KALSİYUM VE FOSFAT METABOLİZMASININ HORMONAL

DÜZENLENMESİ

Prof. Dr. Nazan DOLU

Kalsiyum Metabolizmasını Düzenleyen Hormonlar

1,25-dihidroksikolekalsiferol (D vitamini) Barsaklardan Ca+2 emilimini artırma.

Parathormon (PTH) Kemiklerden Ca+2 mobilizasyonu İdrardan fosfat atılımını artırma D vitamin aracılığı ile barsaklardan Ca+2 emilimini artırma

Kalsitonin Kemiklerden Ca+2 rezorbsiyonunu inhibe eder

Paratiroid hormon ilişkili protein (PTHrP) Fetal yaşamda iskelet gelişimi için önemlidir.

Glukokortikoidler, Büyüme Hormonu, Östrojenler ve çeşitli büyüme faktörleri

Kalsiyum (Ca+2)

Vücuttaki toplam Ca’un

% 0.1’i hücre dışında

% 1’i hücrede

% 99’a yakın kısmı kemiklerde

ESS’da iyonize Ca;

9,4 mg/dl (2.4 mmol/lt)

Plazmadaki Ca dağılımı

Sitrat, fosfat

Kalsiyum Metabolizması

(%35) %50 pasif, %50 Vit D etkisi ile

Havuz, yeni yada kısmen mineralize kemik yüzeyindedir.

% 98-99 geri emilir% 60 ı proksimal tubul, % 28 Henle, Distal tubul proksimalinden% 10 PTH kontrolünde Distal tubul distali ve toplayıcı kanallardan

Gastrointestinal sıvıların salgısı ve dökülen mukoza

% 80’i atılır

Fosfat

% 85 kemiklerde % 14-15 hücre içinde %1’in altında hücre dışı sıvıda

Plazmada inorganik fosfat

Plazma fosfatının 2/3’ü organik bileşikler, 1/3’ü PO4

-3, HPO4-2 ve H2PO4- inorganik fosfat formlarında

bulunur Plazmadaki inorganik fosfat miktarını kimyasal yolla

saptamak zor oluğu için genel olarak toplam fosfat miktarı 100 ml kanda mg fosfor olarak ifade edilir. (İnorganik fosfat miktarı; 4 mg/dl)

Kemiklere giren: 3 mg/kg/gün Taşma mekanizması ile kontrol edilir. Plazma P’ı

1 mmol/l altında olunca idrar ile atılmaz.

Vücutta P metabolizması

Alınan fosfatın % 70’i bağırsaklardan geri emilir.

% 85-90 proksimal tübülden aktif transportla geri emilir.

Kas dokusu, hücredışı fosfat havuzu ile hızlı alışveriş halindedir.

Fosfat eksikliğinde;

İskelet kası zayıflığı, kalp, solunum kası fonksiyon bozukluğu, anormal kemik oluşumu

Hücre dışı Ca+2 konsantrasyonunda azalma (hipokalsemi)

Kan Ca’u 9.4 mg/dl’den 6 mg/dl’ye düştüğünde tetani olur.

Hipokalsemik tetani Nöromuskuler uyarılmada

artma (nöron zarlarına Na geçirgenliğinde artma)

Duyularda belirgin azalma El ve ayaklarda tetanik kas

kasılması Larinks kaslarında spazm ve

hava yolarında tıkanma Hipokalsemi oluşumuna örnek;

Hiperventilasyon sonucu solunuma bağlı alkalozda plazma prtlerine bağlanan Ca+2

miktarı artar.

Hücre dışı Ca+2 konsantrasyonunda azalma (hipokalsemi)

Kan Ca’u 4 mg/dl’ye düştüğünde Kalpte dilatasyon Hücresel enzim aktivitelerinde bozulma Pıhtılaşma bozuklukları ÖLÜM

Plazma iyonize Ca+2 konsantrasyonunda artma (Hiperkalsemi)

Kan Ca’u 12 mg/dl üzerine çıktığında Sinir sistemi baskılanır. MSS refleks aktivitesi yavaşlar. Nörotransmisyonda azalmaya bağlı kas zayıflığı Kalpte QT aralığı kısalır Bağırsak hareketliliğinde azalma (kabızlık)

Plazma iyonize Ca+2 konsantrasyonunda artma (Hiperkalsemi)

Kan Ca’u 15 mg/dl üzerine çıktığında Etkiler iyice belirginleşir

Kan Ca’u 17 mg/dl üzerine çıktığında Vücutta CaP çöker.

