Historia pisma

Dzieje pisma tak naprawdę nie liczą więcej niż

5 – 6 tysięcy lat. Jeżeli porównamy jego wiek z 500 tysiącami lat istnienia mowy ludzkiej, trzeba przyznać, że wynalazek pisma jest stosunkowo niedawny i nie bardzo rozpowszechniony, ponieważ

prawie połowa współczesnych mieszkańców Ziemi wciąż nie potrafi pisać.

Od najdawniejszych czasów człowiek chciał na różne sposoby utrwalić treści, które uznał za godne zachowania.Najstarszym sposobem jest przekaz ustny. Forma ta była obecna przez długi okres i miała ogromne znaczenie nawet w kulturach, które znały i posługiwały się pismem od dawna.

W formie ustnej przekazywana była też

biblia.

ETAPY ROZWOJU PISMA:

I - znaki symboliczneII - pismo obrazkowe (piktograficzne)

III - pismo wyrazowe (ideograficzno – fonetyczne)

IV - pismo sylaboweV - pismo alfabetyczne

ZNAKI SYMBOLICZNE

Plemię Tawade z Nowej Gwinei wbija 3 dzidy na ścieżce, co

znaczy: Jeszcze krok, a zginiesz!

W krajach słowiańskich rolnicy i kupcy

posługiwali się w rachunkach kijami, na

których nacinali karby. Oznaczały one

np. liczbę worków zboża, ilość koni.

Plemiona indiańskie Huronów i Irokezów

posługiwały się pismem

muszelkowym (były to różnokolorowe

muszle nanizane na sznury)

zwanym ,,wampum".

PISMO OBRAZKOWEPowstało ono jeszcze w epoce

prehistorycznej i przetrwało do dziś np. u Eskimosów, i niektórych plemion

indiańskich. To z niego wywodzi się egipskie pismo

hieroglificzne

oraz pismo chińskie

Pismo obrazkowe z reguły jest mniej lub więcej

zrozumiałe dla każdego, jednak nie jest ono

precyzyjne ponieważ jeden obrazek może posiadać

kilka znaczeń

A oto współczesna wersja pisma obrazkowego:

PISMO WYRAZOWE – PISMO WYRAZOWE – IDEOGRAFICZNO-FONETYCZNEIDEOGRAFICZNO-FONETYCZNE

Określony język posiadał kilkaset

ideogramów, którymi nazywano kilka

tysięcy rzeczy i pojęć. Do pism

ideograficzno-fonetycznych należy

pismo chińskie, pismo Majów i Azteków oraz

pismo klinowe.

)

Słońce jako rzecz

Ciepło jako pojęcie

Przykład pisma ideograficznego do dziś obecny jest w Chinach Słowo czou znaczy:

okręt, pożar, pierze (puch), gadatliwość — i

dlatego napisane literami słowo nie jest

jednoznacznie. Dlatego trzeba oznaczyć je graficznie. Tak więc

narysowany żagielek, znaczy czou – okręt.

JeżeIi zaś obok żagielka jest płomień, słowo to znaczy, pożar, jeżeli usta — gadatliwość, a jeśli pióro — puch.

Czou = pożar

Czou = gadatliwość

Czou = puch

Czou = okręt

Pismo Klinowe

Zostało stworzone przez Sumerów. Najstarsze znane zabytki pisma klinowego pochodzą z końca IV tysiąclecia p.n.e. W

pierwotnej postaci klinowe pismo sumeryjskie było pismem obrazkowym, z czasem obrazki-znaki zaczęły oznaczać

również sylaby. Swój kształt „klinu” zawdzięcza materiałom

pisarskim: ukośnie zakończona trzcina i wilgotne gliniane tabliczki, które po

zapisaniu suszono, a następnie wypalano

Typ pisma, zwany „Typ pisma, zwany „klinowymklinowym", ", okazał się bardzo trafny, ostatnia okazał się bardzo trafny, ostatnia

znana nam wiadomość znana nam wiadomość zanotowana za pomocą tego zanotowana za pomocą tego

pisma pochodzi prawdopodobnie pisma pochodzi prawdopodobnie z 75 r. n. e. Pismo klinowe było w z 75 r. n. e. Pismo klinowe było w

użyciu przez ok. 3000 lat, a użyciu przez ok. 3000 lat, a zatem o kilka wieków dłużej niż zatem o kilka wieków dłużej niż nasz własny alfabet. Pierwsze nasz własny alfabet. Pierwsze inskrypcje klinowe powstały inskrypcje klinowe powstały

oczywiście w języku sumeryjskim, oczywiście w języku sumeryjskim, ale później przejęto ów rodzaj ale później przejęto ów rodzaj

pisma dla potrzeb różnych pisma dla potrzeb różnych języków Bliskiego Wschodu. języków Bliskiego Wschodu.

(Dzięki wprowadzeniu „klinów" (Dzięki wprowadzeniu „klinów" liczbę znaków zmniejszono z liczbę znaków zmniejszono z

ponad 2000 - w okresie ponad 2000 - w okresie starosumeryjskim - do kilkuset.starosumeryjskim - do kilkuset.

Litery greckie zapisane pismem klinowym.

