kadına yönelik Şiddet

Kadına Yönelik Kadına Yönelik ŞiddetŞiddet

• Doç. Dr. Nurhan İNCE

• 0101050022 İbrahim TUNCER• 0101050023 Mehmet KORKMAZOĞLU• 0101050025 Ezgi Gizem BERKAY

Şiddet Nedir?Şiddet Nedir?• Sahip olunan güç veya kudretin,

yaralanma ve kayıpla sonlanan veya sonlanma olasılığı yüksek bir biçimde bir başka insana, kendine, bir gruba veya bir topluma karşı tehdit yoluyla ya da bizzat uygulanmasıdır. (WHO, 1996)

Toplumda yaşanan şiddet Toplumda yaşanan şiddet şekillerişekilleri

• Kendine dönük şiddet: İntihar, bedene zarar verici uygulamalar.

• Kişiler arası şiddet: Kadına, çocuğa, yaşlıya yönelik şiddet, flört şiddeti, aile içi şiddet.

• Organize şiddet: Uluslarası şiddet, politik şiddet.• Medya Şiddeti: Yazılı ve görsel basında şiddet

içeren görüntü, ses ve yazı ile ortaya çıkan şiddet.• Diğer şiddet şekilleri: Çete şiddeti, kan davaları,

sokak şiddeti, insan ve organ ticareti, pornografi, homoseksüel ve lezbiyenlere yönelik şiddet, azınlıklara yönelik şiddet, okulda ve spor olaylarında şiddet.

Şiddet SebepleriŞiddet Sebepleri• Biyolojik faktörler: Saldırgan davranışların genel olarak limbik

sistem ve beynin temporofrontal lobları ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.

• Gelişimsel faktörler: Çocukluğunda şiddet gören bir kişi, şiddet uygulayan bir yetişkin olma açısından artmış risk taşımaktadır. Çocuklukta şiddete tanık olmak da artmış şiddet davranışı ile ilişkilidir. Annesine veya diğer aile üyelerine şiddet uygulandığına tanık olan çocuk, şiddet kendisine yönelmese bile gelecekteki davranışlarını etkileyebilmektedir.

• Sosyoekonomik faktörler: Irk ve ekonomik eşitsizliklerden bağımsız olarak ağır yoksulluk ve evlilikte yaşanan sorunlar şiddet ile ilişkilidir. Aile yapısını bozan sosyoekonomik faktörler, etkilenen ailelerdeki çocukların saldırgan davranışlarında da artışa neden olmaktadır.

• Şiddet ile ilişkili psikiyatrik bozukluklar

• Diğer bozukluklar: Uyuşturucu madde kullanımı vb.

Kadına Yönelik ŞiddetKadına Yönelik Şiddet• Cinsiyete dayanan, kadını inciten,

ona zarar veren, fiziksel, cinsel, ruhsal hasarla sonuçlanma olasılığı bulunan, toplum içerisinde ya da özel yaşamında ona baskı uygulanması ve özgürlüklerinin keyfi olarak kısıtlanmasına neden olan her türlü davranıştır. (WHO, 1993)

Kadına Yönelik ŞiddetKadına Yönelik Şiddet• ‘İster kamusal isterse özel yaşamda

meydana gelsin, kadınlara fiziksel, cinsel veya psikolojik acı veya ıstırap veren veya verebilecek olan cinsiyete dayanan bir eylem veya bu tür eylemlerle tehdit etme, zorlama veya keyfi olarak özgürlükten yoksun bırakma’ şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanımın son yorumlamalarına “kurbanı ekonomik ihtiyaçlardan yoksun bırakmak” da dahil edilmiştir. ( BM Kadınlara Yönelik Şiddetin Önlenmesi Bildirgesi )

Kadına Yönelik ŞiddetKadına Yönelik ŞiddetKadına Yönelik Aile içi Şiddet Araştırması (Ankara-2009) :

Aşağıdaki tanımlarda belirtilen şiddet içeren davranışların en az bir kez yaşanmış olması o şiddet biçiminin yaşandığı anlamına gelmektedir :

Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik fiziksel şiddet• Tokat atma ya da bir şey fırlatma• İtme, tartaklama ya da saç çekme• Yumrukla ya da bir cisimle vurma• Tekmeleme, sürükleme ya da dövme• Boğazını sıkma ya da bir yerini yakma• Bıçak, silah gibi aletlerle tehdit etme ya da bunları kullanma

Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik cinsel şiddet• Zorla cinsel ilişkiye girme• Kadınların istemediği halde korktuğu için cinsel ilişkiye girmesi• Cinsel olarak aşağılayıcı ya da küçük düşürücü eylemlere zorlanma

Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik duygusal şiddet/istismar• Hakaret ya da küfür• Başkalarının yanında aşağılama ya da küçük düşürme• Korkutma ya da tehdit• Kadına ya da çevresindekilere zarar vermekle tehdit

Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler) tarafından kadına yönelik ekonomik şiddet/istismar• Kadının çalışmasına engel olma ya da işten ayrılmasına neden olma• Ev harcamaları için para vermeme• Kadının gelirinin elinden alınması

Kadına Yönelik Şiddet Kadına Yönelik Şiddet ŞekilleriŞekilleri

KESK’in hazırladığı broşüre göre, kadınların maruz kaldıkları şiddet şekilleri 8 başlık altında toplanmış:

1)Gözdağı verme: Bakışlar, eylemler ve jestler yoluyla korkutma, eşyaları atma, malına zarar verme, silah gösterme.

2)Duygusal şiddet: Susturma, kendini kötü hissetmesini sağlama, isimler takma, zihinsel oyunlar oynama, aşağılama, kendini suçlu hissettirmeye çalışma.

3)Tecrit etme: Yaptığı, görüştüğü, konuştuğu okuduğu şeyleri, gittiği yerleri kontrol etme, sosyal katılımını kısıtlama, bu hareketleri kıskançlıkla gerekçelendirme.

4)Aşağılama, inkar etme, suçlama: Yaptığı tacizi önemsememe, bu konudaki şikayetleri ciddiye almama, tacizin olmadığını iddia etme, rahatsız edici hareketlerine kadının neden olduğunu söyleme.

5)Çocukları kullanma: Çocuklar konusunda kadının kendisini suçlu hissetmesini sağlama, mesajlarını iletmek için çocuklarını kullanma, ziyaretleriyle onları rahatsız etme, çocukları alacağını söyleyerek tehdit etme.

6)Erkekliğini konuşturma: Kadına hizmetçi gibi davranma, bütün önemli kararları kendi verme, evin efendisi gibi davranma, kadın ve erkeğin rollerinin ne olması gerektiğini tanımlama.

7)Ekonomik şiddet: Kadının iş bulmasını engellemeye çalışma, kendisinden para istetmeye çalışma, parasını alma, aile gelirinin ne olduğunu söylememe ve gelirden pay almasını engelleme.

8)Zorlamak ve tehdit etme: Bir şey yapmaya zorlamak için yaralamakla, terk etmekle ya da intihara teşebbüs etmekle tehdit etme, şikayetlerini geri almasını sağlamaya çalışma, yasa dışı şeyler yapmaya zorlama.

Kadına Yönelik Şiddet Kadına Yönelik Şiddet NedenleriNedenleri

Kadına yönelik şiddetin nedenleri:

Erkeklerin kadınlara şiddet uygulama nedenleri psikolojik, biyolojik, sosyolojik ve feminist açıdan incelendiğinde şiddet ve saldırganlığın nedenlerine benzer açıklamalar yapılmaktadır.

• Psikolojik açıdan bakıldığında temel bir içgüdü

olarak kabul edilen saldırganlık, başarı ve üstünlük sağlamakta ve erkeklerde olumlu bir güç olarak cesaret , güçlü olma, enerji, ataklık, vs. anlamına gelmektedir.

Yaşanan şiddetin kadınlara göre nedenleri:

Eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel şiddet yaşamış kadınlara şiddetin nedenleri sorulmuştur:

• Verilen cevaplar arasında en yaygın gerekçe olarak, kadınların yüzde 32'si tarafından "erkeğin ailesiyle yaşanan sorunlar" beyan edilmiştir.

• Kadınların yüzde 18'i "maddi sıkıntılar" nedeniyle eşi veya birlikte olduğu kişi(ler)in kendilerine şiddet uyguladıklarını söylemiş.

• Kadınların yüzde 13'ü "çocuklarla ilgili sorunlar“ nedeniyle şiddete maruz kaldıklarını söylemişlerdir.

• Yaygın olarak şiddete neden olarak belirtilen diğer durumlar ise: "kadının erkeğin sözünü dinlememesi", "erkeğin sinirli olması", "erkeğin kadını kıskanması“ ve "özel bir nedeni yok" şeklinde sıralanmaktadır.

Saldırganlığın NedenleriSaldırganlığın NedenleriSözel Saldırganlık:• Kontrol gereksinimi• Gücün kötüye kullanımı• Kıskançlık• Eşler arası uyumsuzluk

Fiziksel Saldırganlık:• Şiddeti bir kontrol yöntemi olarak benimsemek • Fiziksel saldırganlığı model olarak almak

(çocukken istismar edilmiş olmak)• Aşırı alkol kullanımı

Aşırı Saldırganlık:• Kişilik bozukluğu• Duygusal labilite • Azalmış benlik saygısı• Saldırgan kişilik özellikleri

• Düşük benlik saygısı.• Sıklıkla terkedilme, kayıplar,

yardımsızlık, bağımlılık, güvenlik duygusunda azalma, mahremiyet ile ilgili sorunlar yaşamaktadır.