Kemiklerdeki Ca+2 iki tiptir

Kolaylıkla yer değiştirebilen depo Plazma Ca+2’unu düzenler

(500 mg/gün Ca kemiğe girer ve çıkar)

Çok yavaş yer değiştirebilen daha büyük kararlı depo Özellikle erişkinlerde

kemiğin yeniden şekillenmesinde önemlidir (7.5 mmol/gün).

Ca+2 seviyesinin düzenlenmesi

Endokrin kontrol Ca+2’un kendisinin direk geri bildirimi

Her iki kontrol de G prt bağımlı Ca+2’ye duyarlı plazma memb. Reseptörü (Ca reseptörü) iledir.

Kalsiyum reseptörü

Hiperkalsemi yada hipokalsemiden korunmak için hücre dışı sıvıya Ca iyon girişi artar yada azalır.

Kalsiyum reseptörü

Endokrin bezlerde(PTH, kalsitonin, Vit D’ninoluştuğu hücrelerde)KemikBöbrek tübülleriBarsaklarda bulunurlar.

Kemik yapısı

Kemik kütlesinin;% 80’i kortikal (kompakt) kemik%20’si trabeküler (süngerimsi) kemik

Trabeküler kemik kortikal kemiğe göre 5 kat fazla toplam yüzey alanına sahiptir ve Ca+2 dönüşümünde daha önemlidir.

Kompaktkemik

Trabeküler kemik

Tip 1

Kompakt kemik

(kondroidin sülfatHyalüronik asit)

Kompakt kemik

Kompakt kemikte besinler Havers kanalları ile sağlanır.

Kanalın çevresinde kollajen, osteon veya Havers sistemleri denen dairesel tabakalar bulunur.

Trabeküler kemik

Besin maddeleri, kemiğin hücre dışı sıvısından trabekulaya sızar.

Kemik hücreleri

Osteoblast Osteosit Osteoklast Yüzey hücreleri

Osteoblastlar

Osteoblastlar, KI stromal hücre öncüllerinden köken alır ve kemik oluşturur. Tip I kollajen monomerlerini, alkali fosfataz ve

diğer kemik ana maddeyi (proteoglikanlar) salgılarlar.

Kollojen molekülleri hızla polimerize olup kollojen liflerini oluşturur (osteid doku oluşur).

Osteid doku ve içinde tutulan osteoblastlara osteosit adı verilir.

Osteoblastlar 3 ay, osteositler 20 yıl yaşar.

Osteosit: Kalsifiye matriksle çevrilen osteoblastlar

Kemik kalsifikasyon mekanizması

Osteoid doku oluştuktan birkaç gün sonra kollejen lif üzerine Ca çökmeye başlar.

Ca tuzlarının üzerine çökme devam eder, birkaç hafta sonra, hidroksiapatit kristalleri gelişir.

Hidroksiapatite dönüşmeyen amorf Ca tuzları Ca gereksinimi olduğunda hızla emilir.

Vücutta veya başka dokularda Ca çökmesini önleyen Pirofosfattır.

Osteoklastlar

Kemik rezorbsiyonu ile ilgilidirler.

Çok çekirdeklidirler (50).

Hemapoetik kök hücrelerinden monositler aracılığı ile oluşurlar.

İntegrinler

H+ bağımlı ATPazProton pompaları

Asit pHHidroksiapatitieritir

Asit proteazKollajenieritir

Kemik oluşumu ve Rezorbsiyonu

Kan akımı ilekemiğegelirler

Kemiğetutunurlar

Asit veEnzimlerle

Kemiği eritirler Görevleri Bitince

uzaklaşırlar

Osteoklastlar

OsteoblastlarOsteoblastlar

Ortayaçıkar

Hücreler kollajenbir çekirdek

oluşturur ve üzeriKaplanır.

