hesap ve yapim esaslari

88
ÇELİK YAPILARIN TASARIM, HESAP VE YAPIM ESASLARI YÖNETMELİĞİ Prof. Dr. Cem Topkaya Orta Doğu Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Yapı Mekaniği Laboratuvarı

Upload: others

Post on 16-Oct-2021

47 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: HESAP VE YAPIM ESASLARI

ÇELİK YAPILARIN TASARIM,

HESAP VE YAPIM ESASLARI

YÖNETMELİĞİ

Prof. Dr. Cem Topkaya

Orta Doğu Teknik Üniversitesi

İnşaat Mühendisliği Bölümü

Yapı Mekaniği Laboratuvarı

Page 2: HESAP VE YAPIM ESASLARI

İÇERİK

• Şartname ve Yönetmeliklere Genel Bakış

• Çelik Yapılar İçin Kullanılan Tasarım Prensipleri

• Yeni Çelik Yapılar Yönetmeliği Kapsamı

• Atıfta Bulunulan Şartnameler ve Detayları

Page 3: HESAP VE YAPIM ESASLARI

AMAÇ: Güvenlik seviyesi şartlarını sağlamak koşulu ile

ekonomik çözümler üretmek

Page 4: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 5: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 6: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 7: HESAP VE YAPIM ESASLARI

• Mühendisler yapı tasarımında şartname ve yönetmeliklere

ihtiyaç duyar.

• Şartname ve yönetmelikler mühendislerin yapı tasarımında

kritik hatalar yapmalarını önlemek için geliştirilmiştir.

• Güncel şartname ve yönetmeliklere uygun tasarlanan yapıların

güvenli yapılar olduğu varsayılabilir.

(Doğru şekilde tatbik edilmesi şartıyla)

• Tüm bunlar şartname ve yönetmeliklerin doğru olduğu

anlamına gelmez.

• Şartname ve yönetmeliklerin hazırlanması esnasında birçok

varsayımda bulunulur ve kurallar bilimsel veriler ışığında

revize edilir.

Page 8: HESAP VE YAPIM ESASLARI

YAPI TASARIMI (HERHANGİ BİR YAPI)

kk RE

Karakteristik yükler Karakteristik dayanım

Yükler ile

ilgili

şartname

İlgili mazleme için

geliştirilmiş şartname

Page 9: HESAP VE YAPIM ESASLARI

GEÇMİŞ (ve BUGÜN)

Çelik yapı tasarımı için kullanılan şartnameler

1980!!

Yapılar!

Page 10: HESAP VE YAPIM ESASLARI

1979!!

Yapılar!

Page 11: HESAP VE YAPIM ESASLARI

TS648 ve TS3357 Şartnamelerinin Kapsamı ve Formatı

Emniyet Gerilmeleri prensiplerine dayanan şartnameler

1970li yılların Amerikan (AISC) ve Alman (DIN) şartnamelerinden uyarlanmış

TS 648 genel anlamda eleman tasarımı prensiplerini içerir

Çekme çubukları

Basınç Elemanları

Eğilmeye Maruz Kalan Elemanlar

Eğilme ve Eksenel Basıncın Bileşik Etkisindeki Elemanlar

Kapsam oldukça dar. Narin plakaları olan enkesitler kapsam dışında.

Bazı durumlarda fazla tasarıma sebebiyet veren güvenli tarafta kalan yaklaşımlar

Page 12: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Piyasada artık bulunmayan bulonlar hakkında kurallar.

Yüksek mukavemetli bulonlar hakkında hiçbir bilgi yok.

Page 13: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Geliştirilmesi esnasında kullanılan kaynak şartnameler (AISC, DIN)

için yapılan revizyonların ışığında revize edilip güncellenmemiş.

Page 14: HESAP VE YAPIM ESASLARI

TS648 ile hangi yapılar tasarlanabilir(di)?

Portal çerçeve: Muhtemelen Evet! (sadece eleman tasarımı, birleşimler?)

Page 15: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Silolar: HAYIR!

Kule: HAYIR!

Page 16: HESAP VE YAPIM ESASLARI

SONUÇ

TS 648 sadece bina türü yapılar içindir ve bina türü olmayan yapılar

kapsam dışındadır

TS648 güncelliğini yitirmiştir

Bina türü yapılar için bile uygulanabilirliği sorgulanabilir

Kompozit döşeme???

