Hi huna hin Chief Minister

chun KSO achievement hai inchik-na Monolith a hawng a. KSO Cc-pur-in Memorandum a pek khawm a hung bawzui ding thu a hril. Hun sawng hnina Peace Ground ah hun hmang nawk a nih a. Ms Lawmnakim Hrangate le Anngu Singsit han hnesaw takin an kei\huoi a. MZP, TKSU le HSA han hnam lam an inentir a. KSO mem-ber fam chang tahai sunna hunser Jangkhogin Haokip, Chairman, GJCC inrawinaa neiin, Holkholun Lenchung le Maching Touthang hai a inthawk Jubilee hla ngaithlak a nih. Mr. Holkholun Lhungdim, Ex-President KSO CCpur-in Wel-come Address a hril a. Mr Pao-tinthang Lupheng, President, KSO GHQ-in Vision Statement a puong suok. Souvenir ‘Goldenorgaph’ Editor Mr. H. Doungel-in thu a hril zoin CM in a tlangzar. School hran hran a inthawkin en nuom chi hran hran inentir a nih a. Mr TL Haopu Haokip, President, KSO CCpur-in Jubilee Accolades le Mementos semsuokin, Jangkhohao Baite-in Vote of Thanks hrilin hun khar a nih. Zan program ah Pu TN Haokip, President, MPCC khuol lien niin, Mr Holkhothang Mate, Former President, KSO/CCPur, Functional President a nih. Paolien Kom le Kimte han an kei\huoi a. Hejang Haokip, Former President, KSO/CCpur-in lawmlutna thucha hrilin khuol lienhai a inthawkin thuhril ngaihlak a ni bawk. Mr Seiboi Ha-okip, Secretary, GJCC-in lawmthu hrilin hun suktawp pa nih. KSO Churachandpur hi Mr Semjakam Touthang inrawina hnu-oiah 1966-a indin a ni a. Tu taka President chu TL Haokip a nih. (DIPR/Reporter)

Tipaimukh Road siemna sin sunzawm pei

ccPur: Boarder Road Organisation (BRO) hnu-oia 82 Road Construction Company (RCC), Bung-mual chun Ministry of Defence, Govt. of India fethlenga fund hung pek hmangin Nishant Saurabh, Junior Engineer enkaina hnuoiah Tipaimukh Road

NH-150 lampui khawpui sung lampui siemna sin an sunzawm pei a. Sienkhawm motor ram leiin nuom an-gin a fe hrat theinaw bakah Bungmual khuo bul laia in-thawk blacktopping thaw \ana um khawm khaw \hat huna sunzawm nawk ni dingin an hril.

Nupui pakhat a thisaa hmu a nih

iMPhal: Zani hmasa zan dar 10:30 vel khan Mrinalini (24), w/o Long-jam Rabichandra of Hei-rangoithong Maibam Lei-kai chu Keishamthong Longjam Leirak-a an Choka bul pindan pakhat sungah a ringa inkhaia

hmu a ni a, Raj Medic-ity panpui nghal a ni a, sienkhawm Doctors han san thei ta lovin Hospital-ah a thi. A thi dana hin thil in-diklo a um ringhla a ni leiin Police han case an registered.

Labour Minister in Training Programme a hawng

iMPhal: Department of Labour hnuoia North East Building and Other Construction Worker’s Union, Khundrakpam A/C, Uyumpok Development Fo-rum in a huoihawt ‘4 Month Tailoring & Cutting Training Programme’ chu zanikhan Keibi Khullen Community Hall-ah Pu Radheshyam Singh, Labour and Employ-

ment Minister in a hawng. Pu Th. Radeshyam Singh in thu a hrilna a chun, nuhmei hai sukhrat le thilthawtheina pek an ni theina ding chun mania sum le pai intodel a \ul a nih tiin a hril. Nuhmei hai chu insung ngaiven le enkawltu ding an ni thu a hril a, chu thil an sukpuitling teina ding chun, sum le pai le rorelna

