investigation of the principles of fair trial in criminal...

Abstracts

Bi-quarterly Journal of Legal Educations, No. 6 , Spring and Summer 2020

Investigation of the principles of fair trial in criminal

courts according to the Criminal Procedure Code of 1392

1Habib Mohammad Ali Zadeh Eshkelak 2Yasser Rashidi

In the Islamic Republic of Iran, following numerous criminal procedures, the

penal code was finally approved in 2013. This regulation pays great attention

to detail. The principles of fair trial include principles such as general

guarantees, including the right to litigation, Independence and impartiality of

the reference authority, the equality of defense facilities, the availability of

facilities and adequate defense time, the right to face trial, the right to

appeal, the right to open proceedings, the right to be heard within the

reasonable period of time, the principle of opposition or opposition, the

principle of the legality of crime and punishment, the principle of innocence,

The right to know the charges, with the reasons for it, the right to remain

silent in the investigation and giving C, prohibition of torture and other ill-

treatment during investigation, the right to confront witnesses and ask

questions of the other side and so on. And finally, it should be noted that this

law has paid a lot of attention to the principles of fair trial than the former

laws.

Keywords: principles of fair trial, criminal procedure law, 1392, children

and adolescence court, principle of neutrality, provision of defense

1 Doctor of Criminal Law and Criminology,Court of Appeal of Tehran Branch63

2 PhD student Khorasgan Azad University(Corresponding Author) [email protected]

153 -176، صص 1399(، بهار و تابستان 10سال ششم ، شماره اول )پياپي، هاي حقوقي گواهآموزه

قانون به توجه با کیفری درمحاکم منصفانه دادرسی اصول بررسی

1392 کیفریدادرسیآیین

15/02/1398تاريخ دريافت: *اشکلک زادهمحمدعلی حبیب

01/06/1398تاريخ پذيرش: **یاسر رشیدی

چکیده

سرانجام كيفر ،دادرسيآيين مورد در متعدد ها گذار قانون ا پس ايران، اسلامي جمهور در رسيدگي جزئيات به ياد وجهت مقرره، اين رسيد تصويب به كيفر دادرسيآيين قانون 1392 سال در به وجهيت موارد بعضي در و مانده مغفول رسيدگي در اصول بعضي جزئيات اين بيان عليرغم و دارد

. رسدنمي ظهور نصهم به قانون، كارآمد و كارايي خاطر همين به. استدهنش موردنيا ها يرساخت طرفيبي و استقلال دادخواهي، حق شام( كه عمومي تضمينات قبي( ا اصولي منصفانه، دادرسي اصول يدگيرس حق دفاع، كافي مهلت و تسهيلات ا برخوردار دفاع، امكانات برابر رسيدگي، مرجع

اي تقاب( اص( و معقول مهلت در رسيدگي حق علني، رسيدگي حق خواهي،تجديدنظر حق حضور ، آن، دمي( كرذ با اتهامات ا يافتن اطلاع حق برائت، اص( مجا ات، و جرم بودن قانوني اص( تناظر، سيدگي،ر و تحقيقات هنگام در آ ار و اذيت ديگر و شكنجه منع دادرسي، و تحقيقات در سكوت حق و توجه انونق اين داشت، بيان بايد درنهايت. است... و مقاب( طرف شهود ا السؤ طرح و مواجهه حق

.است داشته منصفانه دادرسي اصول به سابق قوانين به نسبت ياد تمركز

دادگاه ،1392 كيفر دادرسيآيين قانون منصفانه، دادرسي اصول :واژگان کلیدی

دفاع تدارک طرفي،بي اص( نوجوانان،واطفال

63 شعبه تهران تجديدنظر دادگاه رئيس دكتر حقوق جزا و جرمشناسي،* [email protected] خوراسگان آ اد دانشگاه دكتر دانشجو **

1398(، بهار و تابستان 8پياپيهاي حقوقي گواه، سال پنجم، شماره اول، )آموزه 154

قدمهم جمهييور در گييذارقانون اراده آخييرين 1392 مصييوب كيفر دادرسيييآيين قييانون شيده تيلاش مقاليه ايين در است، كيفر محاكم در رسيدگي تنظيم برا ايران اسلامي موردتوجيه قانون اين در و است امتباعم م محاكم، در كه منصفانه دادرسي اصول است

كه كلي تضمينات: ا است عبارت منصفانه رسيداد اصول. شود بررسي است قرارگرفته دار،صلاحيت دادگاهي نزد دعاو انواع دادرسي فرآيند در طرفين حقوق رعايت جهت

بهادر )اسييت شيدهبينيپيش قضيايي مكيانيزم در بينيييپيش قابي( و طيرفبي مسيتق(، فبيرخلا تعريف اين 10 ص1393 مستان و پاييز لطيفه، سيده حسيني ، علي جهرمي و اصيول مجموعيه صيرفاً و كيرده مضيق تعريفي را منصفانه دادرسي اصول كه ا عده

59 ،ص1397ظريفي،غلامرضيا،)باشدمي ميتهم حقوق كنندهتضمين كه دانسته مقرراتي بيه حقيوقي لسيان در و قضيايي ادبيات در اصول اين بنابراين.است ومانعجامع تعريفي شخصيي، نفع و دار جانب و تعقيب عدم ، ستيدر و طرفيبي وصف بودن دارا معنا

1388 مصيطفي، فضيائلي،.) اسيتشده كاربردهبيه طرفين ميان برابر و عادمنه،منصفانه توجيه مقيرره، اين رسيد تصويب به كيفر دادرسيآيين قانون 1392 سال در . 87 ص

علييرغم تاسيشده نگيارش مقاليه در كه گونههمان و. دارد رسيدگي جزئيات به ياد اميا سابق، قوانين نسبت به قانون اين در منصفانه دادرسي باب در بيشتر جزئيات بيان ييا شيودنمي قانون به توجهي گاهي عم( در ها، يرساخت بعضي به توجه عدم دلي( به

شيودمي كنندهرسيدگي قضات و طرفين برا ياد تألمات سبب مذكور قانون به عم( منصيفانه، دادرسيي اصيول. شيد خواهد ساله چندين دادرسي هاطال سبب گاهي حتي و

مرجيع طرفييبي و استقلال دادخواهي، حق شام( كه عمومي تضمينات قبي( ا اصولي حيق دفياع، كافي مهلت و تسهيلات ا برخوردار ، 2)دفاع امكانات برابر رسيدگي، مهلت در رسيدگي حق علني، رسيدگي حق تجديدنظرخواهي، حق حضور ، رسيدگي حيق برائيت، اصي( مجا ات، و جرم بودن قانوني ،اص( 3) تناظر يا تقاب( ،اص( معقول منيع دادرسيي، و تحقيقيات در سيكوت حيق آن، دميي( ذكر با اتهامات ا يافتن اطلاع سيؤال طرح و مواجهه حق رسيدگي، و تحقيقات هنگام در آ ار و اذيت ديگر و شكنجه

در اصيول ايين 45 ص 1376 آشيور ،محمد دكتير) .اسيت... و مقاب( طرف شهود ا حقيوق جهياني اعلامييه اسناد، اين ا جمله است شدهشناخته رسمت به الملليبين اسناد

155 1392 يفريکيدادرسنييبا توجه به قانون آ يفريمنصفانه درمحاکم ک ياصول دادرس يبررس

حقيوق اروپايي كنوانسيون ،1966سياسي و مدني الملليبين ميثاق و 1948 مصوب بشر و بشير حقيوق آفريقيايي منشيور و 1969 بشير حقوق آمريكايي كنوانسيون ،1955بشر هيادولت اسيناد ايين طبيق. انيدقرارگرفته موردحماييت اصول اين وضوحبه كه هاخلق قسيمت 3 دارا مقاله اين. اندشده افراد تمام برا حقوق اين تضمين و اجرا به مكلف: دوم قسيمت هسيتند محاكم همه به ناظر كه منصفانه دادرسي اصول: اول قسمت: است كيرد، تبعييت هاآن ا بايد بدو محاكم در خاص صورتبه كه منصفانه دادرسي اصول و بخيش نوجوانيان،واطفال دو، كيفير ييك، كيفير ها دادگاه عبارتندا محاكم اين

