invertebrados invasores en galicia - ceida · invertebrados invasores en galicia adolfo cordero...

38
Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría Forestal, Universidade de Vigo Fotos © Adolfo Cordero

Upload: dangphuc

Post on 20-Nov-2018

244 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Invertebrados

invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría Forestal,

Universidade de Vigo

Fotos © Adolfo Cordero

Page 2: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

¿Que é o que fai que unha especie sexa exótica?

Loro (Platycercus elegans)

Carballo (Quercus robur)

Fotografía tirada en Nova Gales do Sur (Australia) Foto © Adolfo Cordero

Page 3: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Ecoloxía, ética ambiental e política “Although there is a natural background rate

at which species invasions occur, it is much

lower than the current human-induced rates

at which species are being moved around the

globe. Contrary to some recently voiced

opinions, the fact that some species invasions

occur without human assistance does not

confer acceptability on all species invasions.

Also, despite claims to the contrary, the

reductions of native biodiversity caused by

nonindigenous species are large and well

documented. Even if that were not true, an

emphasis on species numbers alone as a

metric for the impact of nonindigenous species

does not adequately incorporate the

high value many humans place on the

uniqueness of regional biota.”

Fonte: Lodge D.M., Shrader-Frechette K. 2003. Nonindigenous species:

ecological explanation, environmental ethics, and public policy.

Conservation Biology 17:31–37.

Chelmick, D., & Pickess, B. P. 2008. Trithemis kirbyi Selys in Southern

Spain (Anisoptera: Libellulidae). Notulae Odonatologicae, 7, 4–5.

Macho de Trithemis kirbyi, fotografiado en

Namibia. Esta especie invadiu a Península Ibérica

en 2008 e en 2016 chegou a Francia polo leste.

Aínda non rexistrada en Galicia

Foto © Adolfo Cordero

Page 4: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Algunhas definicións

Especie autóctona: aquela que evolucionou no lugar onde vive, ou chegou a ese lugar antes das modificacións do planeta a grande escala, provocadas pola actividade antrópica

Especie exótica/alóctona: aquela introducida pola actividade humana (a partires da descuberta de América) en zonas que nunca podería colonizar espontaneamente

◦ Especie exótica invasora: aquela que se expande sen control, provocando profundos cambios ecosistémicos

Page 5: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

A autoctonía é relativa e precisa

dun marco temporal

Fonte: Trota, A. & Pereira, M.J. 2013. História Natural Dos Açores. Ponta Delgada: Universidade dos Açores.

Page 6: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Algunhas especies son

invasoras en múltiples

rexións, o que as fai

especialmente perigosas

Vespiña do castiñeiro (Dryocosmus kuriphilus)

¿Que é o que fai a unha especie invasora?

Foto © Adolfo Cordero

Page 7: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Problemas asociados ás especies

exóticas invasoras 1. Cambios poboacionais

◦ Diminución de especies ameazadas

◦ Aumento de especies praga

◦ Efectos desproporcionados (cascada trófica)

2. Introdución de enfermidades

◦ Enfermidades humanas

◦ Enfermidades dos animais

◦ Enfermidades das plantas

3. Danos no sistema económico

Page 8: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Diminución das

especies ameazadas

O licénido dos xeranios (Cacyreus marshalli), orixinario de Sudáfrica

Foto © Adolfo Cordero

Page 9: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Invertebrados exóticos invasores e especies

ameazadas

O sapoconcho autóctono (Emys orbicularis). Río Arnoia (Baños de Molgas) Foto © Adolfo Cordero

Page 10: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Invertebrados exóticos invasores e especies

ameazadas

O sapoconcho alóctono (Trachemys scripta elegans). Charca de Olveira (P.N. Corrubedo) Foto © Adolfo Cordero

Page 11: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Invertebrados exóticos invasores e especies

ameazadas

Fonte: Iglesias, R., García-Estévez, J.M., Ayres, C., Acuña, A. & Cordero-Rivera, A. 2015. First reported outbreak of severe spirorchiidiasis in Emys

orbicularis, probably resulting from a parasite spillover event. Diseases of Aquatic Organisms 113, 75-80.

