Kulak Burun Boğaz İhtisas Dergisi Nisan 1999, Yıl 9, Cilt 6. Sayı 1, s. 55-57

KLİNİK ARAŞTIRMA

Klasik Anterior Rinoskopi ve Pratik Nazal Endoskopi Bulgularının Karşılaştırılması*

Comparison of Classic Anterior Rhinoscopy and Nasal Endoscopy Findings

Murat TURHAN/ Burhan DADAŞ,1 Ahmet Hamdi KEPEKÇİ,1 Turgay HAN1

Amaç: Rutin KBB muayenesinin bir parçası olarak, topikal anestezi uygulanmadan yapılan nazal endos­kopi ile klasik anterior rinoskopinin karşılaştırılması. Çalışma Planı ve Yöntemler: Çalışmaya , 35'i alerjik rinit nedeniyle immünterapi görmekte olan 41 hasta alındı. Topikal anestezi yapmadan, iki doğrultuda burna 4 mm 0° Hopkins teleskop sokularak bakıldı. Aynı hastaya, naza! endoskopi bulgularından haber­siz başka bir uzman hekim tarafından, alın aynası ve burun spekulumu ile burun muayenesi yapıldı. Bulgular: İki yöntemle de septum deviasyonu, sep­tum pertorasyonu ve alt konka hipertrofisi tanısında benzer bulgulara ulaşıldı. Naza! sekresyon, orta meada polip ve burun lateral duvarındaki varyasyon­ların tanınmasında naza! endoskopi lehine anlamlı farklılık bulundu (p<0.05) . Sonuç: Poliklinik şartlarında rutin burun muayene­sinde pratik naza! endoskopi , özellikle naza! sekres­yonlar, orta mea ve burun lateral duvarı hakkında kla­sik anterior rinoskopiden daha fazla bilgi vermektedir.

Anahtar Sözcükler: Endoskopi/yöntem ; maksiller sinüs ; bu­run hastalıkları/tanı; paran azal sinüs hastalıkları /tanı ; sinüzit/ tanı; rinit/tanı; ambulatuar bakım .

Objectives: To compare classical anterior rhi­noscopy and nasal endoscopy without topical an­esthesia as part of routine ENT examination. Design and Methods: Forty-one patients were ex­amined, 35 of whom were receiving immunotherapy tor allergic rhinitis. Without topical anesthesia nasal endoscopy was pertormed in two directions by means ofa Hopkins telescope. Thereafter, with headlight and nasal speculum, patients were examined by another ENT specialist blind to the results of nasal endoscopy . Results: Similar results were obtained concerning septal deviation , septal pertoration, and hypertrophy of the inferior turbinate . However, nasal endoscopy showed significant results in the identification of nasal secretions, middle meatal polyps and anatomic vari­ations of the lateral nasal wall (p<0.05) . Conclusion: Practical nasal endoscopy used in rou­tine nasal examination has advantages over classic anterior rhinoscopy in evaluating nasal secretions, middle meatus and the lateral nasal wall.

Key Words : Endoscopy/methods; maxillary sinus; nose dis­eases/diagnosis ; paranasal sinus diseases/diagnosis; si­nusitis/diagnosis ; rhinitis/diagnosis ; ambulatory care.

• Haseki Hastanesi KBB Hasra/ık/arı Kliniği, 1 Uzm. Dr.

• Dergiye geliş tarihi: 02.04 .1997 Yayın için kabul tarihi: 19.10.1998

İletişim adresi: Dr. Burhan Dadaş. Şevketdağ Sok. No. 918 34359 Bahçelievler- İstanbul Tel:0212 - 64241 04 Faks: 0212 -534 7922

Paranazal sinüs hastalıklarının ve naza! kavite hastalıklarının tanı ve te­davisinde zorlaştırıcı faktörlerden biri naza! hava yolunun dar olması ve si­nüs orifislerinin başka anatomik yapı­ların arkasına gizlenmiş olmasıdır .

Hirschmann ilk defa naza! hava yolu­nun endoskopik incelenmesini modi­fiye sistoskop kullanarak yaptı. Fakat cihazlar aşırı hacimli, illuminasyon ye­tersizdi.

larında, parlak iluminasyon, yüksek kontrastlı optikler ve küçük çaplı en­doskopla geniş alanlı görme sağlandı. Değişik açılı endoskop kullanımı

mümkün oldu: Naza! kavite ve sinüs hastalıkların­

da Messerklinger'in başlattığı patoge­nez hakkındaki temel düşünce deği­şikliklerinin deneysel olarak ortaya konması, endoskopların sinonazal pa­tolojilerde tanı ve tedavi amaçlı kul­lanımını yaygınlaştırdı.