• Kişilik bozukluğu tanısı alanlara sık rastlanmaktadır.

• Engellenmeye karşı düşük tolerans gösterirler.

• İstismar ve şiddetin bulunduğu ailelerde büyümüşlerdir.

• Kendi davranışları ile ilgili inkar, küçümseme, iddiacı ve yalana yönelme şeklinde bir tutum içindedirler.

Şiddet eğilimi olan erkeğin özellikleri:

• Şiddet konusundaki görüşlerine bütün dünyanın katıldığını ve şiddetin günlük hayatla başetme yollarından biri olduğu görüşündedir.

• Empati yapma yeteneği zayıftır.

• Kadın ve erkek davranışları konusunda katıdırlar.

• Sıklıkla kendisini “özel” olarak görmekte, koruyucu ve bakım verici olarak özel ilgiye hakkı olduğunu düşünmektedir.

• Madde bağımlılığı sık görülür. • Anormal düzeyde kıskançtır

(birlikte olduğu kişinin sürekli kendisiyle birlikte olmasını veya nereye giderse gitsin haber vermesini bekler)

Şiddetin Kadın Sağlığına Şiddetin Kadın Sağlığına EtkisiEtkisi

• Kadına yönelik şiddetin en önemli sonuçlarından biri, şiddetin kadının fiziksel ve ruhsal sağlığını olumsuz etkilemesi ve bunun da önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmasıdır. Fiziksel veya cinsel şiddet yaşanması sonucu oluşan yaralanmalar, şiddetin kadın sağlığına doğrudan etkisini göstermektedir. (WHO, 2005).

• Türkiye genelinde evlenmiş kadınların dörtte biri eşleri veya birlikte oldukları kişi(ler)den yaşadıkları fiziksel veya cinsel şiddet sonucunda yaralandığını belirtmiştir. Bu oran kentsel veya kırsal yerleşim yerlerinde farklılaşmamaktadır.

Şiddetin kadın sağlığı üzerindeki ölümcül olmayan etkileri:

• Kadına yönelik şiddet kesi, kırık, iç organ yaralanmaları, organ kayıpları, kalıcı sakatlıklara, istenmeyen gebeliklere, AIDS dahil cinsel yolla bulaşan hastalıklara, PID ve düşüklere neden olabilmektedir. Ayrıca şiddet gören kadınlarda kronik pelvik ağrı, astım ve baş ağrıları sık görülen sağlık sorunlarıdır.

• Şiddet gören kadınlarda madde kötüye kullanımı, korunmasız cinsel ilişkide bulunma gibi kendine zarar verici davranışlar sık rastlanmaktadır.

• Şiddet gören kadınlarda depresyon, korku, anksiyete, azalmış özbenlik saygısı, cinsel işlevlerde bozukluklar, yeme problemleri, davranış bozuklukları, post travmatik stres bozukluğuna neden olabilmektedir.

Şiddetin kadın sağlığı üzerindeki ölümcül etkileri:

• Türkiye genelinde, eşinden veya birlikte olduğu kişi(ler)den fiziksel veya cinsel şiddet yaşamış kadınlar arasında hayatına son vermeyi düşünmüş kadınların oranı, hiç şiddet yaşamamış kadınlar arasındaki oranın 3 katıdır.

• Hayatına son vermeyi deneme ise ülke genelinde şiddet yaşamış kadınlar arasında, şiddet yaşamayanlara göre 4 kat daha yaygındır.

• Ayrıca şiddet kadını intihara sürükleyebilmekte, cinayete kurban gitmesine neden olabilmekte, anne ölümlerini artırmakta ve AIDS’in yayılmasına neden olabilmektedir.

Şiddetin fiziksel ve ruhsal sağlık sonuçları,

sosyal ve duygusal olarak bireyin, ailenin ve toplumun tümünü etkilemektedir. Kısa ve uzun vadede düşünüldüğünde şiddetin etkileri kadının mesleki ve kariyer yaşamını olumsuz etkileyerek veya sona erdirirken, onu yoksulluğa ve ekonomik bağımsızlığını kaybetmeye itecektir. Eğer şiddet aile içinde yaşanıyorsa, aile yaşamı tahrip olurken, çocuklar yoksulluk yaşayacak ve aile yaşamına olan güven ve inançlarını kaybedeceklerdir.

