1. KONTROL ve RSK YNETM Do. Dr. etin BEKTA ktisadi ve dari Bilimler Fakltesi retim yesi 1

2. - Kontrol Kavram ve Trk Kamu Ynetimine Girii - Kamu Ynetiminde Kontrol - Kontrolde Rol ve Sorumluluklar - Kontrol zellikleri, lkeleri, Kamu Kontrol Standartlar - Ynetimde Risk ve Risk Ynetim Sreci, - Risk Deerlendirme ve Risk Analizi. Sunum Plan 2 3. Trkiyede kamu kurum ve kurulularnda, uluslararas standartlara uygun olarak i kontrol sisteminin kurulmas konusu, Avrupa Birlii mzakere srecinde 32. fasl kapsamnda yer almtr. Bu fasl kapsamnda, 2003 yl Aralk ayndan itibaren tarama sreci iinde ncelikler listesinde yer alan yasal ve idar dzenlemeler yrrle konulmutur. Sz konusu yasal ve idar dzenlemelerin yrrle konulmasyla 32. faslda tarama sreci tamamlanm ve 26 Haziran 2007 tarihinden itibaren de mzakere sreci balamtr. Bu faslda mzakere sreci, ngrlen sistemin uluslararas standartlara uygun olarak gerekletirilmesiyle tamamlanacaktr. Kontroln Ortaya k 3 4. 5018 sayl Kanunla, her bir kamu idaresinde geleneksel kontrol mekanizmalar yerine i kontrol alannda yaanan ada gelime ve uygulamalardan ve uluslararas rgtlerce oluturulan standart ve yntemlerden yararlanlarak bir i kontrol sisteminin oluturulmas ngrlmtr. Kanunun getirdii yeniliklerin en nemlisi i kontrol sisteminin kurulmas ve uygulanmas konusundaki yetki ve sorumluluun her bir kamu idaresine verilmesidir. Kontroln Yasal Dayana 4 5. Yeni sistem; yetkinin kaynann vatanda olduu ve yetkileri kullanan btn mercilerin vatanda adna hareket ettii anlayn benimsenmitir. Ynetsel rgtlenme iinde denek tahsis edilen her bir birim, harcama birimi olarak kabul edilmi ve ynetsel sorumluluk ile mali sorumluluk birletirilmitir. Hesap verme sorumluluunun gerei gibi ileyebilmesi iin birbiri ile ilikili stratejik planlama, performans bteleme, saydamlk, raporlama ve i denetim gibi aralar gelitirilmitir. 5018 sayl Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu Neyi ngryor? 5 6. 6 7. i kontrol internal control OTO KONTROL Aile 7 8. letiim i kontrol internal control OTO KONTROL 8 9. kontrol mkemmele ulama abasdr.. 9 10. Kurumlarn yneticileri ve alanlar tarafndan uygulanan, kurumun Faaliyetlerinin etkinlii ve verimlilii Raporlama sisteminin gvenirlii Yasa ve dzenlemelere uygunluu Varlk ve kaynaklarnn korunmas Hedeflerine ulamas iin gereken makul gvenceyi salamak amacyla tasarlanm bir sretir. 10 11. 11 12. st Ynetici (Rektr): niversitemizde i kontrol sisteminin kurulmas, gelitirilmesi ve gzetilmesinden sorumludur. Strateji Gelitirme Daire Bakanl: kontrol sisteminin kurulmas, standartlarnn uygulanmas ve gelitirilmesi konularnda almalar yapmak ve n mali kontrol faaliyetini yrtmekten sorumludur. Kontrol ve n Mali Kontrole likin Usul ve Esaslar Md. 8 12 13. Harcama Yetkilileri (Dekan, Yksekokul ve Enstit Mdr, Yabanc Diller Yksekokul Mdr, Genel Sekreter, Daire Bakan, Hukuk Maviri ): Grev ve yetki alanlar erevesinde idari ve mali karar ve ilemlere ilikin olarak i kontroln ileyiinden sorumludurlar. Kurum