In December 2012 unusual winter activity was

detected in a population of Emys orbicularis inhabiting

the Centeáns ponds (42°7’N, 8°38’W) at the

Gándaras de Budiño e Ribeiras do Louro wetlands

(Galicia, NW Spain). Most of the turtles were found

on land, lethargic, and some had lost mobility of limbs

and tail. The first dead turtle was detected on 27

December, floating in one of the ponds. Ten additional

turtles were found dead or dying between January

and May 2013.

Spirorchis elegans. Platelminto tremátodo, orixinario de

Norteamérica. Parásito de Trachemys

Page 12: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Aumento

de especies

praga

Cumulative introduction of insect pests feeding on eucalypts outside their

native range in Australasia. Symbols indicate the country of first detection:

New Zealand (open circle), South Africa (filled square), Argentina (open

square), USA (filled triangle) and Europe (UK, Italy and France; filled circle).

Fonte: Hurley BP., Garnas J., Wingfield MJ., Branco M., Richardson DM., Slippers B. 2016. Increasing numbers and

intercontinental spread of invasive insects on eucalypts. Biological Invasions 18:921–933. DOI: 10.1007/s10530-

016-1081-x.

Page 13: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Pragas

Larvas de Gonipterus cf. scutellatus sobre eucalipto Foto © Adolfo Cordero

Page 14: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Interaccións depredador-presa G. cf. scutellatus-Eucalyptus sp- Anaphes nitens

Planta

Herbívoro

Depredador

- - +

Foto

s ©

Adolfo C

ord

ero

Vía de introdución e

expansión: comercio de

madeira Fotos © Adolfo Cordero

Page 15: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

0

5

10

15

20

17/0

3

3/0

4

9/0

4

18/0

4

27/0

4

9/0

5

21/0

5

1/0

6

12/0

6

21/0

6

2/0

7

11/0

7

19/0

7

31/0

7

11/0

8

27/0

8

12/0

9

22/0

9

9/1

0

1/1

1

17/1

1

n.s

.

Núm

ero

de c

ápsula

s o

larv

as

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Porc

enta

je d

e p

ara

siti

sm

o

Cápsulas

Larvas

% Parasitismo

Lourizán, 1996

0

5

10

15

20

26/0

1

15/0

2

8/0

3

28/0

3

17/0

4

7/0

5

10/0

6

29/0

6

20/0

7

10/0

8

31/0

8

21/0

9

13/1

0

12/1

1

4/1

2

26/1

2

Núm

ero

de c

ápsula

s o

larv

as

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Porc

enta

je d

e p

ara

siti

sm

o

Lourizán, 1997

Fonte

: Cord

ero

Riv

era

, A

., Sa

nto

lam

azza

-Car

bone, S.

, &

André

s, J. A

. (1

999). L

ife c

ycle

and b

iolo

gica

l co

ntr

ol of th

e

Euca

lyptu

s sn

out

beetle (

Cole

opte

ra, C

urc

ulio

nid

ae)

by

Anap

hes

nitens

(Hym

enopte

ra, M

ymar

idae

) in

nort

h-w

est

Spai

n. A

gric

ultura

l and F

ores

t Ento

mol

ogy,

1, 103-1

09.

Page 16: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

0

10

20

30

40

50

9/1/98 18/2/98 26/3/98 3/5/98 13/6/98 24/7/98 15/9/98 4/11/98 17/12/98N

úm

ero

de p

uesta

s0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

cápsulas

parasitismo

Lourizán, 1998

0

10

20

30

40

50

8/1/98 18/2/98 25/3/98 3/5/98 14/6/98 23/7/98 15/9/98 5/11/98 17/12/98

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Folgoso, 1998

0

10

20

30

40

50

9/1/98 18/2/98 25/3/98 3/5/98 13/6/98 23/7/98 15/9/98 5/11/98 17/12/98

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Cotobade, 1998

0

10

20

30

40

50

10/1/98 18/2/98 26/3/98 3/5/98 13/6/98 24/7/98 15/9/98 4/11/98 17/12/98

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Cotorredondo, 1998

0

10

20

30

40

50

10/1/98 18/2/98 26/3/98 3/5/98 13/6/98 24/7/98 15/9/98 4/11/98 17/12/98

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Tomba, 1998

0

10

20

30

40

50

9/1/98 18/2/98 25/3/98 3/5/98 13/6/98 23/7/98 15/9/98 5/11/98 17/12/98

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Bora, 1998

0

10

20

30

40

50

11/1/99 27/2/99 10/4/99 22/5/99 5/7/99 25/9/99 17/11/99

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

cápsulas

parasitismo

Lourizán, 1999

0

10

20

30

40

50

11/1/99 13/2/99 13/3/99 10/4/99 8/5/99 5/6/99 6/7/99 4/9/99 9/10/99 17/11/99 18/12/99