Sonuç olarak:

KADINA YÖNELİK KADINA YÖNELİK ŞİDDET ŞİDDET

ARAŞTIRMALARIARAŞTIRMALARI

• Acil yardım hattını arayan kadınların %57 si fiziksel şiddete, %46,9 u cinsel şiddete, %14,6 sı enseste ve %8,6 sı tecavüze uğramıştır.

• Morçatı kadın sığınağı vakfı, birlikte çalıştıkları her 3 kadından yalnızca birinin şiddete karşı mücadelede ailesinin desteğini aldığını saptamıştır

• 2002 seçimlerinden sonra, 550 milletvekilinden sadece 24 ü kadın vekildir.kadın adayları destekleme ve eğitme derneğinin (KADER) siyasi partilere yönelik 2004 yerel yönetim seçimlerinde kadın aday çağrısı çok az yankı bulmuştur, sadece %1 i kadın temsilcidir.

• 2000 yılında yapılan bir ankette bir grup erkek üniversite öğrencisinin %50 si gelecekteki eşlerinin bakire olmadığını öğrenmeleri halinde onu hemen terk edeceklerini sokağa atacaklarını ailesine iade edeceklerini hatta öldüreceklerini söylemişlerdir.

• Doğu ve güneydoğuda yapılan bir çalışmada kadınların % 45,7 sine kocalarının seçiminde danışılmadığı %50,8 inin rızası olmadan evlendirildiği saptanmıştır.

•KSGM,2008

Türkiye de yapılmış diğer Türkiye de yapılmış diğer araştırmalararaştırmalar

• Hacettepe üniversitesi kadın sorunları araştırma ve uygulama merkezi müdürü Prof. Dr. Ayşe Akın’ın yapmış olduğu araştırmaya göre;

• Türkiye’de kadınlar %30-70 arasında şiddet görmekte

• Başbakanlık’a göre bu oran evli kadınlarda %25,2

•Milliyet

Töre cinayetiTöre cinayeti• İnsan Hakları Derneği’nin yıllık raporuna

göre 2003 de aile üyeleri tarafından öldürülen 77 kadından 40’ı töre cinayeti kurbanı.

• Töre cinayeti sebepleri:Kan davasıAile içi uyumsuzlukCinsel tacizYasak ilişkiTecavüzNamus

Dünya istatistikleriDünya istatistikleri• Veriler net ve yeterli olmamakla birlikte tüm

dünyada her 3 kadından biri hayatının bir bölümünde fiziksel şiddete uğramakta, cinsel ilişkiye zorlanmakta veya taciz edilmekte.

• Çarpıcı olarak tacizi yapan kişi genellikle aileden biri ya da bir tanıdık olmakta.

• Öldürülen kadınların katilleri kim diye bakıldığında %40-70’ inin partneri olduğu görülmekte, cinayet nedenleri arasında kadının partnerinden ayrılması da önemli bir yer tutmakta.

Dünya istatistikleriDünya istatistikleri• 8000 kadından %52 si çocukluğunda bir

yetişkinin fiziksel saldırısına uğramış, % 2 si son 12 ay içinde fiziksel şiddete maruz kalmış.ABD de her yıl 1,9 milyon kadın şiddete uğramakta. (NVAW,Tjadn&Thoannes, 1998)

• Kadınların %25-45’i gebeliğinde dövülmekte. ABD de 15-45 yaş grubunda en önemli 2. yaralanma nedeni aile içi şiddet. (Barrier, 1998)

• ABD de kadına yönelik şiddetin maliyeti yıllık 3-5 milyar dolar, fakat ülke ekonomisine 100 milyar dolarlık bir yük oluşturmakta (Lowdermilk et aI,2000)

WHOWHO• Dünya sağlık örgütünün araştırmalarına

göre;• Etiyopya’da %71, Japonya’da %15 oranında

kadın fiziksel ve cinsel şiddete uğruyor.• 5 kadından 1 i hayatında tecavüze veya

girişimine maruz kalıyor.• Avustralya’da son 12 ay içinde fiziksel

saldırıya uğramış kadınların % 28’i bunu kimseye söylemedi.

• Şili’de tecavüze uğrayan kadınların yalnızca %3 ‘ü polise bildirdi.

