SEMINARSKI RADPANEVROPSKI UNIVERZITET APEIRONFAKULTET POSLOVNE INFORMATIKE

Redovne StudijeSmer „Poslovna Informatika”

PredmetProjektovanje Informacionih Sistema

„Informacioni sistem biblioteke”(seminarski rad)

Predmetni nastavnikProf. dr Branko Latinović

Student

Marko DobrijevićIndex br. 101-12/RPI

Banja Luka, februar 2015.

Sadržaj: 1. Uvod...............................................................................................................................................3

1.1 Svrha informacionog sistema (biblioteke)...................................................................................3

1.1.1 Evidencija knjiga...................................................................................................................3

1.1.2 Evidencija članova................................................................................................................3

1.1.3 Evidencija izdavača...............................................................................................................3

1.1.4 Generisanje izvještaja............................................................................................................4

1.1.5 Naručivanje knjiga................................................................................................................4

2. Dijagram konteksta........................................................................................................................4

3. Prvi stepen dekompozicije.............................................................................................................5

3.1. Dekompozicija procesa poslovanja sa izdavačem..................................................................6

3.2 Dekompozicija procesa povlačenje sa članom.........................................................................6

4. Riječnik (tipa) podataka.................................................................................................................7

5. Prošireni model i veze...................................................................................................................9

5.1 Detaljan prikaz zaduživanja knjige .......................................................................................10

6.Relacioni model.............................................................................................................................11

7. Zaključak......................................................................................................................................13

1. Uvod

Projektovanje informacionog sistema treba da se unapredi informacioni sistem koji se koristi, da bi to uspješno uradili prije svega je neophodno upoznati se i razumjeti funkcionisanje sistema da bi kroz efikasno razumjevanje omogućili efikasnije korištenje računara.Svi procesi projektovanja zahtjevaju da se u kreiranju koristi nekoliko etapa ili koraka, jer je nerealno očekivati da se bilo šta može projekotavti za 1 minut ili u jednom koraku, proces projektovanja informacionog sistema podjeljen je u tri koraka:

1. Analiza sistema2. Projektovanje baze podataka 3. Izrada aplikacije

1.1 Svrha informacionog sistema (biblioteke)

Svrha informacionog sistema biblioteke je da posjeduje kompletnu evidenciju o članovima, knjigama, izdavačima i da ubrza tj automatizuje proces izdavanja knjiga, uz ove funkcije neophodno je da posjeduje i mogućnosti generisanja izvjestaja na osnovu kojih se mogu donositi ili predvidjati odredjene poslovne odluke.

1.1.1 Evidencija knjigaAktivnost evidencije knjiga podrayumjeva čuvanje osnovnih podataka o knjigama koje se nalaze i biblioteci. Podatke o knjigama čuvamo u poljima baze:

Ime naslova Ime autora Šifra naslova

1.1.2 Evidencija članova

Jedna od jako bitnih akvivnosti i evidencija su sami članovi. Evidenciom članova vrši se čuvanje podataka o svakom članu koji je bar jednom iznajmio knjigu, odnosno učlanio se u biblioteku. U nastavku se informacijama popunjavaju sledeća polja:

ID člana Ime Prezima Adresa

1.1.3 Evidencija izdavačaJedan od bitnih elemenata jesu i sami izdavači knjige ili drugog materijala koji je dostupan u biblioteci. Informacije unosimo u sledeća polja:

ID izdavača Ime izdavača Telefon Adresa

3

ISBiblioteke

IzdavačČlanZahtev za pretragu

Zahtev za članstvoNarudzbenica

Revers

Faktura

Članska karta

Katalog knjiga

Izvestaj pretrage

1.1.4 Generisanje izvještaja

Procesom generisanja izvještaja neophodno je da sistem može pružiti više vrsta izvještaja:

Izvještaj o knjigma ( ovaj izvještaj može imati više formi, u kojima mogu biti najčitaniji naslovi, nevraćeni naslovi ili o svim knjigama)

Izvještaj o prihodima ( može se posmatrati mjesecno, svaka 3 mjeseca, pola godine ili u drugom po zelji stvorenom vremenskom opsegu)

Izvještaj o članovima ( forme svih čitalaca ili najaktivnijih i slično)

1.1.5 Naručivanje knjiga

U procesu uslužnih djelatnosti neophodno je imati resurs koji se nudi da bi se preko tog resursa ostvario prihod, ista je situacija i sa bibliotekom za koju je neophodno da obnavlja, nabavlja nove naslove (knjige) kako bi zadržala i povećala broj svojih članova (čitalaca) a direktno i povećala prihod. Informacije koje se popunjavaju su:

Obrada kataloga Naručivanje naslova Obrada faktura

2. Dijagram konteksta

4

Poslovanje sa izdavačem

1.