Page 17: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Yük Şartnameleri Ne Durumda?

Binalar

Yapı

1997 fakat birçok kural

1970-1980 aralığında geliştirilenler

ile aynı

Zati ağırlık

Rüzgar yükü

Kar yükü

Hareketli yükler

ile ilgili şartname

Page 18: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Basit kurallar

Hatalı haritalar

Page 19: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Deprem Yükleri

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı

tarafından hazırlanan “Deprem Yönetmeliği”

Belli aralıklarla güncellenen

Güncel bilimsel yaklaşımlarla uygun

Yeni bir versiyon hazırlık aşamasında

(Çok yakında yürürlüğe girebilir)

Page 20: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Çelik yapılar için özel bir bölüm (kompozit yapı kapsam dışında)

Emniyet gerilmelerinin modifiye edilmesi sayesinde kapasite tasarımının

uygulanması

TS648 ile tam uyumlu değil

Yeni yayınlanacak Deprem Yönetmeliği yeni yürürlüğe giren “Çelik Yapılar

Yönetmeliği” ile uyumlu

Page 21: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Güncellenmiş bir Çelik Yapılar Şartnamesine (Standardına, Yönetmeliğine)

ihtiyaç var.

Sadece binalara değil tüm çelik yapı sistemlerine uygun yönetmeliklerin

geliştirilmesi gerek.

SORUMLU KİM?

• Türk Standardları Enstitüsü (TSE)

TSE tarafından geliştirilen standardlar ihtiyaridir

Özel bir istek yapılmadığı sürece standardlar yenilenmez

veya yeni standard hazırlanmaz.

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Hangi standard veya yönetmeliğin kullanılacağı konusunda

söz sahibidir

Örnek: Betonarme yapılar için TS500 kullanılması

Page 22: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2014 yılı sonunda yeni bir Çelik Yapılar

Yönetmeliğinin hazırlanmasına karar vermiştir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü ile

İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi arasında imzalanan

protokol kapsamında bir Çelik Yapılar Yönetmeliği hazırlanmıştır.

Projenin aşamaları:

• Mevcut durum değerlendirmesi (1 ay)

• Yönetmelik taslağının hazırlanması (6 ay)

• Yönetmelik taslağı ile ilgili görüş alınması (1 ay)

• Görüşler ışığında gerekli revizyonların yapılması (15 gün)

• Yönetmelik ile ilgili çalıştay düzenlenmesi

• Çalıştay sonunda ortaya çıkan gereksinimler ışığında tekrar revizyon

• Yönetmeliğin nihai hale getirilmesi

• Gelecekte yapılması gereken çalışmaların özetlenmesi

Page 23: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Proje Grubu

• Proje Yürütücüsü Prof. Dr. Cavidan Yorgun (İTÜ)

• Projede Çalışan Uzmanlar

Prof. Dr. Erkan Özer (İTÜ)

Y. Doç. Dr. Cüneyt Vatansever (İTÜ)

Prof. Dr. Cem Topkaya (ODTÜ)

• Projede Çalışan Yardımcı Uzmanlar

Araş. Gör. H. Emre Alçiçek (İTÜ)

Araş. Gör. E. Ecem Baş (İTÜ)

Araş. Gör. Bayram Türk (Şırnak Üniversitesi, İTÜ ÖYP)

Page 24: HESAP VE YAPIM ESASLARI

TAKVİM

Başlangıç: Ocak 2015

İlk Taslak: Haziran 2015

Revize Metin: Ağustos 2015

Çalıştay: Ekim 2015

Nihai Metin: Aralık 2015

Resmi Gazete: 4 Şubat 2016

Yürürlüğe Giriş: 1 Eylül 2016

Page 25: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Çelik Yapılar İçin Tasarım Prensipleri

Tasarım esnasında karakteristik değerlerin kullanılması sakıncalıdır

kk RE

Karakteristik yük Karakteristik dayanım

Yük ve dayanım değerleri değişkenlik göstermektedir ve belirsizlik

içerirler

Yüklerde olan belirsizlikler:

• Yük tipine bağlı belirsizlikler

• Yük birleşimlerine ait belirsizlikler

• Modelleme ve analiz ile ilgili belirsizlikler

Page 26: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Dayanımda olan belirsizlikler:

