kurumsal arşivlerin kayıt edilmesi ve listeleme

Kurumsal Açık Erişim Arşiv

Sistemlerine Veri Giriş Eğitimi

KURUMSAL ARŞİVLERİN KAYIT EDİLECEĞİ

HARMANLAMA VE LİSTELEME

REHBERLERİ

03.06.2014 30 Mayıs 2014, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Bilkent, ANKARA

Gültekin Gürdal – İYTE

Sönmez Çelik – Doğuş Üniversitesi

Amaç

• Türkiye’de araştırma çıktılarının görünürlük ve

erişilebilirliğini teşvik etmek

• Ulusal bilimsel çıktılara elektronik erişimi sağlamak

• Türkiye’yi uluslararası girişimlere entegre etmek

Açık Erişim Nedir?

“Bilimsel literatürün İnternet aracıyla finansal, yasal ve

teknik bariyerler olmaksızın, erişilebilir, okunabilir,

kaydedilebilir, kopyalanabilir, yazdırılabilir, taranabilir,

dizinlenebilir, tam metne bağlantı verilebilir, yazılıma veri

olarak aktarılabilir ve her türlü yasal amaç için kullanılabilir

biçimde kamuya ücretsiz açık olmasıdır”

Neden Açık Erişim?

Yayının:

• Erişim hızını artırır.

• Görünürlüğünü artırır.

• Dünya çapında etkisini artırır.

• Keşif / Yeni araştırmaya olanak sağlar.

• Daha iyi değerlendirme, daha iyi izleme, daha iyi

araştırma yönetimi sağlar.

=> inovasyon, prestij, fon

Açık Erişim Nasıl Sağlanır?

• Kişisel arşivleme (Yeşil yol): Yazar hakemli yayınının elektronik bir kopyasını kurumsal bir arşivde ya da konu arşivinde arşivler. Bundan sonra bu yayına herkes ücretsiz erişebilir. Bir arşiv, kurumun bilimsel çıktılarını yönetme, koruma ve sergileme olanağı sağlar. Bir kurumun araştırma bilgi sisteminde ve değerlendirme sürecinde arşiv değerli bir araçtır ve bilimsel topluluk için katma değerli hizmetler sunar.

• Açık erişim yayıncılık (Altın yol): Yazarlar bilimsel eserlerini açık erişim dergilerde ya da monografi dizilerinde yayımlar. Bu yayınlara Internet’e bağlı son kullanıcılar ücretsiz olarak erişebilirler. Telif hakkı genellikle yazarlarındır. Açık erişim yayınlar ücret ödenerek erişilen yayınlarla aynı süreçleri izler (örneğin, hakemlik), ama yayınların içeriğine açık erişim sağlar. Bir yayının kalitesiyle bu yayına erişim şekli arasında bir ilişki yoktur.

Kurumsal Arşivin Faydaları Nedir?

• Bilimsel faaliyet çıktılarını dünyaya açar

• Çıktıların görünürlüğünü ve etkisi artırır

• Üniversiteyi potansiyel paydaşlara tanıtır

• Dijital çıktıları toplar ve yönetir

• Araştırma ve öğretim faaliyetlerini yönetir ve ölçer

• İşbirliği çalışmalarını destekler

• Disiplinlerarası araştırmalar için çalışma alanı sağlar

• Dijital öğretim materyallerinin geliştirilmesini ve paylaşımını kolaylaştırır

• Öğrencilere bilimsel gelişimlerini destekleyici içerik ve çalışmalarını paylaşacak platform sunar

Kurumsal Açık Arşivin İçeriği Nedir?

• Makaleler

• Ön baskı (pre-prints)

• Son baskı (post-prints)

• Tezler

• Proje çıktıları

• Kitap/kitap bölümleri

• Konferans bilidirimleri/sunumlar

• Teknik dokümanlar / klavuzlar

• Veri setleri

• Öğrenim nesneleri

Başarı Faktörleri

• Birlikte çalışabilirlik

• Validator & Driver rehberleri

• Varolan standartların kullanılması

• Topluluk

• Yardım masaları ve eğitim

• AE savunuculuğu

• Entegrasyon

• Araştırma sisteminin parçası olan kurumsal arşivler

03.06.2014 DAİRE BAŞKANLIĞI/BİRİM 9

1- DSpace

DSpace yazılımı kullandığınızı DSpace

topluluğuna bildirmenizi sağlar:

Kayıt formu için:

http://registry.duraspace.org/register-repository






http://registry.duraspace.org/registry

http://registry.duraspace.org/registry


2- OpenDOAR

(Directory of Open Access Repositories)

OpenDOAR dünyadaki açık erişim arşivlerinin

listesini veren bir dizindir.

Kayıt formu:

http://www.opendoar.org/suggest.php



3- ROAR

(Registry of Open Access Repositories)

Kurumsal arşivlerin içeriğini harmanlayan ve

içeriğinde toplu arama yapılmasını sağlayan bir

sistemdir.

Kayıt Formu:

http://roar.eprints.org/cgi/register

http://roar.eprints.org/cgi/register


Zorunlu arşivleme politikası olan kurumsal

arşivlerin kaydedildiği rehberdir.

Kayıt formu:

http://roarmap.eprints.org/cgi/roar_register

4- ROARMAP : Registry of Open

Access Repositories Mandatory

Archiving Policies

http://roarmap.eprints.org/cgi/roar_register


İçeriğin etkin yayılmasını kolaylaştırmak amacıyla

açık arşiv girişimini destekler ve birlikte çalışılabilirlik

standartlarını teşvik eder.

Kayıt formu:

http://www.openarchives.org/Register/ValidateSite

5- Open Archives Initiative




Veri arşivlerinin global bir rehberini oluşturmayı

amaçlayan bir rehberdir.

Kayıt formu:

http://www.re3data.org/suggest/

6- re3dta

(Registry of Research Data Repositories)



7- OpenAIRE

OpenAIRE Avrupa'daki açık erişim uygulamalarını

desteklemek amacını güder ve harmanladığı kurumsal

arşivlerin içeriğini bir arayüzden erişime sunar.

Uyarı: OpenAIRE sistemine kayıt olmak için; literatür

arşivleri için OpenDOAR, veri arşivleri için re3dta'ya

kayıt olmak gerekir. Bu kayıt onaylandıktan sonra

OpenAIRE için önce kurumsal arşivinizi onaydan

(validator) geçirmeli ve kaydınızı gerçekleştirmelisiniz.

OpenAire kayıt süreci ile ilgili ayrıntılı bilgi için:

http://sonmezcelik.blogspot.com.tr/2014/05/dspace-

kurumsal-ack-erisim-sistemi-icin.html



https://www.openaire.eu/validator




http://sonmezcelik.blogspot.com.tr/2014/05/dspace-kurumsal-ack-erisim-sistemi-icin.html

TEŞEKKÜRLER…

03.06.2014 51 30 Mayıs 2014, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Bilkent, ANKARA

Gültekin Gürdal

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü

Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanı

[email protected]

mailto:[email protected]

kurumsal arşivlerin kayıt edilmesi ve listeleme

Documents