LOJİSTİK LOJİSTİK YÖNETİMYÖNETİM

LOJİSTİK YÖNETİMLOJİSTİK YÖNETİM:: Üretim prosesinde kullanılan hammadde, Üretim prosesinde kullanılan hammadde, yarı mamul, mamul ve hizmetlerin çıkış ve kullanılış noktaları yarı mamul, mamul ve hizmetlerin çıkış ve kullanılış noktaları arasındaki akışının planlanması ve kontrolü ile ilgilenir.arasındaki akışının planlanması ve kontrolü ile ilgilenir.

Lojistik Yönetimin İşletmelerde Önem Kazanmasının NedenleriLojistik Yönetimin İşletmelerde Önem Kazanmasının Nedenleri1-1- Taşıma uzaklıklarının ve maliyetlerinin artması Taşıma uzaklıklarının ve maliyetlerinin artması2-2- Stok kontrolünde tam zamanında tedarik, malzeme istek Stok kontrolünde tam zamanında tedarik, malzeme istek planlaması vb. sistemlerin yaygın biçimde kullanılmasıplanlaması vb. sistemlerin yaygın biçimde kullanılması3-3- Mamul çeşitlerinin gelişen ve değişen tüketici isteklerini Mamul çeşitlerinin gelişen ve değişen tüketici isteklerini karşılama zorunluğu ile hızla artmasıkarşılama zorunluğu ile hızla artması4-4- Bilgisayar kullanımının yaygınlaşması ve haberleşme Bilgisayar kullanımının yaygınlaşması ve haberleşme sistemlerinin gelişmesisistemlerinin gelişmesi5-5- Çevreyi koruma amacı ile kullanılmış malzemelerin yeniden Çevreyi koruma amacı ile kullanılmış malzemelerin yeniden kullanılmak üzere işlenmesikullanılmak üzere işlenmesi6-6- Büyük uluslar arası üretim ve satış firmalarının çoğalması Büyük uluslar arası üretim ve satış firmalarının çoğalması

Stratejik Lojistik:Stratejik Lojistik: İşletmeler arası ilişkileri lojistik tekniklerle İşletmeler arası ilişkileri lojistik tekniklerle düzenleyerek rekabet avantajı elde etmek.düzenleyerek rekabet avantajı elde etmek.

SİPARİŞ PROSESİSİPARİŞ PROSESİSipariş emrinin verilmesi ile malın teslimi arasındaki süre içinde yer Sipariş emrinin verilmesi ile malın teslimi arasındaki süre içinde yer alan tüm işlemler sipariş prosesinin kapsamına girer. Sipariş prosesi alan tüm işlemler sipariş prosesinin kapsamına girer. Sipariş prosesi süresi satıcı ve alıcıya göre farklı tanımlanır. Sipariş periyodu süresi satıcı ve alıcıya göre farklı tanımlanır. Sipariş periyodu alıcıya göre sipariş emrinin gönderilmesi ile malın teslim alınması alıcıya göre sipariş emrinin gönderilmesi ile malın teslim alınması arasında, satıcıya göre sipariş emrinin alınması ile malın müşteriye arasında, satıcıya göre sipariş emrinin alınması ile malın müşteriye teslimi arasında geçen süredir. İki tanım arasındaki fark birkaç teslimi arasında geçen süredir. İki tanım arasındaki fark birkaç dakika ile bir hafta arasında değişir. dakika ile bir hafta arasında değişir.

Sipariş Prosesi 5 grupta toplanan faaliyetlerden oluşur:Sipariş Prosesi 5 grupta toplanan faaliyetlerden oluşur:

1-1- Sipariş Planlaması Sipariş Planlaması2- 2- Sipariş emri ulaşımıSipariş emri ulaşımı3-3- Sipariş işlemleri Sipariş işlemleri4-4- Sipariş montajı ve paketleme Sipariş montajı ve paketleme5-5- Gönderme Gönderme

DEPOLAMADEPOLAMAHammadde kaynağından başlayıp tüketicide son bulan lojistik Hammadde kaynağından başlayıp tüketicide son bulan lojistik zincirinde şaşılacak sayıda depolama vardır. Uluslar arası ticarette zincirinde şaşılacak sayıda depolama vardır. Uluslar arası ticarette gümrük işlemleri ve daha fazla aracı kuruluş bulunduğundan depo gümrük işlemleri ve daha fazla aracı kuruluş bulunduğundan depo sayısı da fazladır. sayısı da fazladır.

