ıı ı. n : baş kuantum sayıs ı l: açısal momentum kuantum sayısı m l: manyetik kuantum...

50
30 Adımda Kimya ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ 1 ADIM 01 1. Elektronların kendi aralarında olan etkileşim dikkate alın- mamıştır. Elektronun tanecik özelliği yorumlanırken dalga özelliği ihmal edilmiştir. Bohr atom modeli tek elektronlu ( 1 H, 2 He + , 3 Li 2+ ) tanecik- ler için açıklanırken çok elektronlu tanecikler için yetersiz kalır. 2. n : Baş kuantum sayısı l : Açısal momentum kuantum sayısı m l : Manyetik kuantum sayısı m s : Spin kuantum sayısı 3. l m l 0 0 1 –1, 0, +1 2 –2, –1, 0, +1, +2 3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3 4. a b c 4 3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3 5. a. 5 b. 1 c. –1, 0, +1 d. + , 2 1 2 1 6. l a. s orbitali 0 b. p orbitali 1 c. d orbitali 2 d. f orbitali 3 7. n l m l Orbital 1 0 0 1s 2 0 0 2s 1 –1, 0, +1 2p 3 0 0 3s 1 –1, 0, +1 3p 2 –2, –1, 0, +1, +2 3d 4 0 0 4s 1 –1, 0, +1 4p 2 –2, –1, 0, +1, +2 4d 3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3 4f 8. a. s orbitali b. p x orbitali c. d x 2 –y 2 orbitali d. p z orbitali e. d z 2 orbitali 9. III > II > I > IV > V 10. 4d x 2 –y 2 > 5s > 4p z

Upload: hacong

Post on 24-Apr-2019

243 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

1

ADIM 011. • Elektronlarınkendiaralarındaolanetkileşimdikkatealın-

mamıştır.

• Elektronun taneciközelliği yorumlanırkendalgaözelliğiihmaledilmiştir.

• Bohratommodelitekelektronlu(1H, 2He+, 3Li2+)tanecik-

leriçinaçıklanırkençokelektronlutanecikleriçinyetersizkalır.

2. n : Başkuantumsayısı

l : Açısalmomentumkuantumsayısı

ml: Manyetikkuantumsayısı

ms: Spinkuantumsayısı

3. l ml

0 0

1 –1, 0, +1

2 –2, –1, 0, +1, +2

3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3

4. a b c

4 3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3

5. a. 5

b. 1

c. –1, 0, +1

d. –+ ,21

21

6. l

a. s orbitali 0

b. p orbitali 1

c. d orbitali 2

d. f orbitali 3

7. n l ml Orbital

1 0 0 1s

20 0 2s

1 –1, 0, +1 2p

3

0 0 3s

1 –1, 0, +1 3p

2 –2, –1, 0, +1, +2 3d

4

0 0 4s

1 –1, 0, +1 4p

2 –2, –1, 0, +1, +2 4d

3 –3, –2, –1, 0, +1, +2, +3 4f

8. a. sorbitali

b. pxorbitali

c. dx2–y2orbitali

d. pzorbitali

e. dz2orbitali

9. III > II > I > IV > V

10. 4dx2–y2>5s>4pz

Page 2: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

2

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

11. 4s,3d,4p ↓ ↓ ↓ 4 + 0 3 + 2 4 + 1 123 123 123

4 5 5

12. n + l

a. 3p : 3 + 1 = 4

b. 4f : 4 + 3 = 7

c.5s: 5 + 0 = 5

d.5d: 5 + 2 = 7

e. 4p : 4 + 1 = 5

ADIM 021. a. Y b. Y c. D d. D e. D f. Y

2. a. Y b. Y c. D d. D

3. a. 33As :1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p3

b. 38Sr :1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p65s2

c. 16S :1s22s2 2p63s2 3p4

d. 2He :1s2

e. 26Fe :1s22s2 2p63s2 3p64s23d6

f. 23V :1s22s2 2p63s2 3p64s23d3

g. 40Y :1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p65s24d2

h. 54Xe :1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p65s24d10 5p6

ı. 25Mn :1s22s2 2p63s2 3p64s23d5

i. 9F :1s22s2 2p5

j. 37Rb :1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p65s1

k. 4Be :1s22s2

l. 27Co :1s22s2 2p63s2 3p64s23d7

m. 21Sc :1s22s2 2p63s2 3p64s23d1

4. Atom 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d 4p

35Br

28Ni

16S

31Ga

9F

21Sc

18Ar

Page 3: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

3

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. a. 24Cr : 1s22s2 2p63s2 3p64s13d5

b. 26Fe2+ : 1s22s2 2p63s2 3p63d6

c. 16S2– : 1s22s2 2p63s2 3p6

d. 27Co3+ : 1s22s2 2p63s2 3p63d6

e. 26Mn6+: 1s22s2 2p63s2 3p63d1

f. 29Cu : 1s22s2 2p63s2 3p64s13d10

g. 7N3– : 1s22s2 2p6

6. a. 20Ca – 21Sc+ = 20Ca : 1s22s2 2p63s2 3p64s2

21Sc+1 : 1s22s2 2p63s24s13d1

İzoelektronik değil

b. 22Ti2+ – 25Mn5+ = 22Ti

2+ : 1s22s2 2p63s2 3p63d2

25Mn5+: 1s22s2 2p63s2 3p63d2

İzoelektronik

c. 18Ar – 16S2– = 18Ar : 1s22s2 2p63s2 3p6

16S2–: 1s22s2 2p63s2 3p6

İzoelektronik

7. 18Ar atomu için

a. 1s22s2 2p63s2 3p6 küreselsimetriözelliğigösterir.

b. 1s22s23s2

6 elektron

c. 3p6 n = 3 l=1ml = –1, 0, +1

d. 1s22s2 2p63s2 3p6

9tamdoluorbital

24Cr atomu için

e. 1s22s2 2p63s2 3p64s13d5

Küreselsimetriözelliğigösterir.

f. 1s22s2 2p63s2 3p64s13d5

6taneyarıdoluorbitalivardır.

g. 1s22s23s24s1

7 tane elektron

h. 3d5 n = 3 l=2ml = –2, –1, 0, +1, +2

8. a. 1s22s2 2p63s2 3p64s23d6

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

14444444244444443 15 tane

b. 1s22s2 2p63s2 3p64s23d3

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

144444424444443 13 tane

c. 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p6

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

14444444424444444443 18 tane

d. 1s22s2 2p3

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

2

1+

1442443 5 tane

Page 4: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

4

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 031. a. 22Ti : 1s

22s2 2p63s2 3p64s23d2

Periyodik tablodaki yeri : 4. periyot 4B grubu

b. 18Ar : 1s22s2 2p63s2 3p6

Periyodik tablodaki yeri : 3. periyot 8A grubu

c. 2He : 1s2

Periyodik tablodaki yeri : 1. periyot 8A grubu

d. 8O : 1s22s2 2p4

Periyodik tablodaki yeri : 2. periyot 6A grubu

e. 33As: 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p3

Periyodik tablodaki yeri : 4. periyot 5A grubu

f. 29Cu: 1s22s2 2p63s2 3p64s13d10

Periyodik tablodaki yeri : 4. periyot 1B grubu

g. 36Kr : 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p6

Periyodik tablodaki yeri : 4. periyot 8A grubu

h. 26Fe: 1s22s2 2p63s2 3p64s23d6

Periyodik tablodaki yeri : 4. periyot 8B grubu

ı. 7N : 1s22s2 2p3

Periyodik tablodaki yeri : 2. periyot 5A grubu

2. a. 3.periyot6A 1s22s2 2p63s2 3p4

n = 3 , l=1,ml = –1, 0, +1

b. 4.periyot7B 1s22s2 2p63s2 3p64s2 3d5

n = 3 , l=2,ml = –2, –1, 0, +1, +2

c. 1.periyot8A 1s2

n = 1 , l=0,ml = 0

d. 2.periyot3A 1s22s2 2p1

n = 2 , l=1,ml = –1, 0, +1

e. 4.periyot6A 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p4

n = 4 , l=1,ml = –1, 0, +1

f. 4.periyot1B 1s22s2 2p63s2 3p64s2 3d10

n = 3 , l=2,ml = –2, –1, 0, +1, +2

g. 3.periyot1A 1s22s2 2p6 3s1

n = 3 , l=0,ml = 0

3. a. n = 3, l=2(elektronsayısı8) 1s22s2 2p63s2 3p64s2 3d8

4. periyot 8B grubu

b. n = 4, l=1(elektronsayısı2) 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p2

4. periyot 4A grubu

c. n = 2, l=1(elektronsayısı2) 1s2 2s1

2. periyot 1A grubu

d. n = 3, l=1(elektronsayısı4) 1s22s2 2p63s2 3p4

3. periyot 6A grubu

e. n = 5, l=1(elektronsayısı5) 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p65s24d10 5p5

5. periyot 7A grubu

f. n = 4, l=2(elektronsayısı3) 1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p65s2 4d3

5. periyot 5B grubu

g. n = 3, l=2(elektronsayısı7) 1s22s2 2p63s2 3p64s2 3d7

4. periyot 8B grubu

4. a. MetalikYarıçap

b. İyonikYarıçap

c. İyonikYarıçap

d. VanderWaalsYarıçapı

e. KovalentYarıçap

f. VanderWaalsYarıçapı

Page 5: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

5

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. a. 11Na, 19K, 13AI

11Na: 1s22s2 2p63s1

19K : 1s22s2 2p63s2 3p64s1

13AI : 1s22s2 2p63s2 3p1

Yarıçap = K > Na > Al

b. 9F–1, 12Mg2+, 10Ne

9F–1 : 1s22s2 2p6

12Mg2+ : 1s22s2 2p6

10Ne : 1s22s2 2p6

Yarıçap = F– > Ne > Mg2+

c. 20Ca, 7N3–, 13AI3+

20Ca : 1s22s2 2p63s2 3p64s2

7N3– : 1s22s2 2p6

13AI3+ : 1s22s2 2p6

Yarıçap = Ca > N3– > Al3+

6. I. Aynıperiyottaazalır.

II. Aynıgruptaartar.

7. a. x, kovalentyarıçapolarakifadeedilir.

b. xdeğeri99pm’dir.

c. yvez,Van der Waalsyarıçapolarakifadeedilir.

d. zdeğeri191pm’dir.

e. tdeğeri181pm’dir.

f. t, iyonikyarıçapıolarakifadeedilir.

ADIM 041. Na+>Ne>Mg>Al

2. a. X, Z, R, M

b. X = 2A T = 7A

Y = 4A R = 8A

Z = 5A M = 1A

3. a. X = 2A, Y = 2A, Z = 1A, R = 3A

b. Tenaz4Agrubuelementiolduğuiçinatomnumarasıenaz14tür.

c. Y > X

d. Z=1s22s1 3Z

4. I II

İyonlaşma enerjisi Genellikleartar Genellikleartar

Atom numarası Artar Azalır

Değerlik elektronsayısı

Genellikleartar Değişmez

Atom yarıçapı Azalır Azalır

Page 6: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

6

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. a. D b. D c. Y d. Y

6. E2 > E3 > E4 > E1

7. X > Z > Y > T > R

8. a. 7N, 8O

7N:1s22s2 2p3 5A

8O:1s22s2 2p4 6A

İyonlaşma enerjisi = N > O

b. 20Ca, 31Ga

20Ca:1s22s2 2p63s2 3p64s2 2A

31Ga:1s22s2 2p63s2 3p64s23d10 4p1 3A

İyonlaşma enerjisi = Ca > Ga

c. 17Cl, 9F

17Cl:1s22s2 2p63s2 3p5 7A 3. periyot

9F:1s22s2 2p5 7A 2. periyot

İyonlaşma enerjisi = F > Cl

9. a. X’inprotonsayısı11dir.

b. KüreselsimetriözelliğigösterenelementlerX, Y, T, M, Ndir.

c. Yelementi2Agrubundadır.

d. Relementi6Agrubundadır.

e. Melementisoygazsınıfıelementidir.

f. N’ninperiyodiktablodakiyeri4. periyot 1A grubudir.

g. Y’niniyonlaşmaenerjisininR’ninkindenbüyükolmase-bebiküresel simetridir.

