kaynak faktoru

İKNA VE İLETİŞİM PSİKOLOJİSİ

MESAJ FAKTÖRÜ

PROF. DR. ALİ ATIF BİR

CEMTOLGABAYRAKTAR

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Mesaj Faktörü ile ilgili öz bilgi

• İletişim teorisi matematiksel bir yaklaşım ile elektrik devresinden yola çıkılarak geliştirilmiştir.

2

Kaynak

Mesaj

Alıcı

Kanal Geri Bildirim

?

CEM TOLGA BAYRAKTAR


• Kaynaktan alıcıya gönderilen bir uyarı,bilgi, görüş yada davranışın, kaynak tarafından ortak semboller kullanılarak kodlanması mesaj olarak tanımlanmaktadır.

• Mesaj kavramını üç boyutta ele alabiliriz.

3

CEM TOLGA BAYRAKTAR

İkna için ne

kadar net bilgi

verileceği

Mesajın açık mı yoksa

örtük mü verileceği


• Mesajın yapısı üç parametre ile kontrol edilmektedir.

4

Mesajın temel

iddiasının verileceği

yer(zamanlama), ikna

için düğmeye

basıldığı nokta

1

2

3

CEM TOLGA BAYRAKTAR


5

Tek Yönlü <> Çift Yönlü

Ters görüşe yer verilecek mi?

Karşı argüman belirtilecek mi?

Ayrılık-Farklılık

İçeriğin hedef kitleye yakınlığı nedir? Duygular

Duyguları hangi düzeyde kullanacağız?

Korku

Sevgi

Öfke

ÜzüntüTiksinmek

Heyecan

…

…

……

CEM TOLGA BAYRAKTAR


6

Foot in the DoorDoor in the Face

Önce küçük adım mı atıp büyük

talebi söyleyeceğiz?

Önce büyük talepte bulunup

reddedilince küçük talebi mi

belirteceğiz?

CEM TOLGA BAYRAKTAR


7

Her gün yüzlerce mesaja maruz kalıyoruz.

İkna iletişimi kişilerin algı, tutum ve inançları üzerinde

beklediğimiz yönde değişim oluşmasını amaçlar.

Davranış değişimini hazırlarken gönderdiğimiz mesajın

içeriği, yapısı ve ardışık talep stratejilerine göre dizilişi

ikna üzerinde etkili rol oynamaktadır.

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Deney Tasarımı

8

Konu ile ilgili genel bilgiyi verdikten sonra uygulama

örneği aşamasında kaynak faktörünü duygu boyutunda

deşifre etmeye çalışan bir deney tasarımı yapılacaktır.

Deney kapsamında, mesajın içeriğine kodlanan korku ve

sevgi duygularının alıcı üzerinde nasıl bir etki yarattığı

gözlemlenecektir.

Deney tasarıma geçmeden önce deney kavramı ile ilgili

ön bilgi verilecektir.

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Deney Nedir?

9

Sosyal bilimlerin deneye

kavramına yüklediği anlam

fen bilimlerinden daha

sadedir. Bir sosyal bilimler

deneyi karmaşık formüllere,

diyagramlara, çizimlere

ihtiyaç duymaz.

Deney şekilde gösterilen üç adımdan oluşur.

Deney veya Deneysel Araştırma istatistiki bir analizdir.

İki değişkenin (bağımlı ve bağımsız) ilişkisini inceler.

Bağımsız değişken manipüle edilir ve bağımlı değişkenin bu manipülasyondan ne kadar etkilendiği analiz edilir.

DENEYDeney Grubu

Kontrol Grubu

Manipülasyon

Dışsal Değişken

Değişken

Deneyin

manipülasyon yapılarak uygulandığı

grup

Deneyin

manipülasyon yapılmayarakuygulandığı

grup

Bağımlı ve

bağımsız değişken

Bağımlı ve

bağımsız değişken

arasına giren

dışsal değişken

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Deney Desenleri

10

Pre-Test Experimental Treatment Post-Test

R: Rastgele Atama X: Manipülasyon O: Gözlem

Süreç

Notasyon

Pretest-Postest-Control Group Postest-Control Group Only Solomon Four Group

R 01 X 02

R 03 04

R X 01

R 02

R 01 X 02

R 03 04

R X 05

R 06

Deneklerin

duyarlaşmasını

engeller

Öntestin olası

etkilerini kontrol

altına alır

CEM TOLGA BAYRAKTAR11

TASLAK DENEY MODELİ TASARIMI DENEMESİ

Mesajın sevgi ve korku kodlamasına göre hedef kitle üzerinde oluşturduğu etki farkının ve ikna eğiliminin

deneysel araştırma ile gözlemlenmesi

“Doğru ve yanlışın ötesinde bir yer vardır. Seninle orada buluşuruz”

Deneyimizin amacı insanların gündelik yaşamdaki din anlayışlarının

beslendiklere kaynağın mesaj şekline göre nasıl değişiklik gösterebileceğini

gözlemlemektir.

Konda’nın 8-9 Eylül 2007’de yaptığı araştırmaya göre geleneksel sosyolojik

modellerin toplumu tanımlamakta artık yetersiz kaldığını

görmekteyiz.Geleneksel modele göre ekonomik alt yapı sosyal üst yapıyı

tanımlamaktadır. Bugün gelenin noktaya baktığımızda ekonomik alt yapı ile

sosyal üst yapı dinamikleri birbirinden bağımsız çalışmakta ve etkilenmektedir.

