teatarski glasnik 2013

БРОЈ 80/81 2013

1

TEATARSKIBROJ^E 80/81 2013 GLASNIK

SODR@INA

27.III. 2013 ............ 3

.................................... 5

....................... 8

- ,

.................. 11

................................................ 16

2013 ............................. 18

................................................ 22

– . ....................................... 24

................................................ 29

12„ “ -2013

......................................... 33

- 21. –

2013 ........................................ 39

38 .................................... 46

53

................. 51

2013 ............................................ 57

„ “–

................................................. 60

FESTIVAL NA GROMKIOT HUMOR I SMEA Denovi na komedijata - Kumanovo 2013 Hristo Petreski ............................................. 64

XII – 2013

..................................... 65

................................ 67

K .............................................. 71

......................................... 73

................................. 103

................................. 107

............................................. 110

........................................... 115

.............................................. 128

. :.

„ “ (1936-1938) ........................................................ 131

........................................... 137

........................ 144

(1923-1927) ....................................... 147

- (1931-2009) ................ 156

............................................. 159

2

TEATARSKI GLASNIK

.............................................. 162

.......................... 164

....................... 166

3 .......................................... 171

( ) ......................................................... 174

............................................ 179

............................................... 182

()

............................................. 186

- (1946 – 2012) .................................................. 207

(1959 -2012) .............................. 209

(1938 – 2013 ) ................... 212

(1962 - 2013) ................................................... 213

– (6 1956 – 7 2013) ............. 215

( 1948 – 2013 ) ................................... 216

(1968 - 2013) ...................................... 217

(1933 - 2013) ................................................... 219

(1922 – 2013) .................................................. 221

................ 224

................................ 227

.................. 229

„ . . ” .... 231

. .– ....................................................... 233

– ............. 236

– ............... 240

„ ” , ................... 245

,, ,, ................. 247

- ............................ 250

..................................... 252

:

:

: . 58. 519, 1000 ,

/ :+389(0)2 3222341, 3165 064, 3238 372

E-mail:[email protected]

:

:

„ “

„ “

3

SVETSKI DEN NA TEATAROT

2013 -

. ,, .

,,

. o , -. ,

. , ,. ,

. -. . , -

..

., „... , , -

, , -, - ...“

: ,, , , , ,

, ,, , , , ,

, ...

, . --

. -, .

, ,. è, è è. -

, , , . ,. . - . ,

- -, , è , ,

, .

, -, . . -

.

„ ?“ -!

, , , !

.

5

TEATARSKI GLASNIK

OTVARAWE NA NOVIOT TEATAR

OBRA]AWE NA PRETSEDATELOTNA VLADATA NA RM

. ,. , , - - ,

, - , - ,,

, , ,,

.

,..... .

, 31 2013 ,

.

,

-

.

” ” 1913

. - “ ”

1919 1925 -

. 1927- -

-

“ -”.

, 26 1963 , -

, -, -

,.

, ,

, -

,- , -

, “ ”, “ “

“ ” , “ -” , -

-.

-

. -, -

-, , -

,, . -

6

TEATARSKI GLASNIK

-.

, ,.

--

a .

! ,

!

, -,

, -,.... , -

-.

“ ,

.

-“.

,

!?

. -. ,

,, -

-,

.

.

-, .... , -. ,

... - ! !

--

. -

-, -

, --

. ,-

-.

724 -, 213 ,

.

, ,.

--

. , -

,, ,

. ,, -

, -

, ,.

,,

-,

-.

- -, -

.

,-

-.

, , -,

,

7

TEATARSKI GLASNIK

,

.

.

.

.

-

-

.

,, , -

.

– -!

8

TEATARSKI GLASNIK

OTVARAWE NA NOVIOT TEATAR

OBRA]AWE NA MINISTERKATAZA KULTURA

. ,,

,. , -

, . . ,,

,, ,, , ,

, ,

-

. ,

... 7 - --

.......

,. ,

,... -

., -

, ,,

, -, .

,-

, -. -

.

,-

: , -, ,

, , -, , ,

, ,...

,-

... .

-, -

,

.

-

, -. ,

--

, ,

9

TEATARSKI GLASNIK

.- -,

, , -. -

,, , -

-,-

, , --

, -, , -

. -,

, - „ . “, -

,, , -

, , ..

, -

, ,--

, ,

.---

,.--

,, , -

, , -, , -

70- -.

,

-

.

, ,

-. -

-, -

,, .

,,

, -, .

,

..

. – -

-,

-: -

, , , , -, - ,

. --

, , -.

-

--

.,

,-

,

. ---

,

,--

. -,

,-

. ,

10

TEATARSKI GLASNIK

, . ...., ,

... -. -

,, -

, -,

,.

,-

.

, -

, .

,.

, -,

-, „ “ -

,--

, --

... .

...

11

TEATARSKI GLASNIK

Ass. Mr. Ivana Stefanovska Cvetkovska, Arhitekt

TEATAROT - POME\U IDEJATA I REALIZACIJATA

VREMETO, EDINSTVENO MERILOZA VREDNOSTITE NA DELOTO

... ! ,

-,

,, -

, , - - . ,

, ’’ ’’,

,-

. . ,

,-

, -

,

. , -...

, ’’ ’’,

-, -

- . ,--

., – -

--

,. -

, 2005 ,

2013 ,-

, -.

. ,-

. --

. , , -.

,,

, -,

.,

?

12

TEATARSKI GLASNIK

, -, -

,; ’’

’’. , -

.

, -

-. -

,

.,

,

,-

, ,--

, -. ,

, - -

. ’’ , ’’

-?

, , --

; , , , , -, ... , ,

; , ... ,, ,

, -

.,

-?

? , -. -, , , -

, ... -.

,, , -

? , ?

, -?

, .

--

. , -, -

,, -

.

13

TEATARSKI GLASNIK

? , -,

-.

-. ,

-

., -

, . --

– . , -

-. ,

.; , -

,,

, -, -

, , -, , -

, -,

,-

’’ -’’, ’’ ’’, ’’ -

’’, , , -, .

,. ,

-, -

--

. --

,

,; -

?

, , -, , , -,

. , -, -

14

TEATARSKI GLASNIK

.-

,, , -

, ,. ,

.

, -:

, -,

.,

, , -, -

.., - , -

. -

,,

. .

,, -

-, -, , -

, ,.

. -.

, -, , -

-,

– --

., , , , ,

-. ,

-, ,

-

.

, -. ,

..

-

, ,

15

TEATARSKI GLASNIK

, -.

- , . -

-

. -,

, , --

, ,-

. -.

,-

,-

. - -

. ,.. ,

. -.

,, -

-, -

, -. ,

, ,

-, .

, ,,

-. ,

. ’’ ’’, ’’ -

’’, ’’ ’’, -, , -

, --

., -

.-

. . -

. -,

..

, -,

: , ,, ,

, ,,

..., -

, -

-”.

- -

. -, . -

,

-. -. , -

, ... . -

.

... !

15.10.2013

16

TEATARSKI GLASNIK

BLESNA STARO NOVIOT

TEATAR

- 2013 . -

? ---

, -. .

-:

(),

j, .

-

a -.

-,

-, -

. --

,

-!? ,

, ,,

,-

? ,. -

. -, , -

„ “,

. !! -

-. -

o .-

. , -, .

2013 .,

.

. -,.

,,

--

, .,-

( -),

„ “, ,

(

; -). „ -

“ - (

); --

-. -

„ “ „ “ -.

( - „ -

“,);

„ “ - 8, 14 -

18 , 21 -

17

TEATARSKI GLASNIK

.

-,

2013 – -

. , --

„ “ „ “ -

1500 . -,

. -

„ “ ,,

. 15

, „

“ -,

„ “, „ “

„ “, „ – -

“. ,

– -

( 27 29 ). -

- „

“ - (

2 18 ). --

-- -

.,

( ),. (

--

;,

,.)...

-, , , -

. --

. „

“, -

- ( -

-, -

-

); ,, ,

, „ “ -,

; , - „5,17“ . -

,...

, -

„ “, -

-.

- --

„ “ .-

, -, ., . ,

( 2013),

-. ,

„ “ -. ,

(8 ), , , ,

...

18

MAJSKI OPERSKI VE^ERI 2013


EVROPSKI OPERSKI DENOVI

41- -, -

--

. --

, ,

,.

- -,

-. -

, , ,

,-

. ‘’ ’’ -

, ,, -

,, , ,

,,

--

, -.

,-

,

. --

,- -

, -.

-

- -

,

--

-. .

. -

-, . . -

-

-

19

MAJSKI OPERSKI VE^ERI - 2013

., -

, -.

,

. ---

, ,

.-

, -, , -

-,

.

MAJSKI OPERSKI VE^ERI 2013TRAVIJATA

‘’ ’’,

.

.

,

,-

,, -

,

. -

, -

2013 .--

, -, -

.-

,

,

-

. -

. --

, , -, -

,

., -

, --

,-

., -

--

,, ,

--

.

20


-,

, -

,. -

, -

,. -

-- -

, -.

. ’ -

, ----.-

,-

.

,- -

. --

.

. --.

, ,

-. -

-, ,

-, -

-- -

. ,- -

1853 , -, -

.

MAJSKI OPERSKI VE^ERI 2013 LU^IJA DI LAMERMUR

-

-, -

2013. ‘’ -

’’, -

--

, -

, ,-

-,

,-

-.

,

21


- -

-. 1835 -

, --

, -,

,.

2013 -

, -

-,

-.

, ,.

--

, ,---

.-

, ,. -

-.

,,

-,

,

.-

,, -

, -,

-.

, ‘’ ’’

-. -

-

, --

. -

-.

-

,-

.,

,, -

, -.

, ,, ,

. -

., -

.

, -

. -

-

.

-

-.

.

22


MAJSKI OPERSKI VE^ERI HOFMANOVI PRIKAZNI

,, ,

, - , -. ,

-,

– . ,

, , – . , -

-, , – -

, -. .

: -,

-. ,

, .-

. ,. .

, , ,, - -

-. ,

,. , -

, , - -

-

. ,,

,-

. ,,-

. --

, - ,, , ,

,

„ “-

. : -

, -

. ,, .

,-

.--

. , -

. -

. -, -

, .

, --

-. -

,-

,-

,

-,

-. , ,

23


, -

. -

., -

,.

,–

.

.-

,1880- , -

. -.

, ---

. ,, -

, – .. , -

– , -.

.

-. , , , -

-.

. -, – -

. -, -

,. ,

,.

---

. , -, . -, , -

. ,

-. -

, - – -

. -

., -

.-

-.

,. -

, ,-

,.

,, -

. --

,, -

, -

. --

. ,, -

. -

, -

. ,,

..

..

, -,

„ “. -

.

24

MONODRAMA – BITOLA 2013

PETNAESETTO IZDANIE NA MONODRAMA - BITOLA 2013

GODINA NA NEDOLG I ZNA^AEN JUBILEJ

- – ,

,24 28 ,

--

– .-

,, -- ,

,.

,-

,,

– ,

-, -

-

„ “, 24 -

-.

- –

, „ “ -,

,-

„ “ , - „ “

. . .-

- -, -

-, -

/-

– , -

-.

, 15 ,

10 ,: , , ,

, , , , -.

-,

-, -

„“ -

, - ( -

)-

„ “ - „ “ ( ) –

.

25


„ “ - ,-

„ “ (

) ,-

; - „ “;

( ) „10 “ -,

; -,

„“

; --

, „ „

. ,;

, - „ “

,-

;

„ “,

,.

-,

, „ “.

„ – “-

- ,

.

, , -

– .

-,

5 , : -, – -

( ) - ( -

), ( ),

, - ( / ) ,

( ).

, -:

( , ) - „ “

( . . ) - - -

; -;

( ) - „ “ ( . .

);-

– , ( ) „

26


“

( ) - „10 “.

-,

, - ( - -

) -.

SMOTRA NA VRVNI AKTERSKI KREACII Internacionalen festival na monodramata

Od 24-28 april vo Bitola se odrà Petnaesettiot internacionalen festival na monodramata, za koj selektorot Petar Mir~evski izbral navistina izvonredni pretstavi, so retki i isklu~itelni akter-ski kreacii koi ja voodoo{evija publikata

Celi pet dena (od sreda do nedela), naj-~esto so po dve, no i so tri, pa i so ~etiri izvedbi na teatarski pretstavi vo samo eden den, no i so pres-konferencii, sred-bi, razgovori, rabotilnici i drugi prired-bi, manifestacii i sve~enosti... Taka, na-kuso, moè da se odbeleì i definira go-dina{niot me|unaroden Festival na mono-dramata vo Bitola, koj donese navistina prezentacija od solidni scenski izvedbi i akterski bravuri.

I, ona {to e najbitno, Domot na kultura-ta od Bitola, pretstavuvan od neumornite i presretlivite - direktorot Bor~e Dimi-trovski i koordinatorot Qupka Pajevi}, i ovojpat uspeaja da obezbedat reprezenta-tivni u~esnici i gosti, no i da imaat pos-tojana i seriozna publika.

Zasluga za toa imaat, pred se, odli~ni-te teatarski pretstavi zaedno so nivnite nositeli - akterite i ostanatite ~lenovi na izveduva~kite timovi i ekipi, no i ak-terot na Narodniot teatar od Bitola, Pe-tar Mir~evski, koj iako imal te{ka i od-govorna zada~a - napravil izvonredna se-lekcija, kako spoj na proverenoto i potvr-denoto, no i na novoto i inovativnoto.

Festivalot sve~eno be{e otvoren so pretstavata Izgubeni germanci spored tekst od Dejan Dukovski, vo reìja na Slo-bodan Unkovski, a vo izvedba na Makedon-skiot naroden teatar od Skopje. Tandemot Unkovski-Dukovski, zaedno so majstorska-ta akterska postava sostavena od: Oliver Mitkovski, Yvezda Angelovska, Nikola Ristanovski, Toni Mihajlovski, Jordan Simonov, Sawa Arsovska, Kamka Tocinov-

ska i Emil Ruben, bea briljanten i rasko-{en, dinami~en i razigran akterski or-kestar, koj pretstavata ja izvede re~isi vo eden zdiv, so ramnomerno tempo i pul-sira~ki takt. I, ona {to posebno plenuva-{e - toa be{e ìvata i neposredna igra, ve{tinata i mo}ta za improvizacija i spon-taniot, no evidenten natprevar me|u akte-rite. A ima{e koj so kogo da se natpreva-ruva i koj od koj da bide podobar, odnosno najdobar. Neka ni prostat ostanatite, za-{to celata akterska ekipa funkcionira-{e besprekorno, pa te{ko e da se izdvojat eden ili dvajca akteri, no spored nas - vo ovaa pretstava na samiot piedestal se akterskite kreacii na Oliver Mitkovski i Yvezda Angelovska.

Deset pretstavi vo konkurencijaza nagradi Inaku, godina{niot Festival, vsu{nost,

zapo~na so pretstavata Slu~ajot na Inga M. po motivi na Hajner Miler, so dramatur-got i reìjata na Niko Gor{i}, a vo izved-ba na akterkata Olga Grad. Gostite od [KUC Teatar od Qubqana (Slovenija) se pretstavija vo svoeto standardno izdanie.

A, vo slednite denovi bea izvedeni i pretstavite: 10 pra{awa od avtorot Ana Marija Bamberger, vo reìja na Adonis Fi-lipi, a vo izvedba na akterot Luminica Borca od Teatarot Anton Pan od Val~ea (Romanija); Posetitel od avtorot Majkl Vukadinovi}, so akterstvo i reìja na Strahiwa Bojovi} od Plus Teatarot od No-vi Sad (Srbija); Saundtrakot na mojot ì-vot spored dramatizacija i koncept na Elias Fajnger{ i Keren Klimovski, a vo akterstvo na Elias Fajnger{ od KIF Tea-tarot od Malme ([vedska); [o{a spored I.B. Singer, vo reìja na Andrej Maj, so ak-terot Marina Kuklina od Centarot Tekst od Kiev (Ukraina); Smeewe vo temninata

27


od Vladimir Nabokov, so adaptacija na Saulius Varnas i Nina Mazur, reìja na Saulius Varnas i akterstvo na Vidmantas Fijalkauskas od Jozas Miltinis Drama Te-atarot od Panevezis (Litvanija); Sizif vo reìja na Meher Avahri i Imed Mej, so ak-terot Meher Avahri od Produkcijata Nova Vizija od Tunis; Prikazna za pijanistot na okeanot od A. Bariko, so akterot i vo re-ìja na Vladimir Ja~ev od Makedonskiot naroden teatar od Skopje; Gimpel Ludiotod I.B. Singer, vo reìja i so akterstvo na Hauard Rip od Nefe{ Teatarot od Izrael i Dnevnikot na ludiot od N.V. Gogoq, vo reì-ja na Neboj{a Todorovski, so akterkata Biljana Tanevski kako samostoen proekt.

Nadvor od konkurencija za nagrada bea izvedeni: Malogra|anska svadba od Ber-told Breht, vo reìja na Dejan Projkovski, a vo izvedba na Narodniot teatar od Oh-rid i Qubovnikot od Harold Pinter, vo reìja na Irena Sterijovska, a vo izvedba na Teoman Maksut i Ankica Beninova od Univerzitetot ESRA od Skopje. Ovaa iz-vedba e diplomska pretstava na studenti-te od klasata na prof. Dejan Projkovski.

Festivalot be{e zatvoren so pretsta-vata @enidba od N.V. Gogoq, vo reìja na Dejan Projkovski, a vo izvedba na Teata-rot Komedija od Skopje.

@irito na Festivalot godinava go so-~inuvaa: Meto Jovanovski vo uloga na pretsedatel i ~lenovite: Sowa Mihajlo-va od Makedonija, Vja~eslav Tere{enko (Rusija), Nina Mazur (UNESKO) i Martin Bortkievi~ (Polska).

Na petnaesettiot Festival na monodra-mata vo Bitola, se odrà i promocija na monografijata Mite - scena, ìvot, posve-tena na akterot Mite Grozdanov, a avtor na knigata e negoviot sin Bor~e Grozdanov.

Na godina{niot Festival na monodra-mata vo Bitola - najzastapeni avtori bea I.B. Singer i N.V. Gogoq, a od izveduva~i-te - toa be{e Makedonskiot naroden tea-tar od Skopje.

Zavr{nata pretstava, tradicionalno, se izveduva vo ~est na dobitnicite na na-gradite na Festivalot. A, najnagradena, naj-po~estena i najgolem dobitnik i godi-nava, bi rekle, be{e tokmu mnogubrojnata bito-lska publika, koja ima{e mo`nost da gleda ubav, vozbudliv i nesekojdneven teatar... Esej na tema: Monodrama Pi{uva: Doc.d-r Hristo Petreski

POPOLNETA PRAZNINAili: koga edinstveniot akter }e ja is-

polni scenata...

1.Merkata za teatarot, spored Radomir

Putnik - avtorot na knigata “Antologija na sovremenata monodrama“, e uspe{nata mo-nodrama koja e sozdadena spored modelot na ~ovekot vo teatarot. Akterot na scena-ta nastojuva nas, na gleda~ite, da ní soop-{ti islu~itelno zna~ajna misla, koja se odnesuva na site nas - i poedine~no i ko-lektivno (zaedni~ki).

Zna~i, stanuva zbor za dvojstvo, t.e. za relevantna intimna (li~na), tegobna ili ironiska, no vo sekoj slu~aj obespokojuva~-ka i voznemiruva~ka (za da ne bide mono-tona i zdodevna) prikazna, koja istovreme-no e i op{ta, sîvaè~ka, univerzalna i obvrzuva~ka.

Vo taa i takva protivre~nost, vsu{nost, leì osnovata na monodramskata umet-nost. Preku mikrokosmosot na li~noto, pi-satelot, odnosno akterot se otvora, im se predava (prepu{ta) na prisutnite, koi so ladno oko, ponekoga{ ramnodu{no, a naj-~esto skepti~no i somnitelno gi nabqudu-vaat i proveruvaat tu|ite preku sop-stve-nite misli i ~uvstva. Pri taa (ne)deli-vost doa|a i do sporeduvaweto (kompari-raweto) na ìvotot, slu~kite i nastanite, karakterite, iznenaduvawata, senzaciite, stremeìte, kopneìte, premisluvawata i dilemite, podemite i padovite...

Pritoa, zadolìtelno treba da se pri-dobie publikata, za{to celo vreme na sce-nata pred prisutnite stoi EDEN nasproti site drugi sou~esnici. Monodramite, naj-~esto i ne slu~ajno se so otvoren kraj, pa uspe{nosta na monodramata kolku {to za-visi od podgotvenosta i kreativnosta na akterot za adaptibilnost i pris-poso-bu-vawe na konkretniot mig i teatarski ~in, koj podrazbira i impovizacija i komunika-cija so publikata, u{te pove}e, se ~ini, e bitna i prethodnata animacija i podgotve-nost na gleda~ite za konkretniot mono-dramski teatarski performans.

Zada~ata na akterot pri interpretaci-jata na monodramata e te{ka i delikatna, zatoa {to siot emocionalen naboj i akter-ska energija treba da se prenese kaj pri-sutnite, nadminuvaj}i ja tenkata granica i bariera me|u scenata i gledali{teto, is-polnuvaj}i go ve}e vospostaveniot fluid na ponudenoto i o~ekuvanoto, pretpostave-noto i mo`noto, (ne)zapi{anoto i (ne)izre-~enoto.

Bez poddr{ka od drugi akteri, ~esto i bez pogolema i pozna~ajna scenografija, kostimografija i druga pridru`ba, akte-rot e SAM na scenata. Zna~i, akterot e bez

28


za{titata {to ja ovozmoùvaat scenskite artefakti, svrten kon publikata, upaten e samo na sebesi pred prisutnite, na sop-stvenoto telo i glas, na sopstvenite ver-balni registri i akterski tehniki.

Vsu{nost, akterot e samo prodolèna raka i transmisija na prethodniot drug sa-motnik - pisatelot, pa povtorno na scena-ta e osamen i izloèn na brojnite (ne)re-alni o~ekuvawa na heterogenata grupa gle-da~i.

2.Pisatelot i akterot celo vreme nasto-

juvaat preku umetni~kiot ~in da gi zboga-tat lu|eto so izvesni soznanija koi tie (ne) gi poseduvaat. I pisatelot i akterot ne pretpostavuvaat i ne se somnevaat vo toa, naprotiv, tuku dlaboko veruvaat i se-koga{ trgnuvaat od po~etok, od nula.

Monodramata kako teatar na eden ak-ter, e magija na dvièwa (gestovi) i zboro-vi (repliki), koi treba da go ispolnat va-kuumot i prostorot, da go ovekove~at vre-meto i migot, odnosno eden akter da bide i funkcionira kako cel teatar, a mono-dramata da ne bide monodrama ili duo-drama, tuku vistinska, pove}ezna~na i kompletna drama. Pritoa, akterot treba da se transformira vo brojni ulogi, site dovedeni do sovr{enstvo, polnota i raz-li~nost, za da dojde do izraz akterskoto bogatstvo, virtuoznost i majstorstvo.

Vo pantomimata i monodramata - akte-rot zazema centralno mesto, toj e edinica merka i kreativen balans (vaga) nad sî drugo (nad site drugi lica i ne{ta).

Za teatarot obi~no se veli deka e ko-lektivno delo, a monodramata kako tea-tarski oblik e delo na poedinecot. Kolku i da se ~ini toa sebi~no i posesivno, fakt e deka akterot koj e edinstven ~ovek na scenata - naj~esto e sebesi i reìser, mno-gu ~esto i pisatel, i scenograf, i kostimo-graf, i kompozitor, i koreograf... Vsu{-nost, toj go zamenuva celiot (neophoden) teatar, pa ne slu~ajno i so pravo za mono-dramata se veli deka e teatar so eden i vo eden ~ovek, t.e. svet vo eden akter, kol-ku toa da izgleda i zvu~i Donkihotovski ili kako David pred Golijat...

Neposrednosta i direktnosta, komuni-kacijata i vzaemnosta me|u akterot i gle-da~ite - pri izvedbata na monodramite najmnogu, najbrzo i najlesno doa|a do izraz.

Soo~en so tekstot i ulogata {to treba da ja tolkuva, smetaj}i samo na svojot psi-ho-fizi~ki habitus, akterot i denes, po dveset i pet vekovi od sozdavaweto na te-atarot, soo~en e so ista zada~a i prediz-vik kako i pred dvaipol mileniumi, a toa e pretstavuvawe na vistinata za ~ovekot i pribliùvawe na su{tinata na ìvotot, a vo monodramata akterot toa mora da go napravi (vo zadadeniot ograni~en pros-tor bez scenski pomagala) isklu~ivo so svoeto telo kako orudie.

3.Umetni~koto delo, osven vnimanieto na

publikata, treba da go osvoi i nivniot emocionalen svet, da postavi pra{awa i da otvori eti~ki dilemi, a monodramata go dostignuva svojot posakuvan efekt koga sre}no }e se spojat akterskata darba i idejata na pretstavata. Toga{, se sozdava teatarska sve~enost - vozbudliva, trans-parentna, umetni~ki relevantna, a vo slu-~ajot na monodramata taa podrazbira i ak-terska zrelost, iskustven baga`, nesekoj-dneven talent, dostreli i potencijali...

Monologot mu prethodi na dijalogot. Monologot e ispoved, obra}awe na svojot dvojnik - publikata. Monologot e (avto) ana-liza i preispituvawe (stav). So {titot ili na nego...

Monodramata e esencija (biser), {kolka koja te{ko se otvora, no koga }e se otvori - taa povtorno nikoga{ ne se zatvora i ni-{to ne e ve}e kako {to prethodno bilo za akterot i publikata.

Pod somne` e doveden siot poredok, si-te pravila i normativi, site kriterimi i vrednosti, pa i ~ovekoviot ìvot i nego-vata (bes)misla.

Vsu{nost, monologot pretstavuva dija-log bez ili samo so pretpostaveni repli-ki, so mnogu pra{alnici i izvi~nici, so retori~ki figuri i pra{awa.

Monolo{kiot iskaz, tragi~en ili komi-~en, e misloven i sinteti~en ili humoren i relaksira~ki, no i vo edniot i vo drugi-ot slu~aj - go privlekuva vnimanieto na recepientite, vospostavuva interakcija i kolektivna teatarska naslada (katarza).

Akterot vo monodramata e i subjekt i ob-jekt istovremeno, a najgolemite prepreki se onie koi se nao|aat vo nego samiot i koi toj mudro, ve{to i dinami~no treba da gi sov-lada...

29

TEATARSKI GLASNIK

MOZAIK OD RAZLI^NI TEATARSKI

STILOVI, ESTETIKI I POETIKI

(Kon 48 – to izdanie na Makedonskiot teatarski festival

#Vojdan ^ernodrinski" koj se odr`a vo Prilep od 7 do 14 juni 2013 g.)

-

.---

,-

.-

. --

. . -,

.

-

-, , -

. -.

. -

. -

48-.

48 –

„ --

“ -

,

.

2 500

-

,, -

, , -- ,

...„ “ -

--

.

-.

-.

, ,, , -

, , -, .

30

TEATARSKI GLASNIK

48 –--

.„ “ -

----

, , „ -“

-

-.

„ “. -

,-

– „“

,. , -

-

.-

-- ,

!„ “, -

– ,,

-

,

.

. --

-. ,

, ,

.-

„ -“ -

-. „ -

“--

, --

.--

, , -.

-, -

, ,

.

- „ “

.--

. „ -“ -

„ “

„ “

31

TEATARSKI GLASNIK

--

.

- „

“ ,.

--

, ,-

. -,

,-

,

-. , -

, -,

-. -

, -, - .

-.

„ -“

. -,

„ “. -

„ “

. -

-,

., , -

, , , -.

„ “ -

-

. -

-.

-. -

( ) -.

--

, , -.

:, ,

, ,, ,

, . „ “

,

-. -

-. ,

, , , -,

-e

„ “

„ “

32

TEATARSKI GLASNIK

.

„ -“ -

.

, -

– ,, ,

, , -, .

-,

,-

– . --

, -.

- -, -

.

.

„ “ -. -

-. -

é -. -

-, -

.

„ “ -,

-, ,

. -.

, ,.

13 -

, -. M , -

, -, -

-, „

“, -. -

-.

- „ “

-.

.

„ “

„ “

33

TEATARSKI GLASNIK

12ME\UNARODEN TEATARSKI

FESTIVAL #SLAVIJA" -2013

-,

., , ,

-. „ -“

. „ “, -

-.

„ “

. -

-.

„-

„ -“.

„“ -

20 “. „ “

-.

„ “ ,

.

, ., ,

, , , , „

--

“. ,

.

.

---

„ -“ „ “ . ,

. ,. . . -

„ “. , -

., , -

. .

34

TEATARSKI GLASNIK

-. -. -

.

,. -

.

„ “

, -.

,.

1980 , „ i

“.

, ---

. -,

,, -

, -

...

.

2.

- 40

. -

„ “, „ “, „ “ .

„ -“

. „

“ „ -“ -

., -

( ), -.

„ “

35

TEATARSKI GLASNIK

, ----.-

, , -,

.

,, -

– -.

-.

,

.

.

, -,

.

„ ,-

,

. -,

, --

, --

“.( : „ “, .) „ -

“ „ “ -

. „ “-

, -,

.,

.

.

„ “- --

„ “ („ “) --

.„ “ .

.,, -

. , -,

. --

, ..

„“

„ “ („ “)

„ “

36

TEATARSKI GLASNIK

-,

-

. 15 .

. 28 ,

90. . -.

, -. -

.„ “ ,

. ,.

„ “ („ “) - “Media

clipping” -

.,

-

. ( )

,

. „

. ---

, -.