Avustralya Hükümetinin Araştırması

ŞİDDET GÖREN ŞİDDET GÖREN KADIN NELER KADIN NELER

YAPMALIYAPMALI

Nerelere BaşvurulmalıNerelere Başvurulmalı• İl sosyal hizmetler

müdürlükleri• Alo 183 aile, kadın,

çocuk ve özürlü sosyal hizmet danışma hattı

• Sağlık kuruluşları• Polis merkezleri,

jandarma karakolları• Cumhuriyet savcılığı• Belediyelerin kadın

danışma merkezleri• Baroların kadın danışma

merkezleri ve adli yardım kurulları

• Kadın sivil toplum kuruluşları

Nasıl Bir Yol İzlenmeliNasıl Bir Yol İzlenmeli• Başvuran kadınlara ücretsiz danışmanlık hizmetleri

sağlanır ve barolar tarafından ücretsiz avukat sağlanır• Gerekirse kadın sığınma evlerine gönderilir.• Aile mahkemelerinde görülecek davalarla eşinin

çeşitli yaptırımlarla evden uzaklaştırılması sağlanır.• Şikayet sözlü olarak karakola, dilekçe ile savcılığa

veya aile mahkemesine yapılabilir. Size ulaşmanızda kolay gelen, güvenlik açısından uygun bulduğunuz herhangi bir karakol, savcılık veya aile mahkemesine başvurabilirsiniz.

• Şikayetin mutlaka sizin tarafınızdan yapılması gerekmiyor. Sizin yerinize komşunuz, arkadaşınız veya akrabanız da şikayette bulunabilir. Siz de şiddete uğrayan komşunuz, arkadaşınız veya akrabanız için şikayette bulunabilirsiniz.

4320 Sayılı Kanun4320 Sayılı Kanun• Aynı çatı altında yaşadığınız kocanız, kocanızın ana-

babası, kardeşleri, size veya çocuklarınıza sözlü, fiziksel, duygusal, cinsel veya ekonomik şiddet uyguluyorsa bu yasadan yararlanabilirsiniz.

• Bu yasa ile şu tedbirler alınır: • Eğer istiyorsanız şiddet uygulayan koca evden belli bir

süre uzaklaştırılır, sizin evden ayrılmanız gerekmez.• Şiddete ve korkuya yönelik davranışlarda

bulunmaması • Evden uzaklaştırılarak eve ve iş yerine yaklaşmaması• Eşyalara zarar vermemesi• Telefonla rahatsız etmemesi • Silahı varsa polise teslim etmesi gibi ek tedbirler de

alınabilir.

Kadın Konuk EvleriKadın Konuk Evleri• Kadın konukevinde kalmak için başvurular İl Sosyal Hizmet

Müdürlüklerine yapılır.• Burada şiddet gören kadınlar ve çocukları geçici olarak

kalırlar. • Gizlilik ve güvenlik ilkesi uygulanır. Kuruluşun adresi,

telefon numarası gizli tutulur. Kadınlarla ilgili bilgi ve belgeler hiçbir şekilde açıklanmaz.

• Her kadın kendi hayatı ile ilgili kararları kendisi verir, kimse ona baskı veya zorlama yapamaz.

• Kadınlar, 0-12 yaş arasında kız veya erkek çocuklarıyla birlikte kalabilmektedir; 12 yaşın üstünde olan kız veya erkek çocukların durumu uzmanlar tarafından değerlendirilir veçocuklar durumlarına uygun kuruluşlara yerleştirilmektedirler.

• Kuruluşta kalma süresi üç aydır. Gerektiğinde kalma süreleri uzatılır.

Kadın Konuk EvleriKadın Konuk Evleri• Güvenli barınma imkânı sağlanır,• Psikolojik ve sosyal destek sağlanabilir,• Barolar ile işbirliği yapılarak hukuksal danışmanlık hizmeti

verilebilir,• İş ve meslek edindirmeye yönelik çalışmalar yapılabilir,• Çocuklara yönelik destek sağlanabilir,• Bazı durumlarda, küçük el harçlığı verilebilir ya da sosyal

yardımlardan yararlanması için destek olunabilir,• Konukevi/sığınmaevinden ayrıldıktan sonra kendi evini

tutmakisteyenlere, bu konuda destek olunabilir• Sağlık hizmeti sağlanabilir, sosyal güvencesi olmayanlara

yeşil kart çıkartmaları için rehberlik yapılabilir,• Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumunun diğer

hizmetlerinden (ücretsiz kreş, ayni-nakdi yardım gibi) yararlanmaları sağlanabilir.

