Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş a member of PricewaterhouseCoopers, BJK Plaza, Süleyman Seba Caddesi No:48 B Blok Kat:9 Akaretler Beşiktaş 34357 İstanbul-Turkey T: +90 (212) 326 6060, F: +90 (212) 326 6050, www.pwc.com/tr

Gelir İdaresi Özelgeleri (2011-2014) Son Güncelleme: 14.10.2014

Vergi uygulamalarıyla ilgili olarak 2011-2014 dönemde verilen bazı özelgeler.

Vergi Usul Kanunu’nun 413. maddesi çerçevesinde, vergi durumları ve vergi uygulanması bakımından tereddüt edilen konular hakkında Gelir İdaresinden açıklama (özelge) istenebilmektedir.

Özelge talepleri için başvurular, Vergi Dairesi Başkanlığı bulunan illerde bu birimlere, bulunmayan illerde ise Defterdarlıklara yapılmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı merkezine doğrudan başvurma olanağı yoktur.

Özelge başvuruları, özelge talep formu ile yapılabilmekte, başvurulan birimler tarafından hazırlanan özelge taslağı GİB merkezine onay için gönderilmekte, onay süreci Özelge Komisyonu onayı ile sonuçlanmaktadır. Özelge Komisyonunca onaylanan özelgeler, otomasyon sistemi üzerinden yetkili birimlere aktarılmakta ve yetkili birimce imzalanarak özelge talep eden mükellefe gönderilmektedir.

Onaylanan özelgeler Gelir İdaresinin bütün yetkili birimlerinin görebildikleri bir havuza atılmakta ve özelge havuzunda örneği oluşan özelgeler için merkeze tekrar onaya gönderilmemektedir.

Gelir İdaresince verilen özelgelerden özelliği olması nedeniyle seçilmiş olan bir kısmı zaman zaman Vergi Portalı Bültenlerine konu edilmektedir.

Son yıllarda verilen özelgelerden önemli bazılarının özeti aşağıda yer almaktadır.

470

İçindekiler

193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU

5811 sayılı Kanun kapsamında sermayeye ilave edilen tutarın ortaklara dağıtılmasında gelir vergisi tevkifatı hesaplanmalı mıdır?

Abonelikleri kendi adına kayıtlı olan ancak ortak bir şekilde kullanılan doğalgaz, elektrik, su, telefon, internet v.b. harcamalar nasıl gider yazılabilir?

Almanya mukimi bir kişinin, belirli bir işle ilgili olarak Türkiye'de icra ettiği serbest meslek faaliyeti çerçevesinde elde ettiği kazanç nasıl vergilendirilir?

Almanya’da mukim firma tarafından Türkiye’de görevlendirilen personele ödenen ücretler nasıl vergilendirilir?

Apartman dış cephesinin kiraya verilmesi işleminin vergi kanunları karşısındaki durumu

Avrupa ülkelerine verilecek danışmanlık hizmetlerinde Gelir Vergisi istisnası var mıdır?

Avukatlık faaliyetinden dolayı kayıtlı adi ortaklığın ortaklarına ait olan araçların akaryakıt, tamir v.b. giderleri indirim konusu yapılabilir mi?

Aynı şahıs tarafından yazılıp oynanan stand-up gösteriden elde edilen kazancın istisna kapsamında olup olmayacağı

Bağımsız denetçi belgesine ilişkin kurs ve yetkilendirme belgesi ücreti, mali sorumluluk sigortası, temizlik v.b. giderler ile çalışanların yemek bedelinin hâsılattan indirimi mümkün müdür?

Bağış olarak teslim edilecek anaokulu binası için yapılan harcamalar ne zaman indirim konusu yapılır?

Banka promosyon ödemesi gelir vergisine tabi midir? Belediyelere iftar çadırlarında ve bazı etkinliklerde kullanılmak üzere bedelsiz olarak

verilen masa ve sandalyeler için fatura düzenlenmeli midir? Bilgisayar programı ve yazılımı faaliyeti ile reklam geliri ne şekilde vergilendirilir? Birden fazla işverenden elde edilen ücret nasıl vergilendirilir? Biyoeşdeğerlik çalışmalarına gönüllü olarak katılan kişilerin muhtelif masraflarının

karşılanması için yapılan ödemeler gelir vergisine tabi midir? Çalışana ödenecek bedelin satış hasılatının yüzdesi olarak belirlenmesi halinde

ödemenin ücret olup olmadığı Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapacağı ödemeler nasıl

vergilendirilir? Emekli maaşından kesilen sosyal güvenlik destek primi emekli olduktan sonra

çalışılan şirketten alınan ücretin gerçek safi tutarının hesaplanması sırasında indirilebilir mi?

Envantere kayıtlı taşıtlara ait gider ve amortismanlar serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

Eşlerin sahip oldukları gayrimenkullerden kira geliri elde etmeleri halinde kira gelirlerinin beyanı ve kira ile oturulan konutun kira giderini indirimi nasıl yapılmalıdır?

Evde çeşitli sebeplerle biriktirilen eşyaların ticari bir organizasyona dayanmamak şartıyla, internet ve benzeri yollarla bir defaya mahsus olmak üzere satışından doğan kazançların arızi kazanç olarak vergilendirilmesi

470

Evlenme yardımının ücret istisnasından yararlanması Fazla ve yersiz ödenen stopajın iadesi Fazla ve yersiz ödenen verginin iade alınması halinde gelir yazılacak dönem Fiber optik terminal teçhizatı ve sayısal çoklayıcı sistemleri montajının yıllara sari

inşaat ve onarım işi kapsamında olup olmadığı Geçici olarak görevlendirilen personele ait gündelikler nasıl vergilendirilir? Geçici süre ile yurt dışındaki grup firmasında görevlendirilen personele Türkiye’den

ödenen ücretler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı Geçici süre ile yurtdışındaki grup firmasında görevlendirilen personele Türkiye'den

ödenen ücretler üzerinden tevkifat yapılıp yapılamayacağı Geçmiş dönemlere ilişkin asgari geçim indiriminin hesaplanıp hesaplanmayacağı Gemilere ait elektronik sistem tedariki ve montajı işi ile ilgili ödemelerden kurumlar

vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı Gerçek kişi şirket ortağı tarafından bedelsiz olarak kiralanan otomobil için gelir

vergisi beyanı yapılmalı mıdır? Hekim hizmet sözleşmesinin işveren tarafından tek taraflı feshi nedeniyle kişiye her

ay yapılacak olan ödemenin ücret kabul edilmesi İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyon üzerinden

yapılacak vergi tevkifatı İnternet sitesi üzerinden yapılan ticari faaliyetten elde edilen gelirin vergilemesi İrtibat bürosundan ve bir başka işverenden elde edilen ücret nasıl vergilendirilir? İş Kanunu kapsamında kreşlere ödenen tutarın ücret niteliği İş kazası sonucu ölen işçinin ailesine mahkeme kararına istinaden ödenen tazminat

gider yazılabilir mi? İşe iade tazminatının gider yazılması ve stopaj İşveren tarafından ödenen özel şahıs sigorta primleri gider yazılabilir ve vergi

matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi? İtalya’da mukim şirkete ödenecek kâr payının vergilemesi Jeotermal su kaynağı araştırması için yapılan sondaj işi yıllara sari iş kapsamında

değerlendirilir mi? Kalkınma Ajansı hibeleri nasıl vergilendirilir? Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında

değerlendirilebilir mi? Kira ödemesi yapılmadığı dönemde kira stopajı ödenmeli midir? Kurum personeline verilen ücretsiz eğitim için gelir vergisi tevkifatı yapılır mı? Limited şirket pay senetlerinin satışından elde edilecek kazanç Gelir Vergisi

Kanunu’nun mükerrer 80/1 maddesi kapsamında değerlendirilebilir mi? Limited Şirketin sermaye artırımı ve veraset yoluyla edinilen ortaklık paylarına

karşılık, Ltd. Şti.nin A.Ş.ye dönüşmesi nedeniyle alınan hisse senetlerinin satılması halinde vergilendirme

Manevi tazminat ödemesi gelir vergisine tabi midir? Ortak tarafından ödenen kiranın daha sonra şirket kurulduğunda şirketin kirayı gider

olarak indirip indiremeyeceği Ödeme yapılmadan serbest meslek makbuzu düzenlenmesi durumunda stopaj Özel üniversitede eğitim gören çocuk için yapılan eğitim harcamalarının yıllık gelir

vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Panel Van' a ait ödenen MTV'nin gider olarak kaydedilip kaydedilmeyeceği

470

Pansiyon/otel olarak yaptırılan binanın satışında elde edilen kazancın Gelir Vergisi ve KDV yönünden vergilendirilmesi

Performans artışı amacıyla personele yaptırılan tatil masraflarının gider olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Personele ödenen yemek bedellerinin vergilendirilmesi ve gider kaydedilmesi Personele tahsis edilen araçlara ilişkin gider ve amortismanlar Peşin satış teşvik primi karşılığında düzenlenen faturanın gelir kaydının hangi tarihte

yapılacağı Prim veya bonus olarak nakit ödenen veya ayni olarak teslim edilen ürünler için

stopaj yapılır mı? Rusya’da mukim grup firması tarafından Türkiye’de görevlendirilen personele ödenen

ücretlerin vergilendirilmesi Sahip olunan arsanın, hazineye ait olan bir arsa ile takas edilmesinin değer artış

kazancı karşısındaki durumu Serbest Bölge Faaliyet Ruhsat süresinin uzatılması durumunda gelir vergisi istisnası Serbest bölgede faaliyet gösteren firma tarafından sipariş üzerine üretilen ürünlere

ilişkin yurt dışı müşterilere düzenlenen faturaların hesaplara dahil edilip edilmeyeceği

Serbest bölgede faaliyet gösteren işletmede, yönetim kurulu üyeleri ile ortaklara ödenen ücretlerde ve serbest bölgede fabrika inşaatı işinde çalışan şirket işçilerine ödenen ücretlerde gelir vergisi istisnası

Serbest bölgede faaliyette bulunanların, ana sözleşmesinde yer almayan konularda faaliyet göstermesi durumunda istisna hükmünden yararlanıp yararlanmayacağı

Serbest Bölgede gelir vergisi stopaj teşviki uygulamasında YMM tasdik raporunun gerektiği

Serbest bölgede yapılan yazılım programı hazırlama faaliyetinin CD olarak ihraç edilmesi durumunda ücret istisnasından faydanılabilir mi?

Serbest meslek erbabının dış giyim harcamaları mesleki kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

Serbest meslek erbabının dış giyim harcamalarının mesleki kazancın tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Serbest meslek erbabının faaliyetinde kullanmak üzere satın aldığı ikinci aracı için amortisman ayırıp ayıramayacağı ile giderlerini indirim konusu yapıp yapmayacağı

Serbest meslek erbabının faaliyetinde kullanmak üzere satın aldığı motosiklete ait giderler serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirilebilir mi?

Serbest meslek erbabının faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacak araçlara ilişkin giderlerin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Sermaye azaltılması sonucu stopaj yapılıp yapılmayacağı Son kullanma tarihi geçmiş olan ürünlerin takdir komisyonu kararı olmaksızın imha

edilmesi halinde gider kaydı ve belge düzeni nasıl olmalıdır? Sözleşme karşılığında elde edilen bedelin, ilgili takvim yılı ticari kazancının tespitinde

gelir olarak dikkate alınması Tam zamanlı Ar-Ge personeline izinli olduğu döneme ilişkin yapılan ücret ödemeleri Tıbbi buluşun üretim hakkı satışından elde edilen gelir nasıl vergilendirilir? Türkiye’de yurt dışı mukimi firmaya verilen proje, tasarım ve uygulama

hizmetlerinden elde edilen kazancın indirim konusu yapılması mümkün müdür? Ücretlilere nakit olarak ödenen yemek bedelinin vergilemesi ve gider yazılması

470

Üniversitede görevli akademik ve idari personele yapılan aile, çocuk, doğum ve ölüm yardımı ödemeleri gelir vergisinden istisna mıdır?

Üst hakkının devir alınması nedeniyle tevkifat yapılır mı ? Vakfın emekliliğe yönelik birikimleri ve nemalarının bireysel emeklilik sistemine

aktarılması durumunda vergileme yapılıp yapılmayacağı Yatırım teşvik belgesi kapsamında gelir vergisi stopajı desteğinden yararlanılabilir

mi? Yazılım, web uygulamaları ve bilgisayar programları için yapılan ödemelerde

vergileme nasıl olmalıdır? Yıl içinde kurum değiştirerek yeni göreve başlayan personele kısmi ücret ödemesi

yapılması durumunda aynı ay içerisinde asgari geçim indiriminden yararlanılabilir mi?

Yıllara sari inşaat ve onarım işinde işin başlangıç tarihi nasıl tespit edilir? Yıllara sari iş istihkak tutarının yeniden hesaplanarak azaltılması durumunda

yapılacak uygulama Yurt dışında mukim kurumdan elde edilen ücret geliri nasıl vergilendirilir? Yurt dışında mukim Türk vatandaşının Türkiye’de elde ettiği serbest meslek

kazancından tevkifat yapılıp yapılmayacağı Yurt dışındaki kurumdan elde edilen ücret geliri nasıl vergilendirilir? Yurt dışından döviz olarak elde edilen ücret ne şekilde vergilendirilir? Yurt dışından döviz olarak ödenen ücretler nasıl vergilendirilir? Yurt dışından elde edilen ve tevkifata tabi tutulmayan ücret geliri nasıl vergilendirilir? Yurtdışında sahip olunan Limited Şirket ortaklık payının satılması halinde beyan

nasıl olmalıdır? Yurtdışındaki alacak davası dolayısıyla Almanya'da verilen avukatlık hizmet bedeli

üzerinden stopaj hesaplanmalı mıdır?

213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU

Aciz Vesikası ve "Semeresizlik Belgesi"ne bağlanan alacaklarının değersiz alacak addedilip edilemeyeceği ve şüpheli halde olan alacakların ortaklara temliki

Aktif abonelerden alınan güvence bedelinin (Depozito niteliği taşıyan) VUK'un hangi değerleme ölçüsü ile yapılacağı

Aktife kayıtlı aracın motorunun yenilenmesi halinde, motor ve montaj bedelinin itfası Arsa ve üzerindeki bina için hangi şartlarda amortisman ayrılır? Avans ödemelerinden kaynaklanan alacaklar için karşılık ayrılabilir mi? Avukat aleyhine sonuçlanan dava ile ilgili olarak ödenen iş avansının, avukatın

azledilmesi durumunda tahsilinin mümkün olmaması durumunda bu bedellerin şüpheli alacak olarak kabul edilerek karşılık ayrılıp ayrılamayacağı

Balık satışında sevk irsaliyesinin miktar bölümünün "Kasa" cinsinden yazılmak suretiyle düzenlenip düzenlenmeyeceği

Banka temsilcileri adına tahakkuk ettirildiği halde kendilerine ödenmeyip bankaya gelir kaydedilen tutarlarda belge düzeni nasıl olmalıdır?

Bankalardan alınan altın kredisinin dönem sonu veya geri ödeme tarihinde baz alınacak değerleme ölçüsü

Bankanın gayrimenkul satışında belge düzeni nasıl olmalıdır?

470

Basit usulde kayıtlı bir mükelleften alınan minibüs için belge tevsiki nasıl olmalıdır? Ayrıca anılan minibüs amortismana tabi tutulabilir mi?

Bayii tarafından yapılan satışlar için mülkiyeti ana firmaya ait POS cihazı kullanılabilir mi?

Belediyenin hizmet binası yapımı için kat karşılığı arsa tesliminde belge düzeni nasıl olmalıdır?

Belli bir ciroyu aşan müşterilere verilecek hediyeler için fatura düzenlenmeli midir? Dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar için düzenlenen yazının

özel kargo firması ile gönderilmesi durumunda şüpheli alacak kaydı yapılıp yapılamayacağı

Davalı olan ortaklardan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir mi? Değersiz alacak niteliği kazanan alacağın zarar yazma dönemi Deneme amaçlı teslim edilen ürünler için faturanın düzenlenme süresi Derneğin iktisadi işletmesinin derneğe yaptığı bağışta belge düzeni Devir işlemlerinde şirketlerde oluşmuş enflasyon düzeltmesi farkları mahsup

edilebilir mi? Doğalgaz taahhüt işlerinde serbest meslek kazanç defteri kullanılması gerekip

gerekmediği Döviz cinsinden kesilen faturada teslim bedelinin belirlenmesi Döviz cinsinden verilen avanslara değerleme yapılır mı? Dövizli çek cinsinden olan alacaklarını iflas masasına yazdıran şirket ne zaman

şüpheli ticari alacak karşılığı ayırmalıdır? EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanımında belge düzeni nasıl

olmalıdır? Ekonomik ömrünü tamamlamış hurda niteliğindeki demirbaşların sabit kıymetlerden

çıkarılarak özel şirketlere makbuz karşılığı bağışlanması Elektronik faturada yer verilmesi zorunlu bilgiler nelerdir? Elektronik faturaya geçiş tarihinin tespitinde, brüt satış hasılatının hesaplanmasında

satış ıskontosu, fiyat farkı, satış iadeleri gibi faturalar dikkate alınmalı mıdır? Elektronik ortamda düzenlenecek faturalarda yedi günlük süre dikkate alınır mı? Fabrika binası satışından doğan ve yenileme fonu hesabında bekletilen karın işyeri

(büro) amaçlı bina alım ve yatırımında kullanılıp kullanılamayacağı Fatura düzenlenmesinde yedi günlük süre nasıl hesaplanır? Faturada ıslak imza bulunması zorunlu mudur? Faturaların Ba/Bs formunda bildirilirken esas alınacak tarih Faturaların sıra numarası dahilinde teselsül ettirilmemesi Faturanın sıra numarası dahilinde teselsül ettirileceği ve gümrük müşavirliğine veya

üçüncü kişi ve kuruluşlara kullanılmak üzere teslim edilemeyeceği Faturası düzenlenmeyen elektrik bedellerinin banka dekontuna istinaden Ba formuna

dahil edilip edilemeyeceği Finansal kiralama işleminden sonra oluşan ana para kur farkları ile faizler Finansal kiralama sözleşmesinin devri halinde belge düzeni nasıl olmalıdır? Finansal kiralama yoluyla dört yıllığına kiralanan gayrimenkul için kira süresi esas

alınarak %25 oranında amortisman ayrılabilir mi? Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan

kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılmasında fatura düzenlenmesi Gelecek dönemlerde kullanılmak üzere edinilen yedek parçalar ile ekipman

amortismana tabi tutulabilir mi?

470

Havayolu şirketlerine ait uçak biletlerinin satışının yapılması halinde alınan komisyon bedeli için fatura düzenlenmesi ile bedelin şirkete ait pos cihazı kullanılarak tahsil edilmesi

İflas masasına bildirilen ancak iflas masası tarafından henüz kabul ya da red kararı verilmeyen alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir mi?

İflas masasına kaydedilen alacaklarda şüpheli alacak karşılığı ve değersiz alacak İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyonun

belgelendirilmesi İhracatta kazancın elde edilme zamanı İhraç edilen malların yurt dışında imhası ve muhasebe kayıtlarına gider olarak intikal

ettirilip ettirilemeyeceği İhraç veya ihraç kaydıyla yapılan satışlarda taşıyıcı firmanın deposunda bekletilen

malın daha sonra limana sevk edilmesi durumunda sevk irsaliyesinin düzenlenmesi İhtiyati haciz konulması işleminin şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında teminat

olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği İki anonim şirketin ortak olarak iktisap edeceği araç ile ilgili olarak VUK uygulaması İktisap edilen arsanın İmar Kanunu gereğince belediyeye terk edilen parsele ait

maliyetin inşaat yapılacak parselin maliyet bedeline ilave edilip edilmeyeceği İmalat fireleri ve değeri düşen malların değerlemesi İmar Kanunu uygulaması kapsamında yapılan ödemenin gider kaydedilip

kaydedilemeyeceği İnternet ortamında yapılan satışlarda fatura yerine ödeme kaydedici cihaz fişi

düzenlenebilir mi? İnternet sitesi üzerinden yurt dışında alınıp saltan mallarda belge düzeni İrsaliyeli faturanın sevk irsaliyesi yerine kullanılması mümkün müdür? İş avansı verilen kurumun hizmet taahhüdünü yerine getirmemesi ve faaliyetini

durdurması nedenleriyle tahsil olanağı kalmayan alacağın sulh yoluyla feragat edilmesinin değersiz, şüpheli ve vazgeçilen alacaklar yönünden değerlendirilmesi

İşlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların belgelendirilmesi İşletme bünyesinde satış için bulunan ticari emtianın işletme faaliyetlerinde

kullanılması halinde belge düzeni ve diğer vergisel işlemler İşletme hakkı amortisman süresi İşletme hakkının devrine ilişkin imtiyaz sözleşmesi çerçevesinde yapılan sabit kıymet

niteliği taşıyan yatırımların faydalı ömürleri nasıl tayin edilir? İşletme hakkının itfa süresi İşletmeye kayıtlı birden fazla gayrimenkulün elden çıkarılmasında yenileme fonu

uygulaması nasıl olmalıdır? İştirak hissesi satışının yenileme fonu müessesesi karşısındaki durumu İşyeri kira ödemelerinde banka dekontunun tevsik edici belge olarak kullanılıp

kullanılmayacağı İthalatın Form Ba’da gösterilmesi İthalatta korunma önlemi çerçevesinde dikkate alınan bedelin maliyet bedeli olarak

alınıp alınmayacağı. Kağıt veya elektronik ortamda düzenlenecek faturalara sevk irsaliyesi numarası yerine

ilaç takip sistemince üretilen teslimat numaraları yazılabilir mi? Kamu idare ve müesseselerden olan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılıp

ayrılamayacağı

470

Kapıdan veya mesafeli sözleşme düzenlenerek yapılan satışlarda iade işlemlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

Karşılıksız çıkan çekin karşılıksız çıktığına ilişkin kaydın yapıldığı dönem itibariyle dava veya icra takibine başlanılması gerektiği, bu dönemde karşılık ayrılmayan alacaklar için müteakip yıllarda karşılık ayrılmasının mümkün bulunmadığı

Kat karşılığı inşaat işinde arsa sahibi adına kat irtifakı kurulduktan sonra henüz inşaat tamamlanmadan inşaatın seviyesine göre teminat amaçlı olarak müteahhide tapuda yapılacak devirlerde fatura düzenlenmesi gerekir mi?

Kat karşılığı inşaat işinde belge düzeni Kat karşılığı inşaat işinde, arsa tapusunun şirket adına tapuda tescili sonrasında

yapılan dairelerin teslimi Kiralanmak amacıyla satın alınan uçaklarda amortisman oranı nedir? Konut tesliminde yanlış hesaplanan KDV ile ilgili düzeltme işlemleri nasıl olmalıdır? Kur farkı ve faiz giderlerinin aktifleştirilmesi veya gider yazılmasında seçimlik hak

nasıl kullanılmalıdır? Kurum personeline verilen ücretsiz eğitim için fatura düzenlenir mi? Lazer yazıcıyla fatura düzenlenmesi Limited şirketten anonim şirkete dönüşen şirketin elektronik faturaya geçiş tarihi

tespit edilirken, brüt satış tutarı olarak ne alınmalıdır? Mal alımında bulunulan işletmelere olan borç mal satılan işletmelere ait kredi kartları

ile ödenebilir mi? Marka haklarına uygulanacak amortisman oranı Miadı dolan ilaçların imha edilmesi durumunda stok değerlerinin gider olarak

kaydedilip kaydedilemeyeceği Motosikletli elemanlar vasıtasıyla evlere verilen yiyecek içecek hizmetlerinde sevk

irsaliyesi düzenlenip düzenlenmeyeceği Mükellef olmayanlarla yapılan alım/satım işlemlerinin Ba-Bs formlarında yer alması Müşteri bulma hizmeti karşılığında yurt dışında bulunan firmalara ödenen komisyon

bedellerinin belgelendirilmesi Müteselsil sorumlu olarak yapılan ödemeler için şüpheli alacak karşılığı ayrılmasının

mümkün olup olmadığı Oyun salonlarında jeton yerine verilen kartlar için alınan depozito ve iade edilen

depozito ile ilgili belge düzeni nasıl olmalıdır? Ön ödemeli kartların kullanımında belge düzeni nasıl olmalıdır? Özel güvenlik görevlilerinin beklemesi için hizmet alanlarca tahsis edilen yerin işyeri

sayılıp sayılmayacağı Özel hesap döneminde elektronik defter uygulamasına geçiş ne şekilde yapılmalıdır? Perakende satışı olmayan mükelleflerin EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme

kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu bulunmakta mıdır? Personelin servis hizmetleri sırasında yapmış olduğu harcamalar ile pazarlama

personelinin müşteri ziyaretleri için aldıkları hediyelik eşyalara ilişkin belgelerin tevsik edici belge olarak kullanılıp kullanılamayacağı

Pert olan sabit kıymetin satışında belge düzeni Portföy yönetim şirketince düzenlenen faturaların Bs formunda yer alması Promosyon amaçlı verilen stantlar ve numune ürünlerde belge düzeni nasıl olmalıdır? Sağlık hizmeti sunucusunun seyyar EFT-POS cihazı kullanması durumunda, Sosyal

Güvenlik Kurumu adına tahsil edilen “Katılım Payı” ödeme kaydedici cihaz fişinde yer almalı mıdır?

470

Satılan biletlere ilişkin günlük olarak alınan raporlara istinaden muhasebe kaydı yapılabilir mi?

Serbest bölge ve yurt dışı satış hasılatı elektronik fatura ve elektronik deftere geçişte brüt satış hasılatına dahil edilir mi?

Serbest bölgede bulunan şubenin kesin mizan bildirimi Serbest bölgede elektronik defter tutma ve elektronik fatura düzenleme zorunluluğu

var mıdır? Serbest bölgede faaliyet gösteren Şirketin Ba Bs bildiriminde hangi kuru uygulayacağı Serbest bölgede faaliyet gösteren Şirketin Ba Bs bildiriminde uygulaması gereken

döviz kuru Serbest bölgede faaliyette bulunan firmanın Ba-Bs bildirimi Serbest meslek erbabınca kullanılan ofis mobilyaları için amortisman ayrılabilir mi? Sermaye azaltımında vergileme Sıra atlanarak fatura düzenlenmesi Sigorta şirketinin acentesi konumundaki Bankanın şube personeline ödüllü satış

kampanyası çerçevesinde verilen teşvik ve ciro primin vergi kanunları karşısındaki durumu

Son kullanma tarihi geçmiş olan ürünlerin takdir komisyonu kararı olmaksızın imha edilmesi halinde gider kaydı ve belge düzeni nasıl olmalıdır?

Spor kulubü derneğinin elektronik fatura ve elektronik defter kullanma zorunluluğu var mıdır?

Stoktaki emtianın değerlemesi Şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan bilet ve kartlara dolum yapılmasında belge

düzeni nasıl olmalıdır? Şirket birleşmesi sonucunda, aktifte kayıtlı gayrimenkulün, kayıtlı değer ile gerçek

değeri arasındaki farkın bilançoda ilgili hesaplara kaydedilerek yeniden değerlenmesi ve vergilendirme nasıl olmalıdır?

Şirket bünyesinde üretilen yazılımların aktifleştirilerek amortismana tabi tutulup tutulmayacağı

Şirket ortağının şirketten alacağından vazgeçmesi ile özel fona alınan borç hangi yılın zararından indirim konusu yapılabilir?

Şirket’in nevi değişikliğinde elektronik defter tutma ve elektronik fatura kullanma mecburiyeti bulunur mu?

Şirkete ait pos cihazlarının şirketten mal ve hizmet temin eden müşteri bayilerinde kullanılması durumunda tevsik zorunluluğuna uyulmakta mıdır?

Şirketin ürettiği elektiriğin kendi bünyesinde kullanılması halinde fatura düzenlenmesi gerekir mi?

Şube yerine merkez tarafından fatura düzenlenebilir mi ? Tahsil edilemeyen hasılata nasıl karşılık ayrılır? Tapu tescili yapılmadan fiiilen teslim edilen konutlar için ödenen bedellerin iadesinde

belge düzeni nasıl olmalıdır? Tasfiye halinde Ba-Bs bildirimlerinin düzenlenmesi Taşıma işi başka bir firmaya yaptırılan emtia için “muhtelif müşteriler” ibareli sevk

irsaliyesi düzenlenebilir mi? Taşımacılık işlemlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır? Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemeler alımı yapılan

taşınmazın maliyet bedeline mi eklenmelidir?

470

Tedarikçi firmalardan temin edilmek suretiyle internet sitesi üzerinden yapılan satışlarda belge düzeni

Temlik edilen cari hesap alacağı değersiz alacak olarak kabul edilebilir mi? Transit ticaret kapsamında yapılan mal alım satım faturalarının Ba ve Bs formunda

gösterilmesi Turistik tesislerde ödeme kaydedici cihaz yerine bilgisayardan fatura düzenlenip

düzenlenemeyeceği TV'de yayımlanacak reklam filmleri için yapılan prodüksiyon harcamalarının

amortisman yoluyla mı, yoksa doğrudan mı giderleştirilmesi gerekmektedir? Unvan değişikliğinde eski defter, belge ve ödeme kaydedici cihaz levhasının kullanılıp

kullanılmayacağı hk. Uzaktan mesafeli satış sözleşmesinin faturanın arka yüzüne basılıp basılmayacağı Üretimle ilgili giderlerden oluşmak şartıyla çalışmayan kısım ve dönemlere ait

giderlerin muhasebeleştirilmesi Vergi mükellefi olmayan kişiden gayrimenkul alımında belge düzeni Vergi mükellefi olmayan kişiden gayrimenkul ve taşıt alımında belge düzeni Yabancı para cinsinden alınan avansların değerlemesi Yabancı para cinsinden kullanılan kredilerin değerlemesinde meydana çıkan kur

farklarının ne zaman gider yazılacağı Yabancı uyruklu müşterilere verilen sağlık hizmetleri karşılığında sigorta şirketlerince

yapılan ödemeler için faturanın ne zaman düzenleneceği Yabancılara yapılan satışlara ilişkin tahsilatların tevsiki Yapı kooperatifine hibe edilen araç için belge düzeni Yatırım amaçlı alınan uzun vadeli döviz kredisinin yatırım harcamalarında

kullanılana kadar vadeli döviz hesabına yatırılması sonucu elde edilen faiz ve kur farkı Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) kullanımında belge düzeni nasıl olmalıdır? Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar ile fatura düzenlenip düzenlenemeyeceği Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların Finansal Kiralama (Leasing) yoluyla iktisabı

mümkün müdür? Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde henüz itfa edilmemiş

maliyet bedelinin gider ya da maliyet unsuru olarak dikkate alınıp alınmayacağı Yıllara sari inşaat ödemelerinde hakediş ödemeleri ve belge düzeni nasıl olmalıdır? Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri kapsamında yurtdışındaki şirket merkezinden

gelen mali kaynağın değerleme hükümlerine tabi olup olmadığı Yurt dışında mukim firma tarafından düzenlenen alacak ve borç notunun (credit

note-edit note) ispat edici belge olarak kabul edilip edilmeyeceği Yurt dışında mukim şirketten tahsil edilemeyen alacakların değersiz alacak olarak

değerlendirip değerlendirilmeyeceği Yurt dışından olan alacaklarda şüpheli alacak karşılığı Yurt dışından olan alacaklarda şüpheli alacak karşılığı ayrılması uygulaması Yurt dışından tahsil edilemeyen alacağa karşılık ayrılabilir mi yahut değersiz alacak

olarak değerlendirilebilir mi? Yurt içi ve yurt dışındaki nihai tüketicilere ve vergi mükelleflerine kargo ile veya web

üzerinden yapılan satışlarda belge düzeni Yurtdışında mukim şirketten tahsil edilemeyen alacak tutarı gider olarak

kaydedilebilir mi? Yurtdışındaki satıcı firma tarafından "credit memo" adı altında iade edilen mal

bedelinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

470

Zayi olan ürünlerin giderleştirilmesi

488 SAYILI DAMGA VERGİSİ KANUNU

Adına düzenlenmiş Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi bulunan firmaya ödenecek hakedişe ilişkin düzenlenen kağıt damga vergine tabi tutulacak mıdır?

Banka merkez ve şubelerinin damga vergisi mükellefiyeti Banka promosyon ödemesi damga vergisine tabi midir? Başkası adına tahakkuk eden damga vergisinin, mükellefi tarafından beyan ve

ödenmesi Bedel içermeyen kâğıdın damga vergisi Belge kapsamında düzenlenen kâğıtların damga vergisi Birden çok sözleşmenin damga vergisinin tek satırda damga vergisi defterine

kaydedilmesi Birden fazla müteselsil kefil bulunan kira sözleşmesinin damga vergisi Cezai şart içeren sözleşmenin damga vergisi Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapacağı ödemeler nasıl

vergilendirilir? Depolama ve nakliyecilik işine ilişkin olarak düzenlenen ve sigorta, hasar tazmini,

sorumluluk gibi hükümleri şarta bağlı olarak içeren sözleşmenin ne şekilde damga vergisine tabi tutulacağı

Destek Sözleşmesinin damga vergisi Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen sözleşmelerin damga vergisinden

istisna edilip edilemeyeceği Finansal kiralama devir Sözleşmesinde Damga Vergisi Finansal kiralama sözleşmesine konu varlığın finansal kiralama şirketine satışı

nedeniyle düzenlenen devir temlik sözleşmesine 3226 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulanıp uygulanamayacağı

Finansal Kiralama firmasından temlik alınan alacağın teminatı olan gayrimenkullerin icrada satışı sırasında düzenlenecek kâğıtlardan damga vergisi ile tapuda yapılan satış işleminden tapu harcı aranılır mı?

Fiyat farkı ve süre uzatımlarında damga vergisi uygulaması Gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığında inşaat ve hasılat paylaşım

sözleşmelerinin damga vergisi Hisse Alım Sözleşmesi damga vergisine tabi midir? İhracat bedelinin temlikine ilişkin sözleşmenin damga vergisi Kendiliğinden uzayan sözleşmelerin damga vergisi Kredi veren bankalara karşı doğmuş ve doğacak tüm borçların teminatını oluşturmak

üzere, ana sözleşmenin teminatı nedeniyle düzenlenecek olan ‘Riskten korunma sözleşmelerinden doğan alacaklar ve sigorta alacakları alacak devri sözleşmesi’, ‘Alacak temliki sözleşmesine ilişkin tadil sözleşmesi (diğer alacaklar devir sözleşmesi)’ ve ‘Hissedar alacakları devir sözleşmeleri noter harcı ve damga vergisinden istisna mıdır?

Muvafakatnamenin damga vergisine tabi olup olmadığı OSB ile imzalanan sözleşmenin damga vergisi Personele yapılan giyim yardımlarına ilişkin olarak düzenlenen kağıtların damga

vergisine tabi olup olmadığı

470

Resmi şekilde düzenlenmeyen Devre Mülk Satış Vaadi Sözleşmelerinin damga vergisine tabi olup olmadığı

Serbest bölgede çalışan personele ödenen ihbar ve kıdem tazminatları nasıl vergilendirilir?

Şirket aktifinde bulunan binanın 30 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edilmesinin Damga Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir?

Sözleşme değişikliğine ilişkin ek protokol damga vergisine tabi midir? Sözleşmede değişiklik yapılmasına ilişkin düzenlenen kâğıtların damga vergisi Sözleşmenin tercümesinin noterde onaylatılmasının damga vergisi karşısındaki

durumu Taşıma işi ile birbirinden bağımsız, ayrı ayrı talep edilebilir niteliği bulunan sigorta,

kasko yaptırma taahhüdü ve teminat mektubu verme taahhüdü olmak üzere birbirine bağlı birden fazla akit ve işleme yer verilen araç kiralama sözleşmesinin damga vergisi

Teknoloji serbest bölgesinde bulunan şirketin, işten ayrılması durumunda çalışanına yapacağı kıdem tazminatı ödemesine ilişkin düzenlenen kâğıdın 4691 sayılı Kanun uyarınca damga vergisinden istisna olup olmayacağı

Türkiye’de düzenlenen sözleşmenin tercümesinin noterde onaylanması işlemi nedeniyle damga vergisi aranıp aranmayacağı

Ücret avans ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtların damga vergisi Yabancı firma ile düzenlenen ve belli bedel içermeyen dağıtıcılık sözleşmesinin damga

vergisi Yapı denetim sözleşmesinin damga vergisi Yurt dışında düzenlenen sözleşmenin hükmünden Türkiye’de yararlanma Yurt dışındaki şirkete Türkiye’den para gönderilmesini temin eden sözleşmenin,

bankaya ibrazı nedeniyle damga vergisine tabi olup olmayacağı Yurtdışında Türkiye’de yer tahsisine ilişkin düzenlenen sözleşmenin damga vergisine

tabi olduğu

492 SAYILI HARÇLAR KANUNU

Adi ortaklığa kayıtlı geminin anonim şirkete aktif ve pasifiyle bütün olarak devredilmesi halinde gemi ve liman harcı aranır mı?

Düzenlenen kira sözleşmesinde kira tutarının satış cirosunun belli bir yüzdesi olarak belirlenmesi durumunda, söz konusu kira sözleşmesinin tapuya tescilinden ne şekilde harç alınacağı

Kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince arsa sahibi tarafından müteahhit adına yapılacak arsa payının devrinde tapu harcı matrahı nasıl hesaplanır?

Kredinin teminatına ilişkin düzenlenen maden ipotek sözleşmesi ile ilgili yapılacak işlemlerde harç istisnası var mıdır?

Kredi borç devir sözleşmesinin noter harcı ve damga vergisi karşısındaki durumu Kültür Yatırım Belgesi kapsamında yapılan kültür yatırımlarında harç ve damga

vergisi istisnası Limited şirketin nev’i değiştirerek, A.Ş.’ne dönüşmesine ilişkin tapuda yapılacak

işlemlerden tapu harcı aranılır mı? Mahkeme kararı gereğince taşınmazın eski maliki adına yapılacak tapu tescil

işleminde tapu harcı aranır mı?

470

Tapu kaydının iptal edilerek mükellef adına tesciline karar verilmesi durumunda tapuda yapılacak tescil işleminde hangi oranda harç ödenir?

Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemelerde tapu harcı aranılır mı?

TUGS’a kayıtlı gemilerin şirkete ayni sermaye olarak konulması sırasında harç alınır mı?

Yurt dışında satın alınan, sadece bilgisayar özelliği olan ve telefon olarak kullanılma imkânı bulunmayan tablet bilgisayardan harç alınıp alınmayacağı

Yasal mirasçılar adına tapuda iştirak halinde intikali yapılan gayrimenkulün satılması durumunda mirasçılarının tapu harcını elbirliği beyanı üzerinden mi yoksa mirasçıların hissesi çözülmüş olarak ayrı ayrı mı alınacağı

İhale yolu ile alınan gayrimenkulün tapuda tescilinde tapu harcına esas olan bedel

1319 SAYILI EMLAK VERGİSİ KANUNU

Enerji üretim tesislerinin emlak vergisinden muaf olup olmadığı

3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU

Adi ortaklığın sermaye şirketine dönüşmesi halinde Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre yapılacak işlemler nelerdir?

Akaryakıt satışı ile ilgili olarak ödeme kaydedici cihaz fişinde yer almayan iskonto tutarının kaydı ve indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Bankanın kullandırdığı kredilerin teminatını oluşturan gayrimenkullerin protokolle bankaya devredilmesinde Kurumlar Vergisi, KDV istisnası ve fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği

Bankaya ödenen kredi kartı komisyonlarının kısmi olarak bayilere yansıtılmasında KDV uygulanıp uygulanmayacağı

Dahilde işleme izin belgesi sahibi mükelleflerin bu kapsamdaki malları teslim edecekleri ihracatçılar aracılığıyla, ihraç edilmesinin mümkün olup olmadığı

DİİB kapsamında satılan mala ilişkin DİİB şartlarının yerine getirilmemesi nedeniyle ödenen verginin rücu edilmesi halinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Fabrikanın bir tesisinin işletme hakkının kira bedeli karşılığı olarak üretim payı almak suretiyle yüklenici firmaya devredilmesi durumunda KDV

Finansal Kiralama Sözleşmesi kapsamında yurt dışından kiralanan uçağın KDV oranı Firmanın serbest bölgede bulunan şubesi tarafından yurt dışına verilen AR-GE

mühendislik hizmetinin KDV yönünden değerlendirilmesi Gümrük antreposunda millileşmemiş mallara verilen hizmetlerin KDV’nin konusuna

girip girmediği KDV 13/e kapsamında iade hesabına genel giderlerin dahil edilip edilmeyeceği KDV Kanunu’nun 13/a maddesi gereğince istisna kapsamında yapılan satışlardan

dolayı ziyaa uğratılan vergi ve buna bağlı ceza ve zamların hangi firmadan aranacağı KDV Kanunu’nun 13/a maddesi kapsamında verilen istisna belgesinin daha sonraki

tadil bakım onarım işleri için kullanılması KDV ödenerek satın alınan teknenin 13/a kapsamında satılması nedeniyle alımda

ödenen KDV’nin iade edilip edilmeyeceği

470

Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan bölünme işleminde Devreden KDV'nin durumu

Hurda alım satımında istisnalı alınanları istisnalı, KDV'li alınanları ise KDV'li teslim etmenin mümkün olup olmayacağı

Satıcı firmalara düzenlenen aksiyon bedeli, teşhir bedeli, dergi bedeli, gondol bedeli, palet bedeli, raf bedeli, bayi destek primi faturalarında uygulanacak KDV oranı

Sorumlu sıfatıyla tarh edilen KDV'nin I No’lu KDV beyannamesinde indirimi Taşımacılık firmalarına sağlanan müşteri bulma/aracılık hizmeti karşılığında alınan

komisyon bedelinin KDV’ye tabi olup olmadığı İcradan alınan araç için ödenen KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Satışları ve tahsilatları artırmak amacıyla bedelsiz olarak yurtiçi müşterilerine verilen

binek otomobili Sigorta acenteleri arasında verilen işler nedeni ile elde edilen komisyonların KDV ve

BSMV karşısında durumu ve fatura düzeni Temerrüt faizinin KDV Kanunu karşısındaki durumu Tevkifatlı satılan malın iadesinde KDV uygulaması Time charter kapsamında gemi kiralama hizmetinde uygulanacak KDV oranı Yabancı bayraklı gemilere yapılan teslimlerle ilgili iade taleplerinde DAB aranılıp

aranılmayacağı Yurt dışı uçak biletlerine ait komisyon işinde istisna uygulaması Yurt dışına ihraç edilecek malın imalatında kullanılan hammaddenin ithalatında

KDV, harç ve gümrük vergisi muafiyeti Çekiliş Sonucu Verilen Hediyelerin KDV Karşısındaki Durumu İhracat işlemleri nedeniyle düzeltmeye konu beyannamelerde ödenecek KDV

çıkmaması halinde tek bir düzeltme beyannamesi verilip verilmeyeceği İhracata konu malın sel sonucu zayi olması halinde indirime konu edilip

edilemeyeceği İhraç kayıtlı alınan malların aynen ihraç edilmemesi İhraç kayıtlı teslimde ihracatın gecikmesi Amatör spor kulübüne ödenen reklam bedelinde KDV uygulaması Banka promosyon ödemesi katma değer vergisine tabi midir? Bedelsiz devirde KDV uygulaması İhraç edilen ancak diğer ülke gümrüğünde imha edilen malların ihracat istisnası

kapsamında olup olmadığı İnternet sitesi üzerinden yurt dışında alınıp saltan mallarda KDV Bedelsiz kiralanan otomobile ilişkin KDV tutarları indirim konusu yapılabilir mi? Kraft torbaların üstüne ve torbanın içine kupon şeklinde konulan kupürlerin

tespitinde KDV hesaplanmalı mıdır? DİİB kapsamında yapılan ihracatlarda, fiili ihracatın DİİB süresinin bitiminden sonra

gerçekleştirilmesi halinde, hangi şartlarda ihracatın kanuni süre içinde gerçekleştiği kabul edilir?

Turizm işletmesi sahibi 5 yıldızlı otelin otel dışındaki organizasyonlarda verdiği yemek hizmetinin KDV karşısındaki durumu nedir?

Vakıf üniversitesine yapılacak kira yardımında emsal bedel üzerinden KDV hesaplanmalı mıdır?

Örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda indirim konusu yapılmış KDV tutarları nasıl düzeltilir?

470

Yurt dışından Türkiye’ye ithal edilen alan adı teslimlerinde sorumlu sıfatıyla KDV ödenmeli midir?

Belediyelere kendi araç, ekipman ve personeli ile verilen çöp toplama hizmetine ilişkin hak edişlerin vergilendirilmesi

Yapı kooperatifine hibe edilmek üzere satın alınan araç için ödenen KDV’nin indirimi 2012 yılında satış faturası düzenlenen malların 2013 yılında maliyetinin oluşması

durumunda KDV beyanı Belediyenin hizmet binası yapımı için kat karşılığı arsa tesliminde KDV hesaplanmalı

mıdır? Belediyelere iftar çadırlarında ve bazı etkinliklerde kullanılmak üzere bedelsiz olarak

verilen masa ve sandalyeler için düzenlenecek faturalarda KDV hesaplanmalı mıdır? Biyoeşdeğerlik çalışmalarına gönüllü olarak katılan kişilerin muhtelif masraflarının

karşılanması için yapılan ödemeler katma değer vergisine tabi midir? Yurtdışı mukimi şirket tarafından düzenlenen eksi faturada gösterilen tutar üzerinden

KDV hesaplanmalı mıdır? Mısır Arap Cumhuriyeti mukimi şirketten alınan yurtdışı haber, görüntü, fotoğraf,

prodüksiyon ve benzeri hizmetler nasıl vergilendirilir? Tapu tescili yapılmadan fiiilen teslim edilen konutlar KDV iadesini etkiler mi? Prim veya bonus olarak nakit ödenen veya ayni olarak teslim edilen ürünler için KDV

hesaplanır mı? Arsa ve üzerindeki binanın satışında istinadan yararlanılabilir mi? Belli bir ciroyu aşan müşterilere verilecek hediyeler için KDV hesaplanır mı? Faydalı ömrünü tamamlamadan ölen sualtı canlılarının alımında yüklenilen KDV

indirim konusu yapılabilir mi? Belediyelere personel hizmet alımı ihalesi kapsamında yapılacak işlerde KDV ne

zaman hesaplanır? Eğitime % 100 Destek Projesi kapsamında yaptırılacak okul için malzeme alımının

KDV’den istisna olup olmadığı Gümrük antreposundaki malın başka bir şirkete devrinde katma değer vergisi

uygulaması Sipariş üzerine yabancı bayraklı gemi inşası işinin katma değer vergisi karşısındaki

durumu KDV den istisna olarak teslim edilen malın iadesinde KDV hesaplanıp

hesaplanmayacağı Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan

kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılmasında KDV uygulaması Kat karşılığı inşaat işinde katma değer vergisi uygulaması Faturası düzenlenmeyen elektrik bedellerinin banka dekontuna istinaden Ba formuna

dahil edilip edilemeyeceği İşlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların vergi kanunları

karşısındaki durumu Şirket aktifinde bulunan gayrimenkul satışının katma değer vergisi açısından

değerlendirilmesi Grup firmasınca ödenen yurtdışı konaklama bedellerinin yansıtılması Yurt dışından ithal edilen mallarla ilgili olarak alıcı firma lehine ortaya çıkan fiyat

farklarında KDV uygulaması Market işletmecisinin satıcı firmalara raf katılım bedeli, pano bedeli, mağaza giriş

bedeli vb adlar altında düzenlediği faturalarda uygulanacak KDV oranı

470

İhraç kayıtlı alınan ancak süresinde ihraç edilememesi nedeniyle izleyen yıl rücu yoluyla ödenen verginin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

Hediye çeki uygulamasında KDV ne zaman hesaplanır? Tıbbi buluşun üretim hakkı satışından elde edilen gelir nasıl vergilendirilir? Kredibilitesi yüksek olan kurumun aldığı banka kredisinin, ilişkili şirketine

devredilmesi durumunda vergileme nasıl olmalıdır? Taşınmaz satışında istisna uygulaması Bayi çalışanlarına performansa bağlı olarak verilen ürünlerde katma değer vergisi İstisna kapsamında alınan makine ve teçhizatın inşa ve montajının denetlenmesi

hizmetinin istisna karşısındaki durumu Uluslararası Taşımacılıkta KDV İadesi Standart dışı külçe altın ve dore barların ithalinin KDV’den istisna olup olmadığı Yurtdışından alınan reklam ve danışmanlık hizmetleri için düzenlenen fatura

bedelleri üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı Konutlarda net kullanım alanı Takvim yılı geçtikten sonra gelen faturada yer alan katma değer vergisinin indirim

konusu yapılıp yapılmayacağı Tıbbi Cihaz ve (Software) Yazılımlarının İthalatı Yurtdışı eğitim hizmetlerinin KDV karşısındaki durumu ve belge düzeni hk. Sorumlu sıfatıyla ödenen KDV’nin indirimi Grup şirketinden temin edilen kredi faizinin vergisel durumu Elektrik ithal ve ihraç işlemlerinde vergiyi doğuran olayın ne zaman meydana geldiği

ve belge düzeni Yabancı bir Ülkede alınan iş bünyesinde yapılan; su boru döşemesi, kaynak, izolasyon

ve montaj işlerinin katma değer vergisinden istisna olup olmadığı Yıllara sari inşaat işi kapsamında alınan makine ve teçhizat tesliminde KDV Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizatın inşa ve montajı ile

bu işlemlerin denetlenmesi hizmetinin istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

Organize Sanayi Bölgelerinin arsa ve işyeri teslimlerinin KDV'den istisna olup olmadığı

Yurt dışında mukim firmadan satın alınan işgücü temin hizmetinin KDV'ye tabi olup olmadığı

Yurt dışında yapılan işlere ilişkin olarak yüklenilen KDV’nin indirimi Yurt dışında yapılan inşaat ve montaj işlerinin KDV açısından değerlendirilmesi Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye

uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin KDV karşısındaki durumu Sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör spor kulübüne verilen fizik tedavi

hizmetinin KDV Kanunu karşısındaki durumu Simidin KDV oranı Yurt dışından ithal edilen mallarla ilgili yurt dışı satıcı firma tarafından düzenlenen

"credit note" ile ilgili KDV düzeltmesi Petrol istasyonu satışında KDV Mal alımından vazgeçme neticesinde ödenen cezanın ve yapılan masrafların

yansıtılmasının KDV karşısındaki durumu İki anonim şirketin ortak olarak iktisap edeceği araç ile ilgili olarak KDV uygulaması Garanti kapsamında bulunan ürünlerin iade edilmesinin KDV karşısındaki durumu

ve belge düzeni

470

Yurt dışından faizsiz olarak temin edilen kaynağın ilişkili şirkete faizsiz kullandırılması halinde vergileme

İthal edilerek yurt içinde satılan mallar için ödenen royalty bedelinin KDV karşısındaki durumu

Hizmet ihracı istisnasında DAB ibrazının zorunluluğu Adi ortaklığın feshi nedeniyle devreden KDV’nin kullanımı Türkiye’deki havaalanlarında, havayolu şirketlerine doğrudan tesliminde yapılan

aracılık faaliyetinin katma değer vergisinden istisna olup olmadığı Üretilen programların değerinin mahkeme tarafından belirlenerek aktife alınması

halinde KDV uygulaması ve 2 no.lu KDV beyannamesi verilip verilmeyeceği Yıkılan binanın yerine yenisinin yapılması halinde, yıkılan bina nedeniyle yüklenilen

ve indirim konusu yapılan KDV’nin düzeltilip düzeltilmeyeceği Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise ödemelerinin KDV karşısındaki

durumu Belediye tarafından uygulanan ecrimisil bedelinin KDV’ye tabi olup olmadığı ve

ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağ Hazır yemek satışlarında faturanın aylık düzenlenip düzenlenemeyeceği Ayni sermaye ihracı kapsamında yurtdışına gönderilen araçların alımında ödenen

KDV’nin iadesi Müşteri çekleriyle yapılan ödemenin müteselsil sorumluluğu ortadan kaldırıp

kaldırmayacağı SAN-TEZ Projeleri kapsamında ödenen katkı paylarına ilişkin katma değer vergisi

indirimi Yurt dışından ithal edilen mallarla ilgili yurt dışı satıcı firma tarafından düzenlenen

"credit note" ile ilgili KDV düzeltmesi Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye

uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin vergilemesi Petrol istasyonu satışında KDV Yurt dışından yazılım programı ithalinde vergileme Yurt dışında yerleşik firmaya verilen hizmet Ciro priminde uygulanacak KDV oranı Serbest bölgelerde verilen kurye hizmetinde KDV istisnası Teminat mektubu komisyonlarının yansıtılmasında KDV Serbest bölgelere verilen teknik destek hizmetlerinde KDV istisnası Serbest bölgede verilen inşaat-taahhüt hizmetleri ile bu hizmetin ifasında kullanılacak

malların serbest bölgeye gönderilmesinde KDV Yurtdışında bulunan şirketlerden alınan hizmetlere ilişkin olarak katma değer vergisi

yönünden yapılacak işlemler nelerdir? Serbest meslek erbabının faaliyetinde kullanmak üzere satın aldığı motosiklete ait

KDV indirim konusu yapılabilir mi? Örtülü Sermaye sayılan borçlanmalar üzerinden hesaplanan faizler KDV’ye tabi

midir? Amortismana tabi iktisadi kıymet (ATİK) için gerçekleştirilen harcamalar nedeniyle

yüklenilen KDV’nin iadesi ne zaman talep edilmelidir? Yurt dışında yerleşik grup şirketi tarafından düzenlenen alacak notu "credit note"

belgesi KDV Kanunu açısından ne şekilde değerlendrilmelidir? Avrupa ülkelerine verilecek danışmanlık hizmetlerinde Katma Değer Vergisi istisnası

var mıdır?

470

Teknoloji geliştirme bölgesindeki yazılım hizmetlerinin KDV’den istisna mıdır? KDV istisnasından vazgeçmeye ilişkin 3 yıllık sürenin bitimi akabinde yeniden istisna

hükümlerine tabi olmak mümkün müdür? Taşımacılık istisnasında KDV beyan dönemi ne zamandır? Şirkete ait pos cihazlarının şirketten mal ve hizmet temin eden müşteri bayilerinde

kullanılması durumunda tevsik zorunluluğuna uyulmakta mıdır? Yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere teslim edilecek makine ve teçhizatın leasing

firması üzerinden alınması KDV’den istisna mıdır? İhraç kaydı ile teslim edilen malların yangın sebebiyle zayi olması halinde yapılacak

işlem nedir? Serbest bölgede faaliyette bulunan şirket tarafından yurtdışında mukim grup şirketine

yapılan serbest meslek ödemeleri üzerinden KDV hesaplanır mı? Fabrika binası inşaatı nedeniyle yüklenilen Katma Değer Vergisi, indirimli orana tabi

işlemlerden doğan iade hesabına dahil edilir mi? Binaların müşterek kullanıma açık olan alanları konutların tesliminde net alan

hesabına dahil edilir mi? Serbest Bölgedeki ARGE faaliyetinin KDV Kanunu karşısındaki durumu nedir? Hizmet ihracatında hizmet ithalatı yapılan firmanın da aynı olması halinde

mahsuplaşma sonucunda kalan tutarın tevsiki yeterli midir? Hediye kartı organizasyonu yapan firmadan temin edilen ve sözleşmeli bayilerin

personeline, satışları teşvik için verilen kartlara yüklenen paralar indirim konusu yapılır mı?

Davalı olan ortaklardan alacaklar için adat faizi faturası düzenlenmesi gerekli midir? Şirket aktifinde bulunan binanın 30 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edilmesinin Katma

Değer Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir? İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takip neticesinde, borçluya ait taşınmazın

kira bedellerinin İcra Müdürlüğü’ne yatırılması durumunda yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilir mi?

Finansal kiralama sözleşmesinin devri halinde belge düzeni nasıl olmalıdır? Yurtdışındaki satıcı firma tarafından "credit memo" adı altında iade edilen mal

bedelinde KDV uygulaması nasıl olmalıdır? Yurtdışındaki alacak davası dolayısıyla Almanya'da verilen avukatlık hizmet bedeli

üzerinden KDV hesaplanmalı mıdır? Şirket aktifinde kayıtlı olan arsanın, kısmen kat karşılığı, kısmen hâsılat paylaşımlı

olarak gerçekleşen teslimlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır? Doğalgazdan elektrik üretimi yapan şirketin test üretimi esnasında kullandığı

doğalgaz ve diğer malzemelere ait tutarların vergilendirilmesi ne şekilde olmalıdır? Cayma bedelleri üzerinden KDV hesaplanır mı? Kurum personeline verilen ücretsiz eğitim için KDV hesaplanır mı? Konut tesliminde yanlış hesaplanan KDV ile ilgili düzeltme işlemleri nasıl olmalıdır? Yıllara sari inşaat ödemelerinde KDV uygulaması nasıl olmalıdır? Yurtdışından alınan avukatlık hizmeti için KDV tevkifatı yapılır mı? İthal edilen malın gümrük bedelinin yüksek hesaplanması halinde indirimle

giderilemeyen KDV'nin iadesi mümkün müdür? Yıllara sari inşaat işinde alt yüklenicilerin düzenleyecekleri hakediş faturalarında KDV

tevkifatı yapılıp yapılamaması Ciro primlerinin vergilendirilmesi

470

Yılsonu indirimi olarak yapılan bedelsiz ticari mal teslimleri KDV’nin konusuna girer mi?

İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyonun KDV karşısındaki durumu

Rıhtıma onarım için gelen yabancı bayraklı gemilerden muafiyet yazısı istenilip istenilmeyeceği

Haziran ayı tüketimine ait faturanın Temmuz ayında düzenlenmesi halinde KDV indirim zamanı

Antika para tesliminin KDV’ye tabi olup olmadığı Promosyon olarak bedelsiz yapılan hizmetler için yüklenilen verginin indirimi Personeli ile birlikte kiralanan tanker için ödenen kira bedelinde KDV ve KDV

tevkifatı uygulaması Gümrüklü sahada gemilerin yükleme ve boşaltılmasında kullanılacak mafi ithalinin

KDV’ye tabi olup olmadığı Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde, yıkılan bina nedeniyle

yüklenilen KDV’nin düzeltilip düzeltilmeyeceği İthal edilen malların fiyatında yapılan indirimin ithalatçı tarafından yansıtılmasında

vergileme İhraç kayıtlı teslim alınan mala ilişkin KDV’nin imalatçı firmaya ödenmesi halinde

ödenen KDV’nin kayıtlara alınması KDV Tevkifatı zamanı Faturalara dahil edilen bahşiş bedellerinin KDV ye tabi olup olmadığı hk. İthal edilen malın gümrükçe tespit edilen değeri üzerinden hesaplanan KDV’nin

indirim konusu yapılması İthalde ödenen KDV’nin bir sonraki ay tahakkuk etmesi halinde KDV indirimi Uluslararası taşımacılık faaliyetleri için verilen aracılık hizmetleri 6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp

yapılamayacağı Yurt dışı mukimi firmalardan alınan hizmet karşılığında ve yurt dışında ofis

kiralanması karşılığında ödenen bedelin vergilendirilmesi İşletmeye dahil gayrimenkulün bir başka şirkete ayni sermaye olarak konması halinde

vergileme Şirket aktifinde kayıtlı taşınmaz ve makinelerin satışından doğan kazanç dolayısıyla

KDV istisnasından yararlanılıp yararlanılmayacağı Şirket envanterine kayıtlı ancak yurtdışında bulunan bilgisayar donanımının kurulum

ve muhafaza bedelinin itfası ve ilgili bedele ait kesinti yoluyla vergi ödenip ödenmeyeceği

İnternet üzerinden verilen hizmetlerin vergilendirilmesi

3100 SAYILI KDV MÜKELLEFLERİNİN ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZLARI KULLANMALARI MECBURİYETİ HAKKINDA KANUN

Akaryakıt satışları nasıl belgelendirilmeli ve kayıtlara ne şekilde alınmalıdır? Akaryakıt ve toptan madeni yağ satışlarında Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz

uygulaması nasıl olmalıdır? Başka firmalara ait dağıtımı yapılan ürün bedellerinin tahsilatında EFT-POS özellikli

yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılabilir mi?

470

Kendi adına kayıtlı EFT-POS'larını (banka POS'u) bayilerine vermek suretiyle kullandıran mükelleflerin Yeni Nesil ÖKC uygulaması karşısındaki durumu nasıl olacak?

3218 SAYILI SERBEST BÖLGELER KANUNU

Serbest bölgede istihdam edilen personel ücretlerine ilişkin istisna uygulamasına yönelik olarak % 85 ihracat tutarı nasıl hesaplanır?

Serbest bölgede çalışan personele ödenen ihbar ve kıdem tazminatları nasıl vergilendirilir?

Serbest bölgelerde çalışan personelin ücret ödemelerinde gelir vergisi istisnası nasıl uygulanır?

4691 SAYILI TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU

4691 sayılı Kanun kapsamında çalıştırılan personel için personel bilgi formu ve muhtasar beyannamesi verilir mi?

4760 SAYILI ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU

Açık kasalı kamyonetin kapalı kasa kamyonete dönüştürülmesinde ÖTV farkı oluşur mu?

Ayni sermaye ihracı kapsamında yurtdışına gönderilen araçların alımında ödenen ÖTV’nin iadesi

Doğuştan kalça çıkıklığı bulunan kişi ÖTV Kanunu’nun 7/2’nci maddesinde yer alan istisna uygulamasından yararlanabilir mi?

Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan tanım değişikliklerine bağlı olarak ek ÖTV ödemesi aranır mı?

Kütük demir, haddelenmiş rulo ve sac üretiminde kullanılan yağ alımında ödenen ÖTV'nin iadesi ne şekilde olur?

ÖTV'ye tabi mallar serbest bölgeye ihraç kayıtlı olarak teslim edilebilir mi? Şüpheli hale gelen alacaklar nedeniyle tahsil edilemeyen ÖTV indirim konusu

yapılabilir mi? İthali yapıldıktan sonra ihraç edilen mallara ait ödenen ÖTV’nin iadesi yapılabilir mi? İthali yapıldıktan sonra kırılma, bozulma sebebiyle ihraç edilen veya imha edilen

malların ÖTV’sinin iadesi mümkün müdür? Koltuk sayısı 17+1 olan aracın, koltuk sayısı 17 (16+1) olacak şekilde tadil edilmesi

sonucunda ek ÖTV tarhiyatı yapılır mı? Tekne ve motorun farklı tarihlerde satın alınması halinde ÖTV matrahı nasıl

hesaplanır? Otomobil ihracında KDV ve ÖTV iadesi Sadece sol elde %90 rahatsızlığı olan kişinin araç alımında ÖTV istisnası uygulanması

mümkün müdür? Serbest bölgede aerosol üretimi için istisna belgesi verilip verilmeyeceği Yeminli Mali Müşavirce ibraz edilmesi gereken üretim tasdik raporunun defter ve

belgelere Cumhuriyet Başsavcılığının el koyması nedeniyle süresinde verilmemesi ÖTV Kanunu’nun 8/1.maddesi kapsamında teminatı kimin vereceği

470

Harmanlamak amacıyla ÖTV'si sıfırlanmış biodizelin ikincil yakıt olarak tesliminde ÖTV uygulaması

ÖTV iadesi ÖTV’si sıfırlanmış deniz yakıtı teslimi Doğalgazın denizcilik yakıtı olarak kullanılması durumunda ÖTV tabi olup

olmayacağı ÖTV’si sıfırlanmış deniz yakıtı teslimi Şasi kamyon üzerine yapılan tanker, sarnıç, mikser tadilatında ek ÖTV tarhiyatı İlk iktisabında ÖTV istisnası uygulanarak satın alınan aracın, 5 yıllık süre dolmadan,

engelli bir kişiye satılması halinde ÖTV ödenip ödenmeyeceği Özürlü aracının veraset yoluyla intikalinde feragatname Okey Takozunun ÖTV'ye Tabi Olup Olmadığı

5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU

2012 yılında satış faturası düzenlenen malların 2013 yılında maliyetinin oluşması durumunda KV uygulaması

6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen faizlerin gider yazılıp yazılamayacağı 6111 sayılı Kanun’dan yararlanılarak ortaklar cari hesabının düzeltilmesi sonucu

bilançoda oluşan ticari zararın geçmiş yıl karlarından mahsup edilip edilmeyeceği 6111 sayılı Kanun’un uygulamasında oluşan fonun ortaklara dağıtılması ve ortak

şirketin de gerçek kişi ortaklarına dağıtılması durumunda tevkifat ve diğer vergisel yükümlülükler

6111 sayılı Kanundan yararlanılması sonucu meydana gelen zararların, kurum kazancından indirilmesi ile yedek açelerden ve geçmiş yıl kârından mahsup edilmesi

ABD, Hollanda ve İngiltere mukimi firmalardan sunucu kiralama ve internet hizmeti alımlarının Kurumlar Vergisi ve KDV Kanunları karşısındaki durumu

Abonelik sözleşmesi karşılığında müşterilere ücretsiz verilen modem cihazlarının gider kaydı

Acenta kuruluş aidatı bedelinin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Adi ortaklığın sermaye şirketine dönüşmesi halinde Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılacak işlemler nelerdir?

Aktife kayıtlı arsanın ve üzerinde inşa edilen otelin kısmi bölünme kapsamında olup olmadığı

Aktife kayıtlı, kiraya verilmek suretiyle kullanılan motel satışında istisna uygulaması mümkün mü?

Almanya'da mukim şirketten vagon fren sistemlerinin test desteği hizmeti alımı nedeniyle yapılan ödeme üzerinden vergi tevkifat yapılıp yapılmayacağı

Anlaşma sonucu ödenen tazminatın gider niteliği Arama ve işletme ruhsatları gayrimenkul olarak değerlendirilebilir mi? Ar-Ge İndirimi Ar-Ge indirimi Ar-Ge İndirimi ve Gelir Vergisi Stopajı Desteği Ar-Ge indiriminde bir önceki yıla ilişkin kıyaslamanın geçici vergi dönemleri itibariyle

yapılıp yapılamayacağı

470

Asıl borçlunun borcunu ödememesi dolayısıyla kefil olarak ödenen banka kredisinin gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı hk.

Bankalar tarafından yapılan promosyon ödemelerinin kurum kazancından indirilip indirilemeyeceği

Bayan çalışanların çocukları için özel kreşten alınan hizmetin gider yazılması Bayi çalışanlarına performansa bağlı olarak verilen ürün bedellerinin gider

kaydedilmesi Bayilerin satış elemanlarının hedeflenen kotaları geçmesi için, satış elemanlarına

verilen alış veriş çeklerinin gider niteliği Bedelsiz kiralanan otomobile ait giderler ile beyannamelere ilişkin ödenen damga

vergisi kurum kazancından indirilebilir mi? Belediye tarafından uygulanan ecrimisil bedelinin gider olarak değerlendirilip

değerlendirilmeyeceği Belediyelere kendi araç, ekipman ve personeli ile verilen çöp toplama hizmetine

ilişkin hak edişlerin vergilendirilmesi Belediyeye bağışlanmak üzere kültür merkezi tesisinin onarım ve organizasyon işleri

için yapılan harcamaların kurum kazancından indirilip indirilemeyeceği Belgesi temin edilemeyen masraflar gider yazılabilir mi? Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından verilen karara istinaden

müşterilere yapılacak iadelerin belgelendirilmesi Birden fazla bölgede teşvik belgeli yatırımı olanlarda indirimli kurumlar vergisi oranı

uygulaması Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri için yapılan ek

sözleşmeden dolayı tevkifat yapılıp yapılmayacağı Bölünme yoluyla elde edilen hisselerin iktisap tarihi ve lisansların bölünmeye konu

olup olamayacağı BTC Boru Hattı Projesi kapsamında verilen toprak analizi ve danışmanlığı hizmetinin

vergi mevzuatı karşısındaki durumu nedir? Cami ve müştemilatı inşaatı için derneğe yapılacak bağış ve yardımların gelir ve

kurumlar vergisi matrahından indirilip indirilemeyeceği Cins tashihi geç yapılan binanın satışında kurumlar vergisi istisnası Ciro primlerinin kurumlar vergisi açısından gelir unsuru olarak mı, maliyet unsuru

olarak mı dikkate alınacağı Çalınan Paraların Gider Yazılması Dar mükellef kurumlara yapılan gayrimaddi hak ödemelerinden neye göre tevkifat

yapılır? Dar mükellefiyette vergi kesintisi Davalı olan ortaklardan alacaklar için adat faizi faturası düzenlenmesi gerekli midir? Değeri düşen emtianın değer farkının gider yazılacağı dönem Depolama ve terminal alanı olarak kullanılan gayrimenkullerin kısmi bölünmeye

konu edilip edilemeyeceği Derneğe ödenen giriş ve üyelik aidatının kurum kazancının tespitinde gider olarak

indirilip indirilemeyeceği Derneğin iktisadi işletmesinin kârının derneğe aktarımında gelir vergisi tevkifatı Derneğin iktisadi işletmesinin karlarının derneğe aktarımında gelir vergisi tevkifatı,

dernek tüzel kişiliğine yapılan bağışlarda belge düzeni Devir halinde öz varlık tutarı ile kayıtlı sermaye arasındaki farkın birleşen şirketin

sermayesine ilavesi veya sermaye yedeklerinde tutulmasında vergi yükümlülüğü

470

Devralınan şirkete ait yatırım indirimi istisnasından devralan şirketin yararlanıp yararlanamayacağı

Devrolan kuruma ait mahsup edilemeyen geçici vergi ve stopajların devralan kurumun vergisinden mahsubu

Devrolan şirkete ait yatırım indiriminden yararlanan kazancın dağıtımı Doğalgazdan elektrik üretimi yapan şirketin test üretimi esnasında kullandığı

doğalgaz ve diğer malzemelere ait tutarların vergilendirilmesi ne şekilde olmalıdır? Ecrimisil ödemelerinin gider niteliği Ecrimisil ödemesi gider yazılıp yazılamayacağı Elektrik satışında gelir tahakkuku ve belge düzeni Fark işçilik tutarının kurum kazancının tespitinde gider olarak kaydedilip

edilemeyeceği Faydalı ömrünü tamamlamadan ölen sualtı canlılarının net defter değerleri gider

yazılabilir mi? Finansal kiralama yoluyla alınan makine ve teçhizat için indirimli kurumlar vergisi

uygulaması Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan

kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılarak giderleştirilmesi Franchise sözleşmesi kapsamında royalti, pazarlama ve rezervasyon şeklinde çeşitli

hizmetler karşılığında yapılan ödemelerde kurumlar vergisi tevkifatı uygulanmalı mıdır?

Fransa ve Almanya mukimi firmalara yapılan lisans hakkı bedeline ilişkin ödemelerin KV karşısındaki durumu

Fransa ve Finlandiya'da mukim şirketlere ödenecek kar payının vergilendirilmesi Gayrimenkul geliştirme şirketinin aktifinde kayıtlı bulunan ve hasılat kira karşılığı

başka şirkete kiraya verilen otelin satışından doğan zararın mahsubu Gayrimenkul satışından doğan kazancın ortaklara dağıtımı halinde vergileme Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına dönüşen A.Ş.’nin dönüşüm öncesi döneme ait kâr

dağıtımında stopaj Geçici kabul tutanağı sonrası hakedişlerinde vergileme Gümrük antreposundaki malın başka bir şirkete devrinden elde edilen kazancın

vergilendirilmesi Hâsılat paylaşımı yöntemiyle taşınmaz satışında kurumlar vergisi istisnası Hatıra ormanı için yapılan giderlerin kurum kazancından indirilmesi Hazineye ait taşınmaz için ödenen ecrimisilin kurum kazancının tespitinde hangi

dönemde indirim konusu yapılacağı Haziran ayı tüketimine ait faturanın Temmuz ayında düzenlenmesi halinde gider ve

gelirin tahakkuk zamanı Hediye kartı organizasyonu yapan firmadan temin edilen ve sözleşmeli bayilerin

personeline, satışları teşvik için verilen kartlara yüklenen paralar indirim konusu yapılır mı?

Hindistan’da mukim firmaya verilen depolama hizmeti nedeniyle yapılan ödemelerden tevkifat yapılıp yapılmayacağı

İade edilen destek priminin gider kaydedilmesi İbadethane için yapılan bağış nedeniyle kurumlar vergisi indirimi İflas halindeki kurumların beyanname verme yükümlülüğü İhraç edilen ancak diğer ülke gümrüğünde imha edilen malların maliyet bedelinin

gider olarak kabul edilip edilmeyeceği

470

İki ayrı yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanacak indirimli kurumlar vergisi nasıl hesaplanır?

İki ayrı yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanacak indirimli kurumlar vergisi nasıl hesaplanır? Bu konuda nelere dikkat edilmelidir?

İki tam yıl süreyle şirket aktifinde bulunan taşınmazların satışından elde edilecek kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

İlaç fiyatlarındaki düşüşler nedeniyle oluşan stok zararlarının ilaç şirketince karşılanması halinde ödenen tutarların gider yazılıp yazılamayacağı

İlçe Emniyet Müdürlüğü ile imzalanacak protokol gereği mülkiyeti hazineye ait arsa üzerinde bağış olarak inşa edilecek karakol binasına ilişkin yapılacak harcamaların kurum kazancından indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

İlişkili şirkete verilen ve ilişkili şirket tarafından örtülü sermaye olarak değerlendirilen borca isabet eden faiz tutarının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması

İmal edilmeyen mallar için düzenlenen fatura bedellerinin gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde ne zaman dikkate alınacağı

İmtiyazlı hisse satışında kazancın tespiti İndirimli kurumlar vergisi (Yatırım teşvik) İndirimli kurumlar vergisi (Yatırım teşvik) İndirimli kurumlar vergisi hesaplanarak yatırım döneminde %50’si diğer

faaliyetlerden elde edilen kazançlara kullanılabilir mi? İndirimli kurumlar vergisi kapsamında yapılan yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan

yatırıma katkı tutarından birden fazla yılda yararlanılabilir mi? İndirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması İndirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç İndirimli kurumlar vergisi uygulaması İndirimli kurumlar vergisi uygulaması İndirimli kurumlar vergisi uygulaması İndirimli kurumlar vergisi uygulamasında yatırım tutarının revize edilmesi

durumunda geçerli olan yatırıma katkı oranın belirlenmesi İndirimli kurumlar vergisi uygulamasının başlangıcı İndirimli Kurumlar Vergisi ve Yatırım İndirimi Uygulaması İndirimli kurumlar vergisinin uygulanacağı kazanç İngiltere mukimi firmanın Türkiye'de sahibi bulunduğu gayrimenkulün satışından

elde edeceği kazancın vergilendirilmesi İnternet üzerinden verilen hizmetlerin vergilendirilmesi İrlanda mukimi Şirket’ten alınarak herhangi bir değişiklik yapılmaksızın satılan ve

ihraç edilen bilgisayar programları için yapılan ödemeler ile imzalanan destek sözleşmeleri kapsamında sağlanan bakım ve güncelleme hizmetlerine ilişkin bedeller üzerinden tevkifat yapılmalı mıdır?

İspanyada mukim şirkete ödenecek kar payının vergilendirilmesi İspanyada mukim şirkete ödenecek kar payının vergilendirilmesi İş Kanunu’nun sorumluluk hükümlerine istinaden yapılan ödemelerin gider niteliği İş ortaklığına ait tevkif yoluyla kesilen vergilerin iş ortaklığına ait kurumlar vergisi

beyannamesinden mahsubu sonunda kalan iade alacağının, vergi borçlarına mahsuben iade edilmesi

İş ortaklığından doğan zararın kurum kazancından indirilip indirilemeyeceği

470

İşlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların vergi kanunları karşısındaki durumu

İşletmeye dahil gayrimenkulün bir başka şirkete ayni sermaye olarak konması halinde vergileme

İşletmeye kayıtlı birden fazla gayrimenkulün elden çıkarılmasında istisna uygulaması nasıl olmalıdır?

İştirak edilen şirkete yapılan sermaye tamamlama fonu ödemelerinin vergisel boyutu İştirak hisselerinin satışından elde edilecek kazancın kurumlar vergisi kanunun 5.

maddesindeki istisnadan yararlanıp yararlanamayacağı İştirakler için yapılan harcamaların maliyet veya gider olarak kabul edilip

edilmeyeceği İtalya’da kiralanan işyeri için yapılan ödemeden stopaj yapılıp yapılmayacağı İthal edilen malların sahte veya bozuk çıkması durumunda yapılan ödemeler gider

yazılabilir mi? Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale başvurusun iptal edilmesi nedeniyle idareye

gelir kaydedilen teminat mektubunun indirim konusu yapılıp yapılamayacağı Kanalizasyon harcamalarına katılma payı karşılığında ödenen tutarların gider

kaydının hangi tarihte yapılacağı Kar/zarar ortaklığı sözleşmesine göre belirlenen oranlar nispetinde verilen katkı payı

ne zaman vergilendirilir? Kasa düzeltmesinden oluşan ticari zararın önceki yıllara ait kârlara mahsubunun

olanaklı olup olmadığı Kat karşılığı inşaat işi yapan şirketin, sözleşme gereği arsa sahibi adına ödediği

tutarların gider yazılıp yazılamayacağı Kısmi bölünme Kısmi bölünme Kısmi bölünme öncesi sermayeye ilave edilmiş olan enflasyon düzeltmesi olumlu

farklarının, gayrimenkul satış kazancından kaynaklanan fonların ve dağıtılmamış geçmiş yıl kârlarının, sermaye azaltılması durumunda işletmeden çekiş olarak değerlendirilip kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulup tutulmayacağı

Kiralanan akaryakıt istasyonunun inşa ve tadilatına karşılık 10 yıllık protokol çerçevesinde yapılan harcamalar için alınan inkişaf/yatırım bedeli ile bu bedele istinaden yapılan harcamalar kurum kazancının tespitinde hangi dönemde dikkate alınmalıdır?

Klinik çalışma raporları düzenleme faaliyetinden elde edilen kazançların Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

Kraft torbaların üstüne ve torbanın içine kupon şeklinde konulan kupürler kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilir mi?

Kredibilitesi yüksek olan kurumun aldığı banka kredisinin, ilişkili şirketine devredilmesi durumunda vergileme nasıl olmalıdır?

Kurumlar vergisi beyannamesinde iadesi gereken kurumlar vergisi alacağının şirketin harç, idari para cezası ve SSK prim borçlarına mahsubu

Kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatif aidatının gelir yazılıp yazılmayacağı Kurumlar Vergisi mükellefi şirket tarafından ortaklar adına ödenen bireysel emeklilik

katkı paylarının şirketin kurum kazancından indirimi

470

Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara ilişkin giderlerin bulunması durumunda istisna tutarının nasıl hesaplanacağı

Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu kararına göre korunması gerekli yapının restorasyon harcamalarının kurum kazancından indirimi

Maden işletme hakkının satışındaki kazancın Kurumlar Vergisi istisnası kapsamında olup olmadığı

Maden Kanunu uyarınca ödenen Devlet Hakkının vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı

Maden Kanunu’na göre ödenen devlet hakkının gider yazma zamanı Madencilik faaliyetinin yürütülmesi sırasında bölgede yer alan binaların zarar

görmesinden dolayı bina maliklerine ödenen bedelin gider yazılması Mahkeme kararı sonucu ödenen harcın hangi dönemde gider yazılacağı Mahkeme kararına göre ödenen faiz, harç ve vekalet ücretinin gider kaydedilmesi Mahkeme kararına göre ödenen tazminatın gider niteliği Malın çalınması veya kaybolması halinde ödenen tazminatın gider kaydedilip

kaydedilemeyeceği Mesleki mali sorumluluk sigorta prim ödemeleri kurum kazancının tespitinde gider

olarak indirim konusu yapılabilir mi? Mısır Arap Cumhuriyeti mukimi şirketten alınan yurtdışı haber, görüntü, fotoğraf,

prodüksiyon ve benzeri hizmetler nasıl vergilendirilir? Milli Eğitim Müdürlüğüne bağışlanmak üzere yaptırılan yurt binası için yapılan

harcamaların kurum kazancından indirimi Modernizasyon yatırımlarında indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması Müşteriden tahsil edilmemekle birlikte ilgili kurumlara ödenen kamusal pay ve

vergilerin gider ve şüpheli alacak olarak yazılıp yazılamayacağı Müzeye eser teslim eden vatandaşlara yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılıp

yapılmayacağı Müzikli ve danslı fıskiye sistemi montajı işinin yıllara sari inşaat işi olup olmadığı Nev’i değişikliği halinde alınan hisse senetlerinin iktisap tarihi Nevi değiştirerek limited şirketten anonim şirkete dönüşen şirketin; kıst döneme

ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapamadığı Ar-Ge indirimi ile bağış ve yardımlar, sonraki dönemlerde anonim şirket tarafından indirim konusu yapılabilir mi? Kıst dönem beyannamesinden sonra verilmesi gereken limited şirkete ait geçici vergi beyannamesi verilmeli midir?

Ofis ve depodan oluşan ve depo kısmı 2008 yılında kullanılmaya başlanan 2011 yılında da inşaatı tamamlanarak cins tashihi yapılan taşınmazın satışında KDV ve Kurumlar Vergisi istisnası

Ortaklar adına kayıtlı arsanın 2010 yılında kurulan Şirkete ayni sermaye olarak konulması halinde 2009 yılında arsa için yapılan masrafların gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacağı

Özel hesap dönemine ait kıst dönem beyannameleri ile kesin mizan bildirimi verilme süresi

Personelin kusuru nedeniyle ödenen tazminatın gider yazılıp yazılamayacağı Peşin alınan 5 yıllık inkişaf bedeli hangi dönemde beyan edilecektir? Program destekleme ibareli faturalarda yer alan tutarların kurum kazancının

tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı Promosyon harcamaları kurum kazancının tespitinde gider yazılabilir mi? Promosyon olarak bedelsiz yapılan hizmetler için ödenen bedelin gider niteliği

470

Royalty ve IT Destek Hizmeti ödemeleri üzerinden fazladan ödenen stopaj tutarının iadesinin mümkün olup olmadığı

Rusya mukimi armatörlerin Türkiye’de yük taşımacılığı faaliyetinden elde ettikleri kazancın vergilendirilmesi

Rusya'daki şirketlerden alınan hizmetler dolayısıyla yapılan ödemelerin vergilendirilmesi

Serbest Bölge Kazancının Dağıtımında Vergileme Serbest bölgede faaliyet gösteren firmanın "sözleşmeden cayma bedeli" adı altında

elde ettiği gelirin kurumlar vergisinden istisna edilip edilemeyeceği Serbest Bölgede faaliyet gösteren şirketin almış olduğu makine ve teçhizat desteğinin

kurumlar vergisi istisnasından faydalanıp faydalanmayacağı Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketin teşvik gelirlerinin kurumlar vergisi istisna

edilip edilmeyeceği Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketin üretim faaliyeti ile ilgili olarak proje

kapsamında aldığı hibe tutarlarının kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı Serbest bölgede faaliyette bulunan şirket tarafından yurtdışında mukim grup şirketine

yapılan serbest meslek ödemeleri üzerinden kurumlar vergisi tevkifatı yapılır mı? Serbest bölgede yapılan yıllara sari inşaat işlerinden elde edilen kazançlarda

vergileme Serbest bölgede yer alan bina, makine tesis ve demirbaşların satışından doğan

kazançların serbest bölge kazanç istisnasına girip girmeyeceği Serbest Bölgedeki ARGE faaliyetinin Kurumlar Vergisi Kanunu karşısındaki durumu

nedir? Sermaye azaltımı sonucu ortaklara iade edilecek tutarlar üzerinden kurumlar vergisi

kesintisi yapılmalı mıdır? Sermaye azaltımı suretiyle ortaklara dağıtılacak kaynakların her bir sermaye unsuru

açısından kurumlar vergisi ve gelir vergisi karşısındaki durumu Sipariş edilen ancak yatırımdan vazgeçilmesi sebebiyle gümrükte bekletilen gemi

makinesinin satışından doğacak zarar kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

Sözleşmeyle başka işyerine nakil edilen işçiye ödenecek kıdem tazminatının gider yazılıp yazılamayacağı

Sponsorluk Giderleri Sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör spor kulübüne verilen fizik tedavi

hizmetinin vergi kanunları karşısındaki durumu Sponsorluk ve reklam gideri ayrımı ve kurum kazancından indirimi Şahıs tarafından ödenen kira daha sonra şirket kurulduğunda gider olarak

indirilebilir mi? Şirket aktifinde bulunan binanın 30 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edilmesinin

Kurumlar Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir? Şirket aktifinde bulunan gayrimenkul satışının kurumlar vergisi açısından

değerlendirilmesi Şirket aktifinde kayıtlı olan arsanın, kısmen kat karşılığı, kısmen hâsılat paylaşımlı

olarak gerçekleşen teslimlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır? Şirket aktifinde kayıtlı taşınmazın satışı Şirket birleşmesi sonucunda, aktifte kayıtlı gayrimenkulün, kayıtlı değer ile gerçek

değeri arasındaki farkın bilançoda ilgili hesaplara kaydedilerek yeniden değerlenmesi ve vergilendirme nasıl olmalıdır?

470

Şirket bünyesinde ayrı hizmet yerlerinde verilen hizmetlerin kısmi bölünme kapsamında yeni kurulacak bir şirkete devri

Şirket envanterine kayıtlı ancak yurtdışında bulunan bilgisayar donanımının kurulum ve muhafaza bedelinin itfası ve ilgili bedele ait kesinti yoluyla vergi ödenip ödenmeyeceği

Şirket varlıklarının 1/4 ünün kısmi bölünmeye konu edilmesi Şirketin aktifinde 2 yıldan az süreyle kayıtlı bulunan iştirak hissesinin satışından

doğan zarar ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilir mi? Şirketin aktifinde kayıtlı taşınmazın bedelsiz olarak kamulaştırılmasında istisna

uygulaması Şirketin gayrimenkul yatırım ortaklığına dönüşümü esnasında sahibi olduğu

taşınmazların değerlenmesi sonucunda oluşacak farkların vergi mevzuatı karşısındaki durumu

Tahkim kararına istinaden ödenen tazminat kurum kazancının tespitinde gider olarak yazılabilir mi?

Tahvil ihraç etmek suretiyle elde edilen kaynağın grup firmalarına kullandırılmasının örtülü sermaye kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

Tam mükellef şirket tarafından TMSF'ye dağıtılan kâr payları üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı

Tapuda arsa olarak tescilli olan ancak üzerinde 7 bağımsız bölüm bulunan gayrimenkulün bir kısmının veya tamamının satılması halinde KVK 5/1-e kapsamında istisnaya konu edilip edilemeyeceği

Tasfiye halindeki şirkete ait taşınmaz satışının kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

Taşımacılık faaliyetinden elde edilen gelirin beyan dönemi ne zamandır? Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemeler kurum

kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi? Taşınmaz satış kazancı istisnası Taşınmaz satışında istisna uygulaması Taşınmaz satışından elde edilen kazancın farklı muhasebe hesabına kaydedilmesi Taşınmazın elden çıkarılmasından sağlanan kazancın iştirak hissesi alımında

kullanılmasında istisna olup olmadığı Tek tapuda birleştirilen taşınmazların satışından elde edilen kazancın Kurumlar

Vergisi ve KDV yönünden istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği Teknoloji geliştirme bölgesindeki yazılım hizmetlerinden elde edilen kazanç kurumlar

vergisinden istisna mıdır? Teknoloji Serbest Bölgesinde yer alan firmaya ABD mukimi firmadan alınan data

hattı kullanım hizmetinin vergilemesi Teminat mektubu giderlerinin peşin ödenmesi halinde tek seferde gider yazılıp

yazılamayacağı Toplu iş sözleşmesi gereğince personele yapılan giyim yardımlarına ilişkin ödemelerin

gelir tabi olup olmadığı TRT kurumuna ödenen payların giderleştirilmesi Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı geminin hurdaya çıkartılarak satışında istisna Türkiye Futbol Federasyonu ile reklam karşılığı yapılan akaryakıt anlaşmasının

reklam harcaması olup olmadığı

470

Türkiye’de bulunan tam mükellef bir şirketin yurt dışındaki şubesiyle yapılan sözleşme gereğince yurt dışında yapılan inşaat işinden elde edilen kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

Türkiye’de yapılacak reklam çekimi için yurt dışındaki ajansa yapılacak ödemelerden tevkifat yapılıp yapılmayacağı.

Türkiye’de yapılan sinema filmi, dizi ve belgesel için Amerika Birleşik Devletleri mukimi şirketten alınan dublaja ön hazırlık, dublaj ve miksaj hizmetlerinin vergilendirilmesi

Uydu frekansı kira bedelinde stopaj Uzun dönemli kredilere ilişkin faiz giderlerinin hangi dönemde giderleştirileceği Vakıf Üniversitesine bağışlanan binek otomobili bedelinin matrahtan indirimi Vakıf üniversitesine çek verilerek yapılan bağışın, kurumlar vergisi matrahından

indirileceği dönem Vakıf üniversitesine yapılacak kira yardımı kurum kazancından indirilebilir mi? Vergi İnceleme Raporuna istinaden tarh edilen ve 6111 sayılı Kanun kapsamında

ödenen kurum stopajının kurum kazancından indirimi Yabancı bir Ülkede alınan iş bünyesinde yapılan; su boru döşemesi, kaynak, izolasyon

ve montaj işlerinden elde edilecek kazançların kurumlar vergisi yönünden istisna olup olmadığı

Yabancı çalışan adına yapılan kira ödemesinde tevkifat yapılıp yapılmayacağı Yabancı deniz ulaştırma kurumları tarafından gerçekleştirilen ek hizmetler hangi

esaslara göre vergilendirilir? Yabancı müşterilerin talepleri doğrultusunda spor kulüplerinden kiralanacak localar

için yapılan ödemelerin ilgili dönemde temsil ve ağırlama gideri olarak dikkate alınıp alınamayacağı

Yabancı paraların değerlemesinden oluşacak kur farkının istisna kapsamında değerlendirilmesi

Yabancı şirket ortağından yapılan borçlanmaların transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına konu olması ve/veya örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda kurumlar vergisi kesintisi nasıl hesaplanır?

Yapı kooperatifine hibe edilmek üzere satın alınan aracın gider kaydı Yapılmakta olan yatırımın kısmi bölünmeye konu olup olmayacağı Yap-işlet-devret modeline göre inşa edilen binanın vergisel boyutu Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oranda

kurumlar vergisi uygulanabilir mi? Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan harcamalara ilişkin indirimli kurumlar

vergisi uygulamasından yararlanmak üzere YMM Raporu ibraz edilip edilmeyeceği Yatırım teşvik belgesinde istisna öngörülmesine rağmen KDV ödenerek makine-

teçhizat satın alımı indirimli kurumlar vergisi uygulamasına engel teşkil eder mi? Yatırım teşvik belgesindeki yatırım tutarının artırılması durumunda, aradaki yatırım

farkına indirimli kurumlar vergisinin uygulanması Yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırım için kamu kurumundan alınan hibe

tutarları nasıl vergilendirilir? Yatırım Teşvik Belgesine istinaden ithal edilen makinelerin yıllara sari inşaat işi

kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve KDV’nin 13/d maddesine göre istisna uygulaması

Yenileme fonu ve taşınmaz satış kazancı istisnasının birlikte kullanımı

470

Yetki belgesi için ödenen tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı

Yıllara sari inşaat işi kapsamında alınan makine ve teçhizat bedelinin vergi kesintisine tabi tutulup tutulmayacağı

Yıllara sari inşaat işinde alt yüklenicilerin düzenleyecekleri hakediş faturalarında gelir vergisinde tevkifat yapılıp yapılamaması

Yıllara sari inşaat ödemelerinde hakediş ödemeleri ve belge düzeni nasıl olmalıdır? Yıllara sari işlerde stopaj Yılsonu indirimi olarak bedelsiz alınan ticari mallar dönem safi kazancıyla nasıl

ilişkilendirilir? Yola ve parka terk edilen gayrimenkul bedelinin kurum kazancı tespitinde gider

olarak dikkate alınıp alınmayacağı Yurt dışı inşaat ve onarma işlerinden elde edilen kazancın vergilemesi, merkez ve yurt

dışı şube ilişkileri Yurt dışı iştirakten elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5-1/b

maddesine göre istisna olup olmayacağı Yurt dışı mukim şirketin Türkiye’de sahip olduğu bir işyeri vasıtasıyla faaliyette

bulunması halinde şirkete yapılacak ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılıp yapılamayacağı

Yurt dışı mukimi firmalardan alınan hizmet karşılığında ve yurt dışında ofis kiralanması karşılığında ödenen bedelin vergilendirilmesi

Yurt dışı mukimi şirketlere verilen yazılım, tasarım ve yazılım projeleri destek hizmetlerinden elde edilen gelirin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

Yurt dışına yapılan proje ve teknik danışmanlık hizmetleri faaliyetinin kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

Yurt dışında bulunan spor kulüplerine yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılır mı? Yurt dışında mukim firmadan uçak kiralaması nedeniyle yapılan ödemelerden

tevkifat yapılır mı ? Yurt dışında ödenen verginin mahsubu Yurt dışında yapılan inşaat ve montaj işlerinden elde edilen kazancın vergilemesi Yurt dışında yapılan işlerle ilgili kazancın tespitinde götürü gider uygulaması Yurt dışında yaptırılan reklam ve tanıtım işleri için yapılan ödemelerde stopaj Yurt dışında yerleşik grup şirketi tarafından düzenlenen alacak notu "credit note"

belgesi transfer fiyatlandırması mevzuatı açısından ne şekilde değerlendrilmelidir? Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye

uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin vergi karşısındaki durumu Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye

uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin vergilemesi Yurt dışından alınan bilgisayar programlarına ilişkin yapılan ödemelerde stopaj

uygulaması Yurt dışından alınan hizmetler için yapılan ödemelerden yapılacak tevkifat Yurt dışından elde edilen kazançla ilgili olarak ilgili ülkede sonradan tarh edilen

vergilerin mahsubu Yurt dışından faizsiz olarak temin edilen kaynağın ilişkili şirkete faizsiz

kullandırılması halinde kurumlar vergisi ve stopaj uygulaması

470

Yurt dışından temin edilen makine ve teçhizatlar için ödenen bedellerin birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarım işi kapsamında vergi kesintisine tabi olup olmayacağı hk.

Yurt dışından Türkiye’ye ithal edilen alan adı teslimlerinde kurumlar vergisi kesintisi yapılmalı mıdır?

Yurt içinde ve yurtdışında verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita ve benzeri hizmetler için indirim uygulanacak kurum kazancı belirlenirken hangi tarihin esas alınacağı ve indirimden yararlanılan kazanç ile ilgili olarak yurtdışında ödenen vergilerin Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup konusu yapılıp yapılmayacağı

Yurtdışı mukimi şirket tarafından düzenlenen eksi faturada gösterilen tutar kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmalı mıdır?

Yurtdışında bulunan şirketlerden alınan yazılımlara ilişkin olarak kurumlar vergisi yönünden yapılacak işlemler nelerdir?

Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise ödemelerinin kurumlar vergisi karşısındaki durumu

Yurtdışından alınan avukatlık hizmeti için Kurumlar Vergisi tevkifatı yapılır mı? Yurtdışından alınan reklam ve danışmanlık hizmetleri için düzenlenen fatura

bedelleri üzerinden kurumlar vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı Zarar Mahsubu Zarar Mahsubu Zararla sonuçlanan yılda yapılan Ar-Ge harcamaları için YMM tasdik raporu gerekip

gerekmediği

5746 SAYILI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN

5746 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanılması halinde, ayrıca GVK’nun 89. maddesinden faydalanıp faydalanılamayacağı

5746 sayılı Kanun kapsamında Teknogirişim Sermaye Desteği alan firmanın Ar-Ge faaliyetlerinin damga vergisi açısından değerlendirilmesi

5746 sayılı Kanun kapsamındaki proje harcamalarının vergilendirilmesi Ar-Ge faaliyeti ile ilgili olarak başka bir şirket ile sözleşme imzalanmış olması ve Ar-

Ge projesinin de bu şirket adına onaylanmış olması durumunda yapılan harcamaların Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınıp alınamayacağı

Ar-Ge faaliyetinde kullanılan taşıtın amortismanı Ar-Ge harcamalarında istisna uygulaması hk. Ar-Ge indirimine konu edilecek tutar olarak TÜBİTAK tarafından verilen hibe destek

tutarını aşan alet teçhizatın maliyet bedelinin mi amortisman tutarının mı dikkate alınacağı

Ar-Ge projeleri için verilen teminat mektuplarına ait komisyon giderlerinin ve Ar-Ge merkezinizde görevli personel ücretlerinin 5746 Sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge İndirimine konu edilip edilemeyeceği

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca desteklenen projenin, proje ortağı olan şirketin Ar-Ge indiriminden faydalanıp faydalanamayacağı

470

Gizlilik ve Sınai Mülkiyet Sözleşmesi başlıklı kağıdın, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı

Sipariş üzerine gerçekleştirilen Ar-Ge projelerinde teşvik, transfer fiyatlandırması ve fatura kesme zamanı

Sözleşmeli olarak yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinde teşvik ve belge düzeni Teknoloji Geliştirme bölgesinde elde edilen kazançların vergilendirilmesi Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren şirketin oyun programları yazılım

faaliyeti TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge projesinden doğan alacakların temlikine

ilişkin düzenlenen kâğıdın damga vergisinden istisna olup olmadığı

6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNU

Altın mevduat hesaplarında BSMV Bankanın aktifine kayıtlı taşınmazların satışında BSMV istisnası uygulanır mı? Foreks işlemlerinde BSMV matrahı nasıl hesaplanır? GSM şirketleri aracılığıyla verilen veli bilgilendirme hizmeti ÖİV’ye tabi midir? Kiralık olarak kullanılan iş merkezinin başka bir şirketle ortak kullanılması halinde

düzenlenecek faturada BSMV hesaplanıp hesaplanmayacağı Konut kredisiyle edinilen konutun üçte birinin krediyi kullananın eşine devredilmesi

halinde BSMV ve KKDF uygulaması Sovtaj geliri BSMV’ye tabi midir? Vekâlet ücretlerinde BSMV Yurtdışında mukim şirkete verilen yatırım kredisinin BSMV'ye tabi olup olmadığı

7338 SAYILI VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU

Çeyiz parasının veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı Firma çalışanının vefatı dolayısıyla varislerine kıdem tazminatı, ölüm yardımı ve

ücret alacağı adı altında yapılan ödemeler Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi midir? Kiraya verilmiş gayrimenkul üzerinde yapılan alışveriş merkezinin kiralayanın vefatı

üzerine mirasçılarına intikal edip etmeyeceği hk. Maddi ve manevi bir zarar karşılığı ödenen tazminatların veraset ve intikal vergisi

karşısındaki durumu Manevi tazminat ödemesi veraset ve intikal vergisine tabi midir? Murisin Anonim Şirket Hissesinin Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesine ne

şekilde yansıtılacağı Sigorta şirketince ödenen tazminatın veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı Şirket ortağının vefatı halinde varislerine intikal eden kar paylarının ödenmesi

sırasında veraset ve intikal vergisi ilişiği aranılıp aranılmayacağı Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemeler üzerinden

Veraset ve İntikal Vergisi hesaplanmalı mıdır? Televizyon kanalında düzenlenen yarışma sonucu ödenen ödüllerin vergilendirilmesi Veraset ve intikal vergisi beyannamesinde mirasın nasıl beyan edileceği Yurtdışında mukim şirket ana ortağının grup şirketleri arasında yurtdışında yapacağı

bedelsiz hisse devrinin veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı

470

193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU

5811 sayılı Kanun kapsamında sermayeye ilave edilen tutarın ortaklara dağıtılmasında gelir vergisi tevkifatı hesaplanmalı mıdır?

(08.04.2014 tarih ve 834 sayılı özelge)

5811 sayılı Kanun kapsamında beyan edilerek pasifte açılan özel bir fon hesabına alınan ve 6 ay içerisinde sermayeye eklenen tutarlar, ticari kazancın bir unsuru olmayıp sermayenin cüz'ü sayıldığından, şirket ortaklarına dağıtılması halinde bu tutarlar üzerinden vergi hesaplanmaması ve vergi kesintisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Abonelikleri kendi adına kayıtlı olan ancak ortak bir şekilde kullanılan doğalgaz, elektrik, su, telefon, internet v.b. harcamalar nasıl gider yazılabilir?