DEPOLARIN AMAÇLARIDEPOLARIN AMAÇLARI1-1- Üretim-talep arasındaki farkları karşılayan mamul ambarları Üretim-talep arasındaki farkları karşılayan mamul ambarları2-2- Gümrük ve diğer vergilerin ödenmesi, sağlık ve güvenlik kontrolü Gümrük ve diğer vergilerin ödenmesi, sağlık ve güvenlik kontrolü vb. işlemlerin tamamlanmasını bekleme yüzünden oluşan depolar.vb. işlemlerin tamamlanmasını bekleme yüzünden oluşan depolar.3-3- Malların bir aracı kuruluştan diğerine devrinde oluşan depolar Malların bir aracı kuruluştan diğerine devrinde oluşan depolar4-4- Perakende mağazalarına istek üzerine dağıtım yapan ana depolar Perakende mağazalarına istek üzerine dağıtım yapan ana depolar5-5- İşletme içindeki departmanlar veya iş istasyonları arasında İşletme içindeki departmanlar veya iş istasyonları arasında kapasite farkları yüzündün oluşan yarı mamul ambarlarıkapasite farkları yüzündün oluşan yarı mamul ambarları6-6- Toptan alınan malların müşteri isteğine göre değişen miktarlarda Toptan alınan malların müşteri isteğine göre değişen miktarlarda gruplanıp paketlenmesi ve dağıtımı için oluşan pazara yönelik gruplanıp paketlenmesi ve dağıtımı için oluşan pazara yönelik depolar.depolar.

DEPOLARDA YAPILAN İŞLEMLERDEPOLARDA YAPILAN İŞLEMLER1- İşletme içinden veya dışından gelen malların teslim alınması, 1- İşletme içinden veya dışından gelen malların teslim alınması, miktar ve kalite muayenelerinin yapılmasımiktar ve kalite muayenelerinin yapılması2- Malları depodaki uygun konumlara yerleştirmek, stok kayıtlarına 2- Malları depodaki uygun konumlara yerleştirmek, stok kayıtlarına işlemek ve etiketlemekişlemek ve etiketlemek3- Ayıklama, yeniden gruplama ve paketleme işlemleri3- Ayıklama, yeniden gruplama ve paketleme işlemleri4- Malların bozulma, kırılma vb. zararlara uğramasını engellemek4- Malların bozulma, kırılma vb. zararlara uğramasını engellemek5- Gelen siparişlere göre malları toplamak, gruplamak ve gönderime 5- Gelen siparişlere göre malları toplamak, gruplamak ve gönderime hazırlamakhazırlamak6- Malları müşterilere uygun araçlarla göndermek, depo çıkış 6- Malları müşterilere uygun araçlarla göndermek, depo çıkış dokümanlarını hazırlayarak kopyalarını ilgili departmanlara dokümanlarını hazırlayarak kopyalarını ilgili departmanlara dağıtmakdağıtmak7- Stoklardaki değişmeleri ilgili departmanlara bildirmek. 7- Stoklardaki değişmeleri ilgili departmanlara bildirmek.

SATIN ALMASATIN ALMAÜretim sisteminin ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin en Üretim sisteminin ihtiyacı olan mal ve hizmetlerin en uygun fiyat ve kalite ile güvenilir kaynaklardan temin uygun fiyat ve kalite ile güvenilir kaynaklardan temin edilmesi şeklinde tanımlanır.edilmesi şeklinde tanımlanır.

