SOSYAL BİLGİLERSOSYAL BİLGİLER

ÜLKEMİZİN KAYNAKLARIÜLKEMİZİN KAYNAKLARI

ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ KAZIM ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ KAZIM KARABEKİR EĞİTİM FAKÜLTESİ KARABEKİR EĞİTİM FAKÜLTESİ

SOSYAL BİLGİLER SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİÖĞRETMENLİĞİ

HAZIRLAYANLAR :HAZIRLAYANLAR : RAMAZAN TOPRAK RAMAZAN TOPRAK İBRAHİM AKSAKALİBRAHİM AKSAKAL MURAT DAMAKSIZ MURAT DAMAKSIZ HALİL KARADEMİR HALİL KARADEMİR

MADENLERMADENLER

MADENLERMADENLER

DÜNYA’DA 51 TANE MADEN VARDIR.DÜNYA’DA 51 TANE MADEN VARDIR.

BUNLARIN 29 ÇEŞİDİ ÜLKEMİZDE BUNLARIN 29 ÇEŞİDİ ÜLKEMİZDE MEVCUTTUR.MEVCUTTUR.

ÜLKEMİZ MADENLERDE İLK 10’DA ÜLKEMİZ MADENLERDE İLK 10’DA YER ALIR.YER ALIR.

ÜLKEMİZ BOR MADENİNDE İLK ÜLKEMİZ BOR MADENİNDE İLK SIRADA YER ALIR.SIRADA YER ALIR.

MADENLERMADENLER

Türkiye madenler bakımından zengin bir ülkedir. Ayrıca Türkiye madenler bakımından zengin bir ülkedir. Ayrıca bazı madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri bazı madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasındadır. Türkiye'nin madenlerinin tamamı henüz arasındadır. Türkiye'nin madenlerinin tamamı henüz belirlenmemiştir. Her yıl yeni maden yataklarının belirlenmemiştir. Her yıl yeni maden yataklarının bulunması bunun kanıtıdır. bulunması bunun kanıtıdır.

Ülkemizin madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle Ülkemizin madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle kendi endüstri kuruluşlarımızın gereksinimine yönelik kendi endüstri kuruluşlarımızın gereksinimine yönelik değildir. Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde değildir. Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde dışarı satılmaktadır.dışarı satılmaktadır.

Bir madenin işletilmesinin karlı olabilmesi için; "cevher Bir madenin işletilmesinin karlı olabilmesi için; "cevher oranı" Yedekleriyle birlikte belirtilen miktarı fazla oranı" Yedekleriyle birlikte belirtilen miktarı fazla olmalıdır.olmalıdır.

Anadolu, madenciliğin eskilere dayandığı bir yerdir. Ancak cumhuriyetin ilanından sonra kurulan maden teknik ve arama (M.T.A) enstitüsü, madenciliğimizi ciddi biçimde ele alınmasına yönelik olan bir kuruluştur. Bu kuruluş, arama çalışmaları gerçekleştirirken yine cumhuriyet döneminde kurulan ETİBANK, işletme ve pazarlama işlerini yürütmeye başlamıştır. Bu devlet kuruluşlarından başka, özel sektör kuruluşları da bulunmaktadır.

DEMİRDEMİR Türkiye'nin birçok yerinde çıkarılan bir Türkiye'nin birçok yerinde çıkarılan bir

madendir. Demir çıkarımının %80'ini madendir. Demir çıkarımının %80'ini Doğu Anadolu bölgesi içerisinde kalan Doğu Anadolu bölgesi içerisinde kalan Divriği sağlar. Balıkesir'de Eymir ve Divriği sağlar. Balıkesir'de Eymir ve Çarmık, Ege Bölgesinde Ayazmand ve Çarmık, Ege Bölgesinde Ayazmand ve Torbalı, Kahramanmaraş ile Kayseri Torbalı, Kahramanmaraş ile Kayseri arasında Faraşa ve Karamadazı, Sivas arasında Faraşa ve Karamadazı, Sivas Hekimhan arasında Hasan çelebi ve Hekimhan arasında Hasan çelebi ve Doğu Marmara'da Çamdağı, önemli Doğu Marmara'da Çamdağı, önemli demir alanlarıdır. Demir, endüstride en demir alanlarıdır. Demir, endüstride en çok kullanılan maden cevheridir. Bu çok kullanılan maden cevheridir. Bu nedenle demir-çelik endüstrisinde ana nedenle demir-çelik endüstrisinde ana maddedirmaddedir

KROM

• Sert, paslanmaz ve iyi parlatılan bir madendir.

