D e P y r a m i d e 6 0 / 0 5 N o v e m b e r 2 0 0 64

Djuna Denkers

I N L E I D I N G

De activiteiten 1. Muziek en beweging: orintatie in de ruimte 1, 2 en 32. Geluiden onderzoeken en sorteren3. Spelen4. Zingen5. Knutselen6. Samenvoegen van de activiteiten

Muziek en beweging

We maken een slinger kom erbij(Orintatie in de ruimte 1)

Cd Pyramide 2006-II, track 46

U zingt het liedje en wandelt slingerweggetjes door de ruimte. Bij kom er bij staat u stil, maakt oogcontact met n van de kinderen, en wenkt: kom maar. Bij iedere herhaling komt er een kind bij; de kinderen langs de kant zien hoe de rij groeit en door de ruimte beweegt. % Varieer in weggetjes: zigzag, grote en kleine bochten.% Varieer in de manier van lopen: stampen, op de tenen, hippend, sluipend. Als dit goed gaat kunt u meerdere kinderen in n keer aan laten sluiten.

Groep Peutergroepen. Enkele activiteiten zijn ook geschikt voor peuter-oudergroe pen: 4-6 peuters met een leidster.

De kinderen leren: zich te orinteren in de ruimte; werken met ruimtelijke begrip- pen (o.a. zigzag, rondje, bocht); klankwoorden koppelen aan geluiden (ritsel en rinkel); kerstliedjes zingen; een bewegingsopdracht uitvoeren.

BeginsituatieHet lied en spel we maken een slinger, kom erbij is bekend.

BenodigdhedenVooraf: onderzoek van tevoren alle benodigdheden op bruikbaarheid en veiligheid. Cd Pyramide 2006-II track 46 t/m 48 Rinkelinstrumenten zoals triangel, bellenkrans, fietsbellen op een stok, een sleutelbos, Ritselinstrumenten: (zelfgemaak- te) shakers in allerlei vormen en maten, schudeitjes, maracas, fotorol kokertjes met rijst / steentjes / hagelslag / kerst- glittertjes Rinkelslinger: bevestig verschillende rinkeldingen, zoals spijkers, lepeltjes, bierdoppen en belletjes aan een koord Ritselslinger: bevestig allerlei soorten papier en folie aan een koord

We maken een slinger, kom erbi j !

VVE (Voor - en Vroegschoolse Educatie) wil een omgeving bieden waar-in met name de taalontwikkeling, gestimuleerd wordt. Dat gebeurt

meestal in projectvorm. Muziek en beweging leveren daar een wezen-lijke bijdrage aan. Slingers is het thema van zon project: afzonderlij-ke kinderen worden omgevormd tot n geheel, losse geluiden vormen

een klankstuk. Kerstslingers worden hoorbaar n zichtbaar.

Cd Pyramide 2006-II, track 46

Herhaal het ophaalspel.Nodig de kinderen uit om het liedje WE MAKEN EEN SLINGER mee te zingen. Als alle kinderen meelopen maakt u nog een paar zigzagweggetjes en gaat dan in de kring zitten.

Lees verder op pagina 6

Oefen dit ophaalspel een paar keer op verschillende momenten: bij het naar buiten gaan, tijdens buiten spelen, enz. Benoem steeds de manieren van lopen. Teken de weg-getjes na op de vloer, in de lucht of op het bord.

Slingers lopen(Orintatie in de ruimte 2) Deze activiteit vindt plaats in de gym/speelzaal.

VoorbereidingLeg de kerstboom-tekening, een dikke stift, lange kerst-slingers en afplaktape klaar.

3\UDPLGHLQGG

D e P y r a m i d e 6 0 / 0 5 N o v e m b e r 2 0 0 6 5

W E M A K E N E E N S L I N G E R , K O M E R B I J !

U legt de kerstboom tekening in het midden. We gaan de boom versieren. Eerst de slingers. U tekent of laat een kind tekenen: slingers, zigzaggend over de boom en met ronde bochten heen en weer over de boom. Benoem het verschil tussen zigzag en ronde bochten.

Maak nu met afplaktape een grote kerstboom (hoogte minimaal 3 meter) op de vloer. Geef een kind een kerstslinger. Vraag hem om de slinger mooi over de grote boom te leggen. Benoem opnieuw hoe de slinger loopt. Laat meerdere kinderen een slinger leggen. Vervolgens zijn we zelf de slinger. U loopt met een paar kinderen een slingerroute over de boom op de vloer. Laat een paar groepjes aan de beurt komen.

