makedonski teatarski festival vojdan … · makedonski teatarski festival "vojdan...

MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL" VOJ DAN ^ERN ODRIN SKI " - PRILEP

BILT EN Br. 1

4 6 .4 6 .

10 - 1 6 JUNI 20 1 1

VOJDAN ^ERNODRINSKI

(1875-1951 )

46 . MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL "VOJDAN ÊRNODRINSKI" - PRILEP46 . 46 .

2

Tuka, vo lulkata na makedonskiot teatar, kade najubavo mirisa od "grimiornata", kade svetloto na

reflektorot go sledi sekoj izraz na liceto, a {ticite gi vpivaat akterskite repliki, iskaàni od dnoto

na du{ata, tuka vo gradot doma}in, grmna aplauzot. Ne moè da se {tima, ne moè da se glumi i reìra i

dogovara, gleda~kata euforija, rakopleskaweto koe trae dolgo, duri i desetina minuti. Alauz za

velikanite, za doajenite na akterskoto i reìsersko bitisuvawe, aplauz za u{te edno novo teatarsko

sebepotvrduvawe. Dostignuvawata, uspehot niz godinite, ~asovite posveteni na teatarskoto slu~uvawe

se nagraduvaat.

Ja najavi sternata aplauzi, strasta za teatarskata umetnost. A ovoj, po red 46 MTF "Vojdan

êrnodrinski" e zrak, vinoìto po bura. Velat po oblacite, doa|a sonceto. A toga{ koga ekonomskite

stegi gi zgrap~ija site sferi na op{testvenoto ìveewe, koga, kako {to re~e i umetni~kiot direktor

Petar Temelkovski, zlobnicite posakauvaa propa|awe i stagnirawe, makedonskiot teatar odi napred za

sebepotvrduvawe, za kontinuitet na makedonskiot duh, bitie i prostumewe. Izbija zracite niz oblacite,

se otvori scenata, kinisa u{te edno festivalsko izdanie za da sozdade vinoìto, spektar od pretstavi,

kvalitet i dostignuvawa na teatrite vo izminatiot ednogodi{en period. A glumcite, moàt, znaat i

umeat da odoleat na predizvicite, na pritisocite, da ja raspostelat svojata du{a i odvnatre da go

otkornat i da go rasturat najdobrtoto, emociite, za da namovnat gleda~ite, da zatreperi srceto.

Se otvori scenata, se krena zavesata za nov teatarski voznes, za novo teatarsko voodu{evuvawe.

Zaigraa akterite, blesnaa scenografiite, se rasplete reìserskata mreà, se dolovi emocijata.

Makedonskiot teatar odi napred, prostumi. Toa go bara i tradicijata, kontinuitetot koj go

vtemelil i patronot êrnodrinski za kogo ovaa godina e priset kon {estdecenisko ìveewe bez nego.Bleska tetarskiot zrak vo siviloto na sekojdnevieto za da se zasili sebepotvrduvaweto i

opstojuvaweto na kulturata, na duhot, na site nas.

Kon 46 MTF Vojdan êrnodrinski

VINO@ITO NIZ OBLACITE

60 godini od upokojuvaweto na Vojdan êrnodrinski

46 . 46 . MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL "VOJDAN ÊRNODRINSKI" - PRILEP46 .

3

O TV ORAWE , OTVORAWE , OTVORAWE . . .

Po~na 46. Makedonski teatarski festival "Vojdan êrnodrinski". Po~naa dase isprepletuvaat vo vinoìto od energija teatarskiot duh, teatarskiot ~in,kreativnosta, umetnosta, muzite... Porakite da ne pregrne teatarot ovie sedum denapo~naa da stignuvaat od site u~esnici: od akterite, od reìserite, od onie zadscenata, od organizatorite na scenata.

Umetni~kiot direktor na Festivalot Petar Temelkovski pora~a: Svetlatato~ka koja be{e i ostanuva patronot Vojdan êrnodrinski ~ija 60 godi{nina odupokojuvaweto godinava odbeleùvame, treba da ja nadgraduvame kako doblest, kakoafinitet.

Festivalot go pozdravi gradona~alnikot Marjan Risteski, koj re~e deka mupretstavuva osobena ~est i zadovolstvo da bide del od teatarskata magija.

- Festivalot ednostavno pretstavuva sredba na starite prijateli i noviteyvezdi na teatarskata scena, premierite i predizvedbite, istraùva~koto ponirawevo minatoto i vozvi{enost na otkritieto deka porakite se aktuelni, vekovi ponivnoto sozdavawe, vekovi po motivite koi se maestralno izvedeni, koi suptilno gosozdavaat dramskoto dejstvo. Koga se navr{uvaat 60 godini od upokojuvaweto na

patronot Vojdan êrnodrinski, zasluùva u{te eden pogled kon minatoto, no i nov pogled vrz sega{nosta i idninata na ovaaManifestacija, zatoa {to istorijata svedo~i deka Republika Makedonija i gradot Prilepotsekoga{ ja imale privilegijata da bidat rasadnik na umetni~kata elita.

