kkha korunma ve kontrol İlkeleri

KKHA Korunma ve Kontrol İlkeleri

•Modern yoğun bakım tekniklerine rağmen VHA’lar

önemli mortalite nedeni !!!

•Hastalara ait enfekte doku veya vücut sıvılarına

temas ile bulaş var

•Literatürde önemli sayıda hastane kaynaklı olgu var

•Hasta yakınları ve sağlık personeli korunması önemli

•VHA olgularında;

-Hasta yönetimi eksiksiz yapılmalı

-İzolasyon önlemleri eksiksiz alınmalı

•Bir indeks KKHA olgusunu takiben 5 nozokomiyal sağlık personeli olgusu, 2 sağlık personeli EKSİTUS

•İlk hasta bir ameliyat hemşiresi, indeks olgunun kan

ve vücut salgıları ile temasa ilaveten, ölmeden önce

hastaya ağızdan-ağıza resüsitasyon yapmış (eksitus);

•İkinci hasta bir anestezist, indeks olguyu ölmeden

önce intübe etmiş (yaşıyor);

Dubai Rashid Hastanesi Epidemisi (1979)

Suleiman MN, et al. Lancet 1980; 2: 939-41

•Üçüncü hasta bir tercüman, indeks olgu ile temas

öyküsü yok, sadece hasta ile aynı ortamda bulunmuş

(yaşıyor);

•Dördüncü hasta bir öğrenci hemşire, indeks olgu ile

direkt teması var, olgunun ölmesini takiben morga

gönderilmeden önce örtülerle sarıp hazırlamış

(eksitus);

•Beşinci hasta bir doktor, indeks olgu ile direkt temas

etmiş (yaşıyor).

Dubai Rashid Hastanesi Epidemisi (1979)

Suleiman MN, et al. Lancet 1980; 2: 939-41

•Bir indeks KKHA olgusunu takiben 7 nozokomiyal sağlık personeli olgusu

•İndeks olgu ile birlikte 1 sağlık personeli

EKSİTUS

•Epidemi bariyer önlemleri ile durdurulmuş

Tygerberg Hastanesi Epidemisi (1984)

van Eeden PJ, et al. S Afr Med J. 1985 Nov 9;68(10):711-7

•İlk hasta bir doktor, hasta ile teması yok, sadece

hastanın bulunduğu odayı ziyaret etmiş, (eksitus)

•İkinci hasta altı hemşireden ilki, servis sorumlusu,

indeks olgu ile teması yok, (yaşıyor)

•İkinci hemşire indeks olgu ile temas etmiş, eline iğne

batmış, (yaşıyor)

•Üçüncü hemşire indeks olgu ile temas etmiş, eline

iğne batmış, (yaşıyor)



•Dördüncü hemşire indeks olgu ile temas etmiş,

(yaşıyor)

•Beşinci hemşire indeks olgu ile temas etmemiş,

sadece hastanın bulunduğu odanın açıldığı koridorda

görev yapmış, hasta odasına girmemiş, indeks olguya

ait atık torbası ile temas etmiş, (yaşıyor)

•Altıncı hemşire, indeks olguya ilaveten nozokomiyal

olguların hepsi ile temas etmiş, eline iğne batmış,

(yaşıyor)



- 3’ ü iğne batması toplam 9 yaralanma saptanmış 3’

ünde KKHA gelişmiş

- İğne batmasının yarattığı morbidite 3/9 (%33)

- 46 hemorrajik hasta teması saptanmış 4’ ünde KKHA

gelişmiş

- İnfektivite oranı 4/46 (%8.7)

- Toplam 459 KKHA hastası ile temas öyküsü

saptanmış

- Yaklaşık infektivite oranı 7/459 (%1.5)

TYGERBERG HASTANESİ EPİDEMİSİ (1984)Tygerberg Hastanesi Epidemisi (1984)

• KKHA vaka tanımlarına uyan hastalar için

uygun hasta odaları hazırlanmalı

• KKHA konusunda, hastane çalışanlarının

eğitimi ve enfeksiyon kontrolü için bir ekip

oluşturulmalı

• Uygun yerlere uyarıcı levha asılmalı

• Ziyaretçilerin hasta ile teması önlenmeli,

gerekirse kontrollü ziyarete izin verilmeli

Hastane Yönetiminin Görevleri*

* Sağlık Bakanlığı 23.07.2004 tarihli genelgeKırım-Kongo Kanamalı Ateşinde Vaka Yönetimi ve İzolasyon Önlemleri