بيه مليزم تجدييدنظر محياكم كيه ا منصيفانه دادرسيي اصيول: سوم قسمت تجديدنظر متعيدد تمقام و تأليفات شده نگارش كلي موضوع باب در. هستند اصول اين رعايت عادمنيه؛ دادرسيي عمي(؛ تيا ا نظير منصيفانه دادرسي: ا اندعبارت كه استشده نوشته تحقيق در كيفر دادرسييآيين بررسيي كيفير ، دادرسيي بيودن علنيي مباني و تعريف بييان را كلي صورتبه منصفانه دادرسي اصول يا بزرگواران همه اما...و منصفانه دادرسي بيه بيشتر مطالب تمركز آنكه يا دارند كشور در جار قوانين به كمتر توجه و اندكرده قيانون توجيه دارد تيلاش نوشيته ايين اميا است دادسرا در و مقدماتي تحقيقات مرحله دنيا كشورها بين در كه- منصفانه دادرسي اصول به 1392 مصوب كيفر دادرسيآيين

را مذكور قانون مزايا و معايب و نموده بررسي را -است قرارگرفته اكثريت موردقبول .نمايد بيان پژوهش اين وسع حد در

محاکم همه به ناظر منصفانه دادرسي اصول-1

هميه تا ستا كرده مقرر را آنها گذارقانون كه منصفانه دادرسي اصول قسمت اين در رارقي مداقيه باشيندمورد هاآن ا تبعيت به ملزم ثانو و بدو ا اعم كيفر ها دادگاه .استگرفته

صالح دادگاه-1-1

مياده طبيق است، مستق( و صالح دادگاه به دسترسي منصفانه دادرسي اصول ا يكي كيه استآن دادگاه استقلال ها نشانه ا يك سياسي و مدني حقوق الملليبين ميثاق 14

قيانون 294 مياده در هيادادگاه بند تقسييم. باشيد شيدهتشكي( قيانون موجببه دادگاه


ميذكور مياده اميا اسيت قانون موجببه هادادگاه تشكي( اص( همان كيفر دادرسيآيين ايين و اسيت انداختيه قليم ا را بخش دادگاه چراكه استنشده نگارش دقيق صورتبه

ميواد در قيانون اشاره رسدمي نظر به. است نكرده بيان كيفر ها دادگاه جزء را دادگاه موجببيه دادگاه تشكي( اص( به توجه برا بخش دادگاه به مذكور قانون ا 337-336 مقيام در كه مذكور قانون ا 294 ماده در وقتي گذارقانون اگر هرچند. كند كفايت قانون .بود ترمناسب آوردمي را بخش دادگاه نام بوده، كيفر دادگاه انواع بيان

بودن علنی-1-2

تيا شيود انجيام علنيي صيورتبه رسييدگي كه است اين منصفانه دادرسي اصول ا چنيان ا محياكم بيودن علنيي. شيوند مطليع رسيدگي ا و حضورداشته بتوانند همگان اصي( )4.)اسيتشده اشياره آن به نيز اساسي قانون در حتي كه است برخوردار اهميتي بيدون ميتهم اتهيام بيه رسييدگي جلسات آن در كه است وضعيتي علني دادرسي 165. شيودمي اداره و تشيكي( عميومي ها رسانه و عاد افراد حضور راه رس بر مانع ايجاد در بشير حقيوق ا حقي و منصفانه دادرسي مهم ها مؤلفه ا يكي امرو ه وضعيت اين

ميوارد در جيز دادرسيي، بيودن علنيي اصي( ا عدول. شودمي محسوب كيفر دعاو هيا ار ش و منيافع وا نيهم درنتيجيه و دموكراتيك شرايط در تنها كه قانون در مصرح اساسيي حقيوق گرفتن ناديده و منصفانه دادرسي اصول نقض شود،مي تجويز متعارض

محاكميه ها مؤلفيه طوركليبيه كيه اوليه ها برداشت برخي رغمبه. شودمي تلقي افراد بيرا مصيالحي و فواييد متضيمن علني دادرسي داند،مي متهم حقوق حامي را منصفانه دقيت علنيي رسييدگي در 24 ،ص1387سيميه نيكويي؛ جلي(؛ اميد ،.)ستا نيز جامعه قيانون و دارد قيرار جامعيه نگياهِ بينِذره ير در چراكه بوده بيشتر رسيدگي برا قاضي صيورتبه مييحاكم اسييلام، قييضائي نيظام در. كند حمايت امر اين ا تواندمي تا بايد يافيتمي حضيور محاكمه جلسه در توانستمي هركس لذا كردند،مي رسيدگي علني محميد الكتاني،السييد)دادمي تيذكر و به قاضي، اشتباه با شدنمواجه صورت در حتي سيال كيفر دادرسييآيين قيانون كه است خاطر همين به 230 ص اول جلد الحي؛ عبد نييعل بير را اصي( 352 ماده در. است داشته توجه مهم، اين به 352 و 305 مواد در 92 بيودن، علني " اگر كه استشده اشاره ماده همين ب دربند است داده قرار محاكم بودن


دادسيتان، اظهيارنظر ا پيس" اسيت قيومي يا مذهبي احساسات يا عمومي امنيت مخ( و موسيع ميبهم، بسيار بند اين. كند صادر را محاكمه بودن غيرعلني قرار تواندمي دادگاه روشين، عبارات ا تواندمي تا بايد تقنين مقام در گذارانونق. است مختلف تفاسير دارا وارد خدشيه ميردم حقيوق در آن، تفسيير با نتوانند ا عده تا كند استفاده علمي و دقيق بيه راه و شيود نوشيته تر دقييق صيورتبه باييد -352-ماده اين رسدمي نظر به. كنند

جلسيه ضيبط و صيويربردار ت بيرا كيه سيا وكار همچنين. ببندد موسع تفسيرها ني( برا سختي بسيار راه كه است آن دهندهنشان است آمده 5) 353 ماده در رسيدگي

.دارد وجود بام در مذكور معنايي به شدن علني به

طرفیبی اصل-1-3

بر را كيفرخواست ا دفاع وظيفه ، 92 مصوب كيفر دادرسيآيين قانون 300 ماده رخواسيتكيف ا دفياع قاضي وظيفه درنتيجه است داده قرار او يندهنما يا دادستان عهده بيرا تكليفيي گونيههيچ قاضيي و كند رعايت را قاضي طرفيبي اص( بايد او و نيست شيودمي رسييدگي گياهداد در پرونيده وقتيي ديگرعبارتبه. ندارد كيفرخواست ا دفاع پرونيده بايد طرفبي و مستق( تصوربه بلكه نيست دادسرا روند ادامه دادگاه در قاضي. اسيت و نماينيده ييا دادسيتان عهيده بير كيفرخواسيت ا دفياع و كند رسيدگي را دييوان. اسيتشده بردهنام خاص صورتبه اص( اين ا مذكور قانون 3 ماده در چنينهم

در اينكيه محضبيه»: داردميي اظهيار اص( اين اهميت خصوص در بشر حقوق اروپايي قاضي در موارد ا بايستي مورد آيد، وجود به موجه ترديد و شك قاضي، ودنب طرفبي

جامعييه ييك در كييه اسيت اعتميياد ضيامن طرفيييبي حفيظ چراكييه. شيود محسيوب« ) .دهنيدمي نشيان خيود ا قضيايي مراجع و هادادگاه به نسبت شهروندان دموكراتيك، قييانون ا 421 ميياده در همچنييين 333-335 ،صييص1383 محمييد، دكتيير آشييور ،

اصي( ا حماييت نييز ماده اين كه استشده اشاره دادرس رد موارد كيفر دادرسيآيين . است كنندهرسيدگي قاضي طرفيبي


طرفین آبروی حفظ-1-4

گفتيه ارقير دادگاه عهده بر مستقيماً 6) جرائم ا بعضي به رسيدگي قانون اين در ايين. دانيدمين جيايز دادسيرا نهاد عهده رب را تحقيق امر در دخالتي گونههيچ و است مسيتقيم صورتبه اندشدهداده قرار عفت منافي جرائم عنوان ذي( 306 ماده در كه جرائم گونيهينا بيه ميتهم فيرد آنكيه محضبيه جامعه در. شودمي رسيدگي صالح دادگاه در