personeli: Kurumda alan herkes, i kontroln iletilmesinden sorumludur. Her alan grev tanm erevesinde kendisine verilen i/ilemleri etkin ve verimli bir ekilde mevzuata uygun olarak yrtmek durumundadr. Kontrol ve n Mali Kontrole likin Usul ve Esaslar Md. 8 13 14. kontrol, mali i ve ilemlerle snrl deildir. En st kademeden en alt kademeye tm kurum alanlarnn sorumluluundadr. kontroln oluturulmas, iletilmesi, izlenmesi ve gelitirilmesinden ynetim sorumludur. kontrol, belli noktalarda, belli alanlarda ve belli zamanlarda deil; tm faaliyetleri kapsayan devamllk esasna dayanan bir sretir. Sadece yazl dokmanlara dayanmaz. Gl ve pozitif bir ortam da ifade eder. Kontrol ynetime tam deil makul gvence salar. Kontroln zellikleri 14 15. Yanl Kararlar: yi kontrol edilen bir kuruluta yneticiler kt kararlar alabilirler. Aksaklklar: Kontrol sorumluluu olan kiiler, grevlerini tam olarak yapmayabilirler. birlikleri: ki kii, kontrolleri altst etmek iin ibirlii yapabilir. Fayda-Maliyet karlatrmas: Kaynaklar snrldr. Yneticiler dzenli olarak, kontrol maliyetlerinin fayday at durumlardaki riski kabul ederler. Kontrol Neden Tam Gvence Vermez ( Kontroln Snrlar) 15 16. Yneticiler Doru Karar Almal 16 17. 5018 Sayl Kanun/56. Md. 17 18. 5018 Sayl Kanun/56. Md. 18 19. 5018 Sayl Kanun/56. Md. 19 20. 5018 Sayl Kanun/56. Md. 20 21. 5018 Sayl Kanun/56. Md. 21 22. Amalanan hedefe doru gidip gitmediimiz Hedefe ulamak iin yaplan faaliyetlerde ne kadar kontrol sahibi olduumuzdur . 22 23. 23 24. kontrol sreklilik ve takip gerektirir. 24 25. 25 26. Gelien ve deien koullar sonucu, niversitemiz faaliyetlerinin says ve karmakl artmaktadr. niversitemiz faaliyetlerinin dorudan doruya kontrol edilebilmesi iin i kontrol sisteminin oluturulmas gereklidir.26 27. 1992 ylnda kurulan Sakarya niversitesi Kontrol Sistemindeki etkin almalaryla uluslararas bir baar kazanm olup, ayn dnemde kurulan bir ok niversite bu baary yakalayamamtr Salkl bir i kontrol sistemi oluturan ve bu bilincin devamn salayan kurumlarn hedeflerini gerekletirme ve baarl olma olaslklar ok yksektir. EFQM Mkemmellik Modeli erevesinde 5 yldz seviyesine karak Ulusal Kalite Byk dl almtr. 27 28. kontrol varmak istediimiz hedefe gidip gitmediimiz ve bu amala yaplan faaliyetlerde ne kadar kontrol sahibi olduumuzla ilgilidir Strateji Gelitirme Daire Bakanl 28 29. st Ynetici(Rektr) Harcama Birimleri Mali Hizmetler Birimi (Strateji Gelitirme Bakanl) Denetim Birimi * 5018 Sayl Kanunun 60.,61., 63. ve 64. maddelerinde belirlenmitir. Kontrolde Rol ve Sorumluluklar 29 30. Rektr, Mali Ynetim ve Kontrol Sisteminin; Kurulmas leyii Gzetilmesi zlenmesi konusunda Milli Eitim Bakanna kar sorumludur. Rektr, bu sorumluluun gereklerini harcama yetkilileri, mali hizmetler birimi ve i denetiler araclyla yerine getirir. * 5018 Sayl Kanun Md.11, Kontrol ve n Mali Kontrole likin Usul ve Esaslar Md.8 30 Rektrn Sorumluluu 31. Grev ve yetki alanlar erevesinde; dari ve mal karar ve ilemlere ilikin olarak i kontrol