• Eleman özellikleri (geometri, malzeme özellikleri, kusurlar) ile

ilgili belirsizlikler

• Yapısal davranışı betimleyen tasarım denklemlerinde olan belirsizlikler

Yapı tasarımı esnasında belli seviyelerde emniyet katsayısı

kullanılması gerekmektedir

dd RE

Tasarım yükü Tasarım dayanımı

Page 27: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Temel prensip karakteristik değerlerin tasarım değerlerine çevirilmesidir

Karakteristik

Dayanım

Yük veya Dayanım Değeri

Karakteristik

Yük

Göçme

olasılığını

belirleyen

alan

Karakteristik yük ve karakteristik dayanım değerlerinin yakın olduğu durum

GÖÇME RİSKİ YÜKSEK

Page 28: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Tasarım değerlerinin uygulanması durumunda oluşan olasılık dağılımı

Tasarım

Dayanımı

Yük veya Dayanım Değeri

Tasarım

Yükü

Göçme

olasılığını

belirleyen

alan

Tasarım yükü ve tasarım dayanımı değerlerinin uzak olduğu durum

GÖÇME RİSKİ DÜŞÜK

Page 29: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Emniyet Katsayılarının nasıl uygulanacağına göre farklı tasarım

yaklaşımları mevcuttur.

Emniyet Gerilmeleri Yönetimi ile Tasarım (TS 648 yaklaşımı)

Taşıma Gücü Yöntemi (Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım YDKT)

Yıllar içerisinde Emniyet Gerilmeleri Yöntemi yerini Taşıma Gücü

Yöntemine bırakmıştır.

Projenin ilk aşamasında dünya çapında kullanılan standardlar

detaylı olarak incelenmiştir.

Ayrıca Türkiye’de çalışan mühendislerin aşina olduğu standardlar

belirlenmiştir.

Page 30: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Farklı Ülkelerde Kullanılan Standardlar

Amerika : YDKT-1986 (1999); AISC 360-2005; AISC 360-2010;.....

Kanada : S16-09 (1974) (AISC’e paralel olarak gelişmekte..)

Avustralya : AS4100-12 (1990) (YDKT felsefesi....)

Yeni Zelanda : NZ S3404-09 (AS 4100 ile uyumlu..)

Güney Amerika: Kanada S16 ile uyumlu...

Avrupa : DIN 18800-1990 (EN DIN 18800), BS 5950-1985 (2000),

Eurocode 3 (1993).........

Sonuç olarak dünya genelinde taşıma gücü yöntemine göre geliştirilmiş

standardlar kullanılmaktadır.

Page 31: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Referans Alınacak Metin Hakkında Nihai Karar

Taşıma gücü prensiplerine dayanan bir Yönetmelik hazırlanması

gereksinimi ortaya çıkmıştır. Gelişmiş ülkelerde kullanılan standardlara

paralel. Deprem Yönetmeliği ile uyumlu.

Bu aşamada bugün uluslararası standartların büyük ölçüde esas

aldığı Amerika (ANSI/AISC 360) ve/veya Avrupa (EC 3)

standartlarından biri izlenebilir.

Ancak, her iki standart arasında önemli yaklaşım farklılıkları bulunmaktadır.

ANSI/AISC 360-10 standardı ifadelerinin temel prensipler açısından

anlaşılabilir ve kolay kullanılabilir olmasına karşın, EC 3 normunun

ifadeleri oldukça karmaşıktır.

TSE tarafından Türk Standardı olarak kabul edilen Avrupa Birliği EN normları

(EC 3, EC 4, v.d.), üniversitelerimizin inşaat mühendisliği programlarında

çelik yapılar derslerinde verilen eğitimin kapsamı ve uygulamada mühendislerin

yapısal çelik tasarımı konusundaki bilgi birikimi gözönüne alındığında,

ülkemizdeki mühendislik pratiğinden oldukça farklı yaklaşımlar içermektedir.