Vakıf ve DerneklerVakıf ve Dernekler• Mor Çatı• Kadın Haklarını Koruma Derneği • Kadın Haklarını Koruma ve Kültürel Dayanışma

Derneği • Türk Üniversiteli Kadınlar Derneği • Türk Hukukçu Kadınlar Derneği • Türk Kadınlar Konseyi Derneği • Türk Kadınları Kültür Derneği • Türkiye Aile Sağlığı ve Planlaması Vakfı • Türkiye Aile Planlaması Derneği • Kadın Dernekleri Federasyonu • Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı

• Anne ve Bebek Sağlığı Vakfı • İnsan Hakları Derneği • Anne-Çocuk Eğitim Vakfı • Kadın İnsan Hakları Projesi • Gökkuşağı İstanbul Kadın Platformu • Kadının Sosyal Hayatını Araştrma ve İnceleme

Derneği • Kadın Haklarını Araştırma ve Geliştirme Derneği • Türk Kadınlar Birliği • Türk Anneler Derneği • Türk Kadınlar Konseyi Derneği • Kadın Dayanışma Vakfı • Kadın Eğitim ve Kültür Vakfı • Kadınlar Birliği ve Dayanışma Derneği

Yürütülen KampanyalarYürütülen Kampanyalar• Uluslar arası Af

Örgütü• Kadına Yönelik

Aile İçi ŞiddetleMücadele Projesi

• UNİFEM• CEDAW• Uçan Süpürge

Uluslararası Af ÖrgütüUluslararası Af Örgütü

• Kadına Karşı Şiddete Son Kampanyası• 8 Mart 2004, Dünya Kadınlar Günü’nde,

Uluslararası Af Örgütü Kadına Yönelik Şiddeti Durdur kampanyasını başlattı.

• Bu kapsamda çeşitli eğitimler alan gönüllüler, Kadına karşı şiddete son otobüsleriyle değişik illerde bilinçlendirme amaçlı çalışmalarda bulundular.

Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele ProjesiMücadele Projesi

•AB kapsamında yürütülen proje 2008 yılında tamamlanmıştır.

UNİFEMUNİFEM• Birleşmiş Milletler Kadınlar İçin Kalkınma

Fonu’nun (UNIFEM) öncülüğünde başlatılan ve kadınlara karşı şiddeti önlemeyi amaçlayan ‘Say No - Hayır Deyin’ kampanyasını eski aileden sorumlu devlet bakanı Nimet Çubukçu imzaladı.

• Kampanyaya aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 69 ülke destek vermekte.

• Kampanya kapsamında ülke yönetimlerine verilen önerilerle birlikte halka yönelik bilinçlendirme çalışmaları da bulunmaktadır.

• Kampanyanın öncü ve destekçileri arasında BM İyiniyet Elçisi, ABD’li oyuncu Nicole Kidman ve Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chavez gibi isimler de bulunuyor.

Ulusal Eylem Planı 2007-Ulusal Eylem Planı 2007-20102010

• Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle mücadele çerçevesinde hazırlanan Ulusal Eylem Planı, Kısa (2007 - 2008), Orta (2007 - 2009) ve Uzun vade (2007 - 2010 ve sonrası) olmak üzere üç uygulama dönemini kapsamaktadır.

• Bu planın amacı, ülkemizde aile içinde kadına yönelik her tür şiddetin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin tüm tarafların işbirliği ile uygulamaya konulmasıdır.

Ulusal Eylem Planı 2007-Ulusal Eylem Planı 2007-20102010

• Toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadına yönelik aile içi şiddetle mücadele konularında yasal düzenlemeler yapılması ve uygulamadaki aksaklıkları ortadan kaldırmak,

• Aile içi şiddeti doğuran ve pekiştiren olumsuz tutum ve davranışların ortadan kaldırılması amacıyla, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadına yönelik aile içi şiddet konularında toplumsal farkındalık yaratmak ve zihinsel dönüşüm sağlamak,

• Kadının sosyo-ekonomik konumunun güçlendirilmesine yönelik düzenlemeleri yapmak ve uygulanmasını sağlamak,

• Aile içinde şiddet gören kadına ve varsa çocuklarına yönelik ulaşılabilir koruyucu hizmetlerin düzenlemesi ve uygulanmasını sağlamak,

• Aile içinde şiddet gören kadına ve şiddet failine yönelik tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerini düzenlemek ve uygulanmasını sağlamak,

• Aile içinde şiddet gören kadına ve varsa çocuk/çocuklarına yönelik hizmet sunumunda kurum/kuruluş ve ilgili sektörlerarası işbirliği mekanizmasını kurmak.

CEDAWCEDAW• Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi

Sözleşmesi (CEDAW, 1979 )• Birleşmiş Milletler insan haklarına dair 7 temel

sözleşmesinden biridir.• Dünyada " KADININ İNSAN HAKLARININ

SÖZLEŞMESİ" olarak bilinir ve kadın haklarının uluslar arası hukuk çerçevesinde ele alındığı , hükümetleri bağlayıcı özelliği olan tek "EVRENSEL" sözleşmedir.