, --

., -

, .

. ,

-,

“. „ Le phoenix“

- „ -“- „ “ -

. -,

.

,

,, , .

.. -

--

. -,

, ,, -

( -, , ) -

,.

„carpe diem“. „ – “ -

, ,, , ,

, ... . ,, ,

. ( ),

( ), ( ), ( – Life), o

( ). 15

„ “ ,-

, - -.

.„

, , , -

--

. -, , -

,

„ “

37

TEATARSKI GLASNIK

,. , -

-, , -

, 1883 -

, - „ “,

, ...-

, .„ “ -

-.

: „ -“ + = -

, -.

, - 35 -

25 .

1972 „ -“ -

. -.

, 40 -. -

,,

. „ “.

-, -

. „

“ -. -

,, -

.

,, -

. K ( -), ( ), ( ).

-, „ -

“, ,, .

-, -

, , -, , .

., -

-,. „ -“ .

--

. „ ,. -

. -“ -

. -.

-,

,,

, -. -

, -,

, ,-

., -

, , -

„ “

„“

38

TEATARSKI GLASNIK

,.

4 ,-

, , -

„ “ -

, „“ -.

: .-

( ), , -, -

-- .

-. , -, -

, , -. ,

. , -, ,

. -, ,

-, -

, -- -

.

. -, , .

-, -

,.

.,

.

.. -

. 300

-.

,.

,, . -

, -. -

, -. ,

,. -

-. ,, . -

,

,. , -

, , , – . .

, .?

-. .

.. -

-. . -

. ..

. ,,. ,

..

, „

“.

39

KAMEREN TEATAR †RISTO [IP[KOV

-

PE^ATOT NA VISTINATA

21. Me|unaroden festival na kameren teatar Risto [i{kov - 2013

, „ “ -

„ “ 21. -

-. , ,

,, -

, - 1.500

.

18 , , , , -

, , .

„ ’ -.

, -. -

-,

., -

--

.-

-,

--

. ,:

-

-.

--

., , -

„ “ -.

--

– .

-. , -

-. -

- -. -

,

.-

.

--

.- -

,

. 21-,-

,,

,

, --

40

KAMEREN TEATAR †RISTO [I[KOV

„ “-

.---

.!!! –

-.

.-

, - „ “

18 . --

, ,( ) ( -

) -,

. 21- „ -

“, -, -

, ( ), -.

„ “ -, -

, -.

, „ “ ,

. -, -

-

-,

„ “ „ “ ,

-- – ,

.-

,, -

„ “ -.

-, -

( ,)

„ “ „ “, -

- ., , -

- „ “.

.-

. ,.

-

-,

, --

.-

.:

,-

, , - 20

„ “. -,

-

, --

. – -

. . --

41


, -.-

. -

. -

.-.

- , -, ,

.

, --

. ,.

.

19. 1943 . .

1970 . , ,. -

, ( ).

. 1970 2007, , -

-. -

: - , -, , , 312-

860 , ( , ,

, ), ,, , , ,

, -, -

, , -, ,

,, - 51, -

-, ...

--

. ( )

. - . .

1999- ,-

, -. -

41 -, , , ,

. -, -

, 28 . -

. 32 -, :

, - „

“, --

,, ,

. , -, -

. -, .

.

- 200 .

„ “ -,

-, . -

( )- , , , -

, , .

,

, ,, , , -

, ...

42


-,

() , , ,

. -. „ “ .

„ “ -. , -

, -. ,

. -. -

. - („ -

“) , .. -

„ “.

.-

.,

,.

– -. ,

-. ,

„ “

.--

, ,

. -, ,

,, .

-.

„ “ -

. „ “ -. -

. . „ -

“ .. -

.

„ “ „ “,

,,

.-

-,

. -

. „ -“ . -

,, -

. , - - „ “ .

. ,. , . -

, !

., ,

. , - „ -...“ .

,

. ? –

? , , -. ,

, , „ “

. ,-

,,

. „ “

. -, -

., „ “

- –

„ “.

,, -

43


. -

., ,

„“, -

.. „

“ -,

.--

. „

. --

.-

.

-.

-. -

,: „

, !“

, . - -, , , , ...

,

. , , , -, -

. „ “ -

,

„ “ .,, -

, , -,

„ “. -

--

( ) -. -

„ ?“ -,

, ,.

,-

. --

, „ “ , -

, -.

, , -

. -

, –

. -

. , 21- „ -

“,--

.

, . --

, „ “

.-

, ,.-

.

– - „ “, , ,

-. , -

21- „ “.. ( „ “ -

, -, ( )

, ,

44


-).

„ ... “ „ “

,,

. -,

– . , „ “

-

, .,

. ,

. , „ “

– .--

, , . -, ,

.-

, ,

. , ,, .

,, „ “, , -

,, -

..

, ( ).

,, -

. -, -

-

. -,

. - „

“. ,.

„ “.

, -, .

– –

.?

, ,,

, ,

, ,

45


„ “. -

! , -,

, ,, -

,:

, ,, , -

, , -, .

-?!

- !

- !,

.

--

„ “ ( -) „ “ (

, -), -

,. -

. ---

, „ “. -.

-

.-

( „ “), ( „ “)

-. -

.

-,

.-

,

- ., „ “ 21-

- „ “ .

46

MLAD OTVOREN TEATAR 2013

PREGLED NA 38 IZDANIE NA M OT

,. 38 -

, --

’-

. -, -

15 , 9 -, 6 -

. ,

.

--

„“ .

2004 2005 , „ -

“ „ “-

- ,-

, „

“. ,

- 1987 ,

,( ) ’

.

- -,

: ,, .

, -

. , -- -

, - , - , -, - , - -

.,

:, -

,

. -, , -

47


- -, -

, ,,.

,-

., -

-, ,

„ - “,

2009- . ,,

- „ “.

„ “ -, -

. -

, -, : -

,, .

, -.

, -.

,-

.

.( ) ( -

/ )-

: -, ,

, - -. -

,

, ,,

, -

.

„ “, ,

-. -

-,-

. , -

.-

.

„ -, ,

-, ( ) “. „ -“ , -

,

„ “

„ “

48


, -,

,. -

,, , -

-.

,, , , , , -

, , , ... ’ -. ’

,-

’ ,

. ’ - „ “ ’ -

-

.-

„ “---

.-

, -, -

-

, ’ -.

’ ’ : -

, -

, -,

-, ’

– -

.

:

., -

-

,. „ “

-, -

,,

.,

, ( ) -

.- , -

-, – -

- „ “, -

- – .

„5:17“ ( „ -“, )

, -

„ “

„ “

49


,, -

. , – , ,

, -, –

( ) ,-

, 26 1963.

-.

-.

-.

„ “, -

.-

., -

. -,

, ’ -, . -.

„ – “, --

. – ,

- .

--

. -

-.

----

- -, . -

--

. ,-

,

, -. ’

,

.,

, ( ) -, „ “ ,

. - –

„ “.-

, -. -

,-

,,

: , ,

„ – “

„ “

50


... -,

„ “,-

., -

,,-

,„ “

.,

„ “ „

“.,,

,. -

„ “40- ,

.,

: ’,

, (

), , -, -

. „ “

.

-.

: „ “,

( , ); „“,, ;

„- “

, ; „ “

, ,; „ “

, , ( );

„ -“.

.

„ “

51

OHRIDSKO LETO 2013

MLADO I ENERGI^NO 53 IZDANIENA DRAMSKATA PROGRAMA

NA OHRIDSKO LETO 53

--

., -

, , --

. --

, -

-

.-

,

--

-.

. -

“ “

. ----

- 2 .

-

. --

, . --

, -,

,-

, -.

-, -

, ,

--

. -

,.

“ “ -

-

-.

-.

---

.-

“

52

OHRIDSKO LETO 2013

,,

-,

,--

-. “ “

-. 70

, 90

- 2013

– .-

““ -

-, “ “

.,

. -,

--

““

-.

--

-.

, ,

,--

.--

“ -“ –

-

.-

“ “.

2009 “

„ -.

1944

. „

„ -, -

, ,. -

-

. “ “ -

-.

--

53 . „Just

a Must Theatre“ .

„ „ -,

-, „Sports play“

-

.

-

“

53

OHRIDSKO LETO 2013

.

-,

, -,

-.

, „-

, --

. -,

,“. -

-

. „Sports play“ -

– .-

-

. “

“-

53

.,

, . -

-

-.

-?

-,

, . -, -

-

,.

-. -

,

.

.

“ “

„Sports play“

54

OHRIDSKO LETO 2013

“ “-

““

.-

„ “

,

-

-.

, -

.-

,-

, ,,

. „ “ ---

.

-

-, , -

, -

-.

„ “

-. -

-, -

, - „ “ -

.--

. -

, ,, , -

, , , -. -

--

,,

- -. -

--

.

„ “

„ “

55

OHRIDSKO LETO 2013

-,

„ „

.,

-- -

-. -

, -

. -, -

,.

.

,, -

– . ---

.

„ “ -

-

. --

-. -

, , -,

. - „ “

,, . -

„ “ -

--

, -

. 20

-

.

- –

„ „

„ “

56

OHRIDSKO LETO 2013

. - „ -

“

, 53 -.

, , -, 53

, -.

-,

, 27 ,-

2013 .

„ “

57

TANC FEST 2013

POVE E OD IGRA

TANC FEST 2013

12 „ 2013“ „

“. ..“,

,“.. ( . ),

„ “,

-.

, -

.

– .

„ “,

( -) „ “,

- „ “,

--

.-

.

.,

, -, -

, -.

58

TANC FEST 2013

- XX- .

, – -

– – -.

-

,-

, . , „ -“ – ,

., .

„ “- ..

, -. ...

, ,,

... .. „ . -

“.. – -

, -.

„ “ – , -- ,

92. „ “, -

„ ,, „ -

“ ( ....

, --

,, -

, - -

, ,

, -

– ... „ --

“... – -

, -

, -

,...„“

---

, ,,

„ “ , -

, -, , -

, -, -

.

-- , , .

, , -,

-.

. ,-

, -, -

( -

, -. ), -

„ “.-

.

59

TANC FEST 2013

,,

, -,

, , .

--

. --

.

. „“, „ “, „ -

“,- .

, . .- -

. -

. -

, -, , ,

. -. -

. ,

„ -“ -, -

-

„ “, -

--

.-

, -

,-

,---

,

- „ -

“.

,.

,-

,.

60

TEATARSKI GLASNIK

-

ME\UNARODEN TEATARSKI FESTIVAL †SVETI JOAKIM OSOGOVSKI°

– KRIVA PALNAKA

MESTO [TO GI OBEDINUVA VIZUELNITE IMPRESII

15 22 -, , -

„ -“,

, , -, .

, -, -

--

, --

„“. -

-,

- .-

- -- ,

-,

, -.

- „

“ . - --

.,

2009 -

,

-

, --

., -

., ,

,--

,

.

-

„“,

61

TEATARSKI GLASNIK

-, -

. -, ,

.,

, , -

,,

. -, ,

-

- ,, -

,,

, -, -

- -.

- „ “

, , - „ “

, -

-.

,,

, „ “ --

. -, -

, ,----

. „ “ -

, ,, „ “

-

. ,, -

,-

.-

,-

,, -

. : ( ),

( ), ( ),

( ), ( ),

( )( ) -

„“

, „ “, „ “,

.„ “,

„ “, -

„ “ -,

„ -“ , ,

-.

62

TEATARSKI GLASNIK

, -

: , -

. , - –

- „ “ .

,,

. „ “ -

, ,, „ “, -

,

,.

---

„“ .

-,

„ “,

. - „ “

,

,-

,

( – , -

- , – - )

., -

„ “ - „

“, „ “

,, -.

,,

,, -

, ,, - , -

– , .

,-.--

– . " "

, -

" -",, "

1", -, .

,

, ,, ,

, -.

- , -

90 --

63

TEATARSKI GLASNIK

: , -,

, „ 2“, -

,.

„ “,,

- „ -

“. ,,

„ “ -,

. , -

, , -, -

,

.,---

–

,,

-.

,, -

,-

: „ „ -

“ -

-

-,-

, -

.“

64

Denovi na komedijata – Kumanovo 2013

Doc. d-r Hristo Petreski

FESTIVAL NA GROMKIOT HUMOR I SMEA Denovi na komedijata - Kumanovo 2013

Na Me|unarodniot teatarski festival Denovi na komedijata, koj godinava se odrà po 16-ti pat od 2 - 18 oktomvri vo Kumanovo, bea prikaàni 14 teatarski pretstavi i toa: Solunski patrdii so Dramskiot teatar od Skopje, Solzite se O.K. so Teatarot Bora Stankovi} od Vra-we, Let nad kandidatskoto gnezdo so Tea-tarot Komedija od Skopje, Tri varijacii na edna tema so Teatarot od Prilep, Podzemna komedija so Teatarort od Stru-mica, Kade... {to?! so Gradskiot teatar Dodona od Pri{tina, [to sobarot videl so Albanskata drama od Kumanovo, No}ite vo bel saten so Teatarot od Veles, Pej brate so akterite Milo{evi}, Kalini} i Vasi}, Vistinski lagi so Teatarot od [tip, Tartif so Narodniot teatar od Bi-tola, Laluger so Teatarot Bugarska armija od Sofija i Dramati~en teatar od Dobri~, Posledniot polov atlet so Dramati~en kuklen teatar od Pleven, i Naàlena fa-milija so Teatarot od Kumanovo.

Navistina, impresivna - bogata i so-dràjna programa, koja privle~e ogromno vnimanie kaj publikata od Kumanovo, no i od okolnite gradovi.

Kumanovo, ve}e so godini po red e grad, koj stanuva centar na humorot i smeata. Golemata sala na Nacionalnata ustanova Centar za kultura Trajko Prokopiev kako da be{e pretesna da gi primi site zainte-resirani, odnosno postojano be{e ispol-neta re~isi do poslednoto mesto i se ba-ra{e bilet pove}e za pogolem del od pri-kaànite pretstavi.

Festivalot zapo~na so popularnata pretstava Solunski patrdii od Mile Po-poski, vo reìja na Kole Angelovski, a vo koja nastapija: Marija Spirkoska-Ilijeska kako Itar Pejo, zaedno so Biqana Dragi-~evi} Projlovska, Maja Vewkovi} Panov-ska, Zoran Qutkov, Zlatko Mitreski, Je-lena @ugi}, Trajanka Ilieva Taci, Kalina Naumovska, Gorsdana Endrovska, Marija Kondovska, Valdeta Ismaili, Du{ica

Stojanovska, Viktorija An|u{eva, Kole Angelovski, Katerina [ehtanska Lakovska i Aleksandra Pavlova. Ovaa pretstava privle~e golemo vnimanie, predizvika glasna smea i naide na simpatii kaj pub-likata.

Gostite od Vrawe pak, se pretstavija so lirsko-knièvnata pretstava Solzite se O.K. na Mirjana Bobi} Mojsilovi}, so re-ìja, scenografija i kostimografija na Ana Radivojevi} Zdravkovi}, a vo koja na-stapija: Radmila \or|evi}, Bojan Jovano-vi}, Dragan Stankovi}, Ninoslav Trajko-vi}, @etica Dejanovi}, Sa{a Stojkovi}, Nenad Nedeqkovi} i Aleksandar Mihaj-lovi}. Pretstavata go razgleduva i treti-ra ~inot na sozdavaweto literaturno tvo-re{tvo, preminuvaj}i vo negova poinata-mo{na dramska trans-pozicija i zavr{u-vaj}i povtorno so tretmanot na literatur-noto tvore{tvo denes.

Edna od najposetenite pretstavi be{e samostojniot proekt Pej, brate so akte-rite: Andrija Milo{evi}, Milan Kalini} i Milan Vasi}. Trojcata akteri uspevaa da ja zadràt o~ekuvanata dramatur{ka ten-zija od po~etokot do krajot na izvedbata, koja na momenti be{e mlaka, a na momenti razdvièna, èstoka, privle~na i gledli-va.

Sevkupno zemeno, ovoj Festival na ko-medijata, koj od 2-18 oktomvri, zna~i celi 16 dena, go zabavuva{e i relaksira{e Ku-manovo, no i okolnite gradovi, ovojpat po-mina na mo{ne zadovolitelno nivo. Pos-tignatiot uspeh i rezultat se dolì na izborot na pretstavite, aktivnoto i ne{-tedlivo u~estvo na akterite, a pred se na organizatorite koi do kraj go ostvarija svojot zacrtan concept.

Vo o~ekuvawe na slednite Denovi na komedijata, go izrazuvame zadovolstvoto od ponudeniot repertoar, izvedbite na pretstavite i ve}e animiranata i kulti-virana publika.

65

STOBI - 2013

Slobodanka ^i~evska

XII INTERNACIONALEN FESTIVALNA ANTI^KA DRAMA STOBI - 2013

XII - ,, -2013,,

13. 20. 2013

: „ „ -- ,

„ „ --

„ „ -.

„ „.

,, -

.

2.500 -

. --

. -: , , -, , ,

-

-

„ 2013„

- – -

„ „ -, .

: ,, , -

, , ,- , , -,

--

, -: , ...

-

-

„ „

„ „

„ „

66

STOBI - 2013

. ,

--

.

- „ 2013„.

- „ -

„ -.

: - -, , ,

, - ,

- , ,.

, -,

-.

: - -, -

. :- –

„ -„

,

- – -

„ „ -,

- –

„ „ -,

- - – „ „

,

„ „,

. --

[email protected]

„ „

„ „

„ „

67

BITOLA †[EKSPIR FESTIVAL°

LAVOVSKI ^EKOR

NA BITOLSKIOT TEATAR

(Kon Prvoto izdanie na #Bitola [ekspir festival";19-25 juli 2013)

2012 – ,

37

,-

.

„ “ -

-

---

,,-

. ,,

,. -

19 – 25 , ,

--

. – , , -

, .-

,--

,

, „

“,

( 21) ,

.

68


. ,

.

, --

: , - „ “ ,,

-,

, „ “

, -,

, - „

“.

,,

.-

„ “ „ -

“ ,.

-,

-

. , -,

. ,-

-

.

-, -

,

,

-.

, --

. --

69


.

-

„ “, -,

. -

.,,

,-

, -. , -

--

,

.

, , ,

.

„ – “. --

-.

,,

, -,

„ “. -,

.--

. , --

,-

. ,, , -

! ,?

70


- „ “ -

.-.--

. -. , -

. ,

, --

., -

, , , ---

.-

, -.

„ “ --

,

! „ “ ,,

- „ “

. -

--

, , -. „ “

-

-.

- – .

– -

„ “.. -

-,

-

.-

..

, , -.

. -, -

, -.

--

. -

.: „

a !“ .

71

TEATARSKI GLASNIK

doc. d-r Hristo Petreski

PRAZNIK NA TEATAROT ZA DECA I MLADI

(Kon Festivalot MALIOT PRINC vo [tip,25-27.9.2013 godina)

, 25-27 2013 , -

“ “. , --

: “ “

, “ “ “ “

“ “ - “ “ -

.

,, -

-,

-

. ,: -

. -,

“ “ ,

- , -,

-,

...

,

,-

,

, .-

: -, -

“ “,, -

, -

,,

., “ “

, . . -, , ,

72

TEATARSKI GLASNIK

... -,

, -.

-, -

- , -

,, , -

, -- -

, .-

, -.

,,

,. , -

, -

, -

,.

, --

“ “ -

.,

, ,

, - ,

. , -, -

, ,,

., -,

,.

,, -

,,

, -

., -

“ “ -: “ -

-... -

- -

- , ,

-, -

,“.

“ “,

““ ,

,

.

,,

, ---

, ( ?),

, ,

,

, -, ,

-...

73

†DIVO MESO

DIVO MESO

,-

, -.

„ “,

/ : -, – -

, . ., : - – -/. , -

25- -

– , -, -

-, ,

., „ “

, -

, , -, , -

--

5- ,

,. , . -, -

-

. „ “ .

,: , , , -

,, -

-. -

, „ “

– ; ; ;; ; –

74

†DIVO MESO

,, -

...

- – 80.

-, -

---

.„ “

, -,

. -, ,

-,

! -

-, -

„ “ -, -

,

,

. ,, -

-, ,

.,

„ “ -,

,, -

,, -

– , -

,

,-

, , -, -

-,

, -,

,

,

/ , , - ‘ , ,

, ,, , -, / -

-

– .

„ “-

, -. -

,

,

, -,

, / / -

.-

„ -“.

. , ., ,

. - -

, „ - , -

. -! . è

-, . –

„ ...“, „ -“, „ “.

. -, -

„ “ 1979 .

„ “. „ “

. „ - ,

. , ,, , ,

. ,,

,

75

†DIVO MESO

„ “.,

- ...“. „ “ ., , . -

, . -: „

..“ „ -

“ . -. , ,. ,

, . .. . -

. , „ “ „ -

“..

, , : - - . ,

...“.„ “.

(24 ),, , .

.,

( ), -.

17 ,. , ,

, ....

..

,.

. ,. ,

, . ..

. ,, -

. ..

, ,, , , , ,

,.

, , .-

, è --

. , ,. .

. ,

, ... - „ “.

. -

. ? -! -

., -

, . -.

! --

, -

.

: „ , -...“.

: „ ,

...“.1

. ,,

. – , – ,

– .

,,

.

.

, 7

-, „ -

“. -.

„ “ „ “.

.

„ “, „ “

- , „ “

,,

1 „ “

76

†DIVO MESO

. , 120-

. „ “

, ,.

,,

. 4

.

. -

„ “ „

“, „ “, „ “, „ “, „ “ „

“.

, - „ “ -

-. „ “ -

.

. ,,

: , „ -

“. , -,

.

, „ -

“. ,,

,, -

.,

-.

(,

)

. , .

-,

,. -

-

-, ,

-, -

-. -

,

-, -

-...“.

,.

„“ .

„ “

.„ “ „ “

., -

, -

-

: , ,, ,

, ,

77

†DIVO MESO

. „ “ ,

„ “ . ,-

– „ “ ,„ “ ,„ “ -

. -, „ -

“ „ -

“ .-

. „ “

. -

.

„ “.,

-.

, -, ...

. -, . -

„ -“,

, „ “ .

---

., ,

-

.

,.

, , --

. -,

. -,

. „“ „ “ -

, „ “„ “

. :, . -

, -

,-

.

,,

. -

,

--

. è. „ ,

“.2--,

„ “., -

2 , „ “,„ “, 29.XII.1979 .

:

78

†DIVO MESO

, -- . -

( ), - ( ), ( -

), ( ), - ( ), ( ),

( ),( ), ( ), -

( ),( ), ( ), -

( ) - ( ). „ “

.-

„ “. „

.,

, –

.,

, „ “,

-

...“.

, : „ „ “ -. -

,

„ “ „„ “. -

, -

. -

-. , -

,,

. „ “

,

“.3„...

. è , è, .

. ,

.

. -.

- -.

-

13. ? ,

. ., ?

, ,

.: , , .

: ! . ---

( ) ( )

. : „. ( ...).

: . :,

. ..

,. ,

-, .

: ? ,, -

, , ., , .

, ,. :

! -.

., , , ,

. , ., , ,

. , - -. , ,

3 : „ “, „

“, 29.XII.1979 .

79

†DIVO MESO

.. -

., ,

.-

.,

...„ , „ “ : „

., -

-.

-. -

...4 1979

247 71.150 .„ “ e 342

.

`80, :,

,„ “, : „

-

-,

“. 44

67 25-

17 . - 17, -

12, 11, 7, -

5, 3 1.

„ “, „ „ “,

( )„ “ ,„ “.

4 : „

“(7. ) - - - , „ “, ,

2002 .

, .

.

.

“ ” - “ ” “ -

” , -

“” “ ”.

“ -”.

--

. “

- ‘ ’ .

. ”. “ ”

- “ ” .

“ -”. -

-. “ ”

,

“ ,

--

. ( “ ”

-)

“ -”

. “ ”12.01..

-.

80

†DIVO MESO

“ ”-

,--

,. -

“ ” -, -

( ,. .,

- . “ “,

.,

. ‘ ’

! ‘ ’-

, ---

,,

”. “ -”, 12.01.1980.

“ -, -

, , -

.-

.-

, -,

-.

, , --

. - ‘ ’

. -,

, -. -

, --

, -...

‘ ’-

. -: , “ ”,

15.01.1980. ,-

„ ,... -

. ,

, -, -

... -

, -.-

:,

...„... ‘ ’ ,

,-

...-

...,

-

“ , „ “25.01.1980

„” “ ” ...” -

----

, - -.

“ ”, -,

, -

81

†DIVO MESO

-,

-.

“ ‘ ’ -

” “” : -

.-

“ ”

, -, -

.“ ”

“ ” -, .

“ - “ ” -

, -.

., .

.,

.“ ”.

-,

. ,. -

,.

, . -.

“ ”, “ ”“ ”.

, , . ,12.01., 18 15 .“ ”. .– , .

,. , -

.13.01. . -

. -. ,

, , ., .

, , ,. -

.,

. ., -

., .

-,

.,

“ ”, “ ” “ -”.

, ..

. -, . -

. .,

.,

,

. -

. ,.

, , ..

..

, -. .

, -, -

.. ?

? . 4 -

“ , “ -”, “ ” “

”. ? “ -” -

,.

-,

.,

.“ ” “ ”,

“ ” “ ”.

82

†DIVO MESO

(4 ) -, 15

-.

15 . -

. - 30 -. -

,“ -

” “ -”.

15 . “ -

”.

. -

“ ” -, ,

. -, , ,

.

.

,,

,,

.-

, -. , -

-.

.“ -

-. ,

-, -

, ,

. ,

,

-,

, . - , -

,--.

‘ ’, -

, , , -

-

.5 “ ” -

25 . -

- “ ” -

. -

, 27 28 -.

“ ” 29.12.1979 , -

12 1980 . 23.04.

15 6.000 .„

. „ -

“, „ “, „“, „ “, „ “,

„ “, „ “,„ “.

„ “. -

, , -,

„ “.-

,“,

29 1980

5 . .: , “ ”,16.02.1980

83

†DIVO MESO

„ “ ,...“

: “ ”

; “ ”

; “ ” --

; “ ”

“ ” -

.

“ ” -. 9 6

, -, -

, -, -

- ;

;

- -

-.

“ ”-

.

, ,, , -

-. 15

, , “ -

”, “ ” “ ”.

-, -

,-

.“

, .--

.

, ,, ,

84

†DIVO MESO

,-.-

,

, -.

, -.

,

‘ ’.

. ‘ ’ -

... - ‘ ’

, --

. -,

”.

- “ ,

-,

,-

., -

, , -, -

,. ‘ ’

‘ ’, , -

,. , -

, -, -

.

,-

,

,

”.“, .

.

,

...,

...

.

...

.

.

”.

, -

, --

. -

.

. , ,,

.

”. (17 ), -

„ “ , „ -“,

. . 21 .

, ..

..

., . ?

,

? ., .

..

.

. . è

85

†DIVO MESO

„ “,.

..

. - .

, ..

. -.

.è (17

). -. ,

. .

. -, . , -

è, ., .

, ., . , -

,.

,. è ,

„“. , , -

,...“ (19 ).

, .

è . „ - 25 17-26

1980 “, -

.„ “

’ ,.

,

. ,.

? ,, ,

. , ,, , , .

., ,

. .

.

.,

.. ,

.

. ,, . ,

è . .

, , , ... . è

. ., , .

. :„... „ “, ,

, :

, -.

.-

, , -

-. -

, ,

,,

-

. , „ “ -

-,

, -, ,

., ,

,,

“.

, 26 1980 .

86

†DIVO MESO

: , ,, ,

. “ - 23 .

..

. -. .

( )

. 11

. -.

., .

, . 11

.

..

. 4

,- .

. ,

. .. .

,, , ,

.--

“ ”, “ -”, “ ”

. , - “ ”.

“”, ,

è, ..

.

. , ., ,

, ,. .

, ..

.

4 -, .

. --

..

,. -

, , ,.

.. -

.,

, . -,

, , “ ”, ,. ,

, ?--

. , . -, , ,

, , , -.

,.

,. .

,.

. -.

.

87

†DIVO MESO

,, . -

. .,

. -,

, ., -

..

.,

. -.

5 10. “ ” 9,60.

. . “ ” “ ”, . “ -

, , ,...

-

. --

”; . “ -, ,

.

”; . -- “

,”.

“, -

”. -“

, -,

, .”... -

..

“ ”- -

.. “ -

”.

“ ”

-

,

.

, ,, , .

, , ,,

-.

(29.05) . -

. .. ,

,.

, . , ,

. -. ,

. -.

? .....

. -

. ,, .

, , -. -

. .... 15 , ,

88

†DIVO MESO

,. .6

„ “:

1) „ “, ,,

( - 6,70).

2) „ “, ,,

( - - 7,45).

3) „ “, ,,

( - - 8,38).

4) „ “, , ,

( - 7,00).

5) „ “, ,, -

- ( - 8,40).

6) „ “, ,,

- ( - - 7,69).

7) „ “, ,, -

( - 9,60).

-,

, - ,

:1) -

-

„ “.2)

„ “.3)

„“ .

4) „ “

.5)

„ “ - .6)

-

6 ( )

„ “ -.

-

.7) -

- „ “.

8)

( ) „ “.

9) „ -“ - ( ) -

„“.

,. -

“ ”- “ ” ;

-” ” ; -” ” ; -

“ ”; - “ -” ; - “ ”

; - “ ” -; - ; -

“ ”;- “ ” ;- „ ”; - “ ”

, „ “ - , „ “ - ; „ -

“ . - “ ”

“ ” -.