گيذارقانون ذالي شيود،مي طرد جامعه ا و گيردمي قرار نكوهش مورد بسيار شد جرائم افيراد توسيط و غيرعلنيي تحقييق و تيرمخفي رسيدگي ممكن حد تا است كرده تلاش .استشدهن تأكيد آن مورد در تحقيق بحث به جرائم بقيه مث( و شود انجام تر محدود يرسييدگ جرييان انتشيار مذكور، قانون 353 ماده در حق اين ا صيانت راستا در

و ادار موقعييت يا فرد هويت و متهم و شاكي صاتمشخ بيان متضمن كهدرصورتي كه دارد شارها ماده همين دو تبصره در گذارقانون حتي. نيست مجا باشد آنان اجتماعي

جرييان تيواننمي مصيلحتي هييچ تحيت و صورت هيچ در باشد غيرعلني محاكمه اگر .كرد منتشر را رسيدگي

دفاع ایبر شدن مهیا و معقول مهلت در رسیدگی حق-1-5

دفياع بيرا شيدن مهييا جهيت كيافي مهلت داشتن منصفانه، دادرسي مهم اصول ا برخيوردار حقيوقي ها حيداق( ا باييد طرفين سلاح، در تساو اص( موجببه است، و باشيند داشيته دسترسيي پرونده مدارک و اسناد به يكسان طوربه كهاين ا جمله باشند جليد محمد سيد فاطمي، سيد)باشند برخوردار گردي طرف ادله به برابر اعتراض فرصت باييد رسييدگي جلسيه تيا احضياريه بيين فاصيله قانون، اين 343 ماده وفق 29ص اول

فاصيله ميورد در را حيق ايين 343 مياده در 1392 سيال قانون. باشد رو هفت حداق( و اسيت داده افيزايش قبليي قوانين نسبت به را رسيدگي جلسه تا احضاريه بين مناسب قبليي قيوانين در. است كرده حمايت آن ا و است گرفته نظر در بيشتر را متهم حق اين اسيت داده افيزايش رو 7 بيه را فاصيله اين جديد قانون 7. )بود رو سه فاصله اين

در و تهييه را متناسيب دفياع تيا داشيت خواهد بيشتر و ترمناسب مان متهم بنابراين مان و است آمده شاكي كمك به دادسرا اينكه به توجه با. كند دفاع خود حق ا دادگاه


رو 7 رو بيه 3 ا ميان ايين افيزايش اسيت داشيته ميتهم عليه ادله تهيه برا مناسب .است مناسب

حتيي و كنيدمي تضيمين ميتهم برا را دفاع برا شدن آماده و دفاع حق ماده، اين موكيول ديگير وقتبيه رسييدگي هجلسي شود باعث تواندمي نيز متهم 8) موجه عذر د حي بيه حيق اين ا حمايت و بوده اهميت حائز مقدار آن دفاع برا بودن مهيا. شود وانيمنتي و نباشيد معلوم متهم اقامت مح( اگر قانون، اين 344 ماده حسب كه است م م تشياركثيرامن ها رو ناميه در احضياريه مفاد كنيم ابلاغ او به را احضاريه ديگر طريق به

تيا. شدبا فاصله ماه يك حداق( بايد رسيدگي جلسه تا آگهي انتشار رو ا و منتشرشده . كند دفاع برا مهيا را خود بتواند فرد، اطلاع صورت در

وکیل داشتن حق-1-6

در آن ا حماييت و تضيمين ميتهم، حقوق بشر، حقوق ها آمو ه ترينمهم ا يكي ا برخيوردار منظوربه م م قانوني سا وكارها دتمهي پرتو در دادرسي مراح( تمامي امكيان در ميتهم حقوق تحقق. است كيفر دعاو فرايند در وكي( مساعدت و حمايت حقيوق اساسيي هيا جلوه و مبياني ا رايگيان و منتخب گزينشي، وكلا ا مند بهره

اسيناد ا شيمار رهگيذر ا فرامليي جنيايي سياست متوليان. شودمي تلقي شهروند در اييران جنيايي گذارانسياسيت و ا ،منطقيه و جهاني سطح دو در ارشاد و آورالزام و ميدافع وكيي( به دسترسي در متهمان حق تقنيني فرو تقنيني، تقنيني، فرا مقررات سايه

پور،مهيد ) اندشيناخته رسيميت بيه النهاييه و شناسيايي مورد را آن داشتن ا حمايت مياده كه حقي طبق بر جزايي پرونده در طرفين 1395،195 مدرضا،مح سيد اعظم؛تقيبي،

و وكيي( 2 دو، كيفر دادگاه در توانندمي است گرفته نظر در هاآن برا قانون اين 346 در وكيي( تعيداد افزايش. كنند معرفي دادگاه به وكي( سه حداكثر يك، كيفر دادگاه در

وكيي( چنيد مشاركت چنينهم و شود كمتر حق تضييع احتمال شد خواهد سبب دادگاه نييز شياكي بيرا حق اين البته و شود؛ انجام تر مناسب دفاع شودمي باعث پرونده در

ها راهنمايي شودمي باعث وكي( چند وجود و داندمي محق را خود چراكه دارد وجود جلسيه در نيامدن و تباني با توانندنمي وكلا. شود و حق اثبات در تسريع سبب ايشان انقيلاب و عمومي ها دادگاه دادرسي آيين قانون در چنينهم. شوند جلسه تأخير باعث


جلسيه دو در وكيي( ييك كهدرصيورتي اسيتشده داده تيذكر 42 مياده ميدني امور در بيا حضيور بيرا اولوييت نيسيت ممكين دو آن بين جمع و استشده دعوت مانهم

.استشده مشخص كيفر دادرسيآيين طبق كه است دادگاهي وكي( انتخاب مورد در 348 و 347 ماده دو در 92 مصوب كيفر دادرسيآيين قانون

فاقيد كيه متهميي بيرا وكي( استشده مكلف دادگاه كندمي اشاره شاكي و متهم برا تكلييف 1378 كيفر دادرسييآيين قيانون 186 مياده در كنيد انتخاب است مالي تمكن بيرا اميا بيود؛ شيدهگرفته نظير در مالي تمكن فاقد متهمِ را ب وكي( انتخاب به دادگاه تمكين اقيدف شياكيِ ييا دييدهبزه برا وكي( انتخاب ايران، حقوق در كه است بار اولين. اسيت آميده 347 مياده تبصيره در مقيرره ايين كه. استشده تكليف دادگاه برا مالي،

نطيرفي برا تعييني وكي( انتخاب حق نفي سبب دادگاه، توسط تسخير وكي( انتخاب غيييرت تقاضيا كيه است آمده 348 ماده 3 تبصره در. است محفوظ حق اين و شودنمي .است پذيرشقاب( باريك برا فقط متهم سو ا تسخير وكي(

اونيانمع و شركا مقاب(، طرف با تسخير وكي( بين اگر قانون، اين 349 ماده مطابق كاليتو انجام ا مانع باشد داشته وجود دادرس رد هاتج ا جهتي آنان، وكلا يا جرم ميذكور دهميا در كيه بينيپيش. است دفاع حق تضمين مناسبي نحو به ماده اين شود، او

داشيتن تياف خواهيم كنيم توجه ماده متن به اگر است، عالمانه و دقيق بسيار است آمده خير تس وكي( رد اسباب ا مقاب( طرف و تسخير وكي( بين... و سببي يا نسبي رابطه حيق تنرفي بين ا احتمال و دارد وجود مقاب( طرف و وكي( بين ا علاقه چراكه است، بيين رابطيه شود پرسيده امر باد در شايد اما رود؛مي بام بسيار متهم برا مناسب دفاع كيي(و رد علي( ا باييد چيرا و دارد تأثير چه متهم شركا و معاونان و تسخير وكي(

نديشييدها وكاليت بهترين انجام برا گذارقانون گفت بايد جواب در دانست؟ تسخير دايجيا شيائبه ايين باشيد، داشيته رابطيه ميتهم شريك با متهم، تسخير وكي( اگر است دارد ا ابطيهر وكيي( بيا كه متهم شريك ا اتهام كه كند دفاع متهم ا نحو به شود؛مي