Geluiden onderzoeken en sorteren

OnderzoekenIn de grote groepOp tafel ligt een grote variatie aan ritselend en rinkelend materiaal.U pakt n voorwerp, laat het klinken en illustreert het geluid duidelijk en uitnodigend met een tekst. Bijvoorbeeld bij een theelepeltje en een glas: rinkeltinkel ting ting ting. Vraag een kind om dit ook te doen. Moedig de kinderen aan om mee te spreken. Herhaal dit een paar keer met hetzelfde voorwerp. Op dezelfde manier introduceert u een ritselge-luid.

In de kleine groepHerhaal kort het bovenstaande. Laat de kinderen alle voor-werpen uit proberen. Benoem steeds het geluid door dit met de stem te imiteren: Jij hebt nu een ritselgeluid, dat klinkt net als .. Betrek de kinderen bij dit imiteren. Kleuters kunnen zelf een klankwoordje zoeken: hoe klinkt het pak hagelslag/ het theelepeltje?.

SorterenMaak nu samen met de kinderen een verdeling in twee groepen.% Wat zijn de rinkelgeluiden (welke horen bij het theelepeltje/kopje)?% Wat zijn de ritselgeluiden (welke horen bij het pak hagelslag)? Gebruik twee placemats om een duidelijke afbakening te maken. En voor n worden de voorwerpen gedemonstreerd, beluisterd, benoemd en op de goede placemat gelegd.

Spelen De ene helft van de kinderen neemt een ritsel-, de andere helft een rinkelvoorwerp. U dirigeert beide groepjes, door ze om beurten aan te kijken en het klankwoord, bijvoorbeeld tingelingeling uit te spreken. Laat de kinderen wisselen van voorwerp.

Sluit af door een vloeiende afwisseling van ritsel- en rinkel-geluiden te laten klinken. Uw spreektekst biedt de structuur, bijvoorbeeld: Ritsel ritsel rinkel ting, rinkeltingting ritsel ding. Herhaal zon zin een paar keer. Varieer in volume en tempo. U kunt deze activiteit herhalen totdat de hele groep ermee kennis heeft gemaakt.

Als variatie kunt u, in plaats van de voorwerpen, de rinkel en ritsel muziekinstrumenten gebruiken. Werk elke keer toe naar een eindresultaat waarbij de geluiden vloeiend, in cadans worden afgewisseld. Gebruik daarbij de klankwoor-den en de spreekteksten die u heeft gebruikt tijdens het onderzoeken en sorteren.

Cd Pyramide 2006-II, track 47 (Francesco da

Milano: Fantasia quinta) U kunt deze activiteit ondersteunen door mee te spelen met het muziekfragment. Deze muziek op de achtergrond draagt bij aan een vloeiend karakter. Herhaal tot slot deze activiteit als groepsactiviteit met de hele groep.

ZingenDe rinkel- en ritselinstrumenten kunnen meespelen met bekende liedjes. De rinkel instrumenten kunnen bijvoorbeeld meespelen bij: KLING KLOKJE KLINGELINGELING, JINGLE BELLS en andere kerstliedjes over klokken en bellen.

De ritsel instrumenten kunnen meespelen bij de spreektekst:Ritsel ritsel pakpapier, welk cadeautje heb ik hier? Ritsel ritsel ritselrijn, is dat soms een speelgoedtrein?Of ritsel ritsel ritsel rop is dat soms een poppenkastpop?U kunt uiteraard zelf rijmvariaties toevoegen.

KnutselenRitselslingers kun je samen met de kinderen maken.Laat ze zoveel mogelijk hun eigen ideen volgen. Werk niet vanuit statische voorbeelden. Bij de rinkelslinger kunt u ze mee laten kijken terwijl u er de laatste hand aan legt of ze zoveel mogelijk laten helpen.

3\UDPLGHLQGG

D e P y r a m i d e 6 0 / 0 5 N o v e m b e r 2 0 0 66

W E M A K E N E E N S L I N G E R , K O M E R B I J !

Haal vervolgens het blauwe en het rode koord te voorschijn.Leg ze als een zigzag slinger op de grond. Een flink eind uit elkaar. Geef de ene helft van de groep ritselstroken, de andere helft krijgt rinkelbandjes.