IzdavačČlan

Zahtev za pretragu

Zahtev za članstvo

Narudzbenica

Revers

Članska karta

Katalog knjiga

Izvestaj pretrage

Poslovanje sa članom2.

naslovi

članova reversa

kataloga

faktura

naruđžbenica

Faktura

3. Prvi stepen dekompozicije

5

Izdavač

kataloga

Naručivanjenaslova 1.2

Narudžbenica

Obradafakture

1.3

Faktura

faktura

Katalog naslovaObrada kataloga naslova

1.1

naslovi

Učlanivanje2.1

Član

Članovi

Naslovi

Reversi

Zahtev za članstvo

Članska karta

Zahtev za pretragu

Pretraživanje2.3

Izdavanje knjige

2.2Izveštaj pretrage

Revers

3.1. Dekompozicija procesa poslovanja sa izdavačem

3.2 Dekompozicija procesa povlačenje sa članom

6

4. Riječnik (tipa) podataka

Izveštaj pretrage: <Datum_Pretrage,{<Naslov, Ime_Autora, Status, Zanr,>}>

Naziv Tip OgranicenjeDatum_Pretrage DateNaslov String (255)

Ime_Autora String (255)Status Bool

Zanr String (255)

Članska karta<ID,Ime_Clana,Datum_Uclanivanja,Adresa,Broj_Telefona,Prezime>

Naziv Tip OgranicenjeID_Člana NumberIme_Člana String (255)Datum_Učlanivanja DateAdresa String (255)Broj_Telefona String (255)Prezime String (255)

Zahtev za članstvo<ID,Ime_Člana,Adresa,Broj_Telefona,Prezime,Cena,>

Naziv Tip OgranicenjeID NumberIme_Člana String (255)Datum_Učlanivanja DateAdresa String (255)Broj_Telefona String (255)Prezime String (255)Cena Currency

Zahtjev za pretragu: < Naslov, Ime_Autora, Staturs, Zanr ,>;

Naziv Tip OgranicenjeNaslov String (255)Ime_Autora String (255)Status BoolZanr String (255)

Revers: <ID, Ime_Člana, Datum, {<ID_Naslova, Autor, Datum_Vraćanja_Knjige, >}>;

Naziv Tip OgranicenjeID_Reversa NumberIme_Člana String (255)ID_Knjige NumberDatum_Uzimanja_Knjige DateDatum_Vraćanja_Knjige Date

7

Narudzbenica: <ID, Datum,Naziv_Izdavača,

{<Sifra_Naslova, Naslov, Kolicina>}>;

Naziv Tip OgranicenjeID NumberDatum DateNaziv_Izdavača String (255)Sifra_Naslova NumberNaslov String (255)Kolicina Number

Faktura: <Broj_Fakture,Datum,Naziv_Izdavaca,

{<Ime_Naslova, Kolicina, Cena>}>;

Naziv Tip OgranicenjeBroj_Fakture NumberDatum DateNaziv_Izdavaca String (255)Ime_Naslova String (255)Kolicina NumberCena Currency

Katalog knjiga < Broj_Kataloga, Ime_Izdavaca, Datum,

{<Ime_Knjige, Ime_Autora, Cena>}>;

Naziv Tip OgranicenjeBroj_Kataloga NumberIme_Izdavaca String (255)Ime_Knjige String (255)Ime_Autora String (255)Cena Currency

Kao što je vidljivo u svim tabelama je naznačeno i jasno označeno tiposko pripadanje polja što predstavlja veoma bitan podatak kad su informacioni sistemi u modelu odnosno u radu sa bazama, jer je nophodno unijeti tačno definisan tip podatka u odgovarajuće polje. Svako odstupanje od odredjenog tj predvidjenog tipa automatski povlači prekidanje radnje koja je započeta i izbacuje upozorenje da se to ispravi, ukoliko se takve stvari ne naznače postoji vjerovatnoća da će takav informacioni sistem stvoriti probleme u funkcionisanju ili čak onemogućiti funkcionisanje.