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Cotobade, 1999

0

10

20

30

40

50

11/1/99 13/2/99 13/3/98 10/4/99 8/5/99 5/6/99 5/7/99 25/9/99 9/10/99 17/11/99 18/12/99

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Cotorredondo, 1999

0

10

20

30

40

50

11/1/99 13/2/99 13/3/99 10/4/99 8/5/99 5/6/99 5/7/99 4/9/99 9/10/99 17/11/99 18/12/99

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Tomba, 1999

0

10

20

30

40

50

11/1/99 13/2/99 13/3/99 10/4/99 8/5/99 5/6/99 6/7/99 4/9/99 9/10/99 17/11/99 18/12/99

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Bora, 1999

0

20

40

60

80

100

120

11/1/99 13/2/99 13/3/99 10/4/99 8/5/99 5/6/99 6/7/99 3/9/99 9/10/99 18/11/99 18/12/99

Núm

ero

de p

uesta

s

0

0.2

0.4

0.6

0.8

1

Para

siti

sm

o

Folgoso, 1999

Fonte

: San

tola

maz

za-C

arbone, S

., R

odrí

guez-

Illa

mola

, A.,

& C

ord

ero

-Riv

era

, A

. (2

006). T

herm

al r

equir

em

ents

and

phenolo

gy o

f th

e E

uca

lyptu

s sn

out

beetl

e G

onip

teru

s sc

ute

llatu

s G

ylle

nhal

. Jou

rnal o

f Applie

d E

nto

mol

ogy,

130(6

–7), 3

68–

376. h

ttp://d

oi.o

rg/1

0.1

111/j.1

439-0

418.2

006.0

1073.x

Page 17: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Gorgullo das palmeiras

(Rhynchophorus ferrugineus)

Tala dunha palmeira atacada polo gorgullo en

Pontevedra, outubro de 2017 Fotos © Adolfo Cordero

Page 18: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Historia da invasión polo gorgullo

das palmeiras

Detectada por primeira

vez en Europa en 1995,

na provincia de Granada Barranco P., De la Peña J., Cabello T. 1995. Un nuevo

curculiónido tropical para la fauna europea, Rhynchophorus

ferrugineus (Olivier, 1790), (Coleoptera: Curculionidae).

Boletín Asociación Española de Entomología 20: 257–258.

Detectado en Galicia en

2013 Pérez-Otero R., Mansilla JP., Lamelo RJ. 2012. Primera cita

del picudo rojo de las palmeras, Rhynchophorus ferrugineus

(Olivier 1790) (Coleoptera: Curculionoidea:

Dryophthoridae), en Galicia (NO de la Península Ibérica).

Arquivos Entomolóxicos 8:97–101.

Segundo a ficha do Catálogo Nacional de Especies

Invasoras:

“La especie fue detectada por primera vez en España

en 1994 en la provincia de Granada donde se

introdujo con la importación de palmeras

ornamentales infestadas por la especie desde el

Norte de África. Desde entonces ha expandido su

área de distribución encontrándose actualmente en

distintos municipios de las provincias de Granada,

Almería, Valencia, Castellón, Alicante, Murcia, Málaga y

en las Islas Canarias. En 2005, la plaga se detectó en

el palmeral de Elche, declarado patrimonio cultural

de la humanidad por la UNESCO y considerado el

mayor palmeral de Europa. En las islas Canarias

amenaza Phoenix canariensis (palmera canaria), que

podría verse en peligro si la plaga continúa avanzando.

En 2011 la plaga se detectó en Jerez de la Frontera

donde afectó a un gran número de palmeras.”