Page 32: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Sonuç olarak, Çelik Yapıların Tasarım, Yapım ve Hesap Esasları

Yönetmeliğinin hazırlanmasında:

• AISC 360 “Specification for Structural Steel Buildings”

standardının esas alınması

• Türk Deprem Yönetmeliği ile uyumunun sağlanması

• Ülkemizdeki mühendislik pratiğine de paralel olarak,

yıllarca AISC standartlarıyla proje yapan mühendislerin bilgi

birikimini gözardı etmeden, ortak bir tasarım yaklaşımının

kullanılması

• kontrol edilebilir uygulama kurallarının oluşturulabilmesinin

sağlanması

amaçlanmıştır.

Page 33: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Yönetmelik’de Yer Alan Tasarım Prensipleri

Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT)

nu RR

Gerekli Dayanım

(YDKT Yük Birleşimi)

Tasarım Dayanımı

Karakteristik Dayanım

Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT)

n

a

RR

Gerekli Dayanım

(GKT Yük Birleşimi) Güvenli Dayanım

Karakteristik Dayanım Emniyet

Gerilmeleri

Yöntemine

Benzer

Emniyetli

Kuvvet!!

Page 34: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 35: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Kapsam

Bölüm 1: Genel Esaslar

Bölüm 2: Malzeme

Bölüm 3: İmalat ve Montaj

Bölüm 4: Kalite Kontrolü

Bölüm 5: Tasarımda Temel İlkeler

Bölüm 6: Stabilite Tasarımı

Bölüm 7: Eksenel Çekme Kuvveti Etkisi

Bölüm 8: Eksenel Basınç Kuvveti Etkisi

Bölüm 9: Eğilme Momenti Etkisi

Bölüm 10: Kesme Kuvveti Etkisi

Bölüm 11: Bileşik Etkiler

Bölüm 12: Kompozit Elemanlar

Bölüm 13: Birleşimler ve Birleşim Araçları

Bölüm 14: Boru ve Kutu Enkesitli Elemanların Birleşimleri

Bölüm 15: Kullanılabilirlik Sınır Durumları İçin Tasarım

Bölüm 16: Yapısal Elemanlar İçin Stabilite Bağlantıları

Ekler: Su Birikmesi, Yorulma Etkisi, Diyaframlar ve Yük Aktarma Elemanları

Page 36: HESAP VE YAPIM ESASLARI

YDKT GKT

YDKT ve GKT nin tek bir Yönetmelikte toplanması

Page 37: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Faydalanılan Kaynaklar

Bölüm 1: Genel Esaslar (AISC 360)

Bölüm 2: Malzeme (Çeşitli TS EN standardları)

Bölüm 3: İmalat ve Montaj (TS EN 1090)

Bölüm 4: Kalite Kontrolü (TS EN 1090)

Bölüm 5: Tasarımda Temel İlkeler (AISC 360)

Bölüm 6: Stabilite Tasarımı (AISC 360)

Bölüm 7: Eksenel Çekme Kuvveti Etkisi (AISC 360)

Bölüm 8: Eksenel Basınç Kuvveti Etkisi (AISC 360)

Bölüm 9: Eğilme Momenti Etkisi (AISC 360)

Bölüm 10: Kesme Kuvveti Etkisi (AISC 360)

Bölüm 11: Bileşik Etkiler (AISC 360)

Bölüm 12: Kompozit Elemanlar (AISC 360)

Bölüm 13: Birleşimler ve Birleşim Araçları (AISC 360)

Bölüm 14: Boru ve Kutu Enkesitli Elemanların Birleşimleri (AISC 360)

Bölüm 15: Kullanılabilirlik Sınır Durumları İçin Tasarım (AISC 360)

Bölüm 16: Yapısal Elemanlar İçin Stabilite Bağlantıları (AISC 360)

Ekler: Su Birikmesi, Yorulma Etkisi, Diyaframlar ve Yük Aktarma Elemanları

Page 38: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 1 - GENEL ESASLAR

Bu bölümde Yönetmeliğinin kapsamı ve genel esasları

açıklanarak, Yönetmelikte doğrudan veya dolaylı olarak

referans verilen ulusal ve uluslararası standart, yönetmelik ve

normlar sıralanmaktadır.