ADIM 051. Z > X > Y

2. I II

Elektron ilgisi Genellikleartar Genellikleartar

Elektronegatiflik Artar(Soygazhariç) Artar

Atom yarıçapı Azalır Azalır

3. a. Y > R > T > Z > X

b. R > Y > T > Z > X

c. X > R = Y > T > Z

4. a. T > Y > Z > X > R

b. Y > T > Z > X > R

c. X > Z > T > Y > R

d. X > T > Z > Y > R

5. T > Y > X > Z > R

6. I II

Ametal aktiflik Artar Artar

Oksitlerinin asitlik özelliği Artar Artar

7. a. NO > CO2>BeO>Li2O

b. BaO>CaO>MgO>BeO

8. Rb>Na>Mg>Be>B

9. a. Z > Y > T > R > X

b. X > R > T > Y > Z

c. X > R

d. Z > Y > T

Page 7: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

7

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 061. a. Alkalimetaller

b. Toprakalkalimetaller

c. 1Agrubu

2. a. Y b. Y c. D d. D e. D

3. a. 3A, 4A, 5A, 6A, 7A, 8A

b. metal,ametal,yarımetal,soygaz

c. 3A:Toprakmetalleri

4A:Karbongrubu

5A:Azotgrubu

6A:Oksijengrubu(Kalkojenler)

7A:Halojenler

8A:Soygazlar(Asalgazlar)

d. 3A: +3

4A:+4,......–4

5A:–3,......+5

6A:–2,......+6

4. a. 3.periyot6Agrubu

b. 2.periyot3Agrubu

c. 4.periyot4Agrubu

d. 2.periyot5Agrubu

5. a. sbloku

b. metal,ametal,yarımetal,soygaz

c. dbloku

6. 1. Y 2. D 3. D 4. Y

5. Y 6. Y 7. D 8. D

9. Y 10. D 11. Y 12. Y

13. D 14. Y 15. D 16. Y

7. a. 2.periyot

b. 7Agrubu

c. 7

d. p

e. –1

f. 9

g. Ne

h. 1s22s2 2p5

i. n : 2

l : 1 ml: –1, 0, +1

8. a. dbloku

b. Lantanitler

c. 7.periyot3Bgrubu

d. 4

e. X, T, R, M, N

Page 8: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

8

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 07

1. A) 2x – 2 = 0x = 1

x – 4 = 0x = +4

N2O

B) NO2

2xx 2–

C) 2x – 6 = 0x = +3

N2O3

2xx

–6–2

x –4–2

2. A) D B) D C) D D) Y

3. Zn2+=1s22s2 2p63s2 3p63d10

4. a. KMnO4 = +1 + x – 8 = 0 ⇒ x = +7

b. Ag2SO4=2(+1)+x+4(–2)=0⇒ x = +6

c. KCIO2=+1+x+2(–2)=0⇒ x = +3

d. CaMnO4=+2+x+4(–2)=0⇒ x = +6

e. CuSO4=+2+x+4(–2)=0⇒ x = +6

f. Ag3PO4=3(+1)+x+4(–2)=0⇒ x = +5

g. Mg(ClO)2=+2+2x+2(–2)=0⇒ x = +1

h. SO2=x+2(–2)=0⇒ x = +4

ı. NH3=x+3(+1)=0⇒ x = –3

i. NH4NO3=x+4(+1)=+1⇒ x = –3

y+3(–2)=–1⇒y=+5

k. Na2Cr2O7=2(+1)+2x+7(–2)=0⇒ x = +6

5. a. C2O42–=2x+4(–2)=–2⇒ x = +3

b. S2O32–=2x+3(–2)=–2⇒ x = +2

c. Fe(OH)3=x+3(–1)=0⇒ x = +3

d. NH4+=x+4(+1)=+1⇒ x = –3

e. NO3–=x+3(–2)=–1⇒ x = +5

6. a. FePO4 su Fe3+ + PO4

3–

b. AgCN su Ag+ + CN–

c. Pb(SO4)2 su Pb2+ + SO4

2–

d. Mg(NO3)2 su Mg2+ + 2NO3

e. NaBr su Na+ + Br–

Page 9: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

9

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

DEĞERLENDİRME ADIMI 01 (Yazılı Sınavı)

1. n = 3, l=2ise3dorbitalidir. 6elektronbulundurduğunagöre,3d6dır.

1s22s2 2p63s2 3p64s23d6

Atomnumarası=26

2. a. 34Se6+:1s22s2 2p63s2 3p63d10 ⇒ 10

b. 34Se6+:1s22s2 2p63s2 3p63d10 küreselsimetriözelliğigösterir.

c. 34Se6+:1s22s2 2p63s2 3p64s23d10

15tamdoluorbital

d. 34Se6+:1s22s2 2p63s2 3p63d10 l=1porbitalidir. 2p6 + 3p6

12elektronbulunur.

3. Orbital n + l değeri

4p 4 + 1 = 5

5d 5 + 2 = 7

6p 6 + 1 = 7

4f 4 + 3 = 7

5p 5 + 1 = 6

Enerjisayısı=6p>5d>4f>5p>4p

4. a. 5forbitalininenerjisi,7sorbitalininenerjisindenbüyük-tür.

b. n = 3, l=2veml=0değerlerinesahiporbitaldemak-simum2elektronbulunabilir.

c. Tam dolu orbital sayısı 8 olan X element atomununatomnumarası17dir.

d. Biratomuntemelhalindesonorbitalinintamyadayarıdoluolmasıdurumunaküresel simetridenir.

e. Xatomununelektrondizilimi4s23d5 ilesonlanıyor iseX2+iyonununelektrondizilimi3d5ilesonlanır.

5. Periyodik Tablodaki Yeri

a. ...........................3s2 3. periyot 2A

b. ...........................3d3 4. periyot 5B

c. ...........................4p4 4. periyot 6A

d. ...........................2s2 2. periyot 2A

e. ...........................3d7 4. periyot 8B

f. ...........................2p3 2. periyot 5A

g. ...........................1s2 1. periyot 8A

h. ...........................4s1 4. periyot 1A

ı. ...........................4p1 4. periyot 3B

i. ...........................4s13d10 4. periyot 1B

6. a. K

b. Aynıgruptaiyonlaşmaenerjisibüyükolanınçapıküçük-tür.Çap=M>L

c. K → 3A, M → 2A, L → 2A, N → 3A

d. N=1s22s1Atomnumarası=3

e. L,MveNsblokundabulunur.

Element 1. İE 2. İE 3. İE 4. İE

K 185 463 980 6263

L 217 435 3715 5044

M 163 376 2981 3325

N 124 1963 2765 –

K →3A,LveM→ 2A, N → 1A

7. a. 1.iyonlaşmaenerjsi

b. Elektronilgisi

Page 10: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

10

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

8. PeriyodikÖzellik I II

a. Atomyarıçapı Azalır Artar

b. İyonlaşmaEnerjisi Artar Azalır

c. Değerlikelektronsayısı Artar Değişmez

d. Atomnumarası Artar Artar

e. Elektronegatifik Artar Azalır

9. 11Na+=1s22s2 2p6

9F–1=1s22s2 2p6

10Ne=1s22s2 2p6

12Mg=1s22s2 2p63s2

1H=1s2

Yarıçap=12Mg>9F–1 > 10Ne > 11Na+ > 1H

10. 11Na=1s22s2 2p63s1 ⇒ 1A

16S=1s22s2 2p63s2 3p4 ⇒ 6A

13Al=1s22s2 2p63s2 3p1 ⇒ 3A

12Mg=1s22s2 2p63s2 ⇒ 2A

İE=S>Mg>Al>Na

ADIM 081. a. 1atm=76cmHg

b. 2atm=1520mmHg

c. 380mmHg=0,5atm

d. 1,0133bar=76cmHg

e. 10bar=760cmHg

f. 0,2atm=15,2cmHg

g. 0,1atm=0,10133bar

h. 19cmHg=0,25atm

ı. 570mmHg=570 torr

i. 95cmHg=1,25atm

j. 1,5atm=1140mmHg

k. 1140mmHg=114cmHg

l. 0,1atm=10133 Pa

m. 76cmHg=1atm

2. P1=0,2atm T1 = 127 + 273 = 400 K

P2=0,15atm T2 = ?

, ,

T400

0 2 0 15

2= ⇒ T2 = 300 K

= 27 °C

3. T1 = 100 K V1 = 2L

T2 = 250 K V2 = ?

V

002

1 2502

= ⇒ V2 = 5 L

4.

V

P V

t(°C)–273

(n, T sabit) (n, P sabit)

Page 11: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

11

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. a. P.V=3×2=6x.2=6x=3

b. y.12=6y=0,5

c. 3×2=6

6. a. P3 > P2 > P1

b. (°C)a=–273Sıcaklığınbirimi°C’dir.

7. ,

,n mol44

4 40 11 = = V1 = 2L

n2 = 0,1 + x V2 = 4L

, , x0 1

2

0 1

41 2

=+

0,1 + x = 0,2

x=0,1mol

0,1×32=3,2gO2

8. AvogadroYasasınagöreaynışartlardahacimlerieşitolangazlarınmolsayılarıdaeşittir.

n nXO N2 2=

=, ,

X 32

8 8

28

5 6

+

X = 12

9. = =n mol1632

2CH4

=n

V

n

V

CH

CH

X

X

4

4 ⇒ n nCH X4

=

=nM

m

( )X

A X

X ⇒ =

M2

8

( )A X ⇒ MA(X)=4g/mol

10. T1 > T2 > T3

11. I II P1=1atm P1=1atm

V1 = 45 L V2 = 45 L

P1=1+0,5=1,5atm P2=1–0,5=0,5atm

V2 = ? V2 = ?

45.1=1,5.V2 45.1=0,5.V2

V2 = 30 L V2 = 90 L

12. P

V

P.V

V

Zaman Zaman

V P

13. Basınç=Artar

Kütle=Değişmez

P.V=Değişmez

Page 12: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

12

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 091. P=76+38=114cmHg=1,5atm

T = 0 °C + 273 = 273 K, V = 11,2 L

, ,,

n1 5 11 2273

22 4273

2

$ $ $= ⇒ n=0,75mol

nMm

A= ⇒ ,

n0 75

20= ⇒m=15g

2. a. 11,2LNegazı:0,5mol

b. 16,8 L H2gazı:0,75mol

c. 0,4molArgazı:8,96 L

d. 5,6LHegazı:0,25mol

e. 1,25molCO2gazı:28 L

f. 1,5molN2gazı:33,6 L

g. 3,36 L SO2gazı:0,15mol

3. a. ,

,n mol16

3 20 2CH4

= =

b. H2SO4 = 98

,,

n mol098

9 81H SO2 4

= =

c. ,n mol0208

4= =

d. Mg3N2 = 100

,n mol010030

3Ng N3 2= =

e. CH3COOH = 60

,n mol0 36018

= =

4. a. t2 = ? t1 = 0 °C

P2=2atm P1=1atm

n2 = n n1 = n

V2 = 22,4 V1 = 22,4

.

.

.

.

n

P V

n

P V

T T1 1

1 1

2 2

2 2= ⇒

.

. ,

.

. ,

n nT T

2 22 4 1 22 4

2 1= ⇒

T

T

21

2

1=

b. P=2atm,V=11,2L,t1=0°C(T=273K)

,,

n2 11 2273

22 4273

2

$ $ $= ⇒ n=1mol

c. P=2atm,V=22,4L,n=1mol,t2 = ?

,,

T222 4

27322 4 1$ $ $= ⇒ T = 546 K ⇒ t2°C = 273 °C

d. n=1mol

1molHe=4g

5. a. JNe = JHF > JC3H4

b. JH2 > JHe > JCH4

c. JHe = 2JCH4 = 4JSO2

6. Gazların difüzyon hızı mutlak sıcaklıklarının karekökü iledoğruorantılıdır.

JX = JY = JZ

.

.

M T

M T

Y

X

X Y

Y X

J

J= ⇒

..T1

128 100

Y= ⇒ TY = 400 K

.

.

M T

M TX

X

X

Z Z

Z

J

J= ⇒

.

.T1

12

10032

Z= ⇒ TZ = 1600 K

7. MHe = 4 MSO2 = 64

X

X

M

M

SO

He

He

SO

2

2= ⇒

X

X

464

SO

He

2

= ⇒ X

X

14

SO

He

2

=

XHe = 4a XSO2 = a

5a = 5 ⇒ a = 1

Enoktası

Page 13: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

13

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

8. JZ = 4 JSO3 = 1

M

MSO

Z SO

Z3

3

J

J= ⇒

Z104 8

= ⇒Z=5g/mol

9.

Difüzyon

Efüzyon

10. Çarpmasayısımolsayısıvemutlaksıcaklığınkareköküiledoğru,hacimiletersorantılıdır.

M

M

CH

He

He

CH

4

4

J

J= ⇒

416

CH

He

4J

J= ⇒

12

CH

He

4J

J=

I II

Gazhızı=1birim Gazhızı=2birim

Hacim=V Hacim=2V

Çarpmasayısı=1birim(2n) Hacimikikatınaçıktığıiçin Çarpmasayısı=1birim(2n)

ADIM 101. Atomlarınelektrondağılımıyapılırsa;

C:1s22s2 2p2 2.periyot4Agrubu

Si:1s22s2 2p63s2 3p2 3.periyot4Agrubu

herikiatom4Agrubundadır.

BileşiklerinLewisyapısı,

şeklindeolduğundanmoleküllerapolardır.Molekülleriara-sındayalnızcaLondonkuvvetleri içerir.SiH4molekülündeelektron sayısı daha fazla olduğundan London kuvvetleridahagüçlüdür.BunagöreCH4molekülü,SiH4molekülünegöreidealgazözelliklerinedahayakındır.

2. a. D b. D c. Y d. D

3. a. Zayıfetkileşimgücü:HF>Ne

İdealdensapmaoranı:HF>Ne

VHF > VNe

b. PNe > PHF

4. Zayıfetkileşimgücü:NO>C2H6 > He

İdealdensapmaoranı:NO>C2H6 > He

5. YalnızI

6. Y > X > Z > T

7. a. X

b. Y, T

c. Y, T

d. T

Page 14: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

14

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

8. a. D b. D c. D d. Y e. D

9. a. Kaynamanoktasıdüşük,kritiksıcaklığıyüksekolmalıdır.

b. Bulunduğusistemiletepkimevermemelidir.

c. Eldesiucuzolmalıdır.