“ -” “

, , -...

”.“

-

-, ,

.,

-

89

†DIVO MESO

...-

; ,, -

,--

. --

. ‘

’”.“ ,

... -

‘ ’ -

....----

... -,

-”.

“ , ,

‘ ’,

,-

, , ,-

,

.

-

”.“ , -

... --

, -

--

.

, -- -

--

...,

-,

...’ ’ .

,. ,

,

-

-. -

,

,

, -, -

„ “

90

†DIVO MESO

,, -

,”.

‘ ”, -

,

.“

“ ” . ‘ -’

, , -. -

,, -

-

– -,

„ “,

,,

, -, -

,

,

.,

,, „ -

“-

,-

,

,,

,, -

-,

è è ...

,, ,

...

„ „ “

, -

, --

, ----

, -

, -

, „-

...“.: „ ,

! ( „ “)„

,

., , ( -

) ---

, ---

. -,

,, : -

--

. ,, -

-, , ,

,...“.

„ --

. è -. -

-

, ,, -

91

†DIVO MESO

,

,

è.

-, -

, -. , -

,

-, ,

,, -

., , ,

, -

...“. : „

“ – , -“, „ “, 1987 .

„

, ,, -

- -.

,, ,

...“. „ ,

,--

...“., `

,

. ,-

, .,

, , , ,

. -, -

,,

.- -

.

.

: „ -

– “., , , -

– -

,.

, , -. , -

-. , -

-“.

: „ -“ ( „ -

. -“, , , 1987 .„

.

. -. -

-, .

-, :

,. -

-- -

, -

,. ,

,

-

92

†DIVO MESO

.-

è :-

, .

.

...“. – „ “

– - ( . 204), –

, „ “. . , 2000 .

: „. .

,

“. :„ , “.

: „ !“ , ,-

. -. ,

.-

-. : „ -

...“. , -- . ,

.. ! -

-. . .

.

-. .

„ “ „ -“

- ,

--

. „ “-

“, . „ -“, . ,

è-

.! .

. ..

„ “ „

...“.„ , 1957

.. ,

.è ,

. è ?è .

! .

. , ?, , , ?

. ,. ?

, ,,

, , , -

. .

,, , .

„ “ ,, è . (5 1980

.). „ , ,.

.. ,

.

.,

.,

.-

...“.

“ ” - 16

. -

.-

:1967 “ ”

1975 “ ” -

.

93

†DIVO MESO

-. .

. è -.

--

.,,-

. 25 ,

“ ” . ,.

,-

, ,.

“ ”.

-.

: -

,

. --, -

-: ,

, , -. -

,, -

. -,

,,

,--.

“ -

. -,

. -

,

. ,--

- . -, -

( , -) ,

.-

,

, -, -

.

,

. --,-

,

.“ -

,, -

, ,, ,

, . -

-

.-

.

. 23

, 10 -

.

94

†DIVO MESO

- .. ,

,.

, 15 113 -

, 32

.-

. --

, ,-

... --

,-

. - --

- - ”.

.. ,

“ ” ,.

-.-

. ,-

. , -

.--

. - 30 .

30 41 37,61%, 19

1,43% 30 39 ; 9 8,26% 40 49 ; 8 7,34%

50 99 5 4,59% 100 .,

-, -

., , -

.

, ,, ,

95

†DIVO MESO

?

.

-;

- , ;--

, ,

,-

... ,,

, , ,. ,

-. -

.-

.,

. -

, -

--

,.

,

, -.

, -.

, -

,

. --

(

) --

.--

, --

.-

1919 1941 1944 1979 .

,.”

. “ ” -

“ ” “ ”. -

.

. -, -

. -

.

,, -

,

.“ ”

. -,

. ,, -

“ ”. “ -

, -,

”. ( ) .

“ -, -

, ,,

-, ”.

:

96

†DIVO MESO

( ) “--

:, ( ) “

,

” ( ) “ -

”. ( -)

-”.7

„ “ – „ “

,, „ “:

„---

. --

. -

.,

,.

,. ,

,,

....

, , -, -

, „ “,

. „ “

,, .

, , -, -

...“. („ -“, 16 1980 .).

– , : „ -

, „ “.

7 :

, “ ”, 09.1980

„ “ -

-, -

.! , -

. („ “, 23 1980 .)

“ ”(26.09.)

“ ”.,

-, . ,

“ ”.

.-

. - “ ”

, 20 . -

,,

-.

“ , , ,... , . -

, “ ”“

. -. ,

. -, “ -

, ,.

--

”. , :”,

.”.

. . -,

: ., ,

...”. 15

.

97

†DIVO MESO

..

,.

. , -, , -. , , -

. , ,, , , , -

. .,

, , , -. .

, -. ,

. ,.

..

..

` ”.:

,; 26.09.1980 -

, :, , -

..

,

. , , è -, , .

. , ,, è

, ., .

-,

„ - “ -

., :

„ . ,“. „ , - -

, . , -. , -

„ “., ,

, -, -

. -

. ,,

, , , -. .

, .,

. , ..

..

.

, ,. ,

, è.

2 1980 :1) - , -

, ,. „ “,

, .-

– !2) , -

,

. , -,

-.3)

.. ,

, - ... ,

... .

4) , 2 ., ,

.5) .

, ,, .

6) . ..

., ,

.!

;.

..

. * * *

, ,, .

98

†DIVO MESO

. , ..

. . ,. , , ,

..

“ ”, “ ”, “ ”, “ ”“ ”,

4 “ ”

, “ ”, “ ”

. “ ” . .

.

. 7.12. “” ,

-. -

- 29.12. . -

26.163 .

“ ” -- -

--

.-

( ) --

;

; -,

. “ ”

. --

? --

“ ” (14). -

-

-. “ ”

212, ,

-.

,. -

, - “ ” . ( . . “ -

“ ”, “ ”, 1.10.1980).

. -.

è . -, .

. -. . -

– ,è – , ,

.... , ,

. .( ),

..

. -. -

„ “. ..

, , . - 30

, -

. -. .

~ .

...“. . .

. „ “,

.. .

. -, 500.000 . 1.000.000 .

, ?--

... „ -“. -

.„ “ -

99

†DIVO MESO

„ “ „ “.

-. ,

„ 212“ -.

.,

. „, .

--

. -, , , -

, ., -

,,

, ,,

.. -

41 , 24 -. -

,,

. , -? ? ?

??

!, ...“

28.10. -

“ ”.

,, , . -

“ ”.

-

. --

“ ”,

50 -. -

, “ ”, -

-.

“ ”

. “

”.

..

,. -

“ ”, ” , -

, “ ”, “ -”, “ , “ ”, “ ”, “ -

, “ , “”, “ ”, “ -

”, “ ”, “ ” “ ”, “ ”, “ ”, “ ”, “ -

, “ -, “ ”, „ -

“, „ “, „ “.

--

. 11 -

, -. -

- .

..

. --

,.

- - - , , . è -

. -è . – -

.? -

. ?.

,.

, ( - ),, ,, ,

. :

. , .... (15 )

- “ ”

, “ ‘ ’

100

†DIVO MESO

-.

- ‘ ’ -. , -

, ,-

( , -, , -

). ,

.,

- ‘ ’.

,-

. 25 26 1980 . -

”.

1980- .

-. , -

. „“

. 1980 55

27.421 . - „ “, „ “, „ -

“, „ “, „ “„ “. -

. „“ 40 „ -

“ 17.015 253 -

78.658 . -

16 ,, -

- 900.00 .

,-,

, , -, ,

, , -

. è è, -,

, -,

,, -

.: „ “ -

.` -

.

- „ “. „ “ ! -

: - , -

. - -

„ “.-

- -

.(„ “, 26 1980 .)

, , - 1980 .

::

1. “ ” 55 . 27.421 .2. “ ” 40 14.015 3. “ ” 19 5.172 4. “ ” 17 7.997 5. “ ” 4 733 6. “ ” 1 144 7. “ ” 5 2.153 8. “ ” 8 2.347 9. “ ” 11 2.996 10. “ ” 4 990

:11. „ ” 25 2.340 12. “ ” 23 3.129 13. “ ” 7 552

:14. “ ” 18 5.966 15. “ ” 8 2.474

1980 - 15 -

, 243 78.029 -

101

†DIVO MESO

:, 25

“ ” “ ” , 7

“ ”,“ ” 8 “ ” 7

, 24 , 25 , 26 , 27

28 “ ”

, 16 “ ”

, 18 “ ” 20

“ ” 24

“ ”, 26

“ ”, 11

“”

, 23 “ ”

, 27 “ ”

, 16 “ ”

“ ” (24.04), (27.04), (28.04), (24.09),

(26.09), (21.09), (22.10), (25.10)

“ ” (31.01), (8.05), (18.08). (13.12)

“ ”, (27.02), (7.06)

“ ” (22.05), (28.09 5.06), (5.04), (20.08),

(9.10), (8.09) (19.12)

“ ” (7.06) “ ” (13.06) “ ” (16.06)

“ ”(12.09)

. “ ” (18.10) “ (14.09)

“ ”, “ ”(25.11)

“ ” “ ” 92.12)

:

“ ”(26.03)

- “ ” (18.04) “ ” - ,

“ ” (29.05) “ ” (13.06) “ ”

(1.10) “

” (16.10) “ ”

(14.12)

“ ”“ ”

( “ ”, “ ”,

“ ”, “ ”, “ ”,“ ”, “ ”)

,.

: 7.12.1980 50 “ ”

12.12.1980 50 “ ” -

.

,-

.

:

“ ”-

-

-

--

“ ”--

“ ”-

“ ”

102

†DIVO MESO

“ ” -

11 -

11 13

“ ”

4 5 - “ ” -

- “ ”.

1.500 . -

,

-, -

.

103

TEATARSKI GLASNIK

Intervju: Viktorija Ran|elova (diplomiran dramaturg i dramski pisatel)

NA MLADITE DRAMSKI AVTORI PRVATA [ANSA MORA DA IM SE DADE

,„ “, „ “, `„ “, „ 49“,

„ “.„ “ (2013) „ “

. , „ “ ,

.

„ -“

?„ “

-.

. -.

,.

. -. ’ -

. - ,,,

. ,-

.-

,,

.

-

. „ “

, -

. -

-. -

... „ “ -

.

-

?-

. -

„ “

104

TEATARSKI GLASNIK

, ’ . -, -

, , -,

,,

, -, ... -

, .,

,.

. „ “, -

, ,-

. - „ “

., -

.

„ “ -,

.

„1984“

.

?

, , -. -

,, -

, -

., -

, .-

, -,

, -, -

, -, -

... , -, „ “ -

, , ... „ “ .

,,

,,

„ “ „ “, -

„ “ .,

, -,

--

. „ -“,

, -. 1984,

.,

.

, „ -

“ (Slippery People) -

105

TEATARSKI GLASNIK

. -

?„ “ (Slippery People)

. -, -

,, -

,’, . -

. ’ , --

.

.

. , -. ,

, ., ,

, -, -

.,

, --

/ / ., -

,.

,

---

?

.

--

, ,

.

.’ -

, --

., -

-. -

,,

.

- „ -

“. „ “, -

. -? -

. ?-

, -,

.,

. -,

. - .

. . - -

. ,

, -.

,, -

-. ’, -

,.

,,

.-

, -’. -

. . --

, -,

, -, ... -

,-

,.

106

TEATARSKI GLASNIK

-?

„1984“ , --

., „

“. , -

„ -“ .

..

:.

.

107

INTERVJU

IntervjuBiljana Dragi~evi} Projkovska (akter)

TEATAROT E IGRA

,11.04.1975 .

– , „ . “

. .1998

.

,,

,.

.

-/

?.

.,

,.

,. -

,... T -

--

.

. -,

, ,-

. -:

- ( , , ).

-? -

?

,.

., .

a

.

108

INTERVJU

K / -?

-, -

. -,

-

. -

-... T

., -

, ,...

. - –

.

,?

.

.

.

,...

.

...

„ “, „“, „ “,

„ “, „ “, „ “, „ “,„ “, „

“

, „“, ,„

“, „“. „

“ ,,

.

„ -“ .

?

.--

- , , ,

, , , -

..

-

?.

-

109

INTERVJU

-

....

,-

.,-

-.

-. -

-.

,

-.

.

. - „ -

“, ?„ “

. -.

..

, -

. 12

. – „ “. -

-.......

„ “, ,

,?

.

-.

., -

, -.

...... ...

-, ...

-.

-.

110

INTERVJU

INTERVJU

SO MIRO GAVRAN

DRAMSKI PISATEL OD HRVATSKA

(Po povod premierata na Parovi vo re`ija

na Qup~o Georgievski, vo {tip vo april 2013 g.

prisustvuva{e i avtorot na tekstot

– {to be{e mo`nost za ova intervju)

,

,

,?

.,

, -

-,

,,

. -

-, ,

,

.

.

111

INTERVJU

, -

, --

?, ,

. -

. ,,

. ,,

,. , , ,

. -, ,

..

,, .

, ,

. -,

.

.

,.

.

, ,

,

, ,

.

,, . ! ,

,

,,

.

--

, -

, ?-

?, .

.

,

, ,

, --

- ,--

. ,, -

, ,, -

, -

. 16

, 17 - 19

,. ,

, , , -, ... , -

, ,

,

.,

,, -

., -

. ,

,, -

..

-,

, -

?, 22

112

INTERVJU

, „ -“.

-, ( „ -

“ -)... -

, ,,

,. „

“,

-

.

„ “,

, , -.

. - 30 -

,. -

10 15 ,, , -

( 4 ),, , , -

, -. -

-. -

-

,

.,

.

!,

...

. -

, , , -? -

?,

-

, -, , -

,, . ,

, ,

-. -

. --

, -, -

, -,

-

,,

, , , -, ,

..

,?

, -.

,, ,

! ,

,

113

INTERVJU

. ,, , -

, , . -,

.

.,

, ,,

, , !?

,

-. , -.

. ,

.

- -. , ,

-

, ,,

. -

, ,,

10- 15 , .,

....

,?

. -, ,

, .-

., . .

, (). -

, ,.

. -, ,

. -

, -

., .

, ,,

70-80 . ,, -

,

.--

, – -, -

, -. . .

.

-, -

. „ -“ -

. --

?-

,.

114

INTERVJU

,-.

, , -

-, -

, , ,

-, , , -

.

. --

,

.. ,

-

, --

.

-,

?.

-.

, -.

.

,-

.

11 - „ “

. 4 ,

-.

--

, -

,.

-, , ?

,

„ “,

„ “ -. -

, -, . -

6 , – ,

,

. –

.-

..

...

.

115

INTERVJU

Liljana Georgievska

BEV SRE]NA [TO SUDBINATA MI JA

ODBRA AKTERSKATA PROFESIJA

Najgolemiot i mo{ne plodniot del od ìvoto-pisot na na{ata poznata akterka Liljana Georgi-evska e ispolnet so ~etirieset go-dini aktivna ak-terska dejnost vo bogatiot teatar-ski, televiziski i radio ìvot, za koj taa veli: "Mi be{e ubavo. Bev sre}na {to sudbinata mi ja

odbra akterskata profesija.#

Po~ituvana G-|o Georgievska, da trgne-me od korenite na Va{eto semejno steblo, od podnebjeto kade{to se oglasivte so no-vorodene~ki glas i kade{to zaìveaja Va-{ite prvi scenski ~ekori, neposredno pred po~etokot na Vtorata svetska vojna.

- Rodena sum na 9.08.1939 godina vo Kuma-novskata bolnica, kako treta }erka na Jor-danka (Dan~e Kratovka), za koja postojano site velea deka e mnogu ubava èna. Osta-nala bez majka u{te na dvegodi{na vozrast, kako petto dete, najmaloto. Izrasnala vo prekrasna moma, vo koja se vqubil ubaviot Kosta - damski frizer, koj imal svoj salon vo centarot na Kumanovo.

Jas, moàm da kaàm deka sum akterka od ra|awe, po nasledstvo, bidej}i tatko mi i majka mi bea lideri na amaterskata teatar-ska grupa vo Kratovo, a vujko mi Mitko Ki-rov (brat na majka mi) be{e profesionalen -akter vo Stariot kumanovski teatar. Fala mu na Boga, toj e u{te ìv i prisuten i denes vo Kumanovskiot teatar.

[to donesuvaat prvite detski godini, {to se sovpa|aat so dramati~nite nas-tani od Vtorata svetska vojna?

- Jas sum dete - Lav. Da, prvite rani det-ski godini, se sovpa|aat so vremeto na Vto-rata svetska vojna i na site ni donesuvaat ma~ni dramati~ni doìvuvawa, {to dlaboko se vreùvaat vo detskata psiha.

Vo 1945 godina so {pediterska kola na ~etiri gumeni trkala i dva kowa, so malku mebel, a so mnogu deca, i toa ènski, - po ni-kakov pat, niz ridovi i nizdolnici cel den patuvavme za Kratovo - prekomanda.

Tamu kupivme ubava ku}a so ~ardak, dvor prekrien so loznica, i vizba koja sekoga{ be{e polna so jabolka vo slama, orevi i kos-teni za cela zima. Kupivme nov moderen me-bel i ubava spalna soba za nas ~etiri "devoj-ki#, iako podocna so nostalgija se se}avam na starite kreveti so rezbani topki od me-sing na kraevite, koi majka mi gi ~iste{e so golemo vnimanie i tie sekoga{ svetea. Gi nema{e ve}e ni cvrstite pruìni, po koi skokavme kako po trambolina...

Doa|aat i u~ili{nite godini. Vo Kra-tovo ostanuvate do polumatura (sega{no osmo oddelenie!). Sega se naplastuvaat novi doìvuvawa, koi otkrivaat, vero-jatno, i po{iroki soznanija, novi drugaru-vawa, novi igri, pa ma|osniot svet na knigite?

- Bidej}i pred vreme u~ev od moite posta-ri sestri, na nepolni {est godini trgnav na u~ili{te i ve}e umeev da ~itam i pi{uvam. Moèbi poradi toa i ne mi be{e mnogu in-teresno na ~asovite. Bev mnogu nemirna, do-bivav i "stap~iwa# po dlankite, bez solzi. Mnogu igrawe, malku u~ewe, pa uìna. @ol-to sirewe ili kowsko meso, mleko vo prav, jajca vo prav. Zatoa pak vo zima gi kolevme sviwite i jadevme na{e doma{no meso. Za decata, ìvot kako vo bajka! Tr~a{ po tie strmni sokaci bosa, so fustan~e ili ko{ul-~e, bez ga}i~ki. Padne{ li, gazeto golo, ti

116

INTERVJU

se smeat decata, no nema pla~ewe — brkani-cata prodolùva...

[to se odnesuva za knigite: odnapred gi ~itav lektirite od dvete postari sestri; te-tratkite po rakopis mi bea najubavo napi-{ani i izloùvani na krajot od u~ili{nata godina. Ne u~ev mnogu, no mnogu ~itav, duri i kri{um od sestrite, s¢ do polumaturata, koga i sama se zapi{av vo biblioteka. Zara-di odli~niot uspeh, sekoe leto n¢ pra}aa na letuvawe.

Po ulicite na Kratovo ima{e banderi, no nema{e sijalici. Strujata na agregat kaj Rusinot ~i~ko Nikolaj. Po desetina deca se-devme vo temnica pred ne~ija ku}a i raska-ùvavme prikazni za vampiri, ve{terki, li-ljaci...

Neosporno igrite od detskite godini se neizbri{livi spomeni, preku koi gi na-setuvame i idnite igri na fantazijata, idnite razvivawa na kreativniot poten-cijal. Dali se se}avate i na eventualnite gostuvawa na nekoi teatarski grupi, {to }e pottiknat qubopitstvo kon ovaa umetnost? Kakov repertoar se prezenti-ra{e?

- Da, vo tie godini ~esto gostuva{e Kuma-novskiot teatar. Se se}avam na "Pokondi-rena tikva# od Nu{i} so Qupka Varxiska vo naslovna uloga, "Ko{tana# so Ana (koja po-docna zamina za Avstralija), "Pe~albari# i drugi. Bidej}i doa|a{e i vujko mi Kiro Mit-kov, imav privilegija da vleguvam vo garde-robite na artistite, da stojam do pultot, i da gi gledam kako se {minkaat. U{te od tie denovi gi zapametiv \oko Nikolovski, Do-brila Puckova, Qupka Varxiska, Petar Ta-sevski - Zup~e, To{o, - koi podocna mi sta-naa i kolegi. A, od druga strana, jas ve}e imav dve pretstavi na kratovska scena, kako dete. Ednata pretstava nose{e naslov "Pa-tuvawe#, a za vtorata, na koja ne £ go pame-tam naslovot, se se}avam samo deka dejstvoto se odviva{e vo selska ku}a, so dve deca, vo koja doa|aa partizani...

Kade }e Ve povedat pati{tata po po-lumaturata? Dali i natamu }e Ve privle-kuva Talija?

- Na 13 godini zavr{iv polumatura i vo 1952 godina se najdov vo Skopje. Poloìv priemen ispit vo Srednoto muzi~ko u~i-li{te. Drvenoto most~e na Vardar {to vo-de{e do Stariot teatar za nas, mladite

sredno{kolci i za studentite, ni be{e glav-nata ulica. Po desetina pati gi gledavme i slu{avme site operi od repertoarot. I site teatarski pretstavi. Sekoja ve~er ~i~ko A~e n¢ pra}a{e na vtorata galerija, no se pikavme i po eventualnite prazni loì. Vo internatot vo "Kuku{ka# bevme ubavo dru{-tvo vo sobata: Ole i Dan~e od Tetovo, Ivan-ka od Prilep (sestra na Mile Nedelkovski), Nina Spirova, Ubavka od Veles (sega sopru-ga na Nikola Gagovski). Prilep prv pat go vidov koga Nina me odnese kaj nejzinite na gosti, Veles go vidov koga me odnese Ubavka!

Vo 1954 godina morav da go napu{tam Skopje, za{to dvete postari sestri bea na kraj so {koluvaweto, a majka mi i tatko mi se razdelija, poradi grevot na tatko mi. Ta-ka, na 1 septemvri, istata godina se zapi{av vo Kumanovskata gimnazija, za{to i semej-stvoto se preseli vo Kumanovo. Od Okolis-kiot komitet dobiv stipendija od toga{ni 5.000 dinari, {to ja primav site ~etiri go-dini, s¢ do maturata.

Kakvi soznanija imate za toga{niot scenski ìvot vo Kumanovo? Dali i sama-ta se vklu~uvate vo nego? Ima li mo`nos-ti za aktivnosti vo u~ili{teto ili vo nekoe amatersko dru{tvo, grupa, - kakvi {to ima{e vo toa vreme vo pove}e na{i sredini?

- Teatarot vo Kumanovo bil zatvoren (eliminiran) vo toa vreme, po inicijativa na MNT, poradi vetuvawe deka tie }e go po-krijat kulturniot ìvot vo Kumanovo. Ar-tistite dobija novi rabotni mesta: prodava-~i, fabri~ki rabotnici, ~evlari, knià-ri...

Eden den, na vra}awe od u~ili{te, mi prijde na ulica "kniàrot# To{o i me pra-{a dali sakam da ~lenuvam vo Dru{tvoto "Vase Gelev# vo Amaterskata teatarska gru-pa. "]e treba da ja pra{am majka mi# - odgo-voriv. I toj dojde doma kaj nas. Taka, edna ve-~er se najdov vo salata na Dru{tvoto, kade {to se nao|a{e dobar del od Stariot tea-tar: \oko Nikolovski, Petre Tasevski, To-{o, ènata na To{o, Serto, Boàna. "Zaed-ni~ki stan# od Dobri~anin, a jas -Lula, ko-keta. Premierata vo letnata bav~a na kino "Kozjak#. Prepolno. Primeno odli~no, so ovacii. Stanav slavna, zna~i bev dobra. Profesorite vedna{ pokaàa inicijativa za formirawe dramska sekcija. Kiro "Baba Ruà# Lipkovski postavi svoj tekst "Karlo-

117

INTERVJU

vata tetka#, so mnogu uspeh. Slede{e "Mi-randolina# od Goldoni vo u~ili{te, pa "Dnevnikot na Ana Frank#. Od doma si no-sevme du{eci i jorgani za na scena. So pret-stavite gostuvavme vo Kratovo, Probi{tip, Sveti Nikole, i Vrawe.

Vo toa vreme Rabotni~kiot univerzitet go prezede Dru{tvoto "Vase Gelev# so sta-tus na poluprofesionalen teatar i nie do-bivavme po 5.000 dinari mese~en honorar. Prodolìvme redovno so novi pretstavi. Se priklu~ija novi mladi lu|e. Kumanovo dobi slo`na, talentirana grupa. Po~navme da go posetuvame teatarot vo Skopje, da gledame pretstavi. Se se}avam deka za "Dobriot voj-nik [vejk# nema{e slobodni mesta, sedevme vo orkestronot, pa kolku-tolku ja gledavme pretstavata. Mnogu sakavme da u~ime od ne-~ii vrednosti i kvaliteti, da go u~ime "za-naetot# od niv - majstorite.

Da se vratime na dejnosta na Kumanov-skiot teatar i negovoto povtorno otvo-rawe na scenata, na koja nesomneno se vklu~uvate so nov entuzijazam?

- Na ova pra{awe odgovaram so posebno zadovolstvo, za{to moàm da potvrdam deka vo {eesettite godini tolku mnogu zaìvea poluprofesionalniot teatar, {to be{e ne-minovno da se vrati idejata za povtorno ot-vorawe na profesionalniot teatar, a, se razbira, nositel na tie ambicii be{e toga{-nata kulturna i politi~ka elita: profeso-rot Dragoqub Dimovski-[etko, Bla{ko Ja-nevski, Branko Mladenovski, Metodi Pe-trovski, Qubomir Jakimovski, novinarot Petar Trajkovski, Kiro Ximrev i mnogu drugi koi se grièa za ìvotot na gradot. Tie isti lu|e veruvaa vo na{ite kvaliteti i na{ata profesionalnost. Stanavme avtori-teti na gradot, po~ituvani i omileni.

Zna~i, taka, na 1.09.1961 godina povtorno zaìvea teatarskata umetnost vo Kumanovo, ovoj pat profesionalno! Be{e na{a zasluga, na{a gordost, na na{ata mlada generacija.

Prva premiera: "Site nie sme samo lu|e#, komedija od Fadil Haxi}. Poinakvo ~uvstvo koe go so~inuvaa odgovornost, serioznost, disciplina, profesionalen pristap, me|u-sebno po~ituvawe, pomagawe, drugaruvawe. Maksimalna mobilnost. Nie vozbudeni, no i publikata, koja osven radosta za svoj teatar, misle{e i na nas, za{to dobro n¢ poznavaa. Sedea vo ubavata sala, moderno adaptirana, so akusti~na oprema. Scenata opremena so

site tehni~ki i scenski pomagala. Se reali-zira dolgo o~ekuvaniot sve~en mig...

Se redea novi i novi rolji, tekstovi, poz-nati pisateli, reìseri. Se rabote{e so mnogu entuzijazam. Za samo pet sezoni, vo Kumanovskiot teatar se odigraa 33 premie-ri na ve~ernata scena, s¢ moi glavni ènski likovi, i u{te 7 detski. Realizirav ulogi razli~ni po ànr: drami, komedii, bitovi, trileri, sovremeni. Poznati avtori, me|u koi: Sartr, Irvin [o, Keserling, Emanuel Robles, N. Makijaveli, Molier, Ostrovski, [iler, Gogoq, Fejdo, A. D. Iso, Sremac, Va-sil Iqoski, Nu{i} i mnogu, mnogu drugi.

Paralelno podgotvuvavme pretstavi i za najmalite i najmladite. Sedum premieri za niv; od koi najomilenite: "Ma~orot vo ~iz-mi#, "Hajdi#, "Kekec i Mojca#, "Genoveva#, "Vol{ebnata {upelka# i drugi.

Sekoja premiera - novi iskustva, novi pra{awa. Odgovornost, vozbuda, trema, stre-sovi, is~ekuvawa, reakcii. Bez sakam ili ne sakam, moàm ili ne moàm. Nema vra}awe, nema begawe, ìvoten pat {to treba da se izodi!

Reìseri: Dragoqub Dimovski, Aco \or-~ev, Aco Aleksov, koj vloì mnogu trud vo na{ata obuka: etidi, dikcija, di{ewe, s¢ vo slobodno vreme! Tuka bea i: Blagoj Andreev, Radoslav Lazi}, Dimitar Hristov, Sa{a Markus i drugi. So sekoj nov reìser - novi iskustva. îtawe pridru`na literatura za sekoj avtor. Da se navleze vo negovite pora-ki.

- Akterot e umetnik koj, pokraj sopstve-niot znae da ìvee i tu| ìvot. Negovata intelektualna i emocionalna mo} za trans-formacija vo drug, tu| identitet trae kolku {to trae i teatarskata pretstava. Potoa, toj se vra}a vo sopstvenata li~nost... Vo ovaa igra na vleguvawe i povtorno izleguva-we od privremeniot nov identitet e sodr-àn uspehot na umetni~kata kariera na se-koj akter.

- Deka publikata veruva{e vo nas i n¢ po-~ituva{e govori faktot deka nad 260 mesta za premiera bea skoro edna godina odnapred otkupuvani, a potoa obnovuvani za slednata sezona.