(18.04.2014 tarih ve 427 sayılı özelge)

Serbest meslek faaliyeti gerçekleştirmek üzere iki ortaklı olarak satın alınan taşınmazda kullanılan ve abonelikleri ortaklardan biri adına kayıtlı olan doğalgaz, elektrik, su, telefon, internet gibi genel giderin, faaliyette bulunulan işyerine ait olduğunun ve işle ilgili olarak kullanıldığı ile belli bir kısmının diğer ortak tarafından da ödendiğinin tevsiki halinde diğer ortağın serbest meslek kazancının tespitinde de gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Almanya mukimi bir kişinin, belirli bir işle ilgili olarak Türkiye'de icra ettiği serbest meslek faaliyeti çerçevesinde elde ettiği kazanç nasıl vergilendirilir?

(11.04.2014 tarih ve 871 sayılı özelge)

Belirli bir iş için bir takvim yılında Türkiye'de altı aydan fazla süreyle bulunan Almanya mukiminin Türkiye'de elde ettiği kazanç dar mükellefiyet kapsamında Türkiye'de vergilendirilecektir.

Öte yandan, bu faaliyet dolayısıyla elde edilen kazancın ödeme yapan firma tarafından Türkiye'de kesinti yoluyla vergilendirilerek beyan edilmesi ve bu verginin Türkiye'de ödenmesi halinde, bu kesinti nihai vergilendirme olacağından dar mükellef olarak kesinti yoluyla Türkiye'de vergilendirilen kazancınızın beyan edilmesi gereği bulunmayacaktır.

Türkiye'de icra edilen serbest meslek faaliyeti çerçevesinde elde edilen kazancın ödemeyi yapan firma tarafından Almanya'da kesinti yoluyla vergilendirilmesi halinde ise; Türkiye'de yapılmış bir vergi kesintisinden söz edilemeyeceğinden, anılan anlaşmanın verdiği yetki doğrultusunda Türkiye'de elde edilen bu kazancın Türkiye'de beyanı suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede, Türkiye mukimi olunmaması nedeniyle çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında Türkiye mukimlerine yurtdışında ödedikleri verginin Türkiye'de ödenecek vergiden indirimi hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, bahse konu anlaşmanın 22. maddesinin ikinci fıkrasın (a) bendi

470

uyarınca, bu anlaşmanın verdiği yetkiyle Türkiye'de vergilendirilebilen kazanca ilişkin matrahın Alman vergisinin hesaplanmasına esas olan matrahtan mahsubu gerekmektedir.

Almanya’da mukim firma tarafından Türkiye’de görevlendirilen personele ödenen ücretler nasıl vergilendirilir?

(27.05.2014 tarih ve 158 sayılı özelge)

Yurt dışında mukim şirket tarafından Türkiye şubesinde çalışılması karşılığında yapılan ödemeler ile “car allowance” adı altında motorlu araç kullanmak için yapılan ek ödemenin ücret kapsamında değerlendirilerek Türkiye’de gelir vergisine tabi tutulması ve ödemelerin doğrudan doğruya yurt dışından yapılması nedeniyle söz konusu ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Apartman dış cephesinin kiraya verilmesi işleminin vergi kanunları karşısındaki durumu

(04.07.2013 tarih ve 985 sayılı özelge)

Apartman veya sitenin ortak alanlarının kiraya verilmesi sonucu elde edilen kira geliri o yılda elde edilmiş gayrimenkul sermaye iradı olduğundan, Gelir Vergisi Kanunu 94’üncü maddede sayılan kişi ya da kuruluşlara kiraya verilmesi durumunda yapılan ödemeler üzerinden anılan maddenin birinci fıkrasının (5/a) alt bendi gereğince gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

Elde edilen kira gelirlerinin apartman veya site yönetimleri tarafından tahsil edilip ortak giderlerin karşılanmasında kullanılması bu gelirlerin vergilendirilmesine engel değildir.

Diğer yandan, apartman dış cephesinin reklam ve tanıtım amaçlı kiraya verilmesi işlemi genel oranda KDV’ye tabi olacaktır. Apartman dış cephesini reklam nedeniyle kiraya verenlerin KDV mükellefiyetinin bulunmaması ve reklam hizmetini alan gerçek veya tüzel kişilerin KDV mükellefi olması durumunda ise söz konusu işleme ait KDV’nin reklam hizmeti alanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi gerekmektedir.

Avrupa ülkelerine verilecek danışmanlık hizmetlerinde Gelir Vergisi istisnası var mıdır?

(28.08.2013 tarih ve 929 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim olan şahsın, Avrupa ülkelerine danışmanlık hizmeti vermek amacıyla Türkiye'de kurduğu şahıs firmasından vermiş olduğu hizmetin serbest meslek faaliyeti kapsamında değerlendirilmesi ve bu faaliyet nedeniyle Türkiye'de elde edilen kazanç ve iratların yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, vergi mevzuatında, dar mükellef olarak Türkiye'de icra edilen serbest meslek faaliyeti dolayısıyla edinilen kazançların gelir vergisinden istisna olduğuna dair herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

470

Avukatlık faaliyetinden dolayı kayıtlı adi ortaklığın ortaklarına ait olan araçların akaryakıt, tamir v.b. giderleri indirim konusu yapılabilir mi?

(03.04.2014 tarih ve 93 sayılı özelge)

Ortaklara ait araçların kiralanması veya adi ortaklık envanterine kayıtlı olması, işte kullanılması ve serbest meslek faaliyetinin önem ve genişliği ile mütenasip olması şartıyla, söz konusu araçlara ait akaryakıt, bakım, onarım ve sigorta gibi giderler ile bu araçlara ait amortismanların indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Aynı şahıs tarafından yazılıp oynanan stand-up gösteriden elde edilen kazancın istisna kapsamında olup olmayacağı

(06.08.2012 tarih ve 2450 sayılı özelge)

Stand-up faaliyetine ilişkin senaryoların aynı kişi tarafından yazılması halinde, bu senaryoların, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamında eser niteliği taşıdığının Kültür ve Turizm Bakanlığından alınacak yazı ile tevsik edilmesi şartıyla, söz konusu çalışmaların icrasına ilişkin olarak elde edilen hasılata münhasır olmak üzere Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde yer alan istisnadan faydalanılması mümkün bulunmaktadır. Ancak, oyunculuğa (meddahlık dahil) ilişkin faaliyette bulunulması halinde, bu faaliyet Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde sayılanlar arasında yer almadığından istisnadan yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, stand-up faaliyetine ilişkin senaryolara ait çalışmaların istisna kapsamında değerlendirilmesi ve bu çalışmaların Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasına istinaden tevkifat yapmak mecburiyetinde olanlarca satın alınması halinde, yapılacak ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılacak ve istisna kapsamında kalan bu kazançlar için yıllık beyanname verilmeyecek, diğer kazançlar için beyanname verilmesi durumunda ise bu kazançlar beyannameye dâhil edilmeyecektir. Ancak, bir hizmet sözleşmesine bağlı olmaksızın kendi nam ve hesabına yapılacak oyunculuk faaliyeti Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesi uyarınca serbest meslek kazancı olmakla birlikte, Kanun’un 18. maddesinde yazılı eser grupları arasında yer almayan bu işler nedeniyle elde edilen serbest meslek kazancının gerçek usulde vergilendirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan serbest meslek erbabının, Vergi Usul Kanunu’nun 153. maddesi uyarınca işe başlamayı vergi dairesine bildirme, 172 ve 210. maddeleri uyarınca serbest meslek kazanç defteri tutma, 236. maddesi uyarınca da mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilâtları için serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.

Bu nedenle, serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin, Vergi Usul Kanunu’nun yukarıda belirtilen hükümlerinde yer alan yükümlülükleri yerine getirmesi gerekmektedir. Ancak, 224 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde, münhasıran Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde belirtilen türden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece aynı Kanun’un 94. maddesinde belirtilen kişi veya kurumlara teslim eden serbest meslek erbabından isteyenlerin, defter tasdik ettirme ve tutma ile belge düzenleme zorunluluklarının kaldırıldığı açıklanmıştır.

470

Bu çerçevede, söz konusu faaliyetin mutad meslek halinde ifa edilmesi ve istisna kapsamındaki eserlerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılanlar dışındakilere de satılması halinde, Vergi Usul Kanunu’nun 153, 172, 210 ve 236. maddeleri uyarınca işe başlama bildiriminde bulunma, serbest meslek kazanç defteri tutma ve serbest meslek makbuzu düzenleme mecburiyeti bulunmaktadır.

Bağımsız denetçi belgesine ilişkin kurs ve yetkilendirme belgesi ücreti, mali sorumluluk sigortası, temizlik v.b. giderler ile çalışanların yemek bedelinin hâsılattan indirimi mümkün müdür?

(17.07.2014 tarih ve 215 sayılı özelge)

- Bağımsız denetçi belgesine ilişkin eğitim (kurs) gideri ile belge ücretinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesindeki serbest meslek kazancının tespitinde indirilecek giderler arasında sayılmaması nedeniyle, söz konusu giderler için yapılan ödemelerin serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak hâsılattan indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ancak, bağımsız denetçi belgesine ilişkin eğitim (kurs) giderlerinin anılan Kanun’un 89. maddesinin 2 numaralı bendinde yer alan şartların taşınması halinde, yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

- Mesleki faaliyeti ifa ederken meydana gelecek zararlara karşı ödenen mali sorumluluk sigortasının, Kanun’un 89. maddesinin 1 numaralı bendinde yer alan şahıs sigortası kapsamında olmaması nedeniyle, yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

- Büroda kullanılan temizlik, kâğıt havlu, tuvalet kâğıdı, deterjan v.b. temizlik malzemesi giderlerinin, yapılan işin mahiyetine uygun olması, iş hacmi ile mütenasip bulunması ve Vergi Usul Kanunu hükümleri gereğince tevsik edici belgelere dayanmış olması şartıyla kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

- Yemek bedeli faturasının, yemek hizmetinin verildiği lokanta tarafından hizmetin yapıldığı tarihten itibaren yedi gün içinde işveren adına düzenlenmiş olması şartıyla serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Bağış olarak teslim edilecek anaokulu binası için yapılan harcamalar ne zaman indirim konusu yapılır?

(15.02.2011 tarih ve 113 sayılı özelge)

Şahsın çocuklarıyla birlikte sahibi olduğu arsa üzerine harcama paylarıyla inşa edilerek belediye başkanlığına bütün tefrişatıyla bağışlanacak anaokulu binası inşasına yönelik harcamalar, anaokulu inşaatının bitirilip belediyeye teslim edildiği yıla ilişkin gelir vergisi beyannamelerinde indirim olarak dikkate alınabilecektir. Bu çerçevede, okul tefrişatına ilişkin harcamaların da bağış ve yardım olarak, gayrimenkul sermaye iradının beyanı sırasında indirim konusu yapılması mümkündür.

470

Ancak yapılan bağış ve yardımın bir bölümünü teşkil eden arsanın anaokulu inşaatına başlanmadan önce belediyeye devredilmesi halinde, anaokulu binası inşasına yönelik harcamaların yapıldığı yıla ilişkin gelir vergisi beyannamelerinde indirim olarak dikkate alınabilmesi mümkündür. Bu durumda, yapılan bağış ve yardımın bir bölümünü teşkil eden arsanın, gayrimenkul sermaye iradı mükellefi olunması nedeniyle, mukayyet değeri olamayacağından, takdir komisyonunca tespit edilecek değerin arsanın belediyeye bağışlandığı takvim yılına ilişkin gelir vergisi beyannamelerinde indirim olarak dikkate alınabileceği tabiidir.

Ayrıca, söz konusu bağış ve yardımların ilgili kurumlardan alınacak belgelerle tevsik edilmesi yeterli olup, bu kurum ve kuruluşlardan alınacak belgeler Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257’nci maddesindeki yetkiye istinaden indirim için geçerli belge olarak kabul edilecektir. Dolayısıyla, yapılan harcamalara ilişkin alınan fatura ve benzeri vesikaların belediye başkanlığınca onaylanmasına gerek bulunmamaktadır.

Banka promosyon ödemesi gelir vergisine tabi midir?

(07.04.2014 tarih ve 35 sayılı özelge)

Şirket ve bankalar arasında imzalanan maaş ödeme protokolü gereğince; bankalar tarafından personele yapılan "promosyon" ödemelerinin doğrudan şirkete yapılması ve yapılan bu ödemelerin de şirket tarafından gelir olarak kaydedilmeden personele aynen aktarılması halinde, söz konusu promosyon ödemeleri ücret olarak değerlendirilmeyecektir.

Promosyon ödemelerinin kazanca dahil edilmesi halinde ise, çalışanlara yapılan ödeme banka promosyonu olma niteliğini kaybetmiş olacağından, ödemelerin ücret kabul edilerek gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

Belediyelere iftar çadırlarında ve bazı etkinliklerde kullanılmak üzere bedelsiz olarak verilen masa ve sandalyeler için fatura düzenlenmeli midir?

(28.05.2014 tarih ve 59 sayılı özelge)

Masa ve sandalyelerin bedel alınmaksızın belediyelere, iftar çadırlarında ve bazı etkinliklerde kullanılmak üzere verilmesine ilişkin olarak, söz konusu hizmet bedelinin emsal bedel esas alınmak suretiyle hesaplanması ve fatura düzenlenerek kazanca dahil edilmesi gerekmektedir. Kazanca ilave edilen bu gelirin Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’uncu maddesi birinci fıkrasının 4 numaralı bendi hükümleri dahilinde indirimi mümkün bulunmaktadır.

Bilgisayar programı ve yazılımı faaliyeti ile reklam geliri ne şekilde vergilendirilir?

(03.09.2014 tarih ve 101 sayılı özelge)

Uygulama ve oyun olarak adlandırılan bilgisayar yazılım ve programlarının hazırlanarak internet sitesi üzerinden satışı ile reklam gelirlerinden elde edilen kazancın, yapılan faaliyetin

470

ticari bir organizasyon ve sermaye unsuru hakim olmaksızın şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye ve ihtisasa dayanarak kendi nam ve hesabına yapılması halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun serbest meslek kazancına ilişkin genel hükümlere göre gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, söz konusu faaliyetten elde edilen kazancın, ortada bir ticari organizasyonun var olduğu, yani işin ticari iş niteliği aldığı durumlarda, anılan Kanun’un ticari kazanç hükümlerine göre vergilendirileceği tabiidir.

Birden fazla işverenden elde edilen ücret nasıl vergilendirilir?

(13.08.2014 tarih ve 23 sayılı özelge)

Şirket ile İŞKUR’un “işe alma, emir ve talimatları dahilinde çalıştırma” yönlerinden ayrı işverenler olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup, şirket bünyesinde çalıştırılan kursiyerlere İŞKUR tarafından yapılan ödemelere ilaveten ödenen tutarların ücret hükümlerine göre Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94 ve 103’üncü maddeleri kapsamında tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, birden fazla işverenden alınan ücret geliri toplamının Kanun’un 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (285 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2014 takvim yılı gelirlerinin vergilendirilmesinde esas alınmak üzere 27.000 TL) aşması halinde birinci işverenden alınan dahil olmak üzere elde edilen ücret gelirlerinin tamamının kursiyerlerce yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Biyoeşdeğerlik çalışmalarına gönüllü olarak katılan kişilerin muhtelif masraflarının karşılanması için yapılan ödemeler gelir vergisine tabi midir?

(03.04.2014 tarih ve 326 sayılı özelge)

Biyoeşdeğerlik çalışmalarına gönüllü olarak katılan kişilerin, iş günü kaybı, yemek, ulaşım ve haberleşme gibi masraflarının karşılanması amacıyla araştırma bütçesinden yapılan ödemeler, bu kişilerin çalışmalara katılımları dolayısıyla oluşan gelir azalmalarının karşılanması amacına yönelik olarak Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu kapsamında yapıldığından, söz konusu ödemeler; işverene tabi ve belirli bir iş yerine bağlı olarak, bir hizmet karşılığı yapılan ödeme olarak kabul edilemeyecek olup, ücret tanımına girmediğinden bordro düzenlenmesi de söz konusu olmayacaktır.

Öte yandan, bu kişilere yapılan ödemeler Gelir Vergisi Kanunu’nun 2’nci maddesinde hüküm altına alınan diğer gelir unsurları içinde de yer almadığından, gelir vergisinin konusuna girmemektedir.

Çalışana ödenecek bedelin satış hasılatının yüzdesi olarak belirlenmesi halinde ödemenin ücret olup olmadığı

(29.11.2013 tarih ve 240 sayılı özelge)

470

Ücretin, satış hâsılatının veya kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş olması yapılan ödemenin ücret olma niteliğini değiştirmez.

Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapacağı ödemeler nasıl vergilendirilir?

(04.07.2014 tarih ve 26 sayılı özelge)

Merkezi Amerika Birleşik Devletleri’nde bulunan kurumun Türkiye’de kurulan Gaziantep Temsilciliği’nin mükellefiyet durumunun yapılacak yoklama ile tespit edilmesi gerekmekte olup, yapılan yoklama sonucunda Türkiye’de kanuni ve iş merkezinin bulunmaması halinde dar mükellef kurum olunacağından temsilcilikte çalışacak personele döviz olarak ödenecek ücretler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesi birinci fıkrasının (14) numaralı bendinde sayılan tüm şartları taşıması şartıyla gelir vergisinden istisna olacaktır.

Ancak, söz konusu temsilciliğin kanuni ve iş merkezinin Türkiye’de bulunması halinde tam mükellef kurum olunacağından Türkiye’deki personele ödenecek ücretlerin, Kanun’un 61, 94, 103 ve 104’üncü maddeleri hükümleri gereğince gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Emekli maaşından kesilen sosyal güvenlik destek primi emekli olduktan sonra çalışılan şirketten alınan ücretin gerçek safi tutarının hesaplanması sırasında indirilebilir mi?

(10.04.2014 tarih ve 861 sayılı özelge)

Emeklilik maaşından kesilen sosyal güvenlik destek priminin, emekli olduktan sonra çalışmaya başlanan şirketten alınmakta olan ücretin gerçek safi tutarının hesaplanması sırasında indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Envantere kayıtlı taşıtlara ait gider ve amortismanlar serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(09.04.2014 tarih ve 34 sayılı özelge)

Serbest meslek faaliyetinin ehemmiyet ve genişliği ile mütenasip olup işte kullanılan envantere kayıtlı araçların giderleri ile amortismanlarının indirim konusu yapılabileceği hususu dikkate alındığında, iş hacmi ve çalışan personele göre kullanılan araçlara ilişkin ayrılan amortismanlar ile yakıt ve bakım giderlerinin serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Eşlerin sahip oldukları gayrimenkullerden kira geliri elde etmeleri halinde kira gelirlerinin beyanı ve kira ile oturulan konutun kira giderini indirimi nasıl yapılmalıdır?

(12.05.2012 tarih ve 504 sayılı özelge)

470

Gayrimenkul sermaye iradında yıllık gelir vergisi beyannamesinin, gayrimenkul sahibi tarafından verilmesi gerektiğinden, eşlerin elde ettikleri kira gelirlerinin ayrı ayrı beyan edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, birlikte oturulan gayrimenkule ilişkin ödenen kira bedelinin, evlilik birliği içerisinde müşterek bir gider olması nedeniyle; söz konusu kirayı birlikte ödeyen eşlerin gayrimenkul sermaye iradına ilişkin olarak gerçek gider yöntemini seçerek verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinde, istisnaya isabet eden kısım hariç olmak üzere ödenen kira bedelini payları oranında ayrı ayrı gider olarak indirebilmeleri mümkün bulunmaktadır.

Evde çeşitli sebeplerle biriktirilen eşyaların ticari bir organizasyona dayanmamak şartıyla, internet ve benzeri yollarla bir defaya mahsus olmak üzere satışından doğan kazançların arızi kazanç olarak vergilendirilmesi

(14.08.2012 tarih ve 2568 sayılı özelge)

Ticari bir organizasyona dayanmamak şartıyla, internet yoluyla da olsa öğrencilik yıllarından kalan veya daha önce kullanılan yayın, kitap, elektronik malzeme, bilgisayar ve müzik ürünleri gibi malzemelerin bir defaya mahsus olmak üzere satışından doğan kazançlar arızi kazanç olarak değerlendirilecektir. Dolayısıyla, 2012 yılı içinde bu satıştan doğan kazancın 20.000 TL’ye kadar olan kısmı gelir vergisinden müstesna olduğundan, bu tutarı aşan kısmının yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Evlenme yardımının ücret istisnasından yararlanması

(31.07.2013 tarih ve 823 sayılı özelge)

Hizmet erbabına yapılacak evlenme yardımının ücretlinin iki aylık ücretine tekabül eden tutarının gelir vergisinden istisnası edilmesi gerekmekte olup, söz konusu istisna tutarının hesaplanmasında brüt ücret dikkate alınır.

Fazla ve yersiz ödenen stopajın iadesi

(02.01.2012 tarih ve 33 sayılı özelge)

Peşin ödenen kira bedelinin tamamı üzerinden tevkifat yapılarak muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Kiralanan işyerinin tahliyesi durumunda, tahliye tarihinden sonra kiralamadan söz edilemez. Bu ödemelere ilişkin olarak ödenen tevkifat fazla ve yersiz ödenen vergi niteliği kazanır. Tahliye tarihinden sonraki dönemler için tevkif yoluyla ödenen vergiler için düzeltme işlemleri yapılarak, fazla ve yersiz olarak ödenen verginin iadesi gerekir. İadesi yapılan stopaj tutarının, yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanacak olan gelir verginizden mahsubu yapılamaz.

Fazla ve yersiz ödenen verginin iade alınması halinde gelir yazılacak dönem

(26.01.2012 tarih ve 11 sayılı özelge)

470

2005/2010 yılları arasında ödenmiş olan MTV'nin yersiz ve fazla tahsil edilen kısmının, Vergi Dairesi tarafından düzeltmenin yapıldığı dönemde tutar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmiş olduğu kabul edilerek, bu dönem itibarıyla kurum kazancının tespitinde gelir unsuru olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Fiber optik terminal teçhizatı ve sayısal çoklayıcı sistemleri montajının yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında olup olmadığı

(27.08.2013 tarih ve 922 sayılı özelge)

Gelir Vergisi Kanunu’nun 42’nci maddesinde; birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarım işlerinde kar veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edileceği ve tamamının o yılın geliri sayılarak, ilgili yıl beyannamesinde gösterileceği hükmüne yer verilmiştir. Bir işin anılan madde kapsamına girmesi; inşaat ve onarma işi olması, işin taahhüde bağlı olarak başkaları hesabına yapılması ve birden fazla takvim yılına sirayet etmesi şartlarına bağlıdır.

Anılan madde hükmünce; taahhüt edilen trafo merkezleri için sistem temini, montajı, çalıştırılması ve personel eğitimini içeren sözleşme konusu işlerin inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilmesi ve istihkak ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15’inci maddesi gereğince % 3 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Geçici olarak görevlendirilen personele ait gündelikler nasıl vergilendirilir?

(10.04.2014 tarih ve 366 sayılı özelge)

Sürekli görev mahali dışında geçici olarak görevlendirilen personele;

- Fatura karşılığında ödenen gerçek yol (gidiş-dönüş) bedelinin tamamının gelir vergisinden istisna tutulması,

- Gider karşılığı olarak yapılan fiili yemek ve konaklama ödemelerinin (devlet memuruna ödenen harcırah gündeliği ile mukayese edilmeksizin), Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi halinde, tamamının vergiden müstesna tutulması,

- Konaklama bedelinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmesi, yemek bedelinin belgelendirilememesi durumunda, konaklama bedelinin tamamının vergiden istisna edilmesi, yemek bedelinin ise bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen miktarı aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması,

- Yemek ve konaklama giderlerinin Vergi Usul Kanunu uyarınca belgelendirilmemesi halinde, yapılan ödemenin aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna verilen gündelik tutarını (veya Devletçe verilen en yüksek gündelik tutarını) aşmaması kaydıyla vergiden müstesna tutulması, aşan kısmın ise ücret olarak vergilendirilmesi,

470

gerekmektedir.

Geçici süre ile yurt dışındaki grup firmasında görevlendirilen personele Türkiye’den ödenen ücretler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(14.08.2012 tarih ve 183 sayılı özelge)

Şirket çalışanlarının geçici bir süre ile yurtdışındaki grup şirketlerinde görevlendirilmesi ve bu süre içerisinde ücretlerinin Türkiye’den ödenmesi halinde işçi-işveren ilişkisi devam etmektedir. Bu nedenle, söz konusu çalışanların Gelir Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinin 2 numaralı bendi uyarınca tam mükellef sayılması Türkiye içinde ve dışında elde ettiği tüm kazanç ve iratları üzerinden Türkiye’de gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Türkiye ile İspanya arasındaki çifte vergilendirmeyi önleme (ÇVÖ) anlaşması 01.01.2004 tarihinden, Türkiye ile İngiltere arasındaki ÇVÖ anlaşması 01.01.1989 tarihinden, Türkiye ile İrlanda arasındaki ÇVÖ anlaşması 01.01.2011 tarihinden, Türkiye ile Fas arasındaki ÇVÖ anlaşması 01.01.2007 tarihinden, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasındaki ÇVÖ anlaşması da 01.01.1998 tarihinden bu yana uygulanmaktadır.

Söz konusu anlaşmaların 4. maddesinde, "Mukim" terimine ve bir gerçek kişinin sözleşmeye taraf iki devletin de mukimi olduğu durumlarda, mukimlik sorununun ne şekilde çözüleceğine ilişkin hükümlere yer verilmiş bulunmaktadır.

Buna göre, bir devletin iç mevzuatında düzenlenen ev, ikametgah veya benzer yapıda herhangi bir kriter nedeniyle o devlette vergi mükellefiyeti altına giren bir gerçek kişi, o devletin mukimi kabul edilebilmektedir. Akit devletlerin iç mevzuatları gereğince kişinin aynı anda sözleşmeye taraf her iki devletin de mukimi olması durumunda ortaya çıkan çifte mukimlik sorunu ise yine anlaşmaların 4. maddesinin 2. fıkrasında yer alan kriterlerin sırasıyla uygulanması suretiyle çözümlenecektir.

Yurt dışında geçici süre ile görevlendirilen çalışanlar ile şirket arasındaki iş akitlerinin devam etmesi ve çalışanların görev süresince ücretlerinin ve sosyal güvenlik ödemelerinin Türkiye’den yapılmaya devam edilmesi nedeniyle, söz konusu çalışanlar iç mevzuatımız hükümleri çerçevesinde ve ilgili ülkelerle olan ÇVÖ anlaşmalarının 4. maddeleri gereğince Türkiye mukimi olarak kabul edilebilecek ve tüm dünya gelirleri üzerinden Türkiye’de vergiye tabi olacaktır.

Çalışanların Türkiye’nin yanı sıra, diğer Akit Devletlerin iç mevzuatlarınca ilgili ülkenin de mukimi olarak kabul edilmesi durumunda kişilerin mukimi olduğu devlet, anlaşmaların 4. maddesinin 2. fıkralarında yer alan kriterlerden önce yer alana öncelik verilmek suretiyle belirlenecektir.

Öte yandan, ÇVÖ anlaşmalarının 15. maddelerinde, ücret gelirlerinin vergilendirilmesine ilişkin hükümler yer almakta olup, maddenin 2. fıkralarında da bir Akit Devlet mukiminin diğer Akit Devlette ifa ettiği hizmetlerin yalnız ilk Akit Devlette vergilendirilebilmesi için gerekli koşullar sıralanmıştır.

470

Buna göre, çalışanların ÇVÖ anlaşmalarının 4. maddeleri çerçevesinde Türkiye mukimi olduğu tayin edilmişse, bu kişilerin yurt dışında mukim grup şirketlerinde ifa ettiği hizmetler bakımından, anlaşmaların 15/2 maddelerinde yer alan üç koşulun bir arada gerçekleşmesi durumunda vergileme hakkı yalnızca Türkiye’ye ait olacak; şartlardan birinin ihlal edilmesi durumunda ise diğer devletlerin de bu ücret gelirlerinden vergi alma hakkı olacaktır. Böyle bir durumda oluşacak çifte vergilendirme; Amerika Birleşik Devletleri, İrlanda ve İngiltere ÇVÖ Anlaşmalarının 23, İspanya ÇVÖ Anlaşması’nın 22. maddesi uyarınca mahsup; Fas ÇVÖ Anlaşması’nın 22. maddesi uyarınca ise istisna yöntemi ile önlenebilecek olup, bu işlemler gerçekleştirilirken söz konusu maddelerde yapılan açıklamaların dikkate alınması gerekmektedir.

Geçici süre ile yurtdışındaki grup firmasında görevlendirilen personele Türkiye'den ödenen ücretler üzerinden tevkifat yapılıp yapılamayacağı

(09.10.2013 tarih ve 160 sayılı özelge)

Geçici olarak yurtdışındaki grup şirketinde görevlendirilen çalışanın Türkiye mukimi olduğu kabul edilirse, bu kişinin İsviçre'de ifa ettiği hizmetler bakımından Türkiye Cumhuriyeti ile İsviçre Konfederasyonu Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması’nın bağımlı faaliyetleri düzenleyen 15/2 maddesinde yer alan üç koşulun bir arada gerçekleşmesi durumunda vergileme hakkı yalnızca Türkiye'ye ait olacaktır.

Anılan koşullardan birinin ihlal edilmesi halinde ise İsviçre'nin de bu ücret gelirlerinden vergi alma hakkı olacaktır. Böyle bir durumda yol açılacak çifte vergilendirme, Anlaşma’nın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 22. maddesi hükümlerince önlenecek olup; anılan maddenin 2 numaralı fıkrası çerçevesinde ücret gelirleri için İsviçre'de ödenen vergi tutarı Türkiye'de bu türden gelirlere ilişkin ödenecek vergiden mahsup edilebilecektir.

Geçmiş dönemlere ilişkin asgari geçim indiriminin hesaplanıp hesaplanmayacağı

(29.07.2013 tarih ve 114 sayılı özelge)

Ücretlilerin, asgari geçim indiriminden yararlanabilmek için "Aile Durumu Bildirimi" ile işverenlerine bildirimde bulunmaları zorunlu olup, zamanında formu vermeyen personelin, sonradan bildirimde bulunması durumunda geçmiş dönemlere ilişkin asgari geçim indiriminden yararlanmaları mümkün değildir.

Asgari geçim indiriminden, bildirimde bulunulan tarihten itibaren yararlanılması mümkündür.

Gemilere ait elektronik sistem tedariki ve montajı işi ile ilgili ödemelerden kurumlar vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı

(18.07.2013 tarih ve 742 sayılı özelge)

470

Alt taşeron olan şirketin üstlendiği işler, ana yüklenicinin taahhüt ettiği inşaat işinden bağımsız olarak sadece elektronik sistem ve cihazların üretimi ve teslimi ile sınırlı olması halinde, yıllara yaygın inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilmeyecektir.

Gerçek kişi şirket ortağı tarafından bedelsiz olarak kiralanan otomobil için gelir vergisi beyanı yapılmalı mıdır?

(20.02.2012 tarih ve 249 sayılı özelge)

Şirket’e bedelsiz olarak tahsis edilen araç için tespit edilecek emsal kira bedelinin, yasal limitleri aşması halinde şirket ortağı tarafından gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilmesi gerekmektedir.

Hekim hizmet sözleşmesinin işveren tarafından tek taraflı feshi nedeniyle kişiye her ay yapılacak olan ödemenin ücret kabul edilmesi

(16.08.2012 tarih ve 153 sayılı özelge)

Dilekçe eki hizmet sözleşmesinin 10. maddesinde; hizmet akdinin haklı ve geçerli bir neden olmaksızın feshi halinde, fesheden tarafın diğer tarafa ayda brüt 7.000 TL. aylık ve beş yılda çalışılan süreyi düşüp çalışılmayan süre kadar her ay cezai şartı ödemeyi kabul ve taahhüt edeceği belirtilmiştir.

Dolayısıyla, hizmet akdine göre çalışması gereken, ancak hizmet sözleşmesinin işveren tarafından fesih edilmesi nedeniyle sözleşme hükmü uyarınca hizmet ifa edilmeksizin sözleşmeden kaynaklanan söz konusu ödemelerin ücret olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, hizmet sözleşmesinin işveren tarafından tek taraflı fesih edilmesi nedeniyle her ay (sözleşmede belirtilen süre boyunca) yapılacak olan ödemenin Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesine göre ücret kapsamında değerlendirilerek, aynı kanunun 61, 63, 94, 103 ve 104. maddeleri uyarınca ücret olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyon üzerinden yapılacak vergi tevkifatı

(01.03.2012 tarih ve 316 sayılı özelge)

Almanya’da ikamet eden gerçek kişi tarafından, ihracat dolayısıyla verilen aracılık hizmetleri ticari faaliyet kapsamında bulunmaktadır. Dar mükellefiyete tabi gerçek kişilere komisyon hizmetlerine ilişkin olarak ticari faaliyet kapsamında yapılan ödemeler Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde tevkifata tabi ödemeler arasında sayılmadığından, gerçekleştirilen ihracatlara yurt dışından aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye yapılacak komisyon ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

470

Ancak, söz konusu gerçek kişi faaliyetinin yurt dışında pazar araştırması yapılması ve pazarlama ve yönetim hizmetleri gibi hizmetler dolayısıyla salt komisyonculuk işinin dışına taşması durumunda, verilen hizmetin Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesi çerçevesinde serbest meslek kazancı niteliğinde değerlendirilmesi ve bu hizmet karşılığında ilgili kişiye ödenen komisyon bedelleri üzerinden Kanun’un 94. maddesinin birinci fıkrasının 2 numaralı bendi uyarınca % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

İnternet sitesi üzerinden yapılan ticari faaliyetten elde edilen gelirin vergilemesi

(21.02.2012 tarih ve 276 sayılı özelge)

Tam mükellefiyete tabi kişiler yurt içinde ve dışında elde ettikleri kazanç ve iratların tamamı üzerinden vergilendirildiğinden, sahibi olunan internet sitesi üzerinden ticari faaliyet kapsamında yurtiçinde ve dışında yapılan mal satışları dolayısıyla elde edilen gelirlerin Türkiye’de vergilendirilmesi gerekir.

İrtibat bürosundan ve bir başka işverenden elde edilen ücret nasıl vergilendirilir?

(29.04.2014 tarih ve 454 sayılı özelge)

Merkezi yurtdışında bulunan Şirket’in Türkiye’de kurulu irtibat bürosundan elde edilen ücret geliri Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14. maddesinde yer alan istisnaya ilişkin olarak 147 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde yer alan şartların tamamını taşıyorsa gelir vergisinden müstesnadır.

Öte yandan, irtibat bürosu dışında, Türkiye’de kurulu bir şirketten aynı yıl elde edilen ücret, tevkif suretiyle vergilendirilmesi kaydıyla, tek işverenden alınan ücret olarak değerlendirileceğinden yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.

İrtibat bürosundan elde edilen ücret gelirinin istisnaya ilişkin tüm şartları taşımaması halinde, bu gelirin yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Türkiye’deki işverenden alınan tevkifata tabi ücret geliri ise aynı Kanun’un 86/1-b maddesinde belirlenen haddi aşması halinde beyannameye dahil edilecektir.

İş Kanunu kapsamında kreşlere ödenen tutarın ücret niteliği

(05.09.2011 tarihli özelge)

İş Kanunu’nun 88. maddesi gereğince düzenlenen Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmeliğin 15. maddesinde; yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den çok kadın işçi çalıştırılan işyerlerinde, 0-6 yaşındaki çocukların bırakılması ve bakılması, emziren işçilerin çocuklarını emzirmeleri için işveren tarafından, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir yurdun kurulmasının

470

zorunlu olduğu, işverenlerin bu yükümlülüklerini yönetmelikte öngörülen nitelikleri taşıyan yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilecekleri belirtilmiştir.

Bu çerçevede, anlaşmalı kreşlere yapılan ödemelerin İş Kanunu’nda yer alan zorunluluktan kaynaklanması nedeniyle, söz konusu ödemelerin ücret olarak değerlendirilmemesi gerekmektedir.

İş kazası sonucu ölen işçinin ailesine mahkeme kararına istinaden ödenen tazminat gider yazılabilir mi?

(03.04.2014 tarih ve 732 sayılı özelge)

Mahkeme kararına göre % 15 kusur oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanarak ödenen tazminatın Gelir Vergisi Kanunu’nun 68/1-10 maddesi kapsamında serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

İşe iade tazminatının gider yazılması ve stopaj

(23.12.2011 tarih ve 747 sayılı özelge)

İş sözleşmesinin feshedilmesi işleminin geçersizliğine hükmeden mahkeme kararında işe başlatılmama hali için belirlenen işe iade tazminatlarının ve mahkeme masraflarının Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi kapsamında; 4 aylık ücret ödemelerinin ise aynı maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

İşe iade tazminatlarının Gelir Vergisi Kanunu’nun 25 inci maddesi hükmü uyarınca gelir vergisinden istisna edilmesi ve çalışanın işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının ise ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

İşveren tarafından ödenen özel şahıs sigorta primleri gider yazılabilir ve vergi matrahının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(02.04.2014 tarih ve 725 sayılı özelge)

İşverenlerce ödenen şahıs sigorta primleri, işle ilgili olarak ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen ücret kapsamında olduğundan, söz konusu primlerin öncelikle ücretin matrahına ilave edilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/1. maddesi gereğince gelir vergisi tevkifatı kesilmek suretiyle vergilendirilmesi ve aynı Kanun’un 40/1. maddesi çerçevesinde genel gider olarak herhangi bir tutar ve oran sınırlaması olmaksızın indirim konusu yapılması mümkündür.

İtalya’da mukim şirkete ödenecek kâr payının vergilemesi

(26.04.2012 tarih ve 1459 sayılı özelge)

470

Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması hükümleri gereği, % 79 pay sahibi İtalya mukimi ortağa dağıtılacak kar payları üzerinden, gayrisafi temettü tutarının % 15’ini aşmamak üzere Türkiye’nin de vergi alma hakkı bulunmaktadır. Türkiye’de yapılacak vergilemede iç mevzuat hükümleri esas alınacak olup iç mevzuattaki oranın daha düşük olması halinde ise bu oran uygulanacaktır.

Türkiye tarafından bu şekilde alınacak vergi, Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi" başlıklı 23. maddesinin ikinci fıkrası hükümleri uyarınca, İtalya’da mahsup edilebilecektir.

Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesi için İtalya mukimi şirketin İtalya’da tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin İtalya yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte Noterce veya İtalya’daki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilmiş Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

Jeotermal su kaynağı araştırması için yapılan sondaj işi yıllara sari iş kapsamında değerlendirilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 255 sayılı özelge)

Jeotermal su kaynağı araştırılmasına ilişkin sondaj işinin, Kamu İhale Kanunu’nun 4’üncü maddesinde tarif edilen inşaat işleriyle ilgili olarak yapılması ve süre yönünden de birden fazla yıla sirayet etmesi halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 42’nci maddesi kapsamında değerlendirilerek, bu işe ilişkin hakediş bedelleri üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Bununla birlikte, bahse konu sözleşme ile yapılan işler her ne kadar tek sözleşme ile taahhüt edilmiş olsa da açılacak her kuyu ayrı bir iş olarak kabul edilecek ve yıllara sari inşaat işi olup olmadığı hususu da açılacak her kuyu için müstakil olarak değerlendirilecektir.

Diğer yandan, bahse konu sondaj işlerinin bir inşaat işinden bağımsız olarak yapılması halinde, söz konusu iş Gelir Vergisi Kanununun 42’nci maddesi kapsamındaki inşaat ve onarma işi olarak değerlendirilemeyeceğinden, bu işler nedeniyle yapılan hakediş ödemeleri vergi kesintisine konu edilemeyecektir.

Kalkınma Ajansı hibeleri nasıl vergilendirilir?

(21.04.2014 tarih ve 8 sayılı özelge)

Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 84. maddesi sadece Avrupa Birliği’nden sağlanan hibeleri kapsamakta olup, söz konusu madde hükmünün Kalkınma Ajansları’nın gerçek veya tüzel kişilere sağladığı yatırım destekleyici hibelere uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

470

Öte yandan, Kalkınma Ajansları tarafından hibe edilen para ve karşılıksız yardımların "602 - Diğer Gelirler" hesabında izlenmesi gerekmektedir.

Kat karşılığı inşaat sözleşmeleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında değerlendirilebilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 252 sayılı özelge)

Arsa sahibi kooperatif ile kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapan şirkete, bu sözleşmeye istinaden kendi payına düşen bağımsız bölümlere ilave olarak anılan kooperatif tarafından nakit ödemede bulunulması, söz konusu sözleşmenin kat karşılığı inşaat sözleşmesi niteliğini değiştirmez.

Dolayısıyla, yıllara yaygın olmakla birlikte taahhüde bağlı bir inşaat işi olarak değerlendirilmesi mümkün olmayan kat karşılığı inşaat işine bağlı olarak kooperatif tarafından firmaya yapılan ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Kira ödemesi yapılmadığı dönemde kira stopajı ödenmeli midir?

(27.04.2012 tarih ve 15 sayılı özelge)

Kira sözleşmesine istinaden işyeri için nakden veya hesaben (vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri, istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemler, hesaplarda işyeri kirası karşılığı olarak gider gösterilmesi vb.) kira ödemesi yapılmamış ise, gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Kurum personeline verilen ücretsiz eğitim için gelir vergisi tevkifatı yapılır mı?

(23.08.2013 tarih ve 1294 sayılı özelge)

Şirket çalışanının mesleki seviyesinin yükseltilmesi ve oryantasyonunun sağlanması amacıyla şirket bünyesinde faaliyet gösteren kursta bedelsiz olarak verilen eğitim ücret olarak değerlendirilmeyeceğinden herhangi bir vergileme olmayacaktır.

Serbest meslek erbabının kredi kullanarak aldığı ve home-ofis olarak kullandığı gayrimenkul için ödediği faizlerin gider kaydı

Banka kredisi kullanılarak iktisap edilen konutun home office olarak kullanılması nedeniyle, söz konusu konut için hesaplanacak amortismanların ve ödenecek faizlerin yarısının serbest meslek kazancından indirilmesi mümkündür.

470

Limited şirket pay senetlerinin satışından elde edilecek kazanç Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80/1 maddesi kapsamında değerlendirilebilir mi?

(14.04.2014 tarih ve 906 sayılı özelge)

Limited şirket payları anılan maddenin uygulamasında menkul kıymet olarak kabul edilemeyeceğinden, limited şirket ortakları pay senetleri satışının Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 80’inci maddesi 1’inci fıkrası (1) numaralı bendinin uygulamasında hisse senedi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, söz konusu pay senetlerinin elden çıkarılmasından elde edilen kazançların, aynı maddenin (4) numaralı bendi kapsamında değer artış kazancı olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Limited Şirketin sermaye artırımı ve veraset yoluyla edinilen ortaklık paylarına karşılık, Ltd. Şti.nin A.Ş.ye dönüşmesi nedeniyle alınan hisse senetlerinin satılması halinde vergilendirme

(27.02.2013 tarih ve 282 sayılı özelge)

Ortağı olunan limited şirketin sermeye artırımı nedeniyle elde edilen hisse paylarının ve limited şirketin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddeleri kapsamında anonim şirkete dönüşmesi neticesinde iktisap edilen hisse senetlerinin (geçici ilmühaber) ilk iktisap tarihi olarak limited şirketin sermayesine iştirak edilen tarihin, limited şirketten veraset yoluyla ivazsız olarak intikal eden ortaklık payları karşılığı A.Ş.den alınan hisse senetlerinin ise ivazsız intikal olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Dolayısıyla, limited şirketin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddeleri kapsamında nevi değiştirerek anonim şirkete dönüşmesi sonucunda, limited şirketteki ortaklık payının ve sermeye artırımı nedeniyle elde edilen paylar karşılığı alınan hisse senetlerinden, iktisap tarihinden itibaren iki yıllık süre geçenler ile ivazsız olarak intikal eden limited şirket paylarına karşılık alınan anonim şirket hisse senetlerinin satılmasından elde edilen kazançlar üzerinden değer artışı kazancı hesaplanmaması gerekmektedir.

Manevi tazminat ödemesi gelir vergisine tabi midir?

(27.08.2014 tarih ve 495 sayılı özelge)

Kişinin manevi değerlerinde sebep olunan zararı tazmin amacıyla mahkeme kararıyla maddi bir bedel olarak tayin edilen, ancak fiili bir çalışma ya da hizmetin karşılığı olmayan manevi tazminatın, bir işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak bir hizmet karşılığı yapılan bir ödeme olmaması nedeniyle ücret olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamakta olup, söz konusu ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir.

470

Ortak tarafından ödenen kiranın daha sonra şirket kurulduğunda şirketin kirayı gider olarak indirip indiremeyeceği

(03.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.07.16.01-KVK.2010.30-75 sayılı özelge)

01.11.2009-01.11.2010 tarihleri arasında şirket ortağı tarafından kiralanan işyeri nedeniyle, şirketin kurulup kira sözleşmesine taraf olduğu tarihten sonraki döneme isabet eden (08.02.2010-01.10.2010 tarihleri arasında) kira ödemelerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu kira sözleşmesinin şirketçe devralınmasından önceki dönemlere isabet eden kira ödemelerinin gider olarak indirilebilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ödeme yapılmadan serbest meslek makbuzu düzenlenmesi durumunda stopaj

(26.08.2011 tarihli özelge)

Ekonomik sebeplerden dolayı muhasebecinin serbest meslek faaliyeti karşılığında olan ücreti ödenmediği halde, serbest meslek makbuzu düzenlenmiş olması, bu makbuzun kayıtlara alınarak muhtasar beyannameye dahil edilmesi nedeniyle hesaben ödeme gerçekleşmiş olacağından, söz konusu ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatının yapılarak, muhtasar beyannameyle beyan edilmesi gerekmektedir.

Özel üniversitede eğitim gören çocuk için yapılan eğitim harcamalarının yıllık gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

(21.05.2013 tarih ve 744 sayılı özelge)

Çocuk için yapılan ve beyan edilecek gelirin % 10'luk kısmını aşmayan eğitim harcamalarının; çocuğun 25 yaşını doldurmamış olması, Türkiye'de yapılması, harcamanın yapıldığı eğitim kurumunun gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişiliğe haiz kurumlardan olması ve bu kurumlardan alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla yıllık beyanname ile bildirilecek gelirden indirilebilmesi mümkün bulunmaktadır.

İndirim konusu yapılacak tutarın hesaplamasında, yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinde gayrisafi hâsılattan giderler düşüldükten, indirimler ve geçmiş yıl zararları düşülmeden önceki safi irat tutarı esas alınacaktır.

Ancak, vakıflar tarafından kurulan üniversiteler kurumlar vergisinden muaf olduklarından, anılan kurumlara ödenen tutarların gelir vergisi beyannamenizde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Panel Van' a ait ödenen MTV'nin gider olarak kaydedilip kaydedilmeyeceği

(15.03.2013 tarih ve 34 sayılı özelge)

470

Kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin matrahtan indirilebilmesi için, giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunması, giderin keyfi olmaması, yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması gerekir.

İşletmenin aktifine kayıtlı olması ve işin mahiyetine uygun olması koşuluyla, 197 sayılı Kanun’a bağlı (II) sayılı tarifede yer alan panel van tipi taşıtlara ait motorlu taşıtlar vergisi, serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak kabul edilebilecektir.

Ancak, ruhsatında kullanım amacı ticari olarak kayıtlı olan taşıtlar ile fiilen ticari maksatla kullanılan taşıtlara ait motorlu taşıtlar vergisinin serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün değildir.

Pansiyon/otel olarak yaptırılan binanın satışında elde edilen kazancın Gelir Vergisi ve KDV yönünden vergilendirilmesi

(08.07.2013 tarih ve 997 sayılı özelge)

Sahibi olunan arsa üzerine müteahhide yaptırılan otel-pansiyon inşaatının iş yeri inşaatı olması nedeniyle, ticari bir organizasyonun şekli ve maddi unsurları ile açıkça ortaya çıktığı kabul edilecek olup, söz konusu inşa faaliyeti ticari faaliyet sayılarak arsa sahibinin ticari kazanç yönünden mükellefiyet tesis ettirmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla ticari faaliyet kapsamında yer alan bu satış işlemi KDV Kanunu’nun 1/1. maddesine göre genel oranda (%18) KDV ye tabi tutulacaktır.

Performans artışı amacıyla personele yaptırılan tatil masraflarının gider olarak indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(04.10.2013 tarih ve 1649 sayılı özelge)

Şirket personelinin iş gücünü geliştirmek, performansını artırmak amacıyla konaklamaları için ödenen otel masraflarının mesleki faaliyetle ilgili bir gider olmaması nedeniyle serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, bu masrafların personelin ücretine yansıtılması ve ücrete ilişkin hükümlere göre vergilendirilmesi koşuluyla serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkündür.

Personele ödenen yemek bedellerinin vergilendirilmesi ve gider kaydedilmesi

(22.07.2011 tarihli özelge)

138 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin "3.Fiili Yemek ve Yatmak Giderleri" başlıklı bölümünde, "2772 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile değişik Gelir Vergisi Kanununun 24 üncü maddesinin 2 numaralı bendine göre Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına ödenen fiili yemek ve yatmak giderleri 1.1.1983

470

tarihinden itibaren Devlet Memurlarına ödenen gündeliklerle mukayesede dikkate alınmayacaktır. Ancak, yemek ve yatmak giderlerinin tevsik edilmemesi halinde, bu giderlere karşılık olarak verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet Memurlarına verilen miktarı veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşan kısmının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.

Diğer taraftan, anılan personele fiili yemek ve yatmak giderleri dışında gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekecektir." açıklamasına yer verilmiştir.

Bu açıklamalar çerçevesinde;

- Personelin öğlen yemekleri nedeniyle lokantadan ortaklık adına aldıkları faturalara istinaden personelin kendisine yemek bedeli olarak nakden ödenecek bedeller (tutarı ne olursa olsun), personele sağlanan menfaat niteliğinde olduğundan ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesi gereğince ücret olarak değerlendirileceğinden, aynı Kanun’un 68/1. maddesine göre hasılattan gider olarak indirilmesi mümkündür.

- Personele asli görev mahalli dışındaki görevlendirmeler nedeniyle yemek ve yatmak giderleri karşılığı fiili tutarı ortaklık adına düzenlenmiş fatura ile belgelendirmek kaydıyla ödeme yapıldığında, bu ödemelerin herhangi bir sınırlamaya tabi tutulmaksızın bütünüyle vergiden istisna edilmesi gerekir.

Yemek ve yatma giderlerini belgelendirmeden bu giderlere karşılık gündeliğin nakit olarak ödenmesi halinde ise vergiden istisna edilecek tutar, aynı aylık seviyesindeki Devlet memuruna aynı amaçla verilen gündelik tutarı ile sınırlı olup, bu miktarı veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşan kısmın ücret olarak vergiye tabi tutulması gerekir.

Personele tahsis edilen araçlara ilişkin gider ve amortismanlar

(17.01.2012 tarih ve 48 sayılı özelge)

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan araçlara ilişkin giderlerin, bu araçların işte kullanıldıklarının Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (b) bendi gereği ispatı halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin (5) numaralı bendine; işletmeye kayıtlı araçlara ilişkin olarak ayrılan amortismanların da bu Kanun’un 40. maddesinin (7) numaralı bendine istinaden kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Şirket personelinin işyerine geliş gidişlerini kolaylaştırmak maksadıyla toplu taşıma dışında tahsis edilen araçlar ile yönetim kurulu üyelerine bu sıfatları dolayısıyla tahsis edilen araçların, işle ilgili olarak kullanılmadıkları (işe geliş-işten dönüş, hafta sonu tatili, bayram tatili vb.) dönemlere ilişkin giderlerden şirket tarafından karşılanan kısmının net ücret olarak değerlendirilmesi ve bu ödemelerin tevkifata tabi tutuldukları brüt tutarlarının Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

470

Yönetim kurulu üyelerine bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatlerin yanı sıra bu görevleri dolayısıyla tahsis edilen araçlar nedeniyle ücret kabul edilen ödemelerin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde yer alan "Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı" hükümlerine göre ayrıca değerlendirilmesi gerekir.

Peşin satış teşvik primi karşılığında düzenlenen faturanın gelir kaydının hangi tarihte yapılacağı

(13.08.2012 tarih ve 338 sayılı özelge)

Tacirler arasındaki faaliyetlerin belgelendirilmesi amacıyla kullanılan faturada tahakkuk esasına bağlı kalınarak düzenlendiğinden, ticari faaliyet içerisinde satılan mal veya yapılan bir hizmet bedeli taraflarca belirlenip faturası düzenlendiğinde gelir veya gider tahakkuk etmiş kabul edilmektedir.

Buna göre; ticari kazancın tespitinde tahakkuk esası cari olduğundan, yapılan işleticilik anlaşması ve protokol gereği 5 yıl süre ile ticari faaliyete destek olmak üzere alınan 125.000-TL + KDV peşin satış teşvik primine ilişkin gelir kaydının fatura tarihi itibariyle yapılması gerekmektedir.

Prim veya bonus olarak nakit ödenen veya ayni olarak teslim edilen ürünler için stopaj yapılır mı?

(08.07.2014 tarih ve 691 sayılı özelge)

- Yapılan faaliyetin ve satışı yapılan ürünlerin kapıdan satış kapsamında değerlendirilmesi halinde, şirket adına iş akdi ile bağlı olmaksızın tüketiciye satış yapan kişilerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesi kapsamında gelir vergisinden muaf olmaları ve bu kişilere yapılacak komisyon, prim ve benzeri ödemeler için aynı Kanun’un 94/10-b maddesi uyarınca %20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

- Şirketin ürünlerini iş akdi ile bağlı olmamakla birlikte, kendi adına satın alarak motorlu nakil vasıtaları kullanmamak şartı ile gezici olarak veya bir işyeri açmaksızın perakende olarak satan kişiler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 9/1’inci maddesi kapsamında esnaf muaflığından yararlanacaktır. Ayrıca, esnaf muaflığı kapsamında bulunan bu kişilere şirket tarafından satışları artırma amacıyla veya sisteme kazandırdıkları üyeler dolayısıyla yapılan komisyon, prim ve benzeri ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesinin 13-d bendi uyarınca %10 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacaktır.

- Şirketin ürünlerini kendi adına satın alarak tüketiciye satan kişilerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesinde yer alan esnaf muaflığına ilişkin şartları taşımamaları halinde, elde edilen gelir ticari kazanç kapsamında değerlendirilecek olup, şartları dahilinde gerçek veya basit usulde vergilendirileceklerdir.

470

- Söz konusu ürünlerin satışını yapan kişilerle, şirket arasında iş akdi bulunması halinde, yapılan ödemelerin ücret kabul edilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94, 103 ve 104’üncü maddelerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Rusya’da mukim grup firması tarafından Türkiye’de görevlendirilen personele ödenen ücretlerin vergilendirilmesi

(20.05.2013 tarih ve 72 sayılı özelge)

Konu: Merkezi Rusya’da bulunan bir şirketler grubu üyesi Şirketin, bu gruba dahil personel tedarikçisi şirketler tarafından bordrolanmakta olan personelin, oturma ve çalışma izni alınmak suretiyle geçici süre ile Türkiye’deki şirkette hizmet vermesi ve bu kişilerin hizmet bedelinin merkezi Rusya’da bulunan işveren şirket tarafından Türkiye’deki Şirkete fatura edilmesi halinde;

1- Personelin Rusya’da bordrolanmak suretiyle elde ettiği ücret gelirinin, Türkiye’de vergiye tabi olup olmadığı; tabi ise bu vergilendirme, ilgili personel tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmek suretiyle mi, yoksa şirketiniz tarafından ücret olarak vergilendirilmek suretiyle mi gerçekleştirileceği,

2- Rusya’dan gelen söz konusu iş gücü temin faturasının, sorumlu sıfatıyla (2 no.lu KDV beyannamesi verilerek) KDV tahakkukunu gerektirip gerektirmediği.

Cevap:

Gelir vergisi yönünden

Personelin “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması"nın 4. maddesi çerçevesinde Rusya’da mukim kabul edilmesi durumunda; Türkiye’de çalışan söz konusu personele ödenen ücretlerin Türkiye’de vergilendirilmemesi için söz konusu maddenin ikinci fıkrada belirtilen her üç şartın bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir. Bu üç şartın bir arada gerçekleştiği durumda vergileme hakkı yalnızca Rusya’ya ait bulunmaktadır. Şartlardan birinin dahi ihlali halinde ise Gelir Vergisi Kanunu’nun 95. maddesi hükümleri çerçevesinde Türkiye’nin de vergi alma hakkı bulunmaktadır.

Türkiye’nin de vergi alma hakkı bulunması halinde, personelin elde ettiği gelirin ücret hükümleri çerçevesinde değerlendirilmesi ve ilgili aylar itibariyle Rusya mukimi firmaya ödenecek tutarlar dikkate alınarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre gelir vergisi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.

Türkiye’nin de bu ücret gelirleri üzerinden vergi alması durumunda yol açılacak çifte vergilendirme, Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 22. maddenin birinci fıkrası çerçevesinde, ücret geliri için Türkiye’de ödenen verginin Rusya’da ödenecek bu gelire ilişkin vergiden mahsup edilmesi suretiyle önlenebilecektir.

470

Kurumlar vergisi yönünden

Rusya ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının "Serbest Meslek Kazançları"nı düzenleyen 14. maddesinde gerçek kişilerin serbest meslek faaliyetleri düzenlenmiş olup, kurumların serbest meslek faaliyetlerine ilişkin hükümler ise bu maddede düzenlenmemiştir. Bu durumda, tüzel kişilerin (kurumların) Türkiye kaynaklı elde edecekleri serbest meslek faaliyeti kazançlarının vergilendirilmesinde Anlaşmanın "İşyeri"ne ilişkin 5. maddesi ile "Ticari Kazançlar"a ilişkin 7. maddesi hükümlerinin dikkate alınması gerekmektedir.

Buna göre, kazancın elde edildiği Türkiye’de serbest meslek faaliyeti kazançları üzerinden vergileme yapılabilmesi için, kazancın Türkiye’de bulunan bir işyeri vasıtasıyla elde edilmesi gerekmektedir. Türkiye’de işyerinin oluştuğu durumda elde edilecek Türkiye kaynaklı kazanç, Anlaşmanın 7. maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde Türkiye’de iç mevzuat çerçevesinde vergilendirilecektir. İşyerinin bulunmadığı durumda ise Türkiye’de vergileme söz konusu olmayacaktır.

Katma değer vergisi yönünden

Rusya’da mukim grup şirketinden alınan personel temin hizmetinden, Türkiye’de yararlanıldığından verginin konusuna giren bu işlem nedeniyle yurtdışındaki firmaya yapılacak ödeme tutarları üzerinden genel oranda (% 18) KDV hesaplaması ve hesaplanan KDV’nin tamamının sorumlu sıfatıyla (2 No.lu KDV Beyannamesi) beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir. Bu şekilde ödenen KDV 1 no.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.

Sahip olunan arsanın, hazineye ait olan bir arsa ile takas edilmesinin değer artış kazancı karşısındaki durumu

(19.02.2013 tarih ve 1 sayılı özelge)

İki yıl önce 100.000 liraya alınan ve şimdiki rayiç bedeli 700.000 lira olan arsanın Milli Emlak Müdürlüğüne (Hazineye) ait olan 700.000 lira değerindeki bir arsa ile takas edilmesi halinde, bu takas işleminin elden çıkarma olarak kabul edilmesi ve oluşacak kazancın Gelir Vergisi Kanunu’nun değer artış kazancına ilişkin hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir.

Serbest Bölge Faaliyet Ruhsat süresinin uzatılması durumunda gelir vergisi istisnası

(16.09.2010 tarih ve 4.35.16.01-176200-85 sayılı özelge)

Serbest bölgede gerçekleştirilen faaliyetlerden elde edilen kazançlar dolayısıyla, 06.02.2004 tarihi itibarıyla faaliyet ruhsatında öngörülen sürenin sonuna kadar gelir vergisi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

470

Serbest Bölge Müdürlüğü'ne 24.09.2009 tarihindeki müracaat üzerine faaliyet ruhsatının süresi 15 (onbeş) yıla çıkarılmış olsa da, istisna süresinin uzaması söz konusu olmayacağından 05.10.2009 tarihinden itibaren elde edilen ticari kazanca gelir vergisi istisnası uygulanması mümkün değildir.

Serbest bölgede faaliyet gösteren firma tarafından sipariş üzerine üretilen ürünlere ilişkin yurt dışı müşterilere düzenlenen faturaların hesaplara dahil edilip edilmeyeceği

(15.08.2012 tarih ve2586 sayılı özelge)

Serbest Bölgede bulunan işyerinde üretilen ürünlerin toplam FOB bedelinin en az % 85’inin yurt dışına ihraç edilmesi kaydıyla, iş yerinde istihdam edilen personele ödenen ücretlerin 1 seri no.lu 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde gelir vergisi istisnasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır. Yurt dışı müşterilere satışı yapılarak fatura edilen model kalıp bedellerinin mamul üretimi kapsamında değerlendirilmesi mümkün olmadığından hizmet kapsamında değerlendirilmesi gereken model kalıp bedellerinin FOB bedelinin hesaplanmasına dahil edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Serbest bölgede faaliyet gösteren işletmede, yönetim kurulu üyeleri ile ortaklara ödenen ücretlerde ve serbest bölgede fabrika inşaatı işinde çalışan şirket işçilerine ödenen ücretlerde gelir vergisi istisnası

(15.08.2012 tarih ve 58 sayılı özelge)

Serbest bölgede üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin sadece üretime ilişkin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretler gelir vergisinden istisnadır. Yönetim kurulu üyelerinin ve şirket ortaklarının görevleri şirketin idaresi ve temsiline yönelik merkezi görevler olması sebebiyle, bu sıfatları dolayısıyla bu üyelere ve şirket ortaklarına yapılacak ücret ödemelerinin Serbest Bölgeler Kanunu’nda yer alan gelir vergisi istisnasından yararlandırılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, Şirketin serbest bölgede yapımına başladığı fabrika inşaatında çalışan işçiler, üretime ilişkin istihdam edilen personel olarak kabul edilemeyeceğinden, söz konusu işçilere yapılan ücret ödemelerine Serbest Bölgeler Kanunu’nda yer alan gelir vergisi istisnasının uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

Serbest bölgede faaliyette bulunanların, ana sözleşmesinde yer almayan konularda faaliyet göstermesi durumunda istisna hükmünden yararlanıp yararlanmayacağı

(07.08.2012 tarih ve 2466 sayılı özelge)

Serbest bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin, bu bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren

470

yıllık vergileme döneminin sonuna kadar, diğer faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazançları ise faaliyet ruhsatlarında belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır. Dolayısıyla, faaliyet ruhsatına istinaden Serbest Bölgede gerçekleştirilen üretim faaliyetinden elde edilen kazançlar Avrupa Birliğine tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar, kiralama ve alım-satım faaliyetlerinden elde edilen kazançlar ise faaliyet ruhsatlarının başlangıç tarihi olan 17.10.1995 tarihinden itibaren 20 yıl süre ile kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

Bununla birlikte, eski ruhsatta bulunmayan ancak ana sözleşmede yapılacak değişiklikle serbest bölgede gerçekleştirilecek faaliyetlerin 5084 sayılı Kanun’un 9. maddesinin yürürlüğe girdiği tarihte ruhsata bağlanmamış olması nedeniyle bu faaliyetlerinden elde edilecek kazançların kurumlar vergisi istisnasına konu edilmesi mümkün değildir.

Öte yandan "imalat" faaliyeti niteliğinden olmayan alım-satım faaliyetleri yeni bir faaliyet ruhsatına bağlansa dahi söz konusu yeni faaliyetlerden elde edilecek kazançlar bu bölgede ürünlerin üretiminden elde edilmemiş olduğundan söz konusu kazançlar dolayısıyla anılan kurumlar vergisi istisnasından yararlanılamayacaktır.

Serbest Bölgede gelir vergisi stopaj teşviki uygulamasında YMM tasdik raporunun gerektiği

(08.11.2010 tarih ve 4.35.16.01-176300-109 sayılı özelge)

Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin istihdam ettikleri personele ödedikleri ücretlere uygulanacak gelir vergisi istisnasından yararlanabilmesi için, 1 seri no.lu 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği Ek:2'de yer alan "Gelir Vergisi Tevkifat Tutarları İle İade Edilecek Tutarlara İlişkin Bildirim"in Aralık ayına ait muhtasar beyannamenin verilmesi süresi olan 23 Ocak tarihine kadar vergi dairesine verilmesi, ayrıca istisna uygulamasına ilişkin olarak yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen faaliyet raporunun en geç faaliyette bulunulan takvim yılını takip eden yılın Şubat ayının 15 inci günü akşamına kadar muhtasar beyannameyi verdikleri vergi dairesine teslim edilmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede, Ek:2'de yer alan bildirimin süresi içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilmemesi nedeniyle Kanunda yer alan gelir vergisi istisna hükmünden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Serbest bölgede yapılan yazılım programı hazırlama faaliyetinin CD olarak ihraç edilmesi durumunda ücret istisnasından faydanılabilir mi?

(22.04.2014 tarih ve 1123 sayılı özelge)

Yazılım programı faaliyetinin münhasıran ve fiilen serbest bölgede yapılması, işyeri alt yapısının ve teknik donanımının bu faaliyetin yapılmasına müsait olması, ürünün gümrük çıkış beyannamesi ve YMM faaliyet raporu ile fiili ihracatın gerçekleştiğinin tevsik edilmesi ve CD şeklinde hazırlanarak fiziki mal olarak fiilen ihraç edilmesi halinde, bu yazılım faaliyeti

470

kapsamında serbest bölgede fiilen istihdam edilen personele ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilecek olup, söz konusu yazılım programının elektronik transfer yöntemi ile gerçekleştirilmesi durumunda ücret istisnasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Serbest meslek erbabının dış giyim harcamaları mesleki kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(02.06.2014 tarih ve 1546 sayılı özelge)

Serbest muhasebeci mali müşavirlik hizmetinin ifasında kullanılan dış giyim eşyalarının özellikle faaliyetin yürütülmesine mahsus olmaması, söz konusu dış giyim eşyalarının iş dışında da kullanılmaya elverişli olması nedenleriyle, bu kapsamda yapılan harcamaların serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Serbest meslek erbabının dış giyim harcamalarının mesleki kazancın tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(31.07.2013 tarih ve 829 sayılı özelge)

Serbest meslek faaliyetinin yapılmasında kullandığı belirtilen takım elbise, kravat gibi dış giyim eşyalarının münhasıran faaliyetin yürütülmesine mahsus olmaması, söz konusu dış giyim eşyalarının iş dışında özel hayatta da kullanılmaya elverişli olması nedenleriyle, belirtilen dış giyim harcamaları ile kazancın elde edilmesi veya idamesi arasında doğrudan bir bağ olduğundan söz edilemeyecektir.

Bu itibarla, danışmanlık hizmetinin ifasında serbest meslek erbabının kullandığı dış giyime ait harcamalar Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinin 1 ve 2 numaralı bentleri kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, anılan harcamaların serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Serbest meslek erbabının faaliyetinde kullanmak üzere satın aldığı ikinci aracı için amortisman ayırıp ayıramayacağı ile giderlerini indirim konusu yapıp yapmayacağı

(31.07.2013 tarih ve 831 sayılı özelge)

Serbest meslek faaliyetinin ehemmiyet ve genişliği ile mütenasip olan ve işte kullanılan envantere kayıtlı araçların giderleri ile amortismanlarının indirim konusu yapılabileceği hususu dikkate alındığında, tek kişi tarafından icra edilen serbest meslek faaliyetine ilişkin envantere kayıtlı olsa dahi ikinci bir araca ait gider ve amortismanların indirim konusu yapılması mümkün değildir.

470

Serbest meslek erbabının faaliyetinde kullanmak üzere satın aldığı motosiklete ait giderler serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirilebilir mi?

(16.08.2013 tarih ve 37 sayılı özelge)

Söz konusu aracın serbest meslek faaliyetinde kullanılması ve envantere dahil edilmesi şartıyla tamir, bakım, onarım, yakıt ve sigorta giderlerinin serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Serbest meslek erbabının faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacak araçlara ilişkin giderlerin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(29.07.2013 tarih ve 1127 sayılı özelge)

Serbest meslek faaliyetinde kullanılmak üzere kiralanacak olan araçların, mesleki faaliyetin icrasında kullanılması ve kiralamanın işin genişliği ve iş hacmiyle mütenasip olması şartıyla kiralamaya ilişkin olarak yapılacak giderler ile araçların yakıt, otopark, yıkama, lastik vb. giderlerinin ödemenin yapıldığı dönemde, serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, anılan giderler için ödenen katma değer vergisinin vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilmesi de mümkün bulunmaktadır.

Sermaye azaltılması sonucu stopaj yapılıp yapılmayacağı

(30.07.2013 tarih ve 809 sayılı özelge)

- Daha önceki yıllarda şirket sermayesine eklenmiş olan varlık yeniden değerleme değer artış fonu ve maliyet artış fonu ile pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının, şirketin sermaye azaltımı yapması nedeniyle ortaklara dağıtılması halinde; işletmeden çekilen bu tutarlar üzerinden öncelikle kurumlar vergisi hesaplanması, vergi sonrası dağıtılan kazanç üzerinden de kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılması,

- Daha önceki yıllarda şirket sermayesine eklenmiş olan geçmiş yıl karlarının, şirketin sermaye azaltımı yapması nedeniyle ortaklara dağıtılması durumunda, kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılması,

gerekmektedir.

Son kullanma tarihi geçmiş olan ürünlerin takdir komisyonu kararı olmaksızın imha edilmesi halinde gider kaydı ve belge düzeni nasıl olmalıdır?

(30.09.2013 tarih ve 1617 sayılı özelge)

470

İmalatçı şirketin imha edilen mamullere ilişkin distribütör firmaya sözleşmeye istinaden fatura karşılığı ödediği tutarların, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesi (3) numaralı bendine göre kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkündür.

Öte yandan, imha edilen malların bedellerinin distribütör firma tarafından gider olarak dikkate alınabilmesi için; söz konusu imha işleminin Bakanlık yetkililerinin katılımıyla bir Komisyon tarafından gerçekleştirilmesi, bunun sağlanamaması halinde ise olayın Takdir Komisyonu’na sevk edilerek imha edilen ürünlerin emsal bedelinin belirlenmesi gerekmektedir.

Sözleşme karşılığında elde edilen bedelin, ilgili takvim yılı ticari kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınması

(04.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.25.15.01-2010-GVK-2318-2-2 sayılı özelge)

Müşteriye, belirleyeceği yerden satın alınacak akaryakıt, madeni yağlar ve bu şirketçe üretimi veya dağıtımı yapılan diğer malları evsafını değiştirmeden kesintisiz olarak bulundurma, teşhir etme, satma gibi yükümlülüklerin karşılığı olarak alınan bedelin, sözleşme süresine bakılmaksızın, tahakkuk ettiği yılda gelir yazılması gerekir.

Tam zamanlı Ar-Ge personeline izinli olduğu döneme ilişkin yapılan ücret ödemeleri

(11.02.2012 tarih ve 37 sayılı özelge)

Ar-Ge merkezinde tam zamanlı çalışmakta olan personelin eğitim, teknik inceleme vb. nedenlerle yurtiçi veya yurtdışına görevli olarak gönderilmeleri halinde, Ar-Ge merkezi dışında geçirilen bu süreler için 5746 sayılı Kanun kapsamında gelir vergisi stopajı teşviki hükümlerinden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

Ayrıca, tam zamanlı çalışmakta olan personelin sadece hafta tatili ve yıllık ücretli izin süreleri gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasında dikkate alınacak olup, ay içerisinde kullanmış oldukları doğum, süt, evlilik, ölüm, mazeret izni, resmi tatil günleri ile raporlu olunan süreler gelir vergisi stopajı teşvikinin hesabında dikkate alınmayacaktır.

Tıbbi buluşun üretim hakkı satışından elde edilen gelir nasıl vergilendirilir?

(11.04.2014 tarih ve 878 sayılı özelge)

Tıp alanında yapılan buluşun (ihtira beratının ve patent hakkının) tescil edilmiş olması halinde, gider pusulası düzenlenerek söz konusu buluşa ilişkin yapılan ödemeler üzerinden % 17 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

470

Türkiye’de yurt dışı mukimi firmaya verilen proje, tasarım ve uygulama hizmetlerinden elde edilen kazancın indirim konusu yapılması mümkün müdür?

(14.07.2014 tarih ve 716 sayılı özelge)

Hizmet verilen firmanın “Avrupa Birliği Türkiye İş Geliştirme Merkezleri Ağının Sivas, Antakya, Batman ve Van’a Geliştirilmesi Projesi”ni Türkiye’de yürütüyor olması nedeniyle, anılan firmanın Türkiye’deki bu faaliyeti ile ilgili olarak verilen mühendislik hizmetinden yurt dışında yararlanılmış olmayacaktır.

Dolayısıyla, verilen hizmetten sağlanan kazancın % 50’sinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 89’uncu maddesi 13 numaralı bendi kapsamında indirimi mümkün değildir.

Ücretlilere nakit olarak ödenen yemek bedelinin vergilemesi ve gider yazılması

(29.03.2012 tarih ve 373 sayılı özelge)

İhale kapsamında alınan işlerde çalıştırılan işçilere verilecek yemek bedellerinin nakit olarak işçinin kendisine ödenmesi halinde, bu tutarların gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Söz konusu ödemelerin ücret olarak kabul edilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94, 103 ve 104. maddelerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Üniversitede görevli akademik ve idari personele yapılan aile, çocuk, doğum ve ölüm yardımı ödemeleri gelir vergisinden istisna mıdır?

(14.04.2014 tarih ve 46 sayılı özelge)

- Üniversitede 657, 2547 ve 2914 sayılı Kanunlar’a tabi olarak görev yapan personele doğum ve aile yardımı adı altında yapılan ödemelerin 657 sayılı Kanun’da yer alan hükümler uyarınca belirlenen tutarının Gelir Vergisi Kanunu hükümleri ile ilişkilendirilmeksizin hiçbir vergiye tabi tutulmaması gerekmektedir.

Ancak, bu Kanunlar’a tabi olmayan personele yapılan doğum yardımı ödemelerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi, aşan kısmın da vergiye tabi tutulması gerekmektedir. Aile yardımı ödemeleri ise ücret ödemesi olarak kabul edilerek, Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili hükümleri uyarınca vergiye tabi tutulacaktır.

- Çocuk zammı ödemelerinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesinde belirtilen kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi, aşan kısmının ise vergiye tabi tutulması gerekmektedir.

- Hizmet erbabına; ana, baba, eş veya çocuğunun ölümü nedeniyle verilen tazminatlar gelir vergisinden istisna edilecektir.

470

- Hizmet erbabının kendisinin ölümü halinde, varislerine yapılan yardım ve ödenen tazminatlar Gelir Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinde sayılan kazanç ve iratlardan hiçbirinin kapsamına girmemektedir.

Üst hakkının devir alınması nedeniyle tevkifat yapılır mı ?

(14.08.2012 tarih ve 480 sayılı özelge)

Kullanım hakkı devredilen gayrimenkule ilişkin sözleşmelerin belirli süreli olması nedeniyle, yapılan işlemin kiralama olarak kabulü ve kira ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/5-a maddesi uyarınca % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Vakfın emekliliğe yönelik birikimleri ve nemalarının bireysel emeklilik sistemine aktarılması durumunda vergileme yapılıp yapılmayacağı

(13.05.2013 tarih ve 437 sayılı özelge)

Vakıftan yararlananların vergilendirilmiş maaşlarından yaptıkları ödentilerden oluşan birikimler ve Merkez Bankası tarafından ödenen katılma payları, Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nun geçici 1. maddesine göre emekliliğe yönelik birikim ve taahhüt niteliğinde olduğundan, söz konusu tutarların 31.12.2015 tarihine kadar anılan madde hükmü uyarınca bireysel emeklilik sistemine aktarılması halinde aktarılan tutarlar gelir vergisinden müstesna olacaktır.

Diğer taraftan, bu kapsamda aktarılan tutarların, aktarım sonrasında Gelir Vergisi Kanunu’nun bireysel emeklilik sistemine ilişkin hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında gelir vergisi stopajı desteğinden yararlanılabilir mi?

(24.04.2014 tarih ve 1179 sayılı özelge)

Yatırım teşvik belgesi kapsamına dahil olan ve teşvik kapsamındaki yatırımda fiilen istihdam edilen personelin ücretleri için, diğer şartları da taşınması halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 80. maddesi kapsamında gelir vergisi stopajı desteğinden yararlanılabilir.

Yazılım, web uygulamaları ve bilgisayar programları için yapılan ödemelerde vergileme nasıl olmalıdır?

(18.04.2014 tarih ve 428 sayılı özelge)

Yazılım, web uygulamaları ve bilgisayar programları yaptırılacak kişilerin;

- Şirket’e bağlı olarak ve hizmet akdi kapsamında çalışmaları halinde yapılan ödemelerin ücret olarak vergilendirilmesi ve ücret bordrosu düzenlenmesi,

470

- Söz konusu faaliyetleri şahsi mesai ve mesleki bilgiye dayanarak şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapmaları durumunda, söz konusu faaliyetlerden elde edilecek kazancın serbest meslek kazancı olarak değerlendirilerek yapılacak ödemelerden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması ve serbest meslek erbabı tarafından serbest meslek makbuzu düzenlenmesi,

- Faaliyetleri arızi yapmaları halinde % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılarak gider pusulası düzenlenmesi,

- Yazılım ve bilgisayar programlarının eser niteliği taşıdığını Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınacak yazı ile tevsik ve ispat etmeleri şartı ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde yer alan istisnadan yararlanılmasının mümkün olacağı ve Şirket tarafından eser sahiplerine yapılacak ödemelerin gider pusulası ile belgelendirilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/2-a maddesi uyarınca %17 oranında gelir vergisi kesinti yapılması,

gerekmektedir.

Yıl içinde kurum değiştirerek yeni göreve başlayan personele kısmi ücret ödemesi yapılması durumunda aynı ay içerisinde asgari geçim indiriminden yararlanılabilir mi?

(22.05.2014 tarih ve 1407 sayılı özelge)

Aynı ay içinde işveren değiştiren personele ayrıldığı aya ilişkin kıst dönem ücretinin hesabında eski işveren tarafından asgari geçim indiriminin tam olarak uygulanması gerektiğinden, yeni işverenin anılan personele aynı aya ilişkin yapacağı kıst dönem ücretine asgari geçim indirimini uygulaması söz konusu değildir.

Ancak, personelin aylık olarak hesaplanan asgari geçim indirimi tutarının kıst dönem ücretine hesaplanan gelir vergisinden fazla olması halinde, kıst dönem ücretinde mahsuba konu edilmeyen asgari geçim indirimi tutarının eski işveren tarafından yeni işverene bildirilebileceği tabidir.

Yıllara sari inşaat ve onarım işinde işin başlangıç tarihi nasıl tespit edilir?

(11.04.2014 tarih ve 368 sayılı özelge)

Ekim ayında yapılan yer teslimi ile başladığının kabul edilmesi gereken taahhüt konusu işin, sözleşmeye göre 300 takvim günü içinde bitirileceğinin öngörülmesi nedeniyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 42’nci maddesi gereğince yıllara sari inşaat ve onarma işi kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Yıllara sari iş istihkak tutarının yeniden hesaplanarak azaltılması durumunda yapılacak uygulama

(25.01.2012 tarih ve 111 sayılı özelge)

470

Yıllara sâri inşaat işi kapsamında faturası düzenlenen ve ödemesi yapılan hakediş bedellerinde, hesapların yeniden değerlendirilmesi sonucu fazla ve yersiz ödeme yapıldığının tespit edilmesi halinde, yüklenici tarafından fazla ve yersiz ödenen hakedişler karşılığında iade edilmesi gereken tutar kadar fatura düzenlenmesi, söz konusu faturanın da hakedişe ilişkin kabul tutanakları, sözleşmeler ve önceden düzenlenen fatura ile ilişkilendirilmesi ve hakediş hesaplarında hata yapıldığının faturada açıkça belirtilmesi suretiyle düzeltilmesi mümkün bulunmaktadır.

Yapılan iş için yüklenici firmanın fazla ödemiş olduğu hakediş bedelleri iade edilmiş olduğundan, iade edilen kısımlar üzerinden yapılan vergi kesintisi fazla ve yersiz ödenen vergi niteliği kazanacaktır. Verginin ödenmiş olması şartıyla, yüklenici firmanın muhtasar beyanname yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesinden işi yapan şirketin talep etmesi halinde düzeltme talebinin Vergi Usul Kanunu’nun 116 ve 123. maddeleri ile 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde ilgili vergi dairesince yerine getirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, iade edilecek olan söz konusu vergi kesintilerinin şirketçe kurumlar vergisi beyannamesinde mahsuba konu edilmesi mümkün değildir.

Yurt dışında mukim kurumdan elde edilen ücret geliri nasıl vergilendirilir?

(24.04.2014 tarih ve 1173 sayılı özelge)

Yurt dışında mukim şirketin Türkiye'deki bağlı ortağı firmada çalışma karşılığında doğrudan yurt dışından döviz olarak ödenen ücret, işveren firmanın kazanç elde etmesine katkı sağlandığından ve bağlı ortaklık ile yurt dışında faaliyet gösteren şirketin aynı ticari amacı gözettiği de dikkate alındığında, bağlı ortaklık dolayısıyla Türkiye'de ticari bir kazancın olduğu sonucuna varılmaktadır. Dolayısıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14 maddesinde yer alan istisnaya ilişkin olarak 147 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde yer alan şartların ihlal edildiği anlaşıldığından söz konusu ücret gelirinin gelir vergisinden müstesna olması mümkün değildir.

Yurt dışında mukim Türk vatandaşının Türkiye’de elde ettiği serbest meslek kazancından tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(06.08.2012 tarih ve 2248 sayılı özelge)

Birleşik Krallık mukimi bir kişinin Türkiye’ye gelmeksizin Birleşik Krallık’ta icra edeceği serbest meslek hizmetleri veya benzer nitelikteki diğer faaliyetler dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnızca Birleşik Krallığa aittir. Eğer bu hizmet ve faaliyetler Türkiye’de sabit bir yer vasıtasıyla icra edilirse veya kişi Türkiye’de kesintisiz 12 aylık bir dönemde bir veya birkaç seferde 183 gün veya daha fazla kalırsa, Türkiye’nin de bu geliri vergilendirme hakkı bulunmaktadır.

Faaliyetin Türkiye’de icra edilmesi durumunda, yaptıkları serbest meslek ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan vergi sorumluları, tevkifat yükümlülüğünün

470

doğduğu sırada; istihkak sahibi Birleşik Krallık mukimi gerçek kişinin faaliyet icrası amacıyla Türkiye’de kesintisiz 12 aylık bir dönemde toplam 183 günü aşan bir süre kalıp kalmama durumunu bilemeyeceğinden, söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmak durumundadırlar.

Kendilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılan Birleşik Krallık mukimi kişilerin, anlaşma hükümleri çerçevesinde bu ödemelerin Türkiye’de vergilendirilmemesinin gerektiği durumlarda, bizzat veya vekilleri vasıtasıyla, kesilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabilecektir.

Öte yandan ilgili Ülke ile yapılan Çifte Vergilemenin Önlenmesi Anlaşması çerçevesinde, üretimi yapılan sanat eserlerinin satışı karşılığında elde edilen gelirin gayrimaddi hak bedeli kapsamına giren türden bir gelir olması halinde, Türkiye kaynaklı yapılacak ödemelerde % 10 oranında vergi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Birleşik Krallık mukimi gerçek kişiye yapılacak ödemeler üzerinden Türkiye’nin de vergi alma hakkının bulunduğu durumda Türkiye’de ödenecek vergiler; Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 23. maddesinin birinci fıkrası çerçevesinde Birleşik Krallık’ta mahsup edilebilecektir.

Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Birleşik Krallık mukimlerinin Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmeleri için Birleşik Krallık’ta tam mükellef olduklarını ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiklerini, Birleşik Krallık yetkili makamlarından alacakları mukimlik belgesi ile kanıtlamaları ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin noterce veya Birleşik Krallık’taki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen bir örneğini Türkiye’deki vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz etmeleri gerekmektedir.

Yurt dışındaki kurumdan elde edilen ücret geliri nasıl vergilendirilir?

(14.04.2014 tarih ve 8 sayılı özelge)

Yurt dışında mukim şirkete internet üzerinden verilen proje danışmanlık hizmeti dolayısıyla doğrudan doğruya yurt dışından döviz olarak ödenen ücretin, işveren firmanın kazanç elde etmesine danışmanlık yaparak katkı sağlanması nedeniyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14 maddesine göre gelir vergisinden müstesna olması mümkün değildir. Bu nedenle ücret gelirinin Gelir Vergisi Kanunu’nun 95. maddesine göre yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışından döviz olarak elde edilen ücret ne şekilde vergilendirilir?

(04.09.2014 tarih ve 2161 sayılı özelge)

Dar mükellef kuruma bağlı olarak çalışan kişilere kurumun doğrudan doğruya yurt dışından elde ettiği kazanç üzerinden döviz olarak ödediği ücret, belirli şartları taşıması halinde Gelir

470

Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin (14) numaralı bendine göre gelir vergisinden müstesna olacaktır.

Türkiye’deki irtibat bürolarında personel azlığı ve banka hesaplarını yönetecek bir kimsenin olmaması nedeniyle, irtibat bürolarında çalışanların ücretlerinin ödenmesine bir şirketin aracılık etmesi halinde, söz konusu ücret ödemeleri için anılan maddede yer alan istisna hükmünün uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

Yurt dışından döviz olarak ödenen ücretler nasıl vergilendirilir?

(17.04.2014 tarih ve 418 sayılı özelge)

Merkezi yurt dışında bulunan kuruluşun Ankara ve Hatay’da açmış olduğu Türkiye temsilciliğinde görev yapan personele doğrudan doğruya yurt dışındaki ana merkezden gönderilen nakdi yardımlardan döviz olarak ödenen ücretler, 147 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’ndeki şartların da sağlanması halinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23/14 maddesine göre gelir vergisinden müstesna olacaktır.

Yurt dışından elde edilen ve tevkifata tabi tutulmayan ücret geliri nasıl vergilendirilir?

(28.03.2014 tarih ve 647 sayılı özelge)

Yabancı ülke mukimi bir gerçek kişinin Türkiye’de bir takvim yılında devamlı olarak altı aydan fazla oturması şartıyla, tam mükellef sayılması, gelirlerinin tam mükellefiyet esasına göre gelir vergisine tabi tutulması ve yurt dışından elde ettiği tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirinin de yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Türkiye’deki işverenden alınan tevkifata tabi ücret geliri Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1-b maddesinde belirtilen haddi aşması halinde yıllık beyannameye dahil edilecektir. Ancak, anılan Kanun’un 86/1-c maddesine göre; yurt dışından elde edilen ve tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirinin 103. maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde, tüm ücret gelirlerinin yıllık beyannameye dahil edileceği tabiidir.

Diğer taraftan, yurt dışında elde edilen ücret gelirinden dolayı ödenecek benzeri vergilerin Kanun’un 123. maddesi kapsamında mahsubu mümkün bulunmaktadır.

Yurtdışında sahip olunan Limited Şirket ortaklık payının satılması halinde beyan nasıl olmalıdır?

(17.05.2012 tarih ve 574 sayılı özelge)

Limited Şirket ortaklık payının elden çıkarılmasından doğan kazanç değer artışı kazancı niteliğinde olup, hesaplanacak değer artışı kazancının yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

470

Yurtdışındaki alacak davası dolayısıyla Almanya'da verilen avukatlık hizmet bedeli üzerinden stopaj hesaplanmalı mıdır?

(15.08.2013 tarih ve 492 sayılı özelge)

Türkiye mukimi olan şahsın yurtiçinde vergi mükellefi olan müvekkilinin yurtdışındaki (Almanya) alacak davasına katılma faaliyetinin serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi ve ödenen toplam tutar üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94/2-b maddesine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Eğer icra edilecek serbest meslek faaliyetleri Almanya'da sabit bir yer vasıtasıyla icra edilirse veya şahıs, bu faaliyetleri icra etmek amacıyla Almanya'da 12 aylık herhangi bir kesintisiz dönemde 183 günden fazla kalırsa, bu kapsamda elde edilecek gelirleri Almanya'nın vergileme hakkı bulunmaktadır.

Çifte vergilemeyi önleme anlaşması hükümlerine göre, serbest meslek kazançları yönünden Almanya'da vergi ödenmesi durumunda ödenen bu vergiler Türkiye'de mahsup edilecektir.

197 SAYILI MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU

İki anonim şirketin ortak olarak iktisap edeceği araç ile ilgili olarak MTV uygulaması

(04.03.2013 tarih ve 316 sayılı özelge)

Motorlu taşıtlar vergisinin mükellefi, ilgili sicilde adına motorlu taşıt kayıt ve tescil edilenler olmakta, mükellefiyet motorlu taşıtın ilgili sicilde taşıt sahibi adına kayıt ve tescil edilmesi ile başlamakta, motorlu taşıtlar vergisi taşıtların kayıt ve tescilinin yapıldığı yerin vergi dairesi tarafından her yılın Ocak ayı başında yıllık olarak tahakkuk ettirilmekte, tahakkuk ettirilen vergi ayrıca mükellefe tebliğ edilmemekte ve vergi tahakkuk ettirilen günde tebliğ edilmiş sayılmaktadır.

Öte yandan, taşıtların ortaklara ait hisse bilgilerinin e-vdo sisteminde kesin olarak bilinmemesi durumunda motorlu taşıtlar vergisi tahakkukunun tamamı taşıta ortak olarak malik bulunanlar adına yapılmaktadır.

Bu itibarla, ortakların hisselerinin kesin olarak belirtilmesi ve hisse oranında tahakkuk verilmesinin istenilmesi halinde, taşıtın bağlı bulunduğu vergi dairesi müdürlüğünce her bir ortak adına hisse oranı kadar motorlu taşıtlar vergisi tahakkuk ettirilmesi imkânı bulunmaktadır.

213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU

Aciz Vesikası ve "Semeresizlik Belgesi"ne bağlanan alacaklarının değersiz alacak addedilip edilemeyeceği ve şüpheli halde olan alacakların ortaklara temliki

(01.03.2012 tarih ve 68 sayılı özelge)

470

Değersiz alacak; kaybedilmiş, tahsiline artık imkân kalmamış, değeri sıfıra inmiş bir alacaktır. Kanuni düzenlemeye göre alacağın tahsil imkânının kalmadığının, kazai bir hükümle veya kanaat verici bir vesika ile tevsik edilmesi icap etmektedir.

Kazai bir hükümden anlaşılması gereken, alacağın tahsili için kanun yollarına başvurulmuş olması, icra takibinin yapılmış bulunması, bu müracaatlar ve takipler sonunda, alacağın ödenmeyeceğine hakim tarafından hükmedilmiş olması; kanaat verici vesika teriminden ise ödemeyi imkansız hale getirmiş hal ve sebepler sonucu ortaya çıkmış belgeler anlaşılmalıdır. Alacağın tahsil güçlüğünün objektif ve inandırıcı belgelerle ortaya konması değersiz alacak uygulaması bakımından büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde alacakların tahsilinin mümkün olmadığının takdiri mükellefe bırakılmış olur. Böyle bir boşluk bırakmamak amacıyla kanun koyucu değersiz hale geldiği ileri sürülen alacağın ciddi olarak takip edildiğine ilişkin çabaların kazai bir hüküm veya kanaat verici bir vesika ile tevsikini öngörmüştür.

Kanaat verici bir vesikadan ne anlaşılması gerektiği hususunda ise kanunda yeterli açıklık bulunmamaktadır. Vergi hukuku uygulaması bakımından kanaat verici vesikalara örnek olarak aşağıdaki belgeler sayılabilir.

- Borçlunun herhangi bir mal varlığı bırakmadan ölümü veya Medeni Kanun’un 31 ve izleyen maddelerine göre mahkemelerce borçlu hakkında verilen gaiplik kararı ve mirasçıların da mirası reddettiklerine dair sulh hukuk mahkemelerince verilmiş bulunan mirası red kararı

- Borçlu aleyhine alacaklı tarafından açılan davayı borçlunun kazandığına dair mahkeme kararı

- Mahkeme huzurunda alacaktan vazgeçildiğine ilişkin olarak düzenlenmiş belgeler

- Alacaktan vazgeçildiğine dair konkordato anlaşması

- Borçlunun dolandırıcılıktan mahkûm olması ve herhangi bir malvarlığı bulunmadığını belgeleyen resmi evrak

- Borçlunun adresinin saptanamaması nedeniyle icra takibat dosyasının kaldırıldığını ve yasal süresi içerisinde yenileme talebinde de bulunulmadığını gösteren icra memurluğu yazısı

- Gerek doğuşu gerekse vazgeçilmesi bakımından belli ve inandırıcı sebepleri olmak şartıyla alacaktan vazgeçildiğini gösteren anlaşmalar, (Alacaklının tek taraflı irade beyanı ile alınmasından vazgeçilen alacakların, değersiz alacak olarak zarar kaydı mümkün değildir.)

- Ticaret mahkemesince borçlu hakkında verilmiş ve ilgili masa tarafından tasfiyeye tabi tutulmuş bulunan iflas kararına ilişkin belgeler.

Bir alacağın şüpheli hale gelebilmesi için ya alacak dava veya icra safhasında bulunmalı ya da yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından

470

ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklardan oluşmalıdır.

Şüpheli alacaklara karşılık ayırmak için mahkemeye dava, icra müdürlüğüne takip için dilekçe verilmiş olması alacağın dava veya icra safhasında olduğunu göstermekle beraber bu başvuruların takibi gerekmektedir.

Aciz vesikası, alacağını tamamen alamamış olan alacaklıya, ödenmeyen alacak miktarı için verilen bir belgedir. Bu belgenin verilmesi ile alacaklının alacağı son bulmaz, hatta alacaklının durumu kısmen kuvvetlendirilmiş olur. Örneğin alacağın zamanaşımı süresi belgenin düzenlenmesinden itibaren yirmi yıl olur ve artık borçlu borcunun olmadığını iddia edemez. Başka bir deyişle aciz belgesi İcra İflas Kanunu’nun 68. maddesi anlamında borç ikrarını içeren bir belge olup, alacağın değersiz olduğuna ilişkin bir vesika değildir. Bu nedenle bir alacağın aciz belgesine bağlanmış olması, alacağın gelecekte tahsil edilme imkânını ortadan kaldırmamaktadır. Bu açıklamalara göre, şüpheli alacak karşılığı ayrılan ancak takip sonucu aciz vesikası alınan alacaklar için değersiz alacak ayrılması mümkün değildir.

Semeresizlik belgesi borçlunun bilinen tüm adreslerinde yapılan icra işlemlerinin sonuçsuz kalması ve borçlunun haciz yapılacak başkaca adresinin tespit edilememiş olması, ilgili yerlere yapılan haciz müzekkerelerinden herhangi bir sonuç alınamaması ve tahsilat yapılamadığını gösteren alacaklının talebi üzerine icra müdürlüğünce alacaklıya verilen bir belgedir.

Söz konusu belge ile borçlunun borcu ortadan kalkmamakta olup, borçlunun tespit edilebilecek bir adresi bulunması halinde icra işlemine devam edilebilecektir. Bu nedenle semeresizlik belgesinin de alacaklı açısından değersiz alacağın ispatı açısından kanaat verici vesika olarak kabul edilmesi mümkün değildir.

Kanun veya sözleşme ile veya işin mahiyeti gereği yasaklanmadıkça borçlunun rızası aranmaksızın alacağın üçüncü bir şahsa temlik edilebilmektedir. Ancak yazılı şekilde olmadıkça alacağın temliki muteber olmamaktadır.

Temlik edilen alacağın, alacak talep hakkı temlik edilen şahıslara geçeceğinden, Kanun’un amir hükümlerine uygun şekilde temlik edilen alacak, temlik eden açısından ortadan kalkacaktır.

Takibi devam eden ve şüpheli alacak karşılığı ayrılan alacakların özel hukuk hükümleri uyarınca yapılan sözleşmeye istinaden ortaklara temlik edilmesi durumunda bu tutarlar için şüpheli alacak karşılığı ayrılamayacağından, bunların temliknamenin düzenlendiği dönemde kâr / zarar hesabına intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Aktif abonelerden alınan güvence bedelinin (Depozito niteliği taşıyan) VUK'un hangi değerleme ölçüsü ile yapılacağı

(22.08.2013 tarih ve 28 sayılı özelge)

470

Abonelerden alınan güvence bedellerinin “Alınan Depozito ve Teminatlar” hesabında takip edilmesi mümkün olup söz konusu güvence bedellerinin mevduat vb. yatırım araçlarında değerlendirilmesi halinde, elde edilen gelirlerin kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, abonelik sözleşmeleri aktif olan abonelerden alınan güvence bedellerinin, abonelik sözleşmesinin iptali nedeniyle abonelere güncelleştirilmiş değeri üzerinden iadesi halinde; güncelleştirme nedeniyle ilave olarak iade edilen tutar, iadenin yapıldığı dönemde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Öte yandan, abonelerden tahsil edilen güvence bedellerinin dönem sonunda, Vergi Usul Kanunu’nun 265 ve 285’inci maddelerinde yer verilen mukayyet değere ait hükümler kapsamında değerlemesinin yapılması gerekmektedir.

Aktife kayıtlı aracın motorunun yenilenmesi halinde, motor ve montaj bedelinin itfası

(08.03.2012 tarih ve 932 sayılı özelge)

Aktife kayıtlı otobüsün ilk iktisabında var olan motorun değiştirilmesi halinde yeni motor otobüsün ömrünü uzatmak amacıyla yapılan bir gider olduğundan, yeni motor bedeli alındığı hesap döneminden itibaren bu otobüs için belirlenen süre ve oranda amortismana tabi tutulur. Buna göre, otobüse ait motorun 2010 yılında yeni modeliyle değiştirilmesi durumunda yeni motor bedeli 2010 yılından başlayarak otobüs için belirlenen oran ve sürede amortismana tabi tutulması gerekmektedir.

Taşımacılık faaliyetinde kullanılan aracın motorunun yenilenmesi durumunda motor bedelinin yanı sıra motorun montajı için yapılan giderler motor için yapılan müteferri giderlerden olduğu için, toplam değer üzerinden (işçilik + motor bedeli üzerinden) amortisman ayrılması gerekmektedir.

Arsa ve üzerindeki bina için hangi şartlarda amortisman ayrılır?

(18.07.2014 tarih ve 1900 sayılı özelge)

Arsanın üzerindeki bina ile birlikte kullanılma vasfına sahip olması ve fiilen de bu şekilde kullanılması, ayrıca söz konusu bina ile arsanın ayrılmaz bir bütünlük arz etmesi şartlarıyla, şirkete fatura edilen bina ve arsa bedellerinin toplamı üzerinden amortisman ayrılması mümkündür.

Avans ödemelerinden kaynaklanan alacaklar için karşılık ayrılabilir mi?

(23.08.2011 tarihli özelge)

Dava veya icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek derecedeki küçük alacaklar şüpheli alacak sayıldığından, şartları taşıyan

470

alacakların bu kapsamda kabulü mümkün bulunmakta olup, bu şartlardan herhangi birinin mevcut olmaması halinde ise şüpheli alacak kaydına imkan bulunmamaktadır.

Bu itibarla, ileride teslim alınacak bir hizmet için sipariş avansı niteliğindeki ödemelerin ticari faaliyetin devamı için yapılması ve bu tür ödemelerin Kanun’un 323. maddesinde belirtilen şartları haiz olması halinde, bu ödemelerin tahsil edilemediği durumlarda karşılık ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Bu açıklamalara göre, yaz sezonunda müşteri göndermek üzere bir otele yapılan avans mahiyetindeki ödemelerin ticari faaliyetini devamı için yapıldığı anlaşıldığından, ticari bir alacak niteliği kazanan bu tür ödemeleri için Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesinde belirtilen diğer şartlarında sağlanması halinde icra takibine başlanılan yıl karşılık ayrılması mümkündür.