23. Ulusal Ororinolarengoloji Kongresi'nde sunulmuştur

(30 Eylül-4 Ekim 1995. Antalya).

1950'lerin başlarında Hopkins, en­doskopide kullanılabilecek daha iyi optikler geliştirdi . Hopkins endoskop-

55

Bu çalışmada, ülkemizde poliklinik çalışmalarında fazla yaygınlaşmamış

M. Turhan ve ark., Klasik Anterior Rinoskopi ve Pratik Naza! Endoskopi Bulgularının Karşılaştmlması

olan nazal endoskopi bulguları ile klasik anterior ri­noskopi bulgulannı karşılaştırdık.

GEREÇ VE YÖNTEM

Çalışmaya çeşitli nazal semptomlarla KBB kli­niğine başvuran 41 hasta alındı. Bu hastaların 35'i alerjik rinit nedeniyle immünoterapi görmekteydi.

Hastalara topikal anestezi yapmadan ve ağrıya se­.bep olmayacak şekilde nazal endoskopi uygulandı. Soğuk ışık kaynağı ve O derece ve 4 mm çapındaki Hopkins teleskopu kullanıldı. Nazal ·endoskopi iki doğrultuda yapıldı. Birinci doğrultuda, orta mea ve burun lateral duvarı incelendi. İkinci doğrultuda, alt mea ve burun tabanı incelendi. Ardından aynı has­talara, başka bir uzman hekim tarafından alın aynası ve burun spekulumu kullanılarak klasik anterior ri­noskopi yapıldı. Her iki muayenede, ayrı hekimler ta­rafından değişik iki yöntemle saptanan bulgular kay­dedildi ve karşılaşhrıldı.

Sonuçlar Student t-testi ile değerlendirildi.

BULGULAR

Klasik anterior rinoskopi tekniği ile septum de­viasyonu (n=13), septum perforasyonu (n=l) ve alt konka hipertrofisi (n=14) saptandı. Nazal endosko­pide ise 15 olguda septum deviasyonu, bir olguda septum perforasyonu ve 12 olguda alt konka hiper­trofisi saptandı. Sayılan parametreler bakımından iki yöntem arasında anlamlı fark bulunmadı.

Naza! sekresyonlar değerlendirildiğinde klasik· anterior rinoskopide 11 olguda seröz sekresyon, iki olguda pürülan sekresyon saptandı. Endoskopik yöntemde ise 20 olguda seröz sekresyon, iki olguda pürülan sekresyon görüldü. Seröz sekresyonların

saptanması bakımından iki yöntem arasında anlamlı fark gözlendi.

Nazal endoskopi ile altı olguda naza! polipozis, iki olguda orta konkada polipoid dejenerasyon, 10 olgu­da ise çeşitli lateral naza! duvar anatomik varyas­yonları saptandı. Bu anatomik varyasyonlardan, üçü dev orta konka, ikisi paradoks orta konka, ikisi geniş bulla etmoidalis, biri bombe agger nazi ve mediale eğilmiş unsinat proçesti. Klasik anterior rinoskopide ise sadece bir olguda naza! polipozis görüldü. Daha önce iki kez polibektomi geçiren bu hastada nüks ge­lişmiş ve polipler naza! kaviteyi doldurmuştu.

Bir olguda ise, naza! kavite tümörü her iki yön­temle de görülebildi. Klasik anterior rinoskopide orta konka ile temas halinde tıkayıcı lezyon olarak tarif edilirken, endoskopide, sağ orta konka seviyesinde, düzgün yüzeyli damarlanması artmış alt konka al­tında nazofarenkse uzanan, alt meatusta pulsasyon veren kitle olarak tarif edildi.

TARTIŞMA

Nazal endoskopi ile, paranazal sinüslerin anahtar

56

bölgesi olarak nitelenen orta meatus ve burun lateral duvarına ait patolojiler daha iyi değerlendirilebil­mektedir.1 ı.ı.4.5ı Orta meatustan arkaya doğru ince bir hat halinde pürülan akınhnın görülmesiyle sinüzit tanısı konabilmektedir. 161 Levine141 ve Stammberger151 orta meatusa sınırlı poliplerin ve burun lateral duva­rına ait sinüzite predispozisyon oluşturan bazı anato­mik varyasyonların nazal endoskopi ile belirlenebil­diklerini bildirmişlerdir . Terrier ve Friedrich171 alerjik rinosinüzal hasta grubunda, nazal endoskopiyi tanı ve takipte yararlı bulmuşlardır.