Da Vi odgovoram na pra{aweto za kon-kretiziraweto na ulogite. Vo tie 40 rolji se najdoa Donka vo "Begalka# od Vasil Iqoski, Zone vo "Zona Zamfirova# od Sre-mac, Larisa vo "@ena~ka# od Gogoq, Lusi vo "Lusi Kraun# od Irvin [o, tetka Eni vo

118

INTERVJU

"Arsenik i starite tanteli# od Keserling, Emanuela vo "Vistinata e mrtva# od Robles, Helen vo "Zato~enicite od Altona# od Sartr (za koja dobiv i nagrada za glavna ènska uloga na Teatarskiot festival "Voj-dan êrnodrinski#), potoa profesorka vo "Ispit na zrelosta# od Laslo Fodor, dip-lomska reìja na Aco \or~ev. Vo Komisija Vjekoslav Afri}, prviot jugoslovenski filmski reìser i Borjana, profesor na Belgradskata akademija za teatar, film, ra-dio i televizija. Prijatno iznenadeni od ka-darot so koj raspolagame. Gi osvoivme niv-nite simpatii. Mnogu komplimenti za reì-jata na Aco i za artistite. Golema potvrda za nas i golema, nezaboravna, nenapi{ana nagrada.

Be{e toa Kumanovskiot teatar, so mnogu turnei niz Republikata i von nea: Leskovac, Vrawe, ]ustendil, Blagoevgrad... Se redea i novi pretstavi: "Ko{tana# od Bora Stanko-vi}, "So sila lekar# od Molier, "Somnitel-no lice# od Nu{i}, "Intriga i qubov# od [iler, "Dubrovni~ki |avol{tilak# od V. Rabadan, "Dlaboki koreni# od A. D. Iso, "ôrbaxi Teodos# od V. Iqoski, "Uàlena familija# od Nu{i}, "Ivkova slava# od Ste-van Sremac, "\avol{tinite na Skapen# od Molier, "Odam na lov# od Fejdo, "Kula vavi-lonska# od V. Roksandi}, "Mandragola# od N. Makijaveli...

Ovoj period go krasat mnogu prijatni do-ìvuvawa, ne samo vo zaedni~kite druèwa, tuku i na scena. Ne ìveevme vo "burni vre-miwa#, tuku vo vreme na zaedni{tvo, vreme na gradewe pati{ta, asfaltirani, a nie go gradevme na{iot pat, {to go odbravme, sre}-ni i so otvoreno srce za sekoj nov proekt, vo prekrasnite uslovi {to ni gi ovozmoùva-{e op{testvoto.

Vidliva e Va{ata volja, po~ituvana Liljana, i Va{ata vode~ka misla: sekoja idna uloga da bide trepeten dijalog so igraniot lik, da se zakoreni vo memo-rijata na gleda~ite so lirsko-meditati-vnata naslojka na tekstot, zbogatena so valeri od sopstveniot temperament. Pledirate na otvorena, iskrena igra, na sugestivni vnatre{ni vibracii. Seto toa go realiziravte na kumanovskata teatarska scena. Dali pomisluvavte da ja napu{tite i vo kakvi okolnosti? Imav-te li ponudi od ovoj vid?

- Nikoga{ ne pomisluvav da go napu{tam Kumanovskiot teatar. No, u{te vo vtorata sezona dojdoa Petre Prli~ko so soprugata Nada i Ilija Mil~in so pokana da premine-me vo MNT - jas i Simeon Arsovski. Treba-{e da se razmisli. Bevme mladi. Poinaku gledavme na mnogu ne{ta vo ìvotot. ûv-stvuvavme i odgovornost kon mati~niot tea-tar, kon kolegite, upravata. Vo me|uvreme ni dojdoa i novi kadri od drugite teatri: Aco \or~ev, Dimitar Kostov, Magdalena To{eva, Ratka Radmanovi} (denes vo Bito-la), Qubica Gojkovi}, Milica Gombar. Po-docna dojdoa [enka Kolozova, Ilija Stru-menikovski, Vladimir Grav~evski i drugi. Na{iot teatar ve}e ima{e vidno mesto vo makedonskiot kulturen ìvot. Tokmu zatoa doa|aa artisti od Strumica, Bitola, Pri-lep i Veles. So sebe gi donesoa i svoite uba-vi i gor~livi iskustva. Gi donesoa i svoite ambicii. Ima{e obidi za neartisti~ki do-minacii od koi brgu se oslobodija i se pri-lagodija na na{ite kolegijalni odnosi, vi-soka profesionalnost, otvorenost, disci-plina, solidarnost. Nesebi~no si pomagav-me edni na drugi. Poznato e deka sme kako profesija suetni, no i tuka so na~inot na koj bea prifateni pokaàvme deka se dobre-dojdeni i deka slobodno moàt da im dojdat do izraz li~nite vrednosti. Im vleavme i ~uvstvo na sigurnost i spokoj vo kreirawe-to. Toa brzo se pokaà so osvojuvawe na mno-gute nagradi na Festivalot vo Prilep. Vo na{eto povtorno kulturno ra|awe golemo vlijanie imaa veteranite na porane{niot teatar: \oko Nikolovski, Petar Tasevski-Zup~e, Trajko Antevski-Serto i drugi...

Vo kolektiv vo koj ima prete`no mlad kadar i ìvot e poubav i so mnogu idei za pristapot kon rabotata. Prviot den, obi~-no, zapo~nuva{e so nekoja {ega, dosetka na nekoi slu~uvawa, doìvuvawa, nenamerni gre{ki - seto toa go pretvoravme vo dobro raspoloènie i èlba da se zadrì atmos-ferata i taka so u{te pogolem entuzijazam vleguvavme vo novi proekti... Premierite bea vistinsko praznuvawe. So skriena gor-dost za sopstvenite uspesi gi pre~ekuvavme gostite od Skopje, [tip, Strumica, Prilep, Bitola. Po premierata zadolìtelno slave-we. Bifeto skromno, no opremeno so vkus, }e be{e prepolno. Dru`bata prijatna, pri-jatelska. Stanuvavme eden cvrst kolektiv, eden teatar - makedonski. Vo zorite, pred razdenuvawe, najhrabrite zavr{uvavme vo

119

INTERVJU

ne~ij dom, koj }e moè{e da n¢ sobere. No za dragi gosti i dobri doma}ini ni podot ne be{e lo{! Potoa - s¢ od po~etok: nova pre-miera i - s¢ taka...

Nova premiera i ve}e znam: pak golema zada~a. Rabota, trpenie, strav. No ne som-ne` vo sebe, tuku prifa}awe na nova odgo-vornost. Treba da se bide podobar od mina-tiot pat. Do koga? Kako? Ve~na vozbuda od ona "ponatamu#. I... ~etirieset godini — po-natamu, za eden den da sedne{ doma pred te-levizorot, ili ~ita{ vesnici, i glej, ~udo! Novi mladi, talentirani, angaìrani. Ni-{to ~udno. No, ~udnoto doa|a ~udno koga }e slu{ne{ ili pro~ita{ deka vistinskata te-atarska umetnost po~nuva od niv. Nau~ile na Akademijata, kade {to do skoro profeso-ri im bea doajenite na makedonskata kultu-ra. Da, ja nemame nivnata Akademija. Nam ìvotot ni be{e scenata, iskustvoto, pe~e-weto kako vo ~evlarskiot zanaet: klin~e po klin~e kova{, so poznati reìseri, dokaà-ni vrednosti, dovolno afirmirani, no i po-~etnici koi od nas u~ea - TOA be{e na{ata akademija.

Ne go velam ova so zla misla, tuku so ì-votno vistinsko iskustvo. Na{ata generaci-ja gi po~ituva{e imiwata na \oko Nikolov-ski, Todorka Kondova, Ilija Xuvalekovski, Zup~e, Krume, Darko, Dragi, Aco itn. Gi po-~ituvavme i sakavme onie {to dojdoa po nas: ôre, Meto, Nenad, Dac, \okica, Van~o i

drugi i drugi. No najgolemata afirmacija, barem na Dramski, be{e vo vremeto na{e, koe preleta niz mnogu evropski i svetski metropoli na teatarot, od Champs Elysees, do Karakas, Venecuela... Kumanovskiot tea-tar so ubav, dobro odbran repertoar, kolku {to mu bea finansiskite mo`nosti, - isto taka napravi uspe{ni turnei niz Bugarija, Srbija, Makedonija. I obratno: bevme dobri doma}ini na Ni{kiot teatar, ni gostuva{e pove}e pati za vreme na moite pet godini pominati vo Kumanovo. Im bevme gosti i nie - odli~na sorabotka, kako i so teatrite od ]ustendil i Blagoevgrad, vo koi ima{e artisti-laureati. Taka ja usvojuvavme nie na{ata akademija i znaevme s¢ pove}e i po-ve}e so sekoe novo iskustvo.

- "Pa|avme vo o~i#, tuka nemam komentar! No moram da kaàm deka del od makedonska-ta kritika otsekoga{ artistite gi stavala na posledno mesto. êst na isklu~ocite ka-ko Mateja Matevski, Nada Momirovska, Aco Aleksiev, Branko Varo{lija, Metodi Pe-trovski, Mirko Stefanovski, Bogomil \u-zel. Kaj ostanatite kriti~ari najmal pi{an prostor ima{e za artistite, - nekolku reda.

Ja o~ekuvavme nivnata kompetentnost da ni pomogne, da ukaè, da pofali, da kriti-kuva. Na{ata rabota e kolektivna, pa edna ptica ne pravi prolet; eden akter (bez drugi artisti) ne pravi pretstava, - osven mono-drama. Artistite se ìva materija. Treba da moè{ da gi "mesi{#, da gi oblikuva{, da im vsadi{ tu|i du{i! A vo isto vreme da gi kritikuva{ po li~na procenka, po slu`bena dol`nost. Donesuva{ svoj stav za nivnata kadarnost, sila, mo} na tvorewe.

Nas n¢ "mesi# reìserot, no naj~esto se "mesime samite sebe#. Stresovite i tremite ni se ve~ni pridru`nici. Stremeweto za s¢ povisoki dostreli i uspesi se najopasnite virusi {to go napa|aat na{iot organizam. Prerano ni se ret~at redovite. Ostanavme posiroma{ni od mnogu vrednosti koi si za-minaa - ne po svoja volja... Vo 1964 godina Simeon Arsovski, na{ mlad talentiran ar-tist, koj go nose{e repertoarot vo Kumano-vo u{te od u~ili{nite klupi i realizira mnogu poznati likovi od svetskata drama-turgija: Mane vo "Zona Zamfirova#, Stojan vo "Ko{tana#, potoa igra{e vo "Somnitel-no lice#, "Kula Vavilonska#, "Trite ange-li#, "Lusi Kraun#, "Bez vina vinovni# - Nez-namov i mnogu drugi, - zamina za Skopje vo MNT. Ima{e golemi planovi i nadeì. Ne

gore od desno Vidosava Gruba~, Sneàna Stameska, Milica Stojanova, Liljana Georgieva, Slavica Nikolova dole Sneè Mihajlovi} i Liljana Bakovi} vo pretstavata †Ni{to°°

120

INTERVJU

stasa. Samo za edna i pol sezona se razbole i...!

Posakav da bidam vo negova blizina. Skopje-Kumanovo polovina ~as e patot. "Ne }e moè - ima{ proba, ima{ pretstava sekoj den#. Nema vreme za sentimentalnost.

Morav ne{to da prezemam. Padna moja li~na odluka; odam vo Skopje. Doznavam deka postoelo "pazarewe#: "Ostavi mi ja u{te ovaa godina, posle }e ti ja pu{tam#.

Jas ostaviv s¢. Majka sama, trisoben stan, publika i kolegi, so koi ìveev od petnae-settata godina. Kako da po~nam nov ìvot - toa e toa! Kako da Vi kaàm - s¢ be{e o'kej, veni, vidi, vici, ili da raskaùvam deka go nema{e Drvenoto most~e, nitu Stariot tea-tar. Go nema{e vov~eto za Saraj. Za Stanis-lavski, Beket i Breht, za Frojd, Jung, Ni~e i Adler. Za koja oblast od ìvotot, koga ì-votot go minuvav edinstveno vo teatarot. Toa ti e taa profesija i dom, srceto, du{a-ta, celata ti?! Kolektivna profesija, semej-stvo, so razli~na krvna grupa, a sekoj za se-kogo bi ja dal. Sprotivnite ne opstanale vo teatar, ne se na{le sebesi, ili ne do{le do svoe ogledalo. No, koga }e go smeni{ seto toa, koga }e pobara{ uto~i{te, sekoga{ imaj misla deka }e poremeti{ nekogo. Ne e lesno ni za tebe, ni za drugite. Zatoa - s¢ od po~etok!

Vo toa tegnewe ZA ili PROTIV napu{-taweto na Kumanovskiot teatar mi pomogna tokmu Aco \or~ev. Uspea da gi pobie nepo-èlnite argumenti. Me pu{tija, no ne mo-èa da gi skrijat svojata lutina i bes. No, i \or~ev, po samo dve sezoni }e dojde vo Dram-ski teatar. Toj be{e diplomiran reìser. ôvek so dva fakulteta - neviden talent. Znae za nego Kumanovo, Skopje i seta Make-donija...

Vo dilema sum dali za teatarot da govo-ram od filozofska, estetska, pou~na ili "ma~eni~ka# gledna to~ka... Pa, ete, koga stanuva zbor za toj moj premin od edna vo druga sredina, moram da kaàm deka vedna{ po~naa moite maki vo Dramski. Na prv so-bir ne me pozdravi nitu edna kole{ka. Se-dev sama, duri ne dojde Darko Dameski. Mi re~e: "Ne griì se, po~ekaj tri dena, s¢ }e se smeni!# Vo tie momenti imav potreba nekoj da mi vlee sila za sovladuvawe na neizves-nosta, {to ja ~uvstvuvav i od koja bev mnogu ispla{ena. Po tri dena, navistina, po~naa da mi prio|aat. "Te molam, da me zameni{ vo edna scena - prodavam |evreci, nema{

tekst#. O'kej, rekov. Dojde druga od istata pretstava: "Te molam da me zameni{, samo pominuva{ so ko{nica ovo{je#. Vo red, re-kov. No si mislam - da mi dadete da prodavam sinoli~ki, bi mi li~elo pove}e, no |evre-ci?! Dojde tret, povtorno od istata pretsta-va: "Da me zameni{, igram pa` vo vtoriot ~in, ima{ samo edna replika#. Vo red - vto-ri ~in. Se obnovuva "Begalka#. Lile vo de-vojkite u~i oro. Vo Kumanovo bev Donka, ja snimavme za televizija. Lile - devojka koja igra, pee - o'kej. Kapa~eto go zatvoriv so od-bivawe da bidam "narod# vo "Dundo Maroe#. Skandal! "Provinciska akterka odbiva!# Noòt za se~ewe glava e podgotven: nema koj da mi go zapetla kostimot na grbot.

Prva nova pretstava, "Trojanki#. Ja dobi-vam Aneta Palada. Pretstavata po~nuva so Darko i mene. Anti~kiot {lem mi se trese na glavata. Misli{ }e padne. Vedna{ potoa preoblekuvawe i vleguvawe vo horot - mal odmor, iako golema zada~a. Nova pretstava, "Koj }e go spasi ora~ot# od Frenk Gilroj. Partneri Darko Damevski i Aco Jovanov-ski, reìja Ruli Osmanli. Generalna proba - se oblekuvam, presoblekuvam - sama. Garde-roberkata e vo loà, si ja gleda pretstavata. Zavr{uvame i glej, kakva ~est - taa vleguva so zborovite: "Pa ti si bila glumica ma, zo-{to vija mi vikaat da ne te oblekuvam?# i vedna{ se fa}a za kop~iwata, gi pribira ~evlite. "Poloìv# kaj nea!...

U{te eden pikanten detal: za Helen ja do-biv nagradata na "Mlad borec# za mlad ar-tist. No vo Almanahot na Dramski teatar za 1996 godina namesto moeto ime stoi drugo ime! Kakov lapsus! Almanahot ostanuva vo istorijata. Nemam komentar.

Vo skopskiot Dramski teatar realizi-rate golem broj rolji, so nekoi od niv odi-te i na toga{nite festivali (MES vo Saraevo, "Steriino pozorje# vo Novi Sad) kade {to Dramski teatar i od publikata i od kritikata dobiva komplimenti i nagradi. Da gi prosledime Va{ite akter-ski anga`mani vo Dramskiot teatar.

- Vo 1967 godina bev angaìrana vo 5 pre-mieri od dadenite 7. Tri na ve~erna, dve na mladinska scena. "Tancot na trendafilite# - V. Petrov, vo reìja na Bojan Danovski, profesor na Sofiskata teatarska akademi-ja. Sakame da nau~ime mnogu raboti od nego. Ja razbra na{ata èlba i n¢ sobra site "mladi#. Prviot den na sekoj od nas ni dade

121

INTERVJU

po nekoja zada~a. Mol~e{e i gleda{e. Koga zavr{ivme mi re~e: "Tebe ne ti trebaat ve}e ovie ~asovi, utre ne doa|aj#. Podocna, nad-vor, go pra{av: Zo{to? Veli: "Pa ti si go-tova artistka, ne ti treba!# Na deset dena pred premiera se razbolev za vreme na pret-stavata ("Begalka#) i so Brza pomo{ bev prenesena vo Dràvna bolnica. Pogre{na dijagnoza, pogre{ni lekovi, alergi~na na penicilin - komplikacii. Zo{to go kaù-vam ova? Reìserot sekoj den pra{uval koga }e dojdam. Ne saka zamena! Koga se vrativ toj ne go sokri svoeto zadovolstvo {to me gleda - kakvo prekrasno ~uvstvo i priznanie za mene.

Potoa sledea: "Zborot dupka ne pravi# od @arko Petan, pa "Romul Veliki od F. Diren-mat, vo reìja na u{te edna bugarska klasa reìser, Vili Cankov - prekrasna pretsta-va. Sledea "Dve vr~vi voda# od A. Greinda-nusa. Mnogu sakav da igram za deca i mladin-ci. Uìvav vo ovaa pretstava. Bev sre}na {to bev izbrana za ovaa pretstava, a i pub-likata ne go krie{e svoeto zadovolstvo.

Slednata detska pretstava be{e "Peda~e# od Qubi{a \oki} i vo negova reìja. Na pr-vite ~ita~ki probi po~na da dava nekoi so-veti da se pristapi kon ulogite, kako {to toa go pravam jas. Ja igrav Kralicata. Ne ni be{e do kraj jasno. Ja terav mojata linija - igra na distanca. Taka do premiera. Otidov-me na festivalot vo Sofija vo Mladinskiot teatar. Prva pretstava dnevna, vtora — ve-~erna. Vo terminot pome|u, n¢ ka~ija vo go-lema sala, prepolna lu|e, namesten mikro-fon za govorewe. Site stoime. Po~naa poz-dravi i ~estitki, "govorancii#. Zastanuva dama vo godini. Rusinka, kriti~ar. Zboruva-{e za na{ata pretstava i so golemi pofalbi za Kralicata, kako taa ja doìveala mojata igra na distanca. Tolku iscrpna i pozitivna kritika ne sum doìveala od nitu eden na{ kriti~ar. S¢ odi kaj nas po {ablon: pisatel, reìja, pretstava vo celina, a koj ja pravi taa celina - naj~esto NI[TO. Se razbira ima isklu~oci, - gi spomnav prethodno. A na artistot tolku mu e potrebno misleweto na kriti~arot!

Da odime ponatamu. Slednata godina od 11 premieri }e u~estvuvam vo 8. Tuka se "Germanci#, "Kroja~ za dami#, "Til Ojlen-{pigel#, "Lisistrata#, obnova na "Begalka# i drugi. Pretstavi {to se pametat.

Moeto kr{tevawe vo kuklena pretstava go napravi Miodrag [aurek, dodeluvaj}i mi

ja kuklata na Tom~o Pal~o, pretstava za naj-mladite. Salata e~i od navivawe. Se griàt za Tom~o, go predupreduvaat vo eden glas - "Begaj#, "Zad tebe e Stra{iloto!# - deliri-um! Bea direktni u~esnici, iskreni so svoi-te detski srca. Toa go doìvuvav i vo "Zemja vo koja ne se stignuva# od Olivera Nikolo-va. Ja igrav Zorica od Zemjata Z. Po ulica gi slu{av decata - zboruvaa s¢ na Z!

Ja sakav i "Baladata za Luzitanskoto stra{ilo# od P. Vajs - dinami~na i moderno postavena za toa vreme, ne{to {to be{e no-vo iskustvo za mene; potoa "Veter vo granki-te na Sasafra# od R. De Obaldija - parodija od ameriko-indijanska tema.

Sleduva "Adam, Eva i Jov# od Bogomil \u-zel, okolu koja se krena "mnogu vreva za ni-{to#. Se pojaviv vo top-les so Darko. Se pravea mnogu novinarski konstrukcii na ju-goslovensko nivo, s¢ do odeweto na "Sterii-no pozorje#. I tamu mislewata bea kontro-verzni, no sepak donesovme edna Steriina nagrada za Krum Stojanov. Bevme i na MES vo Saraevo...

Sekako za sekoja pretstava, za sekoja uloga Ve svrzuvaat nedobroj dragi spome-ni, detali od podgotovkite, nastapite, odglasite. Moète li da oddelite u{te nekolku od slednite godini?

- Od sedumdeset premieri li~no bi si gi izdvoila "Bolen Doj~in# od Georgi Stalev - ulogata na Angelina, "Arturo Ui# od Breht, "Jas Klaudij# od Xon Mortimer, vo reìja na Unkovski. Pretstava i ulogi vo koi vlo-ìvme mnogu ambicija i qubov. Aco Jova-novski, Aco Gor~ev, Meto Jovanovski i jas - stolbot na pretstavata. Pri gostuvaweto vo Belgrad vo Teatarot na Crven krst be{e vi-soko oceneta. Potoa, "Vi{nova gradina# od êhov, "Egor Buli~ov i drugite# od M. Gor-ki i "Hamlet# od [ekspir, vo koja ja igrav Kralicata majka. So istata pretstava imav-me gostuvawa vo Qubqana, Zagreb i Bel-grad. Sledi "Dostaga do samiot vrv na najvi-sokata vlast# od Kole â{ule, - po obem po-mala, no mnogu atraktivna.

1974 godina e godina najplodna po broj na pretstavi - 432 i gleda~i 140.000, blagodare-nie na pretstavite "Bolva vo uvo# od Fejdo i "Jane Zadrogaz# od Goran Stefanovski, postaveni od Ruli Osmanli i od Unkovski. Ako prvata ja polne{e salata kaj nas, vtora-ta gi polne{e salite na turnei i festivali. "Jane Zadrogaz# gi otvori vratite na Dram-

122

INTERVJU

skiot teatar za afirmacija na jugoslovenski i svetski plan# - pi{uva Ivan Ivanovski.

Sleduvaat nagradi. "11 Oktomvri# za pretstavata "Jane Zadrogaz# 1975 godina. "Steriina nagrada# za umetni~ko ostvaru-vawe vo celina 1975 godina, nagrada za naj-dobra pretstava od Trkaleznata masa na kri-tikata na "Steriino pozorje# vo 1975 godina.

Bi potsetila i na pretstavata "Erigon# od Plevne{, reìja Qubi{a Georgievski, koja dobi ""Steriina nagrada# vo celina 1982 godina i nagrada za najdobra pretstava vo celina na Festivalot "Vojdan êrno-drinski# vo Prilep, potoa "Zlatna maska# za umetni~ko ostvaruvawe na pretstavata vo celina na MES - Saraevo.

Toa se visoki priznanija na{i i moi, ka-ko na direktni u~esnici, tvorci i realiza-tori, na umetni~kite dostreli na sekoj poe-dinec vo edna prekrasna afirmirana dram-ska ku}a, kako {to e Dramskiot teatar.

Ima u{te mnogu rolji dostojni da se spo-menat, mene dragi i uspe{ni. Tuka e "Jugo-slovenska antiteza# od Jordan Plevne{, vo reìja na Q. Georgievski. Ja po~ituvam pretstavata so monolog, ~ij pottekst e gro-zomoren. Te~at probi, jas govoram, Qubi{a mol~i. Nudam re{enija, go gledam - sedi vo salata, zadovolen. Se mnoàt moi varijanti, toj ni{to ne mi kaùva, dur' ne mi pukna: "Pa, kaì, Qubi{a, {to saka{ od sevo ova, da fiksiram#. Taka dojdov do definitivni-ot odgovor. Potoa se vklu~iv vo pretstavata kako u~itelka na gluvonemo devoj~e. Morav so denovi da odam vo Klubot na gluvonemite, kaj "Arapska ku}a#, da ja u~am nivnata azbu-ka. Bea veseli, sakaa da mi pomognat. Repli-ka po replika me u~ea kako se gestikulira. Taka roljata mi stana uspe{na, ja sakav, ~uv-stvuvav deka publikata me prifa}a so sim-patii vo moite sceni so Sinoli~ka Trpkov-ska.

]e ja spomenam i "Svadba# od V. Iqoski, reìja Ruli Osmanli, a jas Mica Peva~ica. Inaku, slabo peam, no nesre}nata sudbina na Mica moèv da ja prenesam. Ja sakav Mica. Potoa "Zojkin stan# od Bulkagov, reìja Stojan Stojanovski. Nekolku detski: "Skaz-na za vremeto# od \oki}. Ne pravev lo{a ve-{terka, tuku glupava. Ne sakav decata da se pla{at od nea, tuku da se smeat na nejzinata neukost i glupost. Sosema uspe{no so Igor Xambazov. Reìserot prezadovolen.Mnogu sakav vo site ulogi da nao|am svoi re{enija,

svoi pristapi, se razbira, so dozvola na re-ìserot.

Tuka e i "Sobiren centar# od D. Kova~e-vi}, vo reìja na Kole Angelovski, a jas - vo uloga na Angelina. Pred nie da ja postavime ni gostuva{e pretstavata od Belgrad so Ra-de Markovi} i ostanatata elita. Ulogata na Angelina - bleda. Ne sakav da bide taka. Ko-pav so nokti da ja prinapravam vidliva od nevidliva. Uspeav. Napraviv simpati~en, dopadliv lik. Ja razdviùvav publikata vo nejzinite reakcii. Slu{av glasni komenta-ri i smea koga povtorno }e se pojavev na sce-nata. No, i Dadi kako partner na Sneè Mi-hajlovi} so svoi reakcii pridonesuvaa vo va`nosta na ulogata. Takvi sme nie vo Dram-ski teatar!

Se postavuvaat "Damite od Alamo#, P. Zindler. Povtorno samo pet èni, artistki, kole{ki. Se pravi kafe pred proba. Reì-ser Violeta Xoleva. Drugarstvo, kolegijal-nost, profesionalnost, druèwe, analizi i diskusii, dogovor. Zaedno. Uspehot e nemi-noven.

Sledna uloga vo "@eni vo Narodno so-branie# od Aristofan. Sednuvam na masa, ~ita~ka proba. Kako da im kaàm? NE, nema da me ~ekaat da se vratam od bolnica. Jas ne }e moàm da u~estvuvam. Sigurno }e pomis-lat deka "odbivam#. Se izvinuvam, moram na operacija. Se pozdravivme i jas si izlegov.

Liljana Georgievska, Len~e Delovai Mara Isaja

vo pretstavata †U~eni èni°

123

INTERVJU

So neodigrana uloga zavr{iv so teatarot. Fizi~ki, no ne i emotivno. Sekoga{ vo mis-lite bev so nego. No ne bev vo sostojba da otidam i da re~am: "Sega moàm#. "[ticite {to ìvot zna~at# }e gi gazi nekoj drug, ne moram jas, iako teatarot i ponatamu }e go nosam vo du{ata i }e bidam sre}na... Na mo-jot pult sega e Jelena @ugi}. Koga £ gi osta-viv klu~evite £ posakav da tolkuva pove}e ulogi od mene za da se gordeam... Ne taguvam po neodigrani rolji. Se raduvam {to gledam novi mladi na scenata i im posakuvam da si so~ekaat penzija i da bidat sre}ni i toga{ koga drugi }e doa|aat posle niv...

Go sakav i go sakam mojot prv Kumanovski teatar, od amaterizmot do zaminuvaweto, no pogolemiot del od mojot tvore~ki pat seka-ko mu pripa|a na Dramski. Im pripa|am i na skoro 100 reìseri, koi mi ja dadoa taa mo`nost. Znaev i znam da ja po~ituvam niv-nata doverba i mnogu sum im blagodarna. Ve-ruvam deka ne gi izneveriv.

Do Va{eto zaminuvawe vo penzija, po-~ituvana i draga Lile Georgievska, reali-ziravte u{te niza markantni likovi, koi vo ovaa prigoda ne bi sakale da gi odmine-te. Osobeno povozrasnata publika i Va-{ite kolegi so naglaseni simpatii se se-}avaat na interpretaciite vo delata od svetskata dramaturgija, me|u koi "Egor Buli~ov i drugite# od Maksim Gorki, vo reìja na Dimitar Kostarov, vo koja ig-rate so Ilija Xuvalekovski i Blagoj ô-revski, pa "U~eni èni# od Molier, vo re-ìja na Mata Milo{evi}, popularnata drama "Tramvajot nare~en èlba# od Te-nesi Vilijams, vo koja ja interpretirate Blan{ Dibua, a vedna{ potoa dojdoa i "Ribarski karanici# od Goldoni vo reìja na Todorka Kondova, koja doìvea i svoi jubilei - nad 200 pretstavi. Vo ogromni-ot Va{ repertoar poso~iv samo nekolku mo{ne zabeleàni i preku mediumite i vo memorijata na publikata. Prodolète go Vie imenuvaweto na u{te nekoi koi ne bi sakale da gi onepravdate, dokolku ne gi vklu~ite vo redot na dragite oìveani na scena preku sopstvena interpretacija.