10. a. Bulunduğusıcaklıktahiçbirbasınçaltındasıvılaşmayanakışkanlaragazdenir.

b. Bulunduğu sıcaklıkta gaz gibi davranan ancak basınçuygulandığındasıvılaşanakışkanlarabuhardenir.

c. Birgazınsıvılaşabileceğienyükseksıcaklığakritik sı-caklıkdenir.

d. BuzdolabınınçalışmaprensibiJoule - Thomsonolayıileaçıklanabilir.

11. Gaz = Ne, O2, N2, CO2, CH4

Buhar = NH3, Freon – 12

ADIM 111. Herbirgazınmolsayısıbulunur.

nHe = = =, .

, .,

NN

mol He6 02 10

3 01 100 5

A23

23

nO2 = = =

,,

Mm

mol O32

9 60 3

A2

nNe = = =, ,

,,

Vmol Ne

22 4 22 4

4 480 2

Hegazınınkısmibasıncıverilmiştir.Bunagöre,Hegazıilediğergazlarıkıyaslayabiliriz.

=n

P

n

P

He

He

O

O

2

2 ⇒

, ,

P

0 590

0 3

O2= ⇒ PO2

=54cmHg

=n

P

n

P

He

He

Ne

Ne ⇒ =

, ,

P

0 590

0 2Ne

⇒ PNe=36cmHg

2. CH4gazınınmolkesriXCH4 =0,2olduğunagöre,SO2nin

molkesri;

XCH4 + XSO2

= 1

0,2 + XSO2 = 1 ⇒ XSO2

=0,8olur.

PCH4 = PT.XCH4

PSO2 = PT.XSO2

PCH4=2,5.0,2PSO2

=2,5.0,8

PCH4=0,5atmPSO2

=2atm

3. Eşitkütlededenildiğinegöre,herbirgazınkütlesimgramalınabilir.

nHe = =Mm m

mol4A

nCH4 = =

Mm m

mol16A

nSO2 = =

Mm m

mol64A

nT = + +m m m4 16 64

nT = m

mol64

21

= = =n

P

n

P

n

P

n

P

T

T

He

He

CH

CH

SO

SO

4

4

2

2

=n

P

n

P

T

T

He

He ⇒ =

,

m m

P

6421

6 3

4

He ⇒ PHe=4,8atm

=n

P

n

P

T

T

CH

CH

4

4 ⇒ =

,

m m

P

6421

6 3

16

CH4 ⇒ PCH4

=1,2atm

=n

P

n

P

T

T

SO

SO

2

2 ⇒ =

,

m m

P

6421

6 3

64

SO4 ⇒ PSO2

=0,3atm

Page 15: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

15

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

4. Karışımı oluşturan gazların kısmi basınçları mol kesri iledoğruorantılıdır.

XN2 = = = ,

V

V

10078

0 78T

N2

PN2 = PT.XN2

PN2=760.0,78

PN2=592,8mmHg

XO2 = = = ,

V

V

10021

0 21T

O2

PO2 = PT . XO2

PO2=159,6mmHg

PAr = PT V

V

T

Ar$ ⇒ PAr = 760

,

100

0 934$

PAr=7,0984mmHg

PCO2 = PT V

V

T

CO2$ ⇒ PCO2

= ,

760100

0 031$

PCO2=0,2356mmHg

5. PHe > PCH4 > PSO2

6. 2×2+3×2+0×1=Ps×5

Ps=2atm

7. m=64golsunn mol1664

4CH4= = n mol

6464

1SO2= =

nT=4+1=5mol

5molgaz0,5atm 5molgaz0,5atm

4molCH4x 1molSO2 x PCH4

=0,4atmPSO2=0,1atm

8. a. PH2O =Değişmez

PT = Artar

H2O(b) miktarı =Azalır

PHe = Artar

H2O(s) miktarı = Artar

b. PH2O =Değişmez

PHe =Azalır

PT =Azalır

H2O(s) miktarı =Azalır

H2O(g) miktarı = Artar

c. PH2O = Artar

PHe =Azalır

PT =Değişmez

H2O(s) miktarı =Azalır

H2O(g) miktarı = Artar

9. P1.V1 = P2.V2 ⇒60.V=Pgaz.2V⇒ Pgaz=30cmHg

PT = PX + PNe=10+30=40cmHg

10. Buhar Basıncı : PZ > PX > PY

Kaynama Noktası : Y > X > Z

11. V1 = 3V – V = 2V V2 = 2V – V = V

P0 = PNe + PH2O ⇒ 80 = PNe + 10 ⇒ PNe=70cmHg

P1.V1 = P2.V2 ⇒70.2V=PHe.V⇒ PHe=140cmHg

PT = PNe + PH2O=140+10=150cmHg

Page 16: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

16

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

DEĞERLENDİRME ADIMI 02 (Yazılı Sınavı)

1. T1(K) T2(K)

K = 30 + 273 = 303 60 + 273 = 333

L = 200 400

M = 0 + 273 = 273 273 + 273 = 546

LveMbasıncı2katınaçıkar.

2. X Y Z

PX = PY + 20 PY = 76 + 24 PZ = PY – 30

PX = 100 + 20 PY=100cmHg PZ = 100 – 30

PX=120cmHg PZ=70cmHg

3. T1 = 27 + 273 + 300 K T2 = 127 + 273 = 400 K

n mol2020

11 = = n mol48

2He = = n2=1+2=3mol

.

. .

n

P V

n

P V

T T1 1

1 1

2 2

2 2= ⇒

.. .

.V P V

1 300600

3 4 002

100

= ⇒ P2=2400mmHg

4. a. adeğerimutlaksıfırnoktasıolan–273°Cdir.

b. T1 = 273 + 273 = 546 T2 = 0 + 273 = 273

.

. .

n

P V

n

P V

T T1 1

1 1

2 2

2 2= ⇒

b5464

273= ⇒b=2atm

c. Grafiknegatifegeçebildiğinegöresıckalıkbiri“°C”dir.

5. P.V

P(n,T sabit)

P

V(n,T sabit)

V

n(P,T sabit)

P

t(°C)(n,T sabit)

6. 464

SO

He

2J

J= ⇒

14

SO

He

2J

J=

Enoktası

2080

SO

eN

3J

J= ⇒

12

SO

eN

3J

J=

Mnoktası

7. 25°CdeZbuharfazındadır.SadeceZsıkıştırılaraksıvılaşa-bilir.

8. P1.V1 + P2.V2 = Ps.Vs Ps=1atm

2.2+1.1=1.Vs Vs = 5 L

PistonEnoktasındadurur.

9. PT = PO2 + Psu ⇒ 0,35 = PO2

+ 0,05 ⇒ PO2=0,3atm

P.V=n.R.T⇒ T = 27 + 237 = 300 K

0,3.0,82L=n.0,082.300

n=0,01mol

KClO3 → KCl + 23

O2

,

mol3

0 02 0,01

,

, g3

0 02123 0 82# =

10. PHe PH2O dHe

•Sabitsıcaklıktapistonuaşağıitmek

Artar Değişmez Artar

•Sıcaklıkartırmak Azalır Artar Azalır

•Sabitsıcaklıktapistonuyukarıçekmek

Azalır Değişmez Azalır

Page 17: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

17

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 12

1. %C = m m

m100

tuz su

tuz$

+ ⇒ 40 =

mm

18100$

+ ⇒m=12gram

%40’lık çözelti hazırlamak için 18gramsuda 12gram tuzçözünmelidir.

2. Önce%25’lik200gramçözeltinintuzvesumiktarınıbula-lım.

Kütlece%25’likçözelti

100gçözelti:25gtuz+75gsu

200gçözelti:50gtuz+150gsu

Başlangıçtakiçözelti150gramsuiçerisinde50gramtuzdanoluşmuştur.Bununüzerinde90gramsuve10gramdahatuzekleniyor.Sondurumdaçözelti,

Tuz: 50 + 10 = 60 g

Su: 150 + 90 = 240 g

Bunagöre,çözeltininkütleceyüzdesi,

%C = m

m100

zelti

tuz

çö$ =

30060

100 20$ =

Kütlece%20’likçözeltioluşur.

3. Önceherikiçözeltininiçerikleribulunur.

Kütlece%10’luk300gramçözelti; 100gçözelti:10gtuz90gsu 300gçözelti:30gtuz270gsu

Kütlece%60’lık200gramçözelti 100gçözelti:60gtuz40gsu 200gçözelti:120gtuz80gsu

Buçözeltilerkarıştırıldığında,

%10

30 g tuz270 g su

120 g tuz80 g su

150 g tuz350 g su

+%60

350gsu150gtuz500gçözelti xgtuz100gçözelti 500.x=150.100

x=30gtuz

sonçözelti%30’lukolur.

Sonçözeltiiçinformülkullanılırsa;

%C = = =m

m100

500150

100 30zelti

tuz

çö$ $

4. Safçözücününderişimi=%0

Safçözüneninderişimi=%100alınarakişlemyapılabilir.

164 g

Saf su

%0

200 g

1. çözelti

%18

400 g

2. çözelti

%32

36 g

Saf tuz

%100

C1.m1 + C2.m2 + C3.m3 + C4.m4 = Cs.ms

18.200+32.400+0.164+100.36=Cs.800

Cs = 25

Sonkarışımkütlece%25’likolmuştur.

5. Madde çifti

Çözünmedurumu

Çözünmedurumu

a. NaCl - H2O Çözünür İyon-dipol

b. HCl - H2O Çözünür Dipol-dipol

c. NH3 - H2O Çözünür Hidrojenbağı

d. CH4 - H2O Çözünmez Dipol-İndüklenmişdipol

e. CCl4 - C6H6 Çözünür Londonkuvvetleri

f. KNO3 - H2O Çözünür İyon-dipol

g. HBr - CH3OH Çözünür Dipol-dipol

h. C2H5OH - H2O Çözünür Hidrojenbağı

ı. NaOH - CH3OH Çözünür İyon-dipol

i. Ne - Ar Çözünür Londonkuvvetleri

j. NaCI - C6H6 Çözünmez İyon-İndüklenmişdipol

k. CCI4 - HCl Çözünmez Dipol-İndüklenmişdipol

l. CH3OH - CCl4 Çözünmez Dipol-İndüklenmişdipol

Page 18: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

18

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

6. Çözücühacmi Çözünenhacmi

Hacimceyüzdederişim

30mLsu 20mLetilalkol %40

60 mLsu 40mLalkol %40

100mLsu 25mLetilalkol %20

400mLsu 100mLetilalkol %20

7. Çözeltikütlesi Çözünenkütlesi Derişim

10kgsu 5mg 0,5ppm

500ppb

2 kgsu 20mg 10ppm

200kgsu 3mg1,5.10–2ppm

15ppb

5kg 10 mg2ppm

2000ppb

8. a. 200–20=180gsu

,n mol20020

0 1CaBr2= =

n mol18180

10H O2= =

,

,X

10 1

0 1CaBr2

= ,

X0

10 11

H O2=

b. Çözelti100golsun

%46.100=46gC2H5OH,5kgH2O

n moln mol4646

11854

3C H OH H O2 5 2= = = =

nT=1+3=4mol

X X41

43

C H OH H O2 5 2= =

c. ,n mol n mol4020

0 51836

2N OH H O2 2= = = =

nT=0,5+2=2,5mol

,

,

,X X

2 5

0 5

51

2 52

54

N OH H O2 2= = = =

9. a. Ca2+ = ,x

19 5500

106$= ⇒x=9,75.10–3g

b. Hg2+ = ,x

500100 7 6$= ⇒x=3,5.10–4g

c. CI– = ,x

500108 9 6$= ⇒x=4,45.10–2g

d. CO2–3 = ,

x500

1025 3 6$= ⇒x=12,65.10–2g

e. Na+ = ,x

5001010 6 6$= ⇒x=5,3.10–2g

Page 19: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

19

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 131. BaşlangıççözeltisindekaçmolNaOHolduğunubulmalıyız.

M = Vn

⇒ 1 = ,n

0 1 ⇒n=0,1mol

ilaveedilenNaOH’ınmolsayısı;

n = = =Mm

4012

A0,3mol

İlaveedilendensonraçözeltidekiNaOH;

n=0,1+0,3=0,4mol

Sondurumdaçözeltininderişimi;

M = = =,

,.

Vn

M olur0 1

0 44

2. VerilenlerdenönceH2SO4ünmolsayısısonrakütlesibulu-nur.

M = Vn

⇒ 0,1 = n3

⇒n=0,3mol

n = Mm

A ⇒ 0,3 =

m98

⇒m=29,4gH2SO4

3. ÇözeltiyihazırlamakiçinkullanılmasıgerekenAl2(SO4)3bu-lunmalıdır.

M = Vn

⇒ 0,5 = ,n

0 25 ⇒n=0,125mol

n = Mm

A ⇒ 0,125 =

m342

⇒m=42,75gAl2(SO4)3

42,75gramAl2(SO4)3katısıalınarakbirmiktarsudaçözün-düktensonrahacimsafsuile250mL’yetamamlanır.