standartlarnn belirlenmesi ve i kontroln ileyiinden, Mesleki deerlere ve drst ynetim anlayna sahip olunmasndan, Mal yetki ve sorumluluklarn yneticilerle personele verilmesinden, Belirlenmi standartlara uyulmasnn salanmasndan, Mevzuata aykr faaliyetlerin nlenmesinden sorumludurlar. st Yneticiler ve Harcama Yetkilileri ayrca her yl, i ve ilemlerinin amalara, iyi mal ynetim ilkelerine, kontrol dzenlemelerine ve mevzuata uygun bir ekilde gerekletirildiini ieren i kontrol gvence beyann dzenler ve birim faaliyet raporlarna eklerler. ** Kontrol ve n Mali Kontrole likin Usul ve Esaslar Md.8 Harcama Birimlerinin Sorumluluu 31 32. Kontrol Sisteminin, Kurulmas, standartlarnn uygulanmas ve gelitirilmesi konularnda almalar yapmak Kontrol ve ilgili dier mevzuatn uygulanmas konusunda st yneticiye ve harcama yetkililerine gerekli bilgileri salamak ve danmanlk yapmak n Mali kontrol hizmetlerini yrtmek *5018 Sayl Kanun Md.60, Kontrol ve n Mali Kontrole likin Usul ve Esaslar Md. 8 *Strateji Gelitirme Birimlerinin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik Md.5 32 Strateji Gelitirme Daire Bakanlnn Sorumluluu 33. Denetim idarelerin , kontrol, Risk ynetimi, Ynetim (ynetiim) srelerinin etkinliini ve verimliliini deerlendirerek bu sistemlerin gelimesine katk salar. Kontrol sistemini denetlemek Kontrol sisteminin yeterlilii, etkinlii ve ileyii ile ilgili olarak Ynetime, -Bilgi salamak, -Deerlendirme yapmak, -nerilerde bulunmak *5018 Sayl Kanun Md.64, Denetilerin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik Md.7,11,15 33 Denetim Biriminin Sorumluluu- 1 34. Denetim Trleri Uygunluk Denetimi Mali Denetim Performans Denetimi Bilgi Teknolojisi Denetimi Sistem Denetimi 34 Denetim Biriminin Sorumluluu- 2 35. denetime ilikin denetim ve raporlama standartlarn belirlemek, denetim rehberlerini hazrlamak ve gelitirmek. Uluslararas uygulamalar ve denetim standartlaryla uyumlu risk deerlendirme yntemlerini gelitirmek. Kamu idarelerinin denetim birimleri ile ibirliini salamak. Yolsuzluk veya usulszlklerin ortadan kaldrlmas iin gerekli nlemlerin alnmas konusunda nerilerde bulunmak. Risk ieren alanlarda i denetilere program d zel denetim yaptrlmas iin kamu idarelerine nerilerde bulunmak. denetiler ile st yneticiler arasnda gr ayrl bulunmas halinde anlamazln giderilmesine yardmc olmak. 35 Denetim Koordinasyon Kurulunun Rol 36. REKTR (st Ynetici) Mali Hizmetler Birimi (Strateji Gel.Bk) Denetim Birimi Harcama Birimi n Mali Kontrol Alan KONTROL SSTEM Harcama Birimi Harcama Birimi Muhasebe Birimi Kontrol Sisteminin Yaps 36 37. Kamu Kontrol Standartlar, COSO modeli, INTOSAI Kamu Sektr Kontrol Standartlar Rehberi ve Avrupa Birlii Kontrol Standartlar erevesinde Maliye Bakanl tarafndan belirlenerek Kamu Kontrol Standartlar Teblii 26.12.2007 tarihli Resmi Gazetede yaynlanmtr. niversitemizde i kontrol sisteminin bu Standartlara uyumunu salamak zere; Yaplmas gereken almalarn belirlenmesi, Bu almalar iin Eylem Plan oluturulmas, Gerekli prosedrler ve ilgili dzenlemelerin hazrlanmas almalarnn yrtlmesi gerekmektedir. darelerin ayrntl i kontrol standartlar belirleme zorunluluu bulunmamaktadr. Ancak idarelerce gerek grlmesi halinde ayrntl i kontrol standartlar belirlenebilecektir. 