Bir işletmede imalat veya hizmet sonunda oluşturulan tüm Bir işletmede imalat veya hizmet sonunda oluşturulan tüm faydadan personel ve finansman masrafları ile kar faydadan personel ve finansman masrafları ile kar çıkarıldıktan sonra geriye kalan miktar satın alma çıkarıldıktan sonra geriye kalan miktar satın alma departmanının maddi sorumluluğunu belirler. Uluslar departmanının maddi sorumluluğunu belirler. Uluslar arası satın almalarda ülkeler arasındaki kültürel ve yasal arası satın almalarda ülkeler arasındaki kültürel ve yasal farklar yolsuzlukların kontrolünü güçleştirir.farklar yolsuzlukların kontrolünü güçleştirir.

Etkili Bir Satın Alma İle Karlılığı Artırma Etkili Bir Satın Alma İle Karlılığı Artırma Yolları Şöyle SıralanabilirYolları Şöyle Sıralanabilir

-Satıcı firmalarla uygun fiyat anlaşmaları yapmak.Satıcı firmalarla uygun fiyat anlaşmaları yapmak.-Düşük fiyat veren firmaları araştırmakDüşük fiyat veren firmaları araştırmak-Aynı işi gören malzemeler kullanmakAynı işi gören malzemeler kullanmak-Standart malzeme ve parçaları tercih etmekStandart malzeme ve parçaları tercih etmek-Satıcı firmaların sayısını azaltmak Satıcı firmaların sayısını azaltmak -En uygun taşıma yollarını araştırmakEn uygun taşıma yollarını araştırmak-Ülkedeki enflasyon ve yabancı döviz kurlarındaki değişmeleri Ülkedeki enflasyon ve yabancı döviz kurlarındaki değişmeleri yakından izleyerek fiyat avantajları sağlamakyakından izleyerek fiyat avantajları sağlamak-Elde stok bulundurma maliyetlerini minimum düzeyde tutacak Elde stok bulundurma maliyetlerini minimum düzeyde tutacak yöntemler uygulamakyöntemler uygulamak-İndirim sağlayacak sipariş miktarı ile ekonomik sipariş miktarı İndirim sağlayacak sipariş miktarı ile ekonomik sipariş miktarı arasındaki maliyet farklarını kontrol etmek.arasındaki maliyet farklarını kontrol etmek.

GLOBAL LOJİSTİKGLOBAL LOJİSTİKUluslar arası lojistik sistemlerin yönetimi geçmişte oldukça kolaydı. Uluslar arası lojistik sistemlerin yönetimi geçmişte oldukça kolaydı. II. Dünya Savaşına kadar global ticarette akış genellikle gelişmiş II. Dünya Savaşına kadar global ticarette akış genellikle gelişmiş ülkelerden az gelişmiş ülkelere doğru mamuller, aksi yönde ülkelerden az gelişmiş ülkelere doğru mamuller, aksi yönde hammaddeler şeklinde oluyordu. Günümüzde yeni ekonomik hammaddeler şeklinde oluyordu. Günümüzde yeni ekonomik merkezlerin ortaya çıkışı, haberleşme ve taşıma kolaylıkları merkezlerin ortaya çıkışı, haberleşme ve taşıma kolaylıkları yüzünden ülkeler arasında gelişmişlik derecesi farkı bir faktör yüzünden ülkeler arasında gelişmişlik derecesi farkı bir faktör olmaktan çıkmıştır. Otomobil, bilgisayar, uçak gibi karmaşık olmaktan çıkmıştır. Otomobil, bilgisayar, uçak gibi karmaşık mamullere ait parçaların değişik ülkelerde üretildikten sonra mamullere ait parçaların değişik ülkelerde üretildikten sonra montaj için bir yerde toplanması normal sayılmaktadır.montaj için bir yerde toplanması normal sayılmaktadır.Global Lojistikte hükümetler tarafından yaratılan engellerin Global Lojistikte hükümetler tarafından yaratılan engellerin yanısıra ülkeler arasındaki ekonomik ve kültürel farkların ve yanısıra ülkeler arasındaki ekonomik ve kültürel farkların ve altyapı sistemlerinin önemli bir ağırlığı vardır. Daha etkili altyapı sistemlerinin önemli bir ağırlığı vardır. Daha etkili haberleşme ve dengeli siyasi ortam ile bu engellerin bir kısmının haberleşme ve dengeli siyasi ortam ile bu engellerin bir kısmının ortadan kalkma olanağı vardır.ortadan kalkma olanağı vardır.