4. a. [SO42–] =

,

,, M

0 5

0 20 4=

b. [CI–] = ,

,M

0 5

0 51=

c. [PO43–] =

,

,, M

0 5

00

48=

d. [Na+] = ,

( , ) ( , ) ( , )

,

,, M

0 5

0 2 2 0 5 0 4 3

0 5

2 14 2

# #+ += =

5. ,,n

0 50 2

= ⇒n=0,1molAgNO3=0,1molNO3–

,n

x0 3

= ⇒n=0,3xmolAl(NO3)3=0,9xmolNO3–

0,560,2 0,3

0,1 0,9x=

+

+ ⇒ 0,1 + 0,9x = 0,28

0,9x = 0,18

x = 0,3 M

6. a. M1 = 0,5 M V1=200mL

M2 = ? V2=200–150=50mL

0,5.200=M2.50⇒ M2 = 2 M

b. M1 = 0,5 M V1=200mL

M2 = ? V2=200+50=250mL

0,5.200=M2.250⇒ M2 = 0,4 M

c. ,,n

0 50 2

= ⇒n=0,1molNaCl

,,n

00

23

= ⇒n=0,06molNaCl

, ,

, ,

,

,,M M

0 2 0 3

0 06 0 1

0 5

0 160 32=

+

+= =

d. ,,n

0 50 2

= ⇒n=0,1mol

,

, ,M M

0 2

0 1 0 11=

+=

7. a. ,

, . , .M M

36 5

36 5 0 8 108= =

M1 = 8 M V1=100mL

M2 = ? V2=100+300=400mL

8.100=M2.400⇒ M2 = 2 M

b. , .%

298

0 98 10= ⇒ %20

c. ,. .d

0 540

20 10= ⇒d=0,1g/mL

Page 20: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

20

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

8. a. ,n mol0

200

45NaOH = =

,

,m molal

0 5

0 51= =

b. n

22

= ⇒n=4mol

KNO3=1014×101=404g

c. ,

,n mol103

30 60 2NaBr = =

,,

M0 1

0 2

su= ⇒ Ms=2kg=2000g

d. ,

,,m molal

0 2

0 31 5= =

9. a. Na+ = ,

,, m

0 5

0 40 8=

SO42– =

,

,, m

0

00

5

24=

Toplamiyon:1,2m

b. Na+ = ,

, m0

02

525=

CI– = ,

, m0

02

525=

Toplamiyon:0,5m

c. C6H12O6 : ,m

0 52

4=

d. Al3+ = ,

, m0

01

44=

CI– = ,

, m21

1 21=

Toplamiyon:1,6m

e. Ca2+ = , m23

1 5=

NO3– = m

26

3=

Toplamiyon:4,5m

f. Al3+ = ,,

m4

0 50 125=

NO3– =

,, m

4

1 50 375=

Toplamiyon:0,5m

ADIM 141. I.sıvısafsuiçerisindeherhangibirmaddeçözünmemiştir.

Sıvınınbuharbasıncı,suyunbuharbasıncıdır.

II.sıvı,1Lsuda1molNaClçözünmüşçözeltidir.NaCl’nin

NaCl(k)$ Na1+(suda)+Cl1–(suda) 1mol1mol1mol

denkleminegöre,çözünmesiyletoplamda2moltanecik(iyon)oluşturur.

III.sıvı,1Lsuda1molMgCl2çözünmüşçözeltidir.

MgCl2nin

MgCl2(k)$Mg2+(suda)+2Cl1–(suda) 1mol1mol2mol

denkleminegöreçözünmesiyletoplamda3moltanecik(iyon)oluşturur.

Çözeltiiçerisindeçözünenparçacıksayısıarttıkçaçözücü-nünbuharbasıncıdüşer.

Bunagöre,buharbasıncıI>II>IIIşeklindeolur.

2. Birleşenlerinmolsayısı

nsu = = =,

,Mm

mol18

25 21 4

A

netanol = = =,

,Mm

mol46

27 60 6

A

Bileşenlerinmolkesri:

Xsu = = =n n

n

1,4 0,6

1,40,7

su etanol

su

+ +

Xetanol = = =n n

n

0,6 1,4

0,60,3

etanol su

etanol

+ +

Bileşenlerinkısmibasınçları:

Psu = P°su.Xsu=18.0,7=12,6mmHg

Petanol = P°etanol.Xetanol=45.0,3=13,5mmHg

Çözeltininbuharbasıncı:

PT = Psu + Petanol

PT = 12,6 + 13,5

PT=26,1mmHgolur.

Page 21: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

21

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

3. Kaynamanoktasıyükselmesi;

104,16–100=4,16°C’dir.

1molaltanecik 0,52°Cyükseltirse

xmolaltanecik 4,16°Cyükseltir 0,52.x=1.4,16

x=8molaltanecik

1000gsuda 8moltanecik

250gsuda xmoltanecik 1000.x=8.250

x=2moltanecikolmalıdır.

NaOH’ıniyonlaşmadenklemi;

NaOH(k)$ Na1+(suda)+OH1–(suda) 1mol1mol1mol

şeklindedir. Buna göre, 2 mol iyon oluşturduğuna göre 1molNaOHkullanılmıştır.

n = Mm

A ⇒ =

m1

40 ⇒m=40gNaOHçözünmüştür.

4. a. ,

,,m m

0 4

0 20 5= =

Al(NO3)3(k)→ Al3+(suda)+3NO3–(suda)

0,5m 0,5m 1,5m 0,5+1,5=2mtanecik

DTK=0,52.2=1,04K.N.=101,04°C

b. n mol18060

31

C H O6 12 6= =

,m m

0 531

32

= =

C6H12O6(k)→ C6H12O6(suda)

m32 m

32

DTK = ,,

°C0 5232

3

1 04$ = . .

,°K N C100

3

1 04= +

c. m m32

=

Ca(NO3)2(k)→ Ca2+(suda)+2NO3–(suda)

m32 m

32 m

34

m m32

34

2T = + =

DTK=0,52.2=1,04°CK.N.=101,04°C

5. a. D b. Y c. D d. Y e. Y

6. Donma noktası alçalması formülü kullanılarakmol sayısıbulunur.

DTd = –Kd.m.t

DTd = –1,86 °C

Kd = 1,86 °C

m= =( ) ,m kg

n n

0 8su

XY XY

t = 2

XY $ X+ + Y–şeklindeiyonlaştığından2tanetanecikverir.

DTd = –Kd.m.t

–1,86 = –1,86,n

0 82$ $

n=0,4molXYçözünmüştür.

n = Mm

A ⇒ 0,4 =

M34

A ⇒ MA=85g/mol

7. İkiçözeltiiçinortaknoktaaynıçözücüdehazırlanmışolma-sıdır.Bunagöre,donmanoktasısabitleri(Kd)eşitolacaktır.

MgCl2için;DTd = –Kd.m.t

–Kd = .

∆θ

m t

Td

NaCliçin;DTd = –Kd.m.t

–Kd = .

∆θ

m t

Td

İkiKddeğeribirbirineeşitlenereksoruçözülebilir.

MgCl2 NaCl

–Kd = –Kd

.

∆θ

m t

Td =

.

∆θ

m t

Td

,

,

0 3

0 23

7–

$

=

,

,

∆θ

T

0 6

0 32

d

$

DTd = –3,5

Bunagöre,NaClçözeltisi–3,5°C’dedonmayabaşlar.

Page 22: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

22

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

8. ÇözücüsuolduğuiçinKd=–1,86’dır.

Suiçerisinde;

C2H6O2(k)$ C2H6O2(suda)

denkleminegöre,1tanetanecikvererekçözünür.

DTd = –Kd.m.t

–18,6 = –1,86,n

0 51$ $

n=5molglikol

n = Mm

A ⇒ 5 =

m62

⇒m=310gglikol

Bunagöre,500gramsuda310gramglikolçözündüğündeoluşanantifrizçözeltisi–18,6°C’dedonmayabaşlar.

9. a. ,n18

32458 32H O2

= = n mol2NaNO3=

,

,,X

60 32

58 320 97H O2

= = . , ,P mmHg24 0 97 23 2H O2= =

b. ,

,m m0 324

26 17= =

NaNO3(k)→ Na+(suda)+NO3–(suda)

6,17m 6,17m 6,17m m.i=6,17+6,17=12,34

DTK=0,52.12,34=6,42°C

K.N.=100+6,42=106,42°C

c. NaNO3(k)→ Na+(suda)+NO3–(suda)

6,17m 6,17m 6,17m m.i=6,17+6,17=12,34m

DTd=1,86.12,34=22,96°C

DN = –22,96 °C

10. a. ,

,,m m

0 2

0 52 5= =

NaCl → Na+ + Cl–

2,5m2,5m2,5m=5miyon

DTd=–1,86.5=–9,3°C

b. n mol18060

31

= =

,

m m0 531

32

= =

DTd = , , °C1 8632

1 24– $ = D.N.=–1,24°C

11. a. K.N=A>B

b. ZamanladerişikolanAçözeltisitarafınaseyreltikBçö-zeltisindensugeçer.Açözeltisininhacmiartar.

c. Açözeltisi:Azalır

Bçözeltisi:Artar

Page 23: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

23

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 151. I - IV - II - III

2. a. Doymuş

b. Aşırıdoymuş

c. Doymamış

3. a. Y b. D c. D d. Y e. D f. D

4. 150gramsuya60gramtuzatıldığında6gramıçözünmü-yorsakalan54gramçözünmüşdemektir.

150 g su

54 g NaCl(suda)

6 g NaCl(k)

Karışımınçözeltikısmında150gramsudaençok54gramNaClçözünmüştür.Çözünürlük100gramsuiçintanımlan-dığınagöre;

150gsu 54NaClçözerse

100gsu xgNaClçözer 150.x=54.100

x=36gNaClçözünebilir.

NaCliçinçözünürlük:36g/100gsu

5. Çözünürlük 34g/100g suolduğunagöre 100gramsuda34 gram tuz çözünerek hazırlanan çözeltinin ağırlığı 134gramolur.

34gKCl 134gçözelti

xgKCl 67gçözelti 134.x=34.67

x = 17gKCl

67gdoygunçözelti=17gKCl+50gsu

6. a. 50gsuda10gXçözünüyorsa

100gsuda? ?=20gXçözünür.

t°C’deX’inçözünürlüğü25g/100gsuolduğunagöreçözeltidoymamıştır.

b. t°Cde

100gsu25gX

50gsu? ?=12,5gX

12,5–10=2,5gXilaveedildiğindeçözeltidoygunolur.

c. 100gsu25gX

? 10gX ?=40gsu 50–40= 10g subuharlaştırıldığındaçözelti doygun

olur.

7. a. D b. D c. Y d. Y e. Y f. D g. Y h. D

8. a. 50°C’de

100mLsu50gtuz

400mLsuxgtuz

x = .

10050 400

⇒x=200gtuzçözünmelidir.

Sorudaverilençözeltide180gramtuzolduğunagöre,çözeltidoymamıştır.

b. Çözeltinindoygunolmasıiçin200gramtuzçözmesige-rektiğiniöncekisorudabulmuştuk.Çözeltide180gramtuzolduğunagöre;

200–180=20gtuzilaveedilmelidir.

c. 50°C’de

100mLsu50gtuz

xmLsu 180gtuz

x = .

50100 80

=360mLsu

Çözeltide400mLsuolduğunagöre;

400–360=40mLsubuharlaştırılmalıdır.

Page 24: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

24

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

d. 25°C’de

100mLsu40gtuz

400mLsuxgtuz

x = .

10040 400

⇒x=160gtuz.

Çözeltide180gramtuzolduğunagöre;

180–160=20gtuzçöker.

9. a. d=Vm

⇒ 1,2 = V

720 ⇒V=600mL

10°C’de100gsu,

20gKNO3120gçözelti

xgKNO3720gçözelti x = 120gKNO3

M = = =. . ,M V

mM

100 0 6120

2A

b. 40°C’de

100gsu60gKNO3

xgsu30gKNO3 x = 50gsu=0,05kg

nKNO3 = = ,

Mm

mol10030

0 3A

=

molalite= = =,

,

m

nmolal

0 05

0 36

su

KNO3

DEĞERLENDİRME ADIMI 03 (Yazılı Sınavı)

1. Çözünen Çözücü Çözünmetürü

NaCI H2O Hidratasyon

HCI C2H5OH Solvatasyon

NH3 H2O Hidratasyon

C6H6 CCl4 Solvatasyon

HNO3 H2O Hidratasyon

2. MgBr2 KBr

,nx

0 8 = ⇒ n = 0,8x ,nV

0 2 = ⇒ n = 0,2V

,, ,

x V

x V0 3

0 8 0 2=

+

+ ⇒ 0,3x + 0,3V = 0,8x + 0,2V

0,1V = 0,5x

V = 5x

3. g10020

85 17$ =

0,2mol17g

1molx XNO3=85g

x+14+3.16=85

x=23g

4. a. ,n mol404

0 1= = ,

,, /M mol L

0 2

0 10 5= =

b. ,

,, /M mol L

0 5

0 20 4= = FeCl → Fe3+ + 3Cl

0,4mol/L 1,2mol/L

c. ,

,,M m

0

0

2

31 5= = Al(NO3)3 → Al3+ + 3NO3

1,5mol/L 1,5mol/L 4,5mol/L

d. Mçözünen=15g

Mçözelti=15+35=50g

%C = %C5015

100$= = %30

Page 25: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

25

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. %. .

MMd 10

A= ⇒

. .,M M

10

98

49 1 26= =

M1.V1 = M2.V2

M1 = 6 M M2 = ?

