MEB-EARGEDMEB EARGEDKayseri Bölge Çalışma Grubu

eve

TÜBİTAKTÜBİTAK

Kayseri Bölge KoordinatörlüğüKayseri Bölge KoordinatörlüğüEĞİTİM TOPLANTISI

10 Mart 2008Kayseri

İ İBİLİMSEL ÇALIŞMABİLİM : Hayatta karşımıza çıkan sorulara cevap arama uğraşıdır.

Soruların cevapları aranırken tarafsızlık temel ilke olmakzorundadır. Merak edilen soruların cevapları aranırken izlenenpyola yapılan açıklamalara bilimsel yöntem denir.

BİLİMSEL YÖNTEMDE İZLENECEK YOLLAR :1 ) P bl i t k k k t iti k M k1-) Problemi ortaya koymak veya konu tespiti yapmak. Merakedilen bir konu hakkında neden, niçin şeklinde yapılan soruönermeleri bilimsel problemi ortaya koyar.2-) Problem ile ilgili gözlem yapmak, verileri toplamak: Beş duyuorganı ile yapılan incelemelere gözlem denir. Gözlem yaparkensadece duyu organları kullanılıyorsa bu gözlem şekline nitel gözlemdenir. Hata yapma olasılığı yüksektir. Araç ve gereçlerkullanılarak yaptığımız gözleme ise nicel gözlem denir.

VERİ TOPLAMAK : Gözlem yapılarak elde ettiğimiz gerçeklere veri denir.Bir başka ifadeyle veri, özel bir probleme ait gerçeklerdir.ş y , p g ç3-) Hipotez kurmak : Bir problemin çözümü için ortaya konulan geçiciçözüm yoludur. İyi bir hipotez kısa ve özlü olduğu kadar eldeki verilerinçoğunu da kapsamalıdır. • Hipotez verilere aykırı olmamalı • Problemeçoğunu da kapsamalıdır. Hipotez verilere aykırı olmamalı Problemeçözüm önermiş olmalı • Yeni gerçeklere ve tahminlere yol açabilmeli • Deneyve gözlemlere açık olmalıdır.

4-) Tahmin yapmak : Tahmin; akla, mantığa, verilere dayanarak bir olguyuveya olayı yaklaşık olarak kestirme işidir. Tahmin tezimiz hipotezim doğruise olmalı olmalıdır cümleciğine uygun olmalıdır Böyleceise ...............olmalı, olmalıdır cümleciğine uygun olmalıdır. Böylecehipotezden yeni sonuçlar çıkartmak mümkün olur.

5 ) Hi i k llü d l l k Hi l il ili h i l5-) Hipotezi kontrollü deneylerle sınamak : Hipotezle ilgili tahminlerkontrollü deneylerle sınanır. Kontrollü deneyler iki deney grubu halindeyapılır. Bunlardan birisi kontrol grubu, diğeri ise deney grubudur. Kontrol

b il d b tü tl d A k d k i tgrubu ile deney grubunun tüm şartları aynıdır. Ancak, denenmek istenenfikir deney grubuna uygulanırken kontrol grubuna uygulanmaz.

6-) Doğruluğuna karar vermek : Hipotezisınadığımız deneylerin neticesinde iki durum ilek k k lkarşı karşıya kalırız.

• Hipotez doğru : Yapılan kontrollü deneylerd hi i d ğ l ğ i dilisonucunda hipotezin doğruluğu ispat edilirse

hipotez geçerlidir.• Hipotez yanlış : Kontrollü deneyler sonucunda

hipotez yanlış çıkarsa hipotez kesinlikle terkdil k d ği ti ili Y i bi hi tedilmez, ancak değiştirilir. Yeni bir hipotez

kurulur, işlemler tekrar edilir.

7-) Teori : Kökleşmiş hipotezlerdir. Doğruluğu tamispatlanmadığı gibi çürütülememiş hipotezlerdir.Bu hipotezler yeni bulgularla da sürekli olarakdesteklenir. Hipoteze oranla gerçeklere dahayakındırlar. Fakat ilerleyen zaman içindeçürütülebilirler.