Kalsiyum, kollajenle birleşir ve yeni kemik doku oluşur.

100 gün sürer

KALSİYUM VE FOSFOR METABOLİZMASININ

DÜZENLENMESİ

D vitamini (D vit) Paratiroid hormon (PTH) Kalsitonin

Paratiroid hormon ilişkili peptid (PTHrP)

GH Glukokortikoidler Östrojen Çeşitli büyüme faktörleri

1-alfa hidroksilaz

25-Hidroksilaz

D VİTAMİNİSENTEZİ

D Vitamini

25-Hidroksilaz

1-alfa hidroksilaz

(Kalsitriol)

(9-10 mg /100 ml üzerine çıktığında)

24, 25-dihidroksikolekalsiferoledönüşüm

Aşağıdaki hormonlardan hangisi kolesterolden sentezlenir? (Eylül 2004)

a) Kalsitoninb) Paratiroid hormonc) Kalsitriold) Tiroksine) Adrenalin Cevap : C

Kalsitriol sentezinde rol alan 1-alfa hidroksilaz enzimi nerede bulunur? (Nisan 2004)a) Derib) Karaciğerc) Böbrekd) Kase) Akciğer

Cevap : C

SORU (nisan 2006): I. Kolekalsiferol › 25-hidroksikolekalsiferol II. 25-hidroksikolekalsiferol › 1,25-dihidroksikolekalsiferol III. 7-dehidrokolesterol › Kolekalsiferol IV. 25-hidroksikolekalsiferol › 24,25-dihidroksikolekalsiferol Vitamin D sentezi ile ilgili yukarıdaki tepkimelerden hangileri böbrekte

gerçekleşir? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve IV E) III ve IV

D3 Vitamini

Deriden dolaşıma, D vitamini bağlayan globulinle (DBG) taşınır.

D3 vitamini besinlerle (morina balığının karaciğer

yağı, sardalye, ringa balığı, som balığı, ton balığı, süt*) de alınır.

Plesanta, derideki keratinositler ve makrofajlarda da yapılır.

*Diet_tur | Turkish | Translated March 05 Page 5 of 7 © NHS Direct 2005

D3 Vitamini Etki Mekanizması

Sekosteroidlerdir. Gen ifadesindeki değişiklikleri tetiklerler

(TH gibi). Reseptöre bağlanıp, bir DNA bağlanma

bölgesini açık hale getirirler, Bazı mRNA’ların transkripsiyonunu artırır,

bazılarını inhibe ederler.

D Vitamini etkileri

D vitamini aktif şekli: 1,25-dihidroksikolekalsiferol İnce barsaklar, böbrek ve kemiğe etkiyerek Ca

ve P iyonlarının hücredışı sıvıya emilimini artırırlar.

D VITAMINININ BAĞIRSAKLARDAKİ ETKİLERİ

Konsantrasyon gradyanına karşı bağırsak lumeninden Ca emilimini uyarır.

Bu etkiyi, barsak epitel hücrelerindeki, kalsiyum-bağlayan proteinin (Kalbindin), 2 günlük bir süre sonunda sentezini artırarak yapar.

Kalbindin, Ca’u hücrelerin fırçamsı kenarından stoplazmaya taşır. Kalsiyum emilim hızı, kalbindin miktarı ile doğru orantılıdır.

Daha sonra Ca, kolaylaştırılmış difüzyonla bazolateral zardan geçer.

1,25-dihidroksikolekalsiferol vücuttan uzaklaştırıldıktan sonra, protein (KALBİNDİN) haftalarca hücrede kalır, Ca emilimini uzun süre etkiler.

Barsak epitel hücrelerinden Ca absorbsiyonu

Kalbindin-D9K 2 Ca, KalbindinD 28K 4 Ca bağlar.

Ca+2-H+ ATPaz molekülerinin artışı

D VİTAMİNİNİN BAĞIRSAKLARDAKİ DİĞER ETKİLERİ

(reseptörleri nükleusta)

İntestinal epitel hücrelerinin fırçamsı kenarında Ca2+ ile uyarılan ATPaz oluşumunu sağlar.