V1=200mL V2=200+300=500mL

6.200=M2.500

M2=2,4mol/L

6. Kaynama başlama sıcaklığı

,

,m m

0 5

0 51= = NaCl → Na+ + Cl

1m1m+1m=2m

DTk=0,52.2=1,04°C

KN = 101,04 °C

Donmaya başlama sıcaklığı

DTd=–1,86.2=–3,72°C

7. NaNO3

,n mol8517

0 2= = ,

,M M

0 1

0 22= =

NaNO3 → Na+ + NO3–

2M2M+2M=4Miyon

ACln

,

,M M

0 5

1 53= =

ACln → An+ + nCl–

2 M 3 + 3n

3 + 3n = 12

n = 3

4Miyon–x°Cdonuyorsa

? –3x °C

? = 12 M

8. Karışım100golsun

46gC2H5OH n mol4646

1C H OH2 5= =

54gH2O n mol1854

3H O2= =

nT=4mol

X41

C H OH2 5=

X43

H O2=

, ,P mmHg3043

6041

22 5 15 37 5T $ $= + = + =

9. a. D b. Y c. Y d. D e. D f. D g. Y h. D

Page 26: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

26

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 161. X:Ürünlerinpotansiyelenerjisi(Hü)

Y:Girenlerinpotansiyelenerjisi(Hg)

Z:Entalpideğişimi(DH)

2. a. Ekzotermik

b. Endotermik

c. Ekzotermik

d. Endotermik

e. Ekzotermik

3. YalnızI

4. I.Molaroluşumısısıolmasıiçinbileşiğinelementlerindenoluşmasılazım.(Yanlış)

II.Reaksiyonekzotermikolduğundandışarıısıverir,dola-yısıylaortamısınır.(Doğru)

III.Ekzotermik tepkimelerbaşladıktansonrakendiliğindendevamedebilir.(Doğru)

5. a. DH = Hürün – Hgiren

DH=(0+21–187)–(2.(–20)+(–296))

=–374+336=–38kJ/mol

b. ,

,,n mol

22 4

4 480 2= =

1molSO2harcandığında38kJ

0,2molSO2harcandığında? x=7,6kJısıaçığaçıkar.

c. 2H2S(g)+SO2(g)→3S(k)+2H2O(s)

,

,n mol18

5 40 3H O2

= =

2molH2Ooluştuğunda38kJ

0,3molH2Ooluştuğunda? x=5,7kJısıaçığaçıkar.

6. a. Erimeısısı

b. Buharlaşmaısısı

c. Nötrleşmeısısı

d. Yanmaısısı

e. Süblimleşmeısısı

f. Çözünmeısısı

7. C3H8 + 5O2 → 3CO2 + 4H2O

DH = Hürün - Hgiren

=(3(–393)+4(–242))–(–104)

DH = –1179 – 968 + 104 = 2043

1molC3H6 2043 kJ

0,2molx x = 408,6 kJ

8. ,,

,n mol0

53 5

21 44XY = =

0,4 70,4 kJ 1 x 176kJısıaçığaçıkıyor.

DH = –176 kJ

9. I.1molH2SO4harcandığıiçinDHH2SO4=–bkJ(Yanlış)

II.2molKOHharcandığıiçinDHKOH = –b2

kJ (Yanlış)

III.Tepkimede2molH2Ooluşuyor.

n mol1818

1H O2= = 2molbkJ

1molx

x = b2kJısıaçığaçıkar.(Yanlış)

IV.Reaksiyonekzotermikolduğuiçinortamısınır.(Doğru)

Page 27: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

27

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

10. A + O2 → ürün DH = –40 kJ xmol40xısıaçığaçıkar.

B + O2 → ürün DH = –60 kJ ymol60yısıaçığaçıkar.

,

,,n mol

22 4

11 20 5= = –40/x+y =0,5

40x+60y=24 20y=4

y=0,2molx=0,3mol

0,2×24=4,8gB

ADIM 17

1. –/21

N2 + 23

H2 → NH3 DH=–(–45)kJ

–/21

H2 + 21

Cl2 → HCl DH=–(–92)kJ

21

N2 + 2H2 + 21

Cl2 → NH4Cl(k)DH = –315 kJ

NH3 + HCl → NH4Cl DH = –178 kJ

2. –2/X+Y2 → XY2 DH=–2(–20)kJ

2/X+23

Y2 → XY3 DH=2(–70)kJ

2XY2 → X Y2 2 2+ DH = +40 kJ

X Y2 3Y

22

+ → 2XY3 DH = –140 kJ

2XY2 + Y2 → 2XY3 DH = –100 kJ

3. Molaroluşumentalpisi olması için bileşiğinelementlerin-denoluşmasılazım.Yanibizim

2C(k)+H2(g)→ C2H2(g)

denkleminieldeetmemizlazım.

1. tepkime ters çevrilir.

( ) ( )CO g H O s2 2 2+ → C2H2(g)+ O25

2 (g)DH=+1300kJ/mol

2. tepkime 2 ile çarpılır.

( ) ( )C k O g2 2 2+ → ( )CO g2 2 DH=2.(–395)kJ/mol

3. tepkime aynen alınır.

( ) ( )C k O g221

2+ → ( )H O s2 DH°=–285kJ/mol

2C(k)+H2(g)→ C2H2(g)DH=+1300+2.(–395)+(–285)

DH = 225 kJ

Page 28: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

28

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

4. N2(g)+3H2(g)→ 2NH3(g)

DH=2(–45)=–90kJ

NH3 → 21

N2(g)+ 23

H2(g)

DH=–(–45)=+45kJ

4N2 + 12H2(g)→ 8NH3(g)

DH=8(–45)=–360kJ

4NH3(g)→ + 2N2(g)+6H2(g)

DH=–4(–45)=+180kJ

5. N ≡ N + 3F – F → 2.N DH = –893 kJ

F F F

–893=(946+3.159)–2.(3(N–F))

–893=1423–6(N–F)

6(N–F)=1423+893

6(N–F)=2316

N–F=386kJ/mol

6. Önceliklereaksiyonunbağyapılarını(açıkformülünü)gös-terelim.

H H I I H – C ≡ C – H + 2H – H → H – C – C – H I I H H

C2H2 + 2H2 → C2H6

DH=[(C≡C)+2(C–H)+2.(H–H)]–[1(C–C)+6(C–H)]

=[837+2.414+2.435]–[347+6.414]

= 2535 – 2831

DH=–296kJ/mol

7. Qalınan = Qcam + Qsu

=mc.cc.Dt+msu.csu.Dt

=500.0,2.20+2000.1.20

= 2000 + 40000

=42000kalori

=42kkaldir.

Alınanısı=Verilenısıolduğundan

0,3molXyandığında 42kkalısıaçığaçıkıyorsa

1molXyandığında ?

kkal3420

140= ısıaçığaçıkar.

IsıaçığaçıktığıiçinmolaryanmaısısıDH=–140kkalolur.

8. Qalınan = Qverilen

Alınantoplamısı

QT = Qkap + Qsu

=mcam.ccam.Dt+msu.csu.Dt

=1000.0,2.30+1000.1.30

= 36000 kal

= 36 kkal

1moltuzçözündüğünde20kkalısıaçığaçıkıyorsa

?çözünmeli36kkalısıaçığaçıkmasıiçin

?2036

mol1,8= =

9. 1molC5H12yandığında840kkalısıaçığaçıkar.

0,01molC5H12yandığında?

? = 8,4 kal = 8400 kal

Bu ısıyıkalorimetrekabıaldığınagörekalorimetrekabınınsıcaklığı

Q=m.c.Dt’den

. , .840 0 400 0 0 1= Dt

Dt = 21 °C

Sonsıcaklık10+21=31°Colur.

Page 29: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

29

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

10. a. kapvesu

b. Q = Qkap + Qsu

Q=m.c.Dt

11. a. Maddecinsi

b. Maddeninfizikselhâli

c. Maddemiktarı

d. Sıcaklıkvebasınç

12. III > II > I

DEĞERLENDİRME ADIMI 04 (Yazılı Sınavı)

1. a. Cninyanmaısısı,CO2ninoluşumısısı

b. SO2ninyanmaısısı

c. HClveNaOH’ınnötrleşmeısısı

d. Erimeısısı

e. Oluşumısısı

2. a. Y b. D c. D d. D e. Y

H H I I 3. H – C – C – H +

27

O = O → 2O = C = O + 3 O H H I I

H H

H C H C C O O C O H O6 27

4 6– – – – α∆ = + + = = +c ^m h

DH=(2460+330+1750)–(2960+2760)

DH = 4540 – 5720 = –1180 kJ

4. İlk tepkime aynı kalırken, ikinci tepkime ters çevrilip 2’yebölünür.

CO + 21

O2 → CO2 DH = –a

H2O → H2 + 21

O2 DH = +2b

CO + H2O → CO2 + H2 DH = 2b

a+

5. DH=(3.(–390)+0)–(–825+3(–110))

DH=–1170+1155=–15kJ/mol

Page 30: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

30

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

6. C + 2H2 → CH4tepkimesininDHdeğeriCH4ünoluşumısısınıverir.

–2/H2O → H2 + 21

O2

–/CH4 + 2O2 → 2H2O + CO2

C + O2 → CO2

2H2 + O2 → H O2 2 DH = –580 kJ

H O2 2 + CO2 → CH4 + O2 2 DH = +880 kJ

C + O2 → CO2 DH = –390 kJ

C + 2H2 → CH4 DH = –90 kJ

7. Q=m.c.Dt

Q=2000.1.(25–10)

= 30000 kal = 30 kkal

0,1molX 30kkalısıveriyor

1molX ? ?=300kkalısıverir.

DH = –300 kkal

8. S(k)+O2(g)→ SO2(g)DH = –70 kkal

2SO2(g)→2S(k)+2O2(g)DH = +140 kkal

3S(k)+3O2(g)→ 3SO3(g)DH = –210 kkal

9. T > X > Y > Z

10. C C + Br – Br

∆H = (4C – H + C = C + Br – Br) –

Br

H – C – C – H→

H H

HH

Br

H H

I,III,IV,Vyeterlidir.

ADIM 181. Reaksiyondenklemindenyararlanarakharcananveoluşan

maddelerinmolleribulunur.

X2(g)+3Y2(g)→ 2XY3(g)

3mol3mol

–1mol–3mol+2mol 2mol02mol

. /∆

∆θr

t

XM s

10021

5 10–X

2 3–2= = =

7 A

. /–

∆θr

t

YM s

10023

15 10Y

2 3–2= = =

7 A

. /∆

∆θr

t

XYM s

10022

1 10XY

3 2–+

= = =7 A

2. Tepkimedemaddelerin katsayıları arasındaki oran, hızlarıarasındakioranaeşittir.

2CO(g)+O2(g)→ 2CO2(g)

2.10–3M/s4.10–3M/sise olur.

rO2=2.10–3m/s

3. a. rN2O3 = rO2

= rN2O5

b. 3rNH3 = 6rN2

= 2rH2

c. rNO = rH2 = 2rN2

= rH2O

d. rNO2 = 4rO2

= 2rN2O5

e. 4rCS2 = rO2

= rCO2 = 2rSO2

f. 2rH2 = 2rF2

= rHF

4. a. 2X + Y → 2Z

b. 3A + 2B → C + 2D

c. K → 2L + M

d. 3T → 3M + 2S

Page 31: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

31

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. rH2 :

, , ,. /m s

20

0 4 0 02

20

0 021 10

– 3–= =

rF2 : H2 + F2 → 2HF

10–3m/s10–3m/s

rF2=1.10–3m/s

rHF : H2 + F2 → 2HF

1.10–3m/s2.10–3m/s

rHF=2.10–3m/s

6. I > III > II > IV

7. a. DC = 2 – 1,5 = 0,5 M Dt=25–0=25s

, ,

. /r m s25

2 1 5

25

0 52 10

–A 25

2–

–= = =

b. DC = 1,5 – 0,75 = 0,75 M Dt=75–25=50s

,

/, .r m s5

50

0 71 5 10525 7

2–

–= =

c. DC = 2 – 0,25 = 1,75 M Dt=100–0=100s

,

, . /r m s75

1 10100

175 2

0 100––= =

d. DC = 0,75 – 0,25 = 0,5 M Dt=100–50=50s

,

. /r m s50

01 10

5 250 100–

–= =

8. a. İletkenlikdeğişimi

b. Renkdeğişimi

c. Basınçdeğişimi

d. Sıcaklıkdeğişimi

e. Basınçdeğişimi

ADIM 191. a. r = k[N2].[H2]

3

b. r=k[CO]

c. r = k[Fe2+]5.[MnO4–].[OH–]8

d. r = k

e. r = k[O2]3/2

f. r = k[H2].[F2]

g. r = k[NH3]4.[O2]

7

h. r = k[C3H8].[O2]5

2. a. 2X2 + Y2

b. 4NO2 + O2

c. aX+bY

d. 2K + 3L

e. SO2 + 21

O2

f. H2 + 2ICl

3. a. r=k.[H2].[F2]=k2.2=4k

Hız4katınaçıkar.

b. r=k.[N2].[H2]

r = .kk

221

4

3

$ =d n

Hız4’tebirineiner.

c. r=k.[N2].[H2]3

kaphacmiyarıyaindiğindederişimler2katınaçıkar.

r=k.[2].[2]2 = 8k

Hız8katınaçıkar.

d. [SO2]= 21

[O2]=4

. [ ] . [ ]r k SO O k k21

4221

221

$ $= = =

Hızdeğişmez.

Page 32: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

32

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

4. Deney [X] [Y] Hız (M/s)

1 0,1 0,1 2.10–5

2 0,1 0,2 4.10–5

3 0,2 0,1 16.10–5

2 kat2 kat 2 kat

8 katsbt

sbt

1.ve2.deneyr=k[X]a.(Y)b

2=1(1)a.(2)bb=1[Y]1

1.ve3.deney8=1(2)a.(1)ba=3[X]3olur.

hızbağıntısır=k[X]3.[Y]olur.