Denes Festivalot e nastan {to nesomneno dava pe~at na celokupnoto kulturnoìveewe vo dràvava. Ovoj festival preku svojata programa nudi presek na aktuelniotteatarski mig niz koj minuva makedonskiot teatar. Festivalot ja otslikuva na najdobarmoèn na~in ednogodi{nata produkcija i stremeìte na na{ite teatarski tvorci vodomenot na teatarskiot izraz koj e samo u{te edna potvrda za su{tinskata potreba od teatarvo na{ata zemja, potreba za identifikacija na kulturata i tradicijata koi se dolgi kolku isamata makedonska nacija.

Poddrùva}i go ovoj festival sozdadovme eden prepoznatliv brend za na{iot gradkade kulturata i umetnosta se dostapni za sekoj gra|anin.

Za kraj i slednava poraka: Teatarot na 21 vek od nas bara da staneme seriozni gleda~i,koi }e znaat so {to se soo~uvaat. Zatoa barem toa mu go dolìme na teatarot. Da gopo~ituvame - re~e Risteski na otvoraweto na Festivalot.



4

F e s t i v a l o t e o t v o r e n . . .F e s t i v a l o t e o t v o r e n . . .


Ministerkata za kultura Elizabeta Kan~eska Milevska, proglasuvaj}i go za otvorenFestivalot posaka teatarot da bide avantura i magija.- ûvstvuvam neizmerna ~est i zadovolstvo, {to ve~erva moàm da se navratam naumetni~kata istorija i na kulturnata tradicija na najrenomiraniot teatarski festival vona{ata zemja i {to moàm da gi pozdravam site avtori, site vrvni reproduktivni umetniciod Makedonija, site onie {to vgradija del od sebesi vo ovoj festival, pred se na vernataprilepska publika koja mu daruva qubov i dolgotrajnost - re~e me|u drugoto ElizabetaKan~eska - Milevska.So godina{novo izdanie se odbeleùva zna~aen jubilej.- Ja odbeleùvame 60 godi{ninata od upokojuvaweto na golemiot poklonik na makedonskatasamostojnost, na makedonskiot jazik i bit, tvorecot, koj prv po Konstantin Miladinovdokraj go vpregna na{iot naroden govor vo izvr{uvaweto na golemata istoriska zada~a.Vojdan êrnodrinski e eden od najkompletnite makedonski dramaturzi na 20 vek, ~ietvore{tvo impresionira i po svojot obem i po svojata neraskinliva povrzanost sorevolucionernata borba na makedonskiot narod. Ne slu~ajno ovoj festival, koj go nosinegovoto ime, se slu~uva tokmu vo Prilep, gradot koj e panteon na makedonskata borba i vokoj qubomorno se ~uva na{ata istorija, kultura i tradicija.Za Festivalot obedinuvaj}i gi vizuelnite impresii i porakite nascenskiot govor, ovozmoì na negoviot kulturen proskenium da prodefiliraatnajeminentnite imiwa na dene{nata sovremena makedonska scena, da se prezentiraatnajdobrite dramski ostvaruvawa od celokupnata makedonska teatarska produkcija,kvalitetni i estetski izdràni pretstavi, niz koi osobeno se afirmira makedonskoto

dramsko tvore{tvo. Odekot na kreaciite na plejadata akteri gi nadopolni vrednostite od minatoto vklopeni vo umetni~katakreacija na sega{nosta i ponudi na publikata intenziven kontinuitet na tvore~ka energija koja najgolemite medijatori,umetnicite ja razmenija na ovoj prostor. Vo tekot na ovie 46 godini Festivalot be{e vistinski poligon na teatarskata umetnostkoj proizvede mnogu generacii so izgradeni kriteriumi za umetnost. Slavnoto ime koe go nosi Festivalot ne obvrzuva i vo idninada gi vloìme site svoi napori, toj da ostane zabeleàn na evropskata kulturna mapa, da prodolì da bide mesto kade ~esno iobjektivno }e se vrednuva vloènata energija i kreativen napor vo sozdavaweto na moèbi najblagorodniot ~in na tvore~kiot duh- teatarskata pretstava. Trajnite vrednosti i nivnoto neguvawe se od osoben interes za Ministerstvoto za kultura. Tokmu zatoaimame osobena ~est da go pozdravime i da go pomogneme ovoj Festival koj ni go dobliì teatarot, taa estetska igra, toj vlez vonepoznatoto. Uverena sum deka i godina{nata programa }e ni ovozmoì mnogu tvore~ki katarzi - re~e ministerkata ElizabetaKan~eska- Milevska, otvoraj}i go 46. MTF "Vojdan êrnodrinski".

Kan~eska-Milevska

&


5

F e s t i v a l o t e o t v o r e n . . .


NAGRADA ZA @IVOTNO DELO KOLE ANGELOVSKI - RE@ISER, AKTER, DRAMSKI AVTOR

- Rekovte, pri primaweto na nagradata na sve~enoto otvorawe na Festivalot, deka ste "mlad" za nagrada za ìvonto delo. No, toa nezna~i deka nagradata sekoga{ treba da se dodeli pri krajot na ìvotniot vek?

