MICHAŁ ZDYB

DORADCA PODATKOWY

JPK – ODPOWIEDZIALNOŚĆ

ORAZ SANKCJE

JPK – nowy obowiązek

• Na podatników VAT został nałożony obowiązek przekazywania co miesiąc

ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego

(JPK) – pliku tworzonego ze swojego systemu informatycznego poprzez

bezpośredni eksport danych, posiadającego układ i formę narzuconą przez

Ministra Finansów. Wynika to z art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej.

• Obowiązek comiesięcznego przesyłania ewidencji VAT w formie JPK

dotyczy osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających

osobowości prawnej oraz osób fizycznych, które prowadzą księgi

podatkowe przy użyciu programów komputerowych.

• Księgi podatkowe to: księgi rachunkowe, podatkowa księga przychodów i

rozchodów, ewidencje oraz rejestry, które dla celów podatkowych są

zobligowani prowadzić podatnicy, płatnicy lub inkasenci. Informacje o

prowadzonej ewidencji VAT należy składać bez wezwania organu

podatkowego. Przesyła się je Ministrowi Finansów w formie elektronicznej,

za pomocą oprogramowania interfejsowego, po opatrzeniu kwalifikowanym

e-podpisem.

JPK – nowy obowiązek

• Obowiązek comiesięcznego przekazywania ewidencji VAT w formie pliku

JPK wszedł w życie 1 lipca 2016 roku. Zastrzeżono jednak, że mali i średni

przedsiębiorcy będą zobligowani do przekazania informacji za miesiące

przypadające od 1 stycznia 2017 roku, a mikroprzedsiębiorcy za miesiące

przypadające od 1 stycznia 2018 roku.

• Takie same terminy obowiązują również podatników VAT niebędących

przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności

gospodarczej. Należy traktować ich analogicznie jak przedsiębiorców w

kontekście przekazywania danych w formie JPK.

• To, od kiedy mają obowiązek przekazywać informacje o prowadzonej

ewidencji VAT, zależy więc od tego, czy na podstawie liczby zatrudnionych

i wyników finansowych (rocznego obrotu lub sumy aktywów) plasują się na

równi z mikro-, małym, średnim czy dużym przedsiębiorcą.

Kara za opóźnienie

• Ewidencje VAT trzeba przekazywać w formie JPK za okresy miesięczne w

terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym

miesiącu wskazując miesiąc, którego dotyczy dana informacja. Największe

podmioty gospodarcze muszą więc przekazać pierwszą informację w za

lipiec 2016 roku do 25 sierpnia 2016 roku, mali i średni przedsiębiorcy – za

styczeń 2017 roku do 27 lutego 2017 roku, a mikroprzedsiębiorcy za

styczeń 2018 roku – do 26 lutego 2018 roku.

• Zlekceważenie tego obowiązku może być potraktowane jako karalne

naruszenie obowiązków podatkowych. Raporty te formalnie są

informacjami podatkowymi.

• Kto natomiast wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu

organowi wymaganej informacji podatkowej naraża się na

odpowiedzialność na podstawie art. 80 Kodeksu karnego skarbowego.

Kara za opóźnienie

• Uchybienie to może być zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe albo

wykroczenie skarbowe. Kwalifikacja zależy od okoliczności danej sprawy:

stopnia szkodliwości społecznej czynu, sposobu jego popełnienia, pobudek

działania sprawcy.

• Niezłożenie informacji podatkowej potraktowane jako przestępstwo

skarbowe karane jest grzywną od 10 do 120 stawek dziennych, a stawka

dzienna nie może być niższa od 1/30 części minimalnego wynagrodzenia z

a pracę ani przekraczać jej czterystukrotności. Za wykroczenie skarbowe

grozi grzywna od 1/10 do dwudziestokrotnej wysokości minimalnej

pensji.

(*) według minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2016 roku (1.850 zł)

Kara za opóźnienie

• Sankcje za uchybienia ponosi osoba zajmująca się sprawami

gospodarczymi, w szczególności finansowymi, podatnika (osoby

fizycznej, osoby prawnej czy jednostki organizacyjnej niemającej

osobowości prawnej, której przepisy prawa przyznają zdolność prawną).

Kompetencje do prowadzenia spraw gospodarczych podatnika mogą

wynikać z przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub

faktycznego wykonywania określonych czynności.

• Ryzyko otrzymania grzywny ponoszą więc zasadniczo kierownicy

jednostek (osoby prowadzące działalność gospodarczą, członkowie

zarządu, wspólnicy spółek osobowych).

• Odpowiedzialność karną skarbową może jednak ponosić inna osoba, np.

pracownik, jeżeli powierzono jej sporządzenie i złożenie informacji. To, czy

ta osoba faktycznie dostanie grzywnę, zależy jednak od wielu czynników

m.in. treści umowy łączącej obie strony, zakresu i możliwości wypełnienia

powierzonych obowiązków, okoliczności danej sprawy, winy.