• Amacı kadınlara yönelik cinsiyet ayrımcılığını ortadan kaldırmak, kadının insan haklarını korumak, eşitliği sadece kanun önünde değil, hayatın içinde de sağlamaktır.

CEDAWCEDAW• Türkiye sözleşmeyi 1985 yılında imzaladı,

1986 'da yürürlüğe soktu. 2000 yılından itibaren imzaya açılan " ihtiyari protokole" de 2002 yılında taraf oldu, 2003 'de yürürlüğe soktu.

• İHTİYARİ PROTOKOL Cedaw'a taraf olan devletlerin; Cedaw'ı daha etkin uygulamasını sağlamak ve denetlemek amacıyla yapılmış bir denetleme mekanizmasıdır. Protokol; sözleşmede bahsedilen hakların ihlali durumunda kişisel başvuru hakkı tanımakta ve CEDAW komitesine ilgili ülkelerde inceleme hakkı vermektedir.

Uçan SüpürgeUçan Süpürge

• Uçan Süpürge, kadın kuruluşları ve kadın hareketine duyarlı kişiler arasında iletişim, işbirliği ve dayanışmayı arttırmak, onların deneyimlerini genç kuşaklara aktarmak, ulusal ve uluslararası bir iletişim ağı oluşturmak amacıyla 1996 yılının Kasım ayında kurulmuştur.

• Düzenledikleri film festivalleriyle kadına yönelik şiddete dikkat ve ilgi çekmektedir.

• Ayrıca İlk adım, Kadın 2007, Çocuk gelinler, Kavşak projeleri gibi çalışmaları da vardır.

Şiddet Gören Kadın Şiddet Gören Kadın Hekime Başvurduğunda Hekime Başvurduğunda

Neler YapılmalıNeler Yapılmalı

• Kadınların çoğu şiddet gördüklerinde acil servislere başvuruyor.

• Bu nedenle acilde görevli doktorların bu konuda eğitimli olması gerekir.

Ne Zaman Ne Zaman ŞüphelenmeliyizŞüphelenmeliyiz

• Görüntüsünden korktuğu, utandığı, birşeyden kaçındığı anlaşılan• Görüşmede gözlerini kapatan, kapı her açıldığında irkilen• Görünür bir fiziksel nedeni olmayan kronik yorgunluk şikayetleri• Verilen açıklamaya uymayan yaralanmaları • Aşırı bir nezaket gösteren, yine aynı şekilde kontrolü aşırı

şekilde elinde bulunduran ya da kadının yanından ayrılmak istemeyen bir eş

• Hamilelik sırasında fiziksel olarak yaralanma• Doğum öncesi bakıma olması gerekenden geç başvurma• İntihar girişimi ya da intihar düşünceleri• Dayak sonucu meydana gelen yaralanmalar için tedaviye olması

gerekenden geç başvurma• İdrar yolu enfeksiyonu• Kronik irritabl barsak sendromu• Kronik pelvik ağrı

Hekim Yaklaşımı Nasıl Hekim Yaklaşımı Nasıl OlmalıOlmalı

• İletişim kurarken nelere dikkat edilmeli• Soru sorarken nelere dikkat edilmeli• Anamnez ve fizik muayene

•Tanı-Tedavi•Şiddetin önlenmesinde sağlık çalışanlarına düşen görevler

İletişimİletişim• Şiddete maruz kalmış olan kadının

yaşadığı fiziksel travmadan çok daha ağır düzeyde psikolojik olarak yaşadığı travma dış dünyayla olan ilişkisinin sağlıklı olabilmesini engellemektedir. Güven duygusu öncelikle kaybolan duygudur.

• İyi bir göz kontağı, ilgiyle dinleme ve empati kurma yoluyla hastayla güven ilişkisi kurulmalı ve doğru sorular sorulmalıdır.

Soru SorarkenSoru Sorarken• Kadınlara yaşadıkları şiddet hakkında sorular sorulmadıkça pek

çoğu kendiliklerinden bilgi vermezler.• Soru sorarken hasta yalnız olmalı.• “Şiddet kadının hayatında sıkça yaşadığı bir durum olduğu için

görüşmemize bütün hastalarımıza istismar hakkında soru sorarak başlıyoruz.” “Bunun sizin için bir problem olup olmadığını bilmiyorum ama bana gelen hastaların çoğu evinde gerginlikler yaşıyor. Bazıları konuyu kendileri ortaya getirmeye korkuyorlar ve bundan rahatsızlık duyuyorlar; ben de gelen her hastaya bu konu hakkında soru soruyorum.”