- Ovaa nagrada obvrzuva?

- Kole e akter, reìser, dramski avtor?

- Koga se razbudi i reìserskoto vo Vas?

- Koga se ~uvstvuvate najubavo - vo uloga na akter na film ili teatar, ili reìser na pretstavaili film? [to Ve vozbuduva najmnogu?

- Kako akter se ~uvsvtvuvate ograni~en?

- Pravev vic bidej}i i Xumerko i Traj~e se fakti~ki pomladi od mene, iako i dvajcata imaat, pogolem penzionerski sta` od mene. Imaedna vistina, vsu{nost sekoga{ nagradite za ìvotno delo se dodeluvaat na kraj na karierata. Gledame i kako e vo svetot, neli se dodeluvaatpo~esni Oskari - Zlatna Palma na Bel Mondo. Navistina sum mnogu sre}en {to nagradata ja spodeluvame so Traj~e, Xumerko. Normalno e, toase lu|e koi go odbeleàle kulturnoto i teatarskoto ìveewe vo ovaa dràva, sekoj na svoj na~in - i dvajcata se legendi, a jas sebesi i da ne sefalam.

- Nema vrska... Voobi~aeno se veli: Odsesga pa natamu }e pravam ova, ona... . Nema vrska. Odsega pa natamu, }e ìveam vo Mavrovo, voLeunovo i koga }e ima potreba }e srabotam. Sigurno deka ne prestanuvam zatoa {to se u{te se ~uvstvuvam i sposoben i zdrav za da rabotamdokolku sum im interesen kako reìser i avtor, na teatarskite i televiziskite ku}i.

- Zapo~nav kako akter vo film. Ovaa godina slavam pedeset godini umetni~ko tvore{tvo odprviot film "Sa{a" snimen 1961 godina. Be{e neverojaten hit niz Jugoslavija, osum milioni gleda~i govidoa filmot. Na festivalot vo Pula, dobiv nagrada za najdobar debitant za ulogata na Tref, edna odtrite glavni ulogi. Se redea 20-tina filmovi koi gi snimiv dodeka bev student na Akademijata voBelgrad. Imav interesna kariera, bogata so nagradi. Koga gi zavr{iv studiite, se vrativ i se vrabotivvo Dramskiot teatar vo Skopje kade po~nav kako akter, no brzo po~nav i da reìram.

- I so reìjata prvo po~nav so filmot. Toa be{e filmot "Tatko", spored raskaz na @ivko îngo.Go snimav so mnogi maka, no od druga strana, filmot ima{e neverojaten uspeh na filmskiot festival voPula. Osvoi i dve Zlatni Areni, ja osvoiv nagrada za reìja, i filmot postigna golem uspeh, no potoa seizgubi i duri pred 4-5 godini se najde vo Kiotekata na Makedonija. Po toa, po~nav da rabotam vo teatar itoa so detski pretstavi. Prvata pretstava mi be{e "Musta}ite na Generalot Rokokajko" i otoga{ po~navda reìram pretstavi vo Makedonija vo Jugoslavija. Dosega sum izreìral okolu 130 pretstavi.

- Se e razli~no, ni{to ne moè da se sporedi edno so drugo. Snimaweto na film kako akter eogromno zadovolstvo, se sre}ava{ so lu|e koi {to gi saka{, gi ceni{, so yvezdi. Vo karierata imavmo`nost da se sretnam so najgolemite svetski yvezdi - Orson Vels, Jul Briner, Hajder Kriger, FrankoNero, Silva Ko{~ina, pa se do ju glumcite - Bata @ivojinovi}, Boris Dvornik itn... plejada yvezdi.Snimawata traaat dva do tri meseci, osven Neretva i Sutjeska koi se snimaa dve godini, i toga{ nema{vreme nitu da se iskara{ so lu|eto i s# e ubavo.

- Akterot zavisi od reìserot koj e nasproti negovata zamisla, koncepcija. Reìjata vo teatar emnogu ubava rabota. Prvo raboti{ tekst koj saka{ da go raboti{, pravi{ koncepcija i izbira{ glumci


6


so koi saka{ da ja pravi{ taa koncepcija i bidej}i sum pozitiven tip, nikoga{ ne sum imal kakvgi i problemi -sekoga{ bilo: u- hu hu, ha- ha- ha.... So sme{ki i takvi pretstavi sum pravel. Duri i na "seriozni" koga sumrabotel, sum imal pozitiven pristap. Reìjata na film, e uàsna maka. I dvata filma: "Tatko" i "Vikened namrtovci" koi gi reìrav gi snimav so neverojatni problemi od site mo`ni prirodi: opstrukcii, nemawe pari,la`govci. Da se reìra film e mnogu interesno, potrebni se golemo znaewe, talent i neverojatna upornost zada se istrae. Bidej}i vo filmot se vrtat golemi pari, jas imav sre}a i gi snimav bez pari i koj bilo da se pojavivo filmskiot svet, im pre~i na tie prethodno i ne dozvoluvaat, pravat s# za da go uni{tat. Mene mi se navrtijanekolku mo}ni lu|e, no izdràv.