MALZEME NAKLİ PRENSİPLERİMALZEME NAKLİ PRENSİPLERİBir üretim prosesinde mamul veya hizmet üretme amacı ile yapılan Bir üretim prosesinde mamul veya hizmet üretme amacı ile yapılan faaliyetlerde yer alan tüm taşımalar malzeme nakli konusunun faaliyetlerde yer alan tüm taşımalar malzeme nakli konusunun kapsamı içindedir. Bu tanıma göre; bir fabrika içindeki hammadde, kapsamı içindedir. Bu tanıma göre; bir fabrika içindeki hammadde, yarı mamul ve mamullerin taşınmaları, depolardaki yükleme-yarı mamul ve mamullerin taşınmaları, depolardaki yükleme-boşaltma faaliyetleri hatta bürolardaki haber veya formların boşaltma faaliyetleri hatta bürolardaki haber veya formların hareketleri de bir malzeme naklidir. hareketleri de bir malzeme naklidir.

MN planlamasında taşıma maliyetini minimum yapan sistemin MN planlamasında taşıma maliyetini minimum yapan sistemin saptanmasına çalışılır. saptanmasına çalışılır. Taşıma maliyeti iki grupta toplanabilen Taşıma maliyeti iki grupta toplanabilen masraflardan oluşurmasraflardan oluşur

1-1- Taşımada kullanılan makine ve teçhizatın yatırım masrafları Taşımada kullanılan makine ve teçhizatın yatırım masrafları2-2- Sistemin çalıştırılması ve bakımı için yapılan masraflar Sistemin çalıştırılması ve bakımı için yapılan masraflar

MALZEME NAKLİ FAKTÖRLERİMALZEME NAKLİ FAKTÖRLERİBir fabrikadaki taşıma faaliyetlerinde kullanılan araçların cinsini ve Bir fabrikadaki taşıma faaliyetlerinde kullanılan araçların cinsini ve yöntemlerini belirleyen faktörler vardır. MN planlamasında bu yöntemlerini belirleyen faktörler vardır. MN planlamasında bu faktörlerin nitelikleri gözönüne alınır. Bunlar genellikle mevcut ve faktörlerin nitelikleri gözönüne alınır. Bunlar genellikle mevcut ve tasarlanan taşıma faaliyetlerine ait bilgilerden oluşur. MN faktörleri tasarlanan taşıma faaliyetlerine ait bilgilerden oluşur. MN faktörleri şöyle sıralanabilir:şöyle sıralanabilir:A: Taşınacak Malzeme:A: Taşınacak Malzeme: Şekli, Karakteristikleri, Miktarı Şekli, Karakteristikleri, MiktarıB: Taşıyıcı kaplar;B: Taşıyıcı kaplar; kutu, tahta sandık, palet, çuval vs. kutu, tahta sandık, palet, çuval vs.C: Taşıma Sıklığı:C: Taşıma Sıklığı: Birim zamandaki taşıma sayısı, düzenlik derecesi Birim zamandaki taşıma sayısı, düzenlik derecesiD: Taşınacak yer:D: Taşınacak yer: Ambarlara, diğer iş istasyonlarına, fabrika dışına Ambarlara, diğer iş istasyonlarına, fabrika dışınaE: Taşıma uzaklığı:E: Taşıma uzaklığı: Yatay, düşey, karışık Yatay, düşey, karışıkF: Taşıma hızı:F: Taşıma hızı: düzgün, değişken, düzgün, değişken, G: Ortam:G: Ortam: Zemin, ray, kanal vs. Zemin, ray, kanal vs.H: İnsan gücü:H: İnsan gücü: Aletsiz, basit aletler, motorlu araçlar, tam otomatik Aletsiz, basit aletler, motorlu araçlar, tam otomatikI: Araçlar:I: Araçlar: konveyör, vinç, araba, raylı araçlar konveyör, vinç, araba, raylı araçlar

Bir Malzeme Nakli Projesinde Yapılacak İşlerBir Malzeme Nakli Projesinde Yapılacak İşlerMN projesinde yapılacak işler 5 grupta toplanır.MN projesinde yapılacak işler 5 grupta toplanır.