37 Kamu Kontrol Standartlar 38. Kontrol Ortam Risk Deerlendirme Kontrol Faaliyetleri Bilgi ve letiim zleme KONTROL BLEENLER 38 39. kontroln temel unsurudur. kontroln baarl ya da baarsz olmas, kontrol ortamna baldr. Kontrol ortam, kurumun i grme biimini ifade eder. kontroln gerekletirilmesinde en nemli rol alanlar oynad iin, kurum bnyesindeki her bireyin sorumluluklarn ve yetkilerinin snrn iyi bilmesi gerekmektedir. KONTROL ORTAMI 39 40. alanlar, kiisel ve mesleki drstl, etik deerleri srdrp sergilemek ve yrrlkteki davran kurallarna her zaman uymak durumundadr. Ynetim ve alanlarn, i kontrole ynelik pozitif ve destekleyici bir ortam oluturmas ve srdrmesi byk nem tamaktadr. KONTROL ORTAMI 40 41. pozitif negatif pro-aktif reaktif stratejik ilevsel deiim eylemsizlik KONTROL ORTAMININ BAARISI 41 42. RSK DEERLENDRME Kurumun hedeflerini gerekletirmesini engelleyen nemli riskleri tespit ve analiz etme, gerekli tedbirleri belirleme srecidir RSK YNETM belirleme deerlendirme ynetme lme 42 43. Deien koullar devaml takip ederek frsatlar, riskleri tespit ve analiz etmek ve koullarn deimesine bal olarak meydana gelen risklerle baa kabilmek zere i kontrolde srekli deiiklik yapmay ifade eder. RSK DEERLENDRME Sistemin zayf ve gl ynlerine ilikin olarak analiz yaplmas, Risk alanlarnn belirlenmesi ve kontrol faaliyetlerinin bu alanlarda younlatrlmas43 44. Riskleri tespit edilmesi Oluabilecek zararlarn tespit edilmesi Mevcut kontrollerin kontrol edilmesi, yeterli mi Karar verilmesi Bulunanlarn kaydedilmesi Yeniden gzden geir 44 45. Riskleri gslemek ve kurumun hedeflerini gerekletirmek zere uygulamaya konulan politikalar ve prosedrlerdir KONTROL FAALYETLER Etkin olmalar iin, Kontrol faaliyetlerinin amaca uygun olmas, Planland ekilde uygulanabilmesi, Maliyetlerinin makul olmas, Hedeflerle dorudan balantl olmas gerekir.45 46. Yetki devri ve onay prosedrleri Grevlerin birbirinden ayrlmas Grevlendirmelerin personel yetkinlikleri gz nnde bulundurularak yaplmas, yapma performansna ilikin eylemler Grevlilerin ve sorumluluklarnn belirlenmesi Kaytlara eriim yetkisi Hizmet ii eitim KONTROL RNEKLER 46 47. Bilgi karar alma mekanizmasna yardmc doru zamannda gncel elde edilebilir letiim tm yaplanma ierisinde aadan yukarya yukardan aaya BLG VE LETM 47 48. lerlemeyi kaydetmek Bir eyi nasl yapacamz bilmek Doru kararlar vermememize yardmc olmak Bilginin ayn zamanda etkin ve hzl biimde yaylmasn salamak Grevi yerine getirebilmek iin gerekli ve yeterli bilgiye zamannda ulaabilmek 48 49. kontrol sistemi performansnn deerlendirilmesi iin dnem iinde izlenmelidir kontroln izlenmesinin amac kontrollerin istenilen ekilde alyor olmasn ve zaman iinde deiimlere gerektii biimde uyum gstermesini salamaktr ZLEME 49 50. RSK ve RSK YNETM * 50 51. Belirsizlii, pheyi, kayp olasln ve zarar ihtimalini ifade eder. Sistemin belli bir zayflndan faydalanarak sisteme zarar verme ihtimalidir. te yandan risk, kamu idarelerinin kurulu amalar ile stratejik hedeflerine ulamasna ve grevlerinin ifasna engel olabilecek veya beklenmeyen zararlara yol aabilecek durum ya da olaylardr 51 Risk; 52. Risk Biey olmaz ile balar.. 