- Rabotev i vo Televizijata. Napraviv nekolku televiziski serii "Solunski patrdii", "Vikend namrtovci", "Makedonija moè", "Teatar~e levo }o{e"... Mnogu serii, nad 500 ~asa igrana programa zaTelevizijata. Ne{to {to malkumina znaat, a na koe sum osobeno gord, e toa {to imam prevedno preku 50teatarski tekstovi za prv pat prevedeni i izvedeni na scenite vo Makedonija na makedonski jazik i toa glavnood francuski jazik, angliski, bugarski, srpski itn.

- Mnogu ~esto koga reìram i koga akterite nema da mi go napravat "}efot", toga{ i jas po~nuvam daglumam... Sakam odvreme navreme, da poglumam. Inaku, reìjata e ubava rabota koja ispolnuva, a ne e primapliva od finansiski aspekt. Jas sumedinstveniot finansiki isplatliv reìser vo Makedonija. Sum izreìral 130 pretstavi koi gi videle 2 milioni lu|e i koi dokolku platilepo edno evro, toga{2 milioni evra e ~ist prihod koj do{ol vo kasata na teatrite, a mojata plata i honorarite za ovie 30, 40, 50 godini, sugurno nese 2 milioni evra. [to zna~i so dràvata sme dobitnici.

- Komedijata otsekoga{ bila na marginite na teatarskoto ìveewe. Prilepskata ,,Solunski patrdii,, ima{e {ansa da ja dobienagradata na ,,Vojdan êrndorinski,, i edna kriti~arka se zakani. Na Vojdan êrnodrinski za 46 godini, komedija nema dobieno nagrada. Lu|etokoi se zanimaat so teatar, festival, sekoga{ prednost davaat na toj, "intelektualen tip" pretstavi {to e mnogu diskutabilno, zatoa {tokomedijata e vtorostepena, paqa~o, ne{to {to zabavuva, a vistinska umetnost e ne{to koga se strada, pati. Da se nasmee publikata e mnogute{ko, otkolku da ja naterate da pla~e. Moèbi sum subjektiven, prepotenten, no eve poleka si zaminuvam i nema lu|e koi se zanimavaat sokomedija. Nema naslednici zatoa {to mladite reìseri se svesni deka so komedija ne moàt da napravat kariera, a so nekoja interesna,serizona pretstava moàt da napravat idnina za sebe.

?- Biolo{ki e, 70-godi{en sum i gi nemam istata snaga i elan kako pred 30 godini. Sega imam pogolemo iskustvo i gi znam rabotite.

- Sigurno deka "Solunski patrdii" e top na topot . I vo Skopje i kade 27 godini be{e na repertoarot na Dramskiiot tetatr so edna istageneracija koja igra od po~etok do kraj. Vo Prilep dosega nitu edna pretstava se nema tolku odigrano i so tolku radost koja se nudi, pozitivnaenergija. Sega e moderno da se kaè makedonski duh- odnosno toa e duh na treva, na sonce, s# ona {to zna~i ìvot e vo taa pretstava i zra~e{e odscenata.Aglumci, toa bi bile Xumerko i Pepi i desettina glumci vo Dramski so koi cel ìvot imam raboteno. Ima edna vistina - sekoga{ kogasum rabotel vo teatrite, nikoga{ ne sum nosel gosti, sum rabotel so akterite koi bile i so niv sum pravel koncepcija. Sekoga{ rabotev sporedsostojbite i uslovite vo teatarot.

- Zna~i sto otsto ste akter, reìser i dramski avtor?

- Red akter, red reìser itn... Kako e poubavo, koga reìserskata palka e vo va{i race?

- Rekovte deka i koga pravite seriozen tekst, sakate da nasmeete. Dali vo ova dene{no vreme e te{ko da se nasmee makedonskiot ~ovek?

- Suptilno kako da najavuvate zaminuvawe. Zo{to mu treba na Kole odmor

- Zad vas se 130 pretstvi. Koga bi trebalo da kaète koja e favrit ili najdraga pretstava i akteri, koi bi bile?

NAGRADA ZA @IVOTNO DELO KOLE ANGELOVSKI - RE@ISER, AKTER, DRAMSKI AVTOR G l e d a v m e . . .

P r e t s t a v a t a . . .


7


G l e d a v m e . . .G l e d a v m e . . .Dramskiot teatar - Skopje"HAMLET"

Dejan Projkoski,

od Viljam [ekspirReìser: Dejan ProjkovskiIgraa: Dejan lili}, Branko \or~ev, Dragan Spasov, Filip Trajkovi}, KaterinaKocevska, IgorAngelov, NikolaAceski...