- Tuka neodminlivo sakam da ja pridru-àm i "ûdoto na Sveti \or|i# od Rusomir Bogdanovski, vo reìja na Unkovski. Sosema poinakva od gore spomenatite i po prista-pot na gradeweto na likovite i po relaksa-

cijata {to ja ~uvstvuva{ vo donesuvaweto na rezultatot.

Ne sakam da ja zaboravam "Jadigar# od Va-sil Man~ev, vo reìja na Borko Zafirov-ski, nasproti "Ivona Knegiwa burgundska# od Gombrovi}, vo reìja na Vlado Cvetanov-ski.

Moeto angaìrawe od pleada reìseri, koi bile gosti na Dramski i pred toa vo Ku-manovskiot teatar, govori deka bev artistka so {irok dijapazon.

Toa go otkrivaat i potvrduvaat i na-vedenite ulogi. Bevte podednakvo uspe{ni vo moderni postanovki vo drami, komedii, parodii, satiri, kabaretni tekstovi, so-vremeni i tragedii. Nemavte pri~ina ni-tu da pomislite da bidete nezadovolna od sebe. Bevte ramnopraven partner na mnogu na{i vrvni postari artisti. Da progovo-rime malku i za Mala scena, koja postoe{e vo Dramski i go privle~e vnimanieto na kulturnata javnost so svoite proekti.

- Tuka nemam golem repertoar, no e zna~a-en. Vo 1971 godina, be{e postaven "Bolen Doj~in# od \orgi Stalev, vo reìja na Dimi-tar Stankovski. So ovaa pretstava se gostu-va{e na MES vo Saraevo, potoa vo Belgrad, Zagreb i Titograd. Vo 1974 godina na Mala-ta scena se igra "Grdiot Narcis# od Tome Arsovski, reìja \or|i Trajanov (rabotev diplomska TV drama so istiot reìser, so naslov "Dojdenci#. Ekstra glavna uloga so Dragi Kostovski kako partner. Vo tekot na probite go zamoliv reìserot da ima dover-ba vo mene, da si ja napravam ulogata. Se sog-lasi. Komisijata od Belgrad, vo na{a Tele-vizija - proekcija. Direktorot na Belgrad-skata televizija mi prijde vo dvorot da mi ~estita i razbrav deka \orgi dobil 10-ka za reìja na dramata).

Potoa, na Mala scena se igra "Majki# od Vitkijevi~ i "Ni{to# od Kopit, vo reìja na Unkovski. Toa be{e period na brzo zaì-vuvawe na Mala scena, koja podocna }e ja do-ìvea svojata kulminacija so "Somnitelno lice# i kabareto, vo koe ne u~estvuvav, no kako del od publikata gi gledav so zadovol-stvo moite kolegi.

Vo Va{ite ~etirieset godini aktivna akterska dejnost imavte realizacii i vo televiziskite, radio i filmski proekti. Sekako ànrovi so svoi posebni specifiki na svojot mediumski izraz, koi baraat

124

INTERVJU

sovladuvawe na nivnite tehniki na sni-mawe, mo{ne angaìrana i precizna sora-botka so reìserite, snimatelite i sev-kupniot pove}ebroen sostav na ekipata. ]e si spomnete li za nekoi od ovie Va{i anga`mani?

Da bidam iskrena ne znam kolku bea tele-viziski drami - mnogu! Ne se se}avam ve}e ni na site nivni naslovi. ]e se obidam da nabrojam samo nekolku. Pred toa da kaàm deka nema reìser vo Makedonija so koj ne sum rabotela. So Aco Aleksov imam nekol-ku TV-drami od ruskata literatura, me|u koi: "Ponièni i navredeni# so Ilija Mil-~in, "Nedela# na Dim~e Hristovski, "Lepam, lepi{, lepi# vo reìja na Arsa Milo{evi} od Belgrad (so Dragi Kostovski, Kiril ]or-to{ev), "Qubovno pismo# so Blagoj Andreev (so Xundeva, Dragi, Aco) potoa edna (na ~ij naslov ne moàm da se setam) so Dimitar Stankovski, "Dojdenci# so \or|i Trajanov, "Jagne na raèn# so Slavoqub Stefanovski-Ravasi od Belgrad, "Svetecot od Slatino# so Vasko ]orto{ev, "Podarok# vo reìja na Unkovski, "Truba# so Qup~o Tozija i mojata prva tv-drama "Posle do`dot#, tekst Branko Varo{lija, reìja Du{ko Naumovski, so Mite Grozdanov i Ver~e Mihajlova.

Se snimaa i pove}e tv-serii. Vo nekoi u~estvuvav kako gostin vo po nekoja epizoda, a vo nekoi bev celosno angaìrana. Prvata i najdolga be{e "Da vidam, da vidam, {to da bidam# vo reìja na Todorka Kondova-Zafi-rovska i Du{ko Naumovski. Se emituva{e od Seàna do Gevgelija. Ekipa {to moè{e samo da se posaka: Len~e Delova, jas i An~e Xambazova koja podocna vleze, Kole, Dadi, Me{ko. Slu{avme mnogu pozitivni reakcii od cela porane{na Jugoslavija, duri i toa deka kelnerite vo kafeanite ne sluèle do-deka se emituvala serijata! Bila sledena so golemo interesirawe i vo polna ti{ina. Potvrda za toa dobivme pri edno patuvawe: pro{etavme niz Vr{ac, onaka za odmor, ne se sedi so denovi vo avtobus. Se iznenadivme koga gi slu{avme na{ite imiwa, so koi nas-tapuvavme vo serijata - "Eve gi Dadi i Didi, eve ja Lile!# Istoto mi se slu~i i na Pali~.

Potoa Aco Aleksov ja prave{e "[uti i rogati# na kumanovski, pa dojde "Vol{ebno-to samar~e# - Aco Aleksov, "Kurir~eto na Goce#, "Prete`no vedro# so Qup~o Tozija i drugi...

Tuka sakam da spomnam deka porano se snima{e mnogu pove}e. bevme i dobro plate-

ni, za{to mnogu snimavme no}e, po cela no}, a slednoto utro na {kembe ~orba vo resto-ranot "Karpo{# i povtorno na proba! Ubavi vremiwa...

I vo filmot steknav nekoe iskustvo, iako nemav posebni ambicii za filmska ar-tistka, - ne znam zo{to. Moèbi prviot ~e-kor ne me odu{evil, no se pojaviv vo "Me-mento# na Ruli, "Makedonski del od peko-lot#. Poseriozno vo "Crveniot kow# na Stole Popov so Bata @ivoinovi} kako par-tner, potoa "Tetovirawe#, povtorno Stole Popov, eden kratkometraèn so Darko vo reìja na Du{ko Naumovski, s¢ na s¢ - skromno. Snimavme dosta i novogodi{ni emisii, gi imav nekolku. Mi ostana mnogu draga i be{e mnogu uspe{na "Qubovna poe-zija# so Risto [i{kov. Mi ostana nezabo-ravna, a nie artistite ìveeme so ona {to }e go ostavime zad sebe. Imavme i mnogu re-citali, u~estvo na Stru{kite ve~eri na po-ezijata, so Mite Grozdanov imavme kola` od poezijata na Aco [opov, so koj gostuvavme vo pove}e na{i gradovi i vo Zagreb.

Za mojata radio-dramska produkcija pov-torno nemam celosni soznanija. Nebroeni ulogi. Mnogu se snima{e. Slu{am deka i po moeto zaminuvawe vo penzija (ve}e deset go-dini!) s¢ u{te se emituvaat na Radio Skopje (Makedonsko radio) radio-drami detski, ve-~erni, ta`ni, veseli, pou~ni... Dobro e! Zna-~i, ìvi se, a so niv i jas!

Spomnavte deka od ovaa 2005 g. ve}e de-set godini te~e Va{iot penzionerski sta`. Zaminavte porano od scena, po sop-stvena èlba. Zo{to? I {to e vtkaeno denes vo Va{ite denono}ija, vo razmisli-te, vo emotivniot ìvot, vo èlbite za moèbi ne{to nedoispolneto, po tolku dinami~ni i produktivni godini na mo{ne aktiven umetnik?

- Da, sega sum "penzionerka# po sopstvena èlba, kako {to rekovte. @ivotot se plani-ra, ambiciite te vodat napred, toa e ona {to nosi uspeh i kvalitet. Dali? Dali jas ja pla-nirav bolesta? Eh, toga{ gleda{ da si ja spasi{ sopstvenata du{a, {to nad 40 godini si ja davala na svoite likovi, bezrezervno. Ja davav na Larisa, Blan{, Angelina, Mica Peva~ica, Lusi, Simka, Helen, Sal~e, Man-de, Zone, Danica, Tom~o, Kleonike, Yvezdan-ka, Eva, Mesalina, Kralicata, Denka i sto-tici drugi...

125

INTERVJU

Ja sobrav za 19 meseci mojata du{a. Nikoj ne me pra{a i nikoj ne razbra ni kako mi e, ni {to mi e. Se tope{e moeto telo i mojata du{a celi 19 meseci. Za toa ne postoi make-donska kritika i kriti~ari. Ne postoi jav-nost i publika. Postojat samo 16 yidovi i tvoeto semejstvo i tvojata sre}a; golema fa-milija, sestri, zetovci, snai, vnuci. Koj, ako ne site tie, i najstarite prijateli - nadvor od Teatarot, nadvor od seto ona na koe mu bev posvetena, predadena so mnogu `rtvuva-we. Dadov mnogu no}i i denovi, godini, i - ostarev so niv.

Ne se àlam, no se ~uvstvuvam iznevere-na, za{to go dadov najdobroto od sebe i kako ~ovek i kako artistka. Pomagav na sekoj kolku {to moèv, od srce. Toa me prave{e sre}na. Vratka ne sum barala. Sama gi re{iv svoite problemi i dilemi.

Odgovorot e samo eden. Pak sedam i gi gledam site novi pretstavi. Odime ponata-mu. Jas sum pak so mojot kolektiv, se druì-me ne na scena. Imame u{te za "bla, bla...#

Edno utro po telefon mu se javiv na ô-revski. Ne! - re~e ôre - Zo{to? "Moja od-luka#, odgovoriv. Nejse! Me isprati so pret-stava posvetena na mene. Na krajot se poja-viv na scena da go primam podarokot. @eni-te od publika pla~ea, gi bri{ea solzite. Im se obrativ so iskreni zborovi. Da ne àlat, zatoa {to jas na scenata, dali kumanovska

ili skopska, bev sre}na i }e se obidam i po-natamu da ìveam sre}no, so novi preokupa-cii, no mojata publika nikoga{ nema da ja zaboravam...

Sega im pripa|am na moite }erki. Afro-dita i Brankica, zetot @ivko i soprugot Branko, koj po raka e umetnik - priroden ta-lent.

Ostana èlbata za patuvawe. I patuvam. Slobodna sum od profesionalnite obvrski, koi ~esto bile pre~ka. Slobodata mi e ce-losna. Svetot mi e poblizok i so knigata, od koja ne se otkaùvam. Imam samo edna neos-tvarliva èlba: povtorno da sednam vo edri-lica i da gledam od viso~ina, tamu gore, ne-kade nad 3.000 metri. Da gi gledam kako te-~at rekite, mirnite ezera, ìvite ulici, koi navidum se istite, a sekoj den se razli~-ni, za{to boite im se menuvaat. Uìvam vo progresot, vo izgradbata na moe Kumanovo, i Skopje, vo sekoe novo maalo, vo sekoja zgra-da, vo sekoe dostignuvawe vo koja bilo ob-last.

Teatarot? Im go ostavam na novite mladi generacii. Odli~ni se, super se. Talentira-ni, vredni, uspe{ni. Neka bide taka so veko-vi. Samo odvreme-navreme neka frlat pog-led nanazad. Kumanovskiot teatar postoel, ima svoja istorija za dve ra|awa. Neka go ~u-vaat i neka staree zaedno so svoite vo ko-lektivot. Mototo vaì i za Dramskiot, koj go krasat mnogu priznanija. Tie treba da prodolàt i da se zbogatuvaat so novi, niv-ni i na{i. Vo istorijata }e bidat zaedni~-ki, a ne individualni.

Jas? Jas }e vi dràm sre}a zasekoga{.

- Moète li nakratko da go definira-te svoeto gledawe na ìvotot voop{to, na sopstvenite izminati vrvici i na ne-ophodnosta od samo`rtvuvaweto vo pro-fesijata?

- Koga zboruvam so moite }erki za mojot ìvot, naj~esto, ako ne i sekoga{, im ja ras-kaùvam najsvetlata i najubavata strana na moeto minato. Odgovorot na vakvata moja postapka ne moàm da go definiram, no edno znam: ne sakam da gi pla{am so vreme mina-to. Sakam sekoga{ da gledaat napred, kako vpro~em, {to i jas samata sum pravela. Seko-ga{ sum bila optimist, otsekoga{ ja gonev idninata vo koja nao|av uteha i verba. Mno-gu ~esto mojot ìvot ne zavisel od mene, pa zatoa edna od omilenite izreki mi e - ìvo-tot pi{uva romani.

„ “

126

INTERVJU

Vo vrska so samo`rtvuvaweto }e go pri-vedam stavot, vsu{nost sovetot na profeso-rot Danovski, koj kaj nas ja reìra{e drama-ta "Tancot na trendafilite#. Vo 1967 godi-na ìveev pod kirija kaj Savo - na{iot pe-riker. Koga pristigna profesorot Danev-ski, be{e isto smesten kaj Savo, - zna~i bev-me kom{ii. Do docna nave~er imav mo`nost da razgovaram so nego, se razbira, na tema: teatar. Me|u drugoto, i na tema: "{ticite {to ìvot zna~at#. Premnogu citirana fra-za i od novinarite, voditelite. Eh! Simbo-li~no kaàno, no premnogu eksploatirano, pa se vulgarizira. Osobeno vo moe prisustvo profesorot £ objasnuva{e na prisutnata mo-ja kole{ka deka artistot e ~ovek kako i si-te drugi. Deka toa e profesija, kako i site drugi, so koja povremeno vleguvame vo tu|i ìvoti (po potreba), a na{iot ìvot treba da bide kako na siot normalen svet. Sebe`rt-vuvaweto NE E potrebno. Nie treba da ima-me i dom, i semejstvo, za {to jas ne moàm da kaàm deka ne se sloìv so nego. Dvete godi-ni vo Skopje pod kirija ne nudea uslovi za rabota doma. Sakav svoi ~etiri yida i zatoa vo 1968 godina go kupiv prviot stan — man-sarda na 16-ti kat, so golema terasa i pogled kon centarot na Skopje. Pogledot se prosti-ra{e do "Karpo{ 4#. Gleda{ milioni sve-tilki, ja polni{ du{ata so svetlina, gle-

da{ vo dale~ina, vo svoite mo`nosti, gle-da{ zaminuva vozot, patuva{ so svoite èl-bi i soni{ta...

I, na krajot da Vi soop{tam i ne{to sud-binsko! Se}avaj}i se na Stariot teatar vo Kumanovo, se setiv deka mestoto kade {to trebalo da se izgradi scenata e podarok od mojata tetka Len~e Vladi}, koja £ bila prva bratu~etka na majka mi. Ja oboùvav. Do skoro be{e ìva. Ima edna }erka Sowa, bratu~etka mi. Postojano mi vele{e: "Sow~e moe ve ima samo vas#. Denes sum so Sow~e. Odam, doa|a, se slu{ame po telefon, se sakame. Jas sum i "dada#, a samo deset dena sum postara od nea.Tetka Len~e vele{e: "Moj mu` e cel vek sas teatar aluvaja i u wegov spomen davam vi ga mesto, da napravite binu i nek vi e sas sre}u#. A artistot Mitko Kirov e mojot sakan vujko - brat na majka mi. Do den denes prekar mu e Mitko Kratovac.

Od }erkite ne napraviv artistki. Gor~-liv e toj leb - im velev, no moèbi nekoj vnuk ili vnuka }e ja vrati tradicijata.

Skopje, maj 2005 godina

Razgovorot go vode{e:

Tamara Arsovska

,è .

,?

?? !

?.

. -

.,

..

, .

. è è. ,

.

?.

è ,.

è .

,.

, ,,

,.

,,

, . ,,

, ,.

127

INTERVJU

. 28 „ “,

,.

. ,,

.,

. .

? ,?

„ “ .è .

. ,, .

.

. ,è

. „ “.

,

..

„ “ - - ,, .

. - ,

, -.

. ! „ “

„ “.

- „ “. ,è .

,.

, è.

„“.

.

„ “ 2013 .

128

TEATARSKI GLASNIK

,

,,, – . -

, -.

, ..., , -

, ,,

,--

, -,

...

, -, , -

, ,, -

, , -,

… , , -è, -

-,

-.

, ,( !) –

- – -. – !

- ,.

! -? – ! –

. , , , -è /

, è -, è .

„ “. – -

– . , ,, .

, , - – -

/ –, .

„ “

, , -, , -

- „ “ -

„ -“

è / , -,

, , ,

,. – .

1978 , , - (2000-2004)...,

, ,, , … /

… - – . „ -“: . ,

, , - ( -

) . . ., -

. , -. ,

.

, ,!

-, , . -

( ), „3 1“,

,.

, ./

-

129

TEATARSKI GLASNIK

„ “,,

. -, , ,

.

-, . -, . ,

, ,,

… . , ,

.. , -

, , , , , …

-,

– : , ,

, -.

,.

, , -, , -, - .

.

? ( )?!

:. –

–,

,. è

. -.

, -, -

,. -

- (1963-1973), -

1976 - „ “,

9. 54. –

10. !,

,

,,

.-

,, .

.,

,, … , , -

., -

„ “, „ “

--

. ,, , , , -, , , , ,

, , , , , -, „

“ - (1991), ,

- , -, , , -

... ,„ “ „ -

“...

., . -

.,/

. , , ., , .

, -, ,

, , „ “ , ,

, ,.

. . „ “

-, -

/ . ,,

-.

,

– ,. /

, -

130

TEATARSKI GLASNIK

./ , -

/ .,

... , . -

. -. ,

è. ,-

/. ,

,, ,

, , ..

, ,. , -, – -

/ . -. , ,

-,/ . -

--

,„ “ . ,„ “.

, -, -

,, ,

.; , -

, , -,

( , ) - – ,

, ... ., -

, :, -

, . è.

: -. , , ( -

),, -

– -.

:. .

, .

, ,

,-

( -

, , -), -

.

„ “ (),

() .

., ,

.,

. -,

, ./ , ,

/ // .

.. -

, -. -

. -: , , -

– -

.

. , , .

, ....

131

TEATARSKI GLASNIK

ZORAN T. JOVANOVI]: OD PREPISKATA

NA SLOBODAN A. JOVANOVI]

SO DRAMSKI AVTORI

OD „JU@NA SRBIJA“ (1936-1938)

. „ 5" .

„ “ ( ) (1936-1938 ),, 2006 .

- „ I" -

. -, , ,

, - ( 1935

1938), a -, -

: „( ), -

,,

, -, , -

".

,,

( -).

. -

, ,,

,.

- , ,,

..

( ), ,. , , , ,

, - -,

, -

,,

, --

. „

„ -" „ "

„ ".

, „ „ -

132

TEATARSKI GLASNIK

"", , -

,.

. ,,

, -

".

.

DVE PISMA

NA HRISTO T. KRLE

, 6 1938.

. ,

, ,

, „ -“ -

.,

, ,, , -

, .“, Be è

.è

,

.Co , X. ( )

: ( ),

2, 29 1938.

,,

, . -,

.,

, -.

Be , , -, ,

-.

, Be , ,:

„ , ",:

„ ,“.

, -

, -, ,

.

Be . ( )

TRI PISMA NA

FILIP KAVAJAC

17. 1936,

,,

,.

. , -,

, ,, -

,. -,

, Be

.

,

„ “.,

Be„ " . .

.

, . ,

2

4. 1938,

, 11 ,.

,. , -

, . My -.

133

TEATARSKI GLASNIK

,,

. -, -

,,

.

-.

, ,,

.

,-

,., ,

,.

. ,. ,

„ ". -.

. -.

„ " Be -

., .

--

. Be . -

. -,

, -. ,

, .

. ,,

, , -

-. . -

, --

.. , -

, ,.

, „ " ,

.

, - Be ,

-

.Co

,

,

3

16. 1938, ,

.

, ,.

. -

.

, .

,, a co

. -.

,, .

,.

.

.

. -. -

, , ,, , ,

, ( ),

, -.

134

TEATARSKI GLASNIK

,,

. Be ,

, -, ,

.,-

,, -

, Be .

-.

Jac ce -,

, -,

. -

,, -

-

., a

.. -

,

, -

,, -

.. -

..

.He ja

-,

,, .

( ) -, .

. Be

.,-

, a jac Be

.. ,

, , -

, ,.

, .

[EST PISMA

NA DIMITRIJA

KO^OVI]

1

2. 1938, . ,

, - Be

.,

. ,? .

!

..

,

221. 1938,

. ,-

..

,.

. ,, - - ,

., Be , -

,-

.

.

135

TEATARSKI GLASNIK

.

Co , .

3

18. 1938, . ,

. „ "

300 ..

-,

..

. .,

.

..

.

Co , . .

4

19. 1938, . ,

, -.

.è -

.,

,.

-.

..

.

Co a , .

5

30. 1938, . ,

..,

.. -

,.

,, -

.. -

.

. Be .

Co , .

6

1938, . ,

Be .

.

( ).

.

.

-.

Co ,

TRI PISMA

NA TOMA SMIQANI]

1

6. 1936, ,

-.

. , -.

,

.

„ " , „ - -

“ .

136

TEATARSKI GLASNIK

.

. .

.

Co , . .

. . -, ,

.

2

. 550, 27. 1937.

,. , -

- 23

.

. „ -" 9 . .

, -,

„ -".

, ,

. ,:

-

,

, -, .

.

,,

,, .

, ,- -

-.

( )

3

.

, -.

.. ,

, -, -

.,

„ -"

, ,,

.,

,-

. - „ -

".,

. . . ,,

-, ,

., -

.

. .7. 1937,

137

TEATARSKI GLASNIK

Ra{ko Jovanovi} „Od istiot slu{atel“

I – 1976 - 1992

, 1932 , - „ “, „ “

„ “, --

, -, , -

, - „ “

– „ “.

.

-

. -

„ “, „ “, „ “, -

. „

“, -,

.-

,. -

,--

., , -

.-

. „ “ ,

, : „

,,

-, . -

. -è -

, --

, --

...“.

I II . ,

-, .

1976 1992 320 -

, „ “ -

138

TEATARSKI GLASNIK

1993 2006 320

.

„ “ 2006 , 85-.

-,

.,

21. XI 1945 -

. , - -,

. 1946

„ “, ,,

,.

– ,

,,.

-, , ...

( ),. , ,, ( ,

) .-

, , -, , ,

, , -, ,

.,1

1 : ,

, , ,, , ,

, ,. ,

( ), - ( ), (

), ( ),, ,

( ) ( ).

.

.,

,,

,„ “ 23. V 1977 , : -

1977 . ,

., , -

-. ,,

,,

, -.

, .

.

DRAMSKA PROEKCIJA

NA SOVREMENOTO

,, -

,-

. , ,

II -.

£ --

-

, .

139

TEATARSKI GLASNIK

-. ,

. ,,

-, ,

.,

-

, -.

,

– „ , ?“ – . ,, ,

, ,è, -

è.

-

,

,.

, 29.I 1979

ME\U STRAV I BUNT

, 1

-, .

, ,, ,

, ,, -

.

,.

-

– -,

, - – ,

, , –

-. -

., 12. III 1979

LIRSKI AKCENT

5. IV

, .:

- ,

,.

: , --

,-

– .,

.

.

,, , -

– . – ,

-, , -

.

, -.

, 17. IV 1979

140

TEATARSKI GLASNIK

DRAMA VO VSELENATA

26. IV - -

– .--

„ “ ,,

, è, -, -

.-

-, -

, -, , -

, -

. , -, -

., ,

, ---

. -, -

,, .

, 7. V 1979

NEIZVESNOST

ILI SLAVA

---

, , -,

.-

, , -,

,,

.

, -

( ).,

, -

. -

, , -, ,, ,

,,

, --

,

. ( , 21 VI). , 26. VI 1979

IZRAZENA

EDNOSTAVNOST

j 17. I ,,

. --

. -, ,

è ,-

. ,, -,

,, -

.

, .--

, --

. -, -

--

141

TEATARSKI GLASNIK

, - -,

. --

. , -, -

, -.

– , -, , -

, , -, , – -

-, è

,--

-.

, 22. I 1980

OZVU^ENI DOKUMENTI

,

– .

:

,

. 21. I, -

– . -

-,

-.

, , ( )

( ), „ -“ -

. ,

.

-

– .

, ,,

,

.„ “, , -

., 1. II 1980

PRIKAZNA ZA

HUMANOSTA

, 13. III, -, I ,

. -

, , –

. --

, ,.

-

.

,

., - -.

,

– –

. -, , -

142

TEATARSKI GLASNIK

-.

-,

,. -

.,

-.

, 18. III 1980

PODALEKU

OD HRONIKATA

– , .

,-.

,

,. -

-,

, .-

, , -,

,,

, ,, -

,

. – -

, - , -, , -

, ,

– , , – -

,, -

, -.

- ,,

: -.

, 1. VIII 1983

PO PATEKITE

NA OSAMENOSTA

-, , -

-, -

,.

- ( ,

-), -

, -

143

TEATARSKI GLASNIK

., -, , -

, --

„ “ „ “ ,

, -, ,

-.

, – -, , -

-,

- 1946 ,, -

, -,

-.

, -, -

: IX X,

XI XII , ---

, -. -

,.

– -, ,

, - ,, ,

– - -

.

,

,, -

. (, 11. VIII). , 23. VIII 1983

@IVOTOT KAKO SLIKA

-

-. -

-,

. ,, ,

, , --

.

,

, , -.

: è,

, -,

. -

: -,

.

. ,-

, -. (III

)., 10. 1983

144

TEATARSKI GLASNIK

TEATARSKATA LABORATORIJA NA JOZEF NA\

(Milan Maxarev: „Teatarot na dvi`ewe na Jozef Na|“ izd. na Muzejot na Vojvodina, 2011 - Novi Sad)

,--

1957 ., -

, 2005 .-

„ “.

, -

, ,, , ,, ,

-:

1. ();

2. ;3.4. .

-

. ,

: ( 1980 – 1987), (!987 – 2002) -

„ -“.

-

, --

.-

, --

. -, -

,, , -

. - 70 90 – -

- -, , -

, , - , -... -

, -, -

.

-

. -

. --

. -,

145

TEATARSKI GLASNIK

, . -

-. ,

,- -

; -

! (-

. ..

-.)

,,

-;

-

.,

- „ “.

, , „ -“ .

,-

, . -

-

., -

, -,

.-

-:

, „ “ „ -

“; , - „ “

„ “; -

„ “ „ “, -

, , „“,

-

-.

-: „

, ? -.

.

. ?“. -

--

„ “ „ “.

-,

, -,

, -, -

146

TEATARSKI GLASNIK

-.

, -,

--

. ,„ “ , -

, – ,, , -

, , -,

,-

.

, - „ “

,,

-. , -

: „ , , ,“.

, „ “,

-

-

. ( , „ “

2006 . - „ “).

,, -

„“! „

„ -

2008 .

, , -

,

. „

“ -, -

--

, .

. .

( „ “ 4.10.2013 .)

147

TEATARSKI GLASNIK

Elena Josimovska

GODINITE NA ZLATINOT VEK

NA [TIPSKIOT TEATAR (1923-1927)

Spored se avawa na Blagorodna Bureva – prviot glas prvata opera

izvedena vo Makedonija

„ ,:

, , ,, -

, , -, , , -

, ,, , -

,, .

....., „ “ ( -

, „ “ „

“). 1920 - 1923,

, -, -

. ,, „ “, -

, “ ( – , ). -

, 1

......

1

, -.

,, . ,

,. -

,.

,-

.

.... ,, „ “ -

2. -3

4. , – – -

, -.... .....

„ “, 30 15 -

2 1870

.3

4

1921 .

148

TEATARSKI GLASNIK

.-

, - „ “

- . -, .

- –

„ “. ,-

,.

,

,, , „ -“,

, , ,5 „ ` -

, ` 6, ....“... „ -“ !

,...

.... 1923

,, -

-, -

--

. -, ......

........ -

. , ( ) 1923 ,

-...

, ,, , -

. - - ,

-. , ,

. -, , ,

-: , -

, .

5

.6 pan de España ( ),

.

18 -,

(),

. . -

, , , - .....7

... --

, 90 -

„ “, -

„ “. -

,, -

..... ,

8, , 1923 . -

.... ,

9 - „ “10 „ “11,

12

7 .8 -

.9 - ,

--

-.

10

..

.11

25 , .

-

,.

12 -.-

pulsatilla multifida. -

.. -

, ,

149

TEATARSKI GLASNIK

, --

. , .13 .

, --

14 15 „ “ ( ).

„ “,-

15 -

„ “. ,

- „ “ -

, -

,: -

....

„ -“,

.. -

. -, 1923 , -

„“(Le Bourgeois gentilhomme),

XIV: XIV -

..... ,

.

.,

.

, -,

,-

.13 .

14 ( . - ),,

.15

().

, „ “ -

, -

, 14 1670 ......

......

1923 . -

,

.

„ “. ,,

. 1923 -

„ “ ( ),

, „ “.

, , „ -“16, „ “ -

- 100 .

..... --

.- -

,17 -

, -.

18........ (

) -

.

.

16 -, -

-, -

„ “.17 - .18 , ,

--

. -.

150

TEATARSKI GLASNIK

„ “ ( „ “

„ “,)........