Avukat aleyhine sonuçlanan dava ile ilgili olarak ödenen iş avansının, avukatın azledilmesi durumunda tahsilinin mümkün olmaması durumunda bu bedellerin şüpheli alacak olarak kabul edilerek karşılık ayrılıp ayrılamayacağı

(25.06.2013 tarih ve 917 sayılı özelge)

Ticari kazancın elde edilmesi veya idame ettirilmesi ile ilgili olarak dava veya icra safhasında bulunan alacaklarla, yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş olan dava ve icra takibine değmeyecek derecedeki küçük alacaklar şüpheli alacak sayıldığından yukarıda belirtilen şartları taşıyan alacaklar için karşılık ayrılması mümkün bulunmakta olup bu şartlardan herhangi birisinin mevcut olmaması halinde ise şüpheli alacak kaydına imkân bulunmamaktadır

Diğer taraftan, şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında temel unsur, ortada bir alacağın söz konusu olması ve bu alacağın tahsilinin şüpheli hale gelmiş bulunmasıdır. Şüpheli alacak karşılığı ayırıp bunu gider kaydetme imkânının sadece ticari ve zirai işletmelere tanınmış olmasının nedeni ticari ve zirai kazançlarda, elde etmenin tahakkuk esasına bağlanmış olmasıdır.

Bunun sonucu olarak, ticari ve zirai işletme bünyesinde satılan mal ve hizmetin bedeli henüz tahsil edilmeden hâsılata intikal ettirilmekte ve dönem kârının oluşumunu etkilemektedir. Satış bedeli veya hâsılatın henüz alacak aşamasında iken kârın hesaplanmasında dikkate alınmış olması, sonradan bunların işletme tarafından tahsilinin şüpheli hale gelmesi durumunda dönem kârının fazla hesaplanması sonucunu doğuracaktır. Bu durumun giderilmesi için, alacağın işletmeye girme ihtimalinin kaybolduğu anda zarar yazılması zorunludur. Kısaca, şüpheli alacağın zarar kaydı, kazanç tespitindeki tahakkuk esasını düzenleyen bir esastır. Buna göre, şüpheli alacağın karşılık ayrılarak zarar yazılabilmesi için kârın oluşumunu etkilemiş, yani daha önce tahakkuk esasına göre hasılat hesaplarına intikal ettirilmiş olması gerekmektedir.

470

Bu hüküm ve açıklamalara göre, avukata verilen iş avansında, hasılat kaydedilen ticari bir alacaktan bahsedilmeyeceğinden, söz konusu ödeme için Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesine göre şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün değildir.

Balık satışında sevk irsaliyesinin miktar bölümünün "Kasa" cinsinden yazılmak suretiyle düzenlenip düzenlenmeyeceği

(28.02.2013 tarih ve 10 sayılı özelge)

Sevk irsaliyesinin, irsaliyede bulunması gereken bilgileri içerecek şekilde düzenlenmesi ve mal sevkiyatında malın miktarının kg veya adet olarak ayrıca belirtilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, balık miktarının kasa cinsinden yazılmış olması, malın miktarının tespitine imkân vermeyeceğinden, "kasa" gibi kesin olmayan ifadelerin ölçü olarak kabul edilmesi ve bu ibarelerle sevk irsaliyesinin düzenlenmesi mümkün değildir.

Banka temsilcileri adına tahakkuk ettirildiği halde kendilerine ödenmeyip bankaya gelir kaydedilen tutarlarda belge düzeni nasıl olmalıdır?

(03.06.2014 tarih ve 563 sayılı özelge)

İştiraklerin yönetim ve denetim kurullarında görev yapan kişilerin birden sonraki iştirakten elde ettikleri ve yönetim kurulu kararı uyarınca bankaya irat kaydedilmesi gereken tutarların kurum kazancı kapsamında değerlendirilerek, 243 ve 246 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri’nde belirtilen esaslar doğrultusunda dekont ile belgelendirilmesi gerekmektedir.

Bankalardan alınan altın kredisinin dönem sonu veya geri ödeme tarihinde baz alınacak değerleme ölçüsü

(22.03.2012 tarih ve 1119 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun 289. maddesinde, değerleme esasları bölümünde yazılı olmayan veyahut yazılı olup da kendi ölçüleriyle değerlenmesine imkân bulunmayan iktisadi kıymetlerden bina ve arazinin vergi değerleriyle, diğerlerinin ise, varsa borsa rayici, yoksa mukayyet değerleri, o da yoksa emsal bedeliyle değerleneceği ifade edilmiştir.

Vergi Usul Kanunu’nda ayni bir borç niteliğinde bulunan altın kredisinin değerlemesi konusunda özel bir hüküm bulunmamakla birlikte, mezkûr Kanun’un 289. maddesine göre değerleme yapılabilmesi, kendi ölçüsüyle değerlenmesine imkân bulunmaması halinde söz konusu olacaktır. Ancak, altın kredisi işletme açısından bir borç niteliği taşıdığından değerleme ölçüsü olarak borçlar için belirlenen ölçünün kullanılması ve anılan Kanun’un 285. maddesi uyarınca mukayyet değerle değerlenmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/35 no.lu Tebliğin;

470

- 8. maddesinde, "Bankalar depo hesapları karşılığı altın, gümüş veya platin ile satın aldıkları altın, gümüş veya platinin teslimi suretiyle, yurtiçinde veya yurtdışında yerleşik gerçek veya tüzel kişi müşterilerine bankacılık mevzuatı dahilinde altın, gümüş veya platin kredisi kullandırabilirler. Altın, gümüş veya platin kredisi uygulamasında miktar, bu Tebliğ’in 5 inci maddesinde belirtilen usule göre tespit edilir.",

- 9. maddesinde, "Altın, gümüş veya platin kredisi hesaplarına bankalarca tespit edilecek oranlar üzerinden tahakkuk ettirilecek faizler, altın, gümüş veya platin olarak hesaplarda izlenir. Bu kredi hesapları, müşteriler tarafından altın, gümüş veya platin teslimi suretiyle veya banka ile müşteri arasında varılacak anlaşmaya göre Türk Lirası veya döviz geri ödemesi yapılarak kapatılabilir.",

- 10. maddesinde, "Altın, gümüş veya platin alış ve satış fiyatları bankalarca, serbestçe tespit edilir."

hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre;

- Tebliğin 10. maddesine göre, bankalar altın alış ve satış fiyatlarını serbestçe belirleyebildikleri için, altının İstanbul Altın Borsasındaki değerinin değil, krediyi kullandıran bankanın altın kredisi için tespit etmiş olduğu satış fiyatının esas alınması,

- Bankadan alınan altın kredisi, kredi sözleşmesine dayanan bir borç niteliği taşıdığından mukayyet değerle değerlenmesi, geçici vergi dönemi ve hesap dönemi sonundaki dönem için altın olarak hesaplanan faizin de mukayyet değere eklenmesi,

- Kredinin geri ödemesi sırasında mukayyet değerle geri ödeme tarihinde bankanın hesapladığı değer arasındaki farkın, gelir veya gider hesaplarına intikal ettirilmesi,

- Kredi olarak alınan altının, işletme için emtia niteliğinde olması sebebiyle aktife maliyet bedeli ile kaydedilmesi, geçici vergi dönemi sonları itibariyle stokta bulunan fiziki altın mevcudunun maliyet bedeli ile değerlenmesi ve satılmadığı sürece gelir veya gider hesaplarını etkilememesi

gerekmektedir.

Bankanın gayrimenkul satışında belge düzeni nasıl olmalıdır?

(01.07.2014 tarih ve 36 sayılı özelge)

Banka tarafından gerçekleştirilen gayrimenkul satış işlemi için fatura yerine, 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirtilen şartlara uygun olarak dekont düzenlenmesi gerekmektedir.

470

Basit usulde kayıtlı bir mükelleften alınan minibüs için belge tevsiki nasıl olmalıdır? Ayrıca anılan minibüs amortismana tabi tutulabilir mi?

(28.08.2013 tarih ve 221 sayılı özelge)

Satın alma yoluyla iktisap edilen minibüsün, satıcının basit usule tabi vergi mükellefi olması nedeniyle ve fatura düzenleme zorunluluğu bulunmaması sonucu, noter satış sözleşmesiyle tevsiki gerekmekte olup, bu şekilde tevsik edilen ve aktife alınan minibüsün amortisman yoluyla itfa edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Bayii tarafından yapılan satışlar için mülkiyeti ana firmaya ait POS cihazı kullanılabilir mi?

(11.07.2014 tarih ve 1853 sayılı özelge)

Akaryakıt istasyonlarında özel nitelikli ödeme kaydedici cihaz kullanılma zorunluluğu bulunduğundan, pompalardan yapılan satışlarda (LPG dahil) seyyar EFT-POS cihazı kullanılması halinde EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanılması söz konusu olmayacaktır. Akaryakıt satışlarının mevcut uygulamaya göre pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan otomatik olarak çıkan fişlerle belgelendirilmesine devam edilecektir.

POS cihazlarının bayi adreslerinde bulundurularak bu cihazlarla tahsilat yapılıp yapılamayacağı hususu Bakanlığın görev alanına girmemektedir. Ancak, böyle bir uygulama yapılması durumunda, POS cihazının kullanılması karşılığında ilgili banka tarafından komisyon talep edilmesi ve şirketin de söz konusu komisyonu bayilere yansıtmak istemesi halinde, tahsil edilen komisyon tutarları için fatura düzenlenmesi icap etmektedir.

Belediyenin hizmet binası yapımı için kat karşılığı arsa tesliminde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(02.06.2014 tarih ve 1541 sayılı özelge)

- Belediyeye ait arsanın müteahhide teslimi ile ilgili olarak müteahhit tarafından belediye adına gider pusulası düzenlenmesi,

- Kat karşılığı olmak üzere belediyeye bırakılan hizmet binası için, söz konusu binanın teslim edilmesinden (inşaatın tamamlanarak mülkiyetin belediyeye geçmesinden veya tescilden önce dairelerin belediyenin kullanımına terk edilmesinden) itibaren yedi gün içerisinde belediye adına yine müteahhit tarafından Vergi Usul Kanunu’nun 267’nci maddesine göre tespit edilen emsal bedel üzerinden fatura düzenlenmesi,

gerekmektedir.

470

Belli bir ciroyu aşan müşterilere verilecek hediyeler için fatura düzenlenmeli midir?

(24.07.2014 tarih ve 1948 sayılı özelge)

Pazar payını arttırmak amacıyla belli bir ciroyu aşan müşterilere verilecek;

- Ticari araç gibi tescile tabi hediyeler için müşteriye teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

- Diğer hediyeler için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Ayrıca, söz konusu hediye ürünlerin taşınması esnasında şirket tarafından üzerine “hediyelik ürün” şeklinde bir ibarenin düşüldüğü sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.

Dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar için düzenlenen yazının özel kargo firması ile gönderilmesi durumunda şüpheli alacak kaydı yapılıp yapılamayacağı

(24.07.2012 tarih ve 167 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun 323. Maddesi hükmünden de anlaşılacağı üzere "yazı ile isteme" herhangi bir şekil şartına bağlanmamıştır. Bununla birlikte ilgili kanun metninde borcun istenilmesine ilişkin yazıların taahhütlü olarak gönderileceği hususunda hüküm bulunmamış olsa da, şüpheli alacak karşılığı ayırabilmek için "yazı ile borcun bir defadan fazla istenmesi" halinin tevsik edilebilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, Vergi Usul Kanunu’nun 3. maddesinin (b) bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin yemin hariç her türlü delille ispatlanabileceği belirtilmiştir.

Dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacakların yazı ile istenmesi durumunda,

- Yazının farklı günlerde muhatabına bir defadan fazla ulaşmış olması,

- Yazının borçlunun kendisine veya hukuken teslim alabilecek şahıslara tebliğ edilmiş olması,

- Yazının kime ve hangi tarihte tebliğ edildiğini tevsik eden evrakın zamanaşımı süresince muhafaza edilmesi,

- Mezkur Kanunun 323. maddesinin uygulamasına mahsus olması,

- Yazıların özel kargo şirketi vasıtasıyla gönderilmesinin posta mevzuatına aykırılık teşkil etmemesi,

470

şartıyla borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Davalı olan ortaklardan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir mi?

(20.06.2013 tarih ve 111 sayılı özelge)

Ortaklardan olan alacakların ticari faaliyetin elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmaması nedeniyle, bu alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, şirketin ortaklardan olan alacaklarına aylık dönemler itibariyle hesaplanan adat faizleri için, Kanun’da yer alan şartların yerine getirilmesi durumunda, şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Değersiz alacak niteliği kazanan alacağın zarar yazma dönemi

(21.06.2012 tarih ve 1942 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesi kapsamında alacağın değersiz hale geldiği yıl hesaplarına zarar olarak yazılması gerekmekte olup, ilgili olduğu yılda zarar yazılmayan alacağın sonraki yıllarda dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Tahsil imkânı kalmayan alacağın tek taraflı beyanla alacaktan vazgeçildiğini bildiren belgeye dayanılarak değersiz alacak olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Deneme amaçlı teslim edilen ürünler için faturanın düzenlenme süresi

(08.03.2012 tarih ve 906 sayılı özelge)

Satılan malın alıcıya teslim edilmek üzere taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde sevk irsaliyesi düzenlenmesi zorunludur. Ayrıca, malın teslim tarihinden itibaren yedi günlük süre içinde fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, faturanın deneme süresi sonunda düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır. Öte yandan, satılan malların iade edilmek istenilmesi durumunda vergi mükellefleri tarafından fatura, mükellef olmayanlar tarafından yapılacak iadelerde ise gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.

Derneğin iktisadi işletmesinin derneğe yaptığı bağışta belge düzeni

(06.06.2013 tarih ve 824 sayılı özelge)

Derneğe ait iktisadi işletme tarafından dernek tüzel kişiliğine yapılacak ayni ya da nakdi bağış ve yardımların makbuz karşılığı yapılması gerekmekte olup ayni nitelikteki bağış ya da yardımların iktisadi işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek yapılması halinde fatura düzenlenmesi ve düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili dernek

470

tarafından bağış ve yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak imzalanması gerekmektedir.

Ayni değerlerin, iktisadi işletme tarafından dışarıdan alınarak genel bütçeli idarelere bağışlanmış olması durumunda ise kurum ve kuruluş tarafından teslim alınacak değerler için teslime ilişkin bir belge düzenlenmiş olması yeterli olup, düzenlenen belgede bağışlanan kıymetin değerinin, cinsinin ve miktarının tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirtilmiş olması gerekmektedir. Ayrıca, bağışlanan değerlere ilişkin olarak düzenlenmiş olan faturaların arka yüzünde yukarıda belirtilen açıklamalar dahilinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yetkililerinin imzası bulunması gerekmektedir.

Devir işlemlerinde şirketlerde oluşmuş enflasyon düzeltmesi farkları mahsup edilebilir mi?

(04.07.2013 tarih ve 25 sayılı özelge)

Devredilen şirketin 31.12.2003 ve 31.12.2004 tarihli bilançolarının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu hesaplanacak düzeltilmiş geçmiş yıl zararı toplamının, sermaye düzeltmesi olumlu farkından mahsup edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ancak, anılan bilançolarda bulunan ve enflasyon düzeltmesi kaynaklı olmayan geçmiş yıl zararlarının, sermaye düzeltmesi olumlu farkından mahsup edilmesine ya da reel olarak husule gelen dönem karı ile fiktif bir zarar olan düzeltilmiş geçmiş yıl zararının kapatılmasına imkan bulunmamaktadır.

Öte yandan, devredilen şirkete ait düzelme sonucu bulunan (varsa) geçmiş yıl karları ile öz sermaye kalemlerine ait enflasyon farklarının devralan şirkette bir başka hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi ya da sermaye azaltımına gidilmesi halinde, bu işlemlerin yapıldığı tarihte işletmeden çekiş olarak değerlendirilip işletmeden çekildiği dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin vergiye tabi tutulması gerekir.

Doğalgaz taahhüt işlerinde serbest meslek kazanç defteri kullanılması gerekip gerekmediği

(28.12.2011 tarih ve 36 sayılı özelge)

Proje aşamasından başlayarak taahhüt bölümünü de içine alan komple işler kapsamında çizilen projeler, doğalgaz taahhüt işinin bir parçası sayılacağından, elde edilen kazancın ticari kazanç olarak değerlendirilmesi ve Vergi Usul Kanunu’nun 177. maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birinin taşınması halinde bilanço esasına göre, aksi takdirde işletme hesabı esasına göre defter tasdik ettirilerek satılan emtia veya yapılan iş karşılığında fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Ancak, proje çizimi ve taahhüt işinin birlikte yapılması yanında, diğer kişilere sadece doğalgaz projesi çizim hizmeti verilmesi durumunda, proje çiziminden elde edilen kazancın serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi ve bu faaliyetten elde edilen gelir için serbest

470

meslek kazanç defterinin tasdik ettirilerek serbest meslek makbuzu kullanılması gerekmektedir.

Döviz cinsinden kesilen faturada teslim bedelinin belirlenmesi

(15.03.2012 tarih ve 383 sayılı özelge)

İhraç kayıtlı satışlara ilişkin olarak döviz üzerinden düzenlenen faturalarda, teslim bedelinin TL karşılığının belirlenmesinde, faturanın düzenlendiği tarihteki Merkez Bankası döviz alış kurunun esas alınması gerekmektedir.

Döviz cinsinden verilen avanslara değerleme yapılır mı?

(24.07.2014 tarih ve 122 sayılı özelge)

Şirketin yapacağı yatırımlar için döviz cinsinden verilen avanslar, döviz cinsinden alacak hükmünde olduğundan, dönem sonlarında değerlemeye tabi tutulması ve değerleme sonucu oluşan kur farklarının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Dövizli çek cinsinden olan alacaklarını iflas masasına yazdıran şirket ne zaman şüpheli ticari alacak karşılığı ayırmalıdır?

(14.04.2014 tarih ve 112 sayılı özelge)

Döviz cinsinden çek karşılığı alacakların geçmiş dönemlerde iflas masasına kaydedildiği diğer bir ifadeyle icra safhasına intikal ettiği anlaşılmış olup, ilgili dönemde karşılık ayrılmayan alacaklar için cari dönem ve müteakip yıllarda karşılık ayrılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer yandan, şüpheli alacak karşılığı ayrılamayan söz konusu yabancı para cinsinden olan çek karşılığı alacaklar için izleyen geçici vergi dönemlerinde de değerleme yapılmaya devam edilmesi gerekmektedir.

EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanımında belge düzeni nasıl olmalıdır?

(19.08.2014 tarih ve 126 sayılı özelge)

Fatura düzenleme mecburiyeti olmayan satışların da bulunması halinde;

- Nihai tüketicilere yapılan, fatura düzenleme sınırı olan 800,00 TL’nin üzerindeki satışlarda veya bu sınırın altında kalmakla birlikte müşterilerin fatura istediği hallerde mutlaka fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, buna ilişkin tahsilatın seyyar banka POS’u ile yapılması halinde, söz konusu banka POS’unun yerine EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC kullanılması, düzenlenen faturanın tarih, sayı ve tutarının yeni nesil ÖKC’ye kayıt edilmesi suretiyle işlemin sonlandırılması gerekmektedir.

470

- Nihai tüketicilere yapılan ve fatura düzenleme sınırının altında kalan ve müşterinin de talep etmemesi nedeniyle fatura düzenleme mecburiyeti bulunmayan damacana su, LPG ve benzeri satışlarda tahsilatın seyyar banka POS’u ile yapılması halinde söz konusu banka POS’u yerine yeni nesil ÖKC kullanılacaktır. Söz konusu işlemle ilgili şirketin satış fişi düzenlemek yerine fatura düzenlemeyi tercih etmesi mümkün olup, bu durumda düzenlenen faturanın tarih, sayı ve tutarının yeni nesil ÖKC’ye kayıt edilmesi suretiyle işlem sonlandırılacaktır. İşlemlerde seyyar banka POS’unun kullanılmaması halinde ise 3100 Sayılı Kanun’a tabi mevcut ÖKC’lerin 01.01.2016 tarihine kadar kullanılmaya devam edilmesi mümkündür.

- Faturanın müşteriye tesliminden daha sonraki bir tarihte gerçekleşen tahsilatlarda da seyyar banka POS’larının yerine, önceden tanzim edilen faturanın tarih, sayı ve tutarı girilerek kayıt oluşturmak suretiyle EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC kullanılacaktır.

- Lokanta ve büfelere yapılan LPG teslimatlarında Vergi Usul Kanunu’nun 232’nci maddesi gereği (gider belgesi niteliği itibariyle) fatura düzenlenmesi zorunda olduğundan, bu teslimlere ilişkin tahsilatlarda EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC kullanma mecburiyeti bulunmamakla beraber, kullanılması halinde, düzenlenen faturanın tarih, sayı ve tutarı girilerek cihazda kayıt oluşturulacaktır.

- Konutlara ısınma amacıyla yapılan LPG teslimleri perakende nitelikte olduğundan, yapılacak satış ve tahsilatlarda seyyar banka POS’larının yerine (fatura düzenlemeniz halinde faturanın tarih, sayı ve tutarı girilerek kayıt oluşturmak suretiyle) EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC kullanılacaktır.

Ekonomik ömrünü tamamlamış hurda niteliğindeki demirbaşların sabit kıymetlerden çıkarılarak özel şirketlere makbuz karşılığı bağışlanması

(14.08.2012 tarih ve 838 sayılı özelge)

Son kullanım tarihi geçmiş, hasar görmüş, miadı dolmuş, bozulmuş, ekonomik değerini kaybetmiş emtianın, takdir komisyonunca takdir edilecek emsal bedeli ile maliyet bedeli arasındaki tutarının stok maliyetinden indirilerek dönem kazancının tespitinde gider olarak yazılması mümkündür.

Öte yandan faydalı ömrünü tamamlamış bir iktisadi kıymetin değerinin amortisman yoluyla itfa edilmiş olması ve kanuni defter kayıtlarında iz bedeli ile takip ediliyor olması durumunda, bu kıymetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının düzenlemeleri çerçevesinde elektronik atık toplamaya yetkili kurumlara teslimi aşamasında emsal bedel tespitine gerek bulunmamaktadır.

Elektronik faturada yer verilmesi zorunlu bilgiler nelerdir?

(21.04.2014 tarih ve 56 sayılı özelge)

470

E-fatura sistemine dahil olacak şirketin e-fatura düzenlemesi esnasında; irsaliye tarihi ve numarası, alıcı bilgileri ile satılan mal ve/veya hizmete ilişkin bilgilere faturada yer vermesi zorunludur.

Ancak, mal ve/veya hizmet satılan müşterilerin talepleri doğrultusunda faturada yer verilmesi istenen siparişe ait numara, tarih bilgisi, ürün kodu, marka kodu ve bölge kodu gibi bilgiler seçimli olduğundan, bu bilgilere yer verilmesi Şirket’in tercihine bırakılmıştır.

Elektronik faturaya geçiş tarihinin tespitinde, brüt satış hasılatının hesaplanmasında satış ıskontosu, fiyat farkı, satış iadeleri gibi faturalar dikkate alınmalı mıdır?

(17.04.2014 tarih ve 19 sayılı özelge)

Satış yapılan mallara ilişkin olarak Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden Şirket’e, fiyat farkı ve satış iadeleri adı altında kesilen faturalar mal alımı olarak nitelendirilemeyeceğinden ve Şirket’in anılan mükelleflerden başkaca bir mal alımı da gerçekleşmediğinden brüt satış hasılatı limiti aşılsa dahi elektronik fatura ve defter kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Elektronik ortamda düzenlenecek faturalarda yedi günlük süre dikkate alınır mı?

(14.07.2014 tarih ve 106 sayılı özelge)

Gerek kağıt ortamında gerekse elektronik ortamda düzenlenecek faturaların malın teslimi ve/veya hizmetin ifasından itibaren yedi gün içerisinde düzenlenmesi gerekmektedir. Söz konusu yedi günlük süre azami süre olduğundan, bu süreye riayet edilmemesi halinde Vergi Usul Kanunu’nda öngörülen cezaların uygulanacağı tabiidir.

Fabrika binası satışından doğan ve yenileme fonu hesabında bekletilen karın işyeri (büro) amaçlı bina alım ve yatırımında kullanılıp kullanılamayacağı

(19.06.2012 tarih ve 405 sayılı özelge)

Yenileme Fonu, iktisadi işletmelere dâhil amortismana tabi iktisadi kıymetlerin yenilenebilmesi için bu kıymetlerin satışından doğan kârların bilançonun pasifinde azami üç yıl süre ile bekletilmesini ifade eden bir vergi erteleme yöntemi olarak, işletme içi yatırımları teşvike yönelik bir uygulamadır.

Yenileme fonunun iktisadi kıymetin iktisabında kullanılması halinde, bilançonun pasifinde yer alan fon yeni değer için ayrılacak amortismanlara mahsup edilmektedir.

Yenileme fonu hesabında yer alan satış karının muhakkak surette satılan iktisadi kıymetle aynı neviden başka bir iktisadi kıymetin iktisabında kullanımı esastır.

470

Bu nedenle, satılan iktisadi kıymet yerine bir başka iktisadi kıymetin alınmak istenmesi veya alınması, iktisadi kıymetin yenilenmesi olarak kabulü mümkün bulunmamaktadır.

Bu nedenle fabrika binası satışından doğan ve yenileme fonu hesabında bekletilen kârın, işyeri (büro) amaçlı bina alım ve yatırımında kullanılması mümkün bulunmamaktadır.

Fatura düzenlenmesinde yedi günlük süre nasıl hesaplanır?

(08.07.2014 tarih ve 104 sayılı özelge)

Mal teslimi ve/veya hizmet ifalarına ilişkin belge düzeninde sürenin gün olarak belirlenmesi sebebiyle, 7 günlük sürenin hesabında, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı ilk gün hesaba katılmadan takip eden günden başlanması gerekmektedir.

Faturada ıslak imza bulunması zorunlu mudur?

(21.10.2011 tarihli özelge)

Vergi uygulamaları bakımından faturada imzanın bulunması zorunludur. Faturanın şekil ve nizamına ilişkin esaslara uyulmak koşuluyla, imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip anlaşmalı matbaada fatura üzerine bastırılmak suretiyle faturanın hazır imzalı olarak kullanılabilmesi mümkündür.

İmzası faturalar üzerine anlaşmalı matbaada bastırılan yetkilinin görevinden ayrılması halinde, bu yetkilinin imzasının matbu olduğu faturalar artık kullanılamaz.

Faturaların Ba/Bs formunda bildirilirken esas alınacak tarih

(28.03.2011 tarih ve B.07.4.DEF.0.49.10.00-VUK-1-1 sayılı özelge)

396 sıra no.lu VUK Genel Tebliği'nin 2.1."Dönemi" başlıklı bölümünde "Yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve /veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerekmektedir. Mal ve/veya hizmet alış/satışlarının bildirilecekleri aylık dönemler, bunlara ilişkin belgelerin düzenlenme tarihi dikkate alınarak belirlenir" denilmekte olup, mal ve hizmet alımlarında faturanın düzenlendiği tarih itibariyle ilgili dönem Ba formlarında bildirilmesi gerekmektedir.

Faturaların sıra numarası dahilinde teselsül ettirilmemesi

(17.05.2011 tarihli özelge)

Faturaların sıra numarası dahilinde teselsül etmemesi durumu, belge nizamına uygun bulunmamaktadır. Bununla birlikte, olayın gerçek mahiyetinin ispatı açısından, Vergilendirme Müdürlüğünce tanzim edilecek tutanakla, atlanan faturaların seri ve sıra numaralarının tespit edilmesi durumunda, atlanan faturaların kullanılması mümkün bulunmaktadır.

470

Öte yandan, Vergi Usul Kanunu’nun fatura nizamı başlıklı 231. maddesinde belirtilen usul ve şartlara uyulmamış olduğundan, yukarıda bahsedilen fiil için II. derece usulsüzlük cezasının kesilmesi gerekir.

Faturanın sıra numarası dahilinde teselsül ettirileceği ve gümrük müşavirliğine veya üçüncü kişi ve kuruluşlara kullanılmak üzere teslim edilemeyeceği

(25.07.2012 tarih ve 2282 sayılı özelge)

Faturaların seri ve sıra numarası dahilinde teselsül ettirilerek kullanılması gerekmektedir.

Ayrıca, şirkete ait faturaların düzenlenmek üzere gümrük müşavirliğine veya herhangi bir üçüncü şahsa verilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Faturası düzenlenmeyen elektrik bedellerinin banka dekontuna istinaden Ba formuna dahil edilip edilemeyeceği

(02.08.2012 tarih ve 2408 sayılı özelge)

Organize Sanayi Bölgesinde bulunan fabrika binasında kullanılan elektrik bedeline ilişkin olarak fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, elektrik bedellerinin bankalar tarafından düzenlenen dekont ile belgelendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Elektrik, su, doğalgaz gibi bir teslimin Ba/Bs bildirimleri uygulaması bakımından diğer mal ve hizmet teslimlerinden farkı bulunmamaktadır.

Bu açıklamalar çerçevesinde, Şirket adına düzenlenen faturaların 396 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen usul ve esaslara göre Form Ba bildirimine dahil edilmesi gerekmektedir.

Finansal kiralama işleminden sonra oluşan ana para kur farkları ile faizler

(27.10.2011 tarihli özelge)

Kiracı tarafından finansal kiralama sözleşmesine göre yapılan kira ödemelerinin borç anapara ödemesi ve faiz gideri olarak ayrıştırılması, bu ayrıştırma işleminin her bir dönem sonunda (finansal kiralama sözleşmesinde yer alan kira ödemelerinin yapılacağı tarih) kalan borç tutarına sabit bir dönemsel faiz oranı uygulanmak suretiyle yapılması, hesaplanan faiz giderlerinin ise ilk yıl iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi sonraki yıllar ise gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, finansal kiralama yoluyla edinilen kıymete ilişkin olarak kiralama süresi içinde sözleşmeye istinaden yabancı para üzerinden yapılan kira ödemelerinin değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farkının, ilk yıl iktisadi kıymetin maliyetine eklenmesi sonraki yıllar ise gider veya maliyet olarak dikkate alınması gerekmektedir.

470

Finansal kiralama sözleşmesinin devri halinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(05.08.2013 tarih ve 153 sayılı özelge)

Vergi usul mevzuatı açısından devir satış hükmünde olduğundan; finansal kiralama yoluyla aktifleştirilen iktisadi kıymeti kullanma hakkının, içinde bulunulan zor şartlar nedeniyle, finansal kiralama şirketi ile anlaşılarak başka bir firmaya devredilmesi işlemi satış olarak kabul edilecek olup, bu satış işlemi nedeniyle elde edilecek bedel ve KDV için fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Finansal kiralama yoluyla dört yıllığına kiralanan gayrimenkul için kira süresi esas alınarak %25 oranında amortisman ayrılabilir mi?

(04.07.2013 tarih ve 977 sayılı özelge)

Şirket tarafından ofis olarak kullanılmak üzere finansal kiralama yolu ile dört yıllığına kiralanacak ve sözleşme süresi sonunda devralınacak gayrimenkul için yapılan ödemelerin, kira süresi boyunca "Haklar" hesabında, devirden sonra ise "Binalar" hesabında takip edilmek suretiyle 333 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin eki listesi "1.Binalar" başlıklı bölümü "1.3.Belirli bir kısmı işyeri olarak kullanılan meskenler" başlıklı alt bölümünde değerlendirilerek 50 yıl içerisinde itfa edilmesi gerekmektedir.

Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılmasında fatura düzenlenmesi

(06.07.2012 tarih ve 2075 sayılı özelge)

Finansal kiralama faaliyeti ile iştigal eden Şirketin Finansal Kiralama Kanunu veya kiracı ile yapılan sözleşme gereğince yapmak zorunda kaldığı masrafların (finansal kiralamaya konu malın sigorta prim bedelleri, emlak vergisi ve motorlu taşıtlar vergisi ödemeleri ile muhatabın kiracı olması dolayısıyla kesilen para cezalarına ilişkin ödemeler) ilgili firmalara (kiracılara) yansıtılması işlemi bir masraf aktarımıdır. Dolayısıyla, ilgili firmalara (kiracılara) fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Gelecek dönemlerde kullanılmak üzere edinilen yedek parçalar ile ekipman amortismana tabi tutulabilir mi?

(10.04.2014 tarih ve 43 sayılı özelge)

İşletmede kullanılan yedek parçalar; ömürlerinin 1 yıldan fazla olması, yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunmaları ve değerlerinin 800 TL'yi aşması halinde amortismana tabi olacaklardır. Değeri 800 TL'yi aşmayan yedek parça niteliğindeki iktisadi kıymetler ise gider olarak kaydedilecektir.

470

Diğer taraftan, işletmede kullanılan tesis, cihaz ve makinelerin arızalanması durumunda yedek olarak kullanıma hazır halde bulunan iktisadi kıymetler, iktisadi kıymetin ilk alındığı sıradaki beklenen ömrünü uzatmak amacıyla yapılan giderler olduğundan, aktifleştirildikleri yıldan başlayarak iktisadi kıymet için belirlenen oran ve süreye göre amortismana tabi tutulacaklardır.

Havayolu şirketlerine ait uçak biletlerinin satışının yapılması halinde alınan komisyon bedeli için fatura düzenlenmesi ile bedelin şirkete ait pos cihazı kullanılarak tahsil edilmesi

(13.02.2013 tarih ve 109 sayılı özelge)

Hava yolu taşımacılığı yapanlar, gerek yurt dışı gerekse yurt içi uçuşlarına ilişkin olarak IATA kuralları çerçevesinde satış işlemlerine ait kayıtlarının dayanağı olarak elektronik ortamda veya elektronik ortam dışında yolcu bileti düzenlemeleri halinde bu biletler Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre fatura yerine geçen "Elektronik Yolcu Bileti" olarak kabul edilecek ve ayrıca fatura düzenlenmeyecektir.

Havayolu şirketlerinin acenteleri aracılığıyla yaptıkları bilet satışlarında, bilet bedeline acentenin komisyon bedeli dahil ise acente bu bedel için havayolu şirketine fatura düzenleyecektir.

Havayolu şirketlerinin acenteleri aracılığıyla yaptıkları bilet satışlarında, bilet bedeline acentenin komisyon bedeli dahil değil ise acente, müşteriden alacağı komisyon bedeli için müşterinin vergi mükellefi ya da fatura düzenleme limiti altında kalmakla beraber fatura isteyenlerden olması durumunda fatura, bunlar dışında kalanlar için ödeme kaydedici cihaz fişi düzenleyecektir.

Bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışlarının 396 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar doğrultusunda Bs bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir.

1 no.lu KDV Beyannamesinde beyannamesinin 6. tablosunun 45. satırına "Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmet Bedelleri"nin (Bu dönemde gerçekleştirilen teslim ve hizmetlere ait bedelin, kredi kartı ile tahsil edilen kısmı) (e- Beyannamenin Sonuç Hesapları Diğer Bilgiler - Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmetlerin KDV Dahil Karşılığını Teşkil Eden Bedel) yazılacaktır.

KDV beyannamesinin 45. satırında istenilen bilgi, verginin tarh ve tahakkuku ile ilgili olmayan denetim amaçlı bir bilgidir. Bu satırda vergiyi doğuran olayın gerçekleşip gerçekleşmediğine bakılmaksızın belirli bir dönemde kredi kartı ile yapılan tahsilâtlar gösterilecektir.

Bu itibarla, uçak bileti bedelinin şirkete ait pos cihazı ile tahsil edilmesi karşılığında düzenlenen harcama belgesinin yolcu taşıma hizmetine ilişkin olarak havayolu şirketi tarafından düzenlenen Elektronik Yolcu Bileti ile ilişkili olduğunun ispatı ve iddia edilen

470

hususların tespitine ilişkin belgelerin gerektiğinde vergi dairesine ibraz edilmesi şartıyla kredi kartı ile yapılan tahsilâtlar için ayrıca belge düzenlenmeyecektir.

İflas masasına bildirilen ancak iflas masası tarafından henüz kabul ya da red kararı verilmeyen alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilir mi?

(11.04.2014 tarih ve 46 sayılı özelge)

İflas masasına bildirilen ancak iflas masası tarafından kabul ya da red kararı verilmeyen alacaklar için iflas masasına kayıttan bahsedilemeyecek olup, söz konusu alacaklar için iflas masasına kaydedilinceye kadar şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır. Bununla birlikte, alacağın iflas masasına kaydı kabul edilen kısmı için, iflas masasına kaydedildiği tarih itibariyle diğer bir ifadeyle icra safhasına intikal ettiği hesap döneminde şüpheli ticari alacaklar karşılığı ayrılması mümkündür.

İflas masasına kaydedilen alacaklarda şüpheli alacak karşılığı ve değersiz alacak

(21.02.2012 tarih ve 677 sayılı özelge)

İflas masasına kaydedilen alacaklar için iflas masasına kaydedildiği tarih itibariyle diğer bir ifadeyle icra safhasına intikal ettiği hesap döneminde şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkündür. İflas halinde de ayrılan şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir.

İflas masasınca reddedilen alacakların alacak vasfını taşıyıp taşımadığı hususunda yargıda alacağın tespit davası açıldığı bir durumda, söz konusu alacağın daha önce hâsılat hesaplarına intikal ettirilmiş olması şartıyla, davanın açıldığı hesap döneminde şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, ilgili yılda hâsılat kaydedilerek kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmiş ve iflas masasınca reddedilmiş alacağın mahkeme tarafından kabul edilmemesi durumunda, söz konusu alacağın Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesine göre kazai bir hüküm gereği tahsil imkânının kalmaması nedeniyle değersiz alacak olarak kayıtlara intikal ettirilmesi mümkündür.

İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyonun belgelendirilmesi

(01.03.2012 tarih ve 316 sayılı özelge)

Almanya’da ikamet eden gerçek kişiye, ihracata aracılık etmesi dolayısıyla yapılacak komisyon ödemelerinin, şirket adına düzenlenecek olan Vergi Usul Kanunu’nun 229 ve müteakip maddelerinde yer alan belgelerden herhangi biri ya da hizmetin alındığı ülke mevzuatına göre düzenlenmiş bulunan muteber bir belge ile tevsik edilmesi mümkün bulunmaktadır.

470

İhracatta kazancın elde edilme zamanı

(22.09.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-364 sayılı özelge)

Yurt dışındaki alıcının satış akdine konu olan malı satıcının Türkiye'deki fabrikasında, deposunda veya herhangi bir işyerinde kendisinin veya adına hareket edenin teslim alacağını satış akdinde belirlenmiş olması halinde satıcının belirtilen işyerinde malı teslim etmesiyle satış akdi tamamlanmış gelir tahakkuk etmiş olacağından söz konusu gelirin bu tarihin içinde bulunduğu takvim yılının kurum kazancı olarak değerlendirilmesi gerekir.

Diğer taraftan, ihracatta malın satıcının Türkiye'deki işyerinde teslim alınması hariç olmak üzere, Şirketiniz tarafından gerçekleştirilen ihracat faaliyetlerine ilişkin elde edilen gelirin fiili ihraç tarihi itibarıyla tahakkuk ettiğinin kabul edilmesi ve bu tarihin içinde bulunduğu takvim yılının (2010) kurum kazancı olarak değerlendirilmesi gerekir

İhraç edilen malların yurt dışında imhası ve muhasebe kayıtlarına gider olarak intikal ettirilip ettirilemeyeceği

(13.04.2012 tarih ve 1362 sayılı özelge)

Emtianın kıymeti düşen mal olarak emsal bedeli ile değerlenebilmesi için, emtianın iktisadi kıymetindeki önemli azalışın, yangın, deprem, su basması gibi tabii afet veya bozulma, çürüme, kırılma, çatlama, paslanma gibi haller nedeniyle olması gerekmektedir.

Emtiaların imhasında genel kural imhanın takdir komisyonu nezaretinde yapılmasıdır. Ancak, yurt dışına gönderilip de geri getirilemeyen malların imhasının takdir komisyonu nezaretinde yapılması mümkün olmadığından, söz konusu imhanın gerçekleştirildiği ülkedeki konuyla ilgili yetkili makamların bilgisi veya gözetimi dahilinde yapılmış olması halinde o ülke makamlarından alınacak tutanak ve benzeri resmi evraklar takdir komisyonunca veri olarak kullanılabilecektir.

İhraç veya ihraç kaydıyla yapılan satışlarda taşıyıcı firmanın deposunda bekletilen malın daha sonra limana sevk edilmesi durumunda sevk irsaliyesinin düzenlenmesi

(10.08.2012 tarih ve 390 sayılı özelge)

Ücret karşılığında taşıma yapanların taşıma irsaliyesi düzenlemesi zorunlu olup, ihracatçı tarafından depoya getirilen ve burada bekletilen blok mermerlerin limana sevki esnasında taşıma irsaliyesi düzenlenmesi ve düzenlenen taşıma irsaliyesinde taşıma ücreti bilgisine yer verilmesi gerekir.

İhracatçı firma tarafından, ihraç edilecek emtiayı depo ile liman arasında taşıyan her bir araç için ayrı ayrı olmak üzere sevk irsaliyesi düzenlenmesi ve bu irsaliyelerin araçlarda bulundurulması gerekmektedir.

470

İhtiyati haciz konulması işleminin şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında teminat olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

(19.06.2012 tarih ve 78 sayılı özelge)

Şüpheli alacak uygulamasında teminat sayılan haller arasında bulunan (alacaklının alacağının tahsili için icra daireleri aracılığıyla uygulanan) hacizler, alacağın tahsilinin kuvvetle muhtemel olduğunu ve alacağın teminatsız kalmadığının göstergesi olarak değerlendirilmekte olup, borçluların mal, hak veya alacaklarına haciz konulması suretiyle söz konusu alacağın haciz konulan kısmı teminatlı hale gelmektedir.

Alacaklıların alacaklarının tahsili için borçluların mallarına icra daireleri aracılığıyla uygulattığı hacizler Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesi kapsamında teminat kapsamında kabul edileceğinden, alacakların hacze konu edilmiş kısmı için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, değerleme günü itibariyle alacağın (ihtiyati/kesin haciz konulmak suretiyle elde edilen) teminatı aşan kısım itibariyle anılan maddedeki şartların oluşması halinde şüpheli alacak olarak değerlendirmeye tabi tutulabilmesi mümkündür.

Buna göre, 2011 hesap döneminde icra takibine başlanılan alacak için borçlunun bir anonim şirketteki hissesine ihtiyati haciz konulması ve bu hisse senetlerinin gerçek değerinin tespit edilmemiş olması halinde, hisse senetlerinin nominal bedeli kadar tutarın, alacağın bu kısmını teminatlı hale getirdiğinin kabul edilmesi gerekir. Alacak tutarından, belirtilen tutarın düşülmesi sonucu bulunacak tutar için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır. Hisselerin kesin bedel tespitinin 2012 yılında tespiti halinde, bilirkişi tarafından tespit edilen hisse değerinin, 2011 yılında teminat sayılan tutarın düşülmesi sonucu bulunacak tutar 2012 yılında teminat altına alınmış sayılır.

İcra takibine başlanılan 2011 hesap döneminde karşılık ayrılmayan alacak için daha sonraki dönemlerde karşılık ayrılması mümkün bulunmamaktadır.

İki anonim şirketin ortak olarak iktisap edeceği araç ile ilgili olarak VUK uygulaması

(04.03.2013 tarih ve 316 sayılı özelge)

İki ortak olarak satın alınacak araç için düzenlenecek olan faturada, her iki ortak unvanlarının ve adreslerinin yazılması gerekmekte olup bu şekilde düzenlenen söz konusu faturanın alınan araçtaki hisseleri nispetinde ilgili şirketlerin kayıtlarında yer alması mümkündür.

İktisap edilen arsanın İmar Kanunu gereğince belediyeye terk edilen parsele ait maliyetin inşaat yapılacak parselin maliyet bedeline ilave edilip edilmeyeceği

(01.08.2012 tarih ve 175 sayılı özelge)

470

İmar Kanunu’nun 18. maddesi gereğince belediyeye "düzenleme ortaklık payı" olarak terk edilen parsel, kalan parseldeki inşaat izin hakkının artırılması sonucunu doğurmaktadır. Bu nedenle, terk edilen parselin maliyet bedelinin inşaat izin hakkı artan diğer parselin maliyetine ilave edilmesi mümkün bulunmaktadır.

İmalat fireleri ve değeri düşen malların değerlemesi

(01.03.2012 tarih ve 67 sayılı özelge)

Fire kendiliğinden meydana gelen bir azalmayı ifade etmekte olup, bu durumda fiziken mevcut olan bir emtia bulunmadığından, değerlenecek bir emtiadan da söz etmemiz mümkün değildir.

Ayrıca, üretime giren ilk madde ve malzemelerde üretim sırasında fireler ortaya çıktığı gibi hurda, üretim artığı, tali ürün vb kalemler de ortaya çıkabilmektedir. Örneğin, taş kömüründen kok kömürü elde edilmesi sırasında oluşan katran, ham benzol ve naftalin yan ürünken, marangoz atölyelerinde ağaçların işlenmesi aşamasında ortaya çıkan tahta parçaları üretim artığı, bu aşamada oluşan toz ise firedir. Yine dokuma tesislerindeki tarak artıkları v.b. ile konfeksiyon işletmelerindeki kumaş kırpıntıları ise hurda, ıskarta, deşe veya döküntü olarak adlandırılmakta olup, bunların "fire" kapsamında değerlendirilmeleri mümkün bulunmamaktadır.

Üretilen malların bünyesine giren ilk madde ve malzemelerde üretim sırasında ortaya çıkan ve hurda değeri bulunan kıymetler nevine göre üretim artığı, tali ürün veya yan ürün vasfına sahip olmaları veya ekonomik bir değer taşımaları durumunda "fire" kapsamında değerlendirilmeleri mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, stokta bekleme esnasında paslanma, kırılma, bozulma veya üretiminde kullanılacağı aracın veya modelinin üretimden kalkması gibi nedenlerle kullanım özelliğini yitirmesi nedeniyle hurda malzeme olarak satışı düşünülen hammadde / malzemelerin de "fire" kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu nedenle, söz konusu kıymetlerin Vergi Usul Kanunu’nun 278. maddesi gereğince değeri düşen mallar kapsamında değerlendirilmek suretiyle, değer tespiti için Takdir Komisyonuna müracaat edilmesi ve komisyon kararı uyarınca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

60/2011-1 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Sirkülerinin 8.1.3.2. bölümünde "Malın tamamen yok olmaması, ancak değerinde önemli derecede düşüklük meydana gelmesi halinde malın zayi olması hükümleri geçerli olmayacaktır. Bu durumda malların zayi olması değil, düşük bedelle veya zararına satışı söz konusu olacağından, bu malların iktisabı dolayısıyla yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılabileceği tabiidir." açıklamasına yer verilmiş,

- Üretim esnasında renginde problem olan giyeceklerin,

470

- Yangın sonucu tamamen yok olmayan ve ekonomik değeri olan yedek parça ve malzemelerin

daha düşük bir fiyatla satılması halinde, bunlar nedeniyle yüklenilen KDV’nin tamamı indirim konusu yapılabileceği örnek verilerek açıklanmıştır.

Ancak, üretim sırasında ortaya çıkan kıymetlerin üretim artığı, tali ürün veya yan ürün vasfına sahip olmamaları ve ekonomik bir değer taşımamaları durumunda ise bunların "fire" kapsamında değerlendirilmesi gerekir.

İmar Kanunu uygulaması kapsamında yapılan ödemenin gider kaydedilip kaydedilemeyeceği

(04.08.2012 tarih ve 185 sayılı özelge)

İmar Kanunu’nun 18. maddesi uyarınca, şirketin fabrika arsasının yeniden yapılandırılması sonucu bir kısmının Organize Sanayi Bölgesi adına tescilinden sonra arsa üzerinde fabrika binasının bulunması nedeniyle rayiç bedelle satın alınması için yapılan ödemelerin mevcut arsanın maliyet bedeline eklenmesi gerekmektedir.

İnternet ortamında yapılan satışlarda fatura yerine ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenebilir mi?

(17.04.2014 tarih ve 993 sayılı özelge)

İnternet üzerinden yapılan satışlar mesafeli sözleşme kapsamında değerlendirileceğinden, bu satışlar için tutarına bakılmaksızın fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

İnternet sitesi üzerinden yurt dışında alınıp saltan mallarda belge düzeni

(21.02.2012 tarih ve 276 sayılı özelge)

İnternet üzerinden yurt dışından temin edilip yine yurt dışında teslimi gerçekleştirilen mallarla ilgili olarak;

- Satışı yapılan ürünler için teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde müşteri adına fatura düzenlenmesi,

- Tedarikçi firma tarafından da satılan mallar için yedi gün içinde fatura (tedarikçinin yurtdışındaki bir firma olması halinde ilgili ülke mevzuatına göre muteber bir belge) düzenlenmesi,

gerekmektedir.

470

İrsaliyeli faturanın sevk irsaliyesi yerine kullanılması mümkün müdür?

(30.06.2014 tarih ve 72 sayılı özelge)

İrsaliyeli fatura ve sevk irsaliyesi ayrı ayrı belgeler olduğundan, irsaliyeli faturadaki “fatura” ibaresinin çizilmesi suretiyle bu belgenin sevk irsaliyesi olarak kullanılması mümkün bulunmamaktadır.

İş avansı verilen kurumun hizmet taahhüdünü yerine getirmemesi ve faaliyetini durdurması nedenleriyle tahsil olanağı kalmayan alacağın sulh yoluyla feragat edilmesinin değersiz, şüpheli ve vazgeçilen alacaklar yönünden değerlendirilmesi

(21.06.2012 tarih ve 1923 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesi çerçevesinde, bir alacağın değersiz alacak olarak değerlendirilebilmesi için kazai bir hükme veya kanaat verici bir belgeye göre tahsiline imkân kalmadığının ispatı gerekir.

Görüldüğü gibi değersiz alacak; kaybedilmiş, tahsiline artık imkân kalmamış, değeri sıfıra inmiş bir alacaktır.

Kanuni düzenlemeye göre alacağın tahsil imkânının kalmadığının, kazai bir hükümle veya kanaat verici bir vesika ile tevsik edilmesi icap etmektedir.

Kazai bir hükümden anlaşılması gereken, alacağın tahsili için kanun yollarına başvurulmuş olması, icra takibinin yapılmış bulunması, bu müracaatlar ve takipler sonunda, alacağın ödenmeyeceğine hâkim tarafından hükmedilmiş olması; kanaat verici vesika teriminden ise ödemeyi imkânsız hale getirmiş hal ve sebepler sonucu ortaya çıkmış belgeler anlaşılmalıdır. Alacağın tahsil güçlüğünün objektif ve inandırıcı belgelerle ortaya konması değersiz alacak uygulaması bakımından büyük önem taşımaktadır. Aksi takdirde alacakların tahsilinin mümkün olmadığının takdiri mükellefe bırakılmış olur. Böyle bir boşluk bırakmamak amacıyla kanun koyucu değersiz hale geldiği ileri sürülen alacağın ciddi olarak takip edildiğine ilişkin çabaların kazai bir hüküm veya kanaat verici bir vesika ile tevsikini öngörmüştür.

Kanaat verici bir vesikadan ne anlaşılması gerektiği hususunda kanunda yeterli açıklık bulunmamaktadır. Ancak, vergi hukuku uygulaması bakımından kanaat verici vesikalara örnek olarak aşağıdaki belgeler sayılabilir.

- Borçlunun herhangi bir mal varlığı bırakmadan ölümü veya Medeni Kanun’un 31 ve izleyen maddelerine göre mahkemelerce borçlu hakkında verilen gaiplik kararı ve mirasçıların da mirası reddettiklerine dair sulh hukuk mahkemelerince verilmiş bulunan mirası red kararı,

- Borçlu aleyhine alacaklı tarafından açılan davayı borçlunun kazandığına dair mahkeme kararı,

470

- Mahkeme huzurunda alacaktan vazgeçildiğine ilişkin olarak düzenlenmiş belgeler,

- Alacaktan vazgeçildiğine dair konkordato anlaşması,

- Borçlunun dolandırıcılıktan mahkûm olması ve herhangi bir malvarlığı bulunmadığını belgeleyen resmi evrak,

- Borçlunun adresinin saptanamaması nedeniyle icra takibat dosyasının kaldırıldığını ve yasal süresi içerisinde yenileme talebinde de bulunulmadığını gösteren icra memurluğu yazısı,

- Gerek doğuşu gerekse vazgeçilmesi bakımından belli ve inandırıcı sebepleri olmak şartıyla alacaktan vazgeçildiğini gösteren anlaşmalar, (Alacaklının tek taraflı irade beyanı ile alınmasından vazgeçilen alacakların, değersiz alacak olarak zarar kaydı mümkün değildir.)

- Ticaret mahkemesince borçlu hakkında verilmiş ve ilgili masa tarafından tasfiyeye tabi tutulmuş bulunan iflas kararına ilişkin belgeler.

Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesi çerçevesinde, bir alacağın şüpheli hale gelebilmesi için ya alacak dava veya icra safhasında bulunmalı ya da yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklardan oluşmalıdır.

Alacağın yurt içinden veya yurt dışından olması bir önem taşımadığından yurt dışından olan alacaklar için de bu madde hükümleri geçerlidir.

Şüpheli alacaklara karşılık ayırmak için mahkemeye dava, icra müdürlüğüne takip için dilekçe verilmiş olması alacağın dava veya icra safhasında olduğunu göstermekle beraber bu başvuruların takibi gerekmektedir. Dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklara karşılık ayrılabilmesi için borçlunun noter vasıtasıyla protesto edilmesi veya borcun (3. kişilere ispat açısından kanaat verici belge olacak şekilde) bir yazı ile istenmesi ve protestonun ya da yazının muhatabına ulaşmış olması gerekmektedir. Dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacakların tespiti açısından dava edilecek alacak için avukatlık ücreti, yargı harcı, notere yapılacak ödemeler ile posta giderleri toplamı dikkate alınarak tahmini bir dava maliyeti bulunacak ve bu tutar alacakla kıyaslanacaktır. Tahmini dava maliyetinin alacaktan daha büyük olması halinde, mahkemeye başvurulmadan protesto veya yazı ile bir defadan fazla istenerek tahsil edilemeyen alacak için karşılık ayrılması mümkün olabilecektir.

Vergi Usul Kanunu’nun 324. maddesinde vazgeçilen alacaklar için borçlu tarafından karşılık ayrılması öngörülmüş olup alacaklı için herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir.

Bu açıklamalar çerçevesinde, hizmet taahhüdü karşılığı olarak navlun avansı ödemesinde bulunan şirketin, taahhüdünü yerine getirmemesi ve faaliyeti durdurması nedeniyle tahsil imkânı kalmayan alacak için yukarıda açıklaması yapılan madde hükümleri yerine getirildiği takdirde, Vergi Usul Kanunu’nun 322 veya 323. maddelerine göre hareket edilmesi mümkün

470

bulunmaktadır. Anılan Kanun’un 324. maddesinde ise vazgeçilen alacaklar için borçlu tarafından karşılık ayrılması öngörülmüş olup alacaklı için herhangi bir düzenlemeye yer verilmemesi nedeniyle anılan madde hükmünün uygulanabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

İşlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların belgelendirilmesi

(25.07.2012 tarih ve 2283 sayılı özelge)

Taahhüt sözleşmesine dayanarak işlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların alt taşeronlara yansıtılması işleminde KDV ihtiva etmeyen fatura düzenlenmesi mümkündür.

İşletme bünyesinde satış için bulunan ticari emtianın işletme faaliyetlerinde kullanılması halinde belge düzeni ve diğer vergisel işlemler

(24.07.2013 tarih ve 102 sayılı özelge)

İşletmenin ticari faaliyetiyle ilgili stoklarında bulunan emtianın, işletmeye ait yapılmakta olan inşaatlarda kullanılmak üzere sevk edilmesi halinde, bu işlemin sevk irsaliyesine bağlanması gerekmekte olup, fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Stoklarda bulunan bahse konu emtianın inşaatlarda sarf edilmesi halinde, emtiaların maliyet bedeliyle stoklardan çıkarılarak, yapılmakta olan inşaatların maliyet bedeline dahil edilmesi gerekmektedir. İşletmeye kayıtlı iş makinelerinin bahsi geçen inşaatlarda kullanılması halinde ise bu iş makinelerinin amortismanlarından ve giderlerinden, inşaat işinde kullanıldıkları süreye isabet eden tutarların doğrudan gider olarak dikkate alınmaması ve yapılmakta olan inşaatların maliyetine dahil edilmesi gerekmektedir.

İşletme hakkı amortisman süresi

(13.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.10.15.02-2010.VUK.127-884-47 sayılı özelge)

Şirketinizce ................. ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile imzalanan imtiyaz sözleşmesine göre devraldığınız .................. Limanının işletme hakkının iktisabı için yapılan harcamaların aktifleştirilmesi ve amortisman listesinin 55 numaralı bölümü uyarınca faydalı ömür süresi 15 yıl ve amortisman oranı da %6,66 olarak dikkate alınmak suretiyle itfa olunması gerekmektedir.

İşletme hakkının devrine ilişkin imtiyaz sözleşmesi çerçevesinde yapılan sabit kıymet niteliği taşıyan yatırımların faydalı ömürleri nasıl tayin edilir?

(17.04.2014 tarih ve 36 sayılı özelge)

Limanın iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderlerden olmakla birlikte faydalı ömrü liman işletme imtiyaz hakkı süresinden daha kısa bir süre olarak belirlenmiş olan ve sözleşme süresinde yenilenmesi de gerekebilecek özel maliyet

470

niteliğindeki sabit kıymet oluşturan yatırımların, imtiyaz sözleşmesi süresine göre değil, faydalı ömür dikkate alınmak suretiyle itfası gerekmektedir.

İşletme hakkının itfa süresi

(19.03.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.38.15.02-VUK-21-191/-16 sayılı özelge)

Aktifte bulunan 49 yıl sureli işletme hakkının, amortisman listesinin 55. Gayrimaddi İktisadi Kıymetler sınıflandırması uyarınca faydalı ömrünün 15 yıl ve normal amortisman oranının da % 6,66 oranı ile itfa edilmesi gerekmektedir.

İşletmeye kayıtlı birden fazla gayrimenkulün elden çıkarılmasında yenileme fonu uygulaması nasıl olmalıdır?

(17.07.2014 tarih ve 1896 sayılı özelge)

Fabrika binasının satışı neticesinde ortaya çıkan karın, sadece yeni bir fabrika binasının iktisabı amacıyla yenileme fonuna alınması mümkün olup, başka yatırım giderlerinin karşılanması amacına yönelik olarak yenileme fonuna aktarılması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, amortismana tabi olmayan arsaların satışından elde edilecek karın; bina, arsa veya tarla alımında yenileme fonu olarak kullanılması mümkün değildir.

İştirak hissesi satışının yenileme fonu müessesesi karşısındaki durumu

(08.03.2012 tarih ve 919 sayılı özelge)

Yenileme fonunun ayrılabilmesi amortismana tabi bir iktisadi kıymetin varlığı ile bu kıymetin satılmasından oluşan kârın aynı neviden bir iktisadi kıymetin alımında kullanılması halinde söz konusu olmaktadır.

Bu itibarla, amortismana tabi olmayan iştirak hissesi satışından doğacak kârın, bir yatırımda kullanılması halinde söz konusu yatırımla ilgili olarak yenileme fonu müessesinden faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

İşyeri kira ödemelerinde banka dekontunun tevsik edici belge olarak kullanılıp kullanılmayacağı

(16.05.2013 tarih ve 89 sayılı özelge)

268 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile getirilen zorunluluk kapsamında tahsilat ve ödemelerin banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracılığıyla yapılması suretiyle tevsik edilmesi, bu zorunluluğu ortaya çıkaran işlemin mükellefler bakımından Vergi Usul Kanunu’nda sayılan belgelerle tevsik zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

470

Diğer bir ifadeyle, banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgeler işlemi (hizmeti) değil buna ilişkin tahsilat ve ödemeyi tevsik etmekte, bu işleme ilişkin olarak borçlanılan tutarın ise kiraya verenin mükellef olması halinde düzenleyeceği fatura, mükellef olmaması halinde ise tarafınızca düzenlenecek gider pusulası ile tevsiki zorunlu bulunmaktadır.

İthalatın Form Ba’da gösterilmesi

(05.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-235 sayılı özelge)

İthalatta verginin matrahını oluşturan tutar Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 21'inci maddesi gereğince gümrük vergisi tarhına esas olan kıymeti, malın gümrük vergisinden muaf olması durumunda ise sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değeri olarak belirlendiğinden, Form Ba'yı gümrük beyannamesindeki her türlü masraflar (fatura bedeli, navlun ve sigorta bedeli dahil (CIF) değeri, yurtdışı ve yurtiçi masraflar ve gümrük vergisi) dahil, katma değer vergisi matrahını oluşturan katma değer vergisi hariç bedeli dikkate alarak düzenlemeniz gerekmektedir.

İthalatta korunma önlemi çerçevesinde dikkate alınan bedelin maliyet bedeli olarak alınıp alınmayacağı.

(14.08.2012 tarih ve 88 sayılı özelge)

İthal edilen emtianın aktife maliyet bedeli ile alınması gerekmektedir. İthalatta korunma önlemi olan istatistiki kıymet olarak uygulanan tutarın maliyet bedeline eklenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Kağıt veya elektronik ortamda düzenlenecek faturalara sevk irsaliyesi numarası yerine ilaç takip sistemince üretilen teslimat numaraları yazılabilir mi?

(27.05.2014 tarih ve 82 sayılı özelge)

Gerek kağıt ortamında gerekse elektronik ortamda düzenlenecek faturalara sevk irsaliyesi tarih ve sayısının yazılması yasal zorunluluk olduğundan, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından uygulamaya konan “İlaç Takip Sistemi”nce tıbbi ürünlerin üretim veya ithalatından itibaren tedarik zincirinde gerçekleştirdiği tüm hareketleri izlemek amacıyla kullanma zorunluluğu getirilen “Teslimat Numaraları”nın sevk irsaliyesi tarih ve sayısının yerine kullanılması mümkün bulunmamaktadır.

Kamu idare ve müesseselerden olan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılıp ayrılamayacağı

(21.02.2012 tarih ve 282 sayılı özelge)

470

Şüpheli alacak karşılığı ayrılmasındaki temel unsur, oluşması beklenen bir zararın varlığıdır. Kamu idare ve müesseselerinden kaynaklanan bir alacağın zamanında tahsil edilememesi durumunda, bu alacağın tahsilinin imkânsız hale geldiği düşünülerek ya da tahsili mümkün olamayacağı kanaati ile dönemsellik ilkesi gereği söz konusu alacakların şüpheli alacak olarak değerlendirilip karşılık ayrılması, kamu idare ve müesseselerinin borçlarını ödememesi düşünülemeyeceğinden söz konusu olamaz.

Buna göre, kamu kurum ve kuruluşlarından olan doğalgaz alacakları için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün değildir.

Kapıdan veya mesafeli sözleşme düzenlenerek yapılan satışlarda iade işlemlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(18.06.2014 tarih ve 1659 sayılı özelge)

- Tüketiciler ile karşı karşıya gelinmeksizin gerçekleştirilen internet üzerinden satışlar, kapıdan veya mesafeli sözleşme düzenlenerek yapılan satışlar olarak değerlendirileceği için 385 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde yer alan açıklamalar çerçevesinde belge düzenlenmesi gerekmekte olup, iade kısmının faturanın arka sayfalarına açılması mümkün bulunmamaktadır.

- Söz konusu tebliğde, kapıdan ve mesafeli sözleşmeler düzenlenerek yapılan satışlarda iade bölümünün yer alacağı bir faturanın düzenlenmesi ve en az iki örneğinin müşteriye malla beraber gönderilmesi uygun görüldüğü için şirket tarafından ayrıca gider pusulası düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

- İlgili tebliğde bu şekilde düzenlenen faturaların en az iki örneğinin malla beraber gönderilmesi gerektiği belirtildiğinden, müşteriye ikiden fazla nüsha gönderilmesi de mümkün bulunmaktadır. Ancak, müşteriye gönderilmiş olan nüshaların yeterli sayıda olmaması durumunda müşterinin kendisinde kalan nüshayı fotokopi yoluyla çoğaltarak kullanması da mümkündür.

Karşılıksız çıkan çekin karşılıksız çıktığına ilişkin kaydın yapıldığı dönem itibariyle dava veya icra takibine başlanılması gerektiği, bu dönemde karşılık ayrılmayan alacaklar için müteakip yıllarda karşılık ayrılmasının mümkün bulunmadığı

(28.03.2012 tarih ve 366 sayılı özelge)

Şüpheli alacaklar için dava veya icra takibine başlanıldığı yılda karşılık ayrılması gerekmekte olup, şüpheli hale geldiği hesap döneminde karşılık ayrılmayan alacaklar için daha sonraki dönemlerde karşılık ayrılması mümkün olmamaktadır.

Bir alacağın dava veya icra safhasında olduğunun kabulü için mahkemeye dava veya icra merciine takip için dilekçe verilmiş olması, ancak gerek mahkemeye gerek icra merciine yapılan başvuruların takip edilmesi gerekmektedir.

470

Buna göre, karşılıksız çıkan çekin karşılıksız çıktığına ilişkin kaydın yapıldığı dönem itibariyle dava veya icra takibine başlanılması gerekmekte olup, bu dönemde karşılık ayrılmayan alacaklarınız için müteakip yıllarda karşılık ayrılması mümkün bulunmamaktadır.

Kat karşılığı inşaat işinde arsa sahibi adına kat irtifakı kurulduktan sonra henüz inşaat tamamlanmadan inşaatın seviyesine göre teminat amaçlı olarak müteahhide tapuda yapılacak devirlerde fatura düzenlenmesi gerekir mi?

(06.09.2013 tarih ve 96 sayılı özelge)

Arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde; müteahhide sözleşme gereğince yapılan arsa tesliminde faturanın, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu (inşaatın tamamlanarak arsa sahibine konutların teslim edildiği) tarihte düzenlenmesi ve düzenlenen faturada, arsa karşılığı alınan bağımsız birimlerin emsal bedeli (arsa payı dahil) üzerinden genel oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Kat karşılığı inşaat işinde belge düzeni

(02.08.2012 tarih ve 8 sayılı özelge)

Genellikle kat/arsa karşılığı inşaatlarda;

- Kat karşılığı olmak üzere arsa sahibine daire verilmesi durumunda karşılığı ayni olan bir taahhüt söz konusudur. Arsa sahibi arsasının bir kısmını müteahhide devretme, müteahhit ise bunun karşılığında inşa edeceği dairelerin bir kısmını arsa sahibine devretme taahhüdünde bulunmaktadır.

- Arsa sahibi, arsasının belli bir payını devretmiş olup, karşılığında müteahhidin verdiği dairelere, işyerlerine veya belli bir nakit paraya sahip olmaktadır. Arsa payının bir kısmı ise arsa sahibinde kalmakta, bu kalan kısım da müteahhit tarafından kendisine verilen dairelerin arsa payına isabet etmektedir.

- Arsa sahibi ticari işletme ise, bu işlem sonucunda arsası aktifinden çıkmakta olup, bunun karşılığında dairelere, işyerlerine veya belli bir nakit paraya sahip olmaktadır. Ticari işletmenin müteahhide devretmediği arsa payı, müteahhitçe verilen dairelere isabet ettiği için ticari işletme bu iktisadi kıymetleri kayıtlarına arsa payı dâhil olarak kaydetmelidir.

- Müteahhit ise, inşa ettiği dairelerden bir kısmını arsa sahibine vermekte olup, bunun karşılığında elde ettiği iktisadi kıymet ise müteahhidin arsa sahibinden devraldığı (müteahhide kalan dairelere isabet eden) arsa payıdır. Buna göre, arsa sahibine bırakılan dairelerin karşılığında müteahhit kendisinde kalan dairelere isabet eden arsa payını devralmaktadır. Diğer bir deyişle, müteahhit açısından arsa maliyet bedeli, arsa sahibine teslim edilen daire ve işyerlerinin inşaatı için yapılan harcamaların toplamını oluşturmakta olup, bu bedel inşaat maliyetinin de içerisinde yer almaktadır.

470

Yukarıda yer alan açıklamalar doğrultusunda;

- Kat karşılığı olmak üzere arsa sahibine bırakılan daireler için, söz konusu dairelerin teslim edilmesinden (inşaatın tamamlanarak mülkiyetin alıcıya geçmesinden veya tescilden önce dairelerin alıcıların kullanımına terk edilmesinden) itibaren yedi gün içerisinde arsa sahibi adına emsal bedel üzerinden fatura düzenlenmesi,

- Teslim edilen arsanın bir iktisadi işletmeye dâhil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, teslim edilen arsa için arsa sahibi tarafından, kendisine teslim edilen dairelerin emsal bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi,

- Arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde, arızi bir faaliyet olarak arsasını tesliminde, arsa sahibinin mükellef olmamasından dolayı arsa sahibi adına teslim edilen dairelerin emsal bedeli üzerinden gider pusulası düzenlenmesi,

- Şirkette kalan dairelerin satılması durumunda; tapuda tescil işleminin yapıldığı tarihten itibaren, tescilden önce dairelerin alıcıların kullanımına terk edilmesi durumunda, bu tarihten itibaren yedi gün içerisinde satış bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi

gerekmektedir.

Kat karşılığı inşaat işinde, arsa tapusunun şirket adına tapuda tescili sonrasında yapılan dairelerin teslimi

(02.08.2013 tarih ve 72 sayılı özelge)

Arsa sahiplerince, arsa tapularının tamamının şirkete devredilmesi ve söz konusu arsaların kat irtifakı kurularak hisseleri oranında tekrar arsa sahiplerine teslimi halinde; bu işlem kat karşılığı inşaat niteliğinde olmayacağından, her bir teslimin ayrı ayrı satış işlemi olarak değerlendirilmesi ve satış bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Kiralanmak amacıyla satın alınan uçaklarda amortisman oranı nedir?

(04.04.2014 tarih ve 330 sayılı özelge)

İşletme aktifinde kayıtlı bulunan uçaklar için 339, 365, 389, 399, 406 ve 418 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile değişik 333 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne ekli listenin 6.12. "Uçak ve Helikopterler" ayrımı uyarınca faydalı ömrün 10 yıl, amortisman oranının ise % 10 olarak uygulanması gerekmektedir.

Konut tesliminde yanlış hesaplanan KDV ile ilgili düzeltme işlemleri nasıl olmalıdır?

(23.08.2013 tarih ve 1321 sayılı özelge)

470

Konut tesliminde fazla veya yersiz hesaplanan KDV bulunması halinde; faturada gerekli düzeltme işleminin değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde yapılması gerekmekte olup, kapanan hesap dönemlerine dair düzeltmeye ilişkin faturaların ilgili hesap döneminden sonra tanzim edilerek kayıtlara intikal ettirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Ayrıca;

- Şirket tarafından, başka bir firmaya satışı yapılan konutlar ile ilgili olarak fazla ve yersiz tahsil edilen verginin, şirkete düzenlenecek fatura karşılığında alıcıya ödenmesi ve söz konusu faturanın daha önce hatalı düzenlenen fatura ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir.

- Vergi mükellefi olmayan kişilere satışı yapılan konutlar ile ilgili olarak fazla ve yersiz tahsil edilen verginin ise, şirket tarafından alıcı adına düzenlenecek gider pusulası karşılığında iadesi ve gider pusulasının daha önce hatalı düzenlenen fatura ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir.

Kur farkı ve faiz giderlerinin aktifleştirilmesi veya gider yazılmasında seçimlik hak nasıl kullanılmalıdır?

(17.04.2014 tarih ve 1012 sayılı özelge)

Şirket’in kullandığı dövizli banka kredisinin gayrimenkul iktisabında kullanılması durumunda; ödenen faizlerin ve oluşan kur farklarının, gayrimenkulün aktife alındığı hesap dönemi sonuna kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi zorunlu olup, sonraki dönemlerdekilerin ise maliyete intikal ettirilmesi veya doğrudan gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ancak, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin iktisabında kullanılan bir krediye ilişkin ödenen faiz ve oluşan kur farkının birlikte değerlendirilmesi, kıymetin aktife alındığı hesap dönemini takip eden hesap dönemlerinde ödenen faiz ve oluşan kur farkının ya maliyete eklenmesi veya doğrudan gider kaydedilmesi, yapılan bu seçimin daha sonraki dönemlerde de değiştirilmeksizin uygulanması icap etmektedir.

Kurum personeline verilen ücretsiz eğitim için fatura düzenlenir mi?

(23.08.2013 tarih ve 1294 sayılı özelge)

Kurum bünyesinde üçüncü şahıslara bedel karşılığında verilen hizmetten personelin, mesleki seviyesinin yükseltilmesi ve oryantasyonunun sağlaması amacıyla, bedelsiz olarak faydalanması halinde, hesaplanacak emsal bedel üzerinden hesaplanan KDV'nin yer aldığı ve hizmet bedelinin sıfır olduğu faturanın düzenlenmesi gerekmektedir.

Lazer yazıcıyla fatura düzenlenmesi

(17.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.16.17.02-VUK-10-28-67 sayılı özelge)

470

Lazer yazıcı ile aynı anda veya arka arkaya alınacak dökümlerde her faturanın aslı ile örneğinin aynı bilgileri içermesi, düzenlenen belge aslı ile örnek sayısının belge üzerinde belirtilmesi, faturanın seri ve sıra numarası takip etmesi ve bu özellikleri taşıyacak belgenin anlaşmalı matbaalarda bastırılması şartlarıyla lazer yazıcılar kullanılarak fatura düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır. Ayrıca, istenirse faturanın aslı ve örnekleri farklı renkler içerecek şekilde olabilecektir.

Limited şirketten anonim şirkete dönüşen şirketin elektronik faturaya geçiş tarihi tespit edilirken, brüt satış tutarı olarak ne alınmalıdır?

(14.04.2014 tarih ve 52 sayılı özelge)

Şirket, nev'i değişikliği öncesindeki limited şirketin devamı niteliğinde olduğundan, 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ndeki tutarların hesabında; nev'i değişikliği yapmadan önceki limited şirketin brüt satışları ile nev'i değişikliğinden sonraki anonim şirketin brüt satışlarının toplamlarının dikkate alınması gerekmektedir.

Mal alımında bulunulan işletmelere olan borç mal satılan işletmelere ait kredi kartları ile ödenebilir mi?

(05.08.2013 tarih ve 4 sayılı özelge)

Mal alımında bulunulan işletmelere olan borcun, mal satılan işletmelere ait kredi kartları ile ödenip ödenemeyeceği hususu Gelir İdaresi Başkanlığı’nın görev alanına girmemektedir.

Diğer yandan;

- İşletmeden mal veya hizmet satın alan müşterilerin ödeme şekline bakılmaksızın, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı andan itibaren yedi günlük süre içerisinde ilgili müşteri adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

- Mal alımı yapılan işletmenin, kredi kartları ile yapılan satışlar için komisyon alması durumunda da, tahsil edilen komisyon tutarları için yedi günlük süre içinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Marka haklarına uygulanacak amortisman oranı

(26.07.2012 tarih ve138 sayılı özelge)

Yapılan reklam harcamalarının marka hakları adı altında aktifleştirilerek amortisman yoluyla itfa edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Miadı dolan ilaçların imha edilmesi durumunda stok değerlerinin gider olarak kaydedilip kaydedilemeyeceği

(06.04.2012 tarih ve 9 sayılı özelge)

470

Emtiaların imhasında genel uygulama, imhaların takdir komisyonu nezaretinde yapılmasıdır. Ancak son kullanma tarihi geçmiş veya bozuk olan ilaç, tıbbi malzeme, gıda, atık vb. emtianın insan sağlığına zararlı olabileceği ve acilen imha edilmesi mecburiyeti bulunan bu ürünlerin emsal bedellerinin takdir komisyonlarınca muayyen bir zamanda takdirinin mümkün olamayacağı hususları göz önüne alınarak; takdir komisyonuna başvurulmaksızın ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı bir komisyon nezdinde tutanakla tespit edilmek suretiyle imha edilebilmesi Başkanlıkça benimsenmiştir.

Bu çerçevede imha edilecek emtianın niteliğine göre, ilgili mevzuat gereği görevli olan bakanlıkların veya yetkili kurumun görevlileri ve bu emtiayı imha etmeye yetkili müessese ile mükellefin temsilcilerinin de yer aldığı bir komisyon nezdinde imha işleminin yapılması ve bu durumun komisyon tarafından tutanakla tespit edilmesi gerekmektedir.

Söz konusu ürünlerin yukarıda bahsedilen şekilde teşekkül ettirilen bir komisyon nezdinde imha edilmesi halinde, bu ürünlerin imhası aşamasına mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi görevlilerinin söz konusu komisyona katılımına gerek bulunmamaktadır.

Yukarıda izah edilen şekilde ilgili bakanlık ve yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı komisyon nezdinde imha işlemine ilişkin olarak düzenlenen tutanağın istenildiğinde ibraz edilmesi şartıyla muhafaza edilmesi gerekmekte olup, imha işleminin söz konusu tutanağa istinaden muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, son kullanma tarihi geçmiş veya bozuk ürünlerin imha edilmesi işlemine ilgili bakanlık yetkililerinin katılımının sağlanamaması ve imhaya ilişkin tespitin bu komisyon nezdinde tutanağa bağlanamaması durumunda, olayın mutlaka takdir komisyonuna intikalinin sağlanması gerekmekte olup, imha edilen ürünlerin takdir komisyonunca belirlenecek emsal bedel üzerinden kayıtlara alınarak işlem yapılması gerekecektir.

Resmi makamlar nezdinde imha edilecek malların Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesi uyarınca belirlenecek emsal bedeli ile işletmenin kayıtlarında yer alan değer arasındaki farkın kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Ancak, takdir komisyonu veya Sağlık Bakanlığı yetkilileri nezdinde olmaksızın imha edilen malların emsal bedelinin takdir komisyonu tarafından belirlenmemesi halinde, söz konusu mal bedellerinin kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün olmayacaktır.

Motosikletli elemanlar vasıtasıyla evlere verilen yiyecek içecek hizmetlerinde sevk irsaliyesi düzenlenip düzenlenmeyeceği

(25.07.2012 tarih ve 2284 sayılı özelge)

Sevk irsaliyesi, ticari bir mal hareketinin izlenmesi amacıyla düzenlenen bir belgedir. Ancak işletmenin paket servisçilerinin, paket servislerini iş yerinden nihai tüketicilerin adreslerine nakil vasıtası ile veya nakil vasıtasız taşıması, mevcut restorancılık hizmetinin devamı

470

niteliğinde olduğundan, burada herhangi bir ticari mal hareketinden söz edilmesi mümkün değildir.

Bu itibarla, Kurum tarafından paket servisçileriniz vasıtasıyla müşterilere yapılan yiyecek teslimlerinde yazar kasa fişi bulunması kaydıyla sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Mükellef olmayanlarla yapılan alım/satım işlemlerinin Ba-Bs formlarında yer alması

(07.12.2011 tarih ve 97 sayılı özelge)

Bildirim zorunluluğu bulunan mükelleflerce, belirlenen hadler çerçevesinde yapılan her türlü mal ve hizmet alış / satışlarının, bunlara ilişkin belgenin türüne (Fatura, irsaliyeli fatura, serbest meslek makbuzu, müstahsil makbuzu, gider pusulası, akaryakıt pompalarına bağlı ödeme kaydedici cihaz fişi, sigorta komisyon gider belgesi ve yolcu bileti gibi) bakılmaksızın Ba-Bs bildirim formlarına dahil edilmesi gerekir.

Bu çerçevede, vergi mükellefiyeti olmayan şahıslara yapılan arsa, taşıt vb satışlar ile bu şahıslardan yapılan benzer varlık alışlarının katma değer vergisi hariç 5.000-TL ve üzerinde olması halinde, bu alış / satışlar Ba - Bs bildirim formuna dahil edilecektir.

Müşteri bulma hizmeti karşılığında yurt dışında bulunan firmalara ödenen komisyon bedellerinin belgelendirilmesi

(21.06.2012 tarih ve 1953 sayılı özelge)

253 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlara yaptırılan iş veya hizmetler karşılığında ödemede bulunanların, yurt dışında mukim kişi veya kuruluşlardan aldıkları muteber belgeleri gider olarak defterlerine kaydedebildikleri belirtilmiştir. Tebliğde, yurt dışındaki kişi veya firmalardan belge alan mükelleflerin, bu belgeleri defter kayıtlarında gider olarak göstermeleri sırasında belgelerde yazılı bedelleri, belgelerin düzenlendiği günde Merkez Bankasınca belirlenen döviz alış kuru üzerinden Türk Lirasına çevirerek kayıtlarında gösterecekleri, ancak inceleme sırasında inceleme elemanınca lüzum görülmesi halinde, mükelleflerin bu belgelerini tercüme ettirmek zorunda oldukları açıklanmış bulunmaktadır.

Buna göre; müşteri bulma hizmeti karşılığında yurt dışında bulunan firmalara ödenen komisyon bedelleri için hizmet alınan firmanın bulunduğu ülke mevzuatına uygun düzenlenen belgenin kayıtlarda gösterilebilmesi mümkün bulunmaktadır.

Müteselsil sorumlu olarak yapılan ödemeler için şüpheli alacak karşılığı ayrılmasının mümkün olup olmadığı

(08.03.2012 tarih ve 933 sayılı özelge)

470

Şüpheli alacak karşılığı ayrılabilmesi için alacağın öncelikle hasılat hesaplarına girmiş olması gerekmektedir. Bu durumda işletmenin sonuç hesaplarını etkilemeyen, yani daha önce kârın teşekkülünü etkilememiş bir alacağın karşılık ayrılarak zarar yazılması mümkün değildir.

Bu nedenle, hâsılat kaydedilmeyen, müteselsil sorumluluk kapsamında ödenen ve başka şirketten olan kaynak kullanım destekleme primi ve faiz alacağı için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır.

Oyun salonlarında jeton yerine verilen kartlar için alınan depozito ve iade edilen depozito ile ilgili belge düzeni nasıl olmalıdır?

(02.06.2014 tarih ve 1545 sayılı özelge)

Nihai tüketicilere parasal değer yüklemek için belirli bir ücret karşılığında kart verilip, verilen kart geri getirildiğinde de alınan bedelin iade edilmesi durumunda, mülkiyeti Şirket’e ait olan kartların verilen hizmetin ifası süresince kullanılması nedeniyle, kartın müşteriye verilmesi ve iadesi aşamalarında Vergi Usul Kanunu’nda sayılan belgelerden birinin düzenlenmesi gerekmemektedir.

Öte yandan, kartın iade edilmemesi suretiyle bedelin Şirket bünyesinde kaldığı durumlarda, gelir yazılacak bu tutarlar için gün sonunda “muhtelif müşteriler” ibareli fatura düzenlenmesi mümkündür.

Ön ödemeli kartların kullanımında belge düzeni nasıl olmalıdır?

(30.04.2014 tarih ve 1298 sayılı özelge)

- İnternet üzerinden güvenli alışveriş imkanı sağlamak amacıyla geliştirilmiş olan (para yerine geçen) ön ödemeli kartlar için şirket veya bayileri tarafından tahsil edilen komisyon hariç tutarlar, herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden (mal satışını yapan veya hizmet ifasında bulunan gerçek veya tüzel kişilere aktarılması ve bu aktarımın belgelendirilmesi şartıyla), bu tutarlar için ön ödemeli kartı alan gerçek veya tüzel kişiler adına vergi mevzuatına göre belge düzenlenmeyecektir.

- Ön ödemeli kartların satışına ilişkin alıcıdan alınan komisyonlar için hizmetin gerçekleştiği (alıcının komisyon dahil tutarı şirkete havale yaptığı tarihte hizmet gerçekleşmiştir) tarihten itibaren azami yedi gün içerisinde kartı alan kişi veya kuruluşlar adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

- Bedelini ön ödemeli kartlar kullanmak suretiyle ödemek isteyenlere mal teslimi ya da hizmet ifasında bulunan kişi ya da kuruluşlardan şirket tarafından komisyon alınması durumunda ise hizmetin gerçekleşmesinden itibaren azami yedi gün içerisinde söz konusu kişi veya kuruluş adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

- Bedelini ön ödemeli kartlar kullanmak suretiyle ödemek isteyenlere mal teslimi ya da hizmet ifasında bulunan kişi ya da kuruluşların, satışı gerçekleştirilen ürün veya verilen

470

hizmete ilişkin faturayı ürünün satıldığı veya hizmetin verildiği tarihten itibaren azami yedi gün içinde kart kullanıcısı adına düzenlemesi gerekmektedir.

- Ön ödemeli kartların kullanılan kısmının, mal teslimi ya da hizmet ifasında bulunan kişi ya da kuruluşlara ödenmesi ile kartın kullanılmayan kısmının kullanıcılar tarafından şirkete iade edilmesi durumlarında, tevsik için bu ödemelere ilişkin banka dekontu, ekstre gibi belgeler yeterli olup, gider pusulası düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu belgelerin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre muhafaza ve ibraz edilmesi gerektiği tabiidir.

- Kart kullanıcısı tarafından ön ödemeli kartların herhangi bir sebeple kullanılmaması ve bedelin şirket bünyesinde kaldığı durumlarda ise gelir yazılacak bu tutar için kart kullanıcısı adına fatura düzenlenmesi mümkündür.

Özel güvenlik görevlilerinin beklemesi için hizmet alanlarca tahsis edilen yerin işyeri sayılıp sayılmayacağı

(25.07.2012 tarih ve 2290 sayılı özelge)

Güvenlik hizmeti verilen kişi, kurum ve kuruluşların, güvenlik görevlilerinin dinlenmesi ve/veya beklemesi için tahsis ettiği yerlerin, şirketin işlerinin sevk ve idare edildiği ofis, büro vb. şekillerde kullanılmaması, şirket işlerinin yürütüldüğü kanuni veya iş merkezi veyahut da şube vasfını taşımaması kaydıyla, Vergi Usul Kanunu’nun 156. maddesi kapsamında "işyeri" olarak değerlendirilmemesi gerekir.

Özel hesap döneminde elektronik defter uygulamasına geçiş ne şekilde yapılmalıdır?

(18.04.2014 tarih ve 432 sayılı özelge)

Elektronik defter uygulamasından yararlanma iznine sahip olunması halinde, ara dönemde de e-defter uygulamasına geçilebilmesi imkan dahilinde olmakla birlikte; 01.10-30.09 özel hesap dönemine tabi olarak 2014 yılında kullanılacak defterlerin Eylül 2013 tarihi içerisinde tasdik ettirilmesinin zorunlu olması ve elektronik defter uygulamasına 2014 takvim yılı içerisinde geçilmesi nedeniyle 01.10.2013-30.09.2014 özel hesap dönemine ilişkin olarak kullanılacak defterlerin notere kağıt ortamında tasdik ettirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Perakende satışı olmayan mükelleflerin EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu bulunmakta mıdır?

(13.05.2014 tarih ve 1367 sayılı özelge)

Oto kiralama işi yapan ve perakende satışlarının olmaması sebebiyle ödeme kaydedici cihaz kullanmayan, ancak tahsilatlar için seyyar EFT-POS cihazı kullanan şirket; oto kiralama işinden dolayı 426 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ kapsamına girdiğinden, tahsilatlarda kullanılan seyyar EFT-POS cihazlarının yerine, EFT- POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyeti bulunmaktadır.

470

Personelin servis hizmetleri sırasında yapmış olduğu harcamalar ile pazarlama personelinin müşteri ziyaretleri için aldıkları hediyelik eşyalara ilişkin belgelerin tevsik edici belge olarak kullanılıp kullanılamayacağı

(15.05.2013 tarih ve 3 sayılı özelge)

Şirketiniz elemanlarının işle ilgili şehir içi seyahatlerinde taksi işleten mükelleflerden alınan perakende satış fişleri hariç, otobüs, minibüs, raylı sistem vb. ulaşım araçları kullanmaları durumunda belge temini zor olduğundan bu tür harcamaların 228. madde kapsamında (gerçek miktarları üzerinden kayıtlara geçirilmesi ve miktarlarının işin genişliğine ve mahiyetine uygun bulunması şartıyla) vesikanın teminine imkan olmayan giderler olarak kabulü mümkün bulunmakla beraber söz konusu harcamalara ilişkin fatura vb. belge temin edilmesi halinde bu belgeler tevsik edici belge sayılacaktır. Ancak şehirlerarası yapılan iş seyahatlerine ilişkin seyahat harcamalarının yolcu bileti ile tevsiki gerekmektedir.

Diğer taraftan, servis hizmeti kapsamında şirket elemanlarının şehir içi ve dışındaki seyahatlerinde yemek ve benzeri harcamalarının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi için fatura ile tevsik edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilebilmesi için yapılan genel giderlerin matrahtan indirilebilmesi için giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında illiyet bağının bulunması, giderin keyfi olmaması, yani kazancın elde edilmesi için mecburi olarak yapılması, yapılan gider karşılığında gayrimaddi bir kıymet iktisap edilmemiş olması gerekir. Ayrıca, bu giderlerin tevsik edici belgelere dayanması (fatura, fatura yerine geçen vesikalar gibi) ve yasal kayıtlarda izlenmesi gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, personelin servis hizmetleri sırasında yapmış olduğu harcamalarla müşteri ziyaretleri için alınan hediyelik eşyalara ilişkin giderler yukarıdaki şartları taşıması halinde kurum kazancının tespitinde indirim unsuru olarak dikkate alınabilecektir.

Pert olan sabit kıymetin satışında belge düzeni

(18.07.2011 tarihli özelge)

Pert olan aracın sigorta şirketi tarafından üçüncü bir kişiye satılması işleminde, aracı pert olan şirketin, bu satış için üçüncü şahıs adına satış bedeli üzerinden fatura düzenlemesi gerekmektedir.

Toplam sigorta tazminatının, aracın üçüncü kişiye satış bedeli düşüldükten sonra kalan kısmı için ise sigorta şirketine fatura düzenlenecektir.

Portföy yönetim şirketince düzenlenen faturaların Bs formunda yer alması

(27.12.2011 tarih ve 2373 sayılı özelge)

470

243 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde, bankalar tarafından düzenlenen dekontlar Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınmış ve bu belgelerde bulunması gereken asgari bilgiler ile bunların düzenlenmesine ilişkin esaslar belirlenmiştir.

Banka olarak faaliyet göstermeyen Sermaye Piyasası Kanunu çerçevesinde gerçek ve tüzel kişiler ile menkul kıymet yatırım fonlarının portföylerini yönetmek üzere portföy yönetimi hizmeti sunan şirketlerin her türlü teslim ve hizmetleri için dekont düzenlemelerine imkan bulunmamakta olup bu işlemler için Vergi Usul Kanunu'nun 230. maddesinde yer alan asgari bilgileri içerecek şekilde fatura düzenlemeleri gerekmektedir.

Bu açıklamalar çerçevesinde düzenlenen faturaların 396 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde belirtilen usul ve esaslara göre Bs bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir.

Promosyon amaçlı verilen stantlar ve numune ürünlerde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(03.07.2014 tarih ve 5119 sayılı özelge)

Şirket satışlarını arttırmak amacıyla distribütörler ve zincir mağazalara bedelsiz olarak verilen numune ürünler ile ürünlerin teşhirinde kullanılan stantlar için, bu malların numune/promosyon olduğuna dair şerh düşülmek suretiyle, sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmekte olup, fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Sağlık hizmeti sunucusunun seyyar EFT-POS cihazı kullanması durumunda, Sosyal Güvenlik Kurumu adına tahsil edilen “Katılım Payı” ödeme kaydedici cihaz fişinde yer almalı mıdır?

(06.06.2014 tarih ve 581 sayılı özelge)

Özel sağlık merkezi olarak hastalardan, Sosyal Güvenlik Kurumu adına tahsil edilen muayene katılım payı için herhangi bir belge düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Ancak özel sağlık kurumlarının, kendilerine ait olmayan ve SGK'ya aktarılan "muayene katılım payı" bilgisini EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz fişleri üzerinde münhasıran bilgi amaçlı göstermek istemeleri halinde fişlerin, 3100 sayılı Kanun’la ilgili olarak yayımlanan 7 Seri No’lu Genel Tebliğ’de yazılı bilgileri ihtiva etmesi şartıyla, söz konusu bilginin "TOPLAM ve TOPKDV" ibarelerinin hemen altında ayrı bir satır halinde ve cihaza ait X ve Z raporlarında görülecek şekilde, cihazlarının üreticileri olan ödeme kaydedici cihaz firmalarına ayarlattırmaları mümkün bulunmaktadır.

Satılan biletlere ilişkin günlük olarak alınan raporlara istinaden muhasebe kaydı yapılabilir mi?

(25.03.2014 tarih ve 36 sayılı özelge)

470

Acente komisyon gelirlerinin, günlük olarak alınan raporlara istinaden kanuni defterlere kaydedilmesi mümkün bulunmamakta olup, muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak şekilde Vergi Usul Kanunu’nda yer alan süreler dikkate alınarak kayıtlara intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Serbest bölge ve yurt dışı satış hasılatı elektronik fatura ve elektronik deftere geçişte brüt satış hasılatına dahil edilir mi?

(05.05.2014 tarih ve 39 sayılı özelge)

Brüt satış hasılatının hesaplanmasında, yurt içi ya da yurt dışı satış hasılatlarının değil Şirket’in 2011 yılı gelir tablosunda yer alan bütün satışları gösteren brüt satış hasılatının dikkate alınması gerekmektedir.

Serbest bölgede bulunan şubenin kesin mizan bildirimi

(28.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.16.17.02-VUK-11-32-46 sayılı özelge)

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükellefler kesin mizan bildirimlerini kanuni merkezleri tarafından, merkez ve şube bilgilerini birleştirerek vereceklerdir.

Bu itibarla, şirketinize ait kesin mizan bildiriminin kanuni merkeziniz tarafından, merkez ve şube bilgileri birleştirilmek suretiyle verilmesi gerekmektedir.

Serbest bölgede elektronik defter tutma ve elektronik fatura düzenleme zorunluluğu var mıdır?

(05.05.2014 tarih ve 67 sayılı özelge)

Madeni yağ lisansına sahip olan ve/veya Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden mal alışları bulunan Şirket’in 421 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde belirtilen brüt satış hasılatlarına sahip olması durumunda e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmaktadır. Ayrıca, serbest bölgede bulunan şube tarafından Şirket’e ve diğer şirketlere ait olan Türkiye’deki gümrüksüz satış mağazalarına yapılan teslimler için muhatabın www.efatura.gov.tr internet adresinde yer alan kayıtlı kullanıcı listesine kayıtlı olup olmadığı kontrol edilecek; kayıtlı kullanıcı ise elektronik fatura, kayıtlı kullanıcı değilse kağıt fatura düzenlenecektir.

Diğer yandan, işyerleri mali tablolarının hesap dönemi sonunda konsolide edilmeleri ve elektronik defter uygulamasında her bir iş yeri için ayrı ayrı defter tutulabilmesine imkan veren teknik standartların yayımlanması şartıyla Vergi Usul Kanunu’nun e-defter uygulaması hükümlerine uygun her şube için ayrı olarak elektronik ortamda defter tutulması mümkün bulunmaktadır.

470

Serbest bölgede faaliyet gösteren Şirketin Ba Bs bildiriminde hangi kuru uygulayacağı

(02.08.2012 tarih ve 2406 sayılı özelge)

Serbest Bölgede bulunan şubenin Türkiye veya başka bir ülkeden mal veya hizmet alımında (şirketin merkezinden yapılan alışlar dahil) Serbest Bölge İşlem Formunda yer alan fiili ithalatın gerçekleştiği tarihin dikkate alınması ve ilgili dönemde merkez tarafından yapılan mal/hizmet alış bilgileriyle birleştirilerek Ba bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, Serbest Bölgede bulunan şubeden Türkiye’ye ya da başka bir ülkeye yapılan mal ve hizmet satışlarının (şirketin merkezine yapılan satışlar dahil) ise Serbest Bölge İşlem Formunda yer alan fiili ihracatın gerçekleştiği tarihinin dikkate alınarak ilgili dönemde merkez tarafından yapılan mal/hizmet satışına ait olarak düzenlenen belgelerin de eklenmek suretiyle Bs bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir. İhracat işlemlerinde ise fiili ihracatın gerçekleştiği tarihin dikkate alınması gerekir.

Serbest Bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin form Ba-Bs bildirimlerinde işlemin gerçekleştiği günün T.C. Merkez Bankası döviz alış kurunu dikkate almaları gerekmektedir.

Ayrıca, malın gümrük sahasına getirildikten sonra kısım kısım ithalatın gerçekleşmesi durumunda her bir işlemin gerçekleştiği tarih dikkate alınarak, Tebliğde belirtilen haddi aşması halinde Ba bildirimine dahil edilecektir.

Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde; ithal edilen mallar için düzenlenecek Ba bildirim formunda gümrük beyannamesi giriş tarihinin, ihraç edilen mallara ilişkin olarak düzenlenen Bs bildirim formunda fiili ihracatın gerçekleştiği tarihin, serbest bölgede bulunan şubeden yurtiçinde yapılan satış işlemlerinin ise Bs formu ile bildirilmesinde serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarının dikkate alınması gerekmektedir.

Serbest bölgede faaliyet gösteren Şirketin Ba Bs bildiriminde uygulaması gereken döviz kuru

(02.08.2012 tarih ve 2406 sayılı özelge)

Serbest Bölgede bulunan şubenin Türkiye veya başka bir ülkeden mal veya hizmet alımında (şirketin merkezinden yapılan alışlar dahil) ise Serbest Bölge İşlem Formunda yer alan fiili ithalatın gerçekleştiği tarihin dikkate alınması ve ilgili dönemde merkez tarafından yapılan mal/hizmet alış bilgileriyle birleştirilerek Ba bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, Serbest Bölgede bulunan şubeden Türkiye’ye ya da başka bir ülkeye yapılan mal ve hizmet satışlarının (şirketin merkezine yapılan satışlar dahil) Serbest Bölge İşlem Formunda yer alan Fiili ihracatın gerçekleştiği tarihinin dikkate alınarak ilgili dönemde merkez tarafından yapılan mal/hizmet satışına ait olarak düzenlenen belgelerin de eklenmek suretiyle Bs bildirim formuna dahil edilmesi gerekmektedir. İhracat işlemlerinde ise fiili ihracatın gerçekleştiği tarihin dikkate alınması gerekmektedir.

470

Serbest Bölgede faaliyette bulunan mükelleflerin form Ba-Bs bildirimlerinde işlemin gerçekleştiği günün T.C. Merkez Bankası döviz alış kurunu dikkate almaları gerekmektedir.

Ayrıca, malın gümrük sahasına getirildikten sonra kısım kısım ithalatın gerçekleşmesi durumunda her bir işlemin gerçekleştiği tarih dikkate alınarak, Tebliğde belirtilen haddi aşması halinde Ba bildirimine dahil edilecektir.

Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde; ithal edilen mallar için düzenlenecek Ba bildirim formunda gümrük beyannamesi giriş tarihinin, ihraç edilen mallara ilişkin olarak düzenlenen Bs bildirim formunda fiili ihracatın gerçekleştiği tarihin, serbest bölgede bulunan şubeden yurtiçinde yapılan satış işlemlerinin ise Bs formu ile bildirilmesinde serbest bölge işlem formu tarihi ve tutarının dikkate alınması gerekmektedir.

Serbest bölgede faaliyette bulunan firmanın Ba-Bs bildirimi

(05.12.2011 tarih ve 23 sayılı özelge)

Serbest bölgede bulunan şube ile Türkiye’de yerleşik merkezde sürdürülen faaliyetlerden dolayı Ba-Bs bildirim formu verme yükümlülüğü bulunmakta olup, söz konusu bildirim formlarının kanuni merkez tarafından, merkez ve serbest bölgedeki şube bilgilerinizin birleştirilerek verilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, işletmenin hem merkezinden hem şubesinden mal alan mükelleflerin, alışlarını birleştirerek Ba bildirim formunda tek satır olarak göstermeleri ve bahse konu alışlara ilişkin satırın "Ülkesi" sütununda "Türkiye-Serbest Bölge (Ba-Bs'de kullanılan)" seçeneğini işaretlemeleri gerekmektedir.

Serbest meslek erbabınca kullanılan ofis mobilyaları için amortisman ayrılabilir mi?

(02.06.2014 tarih ve 1546 sayılı özelge)

Mesleki faaliyette kullanılmak üzere satın alınan ofis mobilyası ve mefruşat gibi amortismana tabi iktisadi kıymetler için, bedelin ödenip ödenmediğine bakılmaksızın, amortisman kayıtlarında gösterilmesi şartıyla amortisman ayrılması mümkündür.