kawnga khawm zalenna pek an \ul. Labours hai hi hmasawnna le thil iengkim thawna-ah a pwimaw tak a z^ngru ang an na, thil ieng-kima hmalakna a hlawtling theina chu labour hai lei a nih tiin a hril. Tailoring & Cutting Training Pro-gramme thla 4 sung thawna ding hin Khudrakpam A/C sunga Gram Panchayats 6-ah Khawl 200 pek an nih. Hi programme hi nuhmei hai dwmsangna dinga huoi-hawt a nih. Trainee hai an inchuk tiem a, an thiemna ‘Make in Manipur’ hmath-lir sukpuitlingna dinga an hmang pha training pro-gramme hi a hlawtling ti hriet thei ni chau a tih tiin Pu Radeshyam chun a hril.

Advent Christmas le Get Together

ccPur: Christ-Centred Fellowship (CCF), CC-Pur chun Dec 11, 2017, 11AM khan Synod Hall, IB Road, CCPur-ah “Wor-ship the King” ti thupui hmangin Gospel Music Festa-“Advent Christmas-cum-Annual Get Together” an nei. Hi huna hin Pastor Khamlianlal @ Lalpi Zou, Moderator, CCF chun ‘Worship King’ ti thupui hmangin Pathien thu a hril

a, CCF a inthawk mi hran hranin testimony hrilna an nei a, CCF member han Christmas thilpek inpektu-ona (gift exchange) an nei. Hun hmang sung hin CCF member haia inthawk Special music ngaithlak a ni bawk. CCF hi July, 2017 a indin niin Pathienni zat 1:30 PM in Fellowship an nei hlak a, tuhin Raj-doot Hotel chung, Opposite SBI CCPur Branch hluoin member 90 vel an um mek.

Lamka Got Talent sunzawm peiccPur: Team CT Lian huoihawtnaa Lamka Got Talent- 2017 neia um chu sun-zawm pei a ni a, Dec. 11, 2017, 1:00PM khan Ngulkhanthang Conference Hall, Opposite, Dr Zuii Clinic, Muolveng, Hi-

angtam Lamka-ah Audition round nei a ni a, mi 30 han talent hran hran an nei hai pholangin inelna an nei. Zanikhan Judges in Kimi Dingi le John L. Varte hai an \hang. Audition Round hi Dec. 13 le 14, 2017 haiah Arcadia School, Tuibong-ah sunza-wm nawk ning a ta, Dec. 15 le 16, 2017 hai khin Aron and Sasha Complex, Damkam Bazar-ah nei nawk le audition round zo ning a tih. Audition round a fethleng han Elimi-nation Round hmasawn an tih. Audition round-a \hang nuom han hming pekluta \hang thei zing a la nih.

Page 4: MiMtukthla (deceMber) 12, 2017 thawleni (tuesday

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSMiMtukthla (deceMber) 12, 2017thawleni (tuesday)

Isl 2017 stAndIngsPos. Team P W D L GD PTS1 Bengaluru FC 4 3 0 1 5 92 FC Goa 4 3 0 1 4 93 Chennaiyin FC 5 3 0 2 3 94 FC Pune City 5 3 0 2 3 95 Mumbai City FC 5 2 1 2 -1 76 Jamshedpur FC 5 1 3 1 0 67 NorthEast United FC 4 1 1 2 -2 48 Kerala Blasters FC 4 0 3 1 -3 39 Delhi Dynamos FC 4 1 0 3 -5 310 ATK 4 0 2 2 -4 2