1.1 KAPSAM

1.2 İLGİLİ STANDART VE YÖNETMELİKLER

Page 39: HESAP VE YAPIM ESASLARI

KAPSAM

• Bina türü çelik yapı sistemleri

• Düşey ve yatay yük taşıyıcı elemanlar içeren diğer çelik yapı sistemleri

• Eleman kalınlıkları en az 4 mm

Page 40: HESAP VE YAPIM ESASLARI

KAPSAM DAHİLİNDE

Page 41: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Silolar: KAPSAM DIŞI

Kule: KAPSAM DIŞI

Page 42: HESAP VE YAPIM ESASLARI

HAFİF ÇELİK YAPILAR

KAPSAM DIŞI

KABLO TÜRÜ YAPILAR

KAPSAM DIŞI

Page 43: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 2 - MALZEME

Bu bölümde yapı çeliği, birleşim araçları ve diğer çelik yapı

malzemesinin özellikleri ve ilgili standart, norm ve

yönetmelikler yer almaktadır.

2.1 YAPISAL ÇELİK

2.2 BULONLAR, SOMUNLAR, PULLAR VE PERÇİNLER

2.3 ANKRAJ ÇUBUKLARI

2.4 KAYNAK MALZEMESİ

2.5 BAŞLIKLI ÇELİK ANKRAJLAR

Page 44: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Yapısal çelikler

EN 10025 standardına atıf

Normal ve yüksek

mukavemetli bulonlar

Page 45: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 3 – İMALAT VE MONTAJ

Hesap raporu ve uygulama projeleri ile imalat ve montaj

işlerinde gözönüne alınacak kurallar verilmektedir.

Çelik yapı sistemleri ve çelik – betonarme kompozit yapıların

yapısal çelik elemanlarının imalat ve montaj aşamalarına ait

genel ve teknik esasların uygulamalarında TS EN 1090 da

verilen ilgili koşullar esas alınmıştır.

3.1 GENEL

3.2 HESAP RAPORU VE UYGULAMA PROJELERİNE İLİŞKİN

KURALLAR

3.3 İMALAT

3.4 MONTAJ

Page 46: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 4 – KALİTE KONTROLÜ

Bu bölüm yapısal çelik ve çelik – betonarme kompozit yapı

sistemlerinin ve elemanlarının kalite kontrolü ve güvencesi

için gerekli minimum kuralları içermektedir.

TS EN 1990 kuralları benimsenmiştir.

4.1 GENEL

4.2 İMALATÇI VE YÜKLENİCİ KALİTE KONTROL PROGRAMI

4.3 ÇELİK YAPIYA AİT BELGELER

Page 47: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 5 – TASARIMDA TEMEL İLKELER

Bu bölümde çelik yapıların analiz ve boyutlandırılmasında

uygulanan ve yönetmeliğin tüm bölümleri için geçerli olan

temel ilkeler açıklanmaktadır.

5.1 GENEL ESASLAR

5.2 TASARIM PRENSİPLERİ

5.3 YÜKLER VE YÜK BİRLEŞİMLERİ

5.4 ELEMAN ENKESİT ÖZELLİKLERİ

Page 48: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Sınır durumlar

• Dayanım sınır durumu

• Kullanılabilirlik sınır durumu

Tasarım Yaklaşımları

• Yük ve Dayanım Katsayıları ile Tasarım (YDKT)

• Güvenlik Katsayıları ile Tasarım (GKT)

Yükler ve Yük Birleşimleri

Page 49: HESAP VE YAPIM ESASLARI

TS EN 1991-1-4’e göre hesaplanan rüzgar yükleri

TS EN 1991-1-3’e göre hesaplanan kar yükleri

Diğerleri için TS 498 yeterli

Page 50: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Yerel Burkulma Sınır Durumu İçin Enkesitlerin Sınıflandırılması

Basınç Altında

• Narin Olmayan Enkesit

• Narin Enkesit

Eğilme Altında

• Kompakt Enkesit

• Kompakt Olmayan Enkesit

• Narin Enkesit

Page 51: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 6 – STABİLİTE TASARIMI

Bu bölümde çelik yapıların stabilite tasarımının temel

ilkeleri ve tasarımda uygulanan başlıca analiz yöntemlerinin

esasları açıklanmaktadır.

6.1 GENEL ESASLAR

6.2 İKİNCİ MERTEBE TEORİSİNİN DAYANDIĞI ESASLAR

6.3 GENEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE TASARIM

6.4 BURKULMA BOYU YÖNTEMİ İLE TASARIM

6.5 YAKLAŞIK İKİNCİ MERTEBE ANALİZİ

Page 52: HESAP VE YAPIM ESASLARI

GENEL ESASLAR

İkinci mertebe teorisinde süperpozisyon geçersizdir.