52 53. Contracts Natural events Suppliers Environment Regulations Culture Board composition Competition Customer changes Industry changes Customer demand Interest rates Foreign exchange credit Liquidity and cash flow Research and Development Intellectual capital Public Access Employees Properties Products and Services Accounting Controls Information Systems Recruitment Supply Chain KAYNAKLI MAL RSKLER STRATEJK RSKLER OPERASYONEL RSKLER KAINILMAZ RSKLER DI KAYNAKLI DI KAYNAKLI Risk eitleri Faiz oranlar Dviz Kredi Rekabet Mteri deiiklikleri Sanayideki deiiklikler Mteri talebi Dzenlemeler Kltr Kurul yaps Szlemeler Doal olaylar Tedarikiler Ortam stihdam Tedarik Zinciri Kamu eriimi alanlar Varlklar rn ve Hizmetler Aratrma ve Gelitirme Fikri sermayeLikidite ve nakit Bilgi sistemleri 53 54. 54 Kurumun hedeflerini gerekletirebilmesi iin makul bir gvence salamak zere, olas olay veya durumlarn nceden belirlenmesi, deerlendirilmesi ve kontrol edilmesinden oluan bir sretir. (IIA Tanm) Risk ynetimi, potansiyel risklerin sistematik olarak deerlendirilerek, olas zararlarn etkisini azaltc ynde, verilere dayal karar vermeyi salayan ynetimi ifade eder. ( Denetilerin alma Usul ve Esaslar Hakknda Ynetmelik, Madde 4) Risk Ynetimi Nedir? 54 55. Sizler ynetirsiniz. (5018 sayl Kanun) st Ynetici Birim ve alt birim yneticileri Tm alanlar Aadakilerin destei ile: Birim ve Alt Birim Risk Koordinatrleri Strateji Gelitirme Birimi/dare Risk Koordinatr Merkezi Uyumlatrma Birimi Riski kim ynetir? 55 56. Ynetim: Kurum ynetiminin temel sorumluluklarndan birisi risk ynetimidir. Risk deerlendirme bir ynetim sreci olduundan, harcama birimlerinin bu becerilere sahip olmas arttr. Strateji Gelitirme Bakanl:Temel risk ynetimi usulleri konusunda bilgi ve becerilerin gelitirilmesi ve bu becerilerin harcama birimlerine aktarlmas iin gerekli almalar yapar, bilgi aktarm ve koordineyi salar. Kurum personeli: Tm alanlar, Kurumun amalarna ulamay engelleyebilecek ya da hizmet sunumunu olumsuz etkileyebilecek risklerden sorumludur. Riskin herkesin sorumluluunda olmas nedeniyle, her alan grev tanm erevesinde kendisine verilen i/ilemleri etkin ve verimli bir ekilde mevzuata uygun olarak yrtmek zorundadr. Ayn zamanda, faaliyetlere ilikin problemleri ve iyiletirme nerilerini, kurum etik deerleriyle badamayan davranlar, illegal fiil ve eylemleri st ynetime iletmelidir. denetimin risk ynetimindeki rol: idareler risklerin tespit edilmesinin i denetinin grevi olduunu dnmektedir. Aslnda i denetinin rol risk ynetimi srecinin etkili olup olmad, risklerin gereken ekilde tespit edilip edilmedii ve gereken ekilde deerlendirilip deerlendirilmedii konularnda tavsiyede bulunmaktr. 