Epitel hücrelerinde Alkalen Fosfataz yapımını sağlar.

PO43- ve Mg emilimini aktif olarak uyarır.

Bağırsaklardan P absorbsiyonu

Kalsitriol fosfatın barsaklardan emilimini hızlandırır.

D vitaminin böbreklere etkisi

Tubuluslarda Ca2+ ve PO43- geri emilimini

artırır: atılımını azaltır. Ancak zayıf bir etkidir.

D vitamininin kemiklere etkisi

Hem kemik yıkımı hem de kemikde Ca depolanması üzerine önemli etkiye sahiptir.

Aşırı miktar D vitamini, kemiklerin yıkımına yol açar. Osteoblastlarda Kalsitriol reseptörü bulunur,

osteoklastlarda bulunmaz. Osteoblastlardan salınan sitokinlerle kemik yıkımını

uyarır. Net etki kemikten Ca ve PO4-3 mobilizasyonudur.

D vitaminin kemiklere etkisi

Az miktarlardaki D vitamini kemik kalsifikasyonunu sağlar.

Mekanizma tam olarak bilinmemektedir. D vitamini eksikliğinde, parathormonun (PTH)

kemikden Ca absorbsiyonu etkisi azalır yada engellenir.

Kalsitriol reseptörleri Bağırsak Böbrek Kemik Deri Lenfosit Monosit İskelet ve kalp kası Meme Ön hipofiz bezi, hipotalamus vb. dokularda bulunurlar. Ca’un hücre zarlarından taşınmasını artırıcı etki

sağlar.

Aşağıdakilerden hangisi D vitamini fazlalığının bulgularından biri değildir? (eylül 2005)

A) Hiperkalsemi B) Hipotoni C) Konstipasyon D) İrritabilite E) Oligüri Cevap: e

Böbrekte vitamin D metabolizmasında rol alan 1 alfa hidroksilaz enziminin aktivitesinin kontrolünde, aşağıdakilerden hangisi görev almaz? (eylül 2005)

A) Kalsitriol B) Na+

C) Parathormon D) Ca2+

E) Fosfat

Cevap: b

PARATİROİD BEZLER Tiroid bezinin arkasında (2

üst uç, 2 alt uçta) lokalize 4 bezdir.

Esas hücreler, polipeptid hormon olan PTH’u salgılarlar.

PreproPTH 110 aa (ribozomlarda)a (N ucundan -20 aa) ProPTH 90 aa (ER) - (N ucundan -6 aa) PTH 84 aa(golgi)

Hücre stoplazmasında salgı granülleri halinde paketlenir.

N terminal fragmanı (34aa) aktifdir.

Esas (chief)hücreler PTH salgılar

6 mm uzunluk, 3 mm genişlik2 mm kalınlıkKoyu kahverengi, yağ görünümlü

PARATİROİD BEZLER

Ca ve P’ın barsaklardan geri emilimini

Ca’un böbreklerden geri emilimini

P’ın böbreklerden atılımını

Ca ve P’ın kemikden mobilizasyonunu sağlarlar.

PTH etkileri

Plazma Ca düzeyini arttırırlar. Plazma P düzeyini azaltırlar.

PTH için hedef organlar

Kemik Böbrek Bağırsak (D vit’i aracılığı ile)

PTH’un kemik üzerine etkileri

Hızlı Faz (1-3 saat) – Osteositler yolu ile osteolizis (Osteositler Ca, P emilimini artırırlar)

Yavaş faz (12-24 saat, haftalar) – Osteoklastik osteolizis (kemiğin osteoklastik rezorbsiyonu)

Hızlı Faz: Osteositler yolu ile osteolizis

Mineralize osteoidden Osteosit ve osteoblastlara Ca2+ ve PO4 3- a geçirgenlikleri artar.

Osteoblastlara yakın bölgelerde kemik tuzlarını ayırır.

Osteositik Membran, Ca2+ iyonlarını kemik sıvısından ekstrasellüler sıvıya pompalar.

