1

Kod ucznia

KURATORIUM OŚWIATY W GDAŃSKU

KONKURS Z HISTORII DLA UCZNIÓW GIMNAZUJM

III STOPIEŃ ELIMINACJI

2013/2014

Instrukcja dla ucznia: Zapoznaj się uważnie z zadaniami i wykonaj polecenia. Na wykonanie zadań masz 90 min.

Łączna suma punktów do zdobycia wynosi 50.

Powodzenia życzy Ci Wojewódzka Komisja Konkursowa.

1. Spośród wymienionych osiągnięć i wynalazków, podkreśl te trzy, które nie pochodzą

ze starożytnych Chin.

bawełna, budowle z cegieł, czcionka drukarska, igła magnetyczna, jedwab,

papier, porcelana, proch strzelniczy, system dziesiętny,

3/….

2. Podaj nazwiska greckich filozofów opisanych w tabeli.

A.

…………………..

Żył na przełomie V i IV w. p.n.e. Nie pozostawił po sobie żadnych pism.

O jego poglądach dowiadujemy się z przekazów innych filozofów i

pisarzy. Słynął z tego, że prowadził dysputy filozoficzne z

przypadkowymi ludźmi, a sam o sobie mówił: „Wiem, że nic nie wiem”.

B.

…………………..

Żył na przełomie V i IV w. p.n.e. Naprawdę nazywał się Arystokles.

Założył Akademię Ateńską, która miała kształcić mądrych władców.

Pozostawił po sobie liczne dialogi, wśród nich takie jak: „Uczta”,

„Menon”, „Państwo”, „Prawa”.

C.

………………….

Żył w IV w. p.n.e. Zwany Stagirytą lub Filozofem. Swoje poglądy głosił

w ogrodach Lykeionu obok świątyni Apollina Likejosa. Wśród

najwybitniejszych dzieł tego filozofa, jakie przetrwały do naszych czasów

można wymienić: „Politykę”, „Poetykę”, „Etykę nikomachejską”,

„Metafizykę”, „Zoologię” i „Fizykę”.

3/ ….

3. Zapoznaj się z rysunkiem i wykonaj polecenia.

A. Nazwij rodzaj szyku bojowego przedstawionego na rysunku.

…………………………………………………………………………………………..

B. Spośród podanych niżej bitew podkreśl tę, w której użyto przedstawioną na rysunku

formację:

a) pod Maratonem, b) pod Kannami c) pod Gaugamelą d) pod Akcjum

C. Podaj nazwę oręża (rodzaj włóczni) charakterystycznego dla tej formacji

…………………………………………………………………………………………..

3/ ….

2

4. Zapoznaj się z rysunkiem i wykonaj polecenia.

Źródło: http://www.ancient.eu.com/image/1275/

A. Określ przeznaczenie budowli przestawionej na rysunku.

…………………………………………………………………………………………………..

B. Podaj, jaką nazwę nosiła budowla w Rzymie, której rekonstrukcje widać na zdjęciu

…………………………………………………….

C. Podkreśl maksymalną liczbę widzów, jaka się mogła pomieścić w tej budowli.

1. 50 tys. 2. 150 tys. 3. 200 tys. 4. 250 tys.

3/ ….

5. Zapoznaj się z mapą konturową i podkreśl prawidłowy tytuł.

Źródło: N. Davies, Europa. Rozprawa historyka z historią, Kraków 1998, s. 1245.

A. Cesarstwo rzymskie w III w. n.e.

B. Cesarstwo bizantyjskie w VI w. n.e.

C. Podboje Arabów w VII w. n.e.

D. Podboje Arabów w IX w. n.e. 1/ ….

III

I

3

6. Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj polecenia.

Jeżeli w istocie papiestwo miało osiągnąć swój ambitny cel i ustanowić jedną władzę i pokój

nad całym chrześcijaństwem, powinno było mieć silne, trwałe i jednolite kierownictwo. W tej

wielkiej dobie potęgi papiestwa było rzeczą konieczną, aby papieżami zostawali ludzie zdolni,

w kwiecie wieku, z których każdy miałby upatrzonego następcę, aby go zawczasu

wtajemniczyć w arkana polityki kościelnej i aby forma i przebieg wyboru papieża były jasno

ustalone, niezmienne i bez zarzutu. Niestety, ani jeden z tych postulatów nie był spełniony. Nie

było nawet wiadome, kto ma prawo wybierać papieża, i czy. bizantyński, czy święty rzymski

cesarz mają głos w tej sprawie. Wielki polityk na stolicy Piotrowej, Hildebrand (Grzegorz

VII, 1073—1085), przyczynił się znacznie do uregulowania sprawy elekcji. Prawo wybierania

papieży oddał wyłącznie kardynałom rzymskim i ograniczył udział cesarza jedynie do formuły

zgody, przyznanej mu przez Kościół, lecz nie wprowadził zasady desygnowania następców i

nie zabezpieczył się przed możliwością bezkrólewia, które trwało nieraz rok, a nieraz i dłużej,

z powodu niezgody kardynałów. Źródło: H. G. Wells, Historia świata, Kraków 1983, s. 92.