در دقيت ايين. ندهيد انجيام مناسيبي دفياع خيود (موكي ا حالت اين در و شده سلب خيوبِ ميواد ا يكي مذكور ماده. دارد تشكر و تقدير جا و مناسب بسيار نويسيقانون 65 ص 1382محمد سيد دكتر فاطمي، سيد. ) است جديد قانون


مناسب مدت در رسیدگی اصل-1-7

ها بهانيه بيه هدد اجا ه طرفين به قانون نبايد مناسب، مدت در رسيدگي اص( طبق حسيب. دآي وارد مضاعف ظلمي ديدهبزه به درنتيجه و شوند دادرسي اطاله سبب واهي صيورت در دهيد تشخيص ضرور را متهم حضور دادگاه اگر مذكور، قانون 345 ماده جيمح به توجه با. شودمي جلب معين ساعت و رو برا عذرموجه، بدون حضور عدم لسيهج تجدييد و پرونده، يك در متهم حضور عدم صورت رد كيفر ، ها پرونده انبوه

دهيد، قيرار ديگير مياه دو حيداق( رسيدگي نوبت در را پرونده است ممكن رسيدگي .كرد مسدود ديدهبزه به ظلم اين بر را راه مذكور قانون 345 مقرره با گذارقانون

آن دلایل ذکر با اتهامات از یافتن اطلاع حقِ اصلِ-1-8

حتيي و هياآن وكلا يا كيفر امر طرفين توسط پرونده مطالعه حق 351 ماده وفق و ماييتح راستا در ماده اين است قرارگرفته موردتوجه پرونده اوراق ا تصوير تهيه دميي( رذكي بيا اتهامات ا يافتن اطلاع حقِ و دفاع برا شدن مهيا اص( به نسبت تأكيد .رسيد تصويب هب است؛ منصفانه دادرسي اصول ا كهآن

شکنجه ممنوعیت-1-9

رسييدگي جلسيه در آ ادانيه باييد است؛ با داشت كه متهمي ،356 ماده نص حسب و طيرد صيراحتبه را پيا بيه نجيير و دسيتبند ا جمله ها روش و شود حاضر دادگاه باعيث وضيعيتي چنيين وجيود ا حاصي( روانيي فشار ضمناً. است كرده اعلام ممنوع در آ ار و اذييت و شيكنجه منع اص( ماده اين. كند دفاع خود ا نتواند راحتيبه شودمي

.است داده قرار موردتوجه را رسيدگي و تحقيقات هنگام

بدوي محاکم در منصفانه دادرسي اصول-2

باييد بيدو محاكم در كه شودمي بررسي ا منصفانه دادرسي اصول قسمت اين در كيفر دادگاه هب بيشتر تمركز و 1392 سال در رگذاقانون دقتبه توجه با شوند، رعايت قسيمت ايين رد منصفانه، دادرسي اصول رعايت حيث ا ونوجواناناطفال دادگاه و يك ونوجوانياناطفال دادگياه و ييك كيفر دادگاه در منصفانه دادرسي اصول مبحث دو در

.است گرفته قرار بررسي مورد


یک فریکی دادگاه در منصفانه دادرسی اصول-2-1

الاعِمي ييك كيفير دادگياه در صيرفاً كيه ا منصفانه دادرسي اصول مبحث اين در تعبييه تمهييداتي 1392 مصيوب كيفر دادرسييآيين قانون در. اندشده تشريح شوندمي. بگيرد رقرا موردتوجه بيشتر يك كيفر دادگاه در منصفانه دادرسي اصول كه استشده دادرسيي اصيول عنيوان ذيي( اول فصي( در كه است چيز آن بر مضاف تمهيدات اين

.شد بيان محاكم همه در منصفانه

دفاع برای شدن مهیا -2-1-1

ميهمحاك شيدن جيار بيه كميك و عدالت به رسيدن برا گذارقانون 387 ماده در ايين اسيتحكام بيرا . دهدمي متهم به دفاع و ادله تدارک برا را مقتضي وقت عادمنه، را و ر ده مهلت و دهد مهلت تمديد تقاضا است داده اجا ه او وكي( يا متهم به روش در را صيوابي راه گيذارقانون نماييد، دفاع تدارک بهتر بتواند تا داده ارتقا رو بيست به

.است داده جامان طرفين ا را ها حمايت چنين كه دارد تقدير جا و است گرفتهپيش

وکیل داشتن حق -2-1-2

بييان قبي( قسيمت در كه كيفر محاكم در وكي( داشتن درمورد بحث ئهارا عليرغم نآييي قيانون ميواد حسيب ييك كيفر دادگاه در وكي( داشتن است؛ تأكيد به م م شد،

تر دقييق بحث نيا مند كه دارد خاصي و بيشتر جزئيات 1392 مصوب كيفر دادرسي طيرفين بيه را اجيا ه اين ارگذقانون موردبحث قانون 385 ماده در. است قسمت اين در دفياع ضيمينت حيق ا مياده ايين كيه كننيد استفاده توانندمي وكي( سه ا كه است داده

بيش حضور يك كيفر دادگاه صلاحيت در جرائم اهميت به توجه با و كندمي حمايت ميورد قحي اين. كند كمك خود حقوق به رسيدن برا طرفين به تواندمي وكي( يك ا

ييا دو ،شياكي يا متهم است ممكن. است قرارگرفته 9) مختلف ها نسيونكنوا تأكيد فقيط ؛شيوند دليليي هر به دادرسي اطاله سبب تباني با بخواهند و كنند معرفي وكي( سه را سييدگير طريق اين ا تا نشوند حاضر بقيه و كند پيدا حضور جلسه در هاآن ا يكي بيرا وكيي( تعيدد صورت در وكلا ا يكي رحضو قانون كنند، موكول ديگر مان به

امكيان ديگير بينييپيش اين با است دانسته كافي را پرونده به رسيدگي و دادگاه تشكي( .رودمي بين ا دادرسي اطاله برا وكلا توسط تباني


و پ ب، اليف،) بندها موضوع جرائم در كه دريافت توانمي 348 ماده در دقت با تبعيات ا تا باشد داشته وكي( بايد حتماً متهم دارند سنگين ا اتمج كه 302) ماده ت

ياهميتي چنان ا متهم دفاع حق تضمين اص( شود؛ جلوگير مناسب دفاع عدم سنگينِ تهممي چنانچيه 302 مياده ت پ ب اليف بندها موضيوع جرائم در كه است برخوردار

قاضيي گذارقانون باشد اشتهند وكي( انتخاب برا مالي توان يا نكند انتخاب وكي( خود گلدوسيت.) اسيت نميوده متهمي چنين برا تسخير وكي( انتخاب به ملزم را پرونده

معيد كيه دارد اهمييت قدرآن جرائم اين به رسيدگي 292 ص 1394 جويبار ،رجب، تيبمرا 10) صالح مرجع به بايد دادگاه و بوده تخلف موجه عذر بدون وكي( حضور

.كند اعلام را

" بودن مجرم" برچسب است؛شده بيان 11) شناسيجرم مباحث در كه گونههمان مقينن شيود؛مي بيار يان نتيايج و منفيي آثار چه آمدن وجود به باعث افراد پيشاني بر

در ناسيبم دفياع عيدم ها آسيب ا بتواند تا است كرده تعبيه را تسخير وكي( امكان 12.)كند جلوگير افراد، به مجرم سببرچ چسبيدن درنتيجه و مهم جرائم

و سي ا تسيخير وكي( تغيير تقاضا است؛ آمده قانون اين 348 ماده 3 تبصره در دييدهبزه را بي تسخير وكي( تغيير حق ولي. است پذيرشقاب( باريك برا فقط متهم اص( و وكي( نداشت حق. ندارد وجود استشده اشاره آن به 347 ماده در كه بضاعتبي

مياده ود ايين در اسيت منصيفانه دادرسيي اصيول ترينمهم ا كه دفاع امكانات برابر .است قرارگرفته قانون موردحمايت