• “Bu şikayetleriniz stres sonucunda ortaya çıkmış olabilir. Eşinizle sık sık kavga eder misiniz? Hiç, dayak sonucu bir yeriniz incindi mi?”. “Kocanızın alkol, narkotik madde ya da kumar problemi var mı? Bu size ve çocuklarınıza olan davranışınızı nasıl etkiliyor?” “Siz istemediğiniz halde eşinizin seks yapmak istediği oluyor mu? Bu gibi zamanlarda neler oluyor?”

• Hastanın eve gitmesinin güvenli olup olmadığı da sorulmalıdır. Gerekli işlemler yapılmalıdır.

Anamnez-Fizik MuayeneAnamnez-Fizik Muayene• Aile içi şiddet kurbanları, uzun kollu ya da balıkçı

yaka giysiler giyerek yaralarını gizlemeye çalışır.• Hasta giysilerini çıkardıktan sonra muayenesinin

yapılması gerekir. Kendisini rahat hissedebilmesi için giysilerini çıkardıktan sonra bir örtüyle örtülmesi sağlanmalıdır.

• Yaralanmalar en sık baş, yüz, boyun, göğüs ve karın bölgesinde olmaktadır.Bu bölgeler dikkatle kontrol edilmelidir. Tespit edilecek ekimozlar en önemli delillerdir.

• Eğer cinsel şiddete maruz kalmışsa; hastayı rahatlatmak, yalnız olabileceği, başkalarının sorularla rahatsız etmeyeceği bir ortamda tutabilmek gerekir.

• Daha sonra gerekli formlar doldurulur, tetkikler istenir ve tedaviye başlanır.

Doldurulacak FormlarDoldurulacak Formlar• Sağlık Bakanlığı personeli eğitimleri

kapsamında yer alması planlanan ve birinci basamak sağlık kuruluşlarında uygulanacak iki adet veri toplama formu (“Aile İçi Şiddet Tarama Formu” ve “Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Kayıt Formu”) geliştirilmiştir.

• Bu formlar ulusal veri tabanı oluşturulması amacı ile hazırlanmış olup ileri çalışmalarda Aile Hekimliği Bilgi Sistemi içine entegre edilerek aile içi şiddetle mücadelenin sağlık teşkilatının rutin sağlık hizmetleri arasında yer alması sağlanacaktır.

Sağlık Çalışanlarına Düşen Sağlık Çalışanlarına Düşen GörevlerGörevler

• Acil bir tehlike olup olmadığının ölçümü yapılmalıdır.

• Uygun bakım sağlanmalıdır • Kadının içinde bulunduğu durumun kayda

geçirilmesi gerekmektedir• Bir güvenlik planı geliştirilmelidir • Kadınlar, hakları konusunda

bilgilendirilmelidir • Kadınlar bölgedeki kurumlara

yönlendirilmelidir

KAYNAKLARKAYNAKLAR• Amargi Kadın Akademisi ( http://www.amargi.org.tr/ )• Arı Hareketi Kadına Yönelik Şiddet Araştırması, 2008 (http://www.ari.org.tr)• Australian Institute of Criminology (http://www.aic.gov.au/)• BM Kadınlar İçin Kalkınma Fonu Resmi Web Sitesi (http://www.unifem.org/)• BM Resmi Web Sitesi (http://www.un.org/)• Dünya Sağlık Örgütü Resmi Web Sitesi (http://www.who.int)• Hacettepe Üniversitesi Kadın Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi (

http://www.huksam.hacettepe.edu.tr )• http://kouha.kocaeli.edu.tr/?page=haber&id=10735 • http://www.kadinininsanhaklari.org • İnsan Hakları Derneği, (http://ihd.org.tr/)• İstanbul Tabip Odası (http://www.istabip.org.tr)• Kadına Yönelik Aile İçi Şiddetle Mücadele Projesi (http://www.aileicisiddet

.net/ )• Mor Çatı Kadın Sığınağı Vakfı, (http://www.morcati.org.tr/)• SHÇEK Genel Müdürlüğü (http://www.shcek.gov.tr/)• Şiddetin Kadın Psikolojisine Etkileri, Dr. Nedim Havle (http://psikiyatri.org)• Türkiye’de Kadına Yönelik Aile İçi Şiddet Araştırması, Kadının Statüsü Genel

Müdürlüğü, 2008 (http://www.ksgm.gov.tr/)• Türkiye’de Kadına Yönelik Şiddet Araştırması, Ayşe Gül Altınay-Yeşim Arat• Uçan Süpürge Kadın Haber Sitesi, (http://www.ucansupurge.org/)• Uluslararası Af Örgütü Türkiye ( http://www.amnesty.org.tr )• www.turkhukuksitesi.com

kadına yönelik Şiddet

Documents