PISMO MAJÓWMajowie pisali używając znaków wyrażającymi nie tylko dźwięki, ale przede wszystkim pojęcia (jak rysunki w rebusach). Z chwilą gdy poszło w niepamięć znaczenie tych obrazków, pismo Majów stało się szyfrem prawie niemożliwym do odczytania, tym bardziej, że po wielu wiekach znaki, ulegając licznym przemianom, przestały być podobne do przedmiotów, które pierwotnie wyobrażały. Ewoluowało ono powoli od zapisu hieroglificznego, poprzez zapis sylabiczny w kierunku zapisu głoskowego.Przez długi czas za majański odpowiednik Kamienia z Rosetty uważano zapiski biskupa Diego de Landy, który w swoim dziele Relacion de las cosas de Yucatan podał zestaw znaków uważany przezeń błędnie za alfabet Majów. Dziś wiadomo że notatki de Landy były w dużej mierze błędne. Mimo tego pismo hieroglificzne stosowane przez Majów udało się w dużej części rozszyfrować.Majowie mieli bogate pismo hieroglificzne, którego znaki przedstawiały między innymi: przedmioty, zwierzęta, bogów. Prostsze znaki służyły do wyrażania przysłówków i przyimków. Ustawiając je odpowiednio, pisarze zapisywali krótkie zdania. Zapisywali oni ruchy gwiazd, ważne daty, imiona bogów, przepowiednie kapłanów. W ich tekstach można przeczytać o sojuszach, wojnach, małżeństwach między rodami królewskimi, datach śmierci i narodzin. Święte pismo Majów stało się elementem ozdobnym. Litery wykuwano na płytach kamiennych, ołtarzach, schodach itp. Pismem ozdabiano też biżuterię, muszle, kości, wyroby garncarskie, drewniane sufity czy też ściany.

PISMO EGIPSKIENajwiekszą tajemnicę zawsze stanowiły dla uczonych

hieroglify egipskie, mimo że niektóre z nich wydawały się być bardzo czytelne, obrazowały bowiem życie w

starożytnym Egipcie. W rozszyfrowaniu tego pisma wcale nie było takie łatwe. Z pomocą przyszedł uczonym

przypadek. W roku 1798 Napoleon Bonaparte, wylądował w Egipcie, a w roku 1799 wojska jego okopywały się pod

miastem Rozette, znaleziono płytę kamienną z dwujęzycznym napisem: starogreckim i egipskim,

przy czym tekst egipski był wyryty dwoma rodzajami pisma hieroglificznego.

Wydawało się, że wystarczy porównać oba te teksty, aby wreszcie rozwikłać tajemnicę hieroglifów egipskich.

Niestety dopiero w 23 lata później w roku 1822 udało się to francuzowi J. F.

Champollionowi.

Kamień z Rosetty

Do wynaIezienia właściwego Do wynaIezienia właściwego alfabetu alfabetu przyczynili się Hyksosi, plemię semickie, które przyczynili się Hyksosi, plemię semickie, które przed około czterema tysiącami lat. Opanowali przed około czterema tysiącami lat. Opanowali oni dolinę Nilu, Hyksosi zastając tam wysoko oni dolinę Nilu, Hyksosi zastając tam wysoko

rozwiniętą kulturę i już dość dobrze rozwiniętą kulturę i już dość dobrze wykształcone pismo. Egipcjanie wykształcone pismo. Egipcjanie

poząnormalnymi znakami pisma obrazkowego poząnormalnymi znakami pisma obrazkowego używali używali

25 znaków pisarskich symbolizujących litery. 25 znaków pisarskich symbolizujących litery. Hyksosi uprościli je i przyjęli tylko 21 znaków. Hyksosi uprościli je i przyjęli tylko 21 znaków. Znak zbliżony do odwróconej litery A znaczył Znak zbliżony do odwróconej litery A znaczył po semicku alef, czyli „byk"; znak zbliżony do po semicku alef, czyli „byk"; znak zbliżony do

B — bet — oznaczał „dom" itd. Taki był B — bet — oznaczał „dom" itd. Taki był początek alfabetu.początek alfabetu.

Potomkowie Hyksosów - Fenicjanie — naród kupców i żeglarzy, mający

liczne kolonie na Morzu Śródziemnym i Czarnym rozpowszechnili znajomość alfabetu w całym ówczesnym świecie

antycznym. Nąjpierw trafił on na Cypr, Kretę

i Peloponez, następnie do Grecji właściwej,

a stamtąd do Rzymu.

Ewolucji uległa także Ewolucji uległa także sama sama technika pisaniatechnika pisania. . Egipcjanie pisali od Egipcjanie pisali od prawej strony ku lewej. prawej strony ku lewej. Grecy, którzy Grecy, którzy początkowo przyjęli ten początkowo przyjęli ten system, z czasem system, z czasem wprowadzili w nim wprowadzili w nim pewne zmiany: pisali pewne zmiany: pisali mianowicie tzw. mianowicie tzw. bustrofedonembustrofedonem,, pierwszy wiersz od pierwszy wiersz od prawej strony do lewej, prawej strony do lewej, drugi od lewej — do drugi od lewej — do prawej itd. Wreszcie prawej itd. Wreszcie ustalił się kierunek pisma ustalił się kierunek pisma od lewej ku prawej od lewej ku prawej stroniestronie

OTO PRZYKŁAD TEGOYDETW INO ILASIP KAJA JA SAMA OSOBIŚCIEĘNECO ĄNDAŁ O ĘZSORP

Podobnie jak w architekturze –

także w rodzajach pism

pojawiają się style.

W XI – XII wieku pojawiło się pismo

gotyckie...

… … pismo arabskiepismo arabskie

Przygotowała:

Agacia Wawrzoszek