Pengukuran ialah bertujuan untuk

memberikan nilai berangka

berkaitan dengan pembolehubah

pengukur kepada pengguna.Pn.Salhasmid

ah

PROSES PENGUKURAN

Proses mesin

atau system yang

sedang diukur

Masukkan

Nilai sebenar pembolehubah

Sistem pengukuran

Keluaran

Nilai ukuran pembolehubah

Pemerhati

BENTUK UMUM SISTEM PENGUKURAN

Masukkan

Nilai sebenar

Unsur

penderiaan

alatUnsur

pemprosesan

isyarat

bacaUnsur

persembahan

data

papar

Keluaran nilai

ukuran

SKALA

Mengandungi skala bagi bacaan

rintangan, voltan, arus terus, voltan

arus ulang- alik.

JULATBerfungsi menunjukkan sukatan

yang diukur.

ANALOG MULTIMETER

DIGITAL MULTIMETER

RALAT MUTLAK

RALAT KASAR

RALAT SISTEMATIK

RALAT RAWAK

RALAT PENGEHAD

RALAT MUTLAK

Ralat mutlak ditkrifkan sebagai perbezaan antara nilai jangkaan suatu

pembolehubah dengan nilai terukur pembolehubah itu

Maka : % = Ralat mutlak ( Nilai sebenar – Nilai yang di ukur) X 100

Nilai sebenar

RALAT KASAR

Ralat kasar biasanya disebabkan oleh manusia atau

pengguna kerana kesilapan memilih instrument yang tidak

sesuai, salah mengendalikan instrument, dan terlupa untuk

mengsetkan 0.

Ralat ini boleh dikurangkan & dihapuskan dengan memberi

perhatian yang baik semasa membuat pilihan instrument,

semasa membuat ukuran, & semasa analisis data.

Kaedahnya ialah mengambil bacaan sekurang-kurangnya

tiga kali membaca dan memahami manual instrument,

membaca penunjuk dengan tepat dan elakkan ralat paralaks.

RALAT SISTEMATIK

Ralat sistematik ialah ralat yang malar pada sesuatu

instrument yang diperoleh setiap kali pengukuran

Punca utama ralat sistematik ialah gangguan sistem

pengukuran dan kesan masukkan pengubahsuai

Atasi dengan penggunaan dan penyelenggaraan instrument

yang betul

RALAT RAWAK

Ralat rawak ialah ralat yang tidak menentu yang masih tinggsl

setelah ralat kasar dan ralat sisyematik diminimumkan.

Umumnya ralat rawak adalah kumpulan kecil yang hanya

diambil kira pengukuran yang memerlukan kejituan yang tinggi.

Ralat ini dapt dianalisis secara statistik.

RALAT PENGEHAD

Ketepatan sesebuah instrument dijamin oleh pengeluar untuk

had tertentu sahaja.

Biasanya ketepatan dinyatakan dalam bentuk peratusan skala

penuh.

Komponen elektronik seperti perintang, kapasitor, dan lain-lain

dijamin berada dalam lingkungan nilai tertentu berdasarkan

peratusan nominal yang diberikan. Ini dinamakan ralat

pengehad.

CHARACTERISTIC OF

ACCURACY, PRECISION,

RESOLUTION AND

SIGNIFICANT FIGURE

ACCURACY

Kejituan pengukuran ialah betapa hampir suatu nilai pengukuran kepada

nilai sebenar.

Perbezaan antara suatu nilai pengukuran dengan nilai sebenar dikenali

sebagai ralat.

Kejituan suatu pengukuran boleh ditambahkan dengan:

•menggunakan alat pengukuran yang mempunyai kepekaan yang tinggi.

•mengambil beberapa bacaan ualangan untuk mengelakkan kesilapan

•membaca skala alat pengukuran yang digunakan.

•mengelakkan ralat paralaks.

•mengelakkan ralat sifar.

PRECISION

Kepersisan ialah kebolehan alat mengukur sesuatu

kuantiti secara konsisten dengan sedikit atau tiada

sisihan relatif antara bacaan-bacaan yang

diperolehinya.

Kepersisan pengukuran harus ditafsirkan daripada

nilai-nilai pengukuran yang dilakukan dengan

pengulangan kaedah pengukuran yang sama

dengan keadaan yang sama.

Kita dapat mentafsirkan kepersisan pengukuran

dengan mengkaji :

Kita dapat mentafsirkan kepersisan pengukuran

dengan mengkaji :

•taburan nilai-nilai pengukuran

•julat perbezaan antara nilai-nilai pengukuran

Kepersisan suatu pengukuran dapat ditambah

dengan :

•menggunakan kanta pembesar semasa membaca

skala alat pengukuran

•mengelakkan ralat paralaks

RESOLUTION

Besar pernyataan dari kemampuan

peralatan untuk membezakan erti

dari dua tanda harga atau skala

yang paling berdekatan dari

besaran yang ditunjukkan.

SIGNIFICANT

FIGURE

i. Non-zero digits are always significant.

ii. All zeros between other significant digits are

significant.

iii. The number of significant figures is determined

starting with the leftmost non-zero digit. The

leftmost non-zero digit is sometimes called the most

significant digit or the most significant figure. For

example, in the number 0.004205 the '4' is the

most significant figure. The lefthand '0's are not

significant. The zero between the '2' and the '5' is

significant.

iv. The rightmost digit of a decimal number is the least

significant digit or least significant figure.

PIAWAIAN ANTARABANGSA

PIAWAIAN PRIMIER

PIAWAIAN SECONDARY

PIAWAIAN KERJA

PIAWAIAN ANTARABANGSA

Piawaian yang diterima secara persetujuan

antarabangsa untuk digunakan sebagai asas untuk

menetapkan nilai piawai lain kuantiti bekenaan

Piawaian tersebut telah ditakrif mengikut persetujuan

antarabangsa & diselengarakan oleh badan-badan

tertentu seperti National Physical Laboratory di Britain,

National Bureal of Standards di Amarika Syarikat.

PIAWAIAN PRIMIER

Piawaian primier digunakan untuk mengtakrif piawaian

kebangsaan. Bukan sahaja bagi kuantiti yang lain yang dapat

diterbitkan menggunakan kuantiti asas itu.

7 piawaian primier :

1) Jisim – kilogram (kg)

2) Panjang – Meter (m)

3) Masa – saat (s)

4) Arus – ampere (A)

5) Suhu – kelvin (k)

6) Keamatan luminus – candela (cd)

7) Amaun bahan - mol

PIAWAIAN SECONDARY

•Dikenali juga sebagai piawai rujukan dan

digunakan dimakmal industri

•Biasanya diterbitkan daripada piawaian

primier.

PIAWAIAN KERJA

Piawai yang ditentukan engan menggunakan piawai

kedua

Piawai ini digunakan untuk menentukan atau

memeriksa bahan ukuran atau instrument mengukur

sesubuah makmal misalnya ketepatan sesuatu alat.