1- Fabrika binası, imalat tipi ve araçlar1- Fabrika binası, imalat tipi ve araçlar- Alanların dağılımı, - Duvar, kapı, pencere ölçüleri, - Alanların dağılımı, - Duvar, kapı, pencere ölçüleri, - Merdiven ve platformlar,- Merdiven ve platformlar, - Tezgahlar; büyüklük, yerleşme konumu- Tezgahlar; büyüklük, yerleşme konumu

2- Taşınan malzemeler2- Taşınan malzemeler- Fiziksel özellikler, - Taşıma kaplarının cinsi ve ölçüleri- Fiziksel özellikler, - Taşıma kaplarının cinsi ve ölçüleri

3- Mevcut ve yeni alınacak taşıma araçları3- Mevcut ve yeni alınacak taşıma araçları- Satın alma maliyeti, - Çalışma süresi, - Satın alma maliyeti, - Çalışma süresi, - Birim zamandaki çalıştırma maliyeti- Birim zamandaki çalıştırma maliyeti- Yıllık çalıştırma maliyeti,- Yıllık çalıştırma maliyeti,

4- Taşıma faaliyetleri4- Taşıma faaliyetleri- Taşıma işlemleri; başlangıç ve bitiş noktaları, yükleme, boşaltma- Taşıma işlemleri; başlangıç ve bitiş noktaları, yükleme, boşaltma- Taşımada kullanılan araçların ayrıntılı tanımı- Taşımada kullanılan araçların ayrıntılı tanımı- Taşıma uzaklıkları- Taşıma uzaklıkları- Taşınan miktarlar- Taşınan miktarlar

5- Maliyet analizleri5- Maliyet analizleri- Taşıma işlemi başına işçilik maliyeti- Taşıma işlemi başına işçilik maliyeti- Süre olarak harcanan işçilik saatleri- Süre olarak harcanan işçilik saatleri - Ücretler- Ücretler- Birim zamandaki işçilik ücretleri- Birim zamandaki işçilik ücretleri- Makinaların çalıştırma maliyetleri- Makinaların çalıştırma maliyetleri- Toplam maliyetler- Toplam maliyetler

TAŞIMA ARAÇLARININ TAŞIMA ARAÇLARININ KARAKTERİSTİKLERİKARAKTERİSTİKLERİ

1-1- ESNEKLİK ESNEKLİK2-2-ÇALIŞMA BOŞLUĞU İHTİYACIÇALIŞMA BOŞLUĞU İHTİYACI3-3- DENETİM VE KULLANMA KOLAYLIĞI DENETİM VE KULLANMA KOLAYLIĞI4-4- HIZ HIZ5-5- GÜÇ GÜÇ6-6- TAŞIMA KAPASİTESİ TAŞIMA KAPASİTESİ7-7- HAREKET YOLU HAREKET YOLU

MALZEME NAKLİ MALZEME NAKLİ MALİYETLERİNİN HESAPLANMASIMALİYETLERİNİN HESAPLANMASIA=A= (D-L) (Cn) (D-L) (Cn)ii + Li + LiD:D: Aracın şimdiki değeri Aracın şimdiki değeriL:L: Aracın hurda satış değeri Aracın hurda satış değerii:i: Kazanç(veya faiz) Kazanç(veya faiz)n:n: yıl yıl(Cn)(Cn)ii:: Sermayenin birim başına i kazanç(veya Sermayenin birim başına i kazanç(veya faiz) oranı ile n yıl içinde geri ödeme maliyetidir.faiz) oranı ile n yıl içinde geri ödeme maliyetidir.