Alle kinderen met een rinkelbandje gaan langs het rode koord zitten, de anderen langs het blauwe. (Extra duidelijk: werk met blauwe ritselstroken). U neemt plaats aan het begin van de ene, een collega aan het begin van de andere slinger. De ene groep gaat staan en houdt het koord met n hand vast. Zo gaan ze zigzagslingers lopen, de andere groep kijkt.

Cd Pyramide 2006-II, track 47

(Francesco da Milano: Fantasia quinta) en Cd Pyramide 2006-II, track 48 (Volksmuziek uit Ghana: Gome music) Gebruik het muziek fragment FANTASIA QUINTA bij de rinkelslin-ger en het muziekfragment GOME MUSIC bij de ritselslinger. Ondersteun het lopen in de maat door de spreektekst weer in te zetten.

VariatieGebruik zilver en goud in plaats van rood en blauw. Voer dit door in de versiering van de haren / kleding van de kinderen Zo worden ze zelf echte kerstslingers.

E I N D P R E S E N TAT I EPlanning Verdeel alle activiteiten over minstens 3 weken. Zorg voor een geluiden ontdek en sorteerhoek en maak de kinderen daarop attent tijdens het kiezen. Speel mee in de geluidenhoek.

MaterialenDe materialenlijst is bedoeld als suggestie en niet dwingend; volg vooral je eigen ideen en oplossingen wat betreft geschikt ritsel- en rinkelmateriaal.

RegistratieMaak video opnames van de knutsel- en de geluiden activiteiten. Laat deze zien voor, tijdens of na het kerstont-bijt. Ook opnames van de bewegingsactiviteit in de speelzaal zijn leuk om terug te zien.

Presentatie Presenteer life aan ouders het% Ophaalspel; % Zingen van kerstliedjes en meespelen met de (zelfgemaakte) rinkelslingers, bandjes en instrumenten;% Houden van een slingeroptocht over het podium, door de ruimte en over de gang.

Djuna Denkers is trainer in Voor- en Vroegschoolse

Educatieprogrammas (ddenkers@chello.nl)

Illustraties: Tineke Vlaming

Cd Pyramide 2006-II, track 47

(Francesco da Milano: Fantasia quinta) en Cd Pyramide 2006-II, track 48 (Volksmuziek uit Ghana: Gome music) Gebruik deze muziekfragmenten als achtergrondmuziek tijdens het knutselen.

Muziek maken met de ritselslingers 1. Twee kinderen hebben ieder een uiteinde vast. Het ene kind houdt haar hand stil, de ander maakt heen en weer bewegingen. De groep zegt de klankwoorden mee. Laat de kinderen wisselen van rol.2. Leg de slinger op de grond en laat hem kronkelen door heen en weer te bewegen.

Koorddansen (Orintatie in de ruimte 3)In de gymzaal. Neem mee: de kerstboomtekening, een rode en een blauwe stift, blauw en rood koord.

Korte herhaling van het voorgaande: orintatie in de ruimte 2. Zie onder de kop Slingers lopen. Neem de kerstboomte-kening er bij. Vraag aan de kinderen: zullen we een rinkel- of een ritselslinger in de boom hangen?Teken in aanwezigheid van de kinderen een slinger in de boom, steeds zigzaggend van links naar rechts.Werk met afspraken: de blauwe lijn is de ritselslinger, de rode is de rinkelslinger. Wijs met uw vinger langs de zigzag slingerlijn en spreek het gekozen klankwoord mee. Vraag een kind om dit mee te spelen op een toepasselijk voorwerp of muziekinstrument (blauw = ritsel, rood = rinkel).

Pols/enkel rinkelbandjes voor ieder kind Ritselstroken voor ieder kind Een rood koord en een blauw koord (elk ongeveer 5 meter) Afplakband Twee grote contour tekeningen van een kerstboom Een dikke rode en blauwe stift (uitwasbaar) Zo mogelijk: foto- videocamera

Ruimte Peuterspeelzaal De themahoek is ingericht met rinkel- en ritselmateriaal Bewegingsactiviteiten vinden plaats in de gymzaal.

DuurDit project duurt een aantal weken. Per onderdeel ongeveer 5 15 minuten.

3\UDPLGHLQGG