Kara za niedostosowanie

• Nieprowadzenie ksiąg w sposób pozwalający na wygenerowanie JPK jest

prowadzeniem ksiąg niezgodnie z przepisami prawa. Stanowi to o

wadliwym prowadzeniu ksiąg. Wadliwe prowadzenie ksiąg stanowi zaś wyk

roczenie skarbowe zgodnie z art. 61 § 3 Kodeksu karnego skarbowego.

• Zgodnie z art. 61 § 3 Kodeksu karnego skarbowego kto wadliwie prowadzi

księgi rachunkowe podlega karze grzywny określonej kwotowo, jak za

wykroczenie skarbowe.

Grzywna za wykroczenie skarbowe

minimalna grzywna 1/10 × 1.850 zł 185 zł

maksymalna grzywna 20 × 1.850 zł 37.000 zł

Kontrola podatkowa

• Jeśli żądanie przedstawienia ksiąg w formacie JPK zostało zgłoszone w

toku kontroli podatkowej, to wówczas nieprzedstawienie tych ksiąg w

terminie we właściwym formacie może być potraktowane jako utrudnianie

wykonywania kontroli. To zaś stanowi czyn zabroniony opisany w art. 83

Kodeksu karnego skarbowego.

• Odpowiedzialność na gruncie art. 83 Kodeksu karnego skarbowego może

oznaczać:

• karę grzywny do 720 stawek dziennych

• karę grzywny, jak z wykroczenie skarbowe (w przypadku mniejszej

wagi).

Biuro rachunkowe

• Biuro rachunkowe będzie podlegało karze porządkowej za nieprzekazanie

na wezwanie danych w formacie JPK. Biuro rachunkowe może podlegać

za powyższe również karom na podstawie przepisów prawa karnego

skarbowego.

• Jak wynika z art. 262 § 3 pkt 3 Ordynacji podatkowej karę porządkową

można nałożyć na osoby, którym podatnik zlecił prowadzenie lub

przechowanie ksiąg podatkowych lub dokumentów będących podstawą

zapisów w tych księgach (biura rachunkowe), jeżeli osoby te bezzasadnie

odmówią okazania lub nie przedstawią w wyznaczonym terminie ksiąg

rachunkowych lub dokumentów będących podstawą zapisów w tych

księgach.

• Przepis powyższy nie odnosi się wprost do JPK. Jeśli jednak podatnik ma

obowiązek prowadzenia ksiąg w sposób umożliwiający przekazanie tych

ksiąg w formacie JPK, to wówczas niespełnienie takiego żądania organu

jest nieprzedstawieniem w wyznaczonym terminie ksiąg podatkowych. To

zaś podlega karze porządkowej.

Biuro rachunkowe

• Biuro rachunkowe może również podlegać odpowiedzialności karnej

skarbowej za:

• nieprowadzenie ksiąg w sposób pozwalający na wygenerowanie

JPK jest prowadzeniem ksiąg niezgodnie z przepisami prawa.

Stanowi to o wadliwym prowadzeniu ksiąg. Wadliwe prowadzenie

ksiąg stanowi zaś wykroczenie skarbowe;

• jeśli żądanie przedstawienia ksiąg w formacie JPK zostało

zgłoszone w toku kontroli podatkowej, to wówczas

nieprzedstawienie tych ksiąg w terminie we właściwym formacie

może być potraktowane jako utrudnianie wykonywania kontroli. To

zaś stanowi czyn zabroniony opisany w art. 83 Kodeku karnego

skarbowego

Opcja odroczenia

• Wielu podatników nie jest przygotowanych do przesyłania ewidencji VAT

w formie JPK. Otwarte pozostaje więc pytanie o szanse na indywidualne

odsunięcie w czasie obowiązku przekazywania raportów.

• Wydaje się, że podatnicy powinni mieć taką możliwość, jeżeli powołają się

na art. 48 Ordynacji podatkowej. Przepis ten zezwala na odraczanie

terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego. Chodzi o

terminy materialnoprawne (z pewnymi włączeniami). Termin złożenia

informacji podatkowej (za dany miesiąc) zalicza się do nich.

• Odroczenie terminu jest dopuszczalne w przypadkach uzasadnionych waż

nym interesem podatnika lub interesem publicznym. Decyzja w tej sprawie

jest uznaniowa. Wniosek o odroczenie trzeba wnieść przed upływem

terminu. Terminu, który już upłynął, nie wolno w tym trybie przesunąć.

Dziękuję za uwagę.

Michał Zdyb

Doradca podatkowy

TAXWISE Michał Zdyb

email: mzdyb@michalzdyb.pl

mob: + 48 502 116 847

www.michalzdyb.pl