(Cn)i(Cn)i = i(1+i) = i(1+i)nn // (1+i) (1+i)nn -1 dir. -1 dir.

TAŞIMA ARAÇLARITAŞIMA ARAÇLARIAHMS Tarafından Yapılan SınıflandırmaAHMS Tarafından Yapılan Sınıflandırma

1- Konveyörler1- Konveyörler2- Vinç ve asansörler2- Vinç ve asansörler3- Konumlandırma ve kontrol araçları3- Konumlandırma ve kontrol araçları4- Endüstriyel taşıtlar4- Endüstriyel taşıtlar5- Motorlu taşıtlar5- Motorlu taşıtlar6- Demiryolu araçları6- Demiryolu araçları7- Deniz taşıtları7- Deniz taşıtları8- Hava taşıtları8- Hava taşıtları9- Çekmelik ve paletler9- Çekmelik ve paletler

İşletme içinde yapılan taşımalar açısından yukarıdaki İşletme içinde yapılan taşımalar açısından yukarıdaki grupların sadece birkaçı önem taşır. bu bakımdan grupların sadece birkaçı önem taşır. bu bakımdan Reed Reed tarafından yapılan sınıflandırma amacımıza daha uygun tarafından yapılan sınıflandırma amacımıza daha uygun düşmektedir. Bu yazara göre fabrikalarda malzeme naklinde düşmektedir. Bu yazara göre fabrikalarda malzeme naklinde kullanılan araçlar 3 grupta toplanabilir.kullanılan araçlar 3 grupta toplanabilir.

1-1- Sabit izli araçlar, (konveyörler, asansörler) Sabit izli araçlar, (konveyörler, asansörler)2-2- Sınırlı alanda çalışabilen araçlar Sınırlı alanda çalışabilen araçlar3- 3- Geniş ve sınırsız alanda çalışabilen araçlar (traktör, istif Geniş ve sınırsız alanda çalışabilen araçlar (traktör, istif arabası)arabası)

1- Sabit izli taşıma araçları:1- Sabit izli taşıma araçları: Taşımayı sabit bir rota üzerinde Taşımayı sabit bir rota üzerinde yapabilen bu araçların başında konveyörler gelir. yapabilen bu araçların başında konveyörler gelir. Konveyörler Konveyörler malzemeyi iki nokta arasında tek yönlü malzemeyi iki nokta arasında tek yönlü hareketle sürekli veya kesikli olarak taşıyan sabit veya hareketle sürekli veya kesikli olarak taşıyan sabit veya portatif araçlardır.portatif araçlardır.

KONVEYÖR TÜRLERİKONVEYÖR TÜRLERİ1- Kaymalı Konveyörler:1- Kaymalı Konveyörler: Taşıma gücü olarak yer çekiminden Taşıma gücü olarak yer çekiminden yararlanılır.yararlanılır.2- Bantlı konveyör:2- Bantlı konveyör: Taşıma gücü plastik veya benzeri Taşıma gücü plastik veya benzeri malzemelerden yapılmış esner bir bantı tahrik eden elektrik malzemelerden yapılmış esner bir bantı tahrik eden elektrik motorundan gelir.motorundan gelir.3- Zincirli konveyörler:3- Zincirli konveyörler: Taşıma aracı bir motorla tahrik edilen Taşıma aracı bir motorla tahrik edilen sonsuz zincirden ibarettir.sonsuz zincirden ibarettir.4- Pnömatik(hava basınçlı) konveyörler:4- Pnömatik(hava basınçlı) konveyörler: Toz, tane veya ufak Toz, tane veya ufak paketler şeklindeki malzeme, kapalı bir sistem(boru gibi) içinde paketler şeklindeki malzeme, kapalı bir sistem(boru gibi) içinde güçlü bir vantilatör tarafından oluşturulan hava basıncı ile istenilen güçlü bir vantilatör tarafından oluşturulan hava basıncı ile istenilen noktaya doğru sürüklenerek taşınır.noktaya doğru sürüklenerek taşınır.5- Helisel konveyörler:5- Helisel konveyörler: Taşıma bir eksen etrafında ve bir taşıyıcı kap Taşıma bir eksen etrafında ve bir taşıyıcı kap içinde dönen helisel yüzeyin itme gücü ile sağlanır.içinde dönen helisel yüzeyin itme gücü ile sağlanır.6- Titreşimli konveyörler6- Titreşimli konveyörler: Malzeme, mekanik veya elektromagnetik : Malzeme, mekanik veya elektromagnetik bir güç tarafından belli doğrultuda titreşim hareketi yaptırılan bir bir güç tarafından belli doğrultuda titreşim hareketi yaptırılan bir kap içinde taşınır.kap içinde taşınır.