8-) Kanun ve Gerçek : Her bilim adamı tarafındanaynı sonuçlarla tekrar edilebilen gözlemlerdir.y ç gTeoriler çürütülemezlerse ve geniş geçerlilikkazanmışlarsa kanun ve gerçeklere dönüşürler.ş g ç şKontrollü deneylerle doğrulanır.

İL VE BÖLGE ÇALIŞMA GRUPLARINCA KULLANILACAK DEĞERLENDİRMEKULLANILACAK DEĞERLENDİRME

ÖLÇÜTLERİProje başvuru formunun ve eklerinin doğru ve eksiksizProje başvuru formunun ve eklerinin doğru ve eksiksizdoldurulmasıProje konusunun kılavuzda belirtilen 2 alanın (Matematikj (ve Fen Bilimleri) kapsamına girmesiKonu seçimi ve soruna yaklaşım açısından özgünlük(Konunun daha önce aynı biçimde ve yöntemle,çalışılmamış olması)Konu amaç hedef faaliyetler seçilen yöntemler ve eldeKonu, amaç, hedef, faaliyetler, seçilen yöntemler ve eldeedilen sonuçlar arasındaki bütünsellikGösterilen özenGösterilen özenSonuca ulaşabilme yeteneğiToplumsal ve ekonomik bir yarar sağlamasıToplumsal ve ekonomik bir yarar sağlaması

Proje Başvuru Formunun Ve Eklerinin Doğru Ve Eksiksiz DoldurulmasıEksiksiz Doldurulması

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİKMATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI

BAŞVURU FORMU

Bu form internet ortamında, proje kılavuzundaki bilgilerdenBu form internet ortamında, proje kılavuzundaki bilgilerdenyararlanılarak proje rehber öğretmeni tarafından doldurulacaktır.Proje rehber öğretmenine, öğrencilere ve projeye ait tanıtıcı bilgilerproje rehber öğretmeni tarafından doldurulacak ve BaşvuruyuKaydet tuşu kullanılarak kaydedilecektirKaydet tuşu kullanılarak kaydedilecektir.

Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra Raporu Yazdır tuşukullanılarak başvuru formunun 3 nüsha çıktısı alınacak okul müdürükullanılarak başvuru formunun 3 nüsha çıktısı alınacak, okul müdürütarafından imzalanıp mühürlenecektir. Formun bir nüshası başvurusahiplerinde kalacak, diğer 2 nüsha başvuru süresinde başvurununyapıldığı İl Çalışma Grubuna (İÇG) teslim edilecektiryapıldığı İl Çalışma Grubuna (İÇG) teslim edilecektir.

İnternet üzerindeki form doldurulmadan başvuru yapılamayacaktır.Internet ortamında doldurulmayan formlar İÇG’ye ulaştırılsa bileInternet ortamında doldurulmayan formlar İÇG ye ulaştırılsa bilegeçersiz sayılacaktır.

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİKMATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASI

ÖBAŞVURU FORMU(ÖRNEK PROJE)

Proje Konusunun Kılavuzda Belirtilen 2 Al (M t tik V F Bili l i)Alanın (Matematik Ve Fen Bilimleri)

Kapsamına Girmesi

Konu Seçimi Ve Soruna Yaklaşım Açısından Özgünlük (Konunun Daha Önce AynıÖzgünlük (Konunun Daha Önce Aynı

Biçimde Ve Yöntemle, Çalışılmamış Olması)

Konu, Amaç, Hedef, Faaliyetler, Seçilen Yöntemler Ve Elde Edilen Sonuçlar Arasındaki

Bütünsellik

Gö il ÖGösterilen Özen

Sonuca Ulaşabilme Yeteneği

Toplumsal ve Ekonomik Bir Yarar Sağlaması

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNE YÖNELİKMATEMATİK VE FEN BİLİMLERİ PROJE ÇALIŞMASIÇ Ş

SONUÇ RAPORU FORMU

Açıklama: Bu form internet ortamında, proje kılavuzundaki bilgilerdenyararlanılarak proje rehber öğretmeni tarafından doldurulacaktır.Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra “Sonuç Raporunu Kaydet”Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra Sonuç Raporunu Kaydettuşu kullanılarak kaydedilecektir.