Odigruvaweto na pretstavata Hamlet kako poznatoto klasi~no delo zasudirot na individuata i op{testvoto e golem predizvik kako za akterskataekipa, taka i za reìserot. Ova se potvrdi i sino}a, koga so ovaa pretstavabe{e otvoreno 46-toto izdanie na MTF "Vojdan êrnodrinski", pri {toqubitelite na teatarskata umetnost imaa mo`nost da vidat sloèna dramskastruktura, so koja se meri kapacitetot na scenskite institucii vo svetot. Osnovata na {ekspiroviot Hamlet leì vo pra{aweto"da se bide ili da ne se bide" i zatoa spored mnogu teoreti~ari, Hamlet e edno od delata koi se vo postojan dijalog so Boga, koe,zaradi toa, treba da se stavi me|u svetskite dokazi za postoeweto na ovaa civilizacija.

Likot na Hamlet sovr{eno go dolovi nepovtorliviot Dejan Lili}.Ai celata akterska ekipa, i ovde vo Prilep, sovr{eno jaispolni svojata misija. Na publikata i pretstavija edno vrvno delo, koe prvpat, na scenata na Dramskiot teatar bilo postavenopred 30 godini, vo dale~nata 1981 godina.

Hamlet, i spored komentarite na publikata, moè da se vbroi vo delata {to ne se opi{uva samo eden lik so slabosti idoblesti, tuku, toa e i opis na celto ~ove{tvo, voop{to.

reìser:Prilepskata publika raspolaga so prefinet teatarski vkus. I toa e dopolnitelen pottik za igra. Posebna e vozbudata da se

igra na MTF. Drago ni e {to pretstavata, po me|unarodnata turneja, stigna vo Prilep i se prima na ist na~in kako vo stranstvo.Publikata se identifikuva so na{iot Hamlet, so na{iot, va`niot slogan denes - "Da se bide ili da se bide", kako edinstvena opcijana herojot. Za{to e bezalternativna opcija na obi~niot ~ovek vo 21 vek. Kako {to na{iot Hamlet, Dejan Lili}, kaà dekasozdavame eden Hamlet {to se site dva milioni lu|e vo na{ata dràva. Hamlet vo originala verzija trae {est ~asa. Pretstavite nese delat na dolgi i kusi, tuku na dobri i lo{i. Na{iot Hamlet, se nadevam, }e se najde vo dobrite, a sudot na publiktata eposledniot. Predizvik be{e da se postavat ve~nite dilemi, deneska vo 21 vek vo Makedonija, kade e ~ovekot kade e poedinecot,negovata borba so op{testvoto, taa ve~na tema. Duri i vesnikot Gardijan vo London pi{uva{e kako eden od Hamletite {to toplose prepora~uva da se gleda, oti vnatre ima akterska ekipa {to publikata ja pravi posebno sre}na.

P r e t s t a v a t a . . .P r e t s t a v a t a . . .


8


akter:Son na sekoj akter e da igra dobri ulogi, bez razlika kako }e se vikaat. Nikoga{ ne sum sonuval da go igram Hamlet. Eden moj

kolega, Igor Trp~e toj go igra{e mnogu ubavo Hamlet u{te na akademija. Prilepskata publika reagira super. Ja sakam. Taa ne eobi~na. Me pra{aa dali }e znae koga e kraj koga e pauza, a na 46 festival ovaa publika e rafinirana, mnogu znae za teatarot, pove}Eotkolku vo drugite gradovi, vklu~uvaj}i go i Skopje. A i salata e mnogu dobra dovolno e {iroka i akusti~na i pogodna za igra nasekoj akter. Najgolema nagrada za mene e koga vidov sre}ni lu|e, koi aplaudiraat, koga te gu{kaat po pretstavata, koga razmenuvamei taga i bolka i radost. Najgolemata nagrada e piblikata koja ostana nekolku ~asa na toplo vreme.

akter:Hamlet e uigrana pretstava {to ne be{e ne{to neobi~no od akterski agol. Publikata reagira{e odli~no, osven nekolku

yvonewa na telefoni i razgovarawa. Razgovaraweto e nedozvoleno, toa e totalna teatarski nekultura, barem ako moè da se slu~iyvonewe. Nekoj verojatno zaskital v teatar. Odigravme odli~no, oti pretstavata moè da varira plus-minus eden otsto. Toa go~uvstvuvame samo, nie, akterite. Toa go pokaàvme vo Prilep, vo Skopje vo London, vo Belgrad

akter:Pretstavata ima{e evropska fantasti~na turneja kade i anagliskite vesnici ocenuvaa so visoki oceni. Redno be{e Hamlet

da se pojavi i na MTF. Podolgotot traewe ne pre~e{e, na primer vo Anglija. Isto taka, ne pre~e{e vo Sofija. Ako se znae deka,spored integralniot tekst, bi trebalo pretstavata da se igra okolu ~etiri ~asa, toga{ ne e vistinsko doìvuvawe skusenataverazija so pauza. Koga nekoj re{il da gleda klasika mora da se soo~i toj fakt.

- [ekspirovite dela, sami za sebe pretstavuvaat svoevidno doìvuvawe, a koga pak, niv na scena gipostavuvaat profesionalni teatri, toga{, doìvuvaweto e ednakvo na katarza. Ve~era{niot teataraski prikaz na Hamlet odakterite na Dramskiot teatar od Skopje nikogo od publikata ne ostavi ramnodu{en. Zadovolen sum, iako malku nedostigaastihuvanite repliki.