......

,, ( -

). , ,

, - ( -

, -- -

, – ), , – !

„ “19

– , --

.....

.

„ “.- , -20, ,

, :,

XIV ....

19 „ “ ( )

.,

-

, .-

., -

, 14 ,

, -.

-, , -

., -

.20

„ “, -

( , -, ), -

-, „ -

“ - ,21, !

„ “: -

- 22,, -

- , -, , -

, ...“ .... XIV -

, – , , .

„ “- - „ “ -

„ - “ , „ -

- “.

..... --

„ “ „ “......

, „ “„ “

,„ , “. -

,

21 ,

22 - , -, ,

,.

151

TEATARSKI GLASNIK

. „ .....“ -

,- .

... , 30 , . ...

,.

,, 100 . 1924 -

,, , -

, , ,, ,

, ,- , , ,

, ,, ,

, , ,, .

,, -

, 300 ,

,....“

..... -

, ,

„ “ 12 23

23 ( ), -,

12 .-

:

24

. -25

-. -

. „ “,

„ “26

„ “ -27,

. „ -

“,

, ......

„ “28,--

().

, -, , -

,

-29 -

. , ,

, , ,-

, , „ -

“.....

,-

, -.

14 , - 7

9 .24

25

26

,

.27

28

29

„ “

152

TEATARSKI GLASNIK

’ 30, , - „ -

“.31

„ “. „ “32 ,„ “ .

... -- ,

„ “.... .... -

. „“ „ “

„ -“ „ “,

,,

, „ “33

., ,

-.

„ a“e -

-34 ,

30 „ ‘ “ -

,. ’ ( ) -

(ilaç )

. ‘,

, „ Press Biro“.

-. -

-

.-

, , - „ “.

31 ,, -

( ).32

.33 , , -

. -.

34

, ,. -

, , -

.,

- „ “ ,

....... , -

35 -

-, -

, ( )36

., -

" ", , " " (

)37 , "’ ", ,

„ “-

,- .

,

: „“...

....--

. -

.,

„ “, - ( -

), ......1924/1925,

, - ( ).

, -

- „ - “ ().

35 , - ( )

.36

,,

, -. „ -

“.

.37

153

TEATARSKI GLASNIK

, , , -

. „

, – -

. -: , -

,, „ “

,„ “ , „ “

-.“38............

„ “ -.

201 .... 29

1925 -

„ “, . , -

,, ,

, -. ,

- ,, -

. , -

.......... , -

, -

:,

. , -, ,

“...... , -

-. -

,, .

, - ,

38

(„ “, „ “ ). , -

, - 1944 -

.

-.

!--

.

... -, .

, , ,. ,

, „ “.

... ---

., .

1926, , ,

, -, -

,1923 .

. -.

,. ,

: -, -. ,

..

-...

„ „

154

TEATARSKI GLASNIK

„ “ - 5 1923 1927 . -

, -. ,

-. , -

„ Comedia“, ,

, -

.,

-: - -

-

„ “ .-

,: -

-- , , ,

, -, -

, ,-

: , ,, .

-

, --

. -

„ “ , -.

5 1927 -

...........

(1903-1977), , -

, -

1923-1927 -.

„ “

155

TEATARSKI GLASNIK

-,,

1973 ,

, 1991 .

.........

., -

, . , -39,

. -

, „ -

“ , 44. ,

,, -

-, , -

(-

). -, , -

, , -.....

,,

23 1903 -

.,

, -,

„ “, 29 1925 -,-

. -,

, -

39

,,

.,

,

,.

,-

.-

40 -, -

,, -

-. ,

, - 10 -

, -

. -

. --

. -, , -

,.

..

. 1936 -

.,-

.

. 6 1977 , -

, -, -

-.

-,

, ,.

40 -, -

.

156

TEATARSKI GLASNIK

TEATARSKITE RE@II

NA BRANKO IVANOVSKI - GAPO

(1931-2009)

----

--

,

-

-. ,

-

, . .

, .

-...

-,

,

. ,,

,

-, -

-,

, -,

... -

,

, -,

, -,

1959 .

, . – 59,

( : - – .) ,

,, -

. - „ -

“, -

-, ,

. .-

., -

,

, -

,

( ). --

,-

, ,.

- - „ 212“ . -

„“

- -, , ,

157

TEATARSKI GLASNIK

, . .

.--

, -.. -

, , ,. -, -

,

,-

.

--

, , ...

„ “,

.-

,, -

,

. –

, , ,

-,

,. -

--

.

„ “,

...,

, -,

. ---

,

-.

-,

,, -

...

,

,-

,1986

„ “ -.

,, , -

,,

-, ,

-, - -

. -, -

-

,

, --

.

--

.-

158

TEATARSKI GLASNIK

,-,

...

„ “

,

. - „ “

,„ ,

“

-

, ., , -

, „ “,

.-

. -,

, -,

-.

, -. -

:, , -

,. -

-, -

: -, , ,

, .

- ( )

1981 --

„“ .

-

--

, --

: -,

,,

. - „

“ -

--

,.

,

-,

.-

, -

: – -

, - -, -

, . „ -

“,

.

( ) - 1998

„ -“ -,

, -, -

– .( - -

).

159

TEATARSKI GLASNIK

TESTAMENTALNO DELO

(Kon knigata #Teatarot vo Makedonija 1988 – 1991"od Risto Stefanovski, 2013 g.)

--

. -, -

-

,

, , -, ;,

.

:-

, -

5000 .

,

, -

,

, --

,.

--

,-

. , -

, -, -

,, „ “

,

,.

-

.,

, , -, -

.

,,

-. -

, ,

160

TEATARSKI GLASNIK

., ,

, , -, ,

, -. -

-

,,

, -

.

, ,

.

,,

,. ,

-,

,,

;

, -.

, ,

.

„ “ 1988

1991 . ,

.,

. ,? , -

-,

. ,-

, ,

.

,

,. ,

-,

,,

-,

161

TEATARSKI GLASNIK

. - – - -

.-

. -,

.

--

. „ . -“ , , -

,,

..., ,

.

,

. . -, ,

,,

, --

. .-

, ---

, , -.

, --,

., ,

-. -

, -. , -

,.

,,

,,

,.

,

.:

-,

!ARS LONGA, VITA BREVIS!

.

162

TEATARSKI GLASNIK

KNIGA OD KAPITALNO ZNA^EWE

(Kon knigata Teatarot vo Makedonija od Risto Stefanovski)

(2012 .) „ -

“-

– -.

. . -

- 5000

.

-, 200

, ,.

-,, . . -

... 12-, , -

„ -“ -

, -

, ,,

, ...

, , ,-

.

(1991 .). --

80- 90- - (1988-1991 .) –

, -, ,

-

.,

( – 49), - („ “ -

),, -

(„ “ –

„ “

) . . . -

---

...

- – „ “,

. -

,

( )...

--

163

TEATARSKI GLASNIK

-, ( -

).-

„ -

“... ,.--

,,-

,.

,

– -

,,

,,

.

,

-,-

, -, -

, ,, -

, , .-

,, ( -) -

, „

“,,

,.

,,-

.

164

TEATARSKI GLASNIK

D-r Sowa Zdravkova Xeparoska

PITORESKTNO PATUVAWE

NIZ SVETOT NA TANCOT

(kon promocijata na knigata

MAKEDONSKATA BALETSKA SCENA od EMILIJA XIPUNOVA)

-- .

-,

, -. -

,, -

, .- -

-

-.

-,

, .-

,

1

„ “ - „ .“ -

,,

. --

. -, -

, ,-

, -.

, -.

, --

. -, -

, .--

, -.

-

-, -

---

. -

-

1 Fridrih Nice (2004) “Umetnost u rogjenju tragedije”u Filozofija Pozorista Red. Radoslav Lazic, str. 73-77

165

TEATARSKI GLASNIK

,-

, , --

.-

, --

,. -

-. ,

-, -

, . 400

, -.

--

– XX , -, ,

.-

, -

-. -

-

-, -

. --

,

-

. -, , ,

.2 : „ -

, ( , -

2 (20070) „Recor data Armonia , “ –

, :. I - XIII

– . ), , ,

– .

:„ ,( , – . -

) , , -, – .

-, -

.

- , -, , -

,. -

, -. , -

. -- -

-.

,-

.

-

166

BALET

Aleksandar Haximanov

,elektroinènerot kako baletski umetnik’

Za vreme na {koluvaweto vo Baletsko-to u~ili{te, onoa prvoto, zabeleàv edno mom~e od okolu 8 do 9 godini, koe si igra-{e niz site prostorii vo u~ili{teto, no najve}e vo dvorot. Koga vlegov vo kancela-rijata kaj sekretarkata, Danica ,nie u~enicite ja vikavme ‘tetka Danica’ za da mi dade meki koèni patiki za ve`ba-we, so koi u~ili{teto besplatno ne snab-duva{e, go zabeleàv mom~eto pokraj nea.

„îe e ova dete?” ja pra{av.„Toa e mojot sin”, mi odgovori mo{ne

gordo.„Kako se vika{?” go zapra{av deteto,

koe stoe{e srame`livo, no gordo i koe be-{e slabi~ko so golemi okrugli o~i kako xamlii, a kolenicite mu bea odrani od pa-|aweto vo detskata palavost.

„Aleksandar”, odgovori samouvereno. „U~i{ li balet?” povtorno go pra{av, a

toj bez odgovor istr~a niz vratata nadvor vo dvorot.

„]e u~i sega od septemvri”, odgovori majka mu za nego.

Ottoga{ dolgo ne bev go videla mom~e-to i koga ve}e kako vrabotena vo teatarot, posle ve`bite vo pauzata dorabotuvav ne-koi elementi, vo salata vleze edno mom~e so ubavi sini o~i i vita stava, poradi {to mi ostavi vpe~atok na prekrasno, moderno mom~e.

„Koj e toj?” zapra{av. „Toa e Aco, na tetka Danica”, mi odgovo-

rija.Bev zate~ena od ubavinata na mladiot

baletan, koj imponira{e vo sredinata. Si pomisliv, „kolku li e sega gorda tetka Da-nica?”

Vo me|usebnite razgovori go zapra{av Aco, dali }e ostane kaj nas vo Baletot, a toj povtorno samouvereno re~e:

„ Ne, samo privremeno, zo{to }e bidam inèner.”

Tancuva{e so nas vo Baletot i poleka napreduva{e, koga eden den odekna vesta deka Aco i Jagoda (kole{ka i ve}e solist-ka) se vqubeni. Mi be{e milo i me raduva-{e pomislata na nivnata mlade{ka qu-bov, vo koja si najdoa mnogu zaedni~ko.

I –

167

BALET

Umetni~ko dosieAleksandar Haximanov e roden vo

1948 godina vo Skopje. Vo MNT e od 1969 do 1997 godina, solist vo ansamblot, peda-gog vo u~ili{te, direktor na Baletot od 1989 do 1993 godina i kako takov e zna~a-en po toa {to ovozmoùva pojava na pove}e mladi koreografi.

Sredno baletsko u~ili{te zavr{uva vo Skopje, vo klasata na Rajko Paka{ki, kade minuva {est godini, za da go dooformi po zemjotresot, kaj prof. Jurij Mja~in. Nego-vata obrazovna struktura, pokraj srednoto baletsko obrazovanie sodrì i diploma za baletski pedagog, steknata na Akademi-jata, „Vaganova” vo Sent Petersburg, Rusija (1986/87) i vi{a naobrazba za elektroin-èner na Elektrotehni~kiot fakultet vo Skopje.

Vo baletskiot kolektiv se najde pri-vremeno, za da ostane zasekoga{. Ne nao-|aj}i sili da go napu{ti ìvotot na balet-skiot umetnik, ostanuva da go izodi patot na makotrpnite zalo`bi i odrekuvawa, pa-tot na potta proleana po nego, patot na bolkite vo muskulite {to bavno stivnu-vaa.

Kultiviraniot odnos kon sredinata go napravi prepoznatliv, dodeka odgovornos-ta i profesionalnosta mu bea verni pri-dru`nici {to zemaa u~estvo vo kreirawe-to na scenata.

Aleksandar Haximanov tancuva{e i sozdade ubavi solisti~ki ostvaruvawa vo razli~ni stilovi vrz klasi~na osnova. Tancuva{e vo site pretstavi na repertoa-rot, a prva solo izvedba mu be{e {panska-ta igra Fandango vo baletot „Don Kihot” (1972) za koja partnerka mu be{e tanceval-nata Liljana Batalakova.

Vo negovoto dosie kako pozna~ajni ulo-gi ostanuvaat zabeleàni: Grozdan vo „Ki-koteweto na Grozdana” (1974), Vals na pro-letta vo „[trausijada” (1976), solo vo „Bo-lero” (1976), Svr{enikot vo „Pesna nad pesnite” (1977), Satir vo „Valpurgiska no}” (1978), Gr~ka igra (1969) i Marko vo „Ohridska legenda” (1979), vo „Poema” (1979), Grofot vo „Mirandolina” (1979), Ov~ar~eto vo „Labin i Dojrana” (1980), „Adaxo” od Ha~aturjan vo koncertna izved-ba (1980), Germanecot vo „Toa e ~ovek” (1981), Stojan vo „Kara Mita” (1981), Vezi-rot i Ferhad vo „Legenda za qubovta” (1983), Hilarion vo „@izel” (1984), Kolas vo „\avolesta devojka” (1984), Espada vo „Don Kihot” (1985), Okupator vo „Tan~arka” (1985), Silixijata vo „Vozovi” (1985), Pasde trois vo „Lebedovo ezero” (1986), Ivo vo „Dubrovni~ka legenda” (1986), Tibald vo „Romeo i Julija” (1987), Don Kihot vo „Don Kihot” i dr. Kritikata dava laskavi ocen-ki za izvedbata na pogolem del od negovi-te likovi.

Aleksandar Haximanov vo Baletskiot kolektiv ja sretna i zapozna Jagoda Sla-neva, kole{ka i ve}e solistka. Nivnata mlade{ka qubov, vo koja si najdoa mnogu zaedni~ko, osven {to reflektira{e vo privatniot ìvot, se odrazi i na scenata na koja zaedno pove}e pati tancuvaa. Se pronajdoa i razbiraa, dodeka lojalnosta

„ “, .

168

BALET

im be{e vode~ka sila vo nivniot privaten i umetni~ki ìvot. Prvata pretstava vo koja zaigraa zaedno be{e baletskoto delo „Pesna nad pesnite” od T. Pro{ev vo kore-ografija na V. Kosti}, koja osven ubavata koreografija sekoga{ prave{e soodveten izbor na igra~ite za likovite {to gi tre-tira{e vo deloto. Taka Solomon (T. Bata-lakov), Sulamka (J. Slaneva) i Svr{eni-kot (A. Haximanov) bea likovi uspe{no iz-vedeni so tvore~ka imaginacija na poeti~-nata sodrìna na deloto, kade me|udrugo-to mi ostana vo se}avawe izvedbata na Svr{enikot na A. Haximanov, ~ija qubov kon Sulamka be{e ubavo kreiran ~in i mo-èbi uspe{en tokmu poradi doìveanoto ìvotno iskustvo. Za ovaa izvedba ~itame od kritikata na T. Petkovska vo vesnikot „Nova Makedonija” od april 1977 godina:

„Igrata na Svr{enikot na Sulamka {to ja tolkuva Aleksandar Haximanov ja karak-teriziraat {iroko izvedenite elegantni i so senzualnost pripieni dvièwa, mla-de{kata impulsivnost ili spontanost vo izvedbata na skokovite i duetniot tanc so partnerkata. Toj preku tancuvaweto ni ot-kriva del od svoite mo`nosti kako vetu-vawe za iden dobar i uspe{en interpreta-tor”.

Vo baletot „Kara Mita” (1982) od Q. Bran|olica vo koreografija na E. Husein, Haximanov povtorno se najde vo interesna izvedba na glavnite likovi vo deloto, vo koe Kara Mita be{e M. Crvenov, Ko{tana - J. Slaneva, Stojan - A. Haximanov so svoja-ta lirsko-mlade{ka oboenost na likot.

Vo Adaxoto od baletot „Spartak” od Ha-~aturjan i koreografija na S. Spasevska, izvedena vo koncertna izvedba vo 1980 go-dina, Haximanov go tolkuva{e Kras so is-kusnata J. Slaneva kako Egina. Tie bea dvojka vo koja vizuelno si pripa|aa spored standardite na duetniot tanc, na {to se dolè{e i harmoni~nata izvedba na kore-ografijata, kade Haximanov napravi golem is~ekor napred vo osvojuvawe na tehnika-ta na duetniot tanc, {to se pokaà kako zna~aen prilog kon izvedbata na roljite {to sledea.

Vo „Kikoteweto na Grozdana” (1974) ~ie libreto se bazira na bogomilskata legen-da za ve~nite qubovnici Grozdan i Groz-dana, koi gi tolkuvaa A. Haximanov i L. Ba-

talakova. Iako ovie dva lika bea koreo-grafski najneiskaàni vo deloto, dvojka-ta tan~ari uspea likovite da gi osmisli i mnogu dobro izvede, so {to gi postavi nad koreografijata vo deloto.

Vo ~isto klasi~na koreografija otskok-nuva Pas de trois od „Lebedovo ezero” za ~i-ja izvedba E. Xipunova pi{uva deka:

„Pas de trois od I-ot ~in vo ispolnenie na Ana Husein, Sneàna Filipovska i Aleksandar Haximanov, na premierata, dejstvuvaa eteri~no, suptilno i razigrano i pokraj sloènosta na tehni~kata posta-venost na koreografijata.”

Ne pomalku ubavo be{e izveden Prolet-niot vals od „[trausijada”, kade Haxima-nov so svojata partnerka S. Spasevska iz-vedoa akademski ~ist klasi~en tanc. Oce-nuvaj}i ja Mirandolina kriti~arot T. Pet-kovska ni otkriva deka:

„Ulogata na Grofot be{e motiv za Alek-sandar Haximanov da pokaè deka neras-polaga samo so fizi~ka privle~nost i ig-ra~ka podgotvenost, tuku i so uset za humo-risti~no-karakterni tolkuvawa, akterski i tancovo.”

I kriti~arot Mira S. Vitorovi} od Belgrad, ostanuva voodu{evena od nasta-pot na Okupatorite vo baletot „Tan~arka”, predvodeni od odli~niot A. Haximanov,

„ “, .

169

BALET

koi uspe{no gi ostvarija koreografskite idei na koreografot, {to sodrèa sloè-ni koreografski ~ekori i kombinacii. To-readorot Espada vo „Don Kihot” be{e za-dovolstvo da se gleda, poradi prekrasni-ot vizuelen kroj na tan~arot i pogodeniot stilsko muzi~ki izraz na {panskiot tanc, pridruèn od elegantniot na~in na dvi-èweto po scenata, {to pleni i privleku-va. Se pameti i isklu~itelno atraktivna-ta scensko-umetni~ka izvedba vo baletot „Vozovi” naslovena kako „Devojkata i sile-xiite” vo kreacija na A. Haximanov, V. Poplavski (Silexii) i T. Vuisi} (Student-ka). Hilarion (lovecot) od baletot „@i-zel” be{e zna~ajno karakterno dramsko os-tvaruvawe {to Haximanov uverlivo go tolkuva{e podolg vremenski period.

\. Jovanovska za Radio-Skopje vo emisi-jata „Soo~uvawa” od noemvri 1981 godina me|udrugoto }e re~e:

„Vo deloto „Toa e ~ovek” Haximanov, ko-ristej}i go iskustvoto i skrieniot talent vo nego, ja oblikuva ulogata na Germane-cot, kade kako glavni elementi se ~uvstvu-vaat ostrite dvièwa, elegantnata figu-ra, i dobro svateniot fa{isti~ki ideal, poradi {to postigna umetni~ko ostvaruva-we dominantno vo pretstavata.”

I S. [uqagi} od Belgrad ocenuvaj}i ja izvedbata na baletot „Romeo i Julija” od 1987 godina }e napi{e:

„Od mnogubrojnite igra~i me|u prvite se istakna Aleksandar Haximanov kako Ti-bald. Toj be{e odmeren i kontroliran vo svojata igra i vo tolkuvaweto na likot, {to se odlikuva{e so mo{ne dragocenata scenska ume{nost da privle~e i vozbudi. Negovata angaìranost pridonese za vi-soko kultiviranata i tancovo oformenata rolja.”

Se}avawata podràni od kriti~kite osvrti za pretstavite ne potsetuvaat za dobro odigranite glavni likovi vo „Oh-ridska legenda” (1979), kade Haximanov ja tolkuva{e liri~nata uloga na hrabriot ju-nak Marko, postavena na stilizirana ko-reografska osnova, sublimirana od klasi-kata so vgradeni elementi na folklorni-ot tanc. Za Ivo vo „Dubrovni~ka legenda” (1986), vo kritikata na T. Petkovska ~ita-

me deka Haximanov be{e besprekoren kako tehni~ki taka i vo sodrìnskoto nijansi-rawe na likot, kade zaedno so svojata par-tnerka T. Vuisi} kako Marija, nastapija na otvorena scena, srede Dubrovnik, pred pa-latata Sponza. Vo „\avolesta devojka” go tolkuva{e Kolas so J. Slaneva kako Liza, kade kako dvojka izvedoa |avolesto, ko-mi~no spojuvawe na dve mladi i vqubeni du{i.

Turskiot poet Nazim Hikmet sozdava piesa, a potoa i libreto pod naslov „Le-genda za qubovta”, vo koe qubovta e raz-rabotena pove}eslojno: qubov kon svojot narod, qubov kon svojata sestra i qubov kon sakaniot. Za ovaa sloèna libretska opredelba Anatolij [ikera pravi pre-krasna koreografija na muzika na Arif Melikov, koja na{ite solisti voodu{eve-no ja igraa, ostavaj}i zad sebe ubavo obli-

„ “ – , .

170

BALET

kuvani likovi na Mehmene Banu, Ferhad i [irin, so ~isto izvedeni koreografski delnici preku monolozi, dua i tria, vo klasi~no stiliziran stil. Me|u ovie oì-veani likovi Ferhad na Haximanov be{e vpe~atlivo izvedeno i sovladano umet-ni~ko izrazuvawe. Duetnite tanci, osobe-no so [irin, bea uigrani koreografii, {to preku ekspresija na lirskite dviè-wa govorat za qubovnata ~ove~ka ubavina.

Tolkuvaj}i ja i ulogata na Vezirot vo ovoj balet „Legenda za qubovta” (1983) kritikata pozitivno ja oceni istaknuvaj}i go kultiviraniot scenski manir, isklu~i-telno dobro podgotven dramski lik, poen pove}e za pretstavata, a za Haximanov, u{te eden uspe{en lik vo negoviot umet-ni~ki bele`nik. Na Jugoslovenskoto ba-letsko bienale vo Qubqana vo 1985 godi-na za Vezirot mu e dodeleno Priznanie za uspe{no ostvaren lik. Vo site ovie izved-bi na glavni rolji, osobeno kade ima i partnerska zada~a, toj gi vloì svoite maksimalni mo`nosti so golema posvete-nost i energija.

Vo podgotovkite za Jugoslovenskoto natprevaruvawe vo Novi Sad mi treba{e partner za moi dve dobri u~eni~ki. Oti-dov vo baletskata sala vo MNT i vedna{ se fokusirav na solistot Aleksandar Ha-ximanov. Mu prijdov, so strav da ne bidam odbiena i go zamoliv da bide partner na moite u~eni~ki. Bez zbor prifati i zapo~-navme so rabota vo koja be{e mo{ne pole-zen, odgovoren i profesionalen. So Iskra [ukarova go tancuvaa Pas de deux-to „Daja-na i Akteon”, mo{ne sloèna koreograf-ska numera. So Aleksandra Georgievska go tancuvaa Pas de deux-to na Sinata ptica od „Zaspanata ubavica” i najposle so Jas-mina Spirovska i Aleksandra Georgievska go tancuvaa Pas de trois -to od „Lebedovo eze-ro” vo koe izvedoa homogena, tehni~ki estetska koreografija, koja be{e respektabilno oceneta od prisutnite na natprevarot.

U~eni~kite podocna stanaa balerini od prv red vo Skopskiot balet, a jas i denes sum mu blagodarna za pomo{ta i profesio-nalniot odnos {to go poseduva{e.

Vo raboteweto kako direktor na Balet-skiot ansambl Haximanov e zapameten po toa {to ovozmoùva pojava na pove}e mla-di koreografi so sovremeni koreografski opredelbi. Novina e i vklu~uvawe na re-

ìseri kako sorabotnici na koreografot kako mo`nost za edno poinakvo viduvawe na dramaturgijata za da se postigne pozna-~aen efekt vo pretstavata. Repertoarot na baletot vo vremeto na negovoto direk-torsko dejstvuvawe se zbogatuva i odliku-va so moderni koreografii: „Zodijak” od V.Stefanovski i B.Arsovski, koreograf O. Milosavleva, reìser Rahim Burham; „Karmina Burana” od Karl Orf i „Pink Flojd”, vo koreografija na D. Boldin; „Za Nepoznatiot” od Vangelis, koreograf D. Gradi{ki, reìja V. Mil~in; „Mansarda” od Z.Ori|anski, koreograf J. Slaneva, re-ìser B. Brezovec. Site ovie pretstavi ostavija golem vpe~atok na kritikata i pu-blikata poradi svojata koncepciska po-sebnost.

I najposle, ako nekoj zapra{a dali umetnikot A. Haximanov uspe{no go izodi patot na makotrpnite zalo`bi i odreku-vawa, patot na potta proleana na scenata, da mu odgovorime deka negovoto delo e ve-}e vlezeno vo analite za da ne bide zabo-raveno, tamu kade {to se ve}e zabeleàni umetni~kite kreacii na uspe{nite.

„ “ – , .

171

TEATARSKI GLASNIK

IGRA

[TO @IVOT ZNA^I 3

25 2013

-,

, „ 3“ -

.-

,. , -

, -,

,

-

.-

- -, -

„ “-

(2008 – 2012). --

,

-

.-

-, -

,, -

.. „ -- “..

-

-.

.

„“,

.--

, -

, - – -

,,

-.

-,

172

TEATARSKI GLASNIK

. -

(1955 – 1960), - „ “ „

“ „ “ „ -“,“ “, „ “, „ -

“ „ “ -, „ “

.

( ---

) „ “ -

„

“. 26 1955 .

, , --

,

-( ). -

-

„ “ „“ . -

( . , . -, . ) -

-

. .

-

,.

„ “, - – 1992

„ “,

- 1996

„ “ „ - “.

.. „ -

.---

,--

,-

“......„

()

, , ,, , -

- ,

, „ –

“.,

,

173

TEATARSKI GLASNIK

, XV XVIII, XIX XX -

,. -

– , , -,

---

. -

-.

. -, -

, . „-

,

., -

“.. -:

, , -,

.--

( ) -,

„ “ . , „ -“ . , „ “,

„ “, „ -

“ . . , „ “. , „ “ . -

, „ “ .- (

) „“ . , „ “

. „ “ ..

„ -“ 1995

„ “ .-

, -,

,

, -,

.

, -, , , ,

.--

, --

„ -“- .

174

TEATARSKI GLASNIK

TRI TEATARSKI RECENZII

za najnovite pretstavi na [tipskiot teatar

ZA POVTORNOTO (NE)PA\AWE NA ZEMI

( “ “ ,,)

- ( ,

),, -

, - ( -

).

, ( ): “

, !“ ,, , -

. ,,-

, . , - ,

- , , -

, ...,

,, ...

,,

,...

,: ,

,, ,

..., ,

“ “,

-, -

:. -

,-

, ,, .

, ,

,, .

,, -

,,

,,

-

,

, -,

- .

, ,

175

TEATARSKI GLASNIK

,, , -

...

““ ,

,-

: , , -.

,, , -

,. ,

ñ , ,,

- .

,,

.

,.

:-

( ) (),

( -).

, - ,

, -

.

, -, -

.

TEATAR ILI

VISTINSKI

@IVOT

(Kon pretstavata †Parovi“od Miro Gavran, vo reìja na

Qup~o \or|ievski, a vo izvedba naNarodniot teatar - [tip)

Premierata na pretstavata “Parovi“ od Miro Gavran, vo reìja na Qup~o \or|iev-ski, a vo izvedba na mati~niot Naroden teatar, vo [tip po podolgo vreme donese radost, polet i sveìna na teatarskata scena. Sli~no kako vo slu~ajot so pret-stavata “Hasanaginica“ od Qubomir Simo-vi}, i ovojpat publikata nestrplivo go o~ekuva{e i dojde vo golem broj na ovoj nastan.

176

TEATARSKI GLASNIK

Pretstavata †Parovi e kamerna i bi rekle soobrazena so gabaritot na teatar-skiot podium, no i so kvalitetite na ak-terskata ekipa na ovoj teatar. A, samata izvedba vetuva deka †Parovi }e bide po-dolgo vreme na scenata i toa ne samo vo [tip, tuku i preku gostuvawa {irum Repu-blikata, pa i vo stranstvo, za{to stanuva zbor za gledliva, privle~na i popularna pretstava.

I, ona {to e poseben kuriozitet: dram-skiot tekst “Parovi“ od Miro Gavran, tok-mu so ovaa praizvedba ima{e svetska pre-miera, za{to prvpat vo [tip be{e izveden bilo kade vo svetot.

Inaku, Miro Gavran e ve{t, precizen i duhovit avtor, koj mo{ne precizno, plas-ti~no i doìveano gi transponira tragi~-nite ìvotni situacii, koi vedna{ potoa stanuvaat komi~ni, ili kako {to obi~no se veli: koga ne bi bile za pla~ewe - ne bi bile ni za smeewe.