Araştırmadan üretilen bu yaklaşım bize Türkiye toplumunun ciddi bir değişim

içerisine girdiğinin göstermektedir. Doğru ile yanlış tanımları da bu değişime

bağlı olarak değişmektedir. Günümüz Türkiye insanı öfke, korku, umut,

değişim talebi bileşkesinde harekete geçmektedir.

Deneyimizin teorik kurgusunda gündelik yaşamdaki İslam referanslı din anlayışını şekillendiren kaynağın

sunduğu mesajın sevgi ve korku frekansına göre alıcılar üzerinde nasıl etki yarattığını araştıracağız.

.

“İnsan için birbirine secde etmekte vardır”

Evrensel bir yasa olarak karşımıza çıkan tekamül, her şeyin değişme tabi

olduğunu altını çizmektedir. Bu gerçek gündelik hayatımızı şekillendiren bir

referanstan gelen mesajın da anlamsal boyutta da değişime tabi olduğunu

vurgular. Anlamsal boyutta meydana gelen değişim alıcının zihnindeki gelişim

süreci, tekamülü ile de doğru orantılıdır.

Kuran-ı Kerim şifrelenmiş üç boyutlu lineer olmayan bir mesajlar yumağı

olarak İslam dininin ve bu dine inanmış insanların referans kitabıdır. Genel

kabul olarak 7 farklı anlamsal çözüme sahip olduğu ifade edilir. En kaba

anlamı ile harici (açık, geleneksel) ve batıni (örtük, tasavvufi) olmak üzere iki

anlamsal çıkarım biçimi bulunmaktadır.

Deneyimizin odaklanacağı konu yukarıda ifade edilen iki farklı anlamsal çıkarım metinlerinin alıcı üzerinde

nasıl etki yarattığıdır. Deneyde birinci çıkarıma (açık ifadeye) korku frekanslı, ikinci çıkarıma (örtük ifadeye)

sevki frekanslı mesaj denilecektir.

Ulaşılmak istenen sonuç farklı iki mesaj tipinin alıcının dini ilginliğini nasıl etkilediğini gözlemlemektir.

.

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Deneyin Bileşenleri

14

Bağımsız Değişken

Mesaj Tipi

Bağımlı Değişken

Dini İlginlik

HO: Teoloji konusunda aktarılacak bir mesajın içeriğinin sevgi frekanslı olması dini ilginliği arttırmaz.

H1: Teoloji konusunda aktarılacak bir mesajın içeriğinin sevgi frekanslı olması dini ilginliği arttırır.

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Deney Deseni

15

R 01 Xs 02

R 03 Xk 04

R 05 06

R Xs 07

R Xk 08

R 09

Solomon Dörlü Grup

Deney deseninde belirtilen R rastgele seçilmiş

otuzar kişilik grupları ifade etmektedir. 0 ise

gruplardan alınan gözlemleri belirtmektedir.

Deney kapsamında 9 adet gözlem alınacaktır.

Xs ; Kuran-ı Kerim’den seçilmiş sevgi frekanslı

metinlerdir. Xk ise yine Kuran’ı Kerim’den

seçilmiş korku frekanslı metinlerdir.

Xs ve Xk metinsel olarak + ve – kodluyken

vermek istediği anlam özde olacak şekilde

seçilecektir.

Metinlerin dizilimi mukatta harfli ayetlerin

sıralanışından oluşturulan matematiksel

kurallara göre hazırlanacaktır.

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Ön Test ve Son Test İçeriği

16

ÖN TEST SON TEST

Ön testeki amaç basitmetinlerden oluşturulansorular ile ilginliğini ölçekve inginlik skorunuoluşturabilmektir.

Son testeki amaç isemanipülasyon sonrasıdeneklerin dini ilginlikeğilimlerindeki +/-değişimi ölçmektir.

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Beklenen Sonuçlar

17

Ölçüm sonuçlarını istatistiki testlere soktuğumuzda;

O2 ile O4’ün anlamlı bir farklılık göstermesi ile mesajın

frekansına göre dini ilginliğin değişebileceğini

gösterecektir.

O2 ile O6 ve O2 ile O4’ün anlamlı farklılık göstermesi

frekanstan bağımsız olarak metinlerden ilginliği

etkilediğini savunabiliriz.

O1, O3 ve O5 ise birbiri ile karşılaştırdığımızda

rastgele atamanın doğru olup olmadığı hakkında

yorum yapmamıza imkan verir.

Olası ön test etkilerini ise O7, O8, O9’u O2, O4, O6’yı

karşılaştırarak ölçebiliriz.

R 01 Xs 02

R 03 Xk 04

R 05 06

R Xs 07

R Xk 08

R 09

CEM TOLGA BAYRAKTAR

Beklenen Sonuçlar

• Deneyin amacı olarak HO doğrulamak için bir diğer değiş ile anlamlı fark yoktur, kaynak ile etki arasında ilişki tesadüfidir hipotezini test etmekteyiz.

• Bunun aksini ispatladığımız da ise H0’ı red ettiğimizde H1 doğrulanacaktır.

• Böylece ilişkinin anlamlı ve birbirine bağlı olduğunu savunabileceğiz.

• Araştırmacı olarak beklentim sevgi frekanslı metinlerin insanlar üzerinde daha kuvvetli bir dini ilginlik etkisi yaratacağını ispatlamak olacaktır.

18

İKNA VE İLETİŞİM PSİKOLOJİSİ

BİLİŞSEL ÇELİŞKİ

PROF. DR. ALİ ATIF BİR

CEMTOLGABAYRAKTAR

kaynak faktoru

Education