2- SINIRLI ALANDA ÇALIŞABİLEN ARAÇLAR2- SINIRLI ALANDA ÇALIŞABİLEN ARAÇLARİki nokta arasındaki taşımayı, dizayn ve çalışma şekli ile İki nokta arasındaki taşımayı, dizayn ve çalışma şekli ile belirlenen sınırlı bir alan içinde yapabilen araçlardır. belirlenen sınırlı bir alan içinde yapabilen araçlardır. Kreyn adı verilen bu tür araçların çeşitli tipleri vardır. Bir Kreyn adı verilen bu tür araçların çeşitli tipleri vardır. Bir ucu duvarda sabit bir noktaya dayanan, diğer ucu yine ucu duvarda sabit bir noktaya dayanan, diğer ucu yine aynı duvardaki başka bir noktaya bağlı olarak hareket aynı duvardaki başka bir noktaya bağlı olarak hareket edebilen bir konsollu kreyn şeklide gözükmektedir. Şilep edebilen bir konsollu kreyn şeklide gözükmektedir. Şilep tipi gemilerin güvertesinde görülen kreynler bunun tipi gemilerin güvertesinde görülen kreynler bunun benzeridirler. Limanlarda gemilerin yükleme boşaltma benzeridirler. Limanlarda gemilerin yükleme boşaltma işinde kullanılan kreynler raylarda ileri-geri gidebilen işinde kullanılan kreynler raylarda ileri-geri gidebilen arabalar üzerinde 360 derece dönebilirler. Böylece, yine arabalar üzerinde 360 derece dönebilirler. Böylece, yine sınırlı olmakla birlikte oldukça geniş bir alanda taşıma sınırlı olmakla birlikte oldukça geniş bir alanda taşıma yapabilirler.yapabilirler.

GENİŞ VE SINIRSIZ ALANDA GENİŞ VE SINIRSIZ ALANDA ÇALIŞABİLEN ARAÇLARLARÇALIŞABİLEN ARAÇLARLAR

Taşımayı fabrikanın içinde ve dışında ve geçişe elverişli Taşımayı fabrikanın içinde ve dışında ve geçişe elverişli herhangi bir rotayı izleyerek yapabilen araçlardır. herhangi bir rotayı izleyerek yapabilen araçlardır. Hareket yolu ray ve benzeri bir yolla sınırlı değildir. Hareket yolu ray ve benzeri bir yolla sınırlı değildir. Dolayısıyla taşıma alanı bakımından son derece esnek Dolayısıyla taşıma alanı bakımından son derece esnek araçlardır. Buna karşın sürekli taşıma yapmadıkları için araçlardır. Buna karşın sürekli taşıma yapmadıkları için kullanma verimleri düşüktür. Bu gruptaki araçlar şöyle kullanma verimleri düşüktür. Bu gruptaki araçlar şöyle gruplanabilir.gruplanabilir.