Man. City in United 2-1 in an hne; League title bela sa suongsa ang a ni tahlOndOn: Premier league title inchuka fe mekah Manchester City chun De-cember 11, 2017 zan khan premier league table-a sec-ond place ni mek Manches-ter United chu 2-1 hnein points 46 an hmu ta a, a chunghnung tak niin Unit-ed leh an karah point 11 zet a tla ta a nih. City khan first half sung po le second half final stages haiah Septem-ber, 2016 a inthawk City laka la tlawm ngailo United hi an kh>l hne hle a, Ball possession chu 63 le Man. United 37 a nih. City hin tuta season fe mekah an khingpui hai hnelo a la neinaw a, vawi

16 an inkhel naah points 46 zet an hmu phak a, Pre-mier League team hieng zat inkhelnaah point hi zat hmu phak an la umnaw leiin record thar an siem ta a nih. Hi lei hin Manchester City

in Premier League title a lak ding hi hmatieng an che sie vieu a ni ngawtnaw chun tukhawmin an dang thei tanaw ang tluka ngai a ni a, Maurinho khawmin City hi an dang thei ding le

dingnaw a chiengnaw thu a hril. City hin Liverpool 5-0 in an lo hne ta bakah de-fending champion Chelsea chu 1-0 in an lo hne ta bawk a nih. West Ham lakah 1-0 a an hratnaw hnungin Defending champion le premier league table-a pathumna ni mek Chelsea chun tuhin points 32 hmu ta hai sienkhawm Premier League title race-ah an lo \hang phak tanaw a, Jose Maurinho (United) Pre-mier League title beiseina khawm a bo ta a nih. Chel-sea chun Thawleni or Dec. 13, 2017, 1:15 (IST) khin

Huddersfield Town inhma-sawn pui nawk an tih. Hieng laizing hin Unit-ed an hne hnung hin Man-chester City chun record thar siem tumin an inpuo-cha mek a, Swansea le Dec. 14, 2017, 1:15 (IST) khin inhmasawn pui nawk an ta, hnena an chang chun record thar an siem ding a nih. Swansea hi point table-ah a mawngdap tak dawttu an ni a, City hin hnena an chang ngei dinga ngai a nih. EPL match dang pahni haia chun Southampton le Arsenel hai 1-1 in an in-draw bakah Liverpool le Everton khawm 1-1 in an indraw bawk.

La Liga: barcelona in Villarreal 2-0 a hne Madrid: La Liga khel-meka chun Pathienni zan khan Barcelona chun Luis Suarez le Lionel Messi hai goal thun leiin Villarreal chu 2-0 a hnein points 39 an hmu ta a, La Liga table-ah hma an la \huoi mek. Goal hmasa lem chu Luis Suarez in minute 72-naa a thun a nih. Barce-lona chun Villarreal hi hne ngei dingin an bei nasa ve hle a, Villareal player Daniel Rabaseda faults leia direct Red hmua field-a inthawk tirdawk a ni zo, Daniel Rabaseda hmun ruok maksan remchanga

goal pahnina chu Lionnel in a hung thun nawk a nih. Suarez in goal hmasa a thun a inthawk minute 7 hnunga Messi hin goal pahnina a thun nawk a nih. Hi le hin Messi chun tuta season fe mekah goal 14 a thun ta a

nih. Tuhin Barcelona chun third place Atletico Ma-drid nekin point 6 an hmu rawn lem ta bakah defend-ing champions Real Madrid nekin point 8 in an insan-glem ta mek a nih.

Maradona Kolkata a hungtlung

kOlkata: Argentina FIFa World Cup captain hlui Diego Maradona chu India rama ni 3 sung cham dingin December 11, 2017 khan Kolkata (West Ben-gal) khawpui a hungtlung. Maradonna hi a hma chun September 19, 2017 a kha hung inzin dinga ti a ni a, sienkhawm remchang-nawna leia a lo \hul nawk a nih. Tuta \um hi Kolkata a hung inzin vawihnina a ni tah. December, 2008 khawm khan Kolkata a lo hung inzin ta a nih. December 12, 2017 hin Kolkata khawpuia inthawk km. 35 vela hla Barasat hmunah Kolkata cricket icon Sourav Ganguly le Diego hai \hangna ‘Dada versus Diego’ exhibition match um a tih. Tuta hma met khan a dar a sukhliem leiin exhibition match a hin Maradona hi a khel ve ding le dingnaw ruok chu hri-etchieng a ni nawh.