.

.L s

molk

Lmol

L

mol3

$= d fn p

.

.kmol s

Lolur

3

3

=

5. a. r=k.[A].[B]mertebe=1+1=2

molekülerite=2

b. r=k.[A2]mertebe=1

molekülerite=1+1=2

c. r=k.[A]2.[C]2mertebe=4

molekülerite=2+1+2=5

d. r=k.[A].[B]2mertebe=1+2=3

molekülerite=1+2=3

6. a. 1.ve2.deney

[NO][H2]Hızr=k.[NO]2

2 1 4

1.ve2.deney

[X][Y]Hızr=k.[NO]2.[H2] 1 2 2

b. 2.deney

5.10–5=k.(10–2).0,2.10–2

k=2,5.102 = 250 L2/mol2.s

c. mertebe=2+1=3

d. r=k.[NO]2.[H2]

r=250.(2.10–2).8.10–3

r=250.4.10–4.8.10–3=8.10–4mol/L.s

7. a. 1.ve4.deney [X][Y][Z]HızZninhızaetkisiyok. 1 1 2 1

1.ve2.deney

[X][Y]Hızr=k.[X]2

21

1 14

2.ve3.deney

[X][Y]Hızr=k.[X]2.[Y] 1 2 2

b. 1.deney

8.10–5=k.(0,4)2.0,1

8.10–5=k.16.10–3

k=5.10–3 L2/mol2.s

c. NetTepkime=2X+3Y+3Z→ T + 2K

Hızbağıntısınagöre=2X+Y→ ürün

Tepkimekademelidir.

d. mertebe=2+1=3

e. Z’ninhızaetkisiyoktur.

Page 33: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

33

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 201. I. Reaksiyongerçekleşmez

II. Reaksiyongerçekleşmez

III. Reaksiyongerçekleşmez

IV. Reaksiyongerçekleşebilir.

2. a. D b. Y c. Y

3. k3 > k1 = k2

4. III > II > I

5. Hü = 50 kkal

Eai = 90 – 20 = 70 kkal

DH = 50 – 20 = 30 kkal

Hg = 20 kkal

Eag = 90 – 50 = 40 kkal

6. a. Tepkimeısıalantepkimedir.

b. DHdeğeri30k.kal’dir.

c. Girenlerinpotansiyelenerjileritoplamı(Hg)20k.kal’dir.

d. Ürünlerinpotansiyelenerjileritoplamı(Hü)50k.kal’dir.

e. İleritepkimeninaktifleşmeenerjisi60k.kal’dir.

f. Geritepkimeninaktifleşmeenerjisi30k.kal’dir.

g. Aktifleşmişkompleksinenerjisi80k.kal’dir.

h. Girenler,ürünleregöredahakararlıdır.

ı. HüdeğeriHgdeğerindendahabüyüktür.

7. a. Hg = 90 kkal Hü = 60 kkal

DH = –30 kkal Eai = 50 kkal

Eag = 80 kkal

Aktifleşmişkompleksenerjisi=140 kkal

b. Hg = 7 kkal Hü = 68 kkal

DH = 61 kkal Eai = 85 kkal

Eag = 24 kkal

Aktifleşmişkompleksenerjisi=92 kkal

8. D/Y

Tepkimeekzotermiktir. D

adeğeri0’dır. D

DHdeğeri–32kkal’dir. D

İleritepkimeninaktifleşmeenerjisi77kkal’dir. Y

Girenler,ürünlerdendahakararlıdır. Y

Aktifleşmişkompleksinenerjisi45kkal’dir. D

Geritepkimeninaktifleşmeenerjisi77kkal’dir. D

Hü>Hgdir. Y

Eag>Eaidir. D

Page 34: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

34

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 211. a. D b. Y c. Y d. Y e. D

f. D g. D h. D ı. D

2. a. T1 > T2

b. E1katalizörlütepkimenineşikenerjisidir.

c. E1, T1

d. E2, T2

e. Azalır

3. D/Y

Girenlerin ve ürünlerin potansiyel enerjilerini de-ğiştirmez.

D

Katalizörreaksiyonentalpisini(DH)değiştirmez. D

Hızsabitinideğiştirir. D

İlerivegeriaktifleşmeenerjisinideğiştirmez. Y

Kademelitepkimelerleyavaşbasamağaetkieder. D

Tepkimeninyönünüdeğiştirmez. D

Gerçekleşmeyentepkimeyibaşlatamaz. D

Hertepkimeninkendineözgükatalizörüvardır. D

4. a.Değişmez b.Değişmez

c.Azalır d.Azalır

e.Azalır f.Değişmez

5. a. Hız:I>II

b. Hız:I>II

c. Hız:I>II

d. Hız:I>II

6. II > III > I

7. a. D b. Y c. D

8. a. Özellik

Reaktiflerinderişiminiartırmak

Sıcaklığıartırmak

Katalizörkullanmak

Hızsabiti(k) → ↑ ↑

Tepkimehızı ↑ ↑ ↑

EşikEnerjisi → → ↓

b. Özellik

Ürünlerinderişiminiartırmak

Temasyüzeyiniartımak

Karıştırmak

Hızsabiti(k) → ↑ ↑

Tepkimehızı → ↑ ↑

TepkimeEntalpisi ↑ → →

Page 35: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

35

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 221. a. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Ürünler yönü

b. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Ürünler yönü

c. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Ürünler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

d. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

e. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Ürünler yönü

f. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Ürünler yönü

g. Maksimumdüzensizliğeeğilim=Ürünler yönü

Minimumdüzensizliğeeğilim=Girenler yönü

2. a. Girenlerveürünlerinderişimisabitlenir.

b. İlerivegeriyöndekihızlareşitlenir.

c. Gözlegörebilen(makroskobik)olaylardurur,gözlegö-relemeyen(mikroskobik)olaylardevam eder.

d. Maksimum düzensizliğe eğilim ile minimum enerjiyeeğilimbirbirinizıtyöndedestekler.

3. a. ?

b. →

c. ?

d. ?

e. ?

4. a. Kc = [ ] . [ ]

[ ]

II

H

H

2 2

2

b. Kc = [ ] . [ ]

[ ]

Br Cl

BrCl

2

2

2

c. Kc = [CO2]

d. Kc = [ ] . [ ]

[ ]

N H

NH

2 2

2

3

3

e. Kc = [ ]

[ ] . [ ]

CO

CO H2 2

f. Kc = [Ca2+].[OH–]2

g. Kc = [ ] . [ ]NH HCl

1

3

h. Kc = [ ]

[ ] . [ ]

. [ ]SO

SO NO

NO3

2 2

5. a. Heterojen

b. Homojen

c. Heterojen

d. Homojen

e. Heterojen

f. Heterojen

g. Homojen

h. Heterojen

6. a. .

P

P PN

NH

H

2

32

3

2

b. PO23

2

c. P

1

CO2

d. .P P

P

H F

HF2

2 2

e. PH O2

f. P

P

H O

H

2

2

g. .P PH O CO2 2

Page 36: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

36

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

7. a. Kp = Kc

b. Kp=Kc(RT)

c. Kp=Kc(RT)2

d. Kp = Kc

e. Kp=Kc(RT)

f. Kp = Kc

g. Kp=Kc(RT)–1

h. Kp=Kc(RT)

ı. Kp=Kc(RT)2

ADIM 23

1. a. [ ]

[ ]

. [ ]Kc

N

NH

HKc

412

32

23

= =

b. [ ]

[ ] . [ ]Kc

NH

N HKc

123

221

223

= =

c. [ ] . [ ]

[ ]Kc

NKc

H

NH16

22

26

34

= =

2. a. .Kc Kc 221

121

21– $= =

b. .Kc Kc41

4 111

22– $= =

3. a. 2HBr ? H2 + Br2 4 –2x x x 4 – 2x x x

( )x

x

4 24

– 2

2

= ⇒ x

x4 2

2–

= ⇒ 8 – 4x = x

x = 1,6

[HBr]=4–3,2=0,8

[H2]=1,6

[Br2]=1,6

b. 4mol3,2molayrışır

100 x %80’iayrışır.

4. a. 2X2 + Y2 → Br2 6 5 4 2 +2 2 3 2

Kc2

2 3 61

2 $= =

Page 37: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

37

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

b. Kp=Kc[RT]1 – 3

,

Kp273

22 4273

61

2–

$ $= e o

. ,

Kp6 22 4

12

=_ i

5. a. NO + SO3 ? NO2 + SO2 Kc = 9 4 4 –x –x +x +x 4 – x 4 – x x x

( )x

x

49

– 2

2

= ⇒ x

x4

3–

= ⇒ 12 – 3x = x

x = 3

[NO]=4–3=1M

b. [SO2]=x=3M

c. [SO3]=4–3=1M

[NO2]=3M

[ ]

[ ]

SO

NO 313

2=

d. Kc2 = 91

8112

=d n

e. 4mol3mol

100 x x = %75

6. a. OrtamaYgazıilavesi

[X]=Azalır

[Y]=Artar

[Z]=Artar

Kc=Değişmez

Dengeninyönü=Ürünler

b. OrtamdanXgazıçekilmesi

[X]=Azalır

[Y]=Artar

[Z]=Azalır

Kc=Değişmez

Dengeninyönü=Girenler

c. OrtamaZgazıilavesi

[X]=Artar

[Y]=Artar

[Z]=Artar

Kc=Değişmez

Dengeninyönü=Girenler

d. OrtamdanZgazıçekilmesi

[X]=Azalır

[Y]=Azalır

[Z]=Azalır

Kc=Değişmez

Dengeninyönü=Ürünler

7. a. D b. Y c. Y d. Y e. D f. D

8. CO + Cl2 ? COCl2 3 1 5 –x +1 +1 –1 4 – x 2 4

.

Kc3 15

35

= = ⇒ ( ) .x4 2

4

35

–= ⇒ 6 = 20 – 5x

5x = 14

x = 2,8 M

9. a. 2HCl ? H2 + Cl2 2 1 1 –1 +2x –x –x 1 + 2x 1 – x 1 – x

( )

( )

x

x

1 2

1

41–

2

2

+= ⇒

xx

1 21

21–

+= ⇒ 2 – 2x = 1 + 2x

4x = 1

x = 0,25 M

[H2]=1–0,25=0,75M

Page 38: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

38

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

b. 2HCl ? H2 + Cl2 2 1 1 +1 –2x +x +x 3x – 2x 1 + x 1 + x

( )

( )

x

x

1 2

1

41

2

2

+

+= ⇒

xx2

121

3 –+

= ⇒ 2 + 2x = 3 – 2x

4x = 1

x = 0,25 M

(Cl2) = 1 + x = 1,25 M

c. Derişim (mol/L)

Zaman

HCl HCl

H2

Cl2H2, Cl2

1

2

ADIM 24

1. I II III

AzalırAzalırDeğişmez

2. [I2]=artar

[HI]=artar

[H2]=artar

Kc=Değişmez

3. I.[N2]=Azalır

II.[N2]=Değişmez

III.[N2]=Azalır

IV.[N2]=Artar

4. , . , . ,

, . ,Kc

0 4 0 4 0 3

0 4 0 4

310

= =

2XY2 + Y2 ? 2XY3 0,4 0,3 0,4 –0,1 –0,05 +0,1

,

x

0 3

,

x

0 25

,

x

0 5

, ,

, , ,x x

x x x

310

0 5 0 5

0 3 0 3 0 25$ $

$

= ⇒ ,x

310

0 09= ⇒ x = 0,3 L

5. a. D b. D c. D d. Y

6. t1 :SabitsıcaklıktaHClilavesi

t2 :Sıcaklığıazaltmak

Page 39: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

39

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

7. a. ,

,,

,n mol n mol2

2 41 2

28

5 60 2H CO2

= = =

CO + 2H2 → CH3OH 0,2 1,2 –0,2 –0,4 +0,2 0,2molCH3OH

m=0,2×32=6,4teorikverim

b. 6,4gCH3OHoluştuğunda%100verim

1,6gCH3OHoluştuğunda? ?=%25verim

8. KClO3 → KCl + 23

O2 ,

,,n mol

22 4

6 720 3O2

= =

0,2mol0,3mol %400,2mol

%100 x x=0,5mol

0,5×122=61gKClO3

9. a. D b. Y c. Y d. Y e. Y

10. a. Y b. D c. D d. Y

11. a. 2HBr ? H2(g)+Br2(g)Kc=4 4 –2x +x +x Denge=4–2xxx

( )x

x4

4 2– 2

2

= ⇒ x

x2

4 2–= ⇒ 8 – 4x = x

x = 1,6

[H2]=1,6M

b. 2x=2.1,6=3,2M

4Mharcanırsa%100verim

3,2Mharcanırsa? ?=%80verim

12. a. Y b. D c. Y d. Y

DEĞERLENDİRME ADIMI 05 (Yazılı Sınavı)

1. a. AB

b. A2 + 3B2 → 2AB3

c. r=k.[A2].[B2]2

d. 1 + 2 = 3

e. r=k.[2].[2]2=8katınaçıkar

f. Yavaşolduğuiçin1.adımınaktifleşmeenerjisidahabü-yüktür.

g. [ ]r k 221 2

$= . < F ⇒ rk2

= (Hızyarıyainer.)

2. a. r=k.[X]2.[Z]

b. k = 0,1

c. 2 + 1 = 3

d. Evet

e. r=0,1.(0,2)2.0,2=8.10–4mol/L.s

3. • EnhızlıtepkimeninsıcaklığıT2,kinetikenerjisiEa2dir.