• Evrensel korunma önlemleri için gerekli

olan malzemeler (eldiven, maske, gözlük,

önlük vb.) eksiksiz olarak tedarik edilmeli

• Hasta odalarının, malzemelerin ve hastaya

ait dışkı, idrar ve vücut sıvılarının uygun

dezenfeksiyon ve atılımı sağlanmalı

HASTANELERİN YAPMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR (2)


Hastane Yönetiminin Görevleri (2)

• Hastaların, gerek hastane içi gerekse

hastane dışı nakillerinde gerekli önlemler

alınmalı

• Hastalıktan ölenler, usulüne uygun olarak

yıkanmalı, kefenlenmeli ve durumdan il

sağlık müdürlükleri haberdar edilmeli

HASTANELERİN YAPMASI GEREKEN ÇALIŞMALAR (3)


Hastane Yönetiminin Görevleri (3)

KKHA İzolasyon

• Hastalar izolasyon odalarına alınmalı• Anteroom (hol?) olmalı• İzolasyon odası yoksa

– Tuvaletli tek oda• Koğuşsa uzak bir köşe• Ya da diğer sağlık işlemlerinden ayrı

bir bölme– Havalandırma olmamalı– Etrafında güvenlik oluşturulmalı

Anteroom’da Olması Gerekenler

-Rutin hasta bakımında gerekli olan;– Önlük– Maske– Eldiven

-El yıkama için lavabo-Dezenfeksiyon için gerekli solüsyonlar-İlaçlar (acil ilaçlar, analjezik,antb. vs)-Test için ağzı kapaklı tüpler

• CDC Evrensel önlemleri geliştirdi (1987) • HICPAC, ABD’ de uygulamaya başladı

(1995) • Hastalara ait

- Kan

- Vücut sıvıları (semen, vajinal sekresyonlar, BOS v.b.)

- Dokular potansiyel infeksiyöz

Evrensel Önlemler

Bariyer Önlemleri

– El yıkama– Eldiven giyme– Maske takma– Gözlük (invaziv

işlemde)

– Koruyucu giysi– İğne uçları ve kesici

alet güvenliği– Yüzey, çarşaf vb

temizliği– İnvaziv işlemler

azaltılmalı

-Mümkünse disposable malzemeler kullanılmalı

- Enfekte atıklar ve tekrar kullanılmayacak olan malzemeler yakılarak imha edilmeli

-Dezenfeksiyon işlemlerinde; -Günlük çamaşır suyu çözeltileri

-Gulataraldehid (%2) -Sabun

-Deterjanlar

-Su kullanılabilir -CCHFV için etkililer

Dezenfeksiyon 1

-Antiseptik olarak;-Korhekzidin veya iyot bileşikleri de kullanılabilir

-Ellerin dekontaminasyonunda; -Klorhekzidinli % 70’lik izopropil alkol kullanılabilir

Dezenfeksiyon 2

-Çamaşır suyundan dezenfeksiyon amacıyla çözelti hazırlamak için;

-%5 klor içeren hazır çamaşır suyundan;

-1/10 (%0.5) (1 birim % 5’lik çmşr suyu, 9 birim su)

-1/100 (%0.05) (1 birim % 5'lik çmşr suyu 99 birim su)

-Çözeltiler günlük olarak hazırlanıp kullanılmalı

Dezenfeksiyon 3

-1/10 (%0.5)’ luk Çamaşır suyu;

-Hasta nakli yapılan araçlar

-Hastaya ait vücut sıvıları, idrar ve dışkı

-Cesetlerin yıkanmasından sonra ceset

dezenfeksiyonunda kullanılmalı

-Çözeltinin gözlere ve deriye teması

önlenmeli

Dezenfeksiyon 4

-1/100 (%0.05)’ lük Çamaşır suyu;

-Yüzeylerin

-Tıbbi malzemelerin

-Hastaya ait malzemelerin (yatak vs.)

-Tekrar kullanılabilen malzemelerin (elbise, eldiven, çizme, termometre, steteskop vb.)

dezenfeksiyonunda kullanılmalı

Dezenfeksiyon 5

-Otoklav

-Kaynatma (20 dk) (uygun malzemeler)

Sterilizasyon

Koruyucu giysi

• Hastaya bakım veren tüm sağlık personeli

• Hastanın atıkları ve giysilerini temizleyen personel

• Hastanın testlerini yapan lab. personeli

• Tıbbi atık personeli

• Cenazeyle uğraşanlar

• Aile üyeleri

• Hastalara ait sekresyon, çıkartılar ve diğer vücut

sıvıları atılmadan önce mutlaka 1/10’ luk klor içeren

çamaşır çözeltisi ile en az 5 dk muamele edilmeli

• Hastaların ve personelin kullandığı disposable

çamaşır, çarşaf, önlük ve eldiven gibi materyeller

çift torbaya konmalı, dışarıdaki torba dezenfekte

edilmeli

• Hastalara kullanılan kateter vb gibi tıbbi aletler

dezenfektan içeren sert plastik kutulara konmalı,

kutunun dışı dezenfekte edilmeli

Enfekte Materyale Temas Varsa (1)