Fosfatı mobilize etmemektedir.

Kemik kitlesi değişmemektedir.

Hızlı Faz: PTH’un kemiklerdeki rolü

Osteoblast ve osteositlerin hücre zarlarında PTH reseptörleri bulunur.

PTH, Ca pompasını kuvvetle aktive ederek, CaP’ı hücrelerin yakınında bulunan amorf kemik kristallerinden uzaklaştırır.

Böylece, kemik sıvısından ESS sıvıya Ca difüzyonu sağlanır.

Yavaş Faz: Osteoklastik osteolizisi uyarır

Bu işlevleri daha iyi bilinir. Osteoklastların hücre zarında PTH reseptörü

bulunmaz. Aktive olmuş osteosit ve osteoblastlar, bilinmeyen

ikinci bir sinyali osteoklastlara gönderir. Osteoklastik sayı ve hacimde artma Osteoklastlar, haftalar yada aylarca kemik yıkımının

gerçekleşmesine neden olur. Kalsiyum, magnezyum ve inorganik fosfat

mobilizasyonu

Aşırı PTH salgısından aylar sonra osteoklastik kemik yıkımı kemiklerin zayıflamasına neden olur.

Sekonder osteoblastik aktivite oluşur. Ancak, yine de kemik absorbsiyonu

depolanmasından daha fazladır.

Kemik şekillenmesine PTH etkisi Artmış osteoblastik sayı Kollajen sentezinde artma Artmış alkalin fosfataz aktivitesi Artmış lokal büyüme faktörleri: IGF ve

transforme edici faktörler

Böbreklerde PTH etkisi

Ca emilimini distal tübül son kısımları, toplayıcı tübül ve toplayıcı kanalların ilk bölümlerinde artırır.

Proksimal tübül 1-alfa-hidroksilaz aktivitesinde artma

Proksimal tübülden klorid geri emilimde artma Proksimal tübülden P, Na, K, HCO3 ve aa geri

emiliminde azalma Distal tübülden Ca, Mg, H geri emiliminde artma

BARSAKLARDA PTH ETKİSİ

D vitamininin dönüşümünü uyarmak aracılığı ile Ca 2+ ve PO4 3- emilimini artırır.

PTH etkilerinde aracı olan cAMP’dir

Kemik ve böbrekte PTH Tip 1 reseptörü bulunur.

Kalsiyumun kemikten

rezorbsiyonu

Kalsiyumun idrarla atılımının azaltılması

Kanda kalsiyum konsantrasyonunda düşme

PTH salınımı

Kalsiyumun barsaktan absorbsiyonunda

artma

Kanda kalsiyum konsantrasyonunda artma

Kalsiyum yüksekliğinin PTH salınımını baskılaması

•Diyette fazla Ca2+bulunması•Diyette fazla D vitaminibulunması•PTH dışı faktörlerlekemik rezorbsiyonununartmasıPTH salgısını baskılar

Fosfolipaz Caktivasyonuile

IP3deki artma, cAMPdeki düşme PTH taşıyan Salgı granüllerinin ekzositozunu durdurur.

İnsanlarda PTH ve iyonize kalsiyum konsantrasyonu arasındaki sigmoid tarzda ters ilişki

Plazma fosfatında iyonize Ca’u

PTH salgısı artar

KALSİTONİN

Plazma kalsiyum konsantrasyonunu düşürür.

Peptid yapısında bir hormondur. 32 aa’den oluşur.

Tiroid bezi parafolliküler C hücrelerinde sentezlenir ve salınırlar

Yarılanma ömrü 10 dk dan az

Etkileri PTH etkilerine ters yöndedir.

Kalsitoninin uyarılması

Kalsitonin salgılanmasının primer uyaranı plazma Ca konsantrasyonunda artmadır.

Plazma Ca+2 düzeyi 9.5 mg/dl düzeyine çıkıncaya kadar salgılanmaz.

Plazma Ca2+ ve P konsantrasyonunu azaltır.