• xdeğeri1.grafiktekiEa1değeridir.

• KatalizörkullanıldığındaaktifleşmeenerjisiEa1denEa2

yedönüşür.

• T1sıcaklığıT2denküçüktür.

• zdeğeriDHdeğeridir.

4. CO2(g)+CaO(k)→ CaCO3(k)

Kc = [ ]CO

1

2

Zn(k)+2Ag+(aq)→ Zn2+(aq)+2Ag(k)

Kc = [ ]

[ ]

Zn

Ag

2

2+

+

N2(g)+3H2(g)→ 2NH3(g)

Kc = [ ]

[ ] . [ ]

NH

N H

3

2 23

2

KCIO3(k)→KCI(k)+23

O2(g)

Kc = [ ]O223

Page 40: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

40

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. H2(g)+F2(g) 2HF(g):Kp = Kc

N2(g)+3H2(g) 2NH3(g):Kp = Kc(RT)–2

Cl2O3(g)+2O2(g) Cl2O7(g):Kp : Kc(RT)–2

C(k)+ CO2(g) 2CO(g):Kp = KcRT

6. [ ]

[ ] . [ ] , ,

,

KcAB

A B

2

0 2

2

0 1

2

0 22

2 2

2

$

= =

e

e

eo

o

o

⇒ Kc = 2

7. 4Z(g) 2X(g)+2Y(g) Kc=116

21X(g)+

21Y(g) Z(g) Kc=2

8. CO(g)+H2O(g) CO2(g)+H2(g) 8 4 4 8 +x –2 –2 +2 +2

26

x

22 +

26

210

Kc

28

24

24

28

$

$

= ⇒ Kc = 1

.

x1

32

2

3 5

$

=+

⇒ 2 + x = 10 ⇒x=8mol

9. • İlerivegeriyöndekihızlareşitlenir.

• Girenveürünlerinderişimlerisabitlenir.

• Maksimum düzensizlik ile minimum enerjiye eğilim zıtyönlerdebirbirinidestekler.

• Gözlemlenen olaylar durur, gözlemlenemeyen olaylardevameder.

10. t1 t2 t3

H2ilavesiKaphacmininSıcaklığı (sabitsıcaklık)azaltılmasıartırmak (sabitsıcaklık)

ADIM 251.

I II III

AsidikBazikBazik

2. ,

,,M M

0 2

0 020 1= =

HCl → H+ + Cl–

0,1 0,1 M

pH=–log10–1 = 1

pH + pOH = 14 ⇒ pOH = 13

3. pH=12isepOH=2’dir.

[OH–]=10–2 M

4. a. [H+].[OH–]=10–14

10–3.[OH–]=10–14

[OH–]=10–11 M

b. pH=–log10–3 = 3

pOH = 14 – 3 = 11

5. a. D b. Y c. D d. Y e. D f. D

6. a. D b. D c. Y d. Y

7. a. D b. D c. D d. Y e. Y

8. Asit – BazÇifti CH3COOH CH3COO–

H3O+ H2O

9. a. D b. D c. Y d. D e. D

Page 41: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

41

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

10. a. HCN + H2O ? H3O+ + CN

Asit1Baz2Asit2Baz1

b. H2CO3 + H2O ? HCO3– + H3O

+

Asit1Baz2Baz1Asit2

c. CH3NH2 + H2O ? CH3NH3+ + OH

Baz1Asit2Asit1Baz2

d. HCOOH + H2O ? HCOO– + H3O

+

Asit1Baz2Baz1Asit2

11. H2SO4 → 2H+ + SO42–

CH3COOH ? CH3COO– + H+

NaOH → Na+ + OH–

Fe(OH)3 → Fe3+ + 3OH–

NH3 + H2O ? NH4+ + OH–

HCN ? H+ + CN–

12. a. Konjugeasit - bazçiftleri

• H2O /OH–

• NH4+ /NH3

b. Konjugeasit - bazçiftleri

•HCN /ClO–

• H3O+ /H2O

c. Konjugeasit - bazçiftleri

•HClO /ClO–

• H3O+ /H2O

d. Konjugeasit - bazçiftleri

• CH3NH3+ /CH3NH2

• H2O /OH–

e. Konjugeasit - bazçiftleri

• CH3COOH /CH3COO–

• H3O+ /H2O

ADIM 261. a. D b. D c. Y d. D

e. D f. D g. Y h. D

2. a. HCl + NaOH → NaCl + H2O

b. H2SO4 + 2KOH → K2SO4 + 2H2O

c. 2H3PO4+3Ca(OH)2 → Ca3(PO4)2 + 6H2O

d. NH3 + HNO3 → NH4NO3

3. a. H2SO4 su

2H+ + SO42–

z=2

b. H3PO4 su

3H+ + PO43–

z=3

c. CH3COOH su

H+ + CH3COO–

z=1

d. NH3 + H2O su

NH4+ + OH–

z=1

e. Ca(OH)2 su

Ca2+ + 2OH–

z=2

f. HBr su

H+ + Br–

z=1

g. KOH su

K+ + OH–

z=1

h. HCOOH su

H+ + HCOO–

z=1

ı. Fe(OH)3 su

Fe3+ + 3OH–

z=3

Page 42: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

42

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

4. Tepkimevar/yok

Çıkan gazcinsi

Al + KOH Var H2

Fe + HBr Var H2

Cu + HCl Yok –

Ag+HNO3(derişik) Var NO2

CaCO3 + HBr Var CO2

K + NaOH Yok –

Zn + H2SO4 Var H2

Au + HNO3 Yok –

Na + HCl Var H2

Al + NH3 Yok –

Mg+NaOH Yok –

5. NO=Nötroksit

SO3=Asidikoksit

Na2O=Bazikoksit

Al2O3=Amfoteroksit

Fe2O3=Bazikoksit

N2O5=Asidikoksit

6. pOH = 13 pH = 1 [H+]=10–1 M

HCl → H+ + Cl–

10–1 M 10–1 M M1.V1 = M2.V2 ⇒ 10–1.1=M2.10⇒ [H+]=10–2 M pH = 2

7. a. Y b. D c. D d. Y

8. H2SO4 → 2H+ + SO42–

5.10–2 M 10–1 M

.n

5 102

2– = ⇒ n = 10–1mol⇒ 10–1×98=9,8gram

9. a. Y b. Y c. D d. D

10. a. D b. D c. Y d. D e. Y

11. a. [H+]=10–8 M [OH–]=10–6 M

pH = 8 pOH = 6

b. [H+]=10–12 M [OH–]=10–2 M

pH = 12 pOH = 2

c. [OH–]=10–11 M

OH

H

+

7

7 A

A

= 10+8 M

pH = 3 pOH = 11

d. [H+]=10–6 M [OH–]=10–8 M

pOH

pH =

43

pOH = 8

e. [H+]=10–5 M [OH–]=10–9 M

pH = 5 pOH = 9

Page 43: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

43

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 27

1. a. [ ]

[ ] . [ ]K

H CO

H COa

2 3

32–

=

+

b. [ ]

[ ] . [ ]K

HF

H Fa

=+

c. [ ]

[ ] . [ ]K

NH OH

NHb4

3

=

+

d. [ ]

[ ] . [ ]K

Ag

AgOH

OHb

=+

e. [ ]

[ ] . [ ]K

CH COOH

CH COO Ha

3

3–

=

+

f. [ ]

[ ] . [ ]K

H PO

H POa

3 4

3 243–

=

+

g. [ ]

[ ] . [ ]

( )K

Mg

Mg OH

OHb

2

2

2

=+

2. a. H2X(aq)? 2H+(aq)+X2–(aq)

b. [ ]

[ ] . [ ]K

H X

H Xa

2

2 2–

=+

c. H2X ? 2H+ + X2– 0,01 M

.5 10–ihmal 5– +10–4+5.10–5

0,01 10–45.10–5

pH = 4 [H+]=10–4

,

( ) . .K

0 01

10 5 10a

4 2 5– –

= ⇒ Ka=5.10–11

d. 0,015.10–5

100 X X = %0,5

e. [X2–]=5.10–5 M

f. [H+]=10–4 M

10–4.[OH–]=10–14 ⇒ [OH–]=10–10 M

3. HA ? H+ + A–

1 M –0,01 0,01 0,01

, . ,

K1

0 01 0 0110a

4–= =

HA ? H+ + A–

x

. x102–ihmal 2– 2.10–2x2.10–2x

x2.10–2x2.10–2x

( . ) . ( . )

x

x x2 10 2 1010

2 24

– ––= ⇒4.10–4x = 10–4 ⇒ x M

41

=

M1.V1 = M2.V2 ⇒ . .L M V1 141

2= ⇒ V2 = 4 L

3Lsuilaveedilmeli

4. a. HCN ? H+ + CN–

0,01

x–ihmal +x +x 0,01 x x

,

.x

0 014 10

210–= ⇒x=2.10–6

pH=–log2.10–6=–log2–log10–6 = 5,7

b. NH3(aq)+H2O(s)→ NH4+(aq)+OH–(aq)

0,2 x–ihmal x x 0,2 x x

,

.x0

102

22

5–= ⇒x=2.10–3 M

pOH=–log2.10–3 = 2,7

pH = 14 – 2,7 = 11,3

c. HOC6H5(aq)? H+(aq)+OC6H5–(aq)

0,5 –x x x 0,5 x x

,

.x0 5

2 102

10–= ⇒ x = 10–5 M

pH=–log10–5 = 5

Page 44: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

44

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. a. ClO2–(aq)+H2O(s)? HClO2(aq)+OH

–(aq)

[ ]

[ ] . [ ]K

ClO

HClO OHb

2

2

=

b. CN–(aq)+H2O(s)?HCN(aq)+OH–(aq)

[ ]

[ ] . [ ]K

HC OH

CN

Nb

–=

c. NH4+(aq)+H2O(s)? NH3(aq)+H3O

+(aq)

[ ]

[ ] . [ ]K

NH

NH H Ob

4

3 3=

+

+

d. HCOO–(aq)+H2O(s)?HCOOH(aq)+OH–(aq)

[ ]

[ ] . [ ]K

HC OH

HCOO

OOHb –

=

6. a. CH3COONa → CH3COO– + Na+

CH3COO– + H2O(s)? CH3COOH + OH–

b. NaCN → Na+ + CN–

CN– + H2O(s)? HCN + OH–

c. NH4Cl → NH4+ + Cl–

Ag+ + H2O(s)? AgOH + H+

d. AgNO3 → Ag+ + NO3–

Ag+ + H2O(s)? AgOH + H+

e. K2CO3 → 2K+ + CO32–

CO32– + H2O(s)? HCO3

– + H3O

+

f. NaF → Na+ + F–

F– + H2O(s)? HF + OH–

g. NH4NO3 → NH4+ + NO3

NH4+ + H2O(s)? NH3 + H3O

+

7. Tuz pH

a. CH3COOK pH > 7

b. NH4Br pH < 7

c. KNO3 pH = 7

d. NaCN pH > 7

e. KF pH > 7

f. Na2SO4 pH = 7

g. HCOONa pH > 7

h CaCO3 pH > 7

ı. AgNO3 pH < 7

i. NH4NO3 pH < 7

k. K3PO4 pH > 7

l. NaCl pH = 7

m. Fe(NO3)3 pH < 7

n BaSO4 pH = 7

Page 45: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

45

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

ADIM 281. M1.V1.Z1 = M2.V2.Z2

NaOH

0,1.100.1=0,05.V2.2

V2=100mL

2. Nötrleşmeanınagöre

NaOH HCl

0,2.300.1=M2.600.1

MHCl = 0,1 M

3. n=M.V=0,1.0,2=0,02moln=0,05.0,3

HCl → H+ + Cl– KOH → K+ + OH– 0,02mol0,02mol0,015mol0,05mol

H+ + OH– → H2O 0,02 0,015 0,015 0,015 0,005mol

,

,,[ ]H M

0 5

0 0050 01= =+

4. H2X NaOH

M1.V1.2=0,2.0,2.1

n = M1.V1=0,02molH2X

0,02molH2X3,6g

1molx

H2X = 180

5. a. pH=7100mLHNO3

b. SonçözeltidepH<7olduğuiçin[H+]>[OH–]

c. HNO3 KOH

0,2.100.1=M2.200.1

M2 = 0,1 M

6. M.V=n

0,2.0,1=0,02molH2SO40,04molH+

0,2.x=0,2xmolNaOH0,2xmolOH–

pH=13isepOH=1[OH–]=0,1M

H+ + OH– → H2O

0,04 0,2x

–0,04 –0,04

,

, ,,

x

x

0 1

0 2 0 040 1

+= ⇒ 0,1x + 0,01 = 0,2x – 0,04

x=0,5L=500mL

7. a. 0,2×0,2

KOH → K+ + OH–

0,04mol0,04mol

0,1×0,4 HCl → H+ + Cl– 0,04mol0,04mol

H+ + OH– → H2O 0,04 0,04 0,04 0,04 – –

Ortamnötrolur.Turnusolunrenginideğiştirmez.

b. [H+]=[OH–]=10–7 M

pH=7dir.