Kaplamacılık ve çelik yapımında yaygın olarak kullanılır. Türkiye'de yaygın olarak çıkarılan madenlerden biride kromdur. En zengin krom yatakları; Elazığ'da Guleman, Batı akdenizde (fethiye, marmaris arasında) Dalaman havzası, Kütahya ile Bursa arası ve Eskişehir'in doğusundaki Seyitgazi'de yer alır. Adana'nın kuzeyindeki Akdağ yöresinde de yeni krom yatakları bulunmuştur. Akdağ krom yatakları, Dünyanın en zengin yataklarıdır. Türkiye, krom çıkarımında dünyada 3. sıradadır. Türkiye, çıkardığı kromu büyük ölçüde cevher olarak satmaktadır. Bu nedenle çıkarımını dış taleplere bağlı olarak ayarlamaktadır.

BAKIRBAKIR

• Kolay işenen bir madendir. Elazığ'da maden (Ergani bakır işletmeleri), Artvin'de Murgul (Göktaş) ve Kastamonu'da Küre bakır çıkartılan yerlerdir. Rize Çayeli'de yeni bakır yatakları bulunmuştur.

BORBOR

• Kullanım alanı yaygın olan bu Kullanım alanı yaygın olan bu maden,boraks ve asitborik elde maden,boraks ve asitborik elde edilmesi bakımından da önemlidir. edilmesi bakımından da önemlidir. Balıkesir'de Sultançayırı ve Bigadiç Balıkesir'de Sultançayırı ve Bigadiç Eskişehir'de Seyitgazi ve Kütahya Eskişehir'de Seyitgazi ve Kütahya çevresi önemli çıkarım alanlarıdır. çevresi önemli çıkarım alanlarıdır. Türkiye, bor minarellerinde Türkiye, bor minarellerinde dünyanın en zengin ülkesidir.dünyanın en zengin ülkesidir.

BOKSİT

Konya'nın Seydişehir ilçesi ile Antalya'nın Akseki ilçesinde çıkarılır. Bu iki çıkarım alanı da Antalya bölümünde yer alır. Alüminyumun hammaddesidir.

KükürtKükürtIsparta'nın Keçiborlu ilçesi ile Isparta'nın Keçiborlu ilçesi ile Denizli'nin Sarayköy ilçesinde Denizli'nin Sarayköy ilçesinde bulunmaktadır.bulunmaktadır.

ManganezManganez Zonguldak'ın Ereğli ve Artvin'in Borkça Zonguldak'ın Ereğli ve Artvin'in Borkça

(Göktaş) çevrelerinde çıkartılır. Denizli (Göktaş) çevrelerinde çıkartılır. Denizli Tavas'ta yeni yatakları bulunmuşturTavas'ta yeni yatakları bulunmuştur

CivaCivaİzmir'in Ödemiş ve Karaburun, İzmir'in Ödemiş ve Karaburun, Konya'nın Sarayönü çevresinde ve Konya'nın Sarayönü çevresinde ve ayrıca Niğde civarlarında çıkartılır.ayrıca Niğde civarlarında çıkartılır.

TUZ

Çeşitli yollarla elde edilen bir doğal kaynaktır. Kayatuzu olarak çıkartıldığı gibi, deniz suyundan ve açık işletme olarak Tuz gölünden de elde edilir. En fazla tuz üretimi İzmir'deki Çamaltı tuzlasında, deniz suyundan elde edilir. Çankırı, Erzurum, Kars, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Konya'da işletilmektedir.Türkiye, birçok madende zengin bir ülkedir. Bu madenlerden bazıları turistlik eşya yapımında önem taşır. Lületaşı (Eskişehir'de) ve oltutaşı (Erzurum'da) bu özellikte olanların en önemlileridir.