Prikaznata zapo~nuva so dva para koi odat na odmor na more, vo Dalmacija, pr-vite povozrasni i vo soba so pogled na more, a vtorite mladi i vo soba so pogled na {uma. I ednite i drugite ne se mnogu zadovolni i voodu{eveni od sobite, a pr-vite voop{to ne se zadovolni i od zaed-

ni~kiot ìvot. Naprotiv, tie odvaj i se podnesuvaat, a tuka do{le da probaat da se smirat, da se obidat u{te edna{, ili definitivno da si kaàt zbogum, {to po-docna i navistina }e se slu~i. Drugiot par pak, dojdeni se podobro da se zapoznaat i da se priviknat edni na drugi, no i nivno-to predbra~no iskustvo zavr{uva so nega-tiven ishod.

No, toa ne e sé. Nastanite se redat kako na filmska lenta, poto~no se niàt i brojni drugi zapleti i raspleti na re~i-si identi~ni, sli~ni, ili sosema razli~ni parovi, koi isto taka gi igra istata ak-terska ekipa, odnosno sekoj od akterite se pretstavuva vo po tri posebni i razli~ni ulogi. Toa e ubav, solidno izbran reì-serski koncept, no i neobi~na i nesekoj-dnevna postapka, koja pretstavata ja pravi neverojatno dinami~na, polna so presvrti, razigranost i vedrina, a akterite imaat retka i specifi~na mo`nost re~isi isto-vremeno da vleguvaat vo pove}e identi~-ni, sli~ni ili razli~ni ulogi i da se transformiraat, proveruvaat i dokaù-vaat pritoa.

Sepak, najgolema zasluga, pokraj tekstot i reìjata za pretstavata, ima samata ak-terska ekipa, koja ne samo {to be{e na nivoto na postavenite zada~i, tuku vo odredeni situacii i migovi, duri ima{e i isklu~itelni, blekavi migovi i probleso-ci, koga gleda~ot ne be{e sosema siguren {to se slu~uva na scenata: teatar ili vistinski ìvot!?

Za ma{ko-ènskite odnosi, pojavi i sostojbi vo pretstavata bea zadolèni: Valentina \or|ievska, Milorad Angelov, Pece Ristevski, Mile Vrateovski, Viktor Arev, Angelka Na{kova, Marija Min~eva i Elena [orova i iako e te{ko da se izdvoi samo eden lik od site niv - ovojpat, se ~ini, bravurozen i najsvoj be{e akterot

177

TEATARSKI GLASNIK

Milorad Angelov, koj ednostavno kako da se pronajde vo svojata uloga i spored dik-cijata na glasot i spored samata akterska igra.

Scenografijata e delo na Valentin Svetozarev, muzikata e na Marjan Ne~ak, a kostimite se na Blagoj Micevski. Sceno-grafijata e mo{ne ednostavna, no funk-cionalna, muzikata - nepretenciozna, diskretna i nenametliva, a kostimite — skromni, standardni i tipi~ni, so cel avtenti~no da ja dolovat na{ata voobi~a-ena sovremenost, ovde{nost i realnost. Iskusnata i profesionalna trojka: Sveto-zarev, Ne~ak, Micevski - uspe{no si ja zavr{ile rabotata, t.e. ja oblikuvale, opre-mile i zaokruìle pretstavata.

Najgolemiot uspeh na ovaa pretstava e, sepak, izostrenoto ~uvstvo i sens za vkus i merka, za{to ne se izleze od ramkite na pristojnosta, ne se dopre vulgarnosta i

banalnosta, iako samiot tekst i ìvotni-te situacii toa na odreden na~in go na-vestuvaat, dozvoluvaat i ovozmoùvaat. No, toa e zasluga i na avtorot Miro Gavran i na reìserot Qup~o \or|ievski, koi iako gazele preku tenok mraz i se dviè-le po tenka ìca, ne dozvolile da se strupolat i padnat vo ambis, tuku predim-stvo i prvenstveno zna~ewe im dale na sodrìnata, duhovnata a ne samo egzis-tencijalnata ponesenost i nosivost, od-nosno psiholo{ko-filozofskite valeri i estetskata dimenzija, a ne na formata i evtiniot humor, satirata i groteskata.

Ete, vo [tip, u{te edna{ se slu~i dobar i vistinski teatar...

PRIKAZNA ZA OPAÎNITE

NA SVETOT

(Kon pretstavata “ “ ot )

Edna od najigranite drami vo svetot, sekako, e teatarskata pretstava “Slugin-ki“ od francuskiot avtor @an @ene, koja bila vistinsko otkritie za op{testveniot i politi~kiot ìvot vo Francija, koga bi-la premierno izvedena i predizvikala golema zainteresiranost kaj publikata, nesekojdnevno vnimanie od kritikata i najrazli~ni komentari, ocenki, sudovi i kontroverzi.

Pri~ina za toa e samata ve~na tema, odnosno bezvremenosta na tekstot, koj go-vori za nadredenosta i podredenosta, od-nosno za socijalnite sloevi i razliki, poto~no za ìvotot na gospo|ite i (ne)se-kojdnevnite odnosi so nivnite sluginki.

Pa, ne slu~ajno, i premierata na tea-tarskata pretstava “Sluginki“ vo Narod-niot teatar od [tip ja privle~e i pottik-na brojnata publika ne samo da prisustvu-va, tuku i da razmisluva, komparira, pro-suduva...

Na {tipskata teatarska scena se poja-vija Rui{ Begovska, Kristina Atanasova i

Nenad Mitevski, a reìserka na pretsta-vata be{e Tea Begovska.

Pretstavata, iako kamerna, uspea da go ispolni podiumot so dinami~na i provo-

kativna igra, iako edna od pogolemite slabosti na pretstavata be{e tokmu me|u-sebnata komunikacija i uigranost na akte-rite. Isto taka, pokraj odredeni mo{ne efektni reìserski re{enija, kako da nedostasuva{e u{te pove}e kreativnost i inovativnost na toj plan.

178

TEATARSKI GLASNIK

Iskusnata i dokaànata akterka Rui{ Begovska se pretstavi so smirena i voobi-~aena interpretacija na svojata uloga, do-deka pak mladata Kristina Atanasova se nametna so svojata seksipilnost i pri-vle~nost. Osveùvawe vo pretstavata be-{e pojavata i igrata na mladiot Nenad Mitkovski, koj se pretstavi so siguren i vetuva~ki nastap.

Inaku, pretstavata “Sluginki“ be{e prv profesionalen proekt na reìserkata Begovska i nejzina diplomska rabota, pa i posakuvame uspe{no da prodolì po toj pat.

Sekako, od mladite nositeli na pret-stavata - reìserkata Tea Begovska i ak-terite Kristina Atanasova i Nenad Mitev-

ski moè doprva mnogu pove}e da se o~e-kuva.

Nemo`nosta za promena na pozicijata na akterkite gi tera vo svetot na imagi-nacijata, kade uspevaat da go oìveat i realiziraat svojot son. Pritoa, se demis-tificira la`niot gra|anski moral i la`-nata gra|anska (bez)~uvstvitelnost, od-nosno la`nite gra|anski (ne)vrednosti. I ovojpat kako da se potvrdi (ne)pi{anoto pravilo deka preku lagata se stignuva do vistinata. Sepak, na{ite o~ekuvawa bea mnogu pogolemi...

A, ona {to posebno raduva, toa e faktot deka vo [tipskiot naroden teatar ima novi slu~uvawa i kvalitetni nagorni po-mestuvawa, no [tip ima i svoja verna, strpliva i predadena publika.

179

TEATARSKI GLASNIK

Doc.d-r Hristo Petreski

EDINSTVO NA TEATAROT

I KNI@EVNOSTA

(Kon knigata Edinstvo na licata od Traj~e Kacarov, izdanie na “

Tri“- Skopje, 2013 godina)

Ako u{te vo naslovot na ovoj na{ mal prikaz ve}e decidno se opredelivme deka vo knigata “Edinstvo na licata“ od {tipskiot pisatel i dramaturg Traj~e Kacarov stanuva zbor za simbiozen spoj na teatarot i knièvnosta, dol`ni sme sega vedna{ da poso~ime deka ova delo e edinstvo i na dva tvore~ki ànra: kolum-nata i esejot.

Ne, angaìraniot, lucidniot i nespo-kojniot Traj~e Kacarov ne go spojuva nes-poivoto, naprotiv, toj sozdava edna nor-malna i logi~na celina od ona {to kata-dnevno go raboti, razmisluva, voo~uva, sogleduva, analizira... Pa, sosema e lo-gi~no {to se odlu~il na ovoj svoj ~ekor - da prezentira del od svoeto sekojdnevno pi{uvawe vo vid na kulturna hronika, (anti)dnevnik, zbirka zapisi.

Vsu{nost, ova delo najmalku e konglo-merat i izbor na tekstovi na eden inte-lektualec od vnatre{nosta, iako vo niv ima elementi nalik na filozofijata na palankata od Radomir Konstantinovi}, dokumentarnite ìvotni se}avawa na Pu-ri{a \or|evi}, pa i dnevni~kite litera-turni stranici na ârls Bukovski... Ne, ne e toa osamen glas od pustinata, lelek {to nikoj ne go slu{a, tuku ova se glasni i jas-ni problematizirawa na niza otvoreni pra{awa, mapirawe i razglobuvawe na redica bolni i nevralgi~ni to~ki, izne-suvawe na sopstveniot svetogled, zalaga-we za novi i poinakvi postapki i metodi, no i proekti i rezultati.

Traj~e Kacarov, kako i vo negovata prethodna kniga so sli~en koncept i sodr-ìni “Kalendar na godinite {to pomina-le“ (“Dijalog“ - Skopje, 2012 godina) i ovde

se pretstavuva kako veren i vrven pozna-va~ na teatarot vo Republika Makedonija, no i mnogu po{iroko, pa naj~esti negovi preoklupacii i temi i vo ova delo se — teatarot i knièvnosta. Ovojpat, nie po-sebno }e se zadrìme na negovite opser-vacii za teatarot i }e poso~ima del od niv, za{to tie se osnovni, pruimordijalni i najvpe~atlivi.

Kacarov ne samo {to go ìvee teatarot, tuku i kako da go boleduva nego, soo~en so brojni dilemi i nezadovolstva, pra{awa bez odgovori, voznesuvawa i padovi... Ta-ka, u{te vo prviot voveden tekst na kni-gata, ne slu~ajno, }e re~e: “Na{ite umet-nici, pisatelite i tetarxiite ne odat podaleku od èlbite na politi~arite. Tie sî bi dale svoite portreti da gi pre-poznavaat vo portretite na idealnata ubavina, t.e. na politi~arite na vlast“.

Ponatamu, pak, Kacarov }e zabeleì: “Kade se ovde moite teatarxii? Mislam deka dene{nive partiski teatarxii go po-davaat svoite izjavi od scenite za da go istresat od glavata ona {to gi potsetuva na zlatnite godini na makedonskiot teatar. Taka najlesno se osloboduvaat od griàta, od odgovornosta za zdravjeto na teatarot“, ili pak: Jas nikoga{ ne sum se lutel na lu|eto od vlasta, tuku samo na onie {to im ja doverile i toa (kako vo Brehtovata piesa) za nekolku besplatni obroci. Samo za tolku na{ite teatarxii se soglasuvaat pak da se pojavat tamu kade {to se ismejani, t.e. na{ite pisateli pov-torno da se stavat vo proces da pi{uvaat kniga, otkako so prethodnata sobrale samo jadovi i sramoj.

180

TEATARSKI GLASNIK

No, toa ne e s¢, za{to na Traj~e Kacarov mu se omilena tema i motiv “teatarxiite“, kako {to toj miluva zbirno i po malku pe-òrativno da gi narekuva site svoi kolegi od teatarot. Pa, vo svojata najnova kniga so kolumni i esei, me|u drugoto, }e podvle~e: “Teatarxiite go znaat toa u{te od prvoto za~ekoruvawe na {ticite {to ìvot zna~at. Znaat tie deka bez repeticija nema nitu A, nitu B na scenata. Ako ne se sozdavaat uslovi za toa, nema pretstava, nema scenski ìvot. Znaeweto e mo}, ama pak repeticijata e majka na mo}ta“; “Teatarxiite moàt glasno mo gordo da objavat pred svoite kolegi vo stranstvo deka moàt se samo ne i da bidat plateni kako {to mse plateni nekoi nivni kolegi vo stranstvo, zatoa se najpodatliva stoka za izvoz, odnosno, teatarskata industrija kaj nas (ako ja ima) e najpodatliva za stranski investicii. E koga bi bil ìv mojot prijatel i koga bi go slu{nal ova, negoviot komentar sigurno bi bil: E moj prijatele, treba da znae{, evtinoto meso nitu ku~iwata ne go jadat!“;

“Treba da se po~ituva teatarot i da se znae deka vo nego ne treba samo da se egzistira tuku i da se postoi, odnosno da se igra, za{to krajniot rezultat od posto-eweto e konvencijata so publikata, kom-petentnosta vo kulturniot praksis. Akt-erite ne se identifikuvaat na drug na~in osven preku scenskite izjavi. Onie {to ne se podgotveni za toa, podobro e da ostanat podaleku od igrali{teto, od scenata, za

da ne bidat primeri od koi moè da se iscedi poukata: I bez da se fati{ na oro-to, orovodec moè{ da bide{“; “Teatarot ima samo edno vreme i nema da mu e te{ko da go izgubi, ako zjaj-pazarxiite ne sfa-tat deka ne im e mestoto vo nego, vsu{-nost, ako ne sfatat deka postoeweto na teatarxiite ne e za xabe“; “Kako {to stojat rabotite so mediumite i nivnata naklo-netost kon pisanijata na nekoi teatarski prosleduva~i, ne sme mnogu daleku od vistinata: ako teatrite ne zaigraat na scenite vo glavniot grad, kako nikade da ne zaigrale“; “Ete, kako teatarxija }e ka-àm: Ne treba da mol~ime, ako teatarot po~nuva da nalikuva na ìvotot, ako ja gubi teatarskata stvarnost. Ne treba da mol~ime ako konstatirame deka akterite na scenata mol~at, a publikata od godina na godina e babica koja malku moè da pridonese za ra|aweto na potrebni idei“; “Imaat krug i teatarxiite. Vo krugot na teatarxiite e malku poinaku. Tamu nikoj ne priznava deka se drì za ramenicite so onie okolu nego, nitu pak deka u~at nekakvi dvièwa. Sepak vo teatarot s¢ se vrti vo krug i ne daj Boè da kaè{ ne{to {to ne smee{. Krugot }e te isfrli i ne ti ostanuva ni{to drugo osven da pa|a{, da pa|a{, da pa|a{...“; “Dosega ne sum videl nitu sum slu{nal publikata da se àli na lo{iot, ili pak da go fali dobriot re-pertoar na teatrite vo na{ava Makedoni-ja. Tie se soglasuvaat so bri~ot {to go do-bivaat za glavata {to ja imaat, ili pak za bri~ot {to go nemaat za glavata {to isto taka ja nemaat. Istoto e i so teatarxiite, onie {to se neposredni ~initeli na scen-skiot umetni~ki izraz. Tie se vo koalici-ja so publikata {to ne gi prepoznava, (os-ven po sinhroniziraweto na glasovite od likovite vo turskite serii). Se soglasu-vaat so publikata {to ja nemaat, odnosno so bri~ot za glavata {to im nedostasuva. E pa, nazdravje vi bri~ewe moi teatar-xii!“; “Ete, ja nemam jas taa sre}a da sret-nam nekoj teatarxija {to }e mi kaè deka pro~ital nekoi od moite piesi, ili od piesite na drugi makedonski dramati~ari, pa duri i da dade zabele{ka...“; “Tokmu poradi takti~arite na festivalite pobe-duvaat samo onie {to imaat takt, ne i ri-tam. Kaj teatarxiite takti~ari ima kolku

181

TEATARSKI GLASNIK

saka{. Takti~ari ima ne samo me|u scen-skite igra~i, tuku i me|u kriti~arite i me|u publikata. Otkako takti~arite go okupiraa teatarot, lu|eto vo nego pove}e ne se delat na akteri, reìseri, dramati-~ari, kriti~ari, publika, tuku samo na takti~ari i netakti~ari. Vo posledno vreme pretstavnicite na iskrenite, nela-`govcite, so edno ime na netakti~arite, s¢ pomalku se prisutni pome|u ìvite. Toa n¢ tera da zaklu~ime deka teatarot }e nñ bide ìv sî dodeka takti~arite upravu-vaat so nego. Spored Krleà bez takt nema ìvot. Pa neka ní e ìv teatarot, vsu{-nost, neka nñ se ìvi takti~arite vo ne-go!“; “Vo na{ava Makedonija vo koja sî u{te najvpe~atliviot teatar se slu~uva na po-liti~kite, t.e. na partiskite sceni...“; “Teatarxiite prosto liferauvaat la`ni podatoci kako nikoj drug. Istite se ogledaat vo brojot na odigranite reprizi, vo popularnosta na odredeni pretstavi i akteri kako i vo toa kade i od kogo gi do-bile nagradite. Se nadevaat kutrite, deka eden den nivnata laga }e se obvistini i navistina }e stanat populkarni, }e gi prepoznavaat po ulicite, po javnite mesta, }e imaat uspe{ni pretstavi, }e imaat verna publika, ]e bidat navistina nagra-duvani, a tetarot }e im bide vtor dom“.

Ete, so potkrepa na del od citatite na samiot avtor, }e podvle~eme i konstati-

rame u{te edna{ deka Traj~e Kacarov za teatarot kako negov vtor dom - pi{uva ot-voreno, direktno, hrabro. Preku redica ironiski, pa i parodiski artefakti, toj ne go gleda i prezentira teatarot samo od-nadvor, tuku go nabquduva i razgrnuva i odvnatre, odnosno gi pronao|a i ukaùva na najkarakteristi~nite propusti i sla-bosti, koi glavno se sveduvaat na relaci-jata scena - publika, odnosno ona {to e zad kulisite (nevidlivoto, posakuvanoto, nestvarnoto) i ona {to e pred zavesite (pojavnoto, ostvarenoto, nedovolnoto).

Kacarov e izvonreden opservator na pojavite i sostojbite, toj niv gi registrira i ìgosuva, visoko go kreva glasot i poka-ùva i ukaùva na letargijata, nemo}ta i pasivata, nasproti kreativnata energija, tvore~kata realizacija i invencijata, pa i zadovolstvoto i interakcijata so gleda-~ite i javnosta.

Vo teatarot nema edno lice i eden avtor, tuku mno{tvo avtori i lica, podgo-tovki i probi, pretstavi i reprizi, ulogi i likovi, kreacii i glasovi, kritiki i od-glasi... Istovremeno i paralelno te~e toj zaedni~ki ìvot zad scenata, na scenata i pred scenata, a Kacarov e eden od negovi-te revnosni prosleduva~i, analiti~ari i demistifikatori, koj zad sebe so svoite kriti~ko-eseisti~ki dela ostava bele-ìti tragi...

182

TEATARSKI GLASNIK

Pi{uva M-r Traj~e KACAROV

DO AKTEROT I PO NEGO

(Po povod dodeluvaweto na Priznanieto za `ivotno delo na akterot Stra{ko

Milo{evski na godina{niov Me|unaroden teatarski festival Sv. Joakim

Osogovski vo Kriva Palanka)

,, -

:- .-

,, .

-:

- . ,

., -

. -.

- , ,, . . .

.:-

., -

.:

„ .,

.,

.

., .

.-

,

,

,

, .

,,

.

...

„ “,

„ “.:„ ...

// // / -

.. “ ,

, .

183

TEATARSKI GLASNIK

. -. , -

-.

,:

1963- . -

-.

,. .

-.

. ,, ,

.

.

, .

.-.--

a , -

., . .

,.

.

. . .. .

-.

. -, , -

- „ “.

-.

---

. -. -

..

„ ,!“ .

1971 .

, .

., ,

-. -

., -

,,

. „ -

“ .

-

. . „ “.

- . -

..

1974 „ -

“ . 1974 , -, -

,

184

TEATARSKI GLASNIK

-,

. ,,

, , -. ,

.. , , , -

„ “.

.. .

-. .

-, -

, ,-

. --

..

. „2“ , -

-.

:„“

,

. -

,-

.1978-

. ’.

,

,

„“ .

. 1983

. 1989 .

-. ,

- „ “

.-

„ “ . -, -

--

„ “

. .-

,. -

.„ ,

, “--

. : --

, -. 1989 -

-

.

2006 --

.--

.-

, -. -

-, -

,-

, „ -“ -

,

.

, -.

. -,

.

185

TEATARSKI GLASNIK

.

, , -.

, . ..

. -.

-, . .

.--

, -, .

, ..-

.

, --

.-

. „ -“ ( . )

„ ,,

- -.“

. -,

---

.-

..

.--

, - --

,.

-,

,

...-

: , -

.

TEATARSKI GLASNIK

POENTATA NA UMETNOSTA E DA POSTAVI[, A NE DA ODGOVORI[ NA PRA[AWE

., -

.,

„“ .

,,

„ “ „

“.

, -, „ -

“ -. -

, -

- „“ , ,

, -.

„, “

...?

- -

. „ “ -,

è, . ,

„ “ . --

,, -

. -,

.-

?-

, -.

.-

. --

, , .

. - - .

-? ,

, , -?

- „“ è -

, -. -

. , ,è ,

. :, , -

, -.

, ,. -

- -

.

:„

“-

,.

?-

?-

.

. -, -

-. ,

-. ,

, -, , , -

TEATARSKI GLSNIK

, .,

.

-. „ “ -

(,

„ “ -). , -

. „ “ ,

-. - , -

. --

. -,

.

.

„ “ -.

?- .

,. : „ -

-: ,

, “.

, -

. -

„“ .

.

- „

“, „ “,, „ “...

?- .

, 10 18 . -

. „ “ , ,, -

,

. -

. -

, -

„ “. „ -“ „ “ -

. -

„ ...“ -

.

,,

.,

?- , -

. -.

„ “ -? , -

„ “. -. -

15 -.-

.

-

, -.

, -?

-, .

-. , -

. , -.

-, , -, . -

?- .... -

.. .

.

:

186

TEATARSKI GLASNIK

Ja~ev Vladimir

PRIRODATA NA VISTINATA (jas vo filmovite na Mil~o Man~evski)

-. ”

”. . ,... . -

....

. . -: “

: - ,”... -

. -

-.. -

,.

,.

. .,

, - “ ”,

-. .

., , -

. – -. , ,

. : “, ”,

. ., . ,

, “ ”. -

, . é. -é.

. -

., ( -

é) -

, -

- -,

- . ,

- .

,

.

,é -

, -

-.

“ ”,.

.-

, ,

, - - - .

“ ”,

. ,

“ ”,-

,.

, ,,

. é

,, -

-

187

TEATARSKI GLASNIK

- -, é

. , -, -

, -,

,é , :

- -,

....

“ ”,,

,-

,, ,

. ,-

, ,.

é , . é, é

, “ ” £

:“ é , .”

é -,

-

- ,“ -

”, :” -

- ,.

,-

. , -.

, :, -

. ;;

.”1

“, ”.

1 Leach, Edmund (1988) Strukturalisticke interperetacije Bibliskog mita, August Cesarec-Zagreb, str.22.

. ,

, ?

. -

-,

. (

“ ”) - -

. ,-

, -, ,

-, -

- ,

- ... -

,

.. -

-.

, -,

-. -

-

..

,.

,,

,,

.

: “ ”,””,

188

TEATARSKI GLASNIK

, ,-

“”, “ -

”, “ ”,

. “ ”,, ,

-.

.

,., -

-,. . -

, -,

. -, -

--

-

. , -, -

(“ ” - ), -

,, -

, .

, -: ,

,,

, -. , -

,, ,

.-

, , --

,

. , - “ ”, -

,

,.. , --

,,

,, -

,, -

, -. :

, ,, -

,.

, - é

...... , , -

, -, ... ,

. (:

“ ” “ ”.

-, £

.) , -. : “

, !” . ,-

. -

. , : “ -”? -

, ( -), £ -

. ,.. -

. .. : “ ,

?”: “ ”. -

(“ ”),

,

,.

. ?,

, -...

, -, .

189

TEATARSKI GLASNIK

,, ,

, : “ ,, !”...

,, ,

. ,,

,,

.

-. . .,

- / -

, - ... ,.

..

, -

,-

, -. ,

?,

, ,? ?

-,.. .

, -, -

,: “ é .”

-

“ .”

, , , - “ -

” .

“ ”.

, . . -

- -,

-

, “, ”, -

: , -, . -

,

,.

: “ -”.

: , -

?é

. ,-

, ,. -

,,

, (

,),

:.

“ ” é

,

. , .: “

”-

-

” ”. -

-, , ,

-. .

-,

,, -

190

TEATARSKI GLASNIK

, -, -

. -, “ -

” , “ ”

” ”.--

, - “ -

”- , “ ”,,

“ ”,. , -

-,

“ ” “ -” (as you like it),

, , “ -

” . , , “ -

,

- , - ,

- ,

.

. ,,

, , -

.”2

, ,, , -

“ ”, --

( , ,)

.. ,

. .-

( , ,-

) - -

2 Levi-Strauss, Claude (1989) Strukturalna antroppologija, Stvarnost-Zagreb, str.166.

-, -

. ,,

,, : “ ”,

: “ ” “ -

”,é

, -,

, é

..

.“With a shriek birds flee upon the black sky,

People are silent, my blood ashes from waiting”.

. -,

, -

. -... -

, £, -

: “ .”?

?

. ,... ... -,... -

,...... ...

...

. .,,

, -

,. .

.

: ? -: ! : ?

: !( ) ,

191

TEATARSKI GLASNIK

! ,

? ... ,-

... ,,...

,.. ....

! -.

- -.

. -, ?

, --

. -. ,

,. .

, -? : -

, ,.. .

... , -.

, ... -

... -, , , -

,.

-

. -, -

, ,...

. - (

), -... -

. - -: -

-,

,. ,

. .. ,

,

..

,...

..., ,

'93, :

“ ”..

.. . .

. -” ,”- .

., -

. . -, -

,. “

”- . “ ,

, ., £

”- . -” ,, .

. ?

?” -” ,.. -”- . “ ,

.

. ,. -

,. - -

“ ”.” . ,, ,... . -

. .,

.é ,

..,

,, -

. . - “ ”.

, -.

., “ ”, -

. -. , , . -

, -

192

TEATARSKI GLASNIK

, . ( ) -

: -” , – ”. “ ?”- .

,

.,

, : -” ”..

... -, ,

,... ,... . -” ? ? -” -

.”- - “ ?”.

,. . ?”

,?” é

:

. .

,,

.. ,

..., ... ? , ,...

, ...

,- -

“ - ”: “ -,

- ,

...( -

)

”. -” ,?” -” ,

”- .: -

? -

.: “ ”...

... “ ”, '94-

. ,

. ,

. ,,

., ,

.. -

-.

-, , ,

.

“ ” -, -

. ( - “ -

”).. -

, ,, -

-. ,

. -,-

.,

, -

, ,, ,, -

,... -. ,

,, ,

, .

, ,

.,

(“ ”)“ - ”.

:” ' ,”. -

..

193

TEATARSKI GLASNIK

. -. , -

. -

-, -

., ,. -.

, .--

, : “ - !”, -

.( : “ -

?” : “

”. -. , -

., , ,

, -, , , ,

, --

. , ---

. ,-

. ,,

.

. :” -

(“ ”, “ ”). :” , ,

,,

” ( -,

“ - ”)) ... , -

, -. : “

!” ? - -

... . - “ ”. -

-, :” , -

, , - !”

, -:”

,, !”,...

,

,,. , - ,

. ,,

. ... -,

. ..., .

,.

, “ ”,

.. ,

: , , ,... : -

., “ -

”- . - (

,,

),... ,

: “ ,

, -, , ,. ? -” ?

?” -”,

, ,, ,..

, ,,

, ,, , -

, , -, , -

, -

194

TEATARSKI GLASNIK

, -,

, ,, ,...

, :”, , -

, ”. ( , 10, 39) :“ , -

”... . -...

. ... -

.,

.,

,,.

“good point”. . .

-

., -

-,

( ,, ),

, -: “ ,

, - !” “ ” -

,, -

- -,

“ ”. ...

. -. , -

...

- “ ”

-. -

,.

()

( ) ,,

,-

:” , ”..

.é EX-YU -

-. -

.:

“ ”,-

., :

.?

( ). ,

“ ”,: “ -

”. -.

() .

- “ ” -

“ ”, , .

,. -

. “ é , ' !” “ ” .

,, ,

.:

, ... , , “ ”,

-.

“ ” ( -,-

, - ),

( , , “ -

195

TEATARSKI GLASNIK

”, --

, ),-

. - , -

. “ -

”: ... -...

“ ”é

“ ” - “ ”. - “ ”

--

:” é .” “ ”.

,, .

, -, -

, - ( '903- )

:“ ”.

,

,.

,

. ,. . ( -

) ,

£ . -. . -

.:

. ,. ,

,

..

. ...é : -

.. , -

. -

. -. : Id Ego.Id Ego

,.

.-

,, ,

.“ ”,

--

, .. - , -

. . .,

- “ ”.

..

., .

.,

, “ ” -

,.

“ - ” ,-

, .“

; ,,

. :-

, : - - -

; é;

; ;,

, ;, !” Ashes to

ashes, dust to dust! -

“ ” - - . –

, -

: - -. ,

?

196

TEATARSKI GLASNIK

-

.,

,,

-. , .

, -. ,

-.

. ,-

.. ,

..