حضوری رسیدگی اصل-2-1-3

ت و ب،پ اليف،) بندها موضيوع جرائم در خصوصبه حضور رسيدگي اص(. اسيتشده قلمداد رسيدگي مانعِ متهم، حضور عدم كه دارد اهميت چنانآن 302) ماده 350 مياده در اسيت منصفانه دادرسي اصول ا كه حضور رسيدگي اص( به توجه اين .است قرارگرفته تأكيد مورد مذكور قانون


قضات تعدد-2-1-4

حضيور و باصيلاحيت دادگياهي در طرفين شركت منصفانه دادرسي اصول ا يكي تعيدال بيه صادرشيده رأ ِ هك شود ايجاد بيشتر خاطر اطمينان تا است متعدد قضات مطيابق ناستا كيفر دادگاه صلاحيت در آنچه بر علاوه جديد قانون در. است ترنزديك دگياهدا صيلاحيت بيه نيز بام به سه درجه حبس با جرائم به رسيدگي بود، سابق قانون شيود،مي تبعيت قضات تعدد نظام ا يك كيفر دادگاه در چون. شد افزوده يك كيفر مطيابق شدمي رسيدگي قاضي يك نظر ير سابق، در كه جرائم اين به رسيدگي يجهدرنت انونقي مزاييا ا ميورد ايين. شيودمي رسيدگي قاضي چند با دادگاهي در جديد قانون ونيقيان مجيا ات كه جرائمي به 13)سابق قانون حسب ديگر نگاه ا اما. است جديد ا نفير پينج توسيط باشيد دائيم حيبس ييا بصل يا رجم يا اعدام يا نفس قصاص هاآن

ميذكور جيرائم بيه قاضي سه توسط فقط جار ، قانون طبق اما شدمي رسيدگي قضات داشيت بييان باييد البتيه اسيت ميذكور قانون ضعف نقاط ا ماده اين شود،مي رسيدگي

.دانست تغيير چنين مسبب را قضائيه قوه در قاضي كمبود جز علتي تواننمي

نوجوان و اطفال دادگاه در منصفانه دادرسی اصول -2-2

و انكودكي وييژه دادرسيي برا متحد مل( سا مان استاندارد قواعد حداق( ا 7 ماده و عادمنيه دادرسيي اساسيي تضيمينات و اصيول رعايت كودک، حقوق پيمان 40 مواد

كودكييان اتهامييات بييه دادرسييي و مقييدماتي تحقيقييات تعقيييب، هنگييام در را منصييفانه .اندكرده اعلام الرعايه مم

تصييميمات بييين ارتبيياط كيفيييت ا قضييايي پيگييرد تحييت كودكييانِ درک ا آنجاكييه جامعيه ها ار ش به آنان شخصيت انطباق در خود عملكرد و قضايي مراجع اتخاذشده خياص شيرايط و عياطفي ي رواني عقلي، لحاظ به مان گذشت و دارد بسزايي اهميت ا 2 مياده 13 ص ،1378، مرعشي)گرددمي مذكور ارتباط گسيختگي موجب اجتماعي چنيينهم و كودكيان وييژه دادرسيي برا مل( سا مان استاندارد قواعد حداق( مجموعه تيأخير ا اجتنياب در تأكييد و صيراحت كيودک، حقيوق پيمان 40 ماده 3 و 2 بندها

14.)دارد ونوجواناناطفال پرونده به رسيدگي در غيرضرور


كيه كودكيان بيه مربيوط اقدامات تمام در ،1 بند 3 ماده كودک حقوق نوانسيونك در ييا ،اجرائيي مقاميات هيا،دادگاه ،خصوصي يا و عمومي اجتماعي رفاه مؤسسات توسط اصيول بعضيي. هسيت ملاحظات اهم ا كودک منافع شود،مي انجام حقوقي ها ارگان

قسيمت ايين در شيوند،مي رعاييت نوجيوان و اطفال دادگاه در صرفاً منصفانه دادرسي 15.)است شدهبررسي ونوجواناناطفال محاكم در الرعايهم م منصفانه دادرسي اصول

طفل غیاب در دادرسی -2-2-1

وجيود صيورت در آن، بير سيابق قيانون 226 مياده مشيابه ميذكور قانون 414 ماده " طفي(" كلميه ا گيذارقانون. اسيت ردهكي تجويز را طف( غياب در دادرسي مصلحت مياده دو ينا ايراد نيست، بالغ افراد به تسر قاب( مقرره اين درنتيجه است كرده استفاده

چيرا اند؟شيده قائي( تفياوت سياله 12 پسير و سياله 12 دختير بيين چيرا كه است آن و،ا غيياب در رسيدگي برا ساله 12 دختر برا مصلحت وجود صورت در گذارقانون نظير رد اسيت؟ مناسيبي معيار بلوغ، معيار آيا است؟ نگرفته نظر در او برا را حق اين

هييفق گيزاره هييچ بيا سيال پانزده ا كمتر دختران برا موجهي سا وكار چنين گرفتن بييان اييدب. اسيت پسينديده و موجه بسيار دختران برا آن بينيپيش و نداشته مغايرت شيود،مي هگرفت نظر در مقرراتي چنين سال پانزده ا كمتر انپسر برا دليلي هر به كرد، . است اعمالقاب( و بوده نيكو سن هم دختران به آن دادن تسر

ونوجواناناطفال برای وکیل تعیین ضرورت عدم -2-2-2

سرپرسيت يا ولي هشت، و هفت درجه تعزير جرائم در" است آمده 415 ماده در است؟ درست حكمي چنين آيا " كنند دفاع و ا خود واندتمي نوجوان يا طف( قانوني ميتهم را ب قضايي مرجع توسط وكي( تعيين مورد در تكليفي نظرِ همان گذارقانون چرا الدينو اينكه به توجه با است؟ نداده تسر نيز هشت و هفت درجه جرائم به را 16)

و كننيد فياعد خيود ر نيدانف حقيوق ا بايدوشيايد كيه گونيهآن توانندنمي غيرحقوقي ايين رد؛دا وجيود كودكان شدن محكوم امكان و نيستند حقوقي مسائ( به آشنا چنينهم مييتمحكو منفيي اثيرات و كودكيان حقيوق تضيييع شياهد تا كردهاصلاح بايد را ماده

.نباشيم جامعه در كودكان برا احتمالي


نونوجوانااطفال دادگاه آراء در تجدیدنظرخواهی -2-2-3

قابييي( را ونوجوانييياناطفال هيييا دادگاه آراء تميييامي ميييذكور قيييانون 445 مييياده ميورد در آنچه عكسبه قانون اين 447 ماده مطابق ضمناً. است دانسته تجديدنظرخواهي

مجيا ات اينكه استناد به توانندنمي خصوصي مدعي يا دادستان دارد؛ وجود سامنبزرگ سيبب مياده دو ايين. كنند تجديدنظرخواهي ستاشده صادر نوجوان و طف( برا كمي . كند داپي توسعه ونوجوانان،اطفال نفع به تجديدنظرخواهي حق شود؛مي

تجديدنظر دادگاه در منصفانه دادرسي اصول-3

خياص صورتبه تجديدنظر دادگاه در كه ا منصفانه دادرسي اصول قسمت اين در .شودمي بيان شود رعايت بايد

مجدد گیرسید حق-3-1

ييك عنوانبيه عادمنيه دادرسيي فرآيند ا بخشي عنوانبه تجديدنظرخواهي پذيرش 5 بنيد طبيق بير اساساً 77ص ،1384منصورآباد ،)است قرارگرفته موردقبول مهم اص( كه است اين متهم حقوق ا يكي 17) سياسي و مدني حقوق الملليبين ميثاق 14 ماده ا كييي. كنيد رسييدگي بيدو دادگياه توسط او مجرميت اعلام به تر عالي دادگاه در

.است تجديدنظرخواهي حق همين نيز منصفانه دادرسي اصول ظرخواهيتييجديدن و اعييتراض هيا راه كيه آمد وجود به شبهه اين 1361 سال در اليعي شورا فلذا. گردد محدود شرع، قاضي رأ بودن خيدشه غييرقاب( به تمسك بيا