Eğer GKT kullanılıyor ise yükler 1.6 ile çarpılarak kullanılacak ve

sonuçta elde edilen iç kuvvetler 1.6 ya bölünecek.

İKİNCİ MERTEBE TEORİSİNİN DAYANDIĞI ESASLAR

Geometrik ön kusurların modellenmesi.

• Doğrudan doğruya modellenmesi

• Fiktif yükler

Page 53: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Genel Analiz Yöntemi kullanılması durumunda

Azaltılmış Rijitlikler

Page 54: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Genel Analiz Yöntemi İle Tasarım

1K

Burkulma Boyu Yöntemi ile Tasarım

Dikkat: Her yapı sistemine

uygulanmasına izin verilmez.

Ön koşullar var.

Page 55: HESAP VE YAPIM ESASLARI

YAKLAŞIK İKİNCİ MERTEBE ANALİZİ

Birinci mertebe analizi sonuçlarını kullanarak ikinci mertebe analiz

sonuçları yaklaşık olarak elde edilir.

P-d P-D

Page 56: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 7 – EKSENEL ÇEKME KUVVETİ ETKİSİ

Bu bölümde çekmeye maruz kalan elemanların dayanım

sınır durumları tanımlanmıştır.

7.1 GENEL ESASLAR

7.2 ÇEKME KUVVETİ DAYANIMI

7.3 YAPMA ENKESİTLİ ÇEKME ELEMANLARI

Page 57: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Gerilme düzensizliği ile ilgili kurallar.

Akma Sınır Durumu

Kırılma Sınır Durumu

gyn AFT

eun AFT

Page 58: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 8 – EKSENEL BASINÇ KUVVETİ ETKİSİ

Bu bölümde basınç kuvvetine maruz kalan elemanların dayanım

sınır durumları tanımlanmıştır.

8.1 GENEL ESASLAR

8.2 KARAKTERİSTİK BASINÇ KUVVETİ DAYANIMI

8.3 TEK KORNİYERDEN OLUŞAN BASINÇ ELEMENLARI

8.4 YAPMA ENKESİTLİ BASINÇ ELEMANLARI

8.5 NARİN ENKESİTLİ BASINÇ ELEMANLARI

Page 59: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Farklı enkesitlere sahip basınç elemanları ile ilgili kurallar

Karakteristik basınç kuvveti

dayanımı

Page 60: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 9 – EĞİLME MOMENTİ ETKİSİ

Bu bölümde basit eğilmeye maruz kalan elemanların dayanım

sınır durumları tanımlanmıştır.

9.1 GENEL ESASLAR

9.2 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME

ETKİSİNDEKİ KOMPAKT U-ENKESİTLİ VE ÇİFT

SİMETRİ EKSENLİ KOMPAKT I-ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.3 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME

ETKİSİNDEKİ KOMPAKT GÖVDELİ VE KOMPAKT

OLMAYAN VEYA NARİN BAŞLIKLI ÇİFT SİMETRİ

EKSENLİ I-ENKESİTLİ ELEMANLAR

Page 61: HESAP VE YAPIM ESASLARI

9.4 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME

ETKİSİNDEKİ KOMPAKT VE KOMPAKT OLMAYAN

GÖVDELİ DİĞER I-ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.5 KUVVETLİ EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME

ETKİSİNDEKİ ÇİFT VE TEK SİMETRİ EKSENLİ NARİN

GÖVDELİ I-ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.6 ZAYIF EKSENLERİ ETRAFINDA EĞİLME ETKİSİNDEKİ

I-ENKESİTLİ VE U-ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.7 KUTU ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.8 BORU ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.9 SİMETRİ DÜZLEMİNDE YÜK ETKİSİNDEKİ ÇİFT

KORNİYER VE T-ENKESİTLİ ELEMANLAR

Page 62: HESAP VE YAPIM ESASLARI

9.10 EĞİLME ETKİSİNDEKİ TEK KORNİYER ELEMANLAR

9.11 DOLU ENKESİTLİ ELEMANLAR

9.12 SİMETRİ EKSENİ OLMAYAN ENKESİTE SAHİP

ELEMANLAR

9.13 KİRİŞLERİN TASARIMINDA DİĞER ESASLAR

Page 63: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Farklı enkesitlere sahip eğilme elemanları ile ilgili kurallar

Page 64: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 10 – KESME KUVVETİ ETKİSİ

Bu bölümde kesmeye maruz kalan elemanların dayanım

sınır durumları tanımlanmıştır.