Ronaldinho in 2018-ah Farewell Tour

riO de JaneirO: Kum 2002 FIFA World Cup latu Brazil team a lo \hang le FIFA World Player of the Year vawihni lo nitah Ron-aldinho chun football khel a chawlsan ding thu official-a a puong hmain kum 2018 sung khin a clubs lo khelna haileh testimonial matches

nei dingin farewell tour nei a tum. Kum 37-a upa Ronaldin-ho hi September 2015-a Rio de Janeiro side Fluminense a inthawk a suok hnunga club nei lo/club-a \hang ta loa lo um ta a ni a, hi hnung hin khawvel hmun dang dang haia exhibition matches haiah a lo khel hlak a nih. Ronaldinho hi Gremio, Paris Saint-Germain, Barce-lona, AC Milan, Flamengo, Queretaro le Fluminense hai \hangin club hran hrana lo khel ta a nih.

Champions League Last 16 draw Juventus v/s TottenhamHotspur Basel v/s Manchester City Porto v/s Liverpool Sevila v/s Manchester United Real Madrid v/s PSG Shakhtar Donetsk v/s Roma Chelsea v/s Barcelona Bayern Munich v/s Besiktas

CFA a khel ding selection

ccPur: Chandigarh Football Academy (CFA) a khel ding thlangsuokna dingin Manipur-ah Selec-tion nei ning a tih. Dec. 16 le 17, 2017 in CCPur-ah nei ning a ta, Dec. 18 le 19, 2017 haiah Lilong AR Post a nei ning a ta, Dec. 20 le 21, 2017 haiah Khuman Lampak hmuna nei ning a tih. Selection hmu han CFA ah Free Admission hmung an ta, ramdang inkhelmi haileh inkheltlang an ta, English, Hindi le Punjabi \awng inchuktir ni bawk an tih. CFA a hin Manipur mi pahni- Amarjit Singh Kiyam le Jackson Singh Thounaojam hai an um mek a, U-17 World Cup Football Team ah India aiawin an khel a nih.

Manipur team ah tlangmi 5 \hang ve

JaMMu/ccPur: 63rd National School Games Football U-17 Yrs Boys Dec. 11-15, 2017 chen aw ding chu Jammu (J&K) ah \an a lo ni tah. Manipur team ah tlangmi 5 an \hang ve a nih. Manipur hi Pool- E a um niin Dec. 12 & 13, 2017 hin match nei an tih. Manipur a inthawk tlang-mi (tribal) 5 hai chu- Anand L. Songate CCPur Dist.,

Leopa le Lawrence Chandel Dist., Manggou Kangpokpi Dist. le Lalminthang Pher-zawl Dist. a’nthawk an nih. Football khawvel ah tuhin chu tlangmi hai khawm hrietfuk ei hung hlaw ta pei hi lawm a um. Ni dang lai khan chu thiem in umzie a nei bek ngai nawh! Manipur Team hai hung hlawtling dingin ei ditsakna ei inhlan.