Doldurma işlemi tamamlandıktan sonra Raporu Yazdır tuşukullanılarak Sonuç Raporu formunun 3 nüsha çıktısı alınacak okulkullanılarak Sonuç Raporu formunun 3 nüsha çıktısı alınacak, okulmüdürü tarafından imzalanıp mühürlenecektir. Formun bir nüshasıbaşvuru sahiplerinde kalacak, diğer 2 nüsha proje teslim süresiiçerisindebaşvurunun yapıldığı İl Çalışma Grubuna (İÇG) teslimdil ktiedilecektir

Proje sonuç raporu formu, okul müdürlüklerince onaylanıpmühürlendikten ve İÇG’ na teslim edildikten sonra form üzerindeherhangi bir değişiklik yapılamayacağından tüm bölümlerin eksiksizherhangi bir değişiklik yapılamayacağından tüm bölümlerin eksiksizve hatasız doldurulması gerekmektedir. İnternet üzerinden formdoldurulmadan il çalışma grubuna teslim edilen sonuç raporlarıgeçersiz sayılacaktır.g ç y

TÜBİTAK Bilim Kurulları TarafındanTÜBİTAK Bilim Kurulları Tarafından Kullanılacak Değerlendirme Ölçütleri

Yaratıcılık yeteneğiBilimsel düşünce ve yöntemş yTutarlık ve katkıBeceri ve sonuçlandırmaBeceri ve sonuçlandırmaÖzümseme, sunuş ve açıklıkU l bili likUygulanabilirlikKaynak taraması

İTakım çalışması (İki öğrenci tarafından hazırlanan projeler için).

ÖRNEK PROJELER

Projenin Adı:Farelerde Müzik Türleri ve Ses Seviyelerinin Depresyona EtkisininAraştırılmasıProjenizin AmacıF l d l ü t ti l t l d ü i d ği ik ü ikFarelerde zorlu yüzme testi sonucu oluşturulan depresyon üzerine değişik müziktürlerinin etkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayrıca değişik müzik türleri yüksek vealçak ses seviyelerinde dinletilerek depresyonda oluşacak değişiklikler de araştırılmıştır.Giriş:Müzik ruhun gıdasıdır ve ilkel toplumlardan günümüze müzikle tedavi uygulamalarıgerçekleştirilmiştir (Ak, 1997). Müziğin sara hastalığı (Turner, 2004), depresyon(Siedliecki ve ark., 2006) vb. hastalıklarda ve normal kişiler üzerinde de dinlendirici verahatlatıcı etkisi olduğu gösterilmiştir (Ak, 1997). Müziğin tedavide uygulanmasındagenellikle saz eserleri (Kazancıgil, 1994) ve Mozart’ın eserleri (Dobson, 2006)kullanılmıştır. Üç müzik türünü karşılaştıran diğer çalışmada (Cevasco ve ark., 2005)müzik türleri arasında fark olmadığı, üç türünde depresyona iyi geldiği bulunmuştur.Ancak depresyon tedavisinde değişik müzik türleri ile birlikte, müziğin ses seviyelerinind tki i i t ld ğ bi l tl l t B d l P lt lde etkisinin araştırıldığı bir çalışmaya rastlanılmamıştır. Bu nedenle, Porsolt zorunluyüzme testi (Porsolt ve ark. 1978) ile depresyon oluşturulan farelere rock müzik ve sazeserleri, düşük ve yüksek ses seviyelerinde dinletilerek depresyon düzeylerindekideğişikliklerin ölçülmesi amaçlanmıştır. Porsolt zorunlu yüzme testinde bir sıçan ya dafare su doldurulmuş bir silindir tanka konulduğunda hareketsiz kalıncaya kadar geçenfare, su doldurulmuş bir silindir tanka konulduğunda, hareketsiz kalıncaya kadar geçensüre ve belli bir süre içinde ne kadar hareketsiz kaldığı ölçülmektedir. Bu test genellikle,akut ya da kısa süreli depresyon önleyici tedavilerin etkilerinin araştırılmasında kullanılırve hareketsiz kalmaya kadar geçen süre uzayıp, toplam hareketsiz geçen süre azalır.Ç l ü ik tü l i il bi likt di l il ü iği i l i i d dÇalışmamız, müzik türleri ile birlikte dinlenilen müziğin ses seviyelerinin de depresyonüzerine etki edeceği hipotezinden yola çıkılarak araştırılmıştır