1-İnsan gücü ile çalışan arabalar1-İnsan gücü ile çalışan arabalar2- Motoru arabalar2- Motoru arabalar3- Traktör-treyler sistemleri3- Traktör-treyler sistemleri

MALZEME NAKLİNDE KULLANILAN MALZEME NAKLİNDE KULLANILAN YARDIMCI ARAÇLARYARDIMCI ARAÇLAR

Yardımcı araçlar doğrudan taşıma yapmazlar. Tahrik güçleri Yardımcı araçlar doğrudan taşıma yapmazlar. Tahrik güçleri yoktur. Fonksiyonları taşınacak malzemenin belli boyutlu bir hacim yoktur. Fonksiyonları taşınacak malzemenin belli boyutlu bir hacim içinde toplanmasını v korunmasını sağlamaktan ibarettir. Yardımcı içinde toplanmasını v korunmasını sağlamaktan ibarettir. Yardımcı taşıma araçlarını başlıca iki grupta toplamak mümkündür. Birinci taşıma araçlarını başlıca iki grupta toplamak mümkündür. Birinci gruptaki araçlar gruptaki araçlar palet palet adını taşırlar. adını taşırlar.

PaletlerPaletler 10-15 cm. kalınlıkta, bir veya iki yüzlü kullanılabilen 10-15 cm. kalınlıkta, bir veya iki yüzlü kullanılabilen standart boyutlu düzlemlerdir. Ağaç, alüminyum, sıkıştırılmış kağıt, standart boyutlu düzlemlerdir. Ağaç, alüminyum, sıkıştırılmış kağıt, çelik gibi malzemelerden yapılır. İki yüz arasında bulunan destek çelik gibi malzemelerden yapılır. İki yüz arasında bulunan destek takozlar istif arabasının çatalları girecek şekilde yerleştirilmiştir. takozlar istif arabasının çatalları girecek şekilde yerleştirilmiştir. Paletler üzerinde konulan yükler malzemenin şekline ve cinsine göre Paletler üzerinde konulan yükler malzemenin şekline ve cinsine göre belirli bir düzende yerleştirilebilirler.belirli bir düzende yerleştirilebilirler.

Malzeme naklinde kullanılan yardımcı araçların ikinci önemli grubu Malzeme naklinde kullanılan yardımcı araçların ikinci önemli grubu çek-melik çek-melik sistemleridir. Bunlar yüklerin daha büyük birim sistemleridir. Bunlar yüklerin daha büyük birim miktarlarda taşınmasını sağlayan, standart boyutlu, prizmatik, miktarlarda taşınmasını sağlayan, standart boyutlu, prizmatik, tamamen kapalı metal kaplardır. Çekmelik sistemi önce deniz ve tamamen kapalı metal kaplardır. Çekmelik sistemi önce deniz ve demiryolu taşımacılığında gelişmiştir. Karayollarında kullanılma demiryolu taşımacılığında gelişmiştir. Karayollarında kullanılma oranı da hızla artmaktadır. Fabrikalarda çekmelikler daha uzun oranı da hızla artmaktadır. Fabrikalarda çekmelikler daha uzun süreli depolamalarda veya tüketiciye derhal sevk edilecek malların süreli depolamalarda veya tüketiciye derhal sevk edilecek malların korunmasında yararlı olurlar.korunmasında yararlı olurlar.Çekmelik sisteminin üstünlüklerini şöyle özetleyebiliriz.Çekmelik sisteminin üstünlüklerini şöyle özetleyebiliriz.1-1- Yükleme-boşaltma işinde insan gücünün az kullanılması Yükleme-boşaltma işinde insan gücünün az kullanılması2-2- Depolama kapasitesinin artması Depolama kapasitesinin artması3-3- Kayıp ve çalınmaların azalması Kayıp ve çalınmaların azalması4-4- Ara terminallerdeki işlemlerin azalması Ara terminallerdeki işlemlerin azalması5- 5- Açık havada depolama yapma olanağının bulunmasıAçık havada depolama yapma olanağının bulunması6-6- Yükleme-boşaltma tesislerinin yüksek verimli çalışması Yükleme-boşaltma tesislerinin yüksek verimli çalışması7-7- Dağıtım veriminin ve satışların artması Dağıtım veriminin ve satışların artması