Sermaye azaltımında vergileme

(03.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-420 sayılı özelge)

Buna göre, şirketiniz sermayesinin bir kısmının işletmeden çekilmesi işlemi, sermayeye eklenmiş olan pasif kalemlere ait enflasyon fark hesaplarının işletmeden çekilmesi olarak değerlendirilecek olup, çekilen tutarın vergiye tabi tutulması gerekmektedir.

470

Sıra atlanarak fatura düzenlenmesi

(26.08.2011 tarih ve 102 sayılı özelge)

Faturaların sıra numarası dahilinde teselsül etmemesi durumu belge nizamına uygun bulunmamakla birlikte; olayın gerçek mahiyetinin ispatı açısından, Vergilendirme Müdürlüğünce tanzim edilecek tutanak ile atlanan faturaların seri ve sıra numaralarının tespit edilmesi durumunda bahsi geçen faturaların kullanılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, Vergi Usul Kanunu’nun "Fatura nizamı" başlıklı 231/1. maddesinde belirtilen usul ve şartlara uyulmaması durumunda, aynı Kanun’un 352/II-7. maddesi uyarınca II. derece usulsüzlük cezası kesilir.

Sigorta şirketinin acentesi konumundaki Bankanın şube personeline ödüllü satış kampanyası çerçevesinde verilen teşvik ve ciro primin vergi kanunları karşısındaki durumu

(08.03.2012 tarih ve 917 sayılı özelge)

Sigorta şirketinin poliçe satışlarının artırılması amacıyla acente konumundaki banka şubelerinin personeline yapılacak teşvik primi ödemeleri, sigorta şirketi tarafından acenteye (bankaya) verilen ciro primi niteliğindedir. Dolayısıyla geçici vergi dönemleri itibariyle söz konusu ciro primlerinin tahakkuk ettirilmesi ve banka tarafından firma adına 243 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde açıklanan şartlara uygun olarak dekont düzenlenmesi gerekmektedir. Ayrıca, ödenen söz konusu ciro primlerinin şirket tarafından pazarlama ve satış gideri olarak yasal defterlere kaydedilerek giderleştirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, teşvik primleri acente konumundaki şirket tarafından kurum kazancının tespitinde bir taraftan gelir unsuru olarak dikkate alınırken, diğer taraftan hediye çeki verilmesi, personelin şahsi kredi kartı hesabına puan verilmesi, çeyrek veya belli gramajda altın verilmesi veya şahsi kullanımına mal sunulması suretiyle personele verilen söz konusu teşvikler ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat olarak ücret kapsamında değerlendirilecek ve şirket tarafından kurum kazancının tespitinde ücret gideri olarak dikkate alınacaktır. Bahse konu teşviklerin personele nakden veya hesaben ödenmesi esnasında ayrıca banka tarafından Gelir Vergisi Kanunu’nun 94, 103 ve 104. maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Son kullanma tarihi geçmiş olan ürünlerin takdir komisyonu kararı olmaksızın imha edilmesi halinde gider kaydı ve belge düzeni nasıl olmalıdır?

(30.09.2013 tarih ve 1617 sayılı özelge)

Firmanın kendi aktifinde olan emtiaların imha ettirilerek bedellerinin giderleştirilmesi vergi usul mevzuatında bulunmaktadır. Ancak kendi aktifinde bulunmayan emtiaların başkasına imha ettirilip imha tutanağıyla fatura karşılığı ödemesi yapılarak giderleştirilmesinin mümkün olmadığı düşünülmektedir. İmha edilen bir emtianın satılarak teslimi mümkün

470

olmayacağından söz konusu satış işleminin gerçek bir işlem olarak algılanması mümkün değildir.

Ancak, söz konusu emtiaların imha edilmeden önce satın alınarak faturalandırılması ile aktife alınması durumunda; bu emtiaların imhasının başkası aracılığıyla yapılması halinde giderleştirilmesi mümkündür.

Spor kulubü derneğinin elektronik fatura ve elektronik defter kullanma zorunluluğu var mıdır?

(17.04.2014 tarih ve 999 sayılı özelge)

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal edenlerden yahut Petrol Piyasası Kanunu kapsamında madeni yağ lisansına sahip olanlardan 2011 yılında mal alışının bulunması ve 31/12/2011 tarihi itibariyle belirlenmiş asgari brüt satış hasılatına sahip olunması durumunda; satın alınan malın türüne, fiyatına, miktarına veya herhangi bir özelliğine bakılmaksızın elektronik defter ve elektronik fatura kullanma zorunluluğu oluşmaktadır.

Stoktaki emtianın değerlemesi

(08.03.2012 tarih ve 907 sayılı özelge)

Stoklar, yabancı para cinsinden olması ile bağlı olmaksızın değerlemeye tabi olup değerlemede iktisadi kıymetlerin vergi kanunlarında gösterilen gün ve zamanlarda haiz oldukları kıymetlerin esas tutulması gerekmektedir.

Emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi zorunludur. Stokta kalan emtia ile ilgili olarak daha sonra ortaya çıkacak kur farklarının ise, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan bilet ve kartlara dolum yapılmasında belge düzeni nasıl olmalıdır?

(17.04.2014 tarih ve 995 sayılı özelge)

Komisyon karşılığı şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılan bilet ve kartlara dolum yapılması faaliyeti sonucu elde edilen komisyon geliri için 7 gün içerisinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Şirket birleşmesi sonucunda, aktifte kayıtlı gayrimenkulün, kayıtlı değer ile gerçek değeri arasındaki farkın bilançoda ilgili hesaplara kaydedilerek yeniden değerlenmesi ve vergilendirme nasıl olmalıdır?

(23.08.2013 tarih ve 1295 sayılı özelge)

470

İktisadi işletmelere dahil gayrimenkullerin maliyet bedeli ile değerlenmesi esas olup, piyasa fiyatıyla değerleme yapılamayacağından, değerleme sonucu sermayeye ilavesi gereken bir fonun ortaya çıkması da söz konusu olmayacaktır. Ancak sonraki yıllarda enflasyon düzeltmesi şartlarının tekrar oluşması durumunda parasal olmayan kıymetlerden olan söz konusu gayrimenkul enflasyon düzeltmesine tabi tutulabilecektir.

Şirket bünyesinde üretilen yazılımların aktifleştirilerek amortismana tabi tutulup tutulmayacağı

(12.02.2013 tarih ve 108 sayılı özelge)

Şirket bünyesinde gerçekleştirilen;

- Yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme faaliyetleri neticesinde gayrimaddi hak niteliğinde yazılımların üretilerek aktifleştirilmesi gereken bir kıymete ulaşılması halinde, gayrimaddi hakka yönelik olarak yapılan bu harcamaların 5 yılda,

- Yeni teknoloji ve bilgi arayışına yönelik araştırma ve geliştirme harcamaları kapsamında olmayan harcamalar neticesinde üretilerek gayrimaddi hak niteliğinde aktifleştirilmesi gereken bir kıymete ulaşılması durumunda ise 15 yılda,

itfa edilmesi gerekmektedir.

Şirket ortağının şirketten alacağından vazgeçmesi ile özel fona alınan borç hangi yılın zararından indirim konusu yapılabilir?

(07.04.2014 tarih ve 175 sayılı özelge)

Borcun ticari işlemlerden kaynaklanan bir borç niteliği taşıması ve Şirket’in iflas veya mali zorluk nedeniyle borçlarını ödemeyecek duruma gelmiş olması halinde Aralık 2011 tarihinde vazgeçilen alacak için karşılık ayrılması mümkün olup, Şirket tarafından özel karşılık hesabına alınan tutarların 2011-2012-2013 hesap dönemine ait zararlara mahsup edilmesi, zararla itfa edilemeyen özel karşılık tutarlarının ise üçüncü yılın sonunda (2013) kar hesaplarına intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Şirket’in nevi değişikliğinde elektronik defter tutma ve elektronik fatura kullanma mecburiyeti bulunur mu?

(10.04.2014 tarih ve 360 sayılı özelge)

Şirket’in;

- Nevi (tür) değişikliği sonucunda limited şirketten anonim şirkete dönüşmesinin eski şirketin devamı niteliğinde olması,

470

- 421 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen mecburiyet uyarınca, 2011 takvim yılında ÖTV Kanunu’na ekli III sayılı listedeki malları imal, inşa veya ithal eden mükelleflerden mal alışlarının bulunması ve

- 31/12/2011 tarihi itibariyle asgari 10 milyon TL brüt satış hasılatını aşmış olması,

nedeniyle, elektronik defter tutma ve elektronik fatura düzenleme zorunluluğu bulunmaktadır.

Şirkete ait pos cihazlarının şirketten mal ve hizmet temin eden müşteri bayilerinde kullanılması durumunda tevsik zorunluluğuna uyulmakta mıdır?

(24.07.2013 tarih ve 199 sayılı özelge)

Müşteriler/bayiler aracılığı ile yapılan ürün satışlarına ait bedellerin şirkete ait olan ve müşterilerin/bayilerin işyerinde bulunan POS cihazlarıyla tahsil edilmesinde, bir yandan müşteri/bayi satmış olduğu malların bedelini müşterisinden tahsil etmekte, diğer yandan şirket müşterisinden/bayisinden olan alacağını tahsil etmektedir. Şirkete ait POS cihazlarının müşterilerin/bayilerin işyerlerinde bulundurularak bu cihazlarla tahsilât yapılması yoluyla cari dönem mahsuplaşmalarının gerçekleştirilmesi durumunda, tahsilâtın bankacılık sistemi aracı kılınarak yapılması nedeniyle tevsik zorunluluğuna uyulmuş olacaktır.

Bununla birlikte, cari döneme ilişkin şirket alacaklarının müşterilerin/bayilerin işyerlerinde bulunan POS cihazlarıyla tahsil edilmesi suretiyle yapılan mahsuplaşma neticesinde kalan bakiye tutarın ödenmesinin tevsik zorunluluğu kapsamında yapılması gerektiği tabiidir.

Öte yandan, firmaya ait olan POS cihazlarının bayi adreslerinde bulundurularak bu cihazlarla tahsilât yapılıp yapılamayacağı hususu Bakanlık görev alanına girmemektedir. Ancak, böyle bir uygulama yapılması durumunda, POS cihazının kullanılması karşılığında ilgili banka tarafından komisyon talep edilmesi ve firmaca söz konusu komisyonun bayilere yansıtılmasının istenilmesi halinde, bayilerden firma tarafından tahsil edilen komisyon tutarları için fatura düzenlenmesi icap etmektedir. Ayrıca, ilgili banka tarafından POS cihazlarının kullanılması dolayısıyla firmadan talep ve tahsil edilen komisyonun, banka tarafından düzenlenecek olan banka dekontu ile kayıtlara intikal ettirilebileceği tabiidir.

Şirketin ürettiği elektiriğin kendi bünyesinde kullanılması halinde fatura düzenlenmesi gerekir mi?

(14.07.2014 tarih ve 102 sayılı özelge)

Şirket tarafından üretilecek elektrik enerjisinin yine şirkete ait işlerde kullanılması durumunda müşteriye satılan bir mal veya yapılan bir iş söz konusu olmadığından enerji için şirketin kendi adına fatura düzenlemesi mümkün bulunmamaktadır.

470

Şube yerine merkez tarafından fatura düzenlenebilir mi ?

(26.08.2013 tarih ve 1341 sayılı özelge)

Şube tarafından verilen hizmete ilişkin faturanın yine şube tarafından düzenlenmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, kanuni defterlerin merkezden tasdik edilerek tutulması mümkün bulunmakla birlikte, aynı defterlerin kullanılması halinde, merkez ve şube hesaplarının ayrı ayrı kodlanarak izlenmesi uygun olacaktır.

Tahsil edilemeyen hasılata nasıl karşılık ayrılır?

(11.04.2014 tarih ve 864 sayılı özelge)

Personelin çalıştığı şirketi dolandırması neticesinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesinden kaynaklanan bir alacaktan söz edilemeyeceğinden, şüpheli alacak karşılığı ayrılması ve gider yazılması mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, anılan personel tarafından sahte kaşe vb. yollarla Şirket’ten çekilen mallara ilişkin olarak kurum kazancına dahil edilen satış bedeli ile KDV tutarının “Personelden Alacaklar” hesabında kaydedilmek suretiyle anılan şahıstan tahsili yoluna gidilmesi gerekmektedir.

Tapu tescili yapılmadan fiiilen teslim edilen konutlar için ödenen bedellerin iadesinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(02.06.2014 tarih ve 1547 sayılı özelge)

Fiilen teslimi fatura düzenlenmek suretiyle gerçekleşecek olan ve vadeli senet ile yapılacak konut satışlarında, tapuya tescil işlemi öncesinde müşteriler tarafından senet taksitlerinin herhangi bir dönemden sonra ödenmemesi durumunda, müşterilerin o güne dek ödediği bedelin iadesi işleminde vergi mükellefiyeti bulunan müşterinin şirket adına fatura düzenlemesi ve faturaya iade olduğu belirtilen bir şerh düşülmesi gerekmekte olup, vergi mükellefi olmayan müşterinin iadesinde ise gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, vadeli senet ile yapılacak konut satışlarında konutun tapuya tescil işlemi öncesinde alıcı tarafından malik olarak kullanılmaya başlanması halinde, alıcıların kullanımına terk edildiği tarihten itibaren azami yedi gün içinde fatura düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

Tasfiye halinde Ba-Bs bildirimlerinin düzenlenmesi

(17.08.2012 tarih ve 2647 sayılı özelge)

Tasfiyesi devam etmekte olan şirket tarafından verilmesi gereken Ba ve Bs bildirim formlarından tasfiyenin başladığı aya ait bildirim formlarının tasfiye öncesi ve sonrası ayrımı

470

yapmaksızın; tasfiye süresince verilmesi gereken Ba ve Bs bildirim formlarının ise aylık dönemler halinde düzenleyerek verilmesi gerekmektedir.

Taşıma işi başka bir firmaya yaptırılan emtia için “muhtelif müşteriler” ibareli sevk irsaliyesi düzenlenebilir mi?

(27.05.2014 tarih ve 68 sayılı özelge)

Şirkete ait araç içerisinde -alıcıların kimler olacağı ve ne miktarda mal alacakları belli olmadan- alıcılara iş yerlerinde teslim edilmek üzere emtia bulundurulması halinde, bu mallar için muhtelif müşteriler ibareli tek bir sevk irsaliyesi düzenlenmesi mümkün bulunmaktadır. Bu durumda, teslim edilen emtiaya ait faturanın teslim anında düzenlenmesi zorunludur.

Ancak, emtianın başka bir firmaya taşıttırılması durumunda bu imkandan yararlanılması mümkün bulunmamakta, genel esaslara göre emtianın sevki anında her bir alıcı için sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.

Taşımacılık işlemlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(02.07.2013 tarih ve 959 sayılı özelge)

Yurtdışına nakledilen malın müşteriye teslimiyle hizmet tamamlanmış olacağından, nakliye hizmetinin tamamlandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, nakliye hizmetine ilişkin faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 10 gün içerisinde, işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin düzen ve açıklığını bozmayacak bir zaman zarfında yasal defterlere kaydedilmesi gerekmektedir. Ancak, şirketin kayıtlarını devamlı olarak yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürütmesi halinde, işlemlerin söz konusu belgelere işlenmesi kaydıyla, esas defterlere en fazla 45 gün içinde işlenmesi mümkün bulunmaktadır.

Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemeler alımı yapılan taşınmazın maliyet bedeline mi eklenmelidir?

(17.01.2014 tarih ve 17 sayılı özelge)

İşletme sebebiyle içindeki cevherin azalmasından dolayı maddi değerini kaybeden madenlerin veya kum, çakıl, kil gibi maddelerin çıkarılacağı arsa veya arazinin satın alınması halinde arsa veya arazi bedeli de madenin maliyet bedeli içinde yer alır ve madenlerde amortisman hükümlerine göre amortismana tabi tutulur.

Bu nedenle, maden ruhsat alanı içerisindeki taşınmazların iktisap edilmesi veya değerinin artırılması için yapılan giderlerle bunların ilk iktisabından sonra satın alma bedelinde

470

meydana gelen gerçek artışların, tevsik edici belgelere (fatura, fatura yerine geçen vesikalar gibi) dayandırılması kaydıyla madenin maliyet bedeline eklenmesi gerekmektedir.

Tedarikçi firmalardan temin edilmek suretiyle internet sitesi üzerinden yapılan satışlarda belge düzeni

(08.03.2012 tarih ve 918 sayılı özelge)

Tedarikçi firmalardan temin edilip, doğrudan tedarikçi firma tarafından müşteriye gönderilen mallarda belge düzeni aşağıdaki gibi olacaktır:

- Satışı yapılan ürünler için, teslim tarihinden itibaren yedi gün içinde müşteriler adına fatura düzenlenecektir.

- Tedarikçi firma tarafından satılan mallar için de yedi gün içinde fatura (tedarikçinin yurtdışındaki bir firma olması halinde ilgili ülke mevzuatına göre muteber bir belge) düzenlenecektir.

- Ürünün tedarikçi firma tarafından alıcıya teslim edilmek üzere taşınması veya taşıttırılması nedeniyle, tedarikçi firma, bir nüshası kendinde kalacak ve diğer nüshası müşteriye gönderilecek şekilde sevk irsaliyesi düzenlenecek, ayrıca kendinde kalan nüshasının bir (örneğini) fotokopisini de şirkete gönderecek ve sevk irsaliyesinin müşteriler bölümüne ise "........ adına müşteri (X)’e teslim edilmek üzere" ibaresi yazılacaktır.

Temlik edilen cari hesap alacağı değersiz alacak olarak kabul edilebilir mi?

(17.04.2014 tarih ve 1015 sayılı özelge)

Kurumun iştirakinden olan cari hesap alacağını, bir başka şirkete olan borcuna istinaden alacağın temliki suretiyle devretmesi halinde, tahsilinden vazgeçilen söz konusu tutarın Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesi kapsamında değersiz alacak olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Transit ticaret kapsamında yapılan mal alım satım faturalarının Ba ve Bs formunda gösterilmesi

(08.03.2012 tarih ve 900 sayılı özelge)

Transit ticaret kapsamında yapılan mal alım satımlarında fatura düzenlenmesi gerektiğinden, 396 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nin 1.2.2. bölümünde belirlenen şekilde, mal ve/veya hizmet alış ve satış bilgilerinin Ba-Bs formlarına dahil edilerek bildirilmesi gerekmektedir.

470

Turistik tesislerde ödeme kaydedici cihaz yerine bilgisayardan fatura düzenlenip düzenlenemeyeceği

(04.03.2013 tarih ve 309 sayılı özelge)

Turistik tesislerin bünyelerinde yer alan marketlerde, müşterilere perakende olarak yapılan emtia satışlarının belgelendirilmesinde, yalnızca 31 seri no.lu Genel Tebliğde belirtilen ve üretici veya ithalatçı kuruluşlar tarafından Bakanlık onayı alınmış bulunan bilgisayar bağlantılı ödeme kaydedici cihaz sistemlerinin kullanılması gerekmektedir.

Öte yandan, Bakanlıkça onaylanmış bilgisayar bağlantılı ödeme kaydedici cihaz sistemlerine, ilgili ödeme kaydedici cihaz firmalarınca Bakanlıktan izin alınması suretiyle, işletme uygulama yazılımlarınızın da yüklenmesi mümkün bulunmaktadır.

TV'de yayımlanacak reklam filmleri için yapılan prodüksiyon harcamalarının amortisman yoluyla mı, yoksa doğrudan mı giderleştirilmesi gerekmektedir?

(27.05.2014 tarih ve 83 sayılı özelge)

Hazırlatılan reklam filmlerine ilişkin prodüksiyon bedellerinin, söz konusu reklam filmlerinin gösterimde kalma süresinin bir yılı aşmaması nedeniyle, amortisman yoluyla itfa edilmesi mümkün bulunmamakta olup, genel giderler kapsamında değerlendirilmek suretiyle doğrudan giderleştirilmesi gerekmektedir.

Unvan değişikliğinde eski defter, belge ve ödeme kaydedici cihaz levhasının kullanılıp kullanılmayacağı hk.

(26.02.2013 tarih ve 38 sayılı özelge)

Unvan değişikliği; işe başlama, sınıf değiştirme, yeni mükellefiyete girme, şekil değiştirme gibi unsurlar olarak değerlendirilemeyeceğinden, 2012 hesap dönemi için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tasdik ettirilmiş olan defterlerin ara tasdik yapılmaksızın unvan değişikliğini kapsayan hesap dönemi sonuna kadar eski unvan ile kullanılması mümkündür. Ancak, defterlerin ertesi yılda da kullanmak istenmesi durumunda Ocak ayı içinde tasdikin yenilenmesi gerekmektedir.

Unvan değişikliğinden önce bastırılan belgeler üzerinde yer alan eski unvan okunaklı bir şekilde çizilerek bu belgelere; yeni unvan elle yazılmak veya kaşeyle yada bilgisayarla basılmak suretiyle mevcut belgelerin tükeninceye kadar kullanılmaya devam edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ödeme kaydedici cihazların, fiş üzerine yeni unvanı yazacak şekilde programlanması gerekmekte olup bu cihazlara ait levhaların değişen bu bilgilere göre düzeltilmek suretiyle kullanılması mümkündür.

470

Uzaktan mesafeli satış sözleşmesinin faturanın arka yüzüne basılıp basılmayacağı

(02.08.2012 tarih ve 2397 sayılı özelge)

Faturada bulunması zorunlu olan bilgilerin okunmasına engel teşkil etmeyecek ve faturanın esas niteliğini bozmayacak şekilde faturanın arka yüzünde başka bilgilerin yer alması mümkün bulunmaktadır.

Üretimle ilgili giderlerden oluşmak şartıyla çalışmayan kısım ve dönemlere ait giderlerin muhasebeleştirilmesi

(29.02.2012 tarih ve 315 sayılı özelge)

Genel imal giderlerinden mamule düşen hissenin imal edilen emtianın maliyet bedeline dahil edilmesi gerekmektedir.

1 sıra no.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin Muhasebe Usul ve Esasları/V-Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları başlığı altında yer alan C-Hesap Planı Açıklamaları bölümünde "680-Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları" hesabında; "Üretimle ilgili giderlerden çalışmayan döneme ve çalışmayan kısımlara ait giderleri içerir." açıklamalarına yer verilmiştir.

Buna göre, maliyet dönemi içerisinde üretimle ilgili giderlerden oluşmak şartıyla çalışmayan kısım ve dönemlere ait giderlerin "680-Çalışmayan Kısım Gider ve Zararları" hesabı borçlandırılarak muhasebeleştirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Vergi mükellefi olmayan kişiden gayrimenkul alımında belge düzeni

(29.03.2011 tarih ve B.07.4.DEF.0.15.10.00-001-4 sayılı özelge)

Vergi mükellefi olmayan kişilerden, satmak üzere satın alınan gayrimenkuller için gider pusulası düzenlemesi ve gider pusulasının bu gayrimenkulleri satan kişiye imzalatılarak bir nüshasının satan kişiye verilmesi, vergi mükellefi olmayan kişilerden gider pusulası düzenlenerek satın alınan gayrimenkullerin satılması durumunda ise gerçek satış bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Ayrıca, 396 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen dönem ve sürelerde şirket faaliyet konusu itibariyle ticari mal niteliğinde bulunan gayrimenkullere ilişkin alış ve satışların Ba ve Bs bildirim formlarıyla bildirilmesi gerekmektedir.

Vergi mükellefi olmayan kişiden gayrimenkul ve taşıt alımında belge düzeni

(22.03.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.18.02-32234-8013-158 sayılı özelge)

470

İşletmeye alınan iktisadi kıymetlerin işletme aktifine kaydedilmesi veya aktifinden çıkarılmasına ilişkin kayıtlarının Vergi Usul Kanunu'nda düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi gerektiğinden, vergi mükellefi olmayan şahıslardan satmak amacıyla alınan gayrimenkuller ile ikinci el araçlar için vergi mükellefi olmayan şahıslara gider pusulası düzenlemesi, satış yapan şahısların vergi mükellefi olması durumunda ise bu şahısların fatura düzenlemesi gerekmektedir

Ayrıca, vergi mükellefi olmayan şahıslardan alınan araçların firmanızca satışının yapılması durumunda motorlu kara taşıtlarına ilişkin esas alınacak tutar, gerçek satış bedeli olup, gerçek satış bedelinin emsallerine göre bariz bir şekilde düşük beyan edilmesi halinde vergi idaresince, taşıtın gerçek satış bedelinin tespiti yoluna gidilebilecek olup, bu tespit işlemi sırasında, diğer unsurlarla birlikte taşıtın satış tarihi itibariyle geçerli olan kasko sigortasına esas alınan bedelinden de yararlanılabileceği tabiidir.

Yabancı para cinsinden alınan avansların değerlemesi

(24.02.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.41.15.02-190-3/8-18 sayılı özelge)

Avanslar gelecekte yapılacak olan mal veya hizmet teslimleri karşılığında peşin alınan veya verilen değerleri ifade ettiğinden ve anılan avans işle ilgili olarak alındığından, bahse konu avans hesaplarının değerlemesinden kaynaklanan kur farklarının işe ait kazancın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Yabancı para cinsinden kullanılan kredilerin değerlemesinde meydana çıkan kur farklarının ne zaman gider yazılacağı

(20.03.2013 tarih ve 68 sayılı özelge)

Bankalardan kullanılan uzun vadeli yabancı paralı kredilerin sabit kıymetlerin iktisabında kullanılması durumunda;

- Aleyhte oluşan kur farklarının, sabit kıymetin aktifleştirildiği dönemin sonuna kadar olan kısmının maliyete intikal ettirilmesi, aktifleştirildiği dönemden sonraki döneme ilişkin olanların ise seçimlik hak olarak doğrudan gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi,

- Lehe oluşan kur farklarının da, sabit kıymetin aktifleştirme işleminin gerçekleştiği dönemin sonuna kadar oluşan kısmının maliyetle ilişkilendirilmesi, aktifleştirildiği dönemden sonraki döneme ilişkin olanların ise kambiyo geliri olarak değerlendirilmesi veya maliyetten düşülmek suretiyle dikkate alınması,

gerekmektedir.

Kredilerin emtia satın alımında kullanılması durumunda, emtianın satın alınıp işletme stoklarına girdiği tarihe kadar oluşan kur farklarının maliyete intikal ettirilmesi, emtianın stoklara girdiği tarihten sonra ortaya çıkacak kur farklarının da, ilgili bulundukları yıllarda gider yazılması veya maliyete intikal ettirilmesi gerekmektedir.

470

Ancak, daha sonraki dönemlerde, seçimlik olarak hangi hak kullanılmışsa o yönteme göre işlem yapılmasına devam edilecektir.

Öte yandan, bunların dışında kullanılan kredilerin değerlenmesinde şirket lehine veya aleyhine oluşan kur farklarının, kambiyo kârı veya zararı olarak dikkate alınarak elde edildiği geçici ve yıllık kurumlar vergisi dönemlerinde doğrudan gelir veya gider yazılması gerekir.

Yabancı uyruklu müşterilere verilen sağlık hizmetleri karşılığında sigorta şirketlerince yapılan ödemeler için faturanın ne zaman düzenleneceği

(10.04.2012 tarih ve 229 sayılı özelge)

Fatura müşterinin borçlandığı gerçek meblağı gösterir. Mal teslimi veya hizmet ifasının tamamlandığı günden itibaren azami yedi gün içinde fatura düzenlenmesi gerekir. Bu sebeple, sigortalı yabancı uyruklu kişilere verilen sağlık hizmetinin tamamlanmasını (hastanın taburcu olması) müteakip 7 gün içerisinde fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, sigorta şirketleri ile mutabakatın sağlanmasından sonra fatura düzenlenmesi mümkün değildir.

Yabancılara yapılan satışlara ilişkin tahsilatların tevsiki

(08.03.2012 tarih ve 920 sayılı özelge)

Türkiye’de mukim olmayan yabancılara (nihai tüketiciler) yapılacak satışlara ilişkin tahsilatların, banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik edilme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Ancak, Türkiye’de mukim olmayan yabancılara yapılacak "ticari amaçlı" teslimlere ilişkin olarak bu kişilerce bedelin Türkiye’de ödenmek istenilmesi durumunda banka, benzeri finans kurumları veya posta idarelerince düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi gerekmektedir.

Yapı kooperatifine hibe edilen araç için belge düzeni

(08.02.2013 tarih ve 160 sayılı özelge)

Özel güvenlik hizmeti verilen şirkete, yapılan sözleşme gereği bedelsiz olarak verilen araç için, aracın kooperatife teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde, kooperatif adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Yatırım amaçlı alınan uzun vadeli döviz kredisinin yatırım harcamalarında kullanılana kadar vadeli döviz hesabına yatırılması sonucu elde edilen faiz ve kur farkı

(14.08.2012 tarih ve 2578 sayılı özelge)

470

Yatırım harcamaları için temin edilen uzun vadeli döviz kredisi faiz ödemelerinin ve kur farklarının iktisadi kıymetlerin aktife alındıkları tarihe kadar maliyet bedeline intikal ettirilmesi gerekmektedir. Aktifleştirme tarihinden sonra ortaya çıkan kur farkı ve kredi faizlerinin ise seçimlik olarak gider yazılması veya söz konusu yatırımın maliyetine ilave edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinde, kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safı kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanunu’nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, (7) numaralı bendinde de Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanların gider olarak indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

Bu çerçevede, yatırım yapılmak üzere bankadan kullanılan döviz kredisinin yatırımla ilgili harcamalara başlanılacağı tarihe kadar vadeli döviz hesabında tutulması nedeniyle elde edilen faiz gelirleri yatırımdan bağımsız olarak değerlendirilecek ve elde edildiği geçici ve yıllık kurumlar vergisi dönemlerinde kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınacaktır.

Öte yandan, dövizin vadeli hesapta tutulması nedeniyle oluşan lehte veya aleyhte kur farkları ile ilgili olarak 334 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yapılan açıklamaların dikkate alınması gerekmektedir.

Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz (ÖKC) kullanımında belge düzeni nasıl olmalıdır?

(27.05.2014 tarih ve 67 sayılı özelge)

- Perakende ticaret veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci sınıf tüccarların, kullanmak zorunda oldukları EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC vasıtasıyla düzenlediği fişler, Vergi Usul Kanunu’na göre verilmiş ve alınmış belge hükmündedir.

- Yeni nesil ÖKC Teknik Kılavuzları (1) ve (2)’nin 17/e bendinde belirtildiği üzere; faturası önceden düzenlenmiş satışlarla ilgili olarak, EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC kullanılmak suretiyle yapılan tahsilatlarda, cihazda fatura tarih ve sayısı ile tutara dair kayıt oluşturulması gerekli olup, tahsilatlara ilişkin olarak mali değeri olan herhangi bir fiş üretilmemektedir. Dolayısıyla, yapılacak muhasebe kayıtlarında ÖKC fişinin değil faturanın esas alınması gerekmektedir.

- Faturası önceden düzenlenmiş olan satış bedellerinin taksitler halinde EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC kullanılmak suretiyle tahsil edilmesi durumunda da yukarıda belirtildiği şekilde cihazda faturaya dair kayıt oluşturulması gerekli olup, cihazdan mali değeri olan bir

470

fiş üretilmediğinden kanuni defterlere yapılacak kayıtlarda önceden düzenlenmiş fatura esas alınacaktır.

- Vergi Usul Kanunu’na göre, EFT-POS özellikli yeni nesil ÖKC fişleri, perakende satış vesikası olarak sayıldığından fatura yerine geçmemektedir.

Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar ile fatura düzenlenip düzenlenemeyeceği

(20.08.2013 tarih ve 135 sayılı özelge)

Bütün satışlar için bilgisayar üzerinden fatura düzenleniyor olması yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetini kaldırmamakta, perakende olarak gerçekleştirilen ve Vergi Usul Kanunu’na göre fatura düzenleme zorunluluğu olmayan satışları belgelendirmek üzere 70 seri No’lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliği’nde belirtilen tarihler itibariyle yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, perakende mal satışı yapılan işletmelerdeki EFT-POS (banka posları) cihazlarının, bilgisayar bağlantılı yeni nesil ödeme kaydedici cihazlarla uyumlu çalışması zorunlu olup, kredi kartı ile yapılan ödemelerde fatura düzenlenmiş olsa dahi satış işlemi yeni nesil ödeme kaydedici cihaz üzerinden sonlandırılacaktır.

Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların Finansal Kiralama (Leasing) yoluyla iktisabı mümkün müdür?

(17.04.2014 tarih ve 1017 sayılı özelge)

Yeni nesil ödeme kaydedici cihazların;

1. Finansal kiralama şirketi aracılığıyla alınması ve finansal kiralamaya konu olması,

2. Finansal kiralama işlemi için finansal kiralama sözleşmesi dışında ayrıca fatura düzenlenmesi, cihazın vergi dairesine kayıt ve ödeme kaydedici cihazlara ait levha alma işleminin bu faturaya ve sözleşmeye dayanılarak gerçekleştirilmesi,

3. Finansal kiralama şirketinin, teslim ettiği cihazları, kiracının vergi mükellefiyeti sona ermediği sürece başkasına devretmemesi, bunun sağlanması için finansal kiralama sözleşmesine "teslim edilen cihazların bir başkasına devredilmeyeceğine ve sözleşme süresi sonunda cihazın mülkiyetinin kiracıya geçeceğine" dair hüküm konulması,

4. Kiracının, işi bırakması veya yeni ödeme kaydedici cihaz alması sebebiyle kullanmakta olduğu cihazlarını satmak veya finansal kiralama şirketine iade etmek istemesi halinde, 60 seri no.lu Genel Tebliğ’in 6. bölümündeki açıklamalara (mali hafıza değişikliği hariç) göre işlem yapılması,

5. Kiralama işlemi ile ilgili olarak finansal kiralama şirketinin ve kiracının 50 seri no.lu Genel Tebliğin A/l. bölümündeki açıklamalara göre hareket etmeleri, bu kapsamda kiracı

470

tarafından yeni nesil ödeme kaydedici cihaz alımına dair vergi dairesinden izin yazısı alınması, bu yazının kiralama şirketine ibraz edilerek iktisabın gerçekleştirilmesi, ödeme kaydedici cihaz satışı yapan kişi veya kuruluşların, cihazın ruhsatnamesinin satışa ilişkin kısımlarını gerektiği şekilde doldurup imzaladıktan sonra noksansız olarak mükellefe teslim etmesi, satış sonuçlarını ilgili vergi dairelerine bildirmesi,

şartıyla finansal kiralama yolu ile alınıp kullanılması mümkün bulunmaktadır.

Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde henüz itfa edilmemiş maliyet bedelinin gider ya da maliyet unsuru olarak dikkate alınıp alınmayacağı

(05.03.2012 tarih ve 72 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun 262. maddesinde ifade edilen maliyet kavramı gereği, işletmenin aktifine dahil olup henüz itfa edilmemiş fabrika binasının yıkılması durumunda, yıkım masrafları ile birlikte binanın itfa edilmemiş bedelinin diğer bir ifadeyle bakiye net defter değerinin de yeni yapılan binanın maliyetine dahil edilmesi gerekmektedir.

Yıllara sari inşaat ödemelerinde hakediş ödemeleri ve belge düzeni nasıl olmalıdır?

(26.08.2013 tarih ve 1337 sayılı özelge)

Şirket tarafından döviz cinsinden düzenlenecek hakediş faturalarının Türk parası karşılığının hesaplanmasına esas teşkil etmek üzere, fatura düzenleme tarihindeki Merkez Bankası döviz alış kurunun dikkate alınması gerekmektedir.

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri kapsamında yurtdışındaki şirket merkezinden gelen mali kaynağın değerleme hükümlerine tabi olup olmadığı

(26.03.2012 tarih ve 424 sayılı özelge)

Yıllara yaygın inşaat ve onarım işleri kapsamında yurtdışındaki şirket merkezinden Türkiye’deki işyerine gönderilen paranın;

- Mal ve hizmet hareketine dayanmaması,

- İhraç veya ithal edilen emtiaya yönelik olmaması,

- Gerçek bir alacak ve borç niteliği taşımaması

durumunda, alacak veya borç olarak değerlemesine gerek bulunmamakla birlikte, yurt dışındaki merkezden işyerine gönderilen paranın kasa ya da banka mevcudu olarak, Vergi Usul Kanunu’nun 280 ve 284. maddeleri uyarınca değerlemeye tabi tutulması ve oluşan kur farklarının gelir veya gider hesapları ile ilişkilendirilmesi gerekmektedir.

470

Yurt dışında mukim firma tarafından düzenlenen alacak ve borç notunun (credit note-edit note) ispat edici belge olarak kabul edilip edilmeyeceği

(14.08.2012 tarih ve 189 sayılı özelge)

Alacak ve borç notu "credit note-debit note" uluslararası ticaret yapan şirketlerce ticarette öngörülmeyecek şekilde ortaya çıkan maliyete ilişkin unsurları karşılıklı olarak dengelemek amacıyla kullanılan notlardır. Bu notlar, genellikle firmalar tarafından fiyat farklılıklarına ilişkin birer düzeltme aracı olarak kullanıldığı gibi, satıcı tarafından alıcıya ticari, lojistik, teknik talepler, komisyon ve indirim gibi nedenlerle de gönderilir.

Buna göre, bir mal veya hizmetin fiyatı azalmış veya mal kısmen veya tamamen iade edilmişse, alıcının borcu azalacak olup geliri artmış olacaktır. Bu durumda yurt dışındaki alıcı firma iade etmiş olduğu mal için yurt içindeki satıcıya fatura düzenlemesi gerekmektedir. Ancak, yurt dışındaki firmanın ülkesi mevzuatına göre fatura düzenlemesi mümkün değilse, ilgili ülke mevzuatına göre geçerli bir belge olması ve bu durumun gerektiğinde ispatı şartıyla, bu firmanın düzenleyeceği "debit note"un kayıtların tevsiki açısından ispat edici belge olarak kullanılması mümkündür.

Yurt içindeki alıcının mal iade etmesi durumunda ise alıcının yurt dışındaki satıcı adına fatura düzenlemesi zorunludur. Bu durumda yurt dışındaki müşterinin credit note düzenlemesi mümkün olmakla beraber kayıtların vergi mevzuatına göre tevsiki açısından faturanın düzenlenmesi zorunluluğu ortadan kalkmamaktadır.

Yurt dışında mukim şirketten tahsil edilemeyen alacakların değersiz alacak olarak değerlendirip değerlendirilmeyeceği

(29.08.2012 tarih ve 2702 sayılı özelge)

Şüpheli alacak karşılığı ayrılmasında temel unsur, ortada bir alacağın söz konusu olması ve bu alacağın tahsilinin şüpheli hale gelmiş bulunmasıdır. Kanun’un 323. maddesinde bir ayrım yapılmaksızın ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla dava ve icra safhasında bulunan bütün alacaklar için karşılık ayrılabileceği hüküm altına alınmıştır.

İflas halinde, alacaklının borçluyu dava etmesi veya icra yoluyla takip edebilmesi yasal olarak mümkün bulunmamaktadır. İcra ve İflas Kanunu bu takip yollarını kapatarak sadece iflas masasına kayıt olma hakkını verdiğinden, cebri icra ve külli tasfiye yolu olan iflas halinde bütün alacaklılar eşit şekilde işlem görmekte ve bu nedenle ferdi icra takiplerine izin verilmemektedir. İflas bir icra yolu olup alacaklı yönünden normal icradaki gibi amaç alacağa kavuşmak olduğundan iflas masasına kaydı yaptırılan alacaklar icra safhasına intikal edilmiş sayılmaktadır.

Mükellefler borçlu müşterilerinin iflas etmesi halinde, şüpheli alacak karşılığı ayırabilirler. Ancak, karşılık alacağın masaya kaydının yapıldığı, diğer bir deyişle icra safhasına intikal

470

ettiği hesap döneminde ayrılmalıdır. İflas halinde de ayrılan şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir.

Buna göre, dava açma hakkı bulunmadığından dolayı şüpheli alacak karşılığı ayrılamayan yurt dışında mukim şirketten olan alacaklar için avukatlar aracılığıyla yapılan müracaatlara ilişkin belgelerin kanaat verici vesika olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, söz konusu belgelerde iflas ettiği belirtilen müşterinin iflas ettiğinin ve bu müşteriden alacaklı olunduğunun o ülkede geçerli bir belgeyle ispat edilmesi halinde bahsi geçen alacakların Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesi kapsamında şüpheli alacak olarak dikkate alınması mümkün olabilecektir.

Yurt dışından olan alacaklarda şüpheli alacak karşılığı

(04.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-230 sayılı özelge)

Mahkemeye dava veya icra merciine takip dilekçesinin verilmiş olması, alacağın dava veya icra safhasına intikal ettiğini gösterir. Ancak şekli bir başvuru alacağın şüpheli sayılması için yeterli değildir. Bir alacağın dava veya icra safhasında olduğunun kabulü için mahkemeye dava veya icra merciine takip için dilekçe verilmiş olması, ancak gerek mahkemeye gerek icra merciine yapılan başvuruların ciddiyetle takip edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışından olan alacakların şüpheli hale geldiğinin ispatlanabilmesi için ticari iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya icra takibinde bulunulması gerekmektedir. Yurt dışından olan alacakların dönem sonunda değerlemesi nedeniyle oluşacak kur farkları da asıl alacağın akıbetine tabi olduğundan asıl alacak şüpheli hale geldikten sonra bu alacağa bağlı olarak oluşan kur farkları için de şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yurt dışından olan alacaklarınız için iş yaptığınız firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya ilgili ülkenin icra mevzuatı uyarınca icra takibine başlanılması halinde alacağın Vergi Usul Kanununun 323 üncü maddesine göre şüpheli hale geldiği kabul edilebilecek olup söz konusu takiplere başlanıldığı hesap döneminde karşılık ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Yurt dışından olan alacaklarda şüpheli alacak karşılığı ayrılması uygulaması

(21.06.2012 tarih ve 1942 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesi hükmü çerçevesinde, alacağın yurt içinden veya yurt dışından olması şüpheli alacak karşılığı ayrılası uygulamasında bir önem taşımadığından yurt dışından olan alacaklar için de bu madde hükümleri geçerlidir.

Alacağın tahsili güçlüğünün, objektif olarak inandırıcı belgelerle ortaya konulması, şüpheli alacak uygulaması açısından önemli olup kanun koyucu şüpheli hale geldiği ileri sürülen alacağın, ciddi olarak takip edildiğinin yargıdan veya icra organlarından alınacak belgelerle tevsikini öngörmüştür.

470

Yurt dışından olan alacakların şüpheli hale geldiğinin ispatlanabilmesi için ticari iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya icra takibinde bulunulması gerekmektedir. Yurt dışından olan alacakların dönem sonunda değerlemesi nedeniyle oluşacak kur farkları da asıl alacağın akıbetine tabi olduğundan asıl alacak şüpheli hale geldikten sonra bu alacağa bağlı olarak oluşan kur farkları için de şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Bir alacak için alacağın şüpheli hale geldiği dönemden sonraki bir dönemde karşılık ayrılabileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle, karşılık ayrılması gereken dönemde ayrılmayan karşılığın sonraki dönemlerde ayrılması mümkün bulunmamaktadır.

Yurt dışından tahsil edilemeyen alacağa karşılık ayrılabilir mi yahut değersiz alacak olarak değerlendirilebilir mi?

(28.04.2014 tarih ve 110 sayılı özelge)

Yurt dışından olan alacaklar için iş yapılan firmanın mukim olduğu ülkenin mahkemelerinde dava açılması veya ilgili ülkenin icra mevzuatı uyarınca icra takibine başlanılması halinde alacağın Vergi Usul Kanunu’nun 323. maddesine göre şüpheli hale geldiği kabul edilebilecek olup, söz konusu takiplere başlanıldığı hesap döneminde karşılık ayrılması mümkün bulunmaktadır.

Söz konusu alacağın değersiz alacak olarak dikkate alınabilmesi için ise, ilgili ülke yasalarına uygun olarak takip edilmesi neticesinde alacağın tahsiline imkan kalmadığı hususunun yine bu ülke mevzuatına göre tevsiki gerekmektedir. Aksi halde bu alacağın değersiz alacak olarak hesaplara intikal ettirilmesi ve zarar olarak kayıtlara alınmasına imkan bulunmamaktadır.

Ayrıca, alacağın değersiz hale geldiği yıl hesaplarına zarar olarak yazılması gerekmekte olup, ilgili olduğu yılda zarar yazılmayan alacağın sonraki yıllarda dikkate alınması da mümkün değildir.

Yurt içi ve yurt dışındaki nihai tüketicilere ve vergi mükelleflerine kargo ile veya web üzerinden yapılan satışlarda belge düzeni

(06.03.2013 tarih ve 328 sayılı özelge)

Yurt dışındaki nihai tüketicilere ve vergi mükelleflerine gümrük hattından değil de kargo aracılığı ile yapılan ve Vergi Usul Kanunu’na göre fatura ile belgelendirilen teslimlerde ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti yoktur.

Yurt içindeki müşterilerinize internet (web sitesi) üzerinden sanal ortamda gerçekleştirilen satışlarda ise satış bedellerinin büroda tahsil edilmesi, tahsilatların banka aracılığıyla veya elektronik yollarla alınması ve Vergi Usul Kanunu’na göre fatura düzenlenmesi şartıyla, ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyeti bulunmamaktadır.

470

Yurt dışında ve yurt içinde, vergi mükellefiyeti olmayan müşterilere yapılacak teslimlere ilişkin olarak düzenlenecek faturalarda, vergi kimlik numarası/TC Kimlik numarası/yabancı kimlik numarası bilgisine yer verilme zorunluluğu bulunmamakla birlikte, bu numaraların müşterilerden temin edilmesi halinde düzenlenecek faturalara yazılması mümkün bulunmaktadır.

Yurt dışında faaliyet gösteren ve Türkiye'de vergi mükellefiyeti bulunmayan firmalara ait vergi dairesi ve vergi kimlik numarası bilgilerinin bulunmaması halinde de bu müşteriler için düzenlenen faturalarda, mezkûr maddede belirtilen diğer bilgilerin bulunması kaydıyla vergi kimlik numarası ve vergi dairesi bilgilerine yer verilmeyebilecektir.

Yurtdışında mukim şirketten tahsil edilemeyen alacak tutarı gider olarak kaydedilebilir mi?

(14.04.2014 tarih ve 9 sayılı özelge)

Alacağın tahsiline imkân kalmadığı hususunun, ilgili eyalet yasalarına uygun olarak takip edilmesi neticesinde noter tarafından düzenlenen bir belge ile tevsik edilmesi durumunda, söz konusu alacağın bu belgeye dayanılarak Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesi kapsamında değersiz alacak olarak kabul edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu alacağın değersiz hale geldiğine ilişkin kanaat verici vesikanın temin edildiği yıl hesaplara zarar olarak yazılması gerekmekte olup, bu yılda zarar yazılmayan alacağın daha sonraki yıllarda değersiz alacak olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Yurtdışındaki satıcı firma tarafından "credit memo" adı altında iade edilen mal bedelinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(05.08.2013 tarih ve 1185 sayılı özelge)

Önceki distribütör firma tarafından mağdur edilen ve ürün bedelini ödedikleri halde mallarını teslim alamayan tüketicilere bedelsiz olarak verilen ürünlerin ithalinde maliyet bedeli ile aktifleştirilmesi, müşterilere teslimi sırasında katma değer vergisinin doğması hâlinde emsal bedel üzerinden fatura düzenlenmesi gerekmektedir. Bu durumda bedelin üreticiden alınması sırasında, fatura müşteriler adına düzenlenmiş olduğundan, üretici adına credit memo düzenlenmesi mümkündür.

Önceki distribütör firma tarafından mallar teslim edilmemekle birlikte, fatura veya benzeri belge düzenlenmiş olması ve bu nedenle Katma Değer Vergisi doğmaması halinde ise; müşteriler adına fatura düzenlenmeyecek olup, malların sevk irsaliyesi ile teslimi mümkündür. Bu durumda, müşterilere bedelsiz teslim edilen ürün bedeli için üretici firma adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

470

Zayi olan ürünlerin giderleştirilmesi

(27.08.2012 tarih ve 196 sayılı özelge)

Şirkete ait araç ile yapılan kazada zayi olan mallara ilişkin olarak yüklenilen katma değer vergisinin indirimi mümkün değildir. Bu nedenle kaza sonucu zayi olan mallara ilişkin olarak yüklenilen katma değer vergilerinin indirilmiş olması durumunda, kazanın meydana geldiği vergilendirme dönemine ilişkin olarak verilecek KDV beyannamesinin "İlave Edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle düzeltilmesi bu şekilde beyan edilen verginin ise gelir ve kurumlar vergisi yönünden gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Kaza sonucu zayi olan malların Vergi Usul Kanunu’nun 267. maddesinin 3. bendine göre takdir komisyonunca takdir edilen emsal bedeli ile değerlenmesi ve bu bedel ile kayıtlı değeri arasındaki farkın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Dolayısıyla, gider yazılabilecek tutarın belirlenebilmesi için zayi malların emsal bedellerinin tespitine ilişkin takdir komisyonu kararı gerekmektedir.

Öte yandan, zayi olan ürünleriniz için sigortadan tazminat alındığı takdirde, Vergi Usul Kanunu’nun 330. maddesi kapsamında sigortadan alınan tazminat ile zayi olan ürünlerinizin net defter değerlerinin kıyaslaması sonucu bulunacak müspet farkın gelir hesaplarına intikal ettirilmesi gerekir.

488 SAYILI DAMGA VERGİSİ KANUNU

Adına düzenlenmiş Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi bulunan firmaya ödenecek hakedişe ilişkin düzenlenen kağıt damga vergine tabi tutulacak mıdır?

(07.05.2011 tarih ve 278 sayılı özelge)

Sözleşme konusu iş ile ilgili olarak Şirket’e yapılacak hakediş ödemesine ilişkin kağıdın, sahip olunulan Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesinin başlama tarihinden sonra düzenlenmiş olması halinde, damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Banka merkez ve şubelerinin damga vergisi mükellefiyeti

(26.08.2011 tarihli özelge)

Banka merkez ve şubelerinde çalışan personele yapılan ödemeler nedeniyle düzenlenen kâğıtlara ait damga vergisine ilişkin muhtasar beyannamenin, söz konusu ödemelere ilişkin kâğıtların genel merkez tarafından düzenlenmesi halinde, genel merkezin bağlı bulunduğu vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, başka il ve ilçelerde faaliyet gösteren şubelerin sürekli damga vergisi mükellefiyetinin terkin edilmesi mümkün değildir. Şubeler tarafından damga vergisine tabi bir kâğıt düzenlenmesi durumunda, damga vergisinin sürekli mükellefiyet tesis ettirilen vergi dairesine beyan edilip ödenmesi gerekir.

470

Banka promosyon ödemesi damga vergisine tabi midir?

(07.04.2014 tarih ve 35 sayılı özelge)

Şirket personeli maaşlarının bankaya yatırılması işlemine bağlı olarak banka tarafından personele yapılacak promosyon ödemeleri, hizmet karşılığı yapılacak bir ödeme olmadığından, promosyon ödemesi nedeniyle düzenlenecek kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Başkası adına tahakkuk eden damga vergisinin, mükellefi tarafından beyan ve ödenmesi

(27.09.2011 tarih ve 482 sayılı özelge)

Mükellefi olunan kâğıtlara ait damga vergisinin beyan ve ödenmesine ilişkin olarak ihtiyarilik hakkından yararlanarak sürekli damga vergisi mükellefiyeti tesis ettirilmesi mümkündür.

Öte yandan, transit beyannameler için müşteri şirketler adına tahakkuk eden damga vergilerinin beyan edilerek ödenmesi mümkün bulunmamakta olup, 488 sayılı Kanun’un 22. maddesi hükümleri çerçevesinde kâğıdın mükellefi tarafından beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Bedel içermeyen kâğıdın damga vergisi

(26.08.2011 tarihli özelge)

Herhangi bir bedel içermeyen taahhütname damga vergisine konu teşkil etmemektedir.

Ancak düzenlendiği anda belli parayı ihtiva etmediğinden damga vergisine konu teşkil etmeyen taahhütnameye ilişkin olarak, daha sonraki bir tarihte bedelin belirlenerek taahhütnameye şerh konulması ya da kağıda ait belli parayı gösteren ve ilk kağıda atıf yapan yeni bir kağıt düzenlenmesi halinde, taahhütname değişikliğine ilişkin bu kağıt/şerh damga vergisine tabi tutulur.

Belge kapsamında düzenlenen kâğıtların damga vergisi

(25.08.2011 tarihli özelge)

Vergi Resim ve Harç İstisnası Belgesi kapsamında; ihale makamı olan özel firmalarla yapılacak sözleşmeler ile Vergi Resim ve Harç İstisnası Belgesi sahibi diğer kişi ve kuruluşlardan temin edilecek mal, malzeme ve hizmet alımlarında düzenlenecek kağıtlara, her iki işlem tarafının da işle ilgili olarak düzenlenmiş belgeye sahip olmasına bağlı olarak damga vergisi ve harç istisnası uygulanır.

İhale makamı dışında kalan ve belge sahibi olmayan diğer kişi ve kuruluşlarla yapılacak işlemler için düzenlenen Vergi Resim Harç İstisnası Belgesi uyarınca, damga vergisi ve harç

470

ödeme yükümlülüğü bulunmamakta olup, damga vergisi ve harcın işleme taraf olan ve belge sahibi olmayan kişi veya kuruluşlarca ödenmesi gerekmektedir.

Birden çok sözleşmenin damga vergisinin tek satırda damga vergisi defterine kaydedilmesi

(22.12.2011 tarih ve 16 sayılı özelge)

İnternet üzerinden satış işlemi ile akdedilen mesafeli satış sözleşmelerine ilişkin damga vergilerinin günlük internet satış raporlarına göre gün sonu toplamı şeklinde tek satırda damga vergisi defterine kaydedilmesi mümkün değildir. Düzenlenen her kağıdın ayrı ayrı damga vergisi defterinde gösterilmesi ve bir ay içinde düzenlenen kağıtlara ait damga vergisinin, ertesi ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar mükellefiyetin bulunduğu vergi dairesine damga vergisi beyannamesi ile beyan edilip yirmialtıncı günü akşamına kadar ödenmesi gerekmektedir.

Birden fazla müteselsil kefil bulunan kira sözleşmesinin damga vergisi

(26.04.2012 tarih ve 262 sayılı özelge)

Kira sözleşmesine konan kefalet şerhinin "müteselsil kefil" veya "müşterek müteselsil borçlu" sıfatıyla konulması ve kira sözleşmesinde belirtilen borç ediminin tamamına kefil olunması durumunda, kefalet şerhi asıl akitle birbirine bağlı ve bir asıldan doğma akit ve işlem olarak kabul edileceğinden, kira sözleşmesinin, Damga Vergisi Kanunu’nun 6. maddesinin ikinci fıkrası hükmü gereğince, en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem olan kefalet şerhi üzerinden, müteselsil kefil sayısı dikkate alınmaksızın, Kanun’a ekli (1) sayılı tablonun I/A-3 fıkrası gereğince damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Cezai şart içeren sözleşmenin damga vergisi

(08.03.2012 tarih ve 293 sayılı özelge)

Sözleşmede, kooperatif tarafından inşaatta herhangi bir ilerleme olmadığı taktirde daire başına ödeneceği belirtilen 300 EURO cezai şart tutarının daire sayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutar ile arsa sahiplerine ödenecek cezai şarttan hariç olmak üzere ayrıca inşaatın bitmemesi halinde arsa sahiplerine her ay için ödeneceği belirtilen 10.000 EURO cezai şart olmak üzere birbirinden bağımsız, ayrı ayrı talep edilebilir nitelikte iki cezai şarta yer verildiği dikkate alındığında, söz konusu sözleşmenin her iki cezai şartın toplamı suretiyle bulunacak tutarın, kağıdın düzenlendiği tarihteki Merkez Bankasınca tespit ve ilan olunan cari döviz satış kuru ile çarpılmasıyla bulunacak Türk Lirası karşılığı üzerinden damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Dar mükellef kurumun Türkiye’deki personeline yapacağı ödemeler nasıl vergilendirilir?

(04.07.2014 tarih ve 26 sayılı özelge)

470

Temsilciliğin dar mükellef kurum olması halinde bünyede çalışacak personele ödenecek ücretlerin, Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesi birinci fıkrasının (14) numaralı bendinde sayılan tüm şartları taşıması şartıyla damga vergisine de tabi tutulmaması gerekmektedir.

Depolama ve nakliyecilik işine ilişkin olarak düzenlenen ve sigorta, hasar tazmini, sorumluluk gibi hükümleri şarta bağlı olarak içeren sözleşmenin ne şekilde damga vergisine tabi tutulacağı

(18.07.2012 tarih ve 2157 sayılı özelge)

Bir kâğıtta birbirinden bağımsız birden fazla akit ve işleme yer verilebileceği gibi asıl akite bağlı şarta bağlı akit ve işlemlere de yer verilebilir. Damga vergisi uygulamasında, düzenlenmek suretiyle hukuken tekemmül eden kâğıtlardaki akit ve işlemlerin gerçekleşip gerçekleşmemesi veya kısmen gerçekleşmesinin kâğıdın damga vergisine tabi tutulmasında bir önemi bulunmamaktadır. Bu durumda, kâğıtta yer verilen her bir akit ve işlemin Kanun’un 6. maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi suretiyle kâğıdın damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Destek Sözleşmesinin damga vergisi

(26.08.2011 tarihli özelge)

Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkındaki Kanun’un 26. maddesine göre, proje ve faaliyet desteği kapsamında yapılacak işlemler ve düzenlenecek kâğıtlar ile ilgili olarak Ajansın damga vergisi muafiyeti bulunmaktadır.

Ajans ile destek yararlanıcısı arasında düzenlenen Destek Sözleşmesinin, Ajansın vereceği mali destek tutarı değil, ihtiva ettiği en yüksek vergi alınmasını gerektiren tutar olan projenin toplam maliyetini gösteren tutar üzerinden damga vergisine tabi tutulması, verginin damga vergisi muafiyeti bulunmayan destek yararlanıcısı kişiler tarafından makbuz karşılığı ödenmesi gerekir.

Sözleşmeye ait verginin ödenmemesi veya noksan ödenmesi durumunda, Ajansın müteselsil sorumluluğu bulunmaktadır.

Elektrik Piyasası Kanunu kapsamında düzenlenen sözleşmelerin damga vergisinden istisna edilip edilemeyeceği

(22.10.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-459 sayılı özelge)

Kurulacak doğalgaz kombine çevrim santrali bünyesinde kullanılacak doğalgazın BOTAŞ'tan temin edilerek çevrim santraline aktarımını sağlayacak ve sonrasında BOTAŞ'a devredilecek doğalgaz nakil hattı inşası işi ile üretilen elektriğin nihai iletim sistemine naklini sağlayacak elektrik iletim hattının inşası işinin, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca üretim tesislerinin yatırım döneminde üretim tesisinin bir unsuru olarak değerlendirilmesi mümkün

470

bulunmadığından bu işlere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerin damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Finansal kiralama devir Sözleşmesinde Damga Vergisi

(16.03.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-166 sayılı özelge)

Hollanda'da mukim ve uçak finansmanı, alım satımı ve uçak kiralaması işi ile iştigal eden ... ile ... Anonim Ortaklığı arasında düzenlenen "Uçak Finansal Kiralama Sözleşmesi"nin tüm hak ve yükümlülüklerinin kiralama aynen devam etmek üzere sadece kiralayanın değiştirilmesi suretiyle İrlanda'da mukim ve aynı şekilde uçak kiralaması işi ile iştigal eden ... Limited'e devrine ilişkin olarak ... , ... Limited ve ... Anonim Ortaklığı arasında düzenleneceği anlaşılan "Yenileme ve Tadilat Anlaşması" başlıklı kağıdın, 3226 sayılı Kanun'un 18 ve 30. maddeleri uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir.

Finansal kiralama sözleşmesine konu varlığın finansal kiralama şirketine satışı nedeniyle düzenlenen devir temlik sözleşmesine 3226 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulanıp uygulanamayacağı

(17.08.2012 tarih ve 853 sayılı özelge)

Finansal kiralama şirketinin kiralamaya konu olan uçağı satın almasına ilişkin düzenlenen kâğıdın finansal kiralama sözleşmeleri kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bu itibarla, Devir Temlik Sözleşmesinin her bir nüshasının, Damga Vergisi Kanunu’nun 14. maddesinin ikinci fıkrasına istinaden, "Bombardier model BD-700-1A11 Global 5000 Uçak Satın Alma Sözleşmesi"nden alınan verginin dörtte biri tutarında damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Finansal Kiralama firmasından temlik alınan alacağın teminatı olan gayrimenkullerin icrada satışı sırasında düzenlenecek kâğıtlardan damga vergisi ile tapuda yapılan satış işleminden tapu harcı aranılır mı?

(02.04.2014 tarih ve 724 sayılı özelge)

Temlik alınan alacağın teminatı olan gayrimenkullerin, icrada satışı sırasında düzenlenecek kâğıtların finansal kiralama sözleşmeleri kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, icrada yapılacak satış işlemi nedeniyle düzenlenecek kâğıtların damga vergisinden, tapuda yapılacak işlemlerin harçtan istisna tutulması mümkün değildir.

Fiyat farkı ve süre uzatımlarında damga vergisi uygulaması

(20.10.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.02-DMG-170-652 sayılı özelge)

470

İhaleye çıkarılan işlerle ilgili olarak;

- Fiyat farkları için yeni bir ihale kararı alınmış, ek sözleşme veya bu kağıtların mahiyetini iktisap eden herhangi bir kağıt (protokol, fiyat farkı tespit tutanağı, vb.) düzenlenmiş ise, alınan ihale kararının 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun II/2 fıkrası gereğince binde 4,95 oranında, düzenlenen ek sözleşmenin veya sözleşme yerine geçen protokolün veya bu mahiyetteki kağıdın ise aynı tablonun I/A-1 bölümü gereğince binde 8,25 nispetinde,

- İhale kararı ve ek sözleşme düzenlenmemiş fakat harcama yetkilisinden "olur" alınmış ise alınan "olur" hem ihale kararı, hem de mukaveledeki belli parayı değiştirir mahiyette olduğundan, 488 sayılı Kanunun 6 ve 14 üncü maddelerinin ikinci fıkraları gereğince en yüksek vergi alınmasını gerektiren mukavele değişikliği (artırılan meblağ) üzerinden anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 bölümü gereğince binde 8,25 nispetinde,

damga vergisi aranılması gerekmektedir.

Fiyat farkı uygulaması nedeniyle ihale makamı ile müteahhit arasında ihale kararı, ek sözleşme vb. belge düzenlenmemiş veya bu kağıtların yerine kaim olmak üzere ilgili makamdan "olur" alınmamışsa, bu kağıtlara ilişkin olarak damga vergisi aranılmaz.

Diğer taraftan, sözleşme konusu işin mücbir sebepler, tarafların kusuru ya da bunlar dışında herhangi bir sebeple süresinde bitirilememesinden dolayı ek süre verilmesi durumunda, sözleşmenin diğer hususlarında bir değişiklik içermemesi ve belli para miktarında bir artış olmaması kaydıyla süre uzatılmasına dair düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığında inşaat ve hasılat paylaşım sözleşmelerinin damga vergisi

(05.03.2012 tarih ve 74 sayılı özelge)

Gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığında inşaat ve hâsılat paylaşım sözleşmelerinin, mahiyeti itibarıyla gayrimenkul yatırım ortaklıklarının gayrimenkul portföylerine ilişkin alım satım ya da gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri kapsamında değerlendirilmeleri mümkün değildir. Arsa sahibiyle, arsa karşılığı inşaat yapım işine ilişkin düzenlenen "Hâsılat Paylaşımı İnşaat ve Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi"ne, 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun IV-21 fıkrası kapsamında damga vergisi istisnası uygulanamaz.

Hisse Alım Sözleşmesi damga vergisine tabi midir?

(27.09.2011 tarih ve 1645 sayılı özelge)

“Hisse Alım Sözleşmesi"nin şirket aktifinde olan % 5 oranındaki iştirak hissesinin yabancı ülkedeki bir firmaya devredilmesine ilişkin kısmının, satış işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5-1/e maddesi kapsamında olması durumunda, Damga Vergisi Kanunu’na ekli

470

(2) sayılı tablonun IV/35 bölümü gereğince damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Kurumlar Vergisi Kanunu’nda ve Damga Vergisi Kanunu’nda sözleşmede yer alan gerçek kişilere ait hisse senetlerinin devrine ilişkin herhangi bir istisna hükmüne yer verilmediğinden, söz konusu sözleşmenin gerçek kişilerin hisse devir tutarları üzerinden damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

İhracat bedelinin temlikine ilişkin sözleşmenin damga vergisi

(02.05.2012 tarih ve 479 sayılı özelge)

Yurt dışındaki şirketten olan akreditif alacaklarının temlikine ilişkin olarak düzenlenen kâğıdın, söz konusu alacağın ihracattan kaynaklandığının, dolayısıyla ihracata ilişkin olduğunun tevsiki halinde, damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir.

Kendiliğinden uzayan sözleşmelerin damga vergisi

(12.01.2012 tarih ve 1 sayılı özelge)

Müşterilerle düzenlenen hizmet sözleşmelerinin süresi, içeriği ve geçerlilik şartları gibi hususlar başka bir Kanun uygulaması ile ilgili olup, bu hususlardan ari olarak Damga Vergisi Kanunu yönünden, sözleşmenin süresinin, bu sözleşmelere şerh konulması veya yeni bir sözleşme veyahut bu mahiyette bir kağıt düzenlenmesi şeklinde herhangi bir değişiklik yapılmaksızın kendiliğinden uzaması durumunda, sözleşme süresinin bitimini izleyen yıllar için ayrıca damga vergisi aranılmaması gerekmektedir.

Kredi veren bankalara karşı doğmuş ve doğacak tüm borçların teminatını oluşturmak üzere, ana sözleşmenin teminatı nedeniyle düzenlenecek olan ‘Riskten korunma sözleşmelerinden doğan alacaklar ve sigorta alacakları alacak devri sözleşmesi’, ‘Alacak temliki sözleşmesine ilişkin tadil sözleşmesi (diğer alacaklar devir sözleşmesi)’ ve ‘Hissedar alacakları devir sözleşmeleri noter harcı ve damga vergisinden istisna mıdır?

(21.04.2014 tarih ve 58 sayılı özelge)

Muhtelif bankalardan kullanılan kredinin teminatına ilişkin olarak kredi borçlusu ile teminat temsilcisi sıfatını haiz banka şubesi arasında düzenlenen kağıtlara, teminat temsilcisinin aynı zamanda kredi verenler arasında yer aldığı hususu dikkate alınarak, kredinin teminatına ilişkin olması ve kredi borcu dışındaki sair borçları kapsayacak nitelikte genel mahiyetli ifadeler içermemesi kaydıyla damga vergisi ve harç istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, “Alacaklılar arası sözleşme” ile “Alacaklılar arası sözleşmenin tadili sözleşmesi” 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 123. maddesi ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’na ekli 2 sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün 23 numaralı

470

fıkrası kapsamında bulunmadığından harç ve damga vergisi istisnasından faydalandırılması mümkün bulunmamaktadır.

Muvafakatnamenin damga vergisine tabi olup olmadığı

(01.08.2012 tarih ve 2390 sayılı özelge)

Borçlara karşılık olarak verilen ipoteğin, sözleşme şartlarının yerine getirilmemesi durumunda, herhangi bir ihtara gerek kalmaksızın derhal paraya çevrilmesinin kabulüne dair hususları içeren, esas itibarıyla taahhütname mahiyeti bulunan kâğıdın, ihtiva ettiği tutar üzerinden Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına göre binde 8,25 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

OSB ile imzalanan sözleşmenin damga vergisi

(06.09.2011 tarihli özelge)

Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’nun 21. maddesine göre, Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliği, bu Kanun’un uygulaması ile ilgili işlemlerde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır.

Muafiyet hükmü Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliğine tanınmış olup, bu tüzel kişilikle yapılan sözleşmeye ait damga vergisinin tamamının diğer tarafça ödenmesi gerekir. Ancak verginin ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde, vergi ve cezanın tamamından, sözleşmeyi imzalayan şirket ile birlikte Organize Sanayi Bölgesi tüzel kişiliği de müteselsilen sorumludur.

Personele yapılan giyim yardımlarına ilişkin olarak düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi olup olmadığı

(19.06.2012 tarih ve 1900 sayılı özelge)

Personele yapılan giyim yardımına ilişkin düzenlenen kâğıtların damga vergisinden müstesna tutulacağına dair Damga Vergisi Kanunu’nda bir hüküm bulunmayıp, personele giyim yardımı olarak yapılan ödemeye ilişkin düzenlenen kâğıtların Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun IV/1-b fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Resmi şekilde düzenlenmeyen Devre Mülk Satış Vaadi Sözleşmelerinin damga vergisine tabi olup olmadığı

(20.06.2012 tarih ve 688 sayılı özelge)

Damga vergisinin konusunu 488 sayılı Kanun’a ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtlar oluşturmakta olup belli parayı ihtiva eden sözleşmelerde söz konusu tabloda yer almaktadır. Dolayısıyla, resmi şekilde düzenlenip düzenlenmediğine bakılmaksızın taraflarınca yazılıp imzalanmak suretiyle düzenlenen belli parayı ihtiva eden bütün sözleşmeler damga vergisine konu teşkil etmektedir.

470

Bu açıklama çerçevesinde, şirket ile devre mülk alıcıları arasında düzenlenen "Devre Mülk Satış Vaadi Sözleşmesi" başlıklı kağıtların, Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrası uyarınca ihtiva ettiği tutar üzerinden binde 8,25 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Serbest bölgede çalışan personele ödenen ihbar ve kıdem tazminatları nasıl vergilendirilir?

(08.07.2014 tarih ve 1830 sayılı özelge)

Serbest bölgede faaliyette bulunan şirket tarafından bu bölgede istihdam edilen personele, münhasıran serbest bölgede çalıştığı süreye isabet edecek şekilde yapılacak kıdem ve ihbar tazminatı ödemelerine ilişkin düzenlenen kâğıtların, 3218 sayılı Kanun’un geçici 3’üncü maddesi uyarınca, Avrupa Birliği’ne tam üyeliğin gerçekleştiği tarihi içeren yılın vergilendirme döneminin sonuna kadar damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.

Şirket aktifinde bulunan binanın 30 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edilmesinin Damga Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir?

(19.09.2013 tarih ve 28 sayılı özelge)

Şirket aktifine kayıtlı gayrimenkulün Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’nün bedelsiz olarak kullanımına tahsis edilmesine ilişkin olarak; belli parayı ihtiva etmeyen kira sözleşmesi düzenlenmesi durumunda, söz konusu kira sözleşmesinin damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Sözleşme değişikliğine ilişkin ek protokol damga vergisine tabi midir?

(02.06.2011 tarih ve 605 sayılı özelge)

Şirketlerin düzenledikleri ek protokolde yeni hükümlere yer verilmesi yahut hüküm değişikliğine gidilmesi durumunda, söz konusu ek protokolün yeni bir sözleşme olarak içerdiği toplam bedel üzerinden Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrası gereği damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Sözleşmede değişiklik yapılmasına ilişkin düzenlenen kâğıtların damga vergisi

(06.03.2012 tarih ve 108 sayılı özelge)

Bakanlığın 01.02.1973 tarih ve 6483-6 sayılı genel yazısında, mukavelename sürelerinin, ilk mukaveledeki işten ayrı olarak, yeniden bir iş veya taahhüdü icap ettirecek şekilde uzatılması halinde, artan belli ya da hesap edilebilir meblağ üzerinden nispi damga vergisine tabi tutulması gerektiği belirtilmiştir.

470

Buna göre, Kalkınma Ajansının, desteklediği projelerle ilgili olarak düzenlenen sözleşmelerde yapılan değişikliklerle ilgili olarak;

- Proje tutarında bir artış olmaksızın projenin süresinde bitirilememesinden dolayı ilave süre verilmesi halinde, düzenlenecek kâğıdın damga vergisine tabi tutulmaması,

- Proje bütçesine yeni kalem eklenmesi, maliyet miktarları ve birim fiyat değişiklikleri ile mukaveledeki belli paranın artırılması halinde, düzenlenecek kâğıdın artan tutar üzerinden aynı nispette vergiye tabi tutulması,

- Yararlanıcı ile Ajans arasında düzenlenecek fesih sözleşmesinin, 488 sayılı Kanun’a ekli (1) sayılı tablonun I/A-5 fıkrasına göre damga vergisine tabi tutulması,

- Adres, telefon, banka hesabı, koordinatör değişiklikleri ile yararlanıcı unvanında meydana gelen değişiklikler gibi işlem değerine tesir etmeyen değişiklikler nedeniyle düzenlenecek kâğıdın damga vergisine tabi tutulmaması,

gerekmektedir.

Sözleşmenin tercümesinin noterde onaylatılmasının damga vergisi karşısındaki durumu

(08.03.2012 tarih ve 2012 sayılı özelge)

Türkiye’de düzenlenen ve damga vergisine tabi olan sözleşmenin tercümesinin noterde onaylanması işlemi ayrıca damga vergisine tabi değildir.

Taşıma işi ile birbirinden bağımsız, ayrı ayrı talep edilebilir niteliği bulunan sigorta, kasko yaptırma taahhüdü ve teminat mektubu verme taahhüdü olmak üzere birbirine bağlı birden fazla akit ve işleme yer verilen araç kiralama sözleşmesinin damga vergisi

(13.08.2012 tarih ve 2530 sayılı özelge)

Dilekçe ekinde yer alan "Şoförlü Otomobil ve Minibüs Kiralama Sözleşmesi"’nin incelenmesinden;

- A şirketi ile firma arasında yapılacak taşıma işi ile ilgili hizmetlerin genel şartları ile tarafların bunlara ilişkin hak ve yükümlülükleri ile taahhütleri içerdiği,

- Firmanın en geç sözleşmenin imzalandığı tarih itibariyle A şirketi personeline kişi başı minimum 25.000 TL teminat limiti ile (kişi başı koltuk sigortası) kaza sigortası yaptıracağını kabul, beyan ve taahhüt ettiği,

- Firma tarafından söz konusu sigorta yaptırılmaksızın sözleşme konusu hizmetin her ne suretle olursa olsun verilmeye başlanmayacağı, firmanın istisna olarak otomobiller için

470

sözleşmenin imzalandığı tarih itibariyle A şirketi personeline kişi başı 175.000 TL teminat limiti ile sadece karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırılacağını kabul, beyan ve taahhüt ettiği,

- Tarafların tahsis edilen binek otomobillerin her kullanımında olmaksızın gidiş dönüş toplam kilometre olarak km birim fiyatı üzerinden ücretlendirileceğini kabul, beyan ve taahhüt ettiği,

- Firmanın, bu sözleşme çerçevesindeki yükümlülükleri ile her ne sebeple olursa olsun, doğrudan ya da dolaylı A şirketinin firmadan talep edebileceği doğmuş/doğacak tüm alacaklarının teminatını teşkil etmek üzere 50.000 TL tutarında ve A şirketince kabul edilecek bir banka tarafından tanzim edilecek kati, 1 yıl süreli ve gayrikabülürücu teminat mektubunu temin ederek, bu sözleşmenin imza tarihinde A şirketine teslim edeceği,

anlaşılmaktadır.

Buna göre, taşıma işi ile birbirinden bağımsız, ayrı ayrı talep edilebilir niteliği bulunan sigorta, kasko yaptırma taahhüdü ve teminat mektubu verme taahhüdü olmak üzere birbirine bağlı birden fazla akit ve işleme yer verildiği anlaşılan sözleşmenin, en yüksek vergi alınmasını gerektiren personel sayısına göre hesaplanacak karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırılması taahhüdüne ve kaza sigortası yaptırılması taahhüdüne ilişkin tutar ile teminat mektubu verme taahhüdüne ilişkin 50.000 TL’nin toplamı üzerinden Kanun’a ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrasına göre binde 8,25 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Teknoloji serbest bölgesinde bulunan şirketin, işten ayrılması durumunda çalışanına yapacağı kıdem tazminatı ödemesine ilişkin düzenlenen kâğıdın 4691 sayılı Kanun uyarınca damga vergisinden istisna olup olmayacağı

(25.07.2012 tarih ve 163 sayılı özelge)

Teknoloji Serbest Bölgesinde bulunan şirketin çalışanlarından birisinin işten ayrılması nedeniyle yapılacak olan kıdem tazminatı ödemesinin, bölgede çalışan AR-GE ve destek personelinin münhasıran bu görevine istinaden yapılan ücret ödemesi olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, söz konusu tazminatın ödenmesine ilişkin olarak düzenlenen kâğıdın Damga Vergisi Kanunu’nun IV/1-b fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Türkiye’de düzenlenen sözleşmenin tercümesinin noterde onaylanması işlemi nedeniyle damga vergisi aranıp aranmayacağı

(08.03.2012 tarih ve 113 sayılı özelge)

Türkiye’de düzenlenen sözleşme damga vergisine tabi olup söz konusu sözleşmenin Türkçeden Fransızcaya tercümesinin noterde onaylatılması işlemi nedeniyle ayrıca damga vergisi aranmaz.

470

Ücret avans ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtların damga vergisi

(27.09.2011 tarih ve 116 sayılı özelge)

Personele ay sonunda ödenecek ücretlerden mahsup edilmek üzere yapılacak avans ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtların (1) sayılı tablonun IV-1/b fıkrasına göre binde 6,6 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekir. Kalan tutarın ödenmesine ilişkin düzenlenecek kati ödemelere dair kâğıtların da, ödenen avans tutarı düşüldükten sonra ihtiva ettiği tutar üzerinden, aynı fıkra hükmüne göre binde 6,6 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Yabancı firma ile düzenlenen ve belli bedel içermeyen dağıtıcılık sözleşmesinin damga vergisi

(20.07.2012 tarih ve 2184 sayılı özelge)

İthal edilecek minimum mal miktarının belirtilmesine rağmen malların cinsi ve fiyatlarının belirtilmediği Dağıtıcılık Sözleşmesinde, sözleşmeye ait belli bir paranın belirlenmesi mümkün değildir. Bu nedenle, belli parayı ihtiva etmeyen söz konusu sözleşmenin damga vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir. Ancak, söz konusu sözleşmede bahsi geçen ve daha sonra ürünlere ilişkin ödenecek tutarlara yer verilerek düzenleneceği anlaşılan ayrı sözleşmelerin, Türkiye’de düzenlenmesi ya da yabancı memlekette düzenlenmekle birlikte Türkiye’de resmi daireye ibrazı veya hükmünden faydalanılması halinde damga vergisine tabi olacaktır.

Yapı denetim sözleşmesinin damga vergisi

(01.02.2012 tarih ve 6 sayılı özelge)

Yapı Denetimi Hakkında Kanun’un 2. maddesinin birinci fıkrasında, yapı denetim hizmetinin yapı denetim kuruluşu ile yapı sahibi veya vekili arasında akdedilen hizmet sözleşmesi hükümlerine göre yürütüleceği hükme bağlanmıştır.

Yapı denetim şirketi ile yapı sahipleri arasında düzenlenecek yapı denetim hizmet sözleşmelerinin her bir nüshasının ayrı ayrı Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun I/A/-1 fıkrası uyarınca binde 8,25 oranında damga vergisine tabi tutulması, söz konusu verginin kâğıtları imzalayanlar tarafından beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Yurt dışında düzenlenen sözleşmenin hükmünden Türkiye’de yararlanma

(30.12.2011 tarih ve 2416 sayılı özelge)

Yurtdışında düzenlenen sözleşmelerin gerek tercüme asılları ve başka bir dildeki fotokopilerinin gerekse söz konusu sözleşmeye ilişkin başka kâğıtların bir resmi daireye ibraz edilmesi halinde, Türkiye'de hükmünden yararlanılan bu sözleşmelerin nüsha sayısı itibarıyla damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

470

Yurt dışındaki şirkete Türkiye’den para gönderilmesini temin eden sözleşmenin, bankaya ibrazı nedeniyle damga vergisine tabi olup olmayacağı

(05.03.2012 tarih ve 60 sayılı özelge)

Yurt dışında düzenlenen ve başka bir ülkede kurulan şirkete Türkiye’deki bankadan borç para gönderilmesine dayanak teşkil etmek üzere bankaya ibraz edilen "Borç Para Sözleşmesi"nin, hükümlerinden Türkiye’de yararlanılması nedeniyle Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Yurtdışında Türkiye’de yer tahsisine ilişkin düzenlenen sözleşmenin damga vergisine tabi olduğu

(14.08.2012 tarih ve 2579 sayılı özelge)

Yabancı memleketlerde düzenlenen kâğıtlar açısından Türkiye’de hükmünden faydalanma konusu ise esas olarak, kâğıtlarda yer alan hak ve yükümlülüklere dayanılarak hukuki, ticari, mali olaylar ve sonuçlar yaratmak olarak anlaşılmalıdır. Hüküm bir gücün, etkinin ifadesi olduğundan, bir kâğıdın hükmünden yararlanma o kâğıdın gücünden, etkisinden kaynaklanmaktadır. Bu durumda, yabancı memleketlerde düzenlenen bir kâğıda ilişkin bazı haklardan veya hususlardan Türkiye’de yararlanılması veyahut kâğıda dayanılarak Türkiye’de bazı işlemler yapılması o kâğıdın hükmünden yararlanıldığı anlamına gelmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yurt dışında mukim şirketin imal edeceği kimyasal tankerlerin inşası için bu şirket tarafından Türkiye’de yer tahsis edilmesine ilişkin olarak yurt dışında düzenlenen ve hükmünden Türkiye’de faydalanıldığı anlaşılan sözleşmenin damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

492 SAYILI HARÇLAR KANUNU

Adi ortaklığa kayıtlı geminin anonim şirkete aktif ve pasifiyle bütün olarak devredilmesi halinde gemi ve liman harcı aranır mı?

(26.05.2014 tarih ve 17 sayılı özelge)

Adi ortaklığın Gelir Vergisi Kanunu’nun 81/2 maddesinde öngörülen şartlar dahilinde bir anonim şirkete aktif ve pasifiyle bütün olarak devredilmesi halinde, bu durumun sermaye artırımı olarak değerlendirilerek, adi ortaklık adına kayıtlı geminin anonim şirkete devri nedeniyle gemi sicil ve liman başkanlıklarında yapılacak devir işleminden Harçlar Kanunu’nun 123. maddesine göre harç aranılmaması gerekmektedir.

Düzenlenen kira sözleşmesinde kira tutarının satış cirosunun belli bir yüzdesi olarak belirlenmesi durumunda, söz konusu kira sözleşmesinin tapuya tescilinden ne şekilde harç alınacağı

(29.01.2013 tarih ve 110 sayılı özelge)

470

Kira sözleşmesinin tapu siciline şerhinde, yıllık kira bedeli olarak kiralamaya konu işin mahiyetine uygun bir kira bedeli tespit edilerek bu kira bedeli ile kira süresinin çarpımı sonucu hesaplanan tutar üzerinden 492 sayılı Kanun’a bağlı (4) sayılı tarifenin I/10'uncu maddesine göre nispi tapu harcı tahsil edilmesi gerekmektedir.

Kat karşılığı inşaat sözleşmesi gereğince arsa sahibi tarafından müteahhit adına yapılacak arsa payının devrinde tapu harcı matrahı nasıl hesaplanır?

(27.05.2014 tarih ve 1451 sayılı özelge)

“Düzenleme Şeklinde Gayrimenkul Satış Vaadi ve Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi”ne istinaden gayrimenkul malikleri tarafından peyderpey şirkete devredilecek gayrimenkullerin şirket adına tapuya tescil edilmesi işleminde, devre konu gayrimenkullerin emlak vergisi değerinden az olmamak üzere gerçek alım-satım bedeli üzerinden tapu harcı hesaplanması gerekmektedir.

Kredinin teminatına ilişkin düzenlenen maden ipotek sözleşmesi ile ilgili yapılacak işlemlerde harç istisnası var mıdır?

(11.04.2014 tarih ve 52 sayılı özelge)

Bankalar lehine verilecek maden ipoteği ve diğer teminatlara ilişkin işlemler, kredi borçlusu ile kredi alacaklısı arasında doğrudan gerçekleşen işlemler niteliğinde değerlendirilemeyeceğinden harçtan istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Kredi borç devir sözleşmesinin noter harcı ve damga vergisi karşısındaki durumu

(05.09.2011 tarihli özelge)

İhracat kredisi, yatırım kredisi, konut kredisi ve benzeri herhangi bir kredi ayırımına gidilmeksizin, bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılan tüm krediler ile ilgili olarak yapılan işlemlere harç istisnası, düzenlenen kağıtlar ve bu kağıtlar üzerine konulan şerhlere de damga vergisi istisnası uygulanabilecektir. Ancak bu kurum ve kuruluşlar dışında kalan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleri ile yaptıkları işlemler ve düzenledikleri kağıtlar söz konusu istisna hükmü kapsamında değerlendirilemeyecektir. Zira öngörülen istisna hükümleri, kredi müşterisi ile kredi kuruluşu arasında kredinin temini, geri ödenmesi ve teminatına ilişkin olarak doğrudan gerçekleştirilen işlem ve kağıtları kapsamaktadır.

Buna göre, bankadan kullanılan işletme yatırım kredisinden arta kalan borcun, sahip olunan oteli satın alan firmaya devredilmesine ilişkin olarak düzenlenecek kredi borç devir sözleşmesinin, noter harcı ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

470

Kültür Yatırım Belgesi kapsamında yapılan kültür yatırımlarında harç ve damga vergisi istisnası

(26.08.2011 tarihli özelge)

Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu’nda, Damga Vergisi Kanunu’nda ve Harçlar Kanunu’nda, Kültür Yatırım Belgesi veya Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılacak Eğitim-Kültür yatırımlarının damga vergisi ve noter harcından istisna tutulduğuna dair bir hüküm mevcut olmadığından, belediyelere verilecek taahhütnamenin damga vergisine, noterde tasdiki halinde ise noter harcına tabi tutulması gerekmektedir.

Limited şirketin nev’i değiştirerek, A.Ş.’ne dönüşmesine ilişkin tapuda yapılacak işlemlerden tapu harcı aranılır mı?

(27.02.2014 tarih ve 95 sayılı özelge)

Şirket’in nev'i değiştirerek anonim şirkete dönüştürülmesi ile ilgili olarak tapuda yapılacak işlemlerin harçtan müstesna tutulması gerekmektedir.

Mahkeme kararı gereğince taşınmazın eski maliki adına yapılacak tapu tescil işleminde tapu harcı aranır mı?

(30.04.2014 tarih ve 9 sayılı özelge)

Mahkeme kararı gereğince taşınmazın eski maliki adına yapılacak tapu tescil işleminde Harçlar Kanunu’na bağlı 4 sayılı tarifenin I-13/c fıkrasına göre harç aranılması gerekmektedir.

Tapu kaydının iptal edilerek mükellef adına tesciline karar verilmesi durumunda tapuda yapılacak tescil işleminde hangi oranda harç ödenir?

(21.04.2014 tarih ve 7 sayılı özelge)

Gayrimenkulün tapuda tescil edilmesi işleminden, beyan edilecek devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere, devre konu gayrimenkulün işlem tarihindeki emlak vergisi üzerinden binde 20 oranında harç aranılması gerekmektedir.

Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemelerde tapu harcı aranılır mı?

(17.01.2014 tarih ve 17 sayılı özelge)

Daha önce sahipleriyle karşılıklı mutabakat sonucunda alım satım bedelleri tespit edilerek satın alınan taşınmazların tapu tescil işlemleri tamamlanmış olduğundan, şifahen yapılan taahhüt üzerine daha sonra rızaen yapılan ödemelerle ilgili olarak tapu harcı aranılmaması gerekmektedir.

470

Ancak, beyan edilen devir ve iktisap bedelinin işlemin yapıldığı anda belli olmasına rağmen gerçek durumu yansıtmayan beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi halinde aradaki fark için 492 sayılı Kanun’un 63/4 maddesine göre gerekli işlemler yapılır.

TUGS’a kayıtlı gemilerin şirkete ayni sermaye olarak konulması sırasında harç alınır mı?

(26.05.2014 tarih ve 1436 sayılı özelge)

Bir büyükşehir belediyesine ait gemilerin mülkiyetinin şirkete ayni sermaye olarak konulması amacıyla gerçekleştirilecek Harçlar Kanunu’na bağlı 7 sayılı tarife kapsamındaki işlemlerden harç aranmaması gerekmektedir.

Yurt dışında satın alınan, sadece bilgisayar özelliği olan ve telefon olarak kullanılma imkânı bulunmayan tablet bilgisayardan harç alınıp alınmayacağı

(30.05.2013 tarih ve 336 sayılı özelge)

Alıcısı bulunan verici portatif telsiz telefon cihazlarının kullanım izni harca tabi tutulmaktadır.

Yurt dışından satın alınan tablet bilgisayarın alıcısı bulunan verici portatif telsiz telefonu olarak da kullanılabilmesi halinde, 492 sayılı Harçlar Kanunu’na bağlı (8) sayılı tarifenin VIII. bölümüne göre harç aranılması, aksi takdirde aranılmaması gerekmektedir.

Yasal mirasçılar adına tapuda iştirak halinde intikali yapılan gayrimenkulün satılması durumunda mirasçılarının tapu harcını elbirliği beyanı üzerinden mi yoksa mirasçıların hissesi çözülmüş olarak ayrı ayrı mı alınacağı

(21.05.2013 tarih ve 47 sayılı özelge)

Miras yoluyla intikal eden gayrimenkulün iştirak halinde mülkiyet safhasında mirasçılar tarafından bir başkasına satışında tapu harcının iştirak halinde malikler adına tahakkuk ettirilerek tahsil edilmesi gerekmektedir.

Gayrimenkulün müşterek mülkiyet tesis edildikten sonra satılması halinde ise hisseler her bir hissedar adına tescil edilmiş olduğundan, her bir hissedara isabet eden matrah üzerinden harç tahsil edilmesi gerektiğinden, tapu sicilinde iştirak (elbirliği) halinde mülkiyet şeklinde kayıtlı bulunduğu belirtilen söz konusu taşınmazların üçüncü kişilere devrinde, devir işlemi gayrimenkulün tamamını kapsamakta olup, gayrimenkulün tamamı için beyan edilen devir ve iktisap bedelinden az olmamak üzere emlak vergisi değeri üzerinden devir eden ve devir alandan ayrı ayrı harç tahsili gerekir.

470

İhale yolu ile alınan gayrimenkulün tapuda tescilinde tapu harcına esas olan bedel

(02.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.18.01-003.01-416 sayılı özelge)

İhale ile satın alınan gayrimenkulün tapuda tescili sırasında tapu harcının, taşınmazların emlak vergisi değeri ile ihale bedeli kıyaslanarak bu bedellerden yüksek olanı üzerinden hesaplanması gerekmektedir.

1319 SAYILI EMLAK VERGİSİ KANUNU

Enerji üretim tesislerinin emlak vergisinden muaf olup olmadığı

(22.02.2013 tarih ve 260 sayılı özelge)

Emlak Vergisi Kanunu’nun 4. maddesinin (n) fıkrasında, enerji nakil hatları ve direklerinin, kiraya verilmemek şartıyla daimi olarak emlak (bina) vergisinden muaf tutulacağı hükme bağlanmıştır.

Söz konusu muafiyet hükmü; esas amacı enerjinin iletilmesi ve dağıtılması olan santral sahaları, kumanda binaları, trafo merkezleri, kesici kabinleri, dağıtım merkezleri, indirici merkezler ve benzeri tesislerin 1319 sayılı Kanun uygulamasında "enerji nakil hatları ve direkleri" kapsamında değerlendirilmesi sonucu bunların emlak (bina) vergisinden muaf tutulmasına ilişkin olup enerjinin iletilmesi ve dağıtılması ile ilgisi olmayan münhasıran üretim faaliyeti ile ilgili bina ve tesisleri kapsamamaktadır.

Bu çerçevede, elektrik nakil hatları ve direkleri kapsamında değerlendirilen bina ve tesislerin kiraya verilmemek şartıyla emlak vergisinden muaf tutulması; enerjinin iletilmesi ve dağıtılması ile ilgisi olmayan münhasıran enerjinin üretimine ait bina ve tesislerin ise emlak (bina) vergisinden muaf tutulmaması gerekmektedir.

3065 SAYILI KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU

Adi ortaklığın sermaye şirketine dönüşmesi halinde Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre yapılacak işlemler nelerdir?

(28.02.2011 tarih ve 140 sayılı özelge)

Gelir veya Kurumlar Vergisi Kanunları’nda adi ortaklıkların nev'i değiştirmelerine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından, söz konusu işlemin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-c maddesi kapsamında KDV’den istisna tutulması mümkün değildir.

Akaryakıt satışı ile ilgili olarak ödeme kaydedici cihaz fişinde yer almayan iskonto tutarının kaydı ve indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(21.08.2013 tarih ve 167 sayılı özelge)

470

Faturaya dönüştürülmemesi gereken akaryakıt satışlarıyla ilgili olarak "Z" raporunda yer almayan iskonto tutarlarının muhasebe kayıtlarına alınması ve ödeme kaydedici cihaz fişinde teknik olarak görünmeyen ve "Z" raporunda yer almayan iskonto tutarlarına isabet eden KDV’nin de indirim konusu yapılması kanunen mümkün bulunmamaktadır.

Diğer yandan, fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan iskontolar esas itibariyle, asıl işleme ilişkin KDV matrahının değişmesi sonucunu doğurduğundan; düzeltme işlemi, alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle yapılacaktır.

Bankanın kullandırdığı kredilerin teminatını oluşturan gayrimenkullerin protokolle bankaya devredilmesinde Kurumlar Vergisi, KDV istisnası ve fatura düzenlenip düzenlenmeyeceği

(22.08.2013 tarih ve 30 sayılı özelge)

Şirket ile banka arasında yapılan protokole istinaden, inançlı temlik esaslarına göre teminat amacıyla taşınmaz devri işleminin, satış işlemi olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, bahse konu işlem KDV'nin konusuna girmemektedir.

Bankaya ödenen kredi kartı komisyonlarının kısmi olarak bayilere yansıtılmasında KDV uygulanıp uygulanmayacağı

(23.07.2013 tarih ve 106 sayılı özelge)

Şirket adına kayıtlı POS cihazları kullanılarak bayiler tarafından yapılan cep telefonu, cep telefonu aksesuarları, mobil data ürünlerinin satışı ve GSM kontör satışları ile ilgili olarak bankalara şirketçe ödenen BSMV’ye tabi komisyon tutarlarının bayilere herhangi bir bedel eklenmeksizin aynen veya kısmi olarak yansıtılması işlemi masraf aktarımı mahiyetinde olduğundan KDV’ye tabi olmayacaktır.

Dahilde işleme izin belgesi sahibi mükelleflerin bu kapsamdaki malları teslim edecekleri ihracatçılar aracılığıyla, ihraç edilmesinin mümkün olup olmadığı

(22.08.2013 tarih ve 9 sayılı özelge)

İşletmelerin DİİB kapsamında ithal ettiği mallar, bizzat işletme tarafından ihraç edilebileceği gibi; herhangi bir işleme tabi tutulmayarak aynen ihraç edilmeleri şartıyla, tecil-terkin uygulaması kapsamında ihracatçı firmalar aracılığıyla da ihraç edilebilecektir.

Öte yandan, DİİB kapsamında KDV hesaplanarak teslim edilen malların ihracatçı tarafından ihraç edilmesi halinde, bu işlemin DİİB taahhütlerinin kapatılmasında kullanılıp kullanılmayacağı hususunun Ekonomi Bakanlığı’ndan sorulması gerekmektedir.

470

DİİB kapsamında satılan mala ilişkin DİİB şartlarının yerine getirilmemesi nedeniyle ödenen verginin rücu edilmesi halinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(02.09.2013 tarih ve 1393 sayılı özelge)

İmalatçı vasfı taşınmamasına rağmen DİİB sahibi şirkete ihraç kayıtlı mal teslimleri dolayısıyla tecil ettirilen KDV’nin, tahakkuk ettirildiği tarihten itibaren belirlenen gecikme zammıyla birlikte Şirket’ten tahsili gerekmekte olup, bu kapsamda ödenecek vergi ve gecikme zammının DİİB sahibi şirkete özel hukuk hükümleri çerçevesinde rücu edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, DİİB kapsamında ihraç edilen malların Şirket tarafından teslimi, imalatçı şartları gerekliliklerinin taşınmaması sebebiyle mahiyet olarak yurt içi teslime dönüşmüştür. Dolayısıyla DİİB sahibi şirket tarafından daha önce indirim konusu yapılamayan KDV tutarının, ihraç kayıtlı teslim edilen malların tesliminin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirim hesaplarına alınması gerekmektedir.

Fabrikanın bir tesisinin işletme hakkının kira bedeli karşılığı olarak üretim payı almak suretiyle yüklenici firmaya devredilmesi durumunda KDV

(28.08.2013 tarih ve 942 sayılı özelge)

Şirkete ait tesisin işletme hakkının kiralanması hizmeti ve karşılığında kiracı firma tarafından üretilen fişeklerin %11'inin şirkete tesliminin iki ayrı işlem olarak değerlendirilmesi ve her iki işlem için tabi oldukları oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Finansal Kiralama Sözleşmesi kapsamında yurt dışından kiralanan uçağın KDV oranı

(08.07.2013 tarih ve 93 sayılı özelge)

Yurt dışından finansal kiralama yoluyla uçak kiralanması işlemi KDV’ye tabi olup, 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı listenin 15’inci sırası uyarınca bu hizmet nedeniyle %1 oranında KDV hesaplanması ve kiralayan Şirket tarafından 2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Firmanın serbest bölgede bulunan şubesi tarafından yurt dışına verilen AR-GE mühendislik hizmetinin KDV yönünden değerlendirilmesi

(03.09.2013 tarih ve 1422 sayılı özelge)

Yurt dışındaki müşteriler için serbest bölgede bulunan şube tarafından ifa edilen Ar-Ge mühendislik hizmetinin; yurt dışındaki firmaların yurt dışındaki faaliyetlerine yönelik olması ve gerekli şartları taşıması halinde hizmet ihracı kapsamında değerlendirilerek KDV’den istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

470

İstisna kapsamına giren söz konusu işlem nedeniyle yüklenilen vergilerin indirim konusu yapılması ve indirim konusu yapılamayan kısmının ise iadesinin talep edilebilmesi mümkündür.

Ancak, söz konusu hizmetin yurt dışındaki firmaların Türkiye de yürüteceği faaliyetlerine yönelik olması durumunda, bu hizmetlerin genel esaslar çerçevesinde KDV’ye tabi tutulacağı tabiidir.

Gümrük antreposunda millileşmemiş mallara verilen hizmetlerin KDV’nin konusuna girip girmediği

(27.08.2013 tarih ve 1363 sayılı özelge)

Türkiye’ye ithal edilecek malların ithalat işlemleri yapılmadan önce işletmelerce yurtdışındaki mukim firmaya gümrük antrepolarında verilen takip ve gözetim hizmetinden Türkiye'de faydalanıldığından, bu hizmetler genel esaslar çerçevesinde KDV’ye tabi olacaktır. Diğer taraftan, gümrük antreposunda bu hizmetlerin bir başka firma tarafından işletmelere verilmesi halinde de KDV hesaplanacağı tabiidir.

Ayrıca, bu hizmetlerden Türkiye'de yararlanıldığından hizmet ihracı kapsamında değerlendirilmesi de söz konusu değildir.

KDV 13/e kapsamında iade hesabına genel giderlerin dahil edilip edilmeyeceği

(20.08.2013 tarih ve 131 sayılı özelge)

Yap-işlet-devret modeli çerçevesinde KDV Kanunu’nun 13/e maddesi kapsamında ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesine yönelik mal teslimleri ve inşaat taahhüt işleri KDV’den istisna olacaktır.

Bu kapsamda, işletmelerin Kanun’un 13/e maddesi kapsamında mal teslimi ve inşaat taahhüt işi olarak değerlendirilmeyen mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile binek otomobili, insan taşımaya mahsus otobüs, minibüs ve benzeri araç teslimlerinde istisna uygulanmayacaktır. Ayrıca bunların yedek parça, yakıt, tadil, bakım ve onarım masrafları da istisna kapsamına girmemektedir.

İstisna kapsamına girmeyen bu teslim ve hizmetlere yönelik yüklenilen vergiler genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilecek, ancak Kanun’un 13/e maddesi kapsamında verilen inşaat taahhüt işlerinin bünyesine giren vergi olarak dikkate alınmayacaktır.