56 Risk Ynetimine likin Grev ve Sorumluluklar 57. 57 . Kontrol politika ve prosedrleri, risklerin etkilerini minimize etmek amacyla oluturulan politika ve prosedrlerdir. Kontroller doru ekilde uygulanmal ve izlenmelidir. 58. Risk gerekletiinde zarar olur 58 59. Kontrol var m, kontrol uygulanyor mu? 59 60. Etkili risk ynetimi: Hedeflere ulamamz salayacak daha iyi kararlar almamza Gvenle sorumluluk devri yapmamza Yeniliklere ak olmamza Kt eylerin olmasn engellememize Kt srprizlerden kanmamza ler kt gittiinde bunlarn etkisini azaltmamza yardmc olur. Riskleri neden ynetiriz? 60 61. Belirleme Deerlendirme Cevap verme zleme Riski nasl ynetiriz? Identify Assess Monitor & Review Respond Belirleme Deerlendirme Cevap verme zleme & Gzden Geirme 61 62. IDENTIF Y Assess Respond Monitor & Review NASIL Hedeflere odaklann Bunlara ulamanza neler engel olabilir? Dorudan/dolayl riskler Hem i hem de d engelleri dnn SZN ROLNZ Stratejik veri (Yukardan Aaya) Geerleme (Aadan Yukarya)uygun mu/eksik bir ey var m? IKTI Hedeflere ulamadaki risklerin belirlenmesi Risklerin aka tanmlanmas ve anlalmas Grnr sebep ve sonular Riskleri belirleme BELRLEME zleme & Gzden Geirme Deerlendirme Cevap verme 62 63. Identify ASSESS Respond Monitor & Review NASIL Riskin gerekleme olasl Risk gerekleirse etkisi 10 x 10 skorlama (Risk Haritas) Doal ve kalnt risk skorlar Risk Kayd SZN ROLNZ Bilgi/Tecrbe/Anlay Hepsi beraber deerlendirmeye katk salar IKTILAR nceliklendirilmi riskler Kilit kontrollerin anlalmas Ynetimin ilgi oda Riskleri deerlendirme zleme & Gzden Geirme Cevap verme Belirleme DEERLENDRME 63 64. Identify Assess RESPOND Monitor & Review NASIL Kabul etme/risk itah dahilinde Kontrol etme Devretme Sonlandrma SZN ROLNZ Ynlendirme Pasif deil aktif olun IKTI Riskin sahiplenilmesi lave kontroller belirlenmesi Risklere cevap verme Belirleme Deerlendirme zleme & Gzden Geirme CEVAP VERME 64 65. Identify Assess Respond MONITOR & REVIEW NASIL Cevabn srekli izlenmesi Riskin/risk ynetim srecinin dzenli aralklarla gzden geirilmesi Sra d olaylar SZN ROLNZ Zorlama Ynlendirme Yeni riskler/deerlendirmeler/risk profili IKTI Risk Raporlar Gvence Ynetilmi riskler Riskleri zleme ve Gzden Geirme Belirleme Deerlendirme Cevap verme ZLEME & GZDEN GERME 65 66. letiim Raporlama- doru bilginin doru kiilere doru zamanda iletilmesi Risk kaytlar ve skorlarndan ok kaliteli iletiim ve aktif ynetim n plandadr Sreten daha tesi var! 66 67. 67 68. Ak, hesap verebilirlik, grevleri ve sorumluklarn belirginlii Etkili gvence dzenlemeleri, kiisel sahiplenmeyi ve hesap verebilirlik Standart ve tutarl bir yaklam Ynetsel karar verme srecine gml bir risk ynetimi En nemli risklerin raporlanmas ve grnrlk Risk itahnn belirlenmesi, anlalmas ve uygulanmas yi Bir Risk Ynetimi Nasldr 68 69. 