8. H2CO3 = 2 + 12 + 48 = 62

H2CO3 → 2H+ + CO32–

z=2

Eşdeğerkütle=262

31=

9. CH3COOH = 60

CH3COOH → CH3COO– + H+

z=1

Eşdeğerkütle=1

6060=

Eşdeğergramsayısı=n.z= ,660

1 0 1$ =

Page 46: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

46

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

10. ,

n16 2

81= =0,2mol

Eşdeğerkütle=181

81=

Eşdeğergramsayısı=0,2.1=0,2

11. Eşdeğergramsayısı=n.z

X(OH)2içinz=2

0,6=n.2içinn=0,3mol

0,3mol22,2

1mol?

X(OH)2 = 74

X = 74 – 34 = 40

12. a. X

b. A

c. K

13. Tampon çözelti mi?(Evet/Hayır)

a. HCl – NaCl → Hayır

b. HCN – KCN → Evet

c. NH3 – NH4Cl → Evet

d. NaOH – Na2SO4 → Hayır

e. HF – KF → Evet

f. H2CO3 – Na2CO3 → Evet

g. CH3COOH – CH3COONa → Evet

h H2SO4 – K2SO4 → Hayır

ı. H2CO3 – CaCO3 → Evet

i. NH3 – NH4NO3 → Evet

k. H3PO4 – KH2PO4 → Evet

l. HNO3 – KNO3 → Hayır

ADIM 291. a. AgOH(k)?Ag+(aq)+OH–(aq)

Kçç=[Ag+].[OH–]

b. FeSO4(k)? Fe2+(aq)+SO42–(aq)

Kçç=[Fe2+].[SO42–]

c. Cr2(CO3)3(k)? 2Cr3+(aq)+3CO32–(aq)

Kçç=[Cr3+]2.[CO32–]3

d. K2C2O4(k)? 2K+(aq)+C2O42–(aq)

Kçç=[K+]2.[C2O42–]

e. Al2(SO4)3(k)? 2Al3+(aq)+3SO42–(aq)

Kçç=[Al3+]2.[SO32–]3

f. CaCO3(k)? Ca2+(aq)+CO32–(aq)

Kçç=[Ca2+].[CO32–]

g. FeCl3(k)? Fe3+(aq)+3Cl–(aq)

Kçç=[Fe3+].[Cl–]3

h. PbBr4(k)?Pb4+(aq)+4Br–(aq)

Kçç=[Pb4+].[Br–]4

ı. Sn(SO4)2(k)? Sn4+(aq)+2SO42–

Kçç=[Sn4+].[SO42–]2

i. Ag3PO4(k)?3Ag+(aq)+PO4

3–(aq)

Kçç=[Ag+]3.[PO43–]

j. CaS(k)? Ca2+(aq)+S2–(aq)

Kçç=[Ca2+].[S2–]

k. ZnCl2(k)? Zn2+(aq)+2Cl–(aq) Kçç=[Zn2+].[Cr–]2

l. PbCrO4(k)?Pb2+(aq)+CrO4

2–(aq)

Kçç=[Pb2+].[CrO42–]

m. Al2S3(k)? 2Al3+(aq)+3S2–(aq) Kçç=[Al3+]2.[S2–]3

2. a. XY2(k)? X2+(aq)+2Y–(aq) a 2a

Kçç=[X2+].[Y–]2

4.10–9=a(2a)2 ⇒ 4a3=4.10–9 ⇒ a= 10–3mol/L

b. XY(k)? X+(aq)+Y–(aq) a a 9.10–10 = a2 ⇒a=3.10–5mol/L

Page 47: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

47

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

c. X2Y(k)? 2X+(aq)+Y2–(aq) 2a a 4.10–15=(2a)2a ⇒ 4a3=4.10–15 ⇒ a = 10–5mol/L

d. XnY3(k)? nX3+(aq)+3Y–n(aq)

10–5

10–5n 3.10

–5

108.10–25=(10–5n)n.(3.10–5)3

4.10–10=(10–5n)n ⇒ n = 2

e. XY2(k)? X2+(aq)+2Y–(aq) a a 2a 32.10–12=a.(2a)2

4a3=32.10–12

a3=8.10–12

a=2.10–4mol/L

3. Ca3(PO4)2(k)? 3Ca2+(aq)+2PO43–

3.10–42.10–4

Kçç=[Ca2+]3.[PO43–]2

(3.10–4).(2.10–4)2=108.10–20=1,08.10–18

4. MgCO3 ?Mg2+ + CO32–

x x x x2 = 10–4 x = 10–2mol/L

,n

100 2

2– = ⇒n=2.10–3mol⇒84.2.10–3=0,168g

5. ,

.n mol20

0 15 10 3–= =

.

M5

5 10 3–

= ⇒ M = 10–3mol/L

XY ? X+ + Y–

10–3 10–3 10–3

Kçç=[X+].[Y–]=10–3.10–3 = 10–6

6. CaSO4 ? Ca2+ + SO42–

x2=25.10–6x=5.10–3mol/L

.n

5 101

3– = n=5.10–3mol

136.5.10–3=0,68gram

2–0,68=1,32gramçöker.

7. 30°C135g 15gXçöker. 10°C120g

20°C540gdoygunçözelti135gramın4katıdır.

Budurumda4katımaddeçöker.

15×4=60gXçöker.

8. a. Y b. Y c. D d. Y e. Y f. D

9. a. 0,1 0,2

Ca(NO3)2 Na2SO4

0,05 M 0,1 M

[Ca2+]=0,05[SO42–]=0,1M

Ki = [Ca2+].[SO42–]=0,05.0,1=5.10–3

Ki>Kçççökelmeolur.

b. 2.10–3 2.10–3 Pb(NO3)2 KCl

10–3

10–3

[Pb2+]=10–3 M [Cl–]=10–3 M

Ki=[Pb2+].[Cl–]2 = 10–3.(10–3)2 = 10–9

Ki<Kçççökelmeolmaz.

c. 4.10–4 2.10–3 NaFCa(NO3)2

(F–)2.10–4

(Ca2+)1.10–3

Ki = [Ca2+].[F–]2 = 10–3.(2.10–4)2=4.10–11

Ki<Kçççökelmeolmaz.

d. 2.10–2 2.10–2 Ba(NO3)2 K2CO3

(Ba2+) = 10–2 M (CO32–) = 10–2 M

Ki = [Ba2+].[CO32–]=10–2.10–2 = 10–4 M

Ki>Kçççökmeolur.

Page 48: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

48

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

10. Mg(OH)2 ?Mg2+ + 2OH– 10

–4 M 2x

10–4.(2x)2=4.10–12 ⇒ 4x2=4.10–8

[OH–]=1.10–4mol/L

Ca(OH)2 ? Ca2+ + 2OH– 4.10

–4 2x

4.10–2(2x)2=4.10–6 ⇒ 4x2 = 10–4

[OH–]=5.10–3mol/L

ÖnceMg(OH)2çöker.

11. 0,02 M x M Na2SO4AgNO3

0,01 M x/2M

[SO42–]=0,01M[Ag+]=

x2

M

ÇökelmeolmasıiçinenazKi=Kççolmalıdır.

Ki=Kçç=[Ag+]2.[SO4

2–]

. ,x

4 102

0 01122

– $= c m ⇒ .x2

4 102

10–=c m ⇒ .x2

2 10 5–=

x=4.10–5mol/L

12. 4.10–3 M x M NaClPb(NO3)2

2.10–3 M x/2M

[Cl–]=2.10–3M[Pb2+]=x2

M

Ki=Kçç=[Pb2+].[Cl–]2

. ( . )x

16 102

2 106 3 2– –$= ⇒ . .x

102

16 4 1064 6– –$=

x = 8 M

ADIM 301. a. PbCl2(k)?Pb

2+(aq)+2Cl–(aq) x x x.(2x)2=4.10–6 ⇒x=1.10–2mol/L

b. PbCl2 ?Pb2+ + 2Cl

a 2a

NaCl ? Na+ + Cl– 0,1 0,1 0,1 4.10–6=a.(2a+0,1)2 ⇒a=4.10–4mol/L

c. PbCl2(k)?Pb2+(aq)+2Cl–(aq)

b 2b

PbS?Pb2+ + S2– 0,01 0,01 0,01

4.10–6=(b+0,01).(2b)2 ⇒4b2=4.10–4

b=1.10–2mol/L

2. a. [Pb2+]azalır.

b. [I–]artar.

c. Kççdeğişmez.

d. ÇözünürlükazaldığıiçinPbI2tuzukültesiartar.

e. Çözünürlükazalır.

3. a. CO2(g)suluçözeltisi

Çözünürlük=Artar

Kçç = Değişmez

b. NaCl(k)suluçözeltisi

Çözünürlük=Değişmez

Kçç = Değişmez

c. SO3(g)suluçözeltisi

Çözünürlük=Artar

Kçç = Değişmez

d. C2H5OH(s)suluçözeltisi

Çözünürlük=Değişmez

Kçç = Değişmez

e. O2(g)suluçözeltisi

Çözünürlük=Artar

Kçç = Değişmez

Page 49: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

49

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

4. • Denizdedalgıçlarınyaşadığıvurgunolayı

• GazozdaCO2gazınınbasınçlaçözünmesi

5. a. HClsuluçözeltisi

Çözünürlük=Artar

Kçç = Değişmez

b. NaOHsuluçözeltisi

Çözünürlük=Azalır

Kçç = Değişmez

6. Pb(NO3)2 ?Pb2+ + 2NO3

0,1 0,1 0,1 PbCl?Pb2+ + 2Cl– x x 2x ihmal

Kçç=[Pb2+].[Cl–]2 ⇒1.10–9 = ( , ) . ( )x x0 1 2 2+

4x2 = 10–8

x4

1028–

= ⇒ . /x mol L2

105 10

45

––= =

DEĞERLENDİRME ADIMI 06 (Yazılı Sınavı)

1. a. H2CO3 + HSO3– ? H2SO3 + HCO3

a b

a = Baz b=Baz

b. CH3NH2 + H2O ? CH3NH3+ + OH

a b

a = Baz b=Asit

c. HPO42–

+ NH4+ ? H2PO4

– + NH3

a b

a = Baz b=Baz

2. a. D b. Y c. Y d. Y

3. a. ,n mol6012

0 2= = ,,

M M02

0 21= =

pH = 4 [H+]=10–4 M

CH3COOH ? CH3COO– + H+ 10–4 M 10–4 M 10–4 M

,.

K0 1

10 10a

4 4– –

= ⇒ Ka=1.10–7

b. 0,1 M 10–4 M

100 x x = %0,1

4. a. [ ]

[ ] . [ ]K

NH

NH OHb

3

4–

=

+

b. [ ]

[ ] . [ ]K

HCN

H CNa

=+

c. [ ]

[ ] . [ ]K

H

HCOOH

HCOOa

=+

d. [ ]

[ ] . [ ]

( )K

Fe OH

Fe OHb

2

2 2–

=+

e. [ ]

[ ] . [ ]K

CH NH

CH NH OHb

3 2

3 3–

=

+

Page 50: ıı ı. n : Baş kuantum sayıs ı l: Açısal momentum kuantum sayısı m l: Manyetik kuantum sayısı m s: Spin kuantum sayısı

30 A

dım

da

Kim

ya

50

ETKİNLİK ÇÖZÜMLERİ

5. H2SO4 KOH M1.V1.Z1 M2.V2.Z2

0,2.200.2=0,1.V.1

V=800mL

6. a. pH = 2 [H+]=10–2 M

M1.V1.Z1 = M2.V2.Z2

10–2.100.1=M2.10.1

M2 = 10–2 M

b. NaOH HCl

0,01.0,3=3.10–3mol 0,01.0,1=1.10–3mol

H+ + OH– → H2O

1.10–3mol3.10–3mol

1.10–3mol1.10–3mol –2.10–3mol

[ ],

.OH

0 22 10 3

––

= ⇒ [OH–]=10–2 M

pOH = 2 pH = 12

7. a. , c. , d. , e. , g.

8. a. CaCl2 → Ca2+ + 2Cl– Kçç = [Ca2+].[Cl–]2

b. Ag3(PO4)2 → 3Mg2+ + 2PO43– Kçç = [Mg2+].[PO4

3–]

c. AgBr→ Ag+ + Br– Kçç = [Ag+].[Br–]

d. AlCl3 → Al3+ + 3Cl– Kçç = [Al3+].[Cl–]3

9. a. NaCl → Na+ + Cl– 0,1 M 0,1 M 0,1 M

AgCl?Ag+ + Cl– x x

1.10–10=x.(0,1+x)⇒x=1.10–8mol/L

b. AgNO3 →Ag+ + NO3–

0,01 M 0,01 M 0,01 M

AgCl?Ag+ + Cl– yM yM yM 1.10–10=(0,01+y).(y)

y=1.10–5mol/L

c. AgCl?Ag+ + Cl– zM zM zM z.z=1.10–10

z=1.10–5mol/L

10. a. 0,01 M x M AgNO3 NCl

5.10–3 M x/2M

[Ag+]=5.10–3 M [Cl–]=x2

M

. .x

5 102

1 103 10– –$ = ⇒x=4.10–8

b. 1.10–3 M x M KIPb(NO3)2 5.10

–3 M x/2M

[I]=5.10–4M[Pb]=x2

M

[ . ] .x2

5 10 4 104 2 9– –$ = M ⇒x=32.10–3 M

c. 2.10–4 M x M Zn(NO3)2 KCl

1.10–4 M x/2M

[Zn2+]=10–4 M [Cl–]=x2

M

.x

102

4 1042

12– –$ =c m ⇒ .x4

4 102

8–= ⇒x=4.10–4 M