بيودن تجدييدنظر قابي( جيوا مورد در نگهبان شورا ا 31/3/1362 تاريخ در قضائي شيورا كيرد؛ مطيرح سؤالي شيود قيبلي حيكم نقض موجب كهطور به حاكم حيكم در جيز شيرع حياكم حكيم در تجدييدنظر»:كيرد اعييلام 5/4/1362 تياريخ در نگهبان

لفمخيا حكم كه موارد در و متداعيين احد سو ا قاضي صلاحيت عدم موردادعا 18) «نييست باشد،جايز دلي( ا قاضي غفلت يا و فقه ضروريات

بيا و منحي( را تجدييدنظر ها دادگاه نظر،كليه اين وصول با قضائي عالي شورا در قضيائي عيالي شيورا اسيتعلام پاسيخ در نگهبيان شيورا فقهيا كه استدمل اين

مجيو فاقيد را تييجديدنظر خاص،رسييدگي مدني قانوني ميحه 21 ماده خصوص باشيد،ا شيرعي ميوا ين بيا منطبق بايد قوانين كليه ا.ق 4 اص( طبق و دانسته شرعي


مراجع به حكم اجرا جهت رسيدگي بدون را هاپرونده خواست تجديدنظر ها دادگاه اعياده پرونيده و صيادر يدنظرتجد حكم كه هم ميوارد در حيتي و دهند عودت اوليه

.نمودمي اجرا را بدو حكم بايد بدو دادگاه بود اجرانشده بود،ولي گرديده عييالي شورا سو ا نامهبخش صدور در دگيشتاب نيوعي كه شودمي ملاحظه مجيدداً كهطور به داشت، دنبال به نيز فراواني اعتراضات امر اين.داشت وجود قيضائي ظرتييجديدن غيرقابي( خصيوص در نگهبان شورا نظر»:كرد اعلام قضائي عالي شورا صيلاحيت قاضي و باشد نكرده غفلت قاضي كيه اسيت درجايي هادادگاه احكام بيودن «نباشد فقه ضروريات مخالف حكم و باشد داشته

هيياآن رسيييدگي نحييوه و هييادادگاه احكييام تجديييدنظر مييوارد تعيييين قييانون جهيت در مهيم گيامي باييد داشيت كيه توجهيقاب( نقايص عليرغم14/7/1367مصوب آشيور ،.)گردد تلقيي قضيايي اشيتباهات ا پيشيگير و عليهم محكوم حقوق رعايت وقيحقي نظام در بامخره اعتراض متماد ، ساليان ا پس آنكه خاطر به 122ص ،1395

شد پذيرفته اسلامي جمهور

قيانون 6 مياده در. اسيت منصيفانه دادرسي اصول ا پرونده به مجدد رسيدگي حق حيق 14/7/1367مصيوب هاآن رسيدگي نحوه و هادادگاه احكام تجديدنظر موارد تعيين

را بدو رأ به اعتراض حق شاكي اما ؛ بود شدهپذيرفته عليهمحكوم تجديدنظرخواهي .نداشت دوجيو صيورت در 17/5/1372 مصيوب هادادگاه آرا تجديدنظر قانون 11 ماده وفق در مقينن. داشيتند را بيدو رأ به نسبت اعتراض حق طرفين مجدد، رسيدگيِ جهات ا 239 ؛ 15/4/1373 مصيوب انقيلاب و عميومي هيا دادگاه تشكي( قانون ا 26 مواد ا 433 و1378 مصوب كيفر امور در انقلاب و عمومي ها دادگاه دادرسي آيين قانون را مجيدد رسييدگي حيق 1394 اصيلاحيه و 1392 مصيوب ر كيفدادرسييآيين قانون

كهدرصيورتي حتيي اخيراليذكر قيانون 430 مياده حسيب. اسيت داده قرار موردپذيرش تيهپذيرف صورتي در اسقاط اين باشند كرده اسقاط را خود تجديدنظرخواهي حق طرفين بيا هم رگيذاقانون ام و باشيد شيدهانجام صيالح قاضيي و دادگياه نزد در كه استشده

.پذيردمي را طرفين اعتراض


حضوری رسیدگی حق-3-2

قيانون 450 مياده در. اسيت منصيفانه دادرسيي اصيول ا حضيور رسييدگي حق قصياص،و حيد، مجيا ات مسيتوجب كه جرائمي به 1392 مصوب كيفر دادرسيآيين پينج و چهيار درجيه تعزير جرائم يا و ديه نصف ا بيش مستوجب غيرعمد جرائم هبي محكومييت صيورت درهفيت و شش درجه تعزير جرائم در و مطلق طوربه باشد تعييين دسيتور صيدور بيا تجديدنظر دادگاه اقتضاء، صورت در جرائم ساير در و حبس ايين. كنيدمي احضار است ضرور حضورشان كه را اشخاصي و رسيدگي،طرفين وقت هيم حضيور رسييدگي در و.اسيت حضيور رسييدگي حيق ا صيانت برا احضار دادرسي طبق و ؛كنند دفاع موكلينشان يا خود حقوق ا بهتر توانندمي وكلا هم و طرفين گيرا تجدييدنظر محتيرمِ قضات ضمناً. بدهند را احتمالي شبهات تكتك جواب ترافعي جواب هب و مطرح را سؤامت آن حضور رسيدگي صورت در توانندمي داشتند سؤالي اتمجيا در و ببيننيد را طيرفين رفتارهيا و حامت بعضي دشاي حتي برسند موردنيا انقيلاب و عمومي دادگاه دادرسي آيين قانون 20) 252 ماده مطابق . 19)دهند تأثير بيودن نياقص صيورت در بيود مختيار تجديدنظر دادگاه ؛1378 مصوب كيفر امور در

ن،طيرفي اظهيارات و ابيرا ادليه ييا دفاعييات بررسي با يا بدو مرحله در تحقيقات دادگياه جدييد قيانون بيا. كنيد احضيار را هياآن بداند م م را ربطذ اشخاص احضار

.كند احضار مجدد رسيدگي برا را طرفين درهرصورت است مكلف تجديدنظر اصيلاحيه و 1392 مصيوب كيفر دادرسييآيين قانون 450 ماده تصويب به توجه با :آيدمي وجود به ،ابهاماتي 1394 دارد؟ را ا مقرره چنين اجرا توان فعلي دادگستر آيا -1

صيرف را ياد وقت تجديدنظر، قضات شودمي باعث ا مقرره چنين اجرا -2 وقيت بيشيتر هچراك. باشند نداشته هاپرونده مطالعه برا تواني ديگر و كنند جلسه اداره .شودمي دادرسي جلسه به رسيدگي صرف قضات، توان و

نيييز ميردم بيرا ثيانو ، رسييدگي جلسيه در حضيور بيرا طيرفين حضيارا -3 ر،حضيو عيدم صيورت در و نيسيت حضور به اجبار اگرچه. )دارد پي در هاييهزينه

. شد خواهد انجام رسيدگي


تهيران، اسيتان تجدييدنظر دادگاه شعبِ بعضي در هاپرونده انبوه مثال،عنوانبه -4 اسيت شايسيته آييا. شيودمي موكول بعد سال دو ا يشب به هاپرونده به رسيدگي نوبت و ايجياد را دادرسيي اطاله چنين ا ،ماده تصويب با نباشد فراهم امر مقدمات وقتي سيمت بيه ميردم درنتيجه و نماييم دولتي دادگستر ا گرداندن رو به مجبور را مردم

در شيكايت ا تييوق دارد وجيود عقلاييي توجيه چه اساساً بروند؟ شخصي دادگستر دادگستر د،فر يك انجامد؛مي طول به سال دو حدود تجديدنظر، رأ صدور تا دادسرا نمايد؟ انتخاب حق احقاق برا را عمومي

در موردنييا انساني نيرو و امكانات كمبود سبب به موصوف، دادرسي اطاله -5 ايين اييدنب ميذكور دهميا تصيويب ا قب( آيا. است آمده وجود به تجديدنظر ها دادگاه شد؟مي فراهم مقدمات

در كيه متهمينيي خيانواده ا جمليه، دارد پي در هاييفاسد تالي دادرسي، اطاله -6 ميان ا بييش ميتهم است ممكن دارند؟ پناهگاهي چه مدت اين در باشندمي با داشت وا برائيت رأ اسيت ممكين و باشد؛ تجديدنظر دادگاه رأ انتظار در بدو محكوميت