Plazma Ca2+ ve P konsantrasyonunu azaltıcı etkisi, kemiklerden rezorbsiyonunu inhibe etmesi iledir. Osteolitik zarın osteolitik etkisini azaltır, osteoklast

etkinliğini inhibe eder, Yeni osteoklast oluşumunu azaltır.

Ca2+ un böbrek tübüllerinde ve barsak kanalında tutulmasına hafif derecede etkilidir.

Erişkinde kalsitoninin etkisi, cevaben hızla PTH salgısının uyarılması nedeniyle zayıftır.

Kalsitonin Etkisi Gerçek fizyolojik rolü tam bilinmemektedir. Tiroidektomiden sonra plazma Ca+2’u ve kemik

yoğunluğu bozulmaz. Tiroidden başka dokulardan da Kalsitonin salınıyor mu?

Kalsitonin yetmezliğine bağlı bir hastalık tanımlanmamıştır.

Gençlerde daha yüksektir. İskelet gelişiminde önemli olabilir.

Gebelikte önemli olabilir. Gebede bebek gelişimi için Ca gereklidir. Gebede Kalsitriol artar. Kalsitonin olmasaydı, annenin kemiklerinden kemik

rezorbsiyonu fazla olurdu.

Kalsitonin salınımını uyaranlar

Beta adrenerjik agonistler Dopamin Östrojen Gastrin (*en güçlü uyarıcı) CCK Glukagon Sekretin

Kalsitoninin tedavide kullanımı

Paget hastalığında kullanılır. Paget hastalığında osteoklastik aktivite artmıştır, Düzensiz yeni kemik oluşumu olur.

Etki kısa sürdüğünden şiddetli hiperkalsemide çok yararlanılmamaktadır.

Kalsiyum iyon konsantrasyonu kontrolü

Diyetle fazla Ca+2 alma ya da diyare ile Ca+2 kaybı; İlk harekete geçen kemiklerdeki değişebilen Ca+2’un tamponlama fonksiyonu

İkinci savunma hattı;Hormonal kontrolCa+2 iyonu akut artışı PTH 3-5 dakika içinde azalır ve kalsitonin hızla artar.

Uzun süreli Ca+2 eksikliğinde PTH kemiklerden Ca+2 mobilize eder. Kemik Ca+2’u 1 sene idare eder. Sonraki dönemde PTH ve D3 vitamini bağırsak ve böbrekler ile Ca+2 absorbsiyonu yaparlar.

HİPOPARATİROİDİZMİN BULGU VE BELİRTİLERİ

Paratiroid bezleri yeterli PTH salgılayamaz. (ya da yokturlar)

Kemiklerde Ca2+ rezorbsiyonu azalır, osteoklastlar inaktive olur.

Ekstrasellüler Ca2+ düzeyi düşer. Yaygın tetani (Özellikle larinks kaslarında

tetani olması solunumu engeller). Pozitif Chvostek (fasial kasta ani çekilme) Pozitif Trousseau (karpal spazm)

Trousseau belirtisi

Trousseau belirtisi

HİPOPARATİROİDİZM

QT intervalinin uzaması gecikmiş kardiak repolarizasyon

Parestezi (deride anormal duysal algılama)

Hipoparatiroidizm tedavisi

Günde 100.000 IU D vitamini + 1-2 gr Ca PTH tedavide nadir kullanılır.

Pahalıdır Etkisi birkaç saat sürer Verilen hormona antikor gelişebilir

Kronik yorgunluk, el ve ayaklarında kramplar yakınmalarıyla başvuran 45 yaşında bir kadın hastanın öyküsünden 4 yıldır pernisiyöz anemi için B12 vitamini aldığı ve 2 yıldır Hashimoto

tiroiditi için 0.1 mg levotiroksin kullandığı öğreniliyor. Yapılan fizik muayenede Chvostek belirtisi gözleniyor. Bu hasta için en olası tanı aşağıdakilerden hangisidir? (nisan 2007)A) Vitamin D eksikliği B) Hipoparatiroidi C) Renal yetmezlik D) Hipoalbüminemi E) MEN 2A sendromu