• Kaza ile iğne batması söz konusu olursa;-O bölgeye % 70’lik alkol 20-30 saniye uygulanır-Sonra sabunlu su ile yıkanır -Hızlı akan su altında 20-30 saniye kadar tutulur

• Hastanın kan ve vücut sıvılarına temas olması halinde; -O bölge sabunlu su ile iyice yıkanır

• Göze enfekte materyel sıçramışsa; -Göz temiz su ile iyice yıkanır

•İnfekte kan ve doku teması varsa;

-Ateş ve diğer belirtiler yönünden üç hafta

takip

-Ateş günde iki defa ölçülmeli

-Ateş 38,3°C veya üzerinde ise Tedavi?

•Şüpheli veya doğrulanmış olgu ile

temas sonrasında ribavirin proflaksisi

uygulanabilir

4 x 0.5 gr/ 7gün oral

Enfekte Materyale Temas Varsa (2)

•Laboratuvar personeli uyarılmalı

•Personel evrensel önlemlere uymalı

•Tanı amacıyla kan ve doku örnekleri

alınırken ve laboratuvara yollanırken

korunma önlemleri alınmalı

•Mümkünse testler güvenlik kabinleri içinde

yapılmalı (Güvenlik seviyesi II)

•Serumlar etrafa sıçratılmamalı

Laboratuvar Önlemleri (1)

•Test serumları işlemden önce Triton (R) X-100

ile muamele edilmeli

•Kan yaymaları tespit edilmişse zararsız

•Rutin testler otomatize sistemler ile yapılmalı

•Rutin dezenfeksiyon işlemleri uygulanmalı

Laboratuvar Önlemleri (2)

•Hasta öldüğünde temas en aza indirilmeli

•Cenazeyi hazırlayacak olan kişi koruyucu önlemler

(plastik önlük, kalın eldiven, maske, gözlük vb.) almalı

•Ceset yıkandıktan sonra 1/10'luk çamaşır suyu çözeltisi

ile spreylenmeli, varsa ceset torbasına konarak

kapatılmalı ve 1/10'luk çamaşır suyu çözeltisi ile tekrar

spreylenmeli

Cenazelerin Hazırlanması ve Gömülmesinde Yaklaşım (1)

•Ceset torbası yoksa, iki katlı pamuklu bir bez ile sarılmalı ve

1/10'luk çamaşır suyu çözeltisi ile tekrar muamele edilmeli,

plastik bir malzeme ile sarılmalı, tabutlanmalı, mühürlenmeli

•Cenazeleri taşıyanlara da gerekli koruyucu önlemler

aldırılmalı

•Tabutun açılmasına müsaade edilmemeli

•Yapılanların gerekçesi vefat eden kişinin yakınlarına

anlatılmalı

•Mezarın derinliği en az 2 metre olmalı ve cenazeler tabutla

gömülmeli

Cenazelerin Hazırlanması ve Gömülmesinde Yaklaşım (2)

Sahada Alınması Gereken Önlemler (1)

•Kene olan alanlardan kaçınmalı

•Kaçınılamıyorsa belli aralıklarla vücut kene varlığı için

kontrol edilmeli

•Kene yapışmış ise varsa penset ile yavaşça çıkarılmalı,

yoksa eldiven ile bir kerede çıkartılmalı

•Piknikten dönüldüğünde vücut kontrol edilmeli

Sahada Alınması Gereken Önlemler (2)

•Sahada çizme giyilmeli

•Pantolon paçaları çorap içine alınmalı

•Belirli aralıklarla hayvanlar akarisitlerle ilaçlanmalı

• Repellentler (böcek kaçırıcı ilaçlar), insan ve

hayvanlarda deriye sürülebilen maddeler

•Sahada insektisit uygulamaları

•Biyolojik yöntemler

•CCHFV’ ye karşı fare beyninden izole edilen

virusun formalin ile inaktivasyonuyla elde

edilmiş bir aşı var

•Doğu Avrupa’da (Bulgaristan) kullanılmış

olmasına rağmen etkinliği ve emniyeti

tartışmalı

KKHA Aşısı ?

Teşekkürler

kkha korunma ve kontrol İlkeleri

Documents