-Ako sudime po ova {to ve~erva go vidovme, se ~ini deka godinava }e imame odli~ni pretstavi. Pretatavata"Hamlet" e fenomenalna i me zaintrigira da gi gledam i drugite. Odli~na akterska igra na celiot ansambl, a osobeno bevvoodu{even od roqata na Dejan Lili}.

- Mislam deka Dramski so sekoja pretstava samo se sebedokaùva, deka, ednostavno, znae da napravi polnteatraski pogodok. Mi se dopadna pretstavta... Moè malku podolgo trae, ama, va`no ne e zdodevna......!!!!

- Iako [ekspir i Hamlet se klasika, ona {to ve~erva go vidov, barem za moite poimawa na teatarot, emalku podaleku od o~ekuvawata. Pretstavata vo celost e dobra..., no, jas pretpo~itam klasi~ni dela prikaàni na klasi~en na~in,bez primesi na modernoto...

Dejan Lili},

Dragan Spasov - Dac,

Branko \or~ev,

Marjan Vasileski

Petar Petej~uk

Stefanija Petkoska

Marija Stefanoska

P u b l i k a t a . . .P u b l i k a t a . . .


9


P u b l i k a t a . . .

Убаво е во годината кога се навршуваат 6 децении од смртта на основоположникот на современиот македонски театар и драмаЧернодрински, да се потсетиме и да размислиме дали и колку е тој присутен денеска на нашите театарски сцени. Прашањето е ипоопшто, дали и колку нашата драмска класика, што во принцип значи, нашата битова драма е присутна, каква е нејзината улога,смислаи значење?

По долг период на апстиненција, би рекол, во последните две-три децении како да се враќа интересот на театарските творци (драмски автори, режисери...) токму за нашата класична битова драма, а во овој ред , се разбира и кон Чернодрински. Практикатапокажува дека има разни модели на однос кон битовото драмско писмо. Ониешто го презираат не го третираат, а оние кои го ценат ипочитуваат се обидуваат да го препрочитаат. Секој ваков обид пред се, значи препрочитување кое ќе биде во контекстот насовремените собитија т.е. да се побара дали класичните дела можат да го издржат тестот на времето! Некои автори во приодот серадикални, други помалку радикални, а трети ултра радикални, па така класичните дела се основата на новите драми, или се значајноредуцирани, штрихувани или виодизменети, а во третиот случај тие се само појдовна идеја врз која потоа израснува градбата на новдрамски текст, дискурс, сценски чин. И овде важи правилот дека уметноста е можна на милион начини, но кога ќе се избере некој однив, потоа мора да се остане доследен и консеквентен за да стане збор за сериозно остварување. Примери за наведените тези вонашата театарска практика има многу. Мнозинството од нив потврдуваат дека навраќањето на драмското наследство не залуден ијалов труд туку продуктивна творечка работа која понекогаш донесува фасцинантни резултати, отвора хоризонти, нуди перспективии можни правци на развој на нашата современа драма и театар. Само, се разбира, треба јунаци кои ќе го прифатат и доследно ќе госпроведат предизвикот.

Во врска со навраќањето на нашата драмска класика има, за жал, и грди примери кога кон неа се приоѓа со иронија, пародија,цинизам, автодеструкција и потсмев кои повеќе зборуваат за промашеноста на извесни некадарни и залутани патници во сферата натеатарската уметност отколку за нивните злоупотребени примери. Како и да е, факт е дека успешно спроведените проекти по теми имотиви на нашата битова (класична) драма јасно докажуваат дека е таа има есенција, суштина, универзалност и безвременост. Воуметноста, како и во животот, формите се менуваат, но јадрото останува...Или како што веќе некој го формулирал проблемот, декаодамна прашањето не е што ќе се постави, туку како ќе се постави. Тоа важи подеднакво за антиката, ренесансот, класицизмот,романтизмот и разните други ,изми,...па се до постмодернизмот, па во тој ред и за нашата битова класична драма и театар. Убавпример за изложеното имаме и на годинашново издание на фестивалот, тоа е постановката на АНТИЦА на Прилепскиот драмскиансамбл и на режисерот Бранко Брезовац. Кога странците се занимаваат со нашиот бит проблематиката станува интересна ипровокативна. Тоа апсолтуно се прифаќа како релевантенприододдистанца, без емоции, ноибез предрасуди...

60 godini od upokojuvaweto na Vojdan êrnodrinskiTODOR KUZMANOV, teatarski kriti~ar

ÊRNODRIN SKI DENESili reìsersko navra}awe kon bitova ta d ra m a


10


Izlo`ba na fotografii, plakati i programi od dvaeset pretstavi namakedonskite teatri raboteni spored tekstovi na Vojdan êrnodrinski,kako i plakatot i fotografiite od filmot "Makedonska krvava svadba",imenuvana "êrnodrinski 060" be{e otvorena pred startot naFestivalot. Spored avtorot na izlo`bata d-r Ana Stojanoska,simboli~niot broj~anik e postaven so cel da odbrojuvaat migovi,se}avawa, dopiri i vlijanija, ili poednostavno kaàno, godinite {tomakedonskiot teatar mu gi posvetuva na svojot pratatko - Vojdanêrnodrinski.