10.1 GENEL ESASLAR

10.2 I-ENKESİTLİ VE U-ENKESİTLİ ELEMANLAR

10.3 ÇEKME ALANI KATKISI

10.4 KUTU ENKESİTLİ ELEMANLAR

10.5 BORU ENKESİTLİ ELEMANLAR

Page 65: HESAP VE YAPIM ESASLARI

10.6 TEK KORNİYERLER VE T-ENKESİTLİ ELEMANLAR

10.7 BAŞLIKLARINA PARALEL DÜZLEMDE KESME

KUVVETİ ETKİSİNDE TEK VEYA ÇİFT SİMETRİ

EKSENLİ ELEMANLAR

10.8 GÖVDESİ BOŞLUKLU KİRİŞLER

Ara rijitlik levhaları

Page 66: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 11 – BİLEŞİK ETKİLER

Bu bölümde bileşik etkilere maruz kalan elemanların dayanım

sınır durumları tanımlanmıştır.

11.1 EĞİLME MOMENTİ VE EKSENEL KUVVET

ETKİSİNDEKİ ÇİFT VE TEK SİMETRİ EKSENLİ

ELEMANLAR

11.2 EĞİLME MOMENTİ VE EKSENEL KUVVET

ETKİSİNDEKİ DİĞER ELEMANLAR

11.3 BURULMA ETKİSİNDEKİ ELEMANLAR VE BURULMA,

EĞİLME, KESME VE/VEYA EKSENEL KUVVETİN

ORTAK ETKİSİNDEKİ ELEMANLAR

11.4 ÇEKME ETKİSİNDEKİ DELİK KAYBI İÇEREN BAŞLIK

ENKESİTLERİNDE KOPMA

Page 67: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Eksenel basınç ve tek/iki yönlü eğilme

Eksenel çekme ve tek/iki yönlü eğilme

Burulma ve tek/iki yönlü eğilme

Page 68: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 12 – KOMPOZİT ELEMANLAR

Bu bölümde kompozit elemanların dayanım sınır durumları

tanımlanmıştır.

12.1 KAPSAM

12.2 GENEL ESASLAR

12.3 EKSENEL KUVVET ETKİSİ

12.4 EĞİLME MOMENTİ ETKİSİ

12.5 KESME KUVVETİ ETKİSİ

Page 69: HESAP VE YAPIM ESASLARI

12.6 EKSENEL KUVVET VE EĞİLME MOMENTİNİN

BİLEŞİK ETKİSİ

12.7 EKSENEL KUVVET ALTINDA YÜK AKTARIMI

12.8 ÇELİK ANKRAJLAR

Page 70: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Kesit taşıma gücü hesapları hakkında bilgilendirme

Konstrüktif esaslar

Page 71: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Bileşik Etkiler Altında

Enkesit Kapasitesi

İçin Yaklaşımlar

Page 72: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 13 – BİRLEŞİMLER VE BİRLEŞİM ARAÇLARI

Bu bölümde birleşimler ve birleşim elemanlarının

dayanım sınır durumları tanımlanmıştır.

13.1 GENEL ESASLAR

13.2 KAYNAKLAR

13.3 BULONLAR

13.4 ELEMANLARIN BİRLEŞEN ENKESİT PARÇALARI VE

BİRLEŞİM ELEMANLARININ DAYANIMLARI

13.5 BESLEME LEVHALARI

13.6 MESNETTE EZİLME DAYANIMI

Page 73: HESAP VE YAPIM ESASLARI

13.7 KOLON AYAKLARI VE BETON ÜZERİNE

MESNETLENME

13.8 ANKRAJ ÇUBUKLARI VE BETONA YERLEŞİMİ

13.9 BÖLGESEL KUVVETLER ETKİSİNDEKİ BAŞLIK VE

GÖVDE ENKESİT PARÇALARININ DAYANIMLARI

13.10 ÇEKME ELEMANLARININ MİL BİRLEŞİMLERİ

Page 74: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Kaynaklı Birleşimlerin Dayanımları

Bulonlar İçin Önçekme Kuvveti

Page 75: HESAP VE YAPIM ESASLARI

Sürtünme Katsayıları

Blok Kırılma Sınır Durumu Mil birleşimleri

Page 76: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 14 – BORU VE KUTU ENKESİTLİ ELEMANLARIN

BİRLEŞİMLERİ

Bu bölümde boru ve kutu enkesitli elemanların birleşimlerinin

dayanım sınır durumları tanımlanmıştır.