Öte yandan, Kanun’un 13/e maddesindeki istisna kapsamında ifa edilen inşaat taahhüt işlerine ilişkin yüklenilen vergilerin indirim ve iade konusu yapılabileceği tabiidir.

470

KDV Kanunu’nun 13/a maddesi gereğince istisna kapsamında yapılan satışlardan dolayı ziyaa uğratılan vergi ve buna bağlı ceza ve zamların hangi firmadan aranacağı

(02.09.2013 tarih ve 1407 sayılı özelge)

Teslim veya hizmetin istisna kapsamına girdiğini belirten vergi dairesi yazısı ibraz edilen mükelleflere yapılan teslimlerle ilgili olarak, istisna için ilgili düzenlemelerde belirtilen şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamların, istisna kapsamında emtia teslim edilen alıcılardan aranması gerekmektedir.

KDV Kanunu’nun 13/a maddesi kapsamında verilen istisna belgesinin daha sonraki tadil bakım onarım işleri için kullanılması

(23.08.2013 tarih ve 534 sayılı özelge)

Faaliyetleri kısmen veya tamamen deniz, hava ve demiryolu taşıma araçlarının, yüzer tesis ve araçların kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükelleflerin KDV Kanunu’nun 13/a maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanmak için bağlı bulundukları vergi dairesinden aldıkları yazı bir takvim yılı için geçerli olmak üzere düzenlenmekte olup, bahse konu yazının kapsadığı tarihler arasında ait olduğu araç için yapılacak tadil, bakım ve onarım hizmetlerinin tamamı için kullanılması mümkün bulunmaktadır.

KDV ödenerek satın alınan teknenin 13/a kapsamında satılması nedeniyle alımda ödenen KDV’nin iade edilip edilmeyeceği

(25.07.2013 tarih ve 134 sayılı özelge)

Faaliyetlerde kullanılmak üzere KDV ödeyerek satın alınan teknenin, deniz taşıma aracı olması ve faaliyeti bu araçların kiralanması ya da çeşitli şekillerde işletilmesi olan mükellefe satılması halinde bu satış işlemi KDV Kanunu’nun 13/a maddesi hükmü uyarınca KDV’den istisna olacak, teknenin alımında yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV iadeye konu edilebilecektir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan bölünme işleminde Devreden KDV'nin durumu

(27.08.2013 tarih ve 1362 sayılı özelge)

Şirket bünyesindeki gemi inşası faaliyetine ilişkin işletmenin Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre kısmi bölünmesi KDV Kanunu’nun 17/4-c maddesi kapsamında KDV den istisna olacaktır.

Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunu hükümlerine uygun olarak gerçekleşecek bölünme işlemi sonucunda, şirket tarafından bölünme tarihine kadar indirilemeyen KDV, bölünme

470

sonucu oluşan şirketlerin faaliyetlerine göre ayrıştırılmak suretiyle, kısmi bölünme sonucu oluşan yeni şirketler tarafından mükerrer indirime yol açmayacak şekilde indirim konusu yapılabilecektir.

Bölünme öncesi KDV Kanunu’nun 13’üncü maddesi kapsamında yapılan işlemler nedeniyle yüklenilen KDV’nin de bölünme sonucu oluşan şirket tarafından nakden veya mahsuben iade olarak talep edilebileceği tabiidir.

Hurda alım satımında istisnalı alınanları istisnalı, KDV'li alınanları ise KDV'li teslim etmenin mümkün olup olmayacağı

(02.07.2013 tarih ve 951 sayılı özelge)

KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesi kapsamında vergiden istisna olan hurda plastik teslimleriyle ilgili olarak, aynı Kanunun 18/1’inci maddesi hükmüne göre ilgili vergi dairesine yazılı başvuruda bulunarak istisnadan vazgeçilmesi mümkün bulunmakta olup, bu talebin istisnaya dahil olan işlemlerin tamamını kapsaması şarttır.

İstisnadan vazgeçilmesi durumunda ise, alımların KDV’ye tabi olup olmadığına ve tevkifat uygulanıp uygulanmadığına bakılmaksızın teslimler KDV’ye tabi olacak ve alıcılar tarafından söz konusu bedelin tamamı üzerinden 5/10 oranında tevkifat uygulanacaktır.

Satıcı firmalara düzenlenen aksiyon bedeli, teşhir bedeli, dergi bedeli, gondol bedeli, palet bedeli, raf bedeli, bayi destek primi faturalarında uygulanacak KDV oranı

(10.07.2013 tarih ve 707 sayılı özelge)

Satıcı firmalara düzenlenen aksiyon bedeli (ürünün satışını arttırmak için yapılan her türlü çalışma), teşhir bedeli (mağazada ürüne verilen ek satış alanı), dergi bedeli (yazılı basında yer alan her türlü çalışma), gondol bedeli (mağazada ürüne verilen ek satış alanı), palet bedeli (mağazada ürüne verilen ek satış alanı), raf bedeli (ürün rafa ilk konulduğunda uygulanan bedel), bayi destek primi açıklamalı faturaların; satıcılara yapılan iskonto olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Dolayısıyla, satıcı firmalara bu şekilde mal satışlarından bağımsız olarak verilen hizmetler için genel oranda (%18) KDV uygulanması gerekmektedir.

Sorumlu sıfatıyla tarh edilen KDV'nin I No’lu KDV beyannamesinde indirimi

(17.06.2013 tarih ve 54 sayılı özelge)

Sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi gerektiği halde beyan edilmeyen ve ilgili takvim yılı içinde tarh edilen KDV’nin, aynı yıl içerisinde ödenmesi kaydıyla indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

470

Ancak, sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi gereken KDV’ye ilişkin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği yıldan sonra yapılacak tarhiyat kapsamında ödenecek KDV ise indirim konusu yapılmayacaktır.

Taşımacılık firmalarına sağlanan müşteri bulma/aracılık hizmeti karşılığında alınan komisyon bedelinin KDV’ye tabi olup olmadığı

(16.07.2013 tarih ve 422 sayılı özelge)

KDV Kanunu’nun 14/1 maddesinde yer alan istisna hükmü; firmaların taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olup, bedel karşılığı yapılan müşteri bulma/aracılık hizmetleri bu kapsamda yer almamaktadır.

Dolayısıyla, Türk lojistik ve taşımacılık firmalarına sağlanan müşteri bulma/aracılık hizmeti KDV Kanunu’nun 1/1’inci maddesi kapsamında KDV’ye tabi bulunduğundan, bu hizmet karşılığında alınan komisyon bedeli üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

İcradan alınan araç için ödenen KDV'nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

(20.06.2013 tarih ve 114 sayılı özelge)

Tarife-sınıflandırma kararları uyarınca 10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus araçların sınıflandırıldığı 87.02 tarife pozisyonunda yer alan araç için yüklenilen KDV, Kanun’un 29 ve 30. maddelerindeki hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılabilir.

Satışları ve tahsilatları artırmak amacıyla bedelsiz olarak yurtiçi müşterilerine verilen binek otomobili

(11.07.2013 tarih ve 73 sayılı özelge)

Satışları ve tahsilatları artırmak amacıyla belirli bir bedelin üzerinde mal alımında bulunan yurtiçi müşterilere promosyon olarak verilecek araçların bedelsiz olarak tesliminde KDV hesaplanmayacaktır.

Söz konusu araçların binek otomobili olması halinde Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/b maddesine göre binek otomobili alımında yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün olmayıp, indirilemeyen bu verginin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider maliyet veya kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Bu araçların binek otomobili olmayıp ticari araç olması durumunda, araçların alımı sırasında yüklenilen KDV’nin genel esaslara göre indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

470

Sigorta acenteleri arasında verilen işler nedeni ile elde edilen komisyonların KDV ve BSMV karşısında durumu ve fatura düzeni

(24.07.2013 tarih ve 1081 sayılı özelge)

Bütün sigorta işlemlerinde verginin mükellefi sigorta şirketleri olup, sigorta acenteleri ve brokerlar tarafından yapılan sigorta işlemleri ile bunların aktiflerinde bulunan demirbaş veya nakil vasıtalarının satış işlemleri BSMV’nin konusuna girmemektedir.

Diğer yandan, sigorta aracılık hizmetleri faaliyeti yürüten Şirket tarafından sigorta şirketlerine sigorta muamelelerine ilişkin olarak verilen hizmetler, KDV Kanunu’nun 17/4-e maddesine göre vergiden istisnadır.

Sigorta şirketleri tarafından Şirket’e ödenen komisyonun diğer sigorta aracılarına veya tali acentelere aktarılan kısmı ise istisna kapsamında değerlendirilmeyerek KDV’ye tabi tutulacaktır.

Sigorta acente ve brokerlarının aktifinde kayıtlı olan demirbaş veya nakil vasıtalarının satış işlemi sigorta muamele işlemi kapsamında değerlendirilemeyeceğinden, KDV’ye tabi olacaktır.

Anılan gelir kalemlerinin tevsiki için ise fatura düzenlenmesi uygun olacaktır.

Temerrüt faizinin KDV Kanunu karşısındaki durumu

(24.07.2013 tarih ve 1081 sayılı özelge)

Teslim ve hizmet ifalarına ilişkin ödemelerin zamanında yapılmamasından dolayı temerrüde düşmüş alacaklar için hesaplanan temerrüt faizlerinin KDV matrahına dahil edilerek bu tutar üzerinden teslim ve hizmetin yapıldığı tarihte geçerli olan KDV oranına göre KDV hesaplanması gerekmektedir.

Ancak, KDV Kanunu'nda istisna olarak tanımlanan teslim ve hizmetlere ilişkin olarak hesaplanan faizler için ayrıca KDV hesaplanmayacaktır.

Tevkifatlı satılan malın iadesinde KDV uygulaması

(19.08.2013 tarih ve 64 sayılı özelge)

KDV tevkifatı uygulanan malların alıcı tarafından satıcıya iadesi veya fiyat farkından dolayı matrahta meydana gelen azalışlarla ilgili olarak düzenlenecek faturada işlem bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tevkifata tabi tutulmayan kısmı üzerinden düzeltme işlemi yapılacaktır. Bu düzeltme işlemine isabet eden KDV tutarı, ilk teslim sırasında tevkifata tabi tutularak 2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edildiğinden düzeltme işlemi nedeniyle KDV tevkifatı uygulanmayacaktır.

470

Time charter kapsamında gemi kiralama hizmetinde uygulanacak KDV oranı

(04.07.2013 tarih ve 986 sayılı özelge)

Time charter kapsamında kiralanan gemi ile verilen taşımacılık hizmeti Türkiye'de başlayıp Türkiye'de bitiyorsa, bu hizmet (time charter) genel oranda (%18) KDV’ye tabi olacaktır.

İlgili sözleşme kapsamında kiralanan gemi ile verilen taşımacılık hizmeti, yabancı bir ülkede başlayıp yabancı bir ülkede sona eriyorsa, bu hizmet KDV’nin konusuna girmeyeceğinden KDV hesaplanmayacaktır.

Taşıma hizmetinin, Türkiye'de başlayıp yabancı bir ülkede sona eren, yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye'de sona eren veya yabancı bir ülkede başlayıp Türkiye'den geçerek yabancı bir ülkede sona eren bir hizmet olması halinde, bu işlem uluslararası taşımacılık kapsamında değerlendirilerek KDV’den istisna olacaktır.

Yabancı bayraklı gemilere yapılan teslimlerle ilgili iade taleplerinde DAB aranılıp aranılmayacağı

(11.07.2013 tarih ve 1025 sayılı özelge)

Hizmet ihracatı istisnası kapsamında değerlendirilen yabancı bayraklı gemilere verilen tadil, bakım, onarım hizmetleri ile ilgili hizmet bedelinin bankalar aracılığıyla yurtdışından getirilerek döviz tevdiat hesaplarına alındığını gösteren alacak dekontlarının hizmet ihracında geçerli belge sayılması mümkün bulunmaktadır.

Yurt dışı uçak biletlerine ait komisyon işinde istisna uygulaması

(11.06.2013 tarih ve 838 sayılı özelge)

ABD mukimi şirkete, bu şirketin bilgisayar programını kullanarak verilen yurtdışı havayolu şirketlerine yolcu bulma hizmetinden yurt dışında yararlanıldığından, bu hizmet KDV KDV’den istisnadır.

Diğer taraftan; ABD mukimi şirkete verilen yolcu bulma hizmetinde kullanılan bilgisayar programının kullanımına ilişkin ABD mukimi şirket tarafından verilen hizmet ise hizmet ithalatı kapsamında KDV'ye tabi olacak, bu hizmet nedeniyle hesaplanan KDV 2 No’lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenecek ve 1 No’lu KDV Beyannamesinde de indirim konusu yapılacaktır.

Yurt dışına ihraç edilecek malın imalatında kullanılan hammaddenin ithalatında KDV, harç ve gümrük vergisi muafiyeti

(26.07.2013 tarih ve 1116 sayılı özelge)

470

İthalata ilişkin olarak dahilde işleme izni ya da dahilde işleme izin belgesinin bulunması halinde, iznin ya da belgenin geçerlik süresi içerisinde yapılacak ithalata ilişkin işlemlere ve düzenlenen kağıtlara ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla damga vergisi ve harç istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, Almanya'da mukim bir firmadan hammadde ithali KDV Kanunu’nun 1/2 maddesine göre KDV’ye tabi olacaktır. İthal edilen hammadde kullanılarak imal edilen mamul ürünün ihracı ise KDV Kanunu’nun 11/1-a maddesine göre KDV’den istisna olacak, bu malın imali nedeniyle yüklenilen KDV (ithal edilen hammadde için gümrük makbuzunda gösterilen KDV dahil) indirim konusu yapılacak, indirim yoluyla telafi edilemeyen kısmının iadesi talep edilebilecektir.

Diğer taraftan, dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamında hammadde ithalinde ise ilgili mevzuata göre gümrük vergisinin teminata bağlanması halinde KDV’nin de aynı usullere göre teminata bağlanması mümkün olacaktır.

Çekiliş Sonucu Verilen Hediyelerin KDV Karşısındaki Durumu

(23.07.2013 tarih ve 6 sayılı özelge)

Alışveriş yapan müşterilere çekilişle verilen promosyon niteliğindeki hediyelerin tesliminde KDV hesaplanmayacaktır.

Öte yandan, bu teslimler nedeniyle yüklenilen KDV’nin 50 seri no.lu KDV Genel Tebliği’nde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

İhracat işlemleri nedeniyle düzeltmeye konu beyannamelerde ödenecek KDV çıkmaması halinde tek bir düzeltme beyannamesi verilip verilmeyeceği

(02.07.2013 tarih ve 954 sayılı özelge)

KDV iade talebinin bulunması nedeniyle, düzeltme beyannamesinin verildiği dönemden en son vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesine kadar her bir dönem için ayrı ayrı düzeltme beyannamesi verilmesi gerekmektedir.

İhracata konu malın sel sonucu zayi olması halinde indirime konu edilip edilemeyeceği

(20.08.2013 tarih ve 41 sayılı özelge)

İhraç edilecek malların sel nedeniyle zayi olması halinde, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/c maddesi gereğince bu mallara ait yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

470

Ancak, sel nedeniyle zayi olan malların ihracatı gerçekleşmediğinden bu mallara ait yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin iadesi mümkün değildir.

İhraç kayıtlı alınan malların aynen ihraç edilmemesi

(28.08.2013 tarih ve 1368 sayılı özelge)

İhraç kayıtlı olarak satın alınan araçların, motor, şasi ve karoser gibi parçalara ayrılarak ihraç edilmesi durumunda, söz konusu araçların alımında KDV Kanunu’nun 11/1-c maddesi kapsamında tecil-terkin uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

KDV ödeyerek satın alınan kullanılmamış araçların motor, şasi ve karoser gibi parçalara ayrılarak söz konusu araç parçalarının Kanun’un 11/1-a maddesi kapsamında ihraç edilmesi halinde bu araçlar için yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV’nin iadesinin talep edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Yurtdışından serbest bölgeye getirilen mallar için ithalat hükümleri uygulanmadığından bu işlem KDV’ye tabi olmayacak, serbest bölgeden yurtdışına gönderilen mallar için ihracat hükümleri uygulanmadığından, işlem ihracat istisnası kapsamında değerlendirilmeyecektir. Öte yandan, yurtdışından serbest bölgeye getirilen araçların olduğu gibi veya parçalarına ayrılarak serbest bölgede teslimi Kanun’un 16/1-c maddesi kapsamında KDV’den istisnadır.

Diğer yandan, yukarıda sayılan işlemler sonucu ihraç edilen mallar, ihracatçının satın aldığı mallarla aynı mallar olmadığından, bahse konu araçlar için yüklenilen ÖTV’nin iade edilmesi veya ihraç kaydıyla tecil-terkin kapsamındaki işlemlerden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

ÖTV Kanunu’nun 7/7’nci maddesi uyarınca; serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar ÖTV’den istisna edildiğinden, yurt dışından serbest bölgeye getirilen ÖTV Kanunu’na ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi araçlar serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar kapsamında olduğu sürece bu mallara ÖTV uygulanmayacaktır. Bu durumda söz konusu mallar olduğu gibi ihraç edilse bile vergi iadesine konu olmayacaktır.

Bununla birlikte, bahse konu mallar serbest bölge hükümlerinin uygulandığı mallar kapsamında değerlendirilmezler ise, yine parçalarının ihracı durumunda bahse konu araçlar için yüklenilen ÖTV’nin iade edilmesi mümkün olmayacaktır.

İhraç kayıtlı teslimde ihracatın gecikmesi

(02.08.2013 tarih ve 464 sayılı özelge)

Ek süre talebinde bulunulmamakla birlikte, ihracatın gerçekleşmesi için tanınan yasal süre geçtikten sonra, ancak Kanun’da mükelleflerin yararlanmasına imkan tanınan 15 günlük ek süre talep müddeti içinde fiili ihracatın gerçekleştirilmiş olması ve ihraç kaydıyla satın alınan mallara ilişkin tahsil edilmeyen verginin tarh ve tahakkuk edilerek tecil edilmiş, vergi ziyaına

470

sebebiyet verilmemiş olması ve mevzuata aykırı başkaca bir hususun bulunmaması halinde, tecil edilen KDV’nin terkin edilmesinde bir sakınca bulunmamaktadır.

Amatör spor kulübüne ödenen reklam bedelinde KDV uygulaması

(01.12.2011 tarih ve 3 sayılı özelge)

Amatör spor kulübüne reklam verilmesi işlemi KDV Kanunu’nun 1/3-f maddesi gereğince KDV'ye tabidir.

Reklam verme işlemi ile ilgili KDV’nin;

- Spor Kulübünün gerçek usulde KDV mükellefi olması durumunda, anılan Spor Kulübü tarafından genel esaslara göre mükellef sıfatıyla beyan edilmesi,

- Spor Kulübünün gerçek usulde KDV mükellefi olmaması durumunda ise sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi,

gerekmektedir.

Banka promosyon ödemesi katma değer vergisine tabi midir?

(07.04.2014 tarih ve 35 sayılı özelge)

- Şirket personeli maaşlarının bankaya yatırılması işlemine bağlı olarak banka tarafından personele yapılacak promosyon ödemeleri KDV'ye tabi bulunmamaktadır.

- Promosyon ödemeleri üzerinden şirket tarafından komisyon alınması veya promosyon ödemesinin bir kısmının şirkete yapılması halinde, şirkete yapılacak promosyon ödemesi veya söz konusu komisyon tutarı üzerinden düzenlenecek faturada %18 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.

Bedelsiz devirde KDV uygulaması

(21.02.2012 tarih ve 284 sayılı özelge)

Satın alınan ancak teknik bazı nedenlerden dolayı OSB’ye bedelsiz devredilen elektrik santralinin alımı esnasında ödenen katma değer vergisinin, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak şartıyla, ilgili vesikaların kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, bedelsiz devredilecek elektrik santralinin KDV matrah tespitine ilişkin emsal bedel ile ilgili hükümler göz önünde bulundurulmak suretiyle katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

470

İhraç edilen ancak diğer ülke gümrüğünde imha edilen malların ihracat istisnası kapsamında olup olmadığı

(26.04.2012 tarih ve 1460 sayılı özelge)

Yurt dışındaki müşteriye teslim edilmek üzere gönderilen ve gümrük beyannamesiyle Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıktığı tevsik edilen tekstil ürünlerinin alıcıya tesliminden önce zayi olması durumunda, söz konusu malların zayi olduğunun sigorta işlemleri ile kanıtlanması ve taahhüt hesaplarının da Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından kapatılmış olması şartıyla, bu işlemlerin ihracat istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

İnternet sitesi üzerinden yurt dışında alınıp saltan mallarda KDV

(21.02.2012 tarih ve 276 sayılı özelge)

Yurt dışından temin edilip yine yurt dışında teslimi gerçekleştirilen mallar katma değer vergisinin konusuna girmediğinden, sahibi olunan internet sitesi aracılığıyla yurt dışında alınıp yine yurt dışında yapılan teslimler dolayısıyla katma değer vergisi hesaplanmaması gerekmektedir.

Bedelsiz kiralanan otomobile ilişkin KDV tutarları indirim konusu yapılabilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 249 sayılı özelge)

Şirket ortağının gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olmaması halinde; binek otomobilini firmaya bedelsiz olarak kiraya verilmesi işleminde, her bir vergilendirme dönemi için emsal kira bedeli üzerinden hesaplanan katma değer vergisi, sorumlu sıfatıyla şirket tarafından 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilecektir. Şirket ortağının başka faaliyetleri dolayısıyla gerçek usulde katma değer vergisi mükellefi olması halinde ise; sorumluluk uygulaması söz konusu olmayacağından, kiralama faaliyetleri ile ilgili katma değer vergisi diğer faaliyetler ile birlikte genel esaslara göre beyan edilecektir.

Diğer yandan, kiralamaya konu binek otomobile ait bakım, onarım, akaryakıt vb. giderlere ilişkin katma değer vergilerinin indirim konusu yapılabilmesi için şirket faaliyetlerinde kullanılması gerekmektedir. Ancak, ruhsat sahibi olan şirket ortağı adına yapılacak kasko giderlerine ilişkin katma değer vergileri şirket tarafından indirim konusu yapılamayacaktır.

Kraft torbaların üstüne ve torbanın içine kupon şeklinde konulan kupürlerin tespitinde KDV hesaplanmalı mıdır?

(29.02.2012 tarih ve 145 sayılı özelge)

Firmanın yarattığı katma değer içerisinde vergilenen promosyon ürünlerinin müşterilere teslimi sırasında katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

470

DİİB kapsamında yapılan ihracatlarda, fiili ihracatın DİİB süresinin bitiminden sonra gerçekleştirilmesi halinde, hangi şartlarda ihracatın kanuni süre içinde gerçekleştiği kabul edilir?

(18.04.2012 tarih ve 1391 sayılı özelge)

DİİB kapsamında gerçekleştirilen ihracatta, fiili ihracat DİİB süresinin bitiminden sonra gerçekleştirilse dahi, gümrük beyannamesinin belge/izin süresi içerisinde tescil edildiğinin tevsik edilmesi şartıyla, ihracatın kanuni süre içinde gerçekleştiği kabul edilecektir.

Turizm işletmesi sahibi 5 yıldızlı otelin otel dışındaki organizasyonlarda verdiği yemek hizmetinin KDV karşısındaki durumu nedir?

(30.05.2012 tarih ve 1761 sayılı özelge)

5 yıldızlı otelin otel dışındaki organizasyonlarda verdiği yeme içme hizmeti 2007/13033 sayılı B.K.K. eki listeler kapsamında yer almadığından genel oranda (%18) KDV’ye tabi olacaktır.

Vakıf üniversitesine yapılacak kira yardımında emsal bedel üzerinden KDV hesaplanmalı mıdır?

(15.02.2012 tarih ve 42 sayılı özelge)

Şirket’e ait gayrimenkulün, vakfa ait bir üniversitenin bedelsiz kullanımına tahsis edilmesi durumunda, söz konusu hizmet ifası KDV Kanunu’nun 17/2-b maddesine göre KDV’den istisna olacaktır.

Örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda indirim konusu yapılmış KDV tutarları nasıl düzeltilir?

(12.04.2012 tarih ve 1345 sayılı özelge)

Kurumlarla ilişkili kişiler arasında gerçekleşen ticari faaliyetlerin sonradan Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları’nın uygulanmasında örtülü sermaye olarak değerlendirilerek dağıtılmış kar payı sayılması, KDV açısından işlemin finansman temin hizmeti olmasını etkilememektedir.

Diğer taraftan, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz ve benzeri giderlerin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilmediğinden bu giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin de, indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır. Daha önce indirim konusu yapılan tutarların, indirim hesaplarından çıkarılarak bu tutarların indirim konusu yapılmasının mümkün bulunmadığının anlaşıldığı dönem KDV beyannamesinin “ilave edilecek KDV” satırına eklenmek suretiyle beyan edilmesi gerekmektedir.

470

Yurt dışından Türkiye’ye ithal edilen alan adı teslimlerinde sorumlu sıfatıyla KDV ödenmeli midir?

(11.05.2012 tarih ve 498 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim firmalardan alınan (domain) alan adlarına ilişkin bedeller üzerinden hesaplanan katma değer vergisinin 2 no.lu KDV Beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Belediyelere kendi araç, ekipman ve personeli ile verilen çöp toplama hizmetine ilişkin hak edişlerin vergilendirilmesi

(04.03.2013 tarih ve 305 sayılı özelge)

Özelge talep formundaki bilgilerden, beldelerin çöp toplama ve temizlik hizmeti faaliyeti ile uğraşıldığı, ihale yöntemi ile alınan işlerde şirkete ait araç, donanım ve personelin kullanıldığı, belediyelerle yapılan sözleşmelerde en az iki yıllık ihalenin söz konusu olması nedeniyle yapılan işin sürekli nitelikte bir iş olduğu ancak yapılan işin değerlendirilmesinin her takvim yılının ayları itibarıyla yapıldığı, sözleşmelerin kesin ödeme mahiyetinde olmamakla birlikte ve kazanılmış hak sayılmayarak geçici hak ediş ödemeleri şeklinde düzenlendiği, sözleşmelerde geçici hak ediş bedellerinin, Kurumun başvurusu üzerine ayda bir defa düzenleneceğine dair hüküm bulunduğu, bu hizmetlere ilişkin faturaların, her ayın son günü itibarıyla, hak ediş tutarlarının hesaplanarak karşılıklı kabul ile kesinleştiği tarihte düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Taahhüt işlerinde bedelin hak edişlerle tahsil edilmesi halinde her hak edişin ihale yetkilisince onaylandığı tarihte kısım kısım hizmet ifası gerçekleşmiş sayılmakta ve vergiyi doğuran olay bu tarih itibarıyla gerçekleşmiş olmaktadır.

Buna göre, belediyelere genel temizlik işi ihalesi kapsamında yapılacak işlerde vergiyi doğuran olay hak ediş raporunun (Hak ediş belgesi) ihale makamınca onaylandığı tarihte meydana geldiğinden, onay tarihinden itibaren 7 gün içerisinde düzenlenen faturada hak ediş bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanması gerekmekte olup katma değer vergisi matrahını hizmet karşılığını teşkil eden toplam bedel oluşturacak ve vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu (hak ediş belgesinin ita amirince onaylandığı tarihi içerisine alan) vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilecektir.

Yapı kooperatifine hibe edilmek üzere satın alınan araç için ödenen KDV’nin indirimi

(08.02.2013 tarih ve 160 sayılı özelge)

Özel güvenlik hizmeti verilen şirkete, yapılan sözleşme gereği bedelsiz olarak verilen araç için yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılması, aracın tesliminde ise tespit edilecek emsal bedel üzerinden KDV hesaplanıp beyan edilmesi gerekmektedir.

470

2012 yılında satış faturası düzenlenen malların 2013 yılında maliyetinin oluşması durumunda KDV beyanı

(14.02.2013 tarih ve 3 sayılı özelge)

2013 yılında Devlet Malzeme Ofisine teslim edilecek mallar 2012 yılında yurtdışından ithal edildikten sonra adı geçen kuruma teslim edilecek olsa dahi, önceden fatura düzenlenmesi halinde KDV Kanunu'nun 10/b maddesi uyarınca vergiyi doğuran olay gerçekleşeceğinden, faturada gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura bedeli üzerinden vergi hesaplanması ve hesaplanan bu verginin faturanın düzenlendiği vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Belediyenin hizmet binası yapımı için kat karşılığı arsa tesliminde KDV hesaplanmalı mıdır?

(02.06.2014 tarih ve 1541 sayılı özelge)

Belediye Başkanlığı ile müteahhit firma arasında düzenlenen sözleşme uyarınca “Kat Karşılığı Belediye Hizmet Binası Yapım İşi” için müteahhide yapılacak arsa teslimi, açık arttırma suretiyle yapılması ya da arsanın belediyenin bir iktisadi işletmesine ait olması halinde KDV’ye tabi olacak, aksi takdirde söz konusu arsanın belediye hizmet binası yapımı karşılığında müteahhide teslimi KDV’ye tabi tutulmayacaktır. Arsa tesliminin vergiye tabi olması halinde ise; söz konusu arsanın teslimi, arsanın iki tam yıldan fazla süreyle Belediye Başkanlığının mülkiyetinde ya da iktisadi işletmenin aktifinde kayıtlı olması kaydıyla, KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesine göre KDV’den istisna tutulacak, aksi takdirde KDV uygulanacaktır.

Diğer taraftan, kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalanan müteahhit tarafından Belediye Başkanlığına arsa karşılığında yapılacak olan belediye hizmet binası teslimine ilişkin olarak düzenlenecek olan faturada % 18 oranında KDV hesaplanması gerektiği tabiidir.

Belediyelere iftar çadırlarında ve bazı etkinliklerde kullanılmak üzere bedelsiz olarak verilen masa ve sandalyeler için düzenlenecek faturalarda KDV hesaplanmalı mıdır?

(28.05.2014 tarih ve 59 sayılı özelge)

Belediyelere iftar çadırlarında ve bazı etkinliklerde kullanılmak üzere bedelsiz olarak verilip geri alınan masa ve sandalyelerle ilgili olarak düzenlenecek faturalarda katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Biyoeşdeğerlik çalışmalarına gönüllü olarak katılan kişilerin muhtelif masraflarının karşılanması için yapılan ödemeler katma değer vergisine tabi midir?

(03.04.2014 tarih ve 326 sayılı özelge)

470

Biyoeşdeğerlik çalışmalarına gönüllü olarak katılan kişilerin, iş günü kaybı, yemek, ulaşım ve haberleşme gibi masraflarının karşılanması amacıyla araştırma bütçesinden yapılan ödemeler, bir mal teslimi veya hizmet ifası mahiyetinde olmadığından katma değer vergisinin konusuna girmemektedir.

Yurtdışı mukimi şirket tarafından düzenlenen eksi faturada gösterilen tutar üzerinden KDV hesaplanmalı mıdır?

(14.04.2014 tarih ve 930 sayılı özelge)

Yurtdışında yerleşik firmanın alacağından vazgeçmesi işleminin, belli bir ciro aşıldığında yapılan iskonto mahiyetinde olması halinde; KDV matrahında değişikliğe yol açacağından, yurtdışındaki firma adına fatura düzenlenerek KDV matrahında değişikliğe neden olan iskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle düzeltmesi yapılacaktır.

Ancak, hizmet ithalinden sonra yurtdışındaki firmanın alacağından vazgeçmesi şeklindeki söz konusu iskontonun, belli bir ciro aşıldığında yapılan iskonto mahiyetinde olmaması halinde, KDV'ye tabi olmayacağı tabii olup bu iskonto için de yurtdışındaki firma adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Mısır Arap Cumhuriyeti mukimi şirketten alınan yurtdışı haber, görüntü, fotoğraf, prodüksiyon ve benzeri hizmetler nasıl vergilendirilir?

(02.06.2014 tarih ve 1548 sayılı özelge)

Şirket tarafından Mısır Arap Cumhuriyeti’nde mukim firmadan, sağlanan yurtdışı haber, görüntü, fotoğraf, prodüksiyon ve benzeri hizmetlerden Türkiye’de faydalanıldığından dolayı söz konusu hizmetlerin KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

Bu işleme ilişkin KDV’nin mükellefi yurt dışında mukim firma olmakla birlikte, bu firmanın Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığından, hesaplanan KDV şirket tarafından 2 No’lu KDV beyannamesi ile sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenecektir.

Tapu tescili yapılmadan fiiilen teslim edilen konutlar KDV iadesini etkiler mi?

(02.06.2014 tarih ve 1547 sayılı özelge)

Şirket tarafından inşa edilip vadeli senet düzenlenmek suretiyle satışı gerçekleştirilen konutların tapuya tescil işleminden önce alıcının fiili kullanımına sunulması ve alıcı tarafından malik gibi kullanılmaya başlanılması halinde, konutların alıcıların fiili kullanımına bırakıldığı anda vergiyi doğuran olay meydana gelecek ve bu işlemin gerçekleştiği vergilendirme döneminde de 150 m²’nin altındaki konut teslimlerine ilişkin olarak iade hakkı doğacaktır.

470

Prim veya bonus olarak nakit ödenen veya ayni olarak teslim edilen ürünler için KDV hesaplanır mı?

(08.07.2014 tarih ve 691 sayılı özelge)

- Vergi mükellefi olmayan müşterilerin, aldıkları ürün veya başka distribütör ve müşteri kaydı şeklinde verdikleri hizmetleri devamlılık arz etmeyecek şekilde arızi olarak vermeleri halinde bu hizmetler KDV’ye tabi tutulmayacaktır.

- Şirketin yaptığı satışlara aracılık eden kişilerin faaliyetlerini ticari organizasyon içerisinde ve devamlılık arz edecek şekilde yürütmeleri halinde bu hizmetler KDV ye tabi olup, söz konusu hizmetler karşılığında kazanılan primlerin nakit olarak ödenmeyip prim tutarı karşılığında bedelsiz mal olarak verilmesi halinde, bedelsiz olarak verilecek mallar için KDV Kanunu’nun 27’nci maddesi uyarınca Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenecek emsal bedel üzerinden bu malların tabi olduğu oranda KDV hesaplanacaktır.

- Söz konusu hizmetlerin Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre esnaf muaflığı veya basit usulde vergilendirilen mükellefler tarafından verilmesi durumunda söz konusu işlemler KDV Kanunu’nun 17/4-a maddesi gereğince KDV’den istisna olacaktır.

- Söz konusu ürünlerin satışını yapan kişilerle, şirketiniz arasında iş akdinin bulunması halinde ise yapılan ödemeler ücret kabul edileceğinden KDV’nin konusuna girmemektedir.

Arsa ve üzerindeki binanın satışında istinadan yararlanılabilir mi?

(18.07.2014 tarih ve 1900 sayılı özelge)

Satışa konu edilen arsanın üzerindeki bina ile birlikte kullanılma vasfına sahip olması ve fiilen de bu şekilde kullanılması, ayrıca söz konusu bina ile arsanın ayrılmaz bütünlük arz etmesi durumunda, satışı yapılan binanın en az iki tam yıl (730 gün) şirket aktifinde kayıtlı olması halinde KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesinde yer alan istisna hükmünden yararlanılması mümkün olabilecektir.

Belli bir ciroyu aşan müşterilere verilecek hediyeler için KDV hesaplanır mı?

(24.07.2014 tarih ve 1948 sayılı özelge)

Firmanın pazar payını artırma amacıyla yapılacak kampanya çerçevesinde müşterilere/ bayilere beyaz eşya, tatil ve ticari araç gibi ürünlerin bedelsiz teslimi işleminin 50 Seri No’lu KDV Genel Tebliği’nin (A/1) bölümünde yer alan açıklamalar çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmekte olup, bu nedenle söz konusu ürünlerin tesliminde KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Öte yandan promosyon amacıyla bedelsiz olarak teslim edilen ürünlerin alımında veya üretiminde yüklenilen vergiler, promosyon ürünü olarak verilen malın (aynı işletmede imal veya inşa edilenler dahil) tabi olduğu katma değer vegisi oranı;

470

- satışı yapılan mala ait katma değer vergisi oranına eşit veya daha düşük ise tamamı,

- satışı yapılan malın tabi olduğu katma değer vergisi oranından yüksek ise satışı yapılan malın tabi olduğu orana isabet eden kısmı

indirim konusu yapılacak, kalan kısım ise gelir veya kurumlar vergisi açısından gider veya maliyet olarak dikkate alınabilecektir.

Faydalı ömrünü tamamlamadan ölen sualtı canlılarının alımında yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilir mi?

(24.07.2014 tarih ve 1949 sayılı özelge)

Şirketin aktifine kayıtlı olan deniz ve tatlı su canlılarından bazılarının çeşitli nedenlerle faydalı ömürlerini tamamlayamadan ölmesi durumunda faydalı ömrünü tamamlayamadan ölen sualtı canlılarına ait bedeller Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilen gider olarak dikkate alındığından bu canlıların alımında yüklenilen KDV de indirim konusu yapılabilecektir.

Belediyelere personel hizmet alımı ihalesi kapsamında yapılacak işlerde KDV ne zaman hesaplanır?

(17.07.2014 tarih ve 20 sayılı özelge)

Şirket tarafından belediyelere personel hizmet alımı ihalesi kapsamında yapılacak işlerde vergiyi doğuran olay; hak ediş raporunun (hak ediş belgesi) ihale makamınca onaylandığı tarihte meydana geldiğinden, onay tarihinden itibaren 7 gün içerisinde düzenlenmesi zorunlu olan faturada hak ediş bedeli üzerinden katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir. KDV matrahını hizmet karşılığını teşkil eden toplam bedel oluşturacak ve vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu (hak ediş belgesinin ita amirince onaylandığı tarihi içerisine alan) vergilendirme dönemi beyannamesinde beyan edilecektir.

Eğitime % 100 Destek Projesi kapsamında yaptırılacak okul için malzeme alımının KDV’den istisna olup olmadığı

(29.06.2012 tarih ve 711 sayılı özelge)

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun istisnaları düzenleyen hükümlerinde, bağışlanmak üzere yaptırılacak okul binasında kullanılacak malzemelerin teslimini katma değer vergisinden istisna eden bir hüküm yer almamaktadır.

Bu itibarla, Milli Eğitim Bakanlığınca yürütülen "Eğitime %100 Destek Projesi" kapsamında yaptırılacak okulun yapımında kullanılacak olan malzeme teslimleri ve hizmet ifaları genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabidir.

470

Gümrük antreposundaki malın başka bir şirkete devrinde katma değer vergisi uygulaması

(25.06.2012 tarih ve 1964 sayılı özelge)

KDV Kanunu’nun 16/1-c maddesine göre, Gümrük Kanunundaki transit ve gümrük antrepo rejimleri ile geçici depolama ve serbest bölge hükümlerini uygulandığı malların teslimi KDV’ den istisnadır.

Buna göre; yurt dışından satın alınan gümrük antreposundaki henüz millileştirilmemiş malların Türkiye’de yerleşik bir şirkete teslimi Kanun’un 16/1-c maddesi uyarınca KDV’den müstesnadır.

Sipariş üzerine yabancı bayraklı gemi inşası işinin katma değer vergisi karşısındaki durumu

(28.06.2012 tarih ve 2016 sayılı özelge)

Yurt dışındaki müşterinin siparişi üzerine inşa edilecek tekne için, vergi dairesinden alınacak istisna yazısını bu araca ilişkin mal ve hizmetleri satanlara ibraz ederek Kanun’un 13/a maddesi çerçevesinde istisna uygulanabilecektir.

Öte yandan, söz konusu yabancı bayraklı teknenin yurt dışındaki müşterilere teslimi ihracata ilişkin yürürlükte mevzuat hükümleri çerçevesinde Kanun’un 11/1-a maddesi kapsamında KDV’den istisnadır.

KDV den istisna olarak teslim edilen malın iadesinde KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı

(17.05.2012 tarih ve 27 sayılı özelge)

Organize Sanayi Bölgesinden KDV Kanunu’nun 17/4-k maddesi kapsamında satın alınan arsanın daha sonra iade edilmesi işlemi yeni bir teslim olmayıp, işlemin mahiyetine uygun bir düzeltme sayılacağından, iade işlemi sırasında katma değer vergisi hesaplanması söz konusu değildir.

Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılmasında KDV uygulaması

(06.07.2012 tarih ve 2075 sayılı özelge)

Finansal kiralamaya konu mallara ait, sigorta prim bedelleri, emlak ve motorlu taşıtlar vergileri ve trafik para cezaları ile köprü veya otoyol kaçak geçiş cezaları bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden, bu tutarların birebir kiracıya yansıtılması işleminde KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak, bu aktarma işleminde masraf tutarını

470

aşan bir bedel tahsil edilmesi halinde, aşan kısım üzerinden genel oranda (%18) KDV hesaplanacaktır.

Kat karşılığı inşaat işinde katma değer vergisi uygulaması

(02.08.2012 tarih ve 8 sayılı özelge)

Arsa karşılığında bağımsız bölüm tesliminde emsal bedel üzerinden fatura düzenlenerek, net alanı 150 m²’ye kadar olan konutlar için % 1, net alanı 150 m²’yi aşan konut ve sosyal tesisler ile arsa, arazi ve işyeri teslimleri için %18 oranında KDV hesaplanacaktır.

Arsa sahibi şirketler tarafından yapılan arsa teslimleri genel oranda KDV’ye tabidir. Ancak, teslime konu arsalar, en az iki tam yıl süreyle satışı yapan şirketin aktifinde kayıtlı olması halinde (arsa sahibi şirketin faaliyet konusunda arsa alım-satım işleminin yer almaması ve bu işin ticaretini yapmaması şartıyla) Kanun’un 17/4-r maddesi kapsamında KDV’den istisnadır.

Öte yandan, arsa teslimlerine ait yüklenilen KDV bulunması halinde ise bu KDV’nin Kanun’un 29. maddesi uyarınca indirim konusu yapılması mümkündür.

Faturası düzenlenmeyen elektrik bedellerinin banka dekontuna istinaden Ba formuna dahil edilip edilemeyeceği

(02.08.2012 tarih ve 2408 sayılı özelge)

Organize Sanayi Bölgesinde bulunan fabrika binasında kullanılan elektrik bedeline ilişkin olarak fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, elektrik bedellerinin bankalar tarafından düzenlenen dekont ile belgelendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

OSB’ye banka kanalıyla yapılan ödemelerin indirim konusu yapılabilmesi için fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, fatura düzenlenmemesi halinde banka dekontunda gösterilen KDV’nin indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

İşlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların vergi kanunları karşısındaki durumu

(25.07.2012 tarih ve 2283 sayılı özelge)

Bir sözleşmeye dayanan taahhüdün istenilen zaman ve şartlarda yerine getirilmemesi sebebiyle cezai şart olarak ödenen bedel, bir mal teslimi ve hizmet ifası karşılığı olmadığından katma değer vergisine tabi değildir. Söz konusu bedelin alt taşeronlara bire bir yansıtılmasında da bu husus geçerlidir.

Şirket aktifinde bulunan gayrimenkul satışının katma değer vergisi açısından değerlendirilmesi

(06.08.2012 tarih ve 2444 sayılı özelge)

470

Üzerinde yapılmakta olan otel inşaatı tamamlanmadan satılacak olan arsanın, kurumun en az iki tam yıl süreyle aktifinde kayıtlı bulunması ve satma amacı güdülmeksizin faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş olması koşuluyla satışında, sadece arsa bedeline isabet eden tutar Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-r maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisnadır.

Grup firmasınca ödenen yurtdışı konaklama bedellerinin yansıtılması

(23.07.2012 tarih ve 2254 sayılı özelge)

Yurt dışında mukim grup firması tarafından, firma çalışanlarının yurt dışındaki mesleki eğitimlerine ilişkin ödenen otel konaklama bedellerinin Türkiye’deki firmaya aktarılması amacıyla düzenlenen faturada, söz konusu konaklama bedellerinin birebir olarak yer alması halinde katma değer vergisi hesaplanmayacaktır. Ancak, bu aktarma sırasında düzenlenen faturada, ödenen otel konaklama bedelini aşan bir tutarın yer alması halinde aşan kısım genel oranda (%18) KDV ye tabi olacaktır.

Yurt dışından ithal edilen mallarla ilgili olarak alıcı firma lehine ortaya çıkan fiyat farklarında KDV uygulaması

(23.07.2012 tarih ve 2260 sayılı özelge)

Fiili ithal tarihinden sonra transfer fiyatlandırması düzeltmesi çerçevesinde lehe bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin Kanun’un 35. maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, söz konusu malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir.

Bu düzeltme işlemi, matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurtdışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Market işletmecisinin satıcı firmalara raf katılım bedeli, pano bedeli, mağaza giriş bedeli vb adlar altında düzenlediği faturalarda uygulanacak KDV oranı

(25.07.2012 tarih ve 777 sayılı özelge)

Mağaza işletmeciliği yapan şirketin, insört bedeli, pano bedeli, bülten bedeli, raf katılım bedeli, mağaza giriş bedeli adı altında verdiği hizmetler, Kararname eki (I) ve (II) sayılı listelerde yer almadığından % 18 oranında KDV ye tabidir.

470

İhraç kayıtlı alınan ancak süresinde ihraç edilememesi nedeniyle izleyen yıl rücu yoluyla ödenen verginin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

(27.07.2012 tarih ve 2337 sayılı özelge)

İhraç kayıtlı alınan mallara ilişkin yüklenilen KDV, ihracatçı açısından ihracatın yapılması gereken 3 aylık sürenin sonu itibariyle indirilebilir hale geldiğinden, ihracatçının süresinde ihraç edemediği mallara yönelik yüklendiği KDV’yi en erken 3 aylık sürenin bitiş gününü takip eden günün dahil olduğu dönem içinde ve nihai olarak o dönemi kapsayan takvim yılı içerisinde indirim konusu yapması mümkün bulunmaktadır. Diğer bir deyişle ihraç kayıtlı teslimlerde ihracatın gerçekleşmemesi halinde, ihracatçı için indirilecek KDV bakımından vergiyi doğuran olay ihracat için zorunlu olan sürenin bitimini takip eden gün itibariyle meydana gelmektedir.

Buna göre; Ekim/2009 döneminde ihraç kaydıyla teslim alınan ancak, 3 aylık süre içerisinde ihraç edilemeyen mallara ilişkin KDV, üç aylık sürenin bitimini takip eden günün dahil olduğu vergilendirme döneminde, ilgili dönemin kapsayan takvim yılı aşılmamak suretiyle indirim konusu yapılabilecektir. Söz konusu dönemde indirim hesaplarına alınan ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutarı, malın daha sonra ihraç edilmesi durumunda iadeye konu edilebilir..

Hediye çeki uygulamasında KDV ne zaman hesaplanır?

(10.04.2014 tarih ve 41 sayılı özelge)

Hediye çeklerinin bedel karşılığında teslim edilmesinde bir mal teslimi veya hizmet ifası söz konusu olmadığından, alınan bedel katma değer vergisine tabi olmayıp, müşteriler adına vergi mevzuatına göre fatura düzenlenmesi gerekmemektedir.

Çekin süresinde kullanılmaması sebebiyle bedelin Şirket’e kaldığı durumlarda, gelir yazılacak bu tutar için müşteri adına fatura düzenlenmesi mümkündür. Diğer taraftan, bu durumda herhangi bir mal teslimi veya hizmet ifası gerçekleştirilmediğinden katma değer vergisi doğmamaktadır.

Nihai tüketicilere teslim edilen hediye çeklerinin yine nihai tüketiciler tarafından kullanılması suretiyle Şirket’ten mal veya hizmet satın alınması halinde, müşterilere yapılan teslim ve hizmetlerin karşılığını teşkil eden bedel üzerinden teslime konu mal ve hizmetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması, ayrıca nihai tüketici adına fatura veya ödeme kaydedici cihaz fişi düzenlenmesi gerekmektedir.

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine teslim edilen hediye çeklerinin, söz konusu mükellefler tarafından nihai kullanıcılara teslimi sonrasında bu kişiler tarafından kullanılmasını müteakip, hediye çeklerinin nihai kullanıcılarına yapılan teslim ve hizmetlerin karşılığını teşkil eden bedel üzerinden teslime konu mal ve hizmetin tabi olduğu oranda KDV hesaplanması, ancak faturanın hediye çekinin teslim edildiği gelir veya kurumlar vergisi mükellefi adına düzenlenmesi gerekmektedir.

470

Tıbbi buluşun üretim hakkı satışından elde edilen gelir nasıl vergilendirilir?

(11.04.2014 tarih ve 878 sayılı özelge)

Tıp alanında yapılan buluşun (ihtira beratının ve patent hakkının) tescil edilmesi şartıyla, söz konusu faaliyetin mutad meslek haline getirilmeden arızi olarak yapılması halinde elde edilen bedeller üzerinden KDV hesaplanmayacaktır.

Kredibilitesi yüksek olan kurumun aldığı banka kredisinin, ilişkili şirketine devredilmesi durumunda vergileme nasıl olmalıdır?

(17.04.2014 tarih ve 1018 sayılı özelge)

Kurum kaynaklarından ilişkili şirketlere faiz ve komisyon uygulanarak gerçekleştirilen ve BSMV’ye tabi bulunmayan borç verme işlemi KDV’ye tabi olup, bu işlemin karşılığını teşkil eden faiz ve komisyon toplamı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Taşınmaz satışında istisna uygulaması

(05.09.2011 tarihli özelge)

Ana sözleşmesindeki faaliyet konuları arasında taşınmaz mal alım-satımı bulunan mükelleflerin, envanterine kayıtlı olan taşınmaz satışlarının (iki yıl aktiflerinde yer alsa dahi), Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-r maddesinde düzenlenen istisnadan yararlanması mümkün bulunmamaktadır.

Bayi çalışanlarına performansa bağlı olarak verilen ürünlerde katma değer vergisi

(06.09.2011 tarihli özelge)

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 4/1. maddesinde hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu, 27/1. maddesinde bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matrahın emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu, 27/3. maddesinde ise emsal bedeli veya emsal ücretinin Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tespit olunacağı hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan, 26 seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin L/2 bölümünde; fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmeyip, yıl sonlarında, belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında(satış primi, hasılat primi, yıl sonu ıskontosu gibi adlarla) yapılan ödemelerin katma değer vergisine tabi olacağı belirtilmiştir.

Buna göre, bayilerin bordrolarında kayıtlı satış elemanlarına, hedeflenen kotaları geçmeleri durumunda, bedelsiz olarak yapılacak olan ürün teslimlerinin emsal bedel üzerinden katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

470

İstisna kapsamında alınan makine ve teçhizatın inşa ve montajının denetlenmesi hizmetinin istisna karşısındaki durumu

(06.09.2011 tarihli özelge)Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13/d maddesine göre, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimleri KDV den istisna edilmiştir.

Teşvik belgesi eki listelerde yer alan ve teşvik belgesi sahibi firmaya bir bütün halinde teslimine teknik olarak imkan olmadığı için, yatırım mahallinde kurulumu gerçekleştirilen makine, teçhizat ve sistemlerin de 13/d maddesindeki istisna kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu uygulamada, yatırım mahallindeki inşa ve montaj işleri hizmet olarak değerlendirilip istisna dışında tutulmayacak, istisna bu unsurlar da dahil toplam bedele uygulanacaktır.

Teşvik belgesinde yer alan makine ve teçhizatların tesliminden sonra yapılan imal ve montaj işleri de dahil toplam bedel üzerinden istisna uygulanması, ancak, bu unsurlar için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu tutarlar düşülerek sadece makine ve teçhizat için istisna uygulanması gerekmektedir. Ayrıca, teşvik belgeli yatırım mallarına teslimden ayrı olarak verilen tadil, bakım, onarım, denetleme gibi hizmetler ile başka mükelleflerden alınan kurulum hizmetlerinin istisna kapsamında değerlendirilmeyeceği tabiidir.

Buna göre, Kanun’un 13/d maddesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizatın inşa ve montajının denetlenmesi hizmetinin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Uluslararası Taşımacılıkta KDV İadesi

(01.10.2012 tarih ve 22 sayılı özelge)

Faaliyetleri kısmen veya tamamen iade hakkı doğuran işlemlerden oluşan mükelleflere, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin iktisabında yüklendikleri KDV’nin iadesi mümkün olup, bir vergilendirme döneminde bu kapsamda iade edilecek verginin üst sınırını da, o dönemdeki iade hakkı doğuran işlemlere ait bedele genel vergi oranı uygulanmak suretiyle bulunacak miktar oluşturmaktadır.

Bu çerçevede, KDV Kanunu’nun 14 ve 32. maddeleri gereğince uluslararası taşımacılık faaliyetinden doğan iade miktarı, genel gider ve ATİK’lere ait KDV’den verilecek pay da dahil olmak üzere, ilgili dönemdeki toplam uluslararası taşımacılık hasılatının % 18’ini aşamayacaktır.

Standart dışı külçe altın ve dore barların ithalinin KDV’den istisna olup olmadığı

(31.10.2012 tarih ve 2950 sayılı özelge)

470

2011/2382 sayılı Kararla Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda değişiklik yapılarak;

- Kıymetli madenlerin her tür ve şekilde altın, gümüş, platin ve paladyumu,

- Standart işlenmemiş altının en az 995/1000 saflıkta, nitelikleri Hazine Müsteşarlığınca belirlenen barlar veya külçeler halindeki altını,

- Standart dışı işlenmemiş altının ise 995/1000 den düşük (995/1000 saflık hariç) saflıkta külçe, bar, dore bar, granül, toz veya hurda şeklindeki altını,

ifade ettiği belirlenmiştir.

Yapılan değişiklik sonrasında işlenmemiş kıymetli maden kapsamının genişletilerek "külçe, bar, dore bar, granül, toz, hurda" ifadelerinin bu kapsama dahil edildiği ve söz konusu ifadelerin saflık derecesinden ziyade kıymetli madenlerin şekliyle ilgili olduğu anlaşılmaktadır.

Buna göre, ithal edilen standart dışı külçe altın ve dore barlar KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesi kapsamında KDV’den istisnadır.

Yurtdışından alınan reklam ve danışmanlık hizmetleri için düzenlenen fatura bedelleri üzerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı

(10.09.2012 tarih ve 909 sayılı özelge)

Gerçekleştirilen ihracat ve ihraç kayıtlı satışlarla ilgili olarak, satış yapılan ülkelerde verilen televizyon ve radyo reklamları ile yine aynı ülkeler için yurt dışında yaptırılan pazar araştırması ve benzer konularda alınan danışmanlık hizmetleri; hizmetin yurt dışında ifa ediliyor olması ve hizmetten, yurt dışında tüketilecek ihraç malına yönelik yurt dışı talebi arttırmak suretiyle, yine yurt dışında faydalanılacak olması nedeniyle katma değer vergisine tabi bulunmamaktadır.

Konutlarda net kullanım alanı

(07.09.2012 tarih ve 92 sayılı özelge)

Yapılan konutlarda yer alan Fransız balkonun istisna olan (2 m2)’si düşüldükten sonra kalan kısmının faydalı alan kapsamında meskenin net kullanım alanına dahil edilmesi gerekmektedir.

Yangın merdiveni ve bu merdivene meskenlerden ulaşılmayı sağlayan yangın kaçış koridoru, faydalı alan dışında olduğundan net kullanım alanında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

470

Takvim yılı geçtikten sonra gelen faturada yer alan katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(13.08.2012 tarih ve 827 sayılı özelge)

2010 yılında ifa edilen bir hizmete ilişkin olarak düzenlenen, ancak bedel üzerindeki anlaşmazlık sebebiyle kayıtlara alınmayan 2010 tarihli faturadaki KDV’nin, 2011 ve takip eden yıllarda indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Tıbbi Cihaz ve (Software) Yazılımlarının İthalatı

(07.08.2012 tarih ve 146 sayılı özelge)

İthal edilen tıbbi cihazların çalışmasını sağlamak üzere, Almanya’daki firmadan internet üzerinden satın alınan bilgisayar yazılımları hizmet ithali kapsamında KDV’ye tabi olup, bu işleme ait KDV’nin, sorumlu sıfatıyla 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir. Söz konusu KDV’nin vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak kaydıyla, ödendiği dönemden itibaren 1 no.lu KDV beyannamesinde genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilecektir.

Diğer taraftan, ithal edilerek yurt içinde sağlık kurum ve kuruluşlarına teslimi yapılan tıbbi cihazlar için yurt dışında mukim firmanın garanti sözleşmesi kapsamında bedelsiz sağladığı tamir, bakım ve yenileme hizmetleri malın satış fiyatı içinde vergilendirildiğinden, bu hizmet KDV’ye tabi tutulmayacaktır.

Yurtdışı eğitim hizmetlerinin KDV karşısındaki durumu ve belge düzeni hk.

(13.08.2012 tarih ve 826 sayılı özelge)

Yurt dışında yerleşik eğitim kurumlarına yapılan aracılık ve danışmanlık hizmetinden Türkiye’de faydalanılması nedeniyle bu aracılık hizmeti KDV’ye tabi olup, söz konusu hizmet bedeli üzerinden genel oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Öte yandan, vize işleminin sonuçlanması ile vergiyi doğuran olay gerçekleşecektir. Ancak, bu hizmetin tamamlanmasından önce fatura düzenlenmesi durumunda, faturanın düzenlendiği tarih itibariyle vergiyi doğuran olay gerçekleşeceğinden, faturada gösterilen tutara ait katma değer vergisinin ilgili dönem beyannamesiyle beyan edilmesi gerekmektedir.

Ancak, vize işleminin reddedilmesi hallerinde, hizmetin tamamlanamamış olması ve bu suretle işlemin gerçekleşmemesi nedeniyle, hizmetin ifası öncesinde düzenlenen belgelerde gösterilerek borçlanılan katma değer vergisinin, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 35. maddesi uyarınca değişikliğin vuku bulduğu dönem içinde düzeltilebilmesi mümkün bulunmaktadır.

470

Sorumlu sıfatıyla ödenen KDV’nin indirimi

(16.08.2012 tarih ve 40416 sayılı özelge)

KDV Kanunu’nun 29/3. maddesi gereğince indirim hakkı, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabilmektedir.

Diğer taraftan, KDV Kanunu’nun 9. maddesi gereğince sorumlu sıfatıyla beyan edilen/ödenen KDV’nin, 2 no.lu katma değer vergisi beyannamelerine dayanılarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, 2007 yılına ilişkin olarak sorumlu sıfatıyla tarh edilen 2010 yılında da ödenen KDV’nin KDV Kanunu’nun 29/3. maddesi uyarınca, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den indirilmesi mümkün değildir.

Grup şirketinden temin edilen kredi faizinin vergisel durumu

(08.08.2012 tarih ve 2472 sayılı özelge)

Ticari ve sınai faaliyette bulunmak üzere kurulmuş olan şirketlerce yapılan kredi kullandırma işlemi, esas iştigal konusu olarak değerlendirilemeyeceğinden BSMV’ye tabi bulunmamakta olup bu işlemlerin KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

Buna göre, holding bünyesinde yer alan grup şirketin kaynaklarından diğer grup şirketine faiz ve komisyon uygulanarak gerçekleştirilen ve yukarıda BSMV’ye tabi bulunmadığı belirtilen kredi kullandırma işlemi KDV’ye tabi olup, bu işlemin karşılığını teşkil eden faiz ve komisyon toplamı üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Öte yandan, grup şirketince bankalardan ve diğer finans kuruluşlarından temin edilen kredilerin diğer grup şirketine herhangi bir bedel eklenmeksizin anapara, faiz ve masraflarıyla birlikte aynen aktarılması işleminde aynen aktarılan bu bedeller için KDV hesaplanmayacaktır. Ancak, aktarılan kredi tutarına ilaveten herhangi bir bedel alınması halinde ise bu bedel, şirketin sunduğu hizmetin karşılığını teşkil edeceğinden, genel oranda katma değer vergisine tabi tutulacaktır.

Elektrik ithal ve ihraç işlemlerinde vergiyi doğuran olayın ne zaman meydana geldiği ve belge düzeni

(22.08.2012 tarih ve 2665 sayılı özelge)

Elektrik teslimlerinde, bedelin tahakkuk ettirildiği, yani bedelin hesaplanarak tahsil edilebilir hale geldiği anda vergiyi doğuran olay meydana gelmekte olup faturanın bu tarihi izleyen 7 gün içinde düzenlenmesi gerekir.

470

İthalat işlemlerinde vergiyi doğuran olay Gümrük Kanunu’na göre gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin başlaması, gümrük vergisine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescil edildiği tarih itibariyle gerçekleşmektedir.

Bu itibarla, elektrik ihraç ve ithalat işlemlerinde, aylık dönemler itibariyle bedelin tahakkuk ettirilmesi ve en az ayda bir kez gümrük beyannamesi açılarak ithalat ve ihracat işleminin gerçekleştirilmesinde KDV mevzuatına aykırı bir husus bulunmamaktadır.

Diğer yandan, Vergi Usul Kanununun 230 uncu maddesinin 5 numaralı bendi uyarınca, satılan malların alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcısı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcısının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlemesi ve irsaliyenin taşıtta bulundurulması şarttır.

Bu açıklamadan anlaşılacağı üzere, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir.

Buna göre, elektrik enerjisinin özelliği gereği enerji nakil hatları üzerinden ilgili mevzuatı uyarınca belirlenen düzenlemelere ve hat kapasitesi, akım gücü ve miktarı gibi değişkenlere bağlı olarak transfer edilmesi, ithal ve ihraç edilen enerji miktarlarının gümrük mevzuatı ve EPDK’nın belirlediği teknik yöntemlere göre tespit edilmesi ve dolayısıyla sevk irsaliyesi bulundurulması ve buna ilişkin denetim uygulamasının muhal olması nedeniyle elektrik ithalat ve ihracatında ayrıca sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.

Yabancı bir Ülkede alınan iş bünyesinde yapılan; su boru döşemesi, kaynak, izolasyon ve montaj işlerinin katma değer vergisinden istisna olup olmadığı

(23.05.2013 tarih ve 499 sayılı özelge)

Yurt dışında taşeron olarak verilen; su borusu döşemesi, kaynağı yapılması, izolasyon ve montaj işleri, yurt dışında ifa edildiğinden ve hizmetten yurt dışında yararlanıldığından söz konusu işler katma değer vergisinin konusuna girmemekte dolayısıyla katma değer vergisine tabi bulunmamaktadır.

Bu işlemler KDV'nin konusuna girmediğinden, söz konusu işlemler dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/a maddesi uyarınca indirim konusu yapılması veya ihracat veya transit taşımacılık istisnası gibi herhangi bir istisna kapsamında değerlendirilmek suretiyle yüklenilen katma değer vergisinin iadesinin talep edilmesi de mümkün bulunmamaktadır.

Yıllara sari inşaat işi kapsamında alınan makine ve teçhizat tesliminde KDV

(15.05.2013 tarih ve 448 sayılı özelge)

Özelge talep formu ve ekindeki belgelerin incelenmesinde; şirket ile Belediyeler Birliği arasında imzalanan "... Katı Atık Bertaraf Tesisi 1. Etap İnşaatı" sözleşmesinin ekinde yer

470

alan özel teknik şartnamede sözleşme kapsamında yapılacak işlere ilişkin detaylı açıklamalara yer verildiği ve tesis inşaatları tamamlandıktan sonra tesiste kullanılmak üzere teslim edilecek iş makineleri ve ekipmanlarının "3 adet iş makinesi, 1 adet damperli kamyon, 1 adet arazöz, 3 adet çekici tır, 6 adet çöp nakil dorsesi, 1 adet sıkıştırıcı (kompaktör)" olarak belirlendiği ve söz konusu sözleşmenin iş makineleri için ayrı bir bedel tespit edilmeksizin anahtar teslimi götürü bedel üzerinden akdedildiği anlaşılmaktadır.

Sözleşmede yapım işi ile iş makinesi teslimlerinin ayrı ayrı tespit edilmediği görülmektedir. Bu nedenle, söz konusu işin yapım işi kapsamında değerlendirilmesi gerekmekte olup, bu işe ilişkin faturanın tek kalem halinde düzenlenmesi ve fatura bedelinin tamamı üzerinden yapım işleri için 91 ve 117 seri no.lu KDV Genel Tebliğlerinde belirlenen oranlarda tevkifat uygulanması gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizatın inşa ve montajı ile bu işlemlerin denetlenmesi hizmetinin istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

(06.09.2011 tarih ve 697 sayılı özelge)

Teşvik belgesi eki listelerde yer alan ve teşvik belgesi sahibi firmaya bir bütün halinde teslimine teknik olarak imkân olmadığı için, yatırım mahallinde kurulumu gerçekleştirilen makine, teçhizat ve sistemlerin Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13/d maddesindeki istisna kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu uygulamada, yatırım mahallindeki inşa ve montaj işleri hizmet olarak değerlendirilip istisna dışında tutulmayacak, istisna bu unsurlar da dahil toplam bedele uygulanacaktır.

Öte yandan, teşvik belgesinde yer alan makine ve teçhizatın tesliminden sonra yapılan imal ve montaj işleri de dahil toplam bedel üzerinden istisna uygulanması, ancak, bu unsurlar için ayrıca fatura düzenlenmesi halinde bu tutarlar düşülerek sadece makine ve teçhizat için istisna uygulanması gerekmektedir.

Teşvik belgeli yatırım mallarına teslimden ayrı olarak verilen tadil, bakım, onarım, denetleme gibi hizmetler ile başka mükelleflerden alınan kurulum hizmetleri istisna kapsamında değerlendirilemez.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 13/d maddesi kapsamında ithal edilen makine ve teçhizatın inşa ve montajının denetlenmesi hizmetinin ise istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Organize Sanayi Bölgelerinin arsa ve işyeri teslimlerinin KDV'den istisna olup olmadığı

(05.09.2011 tarih ve 1463 sayılı özelge)

470

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-k maddesinde, organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin arsa ve işyeri teslimlerinin katma değer vergisinden müstesna olduğu hüküm altına alınmıştır.

Konu ile ilgili açıklamaların yer aldığı 69 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde; sözü edilen organizasyonların sadece arsa ve işyeri teslimlerinin KDV den istisna olacağı, bu organizasyonların üyelerine yapacakları arsa ve işyeri dışındaki teslim ve hizmetlerin ise genel hükümler çerçevesinde KDV ye tabi olacağı açıklanmıştır.

Kanunun 17/4-k maddesinde yer alan istisna, 32. madde kapsamında iade hakkı doğuran işlemlerden değildir. Bu nedenle, bu işlemler nedeniyle yüklenilen vergi, KDV Kanununun 30/a maddesi hükmü gereğince indirim konusu yapılamaz.

Buna göre, organize sanayi bölgelerinin kurulması amacıyla oluşturulan iktisadi işletmelerin, vergiden istisna edilmiş arsa ve işyeri teslimlerine ilişkin arsanın iktisabı ile işyerlerinin imal ve inşası ile ilgili olarak yüklendikleri KDV’yi indirim ve iade konusu yapmaları mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, organize sanayi bölgesinin oluşturulması için yerine getirilen hafriyat, yol, asfaltlama, parsel belirleme, kanalizasyon, gaz, elektrik, su gibi alt yapı faaliyetleri, üyelere teslim edilen arsa ve işyerlerinin mütemmim cüzü sayılması mümkün olmadığından, bu hizmetler dolayısıyla üyelere düzenlenen faturalarda KDV hesaplanması ve genel esaslar çerçevesinde beyan edilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında mukim firmadan satın alınan işgücü temin hizmetinin KDV'ye tabi olup olmadığı

(05.09.2011 tarih ve 1468 sayılı özelge)

Türkiye'de oturma ve çalışma izni bulunan, Türkiye’de mukim şirkette genel müdür sıfatıyla tam zamanlı çalışmakta olan Almanya'da mukim kişi için, Almanya’da mukim şirket tarafından ödenen ücret ve Almanya sosyal güvenlik kuruluşuna ödenen sosyal güvenlik ödemesi çalışana sağlanan menfaat (ücret) olarak kabul edilmelidir. Bu çerçevede ödenen ücretin Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 94, 103 ve 104. maddeleri kapsamında vergiye tabi tutulması gerekmekte olup ücret olarak değerlendirilen söz konusu ödemelerin kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, Almanya'da mukim kişi tarafından Almanya sosyal güvenlik kuruluşuna ödenerek Türkiye’deki şirkete fatura edilen sosyal güvenlik ödemesi ve brüt ücretin tamamı Kurumlar Vergisi Kanunu yönünden çalışana sağlanan menfaat (ücret) olarak mütalaa edildiğinden, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1. maddesi gereğince KDV’nin konusuna girmemektedir.

Dolayısıyla, KDV’nin konusuna girmeyen bu ödemeye ilişkin olarak sorumlu sıfatıyla beyan edilmesi ve ödenmesi gereken bir KDV de söz konusu değildir.

470

Yurt dışında yapılan işlere ilişkin olarak yüklenilen KDV’nin indirimi

(06.09.2011 tarih ve 694 sayılı özelge)

Yurt dışında gerçekleştirilen "Baz İstasyonu Kulesi Elektrik Aksamı Topraklama İşi" Türkiye'de yapılmadığı için verginin konusuna girmeyeceğinden, hizmet ihracı kapsamında KDV’den istisnası da söz konusu olmayacaktır.

Öte yandan, verginin konusuna girmeyen işlemlerle ilgili olarak yurt içinde yapılacak giderlere ilişkin yüklenilen vergilerin, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 30/a maddesine göre indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Yurt dışında yapılan inşaat ve montaj işlerinin KDV açısından değerlendirilmesi

(04.01.2012 tarih ve 20 sayılı özelge)

Yurt dışında alınan ihale kapsamında, diğer ülkede yapımına başlanan tırabzan parmaklığı, inoks kolon kaplaması işlerinin yapımı, montajı ve kurulması işlemlerine ilişkin olarak;

- Sözleşme kapsamında yurt dışına yapılan mal teslimleri KDV'nin konusuna girmekle beraber ihracat istisnası kapsamında KDV'ye tabi olmayacaktır.

- Söz konusu montaj ve sistemlerin kurulması işi, hizmetin yurt dışında yapılması ve hizmetten yurt dışında yararlanılması nedeniyle Katma Değer Vergisi Kanunu’nun konusuna girmemektedir. Dolayısıyla bu hizmet bedeli KDV beyannamesine dahil edilmeyecek olup, yapılan hizmet karşılığında yüklenilen vergilerin ise indirim konusu yapılmayarak işin mahiyetine göre gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin KDV karşısındaki durumu

(12.02.2013 tarih ve 21 sayılı özelge)

Firmanın bağlı olduğu yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki faaliyetin kesintiye uğramaması amacıyla Türkiye’deki şirkete aktaracağı bedeller, Türkiye'de ifa edilen hizmetlerin karşılığı olduğundan, KDV Kanunu’nun 1/1. maddesine göre katma değer vergisine tabidir.

Sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör spor kulübüne verilen fizik tedavi hizmetinin KDV Kanunu karşısındaki durumu

(04.03.2013 tarih ve 301 sayılı özelge)

470

Düzenlenen sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör kulüplere verilecek olan fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri ilgili Bakanlık tarafından verilen izin dahilinde yapılıyor olması halinde % 8 oranında, aksi halde genel oranda (% 18) KDV'ye tabidir.

Simidin KDV oranı

(19.03.2013 tarih ve 444 sayılı özelge)

II sayılı listede yer alan simit ve çeşitlerinin toptan ve perakende teslimi % 8 oranında katma değer vergisine tabidir.

Yurt dışından ithal edilen mallarla ilgili yurt dışı satıcı firma tarafından düzenlenen "credit note" ile ilgili KDV düzeltmesi

(18.02.2013 tarih ve 206 sayılı özelge)

Fiili ithal tarihinden sonra yurt dışındaki firmaların alış ıskontosu nedeniyle gönderilen "credit note" belgesine istinaden lehe bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin KDV Kanunu’nun 35. maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, söz konusu malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir.

Bu düzeltme işlemi, matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurt dışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan, düzeltme sonucu "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilen KDV tutarının indirim hesaplarına alınması mümkün bulunmaktadır.

Petrol istasyonu satışında KDV

(22.05.2013 tarih ve 126 sayılı özelge)

Taşınmaz teslimlerinin katma değer vergisinden istisna tutulabilmesi için; satışa konu taşınmazın kurumun aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunmuş olması ve bu kurumun istisna kapsamındaki taşınmazın ticaretini yapmaması gerekmektedir.

Buna göre, satışa konu edilecek taşınmazın şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş bir taşınmaz olması kaydıyla söz konusu satış işlemi KDV den istisna olacaktır. Ancak, taşınmazın şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş bir taşınmaz olmaması halinde şirketinizin faaliyet konuları arasında taşınmaz ticareti yer aldığından söz konusu satış işlemi KDV ye tabi olacaktır.

470

Bu itibarla, iki tam yıldan fazla bir süredir şirket aktifinde yer aldığı belirtilen akaryakıt istasyonu binası satışı, KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi uyarınca KDV den istisna tutulacaktır.

Ayrıca, eklenti olarak kabul edilen demirbaş ve teçhizatların satılması halinde bunların bedeli üzerinden demirbaş ve teçhizatın tabi olduğu oranda KDV hesaplanacaktır.

Mal alımından vazgeçme neticesinde ödenen cezanın ve yapılan masrafların yansıtılmasının KDV karşısındaki durumu

(29.05.2013 tarih ve 792 sayılı özelge)

Sözleşmeye konu malların tesliminin, alıcı firmanın şantiyesinin bulunduğu ülkede çıkan karışıklık nedeniyle gerçekleşmemesi sonucu, malların temin edildiği satıcı firmaya iade edilmesi nedeniyle ödenen cezai bedeller herhangi bir mal teslimi ya da hizmet ifası karşılığı olmadığından KDV’ye tabi bulunmamaktadır. Aslı KDV’ye tabi olmayan söz konusu cezai bedellerin malları almaktan vazgeçen firmaya yansıtılması amacıyla düzenlenecek faturada da KDV hesaplanmayacaktır.

Öte yandan teslim edilecek malların gümrüğe kadar götürülmesi için yapılan masrafların yansıtılmasında, aslı KDV’ye tabi olan harcamaların aktarılması amacıyla düzenlenen faturalarda harcamanın tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanacak, aslı KDV’nin konusuna girmeyen veya vergiden müstesna olan masrafların aktarılmasında KDV hesaplanmayacaktır.

Ayrıca, bu aktarma sırasında masraf tutarını aşan bir bedel tahsil edilmesi halinde, bu aşan kısım üzerinden genel oranda (% 18) KDV hesaplanacaktır.

İki anonim şirketin ortak olarak iktisap edeceği araç ile ilgili olarak KDV uygulaması

(04.03.2013 tarih ve 316 sayılı özelge)

İki anonim şirket tarafından satın alınan ticari araçla ilgili yüklenilen KDV, şirketler adına ortak olarak düzenlenen belgede her bir şirket adına düşen hisse ve KDV tutarlarının belirtilmesi veya şirketlere hisseleri oranında düzenlenen belgelerde KDV tutarlarının ayrıca belirtilmesi, ayrıca vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılının aşılmaması kaydıyla, belgelerin defterlere kaydedilmesi halinde indirim konusu yapılması mümkündür.

Garanti kapsamında bulunan ürünlerin iade edilmesinin KDV karşısındaki durumu ve belge düzeni

(04.03.2013 tarih ve 299 sayılı özelge)

Tüketiciler tarafından malların iade edilip bedellerinin geri verilmesinin istendiği durumlarda, satıcı tarafından ödenen bedellerin katma değer vergisi dahil tutarları tüketiciye

470

iade edilir. Satıcıların işlemlerinin düzeltilmesi için iade edilen mal nedeniyle gider pusulası düzenlemesi ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgeyi gider pusulası ekinde geri almaları gerekir. Gider pusulasında iade edilen malın katma değer vergisi satış bedelinden ayrı gösterilir ve bu miktar indirim konusu yapılmak suretiyle işlem düzeltilir.

İade edilen malın yerine aynı veya başka bir malın verildiği durumlarda ise, satıcı tarafından yukarıda sözü edilen işlemlerin yanı sıra bu defa iade edilen malların yerine verilen yeni malların değerleri dikkate alınarak belge düzenleneceğinden, iade edilen mallar ile yeni verilen mallar arasında değer farkının olup olmaması düzeltme işlemini etkilemez.

Bu çerçevede, ithal ederek nihai tüketiciye satışı yapılan garanti kapsamındaki mallardan tamir edilemeyenlerin yerine nihai tüketiciye yeni bir mal verilmesi durumunda, önceki mala ilişkin olarak tahsil edilen katma değer vergisi dahil tutarlar tüketiciye iade edilir. İşlemlerin düzeltilmesi amacıyla iade edilen mal nedeniyle gider pusulası düzenlenmesi ve tüketiciden iade edilen mala ait fatura ve benzeri belgenin gider pusulası ekinde geri alınması gerekmektedir. Gider pusulasında iade edilen malın katma değer vergisi, satış bedelinden ayrı gösterilerek bu miktar indirim konusu yapılmak suretiyle işlem düzeltilir. Verilen yeni mal için fatura ve benzeri belge düzenlenmesi gerekir. Dolayısıyla iade edilen malların yerine verilen yeni malların değerleri dikkate alınarak belge düzenleneceğinden, iade edilen mallar ile yeni verilen mallar arasında değer farkının olup olmaması düzeltme işlemini etkilemez.

Öte yandan, garanti kapsamında satışı yapılan malın tamir edilerek yeniden tüketiciye teslim edilmesi durumunda, garanti kapsamındaki teslim ve hizmetlerde, teslim veya hizmet nihai tüketiciye garanti verilerek yapılan işleme ait maliyetin bir unsuru olarak başlangıçta işlem bedeli içerisinde tahsil edildiğinden alıcılara bedelsiz olarak yapılan teslim ve hizmetler için KDV hesaplanması söz konusu değildir. Bu nedenle garanti kapsamında bozulan ürünün tamir edilerek alıcılara bedelsiz olarak tesliminde nihai tüketici olan alıcılar adına fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak, tamir bedellerinin garantiyi veren yurtiçindeki ya da yurtdışındaki firmadan tahsil edilmesi sırasında garantiyi veren firma adına fatura düzenlenerek genel hükümler çerçevesinde KDV hesaplanması gerekir.

Diğer taraftan, garanti kapsamında satışı yapılan malın tamir edilemeyerek ithal edilen firmaya bedelsiz olarak iade edilmesi, KDV Kanunu’nun 12. maddesindeki şartların gerçekleşmesi koşuluyla, ihracat teslimi olarak değerlendirilebilir.

Ayrıca, garanti kapsamında değişim yapılmak üzere yurt dışından mal ithali Kanun’un ½. maddesine göre KDV’ye tabi olup, ödenen bu vergi indirim konusu yapılabilir.

Yurt dışından faizsiz olarak temin edilen kaynağın ilişkili şirkete faizsiz kullandırılması halinde vergileme

(07.04.2012 tarih ve 465 sayılı özelge)

Hollanda mukimi şirketten temin edilen finansman hizmeti katma değer vergisine tabi olup, bu hizmetin karşılığını teşkil eden faiz tutarı üzerinden % 18 oranında hesaplanacak KDV’nin sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Bu hizmetin karşılıksız ya da emsaline göre düşük bedelle temin edilmesi halinde matrah olarak emsal bedel esas alınır.

470

Diğer taraftan, yurt dışından temin edilen finansman kaynağın ortağı olunan şirkete aktarılması işlemi de finansman temini hizmeti niteliği taşıdığından, Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/1. maddesi gereğince katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.

İthal edilerek yurt içinde satılan mallar için ödenen royalty bedelinin KDV karşısındaki durumu

(09.04.2012 tarih ve 1285 sayılı özelge)

İthal edilip satılan markalı ürünlerden kaynaklanan royalti bedeli KDV Kanunu’nun 1/1. maddesine göre vergiye tabi olup, düzenlenecek faturada hesaplanacak KDV’nin de aynı Kanun’un 29. maddesi uyarınca indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, ithal edilen markalı ürünler için Türkiye’deki, marka hakkına sahip firmaya ödenen royalti tutarının, Gümrük Kanunu’nun 27/1-c ve Gümrük Yönetmeliğinin 56. maddesi kapsamında ithal eşyasının gümrük kıymetine dahil edilmemesi gerektiği düşünülmekle birlikte, konu hakkında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’na başvurulması uygun olacaktır.

Ayrıca, marka kullandırılması hizmetinin karşılığı olan royalti ödemesi, KDV oranı % 8 olan mallardan kaynaklansa dahi, genel oranda (% 18) KDV ye tabidir.

Hizmet ihracı istisnasında DAB ibrazının zorunluluğu

(10.04.2012 tarih ve 32 sayılı özelge)

Hizmet ihracatı istisnasının uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlendiği 26 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde; hizmetin Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olması, fatura veya benzeri nitelikteki belgelerin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi, hizmetin bedelinin döviz olarak Türkiye’ye getirilmesi ve hizmetten yurt dışında faydalanılması şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerektiği belirtilmektedir.

Hizmet ihracının tevsikinde aranan belgeler, 84 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde belirlenmiş olup, hizmet bedelinin döviz olarak Türkiye’ye getirildiğinin münhasıran bankalarca düzenlenmiş döviz alım belgesi aslı veya ilgili banka şubesince onaylanmış örneği ya da dövizin yurt dışından geldiğini gösteren bankadan alınmış belgelerle tevsik edilmesinin gerektiği belirtilmiştir.

Öte yandan, 113 seri no.lu KDV Genel Tebliğinde, yurt dışındaki müşteriler için ifa edilen hizmetlerin, hizmetin ifa edildiği dönemde, bedelin döviz olarak Türkiye’ye gelmesi beklenilmeden ihracat istisnası kapsamında beyan edileceği, ancak, bu şekilde beyan edilen işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan vergilerin iadesinin hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ye gelmeden yerine getirilmeyeceği açıklanmıştır.

Bu çerçevede, hizmet ihraç edilen yurt dışındaki müşteriden, aynı zamanda hizmet ithalinin de yapılması ve ihracat tutarının ithalat tutarından fazla olması halinde aradaki farka isabet

470

eden döviz alım belgesinin ibrazı yeterli olup, taraflar arasında düzenlenen "mahsuplaşma" yazılarının da tevsik edici belge olarak ibrazı gerekmektedir.

Adi ortaklığın feshi nedeniyle devreden KDV’nin kullanımı

(05.03.2012 tarih ve 59 sayılı özelge)

Adi ortaklıklar KDV açısından ortaklardan ayrı bir mükellefiyete tabi tutulmaları sebebiyle, adi ortaklığın devreden KDV’sinin ortakların kendi muhasebe kayıtlarında ve KDV beyannamelerinde hisseleri nispetinde indirim konusu yapmaları mümkün değildir.

Bu nedenle, ortaklığın feshi nedeniyle indirim konusu yapılamayan KDV’nin sonraki döneme devrolunan KDV olarak kalması gerekmekte olup, devrolunan KDV’nin iadesinin talep edilmesi veya ortaklar tarafından kendi adlarına verilecek KDV beyannamesinde "İndirilecek KDV" olarak beyan edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Türkiye’deki havaalanlarında, havayolu şirketlerine doğrudan tesliminde yapılan aracılık faaliyetinin katma değer vergisinden istisna olup olmadığı

(03.03.2012 tarih ve 274 sayılı özelge)

Türkiye’de bulunan hava meydanlarındaki havayolu şirketlerine yurtdışındaki firmalarca yapılacak uçak kimyasalları ve motor yedek parça teslimleri için yurtdışındaki firmalara verilen aracılık hizmetlerinin, hizmetten Türkiye’de faydalanılıyor olması nedeniyle katma değer vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, faaliyetin hava taşıma araçları ile yük ve yolcuya doğrudan verilen hizmet kapsamında olmaması nedeniyle Kanun’un 13/b maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Üretilen programların değerinin mahkeme tarafından belirlenerek aktife alınması halinde KDV uygulaması ve 2 no.lu KDV beyannamesi verilip verilmeyeceği

(08.03.2012 tarih ve 916 sayılı özelge)

KDV’de vergiyi doğuran olay, malın teslimi veya hizmetin ifası anında gerçekleşeceğinden, üretilen yazılım programlarının aktife kaydedilmesinde fatura düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, KDV uygulaması açısından herhangi bir vergisel yükümlülük de doğmamaktadır.

Öte yandan, Vergi Usul Kanunu’na göre emtia maliyet bedeliyle değerlenmekte ve şartları haiz mükelleflerce Kanun’un mükerrer 298. maddesinde yer alan enflasyon düzeltmesi haricinde başka bir değerleme işlemi yapılamamaktadır. Dolayısıyla, enflasyon düzeltmesi haricinde mahkeme marifetiyle veya başka bir şekilde yapılan değerleme işleminin vergi uygulamalarına konu bilançolarda yer alması mümkün bulunmamaktadır.

470

Yıkılan binanın yerine yenisinin yapılması halinde, yıkılan bina nedeniyle yüklenilen ve indirim konusu yapılan KDV’nin düzeltilip düzeltilmeyeceği

(05.03.2012 tarih ve 72 sayılı özelge)

Mevcut fabrika binasının yıkılarak yerine yenisinin yapılması işlemleri birbirini tamamlayan ve birbirinin devamı niteliğinde işlemler olduğundan ve yıkılan binaya ait amortisman yoluyla itfa edilemeyen maliyet bedeli yeni binanın maliyetine dahil edileceğinden, daha önce inşa edilen fabrika binası dolayısıyla yüklenilen ve harcamaların yapıldığı dönemlerde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılan KDV’den binanın itfa edilemeyen kısmına isabet eden tutar için herhangi bir düzeltme işlemi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise ödemelerinin KDV karşısındaki durumu

(05.03.2012 tarih ve 832 sayılı özelge)

Yurt dışında yerleşik firmalardan alınan franchise hizmeti KDV’ye tabi olduğundan, franchise bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin sorumlu sıfatıyla 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilen verginin aynı döneme ilişkin 1 no.lu KDV beyannamesinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Belediye tarafından uygulanan ecrimisil bedelinin KDV’ye tabi olup olmadığı ve ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağ

(14.03.2012 tarih ve 1026 sayılı özelge)

İşgal edilen arazi Belediyenin kendi tüzel kişiliğine ait bir arazi ise talep edilen ecrimisil bedeli KDV Kanunu’nun 17/4-d maddesine göre KDV’den müstesnadır. Ancak arazinin, belediyenin iktisadi işletmesine dahil olması veya bu kiralama işlemi nedeniyle bir iktisadi işletme oluşması halinde söz konusu kiralama işlemi Kanun’un 1/1. inci maddesine göre KDV’ye tabi olacaktır.

Diğer yandan, Kanun’un 29/1. maddesinde, mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu Kanun’da aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle ödenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV’yi indirim konusu yapabilecekleri hükme bağlanmıştır. Bu hüküm uyarınca, bahsi geçen kiralama işlemi nedeniyle düzenlenecek kanuni belgedeki KDV indirim konusu yapılabilecektir.

Hazır yemek satışlarında faturanın aylık düzenlenip düzenlenemeyeceği

(14.03.2012 tarih ve 13 sayılı özelge)

470

Katma değer vergisi doğmasında ana prensip mal teslimi veya hizmet ifasının tamamlanmasıdır. Ancak kısım kısım mal tesliminde her bir kısmın teslimi genel hükümler çerçevesinde verginin doğmasına neden olmaktadır.

KDV yönünden bir vergilendirme dönemini aşan hizmet ifalarında en geç aylık dönemler itibariyle fatura düzenlenmesi gerekmekte olup, bir yılı kapsayacak şekilde ihale usulüyle alınan ve kısım kısım hizmet ifası niteliğinde bulunan işlerde her bir kısmın ifasından itibaren yedi gün içerisinde fatura düzenlenmesi mümkündür.

Diğer taraftan, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belge olduğundan her bir sevkiyat için irsaliye tanzimi ile düzenlenecek olan faturaların bu irsaliyeler ile ilişkilendirilmesi zorunlu bulunmaktadır.

Ayni sermaye ihracı kapsamında yurtdışına gönderilen araçların alımında ödenen KDV’nin iadesi

(06.03.2012 tarih ve 883 sayılı özelge)

KDV ödenmek suretiyle iktisap edilen araçların ihracat mevzuatı çerçevesinde ayni sermaye kapsamında ihraç edilmesi işlemi, Kanun’un 11/1-a maddesi gereğince KDV’den istisna olup, bu araçlara ilişkin yüklenilen KDV’nin de, ihracatın gerçekleştiği dönemde kısmen veya tamamen indirim yoluyla telafi edilememesi halinde, aynı Kanun’un 32. maddesine göre iade edilebilecektir.

Müşteri çekleriyle yapılan ödemenin müteselsil sorumluluğu ortadan kaldırıp kaldırmayacağı

(06.03.2012 tarih ve 843 sayılı özelge)

Mal alışlarına yönelik ödemelerin müşterilerden alınan ve üzerinde ciro bulunan çeklerle yapılması durumunda, çeklerin Türk Ticaret Kanunu’nun 697. maddesi ve 1 no.lu Vergi Usul Kanunu Sirkülerine uygun olarak düzenlenmesi, ayrıca söz konusu çeklerin şirketin kendi ödemelerinde kullanıldığının yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen KDV iadesi tasdik raporunda izah veya tevsik edilmesi şartıyla, bu ödemelerin de 84 seri no.lu KDV Genel Tebliği’nin III/1.1. bölümü kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

SAN-TEZ Projeleri kapsamında ödenen katkı paylarına ilişkin katma değer vergisi indirimi

(05.03.2012 tarih ve 106 sayılı özelge)

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen proje bütçesine "KDV dahil" ibaresi ile yapılan katkı payı ödemesi, yapılan bir teslim ya da hizmetin karşılığını teşkil etmeyip, KDV Kanunu’nun 29/1. maddesine göre de indirilecek KDV mahiyetinde değildir. Bu ödemelerin "KDV dahil" ibaresi ile yapılması ise proje bütçesinin KDV dikkate alınarak

470

belirlenmesinin bir sonucudur. Bu nedenle, projeye ilişkin katkı payı ödemeleri için, ödeme dönemi itibariyle KDV indirim hakkı bulunmamaktadır.

Ancak, projenin tamamlanması sonrasında, Şirketin bu projedeki payı nedeniyle KDV’ye tabi bir teslim ya da hizmet söz konusu olduğu takdirde, bu KDV’nin genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılması mümkün olacaktır.

Yurt dışından ithal edilen mallarla ilgili yurt dışı satıcı firma tarafından düzenlenen "credit note" ile ilgili KDV düzeltmesi

(18.02.2013 tarih ve 206 sayılı özelge)

Fiili ithal tarihinden sonra yurt dışındaki firmaların alış ıskontosu nedeniyle gönderilen "credit note" belgesine istinaden lehe bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin KDV Kanunu’nun 35. maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, söz konusu malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir.

Bu düzeltme işlemi, matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurt dışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan, düzeltme sonucu "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilen KDV tutarının indirim hesaplarına alınması mümkün bulunmaktadır.

Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin vergilemesi

(12.02.2013 tarih ve 21 sayılı özelge)

Dilekçede yer alan bilgilerden; firmanın bağlı olduğu yurt dışındaki ana firma tarafından, ekonomik kriz ve sektörel gelişmeler nedeniyle şirketin geçici finansal sıkıntılarının karşılanması ve Türkiye'deki faaliyetinin kesintiye uğramaması amacıyla, karşılıksız olarak aktarılacak bedellerin katma değer vergisi karşısındaki durumu hakkında görüş istendiği anlaşılmaktadır.

KDV Kanununun;

- 1/1. maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,

- 4/1. maddesinde, hizmetin teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu ve bu işlemlerin, bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek,

470

onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,

- 5. maddesinde, vergiye tabi bir hizmetten, işletme sahibinin, işletme personelinin veya diğer şahısların karşılıksız yararlandırılmasının hizmet sayılacağı,

- 17/4 -e maddesi ile banka ve sigorta muameleleri vergisi (BSMV) kapsamına giren işlemlerin katma değer vergisinden istisna olduğu

hüküm altına alınmıştır.

Bu hükümlere göre; firmanın bağlı olduğu yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki faaliyetin kesintiye uğramaması amacıyla aktarılacak bedeller, Türkiye'de ifa edilen hizmetlerin karşılığı olduğundan, KDV Kanunu’nun 1/1. maddesine göre katma değer vergisine tabidir.

Petrol istasyonu satışında KDV

(22.05.2013 tarih ve 126 sayılı özelge)

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/4-r maddesine göre, bu kapsamda taşınmaz teslimlerinin katma değer vergisinden istisna tutulabilmesi için satışa konu taşınmazın kurumun aktifinde en az iki tam yıl süreyle kayıtlı bulunmuş olması ve bu kurumun istisna kapsamındaki taşınmazın ticaretini yapmaması gerekmektedir.

Buna göre, satışa konu edilecek taşınmazın şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş bir taşınmaz olması kaydıyla söz konusu satış işlemi KDV’den istisna olacaktır. Ancak, taşınmazın şirket faaliyetlerinin yürütülmesine tahsis edilmiş bir taşınmaz olmaması halinde şirketinizin faaliyet konuları arasında taşınmaz ticareti yer aldığından söz konusu satış işlemi KDV ye tabi olacaktır.

Bu itibarla, iki tam yıldan fazla bir süredir şirket aktifinde yer aldığı belirtilen akaryakıt istasyonu binası satışı, KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi uyarınca KDV den istisna tutulacaktır.

Yurt dışından yazılım programı ithalinde vergileme

(21.07.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.1-1063 sayılı özelge)

Romanya'da yerleşik bir şirketten satın alınan bilgisayar yazılımı karşılığında Türkiye mukimi şirket tarafından yapılan ödemelerin, gayrimaddi hak bedeli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, bu çerçevede yapılan gayrimaddi hak bedeli ödemelerinden, Romanya şirketinin gayrimaddi hak bedelinin gerçek lehdarı olması şartıyla % 10 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

470

Romanya Devletinin de bu bedeller üzerinden vergi alması durumunda ortaya çıkacak çifte vergilendirme, ÇVÖ Anlaşmasının "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 24. maddesinin 1. fıkrası ile önlenecek olup, gayrimaddi hak bedeli için Türkiye'de ödenen vergi Romanya'da ödenecek vergiden mahsup edilecektir. Ancak, mahsup edilebilecek bu verginin miktarı, Romanya'da mahsuptan önce hesaplanan vergi miktarını aşamayacaktır.

Romanya mukimlerinin Türkiye'de elde ettikleri kazanç veya iratların ilgili Anlaşma çerçevesinde vergiye tabi tutulabilmesi için Romanya yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları ve bu belgenin aslı ile noter veya bu ülkedeki Türk konsolosluklarınca tasdikli Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine veya kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise vergi sorumlularına ibraz etmeleri gerekmektedir.

Vergi sorumluları teslim aldıkları söz konusu mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili Anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır.

Romanya'da mukim firmadan satın alınan anti virüs yazılımının ithali genel oranda (% 18) KDV’ye tabi olup, hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin tamamının tevkif edilerek sorumlu sıfatıyla 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir. Bu şekilde ödenen KDV, aynı döneme ilişkin 1 no.lu KDV beyannamesinde genel hükümlere göre indirim konusu yapılabilecektir.

Yurt dışında yerleşik firmaya verilen hizmet

(08.07.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-898 sayılı özelge)

Yurt dışı merkezli firmaların Türkiye'deki irtibat bürolarının çeşitli giderlerinin ödeme işlemlerinin yapılmasında aracılık hizmeti verilmesi karşılığı yurt dışındaki firmadan alınan komisyonlar, hizmet Türkiye'de yapıldığından ve hizmetten Türkiye'de faydalanıldığından KDV'ye tabidir.

Ciro priminde uygulanacak KDV oranı

(09.06.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.26.15.01-KDV/53-2/24-35 sayılı özelge)

Ana bayi tarafından bayilere ve bayilerce de alt bayilere verilen ciro primleri, teslime konu malların tabi olduğu katma değer vergisi oranına bakılmaksızın % 18 oranında katma değer vergisine tabi olacaktır.

Serbest bölgelerde verilen kurye hizmetinde KDV istisnası

(05.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.17.01-35-02-131 sayılı özelge)

Yurtiçinden serbest bölgeye, serbest bölgeden serbest bölge dışına ancak yurtiçine yönelik olarak verilen hizmetler KDV Kanunu’nun 1 ve 6. maddeleri gereğince KDV ye tabidir.

470

Teminat mektubu komisyonlarının yansıtılmasında KDV

(19.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.17-309 sayılı özelge)

Mal alınan satıcılara verilen banka teminat mektubu masraf ve komisyonları, KDV’nin konusuna giren bir işlemin karşılığını teşkil etmediğinden, söz konusu masraf ve komisyonların, satıcılara aynen fatura edilmek suretiyle yansıtılması işleminde de KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Serbest bölgelere verilen teknik destek hizmetlerinde KDV istisnası

(15.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV-2010-14011-18-233 sayılı özelge)

Serbest bölgeye teslim edilen mallara ilişkin olarak serbest bölge sınırları dışında verilen işçilik ve tamir gibi hizmetler genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabidir.

Serbest bölgede verilen inşaat-taahhüt hizmetleri ile bu hizmetin ifasında kullanılacak malların serbest bölgeye gönderilmesinde KDV

(03.01.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV.17-1 sayılı özelge)

Serbest bölgede yapılacak inşaatta kullanılacak malların teslimleri, ihracat istisnası hükümleri kapsamında, şube tarafından serbest bölge sınırları içerisinde verilen inşaat-taahhüt hizmeti ise Katma Değer Vergisi Kanununun 17/4-ı maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisnadır.

Ayrıca, serbest bölgeye teslim edilen mallara ilişkin olarak yüklenilen ancak indirim yoluyla giderilemeyen KDV’nin iadesi Kanun’un 32. maddesine göre talep edilebilir.

Öte yandan, serbest bölgede bulunan şubeye gönderilen inşaat malzemelerinin kullanılmayan kısımlarının Türkiye'deki merkezinize getirilmesi durumunda, söz konusu malların ithalat olarak kabul edilerek ait olduğu oranda KDV’ye tabi olması gerekmektedir.

Yurtdışında bulunan şirketlerden alınan hizmetlere ilişkin olarak katma değer vergisi yönünden yapılacak işlemler nelerdir?

(16.08.2013 tarih ve 1267 sayılı özelge)

Yurtdışında yerleşik firmalardan satın alınan bilgisayar programları ile ilgili yapılan ödemeler katma değer vergisine tabi olup, yurt dışındaki bu firmalara ödenen bedel üzerinden genel oranda (% 18) hesaplanacak KDV’nin, şirket tarafından sorumlu sıfatıyla 2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek kanuni süresinde ödenmesi gerekmektedir.

470

Serbest meslek erbabının faaliyetinde kullanmak üzere satın aldığı motosiklete ait KDV indirim konusu yapılabilir mi?

(16.08.2013 tarih ve 37 sayılı özelge)

Gümrük Tarife Cetveli’nin 87.11 pozisyonunda yer alan ve serbest meslek faaliyetinde kullanılan motosikletin, alış faturasında gösterilen KDV indirim konusu yapılabilecektir.

Ayrıca, Gelir Vergisi Kanunu’na göre serbest meslek kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilen giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin de indirimi mümkün bulunmaktadır.

Örtülü Sermaye sayılan borçlanmalar üzerinden hesaplanan faizler KDV’ye tabi midir?

(06.09.2013 tarih ve 1447 sayılı özelge)

Ana ortak veya ilişkili firmalar arasındaki borç verme işlemleri finansman hizmeti olarak değerlendirilmekte ve bu işlemler nedeniyle hesaplanacak faiz tutarları KDV’ye tabi bulunmaktadır. Ancak, yurt dışındaki ortaklara verilen finansman hizmetinden yurt dışında yararlanıldığından, 26 Seri No’lu KDV Genel Tebliği’nin (K) bölümünde belirtilen şartların gerçekleşmesi durumunda, kur farkları ve faiz tutarlarına hizmet ihracı kapsamında KDV hesaplanmayacak olup, faiz faturasının düzenlendiği tarihte oluşan negatif kur farkı için ayrıca bir işlem yapılmasına da gerek bulunmamaktadır.

Öte yandan, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler ile transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması kabul edilmediğinden, bu giderler dolayısıyla ödenen KDV’nin de indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Amortismana tabi iktisadi kıymet (ATİK) için gerçekleştirilen harcamalar nedeniyle yüklenilen KDV’nin iadesi ne zaman talep edilmelidir?