- [eeset godini od smrtta na êrnodrinski, za site nas {to sezanimavame so teatar zna~i mo`nost da napravime retrospektiva na toa {to se sme napravile so nasledstvoto {to ni go ostavil.Bidej}i makedonskiot teatar gi miluva jubileite, vo ovaa prilika sakav da vi pokaàm del od teatarskite arhivi na makedonskiteteatri, kako i del od filmskiot fond i od zbirkite {to gi ~uva Institutot za teatrologija pri Fakultetot za dramski umetnosti -Skopje. Idejata da se prikaàt fotografii i plakati i programi od pretstavite raboteni spored dramite na êrnodrinski, sepokaà kako odli~en inicijalen modus, na koj na~in da go koristime i ~uvame teatarskoto nasledstvo.... Vo duhot na sovremeniteteatrolo{ki tendencii koi denes dominiraat so svetot, fotografijata, program~eto i/ili plakatot se osnovniot neposredenizvor za istraùvawe na svetot na teatarot. Bidej}i pretstavata trae eden mig i potoa ostanuva samo kako se}avawe ovaa godinaceliot jubilej za obeleùvawe na [eesetgodi{ninata od smrtta na êrnodrinski e fokusiran na se}avawata ostaveni od nego, bezrazlika dali se privatni ili teatarski - re~e d-r Stojanoska.

Izlo`ba teatarski foto-dokumenti "ÊRNODRINSKI 060"

I z l o ` b i , p r o m o c i j a . . .I z l o ` b i , p r o m o c i j a . . . I z l o ` b i , p r o m o c i j a . . .

Izlo`ba na sliki od kolonijata De Niro be{e otvorena pred po~etokotna Festivalot. Izloèni se 25 sliki sozdadeni od 18 umetnici u~esnici naminatogodi{nata likovna kolonija koja se odrùva vo Bitola.

Prilep~ani imaat mo`nost da gi vidat delata na na{iot sogra|aninVasil Kostov, na Pande Petrovski, Miroslav Masin, Traj~e Ja~evski iVladimir \or|ievski od Makedonija, Dragan Mijac od Crna Gora, Xeko Hoxi~od BiH Mariane Tarkonen od [vedska i slikari od Slovenija iAlbanija.

Izlo`ba na sliki od kolonijata De Niro


11


I z l o ` b i , p r o m o c i j a . . . I z l o ` b i , p r o m o c i j a . . .I z l o ` b i , p r o m o c i j a . . .Izlo`bata na Kolonijata De Niro, {to se

realizira ve}e petta godina pred startot naFestivalot, kako {to re~e Pande Petrovski naotvoraweto, e rezultat na dobrata sorabotkatame|u Centarot za kultura i kolonijata, koja postoi{est godini. Vo imeto na taa dobra sorabotkaorganizatorot na Kolonijata Dragi Filevski, naPetar Temelkovski, umetni~ki direktor naFestivalot i na Toni âtleski, direktor naCK"Marko Cepenkov" im vra~i blagodarnici.

"Teatar bez ostatoci" od Liljana MazovaKnigata "Teatar bez ostatoci" od teatarskiot kriti~ar

Liljana Mazova, deneska ja promovira{e dramskiot avtorBratislav Dimitrov, koj re~e deka stanuva zbor za dokumentarnaavtobiografska proza.

- Knigata na Liljana zboruva na eden sve` i originalenna~in za teatarot od pove}e aspekti: eti~ki, estetski. Taa esumirawe na dolgogodi{nata nejzina rabota, na prosleduvawetona teatarot i vo nitu eden moment nese zaboraveni najva`nite raboti voìvotot - detstvoto i semejstvoto -re~e Dimitrov.

"Teatar bez ostatoci" sporedMazova e sozdadena od razli~nostitena povodot i namenata.

- Nikoj ne moè da kaè deka eimun na kakvo i da e vlijanie. Nikoj nee roden kone~en. Site sme onakvikakvi {to sme se razvile, no popolekai nepostojano. Ima toa malku i vogenite , od obrazovanieto , od

interesot. Se u~i i od okolinata i od ìvotot, od primeriteokolu sebe. Taka se sozdava moralot, pogledot na svetot iprisustvoto vo nego. Sekoj za sebe ja sozdava razli~nosta.Kojznae zo{to. Razli~nosta e to~kata od koja se poa|a....Na~itatelite sakav da im ja raskaàm mojata prikazna, a naslovotna knigata dojde od poetesata, dramski pisatel, teatrologQubica Ostoji} od Sarajevo. Vo knigata e mojata prikazna zateatarot kako moja memorija. Odamna si go imenuvav kako kov~eg

so vreme. Vo eden del e memorijata natoj kov~eg: od moite teatarskipatuvawa, potoa sosem mal del izborod recenzii za pretstavi, pa zaakterite koi ja kaùvaat scenskataprikazna. Ima del i za portreti naakteri, koi jas gi narekuvam "nurka~ivo viso~ina". Na kraj, neobi~no ama estaveno intervjuto {to so mene gorabote{e Blaè Minevski. Toa ebliska sredba so mojot stav, iskustvo ,pametewe i znaewe za teatarot - veliavtorkata Liljana Mazova.


