grupno - sosyal bilgiler

2019-2020

DYK-KURS DEĞERLENDİRME

1.HAFTA 07 – 13 Ekim 2019

Batıya Açılan Kapımız , Selanik Mustafa Kemal’in Ailesi ve Çocukluğu Mustafa Kemal , Okulda

08. Sınıf

TC.İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK

_____________________________________________________________________________________________________

KASTAMONU MERKEZ ORTAOKULU Erdoğan GÜL / KURS ÖĞRETMENİ

01-

02-

03-

04-

05-

06-


07-

08-

09-

10-

11-

12-


13-

14-

15-

16-


17-

18-

19-

20-

(2019-2020 EGL)


__________________________________________________

KONU ÖZETİ ---------------------------------------------------------------------------

BATIYA AÇILAN KAPIMIZ , SELANĠK ve

OSMANLIYI KURTARMAYA YÖNELĠK

TEDBĠR ve DÜġÜNCE AKIMLARI

Bir Osmanlı şehri olan Selanik,

* Dönemin önemli liman ve ticaret Ģehirleri

(Manastır, Üsküp, Belgrat, İstanbul vb.) ile

bağlantısı olan,

* Rumeli’de yer alan,

* Rum, Sırp Bulgar, Ermeni, Yahudi gibi

milletlerin bir arada yaĢadığı

bir şehirdi.

19.yyla kadar devam eden huzur ve istikrar orta-

mı Fransız İhtilali‟nin ortaya çıkardığı milliyetçilik

akımının etkisiyle çatışma ortamına sürüklenmi-

tir. Bu çatışma ortamından ve devleti parçalan-

maktan kurtarmak amacıyla Osmanlı Devleti

Yönetimi, ilk önce Tanzimat Fermanı , ardından

Islahat Fermanı yayınlamış ve alınan bu tür

önlemler işe yaramayınca 1877 yılında devletin

yönetim şekli Meşrutiyet olmuştur. Ve bu şekilde

Osmanlıda yaşayan tüm halkın yönetime

katılması amaçlanmıştır. Fakat, devletin yapmış

olduğu tüm çalışmalar Osmanlının kötü gidişatını

önleyememiştir.

Bunun üzerine , Osmanlı aydınları bazı çareler

aramış bunun sonucunda yeni düşünce akımları

ortaya çıkmıştır.

Bunlar;

Osmanlıcılık Akımı:

Bu fikir akımına göre Osmanlı Devleti içindeki

tüm milletler bir „‟Osmanlılık‟‟ duygusu ile

ırk, dil, din farkı gözetmeksizin tüm farklı milletler

Osmanlı milleti haline getirilmeli ve tek bir kimlik

çatısı altında birlikte yaşanılmalıdır. Böylece

devlet içindeki değişik milletlerin ayaklanmaları

önlenmiş olacaktır. Namık Kemal , Ziya PaĢa ve

Mithat PaĢa önemli savunucularıdır.

İslamcılık (Ümmetçilik) Akımı:

Bu akıma göre, devletin parçalanmasını

engellemek için tüm müslüman milletler Osmanlı

halifesinin liderliğinde tek bir çatı altında

birleşmelidir. Mehmet Akif ve II. Abdülhamit

önemli savunucularıdır.

Türkçülük Akımı:

Osmanlı Devleti içinde yaşayan Türkleri milli bir

duygu ile bilinçlendirmeyi amaçlamıştır. Balkan

Savaşlarından sonra Osmanlıcılık akımının

zayıflaması ile Osmanlı yönetimine hâkim olan

düşünce akımıdır. Türkçülük fikir akımı Milli

Mücadele‟nin başarıya ulaşmasında ve

Cumhuriyetin örgütlenmesinde önemli rol oyna-

mıştır. Ziya Gökalp önemli savunucusudur.

-Batıcılık Akımı:

Osmanlı Devleti‟nin kurtuluşunun tek yolunun

batıya ayak uydurmaktan geçtiğini savunan fikir

akımıdır. Tevfik Fikret önemli savunucularıdır.

NOT:

Bu fikir akımlarının hiçbiri Osmanlı Devleti‟nin

parçalanmasını engelleyememiştir.


MUSTAFA KEMAL’ĠN AĠLESĠ ve ÇOCUKLUK

DÖNEMĠ

M.Kemal , 1881 yılında Selanik’in Koca Kasım

Mahallesi Islahane Caddesi’ndeki evinde

dünyaya geldi.

Annesi Zübeyde Hanım Konya‟dan Rumeli‟ye göç

eden bir ailenin kızıdır. Babası Ali Rıza Efendi

Aydın‟nın Söke tarafından gelmiş, mesleği

gümrük memurluğu olan iyi eğitimli biri idi.

Zübeyde Hanım ve Ali Rıza Efendi‟nin evliliklerin-

den altı çocuk dünyaya gelmiş Mustafa ve

Makbule dışında Fatma, Ahmet, Ömer ve

Naciye küçük yaşlarda ölmüşlerdir.

MUSTAFA KEMAL’ĠN EĞĠTĠM HAYATI

* Mahalle Mektebi:

Mustafa, önce annesinin isteğiyle mahalle

mektebine gitti. Bu okuldaki ilkel şartlardan

memnun olmayan Ali Rıza Efendi bir süre sonra

Mustafa‟yı bu okuldan alıp , Selanik‟te açılan Özel

Müslüman Türk Okulu olan Şemsi Efendi

Okulu‟na verdi.