(22.08.2013 tarih ve 29 sayılı özelge)

Yapımı devam eden ek fabrika binası inşaatıyla ilgili olarak yüklenilen vergiler genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılabilir ancak, bu nedenle yüklenilen vergilerden iade hesabına pay verilebilmesi için ATİK'in iade hakkı doğuran işlemlerde bilfiil kullanılmaya başlanılması beklenecektir.

Yurt dışında yerleşik grup şirketi tarafından düzenlenen alacak notu "credit note" belgesi KDV Kanunu açısından ne şekilde değerlendrilmelidir?

(27.08.2013 tarih ve 1357 sayılı özelge)

470

Fiili ithal tarihinden sonra yurtdışındaki firmanın alış iskontosu nedeniyle şirkete göndereceği "credit note" belgesine istinaden şirket lehine bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin Kanun’un 35. maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, söz konusu malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir.

Bu düzeltme işlemi; matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurtdışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır. Öte yandan, düzeltme sonucu "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilen KDV tutarının indirim hesaplarına alınması mümkün bulunmaktadır.

Avrupa ülkelerine verilecek danışmanlık hizmetlerinde Katma Değer Vergisi istisnası var mıdır?

(28.08.2013 tarih ve 929 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim olan şahıs tarafından yurtdışındaki müşterilere verilen danışmanlık hizmetleri KDV Kanunu’nun 12/2. maddesinde belirtilen şartlar dahilinde hizmet ihracı olarak değerlendirilerek KDV'den istisna tutulacak, aksi takdirde söz konusu hizmetlere genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanacaktır.

Teknoloji geliştirme bölgesindeki yazılım hizmetlerinin KDV’den istisna mıdır?

(28.08.2013 tarih ve 934 sayılı özelge)

Teknokent bölgesinde faaliyet gösteren bir firmadan alınan, yine Teknokent bölgesinde, şirketin kendi uygulamaları ile web servisleri ve API’leri kullanarak bir alt modül entegre etmek suretiyle belediyelerin kullanımı için özelleştirdiği arşivleme yazılım programı; söz konusu programın sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulamalarına yönelik genel anlamda yazılım programlarından olması kaydıyla KDV’den istisna tutulacaktır.

Söz konusu istisna kapsamında bulunan teslim ve hizmetlere ilişkin her türlü mal ve hizmet alımı ise genel hükümlere KDV’ye tabi olup, bu işleme ilişkin olarak yüklenilen KDV tutarlarının indirim ve iadesi mümkün değildir. Diğer yandan, göre bu yazılım için Teknokent’te bulunan firmadan yapacağınız yazılım alımı, söz konusu yazılımın da yukarıda belirtilen şartları taşıması kaydıyla KDV’den istisna tutulacaktır.

470

KDV istisnasından vazgeçmeye ilişkin 3 yıllık sürenin bitimi akabinde yeniden istisna hükümlerine tabi olmak mümkün müdür?

(28.08.2013 tarih ve 935 sayılı özelge)

İstisnadan vazgeçmeye ilişkin üç yıllık sürenin bitim tarihinden önce vergi dairesine başvurarak yeniden istisna hükümlerine tabi tutulmanın talep edilmesi mümkün olmakla birlikte; istisnadan vazgeçme talebi, talep tarihinden sonra yapılan aynı mahiyetteki işlemlerin tamamını kapsadığından, istisnadan vazgeçme tarihinden sonra KDV’ye tabi olan işlemler sonuçlanmadıkça bu işlemler için istisna uygulanmasına imkan bulunmamaktadır.

Ancak, bu işlemler sonuçlandıktan sonra, tekrar istisna uygulanması mümkün bulunmakta olup, istisna kapsamına alınmak için üç yıllık sürenin bitim tarihinden önce verilecek dilekçe, söz konusu işlemler sonuçlandıktan sonra hüküm ifade edecektir. Zamanında dilekçe verilmesi halinde, işlemler sonuçlandıktan sonra ayrıca dilekçe verilmesine de gerek bulunmamaktadır.

Taşımacılık istisnasında KDV beyan dönemi ne zamandır?

(02.07.2013 tarih ve 959 sayılı özelge)

Yurtdışından Türkiye'ye, Türkiye'den yurtdışına yapılan taşımalarda, taşımacılık istisnasının malın teslim edildiği tarihi içine alan dönemde beyanı mümkün bulunmaktadır.

Dolayısıyla, yurtdışından Türkiye'ye yapılan taşımalarda istisnanın beyan edileceği dönem konusunda hizmetin bittiği, yani malın istenilen adrese teslim edildiği tarih esas alınmak suretiyle, Türkiye'ye giriş ile teslim mahalli arasındaki harcamalara ait KDV’nin de iade hesabına alınması mümkün olabilecektir.

Şirkete ait pos cihazlarının şirketten mal ve hizmet temin eden müşteri bayilerinde kullanılması durumunda tevsik zorunluluğuna uyulmakta mıdır?

(24.07.2013 tarih ve 199 sayılı özelge)

Müşteriler/bayiler aracılığı ile yapılan ürün satışlarına ait bedellerin şirkete ait olan ve müşterilerin/bayilerin işyerinde bulunan POS cihazlarıyla tahsil edilmesinde, bir yandan müşteri/bayi satmış olduğu malların bedelini müşterisinden tahsil etmekte, diğer yandan şirket müşterisinden/bayisinden olan alacağını tahsil etmektedir. Ancak, bu şekilde gerçekleşen cari dönem mahsuplaşmalarının müteselsil sorumluluk kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere teslim edilecek makine ve teçhizatın leasing firması üzerinden alınması KDV’den istisna mıdır?

(05.07.2013 tarih ve 60 sayılı özelge)

470

Yatırım teşvik belgeli şirket tarafından, finansal kiralama şirketleri aracılığıyla gerçekleştirilecek yatırımlara ilişkin, finansal kiralama şirketlerine teşvik belgesi sahibi firmalara kiralanmak üzere teslim edilecek makine ve teçhizatın KDV Kanunu’nun 13/d maddesindeki istisna kapsamında KDV’siz fatura edilerek teslim edilmesi mümkün bulunmaktadır. Ayrıca teslim edilen söz konusu makine ve teçhizat için yüklenilen KDV için de iade talebinde bulunabileceği tabiidir.

İhraç kaydı ile teslim edilen malların yangın sebebiyle zayi olması halinde yapılacak işlem nedir?

(10.07.2013 tarih ve 1018 sayılı özelge)

İhraç edilmek kaydıyla ihracatçıya teslim edilen malların ihracat gerçekleşmeden çıkan yangın sonucu kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle, ihracat usulüne uygun olarak gerçekleşmediğinden, zamanında alınmayan Katma Değer Vergisi’nin, Amme Alacaklarının Tahsil Usulu Hakkında Kanun’un 51. maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.

Serbest bölgede faaliyette bulunan şirket tarafından yurtdışında mukim grup şirketine yapılan serbest meslek ödemeleri üzerinden KDV hesaplanır mı?

(11.07.2013 tarih ve 187 sayılı özelge)

Yurtdışındaki grup şirketinin yurtdışından serbest bölgede faaliyette bulunan şirkete verdiği hizmetlerden Türkiye'de faydalanıldığından, söz konusu hizmetler KDV’ye tabi bulunmaktadır.

Öte yandan, yurtdışı grup firmasının Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması halinde söz konusu işleme ait KDV’nin, Türkiye’de mukim şirket tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Fabrika binası inşaatı nedeniyle yüklenilen Katma Değer Vergisi, indirimli orana tabi işlemlerden doğan iade hesabına dahil edilir mi?

(11.07.2013 tarih ve 190 sayılı özelge)

Fabrika binası inşaatı nedeniyle yüklenilen KDV’nin, indirimli orana tabi işlemlerden doğan iade hesabına 74, 76, 99, 101, 105, 106 ve 119 Seri No’lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri’nde belirtilen esaslar çerçevesinde dahil edilebileceği tabiidir.

Binaların müşterek kullanıma açık olan alanları konutların tesliminde net alan hesabına dahil edilir mi?

(11.09.2013 tarih ve 11 sayılı özelge)

470

Binaların müşterek kullanıma açık olan yangın merdivenlerine çıkan yangın çıkış holleri, limonluk duvarları ile kapı eşikleri, konut içerisinde duvarlar arasında kalan faydalı alanın dışında olduğundan, net alanın hesabında dikkate alınmayacaktır.

Serbest Bölgedeki ARGE faaliyetinin KDV Kanunu karşısındaki durumu nedir?

(19.07.2013 tarih ve 1062 sayılı özelge)

Şirketin serbest bölgede bulunan şubesi tarafından yurtdışından bilgisayar yazılımı hizmeti ithali KDV’ye tabi olup, hizmeti veren yurtdışındaki firmanın Türkiye'de ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmaması halinde hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin, Şirket tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan, söz konusu yazılımların serbest bölgeden serbest bölge niteliğinde olmayan Türkiye'nin diğer yerlerine teslimi serbest bölge içerisinde ifa edilen bir hizmet olarak değerlendirilemeyeceğinden KDV’ye tabi olacaktır. Ayrıca, bu teslimler nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim konusu yapılabileceği tabiidir.

Hizmet ihracatında hizmet ithalatı yapılan firmanın da aynı olması halinde mahsuplaşma sonucunda kalan tutarın tevsiki yeterli midir?

(26.07.2013 tarih ve 1115 sayılı özelge)

Şirketin yurtdışındaki firmalara yaptığı telekomünikasyon hizmet ihracına ilişkin bedelden aynı firmalardan yaptığı telekomünikasyon hizmet ithalatına ait bedel düşüldükten sonra (mahsuplaşma yoluyla) kalan tutara ilişkin döviz bedelinin Türkiye'ye getirilmiş olması ve mahsuplaşmanın da tevsik edilmesi halinde bu işlemlerle ilgili olarak yüklenilen ve indirim konusu yapılamayan KDV’nin hizmet ihracı kapsamında iadesi mümkün bulunmaktadır.

Hediye kartı organizasyonu yapan firmadan temin edilen ve sözleşmeli bayilerin personeline, satışları teşvik için verilen kartlara yüklenen paralar indirim konusu yapılır mı?

(29.07.2013 tarih ve 1122 sayılı özelge)

Hediye kartlarının, organizatör firma tarafından satışlarını artırmayı amaçlayan şirkete ve şirketçe de sözleşmeli bayilerin personeline verilmesi işlemi herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden KDV’ye tabi tutulmayacaktır.

Bayi personelince, hediye kartı organizasyonu yapan firmanın anlaşmalı olduğu lokanta, bakkal, akaryakıt istasyonu gibi yerlerde, karta yüklenen tutar kadar mal alınması veya hizmetten yararlanılması anında düzenlenecek fatura ve benzeri belgede mal veya hizmetin tabi olduğu oran üzerinden KDV hesaplanacaktır.

Organizatör firma tarafından hediye kart tutarlarının anlaşmalı firmalara (lokanta, bakkal, akaryakıt istasyonu gibi) aktarımında KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

470

Organizatör firma tarafından komisyon, hizmet bedeli ve benzer adlar altında şirkete düzenlenecek faturada ise % 18 oranında KDV hesaplanacak ve hesaplanan KDV indirim konusu yapılabilecektir.

Davalı olan ortaklardan alacaklar için adat faizi faturası düzenlenmesi gerekli midir?

(20.06.2013 tarih ve 111 sayılı özelge)

Şirketin ortaklardan olan alacaklarına adat faizi hesaplanması, hesaplanan adat faizi üzerinden finansman hizmeti olmasından dolayı alacaklı olunan ortak adına fatura düzenlenmesi ve bu faturada genel katma değer vergisi oranının uygulanması gerekmektedir.

Şirket aktifinde bulunan binanın 30 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edilmesinin Katma Değer Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir?

(19.09.2013 tarih ve 28 sayılı özelge)

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 17/1. maddesinde sayılan kurum ve kuruluşlardan olan Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bedelsiz olarak yapılacak taşınmaz tahsisi, Kanun’un 17/2-b maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisnadır.

İpoteğin paraya çevrilmesi yoluyla yapılan takip neticesinde, borçluya ait taşınmazın kira bedellerinin İcra Müdürlüğü’ne yatırılması durumunda yüklenilen KDV indirim konusu yapılabilir mi?

(24.09.2013 tarih ve 593 sayılı özelge)

Şirket tarafından İcra Müdürlüğü’ne ödenen kira bedeline ilişkin katma değer vergisinin mükellefi, kiralanan taşınmaz aktifine kayıtlı olan firma olup, söz konusu firmanın kira bedelinin tahsil edilip edilmediğine bakılmaksızın belirlenen kira bedeline ait katma değer vergisini aylık dönemler itibariyle beyan ederek ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır.

Buna göre kiracı şirket tarafından, İcra Müdürlüğü aracılığı ile ödenen kira bedeline ilişkin taşınmaz sahibi firma tarafından düzenlenecek fatura veya benzeri belgede hesaplanarak ödenen KDV’nin, indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Finansal kiralama sözleşmesinin devri halinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(05.08.2013 tarih ve 153 sayılı özelge)

Finansal Kiralama Kanunu’nun 15. maddesi kapsamında hak ve yükümlülüklerin (kiracılık sıfatının) bir başka şirkete devredilmesi işlemi, KDV Kanunu hükümlerine göre teslim değildir. Ancak, yapılan bu devir işlemi karşılığında yeni kiracıdan bir bedel tahsil edilmesi halinde, bu bedel genel hükümler çerçevesinde % 18 oranında KDV'ye tabi tutulacaktır.

470

Yurtdışındaki satıcı firma tarafından "credit memo" adı altında iade edilen mal bedelinde KDV uygulaması nasıl olmalıdır?

(05.08.2013 tarih ve 1185 sayılı özelge)

İthal edilen malların, önceki distribütör firma tarafından mağdur edilen ve ürün bedelini ödedikleri halde mallarını teslim alamayan tüketicilere bedelsiz olarak verilmesi KDV Kanunu’na göre teslim sayıldığından bu mallar emsal bedeli üzerinden KDV’ye tabi tutulacaktır.

Ancak, önceki distribütör firma tarafından mallar teslim edilmemekle birlikte, fatura veya benzeri belge düzenlenmiş olması halinde vergiyi doğuran olay fatura veya benzeri belgelerin düzenlendiği tarihte doğmuş olacağından, firmanın önceki distribütör firmanın düzenlemiş olduğu bu fatura veya belgeler karşılığında, yapacağı teslimler KDV’ye tâbi tutulmayacaktır.

Yurtdışındaki alacak davası dolayısıyla Almanya'da verilen avukatlık hizmet bedeli üzerinden KDV hesaplanmalı mıdır?

(15.08.2013 tarih ve 492 sayılı özelge)

Yurtiçinde vergi mükellefi olan müvekkilin yurt dışındaki alacağı ile ilgili olarak, alacak davasının yurt dışındaki bir mahkemede görülmesi ve verilen hizmetin yurt dışında ifa edilmesi nedeniyle söz konusu hizmet KDV'nin konusuna girmediğinden katma değer vergisi hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Şirket aktifinde kayıtlı olan arsanın, kısmen kat karşılığı, kısmen hâsılat paylaşımlı olarak gerçekleşen teslimlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(16.08.2013 tarih ve 128 sayılı özelge)

İnşaatlar devam etmekte iken özel sözleşme veya satış vaadi ile veya arsa payı üzerinden (kat irtifaklı arsa tapusu üzerinden) yapılan satışlarda bir teslim veya hizmet mevcut olmadığından vergiyi doğuran olay gerçekleşmeyecektir. Bu durumda, alınan bedeller avans niteliği taşıdığından fatura düzenlenmesine gerek olmayıp kayıtlara avans olarak intikal ettirilmesi gerekmektedir. Bu yerlerin tapuya tescil ettirildiği tarihte veya tapuya tescilden önce hak sahiplerinin kullanımına tahsis edilmesi durumunda ise, tahsis edildiği tarihteki emsal bedelleri üzerinden sadece müteahhit firma tarafından şirket veya üçüncü şahıslar adına fatura düzenlenerek, faturada gösterilen toplam bedel üzerinden bağımsız birimin niteliğine göre % 1 veya % 18 oranında KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

Şirket aktifinde bulunan arsa için, vergiyi doğuran olay müteahhit firmanın arsa karşılığı yapmış olduğu konutları şirkete teslimiyle gerçekleşmektedir. Buna göre, söz konusu konutların şirkete teslimini müteakip azami yedi gün içinde konutların emsal bedelleri ile hasılattan alınacak payın toplamı üzerinden müteahhit firma adına arsa satış faturası düzenlenerek, fatura bedeli üzerinden genel esaslara göre KDV hesaplanıp beyan edilecektir.

470

Böylece, gerek şirket tarafından teslim edilen arsa için, gerekse müteahhit firma tarafından yapılan konut teslimlerinde, vergiyi doğuran olay karşılıklı olarak vuku bulduğundan, bu tarih itibariyle şirket ve müteahhit firma tarafından eş zamanlı olarak fatura düzenlenmiş olacaktır.

Doğalgazdan elektrik üretimi yapan şirketin test üretimi esnasında kullandığı doğalgaz ve diğer malzemelere ait tutarların vergilendirilmesi ne şekilde olmalıdır?

(16.08.2013 tarih ve 1272 sayılı özelge)

- Şirket tarafından "Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği" çerçevesinde halen yatırım halinde olan doğalgaz çevrim santralinin resmi mercilerden kabul onayı alabilmesi ve ticari işletmeye geçebilmesi amacıyla doğalgaz alınarak yapılan test üretimi neticesinde elde edilen, ancak teknik ve yasal zorunluluk nedeniyle satışı yapılmadan TEİAŞ'ın iletim hatlarına bedelsiz olarak verilen elektrik enerjisinin emsal bedeli üzerinden,

- Şirketin inşa ettiği tesiste üretilen elektrik enerjisinin TEİAŞ'a ait yüksek gerilim hatlarına iletilmesini sağlamak amacıyla maliyeti kurum tarafından finanse edilen ancak mülkiyeti TEİAŞ'a ait olmak üzere inşa edilen "elektrik iletim hattı tesisi" için yapılan teslimlere ilişkin bedel üzerinden,

KDV hesaplanması gerekmektedir.

Cayma bedelleri üzerinden KDV hesaplanır mı?

(03.09.2013 tarih ve 9 sayılı özelge)

Kira sözleşmesi devam etmekte iken, işyeri sahibinin talebi üzerine işyerinin boşaltılması karşılığında alınan bedelin; herhangi bir mal teslimi veya hizmet ifası karşılığında alınmış bir bedel olmayıp bir nevi cayma bedeli olması nedeniyle, söz konusu bedel üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Kurum personeline verilen ücretsiz eğitim için KDV hesaplanır mı?

(23.08.2013 tarih ve 1294 sayılı özelge)

Üçüncü şahıslara bedel karşılığında verilen hizmetten kurum personelinin ücretsiz olarak yararlanması halinde, emsal bedel üzerinden KDV hesaplanarak beyan edilmesi gerekmektedir.

Konut tesliminde yanlış hesaplanan KDV ile ilgili düzeltme işlemleri nasıl olmalıdır?

(23.08.2013 tarih ve 1321 sayılı özelge)

470

Fazla veya yersiz KDV hesaplayarak beyan eden şirketin, bahse konu KDV’yi alıcıya iade ettikten sonra vergi dairesine başvurarak düzeltme talep etmesi mümkün bulunmaktadır.

Yıllara sari inşaat ödemelerinde KDV uygulaması nasıl olmalıdır?

(26.08.2013 tarih ve 1337 sayılı özelge)

Vergiyi doğuran olayın meydana geldiği tarih ile bedelin ödendiği tarih arasında kurlarda meydana gelen dalgalanmalar sonucunda lehe veya aleyhe oluşan kur farkları sair sebeplerle matrahın değişmesi olarak değerlendirileceğinden, vade farkı niteliğindeki kur farkının lehe oluşması halinde şirket tarafından, alıcı lehine oluşması halinde ise alıcı tarafından kur farkı faturası düzenlenmesi ve satılan malın ait olduğu oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.

Öte yandan, kur farkı nedeniyle şirket lehine matrahta değişiklik olması halinde düzenlenen faturada hesaplanan KDV üzerinden (tevkifat alt sınırı dikkate alınmaksızın) tevkifat uygulanacaktır. Kur farkı nedeniyle matrahta şirket aleyhine değişiklik olması halinde, alıcının, azalan tutar ve bu tutara ilişkin tevkifata tabi tutulmayan KDV’yi içeren bir fatura düzenlemesi gerekmektedir.

Yurtdışından alınan avukatlık hizmeti için KDV tevkifatı yapılır mı?

(15.08.2013 tarih ve 1257 sayılı özelge)

Şirketin yurtdışında yerleşik bir şirketten yurtdışında alacağı avukatlık hizmeti KDV’nin konusuna girmediğinden KDV’ye tabi olmayacaktır.

İthal edilen malın gümrük bedelinin yüksek hesaplanması halinde indirimle giderilemeyen KDV'nin iadesi mümkün müdür?

(02.09.2013 tarih ve 1391 sayılı özelge)

İthal ederek yurt dışına satışı yapılan mallar için gümrükte ödenen KDV'nin iade hesabına dahil edilmesi mümkündür.

Öte yandan, çeşitli nedenlerle (Gümrükte emsal bedeli uygulaması gibi) iade hakkı doğuran işlemin bünyesine doğrudan giren yüklenilen KDV tutarının azami (%18) iade tutarını geçmesi halinde geçen kısmın iadesi, Vergi İnceleme Raporu veya üst sınırı geçme gerekçeleri açıkça belirtilmek suretiyle YMM Raporu sonucuna göre gerçekleştirilecektir.

Ayrıca, indirimle giderilemeyen KDV sonraki döneme devredileceğinden gider veya maliyet unsuru olarak kabul edilmesi de mümkün bulunmamaktadır.

Yıllara sari inşaat işinde alt yüklenicilerin düzenleyecekleri hakediş faturalarında KDV tevkifatı yapılıp yapılamaması

(30.07.2013 tarih ve 1136 sayılı özelge)

470

Yüklenicileri tarafından tamamen veya kısmen alt yüklenicilere (taşeronlara) veya daha alt yüklenicilere devredilen tevkifat uygulaması kapsamındaki yapım işlerinde, işi devreden her yüklenici tarafından, kendisine ifa edilen hizmete ait KDV üzerinden tevkifat yapılacaktır.

Bu itibarla ana yüklenicinin, 117 seri no.lu KDV Genel Tebliğinin (3.1.) bölümündeki belirlenmiş alıcılar arasında sayılan İl Özel İdareleri ve kamu kurumlarına taahhüt ettiği yıllara sari inşaat işine yönelik olarak alt taşeron firma olan şirketinizce verilen inşaat işleri de yapım işleri kapsamında tevkifata tabi bulunmakta olup, 01.05.2012 tarihinden sonra ifa edilen yapım işlerinde (2/10) oranında KDV tevkifatı uygulanacaktır.

Ciro primlerinin vergilendirilmesi

(30.07.2013 tarih ve 455 sayılı özelge)

Fatura ve benzeri vesikalarda gösterilmeyip belli bir dönem sonunda ya da belli bir ciro aşıldığında yapılan ıskontolar nedeniyle KDV matrahında değişiklik vuku bulduğu hallerde düzeltme işleminin 116 seri no.lu KDV Genel Tebliğinin 6.2. bölümünde belirtildiği şekilde alıcı tarafından satıcı adına bir fatura ve benzeri belge düzenlenmek ve bu amaçla düzenlenecek belgede, KDV matrahında değişikliğe neden olan ıskonto tutarına ilk teslim veya hizmetin yapıldığı tarihte bu işlem için geçerli olan KDV oranı uygulanmak suretiyle işlem yapılması gerekmektedir.

Yılsonu indirimi olarak yapılan bedelsiz ticari mal teslimleri KDV’nin konusuna girer mi?

(03.04.2014 tarih ve 734 sayılı özelge)

Belirli bir dönem sonunda veya bir ciro aşıldığında ayrı bir fatura düzenlenip düzenlenmediğine bakılmaksızın 50 seri no.lu KDV Genel Tebliği’ndeki usullere uygun biçimde bedelsiz olarak teslim edilen malların ayni ıskonto olarak değerlendirilmesi ve söz konusu teslimler için KDV hesaplanmaması gerekmektedir.

İhracata aracılık eden Almanya mukimi gerçek kişiye ödenen komisyonun KDV karşısındaki durumu

(01.03.2012 tarih ve 316 sayılı özelge)

Almanya’da ikamet eden gerçek kişinin bu ülkede ihracata aracılık etmek suretiyle ifa ettiği hizmet, yurtdışında yapıldığından ve söz konusu hizmetten yurtdışında faydalanıldığından KDV’nin konusuna girmemekte olup, yurtdışına yapılacak ödemeler üzerinden sorumlu sıfatıyla KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Rıhtıma onarım için gelen yabancı bayraklı gemilerden muafiyet yazısı istenilip istenilmeyeceği

(05.03.2012 tarih ve 853 sayılı özelge)

470

Limandaki rıhtımda deniz taşıma araçlarına verilen palamar ve rıhtım hizmetleri (merdiven verme) KDV Kanunu’nun 13/b maddesi kapsamında KDV’den istisna olup söz konusu hizmetleri alan firma veya şahıslardan herhangi bir muafiyet yazısının ibrazı istenilmemektedir.

Ancak, rıhtıma gelen deniz taşıma araçlarına yapılan elektrik teslimlerinin KDV Kanunu’nun 13/b maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Kanun’un 13/b maddesi kapsamında hizmet verilen geminin yabancı bayraklı ve işleticilerinin (hizmeti alan) de yabancı uyruklu veya Türk olması istisna uygulamasına engel teşkil etmemektedir. Diğer taraftan, yabancı bayraklı gemiler ile yurt dışına sefer yapan yerli gemilere elektrik teslimi Kanun’un 11/1-a maddesine göre mal ihracatı kapsamında KDV’den istisnadır.

Haziran ayı tüketimine ait faturanın Temmuz ayında düzenlenmesi halinde KDV indirim zamanı

(12.03.2012 tarih ve 985 sayılı özelge)

Elektrik enerjisi tedariki ve satışına ilişkin olarak TEİAŞ tarafından düzenlenen faturalar ile ilgili olarak yüklenilen katma değer vergilerinin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde genel esaslara göre indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, yılın son aylarında tüketilen elektrik bedellerine ait faturaların izleyen yılın Ocak ayında düzenlenmesi durumunda, bu faturalardaki KDV’nin de faturaların kanuni defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılması mümkündür.

Antika para tesliminin KDV’ye tabi olup olmadığı

(05.03.2012 tarih ve 834 sayılı özelge)

Para, üzerinde rakamsal değerler taşıyan kağıt veya madenden yapılan ve genel kabul gören değişim aracına verilen isimdir.

KDV Kanunu’nun 17/4-g maddesi uyarınca teslimleri KDV’den istisna tutulan para, halihazırda değişim aracı olarak kullanılan, bir başka deyişle, tedavülde bulunan paradır. Dolayısıyla, yurt dışından ithal edilen tedavülden kalkmış madeni paraların değişim aracı olarak kullanılması söz konusu olmadığından, Kanun’un 17/4-g maddesinde öngörülen istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Buna göre, antika para ithalatı genel oranda KDV’ye tabidir.

Promosyon olarak bedelsiz yapılan hizmetler için yüklenilen verginin indirimi

(06.03.2012 tarih ve 78 sayılı özelge)

470

Satışları artırmak amacıyla ikinci el araç teslimi ile birlikte bedelsiz verilen tamir ve bakım hizmetleri, teslim edilen araç bedeli içinde tahsil edilmiş ve vergilendirilmiş olduğundan, bu hizmetler ayrıca vergiye tabi tutulmaz.

Öte yandan, söz konusu bedelsiz verilen hizmetler nedeniyle yüklenilen KDV’nin 50 seri no.lu KDV Genel Tebliğinin (A/1) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde prensip olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Personeli ile birlikte kiralanan tanker için ödenen kira bedelinde KDV ve KDV tevkifatı uygulaması

(05.03.2012 tarih ve 830 sayılı özelge)

Deniz tankerinin içinde bulunan personeli ile birlikte kiraya verilmesi hizmeti %18 oranında KDV’ye tabidir. Personel, hizmeti alan işletmenin bilfiil sevk ve idaresi altında çalıştırılacağından, bu işlemin işgücü temin hizmeti kapsamında değerlendirilerek, hesaplanan KDV’nin % 90 oranında tevkifata tabi tutulması gerekir.

Ancak, söz konusu hizmetle ilgili olarak personel teminine ilişkin bedelin; sözleşme, ücret bordrosu, muhasebe kayıtları, sigorta prim bildirgeleri vb. belge, kayıt ve beyanlardan tespit edilerek toplam hizmet bedelinden ayrıştırılabilmesi ve faturada da ayrıca gösterilmesi kaydıyla, yalnızca personel teminine ilişkin olarak ödenen bedele isabet eden KDV tutarına tevkifat uygulanması gerekir.

Kiracının faaliyetinin kısmen veya tamamen deniz tankerinin kiralanması veya işletilmesi olması ve deniz tankeri kiralanması bedeli ile personel temin bedelinin faturada ayrıştırılabilmesi halinde, deniz tankerinin kiralanması hizmeti % 1, personel temini hizmeti % 18 oranında KDV’ye tabi tutulur. Bu durumda personel teminine ilişkin hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin % 90 oranında tevkifata tabi tutulması gerekir.

Gümrüklü sahada gemilerin yükleme ve boşaltılmasında kullanılacak mafi ithalinin KDV’ye tabi olup olmadığı

(05.03.2012 tarih ve 839 sayılı özelge)

Yurt dışından getirilen eşyanın Gümrük Kanunu uyarınca gümrük antrepo rejimi veya geçici depolama hükümlerinin uygulandığı yerlere konulması ve millileşmemiş eşyanın bu yerlerde satışı KDV’den istisnadır.

Ancak, gümrüklü sahada gemilerin yükleme ve boşaltılmasında kullanılacak 2 adet "mafi"nin ithali KDV’ye tabidir.

Yıkılan fabrika binasının yerine yenisinin yapılması halinde, yıkılan bina nedeniyle yüklenilen KDV’nin düzeltilip düzeltilmeyeceği

(05.03.2012 tarih ve 72 sayılı özelge)

470

Mevcut fabrika binasının yıkılarak yerine yenisinin yapılması işlemleri birbirini tamamlayan ve birbirinin devamı niteliğinde işlemler olduğundan ve yıkılan binaya ait amortisman yoluyla itfa edilemeyen maliyet bedeli yeni binanın maliyetine dahil edileceğinden, daha önce inşa edilen fabrika binası dolayısıyla yüklenilen ve harcamaların yapıldığı dönemlerde genel esaslar çerçevesinde indirim konusu yapılan KDV’den binanın itfa edilemeyen kısmına isabet eden tutar için herhangi bir düzeltme işlemi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

İthal edilen malların fiyatında yapılan indirimin ithalatçı tarafından yansıtılmasında vergileme

(07.08.2012 tarih ve 2459 sayılı özelge)

Mal alınan ithalatçı firmanın yurt dışından ithal ettiği hammadde için fiili ithal tarihinden sonra yurtdışındaki firma tarafından kendisine yapılan alış ıskontosu nedeniyle göndereceği "credit note" belgesine istinaden bir fiyat indirimi yapılması durumunda, yapılan indirimler nedeniyle işlemin matrahında değişiklik vuku bulmakta olup, bu değişikliğin KDV Kanunu’nun 35. maddesi hükümlerine göre düzeltilmesi gerekmektedir.

Bu itibarla, malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığı hususu da dikkate alınarak, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarları da düzeltilecektir.

Bu düzeltme işlemi, matrahta değişikliğin vuku bulduğu vergilendirme dönemine ait KDV beyannamesinde fazladan indirilen tutar, "ilave edilecek KDV" satırında beyan edilmek suretiyle yapılacağından, yurtdışındaki satıcı adına fatura düzenlenmesine ve indirim tutarı üzerinden KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

İhraç kayıtlı teslim alınan mala ilişkin KDV’nin imalatçı firmaya ödenmesi halinde ödenen KDV’nin kayıtlara alınması

(02.08.2012 tarih ve 797 sayılı özelge)

Süresinden sonra ihraç edilen malların teslimi, ihraç kayıtlı bir mal teslimi olmaktan çıkmış ve mahiyet olarak yurtiçi mal teslimine dönüşmüş olup, daha önce indirim konusu yapılmayan KDV tutarının ihraç kayıtlı teslim edilen malların ihracatı için öngörülen sürenin dolduğu tarihi izleyen vergilendirme döneminde (ancak her halükarda bu vergilendirme dönemini içerisine alan takvim yılı aşılmamak kaydıyla) indirim hesaplarına alınması gerekmektedir. İhraç kayıtlı teslim edilen malların ihracatı için öngörülen sürenin dolduğu tarihte veya en geç bu tarihi içerisine alan takvim yılında indirim hesaplarına alınmayan KDV tutarlarının Kanun’un 29/3. maddesi hükmüne göre indirim konusu yapılaması mümkün değildir.

Öte yandan, yukarıda belirtilen süreler dahilinde indirim hesaplarına alınan ve indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV tutarlarının, söz konusu mallar ihraç edilmiş olmak kaydıyla, en erken ihracatın gerçekleştiği vergilendirme döneminde iadesinin talep edilebileceği tabiidir.

470

KDV Tevkifatı zamanı

(03.08.2012 tarih ve 117 sayılı özelge)

İşleme ait fatura veya benzeri belge izleyen ay içinde düzenlense dahi sorumlu sıfatıyla beyan, işlemin vuku bulduğu dönemin beyan süresi içinde yapılır. Buna göre, Nisan 2012 döneminde yapılan hizmetin bildirimi Mayıs 2012 döneminde yapılmış olsa dahi, sorumlu sıfatıyla beyanın, işlemin vuku bulduğu Nisan 2012 dönemi beyan süresi içinde yapılması gerekmektedir.

Faturalara dahil edilen bahşiş bedellerinin KDV ye tabi olup olmadığı hk.

(09.08.2012 tarih ve 2486 sayılı özelge)

Teslim ve hizmet bedelinden ayrı olarak müşteriler tarafından bir memnuniyet ifadesi olarak ya da örf ve adet gereği bahşiş kutularına nakit olarak bırakılan bahşişler, herhangi bir teslim ya da hizmet bedeli olarak düşünülemeyeceğinden KDV ye tabi bulunmamaktadır.

Ancak, otelde konaklayan turist gruplarını gönderen firmalardan, otel konaklama bedeli ile otelde yapılan hizmetlere ilave olarak tahsil edilen bahşiş bedelleri de yapılan teslim ya da ifa edilen hizmetin matrahına dahil bir unsur olup Kanun’un 24/c maddesi gereğince KDV matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.

İthal edilen malın gümrükçe tespit edilen değeri üzerinden hesaplanan KDV’nin indirim konusu yapılması

(14.08.2012 tarih ve 88 sayılı özelge)

İthalatta verginin matrahını oluşturan rakam, malın gümrük vergisi matrahına esas olan kıymeti; malın gümrük vergisinden muaf olması durumunda ise sigorta ve navlun bedelleri dahil (CIF) değerdir. Gümrük beyannamesindeki her türlü masraflar dahil toplam tutar üzerinden hesaplanan KDV hariç bedel dikkate alınarak ithalatta verginin matrahının belirlenmesi, ithal edilen ve yurt içinde satışı gerçekleştirilen mallar için, istatistiki kıymet uygulaması kapsamında gümrük beyannamesindeki KDV matrahı üzerinden gümrükte ödenen KDV’nin genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılması, indirim yoluyla giderilemeyen KDV’nin ise sonraki döneme devredilmesi gerekmektedir.

İthalde ödenen KDV’nin bir sonraki ay tahakkuk etmesi halinde KDV indirimi

(15.08.2012 tarih ve 2591 sayılı özelge)

Bir önceki aya ilişkin olarak ithal edilen ve faturası bir sonraki ayda düzenlenen elektrik enerjisinin teslimi ile ilgili olarak, gümrük makbuzu üzerinde gösterilen KDV, en erken gümrük makbuzunun kanuni defterlere kaydedildiği dönem beyannamesinde indirim konusu yapılabilir. Ancak, indirim hakkının, her halükarda ithalat işlemi için öngörülen vergiyi

470

doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşılmamak kaydıyla gümrük makbuzunun yasal defterlere kaydedildiği dönemde kullanılabilir.

Uluslararası taşımacılık faaliyetleri için verilen aracılık hizmetleri

(16.08.2012 tarih ve 778 sayılı özelge)

Organizatör firma olarak ifa edilen uluslararası taşımacılık hizmetleri ile uluslararası taşımacılığı fiilen yapan firmalara bu işle ilgili olarak verilen organizasyon-aracılık hizmetleri KDV Kanunu’nun 14. maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisnadır.

Ancak, Türkiye’de başlayıp Türkiye’de biten taşımacılık işleri ile bu işlere yönelik olarak verilen organizasyon-aracılık hizmetlerinin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından bu hizmetler anılan Kanun’un 1/1. maddesi gereğince katma değer vergisine tabidir.

Öte yandan, istisna kapsamındaki taşımacılık ve aracılık hizmetlerinin ifasına yönelik olarak alınan ve KDV’ye tabi bulunan hizmet bedellerinin, işleme ait matraha dahil edilerek ilgili firmalara fatura edilmesi ve yüklenilen vergilerin de KDV Kanunu’nun 32. maddesi çerçevesinde iadesinin talep edilmesi uygun olacaktır.

Söz konusu hizmet bedellerinin aynen aktarılması halinde ise KDV’ye tabi bulunan hizmetler KDV hesaplanarak, KDV’den istisna olan hizmetler ise KDV hesaplanmaksızın ilgili firmalara fatura edilebilecektir.

Ayrıca, KDV Kanunu’nun 17/4-ı maddesinde serbest bölgelerde verilen hizmetlerin KDV’den müstesna olduğu hükme bağlanmış olup, yerli ve yabancı firmaların uluslararası taşımacılık faaliyetlerine ilişkin olarak serbest bölgelerde verilecek hizmet bedelleri üzerinden bu hüküm çerçevesinde KDV hesaplanmayacaktır.

6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen KDV’nin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

(13.03.2012 tarih ve 205 sayılı özelge)

2004 yılında Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında gerçekleştirilen ithalata ilişkin olup, yatırım mallarının süresinden önce elden çıkartılması nedeniyle tarh edilen ve 2011 yılında 6111 sayılı Kanun hükümlerinden faydalanmak suretiyle ödenen KDV’nin indirime konu edilmesi, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılı aşıldığından mümkün değildir.

Yurt dışı mukimi firmalardan alınan hizmet karşılığında ve yurt dışında ofis kiralanması karşılığında ödenen bedelin vergilendirilmesi

(17.08.2012 tarih ve 2608 sayılı özelge)

470

Yurt dışında yapılan işlemlerle ilgili olarak yurt dışında mukim firmalardan alınan; malların tanıtılması, pazarlama faaliyetlerinin yapılması hizmetleri ile yurt dışında irtibat bürosu mahiyetindeki ofis kiralama hizmetinden yurt dışında faydalanılmış olacağından bu kapsamda ödenen hizmet bedelleri de KDV ye tabi olmayacaktır.

Diğer taraftan, yurt dışında faaliyet gösteren firmalardan alınacak pazarlama ve danışmanlık hizmetlerinden Türkiye’de faydalanılması halinde, söz konusu hizmetler KDV’ye tabi olup, hizmet bedeli üzerinden KDV’nin tamamının sorumlu sıfatıyla tevkif edilerek anılan Tebliğ’de yer alan açıklamalar doğrultusunda 2 No.lu KDV beyannamesi ile beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

İşletmeye dahil gayrimenkulün bir başka şirkete ayni sermaye olarak konması halinde vergileme

(13.03.2012 tarih ve 205 sayılı özelge)

Şirkete ait taşınmazın başka bir şirkete ayni sermaye olarak konulması işlemi Gelir Vergisi Kanunu’na göre "elden çıkarma" niteliğindedir.

Bir başka şirkete ortak olmak üzere şirket aktifinde kayıtlı bir taşınmaz teslimi, ortak olunan şirket tarafından ise hisse senedi veya iştirak hissesi teslimi söz konusu olup her bir teslimin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir.

Ticari amaçlarla aktifte bulundurmamak şartıyla, şirket aktifinde en az iki tam yıl süreyle bulunan gayrimenkulün bir başka şirkete ortak olmak amacıyla ayni sermaye olarak konulmak suretiyle teslimi KDV’den istisnadır.

Şirket aktifinde kayıtlı taşınmaz ve makinelerin satışından doğan kazanç dolayısıyla KDV istisnasından yararlanılıp yararlanılmayacağı

(06.08.2013 tarih ve 1192 sayılı özelge)

Ana sözleşmede belirtilen şirketin faaliyet konuları arasında her türlü taşınmaz alım, satım, inşa, kiralama faaliyetlerinin yer almaması ve şirket aktifinde en az iki tam yıl süre ile kayıtlı bulunması koşulu ile yapılan taşınmaz satışının KDV'den istisna olması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, taşınmazın finansal kiralama yoluyla elde edilmiş olması, istisnanın uygulanmasında önem arz etmemektedir.

Şirket envanterine kayıtlı ancak yurtdışında bulunan bilgisayar donanımının kurulum ve muhafaza bedelinin itfası ve ilgili bedele ait kesinti yoluyla vergi ödenip ödenmeyeceği

(29.11.2013 tarih ve 329 sayılı özelge)

470

Almanya’da mukim firmanın bilgisayar ana donanımı ile ilgili kuruluş, muhafaza, bakım ve mevcut sistemi geliştirme gibi hizmetlerinden yurt içindeki şirketin faydalanması dolayısıyla; bahsi geçen işlemlerle ilgili katma değer vergisinin, sorumlu sıfatıyla beyan edilerek, bağlı bulunulan vergi dairesine ödenmesi gerekmektedir.

İnternet üzerinden verilen hizmetlerin vergilendirilmesi

(27.11.2012 tarih ve 3101 sayılı özelge)

Aracılık hizmetleri KDV’ye tabi olduğundan, internet üzerinden verilen aracılık hizmetleri için düzenlenen komisyon faturalarında genel oranda (% 18) KDV hesaplanması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yeni üye kazandırmaları karşılığında kendilerine sanal ortamda artıpara adı altında sanal para verilecek olan ve gerçek usulde KDV mükellefiyeti bulunmayan Devir Fırsat Devri web sitesi üyelerinin yeni üye kazandırma işini mutad meslek halinde veya süreklilik arz edecek şekilde yürütmeleri halinde, verilen yeni üye kazandırma hizmeti KDV’ye tabi olacağından mükellefiyet tesis edilmesi ve artıpara olarak adlandırılan bedel üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir.

Ayrıca, söz konusu yeni üye kazandırma hizmetinin gerçek usule tabi KDV mükelleflerince verilmesi halinde bu işlem süreklilik arz etmese dahi KDV’ye tabi olacaktır.

Öte yandan, KDV beyannamesinin "Kredi Kartı ile Tahsil Edilen Teslim ve Hizmet Bedelleri" başlıklı 45 inci satırına, müşterilere o ay içerisinde yapılan satışlardan kredi kartı ile tahsil edilen tutar ile daha önceki dönemlerde yapılan işlemlerle ilgili olarak bu dönemde kredi kartı ile tahsil edilen tutarların yazılması gerekmektedir. Pos cihazı kullanılmak suretiyle yapılan satışlara ait KDV beyannamesinin 45. satırında istenen bilgi, verginin tarh ve tahakkuku ile ilgili olmayan denetim amaçlı bir bilgidir. Bu satırda yer alan tutarın 6. satırdaki KDV matrahına ait bilgi ile uyum göstermemesi ve vergi dairesince bu hususun izahatının istenmesi halinde gerekli izahatın yapılması gerekir.

3100 SAYILI KDV MÜKELLEFLERİNİN ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZLARI KULLANMALARI MECBURİYETİ HAKKINDA KANUN

Akaryakıt satışları nasıl belgelendirilmeli ve kayıtlara ne şekilde alınmalıdır?

(14.04.2014 tarih ve 110 sayılı özelge)

Akaryakıt satışları karşılığında pompalara bağlı ödeme kaydedici cihazlardan çıkan ve müşterilere verilen fişlerin (68 Seri No’lu Genel Tebliğ’in 2. bölümünde belirtilen haller dışında) müşterilerin isteğine binaen faturaya dönüştürülmemesi, bu yöndeki fatura taleplerinin dikkate alınmaması ve muhasebe kayıtlarını da ödeme kaydedici cihazlardan alınan "Z" raporlarına göre yapılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, taşıt tanıma, müşteri tanıma v.b. sistemler ile bazı kurumlar tarafından geliştirilen özel kartlar kullanılarak (akıllı kart v.b.), taşıt tanıma, müşteri tanıma v.b.

470

sistemler olmaksızın müşteriler ile akaryakıt dağıtım şirketleri veya istasyon işletmecileri arasında özel anlaşmalara dayanılarak yapılan satışlara ilişkin belge düzeninin ise 68 Seri No’lu Genel Tebliğ’in 2. bölümünde yapılan açıklamalar dikkate alınarak düzenlenecek faturanın katma değer vergisi açısından vergilendirme dönemi aşılmamak şartıyla on beş gün içinde düzenlenmesi ve bu kapsamdaki akaryakıt satışları muhasebe kayıtlarının da düzenlenen faturalarda yazılı miktar ve tutarların esas alınarak yapılması gerekmektedir.

Akaryakıt ve toptan madeni yağ satışlarında Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz uygulaması nasıl olmalıdır?

(15.08.2013 tarih ve 77278 sayılı özelge)

Seyyar EFT-POS cihazlarının, perakende teslim ve hizmet bedellerinin tahsilinde değil, münhasıran satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlara gerçekleştirilen teslim ve hizmet (toptan satışların) bedellerinin tahsilinde kullanılması hâlinde, bu tahsilâtlarda EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu bulunmamaktadır. Hem perakende hem toptan satış yapılması durumunda ise, perakende olarak gerçekleştirilen kısımlara ilişkin tahsilâtın seyyar EFT-POS cihazı ile gerçekleştirilmesi halinde bu tahsilât için EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanılması gerekmektedir.

Başka firmalara ait dağıtımı yapılan ürün bedellerinin tahsilatında EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılabilir mi?

(17.04.2014 tarih ve 1001 sayılı özelge)

Başka firmalara ait dağıtımı yapılan ürün bedellerinin tahsilatında mevcut EFT-POS'larının kullanılması mümkün bulunmaktadır. Başka firmalar için gerçekleştirilen kurye dağıtım hizmeti karşılığında yapılan tahsilatlardan kurum tarafından ayrıca bir ücret tahsil edilmesi halinde ise alınan bu komisyon bedelleri için hizmetin gerçekleştiği tarihten itibaren 7 gün içinde komisyon faturası düzenlenmesi gerektiği tabiidir.

Kendi adına kayıtlı EFT-POS'larını (banka POS'u) bayilerine vermek suretiyle kullandıran mükelleflerin Yeni Nesil ÖKC uygulaması karşısındaki durumu nasıl olacak?

(25.07.2013 tarih ve 1090 sayılı özelge)

Perakende teslimde bulunan bayilerin faaliyetlerinde seyyar EFT-POS kullanmaları halinde, 01/10/2013 tarihinden itibaren, bu cihazların yerine kendi adlarına kayıtlı EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmaları gerekmektedir. Bayiler seyyar EFT-POS kullanmıyor ise işyerlerinde mevcut EFT-POS cihazlarını ve ödeme kaydedici cihazlarını kullanmaya devam edebileceklerdir.

470

Ayrıca, ana firmaya ait olan POS cihazlarının bayi adreslerinde bulundurularak bu cihazlarla tahsilât yapılıp yapılamayacağı hususunda yetkili kurumdan bilgi talep edilmesi gerekmektedir.

Ancak, böyle bir uygulama yapılması durumunda; POS cihazının kullanılması karşılığında ilgili banka tarafından komisyon talep edilmesi ve ana firmaca söz konusu komisyonun bayilere yansıtılmasının istenilmesi halinde, bayilerden tahsil edilen komisyon tutarları için fatura düzenlenmesi icap etmektedir. Ayrıca, ilgili banka tarafından POS cihazlarının kullanılması dolayısıyla ana firmadan talep ve tahsil edilen komisyonun, banka tarafından düzenlenecek olan banka dekontu ile kayıtlara intikal ettirilebileceği tabiidir.

Bayiler aracılığı ile yapılan ürün satışlarına ait bedellerin ana şirkete ait olan ve bayilerin işyerinde bulunan POS cihazlarıyla tahsil edilmesinde; bir yandan bayi satmış olduğu malların bedelini müşterisinden tahsil etmekte, diğer yandan ana şirket bayisinden olan alacağını tahsil etmektedir. Buna göre, bayinin yapmış olduğu satışa ait bedeli gelir hesaplarına intikal ettirmesi ve müşterisi adına fatura düzenlemesi gerekmektedir. Ana şirket tarafından da alacağın tahsiline yönelik muhasebe kayıtlarının yapılması gerektiği tabiidir.

3218 SAYILI SERBEST BÖLGELER KANUNU

Serbest bölgede istihdam edilen personel ücretlerine ilişkin istisna uygulamasına yönelik olarak % 85 ihracat tutarı nasıl hesaplanır?

(02.05.2012 tarih ve 480 sayılı özelge)

Serbest bölgede istihdam edilen personel ücretlerine ilişkin istisna uygulamasına yönelik olarak % 85 ihracat tutarının hesaplanmasında serbest bölge içinde fason imalat dışında üretilen ve yurt dışına ihraç edilen ürünlerin bedelleri dikkate alınacaktır.

Öte yandan, faaliyette bulunulan serbest bölgede veya başka bir serbest bölgede faaliyette bulunan ihracatçılara yapılan ihraç kayıtlı teslimler istisnanın uygulanması bakımından yurt dışına satış olarak değerlendirilecek olup, serbest bölgede üretilen malların Türkiye’deki bir firmaya ihraç kayıtlı satılması durumunda ise anılan istisnadan faydalanılması mümkün olmayacaktır.

Ayrıca, serbest bölgede üretilen malların Türkiye’deki bir firmaya dahilde işleme rejimi kapsamında satılması ve satışa konu malların Türkiye’deki bu firma tarafından yurt dışına ihraç edilmesi durumunda da, yapılan satışlar ihracat olarak değerlendirilmeyecek ve söz konusu istisna uygulamasında yurt dışına ihraç edilen ürün bedelleri hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

Serbest bölgede çalışan personele ödenen ihbar ve kıdem tazminatları nasıl vergilendirilir?

(08.07.2014 tarih ve 1830 sayılı özelge)

470

Şirket tarafından yapılan faaliyetlerin “fason imalat kapsamında” yapılmaması ve mevzuatta aranılan diğer şartların da sağlanması kaydıyla münhasıran serbest bölgede çalışılan süreye isabet eden kıdem ve ihbar tazminatı ödemelerinin 3218 sayılı Kanun’da belirtilen istisnadan yararlanması mümkün bulunmaktadır.

Serbest bölgelerde çalışan personelin ücret ödemelerinde gelir vergisi istisnası nasıl uygulanır?

(22.05.2012 tarih ve 126 sayılı özelge)

Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan Şirket’in istihdam ettiği personele ödediği ücretlere gelir vergisi istisnası; muhtasar beyannamede beyan edilen tutarın önce tecil edilip, yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen serbest bölge faaliyet tasdik raporu ile şartların gerçekleştiğinin tespiti üzerine terkin edilmek suretiyle uygulanmaktadır.

4691 SAYILI TEKNOLOJİ GELİŞTİRME BÖLGELERİ KANUNU

4691 sayılı Kanun kapsamında çalıştırılan personel için personel bilgi formu ve muhtasar beyannamesi verilir mi?

(21.04.2014 tarih ve 58 sayılı özelge)

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamında çalıştırılmaya başlanan personelin, AR-GE ve destek personeli olması, muafiyet kapsamında değerlendirilen destek personelinin ise AR-GE personeli sayısının yüzde onunu aşmaması şartıyla, bu personele yapılan ücret ödemesinin her türlü vergiden istisna olması nedeniyle tevkifat yapılmasına ve muhtasar beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak ücret ödemesi dışında kalan ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde belirtilen tevkifata tabi bir ödeme yapılması durumunda muhtasar beyanname verileceği tabiidir.

Öte yandan, ilgili girişimci, bölgede çalışan ve Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği’ne göre tanımlanmış tüm AR-GE ve destek personelini, AR-GE projelerindeki görev tanımlarını, nitelik ve çalışma sürelerini gösteren listeyi aylık olarak yönetici şirkete onaylatmak, inceleme ve denetimlerde ibraz edilmek üzere saklamak zorundadır.

4760 SAYILI ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU

Açık kasalı kamyonetin kapalı kasa kamyonete dönüştürülmesinde ÖTV farkı oluşur mu?

(06.02.2012 tarih ve 9 sayılı özelge)

İlk iktisabı sırasında % 4 oranı üzerinden ÖTV ödenen açık kasa kamyonetin 87.04 tarife pozisyonundaki aynı oran üzerinden vergiye tabi kapalı kasa kamyonete tadil edilmesi durumunda ÖTV farkı aranmayacaktır. Ancak, söz konusu kamyonetin, kayıt ve tescil tarihi itibarıyla % 4’ten daha yüksek bir orandan vergilendirilmesi gereken kapalı kasa kamyonete dönüştürülmesi nedeniyle doğacak ÖTV farkının adına kayıt ve tescil işlemi yapılan tarafından beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

470

Ayni sermaye ihracı kapsamında yurtdışına gönderilen araçların alımında ödenen ÖTV’nin iadesi

(06.03.2012 tarih ve 883 sayılı özelge)

ÖTV ödenmek suretiyle iktisap edilen araçların, ihracat istisnası kapsamında ayni sermaye olarak yurtdışına gönderilmesi halinde, söz konusu araçların ilk iktisabında ödenen ÖTV’nin, iade için gerekli belgeler ibraz edilmek kaydıyla nakden/mahsuben iadesinin talep edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Doğuştan kalça çıkıklığı bulunan kişi ÖTV Kanunu’nun 7/2’nci maddesinde yer alan istisna uygulamasından yararlanabilir mi?

(12.06.2014 tarih ve 63 sayılı özelge)

Engellilik durumunun bizzat kullanım için aracın hareket ettirici aksamında sabitlenmiş özel tertibat yaptırılmasını gerektirecek nitelikte olması halinde; 1 Seri No’lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ile 12 Sıra No’lu Özel Tüketim Vergisi Sirküleri’nde yer verilen şartlara haiz ve gerekli belgelerin ibraz ediliyor olması kaydıyla, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7/2-c maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan tanım değişikliklerine bağlı olarak ek ÖTV ödemesi aranır mı?

(11.04.2014 tarih ve 4 sayılı özelge)

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3. maddesindeki araç tanımlarında değişiklik yapılmasına bağlı olarak araç ruhsatının değiştirilmesine yönelik Emniyet Genel Müdürlüğü’nce yapılacak işlemler öncesinde ek ÖTV ödemesi aranmayacaktır.

Öte yandan, kayıt ve tescilli bir aracın ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl içinde fiilen tadilat yapılmak suretiyle başka bir araca (Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 15/2-a maddesinde belirtilen araçlara) dönüşümünün yapılması halinde, ek ÖTV beyanı ve ödemesinin yapılması gerektiği tabiidir.

Kütük demir, haddelenmiş rulo ve sac üretiminde kullanılan yağ alımında ödenen ÖTV'nin iadesi ne şekilde olur?

(27.05.2014 tarih ve 66 sayılı özelge)

Sacı haddelemek (inceltmek, istenen çelik özelliklerini elde etmek) amacıyla kullanılan mal için, bu malın (I) sayılı listenin dışında yer alan bir malın imalinde girdi olarak kullanılması (sonradan damıtma veya benzeri yöntemlerle ayrıştırılmış olması işlemi dahil) nedeniyle, 2012/3792 sayılı Kararname ve 25 Seri No’lu ÖTV Genel Tebliği kapsamında iade uygulamasından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

470

Ancak, kütük döküm tesislerinde sıvı çeliğin kütük şeklini alması amacıyla girdiği kalıbın iç yüzeyini yağlamada kalıp ayırıcı olarak kullanıldığı anlaşılan mal için, bu malın (I) sayılı listenin dışında yer alan bir malın imalinde üretilen malın bünyesine girmeksizin yardımcı malzeme veya sarf malzemesi olarak kullanılması nedeniyle, bahsi geçen Kararname ve Tebliğ uygulaması kapsamında iade uygulamasından yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

ÖTV'ye tabi mallar serbest bölgeye ihraç kayıtlı olarak teslim edilebilir mi?

(14.04.2014 tarih ve 916 sayılı özelge)

ÖTV'ye tabi malların (Kanun’a ekli I sayılı listedeki mallar hariç) Kanun’un 8/2 maddesine göre tecil-terkin uygulaması kapsamında ÖTV'si tecil edilmek suretiyle ihraç kayıtlı olarak serbest bölgedeki alıcılara teslim edilmesi mümkündür.

Ayrıca, bu kapsamda satın alınan malların serbest bölgeden aynen yurt dışına ihraç edilmesi durumunda, alım safhasında tecil edilen ÖTV'nin, malın serbest bölgeye girişinde düzenlenen gümrük beyannamesi ile birlikte “Serbest Bölgelerden Yapılan İhracat Teslimlerine İlişkin Bildirim” ve ihracata konu malların serbest bölgeye girişi ve çıkışıyla ilgili serbest bölge işlem formlarının aslı veya ilgili gümrük idaresi, noter ya da yeminli mali müşavir tarafından onaylı örneğinin vergi dairesine verilmesi suretiyle terkini mümkün bulunmaktadır.

Şüpheli hale gelen alacaklar nedeniyle tahsil edilemeyen ÖTV indirim konusu yapılabilir mi?

(14.04.2014 tarih ve 55 sayılı özelge)

Özel tüketim vergisi uygulamasında “indirim” müessesesi; özel tüketim vergisine tabi malların, yer aldıkları listedeki başka bir malın imalinde kullanılması durumu ile sınırlı olduğundan, yapılan şarap teslimleri nedeniyle hesaplanarak beyan edilen, ancak müşterilerin iflas etmesi veya işyerlerini kapatması nedeniyle tahsil edilemeyen ÖTV'nin mevcut mevzuat uyarınca indirim konusu yapılması veya silinmesi mümkün bulunmamaktadır.

İthali yapıldıktan sonra ihraç edilen mallara ait ödenen ÖTV’nin iadesi yapılabilir mi?

(21.04.2014 tarih ve 53 sayılı özelge)

ÖTV’si ödenmek suretiyle ithal edilerek distribütör firmaya teslim edilen ve distribütör firma tarafından perakende satışı yapılmadan (ambalajları açılmadan) iade alınan malların işlenmeksizin, tadilat yapılmaksızın veya imalat ya da sair sebeplerle kullanılmaksızın, herhangi bir hasar, bozulma vb. olmaksızın, aynen ithal edildiği gibi ihraç edilmesi ve ihracatın Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 5/1 maddesinde belirtilen şartlara uygun olarak

470

yapılması durumunda, bu malların ithalinde ödenen ÖTV'nin iadesi mümkün bulunmaktadır.

İthali yapıldıktan sonra kırılma, bozulma sebebiyle ihraç edilen veya imha edilen malların ÖTV’sinin iadesi mümkün müdür?

(21.04.2014 tarih ve 54 sayılı özelge)

ÖTV Kanunu’nda vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği safhadan sonra, ÖTV’ye tabi malların kırılma, bozulma ve benzeri nedenlerle kullanılamaz hale gelmesi ve imha edilmesi nedeniyle, bu mallarla ilgili olarak ithalde veya yurtiçinde imalatçılardan temininde ödenen ÖTV’nin iade edilebileceğine yönelik herhangi bir düzenleme yer almamaktadır.

Bununla birlikte, ithali yapılan malların kırılma, bozulma ve benzeri nedenlerle yurt dışındaki satıcı firmaya iade edilmesi halinde, ithalde ödenen ÖTV’nin 4458 sayılı Gümrük Kanunu çerçevesinde düzeltilmesi ve iadesinin mümkün olup olmadığı hususunda Gümrük ve Ticaret Bakanlığı görüşüne de başvurulması uygun olacaktır.

Koltuk sayısı 17+1 olan aracın, koltuk sayısı 17 (16+1) olacak şekilde tadil edilmesi sonucunda ek ÖTV tarhiyatı yapılır mı?

(22.04.2014 tarih ve 10 sayılı özelge)

ÖTV uygulaması bakımından 16 ila 25 kişi taşıma kapasitesi olan araçlar "midibüs" olarak değerlendirilmekte olup, 17+1 kişilik bir aracın kayıt ve tescilinden sonra, ilk iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde 16+1 kişilik olacak şekilde tadil ettirilmesi nedeniyle Kanun’un 15/2-b maddesi uyarınca ek ÖTV yükümlülüğü söz konusu olmayacaktır.

Tekne ve motorun farklı tarihlerde satın alınması halinde ÖTV matrahı nasıl hesaplanır?

(07.04.2014 tarih ve 747 sayılı özelge)

- Kayıt ve tescile tabi olan teknelerin (motorlu veya motorsuz), Kanun’a ekli II sayılı listede yer verilen deniz araçları kapsamında olması halinde, bunların ilk iktisap kapsamındaki teslimleri ÖTV’ye tabi olacaktır.

- Tek başına dıştan takma motorlar ÖTV Kanunu eki listelerde yer almadığından bunların teslimi ÖTV’ye tabi bulunmamaktadır. Ancak, ÖTV’ye tabi bir tekne ile beraber satılmakla birlikte ayrı teslim edilen veya faturası düzenlenen motorun ÖTV uygulaması yönünden tekneden ayrı olarak değerlendirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, söz konusu durumda ÖTV’nin matrahı, motor dahil tekne bedeli olacaktır.

- Satın alınan kürekli bir kayığın, sonradan motor eklenmek suretiyle 100 kilogramı geçen bir tekne haline getirilmek suretiyle kullanılmaya başlanması halinde, ÖTV’nin konusuna giren bir deniz taşıma aracı imal edilmesi nedeniyle söz konusu motorlu tekne için ÖTV beyan

470

edilip ödenmesi gerekmektedir. Bu durumda da ÖTV’nin matrahı, motor dahil tekne bedeli olacaktır.

Otomobil ihracında KDV ve ÖTV iadesi

(19.08.2013 tarih ve 212 sayılı özelge)

Vergisi ödenerek ÖTV mükellefinden kayıt ve tescil edilmek üzere iktisap edilen otomobillerin Türkiye’de kayıt ve tescil işlemi yapılmaksızın Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen şartlara uygun olarak ihraç edilmesi ve iade için gerekli belgelerin ihracatçının KDV yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesine ibraz edilmeleri kaydıyla, bu araçların ilk iktisabında alış belgelerinde gösterilen ve ödenmiş olan vergisinin iadesinin talep edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, binek otomobili ihracı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-a maddesine göre KDV’den istisna olacak, bu otomobillerin alımında yüklenilen ve ihracatın gerçekleştiği dönemde indirim yoluyla telafi edilemeyen KDV, Kanun’un 32. maddesine göre iade edilebilecektir.

Sadece sol elde %90 rahatsızlığı olan kişinin araç alımında ÖTV istisnası uygulanması mümkün müdür?

(07.08.2014 tarih ve 133 sayılı özelge)

Alınacak engelli sağlık kurulu raporundaki engellilik durumu itibariyle, bizzat kullanım için aracın hareket ettirici aksamında sabitlenmiş özel tertibat yaptırılmadan aracın engelli tarafından kullanılabilecek durumda olması halinde, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun 7/2-c maddesinde düzenlenen istisna uygulamasından yararlanılması mümkün değildir.

Serbest bölgede aerosol üretimi için istisna belgesi verilip verilmeyeceği

(02.05.2013 tarih ve 654 sayılı özelge)

Serbest bölgede aerosol üretimi faaliyetinde bulunan firma adına, 18 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğinde belirlenen şartlara haiz olunması kaydıyla, ilgili vergi dairesince "L.P.G. Satın Alma İzin Belgesi"nin düzenlenmesi mümkündür.

Yeminli Mali Müşavirce ibraz edilmesi gereken üretim tasdik raporunun defter ve belgelere Cumhuriyet Başsavcılığının el koyması nedeniyle süresinde verilmemesi

(01.03.2013 tarih ve 11 sayılı özelge)

Defter ve belgelere Cumhuriyet Başsavcılığının el koymasından dolayı 2011 yılı ilgili döneminde tecil-terkin uygulaması kapsamında verilen ÖTV beyannamesine ilişkin tecil edilen verginin terkin edilebilmesi için Yeminli Mali Müşavirce ibraz edilmesi gereken üretim

470

tasdik raporunun süresinde verilmemesi nedeniyle düzenlenecek vergi inceleme raporu sonucuna göre işlem yapılması gerekmektedir.

ÖTV Kanunu’nun 8/1.maddesi kapsamında teminatı kimin vereceği

(01.03.2013 tarih ve 10 sayılı özelge)

Talep formunuzun incelenmesinden, ithal edilen malların yurt içinde ÖTV Kanunu’nun 8/1. maddesi hükmünce tecil-terkin uygulaması kapsamında teslimi halinde tecil işleminin yapılabilmesi için vergi dairesine verilmesi gereken teminatın ithalatçı tarafından mı, bu kapsamda imalat yapacaklar tarafından mı verileceği hususunda tereddüt oluştuğu anlaşılmaktadır.

Tecil işleminin yapılabilmesi için beyanname verme süresi içerisinde ilgili vergi dairesine verilmesi gereken teminatın satıcının, alıcının veya üçüncü bir şahsın teminatı olmasının bir önemi bulunmamakla birlikte, bu teminatın verilmesi hususu satıcının sorumluluğundadır.

Diğer yandan 08.10.2012 tarihli ve 2012/3792 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4. maddesi ile (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; aynı Kanun’un 8/1. maddesi uyarınca (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV'nin tecil edilecek kısmı sıfır olarak belirlendiğinden, bu Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarih olan 09.10.2012 tarihi itibariyle tecil-terkin uygulaması sona ermiş bulunmaktadır.

Harmanlamak amacıyla ÖTV'si sıfırlanmış biodizelin ikincil yakıt olarak tesliminde ÖTV uygulaması

(17.04.2013 tarih ve 60 sayılı özelge)

Özelge talep formunuzun incelenmesinden; ve 2006/11202 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında motorinle harmanlanmak üzere sıfır ÖTV'li olarak satın alınan oto biodizelin uzun süre stokta beklemesi sonucu özelliğini kaybettiği ve ""Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik"" hükümlerine aykırı hale geldiği, EPDK tarafından ilgili mevzuat hükümleri kapsamında yakıt özelliğini kaybeden oto biodizelin piyasaya sürülmesinin mümkün olmadığı ve yeniden işleme alınmak üzere üretici firmaya iade edilebileceğinin bildirildiği, ancak satıcının EPDK tarafından verilen, biodizel üretim lisansının sonlandırıldığı, biodizelin Takdir Komisyonu marifetiyle bertaraf edileceği, bertaraf işleminin atık bertaraf tesisi lisansı bulunan bir fabrikada gerçekleştirileceği, bertaraf işlemini gerçekleştirilecek şirket ile "Sıvı Atık Bertaraf Sözleşmesi" imzalandığı, sözleşme hükümleri gereği bertaraf edilmesi planlanan oto biodizelin bahsi geçen şirket tarafından faaliyeti sırasında ek yakıt olarak kullanılacağı, bu kapsamda teslim edilen malların KDV hariç 50 TL/Ton bedel ile bertaraf edecek şirkete fatura edileceği anlaşılmaktadır.

Yasal düzenlemeler çerçevesinde, 2006/11202 sayılı Kararname kapsamındaki vergisiz teslim uygulamasından yararlanılabilmesi için, Türkiye'de üretilen tarım ürünlerinden elde edilen

470

biodizel ile motorinin harmanlanması gerekmektedir. Dolayısıyla Kararname kapsamında üretici firmanın harmanlayıcı firma olarak sıfır ÖTV'li teslim ettiği oto biodizelin, stok bekleme sonucu özelliğini kaybetmesi ve standartlara aykırı hale gelmesi nedeniyle motorinle harmanlanmayarak imha edilmesi halinde ÖTV'nin, ÖTV mükellefi üretici firma tarafından oto biodizel için vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği tarihte (Kararneme uyarınca teslimin yapıldığı tarih) yürürlükte olan maktu vergi tutarı üzerinden beyan edilerek ödenmesi gerekmektedir.

Öte yandan motorinle harmanlanmak üzere satın alınan oto biodizelin imha edilmesi nedeniyle ÖTV'nin zamanında tahakkuk ettirilmemesinden dolayı vergi ziyaına sebebiyet verilmiş olacağından, söz konusu verginin vergi ziyaı cezası uygulanarak tarh edilmesi ve bu tarhiyata VUK'un 112. maddesi gereği gecikme faizi uygulanması gerekmektedir.

Öte yandan, biodizelin özelliğini kaybetmesinden dolayı Çevre ve Orman Bakanlığından lisanslı çimento fabrikasında alternatif yakıt olarak kullanılarak bertaraf edilmek üzere bu fabrikaya tesliminin, söz konusu akaryakıtın imha edilmesi olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

Bu durumda, ikincil yakıt olarak bertaraf edilen biodizelin bedeli üzerinden ÖTV dahil edilmek suretiyle hesaplanacak KDV tutarının beyan edilip ödenmesi, ayrıca ikincil yakıt olarak kullanılmak üzere teslim edilen biodizelin alımında yüklenilen ve indirilen KDV'nin düzeltilmesi gerekmemektedir.

ÖTV iadesi

(05.08.2013 tarih ve 47 sayılı özelge)

Şirket’in ihraç kaydıyla teslim aldığı malları ÖTV Kanunu’nun 8/2’nci maddesi hükmünde belirlenmiş olan 3 aylık süre içerisinde ihraç edememesi sonucu, anılan malları ihraç kaydıyla teslim eden ÖTV mükellefinin ihracatın söz konusu süre içinde gerçekleşmemiş olması sebebiyle Şirket’ten alarak vergi dairesine ödemiş olduğu ÖTV'nin nakden veya mahsuben iade edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

ÖTV’si sıfırlanmış deniz yakıtı teslimi

(28.01.2013 tarih ve 17 sayılı özelge)

16.07.2003 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 1. maddesinde; Türk Uluslararası Gemi Siciline ve Milli Gemi Siciline kayıtlı, kabotaj hattında münhasıran yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine miktarı her geminin teknik özelliklerine göre tespit edilmek ve bu akaryakıtı kullanacak geminin jurnaline işlenmek kaydıyla verilecek akaryakıtın ÖTV tutarı sıfıra indirilmiştir.

Söz konusu Kararname eki Kararın uygulama usul ve esasları 9, 10, 14, 23 ve 24 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğleriyle değişik 6 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğinde düzenlenmiştir.

470

Yukarıda yer alan düzenlemeler çerçevesinde, ÖTV'si sıfıra indirilmiş deniz yakıtı kullanım hakkına sahip olunması için; donatan olarak firma adına düzenlenmiş bir yakıt alım defterinin bulunması ya da deniz aracının kiralanmış olması halinde firma adına yakıt alım defterinin vize işleminin tesis ettirilmiş olması gerekmektedir.

Bu bağlamda, söz konusu Kararname kapsamındaki deniz yakıtının kullanım hakkının yakıt alım defteri bulunan deniz araçlarına ait olduğu hususu göz önüne alındığında, bu hakkın yüklenici ve alt yüklenici firmalarca kullanılması gerektiği açıktır. Dolayısıyla, yüklenici ve alt yüklenici firmaların, bahsedilen iş için kullanmak amacıyla Kararname kapsamında satın almak istedikleri deniz yakıtını şirketiz adına düzenlenecek fatura ile satın almaları mümkün bulunmamaktadır.

Doğalgazın denizcilik yakıtı olarak kullanılması durumunda ÖTV tabi olup olmayacağı

(31.01.2013 tarih ve 117 sayılı özelge)

Yukarıda yer alan düzenlemeler çerçevesinde, motorlu taşıtlarda yakıt olarak kullanılacak olan doğalgaz 9, 10, 14, 23 ve 24 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğleriyle değişik 6 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğinde denizcilik yakıtı olarak belirtilen mallar arasında yer almamaktadır.

Bu nedenle bahse konu malın denizcilik yakıtı olarak kullanılmak üzere tesliminde, ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listede karşısında yer alan tutarda ÖTV hesaplanması gerekmektedir.

ÖTV’si sıfırlanmış deniz yakıtı teslimi

(28.01.2013 tarih ve 17 sayılı özelge)

ÖTV'si sıfıra indirilmiş deniz yakıtı kullanım hakkına sahip olunması için; donatan olarak Şirket adına düzenlenmiş bir yakıt alım defterinin bulunması ya da deniz aracının kiralanmış olması halinde Şirket adına yakıt alım defterinin vize işleminin tesis ettirilmiş olması gerekmektedir.

Bu bağlamda, ve 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararname kapsamındaki deniz yakıtının kullanım hakkının yakıt alım defteri bulunan deniz araçlarına ait olduğu hususu göz önüne alındığında, bu hakkın yüklenici ve alt yüklenici firmalarca kullanılması gerektiği tabiidir. Dolayısıyla, yüklenici ve alt yüklenici firmaların, bahsedilen iş için kullanmak amacıyla Kararname kapsamında satın almak istedikleri deniz yakıtını Şirketiniz adına düzenlenecek fatura ile satın almaları mümkün bulunmamaktadır.

Şasi kamyon üzerine yapılan tanker, sarnıç, mikser tadilatında ek ÖTV tarhiyatı

(16.04.2013 tarih ve 4 sayılı özelge)

470

87.04 tarife pozisyonundan ilk iktisabı yapılan şasi kamyona kayıt ve tescil işleminden önce ahşap veya çelik kasa (damper) veya sarnıç monte edilmesi şeklinde yapılan tadilat, aracın tarife pozisyonunda veya tabi tutulduğu vergi oranında bir değişikliğe yol açmadığından, söz konusu tadilat işleminden dolayı ilave ÖTV beyanı ve ödemesi yapılmayacaktır.

Ancak bahsi geçen şasi kamyonun kayıt ve tescilinden önce tadilat yaptırılarak 87.05 tarife pozisyonunda yer alan çimento karıştırıcı (mikser) ya da vinç haline dönüştürülmesi halinde 1 seri no.lu ÖTV Genel Tebliğinin (15.3.1) bölümünde belirtildiği şekilde ÖTV beyanı ve ödemesi yapılacaktır.

İlk iktisabında ÖTV istisnası uygulanarak satın alınan aracın, 5 yıllık süre dolmadan, engelli bir kişiye satılması halinde ÖTV ödenip ödenmeyeceği

(19.04.2013 tarih ve 43 sayılı özelge)

Yüzde 90 ve üzeri sakatlık nedeniyle ilk iktisabında Kanun’un 7/2-a maddesi kapsamında istisnadan yararlanılarak satın alınan aracın, ilk iktisabından itibaren 5 yıllık süre geçmeden özürlü bir kişiye satışında ÖTV doğmaması için alıcının, Kanun’un 7/2. maddesi ile 1 seri no.lu Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği ve 12 sıra no.lu Özel Tüketim Vergisi Sirkülerinde belirlenen şartları sağlaması gerekmektedir.

Özürlü aracının veraset yoluyla intikalinde feragatname

(19.04.2013 tarih ve 8 sayılı özelge)

Mirasçılara intikal eden terekenin birden fazla mal ve haktan ibaret olması halinde, intikalin veraset ilamı ile diğer mirasçıların tek bir mirasçı lehine araçla ilgili miras haklarından feragatini gösterir belgenin ilgili kuruluşlara ibrazı şartıyla, istisnadan yararlanılmış olan aracın lehine feragat edilen mirasçıya intikali "veraset yoluyla intikal" olarak değerlendirilecek ve ÖTV uygulanmayacaktır. Bu kapsamda işlem tesisi için muristen mirasçılara intikal etmiş olan söz konusu aracın dışındaki diğer mal ve haklarla ilgili olarak da aynı mirasçı lehine feragat edilmiş olması aranmamaktadır.

Diğer taraftan Türk Medeni Kanunu’nun 677. maddesine göre, terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda mirasçılar arasında yapılan sözleşmelerin geçerliliği yazılı şekle tabi kılınmış olup, bahse konu ÖTV uygulaması bakımından diğer mirasçıların tek bir mirasçı lehine araçla ilgili miras haklarından feragatini gösterir belgenin noter onaylı olması yeterli bulunmaktadır.

Okey Takozunun ÖTV'ye Tabi Olup Olmadığı

(14.05.2013 tarih ve 18 sayılı özelge)

Okey oyun ekipmanları 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (IV) sayılı listenin 95.04 tarife pozisyonu kapsamında olup, bunların takım halinde veya okey takozu (istekası), okey taşları, zar vs. şeklinde münferit olarak ithali ve imalatçıları tarafından teslimi ÖTV'ye

470

tabi olduğundan, üretilen okey takozlarının tesliminde % 20 oranında ÖTV uygulanması gerekmektedir.

5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU

2012 yılında satış faturası düzenlenen malların 2013 yılında maliyetinin oluşması durumunda KV uygulaması

(14.02.2013 tarih ve 3 sayılı özelge)

21012 yılında satışı yapılarak 31.12.2012 tarihinde faturası düzenlenen ancak 2013 yılı Ocak ayında ithal edilerek teslim edilecek olan mallar için gelir satış tarihi itibariyle miktar ve mahiyet itibariyle kesinleştiğinden, 2012 hesap döneminin kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Satışı yapılan ancak, 2013 yılı Ocak ayında ithal edilerek teslim edilecek olan söz konusu malların maliyet bedellerinin de dönemsellik ilkesi gereği ilgili olduğu hesap döneminde dikkate alınması gerektiğinden, 2012 hesap döneminin kazancının tespitinde dikkate alınması mümkündür.

6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen faizlerin gider yazılıp yazılamayacağı

(29.02.2012 tarih ve 801 sayılı özelge)

6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara bağlı faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi fer'i amme alacakları yerine, bu Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutarların kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün değildir.

6111 sayılı Kanun’dan yararlanılarak ortaklar cari hesabının düzeltilmesi sonucu bilançoda oluşan ticari zararın geçmiş yıl karlarından mahsup edilip edilmeyeceği

(14.05.2013 tarih ve 114 sayılı özelge)

6111 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında ortaklar cari hesabının düzeltilmesi sonucu "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabına kaydedilecek tutar gerçek anlamda ticari bir zarar niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle söz konusu tutarın kurum kazancından indirilmesi mümkün olmadığı gibi geçmiş yıl kârlarına mahsup edilmesi halinde söz konusu mahsup işlemi kar dağıtımı olarak değerlendirilerek, bu tutar üzerinden kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılacaktır.

6111 sayılı Kanun’un uygulamasında oluşan fonun ortaklara dağıtılması ve ortak şirketin de gerçek kişi ortaklarına dağıtılması durumunda tevkifat ve diğer vergisel yükümlülükler

(05.08.2013 tarih ve 1178 sayılı özelge)

470

İşletmede mevcut olduğu halde kayıtlarda yer almayan emtianın kayıt altına alınabilmesi için 6111 sayılı Kanun’dan yararlanılması durumunda; ilgili emtia için ayrılan karşılık sermayenin unsuru kabul edildiğinden, ortaklara dağıtılması halinde söz konusu karşılık için vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Ayrıca, ilgili Kanun’dan yararlanan Şirket’in hissesine sahip olan Şirket’e karşılık hesabından yapılacak ödemeler sermayenin iadesi olarak değerlendirecek olup kurum kazancına ilave edilmeyecektir.

6111 sayılı Kanundan yararlanılması sonucu meydana gelen zararların, kurum kazancından indirilmesi ile yedek açelerden ve geçmiş yıl kârından mahsup edilmesi

(12.03.2013 tarih ve 145 sayılı özelge)

6111 sayılı Kanun’un 11. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında beyana konu edilen ve "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabına kaydedilen tutarın, beyannamede kanunen kabul edilmeyen gider olarak kurum kazancına eklenmesi gerekmekte olup, bu Kanun kapsamında kayıtların düzeltilmesi nedeniyle ortaya çıkan zararın, izleyen yıllarda kurum kazancından indirim konusu yapılması da söz konusu değildir.

Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasında, maddede yer alan ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapmakla sorumlu olanlar sayılmış olup, anılan maddenin 6/b-i numaralı bendinde ise, tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarından (kârın sermayeye eklenmesi kâr dağıtımı sayılmaz.) % 15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Dolayısıyla, 6111 sayılı Kanun’un 11/2. maddesi kapsamında kayıtların düzeltilmesi nedeniyle "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabına kaydedilen tutar gerçek anlamda ticari bir zarar niteliği taşımadığından; söz konusu zararın, geçmiş yıl kârlarından veya yedek akçelerden mahsup edilmesi halinde, bu mahsup işlemi kâr dağıtımı olarak değerlendirilecek ve mahsubu yapılan tutar üzerinden de kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılacaktır.

ABD, Hollanda ve İngiltere mukimi firmalardan sunucu kiralama ve internet hizmeti alımlarının Kurumlar Vergisi ve KDV Kanunları karşısındaki durumu

(23.08.2013 tarih ve 1305 sayılı özelge)

Çifte Vergi Önleme Anlaşmaları yönünden ABD, Hollanda ve İngiltere mukimi firmalardan sunucu kiralama ve internet hizmet alımlarına ilişkin yapılan ödemelerin "gayrimaddi hak bedeli" olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. İlgili anlaşmalarda İngiltere ve Hollanda mukimine yapılan ödemeler üzerinden % 10 oranında, ABD mukimine yapılan ödemelerde ise; kiralama bedeli üzerinden % 5, gayri maddi hak niteliği taşıyan diğer ödemelerden de % 10 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

470

Anılan ülke mukimlerinin Türkiye'de elde ettikleri kazanç veya iratların ilgili Anlaşma çerçevesinde vergiye tabi tutulabilmesi için mukim oldukları ülke yetkili makamlarından mukimlik belgesi almaları ve bu belgenin aslı ile noterce veya bu ülkedeki Türk Konsoloslukları’nca tasdikli Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesine veya kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise vergi sorumlularına ibraz etmeleri gerekmektedir. Vergi sorumluları, teslim aldıkları söz konusu mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili Anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır.

Diğer yandan, yurt dışı mukimi firmalardan sunucu kiralama ve internet hizmeti ithali, Türkiye’de faydalanıldığı gerekçesiyle KDV'ye tabi olup, ithalat bedeli üzerinden hesaplanan KDV'nin sorumlu sıfatıyla ithalin yapıldığı dönemde beyan edilmesi gerekmektedir.

Abonelik sözleşmesi karşılığında müşterilere ücretsiz verilen modem cihazlarının gider kaydı

(29.01.2013 tarih ve 111 sayılı özelge)

Özelge talep formundan, telekomünikasyon hizmeti verilmesi, alt yapısının kurulması ve işletilmesi faaliyeti ile iştigal edildiği, müşterilerle yapılan sözleşmelere bağlı olarak belirli bir süre abone olmaları koşuluyla modem cihazlarının müşterilere bedelsiz verildiği anlaşılmaktadır.

Modem cihazlarının müşterilere herhangi bir şart ileri sürülmeksizin geri alınmamak üzere bedelsiz olarak verilmesi halinde, bu cihazlara ait alış bedelleri, pazarlama gideri olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.

Modem cihazlarının müşterilere belirli bir süre abonelik taahhüdünde bulunmaları karşılığında bedelsiz olarak verilmesi halinde; gider, müşteri tarafından belirlenen süre abonelik taahhüdünün yerine getirilmesi üzerine tahakkuk edeceğinden, modem cihazlarına ait alış bedellerinin sözleşmede öngörülen bu sürenin sona erdiği tarih itibariyle pazarlama gideri olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Öte yandan, belirlenen süreden önce aboneliğini sona erdiren müşterilere ise söz konusu modem cihazının satıldığı kabul edilecek ve elde edilen kazanç kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilecektir.

Modem cihazlarının müşterilere abonelik süresince kullanılmak ve abonelik sona erdiğinde geri alınmak üzere verilmesi halinde, modem cihazlarına ait alış bedellerinin, Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre amortisman ayrılmak suretiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (7) numaralı bendi kapsamında kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün olacaktır.

470

Acenta kuruluş aidatı bedelinin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(20.05.2013 tarih ve 735 sayılı özelge)

Bir masrafın genel gider adı altında gider yazılabilmesi için, gelirin elde edilmesi için yapılmış olması, masrafla iş arasında açık, güçlü bir illiyet bağının mevcut olması, masrafın işin önemi ölçüsünde yapılmış bulunması gerekmektedir.

Mesleki teşekküllere yapılan aidat ödemesinin indirim konusu yapılmasında en önemli kriter ticari kazancın elde edilmesinde etkisinin olup olmamasıdır. İşletmenin faaliyetinin devamlılığına doğrudan bir etkisi olmamakla birlikte, mesleki teşekküllere üye olmadan ticari faaliyette bulunulamaması halinde söz konusu teşekküllere ödenen üye kayıt ücreti ve aidat bedellerinin gider olarak dikkate alınabilmesi mümkündür.

Buna göre, Birliğe üye olmadan acentecilik faaliyetine başlayamayacak veya devam edemeyecek olunması halinde, anılan Birliğe ödenen üye kayıt ücreti ile aidat bedellerinin ödendiği dönemde safi kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkündür.

Adi ortaklığın sermaye şirketine dönüşmesi halinde Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılacak işlemler nelerdir?

(28.02.2011 tarih ve 140 sayılı özelge)

Gerek Gelir veya Kurumlar Vergisi Kanunları’nda gerekse Türk Ticaret Kanunu’nda adi ortaklıkların nev'i değiştirmelerine ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Ayrıca, adi ortaklıkta gerçek kişiye ait hissenin ferdi işletme sayılmak suretiyle, aktif ve pasifiyle bütün halinde bir sermaye şirketine devrolunması durumunda, mevcut adi ortaklık sona ermiş olacağından, söz konusu adi ortaklığın nev'i değişikliği işleminin gelir veya kurumlar vergisi hükümlerine göre vergi ertelemesi müessesesinden yararlanmak suretiyle yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Aktife kayıtlı arsanın ve üzerinde inşa edilen otelin kısmi bölünme kapsamında olup olmadığı

(16.11.2012 tarih ve 453 sayılı özelge)

Kısmi bölünme işlemine taşınmazlar, iştirak hisseleri, üretim veya hizmet işletmeleri konu edilebilmektedir. Dolayısıyla henüz tamamlanmamış ve hizmete geçmemiş otelin üretim veya hizmet işletmesi olarak mevcut veya yeni kurulacak tam mükellef bir sermaye şirketine ayni sermaye olarak Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendi kapsamında devri mümkün bulunmamaktadır.

470

Aktife kayıtlı, kiraya verilmek suretiyle kullanılan motel satışında istisna uygulaması mümkün mü?

(09.03.2012 tarih ve 962 sayılı özelge)

Şirket aktifinde yer alan motelin satılması halinde, motelin Şirketin otomotiv yedek parça imalat ve ticaretine ilişkin faaliyet konularını gerçekleştirmek için iktisap edilmiş olduğundan söz edilemeyeceğinden ve Şirket amaçlarınızın gerçekleştirilmesi için gayrimenkul almak, satmak ve kiraya vermek gibi işlemleri yapılabileceği hususu ana sözleşmenizde yer aldığından, satıştan doğan kazancın kurumlar vergisinden istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Almanya'da mukim şirketten vagon fren sistemlerinin test desteği hizmeti alımı nedeniyle yapılan ödeme üzerinden vergi tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(24.07.2013 tarih ve 28 sayılı özelge)

Almanya mukimi şirketten alınan fren sistemleri test hizmetinin, Türkiye-Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması'nda serbest meslek faaliyetlerinin sadece gerçek kişiler için düzenlenmiş olması nedeniyle, Anlaşma’nın “İşyeri” başlıklı 5’inci ve “Ticari Kazançlar” başlıklı 7’nci maddeleri kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.

Almanya mukimi teşebbüsün Türkiye’de icra edeceği faaliyetin, bu teşebbüsün personelleri vasıtasıyla Türkiye’de herhangi bir 12 aylık dönemde toplamda 6 ayı aşan bir sürede veya sürelerde devam etmesi durumunda, Türkiye’de bir iş yeri oluşacak ve bu hizmetlerden elde edilen kazançlar iç mevzuatımız hükümleri çerçevesinde Türkiye’de vergiye tabi tutulacaktır.

Diğer taraftan, Türkiye’de icra edilen söz konusu hizmetler dolayısıyla elde edilen gelirlerin iç mevzuatımız hükümleri çerçevesinde vergi tevkifatına tabi tutulması halinde, söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan vergi sorumlularının, tevkifat yükümlülüğünün doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün faaliyet icrası amacıyla yukarıda belirtilen toplam altı aylık süre içerisinde kalıp kalmama durumunu bilemeyeceklerinden, diğer bir ifadeyle aynı dönemde Türkiye’de başkalarına da hizmet verilebileceği ihtimali dikkate alınarak, söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmaları gerekmektedir.

Öte yandan, Türkiye-Almanya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması çerçevesinde bahse konu ödemelerin Türkiye’de vergiye tabi tutulmaması gerektiği durumda, Alman mukimi firmaya yapılan ödemeler üzerinden kurumlar vergisi tevkifatı yapılması halinde; anılan firma tarafından bizzat veya vekilleri aracılığıyla, tevkif yoluyla alınan vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurulabilecektir.

Anlaşma sonucu ödenen tazminatın gider niteliği

(24.02.2012 tarih ve 737 sayılı özelge)

470

Ödenen tazminatların gider yazılabilmesi için, işle ilgili olması ve sözleşmeye, ilama veya kanun emrine bağlı bulunması şarttır.

Kurumlarca işle ilgili ödenen tazminatlar, sözleşmeye, ilama veya kanun emrine bağlı bulunsa dahi, kurumların, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının kusurundan kaynaklanması halinde gider olarak yazılamamaktadır.

Buna göre, otel müşterisine ait olan aracın çalınması nedeniyle davacı sigorta şirketine anlaşma sonucu ödenen tutarın 5520 sayılı Kanun’un 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Arama ve işletme ruhsatları gayrimenkul olarak değerlendirilebilir mi?

(11.04.2014 tarih ve 3 sayılı özelge)

Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen taşınmazlar arasında yer almayan maden arama ve işletme ruhsatının bir başka şirkete satışından elde edilen kazancın, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde belirtilen istisnaya konu edilmesi mümkün olmayıp, kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Ar-Ge İndirimi

(04.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.16.01-176300-124 sayılı özelge)

Şirket tarafından KOSGEB ... Üniversitesi -... Teknoloji Geliştirme Merkez Müdürlüğü'ne sunulan "................" başlıklı projenin, ....... tarih ve ......... numaralı sözleşme ile desteklenmesi uygun bulunduğundan, 1 Seri No.lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği ve Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği'nde yer alan diğer şartların da yerine getirilmesi şartıyla, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği (25.02.2010) tarihten itibaren, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda yer alan destek ve teşvik uygulamalarından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, kurumlar vergisi beyannamesinde yararlanılan Ar-Ge indiriminin doğru hesaplandığı ve uygulandığına ilişkin yeminli mali müşavir tasdik raporunun da süresi içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Ar-Ge indirimi

(01.07.2010 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-KVK-10-22 sayılı özelge)

İşletmelerin 5746 sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge projeleri nedeniyle Ar-Ge indiriminden yararlanabilmeleri için, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi ekinde Yönetmeliğin 9. maddesinin birinci fıkrasında bentler halinde sayılan belgeleri vermesi gerekmekte olup, bu belgelerin destek veren kamu kurumu tarafından onaylanması gerekmektedir.

470

Buna göre, Bankanız tarafından yürütülmekte olan ve TÜBİTAK tarafından 11.08.2009 tarihli destek karar yazısı ile desteklenmesine karar verilen "..." projesi kapsamında Ar-Ge indirimine konu olan harcamaların ana gruplar itibarıyla yıllık tutarları ve ayrıntılı dökümünü gösteren listenin projeye destek veren kamu kurumu olan TÜBİTAK tarafından onaylanması gerekmektedir.

Ar-Ge İndirimi ve Gelir Vergisi Stopajı Desteği

(07.05.2011 tarih ve B.07.4.DEF.0.78.10.00-Ar_ge-3 sayılı özelge)

24.11.2009 tarihinde imzalanarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından desteklenmeye uygun bulunan ve "...." başlıklı ve ..... kod numaralı proje sözleşmesinin 5746 sayılı Kanunda belirtilen şartları taşıması halinde, projeye ilişkin destek karar yazısının düzenlendiği veya proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Ar-Ge indiriminden ve gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlanması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, 5746 sayılı Kanun kapsamındaki istisna, destek ve teşviklerden yararlanmanız halinde, ayrıca Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan aynı mahiyetteki hükümlerden yararlanmanız mümkün bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu proje hakkında 5746 sayılı Kanun’dan yaralanmayıp, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmünden yararlanmayı tercih etmeniz halinde, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yer alan açıklamalar doğrultusunda Gelir İdaresi Başkanlığına başvurmanız gerekmektedir.

Ar-Ge indiriminde bir önceki yıla ilişkin kıyaslamanın geçici vergi dönemleri itibariyle yapılıp yapılamayacağı

(29.08.2011 tarihli özelge)

5746 sayılı Ar-Ge Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun çerçevesinde kurulan Ar-Ge merkezlerinde, 500 ve üzerinde tam zaman eşdeğer Ar-Ge personeli istihdam edilmesi halinde, geçici vergi dönemleri sonu itibariyle gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik harcamalarının toplam tutarının, bir önceki yıla göre yapılan Ar-Ge ve yenilik harcamalarının toplam tutarı ile kıyaslanması sonucu ortaya çıkan artışın yarısı, 5746 sayılı Kanunda yer alan hüküm ve Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinde belirtilen açıklamalar çerçevesinde kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkündür.

Asıl borçlunun borcunu ödememesi dolayısıyla kefil olarak ödenen banka kredisinin gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı hk.

(28.01.2013 tarih ve 95 sayılı özelge)

Genel giderlerin kurum kazancından indirim konusu yapılabilmesi için, söz konusu giderlerle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında doğrudan ve açık bir illiyet bağının bulunması

470

gerekmekte olup bu mahiyette olmayan giderlerin ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün değildir.

Bu çerçevede, kefil olarak ödenen banka kredi borcunun, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan bir gider niteliğinde bulunmaması nedeniyle safi kurum kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Bankalar tarafından yapılan promosyon ödemelerinin kurum kazancından indirilip indirilemeyeceği

(23.07.2013 tarih ve 105 sayılı özelge)

Bankalar tarafından, ticari kazanç elde edilmesi ve idamesine yönelik olarak müşteri sayısını arttırmak için muhtelif kurumlarla, çalışanlarının maaş ödemelerine ilişkin yapılan maaş anlaşmalarının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun uygulanmasında, mevduatların ve kredi hacminin arttırılması amacıyla yapılan pazarlama harcaması niteliğinde kabul edilmesi gerekmekte olup, promosyon ödemelerinin doğrudan çalışanlara, kurumlara veya kurumların talimatıyla bağış makbuzu karşılığında bir derneğe ya da vakfa yapılması bu ödemelerin "pazarlama ve satış gideri" niteliğini değiştirmeyecektir.

Dolayısıyla, maaş anlaşmaları karşılığında bankalarca yapılan işin ehemmiyet ve genişliği ile mütenasip promosyon ödemeleri, kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesi (1) numaralı bendi kapsamında, anlaşmaların sürelerine bağlı olarak ilgili oldukları dönemler itibarıyla, gider olarak dikkate alınabilecektir.

Bayan çalışanların çocukları için özel kreşten alınan hizmetin gider yazılması

(29.02.2012 tarih ve 806 sayılı özelge)

İş Kanunu’nda yer alan zorunluluktan kaynaklanması nedeniyle, 150’den çok kadın işçi çalışması durumunda, özel bir kreşten bakım hizmeti almak suretiyle 0-6 yaş çocukları olan kadın personel adına yapılacak ödemelerin, ücret olarak değerlendirilmemesi gerekir. 150’den az kadın işçi çalışması durumunda ise söz konusu ödemelerin hizmet erbabına sağlanan bir menfaat olarak kabul edilerek ücret bordrosu düzenlemek suretiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi gereğince tevkifata tabi tutularak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede; 0-6 yaş çocukları olan kadın personel adına özel kreşlere yapılan ödemeler ile ücret bordrosunda gösterilen söz konusu ödemelerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi çerçevesinde kurum kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Bayi çalışanlarına performansa bağlı olarak verilen ürün bedellerinin gider kaydedilmesi

(06.09.2011 tarihli özelge)

470

Bayilerin bordrosunda kayıtlı satış elemanlarına, hedeflenen kotaları geçmeleri durumunda bedelsiz olarak verilecek olan ürünler, ciro primi niteliğindedir. Dolayısıyla, kurum kazancının tespitinde pazarlama ve satış gideri, bayiler tarafından da gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer taraftan, bayiler tarafından çalışanlara verilen bu ürünlerin değeri, ücret bordrosuna dahil edilmek ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin (1) numaralı bendine göre gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmak suretiyle aynı Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Bayilerin satış elemanlarının hedeflenen kotaları geçmesi için, satış elemanlarına verilen alış veriş çeklerinin gider niteliği

(08.03.2012 tarih ve 901 sayılı özelge)

Hedeflenen satış rakamlarına ulaşmak amacıyla, satış hedeflerini yakalama başarısına göre bayilik sözleşmesi bulunan distribütörün satıştan sorumlu çalışanlarına verilen belirli mağazalarda harcama yapabilme imkanı veren alışveriş çekleri ciro primi niteliğinde olduğundan, söz konusu primlerin pazarlama ve satış gideri, distribütör tarafından da gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, distribütörler tarafından, satış elemanlarına verilen alışveriş çeki bedellerinin ücret bordrosuna dahil edilmek suretiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin (1) numaralı bendine göre gelir vergisi tevkifatına tabi tutularak aynı Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Bedelsiz kiralanan otomobile ait giderler ile beyannamelere ilişkin ödenen damga vergisi kurum kazancından indirilebilir mi?

(20.02.2012 tarih ve 249 sayılı özelge)

Şirket ortağının sahibi olduğu binek otomobilin bir kiralama sözleşmesi kapsamında bedelsiz olarak şirket kullanımına tahsis edilmesi halinde, bu otomobil dolayısıyla ödenecek motorlu taşıtlar vergisi ile ruhsat sahibi olan şirket ortağı adına yapılacak kasko giderlerinin kurum kazancının tespitinde indirim unsuru olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, ticari işletmeye ait beyannameler üzerinden ödenen damga vergileri ile ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi amacıyla işletmede kullanması şartıyla, söz konusu otomobile ilişkin akaryakıt, bakım gibi giderler kurum kazancından indirilebilir.

Belediye tarafından uygulanan ecrimisil bedelinin gider olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

(14.03.2012 tarih ve 1026 sayılı özelge)

470

Ecrimisil adı altında yapılan ödemeler kira ödemesi niteliği taşıdığından, söz konusu ödemelerin tahakkuk ettiği tarihler itibariyle ilgili dönemlerde Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkündür.

Belediyelere kendi araç, ekipman ve personeli ile verilen çöp toplama hizmetine ilişkin hak edişlerin vergilendirilmesi

(04.03.2013 tarih ve 305 sayılı özelge)

Özelge talep formundaki bilgilerden, beldelerin çöp toplama ve temizlik hizmeti faaliyeti ile uğraşıldığı, ihale yöntemi ile alınan işlerde şirkete ait araç, donanım ve personelin kullanıldığı, belediyelerle yapılan sözleşmelerde en az iki yıllık ihalenin söz konusu olması nedeniyle yapılan işin sürekli nitelikte bir iş olduğu ancak yapılan işin değerlendirilmesinin her takvim yılının ayları itibarıyla yapıldığı, sözleşmelerin kesin ödeme mahiyetinde olmamakla birlikte ve kazanılmış hak sayılmayarak geçici hak ediş ödemeleri şeklinde düzenlendiği, sözleşmelerde geçici hak ediş bedellerinin, Kurumun başvurusu üzerine ayda bir defa düzenleneceğine dair hüküm bulunduğu, bu hizmetlere ilişkin faturaların, her ayın son günü itibarıyla, hak ediş tutarlarının hesaplanarak karşılıklı kabul ile kesinleştiği tarihte düzenlendiği anlaşılmaktadır.