Gwen Stefani Nauhai 3 Leh Biekin Inkhawm An Kai VelOs anGeles: Hlasakthiem inlar Gwen Stefani (48) khawm tulai chu thlarau tieng insukhratna ding thil ngawt a buoipui a. Tulai hnai el khan a hringnun ah Pathien biek inkhawm Worship-in kakhawk a nei inthuk zie a hril zo chau a nih a. Pathienni khawm khan a nauhai pathum, Kingston (11), Zuma (9) le Apollo (3) hai \huoiin inkhawm a fepui.Kum 48 a nih taa chu Jean kekawr tight-fitting le Sweater zakuo lum infuol duom vut rawng hakin tarmit dum leh, pheikhawk pum insang dum bunin a naupa kut chelin inkhawm an hei fe chu la nunghak tak a nih. Leather bag dum lien deu a pai bawka, a sungah Bible chu a um ngei ring a um. Gwen Stafani hin a platinum sam eng thal (Blonde) chu an thla fuol dam a. Make up tak taluo lovin, cat-eye sunglass leh an hme tawk char a nih. Gwen hai inkhawmna hi a nu le pa Patti le Dennis hai inkhawmna Biekin a nih. A nu le pa khawm Pathien mi tak an nih. Inkhawm a kai zie nasan tulai hnai khan Marie Claire magazine ah, “Thlarau tieng exercise hin ka nunah umzie a nei a nih. Mi \henkhat chun medita-tion thaw an nuom a, \henkhatin Yoga, annawleh hun awl dei chapa hmangin thlarau tieng insukhrat

an tum hlak. Kei ruok chu, mani chanchin inhril nekin \awng\aiin ka nun a siemthar lem” tiin a hril. “|awng\aina chu mani nina inhnawla inphahnu-oiin ngaidam inhnin a nih a, mani chanchin hrina a nih nawh” tiin a hril. Nuhmei pasal tieng Gwen hi kum 7 vel Tony Kanal leh an inzui a. Chu hnungah Gavin Rossdale leh kum 20 an um kawp a, kum 14 dan angin an innei a, tuta an nauhai hi an nei a nih. Kum 14 an innei hnungin August 2015 khan inmak a rawt a.

An nauhai aman a umpui. Tulai hnai khan Blake Shelton leh hrilkawp an nih a, official takin ‘item’ an nih thu a hril. Blake Shelton hi People magazine chun 2017-a “Sexiest Man Alive” tia a puong a nih. Marie Claire magazine a hril dan chun, “Hun sawt tak chu ka hringnunah nun dangcharna ka nei tlat hi ka hrietthiem ngai nawh a. Ka lungril natna san hi ka hriet nawh. Nu le pa \ha tak, hlim tak ka nei a. Role model \ha tak ka nei zing laia ka nun a ruok tlat hi ka hrietthiem nawh” tiin a hril. Hi lei hin Biekin ah inkhawm fein thlarau hringnun insiemthar a beisei ve a nih. Celebrity ieng anga inlar khawm, pawisa sum hau khawm, thlarau hlimna tak tak a pek thei nawh a; Pathien thu bawk naw hin chu miin hlimna le muongna tak tak an hmu nawh. Tuhin chu a nun umzie hriethiem deu tain, “Ka lungril natnahai kha um ding reng a lo nih. Ka hringnun chanchin mihai ka share theina dingin. Tuhin chu show ka nei tawm zatin mi 50-100 kan biekpui zie a, ka chanchin an hriet vawng tah hlak. Ka chanchin hril theia ka um hi vangnei kan tih takzet” tiin a nun thu a hril.

Angelina Jolie in a Nauhai Pathienni Bazar A Kaipui

lOs anGeles: Celebrity seng seng Pathi-enni hmang dan an ang naw thei hle, abikin nupui nau nei zel zula pasalhai le in\he an nih lem chun. Hollywood A-lister Angelina Jolie chu Pathienni khan, ama anga Hollywood nu iemani zat Biekin inkhawm an kai laiin Brad Pitt le an nauhai Shiloh, Knox le Vivienne hai \huoiin Rose Bowl flea market ah an bazaar. Angelina Jolie chun zakuo fuol vut rawng a hak a, lukhum dum par deu a khum bawk a. Tarmit dum a bun bawk leiin a hmel a hlie zo vang a. A zakuofuol hnuoiah lace zakuo hnuoi dum hakin pheikhawk dum bawk a bun a. Polythene bag varin naupang inhnelna le fak thei a khai \eu bawka. Lawn malamin iemanih a faka a nauhai a biek zing bawk.