“La plaga de Rhynchophorus ferruginosus se introdujo a

través de palmeras infectadas procedentes de Egipto u

otros países del norte de África. Siendo la

translocación e introducción de ejemplares de

palmeras infectadas, la vía de entrada en las distintas

poblaciones. Su expansión se produce a partir de las

palmeras introducidas en las distintas zonas.”

Vía de introdución e

expansión: comercio de

plantas vivas

Page 19: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

En moitos casos non hai limitacións

climáticas á expansión!!

Fonte: Dembilio Ó., Jacas JA. 2011. Basic bio-ecological parameters of the invasive Red Palm Weevil, Rhynchophorus

ferrugineus (Coleoptera: Curculionidae), in Phoenix canariensis under Mediterranean climate. Bulletin of Entomological Research

101:153–163. DOI: 10.1017/S0007485310000283.

Page 20: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Efectos

despropor-

cionados

Anuro atacado pola formiga arxentina (Linepithema humile), fotografiado en Doñana

Foto © Adolfo Cordero

Page 21: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Cascada trófica

Efecto indirecto dun cambio nun nivel trófico sobre outros niveis tróficos do ecosistema.

As cascadas son efectos recíprocos depredador-presa que alteran a abundancia, biomasa ou produtividade dunha poboación, comunidade ou nivel trófico mediante mais dunha ligazón nunha rede trófica. Michael L. Pace et al (1999). Trophic cascades revealed in diverse ecosystems. Trends in

Ecology and Evolution, 14:12:483-488.

Son coñecidas de moitos tipos de sistemas e organismos

Fonte: Giraud T., Pedersen JS., Keller L. 2002. Evolution of

supercolonies: The Argentine ants of southern Europe.

Proceedings of the National Academy of Sciences of the

United States of America 99:6075–6079.

Page 22: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Cascada trófica Interaccións non lineais

entre niveis tróficos

O tipo de depredador determina a abundancia dos niveis tróficos intermedios

A invasión pola formiga arxentina provoca cambios ecosistémicos pola desestabilización das redes tróficas.

“In Spain and Portugal, L. humilis was observed to displace the native ants including myrmecochorous ants, which had a negative effect on seed dispersal of native plants”

Foto © Adolfo Cordero

Formiga arxentina (Linepithema humile) Fonte: Kenis M., Branco M. 2010. Impact of alien terrestrial arthropods in

Europe. Chapter 5. BioRisk 4:51–71. DOI: 10.3897/biorisk.4.42.

Page 23: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Augas epicontinentais: 12 especies Fonte

: Riv

as-R

odrí

guez

S., Se

rvia

MJ., V

ieir

a-Lan

ero

R.,

Cobo F

. 2010. V

ect

ore

s, a

ntigü

edad

y p

roce

denci

a de las

esp

eci

es

alóct

onas

de a

gua

dulc

e n

atura

lizad

as e

n G

alic

ia. N

ova A

cta C

ientífic

a C

ompos

tela

na (Bio

loxí

a)

19:4

9–67.

Vías de introdución e

expansión: acuariofilia, pesca,

acuicultura, escapes

Page 24: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

A taxa de invasión aumenta

rapidamente “[…] se estima que en la

actualidad en la Península

Ibérica hay un total de 37

especies de vertebrados

exóticos naturalizados, 41

de invertebrados (parásitos

excluidos) y 10 de plantas

vasculares invasoras

(excluidos helófitos).”

“En Galicia […] se han

registrado 10 vertebrados,

12 invertebrados y 6

plantas acuáticas invasoras.”

Fonte: Cobo F., Vieira-Lanero R., Servia MJ. 2011. Turistas indeseados. Ritmo de entrada de especies

exóticas en los medios acuáticos gallegos en el último siglo. Cuadernos de Biodiversidad 34:8–11.

Page 25: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Augas mariñas

En Galicia hai polo

menos 24 especies

de moluscos

invasoras, a maioría

deles detectados na

ensenada de O

Grove Rolán E., Bañón R. 2008.

Especies invasoras

marinas en Galicia:

problemática y medidas.

Noticiario SEM 49:56–58.