8

Član

Naslov

Revers Narudzbenica Faktura Katalog

Stavke fakture

Stavke kataloga

Stavke fakture

Stavke reversa

Zadužuje

Izdavač

Prima

Izdaje

Šalje

Je na

Je na

Je na

Je na

(0,M)

(1,1)

(0,M)

(0,M)

(1,1) (1,1) (1,1)

(1,1) (1,1) (1,1) (1,1)

(0,M)

(0,M) (0,M)

(0,M)

R

R

R

R

R

R

R

R

5. Prošireni model i veze

9

(1,1)

Zadužuje

Revers

Stavke reversa

Je na

Naslov(0.M)

(1,1)

Član(0,M)

Adresa

Ime Prezime

ID*

Datum

ID*

Datum Vracanja

ID*

Ime

Ime Autora

R

C

Ime Clana

5.1 Detaljan prikaz zaduživanja knjige

10

6.Relacioni model

Član: (ID*, Ime, Prezime, Adresa)

Naziv polja Tip OgraničenjeIme Text(255)Prezime Text(255)Adresa Text(255)

Izdavač: (ID*, Naziv, Telefon, Adresa)

Naziv polja Tip OgraničenjeID* AutoNumber(Long Integer)Naziv Text(255)Telefon Text(255)Adresa Text(255)

Naslov: (ID*, Naziv, Ime_Autora, Sifra_Naslova)

Naziv polja Tip OgraničenjeID AutoNumber(Long Integer)Naziv Text(255)Ime_Autora Text(255)Sifra_Naslova Text(255)

Revers: (ID*, ID_Clana, Datum)

Naziv polja Tip OgraničenjeID AutoNumber(Long Integer)ID_Clana NumberDatum Date/Time

Stavke_Reversa: (ID_Reversa, ID_Naslova, Datum_Vracanja_Knjige)

Naziv polja Tip OgraničenjeID_Reversa Number(Long Integer)ID_Naslova Number(Long Integer)Datum_Vracanja_Knjige Text(255)

Narudzbenica: (ID*, ID_Izdavaca, Datum)

Naziv polja Tip OgraničenjeID AutoNumber(Long Integer)ID_Izdavaca Number(Long Integer)Datum Date/Time

Stavke Narudzbenice: (ID_Narudzbenice, ID_Naslova, Kolicina,)

Naziv polja Tip Ograničenje

11

ID_Narudzbenice Number(Long Integer)ID_Naslova Number(Long Integer)Kolicina Number(Long Integer)

Faktura: (ID*, ID_Izdavaca, Broj_Fakture, Datum)

Naziv polja Tip OgraničenjeID AutoNumber(Long Integer)ID_Izdavaca Number(Long Integer)Broj_Fakture Number(Long Integer)Datum Date/Time

Stavke Fakture: (ID_Fakture, ID_Naslova, Kolicina, Cena)

Naziv polja Tip OgraničenjeID_Fakture Number(Long Integer)ID_Naslova Number(Long Integer)Kolicina Number(Long Integer)Cena Currency(Euro)

Katalog: (ID* , ID_Izdavaca, Broj_Kataloga, Datum)

Naziv polja Tip OgraničenjeID AutoNumberID_Izdavaca NumberBroj_Kataloga NumberDatum Date/Time

Stavke Kataloga: (ID_Kataloga, ID_Naslova, Cena,)

Naziv polja Tip OgraničenjeID_Kataloga Number(Long Integer)ID_Naslova Number(Long Integer)Cena Currency(Euro)

12

7. Zaključak

U radu je objasnjenje informacioni sistem biblioteke koja ima evidenciju o čitaocima, knjigama i izdavačima u potpuno automatizovanom procesu izdavanja i vraćanja knjiga. Stvaranje ovog informacionog sistema je uradjeno u nekoliko koraka i kombinaciom nekoliko programa, preko programa Word napravljeno je modelovanje procesa i izvršena je postavka entiteta koji su objekti u koje se unose ili mjenjaju informacije u skladu sa modelovanjem poslovnog procesa odnosno potreba, Access je korišten u procesu kreiranja forme i izvještaja, uz pomoć C++ builder-a napravljeni su prozori (interfejsi) na koje će korisnik upisivati informacije u skaldu sa procesima poslovanja.

Realnost u svim informacionim sistemima je da se oni mogu napraviti i drugacije, odnosno da se umjesto baze u MS Access-u koristi SQL baza ili neki drugi program za pravljenje interfejsa i kodovanja poput Visual Studio, ali svi ovi elementi utiču na vrijednost samog projekta odnosno vrijednost informacionog sistema pa je neophodno sa puno pažnje procjeniti (izračunati) šta je to »rentabilno« tj šta će nam donijeti optimalan rad za optimalni period ispred nas i u skladu sa optimalnim troškovima. Na postojećem sistemu se mogu izvršiti određena unapredjenja ukoliko to bude potrebno, ili ukoliko radnici odnisno korisnici budu zahtjevali izmjene alata sa kojima rade a to bude u skladu sa mogućnostima informacionog sistema.

13