Aşağıdakilerden hangisi hipokalsemi tedavisinde kullanılabilir? (eylül 2006)A) Kalsitonin B) KalsitriolC) Furosemit D) AlendronatE) Prednizolon

PRİMER HİPERPARATİROİDİZM

En sık paratiroid tümörü nedeniyle En sık kadınlarda, Kemiklerde osteoklastik aktivite aşırı artmış, Kan Ca2+ düzeyi yüksek, kan PO4 3- düzeyi

bazen düşük Kemiklerde yaygın dekalsifikasyon, kırıklar,kistik

alanlar =osteitis fibrosa sistica İleri dönemde osteoblastik aktivite artışına bağlı

Alkalen Fosfataz da yükselme

Primer hiperparatiroidizmin en sık rastlanan nedeni aşağıdakilerden hangisidir? (nisan 2004)

A) Paratiroid kanserleriB) Primer diffüz paratiroid hiperplazisiC) Ektopik parathormon salınımıD) AdenomlarE) Poliglandular otoimmün hastalık(Cevap D)

PRİMER HİPERPARATİROİDİZM

Kan Ca2+ düzeyindeki aşırı yükselme (12-15 mg/dl)

Santral ve periferik sinir sisteminde depresyon, kabızlık, abdominal ağrı, kaslarda zayıflık, peptik ülser, iştah kaybı, diyastolde kalbin gevşemesinde azalma

CaHPO4 kristallerinin akciğer alveolleri, böbrek tubulusleri, tiroid bezi, mide mukozasının asit salgılayan bölümleri, arter duvarlarında çökme = metastatik kalsifikasyon

Ca2+ (17 mg/dl) paratiroid zehirlenmesi Böbrekte kalsiyum fosfat ve kalsiyum oksalat

taşları

SEKONDER HİPERPARATİROİDİZM

Neden hipokalsemiyi kompanse etmek üzere PTH artışıdır.

D vit eksikliği, kronik böbrek hastalığı (D vit dönüşümü yetersiz)

Kemik mineralizasyonunda yetersizlik (Osteomalazi) oluşur .

Kemiklerden absorbsiyon artar.

RAŞİTİZM - D VİTAMİN EKSİKLİĞİ

Çocuklarda görülür. Genellikle D vit. eksikliğine ve kanda Ca2+ ve P yetersizliğine

bağlı ortaya çıkar. Güneş!! Kan Ca2+ düzeyi hafif düşük, PO4 3- düzeyi çok düşük bulunur. Uzun sürdüğünde; PTH salınımı artar, osteoklastik ve

osteoblastik aktivite artar, kalsifiye olmamış zayıf osteoid oluşur. PTH etkisi ile kemik depoları boşalırsa, kan Ca2+ 7 mg/ dl nin

altına düşerse tetani görülür. TDV: diyette yeteri kadar Ca2+ ve PO4 3- ,yüksek doz D vit

OSTEOMALAZİ “ERİŞKİN RAŞİTİZMİ”

Yağ malabsorbsiyonu, Ca2+ ve PO43-yetersizliği

Renal raşitizm: uzun süren böbrek hasarı sonucu D vit aktif şekli oluşturulamaz.

Konjenital hipofosfatemi = Ca ve D vitamini yerine fosfat bileşikleri ile tedavi edilebildiğinden D vit dirençli raşitizm de denir.

OSTEOPOROZ

Erişkinde, ileri yaşlarda Organik kemik matriksi azalmıştır Kemik depolanma hızı azalmıştır Genellikle osteoblastik aktivite azalması

nedeniyle, Bazen osteoklastik aktivite artışı

nedeniyle

Osteoporoz nedenleri Aktivite yokluğu (fiziksel stres azalması) Kötü beslenmeye bağlı protein matriks oluşmaması Hücreler arası madde sekresyonu için gerekli C vit bulunmaması Osteoblastlar için uyarıcı etkiye sahip olan östrojenin azalması

(postmenapozal) İleri yaşa bağlı olarak büyüme hormonu ve anabolik fonksiyon

yetersizliği Cushing Hastalığı:aşırı glukokortikoid salgısı osteoblastik

aktiviteyi azaltır.