يقطع رأ سپس و بوده حبس در سال يك ا بيش كه فرد به قضائيه قوه. شود صادر 21) 258-257 ميواد راهكيار آيا و دهد؟مي پاسخي چه شودمي صادر او برائت بر دال كند؟مي كفايت مذكور قانون ا

بيه را تجدييدنظر شيعب فعليي، رونيد اداميه ها،پرونده ياد حجم به توجه با -7 .كندمي تبدي( انيبايگ

تيوان فعليي دادگسيتر حضور ، رسيدگي در موجود مثبت نكات تمامي رغمعلي .شود گر موردبا ن اين قانون بعد اصلاحيه در بايد حتماً و ندارد را 450 ماده اجرا

گير نتيجه

نقاط محاكم، در رسيدگي جزئيات مورد در 1392 مصوب كيفر دادرسيآيين قانون و تييرينمترقي ا گفييت تييوانمي قيياطع ضييرس بييه و دارد فراوانييي تمثبيي و قييوت

دادرسيي اصيول قيانون ايين. اسيت اييران اسلامي انقلاب ا پس قوانين ترينكاربرد منصيفانه دادرسيي اصيول. اسيت داده قيرار موردتوجيه مختلفي مواد در نيز را منصفانه ممنوعييت وكيي(، داشيتن قاضيي، طرفييبي محاكمه، بودن علني صالح، دادگاه ا جمله


، مثبيت نكيات ايين علييرغم اما.اسيت قرارگرفتيه موردتوجه قانون اين در... و شكنجه. اسيت قيانون ايين منفيي نقياط ا دادگستر در موردنيا ها يرساخت به توجهيبي مشيكلات بيا شيد بيان آنچه طبق تجديدنظر محاكم در حضور رسيدگي مثالعنوانبه

امكيان و اسيتخدام را يياد قضات بتواند قضائيه قوه شاءاللهان هك است روروبه جد مواجيه بسييار معايب با اصلي چنين اجرا تا كند تعبيه ساختمان ا جمله افزار سخت آنكيه ييا است غيرممكن امر چنين انجام فعلي امكانات و مشكلات به توجه با)نشود. شود رفع قانوني تكليف اين موقت تصوربه مذكور قانون بر احتمالي ها اصلاحيه در

بيا اميا اسيت داشته محاكم بودن علني بحث به جد توجه گذارقانون هرچند همچنين تفسيير بيا غيرعلنيي دادگياه برگزار امكان مذكور، قانون ا 352 ماده ابهامات به توجه يينا بير را راه كيه شيود تصيويب ا مياده باييد ليذا است؛ هموار مذكور ماده ا موسع

.ببندد تفسيرها

هايادداشت به شروع 1395 سال در كه باشد؛مي نويسنده نامه پايان ا مستخرج مقاله اين 1)

.شد دفاع آن ا 1397 سال در و شده نگارش برخوردار حقوقي ها حداق( ا بايد طرفين سلاح در تساو اص( موجب به 2) و باشند تهداش دسترسي پرونده مدارک و اسناد به يكسان طور به كه اين جمله ا باشند يدس فاطمي، سيد قار ) باشند برخوردار ديگر طرف ادله به برابر اعتراض فرصت 29 ص ،1390 محمد، ديگر توسط طرفين ا يك هر دفاع به اعتراض امكان و دفاع بودن دوطرفه 3) مدني حقوق الملليبين ميثاق 14 ماده 3 بند. است عادمنه دادرسي يك م م عناصر ا باشد داشت دفاع تمهيد جهت كافي فرصت بايد متهم اص( اين طبق . سياسي و 235 ص 1390 بيژن عباسي،)

مگر است بلامانع افراد حضور و شود مي انجام علني ،محاكمات: 165 اص( 4) در يا باشد موميع نظم يا عمومي عفت منافي آن بودن علني ،دادگاه تشخيص به كه آن

.نباشد علني محاكمه كه كنند تقاضا دعوا طرفين خصوصي دعاو


بيان متضمن كه پرونده گزارش و رسيدگي جريان انتشار -353 ماده 5) در نباشد، آنان اجتماعي و ادار موقعيت يا فرد هويت و متهم و شاكي مشخصات

مقرر واردم در فقط عليهمحكوم خصاتمش و قطعي حكم مفاد بيان. است مجا هارسانه .است افتراء حكم در ماده اين مفاد ا تخلف. است پذير-امكان قانون در

دادگاه هجلس ا صدا ضبط يا تصويربردار يا عكسبردار هرگونه -1 تبصره تحت محاكمات ا بخشي يا تمام دهد دستور ميتواند دادگاه رئيس اما است؛ ممنوع .شود ضبط تصوير يا صوتي تصور به او نظارت

متضمن كه يعلن محاكمات در پرونده گزارش و رسيدگي جريان انتشار -2 تبصره خدشهدارشدن قبي( ا عللي به صورتيكه در است، متهم و شاكي مشخصات بيان

(ك دادستان درخواست به يابد، ضرورت جامعه، عمومي نظم حفظ يا و جمعي وجدان .است پذيرامكان قضائيه قوه رئيس موافقت و كشور مصوب كيفر دادرسي آيين قانون 306) ماده اين نظر مورد حد جرائم 6) اول ولفص دوم بخش دوم كتاب در كه است مساحقه و تقبي( تفخيذ، لواط، نا، 1392

پرداخته هاآن به 241 تا 221 مواد ذي( 1392 مصوب اسلامي مجا ات قانون دوم و .است

هماد 1392 مصوب كيفر دادرسي آيين 306) ماده اين نظر دمور تعزير جرم است 1375 مصوب با دارنده مجا ات و تعزيرات قانون 637 كيفر امور در انقلاب و عمومي ها دادگاه دارسي آيين قانون 177 ماده 7)

1378 مصوب قرار اين به 178 ماده 1392 كيفر دادرسي آيين قانون طبق موجه عذرها 8)

-ب. شود رحضو ا مانع كه ا گونهبه احضاريه رسيدن دير يا نرسيدن -الف: ستا -پ. دشو حضور ا مانع كه و اومد يا همسر والدين، سخت بيمار و متهم بيمار مهم حوادث به ابتلاء -ت. شود فوت دوم طبقه ا سوم درجه تا اقربا ا يكي يا همسر

عدم موجب هك لزله و سي( مانند قهر حوادث و بر و واگيردار ها بيمار قبي( ا به رفاًع كه موارد ساير – ج. باشد حبس يا توقيف در متهم -ث. گردد تردد امكان

.شودمي محسوب عذرموجه با پرس تشخيص 14 ماده سوم بند سياسي و مدني حقوق ميثاق مثال عنوان به 9)


وكلا انتظامي دادسرا 10) ترجمه شناسي جرم و جرم بر درآمد فينوهانس؛ و گلاسدا رابرت وايت 11)

1389 سوم چاپ دادگستر انتشارات موسسه: تهران اص(، بطحايي صديق الله ميرروح 141-119 صص بايد پاسخ در اما آيد، نظر به مذكور مقدمه ا بعيده نتيجه ايراد است ممكن 12) هر كي كيفر دادگاه در گيرسيد قاب( جرائم شدت و اهميت به توجه با شود، بيان جا به بار يان نتايج متهم برا هاسال است ممكن متهم، ا دفاعي بي يا بد دفاع جرائم جز به) يك كيفر دادگاه در رسيدگي قاب( حبس حداق( كه چرا آورد

وكي(_بينيپيش اين گذارقانون طلبدمي لذا باشد،مي سال ده سياسي و مطبوعاتي شود جلوگير جامعه و فرد برا آن عواقب ا تا باشد داشته نظر در را _تسخير