, “ ”.,

”. ,

--

: - - .

, -

-- ,

- . ,,

?é . -

-,

,, -

, -.

, “ -” -

, -. -

“ ” “ ”,

: ?

,

. ?. -

. ,--

, é .

,,

.. .

, :”,

? - !” -:” -

, , -.” -

:“ ?”

?? ? -

? - ? .

: ... .

,,

, -

. é. .

.. .

..

, , - . - .

., ,

., -

. ., “ -

” . . -. -

-. -

“ ” -- -

: ,.

“ ”, ,.

, . -

197

TEATARSKI GLASNIK

. ,.

. (: “ ,

.”) . .,

. ..

,

. ., -

.... ,

. -, .

. -? ,

? é .. -

. . .. :

"Wellcome my friend, long time no see you!", .

. .

.,

.?

!-

? ? ,,

,, ,

, ....

. -.

.,

. £. .

.,

. -. -

. -

. .?

??

.

?? : -

. --

, ,

. . “”, -

,-

, -. :

-, “ ”

“ ”- .

, --

,. “ ” .

! ! , “ ”

. “ -” ...

,é

. .

. -... , -

..

:.

.: -” .

. ”.:-”

”. ,

“deal”.”

”

, -.

. “deal”, “ ”

. -,

198

TEATARSKI GLASNIK

,,

. -. é . - -

. .

. .

? ?? , ...

. ., -

, .. : “ .

” , , --

... ... - ( ,, ,

, )

,... -.

?,

, -

-

. ? “ ”

? ,

. .. -

,. , -

. -. ,

, , :””.

. , -.

, .

,. ,

. . -. . -.

..

, -...

...“ ”. . .

. ,. “second unit”

.-

. , CD, -

, .. -

.. ,

..

., .

.:” ,

”. - -. . -

,. -

..

..

- .. .

., .

, .-

. -,

- . .

. . --

,. .

, . :”. -

”.. .

, ..

,. , -

199

TEATARSKI GLASNIK

, -:” . -

!”. , -

. , --

. , .. -

. . -.

. - ., .

.. -

. ,.

-: “

é !” -,

. ., . -

. -. .

, -,

,.. , ,

... . -...

. , -,

.... : ! -

..., .

“ , --

.-

,

,. -

,,

- --

. -, -

. -

,-

.

, --

.-

-. - -

“ ”.

, ,-

,“ ”,

.”3

.:

“ ”-

, -...... . -

,. ?

,: “ , -

.”- (

) -. -

, :”, -

, ,...”

, , ,-

-, , -

, , ,

( by the way “” ),

-, -

3 Lic, Edmund (1972) Klod Levi-Stros, Novinsko Izdavacko preduzece Duga-Beograd, str. 73.

200

TEATARSKI GLASNIK

, , ,.. - , -

“ ” -: “ ?

, - ...”

: - ??”- - -

-, , -

, - -

(), -

- .?

. : “ ,. !

.,

-” (

, 1,7)... ... , . . -

.. -

. , -. .

.. , . ,

. , ..

, ..

, ,.. £ ,£ . -

£ . , ...”. , - ?”

,. .

, £. , .

. -:” ,

. ,. , ,

, -, ... -

?. . ...

, . .”, £ . -

:” , ?. ? , ! -

... , . ,. ”...

.... ,

.,

.. : , ,

-. “ ” - -

., , -

, -,

. -. -

..

. , - ! -

, -, -

., . -

-. -

.. “ -

” :” ?? -

., .

: , -. ,

, , , ., ,

“ ” : “?”. -

. -.

-

. . , -

-. é -

,, , , ,

, --

. , -,

. , -,

201

TEATARSKI GLASNIK

., -

-. “ - ”

, -, , ,

. ., , é

, - , ,

, - . , -

, -,

.?

, - -, -

,, -

,. -

. -, , -

:” , ! -

- , ! -, !

!!

, :”, !”

- : ,

: ,. ,

,

. ,, (

,,

), ,, -

, -.

. --

, , .:” -, ,

.. .

? ,? -

. -,

.”, -

..

. .. , -

. - . -:

: ,. - , – -

! .,

-, ,

-,

,, , -

.. :

, . : - !

..

. ,.

“ -”, , - -

, --

. , . -

. “” “ -

”. ..

, ,,

-. , ,

. :”-

,, “ -

”. :” ., :

202

TEATARSKI GLASNIK

”. . .

, .-

. , , --

. . -

. (

, ). é . -

.. . ,

-. , -

. “ ” – . -

. :” , -!” - .

,.

., -

,. .

,. .

-. -

. ,,

. ,, ,

, -. .

. -, -

-. -

?-

“ ” . “ ”

. “ ” -

. -... , ,

2009- , – -... , -

., ,

. , - ( ).

, '. : -

-. .

. ,.

.-

. “ - ”,. -

,

,. . -

, . ,...

“ ”

:”...,

-. , -

....” “ ” .

.. .

, , -, , ... -

. , -

? , -? . -

( -

,). ,

-, -,

£. ,

. .? -

?-

, .

,.

. --

:”,

.”. -

203

TEATARSKI GLASNIK

,, -

-. , -

.. , £

. , --

. .,

., :” -

? !” -, ,

:”?” ,

, , -. ¥ . . -

, - ,

, ,, é -

. ,. -

?,

, .,

.-

, .-

,.

, - , . ,? -

. , -, .

... -. , ,

,-

, , -. “ ”

..

.

, “ ”

. ( ),,

: “ , ... -

...”( , -)... -

, ,

, : “ -!” , -

, “”- -

. -, : “

, ?” :” ?, .”

£ :” ?”:” , !”

. - ( ,

) é .-

. , £, - £ -

. , -. . :-” '

, ! !”: “ '!”

( , ), -. (

, ), -.

,. ,

, . ,. . ,

,,

.- ,

,

( ,),

,, ...

., -

( ) .. :” -

. ,. ?” . -

. . .. -

é .. “

” .

204

TEATARSKI GLASNIK

:” , -?” :” ”. ,

:” ,, ?” :”

. ”. “ -,

?”- . -” .-

. !” . -:” ? ?

..

,. . .

, -,

.”. .

. :” ,!”“ ?”-

. “ , !”.,

, “

”. , , é. :”

-”. .

, .. .

é .-

, -. -

. -, -

,... ....

“ ” -...

. -.

, ,- , , -

, , , , ( -

), “ - ”, -

.“ ”.

,-

, -, , . . ... é. “ ”, -

. , .

: -, , , -

, ,.. . ,.

, -. -

, :” ”,,

. -, -

,-

. ,.

. .. “

– ” ,

,

, -.

,: “ , ”.

: “ ”.. -

.. ,

.

. : -: .

. “ - ”. -

, , :”, ”, -

- -. , -

. , ., ,

.

“ ”. -. ,

. é .:

? ! - ? !...

...,

. ,. : “.

.

£ ,

205

TEATARSKI GLASNIK

. “” . : “

?”-” , £ ”- ... , ,

. , -.

, -.

,. ,

,: “

”. ,: “

, -, ,

, -.” -

,,

: “ -, -

, , ”.

. , -.

.-

“ ”.. ,

..

-.

, ,, . -

--

. , - -. Id Ego. ,

, .,

,. -

, ,: “ , ”, -

-, “ - ” ,

“ ” .,

. ,,

.--

. , -,

- - (

: ” , -”): “ -

-.”4 , -

-.. ,

..., “ ”

--

“ready-made”, . “ ”,

, “ready-made” -

. , - “ready-made” :

“ ”, “ ”., -

, .

- “ ” , –

, , ..:

( , - ),

, , -. , -

: , - “ ”.

,. -

, -, -

, -, , -

--

. ,-

, - “

”,, . -

4 “Strukturata, znakot I igrata vo diskursot na huma-nistickite nauki” od Zak Derida, vo “Estetika na igra-ta” priredeno I predgovor od Ivan Dzeparovski-Kul-tura, Skopje (2003), str. 225.

206

TEATARSKI GLASNIK

,

. , ( “ -

”) ,. -

, ,, -

.:

,--

. “ -.” ( , ) ...

... ,,

“ ”, -, : “ -

, ”. “ -

”, ., : -

, , -, , , ,

, é , é -, é , é ,

, -

. -.

: .

.“ , ?” -

. “ -” - .

-

. “ ”. -

, , , -, -

-.

, !:, .

-: “ ,

, !”, -

., -

,

, , -, ! -

, -,:

, -. !

, “ -

” , ( -

) -, ... -...

. -, ,

...... -

, ,... -, , -

, ,...... :

,! ( 8,17).

207

BEA SO NAS

BEA SO NAS...

VLADIMIR ANGELOVSKI - DADI (1946 – 2012)

- -

, -

- . , ,

,, , -

,, è -

,, -

, - – -

, -,

... ,,

, -, - .,

,,

... -, - -

,,

,.

... , --

- -

-.

- „ “ „ “ -

( , - - ),

– , -

, ., -,

.-

,-

- „ -“ „ “ , -

. - „ “

- – ) -

- „ “

„ “ ( :), , -

, .---

- „ -“

„ “ .

208

BEA SO NAS

, -.

- „ “, , -

, ,, -

-, -

–

,

(„ -“ , „ -

“ “, „ “, „ “ „ -

“ .).-

,

- - „ “ ,

„ “ , „“ , „ -

“ , „ “ -, „ “ , „ -“ -

, , -, , -

, ..., . . -

, -, , -

.,

,-

„ “ -, . . -

-.

, -,

- --

, „ “.

- - .

– ,-

. , -,

--

. -

„ “ ( : -),

( -) „ “ -

-, -

... ( -

) „ “-

, -,

,-

„ “ --

, -...

209

BEA SO NAS

VLADIMIR CVETANOVSKI

(1959 Demir Hisar-2012)

(7 1959 . -, – 23 2012) – .

(1980). -

(1983). 1984 , 2000 -

-,

. 2000-2001 . -

: (1982); (1983); , (1984);

(1985); (1985); (1986);

(1988); (1991); (1991); (1993); Notre

Femme de Paris (1994); (1996); (1996); -

(1997); -- (1998); (1998); -

(1998); – 23-X-2012 ; „“, „ “ . -

, ; ; .: -

( ) -, -

( , 1991); -

( , 1996); --

( , 1996); -

210

BEA SO NAS

- Notre Femme de Paris ( ,

1998);

( , 1999) -

( ,1999).

, ,

, . , -,

.

., -

, , ,,, !,,

-

-

,.

-!

, --

! -

. - ( -

) ,, .

--

.

-!!!

,,

. ,, ,,!

, -

,,

:! !

! !! !! !

! -!!!

:,,

!,,

:,,

!,,

:,,

,... !,,

-, ,

,. ...

- ,.

- , -.

- , ,, .

- ,.

- .- .

211

BEA SO NAS

- ,.

- , , .- , ?

.- , -

.,

,, , -

“ ”.

O-

.

, , , ..-

..

, , -.

.

, . -è ,

. -, -

. .. -

.

. -

. -

.-

. ,è .

- , - -

.-

, -.

, --

, ---

. , -,

-,

. ., -

, -, ,

, , -...

,, -

, , , ...,

,,

. -

, -,

. -.

, --

. ,, -

-,

, .. .

..

, , --

. --

. . - .

, . , -.

212

BEA SO NAS

LILJANA RAKIXIEVA

(1938 Strumica – 2013 Prilep)

.

--

( , ), -

„ -“ . -

-, -

, -.

-: „ “

, „ “, „ “ -

, „ “ . -, -

, -

, -: „ “

( ), „ “ ( ), „ “

( ), „ “ ( ), „ “ ( ), „ “ ( ), „ “

( ) .

.. „ “ ,

,... , .

, .

213

BEA SO NAS

BRANKO \OR^EV

(1962 - 2013)

1962 . 1987 - -

2001/03 - -

-- -” -

”--

1987 .

, 25

.

, . (

).

, ,. ,

,. ,

,,

, ,

( , , , , ),

,, ,

,,

.,

,, , ,

, 42, , -, , ,

, .

214

BEA SO NAS

:- „ “

„ „ „ “2009- „ “

" "

„ “, , 2000 - 1990

. , „ “, „ “ 1990.

- ""

2012 .

: 2006, -

, -

2005 – 2009, - 2000 - 2002,

, , 2000 2002, -, , 1997, -

, 1997, -

" "- , - –

, ,-

, , , -, -

, - ” ”

“ ”, -, .

,,

“ ”, ” ”, .

– .

215

BEA SO NAS

DRAGI[A DIMITRIEVSKI – [IPE

(6 APRIL 1956 – 7 JANUARI 2013)

1974 . „“. -

--

.

-.

-

(). -

.-

1980 .

.

1998 .

.

..

. -. -

-,

. .

,,

-

. --

.

-,

-.

.-

. -

„ “-

1999 . 11 -

.

,-

, -. -

..

, „ “, -

.-

– , -.

216

BEA SO NAS

PETAR DIMOSKI

( 1948 – 2013 Prilep )

1978 .-

( ,

– „ -“, – „

“ . – „ “

.

„ “ („ “

. , „ -“).

-- ,

, „

“, „ “,„ “, „ -

“ .-

,,

. ,o o -

„ -“ ( ), „ -

“ ( ), „ “ ( -

), „ “( ), „ “ -

( ), „ “ ( ), „

“ ( ) .

217

BEA SO NAS

TIHOMIR SPIROVSKI

(1968 Bitola - 2013)

- – -

06 1968 -

.--

.1988 -

-. -

.

, 1990 „ “

-. 1995 , ,

„ “, „ “ , -

– .

1990- , , 23

, -,

, 50

, : ,- , , , -, , , ,

, , ,, ,

, - - , ,, , ,

, , ,, , ,, , ,

, 2012 – -

: , -,

, ,-

, , „ “

-.

1998 2002 – „ -

“, 103.

--

,-

: , , ,-

,-

., -

– -

„ -“ :

2007- : - " -

" – . 2009- :

" -" -

– , " -

" -

, –

, :

–

, : -

218

BEA SO NAS

, - -, .

,: -

( ),

( ), ( ), 23 -( ) .

– ,, 9 2013.

!

,

, -.

.

„ “, „ -“, „ “,

„ “.,

: -, „ “.

- –

. :,

, -.

– è,.

- – -

.

,, , -

. -, -

-.

,

,,

, -.

,,

., -

, , ,

. -: -

-, - , , -

. ,, ,

–

. -,

, ,, , ,

, ,,

, .

.

219

BEA SO NAS

PROFESIONALEC I ENTUZIJAST

Aleksandar Lekovski (1933 - 2013)

, , - ,,

.,

, -

-.

1949 , „ -“ 16- .

- „

“. 1951, 1952 1954 -

„ “ , „ . 3“ „ . 1“ .

,„ -

“ (1963), „ “ (1965), ,

„. 1“ (1980), „ . 2“ (1981) „. 3“ (1982).

. „ “,

„ “ ( -) „ -

,, -

“, „ -

“ („ “, 1982, . 111-112). „ “(1968) United (2001), , -

.

-, -

„ “ .

1960 , . -

,.

-, -

,

(1975-1977) -.

1961-1982 1990-1997 .- -

„ “ .1966 ( -

) , -.

1977 -

220

BEA SO NAS

- , - 2004 .

. -

„ “ 1966 ( -), „ “

1985 (- ) „ –

“ 1995 , (

). ,,

, 1962 1992 ,.

: „ “ (1963), „ “ (1966), „

“ (1967 1977), „ “(1969), „ “ -

(1979, 1981, 1984 1987) „ -“ (1991, ).

. ,, ,

, -.

- „ “ -

:„ “ - (1962), „ “ (1965,

1985), „ “ (1967, 1976), „ “ (1968, 1981, 1986 , 1992), „ -

“ 1969, ), „ “

(1970), „ “ (1972, 1984), „ “

(1972), „ “ - (1973, 1987), „ “

(1974, 1987), „ “ - (1975), „ “

(1976), „ “ (1977, 1984), „ “(1978, 1981), „ “ -

(1980, 9.2. ,11.2. ), „ “(1982 ), „ “

(1988), „ -“ (1990). - -

„ -“, „ “, „ “,

„ “ , ,.

- --

1975 1996 . - „ “ -

,, , , , -

, , , ,.

, - („ “, „ “,

„ “, „ “, „ “, „ -“... „ “),

(„ “, „ “, „ -“),

. 1959 ,

-. ,

, -.

„ “ - 1973

„“, „ , -

“ - (1981),

„ “ (1983),

1991 1992 .

.,

- -, , -

. -„11 “ 1975 -

„ “ 1994 -

.

.

221

BEA SO NAS

TENOR ZA GLAVNI I ZA MALI ULOGI

Goga Trajanov (1922 - 2013)

1951 1983 ,

-,

1951 ,

– „ “

. --

, ,, – -

.

1947 . -

- (1913-1988) – „ “

, „ “, „ “

„ “;

(1923-1960) – „ -

“ , „ -“ „ -

“ „ “

; (1920-1992) – „ “ . ;

(1915-1977) – „ “„ “ . .

– – -

„ “ ,, -

, , ,.

,-

,-

. - 32-

. -, -

-,

, -.

-,

, --

. , „ “ , ,

1965 ,.

„ “,

-. „ “ ( ),

222

BEA SO NAS

. „ -“ ,

: 1965 , - „ -

“ ,

– . - „ “ ,

. , „ “ ,

., -

„ “ -. -

, „ -

1945-1985 – -, , “, 3 1985

. ( . 120): „ -

. , -

.

-.

.,

.,

è . -, , -

,, -

, -, , “.

- ,, , ,

- , -, , , -

, -... , -

, --

.-.

,,

„ “ „ “ –

, „ “ ( )

„ “ ( )., ,

.

( - „ “ 1963 ,

) – „ “

„ “ „ “. ,

, , „“ ,

„ “ , „ “

„ “ () -

.

-,

, - ( ,

, ...), -, -

: „ -

“ ,„ “ ,„ “ -

, „ “ , „ “

, - „ “

– „ “ „

“ „ -“.

, -,

-

223

BEA SO NAS

,, -

, , -, , , -

, -.

„ ..., ,

“., ,

,-

(„ “),

,

.

--

(1972) , -

. , -- -

– ., 1983 , ,

- „ “ -

„ “.

, , , --

, -

.N.B. -

„ “1958

-, – .

.

224

PREMIERI

MAKEDONSKA OPERA I BALET

„ “-( )05.02.2013 .-( )- -20

:: ( )

: ( ):

:- :

. :: ,

,

: :

: : :

: ,

: ,

,, ,,02.10.2012 -Premiera

: ‘( )

/ :( )

:. :

. :T. :. - :- :

: ( ), ,

,: ,

: ,

::

: ( ):

: :

:

,, ,,02.10.2012 -Premiera

: ‘( )

/ :( )

:. :. :T. :. - :

- :: ( ),

, ,

: ,

: ,

::

: ( ):

: :

:

,, o ,, - 13.11.2012 –

225

PREMIERI

2 - ( )

-

- ’ ( ) - ( )-

- -

- :. - - ,

- , ,

- - - -

- -

– – - - - -

- –

– -

– -

- -

: :

31.10.2012 „ “: ( )

::

:09.04.2013„ III “

: ( )

: ( ):

::

226

PREMIERI

Hofmanovi Prikazni 09.05.2013 (~etvrtok) - 20 ~asot

- Salon na MOB o 41

.

: ( ): ( )

::

: ,- :- :

. :

. :

. : ,

: ,,

: ( ): :

:: - ,, - . :

: ,:

: , :

::

::

:

: :

a

Atila - X. Verdi 200 godini od ra|aweto na Xuzepe Verdi

01.03.2013 (petok) - 20 ~asot - Salon na MOB

: ’ ( ): ( )

. :: ( )

: ( )Ko :

- :. : ,

: , ,

: ( ):

: – :

::

: :

a

227

PREMIERI

PREMIERI – ALBANSKI TEATAR

::

:

::

::

„ „ 2011 „ – „, 120 .

„ “

„ “

228

PREMIERI

14.08.2013

::

A . ::

::

:

::

::

: - ( ): ( ):

( )::

:::

: ,, ,

. . ::

: – :

: , :: , :

: , : ,:

. . : : ,, , , , , ,

PR& : :

„ “

„ “

229

PREMIERI

PREMIERI BITOLA

31.10.2012

:: :

: :

::

::

:

:--------------------------------------------------------------

: 29.12.2012

,

::

:::

: :

:

::

:, , ,

, , ,, ,

,,.

, 16 .

15.03.2013

::

::

::

:-

--

- –

– –

-- –

-

--

22.05.2013

::

:

230

PREMIERI

:

:,

.........

,

,

,

: :

24 2013 „ “

„ “ : :

: :

:, :

::

:

:

: :

:

::

27.07.2013

::

::

:

:- –-

--

–--

-

:

:

231

PREMIERI

PREMIERI NA TEATAR„JORDAN H. K. XINOT“ VELES

27.09.2012 .

„ “

-

------------------------------------------------

------------------------------

-----------------------------

-------------------------------------

--------------------------------

----------------------

„ “

232

PREMIERI

14.12.2012

„ “

04.04.2013„ “

233

PREMIERI

N.U. TEATAR ZA DECA I MLADINCI - SKOPJE

,,GRDOTO PAJ^E,, H.K. Andersen

Dramatizacija i re`ija: Dean Damjanovski Kostimografija: Elena Don~evaScenografija: Kiril VasilevMuzika: Qup~o Mirkovski Koreografija: Sawa[utevskaTon - Angele NaskovskiSvetlo - OliverStavrevKroja~/{iva~ - QubicaVelkovaAsistenti kroja~/{iva~ - Irena Tan~eva, Zejnep Adilovska Volonteri - Viktorija Langovska, Mare Trajkovska, Viktorija Arsovska

U~estvuvaat:Grdoto paj~e, lebedot - EmranKurti{ova@el~eto Brzi - Marija \or|ijovska Majkata pajka - IzabelaNovotniPrvoto paj~e- Bojan Kirkovski Vtoroto paj~e - MartinJordanoskiStarata mudra pajka - TatjanaPavlovska Ko~ovska Koko{kata - Tatjana Pavlovska Ko~ovskaPrviot gusak Xoni - Bojan Kirkovski Vtoriot gusak Ximi - Martin

Jordanoski[turecot - Miki An~evski Ku~eto - Miki An~evski Lebedot - Predrag Pavlovski @el~iwata (prvo, vtoro, treto) - Martin Jordanoski, Bojan Kirkovski, Miki An~evskiInspicient: \uro Drakuloski

„ “

„ “

234

PREMIERI

,,OLIVER TVIST,, ârls Dikens

Dramatizacija i reìja:Sr|an Jani}ijevi} Scenografija i kostimografija: Kiril VasilevMuzika: Igor Vasilev Korepetitor: Nade`da RubenTon - Angele Naskovski Svetlo - OliverStavrevIzrabotka na kostimi: Qubica VelkovaKerim Etem

Inspicient: \uroDrakuloski

Igraat:Izabela Novotni Nata{aPetrovi}SimonaSpirovskaVladimirLazovski DraganDovlevMikiAn~evskiMartin Jordanoski Bojan Kirkovski Nenad Mitevski

PREMIERATA ]E SE IZVEDE NA 4.07.2013 GODINA VO 19 ÂSOT

„ “

„ “

235

PREMIERI

,,PIPI DOLGIOT ÔRAP,, Astrid Lindgren

Reìja:DraganaMilo{evski Popova Asistent reìser: Dragana Stoj~evska Dramatizacija i adaptacija: Bojan Trifunovski Scenografija: Kiril Vasilev Asistent scenograf: Enez Deari Kostimografija: Marija Pupu~evska Asistent kostimograf: Marta Trendafilova Muzika: Marjan Ne~ak Koreografija: Simona Spirovska Ton - Angele Naskovski Svetlo - Oliver Stavrev Izrabotka na kostimi: Qubica Velkova Kerim Etem Inspicient: \uro Drakuloski

Igraat:Pipi: Sowa Stambolxioska Anika: Emran Kurti{ova Tomi: Martin JordanoskiMajkata: Ana Levajkovi} Bo{kov Tatkoto: Predrag Pavlovski U~itelkata Prisilius: Tatjana Pavlovska Ko~ovska Policaecot Kling: Miki An~evski Xim: Bojan Kirkovski Bak: Vladimir Lazovski Majmunot Nilsen: Marija \or|ijovska Kowot Rade: Kapetanot Dolga ôrapa: Dragan Dovlev

„ “

236

PREMIERI

NU TEATAR KOMEDIJA - SKOPJE

::

::

: , ( ) : ( ):

( )::

::

:: -

::

::

::

10.10.2012

„ “

237

PREMIERI

,, ” -

::

::

:::::

:

::

::

:

„ “

„ “

238

PREMIERI

TO

– –

:: -

::

::

::

- : - :

: 13.04.2013

„

„

239

PREMIERI

,, ”

, -

, –

, –

, –

, –

–

– –

– –

– – –

–

::

::

:- :

- :

„ “

„ “

240

PREMIERI

NU DRAMSKI TEATAR - SKOPJE

:: , , ,

,:

:A :

: –:

–

–

–

::

::

„ “

241

PREMIERI

„ “„ “

.

::

::

: ,

/--

-- /

- /-

/ -

-

-

/ VOISE OVER

, , , , , ,, , . . . . . „

“ - - ,

::

- ::

:: : 16.12.2012

„ “

242

PREMIERI

j – -

–

–

::

::

::

::

- : - :

:. . :

: 30.03.2013

„ “

243

PREMIERI

-

//

: -

–

::

::

::

::

:

::

- : – :

:. . :

: 25.05.2013

244

PREMIERI

“ ”

::

::

::

/

,

,,

,

,

::

- : - :

: 30.07.2013 -

245

PREMIERI

NACIONALNA USTANOVA CENTARZA KULTURA (NUCK)

„Anton Panov“ Strumica, R. Makedonija

1. „ “

::

:: 30.12.2012

:-

-,

-

-

,-

,-

-- -

-

2.„ “

:: -

:: 12.03.2013

:- -

-- --

--

3. „ “

::

: 26.04.2013

:--

-- -

: Frends

„ “

246

PREMIERI

4. „ “

:

:

3D max :

:

::

::

: 13.05.2013

:-

-

5. „“

::

::

: 28.06.2013

:- -/ -

/ / --

/ --

--

--

„ “

„ “

247

PREMIERI

NUCK,,Marko Cepenkov,, Prilep Teatar ,,Vojdan êrnodrinski,,

Kole Angelovski TRI VARIJACII NA EDNA TEMA 22.6.2013

Tekst i reìja :Kole Angelovski Scenski dizajn i kostimi:Ilina Angelovska Muzika:Tome Temelkoski Avtor na song: Dimitar \or|ievski

Vikendi~ka: Igraat:Nade`da: Daniela Ivanoska Bobi: Zoran Ivanoski Blagoja: Andon Jovanoski Viki 1:Marija Spirkoska Ilijeski Viki 2: Nata{a Naumoska Zlate: Marjan âkmakoski

Tri ipol miljardi èni Igraat:Bibi: Jasmina Micovska Stankoska Jovo: Dimitar Crcoroski Trpe: Marjan âkmakoski Mica: Katerina âkmakoska Lila: Violeta âkarova

Po olukot nadole Igraat:Trpe: Vladimir \or|ijoski Bibi: Marija S.Ilijeski Lila: Nata{a Naumoska Jovo: Aleksandar StepanuleskiBobi: Nikola Nastoski Mica: Katerina âkmakoska

„ “

„ “

248

PREMIERI

NUCK,,Marko Cepenkov,,Prilep Teatar"Vojdan êrnodrinski" 2.2.2013Marko Cepenkov SONOT NA CEPENKO

Dramatizacija, adaptacija i reìja: Kiril Petreski Scena: Zoran Nikolovski Kostimi;Daniela Nastoska Muzika: âlgija Saund sistem

Igraat:Igor Trp~e, Daniela Ivanoska, Zoran Ivanoski, Nikola Nastoski,Dimitar Crcoroski, Marija S.Ilijeska, Jasmina M.Stankoska, Aleksandar Todeski, Katerina âkmakoska.

„ “

„ “

249

PREMIERI

NUCK,,Marko Cepenkov,, Prilep Tetaar,, Vojdan êrnodrinski,, 22.4.2013

Kalifot [trk od Vilhelm Hauf

Reìja: Darko Kova~ovski

Dramatizacija: Nadja Vasileva i Darko Kova~ovski Scenografija, kostimi i kukli: Nadja Vasileva Muzika: Vladimir Xambazov.

Igraat:Vladimir \or|ijoski, Aleksandar Todeski,Dimitar Crcoroski,Jasmina M.Stankoska,Katerina âkmakoska, Nata{a Naumoska iDimitar \or|ievski.

„ “

„ “

250

BEA SO NAS

NUCK ACO [OPOV - [TIP

::

: - :

:

:

: 31.05.2013

, :

-

: 15.12.2012

„ “

„ “

251

BEA SO NAS

:: -

:

: –

– –

: 20.02.2013

, :

::

:

: -

, , – , ,

: , ,: , ,

– , , – , ,

– , , – , ,

: 12.04.2013

„ “

„ “

„ “

252

PREMIERI

NU TURSKI TEATAR

: 16.07.2013 53.

:

:

:

:

:

:

:

:

:: K

:

::

:::

: T:

:

„ “

„ “

253

PREMIERI

: 10.05.2013 .

: .

:

:

:

:

:

: .

J.S.Bach, Purcell, W.A.Mozart, Vivaldi, Hendl, Marchello, Bethoveen,

:

: – :

:

( )

„ “

„ “

254

PREMIERI

: 07. 11. 2012

: :

:

: :

: – – –

– – „ “

„ “

teatarski glasnik 2013

Documents