A. Podaj, w którym wieku żył papież Grzegorz VII.

………………………………………………………..

B. Podaj nazwę dokumentu, w którym Grzegorz VII określił zakres władzy papieskiej.

……………………………………………………….. 2/ ….

7. Zapoznaj się ze źródłem i wykonaj polecenia.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:[...]_2.jpg

A. Nazwij rodzaj pisma przedstawiony na zdjęciu.

………………………………………………………

B. Podaj wiek, w którym powstał powyższy krój pisma.

…………………………………………… 2/ ….

4

8. Zapoznaj się z drzewem genealogicznym i wykonaj polecenia.

A. Uzupełnij drzewo genealogiczne wpisując imiona brakujących postaci.

1- ……………………………………………….

2 - ………………………………………………

3 - ………………………………………………

B. Podaj nazwy dwóch dynastii reprezentowanych na schemacie.

……………………………………………………………………….. 4/ …

9. Przyporządkuj odpowiednie nauki wchodzące w skład siedmiu sztuk wyzwolonych do

odpowiednich grup – trivium i quadrivium. Jedno pole pozostanie puste.

arytmetyka, astronomia, dialektyka, geometria, gramatyka, muzyka, retoryka,

trivium quadrivium

1/ ….

10. Podkreśl prawidłową odpowiedź.

Typ okrętu, który wziął udział w wyprawie Krzysztofa Kolumba w 1492 r. to

A. galera. B. galeon. C. koga. D. karawela. 1/….

1

3

22222122 2

3

5

11. Przyporządkuj odkrywcom odpowiednie dokonania.

A - …. B - …. C - …. D - …... 1/ ….

12. Zapoznaj się rysunkiem i wykonaj polecenia.

A. Podaj pełną nazwę państwa, które posługiwało się tym godłem.

…………………………………………………………………………

B. Podaj rok, w którym ustanowiono ten symbol.

…………………………………………………….. 2/….

13. Zapoznaj się ze zdjęciem i podkreśl prawidłową odpowiedź.

http://anielskiewyzwanie.blogspot.com/2011/11/ekstaza-swietej-teresy-bernini-czyli.html

Przedstawiona rzeźba jest charakterystyczna dla epoki

A. średniowiecza.

B. renesansu.

C. baroku.

D. oświecenia. 1/….

1 odkrycie Australii

2 pierwsze opłynięcie Ziemi

3 dopłynięcie do Przylądka Dobrej Nadziei

4 odkrycie Nowej Zelandii

5 odnalezienie morskiej drogi do Indii

A Bartolomeo Diaz

B Vasco da Gama

C James Cook

D Juan Sebastián Elcano

6

14. Zapoznaj się z planem bitwy wykonaj polecenia.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/[...]

A. Podaj miejsce i datę bitwy stoczonej w wojnie polsko-szwedzkiej w XVII w.

…………………………………………………………………

B. Podaj krainę historyczną, na terenie której rozegrała się ta bitwa.

…………………………………………………………………

C. Nazwij formację wojskową, która zdecydowała o sukcesie wojsk polskich w tej

bitwie.

………………………………………………………………… 3/….

15. Podkreśl właściwą odpowiedź.

Władcą, który przeniósł stolicę Polski z Krakowa do Warszawy był

A. Stefan Batory. B. Zygmunt III Waza. C. Jan III Sobieski. D. August II Mocny.

1/ ….

16. Przyporządkuj do państw, polityków reprezentujących ich interesy w czasie

kongresu wiedeńskiego i wstaw cyfry w puste miejsca.

A Rosja

B Prusy

C Francja

D Austria

A - …. B - …. C - …. D - …... 1/ ….

1 Adam Jerzy Czartoryski

2 Klemens von Metternich

3 Fryderyk Wilhelm III

4 Napoleon Bonaparte

5 Charles Talleryand

7

17. Zapoznaj się ze zdjęciem i podkreśl prawidłową odpowiedź.

Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Smuglewicz_Kosciuszko_2.jpg

Przedstawiony obraz ukazuje:

A. składanie przez Tadeusza Kościuszkę przysięgi powstańczej.

B. wręczenie Tadeuszowi Kościuszce orderu Virtuti Militari.

C. kapitulację Tadeusza Kościuszki przed wojskami rosyjskimi.

D. wręczenie Tadeuszowi Kościuszce obywatelstwa Stanów Zjednoczonych .

1/….