انقلاب و عمومي ها دادگاه تشكي( قانون اصلاح قانون 20 ماده يك تبصره 13) 1381 مصوب بيان شاملو باقر دكتر آقا منصفانه، دادرسي اصول كتاب در كه همانگونه 14) قانون در هك تمهيداتي و بوده ويژه ورتص به اطفال جرائم در رسيدگي نظام اندكرده توجه مندنيا هرچند. باشدمي جلو روبه و بزرگ گامي است شدهانديشيده جار 55 ص ،1395نويسندگان، ا جمعي. )باشدمي موضوع اين در بيشتر دادرسي عنوان تخت خود مقاله در السان مصطفي آقا كه همانگونه 15)

188-171 ص ،1387 مصطفي، السان،) بودندكرده ارشنگ كودكان برا منصفانه كودكان اتهامات امر به كه كيفر محاكم برا ايران اسلامي جمهور دادرسي قوانين

در امر اين كه كردمي بينيپيش را تر منسجم و تردقيق سا وكار بايد كنندمي رسيدگي رداختهپ آنها به نوشته ناي در و شده ملاحظه 1392 مصوب كيفر دادرسي آيين قانون .شد باشدمي نوجوان و طف( فيه مانحن در كه 16) محكوميت و مجرميت اعلام كه دارد حق بشود اعلام جرمي مرتكب هركس 17) بشود واقع رسيدگي مورد قانون طبق عاليتر دادگاه يك وسيله به او

تجديدنظر خصوص در قضائي عالي ا شيور كيه اسيت اين توجه قاب( نكتهء 18ن دادگاه قانون 21 مادهء و عمومي دادگاهها تشكي( قانون 71 مادهء در شده بينيپيش


كلي داد، نگهبان شورا كه جوابي ولي نمود سؤال نيگهبان شيورا ا خاص مدني .شدميي قياضي حيكم ا تجديدنظر موارد همه شام( و بود 1392 مصوب اسلامي مجا ات قانون 38-37 مواد 19) را بدو مرحله در شده انجام تحقيقات تجديدنظر دادگاه هرگاه - 252 ماده 20) را ابرا دمي(ساير و طرفين مدافعات و اظهارات بررسي يا دهد تشخيص ناقص طرفين نمايدمي احضار را آنان وقت تعيين با بداند ربط ذ اشخاص احضار مستلزم

يا حضور عدم هرحالدر نمايند، معرفيوكي( يا و شده حاضر شخصاً توانندمي كايتش .بود نخواهد رسيدگي ا مانع وكي( معرفي عدم قطعي رأ ابلاغ تاريخ ا ششماه ظرف بايد شده با داشت شخص -257 ماده 21) ا متشك( استاني، كميسيون به را خسارت جبران درخواست خود، گناهيبي ا حاكي. كند تقديم قضائيه قوه رئيس انتخاب به استان تجديدنظر دادگاه قضات ا نفر سه

ادرص خسارت پرداخت به حكم قانون، اين در مقرر شرايط احرا صورت در كميسيون غ،ابلا تاريخ ا رو بيست ظرف ميتواند شخص اين درخواست، رد صورت در. ميكند

.كند اعلام قانون اين 258) ماده موضوع كميسيون به را خود اعتراض جبران ملي كميسيون در شده، با داشت شخص اعتراض به رسيدگي -258 ماده قضات ا نفر دو و و معاونان ا يكي يا كشور عالي ديوان رئيس ا متشك( خسارت .است قطعي كميسيون رأ . آيدمي عم(به قضائيه قوه رئيس انتخاب به كشور ديوانعالي


نامهکتاب

عدالت، و انصاف مساوات، مفاهيم و بشر حقوق 1383)محمد، دكتر آشور ، -1 گرايش نشر

و تحقييق سيمت،مركز -تهيران -كيفر دادرسييآيين 1395)محمد، آشور ، -2 اول انساني،جلد علوم توسعه 1948مصوب بشر حقوق جهاني اعلاميه -3

بشير، حقوق مجله ، «كودكان برا منصفانه دادرسي» ، 1387)مصطفي، السان، -4 1 شماره 1387 تابستان و بهار دادرسيي بيودن علنيي مبياني و تعريف »1387) سميه، نيكويي، جلي(؛ اميد ، -5 58 شماره تطبيقي، حقوق ها پژوهش «كيفر در عادمنيه دادرسي اصول 1393)لطيفه، سيده حسيني ، علي جهرمي بهادر -6 مي،اسيلا بشير حقوق مطالعات فصلنامه دو ،«داخلي حقوق نظام و اسلامي انديشه پرتو هفت شماره سوم سال

1989 كودک حقوق پيمان -7

: تهييران 1395) عميي(، تييا ا نظيير منصييفانه دادرسييي نويسييندگان، ا جمعييي -8 اول چاپ خرسند

جهيان در بشير حقيوق كليد مفاهيم »1382)محمد، سيد دكتر فاطمي، سيد -9 34 شماره حقوقي قاتتحقي مجله ،«معاصر

: تهيران معاصير، جهيان در بشير حقوق 1390)محمد، سيد دكتر فاطمي، سيد -10 اول جلد دانش شهر حقوقي ها پژوهش و مطالعات مؤسسه دادرسييي تحقييق در كيفر دادرسيييآيين بررسييي»، 1397)غلامرضييا، ظريفييي، -11 20شماره حقوقي مطالعات فصلنامه«منصفانه

دادگستر نشر:تهران بنيادين، ها آ اد و بشر حقوق 1390)بيژن عباسي، -12: تهيران الملليبين كيفر محاكمات)عادمنه دادرسي 1388)مصطفي، فضائلي -13 سوم چاپ دانش، شهر

1368 اساسي قانون -14

1392 مصوب كيفر دادرسيآيين قانون -15


هيياآن رسيييدگي وهنحيي و هييادادگاه احكييام تجديييدنظر مييوارد تعيييين قييانون -16 14/7/1367مصوب

1392 مصوب اسلامي مجا ات قانون -17: امدارييه؛بيروت التراتييب النبويه الحكومه الحي؛نظام عبد محمد الكتاني،السيد -18 اول العربي،چاپ دارالكتاب شرك

1955بشر حقوق اروپايي كنوانسيون -19

1969 بشر حقوق آمريكايي كنوانسيون -20

ک.د.آ.ق بييا منطبييق كيفر دادرسيييآيين 1394)جويبار ،رجييب، گلدوسييت -21 پنجم جاودانه،چاپ جنگ(،:تهران 01/12/1392 مصوب انتشيارات كيفير عيدالت عنيوان تحت آشور محمد دكتر مقامت مجموعه -22 1376 دانش گنج

، 1378 )يونيسييف)متحد مليي( سييا مان كودكييان صييندوق حميييد، مرعشييي، -23 تهيران، ، نوجوانيان، وييژه دادرسي آمو شي كارگاه در شدهارائه ا هسخنراني مجموعه 1378 اول، چاپ

هاخلق و بشر حقوق آفريقايي منشور -24 مجليه ،«عادمنه دادرسي فرآيند در تجديدنظر حق» 1384 عباس، منصورآباد ، -25 8 شماره تابستان و بهار خصوصي، حقوق ا ميتهم برخيوردار حيق»، 1395) رضا،محمد سيد اعظم؛تقيبي، پور، مهد -26 اخيلاق فصيلنامه ،«شيهروند حقوق ا مظهر كيفر ، مراجع دادرسي در مدافع وكي( 21شماره يستي

1966سياسي و مدني الملليبين ميثاق -27

شناسيي جيرم و جيرم بر درآمد 1389)فينوهانس؛ و داگلاس رابرت وايت -28 سوم پچا دادگستر انتشارات موسسه:تهران ص(،ا بطحايي صديق اللهروح مير ترجمه

انگليسي منابع

1- African Charter on Human and Peoples' Rights 1986 http://www.achpr.org/instruments/achpr سايت ا برگرفته /


2- American Convention on Human Rights 1969 ا برگرفته سايت

https://www.cidh.oas.org/basicos/english/basic3.american %20 con

vention.htm 3- European Convention on Human Rights, 1955 ا برگرفتيه

https://www.echr.coe.int/Documents/CP_Italy_ENG.pdf سايت

4- International Covenant on Civil and Political rights 1966 سايت ا برگرفته

https://www.ohchr.org/en/professionalinterest/pages/ccpr.aspx 5- The Universal Declaration of Human Rights 1948 ا برگرفته

/http://www.un.org/en/universal-declaration-human-rights سايت