69 Riskin Temel zellikleri (1) Riskin iki temel zellii vardr. Bunlar; (1) Belirli bir sonuca ulaamama olasl ya da istenmeyen bir olayn oluma olasl Possibility of Occurence (Meydana Gelme htimali) (2) Riskin olumas durumunda, bu durumlarn sonuca etkisinden oluur. Severity of Loss (Kaybn Bykl) 69 70. Risk Deerlendirmesi: Olaslk ve Etki Analizi Orta Risk Yksek Risk ok Yksek Risk Dk Risk Orta Risk Yksek Risk ok Dk Risk Dk Risk Orta Risk 70 Olaslk Yksek Orta Dk Etki Yksek OrtaDk 71. 71 Risk Ynetimi Aksiyon (nlem) Modeli Olaslk Risk Ynetimi nlemleri Yksek nemli derecede risk ynetimine ihtiya duyulmaktadr Riskler ynetilmeli ve gzetim altnda tutulmaldr Geni kapsaml risk ynetimi gereklidir Orta Riskler gzetim altnda olmak kaydyla kabul edilebilir Risk, ynetim faaliyetlerine deecek dzeydedir. Risk Ynetimi faaliyetlerine ihtiya duyulmaktadr. Dk Riski kabul et Riski kabul et, fakat riskleri gzlemle Riski ynet ve gzlemle Etki Dk Orta Yksek 72. Risk Ynetimi Uygulama Admlar 72 1. Kurumun stratejik hedeflerinin belirlenmesi 2. Risklerin Belirlenmesi Ne olabilir? Nasl olabilir? 3. Risk Analizi Olasln ve etkinin belirlenmesi 4. Risk seviyesinin belirlenmesi 5. Risklerin nceliklendirilmesi Kurumun kabul edilebilir risk profili ile karlatrma 6. Kontrollerin belirlenmesi ve incelenmesi 7. Kontrol seviyesinin belirlenmesi 8. Kontrol seviyesinin deerlendirilmesi Bu seviye kabul edilebilir mi? Hedefler Riskler Kontroller Evet zle ve Gzden geir Hayr Risklerin Ynetilmesi Kan Bir ksmn/ tmn payla Etkisini/olasln azalt Kabullen Fayda ve maliyetleri deerlendir yiletirme stratejileri ner yiletirme stratejileri se yiletirme Planlarn olutur Kan Bir ksmn/ tmn payla Etkisini/olasln azalt Kabullen Bu seviye kabul edilebilir mi? Evet Hayr Uyum 73. 73 Risk Ynetimi ve Kontrol 73 Sonu olarak, Risk Ynetimi ve Kontrol sreleri birbirlerinden farkl, ancak gittike yaknlaan, birbirlerine etki eden ve birbirlerinden etkilenen srelerdir. rnek Risk tanmlama ve kontrol uygulamas 74. 74 Risk, kamu idarelerinin kurulu amalar ile stratejik hedeflerine ulamasna ve grevlerinin ifasna engel olabilecek veya beklenmeyen zararlara yol aabilecek durum ya da olaylardr. Salam bir risk analizinde, sadece risk seviyesi deil, oluabilecek hatann tr de deerlendirilir. Risklerin snflandrlmas sreci standart bir sre olmayp kurumun faaliyetlerine zg bir nitelik tamaktadr. Her kurum, risk ynetimi srecini uygulamak iin kendisine zg bir yntem seebilir. Risk ynetimi sreleri, bir kurumun faaliyetlerinin niteliine uygun tasarlanmal ve uygulanmaldr. zet (1) 74 75. 75 Risk ynetiminin effaf, koordineli, kamu nnde gvenilir ve etkili olmas gerekmektedir. Yneticilerin risklere dair rollerini ve sorumluluklarn bilmeleri ve anlamalar gerekmektedir En azndan risklerin tehis edilmesi ve deerlendirilmesinde herkese den bir grev vardr Riskle kar karya olanlarn sorumluluklarn kabul edip uygun nlemleri almas gerekmektedir Denetimin risk ynetimini incelemede ve risk ynetimi kltrnn kazandrlmasnda rol vardr. Ancak riski ynetme grevi i denetimin deildir! zet (2) 76. LG VE KATILIMINIZ N TEEKKRLER 76 cbektas@erzincan.edu.tr