Bu bilgiler çerçevesinde, belediyelere verilen hizmetlerle ilgili olarak düzenlenen her bir hak ediş raporunun (Hak ediş belgesi) ihale makamınca onaylandığı tarihte gelir, miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmiş, dolayısıyla tahakkuk etmiş sayılacağından, elde edilen gelirlerin ilgili dönemlerde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Belediyeye bağışlanmak üzere kültür merkezi tesisinin onarım ve organizasyon işleri için yapılan harcamaların kurum kazancından indirilip indirilemeyeceği

(23.08.2013 tarih ve 1308 sayılı özelge)

1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nde;

- Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine,

- İl özel idarelerine,

- Belediyelere, köylere,

- Bakanlar Kurulu’nca vergi muafiyeti tanınan vakıflara ve kamu yararına çalışan dernekler ile bilimsel araştırma ve geliştirme faaliyetinde bulunan kurum ve kuruluşlara

makbuz karşılığında yapılan bağış ve yardımlar toplamının o yıla ait kurum kazancının %5'ine kadar olan kısmının, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla kurum kazancından indirim konusu yapılabileceği hüküm altına alınmıştır

470

Bu itibarla, belediyenin kültür merkezi tesisinin onarım ve organizasyon işlerine ilişkin yapılan harcamaların, beyanname üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, o yıla ait kurum kazancının % 5'ine kadar olan kısmının indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Belgesi temin edilemeyen masraflar gider yazılabilir mi?

(02.06.2014 tarih ve 1549 sayılı özelge)

Yurtdışı taşımacılık faaliyetinde bulunan kurumun, faaliyeti ile ilgili olarak yurtdışında yapılmış olan ancak belgelendirilemeyen giderlerinin nakden yapıldığının ve nakit çıkışının muhasebe kayıtlarında izlendiğinin tevsik edilmesi durumunda; bu harcamalara karşılık olmak üzere, yurtdışı taşımacılık faaliyeti sonucu döviz olarak elde edilen hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla hesaplanan götürü giderin kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, harcama yapılmadıkça belirtilen şekilde hesaplanan götürü gider kurum kazancının tespitinde dikkate alınamayacaktır.

Hesap dönemi kapandıktan sonra şirkete ulaşan yurtdışı hizmet faturalarının kayıtlara alınmasında, fatura içeriği hizmetlerin ilgili olduğu hesap döneminde gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yurtdışında mukim olan firmaların şirkete düzenlediği belgelerin, ilgili ülke mevzuatına göre geçerli belge sayılması durumunda, mezkur belgeler vergi kanunları açısından ispat edici belge olarak kabul edilmektedir.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından verilen karara istinaden müşterilere yapılacak iadelerin belgelendirilmesi

(31.07.2013 tarih ve 1140 sayılı özelge)

Müşterilerle yapılan sözleşme gereği, sözleşmenin süresinden önce fesih edilmesi neticesinde indirimli olarak verilen hizmet bedeli ile standart bedel arasındaki farkın tahakkuk ettiği dönemin kurum kazancına eklenmesi gerekmektedir.

Geçmiş yıllarda tahsil edilen söz konusu tutarlar içerisinde yer alan hat tesis ücreti ödemelerinden Bilgi Teknolojileri Kurulu’nun kararına istinaden müşterilere iade edilecek tutarların ise belgelendirilmesi şartıyla, iadesinin yapıldığı dönemin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

İlaveten, iade edilen “hat tesis ücreti indirimine isabet eden kısım”a ait KDV’nin, düzeltmenin Şirket’e düzenlenecek fatura veya benzeri vesikalarda ya da Şirket tarafından düzenlenecek gider pusulasında gösterilmesi ve takvim yılı aşılmamak kaydıyla belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği dönemde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

İade bedellerine ait özel iletişim vergisi tutarlarının, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenlediği faturalarda, gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmayanlar için ise düzenlenen gider pusulalarında gösterilmesi gerekmektedir.

470

Birden fazla bölgede teşvik belgeli yatırımı olanlarda indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması

(21.02.2012 tarih ve 82 sayılı özelge)

İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın ayrı bir şekilde belirlenmesine imkan bulunmayan hallerde indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına oranlanması suretiyle belirlenir.

Birden fazla tevsi yatırımı bulunan kurumların da oranlama yaparken sadece tevsi yatırıma konu hizmet ve üretim işletmesinin sabit kıymetlerini değil tüm sabit kıymetlerin toplamını dikkate almaları gerekmektedir.

Birden fazla bölgedeki teşvik belgesine bağlı olan tevsi yatırımlara uygulanan indirimli kurumlar vergisi oranları farklı olduğundan, yararlanılabilecek indirimli kurumlar vergisinin beyanname dışında hesaplanması ve hesaplanan bu tutarı sağlayacak şekilde geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamelerine ilgili oranın dahil edilmesi gerekmektedir.

Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işleri için yapılan ek sözleşmeden dolayı tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(02.09.2011 tarihli özelge)

Bir işin Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında değerlendirilebilmesi için;

- Faaliyet konusunun inşaat ve onarım işi olması,

- İnşaat ve onarım işinin birden fazla takvim yılına yaygın olması, diğer bir ifadeyle bir takvim yılında başlayıp ertesi veya daha sonraki takvim yıllarında bitirilmiş olması,

- İnşaat ve onarım işinin resmi veya özel taahhütlere bağlı olarak yapılması,

gerekmektedir.

Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işi kapsamında değerlendirilen aynı inşaat işine ilişkin olarak aynı taşeron firmayla yapılan ek sözleşmeye istinaden yapılacak hakediş ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fırkasının (a) bendi uyarınca %3 oranında kurumlar vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Bölünme yoluyla elde edilen hisselerin iktisap tarihi ve lisansların bölünmeye konu olup olamayacağı

(11.04.2012 tarih ve 471 sayılı özelge)

470

Şirketin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde belirtilen şartlara uygun olarak kısmi bölünmesi kaydıyla, bölünen şirketin ortaklarınca, yeni şirketten elde edilecek hisse senetlerinin iktisap tarihi olarak, kısmen bölünen şirketin hisse senetlerinin iktisap edildiği tarihin esas alınması gerekmektedir.

Henüz üretim tesisi haline getirilmemiş olan üretim lisanslarının müstakil olarak bu madde kapsamında tam mükellef bir sermaye şirketine ayni sermaye olarak konulması mümkün bulunmamaktadır.

BTC Boru Hattı Projesi kapsamında verilen toprak analizi ve danışmanlığı hizmetinin vergi mevzuatı karşısındaki durumu nedir?

(18.04.2014 tarih ve 1041 sayılı özelge)

İngiltere mukimi teşebbüslerin Türkiye'de icra edecekleri serbest meslek faaliyeti, bu teşebbüslerin personelleri vasıtasıyla Türkiye'de yapacakları serbest meslek faaliyetini ifade etmektedir.

Faaliyetin Türkiye'de icra edilmesi durumunda, yaptıkları serbest meslek ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapmak zorunda olan vergi sorumluları, tevkifat yükümlülüğünün doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün faaliyet icrası amacıyla Türkiye'de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşan bir süre kalıp kalmama durumunu bilemeyeceğinden, söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorundadırlar.

Öte yandan, kendilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılan teşebbüsler, Anlaşma hükümleri çerçevesinde bu ödemelerin Türkiye'de vergilendirilmemesinin gerektiği durumlarda, bizzat veya vekilleri vasıtasıyla, tevkif edilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabileceklerdir.

Cami ve müştemilatı inşaatı için derneğe yapılacak bağış ve yardımların gelir ve kurumlar vergisi matrahından indirilip indirilemeyeceği

(04.03.2013 tarih ve 7 sayılı özelge)

Dernek tarafından yaptırılacak cami inşası ve müştemilatı için gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince derneğe makbuz mukabili yapılan ya da açtırılan banka hesabına yatırılan bağış ve yardımların, Gelir Vergisi Kanunu’nun 89/1-5. maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-ç maddesi gereğince gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde ayrıca gösterilmek üzere beyan edilen gelir veya kurum kazancından indirim konusu yapılması mümkündür.

Cins tashihi geç yapılan binanın satışında kurumlar vergisi istisnası

(07.08.2012 tarih ve 817 sayılı özelge)

470

Arsa üzerinde inşa edilen ve aktife kaydedilen yeni binanın, en az iki tam yıl süreyle aktifinizde bulunduktan sonra satılması halinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen şartlarla söz konusu istisnadan faydalanılabilecektir.

İnşa edilen binanın cins tashihinin çeşitli nedenlerle tapuya tescilinin geç yapılmış olması durumunda, yapı inşaatı ruhsatı, vergi dairesi tespiti veya resmi kurum kayıtlarından birisi ile tevsik edilmek şartıyla, satılan binanın iki yıllık aktifte bulundurulma süresinin başlangıç tarihi olarak, inşaatın tamamlandığı ve bina olarak kullanılmaya başlandığı tarih esas alınabilecektir.

Öte yandan, yeni inşa edilen binanın aktifte iki yıl bulunma süresinin tespitinde, arsa üzerinde daha önce bulunan ve yeni bina inşaatı için yıktırılan apartmanın aktifte bulunduğu sürenin dikkate alınması mümkün değildir.

Ciro primlerinin kurumlar vergisi açısından gelir unsuru olarak mı, maliyet unsuru olarak mı dikkate alınacağı

(30.07.2013 tarih ve 455 sayılı özelge)

Ciro primlerinin ödendiği tarih itibariyle gelir olarak dikkate alınarak kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.

Çalınan Paraların Gider Yazılması

(25.03.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 8-198 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde yer alan hüküm gereğince, sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderlerinin kurum kazancının tespitinde indirilmesi mümkün değildir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, çalınan veya kaybolan paraların gider yazılması mümkün olmadığı gibi ifa edilen para taşımacılığı hizmetinde kaybolan veya çalınan tutarların karşı tarafa tazmin edilmesi nedeniyle ödenecek tazminat tutarlarının kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Dar mükellef kurumlara yapılan gayrimaddi hak ödemelerinden neye göre tevkifat yapılır?

(18.04.2014 tarih ve 430 sayılı özelge)

Türkiye'de doğan ve Almanya mukimi şirkete gayrimaddi hak bedelleri karşılığında yapılacak olan ödemelerin gayrisafi tutarı üzerinden Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması’nın 12/2. maddesi uyarınca Türkiye'de %10 oranını aşmayacak şekilde vergi kesintisi yapılması

470

gerekmektedir. Söz konusu ödemelere iç mevzuatımızda daha düşük bir oranın uygulanması halinde iç mevzuatımızda belirlenen bu düşük oranın uygulanacağı tabiidir.

Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, bu hükümlerden yararlanabilmek için ilgili teşebbüsün mukim olduğu ülkede tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin mukim olunan ülkenin yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin noterce veya bu ülkedeki Türk Konsoloslukları’nca tasdik edilen bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümlerimizin uygulanacağı tabiidir.

Dar mükellefiyette vergi kesintisi

(12.04.2013 tarih ve67 sayılı özelge)

Özelge talep formu ekindeki dilekçeden;

- Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile Almanya mukimi Adi Ortaklık arasında 02.07.2009 tarihinde Yeni Tip Denizaltı Temin Sözleşmesinin imzalandığı,

- Sözleşme kapsamında, bir Alman adi ortaklığı olarak denizaltı inşası için gerekli olan malzeme ve çeşitli hizmetlerin yapılacağı, projenin büyük kısmının Türkiye dışından sağlanacak malzeme ve hizmetlerle, kalan kısmın ise Türkiye'den temin edilecek malzeme ve hizmetlerle gerçekleşeceği,

- Türkiye'den temin edilecek malzemeler ve Türkiye'de verilecek hizmetlerle ilgili olarak Adi Ortaklığın Türkiye ofisi olarak Gölcük Vergi Dairesi Müdürlüğü'nde mükellefiyet tesis edildiği,

- Türkiye'deki ofisin, Almanya'da üretilen malzemeleri Savunma Sanayi Müsteşarlığı adına Türkiye'ye ithal edeceği, Türk taşeronlardan temin ettiği malzemeleri SSM'ye teslim edeceği, ayrıca serbest meslek faaliyetleri kapsamında da hizmet vereceği,

- Sözleşmenin denizaltıların inşaatını kapsamadığı, inşaatın Gölcük Donanma Tersanesi tarafından yapılacağı, Türkiye'de yeni denizaltı sistemlerine ilişkin eğitim hizmetlerinin verileceği

anlaşılmaktadır.

Söz konusu ofis tarafından Savunma Sanayi Müsteşarlığına verilecek serbest meslek hizmetleri dolayısıyla yapılacak ödemelerden kurumlar vergisi kesintisinin yapılıp yapılmayacağı hususu sorulmaktadır.

Dilekçede yer alan bilgilerden anlaşıldığı üzere malzeme temini, eğitim, teknik destek ve proje yönetimi faaliyetleri Türkiye'de sadece bu faaliyetler için kurulan Adi Ortaklık aracılığı

470

ile yürütülmektedir. Sözü edilen adi ortaklık, faaliyetlerini doğrudan Almanya mukimi şirket adına gerçekleştirmektedir. Bu çerçevede değerlendirildiğinde Almanya mukimi firmanın, Türkiye'de Adi Ortaklığı aracılığı ile yürüttüğü faaliyetleri için bir işyerine sahip olduğunun kabul edilmesi gerekmektedir.

Almanya mukimi firma, malzeme temini, eğitim, teknik destek ve proje yönetimi faaliyetlerini Türkiye'deki bir işyeri aracılığıyla gerçekleştirmekte olup, bu faaliyetlerin Anlaşmanın 7. maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve bu işyerine atfedilen miktarla sınırlı olmak üzere Türkiye'de de iç mevzuat hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, Almanya mukimi firmaya, gayrimaddi hak bedeli niteliğinde yapılacak ödemelerin Türkiye'de % 10 oranında vergi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

Bu açıklamalar çerçevesinde, Almanya mukimi firmanın Türkiye'de yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunması ve söz konusu gayrimaddi hak bedeli ile bu işyeri arasında etkin bir bağın bulunması durumunda, gayrimaddi hak bedeli ödemeleri 12. maddeye göre değil, ticari kazançlara ilişkin 7. maddeye göre vergilendirilecektir. Bir başka ifade ile bu ödemeler 12. maddede belirtilen oranda değil, işyerinin ticari kazancına dahil edilerek iç mevzuatımızın öngördüğü usul ve oranlarda vergilendirilecektir.

Dolayısıyla, Savunma Sanayi Müsteşarlığınca yapılan gayri maddi hak niteliğindeki ödemelerden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesine göre % 20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılacak ve söz konusu kesinti tutarı geçici ve yıllık kurumlar vergisi beyannamelerinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. Ticari kazanç niteliğindeki diğer ödemelerden ise kurumlar vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

Davalı olan ortaklardan alacaklar için adat faizi faturası düzenlenmesi gerekli midir?

(20.06.2013 tarih ve 111 sayılı özelge)

Şirket ortaklarından olan alacaklara emsallere uygun bir faiz hesaplanması ve aylık dönemler itibariyle ortaklara fatura edilen bu faiz tutarlarının tahakkuk esası gereği kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, şirketin ortaklarından olan alacaklarına ilişkin açılan davanın kazanılması halinde, bu alacaklara ilişkin mahkemece hükmedilen faiz tutarının daha önce tahakkuk esası gereği gelir yazılan faiz tutarından yüksek olması halinde bu farkın da gelir yazılması gerekmekte olup, düşük olması halinde ise fark tutarın gider yazılabileceği tabiidir.

Değeri düşen emtianın değer farkının gider yazılacağı dönem

(24.02.2012 tarih ve 740 sayılı özelge)

470

Değeri düşen emtiayla ilgili olarak, emtianın emsal bedelinin takdir komisyonu tarafından tespit edildiği hususunun bildirildiği tarih itibarıyla değer düşüklüğü belli olduğundan, emtianın maliyet bedeli ile emsal bedeli arasındaki farkın takdir komisyonu kararının tebliğ edildiği takvim yılında gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Depolama ve terminal alanı olarak kullanılan gayrimenkullerin kısmi bölünmeye konu edilip edilemeyeceği

(30.05.2012 tarih ve 123 sayılı özelge)

Kısmi bölünme müessesesinin temel amacı, şirketlerin yeniden yapılanma yoluyla verimlilik ve karlılıklarını artırmalarına imkan sağlamak olup, kısmi bölünme bir üretim tesisinin veya hizmet işletmesinin parça parça elden çıkarılması sonucunu doğurmaması gerekmektedir. Dolayısıyla üretim tesisi ve hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunludur.

Buna göre, şirketin aktifinde kayıtlı bulunan ve depolama ve terminal alanı olarak kullanılan taşınmazların, yapılan taşımacılık ve lojistik faaliyetlerini sona erdirmeyecek şekilde 5520 sayılı Kanun’un 19. maddesi ve 1 seri no.lu Tebliğde yapılan açıklamalar çerçevesinde kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkündür.

Derneğe ödenen giriş ve üyelik aidatının kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilip indirilemeyeceği

(21.08.2013 tarih ve 891 sayılı özelge)

Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinde safi kazancın tespit edilmesinde indirilecek giderler sayılmış olup, birinci bendinde de ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi kazancın tespitinde indirilebileceği belirtilmiştir.

Buna göre, ticari kazanç elde edilmesi için kanunen veya ilgili mevzuat gereği zorunlu olması şartıyla Derneğe üyelik için ödenen giriş bedeli ile aidatların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Derneğin iktisadi işletmesinin kârının derneğe aktarımında gelir vergisi tevkifatı

(06.06.2013 tarih ve 824 sayılı özelge)

Derneğe ait iktisadi işletme tarafından dernek ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılacak bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5'ine kadar olan kısmı indirim konusu yapılabilir. Diğer taraftan, yapılacak bağış ve yardımların ilgili yıl kazancının % 5'ini aşan kısmının ise kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

470

Kendisi kurumlar vergisi mükellefi olmayan bir Derneğin, sermayesini temin ederek vergiye tabi bir kuruluş oluşturması halinde kendisine aktarılan gelir iştirak kazancı niteliğindedir. Bu nedenle Derneğin ihtiyaçları için (demirbaş alımı) iktisadi işletmeden Derneğe para aktarılması durumunda söz konusu tutarlar üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (6/b-i) bendi uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

İktisadi işletmenin dağıtılabilir karını bağlı olduğu Derneğe aktarması kar dağıtımı; Dernek yönünden ise Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde belirtilen iştirak kazancıdır. Bu çerçevede dağıtılan tutar üzerinden aynı Kanun’un 94. maddesinin birinci fıkrasının (6/b-i) bendi uyarınca iktisadi işletme tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılarak genel usul ve esaslar çerçevesinde muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Derneğin iktisadi işletmesinin karlarının derneğe aktarımında gelir vergisi tevkifatı, dernek tüzel kişiliğine yapılan bağışlarda belge düzeni

(06.06.2013 tarih ve 824 sayılı özelge)

İktisadi işletme tarafından dernek ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılacak bağış ve yardımların toplamının o yıla ait kurum kazancının % 5'ine kadar olan kısmı indirim konusu yapılabilir. Diğer taraftan, yapılacak bağış ve yardımların ilgili yıl kazancının % 5'ini aşan kısmının ise kurum kazancının tespitinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Kendisi kurumlar vergisi mükellefi olmayan bir Derneğin, sermayesini temin ederek vergiye tabi bir kuruluş oluşturması halinde, kendisine aktarılan gelir iştirak kazancı olduğundan Derneğin ihtiyaçları için (demirbaş alımı) iktisadi işletmeden Derneğe para aktarılması durumunda söz konusu tutarlar üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (6/b-i) bendi uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılarak genel usul ve esaslar çerçevesinde muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

İktisadi işletmenin dağıtılabilir karını bağlı olduğu Derneğe aktarması kar dağıtımı; Dernek yönünden ise Gelir Vergisi Kanunu’nun 75. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde belirtilen iştirak kazancı olup aynı Kanun’un 94. maddesinin birinci fıkrasının (6/b-i) bendi uyarınca iktisadi işletme tarafından gelir vergisi tevkifatı yapılarak genel usul ve esaslar çerçevesinde muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, iktisadi işletme tarafından dernek tüzel kişiliğine yapılacak ayni ya da nakdi bağış ve yardımların makbuz karşılığı yapılması gerekmekte olup ayni nitelikteki bağış ya da yardımların iktisadi işletmenin aktifinden veya stokundan çekilerek yapılması halinde fatura düzenlenmesi ve düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili dernek tarafından bağış ve yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak imzalanması gerekmektedir.

470

Devir halinde öz varlık tutarı ile kayıtlı sermaye arasındaki farkın birleşen şirketin sermayesine ilavesi veya sermaye yedeklerinde tutulmasında vergi yükümlülüğü

(06.08.2013 tarih ve 218 sayılı özelge)

Devrolunan şirketin devir tarihindeki bilânço değerlerinin, devralacak şirket tarafından bir bütün halinde devralınması ve aynen bilânçosuna geçirilmesi kaydıyla söz konusu devir işlemi, 5520 sayılı Kanun’un 19. maddesi kapsamında gerçekleştirilen bir devir işlemi olarak kabul edilecek ve aynı Kanun’un 20. maddesinde belirtilen şartlara uyulduğu takdirde de devir nedeniyle doğan kârlar hesaplanmayacak ve vergilendirilmeyecektir.

Ayrıca, devre konu varlıklara karşılık iktisap edilen hisselerin, devir olan şirketin ortaklarına, devredilen şirketteki hisselerine isabet eden servet değeri ile orantılı olarak dağıtılması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra, Asliye Ticaret Mahkemesince tayin edilecek bilirkişi tarafından tespit edilecek şirket değerlerinin, devralan şirketin hisselerinin dağıtımı yapılırken dikkate alınması ve kayıtlı değere göre oluşacak farkların bilançonun dipnotlarında sadece bilgi amaçlı gösterilmesi mümkündür.

Devralınan şirkete ait yatırım indirimi istisnasından devralan şirketin yararlanıp yararlanamayacağı

(22.05.2013 tarih ve 320 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddelerinde öngörülen şartlar dahilinde aktif ve pasifi ile birlikte bir bütün olarak devir alınacak şirketin sahip olduğu haklar ve borçlar devralan şirkete geçeceğinden, münfesih şirket tarafından yatırım harcamalarına istinaden hesaplanan ancak kazanç yetersizliği nedeniyle indirim konusu yapılamayan yatırım indirimi istisnası tutarlarının, Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 69. maddesi çerçevesinde devralan şirket tarafından kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilmesi mümkün bulunmaktadır.

Devrolan kuruma ait mahsup edilemeyen geçici vergi ve stopajların devralan kurumun vergisinden mahsubu

(18.04.2012 tarih ve 99 sayılı özelge)

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "20.1. Devir halinde vergilendirme ve beyan" başlıklı bölümünde, "Geçici vergi beyannamesinin verilme süresinden önce aynı döneme ilişkin olarak devir işlemleri nedeniyle kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi halinde, bu dönem için ayrıca geçici vergi beyannamesi verilmeyecektir. Devir nedeniyle münfesih hale gelen kurumun, devir tarihine kadar ödediği geçici vergiler, devir dolayısıyla vergilenecek devir öncesi kazanç üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir. Mahsup edilemeyen tutarın kalması halinde, bu tutar birleşilen kurumun

470

kurumlar vergisinden mahsup edilecektir." açıklamasına yer verilmiş olup kesinti suretiyle ödenen vergilerin de aynı çerçevede değerlendirilmesi gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’na uygun olarak yapılacak devir işlemlerinde münfesih kurumun devir tarihindeki bilanço değerlerinin birleşilen kurum tarafından bir bütün halinde devralınarak aynen bilançosuna geçirilmesi esas olup birleşilen kurumun, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer görevlerini yerine getireceğini taahhüt etmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, devir işlemi ile münfesih kurumun tüzel kişiliğinin sona erdiği ancak, aktif ve pasif bilanço değerleriyle devrolduğu kurumun içinde yer aldığı açıktır.

Buna göre, devir nedeniyle münfesih hale gelen kurumun devir tarihine kadar ödediği kesinti suretiyle alınan vergiler ile geçici vergilerin, devir dolayısıyla vergilenecek devir öncesi kazanç üzerinden hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilmesi sonucunda, mahsup edilemeyen tutarın kalması halinde, bu tutarın öncelikle devralan şirketin aynı yıla ilişkin yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi, bu mahsup sonrası iade edilecek bir tutarın kalması halinde de 252 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği uyarınca işlem yapılması gerekmektedir.

Devrolan şirkete ait yatırım indiriminden yararlanan kazancın dağıtımı

(28.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.26.15.01-KVK-49-2-3-22 sayılı özelge)

Devir nedeniyle tasfiyesiz infisah eden şirketin yatırım indirimi uygulanması nedeniyle Mayıs 2009 döneminde Gelir Vergisi Kanunu’nun geçici 61. maddesi uyarınca % 19,8 oranında gelir vergisi kesintisine tabi tutulan ve birleşme ile birleşilen şirkete devredilen 2008 yılı mali kârının, birleşilen şirket hesaplarında da takip edilebilmesi imkânı bulunduğundan, bu şirket tarafından dağıtımı yapılacak bahse konu kârın anılan Kanun’un geçici 62. maddesi uyarınca tevkifata tabi tutulmaması gerekmektedir.

Doğalgazdan elektrik üretimi yapan şirketin test üretimi esnasında kullandığı doğalgaz ve diğer malzemelere ait tutarların vergilendirilmesi ne şekilde olmalıdır?

(16.08.2013 tarih ve 1272 sayılı özelge)

- Şirket tarafından finanse edilen ancak mülkiyeti TEİAŞ'a ait olmak üzere inşa edilen "elektrik iletim hattı tesisi"nin TEİAŞ'a tesliminden itibaren yedi gün içerisinde fatura düzenlenmesi,

- Şirket tarafından "Elektrik Tesisleri Kabul Yönetmeliği" çerçevesinde halen yatırım halinde olan doğalgaz çevrim santralinin resmi mercilerden kabul onayı alabilmesi ve ticari işletmeye geçebilmesi amacıyla doğalgaz alınarak yapılan test üretimi neticesinde elde edilen, ancak teknik ve yasal zorunluluk nedeniyle satışı yapılmadan TEİAŞ'ın iletim hatlarına bedelsiz olarak verilen elektrik enerjisinin emsal bedeli üzerinden fatura düzenlenmesi ve bu tutarın kurum kazancına dahil edilmesi,

470

- Bedelsiz olarak verilecek elektrik enerjisinin üretimi amacıyla yapılan harcamaların üretim maliyeti olarak, bedelsiz olarak verilen elektriğin emsal bedelinin ise gider olarak değerlendirilmesi,

- Anılan "elektrik iletim hattı tesisi" için yapılan teslime ilişkin belirlenen bedel ile kurum tarafından yapılan harcamalar arasındaki olumsuz farkın gider olarak değerlendirilmesi,

gerekmektedir.

Ecrimisil ödemelerinin gider niteliği

(20.02.2012 tarih ve 49 sayılı özelge)

Ecrimisil ödemeleri esas itibariyle kira ödemesi niteliğindedir. Bu nedenle, kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, ecrimisil bedellerine ilişkin ödenen faizler ile Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun hükümlerine göre ödenen gecikme zamlarının ise kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Ecrimisil ödemesi gider yazılıp yazılamayacağı

(07.09.2011 tarihli özelge)

Şirketin genel merkez bahçesinde bulunan Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne ait arsanın Şirket tarafından kullanılması yoluyla sağlanmış olan menfaatin parasal karşılığı olarak tahakkuk ettirilen ve Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmelikte tazminat olarak tanımlanan ecrimisil ödemesi, kira ödemesi niteliği taşıdığından, kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, ecrimisil bedeline ilişkin Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ödenen gecikme zammı, kurum kazancınızın tespitinde gider olarak indirim konusu yapılamaz.

Elektrik satışında gelir tahakkuku ve belge düzeni

(12.06.2012 tarih ve 670 sayılı özelge)

Elektriğin aylık bazda satışı ve tedarikinde gelir veya gider mahiyet ve tutar itibariyle ay sonunda kesinleşmiş olduğundan, elektrik satışı ve tedarikinden doğan gelir ve giderin de ay sonu itibarıyla tahakkuk ettiğinin kabulü gerekmektedir.

Dolayısıyla elektrik satışından doğan gelirin tahakkuk tarihi itibarıyla ilgili geçici vergi ve takvim yılı hesap dönemlerinde kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. KDV açısından ise, tahakkuk tarihi itibariyle vergiyi doğuran olay

470

gerçekleşeceğinden, tahakkuk tutarları üzerinden hesaplanan KDV de ilgili dönemde beyan edilecektir.

Ayrıca, gelirin tahakkuk tarihi olan ay sonundan itibaren yedi gün içinde fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Fark işçilik tutarının kurum kazancının tespitinde gider olarak kaydedilip edilemeyeceği

(05.08.2013 tarih ve 79 sayılı özelge)

İşverenin eksik işçilik bildiriminde bulunması dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafından eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan ve kesinleşen prim ödemeleri, işverenin işçisine yaptırdığı hizmetin karşılığı olarak fiilen ödediği ücret dolayısıyla yapılan bir prim ödemesi olmayıp Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yer alan bir düzenlemeden kaynaklanmaktadır.

Bu çerçevede, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, fiilen bu Kurum’a ödendiği tarihte gider olarak dikkate alınabilecek olup, bu şekilde hesaplanan sigorta primleri nedeniyle söz konusu Kurum’a ödenen para cezaları ile gecikme zamları ve faizlerin ise kurum kazancından indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Faydalı ömrünü tamamlamadan ölen sualtı canlılarının net defter değerleri gider yazılabilir mi?

(24.07.2014 tarih ve 1949 sayılı özelge)

Şirketin demirbaşı olan ölen sualtı canlılarının imhasının hıfzıssıhha kurumunca rapora bağlanması, söz konusu imhaya ilişkin tutanak, rapor vb. belgelerin birer örneğinin de yer aldığı bir dilekçe ile takdir komisyonuna fevkalade teknik amortisman için başvurulması sonucunda, ölen sualtı canlılarının takdir komisyonu tarafından belirlenecek hurda değerine göre işlem yapılması ve anılan tutarların kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün olabilmektedir.

Finansal kiralama yoluyla alınan makine ve teçhizat için indirimli kurumlar vergisi uygulaması

(30.07.2013 tarih ve 453 sayılı özelge)

2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yatırım teşvik belgesine bağlanan yatırımlara ilişkin olarak finansal kiralama yoluyla iktisap edilen yatırım malları dolayısıyla Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde belirtilen esaslar çerçevesinde indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanılması mümkündür.

Ancak, yatırıma katkı tutarının belirlenmesinde, finansal kiralama yoluyla temin edilen makine ve teçhizat için sadece ilgili dönemde ödenmiş kira tutarları dikkate alınarak

470

indirimli kurumlar vergisi uygulamasından faydalanılabilecek, izleyen dönemlerde ödenecek kira tutarları üzerinden ise ödemenin yapıldığı dönemlerde yatırıma katkı tutarı hesaplanıp indirimli kurumlar vergisinden yararlanılacaktır.

Finansal kiralamaya konu taşıtlar ve taşınmazlara ilişkin vergiler ile kiracıdan kaynaklanan cezaların kiracıya yansıtılarak giderleştirilmesi

(06.07.2012 tarih ve 2075 sayılı özelge)

Finansal kiralama faaliyeti çerçevesinde kiralanan gayrimenkuller için ödenen emlak vergileri ile kiralanan mallar için ödenen sigorta primlerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür. Söz konusu ödemelerin sözleşmeye istinaden kiracılara yansıtılması halinde bu tutarların kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekir.

Öte yandan, faaliyet konusu münhasıran taşıtların kiralanması olmayan finansal kiralama şirketinin ödemiş olduğu motorlu taşıtlar vergisi ile kiracıların kusurlarından kaynaklanan muhtelif cezalara ilişkin ödemeler kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınmaz. Ancak söz konusu ödemelerin kiracılara yansıtılması durumunda kiracılar tarafından şirkete yapılacak ödemelerin kurum kazancınıza dahil edilmesi gerekmektedir.

Franchise sözleşmesi kapsamında royalti, pazarlama ve rezervasyon şeklinde çeşitli hizmetler karşılığında yapılan ödemelerde kurumlar vergisi tevkifatı uygulanmalı mıdır?

(26.03.2014 tarih ve 70 sayılı özelge)

“Franchise Sözleşmesi” kapsamında royalti, pazarlama ve rezervasyon şeklinde çeşitli hizmetler karşılığında bazı ödemelerde bulunulması, sözleşmenin temel niteliğinin gayri maddi hak kiralaması olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Bu durumda, otelin isim hakkını kullandıran Şirket ile isim hakkını kiralayan Şirket’in arasındaki anlaşmanın bütün olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, isim hakkı (franchise) sözleşmesi çerçevesinde farklı adlar altında yapılan ödemelerin de yurtdışındaki kurumun Türkiye’den elde ettiği gayrimaddi hak bedeli olarak vergilendirilmesi gerekmektedir.

Fransa ve Almanya mukimi firmalara yapılan lisans hakkı bedeline ilişkin ödemelerin KV karşısındaki durumu

(28.05.2012 tarih ve 1738 sayılı özelge)

Fransa mukimi firmaya lisans bedeli karşılığında yapılan ve gayrimaddi hak bedeli niteliği taşıyan ödemenin "Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" uyarınca %10 oranında kurumlar vergisi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.

470

Ancak, anılan firmanın mukimlik belgesini ibraz etmemesi durumunda ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacağından, söz konusu firmaya yapılacak ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

01.01.1990 tarihinden itibaren uygulanmakta olan "Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti Arasında Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" 21.07.2009 tarihi itibarıyla feshedilmiş olup, 01.01.2011 tarihinden sonraki vergilendirme dönemleri için uygulanmayacağı belirtildiğinden, Almanya mukimi firmaya yapılacak ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Fransa ve Finlandiya'da mukim şirketlere ödenecek kar payının vergilendirilmesi

(21.08.2013 tarih ve 881 sayılı özelge)

Her iki ülke mukimi şirket ortağına yapılacak temettü ödemelerini vergileme hakkı mukim olunan ülkeye aittir.

Bununla birlikte, Fransa Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması’nın 10. madde ikinci fıkrası uyarınca; Türkiye'nin de

- Fransız mukimi şirketin, temettü ödeyen Türk şirketinin sermayesinin doğrudan doğruya en az %10'unu elinde tutan bir şirket olması halinde gayrisafi temettü tutarının %15'i;

- Tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının %20'sini

aşmamak üzere bu geliri iç mevzuat hükümleri çerçevesinde vergileme hakkı bulunmaktadır.

Finlandiya Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması’nın 10’uncu madde ikinci fıkrası uyarınca ise; Türkiye'nin de

- Finlandiya mukimi şirket, temettü ödeyen Türk şirketinin sermayesinin doğrudan doğruya en az %25'ini elinde tutan bir şirket ise gayrisafi temettü tutarının %5'i;

- Tüm diğer durumlarda gayrisafi temettü tutarının %15'ini

aşmamak üzere bu geliri vergileme hakkı bulunmaktadır.

Ayrıca, kar paylarının vergilendirilmesinde iç mevzuatımızda daha düşük bir vergi oranının öngörülmesi halinde, Türkiye’de yapılacak vergilemede mükellefin lehine olan bu düşük oranın uygulanacağı tabiidir.

470

Gayrimenkul geliştirme şirketinin aktifinde kayıtlı bulunan ve hasılat kira karşılığı başka şirkete kiraya verilen otelin satışından doğan zararın mahsubu

(05.11.2012 tarih ve 223 sayılı özelge)

Aktifte iki tam yıldan fazla süre ile yer alan ve kiralama suretiyle değerlendirilen otel için Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca istisnadan yararlanılması mümkün olmadığından, bu otelin satışından doğan zararın tamamının kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Şirket aktifine kayıtlı otelin hasılat kira yöntemi ile grup şirketi tarafından işletildiği dolayısıyla ticari amaçla aktifinde bulundurduğu anlaşıldığından, söz konusu otel satışının KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi kapsamında istisnadan faydalanması mümkün olmayıp satış bedeli üzerinden KDV Kanunu’nun 1/1 inci maddesi hükmünce % 18 oranında KDV hesaplanması gerekmektedir.

Gayrimenkul satışından doğan kazancın ortaklara dağıtımı halinde vergileme

(28.02.2013 tarih ve 16 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında istisnadan yararlanılarak fon hesabına alınan kazanç tutarının beş yıl geçtikten sonra ortaklara dağıtılması durumunda, söz konusu istisnadan yararlanma şartı ihlal edilmemiş olacaktır. Ancak, fon hesabında tutulan kazancın beş yıl geçtikten sonra ortaklara dağıtımı kar dağıtımı sayılacağından, dağıtım yapılacak kazançların, dağıtım yapılan ortağın durumu (kurum, gerçek kişi veya dar mükellef olması) dikkate alınmak suretiyle, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi veya Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15 ve 30. maddeleri hükümleri gereğince kesinti yapılmak suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.

Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına dönüşen A.Ş.’nin dönüşüm öncesi döneme ait kâr dağıtımında stopaj

(31.07.2013 tarih ve 826 sayılı özelge)

Şirketin ana sözleşme değişikliği yaparak gayrimenkul yatırım ortaklığına dönüşmeden önceki hesap dönemlerine ilişkin faaliyetlerinden elde ettiği kazançların, gayrimenkul yatırım ortaklığı faaliyetlerinden elde edilen kazanç olarak kabul edilmesi mümkün olmadığından, önceki hesap dönemine ait karın

- Gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara,

- Vergiden muaf kişi ve kurumlara,

- Dar mükellef gerçek kişiler ile Türkiye’de bir işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla kar payı elde edenler hariç olmak üzere dar mükellef kurumlara

470

dağıtılması halinde % 15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Geçici kabul tutanağı sonrası hakedişlerinde vergileme

(19.04.2012 tarih ve 483 sayılı özelge)

Geçici kabul tutanağının onaylandığı tarihten sonra düzenlenen ve geçici kabulden önceki tarihlerde yapılan işler ile kesin kabulü sağlamak için yapılan işlere ait hakediş belgelerine istinaden yapılan ödemeler üzerinden, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesine göre vergi kesintisi yapılmaması gerekir. Söz konusu ödemeler, ilgili geçici vergi döneminde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilecektir.

Gümrük antreposundaki malın başka bir şirkete devrinden elde edilen kazancın vergilendirilmesi

(25.06.2012 tarih ve 1964 sayılı özelge)

Yurt dışından satın alınıp gümrük antreposuna konulan malların yurt içinde bulunan bir şirkete satılması dolayısıyla elde edilen hasılatın, yurtiçi hasılat olarak değerlendirilmesi ve ilgili dönemde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Hâsılat paylaşımı yöntemiyle taşınmaz satışında kurumlar vergisi istisnası

(21.02.2012 tarih ve 284 sayılı özelge)

Arsa satışında uygulanan hâsılat paylaşımı modelinde taşınmaz ticareti yapılmış olduğundan, oluşacak kazanca, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnanın uygulanması mümkün değildir.

Hatıra ormanı için yapılan giderlerin kurum kazancından indirilmesi

(06.03.2013 tarih ve 130 sayılı özelge)

4122 sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu kapsamında devlet arazisine yapılan hatıra ormanı için; yapılan ağaçlandırma, bakım ve koruma masraflarının tamamının öncelikle beyannamede "Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler" satırına eklenmesi ve "Zarar Dahi Olsa İndirilecek İstisna ve İndirimler" bölümünün "Diğer indirim ve istisnalar" satırında gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Hazineye ait taşınmaz için ödenen ecrimisilin kurum kazancının tespitinde hangi dönemde indirim konusu yapılacağı

(21.05.2013 tarih ve 749 sayılı özelge)

470

Hazineye ait taşınmazın fuzuli işgali yoluyla sağlanmış olan menfaatin parasal karşılığı olarak tahakkuk ettirilen ecrimisil bedellerinin ödendikleri dönem kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Haziran ayı tüketimine ait faturanın Temmuz ayında düzenlenmesi halinde gider ve gelirin tahakkuk zamanı

(12.03.2012 tarih ve 985 sayılı özelge)

İşletme tarafından kullanılan elektriğin aylık bazda satışı ve tedarikinde gelir veya gider mahiyet ve tutar itibariyle ay sonunda kesinleşmiş olduğundan, elektrik satışı ve tedarikinden doğan gelir ve giderin de ay sonu itibarıyla tahakkuk ettiğinin kabulü gerekmektedir.

Dolayısıyla, Haziran ayı tüketimine ilişkin olarak temmuz ayında düzenlenen faturayla elektrik satışı ve tedarikinden doğan gelir ve giderin tahakkuk tarihi itibarıyla (Haziran) ilgili geçici vergi ve takvim yılı hesap dönemlerinde kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Hediye kartı organizasyonu yapan firmadan temin edilen ve sözleşmeli bayilerin personeline, satışları teşvik için verilen kartlara yüklenen paralar indirim konusu yapılır mı?

(29.07.2013 tarih ve 1122 sayılı özelge)

Satışları teşvik gayesiyle, sözleşmeli bayilerin bordrosunda kayıtlı olan personele dağıtılması düşünülen kartlara yüklenecek paralar, bayilere ödenen ciro primi niteliği taşımaktadır. Söz konusu ciro primlerinin, bayi tarafından şirkete fatura edilmesi durumunda, şirket tarafından kurum kazancının tespitinde pazarlama satış gideri, bayi tarafından da gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, bayi tarafından çalışanlarına verilecek kartlara yüklenecek bedellerin, ücret bordrosuna dâhil edilmek ve gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmak suretiyle gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Bunun yanı sıra, hediye kartı organizasyonu yapan firma tarafından, satışlarını artırmayı amaçlayan firma adına düzenlenecek faturada sadece sunulan kart hizmeti karşılığı tahakkuk eden komisyon tutarının yer alması kaydıyla, söz konusu komisyon gideri de anılan firma tarafından pazarlama gideri olarak indirim konusu yapılabilecektir.

Hindistan’da mukim firmaya verilen depolama hizmeti nedeniyle yapılan ödemelerden tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(17.08.2012 tarih ve 82 sayılı özelge)

Hindistan mukimi firmaya Türkiye’de verilen depoculuk hizmetleri karşılığı elde edilen gelirin vergileme hakkı yalnızca Türkiye’ye aittir. Türkiye’de verilen depoculuk hizmetinden

470

elde edilen kazançların Hindistan makamlarınca vergilendirilebilmesi için şirketin ticari faaliyetini Hindistan’da sahip olduğu bir işyeri vasıtasıyla gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Türkiye ile Hindistan Arasında Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının 5. maddesi çerçevesinde, şirketin Hindistan’da işyeri oluşmaması durumunda, Hindistan mukimi şirkete Türkiye’de verilen depoculuk hizmetlerinin vergilemeye hakkı Türkiye’ye ait olup, Hindistan’ın vergileme hakkı bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi" başlıklı 22. maddesi hükmüne göre, Anlaşmanın ilgili maddeleri çerçevesinde Hindistan’a vergi alma hakkının verilmediği durumda, Hindistan’da kesinti yoluyla ödenen bu verginin Türkiye’de muaf tutulması ve/veya mahsup edilmesi imkânı bulunmamaktadır. Bu durumda, Anlaşma hükümlerine aykırı bir şekilde Hindistan’da ödenen verginin Hindistan Vergi İdaresi’nden iadesini talep edebilecektir. Bu talebin uygun bulunmaması durumunda ise, ihtilaflı konu Hindistan’da yetkili mahkemeler nezdinde dava konusu yapılabileceği gibi Anlaşmanın "Karşılıklı Anlaşma Usulü"ne ilişkin 25. maddesi hükümleri çerçevesinde Gelir İdaresi Başkanlığına da iletilebilecektir.

İade edilen destek priminin gider kaydedilmesi

(28.12.2011 tarih ve 2401 sayılı özelge)

Alındığı tarihte kurum kazancına dahil edilen ve Yurt Dışı Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğin 17. maddesine istinaden geri ödenen prim tutarları, geri ödendiği dönemde kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınabilir. Ancak, tahsil edilen prime bağlı olarak geri ödenecek tutarın içerisinde yer alan 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizlerin gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

İbadethane için yapılan bağış nedeniyle kurumlar vergisi indirimi

(24.04.2013 tarih ve 2 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1-ç bendi kapsamında cami, Kur'an kursu ve müştemilatı yaptırılarak Müftülüğe bağışlanması halinde, bu ibadethanelerin umuma açık olması, inşasının mülki idare amirlerinin iznine istinaden gerçekleştirilmesi, inşa ve faaliyetine devam etmesi için yapılan bağış ve yardımların da yine mülki idare amirlerinin denetiminde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Yaygın din eğitimi verilen tesisler için yapılan harcamaların da Diyanet İşleri Başkanlığı teşkilatınca denetlenmesi gerekmektedir.

Özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; cami ve Kur'an kursu ve müştemilatı yapımı için Valilikten "Olur" alındığı, yazı ile de şirkete bilgi verildiği ve şirket ile Valilik İl Müftülüğü arasında söz konusu tesislerin yapımına ilişkin protokol düzenlendiği anlaşılmaktadır.

470

Bu açıklamalar çerçevesinde yapılan bağışların kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla indirim konusu yapılması mümkündür.

İflas halindeki kurumların beyanname verme yükümlülüğü

(28.01.2013 tarih ve 99 sayılı özelge)

05.05.2010 tarihinde iflasa girmiş olan Şirketin, tasfiye dönemine ilişkin beyannamelerin verilmesi dahil tüm vergisel yükümlülüklerin, iflas idaresi tarafından yerine getirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, Şirketin tasfiyeye girdiği tarihi ihtiva eden geçici vergi dönem kazançları üzerinden geçici vergi ödenecek, bu tarihten sonraki dönemler için kurum geçici vergi beyannamesi verilmeyecektir.

İhraç edilen ancak diğer ülke gümrüğünde imha edilen malların maliyet bedelinin gider olarak kabul edilip edilmeyeceği

(26.04.2012 tarih ve 1460 sayılı özelge)

İhraç edilen ve müşterinin iflası nedeniyle diğer ülke gümrüğünden alınmayarak gümrük yetkililerince imha edilen ürünlerin maliyet bedellerinin, söz konusu ürünlerin diğer ülke gümrüğü tarafından imha edildiğine ilişkin bu ülke mevzuatına göre düzenlenen belgeler esas alınmak suretiyle takdir komisyonu tarafından verilecek karara istinaden kurum kazancının tespitinde gider olarak yazılması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu malların mülkiyetinin karşı tarafa geçmiş veya bedellerinin tahsil edilmiş olması halinde, diğer ülke gümrük yetkililerince imha edilen ürünlerin maliyet bedellerinin gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

İki ayrı yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanacak indirimli kurumlar vergisi nasıl hesaplanır?

(14.04.2014 tarih ve 10 sayılı özelge)

İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazançların ayrı hesaplarda takip edilmesi gerekmektedir. Ancak, kazancın ayrı olarak takibine imkan bulunmayan hallerde indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, yapılan yatırım tutarının dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir.

İki ayrı yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanacak indirimli kurumlar vergisi nasıl hesaplanır? Bu konuda nelere dikkat edilmelidir?

(03.04.2014 tarih ve 91 sayılı özelge)

470

Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımdan elde edilen kazanca teşvik belgesinde yer alan vergi indirim oranı dikkate alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanması esastır. İki teşvik belgesine sahip bir şirketin, belgelerden herhangi birisinin kapsamında elde edilen kazancın, indirimli kurumlar vergisi uygulamasında "diğer faaliyetlerden elde edilen kazanç" olarak değerlendirilmesi mümkün değildir.

Dönem safi kurum kazancının, iki ayrı yatırım teşvik belgesi kapsamında bir hesap döneminde elde edilen toplam kazançtan düşük olması halinde, her iki yatırım teşvik belgesi kapsamında ayrı ayrı elde edilen kazancın bu yatırımlardan elde edilen toplam kazanca oranının safi kurum kazancına uygulanması suretiyle, bu teşvik belgelerinde yer alan indirim oranlarına göre indirimli kurumlar vergisi uygulanması gerekir.

Teşvik belgelerinde biri kapsamındaki yatırımın kısmen faaliyete geçmiş olması halinde, gerek işletilen kısımdan elde edilen kazanca gerekse diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması mümkündür.

Şirket adına düzenlenmiş birden fazla yatırım teşvik belgeniz bulunması halinde, indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecek diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın yetersiz olması durumunda hangi teşvik belgesine öncelik verileceği serbestçe belirlenebilir.

"Yatırım dönemi" ifadesinden, yatırıma fiilen başlanıldığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin başından tamamlama vizesi yapılması amacıyla Ekonomi Bakanlığına müracaat tarihini içeren geçici vergilendirme döneminin son gününe kadar olan sürenin anlaşılması gerekir. Yatırımın fiilen tamamlandığı tarihin, tamamlama vizesinin yapılmasına ilişkin olarak Ekonomi Bakanlığına müracaat tarihinden önceki bir geçici vergilendirme dönemine isabet etmesi halinde ise yatırımın fiilen tamamlandığı tarihi içeren geçici vergilendirme döneminin son gününün dikkate alınması gerekmektedir.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarlarının, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak matrah oluşmaması halinde sonraki döneme devretmesi mümkündür. Bu nedenle, bir yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımda yer alan makine ve teçhizatın başka bir yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımın bir parçası haline gelmesi durumunda herhangi bir hak kaybı olmayacaktır.

Ancak, bu şekilde bir yatırımın başka bir yatırımın parçası haline gelmesi durumunda ayrı yatırım teşvik belgeleri kapsamındaki yatırımlardan elde edilen kazançların ayrı ayrı tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun mümkün olmaması halinde ise yatırım teşvik belgesi kapsamındaki sabit kıymetlerin bu yatırımlar içindeki oranları dikkate alınarak ilgili teşvik belgesinde yer alan vergi indirim oranına göre indirimli kurumlar vergisi uygulanacaktır.

İki tam yıl süreyle şirket aktifinde bulunan taşınmazların satışından elde edilecek kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

(22.05.2013 tarih ve 4 sayılı özelge)

470

İştigal konuları arasında inşaat faaliyeti de bulunan Şirketin, sadece aktifinde iki yıldan fazla kayıtlı bulunan fabrika ve idare binasının satışından elde edilen kazancının şartların varlığı halinde kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkündür. Diğer iki arsa ile tapu senedinde "bina ve arsa" olarak gözüken taşınmazın arsa vasfına haiz olan kısmının satışından elde edilen kazancın istisnaya konu edilmesi mümkün değildir.

İlaç fiyatlarındaki düşüşler nedeniyle oluşan stok zararlarının ilaç şirketince karşılanması halinde ödenen tutarların gider yazılıp yazılamayacağı

(29.07.2013 tarih ve 110 sayılı özelge)

İlaç şirketinin 2011 yılında ecza depolarına satmış olduğu ilaçlarla ilgili fiyat düşüşleri ve kamu kurum ıskonto oranlarının artması nedeniyle oluşan ecza depolarına ait stok zararlarını, Sağlık Bakanlığı’nca 14.04.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Tebliğ gereği karşılayacak olması nedeniyle; ecza depolarının ilgili Tebliğ hükümlerine uygun olarak 2012 yılında düzenlediği fiyat farkı faturalarına istinaden ödenen tutarların, 2012 yılı kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

İlçe Emniyet Müdürlüğü ile imzalanacak protokol gereği mülkiyeti hazineye ait arsa üzerinde bağış olarak inşa edilecek karakol binasına ilişkin yapılacak harcamaların kurum kazancından indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(10.10.2012 tarih ve 162 sayılı özelge)

İlçe Emniyet Müdürlüğü ile imzalanacak protokol gereğince mülkiyeti hazineye ait olan arsa üzerinde karakol binası inşasına ilişkin olarak yapılan harcamaların, kurum kazancının % 5’ine kadar olan kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilmek şartıyla, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin kurum kazancınızdan indirim konusu yapılabilir.

İlişkili şirkete verilen ve ilişkili şirket tarafından örtülü sermaye olarak değerlendirilen borca isabet eden faiz tutarının kurum kazancının tespitinde dikkate alınması

(24.01.2013 tarih ve 6 sayılı özelge)

Örtülü sermaye kullanan ilişkili kurumun bu dönemde zararının bulunması ya da indirim ve istisnalar nedeniyle kurumlar vergisi matrahının oluşmaması halinde, söz konusu kurum tarafından kar dağıtımında bulunulamayacağından, bahse konu örtülü sermaye tutarına isabet eden faiz gelirleri için iştirak kazancı istisnasından faydalanılması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, borç alan kurum tarafından dağıtılmış kâr payı sayılan tutarın bu kurumun mali kârından fazla olması halinde ise iştirak kazancı istisnasından yararlanılacak tutar, bahse konu kurumun mali kârı ile sınırlı olacaktır.

470

İmal edilmeyen mallar için düzenlenen fatura bedellerinin gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde ne zaman dikkate alınacağı

(25.07.2013 tarih ve 8 sayılı özelge)

Vergi Usul Kanunu’nun;

- 283. maddesinde, gelecek bir hesap dönemine ait olarak peşin ödenen giderler ile cari hesap dönemine ait olup da henüz tahsil edilmemiş olan hasılatın, mukayyet değerleri üzerinden aktifleştirilmek suretiyle değerleneceği,

- 287. maddesinde ise, gelecek hesap dönemlerine ait olarak peşin tahsil olunan hasılat ile cari hesap dönemine ait olup henüz ödenmemiş olan giderlerin mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirmek suretiyle değerleneceği,

hükmüne yer verilmiştir.

Bu hükme göre; henüz üretimi ve teslimi yapılmayan, bedeli vadeli çekle tahsil edilen ve tesliminden önce faturası düzenlenen malların bedellerinin, Vergi Usul Kanunu’nun 287. maddesi hükmü gereğince mukayyet değerleri üzerinden pasifleştirilmesi suretiyle değerlenmesi ve ilgili oldukları dönemler itibariyle gelir olarak kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, söz konusu faturaların düzenlenmesi ve malların teslimiyle ilgili muvazaalı bir durumun tespit edilmesi durumunda, gerekli cezai işlemler uygulanacaktır.

İmtiyazlı hisse satışında kazancın tespiti

(12.03.2013 tarih ve 42 sayılı özelge)

Anonim şirketlerde pay senetlerinin devri, zilyetliğin alcıya geçirilmesiyle (devriyle) hüküm ifade ettiğinden, hisse senedi satış kazancı, hisselerin mülkiyetinin devredilmesi durumuna göre her bir devir işlemi için ayrı şekilde tespit edilir.

Diğer taraftan, gerçekleştirilen satışların ilişkili kişilerle yapılması ve ilişkili kişilerle yapılan bu işlemlerin de emsallere uygunluk ilkesine aykırı olması halinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hakkındaki hükümleri uygulanır.

İndirimli kurumlar vergisi (Yatırım teşvik)

29.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 32/A-395 sayılı özelge:

Yatırımın kısmen işletilmesinden elde edilen kazancın ayrı tespitinin söz konusu olmadığı durumda, kısmen tamamlanan ve üretimde kullanılmakta olan yatırımlara ilişkin yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminde başlanmak üzere, Devletçe

470

karşılanacak tutarın tespitinde; amortisman uygulaması ile ilişkilendirilmeksizin, yapılan tevsi yatırıma ait tutarların, dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan amortisman düşülmemiş toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle indirimli oran uygulanacak kazancın belirlenmesi gerekmektedir. Sabit kıymet ifadesinden ise Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesi uyarınca amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması gerekir.

17.03.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.99.16.02-KVK-32/A-18 sayılı özelge:

Şirketinizce 2010 yılında teslim alınan ve işletilmesine başlanan 10 adet uçağın bedelinin, yaptığınız anlaşmalar çerçevesinde teslim alınacak olan toplam 89 uçağın bedelinin en az %10 u olması ve teslim alacağınız uçaklara ilişkin belgelerin tamamlanmasıyla birlikte Hazine Müsteşarlığına başvurularak aynı teşvik belgesinin revize edilmesi durumunda, şirketinizce toplam 89 uçak alınmasına ilişkin söz konusu yatırımdan elde edilecek kazanca 31.12.2010 tarihinden önce başlanmış olan yatırımlar için geçerli indirim ve yatırıma katkı oranlarının uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, anılan Kararın "Yatırımın süresi ve tamamlama vizesi" başlıklı 17. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtildiği üzere, yatırımların öngörülen süre içinde tamamlanamaması veya 4. maddede belirtilen asgarî yatırım tutarlarına uyulmaması gibi yatırıma ilişkin şartların ihlali halinde, teşvik belgelerinin iptal edilerek veya kısmî olarak müeyyide uygulanarak, sağlanmış olan destek unsurlarının ilgili mevzuat çerçevesinde yatırımcılardan geri alınacağı tabiidir.

İndirimli kurumlar vergisi (Yatırım teşvik)

(09.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.25.15.01-2010-KV-2255-2-3 sayılı özelge)

Yatırım teşvik belgeli yatırım nedeniyle elde edilen kazancın işletme bütünlüğü çerçevesinde ayrı hesaplarda takip ve tespit edilerek indirimli oran uygulanacak kazanç tutarının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesine göre tespit edilmesi ve yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçtiği geçici vergi döneminden itibaren indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanılabilmesi mümkün bulunmaktadır.

İndirimli kurumlar vergisi hesaplanarak yatırım döneminde %50’si diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara kullanılabilir mi?

(09.04.2014 tarih ve 27 sayılı özelge)

Yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım devam ederken diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara 15.06.2012 tarih ve 2012/3305 sayılı BKK’nın 15’inci maddesi beşinci fıkrası dikkate alınarak indirimli kurumlar vergisi uygulanabilecektir.

470

İndirimli kurumlar vergisi kapsamında yapılan yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarından birden fazla yılda yararlanılabilir mi?

(09.04.2014 tarih ve 5 sayılı özelge)

Yapılan yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan yatırıma katkı tutarından birden fazla yılda yararlanılması halinde, indirimli oran uygulanacak kazanç, gerçekleştirilen kısmi yatırım tutarının her bir dönem sonu itibarıyla Şirket aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir.

Öte yandan, hak kazanılan yatırıma katkı tutarının izleyen yıllara değerleme yapılarak devri hususunda mevzuatımızda herhangi bir hüküm bulunmadığından, yatırım teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar dolayısıyla hak kazanılan ancak kazanç yetersizliği nedeniyle ilgili yılda kullanılamayan yatırıma katkı tutarının herhangi bir değerlemeye tabi tutulmaksızın takip eden yıllara aktarılması gerekmektedir.

İndirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması

(01.06.2012 tarih ve 12 sayılı özelge)

Bir yatırımın tevsi yatırım olarak kabul edilebilmesi için yatırım teşvik belgesinde yatırım cinsinin tevsi yatırım olarak belirtilmiş olması gerekmektedir. Tevsi yatırımlarda indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın işletme bütünlüğü içinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olduğu hallerde kazanç ayrı hesaplarda takip edilecek, kazancın bu şekilde belirlenmesine imkan bulunmayan hallerde ise kazanç oranlama yapılmak suretiyle tespit edilecektir.

Yatırımın, ilgili yatırım teşvik belgesinde "komple yeni yatırım" olarak değerlendirilmesi durumunda, indirimli kurumlar vergisi uygulamasından da "komple yeni yatırım" olarak faydalanılması gerekmektedir.

Kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde indirimli kurumlar vergisi uygulanacak tutar, yatırımdan elde edilen ticari bilanço karının dikkate alınması suretiyle tespit edilecek ve indirimli vergi oranının uygulanacağı kazanç, beyanname üzerinden hesaplanan matrahı aşamayacaktır.

İndirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç

(20.02.2012 tarih ve 240 sayılı özelge)

İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın ayrı bir şekilde belirlenmesine imkan bulunmayan hallerde indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, yapılan tevsi yatırım tutarının dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına oranlanması suretiyle belirlenecektir. Sabit kıymet ifadesinden Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesi uyarınca amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması gerekmektedir. Oranlamada toplam sabit kıymet tutarı olarak üretimde

470

kullanılsın kullanılmasın tüm amortismana tabi sabit kıymetlerin birikmiş amortismanları düşülmeden önceki brüt tutarları dikkate alınır.

İndirimli kurumlar vergisi, ticari bilanço kârına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten, tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kazancın bulunması halinde uygulanır. Yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli kurumlar vergisine tabi tutulacak kazanç her yıl ayrı hesaplanacağından, ilgili yılda safi kurum kazancının bulunmaması ya da indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazanç tutarından daha az olması nedeniyle indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanılamayan kazanç tutarının izleyen yıllara devri söz konusu değildir.

Ayrıca, indirimli kurumlar vergisi tevsi yatırımdan elde edilen kazanca uygulanacağından, tevsi yatırıma ilişkin kazancın oluşmadığı durumlarda diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oran uygulanması söz konusu değildir.

İndirimli kurumlar vergisi uygulaması

30.12.2011 tarih ve 147 sayılı özelge:

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi hükümleri çerçevesinde;

- İndirimli kurumlar vergisi sadece Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesi çerçevesinde Hazine Müsteşarlığı/Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlara uygulanabilir.

- İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazanç, safi kurum kazancını aşamaz,

- Yasal şartları sağlayan yatırımdan kazanç elde edilmesine rağmen safi kurum kazancınızın bulunmaması veya zarar edilmesi halinde, ilgili dönemde indirimli kurumlar vergisi uygulanamayacağı gibi yatırımdan elde edilen kazançların da sonraki dönemlere aktarılmasının mümkün değildir.

- İndirimli kurumlar vergisi, tahsilinden vazgeçilen vergiler yoluyla yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar uygulanabileceğinden, ilgili dönemde indirimli kurumlar vergisi uygulanamaması hak kaybına da neden olmaz.

- Tevsi yatırım, yatırım teşvik belgesinde yatırım cinsinin tevsi yatırım olarak belirtildiği yatırımlardır.

- Tevsi yatırımdan elde edilen kazancın ayrı bir şekilde belirlenmesine imkân bulunmayan hallerde indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, tevsi yatırım tutarının dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına oranlanması suretiyle belirlenir.

- Sabit kıymet ifadesinden Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesi uyarınca amortisman konusunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması gerekir.

470

- Oranlamada toplam sabit kıymet tutarı olarak, üretimde kullanılsın kullanılmasın tüm amortismana tabi kıymetlerin birikmiş amortismanlar düşülmeden önceki brüt tutarlarının dikkate alınır.

- Söz konusu sabit kıymetlerin gerekli şartların oluşması halinde yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan yeniden değerlenmiş değerinin dikkate alınması, enflasyon düzeltmesi dışında başkaca bir değerleme yapılmaması gerekmektedir.

- Tevsi yatırımlarda indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanacak kazancın ayrı olarak veya oranlama yapılmak suretiyle belirlenmesi seçimlik bir hak değildir.

- Kazancın işletme bütünlüğü içinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olduğu hallerde ayrı hesaplarda takip edilmesi, kazancın bu şekilde belirlenmesine imkan bulunmayan hallerde ise oranlama yapılmak suretiyle tespiti gerekir.

07.12.2011/131, 09.12.2011/713 ve 28.12.2011/ 6 tarih/sayılı özelgeler:

- Bakanlar Kuruluna tanınan yetki çerçevesinde belirlenen ve Hazine Müsteşarlığı/Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır.

Tevsi yatırımlarda indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın işletme bütünlüğü içinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olduğu hallerde kazanç ayrı hesaplarda takip edilecek, kazancın bu şekilde belirlenmesine imkân bulunmayan hallerde ise kazanç oranlama yapılmak suretiyle tespit edilecektir. Bir yatırımın tevsi yatırım olarak kabul edilebilmesi için yatırım teşvik belgesinde yatırım cinsinin tevsi yatırım olarak belirtilmiş olması gerekmektedir.

İndirimli kurumlar vergisi oranı uygulanacak kazancın oranlama yapılmak suretiyle belirlenmesi seçimlik bir hak olmayıp, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın tespit edilmesi esastır.

İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın ayrı bir şekilde belirlenmesine imkan bulunmaması halinde indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, yatırım tutarının dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenir. Oranlamada sabit kıymetler birikmiş amortismanları düşülmeden önceki brüt tutarları ile dikkate alınır. Sabit kıymet ifadesinden ise Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesi uyarınca amortisman konusunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması gerekir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde yer alan "Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır." ifadesi ile kastedilen sabit kıymetlerin gerekli şartların oluşması halinde yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan yeniden değerlenmiş değerinin dikkate alınması

470

gerektiğidir. Dolayısıyla, gerekli şartların oluşması halinde yapılacak enflasyon düzeltmesi dışında başkaca bir değerleme yapılmayacaktır.

İndirimli kurumlar vergisi uygulaması

(14.05.2013 tarih ve 446 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinin dördüncü fıkrası hükmünün uygulanmasında, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın işletme bütünlüğü içinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olduğu hallerde kazanç ayrı hesaplarda takip edilecek, kazancın bu şekilde belirlenmesine imkan bulunmayan hallerde ise kazanç oranlama yapılmak suretiyle tespit edilecektir. Dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanacak kazancın oranlama yapılmak suretiyle belirlenmesi seçimlik bir hak olmayıp indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın şirketinizce tespit edilmesi esastır.

İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın ayrı bir şekilde belirlenmesine imkan bulunmaması halinde, indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, yatırım tutarının (ilgili dönemde gerçekleşen yatırım harcamaları tutarının) dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir. Oranlamada sabit kıymetler birikmiş amortismanları düşülmeden önceki brüt tutarları ile dikkate alınacaktır. Sabit kıymet ifadesinden ise Vergi Usul Kanunu’nun 313. maddesi uyarınca amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması gerekmektedir.

Diğer taraftan mevcut sabit kıymet tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın tespit edileceği geçici vergilendirme dönemleri için, ilgili geçici vergi döneminin son günü; hesap dönemleri için ise ilgili hesap döneminin son günü itibariyle tespit edilecek ve indirimli oran uygulanacak kazancın bulunmasında dikkate alınacaktır.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde yer alan "Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır." ifadesi ile kastedilen, sabit kıymetlerin gerekli şartların oluşması halinde yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan yeniden değerlenmiş değerinin dikkate alınması gerektiğidir. Dolayısıyla, gerekli şartların oluşması halinde yapılacak enflasyon düzeltmesi dışında başkaca bir değerleme yapılmayacaktır.

Öte yandan, indirimli kurumlar vergisi; yukarıda açıklandığı şekilde tespit edilen kazanç tutarını aşmamak koşuluyla beyannamede ticari bilanço kâr veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan safi kazanca uygulanabilecektir.

Dolayısıyla, beyan edilen kazançtan öncelikle yatırım indirimi tutarı indirilecek ve varsa kalan kazanca indirim uygulanabilecektir.

470

İndirimli kurumlar vergisi uygulaması

(28.11.2012 tarih ve 419 sayılı özelge)

Tevsi yatırımlarda indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın işletme bütünlüğü içinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olduğu hallerde kazanç ayrı hesaplarda takip edilecek, kazancın bu şekilde belirlenmesine imkân bulunmayan hallerde ise kazanç oranlama yapılmak suretiyle tespit edilecektir. Dolayısıyla indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanacak kazancın oranlama yapılmak suretiyle belirlenmesi seçimlik bir hak olmayıp kazancın şirketinizce tespit edilmesi esastır.

Kazancın tespit edilebilmesi halinde muhasebe kayıtlarının bu kazancın tespitine imkân verecek şekilde tutulması gerekmektedir. İşlemler, vergilendirme dönemi sonu itibariyle değil, dönem içinde gerçekleştikçe ayrı hesaplara alınmak suretiyle takip edilecektir. Bu itibarla, gerek geçici vergilendirme dönemlerinde gerekse hesap dönemi sonunda şirketiniz kayıtlarının tevsi yatırımdan elde edilen kazancın tespitine imkân verecek şekilde tutulması gerekmektedir.

Kanun’un 32/A maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "kazanç" ifadesinden, yapılan tevsi yatırımdan elde edilen ticari bilanço kârının anlaşılması gerekmekte olup, bu kazancın hesaplanmasında Vergi Usul Kanunu’na uygun olmayan ancak uluslararası muhasebe standartları veya şirketin bağlı bulunduğu grubun iç muhasebe standartlarına göre hesaplanan gelir ve gider karşılıklarının dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Tevsi yatırımdan elde edilen brüt satış kârının tespit edilebilmesi halinde, müşterek genel giderler ile diğer faaliyetlerinizden doğan gelir ve giderlerinizden tevsi yatırım ile ilgili olanların da bu kazancın tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Müşterek genel giderler ile diğer faaliyet gelir ve giderlerinin ne kadarının tevsi yatırım ile ilgili olduğunun bilinmemesi durumunda ise müşterek giderler ile diğer faaliyet gider ve zararlarının eski yatırımlar ve yeni tevsi yatırım dolayısıyla oluşan maliyetlerin toplam maliyet içindeki payı, faaliyet dışındaki gelirlerin de eski ve yeni yatırımlardan elde edilen hasılatların toplam hasılat içindeki payı esas alınarak dağıtılması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, tevsi yatırımdan elde edilen ve şirketinizce tespit edilebilen kazanca ilişkin işlemlerin dönem içinde gerçekleştikçe ayrı hesaplara alınmak suretiyle takip edilmesi esas olmakla birlikte, müşterek genel giderler ile diğer faaliyet gelir ve giderlerden ne kadarının tevsi yatırım ile ilgili olduğunun bilinmemesi durumunda, yukarıda belirtildiği şekilde yapılacak hesaplamaların her bir geçici vergilendirme dönemi sonu itibariyle kayıtlarda gösterilmesi mümkündür.

İndirimli kurumlar vergisi uygulamasında yatırım tutarının revize edilmesi durumunda geçerli olan yatırıma katkı oranın belirlenmesi

(23.07.2013 tarih ve 18 sayılı özelge)

470

Şirketin üretim bandındaki makine parkurunu modernize etmek amacıyla Ekonomi Bakanlığından 26.07.2010 tarihinde bölgesel teşvik kapsamında almış olduğu "Yatırım Teşvik Belgesi" kapsamında 2010 yılında yapılan harcama tutarının teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırımın en az % 10'u olması ve aynı teşvik belgesinin anılan Bakanlığa başvurmak suretiyle makine ve ekipman eklenmesi suretiyle revize edilmiş olması durumunda, söz konusu yatırımdan elde edilecek kazanca 31.12.2010 tarihinden önce başlanmış olan yatırımlar için geçerli indirim ve yatırıma katkı oranlarının uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, anılan Kararın "Yatırımın süresi ve tamamlama vizesi" başlıklı 17. maddesinin dördüncü fıkrasında belirtildiği üzere, yatırımların öngörülen süre içinde tamamlanamaması veya 4. maddede belirtilen asgarî yatırım tutarlarına uyulmaması gibi yatırıma ilişkin şartların ihlali halinde, teşvik belgelerinin iptal edilerek veya kısmî olarak müeyyide uygulanarak, sağlanmış olan destek unsurlarının ilgili mevzuat çerçevesinde yatırımcılardan geri alınması gerekecektir.

İndirimli kurumlar vergisi uygulamasının başlangıcı

(25.07.2013 tarih ve 146 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinin birinci fıkrasına göre, indirimli kurumlar vergisi uygulamasından faydalanmaya başlanmasında komple ya da tevsi yatırım ayrımı yapılmamıştır.

Dolayısıyla, teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, komple ya da tevsi yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden (geçici vergi dönemleri dahil) itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulabilecektir.

İndirimli Kurumlar Vergisi ve Yatırım İndirimi Uygulaması

(01.08.2013 tarih ve 68 sayılı özelge)

Ticari bilanço kar veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler ile ilaveler eklendikten, yatırım indirimi istisnası dahil tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra; yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşılıncaya kadar indirimli kurumlar vergisinden yararlanılabilecektir.

Ancak, indirimli kurumlar vergisinden yararlanmak amacıyla, ilgili yıl kazancı bulunmasına rağmen yatırım indiriminden yararlanılmaması halinde, yararlanılmayan kazanç tutarına isabet eden yatırım indirimi istisnası tutarları müteakip yıllarda indirim konusu yapılamayacaktır.

470

İndirimli kurumlar vergisinin uygulanacağı kazanç

(13.08.2012 tarih ve 392 sayılı özelge)

Bakanlar Kuruluna tanınan yetki çerçevesinde belirlenen ve Hazine Müsteşarlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulacaktır. İndirimli kurumlar vergisi oranı yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırımdan elde edilen kazanca uygulanacak olup bu kapsamda kazancın oluşmadığı durumlarda diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oran uygulanması söz konusu değildir.

Özelge talep formun ekinde yer alan yatırım teşvik belgesinin incelenmesinden yapılan yatırımın komple yeni yatırım olduğu ve yatırımın konusunu da depolama ve ambarlama hizmetlerinin oluşturduğu anlaşılmıştır.

Buna göre, komple yeni yatırım kapsamında yapılan soğuk hava depolarının kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren bu depolarda diğer kişi ya da kurumlara verilen depolama ve ambarlama hizmetlerinden elde edilen kazançlara indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanması mümkün olup mevcut faaliyet olan yaş sebze ve meyve ticaretinden elde edilen kazanca ise indirimli oran uygulanması mümkün değildir.

İngiltere mukimi firmanın Türkiye'de sahibi bulunduğu gayrimenkulün satışından elde edeceği kazancın vergilendirilmesi

(02.05.2013 tarih ve 649 sayılı özelge)

İngiltere mukimi limited şirket tarafından iktisap edilen, Türkiye'de bulunan taşınmazın satışından elde edilen kazançta vergileme hakkı, Türkiye - İngiltere Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 13. maddesinin 1. fıkra hükmü gereğince Türkiye'ye ait olup, vergilendirmenin iç mevzuatımız hükümleri çerçevesinde yapılması gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 26. maddesinde, dar mükellef kurumlar tarafından elde edilen diğer kazanç ve iratlara ilişkin olarak, Gelir Vergisi Kanunu’nda yer alan istisna hükümlerinden faydalanılamayacağı açıkça belirlendiğinden, taşınmazın satışından elde edilen kazanca, taşınmazın elde tutulma süresi göz önüne alınarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 80. maddesi uyarınca istisna uygulanması mümkün değildir.

Dolayısıyla, kanuni merkezi yurt dışında olan şirketin 03.10.2006 tarihinde iktisap ederek 28.06.2012 tarihinde sattığı taşınmaz nedeniyle Gelir Vergisi Kanunu’nun mükerrer 81. maddesi hükmüne göre belirlenecek değer artış kazancının, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun özel beyana ilişkin hükümlerine göre vergilendirilmesi gerekmektedir.

İnternet üzerinden verilen hizmetlerin vergilendirilmesi

(27.11.2012 tarih ve 3101 sayılı özelge)

470

Verilen aracılık hizmeti çerçevesinde, indirimli mal ve hizmet satın alınmasını sağlayan fırsat kuponlarının web sitesi üyeleri tarafından mal veya hizmet alımında kullanılması aşamasında, şirketin işletmeden alacağı komisyon bedeli mahiyet ve tutar itibariyle kesinleşeceğinden, bu tutarın gelir hesaplarıyla ilişkilendirilmesi gerekmektedir. Kupon bedelinin üyelerden ilk tahsili sırasında tahakkuk eden bir tutardan bahsedilemeyeceğinden, tutarın avans olarak değerlendirilmesi icap etmektedir.

Ancak, fırsat kuponunun satın alınmasına rağmen kuponun geçersiz hâle gelmesi durumunda, şirketiniz tarafından tahsil edilen ve üyeye iade edilmeyen tutarın gelir hesaplarına intikal ettirilmesi gerekmektedir.

Web sitesi üyelerinin siteye yeni üyeler kazandırmaları karşılığında yeni üyeyi kazandıranlara sanal ortamda artıpara adı altında verilen sanal paraların da tevsik edilmesi şartıyla, pazarlama ve satış gideri olarak dikkate alınması mümkündür.

Fırsat kuponu alan üyelere hizmeti sunacak olan işletmelerin ise kuponun ibrazı ile birlikte mal veya hizmet teslimini gerçekleştirdikleri anda gelir, miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşeceğinden, mal veya hizmet bedelinin karşılığı olan tutarı gelir olarak dikkate almaları gerekir.

İrlanda mukimi Şirket’ten alınarak herhangi bir değişiklik yapılmaksızın satılan ve ihraç edilen bilgisayar programları için yapılan ödemeler ile imzalanan destek sözleşmeleri kapsamında sağlanan bakım ve güncelleme hizmetlerine ilişkin bedeller üzerinden tevkifat yapılmalı mıdır?

(24.04.2014 tarih ve 1181 sayılı özelge)

- Şirket tarafından yurt dışında mukim firmalardan alınan bilgisayar programlarının üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan ve/veya çoğaltılmadan nihai tüketicilere satılması veya aynı şekilde işletmede kullanılması halinde yurtdışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç ticari kazanç niteliği taşıyacağından, bu nitelikteki ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

- Yurt dışında mukim firmalardan Şirket’te kullanmak ve/veya müşterilere/bayilere satışını yapmak üzere özel olarak bir bilgisayar programı hazırlatılması halinde veya daha önce üretilmiş, piyasada bulunan bilgisayar programlarının üzerinde, Şirket’e yönelik özel değişikliklerin yapılması halinde yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç, serbest meslek kazancı niteliği taşıdığından bu kapsamdaki ödemeler üzerinden %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

- "Copyrigt" kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme gibi haklarının satın alınması halinde, Şirket tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup yurt dışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayrimaddi hak bedeli ödemelerinden %10 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

470

Diğer taraftan, yurtdışı mukim firmanın söz konusu programa ilişkin olarak Şirket’e vereceği bakım, onarım, destek ve eğitim hizmetleri serbest meslek kazancı niteliğinde olup, bu ödemeler üzerinden de % 20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

İspanyada mukim şirkete ödenecek kar payının vergilendirilmesi

(29.07.2011 tarih ve 59 sayılı özelge)

Türkiye Cumhuriyeti ile İspanya Krallığı arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının “Temettüler” başlıklı 10. Maddesinde yer alan hüküm gereği, sermayesinin % 25’inden fazlasına sahip olunan İspanya’da mukim şirkete dağıtılacak kar payı üzerinden % 5 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Öte yandan, Anlaşmanın “Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi”ne ilişkin 22. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca; İspanya'da mukim şirketin Türkiye'de vergilendirilen bu geliri İspanya'da vergiden istisna edilmek suretiyle çifte vergilendirme önlenecektir.

Anlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için, İspanya mukimi teşebbüsün İspanya'da tam mükellef olduğunu ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini İspanya yetkili makamlarından alacağı bir belge ile (Mukimlik Belgesi) kanıtlaması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin Noterce veya İspanya’daki Türk Konsoloslukları’ndan tasdikli birer örneğini vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz etmesi gerekmektedir.

İspanyada mukim şirkete ödenecek kar payının vergilendirilmesi

(17.08.2012 tarih ve 193 sayılı özelge)

İspanya mukimi şirketin Türkiye’de tam mükellef statüsünde olan şirkete %25.01 hisse ile iştirak ettiği anlaşılmakta olup söz konusu şirkete dağıtılacak kar payı üzerinden Türkiye’de % 5 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Ancak, % 5’lik tevkifat oranının uygulanması anlaşmanın 10 uncu maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen koşulların gerçekleşmesine bağlanmış olup, Türkiye’de elde edilen kazancın istisna edildiği durumlarda dağıtılacak kar payı üzerinden % 5 oranında tevkifat yapılması mümkün olamayacaktır. Bu durumda, Türkiye’de istisna edilen kazançlara karşılık gelen tutar dağıtıma konu olduğunda bu tutar % 15 oranında vergi tevkifatına tabi tutulacaktır.

Anlaşmanın 10. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (i) alt bendi kapsamında, elde edilen kar payı üzerinden Türkiye’de % 5 oranında vergi tevkifatına tabi tutulmak suretiyle ödenen vergi, bu kazançların bir mali yıl içinde Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna edilmemiş olması şartıyla 22. maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükmü kapsamında İspanya’da vergiden istisna edilebilecektir.

470

Türkiye’de vergiden istisna edilmiş kazançlar üzerinden anlaşmanın 10. maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin (ii) alt bendi kapsamında yapılacak % 15 oranındaki vergi tevkifatı nedeniyle Türkiye’de ödenmiş olan verginin ise İspanya’da, anlaşmanın 22. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin ( i) alt bendi kapsamında mahsup edilmesi gerekmektedir.

Anlaşmaya ekli Protokolün 8. maddesiyle ise anlaşmanın 22. maddesine ilave olarak 22. maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde öngörülen istisnanın, gelir ödemesine ilişkin hisse veya diğer hakların, bu kişiler tarafından esas olarak bu madde hükmünün avantajlarından yararlanmak amacıyla yaratılması veya oluşturulması halinde uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu durumda 10. maddenin ikinci fıkrasının (a) bendinin (ii) alt bendi veya dördüncü fıkrasının (a) bendinin (ii) alt bentlerinin uygulanacaktır.

İç mevzuata göre değişiklik getirilen durumlarda anlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için İspanya mukimi teşebbüsün İspanya’da tam mükellef olduğunu ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini İspanya yetkili makamlarından alınacak bir belge ile (mukimlik belgesi) kanıtlanması ve bu belgenin aslını, Türkçe tercümesinin noterce veya İspanya’daki Türk konsolosluklarınca tasdikli bir örneği ile birlikte ilgili vergi dairesine veya kendilerine yapılan ödeme üzerinden vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise vergi sorumlularına ibraz etmesi gerekmektedir

İş Kanunu’nun sorumluluk hükümlerine istinaden yapılan ödemelerin gider niteliği

(05.01.2012 tarih ve 26 sayılı özelge)

İş Kanunu’nun sorumluluk hükümlerine göre veya yine bu Kanun hükümlerine dayanılarak verilen mahkeme kararlarına göre ödenen ücretler, sosyal güvenlik primi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile karar harcı, vekâlet ücreti ve diğer yargılama giderlerinin kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, alt işveren (taşeron) firmaların çalıştırdıkları işçiler için ödemedikleri SSK primleri neticesinde oluşan gecikme faizleri ve cezaların, kurum kazancınızın tespitinde indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, İş Kanunu gereğince müteselsil sorumluluk kapsamında yapılan ödemelerin, alt işveren firmadan daha sonra tahsil edilmesi halinde, tahsil edilen miktarların tahsil edilen dönemin kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.

İş ortaklığına ait tevkif yoluyla kesilen vergilerin iş ortaklığına ait kurumlar vergisi beyannamesinden mahsubu sonunda kalan iade alacağının, vergi borçlarına mahsuben iade edilmesi

(16.05.2013 tarih ve 19 sayılı özelge)

Kurumlar vergisi mükellefi olan iş ortaklığına ait tevkif yoluyla kesilen vergilerin, iş ortaklığınıza ait kurumlar vergisi beyannamesinden mahsubu sonunda kalan iade alacağının;

470

öncelikle ortaklığın muaccel hale gelmiş başka vergi borçlarına mahsup edilmesi, böyle bir borcun olmaması halinde ise iş ortaklığını oluşturan ortakların muvafakatının da alınması şartıyla, ortaklığı oluşturan ortakların vergi borçlarına mahsuben iade edilmesi mümkündür. Ancak, ortakların hisse oranlarını aşan tutarlarda yapılan mahsuben iadelerde transfer fiyatlandırması ile ilgili hükümlerin dikkate alınması gerekmektedir.

İş ortaklığından doğan zararın kurum kazancından indirilip indirilemeyeceği

(20.03.2012 tarih ve 88 sayılı özelge)

Ortağı olunan iş ortaklığının zararlarının kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

İşlerin süresinde bitirilmemesi dolayısıyla ödenen cezaların vergi kanunları karşısındaki durumu

(25.07.2012 tarih ve 2283 sayılı özelge)

Yapım ve onarım işinin süresinde bitirilememesi nedeniyle sözleşme hükmü uyarınca ödenen gecikme cezaları Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendine istinaden kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilir. Yansıtma faturası ile alt taşeronlara yansıtılan bu gecikme cezalarının tahakkuk tarihi itibarıyla kurum kazancına dahil edilmesi gerekir.

İşletmeye dahil gayrimenkulün bir başka şirkete ayni sermaye olarak konması halinde vergileme

(13.03.2012 tarih ve 205 sayılı özelge)

Şirkete ait taşınmazın başka bir şirkete ayni sermaye olarak konulması işlemi Gelir Vergisi Kanunu’na göre "elden çıkarma" niteliğinde olduğundan, rayiç değer ile maliyet bedeli arasındaki olumlu farkın kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir. Diğer yandan, bahse konu işlem kurumun mali yapısını iyileştirmeye yönelik bir işlem olmadığından, elde edilen kazancın taşınmaz satış kazancı istisnası kapsamında değerlendirilmesi de mümkün bulunmamaktadır.

İşletmeye kayıtlı birden fazla gayrimenkulün elden çıkarılmasında istisna uygulaması nasıl olmalıdır?

(17.07.2014 tarih ve 1896 sayılı özelge)

Taşınmaz satışından elde edilecek kazancın şirket tarafından yine taşınmaz alımında kullanılması, bağlı bir değerin (taşınmaz) başka bir bağlı değere (taşınmaza) dönüştürülmesi sonucunu doğuracaktır. Bu durum söz konusu istisnanın getiriliş amacına aykırı olacağından taşınmaz satışından elde edilecek kazancın, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesi kapsamında istisnaya konu edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

470

İştirak edilen şirkete yapılan sermaye tamamlama fonu ödemelerinin vergisel boyutu

(01.06.2012 tarih ve 11 sayılı özelge)

Türk Ticaret Kanununda zarar telafisi fonu ile ilgili bir düzenleme bulunmadığı gibi bu ad altında yurt dışından gelen paraların yedek akçe olarak kabul edileceğine dair bir hüküm de bulunmamaktadır.

Türk Ticaret Kanunu hükümleri kapsamında sermayeye ilave edilmeyen sermaye tamamlama fonunun, ortağı olunan iştirak tarafından, iştiraklerin maliyet bedeline eklenmesi mümkün değildir. Sermaye tamamlama fonunun ödendiği iştirakin, bu tutarları kurum kazancına dâhil etmesi gerekmektedir.

Ayrıca, sermaye tamamlama fonu adı altında iştirake ödenen tutarlar, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinde sayılan giderler kapsamına da girmediğinden, gider yazılması veya zarar olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde kurumların, en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançların % 75’lik kısmının istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

Aynı maddenin üçüncü fıkrasında da iştirak hisseleri alımıyla ilgili finansman giderleri hariç olmak üzere, kurumların kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarına ilişkin giderlerinin veya istisna kapsamındaki faaliyetlerinden doğan zararlarının, istisna dışı kurum kazancından indirilmesinin kabul edilmediği belirtilmiştir.

Bu çerçevede, iştirak hisseleri satışından; kazanç doğması ve maddede belirtilen şartların varlığı halinde satıştan doğan kazancın % 75’inin istisnaya konu edilmesi mümkün olup zarar doğması halinde ise bu zararın %75’inin kurum kazancından indirilebilmesi mümkün bulunmamaktadır.

İştirak hisselerinin satışından elde edilecek kazancın kurumlar vergisi kanunun 5. maddesindeki istisnadan yararlanıp yararlanamayacağı

(25.07.2012 tarih ve 2287 sayılı özelge)

Faaliyet konuları arasında menkul kıymet ve taşınmaz ticareti bulunan şirketin sahip olduğu iştirak hisselerinin satışından elde edilen kazanca ilişkin olarak Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen istisna hükmünden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

470

İştirakler için yapılan harcamaların maliyet veya gider olarak kabul edilip edilmeyeceği

(06.03.2013 tarih ve 198 sayılı özelge)

Şirket aktifinde iki yıldan fazla süreyle bulunan iştirak hisselerinin alış bedeliyle değerlenmesi ve "İştiraklerde Yapılan Yatırımlar" hesabında izlendiği belirtilen tutarın maliyet bedeline dahil edilmemesi gerekmektedir.

İştiraklerde Yapılan Yatırımlar hesabında izlendiği belirtilen ve iştirak edilen şirket tarafından fatura mukabili yansıtılan giderlerin kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilmesi gerekmekte ve bu harcamaların kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Alış bedeliyle değerlenen iştirak hisselerinin satışından elde edilen kazancın % 75'inin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan şartların da sağlanması halinde kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkündür.

Ayrıca, şirket ile iştiraki arasında gerçekleşen işlemlerin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde düzenlenen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine uygun olmaması halinde, eleştiri konusu yapılabileceği açıktır.

İtalya’da kiralanan işyeri için yapılan ödemeden stopaj yapılıp yapılmayacağı

(29.02.2012 tarih ve 780 sayılı özelge)

Türkiye'de doğup bir İtalya mukimine ödenen kira gelirlerini vergileme hakkı, Türkiye - İtalya Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması çerçevesinde yalnızca Türkiye'ye ait bulunmaktadır.

Anlaşmanın Türkiye'ye vergi alma hakkı tanıdığı durumlarda, vergileme iç mevzuat hükümlerimiz esas alınarak yapılacaktır.

Bu çerçevede, yapılan kira ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 30/1-c maddesi çerçevesinde %20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

İthal edilen malların sahte veya bozuk çıkması durumunda yapılan ödemeler gider yazılabilir mi?

(18.04.2014 tarih ve 1035 sayılı özelge)

İthal edilen kimyevi maddenin yerine, yurt dışındaki satıcı tarafından başka/bozuk ya da yüksek oranda su ihtiva eden madde gönderilmesi durumunda; söz konusu emtiaya ilişkin ödemelerin kurum kazancının tespitinde indirime konu edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

470

Kamu İhale Kanunu kapsamında ihale başvurusun iptal edilmesi nedeniyle idareye gelir kaydedilen teminat mektubunun indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

(27.06.2013 tarih ve 925 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun "Kabul Edilmeyen İndirimler" başlıklı 11. maddesinin (g) bendinde sözleşmelerde ceza şartı olarak konulan tazminatlar hariç olmak üzere kurumun kendisinin, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının suçlarından doğan maddi ve manevi zarar tazminat giderlerinin kurum kazancının tespitinde indirim yapılmasının kabul edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Kanunu’nun "İhaleye katılamayacak olanlar" başlıklı 11. maddesinde, doğrudan veya dolaylı veya alt yüklenici olarak, kendileri veya başkaları adına ihaleye katılamayacaklar sayılmış bu yasaklara rağmen ihaleye katılan isteklilerin ihale dışı bırakılarak geçici teminatlarının gelir kaydedileceği belirtilmiştir.

Aynı Kanunun "Yasak fiil veya davranışlar" başlıklı 17. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde de alternatif teklif verebilme halleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekaleten birden fazla teklif verilmesinin yasak olduğu belirtilerek bu yasak fiil veya davranışlarda bulunanlar hakkında bu Kanunun Dördüncü Kısmında belirtilen hükümlerin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Aynı Kanunun "İsteklilerin ceza sorumluluğu" başlıklı 59. maddesinde ise "Taahhüt tamamlandıktan veya kabul işlemi yapıldıktan sonra tespit edilmiş olsa dahi, 17 nci maddede belirtilen fiil veya davranışlardan Türk Ceza Kanununa göre suç teşkil eden fiil veya davranışlarda bulunan gerçek veya tüzel kişiler ile o işteki ortak veya vekilleri hakkında Türk Ceza Kanunu hükümlerine göre ceza kovuşturması yapılmak üzere yetkili Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur." denilmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, yapılan hizmet alım ihalesine iki grup firması adına aynı kişi tarafından teklif verilmesinin Kamu İhale Kanunu’na aykırı olması sebebiyle nakde çevrilerek, Belediye Başkanlığına irat kaydedilen geçici teminat tutarının, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Kanalizasyon harcamalarına katılma payı karşılığında ödenen tutarların gider kaydının hangi tarihte yapılacağı

(21.05.2013 tarih ve 153 sayılı özelge)

Belediye tarafından yapılan kanalizasyon çalışmaları nedeniyle, sahip olunan taşınmazın vergi değeri üzerinden Belediye Gelirleri Kanunu’na istinaden hesaplanarak 2012 yılında tebliğ edilen kanalizasyon harcamalarına katılma payı bedelinin, ödendiği dönemde Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi uyarınca kurum kazancından indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

470

Kar/zarar ortaklığı sözleşmesine göre belirlenen oranlar nispetinde verilen katkı payı ne zaman vergilendirilir?

(17.04.2014 tarih ve 392 sayılı özelge)

İhaleyi alan ortaklık ile yapılan anlaşma gereği, Şirket’in kar/zarar paylaşımı esasına göre söz konusu işe hissesi oranında finansman desteği ve işin yürütülmesine katkı sağlaması nedeniyle anılan şirket bünyesinde oluşacak gelir ve giderin ilgili dönemler itibariyle kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Kasa düzeltmesinden oluşan ticari zararın önceki yıllara ait kârlara mahsubunun olanaklı olup olmadığı

(21.05.2013 tarih ve 748 sayılı özelge)

6111 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında kasa mevcudunun düzeltilerek "Diğer Olağan Dışı Gider ve Zararlar" hesabına kaydedilen tutar gerçek anlamda ticari bir zarar niteliği taşımadığından, kurum kazancından indirilmesi mümkün olmadığı gibi geçmiş yıl kârlarına mahsup edilmesi halinde söz konusu mahsup işlemi kar dağıtımı olarak değerlendirilerek, bu tutar üzerinden kar dağıtımına bağlı vergi kesintisi yapılacaktır.

Kat karşılığı inşaat işi yapan şirketin, sözleşme gereği arsa sahibi adına ödediği tutarların gider yazılıp yazılamayacağı

(02.03.2012 tarih ve 820 sayılı özelge)

Yapılmakta olan kat karşılığı inşaat işine ilişkin olarak vergi mükellefi olmayan gerçek kişi arsa sahibiyle imzalanan sözleşme gereği inşaat işine ilişkin olarak arsa sahibi adına karşılanan tapu harçları, ruhsat ve proje tasdik harçları, yapı denetim ücretleri ile sözleşme damga vergileri ve benzeri ödemeler dolayısıyla arsa sahibi adına düzenlenen belgelerin gider belgesi olarak kullanılması ve bu harcamaların kurum kazancının tespitinde gider veya maliyet olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Öte yandan, kurumlar vergisi mükellefi tüzel kişi arsa sahibi ile imzalanan sözleşme kapsamında yapılmakta olan inşaat işine ilişkin yapı ruhsatının arsa sahibi adına düzenlenmesi nedeniyle, inşaat maliyetinin bir unsuru olan ve arsa sahibi adına ödenen tapu harçları, ruhsat ve proje tasdik harçları, yapı denetim ücretleri ile sözleşme damga vergilerinin bu sözleşme kapsamında düzenlenecek faturaya istinaden arsa sahibi şirkete yansıtılması halinde, fatura bedelinin inşaatın maliyetine intikal ettirilerek kurum kazancınızın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu faturalara istinaden tahakkuk edecek tutarların da kurum kazancınıza dahil edilmesi gerekir.

Kısmi bölünme

(20.07.2012 tarih ve 697 sayılı özelge)

470

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddelerinde yer alan düzenlemeler kapsamında, bölünecek şirketin, kısmi bölünme sonucu faaliyetine devam etmesi esas olduğundan, mukavva ambalaj üretim tesisi ile tutkal üretim tesislerinden başka bir üretim tesisi de bulunması durumunda, söz konusu tesislerin her ikisinin kısmi bölünme kapsamında devredilmesi mümkündür.

Üretim ve hizmet işletmeleri ile fiziki veya teknik bütünlük arz eden ve bu işletmelerden ayrılması mümkün olmayan fabrika binasının, kısmi bölünme işleminde bu üretim işletmesi ile birlikte devredilmesi zorunludur. Ancak, bir fabrika binasının içinde birden fazla üretim işletmesi bulunması halinde üretim işletmelerinden bir veya birkaçının devri fabrika binasının da bölünüp devredilmesini gerektirmeyecektir.

Kısmî bölünme sonucunda aynî sermaye konulan şirketten alınan hisse senetlerinin ortaklara verilmesi nedeniyle şirket sermayesinin azaltılması ve daha önce sermayeye eklenmiş olan, enflasyon düzeltmesi fark hesapları ile geçmiş yıl kârlarının da bulunması durumunda; devralan şirkette yapılacak sermaye artışında enflasyon düzeltmesi fark hesaplarının ve geçmiş yıl kârlarının sermayenin bir unsuru olarak yer alması ve ayrı şekilde görülmesi şartıyla bu işlem işletmeden çekiş olarak değerlendirilmeyecek ve vergiye tabi tutulmayacaktır.

Ancak, devralan şirkette sermayenin bir unsuru olarak yer alan enflasyon farklarının ve geçmiş yıl zararlarının, devralan şirkette bir başka hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi ya da sermaye azaltımına gidilmesi halinde, enflasyon farkları ile ilgili işletmeden çekilen tutarların öncelikle işletmeden çekildiği dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası dağıtılan kazancın da kâr dağıtımına bağlı tevkifata tabi tutulması; geçmiş yıl kârları ile ilgili tutarların da kâr dağıtımına bağlı tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.

Kısmi bölünme

(28.05.2012 tarih ve 2 sayılı özelge)

Kısmi bölünme işleminde üretim ve hizmet işletmelerinin bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli taşınmaz, her türlü tesis, makine ve teçhizat, alet, edevat, taşıtlar, gayrimaddi haklar ile hammadde, mamul, yarı mamul mallar gibi aktif kıymetler ile ilgili pasif kıymetlerin tümünün devredilmesi zorunludur.

Şirket bünyesindeki hayvancılık işletmesinin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde yer alan şartların sağlanması kaydıyla işletme bütünlüğü çerçevesinde kısmi bölünme işlemine konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.

470

Kısmi bölünme öncesi sermayeye ilave edilmiş olan enflasyon düzeltmesi olumlu farklarının, gayrimenkul satış kazancından kaynaklanan fonların ve dağıtılmamış geçmiş yıl kârlarının, sermaye azaltılması durumunda işletmeden çekiş olarak değerlendirilip kurumlar vergisine ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulup tutulmayacağı

(23.07.2013 tarih ve 107 sayılı özelge)

Kısmi bölünme sonucu şirketlerin faaliyetine devam etmesi esas olduğundan, üretim ve hizmet işletmeleri ile fiziki veya teknik bütünlük arz eden ve bu işletmelerden ayrılması mümkün olmayan taşınmazların kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Kısmî bölünme sonucunda aynî sermaye konulan şirketten alınan hisse senetlerinin ortaklara verilmesi nedeniyle şirket sermayesinin azaltılması ve daha önce sermayeye eklenmiş olan, enflasyon düzeltmesi fark hesapları ile geçmiş yıl karlarının da bulunması durumunda; devralan şirkette yapılacak sermaye artışında enflasyon düzeltmesi fark hesaplarının ve geçmiş yıl karlarının sermayenin bir unsuru olarak yer alması ve ayrı şekilde görülmesi şartıyla bu işlem işletmeden çekiş olarak değerlendirilmeyecek ve vergiye tabi tutulmayacaktır.

Ancak, devralan şirkette sermayenin bir unsuru olarak yer alan enflasyon düzeltmesi farklarının ve geçmiş yıl karlarının, devralan şirkette bir başka hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi ya da sermaye azaltımına gidilmesi halinde, enflasyon düzeltmesi farkları ile ilgili işletmeden çekilen tutarların öncelikle işletmeden çekildiği dönemin kazancı ile ilişkilendirilmeksizin kurumlar vergisine tabi tutulması, vergi sonrası dağıtılan kazancın ve geçmiş yıl karları ile ilgili tutarların da kar dağıtımına bağlı tevkifata tabi tutulması gerekmektedir.

Öte yandan, sermaye azaltımının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5’inci maddesi birinci fıkrası (e) bendi kapsamında istisna edilen kazançtan (beş yıllık süre içinde) karşılanması halinde; istisna kazanç işletmeden çekilmiş sayılacağından, istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılarak Vergi Usul Kanunu uyarınca vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecek ve kar dağıtımı hükümleri çerçevesinde ortakların statüsüne göre vergi kesintisi yapılacaktır.

Kiralanan akaryakıt istasyonunun inşa ve tadilatına karşılık 10 yıllık protokol çerçevesinde yapılan harcamalar için alınan inkişaf/yatırım bedeli ile bu bedele istinaden yapılan harcamalar kurum kazancının tespitinde hangi dönemde dikkate alınmalıdır?