Foto © Adolfo Cordero

O medio mariño recibe as invasións biolóxicas

principalmente polas augas de lastre. Mullus

surmuletus en Sabaudia (Italia)

Page 26: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Introdución de

enfermidades

Un cicadélido, grupo vector de virus e bacterias das plantas

Foto © Adolfo Cordero

Page 27: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

O mosquito tigre (Aedes albopictus)

Vector da febre amarela (e outros virus!)

Introducido en Italia, expandido a Francia

e España

Fotografía tomada en Pontecorvo (Lazio, Italia) Foto © Adolfo Cordero

Vía de introdución e

expansión: comercio de

pneumáticos usados!

Page 28: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

O mosquito tigre (Aedes albopictus)

Fonte: Medlock JM., Hansford KM., Schaffner F., Versteirt V., Hendrickx G., Zeller H., Bortel W

Van. 2012. A review of the invasive mosquitoes in Europe: ecology, public health risks, and

control options. Vector-Borne and Zoonotic Diseases 12:435–447. DOI: 10.1089/vbz.2011.0814. Foto © Adolfo Cordero

Page 29: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

O mosquito tigre (Aedes albopictus)

Fonte: Medlock JM., Hansford KM., Schaffner F., Versteirt V., Hendrickx G., Zeller H., Bortel W Van. 2012.

A review of the invasive mosquitoes in Europe: ecology, public health risks, and control options. Vector-

Borne and Zoonotic Diseases 12:435–447. DOI: 10.1089/vbz.2011.0814.

Page 30: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

O caranguexo americano

(Procambarus clarkii)

Efecto negativo sobre o caranguexo autóctono, pola introdución dunha enfermidade fúnxica

Efecto negativo sobre as comunidades de anfibios e insectos acuáticos, por depredación directa

Efecto positivo sobre moitas especies de aves, os sapoconchos e a lontra, por constituír unha presa abundante

Fotografía realizada en Alfaro, La Rioja

Foto © Adolfo Cordero

Page 31: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Danos no

sistema

económico

Bugallos de Dryocosmus kuriphilus sobre castiñeiro (Ourense)

Foto © Adolfo Cordero

Page 32: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Expansión global de D. kuriphilus

Vía de introdución e

expansión: importación de

planta viva

Page 33: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Dryocosmus kuriphilus

“By attacking the vegetative buds and forming a gall, D. kuriphilus disrupts twig growth and reduces fruiting. Commercial growers may expect yield reductions of 50-70%. Severe infestations may result in the decline and death of chestnut trees. D. kuriphilus is the most severe insect pest worldwide on chestnuts and can eliminate nut production and even kill trees (Dixon et al., 1986). Where chestnut is planted in Europe for timber and to stabilize slopes, D. kuriphilus could cause serious decline.

Fonte: http://www.cabi.org/isc/datasheet/20005

Foto © Adolfo Cordero

Page 34: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría
Page 35: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Exótico ≠

negativo

Tritonia crocosmiflora

Azores

Australia

Illa de Ons

Fotos © Adolfo Cordero

Page 36: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Caldeira Velha, Sao Miguel, Azores

Foto © Adolfo Cordero

Page 37: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

Caldeira Velha, Sao Miguel, Azores

Planta ornamental escapada Tritonia crocosmiflora

Fento arborescente (Sphaeropteris cooperi),

nativo de Australia

Eucaliptos (Eucalyptus globulus), nativo de Australia

Cryptomeria japonica, nativa de Xapón

Acacia negra (Acacia melanoxylon), nativa

de Australia

Planta ornamental escapada (Hedychium gardneranum), nativa do Himalaia e Nepal

Phytolacca americana, nativa de

Norteamérica

Foto © Adolfo Cordero

Page 38: Invertebrados invasores en Galicia - CEIDA · Invertebrados invasores en Galicia Adolfo Cordero Rivera ECOEVO Lab., Departamento de Ecoloxía e Bioloxía Animal, E.U. Enxeñaría

A vexetación autóctona das Azores está case extinguida

Mato con carrascas (Erica azorica), cedros (Juniperus brevifolia) e faias (Myrica faia) na illa do Pico

Drago (Dracaena drago), Tenerife

Vaccinium cylindraceum, endemismo

dos Azores, na Caldeira de Faial

Juniperus brevifolia

Foto © Adolfo Cordero