18. Zapoznaj się fragmentem pieśni Gustawa Ehrenberga i wykonaj polecenia.

Gdy naród do boju wystąpił z orężem,

Panowie na sejmie radzili;

Gdy lud polski krzyczał: „Umrzem lub zwyciężem!”

Panowie o czynszach prawili.

Gdy wiara porwała siekiery i kosy,

W siermięgach z województw ruszyła,

Panowie uczone podnosili głosy,

Gadali wymownych słów siła.

Armaty pod Stoczkiem zdobywała wiara

Rękami czarnymi od pługa,

Panowie w stolicy palili cygara,

Radzili o braciach zza Buga.

Radzili prawili i w mądrej swej głowie

Ukuli rozejmy, traktaty;

O cześć wam, panowie! O cześć wam, posłowie!

O cześć wam, hrabiowie, magnaty! […] Źródło: Wiek XIX w źródłach, opr. M. Sobańska-Bondaruk, S. B. Lenard, Warszawa 1998, s. 194.

8

A. Podaj, jakiego powstania narodowego w historii Polski dotyczy pieśń.

………………………………………………………………

B. Wskaż problem społeczno-gospodarczy, do którego nawiązuje autor w tekście pieśni.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

2/….

19. Spośród wymienionych postaci podkreśl tę, która nie mogła uczestniczyć w wojnie

secesyjnej.

A. Abraham Lincoln B. Jefferson Davis C. Benjamin Franklin D. Ulysses Grant

1/ ….

20. Nazwij opisane rewolucje.

A

……………………..

Proces zmian w rolnictwie zapoczątkowany w XVI w., który

doprowadził do znacznego wzrostu produkcji żywności.

Zjawisko to było związane z wprowadzeniem płodozmianu oraz

procesem grodzeń w Anglii.

B

……………………..

Ogół zmian technologicznych, gospodarczych, społecznych i

kulturalnych, związany był z przejściem od gospodarki opartej na

rolnictwie i pracy ręcznej do mechanicznej i masowej produkcji.

C

……………………..

Wydarzenie z 1830 r. dotyczące nieudanego powrotu do

absolutyzmu we Francji. Próba przejęcia pełni władzy przez

Karola X zakończyła się jego obaleniem a na tron wstąpił

Ludwik Filip Orleański.

D

……………………...

Wydarzenie które doprowadziło w 1917 r. do obalenia władzy

cara Rosji, Mikołaja II. W wyniku buntu społecznego w

Piotrogrodzie car abdykował i został aresztowany a władza w

państwie została przejęta przez Rząd Tymczasowy oraz rady i

komitety robotnicze.

4/ ….

21. Spośród podanych wynalazków wskaż numerem 1 ten, który powstał najwcześniej a

numerem 5 ten, który powstał najpóźniej. 2/….

telefon ……

radio ……

fotografia dagerotypowa ……

szybkoobrotowy silnik benzynowy ……

żarówka ……

9

22. Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia.

http://www.info.kalisz.pl/kal1914/geneza.htm

A. Zaznacz na mapie podkreślając jedną kreska nazwy państwa trójprzymierza,

a dwiema kreskami nazwy państw trójporozumienia z lipca 1914 r. (podkreślając

jakiekolwiek niewłaściwe państwo otrzymujesz 0 punktów za to zadanie)

B. Zaznacz kółkiem miejscowość, w której doszło do zamachu, uznanego za

bezpośrednią przyczynę wybuchu I wojny światowej.

C. Wymień 5 państw objętych mapą, które pozostały neutralne w czasie I wojny

światowej.

…………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………

3/ ….

23. Spośród podanych niżej uwarunkowań, które doprowadziły do odzyskania

niepodległości przez Polskę po I wojnie światowej podkreśl te pięć (podkreślenie większej

ilości uwarunkowań oznacza unieważnienie odpowiedzi i 0 punktów za to zadanie), które miały

charakter uwarunkowań międzynarodowych.

1. tradycja powstań narodowych z XIX w., które utrwalały patriotyzm i polską świadomość narodową.

2. powstania na Śląsku i w Wielkopolsce

3. przegranie wojny przez Niemcy

4. poparcie niepodległości Polski przez USA i Francję (np. orędzie T. W. Wilsona);

5. działalność Józefa Piłsudskiego i udział Legionów w walkach z Rosją

6. aktywność Romana Dmowskiego i Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu

7. wybuch rewolucji bolszewickiej w Rosji i wycofanie się Rosji z wojny;

8. Akt 5 listopada (1916) i powstanie Królestwa Polskiego z ziem Królestwa Kongresowego i Galicji

9. przejmowanie władzy przez ludność polską na terenie Kongresówki i Galicji

10. rozbrajanie wojsk niemieckich i austriackich po zakończeniu działań wojennych

11. rozpad Austro-Węgier jesienią 1918 r

5/….