Tuta \uma a nauhai pathum shopping a fepui hai hi chu Brad Pitt le an nauhai pathum Shiloh (11) le inphir Knox le Vivienne, kum kuo ve vehai an nih a. A naulak pathum dan-ghai ruok chu tuta \um hin an \hang nawh. Knox chu a tleirawl vang tah a, sweat-pant a sira var \iel kekawr a bun a, T-shirt dum leh. Thinga siem Crossbow a chawia an hnelpui zing bawk a. Vivienne chun thil Dinosaurs lim umna blanket a chawi a. Army hai kekawr ang camouflage kekawr a bun a, zakuo var loose deuvin a hak bawk a. A sam eng thal a sei ve vang tah bawk, a hmel ah ruok chu iemani a nu kuoma ngen nei, nuor a hawi. Angelina Joilie hin tuta Pathienni khan British newspaper The Sunday ah Op-Ed ah article a ziek ve a. Chutaka chun indona hmun haia nuhmeihai ngirhmun derthawngna le ngasiak an hlaw naw bikna hlak thuah, indona field (warzone) ah nuhmeihai ngaisaklo an nizie a hril \eu. Hi baka hin UN Envoy a nina angin, NATO Secretary General Jens Stol-tenberg leh The Gurdian ah article pakhat an ziek kawp bawk. Film shooting chau nih lovin lekha tieng ziek khawm a lo thaw thei hle. “Indona hmunhai ah nuhmei nawmna taka sawisak le ngaisak lo an nih hlak ti thu tamtak ei hriet a. Hieng ang mimal inhmusitna le inhmu hnuoinahai hin indona silaimu nekin a mi deng a na lem nuom a nih. Chuleiin, gender-based violence (nuhmei chunga suo-suolna) hai bansan tang ei tiu. Muongna, himna le rorelna indik a um theina ding chun nuhmei chunga nunrawngna hi a tawp a \ul” tiin an ziek.

Cindy Crawford Le Naunu Kaia Gerber Fundraiser |hanglOs anGeles: Model le fashion khawvel ah 1990s laia a hmel \hatna le pieng nala khawvel runa Calvin Jeans khawvel hrieta pholangtu Cindy Crawford (51) le a naunu, ‘mini-me’ kum16 mi chauh Kaia Gerber hai chu Pathienni khan an inkhawm chie nawa chu social work tieng le charity Best Buddies fundraiser an \hanga, mi an hip hle. Cindy Crawford chu Pinza Bowl-ing Center, Studio City ah a naunu Kaia leh an hung a. Zakuo ho deu, ‘peasant blouse’ uk a hak a. Gucci designed ‘cross body bag’ dum a pai bawk a. Jean kekawr dum tight-fit leh Boot dum kerai chen inrek thapin a bun bawk a. Sunglass sen iem leh a sam sen thal inkhai thla sil selin thliin a mut leng heu hieu a, a la nunghak hle. A naunu Kaia Gerber, September

5 nia Driving License nei thei ve chauh, tu kum Fashion Show ropui

tak takhaia catwalk \an ve khawm a ruolnu IMG model Charlotte Law-rence leh an inhmu a. Jean kekawr bul insing ve ve bunin, Kaia chun Jean jacket leh Canvas pheikhawk leh a bun a. A sam um salin, make-up tak a hmang nawh a. A natural hle. Cindy Crawford hin a naunu \huoiin non-profit organization pak-hat Best Buddies han khawvela piengsuol, ruol banlo le baksam nei \hangpui ngaihai \hangpuina dinga fund raise an thawna, IDD community hai sukhmasawnna ding program an va \hang a nih. Celebrity danghai, Jennifer Garner le Gwen Stefani hai angin Biekin an inkhawm ve nawa chu thil \ha (charity) an thaw ve a nih. Best Buddies hin khawvel pumpui huopa one-to-one friendship siema, voluteers tamtak siem a tum a nih.