Stammberger151 topikal anestezi ile nazal endos­kopi tekniğini tarif etmiştir. Buna göre, 0° ve 30° rijid endoskoplar kullanılarak nazal endoskopi ilk doğrul­tuda naza! vestibül alt mea ve nazofarenks; ikinci doğrultuda üst mea ve sfenoetmoid reses; üçüncü doğrultuda ise orta mea olmak üzere üç aşamada yapılır. Bu çalışmada ise nazal endoskopi topikal anestezi yapılmadan ve sadece 0° rijid teleskop kulla­nılarak uygulandı. Nazal endoskopi sırasında ağrıya yol açacak temaslardan kaçınıldı; tecrübenin artma­sıyla birlikte işlem daha kolay yapılır hale geldi. Na­za! endoskopi iki doğrultuda yapıldı. İlk doğrultuda, orta mea bölgesi ve burun lateral duvarı incelendi. İkinci doğrultuda ise, alt mea yoluyla burun tabanı incelendi. Septum deviasyonu nedeniyle daralan bu­run kanalında mukozaya temastan kaçınıldı. Aynı hastada alın aynası ve burun spekulumu kullanı­larak, başka bir KBB uzmanı tarafından klasik ante­rior rinoskopi yapıldı. Amaç, poliklinik şartlarında yapılan nazal endoskopi ile klasik anterior rinosko­pinin karşılaştırılmasıydı.

Kaluskar,[3] 1 100 olguda anterior rinoskopi ve nazal endoskopiyi karşılaştırmış ve orta meaya sınırlı po­lipler ve orta meadaki varyasyonların belirlenme­sinde endoskopinin daha etkin olduğunu bildirmiş­tir. Bu çalışmada ise, orta meaya sınırlı polipler naza! endoskopide görülürken, anterior rinoskopide görü­lemedi. Ayrıca burun lateral duvarına ait anatomik varyasyonlar endoskopi ile belirlenirken, klasik ante­rior rinoskopide belirlenemedi. Nazal akıntının ka­rakteri ve yeri naza! endoskopi ile daha iyi belirlendi. Her iki yöntemle saptanabilen nazal kavite tümö­ründe ise, nazal endoskopide tümörün nabızla senk­ron pulsasyon verdiği ve vaskülarize olduğu tanım­landı.

Burun boşluğunun incelenmesinde endoskopik 'yöntem, poliklinik şartlarında ve topikal anestezi uy­gulamadan da, özellik.le naza! sekresyonlar, orta mea­tus ve lateral naza! duvarın değerlendirilmesinde kla­sik anterior rinoskopiden daha fazla tanısal değer taşımaktadır.

KAYNAKLAR

1. Croft CB. Endoscopy of the nose and sinuses. In: Kerr AG. ed., Scott Brown's Otolaryngology. London: But­terworth and Co. Ltd., 1986:31-9.

2. Illurn P, Jeppesen F. Sinoscopy: endoscopy of the rnax-

' M. Turhan ve ark., Klasik Anterior Rinoskopi ve Pratik Nazal Endoskopi Bulgulanrun Karşılaştırılması

illary sinus. Technique, common and rare findings. Acta Otolaryngol (Stockh) 1972;73:506-12.

3. Kaluskar SK, Pati! NP. The role of out-patient nasal en­doscopy in the evaluation of chronic sinus disease. Clin Otolaryngol 1992;17:193-4.

4. Levine HL. The office diagnosis of nasal and sinus dis­orders using rigid nasal endoscopy. Otolaryngol Head Neck Surg 1990;102:370-3.

5. Stammberger H. Nasal and paranasal sinus endoscopy.

57

A diagnostic and surgical approach to recurrent si­nusitis. Endoscopy 1986;18:213-8.

6. Stammberger H. Endoscopic endonasal surgery­concepts in treatment of recurring rhinosinusitis. Part I. Anatomic and pathophysiologic considerations. Otol­aryngol Head Neck Surg 1986;94:143-7.

7. Terrier G, Friedrich JP. The contribution of modem en­doscopy in allergic rhino-sinusal diseases. Acta Otorh­inolaryngol Belg 1979;33:490-4.