14.1 LEVHALARIN BORU VE KUTU ENKESİTLİ

ELEMANLARA BİRLEŞİMLERİ

14.2 BORU VE KUTU ENKESİTLİ ELEMANLARDAN

OLUŞAN KAFES SİSTEM BİRLEŞİMLERİ

14.3 BORU VE KUTU ENKESİTLİ ELEMANLARIN

MOMENT AKTARAN BİRLEŞİMLERİ

14.4 LEVHALARIN VE ÖRGÜ ELEMANLARININ KUTU

ENKESİTLİ ELEMANLARA BİRLEŞİMLERİNİN

KAYNAKLARI

Page 77: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 78: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 15 – KULLANILABİLİRLİK SINIR DURUMLARI İÇİN

TASARIM

Bu bölümde kullanılabilirlik sınır durumlarına yönelik koşullar

bulunmaktadır.

15.1 GENEL ESASLAR VE YÜK BİRLEŞİMLERİ

15.2 DÜŞEY YERDEĞİŞTİRME (SEHİM) KONTROLLERİ

15.3 YATAY YERDEĞİŞTİRME KONTROLLERİ

15.4 DÜŞEY TİTREŞİM KONTROLLERİ

15.5 RÜZGAR ETKİSİ ALTINDA KONFOR KONTROLLERİ

15.6 SICAKLIK DEĞİŞMELERİNDEN KAYNAKLANAN

YERDEĞİŞTİRMELER

Page 79: HESAP VE YAPIM ESASLARI

BÖLÜM 16 – YAPISAL ELEMANLAR İÇİN STABİLİTE

BAĞLANTILARI

Bu bölümde stabilite bağlantı elemanları için gerekli

minimum dayanım ve rijitlik ile ilgili koşullar bulunmaktadır.

16.1 GENEL ESASLAR

16.2 KOLONLAR İÇİN STABİLİTE BAĞLANTILARI

16.3 KİRİŞLER İÇİN STABİLİTE BAĞLANTILARI

16.4 EĞİLME MOMENTİ VE EKSENEL BASINÇ

KUVVETİNİN ORTAK ETKİSİNDEKİ ELEMANLAR

İÇİN STABİLİTE BAĞLANTILARI

Page 80: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 81: HESAP VE YAPIM ESASLARI

EKLER

SU BİRİKMESİ

YORULMA

DİYAFRAMLAR

Page 82: HESAP VE YAPIM ESASLARI

İMALAT, MONTAJ VE KALİTE KONTROL İÇİN TS EN 1090

Page 83: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 84: HESAP VE YAPIM ESASLARI

KAR VE RÜZGAR YÜKLERİ İÇİN TS EN NORMLARI

Page 85: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 86: HESAP VE YAPIM ESASLARI

NASIL DAHA FAZLA BİLGİ EDİNİLİR?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü

3 günlük eğitim programları düzenlemektedir.

Haziran 2016 itibariyle Organize Sanayi Bölgeleri ve Belediyeler

Birliği personeli eğitim programını tamamlamıştır.

Yapısal Çelik Derneği, İnşaat Mühendisleri Odası tarafından da

kurslar düzenlenmektedir. (İstanbul, Ankara tamamlandı)

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü

Örnekler kitabı hazırlatmıştır.

Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü web sitesi

Kütüphane alt başlığından ulaşılabilir

Page 87: HESAP VE YAPIM ESASLARI
Page 88: HESAP VE YAPIM ESASLARI

TEŞEKKÜR

• Yönetmeliğin hazırlanmasına öncülük eden ve destek veren

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü

• Yönetmeliği hazırlayan proje ekibi

SORULAR?