Sin neilohai \hangpuina dingin inte-grated employment dam, leadership development training dam peiin IDD community hai a dawmsang tum a nih. Hienglai zing hin Cindy le a pasal pahnina Rande Gerber hai chun an naupa Presley le Kaia leh tu kum Christmas chu Resort inhawi deuah fal deuva hmang an tum thu Cindy hin a hril.”Ni kum khan ka tarpuhai Rande hai leh kan hmang a. Tukum chu kan sungin kan hmang ding a nih” tiin Northwestern University drop-out supermodel chun a hril. Social media follower million 6.5 neitu Cindy Crawford chun, “Kan sungin Mexico ah kan fe hlak a. Tuhin chu Presley le Kaia an lien ve tah leiin New Year Eve chu ruolhai le hmang an nuom lem ta hlak!” tiin a hril.

Georgia Toffolo “Queen of the Jungle” £ 5 Million Hlaw Ding

lOndOn: Made In Chel-sea-a star, “I Am A Celeb-rity, Get Me Out Of Here” ti show programa changtunu hlaw tlawmtaka hriet Geor-gia Toffolo (23) chu critics le reviewer hai ring naw ang takin fans vote hmu rawnta-kin Queen of the Jungle 2017 dinga thlang a nih. Hnena a chang le inzawmin TV pahni chun an inchu nghal a, £5 million a hlaw thei tah

ding a nih. ITV chun presenter din-gin an dit a, ITV2 khawmin an dit bawk a. Channel E4 hai program “Made In Chel-sea” khing/beiletna dingin a Show hi an dit a nih. Toff hi tuta realtiy TV show pro-gram ah hin £13, 000 chauh hlawin hlaw tlawm tak a nih a. Anachu, hnena a chang a nih. Amir Khan boxer chu £400, 000 hlawin hlaw rawn tak a nih. Georgia Toffolo hi, “I Am A Celebrity, Get Me Out Of Here” ti program an \ana inthawkin Queen of the Jungle pathumna a ni tah. A hmasatak 2015 chu Geordie Shore changtu Vicky Patti-son-in a lak a. A kum nawk 2016 chu Scarlett Moffatt-in a lak. Jungle Queen lukhum hi Scarlet-in an khumtir. Pathienni zana result an hei puong chun a awi thei naw vang a nih. Khawvel pumpuia fans haiin vote an thlak a, maktaduoi kuo vote hmuin actor Jamie Lomas chu Second nih dingin a khum tah a nih.

Jerusalem Chu Kum 300 Sung Israel Khawpui a ni tah: Netanyahubrussels: US President Donald Trump-in Jerusalem chu Israel khawpui a nih ti puonga a namdetna chun Europe boruok dei tak khawm a suklum hle. Europe rambung \henkhatin Israel Prime Minister Benjamin Netanyahu chu Middle East Peace Process sukbuoi nawna dinga hma la dingin an hril tawl. Hi thua hin Brussels ah EU member hai leh Israel PM Benjamin Netanyahu han meeting an nei ding niin EU diplomatic chief Federica Mogherini chun a hril. Pathienni khan France President Em-manuel Macron leh Paris ah an inbiek a. Macron chun Juda hai In thar ding bawl chu chawlsan hri ding le tulai US thil thaw dodalna leia an nuornahai la ngaithla dingin a ngen a. President Trump thilthaw chun, kum sawt tak international norm lo nih tah dan a bawsiet niin Macron chun a hril. “Muongna chu America kuta chauh an nghat nawh a, Israel le Palestine mipuihai kutah khawm an nghat a nih. Israel Prime Minister chun Palestine hai le ‘dead-end’ a um zing a bona dingin thaw dan thar huoisen takin hmang rawse” tiin Macron chun a hril a. Israel Prime Minister Mr Benjamin Netanyahu ruok chun “Jerusalem chu kum 3000 Israel khawpui a ni tah a. Jewish State Capital kum 70 a nih tah bawk. In (France) history le in ditthlangnahai kan inza a, ruol\ha angin keini ta khawm in min zapek ve ka beisei. Hi hi inremna le muongna lampui um theina ding khawm a nih. Palestine han hi thu hi an hrietthiem pha le thudik hi an pawm thei pha, inremna chu um el a tih” tiin