12


A T M O S F E R A . . .

Itar Pejo i AxiJankula se nadmudruvaatpo kojznae koj pat. DaliAxi Jankula kone~no }e gip l a t i m a n x i t e ? -Nagradenite za `ivotnodelo Xumerko i Traj~e.

Publikata obo`avateatar. Prodadeni sevleznicite za sedumtedena.

P r i l e p ~ a n i j a"zamuabetija" minis-t e r k a t a . D a l i } e j aodobrovolat da go odvrzekeseto?

Po se izgledamusta}ite se vo moda. DaliSenko go mitira Xumerkoi l i v o p r a { a w e evlijanieto od turskiteserii?


13


SABOTA, 11 juni

NEDELA, 12 juni

PONEDELNIK, 13 juni

19.30 ~asot - NT "Vojdan êrnodrinski"NUCK"Marko Cepenkov" - teatar"Vojdan êrnodrinski"

od Risto Krle, reìja Branko Brezovec

22.00 ~asot - scena CK"Mrko Cepenkov"Bitolski teatar

od Marina Lado, reìja Qup~o \or|ievski

24.00 - NT"Vojdan êrnodrinski"Teatar Ohrid

od Beket, reìja Gradimir Goer

19.30 ~asot - NT"Vojdan êrnodrinski"Teatar Veles

od Ibzen, reìja Nikola Ristov

22.00 ~asot - CK"Marko Cepenkov"Turski teatar

od [imelfenig, reìja Slobodan Unkovski

24.00 ~asot - NT"Vojdan êrnodrinski"Teatar [tip

od grupa avtori, reìja Sofija Ristovska

12.00 ~asot - Scena 105tribina

19.30 ~asot - NT"Vojdan êrnodrinski"Albanski teatar

od Anui, reìja Nata{a Poplavska

22.00 ~asot - CK"Marko Cepenkov"Mal dramski teatar

od Goce Smilevski, reìja Zoja Buzalkovska

24.00 ~asot - NT"Vojdan êrnodrinski"FDU Skopje

od Horvatdiplomska pretstava po akterska igra vo klasata na VladoCvetanovski i Mimi Tanevska

"Antica"

"Obi~na prikazna"

"Sre}ni denovi"

"Nora"

"Arapska no}"

"Svekrva"

"Selektirani se}avawa - êrnodrinski - 60 godiniotposle"

"Orkestar"

"Spinoza"

"Don @uan se vra}a od vojna"

] E G L E D A T E . . .


14


O G L E D A L O N A F E S T I V A L O T

46. MAKEDONSKI TEATARSKI FESTIVAL„VOJDAN ÊRNODRINSKI” – PRILEP

Pokroviteli:

Sobranie na MTF:

Izvr{en odbor na MTF:

Umetni~ki direktor:

@iri komisija:

Sekretar na MTF:

Tehni~ki sekretar:

Za izdava~ot:Urednici na Biltenot:

Fotografii:

“VOJDAN ÊRNODRINSKI” - PRILEP

Ministerstvo za kultura na Republika Makedonija

Sobranie na Op{tina Prilep

Senko Velinov - Makedonski naroden teatar - SkopjeJordan Vitanov - Teatar Veles

Branko \or~ev - Dramski teatar - SkopjeAdem Karaga - Albanski teatar - Skopje

Traj~e Kacarov - Teatar [tipAtila Klin~e - Turski teatar - Skopje

Dragan Maxirov - Teatar StrumicaPetar Mir~evski - Naroden teatar - Bitola

Robert Pavleski - Teatar KumanovoKiril Ristoski - Fakultet za dramski umetnosti - Skopje

Valentin Svetozarev - Naroden teatar - BitolaArtan Skenderi - Tetovski teatar - Tetovo

Toni âtleski - Teatar Prilep

Senko Velinov - PretsedatelBranko \or~ev - ^lenAdem Karaga - ^len

Jordan Vitanov - ^lenValentin Svetozarev - ^len

Petar Temelkovski

Vebi KerimiLiljana MazovaPetar Mir~eski

Stojan Dam~eski

Qup~o Todorovski

Bilten na 46. MTF “VOJDAN ÊRNODRINSKI” - PrilepPetar Temelkoski

Elizabeta Mitreska, KarolinaMicevska, Svetlana Risteska, Karolina Durlo i

Qup~o MurgoskiElizabeta Mitreska, Svetlana Risteska i

Karolina Micevska.Pe~ati: “TIREKS” - Prilep

Makedonski teatarski festival

Centar za kultura “Marko Cepenkov”7500 Prilep

tel.: 048/401-630 ili 425-520faks: 048/401-631

E-mail: [email protected], [email protected]

www.mtf.com.mk

makedonski teatarski festival vojdan … · makedonski teatarski festival "vojdan...

Documents