TAŞ KÖMÜRÜ

• Yurdumuzda tüketilen enerji kaynakları arasında taş kömürünün önemli bir yeri vardır. Ayrıca demir-çelik ve kimya sanayiilerinin önemli ham maddesidir. Başlıca taş kömürü yataklarımız; Zonguldak ve çevresindedir. Burası Türkiye'nin tek maden kömürü havzasıdır. Bir milyon tonu aşan rezervi vardır

LİNYİTLİNYİT

Yaygın olarak hemen her bölgemizde Yaygın olarak hemen her bölgemizde çıkarılır. Ege bölgesi linyitleri oldukça çıkarılır. Ege bölgesi linyitleri oldukça kalitelidir. Manisa'da Soma, Kütahya'da kalitelidir. Manisa'da Soma, Kütahya'da Tavşanlı, Tunçbilek ve Değirmisaz, Tavşanlı, Tunçbilek ve Değirmisaz, Amasya'da Çeltek ve Erzurum en Amasya'da Çeltek ve Erzurum en önemli çıkarım yerleridir. önemli çıkarım yerleridir. Kahramanmaraş'ın Elbistan, Muğla'nın Kahramanmaraş'ın Elbistan, Muğla'nın Yatağan linyitlerinin kalori değeri Yatağan linyitlerinin kalori değeri düşüktür. Bu nedenle termik düşüktür. Bu nedenle termik santrallerde kullanılır.santrallerde kullanılır.

PETROLPETROL

Günümüzde önemli bir enerji kaynağı olan petrol, Günümüzde önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda kimya sanayiinin de ham aynı zamanda kimya sanayiinin de ham maddesidir. Yurdumuzdaki petrol yatakları fazla maddesidir. Yurdumuzdaki petrol yatakları fazla zengin değildir. Mevcut petrol yataklarımız daha zengin değildir. Mevcut petrol yataklarımız daha çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman, çok Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman, Siirt ve Diyarbakır'dadır. Adıyaman, Şanlı Urfa ve Siirt ve Diyarbakır'dadır. Adıyaman, Şanlı Urfa ve Mardin'de de petrol yatakları vardır. Üretilen Mardin'de de petrol yatakları vardır. Üretilen petrol, ihtiyacımızın çok az bir kısmını (1/7) petrol, ihtiyacımızın çok az bir kısmını (1/7) karşılamaktadır. Geri kalan kısmını dışardan karşılamaktadır. Geri kalan kısmını dışardan karşılamaktayız.karşılamaktayız.

HAYVANCILIKHAYVANCILIK

• BÜYÜK BAŞ HAYVANCILIKBÜYÜK BAŞ HAYVANCILIK

• SIĞIR,DEVE,AT,EŞEKSIĞIR,DEVE,AT,EŞEK

• DOĞU ANADOLU’DA YAYGINDIR.DOĞU ANADOLU’DA YAYGINDIR.

HAYVANCILIKHAYVANCILIK

KÜÇÜK BAŞ HAYVANCILIKKÜÇÜK BAŞ HAYVANCILIK KOYUN,KEÇİ,KOÇKOYUN,KEÇİ,KOÇ İÇ ANADOLU’DA YAYGINDIR.İÇ ANADOLU’DA YAYGINDIR.

HAYVANCILIKHAYVANCILIK

KÜMES HAYVANCILIKKÜMES HAYVANCILIK

HOROZ,HİNDİ,TAVUKHOROZ,HİNDİ,TAVUK

MARMARA BÖLGESİ’NDE YAYGINDIR.MARMARA BÖLGESİ’NDE YAYGINDIR.

HAYVANCILIK

İPEK BÖCEKÇİLİĞİİPEK BÖCEĞİMARMARA (BURSA)

HAYVANCILIK

ARICILIK ARI

HAYVANCILIKHAYVANCILIK

BALIKÇILIKBALIKÇILIK

DENİZ BALIKÇILIĞIDENİZ BALIKÇILIĞI

TATLI SU BALIKÇILIĞITATLI SU BALIKÇILIĞI

BALIKÇILIK KARADENİZ’DE BALIKÇILIK KARADENİZ’DE YAYGINDIR.YAYGINDIR.