a hril. Netanyahu chu President Trump thilthaw hi an pak a, ‘historic’ a nih a tih a. “Jerusa-lem chu kan khawpui a nih zing a, tu midang khawpui khawm a nih ngai nawh” tiin tlang takin a hril. Europe a fe hma khawm hin Netanyahu chun Europe rambunghai a sawisel tawl a, ‘dawizep’ le nina det lo tiin a ko tawl a. “President Trump thil thaw an sawisel a, Israel chunga rocket le bomb an kaphai sawisel si lovin” tiin na takin a hril tawl. Israel PM kum upa le experience tak le French President la naupang tak kum 39 chauh chu an \awngbau le lungril thlek da-nah khawm an inang naw hle. Ngaidan inang naw tak karah ‘common view’ nei \ep \ep an tum a. Netanyahu lem chun fiemthu thawin, “Chu umzie chu Macron le kei iengkimah kan inrem vawng tina a ni ? Nih love! Ana-chu, inrem kan tum” tiin, kum tamtak sel taka Palestine le khawvel sawrkar \huoituhai lo hmasuon tah hlak Benjamin chun a hril a. “Elysee bu an hnik a, titina khawm an hnik” tiin a fiem bawk.

Muslim Helpawl Jihadist 6000 Africa An Lut Ding Ring A Nih

alGiers: Syria le Iraq rama Muslim lalram ‘caliph-ate’ indin tumna a hlawsama Muslim helpawl ISIS hai hnawchepa an um pei tah leiin, 2014 laia Muslim helpawl fehai mi 6000 vel chu Africa tieng an hung kir nawk ring a nih leiin inral-

ring zing a tha tiin African Union ‘tium’ tiin official thusuok a siem. African Union com-missioner for Peace and Security Mr Smail Chergui chun, Africa rambunghai chu security thila inbiek-paw le inrawna thangruol

tlat a pawimaw ding a nih, helpawl hung kirhai lo doletna dingin tiin a hril. “Middle East a Muslim helpawl 30, 000 hai lai khan mi 6000 chu African an nih a. Hienghai hi an hung kir nawk tum nia hriet a nih” tiin Pathienni khan Algeria Press Service a hril. “Hieng Muslim helpawl-hai hung kir nawkna (ding) hi ei ram le hnam ta dinga tium tak a nih a. African rambung hai security a ding khawmin ti a um a. Specific taka bei let an nih theina dinga ei lo inralring a tul a nih” tiin a hril.

Nepal ah Communist Party Han Sarkar Siem Thei Ding

kathMandu: Nepal rama Constitution thar hnu-oia inthlangpui hmasatakna vote tiem zinga chun Left Alliance – Communist Party of Nepal le Unified Marxist Leninist (CPN-UML) le Communist Party of Nepal (Maoist Center) hai chun Federal Constituenty 70 ah hratna an chang ta bakah biel 11 ah hma an la thuoi pei bawk leiin sawrkar thar siem thei ding ngirhmunah

an ngir ta tiin Kathmandu Post chun a ziek. CPN-UML chun Pro-vincial Constituency 134 ah hratna an chang tah bawk a. Biel dang 20 ah hma an \huoi mek bawk. An alliance partner Maoist Center chun Federal Constituenty seat 127 an hrat tah a, parliamen-tary constituency 8 ah hma an \huoi bawk a. Provincial Constituency 59 ah hratin biel 9 ah hma an \huoi bawk.