Yöntem:Çalışmamız, Erciyes Üniversitesi Hakan Çetinsaya Deneysel AraştırmaMerkezi’nde (DEKAM) gerçekleştirilmiştir. 30 adet fare kullanıldı. Farelerinağırlıkları 25- 30 gram arasında değişmekteydi. Fareler her grupta 6 fareolmak üzere 5 gruba ayrıldı. Gruplarımız;g y p ;Müzik dinletilmeyen grup (Sessiz grup), Düşük Ses Seviyeli Rock Müziğidinletilen grup (DSRM), Yüksek Ses Seviyeli Rock Müziği dinletilen grup(YSRM) Düşük Ses Seviyeli Saz Eseri dinletilen grup (DSSM) Yüksek Ses(YSRM), Düşük Ses Seviyeli Saz Eseri dinletilen grup (DSSM), Yüksek SesSeviyeli Saz Eseri dinletilen grup (YSSM)’dan oluşturulmuştur.Dinletilen müziklerdeki ses seviyeleri CEM model DT-805 ses seviye ölçeriile ölçülmüştür (Şekil 1). Müzik dinletilmeyen durumda odadaki beyazgürültü seviyesi 35-40 dB, Düşük ses seviyeli rock müzik ve saz eseri 55-60dB, Yüksek ses seviyeli rock müzik ve saz eseri 85-90 dB olarak ölçüldü., y çCEM model DT-805 ses seviye ölçeri 30 dB- 130 dB aralığındaki sesseviyelerini, 31.5Hz – 8KHz frekans aralığında, 0.1 dB çözünürlükte ve ±1.5dB doğrulukla ölçmektedir.1.5dB doğrulukla ölçmektedir.

Şekil 1. Ses seviye ölçeri

Şekil 2. Deney Düzeneği

Müzik dinletilen 4 grubun her birinde, Porsolt zorunlu yüzme testinebaşlanılmadan 10 dakika önce verilmesi gereken müzik türü düşük veyabaşlanılmadan 10 dakika önce verilmesi gereken müzik türü düşük veyayüksek ses seviyesinde dinletildi. Müzik dinletilme sırasında, ilgili grupodaya alındı, diğer gruplar odadan uzak yerde muhafaza edildi. 10dakikanın son nda fareler mü ik eşliğinde tek tek ü me testine alındıdakikanın sonunda fareler müzik eşliğinde tek tek yüzme testine alındı.Porsolt zorlu yüzme egzersiz metodu: Fare 10 litrelik cam bir kapta (25cm çapında; 32 cm yükseklikte) bulunan 15 cm derinliğindeki suya(suyun sıcaklığı yaklaşık 25 Cº olarak ayarlandı) bırakıldı ve 6 dakikayüzmelerine izin verildi (Şekil 2). Fareler önce çıkmak için çabaladı,sonra ümitlerini kesince kafalarını suyun üzerinde tutup hareketsizkalmaya çalıştı. 6 dakikalık sürenin son 4 dakikasında hareketsiz kalmasüreleri ölçüldü. Fareler yüzme sırasında zaman zaman hareketsiz kaldı,zaman zaman yüzdü. Bu hareketsiz kalma dönemlerinde kronometreçalıştırılarak hareketsiz kalınan süre ölçüldü. Deney sonunda toplamhareketsiz kaldıkları süre ve kaç kez hareketsiz kaldıkları kaydedildi.Fare 6 dakika sonunda sudan çıkarılarak kurulandı ve kafesine konuldu.Elde edilen hareketsiz kalma süreleri ve sayıları Çizelge 1’deverilmektedir.

Katılımlarınızdan Dolayı T kkü Ed iTeşekkür Ederim…