* ġemsi Efendi Ġlkokulu:

Mahalle mektebinde modern eğitim uygulanma-

dığından Şemsi Efendi İlkokuluna başladı. Şemsi

Efendi İlkokuluna devam ederken babasını

kaybetti. Bunun üzerine kısa bir süre öğrenimine

ara vermek zorunda kaldı.

Babasının ölümüyle aile zor durumda kaldı.

Zübeyde Hanım, oğlu Mustafa ve kızı Makbule ile

birlikte Selanik yakınlarında çiftlik işleten

kardeşinin yanına gitti.

* Selanik Mülkiye RüĢtiyesi:

Mustafa‟nın öğrenim görmemesi annesini çok

üzüyordu. Bu nedenle Zübeyde Hanım oğlunu

öğrenimine devam etmesi için tekrar Selanik‟e

döndüler. Mustafa, Selanik’te Mülkiye

Rüştiyesine (sivil ortaokul) yazıldı (1892).

Annesinin isteği ile gittiği Selanik Mülkiye Rüş-

tiyesi‟nde , Arapça Öğretmeni Hafız Efendi‟den

dayak yiyince, zaten orada okumasına gönlü razı

olmayan büyükannesi onu derhal okuldan

aldırdı.

O dönemde okul formasını çok beğendiği kom-

şularının oğlu Selanik Askeri RüĢtiye‟ye gidi-

yordu. Ona özenen Mustafa Kemal ,asker ol-

masını istemeyen annesinin karşı çıkmasına

rağmen, gizlice, Askeri Rüştiye‟nin sınavlarına

girdi. Sınavı kazandığı haberini alan Mustafa

Kemal, 1893‟te büyükannesinin desteği ve

annesi Zübeyde Hanım‟ın iknası sonrası bu

okula kaydını yaptırdı.

* Selanik Askeri RüĢtiyesi:

Mustafa Kemal‟in arzusu asker olmaktı. Askerî

okul sınavına girdi ve başarılı oldu. Selanik Askerî

Rüştiyesine (Selanik Askerî Ortaokulu) kaydoldu.

Mustafa bu okulda, zekâsı ve üstün yetenek

leriyle öğretmenlerinin sevgisini

kazandı.Doğduğunda kendisine “Mustafa” adı

verilmişti. “Kemal” adını ise bu okuldaki

matematik öğretmeninden almıştır.

* Manastır Askerî Ġdadisi:

Mustafa Kemal, Selanik Askerî Rüştiyesini bi-

tirince Manastır Askerî İdadisine yazıldı (1895).


Manastır kenti ve girdiği bu okul Mustafa Ke-

mal‟in ülke sorunları, vatan ve millet sevgisi,

milliyetçilik, bağımsızlık, özgürlük gibi düşüncele-

rinin gelişmesinde önemli rol oynamıştır.

Bu okulda iken edebiyata ve tarihe merak saldı.

Tarih Öğretmeni Kolağası Mehmet Bey‟den Türk

Tarihi noktasında etkilendi ve ondan öğrendikleri

ile Türk Tarihi‟ne karşı bir ilgi ve merak oluşmaya

başladı.Manastır Askerî İdadisi‟ndeki eğitimi

sırasında, sınıf arkadaşlarından Ömer Naci,

Mustafa Kemal‟in edebiyata ilgi duymasında rol

oynadı. Buna bağlı olarak şiir ve hitabet sanatıyla

yakından ilgilenmeye başlamış ve özellikle

Namık Kemal‟den ve onun eserlerinden ciddi bir

şekilde etkilendi. Böylece Mustafa Kemal‟de

vatanseverlik ve milliyetçilik duygusu ön plana

çıkmaya başlamıştır.

Manastır Askerî İdadisi‟ndeki eğitimi sırasında

Mustafa Kemal‟i en çok etkileyen olay , 1897

tarih li Türk-Yunan SavaĢı olmuştu. Türk

Ordusu‟nun savaş meydanında parlak bir zafer

kazanmasına rağmen barış masasında zararlı

çıkmasına içerleyen Mustafa Kemal, coşkun bir

vatan ve millet sevgisiyle dolmuştu.

* Harp Okulu:

Mustafa Kemal, Manastır Askerî Ġdadisini

bitirdikten sonra İstanbul‟a gelerek Harp

Okulunun piyade sınıfına girdi (1899). Teğmen

rütbesiyle mezun olduğu bu okulda el yazısıyla

gazete çıkarmıştır.

* Harp Akademisi:

Harp Okulundan sonra öğre-

nimine Ġstanbul Harp

Akademisi, kurmay sınıfında

devam etti. (1902).

Mustafa Kemal, Harp

Akademisini Kurmay YüzbaĢı olarak bitirdi (11

Ocak 1905). Böylece orduda görev almaya hazır

bir kurmay subay oldu.Ve ilk askeri görev yeri

olarak Suriye-Şam „a atandı

CEVAP ANAHTARI

MERKEZ ORTAOKULU

grupno - sosyal bilgiler

Documents