(07.04.2014 tarih ve 99 sayılı özelge)

Alınan inkişaf/yatırım bedelinin tahakkuk ettiği dönem ticari kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

470

Diğer yandan, söz konusu inkişaf/yatırım bedeli kullanılarak yapılan harcamaların vergi uygulamaları açısından gider niteliği taşıması halinde yapıldığı dönemde; bu harcamaların amortismana tabi iktisadi kıymet edinimine yönelik olması halinde ise söz konusu iktisadi kıymetler için Maliye Bakanlığı’nca tespit edilen faydalı ömürler dikkate alınarak hesaplanan amortisman tutarlarının ilgili oldukları dönemde kurum kazancından indirim konusu yapılması gerekir.

Klinik çalışma raporları düzenleme faaliyetinden elde edilen kazançların Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendine göre kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılamayacağı

(21.08.2013 tarih ve 885 sayılı özelge)

1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin "10.5.2. İndirimden faydalanma şartları" bölümüne göre, Türkiye’'de sunulan ancak yurtdışında yararlanılacak olan hizmetlerden elde edilecek kazançların %50’sinin kurumlar vergisi matrahından indirilebilmesi için;

- Şirket ana sözleşmesinde yazılı esas faaliyet konuları arasında tıbbi raporlama hizmeti sunulmasının bulunması,

- Söz konusu hizmetin, Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara sunulması,

- Bu hizmet karşılığında faturanın yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi,

- Türkiye’den verilecek tıbbi raporlama hizmetinden yurt dışında yararlanılması,

gerekmektedir.

Dolayısıyla, klinik çalışma raporları düzenleme faaliyetinin tıbbi raporlama niteliği taşıması, söz konusu hizmetin fiilen sunulması ve yukarıda sayılan diğer şartların da sağlanması halinde; elde edilen kazancın % 50'sinin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Kraft torbaların üstüne ve torbanın içine kupon şeklinde konulan kupürler kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilir mi?

(29.02.2012 tarih ve 145 sayılı özelge)

Satışları artırmak amacıyla kraft torbaların üstüne veya içine konulan, uygulama ustaları tarafından biriktirilerek üreticisine teslim edildiğinde nakit para olarak geri ödeme yapılan ve reklam harcaması niteliğinde olan kuponlar, ticari kazancın elde edilmesi ve idamesi için yapılan genel gider olarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilecektir.

470

Diğer yandan, kupon karşılığı ödeme yapılanların gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmaları durumunda, düzenleyecekleri fatura karşılığında kendilerine yapılan ödeme tutarlarını yıllık gelire/kurum kazancına dahil ederek beyan etmeleri gerekmektedir.

Kredibilitesi yüksek olan kurumun aldığı banka kredisinin, ilişkili şirketine devredilmesi durumunda vergileme nasıl olmalıdır?

(17.04.2014 tarih ve 1018 sayılı özelge)

Kurum tarafından bankadan kullanılan kredilerin tamamının veya bir kısmının ortakların ilgili bulunduğu şirkete kullandırılması durumunda, finansman hizmetine ilişkin bedelin, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine göre belirlenmesi gerekmektedir.

Bankadan temin edilen kredinin, kredi sözleşmesinin içerdiği vade, faiz oranı ve benzeri kullanma şartlarında herhangi bir değişiklik yapılmadan ilişkili kişi sayılan şirkete kullandırması durumunda, söz konusu krediler bu şirketin örtülü sermaye tutarının tespitinde borç olarak dikkate alınmayacaktır.

Diğer taraftan, bankadan temin edilerek aynı şartlarda ilişkili şirkete kullandırılan kredi için transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine göre belirlenecek emsallere uygun bir bedelin alınması, kredinin aynı şartlarla kullandırılması şartının ihlali anlamına gelmeyecek, dolayısıyla söz konusu borçlar örtülü sermaye sayılmayacaktır.

Kurumlar vergisi beyannamesinde iadesi gereken kurumlar vergisi alacağının şirketin harç, idari para cezası ve SSK prim borçlarına mahsubu

(13.05.2013 tarih ve 441 sayılı özelge)

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin kurumlar vergisi beyannamesindeki mahsuplar sonunda kalan kısmının, vergi borcu kapsamında değerlendirilen 492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre ödenmesi gereken harç borçlarına mahsubunun talep edilmesi halinde, iade talebinin mahsuben iade esaslarına göre yerine getirilmesi mümkündür.

Ancak, 252 seri no.lu Gelir Vergi Genel Tebliğinde, tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyannamedeki mahsuplar sonunda kalan kısmının yalnızca diğer vergi borçlarına mahsubuna imkan tanınmış olup, vergi borcu niteliğinde bulunmayan idari para cezaları ile anılan tebliğde mahsubunun talep edilebileceğine dair herhangi bir açıklamaya yer verilmeyen SSK Prim borçlarına mahsubu mümkün bulunmamaktadır.

Kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatif aidatının gelir yazılıp yazılmayacağı

(11.09.2012 tarih ve 842 sayılı özelge)

470

Kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatif tarafından üyelerden toplanan aidatların, vergiye tabi bir kazanç unsuru olarak değerlendirilmesi ve diğer gelirler ile birlikte hasılata dahil edilerek, kurum matrahının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi mükellefi şirket tarafından ortaklar adına ödenen bireysel emeklilik katkı paylarının şirketin kurum kazancından indirimi

(19.06.2012 tarih ve 258 sayılı özelge)

Şirket çalışanları adına bireysel emeklilik sistemine ödenen, çalışanların elde ettiği ücretin % 10’unu ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarını aşmayan katkı paylarının, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/9 maddesi kapsamında kurum kazancının tespitinde doğrudan gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır. Şirket tarafından ödenen katkı payının ücretin %10’unu ve yıllık bazda asgari ücretin yıllık tutarını aşması halinde ise aşan tutar ücret olarak değerlendirilir.

Şirketin tüm çalışanları adına oluşturulan emeklilik planı çerçevesinde şirket çalışanı olan ortaklar adına ödenen katkı paylarının da yukarıda belirtildiği şekilde kurum kazancından indirilmesi mümkündür.

Ortakların şirket çalışanı olmaması halinde, bunlar adına ödenen katkı payları, gider olarak indirilemeyecek ve ortaklara dağıtılan kâr payı olarak dikkate alınacaktır.

Ortaklara yapılan ücret niteliğindeki ödemelerin ise Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde yer alan transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine uygun olarak belirlenmesi gerekir.

Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara ilişkin giderlerin bulunması durumunda istisna tutarının nasıl hesaplanacağı

(02.05.2012 tarih ve 112 sayılı özelge)

Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara ilişkin giderlerin, istisna kapsamı dışındaki kazançlar ile ilişkilendirilmemesi gerekmektedir.

Dolayısıyla, 5520 sayılı Kanun’un 5/1-e maddesi uyarınca kurumlar vergisinden istisna edilecek olan tutar, kazancın elde edilmesi aşamasında yapılan giderler düşüldükten sonraki tutar olacak ve bu tutarın % 75’i fon hesabına alınacaktır.

Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu kararına göre korunması gerekli yapının restorasyon harcamalarının kurum kazancından indirimi

(06.04.2012 tarih ve 1226 sayılı özelge)

Şirket aktifine kayıtlı olan kültür varlığı taşınmazın restorasyonuna ait harcamaların, Kültür ve Turizm Bakanlığınca desteklenmesi veya desteklenmesinin uygun görülmesi halinde, söz

470

konusu taşınmaz için yapılan restorasyon harcamalarının tamamının kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Harcamanın yapıldığı dönem itibariyle kurum kazancından indirilemeyen tutarların giderleştirilmesi veya geçmiş yıl zararı olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Öte yandan, söz konusu projenin Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklendiği veya desteklenmesinin uygun görüldüğüne ilişkin ilgili Bakanlık yazısının kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Maden işletme hakkının satışındaki kazancın Kurumlar Vergisi istisnası kapsamında olup olmadığı

(26.07.2013 tarih ve 1112 sayılı özelge)

Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen taşınmazlar arasında yer almayan maden işletme ruhsatının bir başka şirkete satışından elde edilen kazancın, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesi birinci fıkrasının (e) bendinde belirtilen istisnaya konu edilmesi mümkün olmayıp kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, maden işletme hakkı satışı KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesindeki istisna kapsamında yer almadığından, bu satış işlemi KDV ye tabi olacaktır.

Maden Kanunu uyarınca ödenen Devlet Hakkının vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı

(19.02.2013 tarih ve 1 sayılı özelge)

Faaliyetin devamı açısından Maden Kanunu uyarınca ödenmesi gereken "Devlet hakkı" payının, fiilen ödendiği yılın vergi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Maden Kanunu’na göre ödenen devlet hakkının gider yazma zamanı

(20.02.2013 tarih ve 230 sayılı özelge)

Maden Kanunu’nun 14. maddesi uyarınca ödenen devlet hakkının; ticari kazanç ile ilgili olması ve kanuni zorunluluk kapsamında ödenmesi nedeniyle, fiilen ödendiği yılın vergi matrahının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkündür.

Madencilik faaliyetinin yürütülmesi sırasında bölgede yer alan binaların zarar görmesinden dolayı bina maliklerine ödenen bedelin gider yazılması

(09.04.2013 tarih ve 9 sayılı özelge)

470

Maden Kanunu ve ilgili Yönetmelik hükümleri uyarınca, maden sahasının güvenliğinin sağlanması ve maden sahası etrafındaki güvenlik tedbirlerinin alınması ile yükümlü olunması, mevcut maden alanında alınması gereken tedbirler ve bu tedbirler için yapılan harcamaların yapılmaması halinde şirketin ticari faaliyetinin durdurulması ihtimalinin bulunması ve konuyla ilgili Maden İşleri Genel Müdürlüğünden alınan yazıda da, yapılan çalışmaların Maden Kanunu’nun ilgili maddeleri kapsamında can ve mal güvenliği açısından gereklilik arz ettiğinin belirtilmesi nedeniyle, bina malikleri ile imza edilecek sözleşmelere istinaden binaların boşaltılması, yıkımı ve 10 yıl süre ile inşaat yapılmaması karşılığında bina maliklerine yapılacak ödemelerin, ticari faaliyetin elde edilmesi ve idame ettirilebilmesi için yapılması gereken zorunlu bir gider niteliğinde olduğunun kabul edilmesi mümkündür.

Dolayısıyla, söz konusu ödemelerin 10 yıla ilişkin eşit tutarlarda peşin ödenen gider olarak kabul edilerek aktifleştirilmek suretiyle dikkate alınması ve her yıla isabet eden tutarın ilgili dönemde üretim maliyetine eklenmesi gerekmektedir.

Mahkeme kararı sonucu ödenen harcın hangi dönemde gider yazılacağı

(16.08.2012 tarih ve 779 sayılı özelge)

Ticari kazancın tespitinde "tahakkuk esası ilkesi" ve "dönemsellik ilkesi" olmak üzere iki temel ilke geçerlidir. Tahakkuk esası ilkesinde, gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olması, yani geliri veya gideri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağının veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Dönemsellik ilkesi ise bu gelir veya giderin ilgili olduğu döneme intikalinin sağlanmasıdır.

Buna göre, Belediye tarafından şirket adına tahakkuk ettirilen kaynak suyu harçlarının, fiilen ödendiği tarihler itibariyle ilgili geçici ve kurumlar vergisi dönemlerinde Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi uyarınca kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Öte yandan, kaynak harçlarına ilişkin varsa faizler ile cezaların kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Mahkeme kararına göre ödenen faiz, harç ve vekalet ücretinin gider kaydedilmesi

(06.09.2011 tarihli özelge)

Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde, işle ilgili olmak şartıyla, mukavelenameye veya ilama veya kanun emrine istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatların safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

Buna göre, Mahkeme kararına istinaden ödenmesine karar verilen faiz, mahkeme harçları, vekalet ücreti ile diğer icra ve mahkeme masrafı tutarlarının bu kapsamda kurum kazancının tespitinde gider olarak kayıtlara alınması mümkün bulunmaktadır.

470

Mahkeme kararına göre ödenen tazminatın gider niteliği

(24.02.2012 tarih ve 728 sayılı özelge)

Kurumlarca işle ilgili ödenen tazminatlar, sözleşmeye, ilama veya kanun emrine bağlı bulunsa dahi, kurumların, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının kusurundan kaynaklanan bir tazminat ödemesi olması halinde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Buna göre, mahkeme kararına göre % 50 kusur oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanarak ödenen tazminat, geçici iş görmezlik ödeneği ve hastane masraflarının 5520 sayılı Kanun’un 11. maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Malın çalınması veya kaybolması halinde ödenen tazminatın gider kaydedilip kaydedilemeyeceği

(08.03.2012 tarih ve 908 sayılı özelge)

Çalınan veya kaybolan kıymetlerin gider yazılması mümkün olmadığı gibi para taşımacılığı ve dağıtım hizmetlerinde kaybolan veya çalınan kıymetlere ilişkin tutarların karşı tarafa tazmin edilmesi nedeniyle yapılan ödemelerin de kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Bununla birlikte, çalınan kıymetler ile ilgili olarak sigortadan alınan tazminatların emtianın değerini aşan kısmının gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Mesleki mali sorumluluk sigorta prim ödemeleri kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılabilir mi?

(23.06.2011 tarih ve 820 sayılı özelge)

Şirket bünyesinde çalışan tabip, diş tabibi ve tıpta uzmanlık mevzuatına göre uzman olanlara, tıbbi kötü uygulama sonucu kişilere verebilecekleri zararlar ile bu sebeple kendilerine yapılacak rücuların karşılaması amacıyla yaptırılması gerekli olan mesleki mali sorumluluk sigortasının, istihdam eden olarak kanuni zorunluluk kapsamında şirket tarafından ödenen %50 oranındaki prim tutarlarının kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Mısır Arap Cumhuriyeti mukimi şirketten alınan yurtdışı haber, görüntü, fotoğraf, prodüksiyon ve benzeri hizmetler nasıl vergilendirilir?

(02.06.2014 tarih ve 1548 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim firmaya; yurtdışı haber, görüntü, fotoğraf, prodüksiyon ve benzeri hizmet alımları karşılığında yapılacak “gayrimaddi hak bedeli” niteliği taşıyan ödemeler üzerinden,

470

ilgili ikili vergi anlaşmasının 12’nci maddesinin ikinci fıkrasına göre %10 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Mısır Arap Cumhuriyeti mukimi firmanın, Türkiye’de elde ettiği kazanç veya iratların ilgili anlaşma çerçevesinde vergiye tabi tutulabilmesi için mukimi olduğu ülkenin yetkili makamlarından mukimlik belgesi alması ve bu belgenin aslı ile noter veya bu ülkedeki Türk Konsoloslukları’nda tasdikli Türkçe tercümesinin bir örneğini, ödeme üzerinden vergi tevkifatı yapacak vergi sorumlularına ibraz etmesi gerekmektedir. Vergi sorumluları teslim aldıkları söz konusu mukimlik belgelerini gerektiğinde yetkili makamlara ibraz etmek üzere muhafaza edeceklerdir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi durumunda ise ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri (%20 kesinti oranı) uygulanacaktır.

Milli Eğitim Müdürlüğüne bağışlanmak üzere yaptırılan yurt binası için yapılan harcamaların kurum kazancından indirimi

(19.04.2012 tarih ve 1410 sayılı özelge)

İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağışlanmak üzere kamu arazisi üzerine yaptırılan 200 yataklı öğrenci yurdu inşaatı dolayısıyla, ilgili dönemlerde indirim konusu yapılamayan ancak maliyete eklenen indirilecek katma değer vergisi ve işçi ücretleri dahil olmak üzere, gerçekleşmiş olan harcamalara ilişkin maliyet bedeli veya kayıtlı değerin beyannamede ayrıca gösterilmek şartıyla, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Ancak, bağışın yapıldığı dönemde faaliyetin zararla sonuçlanmış olması veya kurum kazancının yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen söz konusu bağış ve yardımların daha sonraki yıllarda indirim konusu yapılması veya zarar olarak devretmesi mümkün değildir.

Öte yandan, öğrenci yurdu inşaatına ilişkin harcamaların, geçici vergi dönemlerine ilişkin matrahın tespitinde, geçici vergi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek suretiyle geçici vergi dönemleri kazançlarından indirim konusu yapılması mümkündür.

Modernizasyon yatırımlarında indirimli kurumlar vergisi oranı uygulaması

(24.02.2012 tarih ve 738 sayılı özelge)

Hazine Müsteşarlığı/Ekonomi Bakanlığı tarafından yatırım teşvik belgesine bağlanan modernizasyon yatırımları da tevsi yatırımlara benzer özellikler taşımaktadır.

Bu çerçevede, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın işletme bütünlüğü içinde ayrı hesaplarda izlenmek suretiyle tespitinin mümkün olduğu hallerde kazanç ayrı hesaplarda takip edilecek, kazancın bu şekilde belirlenmesine imkan bulunmayan hallerde ise kazanç oranlama yapılmak suretiyle tespit edilecektir. İndirimli kurumlar vergisi oranı uygulanacak kazancın oranlama yapılmak suretiyle belirlenmesi seçimlik bir hak olmayıp indirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın şirketinizce tespit edilmesi esastır.

470

İndirimli kurumlar vergisi uygulanacak kazancın şirketinizce ayrı bir şekilde belirlenmesine imkan bulunmaması halinde indirimli kurumlar vergisi oranının uygulanacağı kazanç, yatırım tutarının (ilgili dönemde gerçekleşen yatırım harcamaları tutarının) dönem sonunda kurumun aktifine kayıtlı bulunan toplam sabit kıymet tutarına (devam eden yatırımlara ait tutarlar da dahil) oranlanması suretiyle belirlenecektir. Oranlamada sabit kıymetler birikmiş amortismanları düşülmeden önceki brüt tutarları ile dikkate alınacaktır. Sabit kıymet ifadesinden ise Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesi uyarınca amortisman mevzuunu oluşturan iktisadi kıymetlerin anlaşılması gerekmektedir.

Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 32/A maddesinde yer alan "Bu hesaplama sırasında işletme aktifinde yer alan sabit kıymetlerin kayıtlı değeri, yeniden değerlenmiş tutarları ile dikkate alınır." ifadesiyle kastedilen, sabit kıymetlerin gerekli şartların oluşması halinde yapılan enflasyon düzeltmesi sonucu oluşan yeniden değerlenmiş değerinin dikkate alınması gerektiğidir. Dolayısıyla, gerekli şartların oluşması halinde yapılacak enflasyon düzeltmesi dışında başkaca bir değerleme yapılmayacaktır.

Beyannamede indirimli kurumlar vergisi; yukarıda açıklandığı şekilde tespit edilen kazanç tutarını aşmamak koşuluyla beyannamede ticari bilanço kâr veya zararına kanunen kabul edilmeyen giderler eklendikten tüm indirim, istisna ve geçmiş yıl zararları düşüldükten sonra kalan safi kazanca uygulanabilecektir.

Müşteriden tahsil edilmemekle birlikte ilgili kurumlara ödenen kamusal pay ve vergilerin gider ve şüpheli alacak olarak yazılıp yazılamayacağı

(06.06.2013 tarih ve 826 sayılı özelge)

İlgili mevzuatları uyarınca faturalara yansıtılarak nihai tüketicilerden tahsil edilen enerji fonu, elektrik ve havagazı tüketim vergisi ve TRT payının gelir olarak dikkate alınmayıp ilgili kamu kurumlarına ödenene kadar "ödenecek vergi ve fonlar" hesabında takip edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, nihai tüketicilerden tahsil edilerek sözleşme çerçevesinde ilgili kuruma aktarılacak payların (kayıp enerji bedeli, perakende satış hizmet geliri, dağıtım bedeli, iletim bedeli) tahakkuk ettikleri dönemde kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınması ve söz konusu şirkete ödenmek üzere tahakkuk ettikleri dönemde de gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Bununla birlikte, ilgili kamu kurumları adına müşterilerin faturalarına yansıtılmakla beraber tahsil edilemeyen ancak ilgili mevzuatı ve sözleşme gereğince söz konusu kurum ve kuruluşlara ödenen TRT Payı, Enerji Fonu, Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi, ... Payları (kayıp enerji bedeli, perakende satış hizmet geliri, dağıtım bedeli, iletim bedeli) vb. tutarların gerek dava konusu yapılan kısmının gerekse dava konusu yapılmayan kısmının kurum kazancının tespitinde doğrudan gider olarak dikkate alınmasına imkân bulunmamaktadır.

Öte yandan, kamu idare ve müesseselerinden kaynaklanan bir alacağın zamanında tahsil edilememesi durumunda, bu alacağın tahsilinin imkânsız hale geldiği düşünülerek ya da tahsili mümkün olamayacağı kanaati ile dönemsellik ilkesi gereği söz konusu alacakların

470

şüpheli alacak olarak değerlendirilip karşılık ayrılması, kamu idare ve müesseselerinin borçlarını ödememesi düşünülemeyeceğinden söz konusu olamaz.

Müzeye eser teslim eden vatandaşlara yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılıp yapılmayacağı

(21.05.2013 tarih ve 314 sayılı özelge)

Vatandaşlar tarafından Müze Müdürlüğüne getirilen eserler için ödenen bedelin, memleket bakımından faydalı olan iş ve faaliyetleri teşvik maksadıyla verildiğinin kabul edilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılacağına ilişkin bir hüküm bulunmayan söz konusu ödemelerden gelir vergisi kesintisi yapılmaması gerekmektedir.

Ancak, söz konusu eserleri getiren kişilerin bu işleri ticari bir organizasyon çerçevesinde yaptığının tespiti halinde, yapılan faaliyetin ticari faaliyet olarak kabul edilmesi ve söz konusu kişilere yapılacak ödemelerin fatura karşılığında yapılması, bu durumda ilgililere yapılan ödemeler üzerinden yine gelir vergisi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir.

Müzikli ve danslı fıskiye sistemi montajı işinin yıllara sari inşaat işi olup olmadığı

(05.09.2011 tarihli özelge)

Alışveriş merkezi inşaatında yapılacak olan “müzikli ve danslı fıskiye sistemi montajı” işinin altyapı olarak inşaat işini gerektirmesi ve bir sonraki takvim yılına sarkması nedeniyle, söz konusu iş yıllara sari inşaat ve onarma işi olarak kabul edilmesi gerekir.

Alt yüklenici olarak işe ilişkin imalat ve montaj işlerinin üstlenilmesinde yüklenici ile birlikte aynı oranda sorumlu olunması nedenleriyle, söz konusu işin ertesi yıla sarktığı tarihten itibaren Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamında inşaat ve onarma işi olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup, bu tarihten itibaren ödenecek istihkak bedellerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi gereğince kurumlar vergisine mahsuben vergi kesintisi yapılması gerekir.

Nev’i değişikliği halinde alınan hisse senetlerinin iktisap tarihi

(01.02.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 19-83 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu açısından şirketlerde nevi değişikliği devir hükmünde olduğundan, nev'i değişikliğinin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19 ve 20. maddeleri kapsamında yapılması halinde, limited şirketin ortaklarına verilecek anonim şirkete ait hisse senetlerinin ilk iktisap tarihi olarak, ortaklarınızın nevi değiştiren limited şirketin sermayesine iştirak ettikleri tarihin dikkate alınması gerekmektedir.

470

Nevi değiştirerek limited şirketten anonim şirkete dönüşen şirketin; kıst döneme ilişkin verdiği kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapamadığı Ar-Ge indirimi ile bağış ve yardımlar, sonraki dönemlerde anonim şirket tarafından indirim konusu yapılabilir mi? Kıst dönem beyannamesinden sonra verilmesi gereken limited şirkete ait geçici vergi beyannamesi verilmeli midir?

(18.08.2011 tarih ve 625 sayılı özelge)

Kazancın yetersiz olması nedeniyle indirim konusu yapılamayan Ar-Ge indirimi, nev'i değişikliği sonrası anonim şirket tarafından indirim konusu yapılabilecek, bağış ve yardımların ise indirim konusu yapılması söz konusu olmayacaktır.

Ayrıca, geçici vergi beyannamesinin verilme zamanından önce devre ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi gerektiğinden, münfesih şirket tarafından söz konusu geçici vergi beyannamesinin verilmesi gerekmeyecektir.

Ofis ve depodan oluşan ve depo kısmı 2008 yılında kullanılmaya başlanan 2011 yılında da inşaatı tamamlanarak cins tashihi yapılan taşınmazın satışında KDV ve Kurumlar Vergisi istisnası

(20.06.2013 tarih ve 885 sayılı özelge)

2006 yılında satın alınan arsa üzerine inşa edilen ofis ve depodan oluşan, 2011 yılında bitirilerek tapuda cins tashihi yapılan binanın satılması halinde; satışa konu binanın tamamının satışından elde edilen kazancın % 75’inin kurumlar vergisinden ve teslimin KDV’den istisna edilebilmesi için, söz konusu binanın kurum adına tapuya tescil edilmiş olması yanında en az iki tam yıl şirket aktifine kayıtlı olması gerekmektedir.

Aktifte kayıtlı bulundurma süresinin başlangıç tarihi olarak, her ne kadar kısım kısım kullanılsa dahi bütün bölümleri ile birlikte inşaatın tamamlandığı ve bina olarak fiilen kullanılmaya başlandığı tarihin esas alınması gerekmektedir.

Ortaklar adına kayıtlı arsanın 2010 yılında kurulan Şirkete ayni sermaye olarak konulması halinde 2009 yılında arsa için yapılan masrafların gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacağı

(13.08.2012 tarih ve 2513 sayılı özelge)

Türk Ticaret Kanunu uyarınca tespit yapılıp değerlenen ve şirket ortaklarınca ayni sermaye olarak konulan arsa ile ilgili olarak daha önce ortaklarca yapılan harcamalar, şirkete ait gider niteliğinde olmaması ve şirket adına belgelendirilmemesi nedeniyle kurumlar vergisi matrahından indirilemez.

Ayrıca, bu harcamalar dolayısıyla yüklenilen katma değer vergisinin şirket tarafından indirim konusu yapılması veya kurumlar vergisi matrahından indirilmesi de mümkün değildir.

470

Özel hesap dönemine ait kıst dönem beyannameleri ile kesin mizan bildirimi verilme süresi

(22.08.2013 tarih ve 77 sayılı özelge)

Özel hesap döneminin sonlandırıldığı kıst döneme ilişkin;

- Kurum geçici vergi beyannamesinin takip eden 2’nci ayın 14’üncü günü (14 Şubat) bitimine kadar,

- Kıst döneme ait kurumlar vergisi beyannamesi ile kesin mizan bildiriminin ise 1-25 Nisan tarihleri arasında

verilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, bugün için kıst dönem beyannameleri ve kıst dönem kesin mizanının elektronik ortamda verilmesi mümkün bulunmadığından, kıst döneme ilişkin bildirimlerin kanuni sürelerinde, bağlı bulunulan vergi dairesine kağıt ortamında yapılması gerekmektedir.

Personelin kusuru nedeniyle ödenen tazminatın gider yazılıp yazılamayacağı

(25.08.2011 tarihli özelge)

Ödenen tazminatların gider yazılabilmesi için, işle ilgili olması ve sözleşmeye, ilama veya kanun emrine bağlı bulunması şarttır. Ancak, kurumlarca işle ilgili ödenen tazminatlar, sözleşmeye, ilama veya kanun emrine bağlı bulunsa dahi, kurumların, ortaklarının, yöneticilerinin ve çalışanlarının kusurundan kaynaklanması halinde gider olarak yazılamamaktadır. .

Buna göre, firmaya ait kamyonun sürücüsünün kusuru nedeniyle mahkeme kararına göre ödenen maddi ve manevi tazminatlar (protez bedeline ilişkin ödenenler dahil) ile söz konusu tazminatlara ilişkin yasal faizlerin kurum kazancınızın tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, ödenen protez bedeline ilişkin olarak sigortadan bir tazminat alınması ve alınacak tazminat tutarının protez bedeline ilişkin ödenen tazminat tutarını aşması durumunda, aşan kısmının gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Peşin alınan 5 yıllık inkişaf bedeli hangi dönemde beyan edilecektir?

(29.04.2011 tarih ve 33 sayılı özelge)

Ticari kazancın tespitinde geçerli olan tahakkuk esası ilkesi gereğince; gelir veya giderin miktar ve mahiyet itibarıyla kesinleşmiş olması yani geliri ve gideri doğuran işlemin

470

tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir.

Buna göre, inkişaf bedeli adı altında alınan tutarların tahakkuk ettiği yılın kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.

Program destekleme ibareli faturalarda yer alan tutarların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı

(14.05.2013 tarih ve 69 sayılı özelge)

Program destekleme bedeli olarak yayıncı radyo ve televizyon şirketlerine ödenen tutarlara ilişkin düzenlenen faturalarda yer alan tutarların, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre, kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Öte yandan, yayıncı kuruluşun ilişkili kişi konumunda olması halinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde yer alan "Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı" hükümlerinin de dikkate alınması gerekmektedir.

Promosyon harcamaları kurum kazancının tespitinde gider yazılabilir mi?

(04.04.2014 tarih ve 8 sayılı özelge)

Para puan uygulaması sonucu müşterilere yapılan akaryakıt teslimlerinin Şirket tarafından karşılanan kısmının pazarlama ve satış gideri olarak kabul edilerek Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı maddesinin (1) numaralı bendi uyarınca kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Promosyon olarak bedelsiz yapılan hizmetler için ödenen bedelin gider niteliği

(06.03.2012 tarih ve 78 sayılı özelge)

Satışları artırmak amacıyla ikinci el araç satışı esnasında araç ile birlikte müşterilere promosyon olarak verilen kasko ve tamir bakım hizmet paketi alış bedellerinin, işin önem ve genişliğiyle orantılı olması şartıyla, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin (1) numaralı bendi kapsamında gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Royalty ve IT Destek Hizmeti ödemeleri üzerinden fazladan ödenen stopaj tutarının iadesinin mümkün olup olmadığı

(01.08.2013 tarih ve 150 sayılı özelge)

Almanya'da mukim KWS SAAT AG firmasına Türkiye'de satışı gerçekleşen şeker pancarı miktarı, KWS Mais AG firmasına ise Türkiye'de satışı gerçekleşen mısır miktarı üzerinden yapılan royalty ödemeleri ve KWS SAAT AG firmasına sağladığı (hizmet, iyileştirme ve

470

geliştirme) IT teknik hizmet bedelleri karşılığında yapılan ve gayrimaddi hak bedeli niteliği taşıyan ödemelerin, Türkiye Cumhuriyeti ile Almanya Federal Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi ve Vergi Kaçakçılığını Önleme Anlaşması uyarınca % 10 oranında kurumlar vergisi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.

Türkiye - Almanya çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının yürürlükte olmadığı dönemlere ilişkin olarak Almanya’da yerleşik firmaya yapılan royalty ve IT destek hizmeti ödemeleri ile yine Almanya’da mukim firmaya yapılan royalty ödemeleri üzerinden fazladan yapılan kurumlar vergisi kesintilerinin iadesi için verginin kaynakta kesildiği takvim yılını takip eden dördüncü yılın sonuna kadar, adı geçen firmaların Almanya Federal Cumhuriyetinden alacakları mukimlik belgesi ile birlikte bizzat veya vekillerince şirketinizin bağlı bulunduğu vergi dairesine başvurmaları gerekmektedir.

Rusya mukimi armatörlerin Türkiye’de yük taşımacılığı faaliyetinden elde ettikleri kazancın vergilendirilmesi

(26.06.2012 tarih ve 1980 sayılı özelge)

Türkiye ile Rusya arasında imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 8. maddesinde; bir Akit Devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte gemi işletmeciliğinden diğer Akit Devlette elde ettiği kazancın ilk bahsedilen Devlette vergilendirileceği; söz konusu kazancın diğer Akit Devlette ve bu Devletin mevzuatına göre de vergilendirilebileceği ancak, söz konusu kazançlar üzerinden bu diğer Devlette alınacak verginin, yüzde ellisine eşit bir miktarda indirileceği hükme bağlanmıştır.

Rusya Federasyonu mukimi armatörlerin yük taşıma bedeli ile birlikte alınan gider karşılıkları dahil olmak üzere yük taşımacılığı karşılığında elde ettikleri kazançların, yukarıda belirtilen anlaşma gereğince Rusya Federasyonunda vergilendirilmesi esas olmakla birlikte, söz konusu kazançların indirimli oran uygulanması suretiyle Türkiye’de de vergilendirilebilmesi mümkün bulunmaktadır.

Bununla birlikte, Türkiye’de bu şekilde ödenecek vergiler Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 22. maddesi hükmü gereğince, Rusya’da alınacak vergiden mahsup edilmek suretiyle aynı gelir üzerinden iki defa vergi alınması önlenmiş olacaktır.

Rusya mukimi teşebbüsün Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmesi için, Rusya’da tam mükellef olduğunu ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini Rusya yetkili makamlarından alacağı bir belge (mukimlik belgesi) ile kanıtlaması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin Noterce veya Rusya’daki Türk Konsolosluklarınca tasdikli bir örneğini ilgili vergi dairesine veya vergi sorumlularınca vergi tevkifatı yapılması durumunda ise vergi sorumlularına ibraz etmesi gerekmektedir.

470

Rusya'daki şirketlerden alınan hizmetler dolayısıyla yapılan ödemelerin vergilendirilmesi

(28.08.2013 tarih ve 85 sayılı özelge)

Montaj hizmet bedelleri

Rusya ile Türkiye arasındaki Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması’nın 5’inci maddesi uyarınca; 18 ayı aşan bir süre devam eden inşaat şantiyesi, yapım, montaj veya kurma projesi ya da bunlarla ilgili gözetim faaliyetleri bir iş yeri oluşturacaktır. Dolayısıyla bu tür hizmetler kapsamında elde edilecek gelirlerin anılan Anlaşma’nın 7’inci maddesine göre, iş yerine atfedilebilir gelirle sınırlı olmak üzere Türkiye'de iç mevzuat hükümleri çerçevesinde vergilendirilmesi gerekmektedir.

Borç verme/alma, mevduat ve benzeri fonlamalar karşılığında ödenen faizler

Türkiye'de doğup bir Rusya mukimine yapılan faiz ödemelerini vergileme hakkı Rusya’ya ait olup, bununla birlikte Rusya Çifte Vergilemeyi Önleme Anlaşması’nın 11’inci madde ikinci fıkrası uyarınca; Türkiye'nin de faiz ödemelerinin gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacak şekilde vergi alma hakkı bulunmaktadır.

Diğer taraftan, faiz gelirlerinin Türkiye’de bulunan bir iş yeri vasıtasıyla elde edilmesi durumunda ise vergileme, Anlaşma’nın 11’inci maddesine göre değil, 7’nci maddeye ilişkin "Ticari Kazançlar" kapsamında iş yeri kazançlarıyla birlikte Türkiye'de yapılacaktır.

Telif, imtiyaz, ticaret unvanı, marka, know-how ve benzeri gayrimaddi haklar için ödenen bedeller

Faiz bedellerinde olduğu gibi, gayrimaddi haklar için yapılan ödemelerin de gayrisafi tutarının yüzde 10’unu aşmayacak şekilde Türkiye’nin vergi alma hakkı bulunmaktadır

Diğer taraftan, anılan gelir türlerinin Türkiye’de bulunan bir iş yeri vasıtasıyla elde edilmesi durumunda ise vergileme; Anlaşma’nın ilgili gelir türünün yer aldığı maddesine göre değil, 7’nci maddeye ilişkin "Ticari Kazançlar" kapsamında iş yeri kazançlarıyla birlikte Türkiye'de yapılacaktır.

Ayrıca, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için;

- Rusya mukimi teşebbüslerin, Rusya’da tam mükellef olduklarının ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiklerinin Rusya yetkili makamlarından alınacak bir belge (mukimlik belgesi) ile kanıtlaması ve

- Bu belgenin aslı ile birlikte Noter veya Rusya’daki Türk Konsoloslukları’nca tasdik edilecek Türkçe tercümesinin bir örneğinin ilgili vergi dairesi veya vergi sorumlularına ibraz edilmesi

gerekmektedir.

470

Serbest Bölge Kazancının Dağıtımında Vergileme

(29.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.35.16.01-176300-111 sayılı özelge)

Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan ve kanuni veya iş merkezleri serbest bölgede bulunan şirketlerin tam mükellef kurum olarak değerlendirilmesi gerekir.

Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan istisna hükmünün, kâr dağıtımına bağlı yapılacak vergi kesintisine etkisi bulunmamaktadır. Bu nedenle, serbest bölgede faaliyet gösteren mükellefler tarafından kâr dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan kâr payları üzerinden kârı elde edenin hukuki statüsüne göre, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15 ve 30. maddeleri ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi gereğince tevkifat yapılması gerekir.

Ancak, ortağı olunan tam mükellef statüsündeki anonim şirketten elde edilen kâr payları, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin birinci alt bendine göre iştirak kazancı istisnası kapsamında olduğundan kurumlar vergisinden istisna tutulması gerekmektedir. Ayrıca, serbest bölgede ortağı olunan tam mükellef anonim şirketten elde edilen kâr payından Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesi ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde tam mükellef kurumlara dağıtılan kâr payları üzerinden vergi tevkifatı yapılacağına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmadığından, tevkifat yapılmaması gerekmektedir.

Serbest bölgede faaliyet gösteren firmanın "sözleşmeden cayma bedeli" adı altında elde ettiği gelirin kurumlar vergisinden istisna edilip edilemeyeceği

(25.07.2013 tarih ve 433 sayılı özelge)

Serbest bölgede yer alan şubenin bölgedeki faaliyet gelirlerinin gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulması, faaliyet dışı gelirlerinin ise bu kapsamda değerlendirilmemesi gerekmektedir.

Bu itibarla, "Nötralizasyon Hattı" satışının Ege Serbest Bölge'de yer alan şubenin faaliyet ruhsatı kapsamında yer alan faaliyetleriyle ilgili olması ve fiilen de anılan şube tarafından gerçekleştirilmesi koşuluyla; bu faaliyete bağlı olarak yapılan satış işleminin iptali nedeniyle elde edilen sözleşmeden cayma bedelinin, kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Serbest Bölgede faaliyet gösteren şirketin almış olduğu makine ve teçhizat desteğinin kurumlar vergisi istisnasından faydalanıp faydalanmayacağı

(14.05.2013 tarih ve 115 sayılı özelge)

Serbest Bölgede üretim faaliyetinde bulunan şirkete Kalkınma Ajansı tarafından sağlanan makine alımına ilişkin destek, üretim faaliyeti dışında elde edilen bir kazanç niteliği taşıdığından, serbest bölgelerde uygulanan kurumlar vergisi istisnası kapsamında

470

değerlendirilmeyecek olup söz konusu hibe tutarının ilgili dönemin kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.

Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketin teşvik gelirlerinin kurumlar vergisi istisna edilip edilmeyeceği

(25.05.2012 tarih ve 29 sayılı özelge)

Serbest Bölgede üretim faaliyetinde bulunan şirkete ödenen teşvik gelirlerinin ve alınacak desteklerin, üretim faaliyeti dışında elde edilen kazançlar kapsamında olması nedeniyle, kurumlar vergisi istisnası kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Serbest bölgede faaliyet gösteren şirketin üretim faaliyeti ile ilgili olarak proje kapsamında aldığı hibe tutarlarının kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

(22.08.2013 tarih ve 526 sayılı özelge)

Proje için alınacak hibenin, faaliyet ruhsatında belirtilen üretim faaliyetiyle ilgili olması kaydıyla, Serbest Bölgeler Kanunu’nun geçici 3’üncü maddesi ikinci fıkrasının (a) bendinde yer alan kurumlar vergisi istisnasına konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Serbest bölgede faaliyette bulunan şirket tarafından yurtdışında mukim grup şirketine yapılan serbest meslek ödemeleri üzerinden kurumlar vergisi tevkifatı yapılır mı?

(11.07.2013 tarih ve 187 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim grup şirketi, faaliyetini Türkiye'de icra ettiğinden ve istihkak sahibi teşebbüsün faaliyet icrası amacıyla Türkiye'de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde toplam 183 günü aşan bir süre kalıp kalmaması durumu bilinemeyeceğinden, yapılan serbest meslek ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30/1-b maddesi uyarınca %20 oranında kurumlar vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Ancak, dar mükellef Şirket’e yapılan serbest meslek ödemelerinin, Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması hükümleri çerçevesinde, Türkiye'de vergilendirilmemesinin gerektiği durumlarda; bizzat anılan Şirket veya vekilleri vasıtasıyla, tevkif edilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurulabileceği tabiidir.

Serbest bölgede yapılan yıllara sari inşaat işlerinden elde edilen kazançlarda vergileme

(20.12.2011 tarih ve 2239 sayılı özelge)

Serbest bölgede bulunan firma ile yapılan malzeme dahil inşaat yapım hizmetinin, yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında değerlendirilmesi ve malzeme temini dahil ödenen hak

470

edişlerin tamamından Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Serbest bölgede yapılacak inşaat için gereken malların tesliminin ihracat kapsamında değerlendirilmesi yapılan işin yıllara sari olma vasfını değiştirmez.

Öte yandan, söz konusu işten elde edilen kâr veya zararın işin bittiği yıl kati olarak tespit edilmesi ve tamamının o yılın geliri sayılarak vergilendirilmesi gerekir.

Serbest bölgede yer alan bina, makine tesis ve demirbaşların satışından doğan kazançların serbest bölge kazanç istisnasına girip girmeyeceği

(13.05.2013 tarih ve 711 sayılı özelge)

Serbest bölgede üretim faaliyetinde bulunan şirkete ait makine tesis ve demirbaşların satışından elde edilen kazançların, bölgede yürütülen faaliyetlerden elde edilmiş bir kazanç unsuru olarak kabul edilerek, kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkündür. Ancak, satışa konu edilen iktisadi kıymetlerin faaliyet ruhsatında yer alan üretim faaliyetinde bulunmak üzere bölgeye getirildiğinin ilgili makamdan alınacak bir yazı ile tevsik edilmesi gerekir. Satışa konu edilen makine, tesisat ve demirbaşlardan üretim faaliyeti konusu ile ilgili olmayanlar ile bina satışından elde edilen kazancın ise bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Öte yandan, şirket aktifinde kayıtlı olan ve serbest bölgedeki üretim faaliyetinde kullanılan binanın satılmasından elde edilen kazancın % 75’lik kısmı, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan şartların sağlanması halinde kurumlar vergisinden istisna tutulabilir.

Serbest Bölgedeki ARGE faaliyetinin Kurumlar Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir?

(19.07.2013 tarih ve 1062 sayılı özelge)

Ar-Ge ve yazılım geliştirme faaliyetleri için gereken ve yurt dışından temin edilen yazılımlara ilişkin olarak;

-Yurtdışında mukim firmalardan ithal edilen bilgisayar programları üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan ve/veya çoğaltılmadan nihai tüketicilere satılması veya aynı şekilde işletmede kullanılması halinde yurtdışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç ticari kazanç niteliği taşıyacağından, bu nitelikteki ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

-Yurtdışında mukim firmalara işletmede kullanmak ve/veya müşterilere satışını yapmak üzere daha önce piyasada bulunmayan bir bilgisayar programının özel olarak hazırlatılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç serbest meslek kazancı

470

niteliği taşıdığından bu kapsamdaki ödemeler üzerinden %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

-"Copyright" kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltma, değiştirme, toplama dağıtma, gösterme gibi haklarının satın alınması halinde, şirket tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup, yurtdışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayri maddi hak bedeli ödemelerinden %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

Bilgisayar yazılım ürünlerinin, şirkete CD, disket vb. taşıyıcı medya içerisinde gümrükten ithal edildikten sonra internet üzerinden indirilen şifre ile aktive edilerek iktisap edilmiş olması ya da bilgisayar programının doğrudan doğruya internet üzerinden şifre ile indirilerek iktisap edilmiş olması durumu yurtdışına yapılacak ödemelerin vergilendirilmesinde herhangi bir değişikliğe yol açmayacaktır.

Ayrıca yurt dışından temin edilen yazılımların temin edildiği gerçek veya tüzel kişinin mukim olduğu devlet ile Türkiye Cumhuriyeti arasında akdedilmiş bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması bulunması halinde ayrıca anlaşma hükümlerinin de dikkate alınması gerekeceği hususu da tabiidir.

Sermaye azaltımı sonucu ortaklara iade edilecek tutarlar üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılmalı mıdır?

(06.09.2013 tarih ve 1447 sayılı özelge)

Firma sermayesinin içinde geçmiş yıl kârları, enflasyon düzeltmesi farkları, yedekler ve fonların bulunmaması şartıyla, yetkili organın kararı üzerine yapılan sermaye azaltımı nedeniyle; ortakların borçlarına mahsup edilmek suretiyle iade edilecek sermaye tutarından kâr dağıtımına bağlı kurumlar vergisi kesintisi yapılması söz konusu değildir.

Sermaye azaltımı suretiyle ortaklara dağıtılacak kaynakların her bir sermaye unsuru açısından kurumlar vergisi ve gelir vergisi karşısındaki durumu

(08.08.2012 tarih ve 741 sayılı özelge)

Sermaye azaltımının, ortaklar tarafından nakden veya aynen yapılan ödemelerden kaynaklanması halinde, ortakların esas olarak işletmeye koydukları sermayeyi Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde geri almış olmaları nedeniyle mükellefiyet statüsüne bakılmaksızın vergilendirme işlemi yapılmayacaktır.

Yapılacak sermaye azaltımının;

- Öncelikle, kurumlar vergisine ve vergi sonrası dağıtılan kazancın ise kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesaplardan karşılanması

- Devamında, sadece kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulacak hesapların kullanılması,

470

- Son olarak ise, işletmeden çekilmesi halinde vergilendirilmeyecek olan ayni ve nakdi sermayenin işletmeden çekildiğinin kabulü

gerekmektedir.

Bu açıklamalara göre;

- Öncelikle, sermayeye eklenmiş olan enflasyon düzeltmesi farklarının, yeniden değerleme değer artış fonunun, maddi duran varlıklar yeniden değerleme artış fonunun, iştirakler yeniden değerleme artışlarının ve maliyet artış fonunun şirketin sermaye azaltımı yapması sebebiyle işletmeden çekildiğinin kabulü ve işletmeden çekilen tutarların öncelikle kurumlar vergisine, vergi sonrası dağıtılan kazancın da elde edenin hukuki niteliğine göre kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulması,

- Daha sonra, önceki yıllarda şirket sermayesine eklenmiş olan geçmiş yıl kârlarının, yasal yedeklerin ve mülga 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun geçici 28. maddesinde belirtilen şartlar dahilinde sermayeye eklenen iştirak satış kazancının işletmeden çekildiğinin kabulü ve işletmeden çekilen tutarların elde edenin hukuki niteliğine göre kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisine tabi tutulması,

- Son olarak da, şirket ortakları tarafından nakden veya aynen konulan sermayenin işletmeden çekildiğinin kabulü ve bu tutar üzerinden vergi hesaplanmaması ve stopaj yapılmaması

gerekmektedir.

Sipariş edilen ancak yatırımdan vazgeçilmesi sebebiyle gümrükte bekletilen gemi makinesinin satışından doğacak zarar kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(07.04.2014 tarih ve 748 sayılı özelge)

Yapılması düşünülen gemi projesi kapsamında siparişi verilen gemi ana makinesinin projeden vazgeçilmesi sebebiyle ithalat tamamlanmadan satışı halinde; ticari mallar hesabında takip edilen söz konusu gemi ana makinesinin satışından doğan hâsılatın gelir olarak, bu sipariş için ödenen tutarın ise maliyet bedeli olarak kayıtlara alınması gerekmektedir. Satışın gerçekleştirildiği hesap döneminde zarar oluşması durumunda ise, bu zararın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 9’uncu maddesi hükümleri çerçevesinde geçmiş yıl zararı olarak sonraki dönem matrahlarından indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Sözleşmeyle başka işyerine nakil edilen işçiye ödenecek kıdem tazminatının gider yazılıp yazılamayacağı

(27.11.2012 tarih ve 3090 sayılı özelge)

470

Kıdem tazminatının gider kaydı konusunda Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinde özel bir hüküm olmamakla birlikte aynı maddenin (3) numaralı bendi çerçevesinde kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi için İş Kanunu’na göre işçinin kıdem tazminatına hak kazanması ve hak edilen kıdem tazminatının da işçiye ödenmiş olması gerekir. Tahakkuk etmiş olsa da ödenmemiş kıdem tazminatının gider yazılması mümkün değildir.

Öte yandan, işçinin ya da çalışanın kıdem tazminatı almaya hak kazanabilme şartlarının düzenlendiği 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde hangi hallerde kıdem tazminatı ödeneceği belirlenmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, işçinin devrine ilişkin sözleşmenin incelenmesinden, söz konusu işçinin şirkette çalıştığı sürede elde ettiği tüm haklarıyla devredilmiş olduğu, sosyal haklarının devralan şirket tarafından karşılanacağı kararlaştırılan eski işçiye ait kıdem tazminatı kanundan veya sözleşmeden kaynaklanmaksızın ödeneceğinden safi kurum kazancınızın tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Sponsorluk Giderleri

(28.04.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.10.15.01-128-821-38 sayılı özelge)

Belediyenin düzenlediği festival çerçevesinde dans topluluğu getirilmesine yönelik olarak, bir başka şirkete ödenen tutarların 5520 sayılı Kanun’un 10. maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (d) bentleri kapsamında değerlendirilmesi ve kurum kazancından indirimi mümkün bulunmamaktadır.

Sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör spor kulübüne verilen fizik tedavi hizmetinin vergi kanunları karşısındaki durumu

(04.03.2013 tarih ve 301 sayılı özelge)

Düzenlenen sponsorluk sözleşmesi kapsamında amatör spor kulübüne verilen fizik tedavi hizmeti bedelinin öncelikle fatura düzenlenmek suretiyle gelir yazılması ve söz konusu bedelin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10. maddesinin birinci fıkrasın (b) bendi çerçevesinde beyannamede ayrıca gösterilmek şartıyla kurumlar vergisi matrahından indirilmesi gerekmektedir.

Öte yandan ilgili dönem kazancının yeterli olmaması halinde indirim konusu yapılamayan tutarın ise izleyen dönemlerde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Sponsorluk ve reklam gideri ayrımı ve kurum kazancından indirimi

(30.04.2012 tarih ve 508 sayılı özelge)

Özelge talep formunun ve ekinde alınan "... İsim Hakkı Sponsorluğu Sözleşmesi"nin incelenmesinden; ... ile banka arasında 2011 tarihinde imzalanan sözleşmeyle, 2010/2011 yılı

470

... sezonunda yayın hakları ...’de bulunan Türkiye Kupası isim hakkı sponsorluğunun bankaya verildiği, sözleşmenin 3. maddesinde sözleşmenin konusunun açıklandığı, 2010/2011 dönemi için isim kullanım hakkının bankaya verilmesi sonucunda Türkiye Kupası yayınlarında "... Türkiye Kupası" isminin kullanıldığı ve ...’de 2010/2011 dönemi için yayımlanan bütün Türkiye Kupası maçlarında yayın sırasında bankanın sesli veya sessiz çeşitli logolarının yayınlanacağı, reklam ve tanıtımının yapılacağı, ayrıca ... tarafından yayınlanacak çeşitli programlara bankanın sponsor olacağı ve sözleşme gereği yapılacak yükümlülüklerin karşılığı olarak 5.000.000,00 ABD Doları tutarında ödemenin yapılacağı anlaşılmaktadır.

Bu açıklamalara göre, yapılan anlaşma gereğince doğrudan ticari fayda sağlayan ve bankanın tanıtımını amaçlayan harcamaların sponsorluk harcaması olarak değerlendirilmesi mümkün olmamakla birlikte, anılan harcamaların kurum kazancınızın tespitinde reklam gideri olarak dikkate alınması mümkündür.

Şahıs tarafından ödenen kira daha sonra şirket kurulduğunda gider olarak indirilebilir mi?

(03.05.2011 tarih ve 75 sayılı özelge)

Şirket ortağı tarafından kiralanan işyeri nedeniyle, şirketin kurulup kira sözleşmesine taraf olduğu tarihten sonraki döneme isabet eden kira ödemelerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilebilmesi mümkün bulunmaktadır. Ayrıca, bu döneme isabet eden kira ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesi birinci fıkrasının (5/a) bendi uyarınca tevkifat yapılması gerekecektir. Ancak, söz konusu kira sözleşmesinin şirket tarafından devralınmasından önceki dönemlere isabet eden kira ödemelerinin gider olarak indirilebilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Şirket aktifinde bulunan binanın 30 yıllığına bedelsiz olarak tahsis edilmesinin Kurumlar Vergisi Kanunu karşısındaki durumu nedir?

(19.09.2013 tarih ve 28 sayılı özelge)

Şirkete ait taşınmazın, Milli Eğitim Bakanlığı Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne, imam hatip lisesi olarak kullanılmak şartıyla bedelsiz tahsis edilmesi halinde; öncelikle emsaline uygun bir bedelin tespit edilerek gelir yazılması gerekmektedir. Akabinde ise tespit edilen bu bedelin tamamının Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10/1. maddesi (ç) bendi uyarınca beyannamede gösterilmek suretiyle bağış olarak indirim konusu yapılması mümkündür.

Şirket aktifinde bulunan gayrimenkul satışının kurumlar vergisi açısından değerlendirilmesi

(06.08.2012 tarih ve 2444 sayılı özelge)

İnşaatı henüz tamamlanmayan, fiilen kullanma imkânı da bulunmayan binaların satılması halinde, kurum aktifinde iki tam yıl kayıtlı olması koşuluyla, sadece binanın arsasının satış

470

kazancına tekabül eden kısmının diğer şartların da varlığı halinde kurumlar vergisinden istisna tutulması mümkündür.

Ancak, şirketin iflas erteleme sürecinde bulunması halinde, söz konusu satış kazancından arsaya isabet eden kazancın beş yıl süreyle fon da tutulma imkânı bulunmadığından, anılan istisnadan faydalanılması mümkün değildir.

Şirket aktifinde kayıtlı olan arsanın, kısmen kat karşılığı, kısmen hâsılat paylaşımlı olarak gerçekleşen teslimlerinde belge düzeni nasıl olmalıdır?

(16.08.2013 tarih ve 128 sayılı özelge)

Şirket tarafından müteahhide verilecek arsanın üzerine yapılan dairelerin inşası tamamen bitirilmediği müddetçe, müteahhit açısından inşaat maliyeti oluşmayacağından, inşaatın devamı sırasında yapılan satışlar karşılığında alınan tutarların müteahhit tarafından avans olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ancak, şirkete kalacak olan daireler ile satış hâsılatından pay alınacak dairelerin şirkete olan maliyeti aktifte kayıtlı bulunan arsanın değeri olduğundan bu değerin şirkete kalacak ve hâsılatından pay alınacak daire sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan tutarın maliyet olarak; söz konusu dairelerin her birinin satıldığı tarih itibariyle de satış hâsılatından elde edilen payın gelir olarak dikkate alınmak suretiyle oluşan kâr veya zararın kurum kazancına dâhil edilerek vergilendirilmesi gerekmektedir.

Şirket aktifinde kayıtlı taşınmazın satışı

(04.07.2013 tarih ve 671 sayılı özelge)

Şirket lehine tesis edilen 49 yıllık irtifak hakkının, tapuya tescil edilmesi nedeniyle taşınmaz olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Ancak, şirketin faaliyet konuları arasında inşaat işleri ile kiralama faaliyetinin bulunması ve söz konusu taşınmazın da kiraya verilmek suretiyle değerlendirilmesi halinde, taşınmaz ticareti ile uğraşan şirketin söz konusu satıştan elde edeceği kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesi birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir.

Ayrıca, taşınmaz ticareti ile uğraşan şirket tarafından anılan taşınmazın satışı genel hükümler çerçevesinde KDV'ye tabi olup, bu işlemin KDV Kanunu’nun 17/4-r maddesi hükmü uyarınca KDV'den istisna tutulması mümkün bulunmamaktadır.

Şirket birleşmesi sonucunda, aktifte kayıtlı gayrimenkulün, kayıtlı değer ile gerçek değeri arasındaki farkın bilançoda ilgili hesaplara kaydedilerek yeniden değerlenmesi ve vergilendirme nasıl olmalıdır?

(23.08.2013 tarih ve 1295 sayılı özelge)

470

Birleşilen kurum, münfesih kurumun devir tarihindeki bilanço değerlerini, bir bütün halinde devralması ve aynen bilançosuna geçirmesi şartı ile gerçekleştirilecek birleşme Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesi kapsamında devir olarak kabul edilecek ve aynı Kanun’un 20. maddesinde belirtilen şartlara da uyulduğu takdirde birleşmeden doğan kar vergilendirilmeyecektir.

Ancak, bu şartların sağlanamaması halinde, anılan Kanun’un 18. maddesinde açıklanan hükümler çerçevesinde birleşme olarak değerlendirilmesi ve birleşme tarihindeki, aktife kayıtlı bulunan gayrimenkulün gerçek değeri ile kayıtlı değeri arasındaki farkın birleşme karı olarak kurumlar vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Şirket bünyesinde ayrı hizmet yerlerinde verilen hizmetlerin kısmi bölünme kapsamında yeni kurulacak bir şirkete devri

(30.05.2012 tarih ve 50 sayılı özelge)

Kısmi bölünme müessesinin temel amacı, şirketlerin yeniden yapılanma yoluyla verimlilik ve karlılıklarını artırmalarına imkan sağlamak olup, kısmi bölünmenin bir üretim tesisinin veya hizmet işletmesinin parça parça elden çıkarılması sonucunu doğurmaması gerekmektedir. Dolayısıyla üretim tesisi ve hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunlu olup, birbirinden ayrı varlık ifade eden ve birbirinden ayrı olarak faaliyeti devam ettirebilecek nitelikte olan varlıklardan oluşan işletmelerin, bu varlıklarını kısmi bölünmeye konu edilebilmeleri mümkündür.

Bu açıklamalara göre, kanun koyucunun bölünmeye ilişkin düzenleme ile korumak istediği menfaatler dikkate alındığında, şirket bünyesindeki akaryakıt satışı ile oto lastiği, akü, jant ve madeni yağ alım satımı, oto lastiğinin sökülüp takılması, bakımı ve tamiri, oto yıkama, yağlama hizmetlerine ilişkin işletmelerin birbirinden ayrı olarak ve işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümüyle devredilebilmesi halinde, kısmi bölünmeye konu edilmesi mümkün bulunmaktadır. Ancak, söz konusu işletmelerin birbirinden ayrı olarak veya işletme bütünlüğü korunacak şekilde devrinin mümkün olmaması halinde, yapılan işlemin kısmi bölünme kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Şirket envanterine kayıtlı ancak yurtdışında bulunan bilgisayar donanımının kurulum ve muhafaza bedelinin itfası ve ilgili bedele ait kesinti yoluyla vergi ödenip ödenmeyeceği

(29.11.2012 tarih ve 329 sayılı özelge)

Yurt dışında mukim firmadan satın alınan bilgisayar donanımına ait alım ve kurulum bedeli için yapılan ödemeler ticari kazanç kapsamında olduğundan bu nitelikteki ödemeler üzerinden kurumlar vergisi kesintisi yapılmayacaktır.

470

Diğer taraftan, Almanya’da mukim firmadan satın alınan bilgisayar donanımına ait bakım, güvenlik ve geliştirme hizmetleri karşılığı anılan firmaya yıllık bakım ve operasyon adı altında yapılan ödemeler ise serbest meslek kazancı kapsamında olup, bu nitelikteki ödemelerden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre kurumlar vergisi kesintisi yapılacaktır.

Şirket varlıklarının 1/4 ünün kısmi bölünmeye konu edilmesi

(25.07.2013 tarih ve 207 sayılı özelge)

Kısmi bölünme müessesesinin temel amacı, şirketlerin yeniden yapılanma yoluyla verimlilik ve kârlılıklarını artırmalarına imkan sağlamak olup, kısmi bölünmenin bir üretim tesisinin veya hizmet işletmesinin parça parça elden çıkarılması sonucunu doğurmaması gerekmektedir. Dolayısıyla üretim tesisi ve hizmet işletmelerinin devrinde, işletme bütünlüğü korunacak şekilde faaliyetin devamı için gerekli aktif ve pasif kalemlerin tümünün devredilmesi zorunlu olup, birbirinden ayrı varlık ifade eden ve birbirinden ayrı olarak faaliyeti devam ettirebilecek nitelikte olan varlıklardan oluşan işletmelerin kısmi bölünmeye konu edebilmeleri mümkündür.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, şirket varlıklarından ¼’ünün yeni kurulacak bir şirkete ayni sermaye olarak konulması işleminin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinin üçüncü fıkrasının (b) bendinde düzenlenen kısmi bölünme kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Şirketin aktifinde 2 yıldan az süreyle kayıtlı bulunan iştirak hissesinin satışından doğan zarar ticari kazancın tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(03.04.2014 tarih ve 323 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanununun 5’inci maddesi birinci fıkrasının (e) bendi uyarınca; 2 yıldan az süreyle şirket aktifinde yer alan iştirak hisselerinin satışı durumunda istisnadan yararlanılması mümkün bulunmadığından, söz konusu iştirak hisselerinin satışından doğan zararın tamamının ilgili dönem kurum kazancının tespitinde indirim unsuru olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Şirketin aktifinde kayıtlı taşınmazın bedelsiz olarak kamulaştırılmasında istisna uygulaması

(10.10.2012 tarih ve 162 sayılı özelge)

Şirket aktifinde kayıtlı bulunan arsaların Kıyı Kanunu gereğince kıyı kenar çizgisi içinde kalan kısımları Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğundan ve özel mülkiyete konu edilemeyeceğinden, mahkemece hükmolunan tazminatın kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi gerekmekte olup anılan istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

470

Şirketin gayrimenkul yatırım ortaklığına dönüşümü esnasında sahibi olduğu taşınmazların değerlenmesi sonucunda oluşacak farkların vergi mevzuatı karşısındaki durumu

(25.04.2012 tarih ve 1450 sayılı özelge)

Şirketin, Sermaye Piyasası Kuruluna başvurarak gayrimenkul yatırım ortaklığına dönüştürülmesi işlemi, esas sözleşme değişikliği ile gerçekleştirileceğinden, 5520 sayılı Kanun’un 19. maddesi çerçevesinde bir devir veya nev’i değişikliğinden söz edilemeyecektir.

Diğer taraftan, 5024 sayılı Kanun’la getirilen ve Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298. maddesinde yer alan enflasyon düzeltmesi işlemi ile yeniden değerleme müessesesi kaldırılmış olup, kanun maddesinde yer alan şartları haiz olan mükellefler enflasyon düzeltmesi haricinde başka bir değerleme işlemi yapamayacaklardır. Bu nedenle, vergi kanunları haricinde herhangi bir mevzuata istinaden veya mahkeme, bilirkişi vs marifetiyle değerleme yapılması halinde bu işlemin vergi usul mevzuatı açısından değerleme işlemi olarak kabul edilmesi mümkün değildir.

Buna göre, gayrimenkul yatırım ortaklığına dönüşüm nedeniyle ilgili mevzuata göre yapılan değerlemelerden kaynaklanan olumlu veya olumsuz farkların kurum kazancına dahil edilmek suretiyle vergilendirilmesi söz konusu olmayacaktır.

Tahkim kararına istinaden ödenen tazminat kurum kazancının tespitinde gider olarak yazılabilir mi?

(28.04.2014 tarih ve 35 sayılı özelge)

Yurt dışı firmanın zarara uğradığını ileri sürerek İngiltere'de Şirket aleyhine açtığı dava sonucunda, Şirket’in tazminat ödemesi yönündeki Tahkim Kurulu kararı ile ilgili olarak Türkiye'de yetkili mahkeme tarafından tenfiz kararı verilmesi gerekmekte olup, tenfiz kararı olmaksızın Tahkim Kurulu kararına istinaden Şirket tarafından düzenlenen uzlaşma sözleşmesine göre ödenen tazminat tutarının ilgili dönem kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Tahvil ihraç etmek suretiyle elde edilen kaynağın grup firmalarına kullandırılmasının örtülü sermaye kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

(06.08.2013 tarih ve 862 sayılı özelge)

Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı açısından

Tahvil ihraç etmek suretiyle temin edilen borcun bir kısmının grup şirketlerine aktarılması işlemi, ilişkili kişiye sunulan bir finansman hizmetidir. Kredi ile ilgili her türlü masraf ve faizi doğrudan doğruya grup şirketlerinin üstlenmesi, şirket tarafından herhangi bir masrafa katlanılmaması veya finansman hizmetinin şirket faaliyet konuları arasında bulunmaması

470

yapılan işlemin mahiyetini değiştirmemektedir. Söz konusu finansman hizmetinin ilişkisiz bir gerçek kişi veya kuruma verilmesi durumunda verilen hizmet karşılığı ilişkisiz kişiden bir bedel talep edileceğinden, bu hizmetin ilişkili kişiye verilmesi durumunda da verilen hizmet karşılığı bir bedelin talep edilmesi gerekir.

Dolayısıyla, tahvil ihraç etmek suretiyle temin edilen borcun bir kısmının grup şirketlerine kullandırılması durumunda, finansman hizmetine ilişkin bedelin, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. madde hükmü ile 1 seri no.lu Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hakkında Genel Tebliğde yapılan açıklamalara göre belirlenmesi gerekmektedir.

Örtülü sermaye açısından

Tahvil ihraç etmek suretiyle temin edilen borcun bir kısmını, tahvilin içerdiği vade, faiz oranı ve benzeri kullanma şartlarında herhangi bir değişiklik yapmadan aynı şartlarla grup firmalarına aktarılması durumunda, işletmede kullanılan bir borçtan söz edilemeyeceğinden, bu borçlanma örtülü sermaye sayılmayacaktır. Ayrıca, tahvil ihraç etmek suretiyle temin edilen borcun şirket ihtiyaçları için ayrılan kısmını daha sonraki bir tarihte kalan vadeye göre yine aynı şartlarla ihtiyaç duyan grup şirketlerine aktarılması halinde aktarılan bu tutar da örtülü sermaye sayılmayacaktır.

Diğer taraftan, bankadan temin edilerek aynı şartlarda grup şirketine kullandırılan kredi için transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümlerine göre belirlenecek emsallere uygun bir bedelin alınması, kredinin aynı şartlarla kullandırılması şartının ihlali anlamına gelmeyecektir.

Tam mükellef şirket tarafından TMSF'ye dağıtılan kâr payları üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(30.07.2013 tarih ve 1130 sayılı özelge)

TMSF'ye dağıtılan kar payları üzerinden %15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmekte olup, TMSF'ye Bankacılık Kanunu’nun 140’ıncı maddesi birinci fıkrası uyarınca vergi muafiyeti tanınmış olması kar dağıtımında vergi kesintisi yapılmasına engel teşkil etmemektedir.

Tapuda arsa olarak tescilli olan ancak üzerinde 7 bağımsız bölüm bulunan gayrimenkulün bir kısmının veya tamamının satılması halinde KVK 5/1-e kapsamında istisnaya konu edilip edilemeyeceği

(23.07.2013 tarih ve 1072 sayılı özelge)

Türk Ticaret Sicili Gazetesinden şirketin amaç ve konularının tadil edilerek; her türlü inşaat taahhütleri yapmak, her türlü inşaat, bina yapmak, satmak, kendi hesabına arazi ve arsalar almak, bunlar üzerinde veya başkalarına ait arsa ve araziler üzerine kat karşılığı binalar yapmak gibi faaliyetlerin, faaliyet konuları arasında sayıldığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, tapuda

470

arsa olarak görünen, ancak, üzerinde 7 ayrı bağımsız bölüm bulanan ve aktife bina olarak kaydı yapılan taşınmazın, şirket faaliyetlerinde kullanılmasını takiben 16.05.2012 tarihi itibariyle kiraya verildiği anlaşılmaktadır.

Taşınmaz ticareti ile uğraştığı anlaşılan şirketin tapuda arsa olarak görünen ancak üzerinde tapuya tescili yapılmamış olan 7 ayrı bağımsız bölümü bulunan taşınmazın, belirli bir hissesinin veya tamamının satışından elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi kapsamında kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün değildir.

Tasfiye halindeki şirkete ait taşınmaz satışının kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

(01.03.2013 tarih ve 50 sayılı özelge)

Şirketin tasfiyeye girmesiyle, geleceğe yönelik ekonomik faaliyette bulunma gayesi ortadan kakmış olmaktadır. Kurumların sermaye yapılarının güçlendirilmesi, finansman sıkıntılarının giderilmesi ve bağlı değerlerinin ekonomik faaliyetlerinde daha etkin bir şekilde kullanılmasına imkân sağlamak ve işletmelerin finansal bünyelerini güçlendirmek amacı tasfiye sürecinin başlamasıyla birlikte son bulduğundan, aktife kayıtlı taşınmazın satışından elde edilecek kazancın kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Taşımacılık faaliyetinden elde edilen gelirin beyan dönemi ne zamandır?

(02.07.2013 tarih ve 959 sayılı özelge)

Şirketin uluslar arası taşımacılık faaliyetlerinden elde ettiği gelirlerin, taşımacılık hizmetinin tamamlandığı, yani malın alıcısına teslim edildiği tarihte tahakkuk ettiğinin kabul edilmesi ve bu tarih itibariyle de ilgili geçici vergi dönemi ile takvim yılında kurum kazancına dâhil edilmesi gerekmektedir.

Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemeler kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılabilir mi?

(17.01.2014 tarih ve 17 sayılı özelge)

Şirketler tarafından arazileri karşılıklı anlaşma yoluyla satın alınan kişilere, satın alma işlemleri sırasında bulunulan şifahi taahhütlere istinaden daha sonraki tarihlerde rızaen yapılacak ilave ödemeler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 40/1-3 maddesi kapsamında mukavelenameye veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminat olarak değerlendirilemeyeceğinden, ayrıca Gelir Vergisi Kanunu’nun 40’ıncı ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 8’inci maddelerinde belirtilen diğer giderler arasında yer almadığından kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Öte yandan, maden ruhsat alanı içerisindeki taşınmazların iktisap edilmesi veya değerinin artırılması için yapılan giderlerle bunların ilk iktisabından sonra satın alma bedelinde

470

meydana gelen gerçek artışların, tevsik edici belgelere (fatura, fatura yerine geçen vesikalar gibi) dayandırılması kaydıyla madenin maliyet bedeline eklenmesi gerekmektedir.

Taşınmaz satış kazancı istisnası

(30.07.2013 tarih ve 454 sayılı özelge)

Şirkete ait Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinden; şirketin amaç ve konusunun; matbaa ve baskı endüstrisinde kullanılan rotogravür silindirleri ve fotopolymer klişe ile ilgili hür türlü hammaddenin, mamul maddenin ve makinelerin ithalatı, ihracatı ve dahili ticareti, rotogravür silindirleri ve fotopolymer klişe ve makine imalatı ve ticareti olduğu ve ayrıca şirketin bu amaçları gerçekleştirmek için Yönetim Kurulu'nun kararı ile her türlü fabrikalar, idarehaneler, depolama tesisleri, arıtma ve muhafaza tesisleri kurulması bunları bizzat ve başkasına ihale suretiyle inşa etmek, bunları alıp, satmak, kiraya vermek, kiralamak, devir ve ferağ etmek ve üzerinde her türlü ayni ve şahsi tasarruf faaliyetlerde bulunmak v.b ibarelerin yer aldığı görülmektedir. Ayrıca, bahse konu taşınmazın tapuda arsa olarak gözüktüğü, ancak, üzerinde depolama amaçlı bir tesisin bulunduğu ve bu tesisin kiracıya satılacağı anlaşılmaktadır.

Buna göre, 14.01.2010 tarihinde iktisap edilen ve tapuda arsa olarak gözüken taşınmazın fiilen kullanıldığı ve yapı inşaatı ruhsatı, vergi dairesi tespiti veya resmi kurum kayıtlarından birisi ile tevsik edilmesi ve tapuda şirket adına tescil edildikten sonra satılması halinde, satılan binanın iki yıllık aktifte bulundurulma süresinin başlangıç tarihi olarak, inşaatın tamamlandığı ve bina olarak kullanılmaya başlandığı tarih esas alınacaktır.

Bu çerçevede, şirket faaliyetlerinde kullanılmak üzere iktisap edilen ve fiilen kullanıldığı tevsik edilen binanın tapuya tescil edildikten sonra satılması, atıl durumda olan bir taşınmaz olması ve 5520 sayılı Kanun’un 5-1/e maddesindeki şartları taşıması kaydıyla, satışından doğan kazancın % 75'lik kısmının kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, tapuya bina olarak tescil edilmeden satılması halinde ise söz konusu istisna sadece arsaya isabet eden kazancın %75'lik kısmına uygulanacaktır.

Taşınmaz satışında istisna uygulaması

(05.09.2011 tarihli özelge)

Taşınmaz ticaretini fiilen yapılmasa da, şirketin ana sözleşmesinde iştigal konuları arasında taşınmaz ticareti bulunması halinde, bilançoda duran varlıklar arasında kayıtlı olan taşınmazın satışından elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnadan faydalanması mümkün bulunmamaktadır.

470

Taşınmaz satışından elde edilen kazancın farklı muhasebe hesabına kaydedilmesi

(26.08.2011 tarihli özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnadan yararlanılabilmesi için şirketin aktifinde iki yıldan fazla süreyle kayıtlı bulunan taşınmazın satışından elde edilecek kazancın, satışın yapıldığı yılı izleyen hesap döneminin başından itibaren kazancın beyan edildiği döneme ait kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihe kadar fon hesabına alınması, dolayısıyla bu kazancın satışın yapıldığı dönemin genel sonuç hesaplarına yansıtılması gerekmektedir. Fon hesabına alınan kazanç tutarının sermayeye ilavesi ancak bu işlem sonrasında mümkün bulunmaktadır.

Taşınmazın elden çıkarılmasından sağlanan kazancın iştirak hissesi alımında kullanılmasında istisna olup olmadığı

(19.03.2012 tarih ve 1056 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan istisnayla; tam mükellef kurumların bağlı değerlerinin nakde çevrilerek, işletmelerin sağlam mali kaynaklara kavuşturulması ve işletmelerin bağlı değerlerinin nakde dönüştürülmesi yoluyla aktif bir şekilde ekonomiye katılması, finansman sıkıntılarının giderilmesi, faaliyetlerinin öz kaynaklarla devam ettirilebilmesi ve mali yapılarının güçlendirilmesi amaçlanmıştır.

Bir işletmenin bağlı değerlerinin satılarak sağlanan gelirin aynı veya başka bağlı değerler alınması için kullanılması halinde, kanun koyucunun bu istisnayla gerçekleştirmeye çalıştığı amaç sağlanamamaktadır.

Buna göre, aktifte kayıtlı taşınmazın satılmasından elde edilen kazancın %75’lik kısmı, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan şartların sağlanması halinde kurumlar vergisinden istisna tutulabilir. Ancak, satıştan elde edilen hâsılatın kısmen dahi olsa iştirak hissesi alımında kullanılması halinde, kanun koyucunun öngördüğü amaç gerçekleşmemiş olacağından, anılan istisnadan yararlanılamaz.

Tek tapuda birleştirilen taşınmazların satışından elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi ve KDV yönünden istisna kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği

(22.08.2013 tarih ve 31 sayılı özelge)

İki yıldan uzun süredir şirket aktifinde kayıtlı olan 105.320 m²’lik taşınmazın, alıcı firmanın 135 dönüm tek parsel arazi talebinin karşılanması amacıyla alınan 40.860 m²’lik taşınmaz ile birleştirilerek satılması halinde; satış kazancının 105.320 m²’lik taşınmaza tekabül eden kısmıyla sınırlı olmak üzere Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi Kanunları yönünden istisnadan yararlanılması mümkündür. Ancak, şirket tarafından alıcı firmaya devredilmek

470

üzere satın alınan 40.860 m²’lik taşınmazın satışından elde edilen kazanç bu istisnalara konu edilemeyecektir.

Teknoloji geliştirme bölgesindeki yazılım hizmetlerinden elde edilen kazanç kurumlar vergisinden istisna mıdır?

(28.08.2013 tarih ve 934 sayılı özelge)

Şirketin aynı teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren bir firma tarafından geliştirilen bir yazılım programını satın alarak, belediyelerin kullanımı için özelleştirme amacıyla yapmış olduğu faaliyetler, yazılım ve AR-GE faaliyetleri kapsamında olması halinde, bu yazılımın satışından elde edilen kazançların kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkündür.

Teknoloji Serbest Bölgesinde yer alan firmaya ABD mukimi firmadan alınan data hattı kullanım hizmetinin vergilemesi

(26.04.2013 tarih ve 624 sayılı özelge)

Türkiye mukimi şirketin ABD mukimi şirketten aldığı "data hattı kullandırma" hizmeti karşılığında yaptığı ödemelerin bilimsel teçhizatı kullanma hakkı karşılığında ödenen bedel kapsamında gayrimaddi hak bedeli olarak değerlendirilmesi ve ödemeler üzerinden % 5 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Ancak, iki ülke arasında yapılan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda Anlaşma hükümlerinden yararlanmak isteyen ABD mukimlerinin, ABD'de tam mükellef olduklarını ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiklerini, ABD yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlamaları ve bu belgenin aslı ile noterce veya ABD'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Mukimlik belgesinin ibraz edilmemesi durumunda ise ilgili Anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır.

Teminat mektubu giderlerinin peşin ödenmesi halinde tek seferde gider yazılıp yazılamayacağı

(26.07.2012 tarih ve 2309 sayılı özelge)

Ticari faaliyet kapsamında alınan bir yıl vadeli teminat mektubu için ödenen komisyon bedelinin ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider kapsamında değerlendirilmesi ve söz konusu komisyon bedelinin tek seferde peşin olarak ödendiği tarihte tahakkuk ettiğinden bu yılın kurum kazancının tespitinde mukayyet değerleri üzerinden gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

470

Toplu iş sözleşmesi gereğince personele yapılan giyim yardımlarına ilişkin ödemelerin gelir tabi olup olmadığı

(19.06.2012 tarih ve 1900 sayılı özelge)

Personele yapılan giyim yardımının gelir vergisinden istisna edilebilmesi için, giyim eşyasının işin gereği ve demirbaş olarak verilmesi ve personelin işten ayrılması halinde geri alınması şartlarını topluca taşıması gerekir. Bu şartları taşımaksızın, toplu iş sözleşmesine istinaden yapılan söz konusu giyim yardımının ücret olarak değerlendirilmesi ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinin 1. bendine göre gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması gerekmektedir.

TRT kurumuna ödenen payların giderleştirilmesi

(23.11.2012 tarih ve 973 sayılı özelge)

3093 sayılı Kanun’a istinaden nihai tüketiciye yapılan enerji satışı ile ilgili olarak hesaplanan ve 6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılarak taksitler halinde ödenecek olan TRT paylarının, önceki dönemlerde gelir hesaplarına intikal ettirilerek kurum kazancına dahil edilmiş olması şartıyla kurum kazancının tespitinde taksitlerin ödendiği dönemlerde gider olarak dikkate alınması mümkündür. Daha önce gelir olarak dikkate alınmamış TRT paylarının ise gider olarak dikkate alınamayacağı tabiidir.

Ayrıca, 6111 sayılı Kanun’un 17/8. maddesi hükümlerinden faydalanabilmek için davalardan vazgeçilmesi nedeniyle ödenen takip masrafları gider olarak dikkate alınabilecektir.

Ancak, söz konusu TRT paylarına gecikme faizi ve faiz yerine 6111 sayılı Kanun’un yayımlandığı tarihe kadar TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutar ile taksitlendirme nedeniyle hesaplanan faiz ve varsa ödenecek cezaların, kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı geminin hurdaya çıkartılarak satışında istisna

(20.12.2011 tarih ve 2238 sayılı özelge)

Gemi ve yatların işletilmesinden ve devrinden elde edilen kazançların istisnadan yararlanabilmesi için, gemi ve yatların Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı olması zorunlu olup devir halinde istisnadan yararlanılabilmesi için, devir sonrasında da anılan sicile kaydın devam etme zorunluluğu bulunmaktadır.

Bu çerçevede, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin,

- Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıt ettirdikleri gemilerin ve yatların işletilmesinden elde ettikleri kazançlar ile

470

- Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıt ettirdikleri gemilerin ve yatların işletilip işletilmediğine bakılmaksızın aynı sicile bir başkası adına tescil edilmek üzere devrinden elde ettikleri kazançlar, gelir ve kurumlar vergisinden istisna olacaktır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, işletmeye ait geminin hurdaya ayrılarak satılması karşılığında elde edilen kazancın kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Türkiye Futbol Federasyonu ile reklam karşılığı yapılan akaryakıt anlaşmasının reklam harcaması olup olmadığı

(20.05.2013 tarih ve 71 sayılı özelge)

Ticari kazancın elde edilmesi ile doğrudan ilişkisi olmayan veya ilişkisi ölçülemeyen, sosyal amacı öne çıkan harcamalar sponsorluk harcaması, işletmelere doğrudan ticari fayda sağlayan ve kurumun tanıtımını amaçlayan harcamalar ise reklam harcaması olarak kabul edilmektedir.

Buna göre, şirketin Türkiye Futbol Federasyonu ile yapmış olduğu "Resmi Tedarik Sözleşmesi" çerçevesinde; yılda 1 tematik, 2 promosyenel tv ve radyo, gazete, açık hava, mağaza içi reklam imkanı, yurt içinde gerçekleştirilen tüm milli maçlarda Federasyona ait reklam panosu olması halinde şirketin adının yer alması, milli takım basın açıklaması sırasında arkada bulunan basın panosunda şirket logosunun bulunması, Federasyonun resmi internet sitesinde şirket logosunun bulunması, milli takım yurt içi müsabakalarında stat içinde ve dışında şirketinizin tanıtım faaliyeti yapması olanakları tanınması ile şirkete doğrudan ticari fayda sağlamak üzere tanıtımı amaçlandığından, yapılan harcamaların reklam harcaması olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bu çerçevede, sözleşme kapsamında yapılan bedelsiz akaryakıt teslimlerinin öncelikle satış olarak değerlendirilmesi ve tahsil edilmeyen akaryakıt bedelinin de fiilen akaryakıtın teslim edildiği dönemde 193 sayılı Kanun’un 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca gider olarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınması mümkündür.

Ancak, ilgili sözleşme gereğince A Milli Futbol Takımının yurt içinde gerçekleştirdiği maçlar için ücretsiz temin edilen biletlerin değerine isabet eden akaryakıt tutarının reklam veya sponsorluk harcaması olarak değerlendirilmeyerek kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Türkiye’de bulunan tam mükellef bir şirketin yurt dışındaki şubesiyle yapılan sözleşme gereğince yurt dışında yapılan inşaat işinden elde edilen kazancın kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

(13.08.2012 tarih ve 2512 sayılı özelge)

Yurt dışında yapılan ancak diğer ülkede vergi mükellefiyeti olmadığı için genel merkezden faturalanan işten elde edilen ve Türkiye’deki genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen

470

kazançların, hak edişler için genel merkezden kesilecek faturalara söz konusu tahsilatın yurt dışında yapılan inşaat işi ile ilgili olduğu hususunda şerh düşülmesi şartıyla, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5.i maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine göre kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. Söz konusu kazanç, elde edildiği dönemde geçici vergi beyannamesinde de beyan edilerek istisna olarak dikkate alınabilecektir.

Diğer taraftan, bahsi geçen inşaat işi ile ilgili olarak diğer ülkede yapılan ancak belgelendiremeyen harcamaların, bu faaliyetten döviz olarak elde edilen hasılatın binde beşini aşmamak şartıyla gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Türkiye’de yapılacak reklam çekimi için yurt dışındaki ajansa yapılacak ödemelerden tevkifat yapılıp yapılmayacağı.

(16.08.2012 tarih ve 2602 sayılı özelge)

ABD’de kurulu ajans tarafından, ABD Tenis Federasyonuna bağlı sporcuya Türkiye’de yapılacak reklam çekimi için doğrudan veya dolaylı yapılan ödemeleri vergileme hakkı, iki ülke arasındaki Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 17. maddesinin ikinci fıkra hükümleri kapsamında Türkiye’ye aittir. Bu durumda yapılan ödemeler üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi birinci fıkrasının (b) bendi gereğince % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

ABD’den gelen sporcunun faaliyetlerine ilişkin gelirleri üzerinden Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmasının 17. maddesi uyarınca Türkiye’de ödenen vergiler, söz konusu Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi" başlıklı 23. maddesi çerçevesinde ABD’de bu gelire ilişkin hesaplanacak vergiden mahsup edilebilecektir.

Türkiye’de yapılan sinema filmi, dizi ve belgesel için Amerika Birleşik Devletleri mukimi şirketten alınan dublaja ön hazırlık, dublaj ve miksaj hizmetlerinin vergilendirilmesi

(02.07.2013 tarih ve 956 sayılı özelge)

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması'nın ''Serbest Meslek Faaliyetleri'' başlıklı 14. maddesinin 2. fıkrası uyarınca; ABD mukimi firmanın Türkiye'ye gelmeksizin ABD'de icra edeceği serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnızca ABD'ye ait olacağından, ABD mukimi firmaya yapılan ödemelerden tevkifat yapılmayacaktır.

Ancak, ABD mukimi firmanın bu faaliyetleri yürütmek amacıyla Türkiye'de bir işyerine sahip olması veya Türkiye'de icra edilen faaliyetin herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günü aşması durumlarında Türkiye'nin de bu geliri iç mevzuat hükümleri çerçevesinde vergileme hakkı bulunmaktadır.

470

Anlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için söz konusu ABD mukimi firmanın ABD'de tam mükellef olduğunu ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini ABD yetkili makamlarından alacağı mukimlik belgesi ile kanıtlaması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin noterce veya o ülkedeki Türk Konsoloslukları’nca tasdik edilen bir örneğini Türkiye'deki vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz etmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, Amerika Birleşik Devletleri’nde mukim firmadan alınan dublaja ön hazırlık ile dublaj ve miksaj hizmetinden Türkiye'de yararlanıldığından bu hizmet KDV’ye tabi olacak, hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV sorumlu sıfatıyla 2 no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek ödenecektir.

Uydu frekansı kira bedelinde stopaj

(25.08.2011 tarihli özelge)

Uydu firması ile yapılan anlaşma gereği iki yıl süresince uydudan yayın yapmak üzere kiralanan frekans için yapılan ödemelerin gayrisafi tutarı üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca % 20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

Uzun dönemli kredilere ilişkin faiz giderlerinin hangi dönemde giderleştirileceği

(21.05.2013 tarih ve 741 sayılı özelge)

Yapılmakta olan inşaatın finansmanı amacıyla kullanılan uzun vadeli kredilere ilişkin faiz tutarlarının, faizlerin tahakkuk ettiği dönemlerde kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Vakıf Üniversitesine bağışlanan binek otomobili bedelinin matrahtan indirimi

(24.02.2012 tarih ve 729 sayılı özelge)

Satın alınan ve eğitim faaliyetlerinde kullanılmak üzere vakıf üniversitesine bağışlanacak olan binek otomobilin maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değerinin tamamının, fatura düzenlenmesi ve düzenlenecek faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili üniversite tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimselere imzalattırılması suretiyle, kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilerek kurumlar vergisi matrahından indirilmesi mümkündür.

Bağışın yapıldığı dönemde faaliyetin zararla sonuçlanmış olması veya kurum kazancınızın yetersiz olması nedeniyle indirilemeyen bağış tutarının daha sonraki yıllarda indirim konusu yapılması veya zarar olarak devretmesi ise mümkün değildir. (28.02.2012 tarih ve 99 sayılı özelge)

470

İştirak edilen şirketin iştirak eden şirketle birleşmesi durumunda, iştirakin maliyet bedeli ile şirketin nominal bedeli arasındaki olumsuz farkın gider yazılıp yazılamayacağı

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19. maddesinde belirtilen şartlar dahilinde bütün aktif ve pasifiyle birlikte devralınan Şirketin itibari değeri ile devralan Şirketin iştirakler hesabında kayıtlı değer arasındaki fark, vergiye tabi kazanç ile ilişkilendirilmeksizin geçici hesaplarda izlenebilecek ve kurum kayıtlarında sona erdirilecek olup söz konusu farkın kurum kazancınızdan gider olarak indirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Vakıf üniversitesine çek verilerek yapılan bağışın, kurumlar vergisi matrahından indirileceği dönem

(21.06.2012 tarih ve 611 sayılı özelge)

Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından vakıf üniversitelerine yapılan bağış ve yardımlar kurum kazancından indirilebilecek olup bir üniversiteye çekle yapılan bağış ve yardım, söz konusu çekin üzerinde yazılı tarih esas alınarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınabilir.

Ancak üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce ibraz edilen çekin karşılığının ödenmiş olması halinde, kurum kazancının tespitinde ödemenin gerçekleştiği tarihin esas alınması gerekir.

Vakıf üniversitesine yapılacak kira yardımı kurum kazancından indirilebilir mi?

(15.02.2012 tarih ve 42 sayılı özelge)

Şirket’e ait gayrimenkulün, vakfa ait bir üniversitenin bedelsiz kullanımına tahsis edilmesi halinde; emsaline uygun bir bedelin tespit edilerek gelir yazılması, akabinde ise tespit edilen bu bedelin bağış olarak dikkate alınması mümkündür.

Vergi İnceleme Raporuna istinaden tarh edilen ve 6111 sayılı Kanun kapsamında ödenen kurum stopajının kurum kazancından indirimi

(16.01.2013 tarih ve 2 sayılı özelge)

Vergi inceleme raporlarına istinaden tarh edilen ve 6111 sayılı Kanun’un 4. maddesi kapsamında yapılandırılarak 2012 yılında tamamen ödenen kurumlar vergisi kesintilerinin, 2012 yılı kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkündür.

Öte yandan, 6111 sayılı Kanun kapsamında yapılandırılan vergi asılları dışında kalan cezaların, gecikme faizlerinin ve/veya TEFE/ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan tutarların ise kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

470

Yabancı bir Ülkede alınan iş bünyesinde yapılan; su boru döşemesi, kaynak, izolasyon ve montaj işlerinden elde edilecek kazançların kurumlar vergisi yönünden istisna olup olmadığı

(23.05.2013 tarih ve 499 sayılı özelge)

Türkiye'de tam mükellef olan şirketle imzalanan taşeron sözleşmesi kapsamında yurt dışında yapılacak; su borusu döşemesi, kaynağı yapılması, izolasyon ve montaj işleri, inşaat ve montaj işi kapsamında olup, söz konusu faaliyetlerin, yurt dışında bulunan işyeri veya daimi temsilcileriniz aracılığıyla yapılması halinde bu işler dolayısıyla elde edilerek Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilen kazançların Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendine göre kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır. Söz konusu işlerin yurt dışında bir işyeri veya daimi temsilci olmadan yapılması halinde elde edilen kazanç için anılan istisnadan yararlanılması söz konusu olmayacaktır.

Yabancı çalışan adına yapılan kira ödemesinde tevkifat yapılıp yapılmayacağı

(20.02.2013 tarih ve 30 sayılı özelge)

Yabancı çalışanlar ile şirket arasında yapılmış olan hizmet akdine istinaden çalışanların ücret ödemesine mahsuben, çalışan ile tam mükellef gerçek kişi arasında imzalanan sözleşme gereği çalışan adına yapılan kira ödemeleri, Gelir Vergisi Kanunu’nun 61. maddesinin ikinci fıkrası kapsamında belirtilen ödemeler kapsamında yer aldığından ücret olarak değerlendirilecek ve aynı Kanun’un 94. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında ücret yönünden gelir vergisi tevkifatına tabi tutulacaktır.

Diğer taraftan, yabancı çalışan adına yapılacak kira ödemelerinin şirketçe karşılanması ve kira ödemesine konu gayrimenkulün ticari, zirai veya kurumlar vergisine tabi olan işletmelerin aktifinde kayıtlı olmaması halinde, ayrıca mezkur Kanun’un 94. maddesinin (5/a) numaralı bendi kapsamında da gelir vergisi tevkifatına tabi olacaktır.

Yabancı deniz ulaştırma kurumları tarafından gerçekleştirilen ek hizmetler hangi esaslara göre vergilendirilir?

(03.04.2014 tarih ve 159 sayılı özelge)

Yabancı deniz ulaştırma kurumları tarafından “deniz taşımacılığı” hariç olmak üzere Türkiye içinde gerek yükleme limanına kadar sunulan taşıma hizmeti gerekse söz konusu deniz taşıma işinden bağımsız olarak sunulabilen yükleme ve tahliye gibi hizmetler anılan bu Kanun’un 23’üncü maddesi kapsamında değerlendirilemeyecektir. Dolayısıyla, bu faaliyetlere ait hasılatın ayrı olarak tespit edilerek genel hükümler çerçevesinde kurumlar vergisine tabi tutulması ve ana merkeze aktarılan tutarlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu 30’uncu maddesinin 6’ncı fıkrası uyarınca %15 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

470

Yabancı müşterilerin talepleri doğrultusunda spor kulüplerinden kiralanacak localar için yapılan ödemelerin ilgili dönemde temsil ve ağırlama gideri olarak dikkate alınıp alınamayacağı

(20.08.2013 tarih ve 130 sayılı özelge)

Yurt dışı müşterilerinin talepleri doğrultusunda stad locaları kiralanması nedeniyle ödenecek kira bedelleri, kurum kazancının elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel gider olarak kabul edilemeyeceğinden, söz konusu ödemeler, safi kurum kazancının tespitinde gider olarak değerlendirilemeyecektir.

Yabancı paraların değerlemesinden oluşacak kur farkının istisna kapsamında değerlendirilmesi

(26.02.2013 tarih ve 163 sayılı özelge)

Şirket ile yurt dışındaki şube arasında gerçekleşen mal ve hizmet alım satımı dışındaki parasal hareketlerden doğan alacak ve borçlar gerçek bir alacak ve borç niteliği taşımadığından, söz konusu para hareketlerine dayalı cari hesapta oluşacak tutarlar alacak veya borç olarak değerlemeye tabi tutulmayacaktır.

Öte yandan, yurt dışında yapılan ve tamamlanarak genel sonuç hesaplarına kaydedilen inşaat işlerine ilişkin kazancın Türkiye'ye döviz olarak getirilmesinden dolayı oluşan kur farkları, istisnaya tabi olan kazançla ilişkilendirilmeyerek doğrudan kurum kazancına dahil edilecektir.

Ancak, yurt dışında bulunan şube tarafından yapılmakta olan inşaat işinin devamı sırasında Türkiye'ye döviz olarak getirilen hasılatın değerlemesinden kaynaklanan kur farklarının ise anılan işin tamamlandığı geçici vergilendirme dönemine kadar istisnaya konu yurt dışı kazancın tespitinde dikkate alınacak ve istisna kapsamında değerlendirilecektir.

Yabancı şirket ortağından yapılan borçlanmaların transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına konu olması ve/veya örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda kurumlar vergisi kesintisi nasıl hesaplanır?

(12.04.2012 tarih ve 1345 sayılı özelge)

Yabancı şirket ortağından yapılan borçlanmaların transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımına konu olması ve/veya örtülü sermaye şartlarının gerçekleşmesi durumunda, transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç veya örtülü sermaye üzerinden yapılan ödemeler dağıtılmış kar payı sayılır ve % 15 oranında kurumlar vergisi kesintisine konu olur. Ancak, ödenen faiz tutarları üzerinden daha önceden % 10 vergi kesintisi yapılmış olması halinde; yapılacak % 15 vergi kesintisinden, daha önce bu tutarlara ilişkin olarak yabancı ortağa ödenen faiz tutarları üzerinden kesilen % 10 oranındaki vergi mahsup edilebilir.

470

Diğer taraftan, örtülü sermaye üzerinden ödenen veya hesaplanan faiz, kur farkları ve benzeri giderler ile transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde gider olarak indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Yapı kooperatifine hibe edilmek üzere satın alınan aracın gider kaydı

(08.02.2013 tarih ve 160 sayılı özelge)

Özel güvenlik hizmeti verilen şirkete, yapılan sözleşme gereği bedelsiz olarak verilen aracın ticari kazancın elde edilmesi için yapılan pazarlama ve satış gideri olarak kabul edilmesi ve alış bedelinin işin önem ve genişliği ile mütenasip olması şartıyla Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendine göre kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Yapılmakta olan yatırımın kısmi bölünmeye konu olup olmayacağı

(16.08.2012 tarih ve 22 sayılı özelge)

Şirket aktifinde yapılmakta olan yatırımlar hesabında takip edilen “Elektrik Enerjisi Baraj Yapımı" işinin, üretim veya hizmet işletmesi olarak kabul edilerek Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 19/3-(b) maddesi çerçevesinde kısmi bölünme kapsamında tam mükellef bir sermaye şirketine ayni sermaye olarak konulması mümkün değildir.

Yap-işlet-devret modeline göre inşa edilen binanın vergisel boyutu

(07.08.2013 tarih ve 1213 sayılı özelge)

Yap-işlet-devret modeline göre bina inşa edilmesi için yapılan harcamaların özel maliyet bedeli olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Diğer yandan,

- Arsa sahiplerine bina yapım hizmeti verilmek suretiyle inşa edilen bina için yapılan harcamaların emsale uygun belirlenen bir kâr marjı ile arsa sahibi şahıslara fatura edilmesi ve yapım hizmeti nedeniyle oluşan kazancın da kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi,

- Fatura edilen ve alacak olarak kayıtlara intikal ettirilen tutarın, binanın kullanılmaya başlandığı tarihi müteakip kalan kira süresine bölünmek suretiyle hesaplanan kısmının, ilgili yıllar itibariyle alacak tutarından düşülerek safi kurum kazancının tespitinde kira gideri olarak dikkate alınması,

- İlgili yıllar itibarıyla kira gideri olarak dikkate alınan tutarların ise, arsa sahibi şahıslara hesaben yapılan kira ödemesi olarak kabul edilmek suretiyle bu tutarlar üzerinden Gelir Vergisi Kanunu’nun 94’üncü maddesine göre gelir vergisi kesintisi yapılması

470

gerekmektedir.

Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli oranda kurumlar vergisi uygulanabilir mi?

(02.04.2014 tarih ve 30 sayılı özelge)

Yatırım devam ederken, toplam yatırım tutarı olan 600.000.000 TL ile yatırıma katkı oranının (% 40) çarpılması suretiyle bulunacak toplam yatırıma katkı tutarının (600.000.000 x % 40 = 240.000.000 TL) yarısını (120.000.000 TL) geçmemek ve fiilen gerçekleştirilen yatırım harcamasını (100.000.000 TL) aşmamak üzere, yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazancın en fazla (100.000.000 / 0,16) 625.000.000 TL’lik kısmına indirimli kurumlar vergisi uygulanabilir.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan harcamalara ilişkin indirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanmak üzere YMM Raporu ibraz edilip edilmeyeceği

(21.08.2013 tarih ve 89 sayılı özelge)

İndirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanabilmek için yeminli mali müşavir raporu ibraz mecburiyeti bulunmamaktadır.

Yatırım teşvik belgesinde istisna öngörülmesine rağmen KDV ödenerek makine-teçhizat satın alımı indirimli kurumlar vergisi uygulamasına engel teşkil eder mi?

(13.01.2011 tarih ve 1 sayılı özelge)

Teşvik belgesinde KDV istisnası öngörülmesine rağmen KDV ödenmek sureti ile yurt içinden makine ve teçhizat temin edilmesi mümkün olup, bu husus teşvik belgesinde yer alan indirimli kurumlar vergisi uygulamasına engel teşkil etmemektedir.

Yatırım teşvik belgesindeki yatırım tutarının artırılması durumunda, aradaki yatırım farkına indirimli kurumlar vergisinin uygulanması

(30.07.2013 tarih ve 456 sayılı özelge)

Şirket adına düzenlenmiş olan 2010 tarihli Yatırım Teşvik Belgesi kapsamının düzenleyen merci tarafından revize edilmesi sonucu artan yatırım tutarı, ilk yatırımın devamı olarak nitelendirilir. Dolayısıyla yapılan revize yatırım ile yatırımdan elde edilecek kazanca da, 31.12.2010 tarihinden önce başlanmış olan yatırımlar için geçerli indirim ve yatırıma katkı oranlarının uygulanması mümkündür.

470

Yatırım teşvik belgesine bağlanmış yatırım için kamu kurumundan alınan hibe tutarları nasıl vergilendirilir?

(08.06.2011 tarih ve 660 sayılı özelge)

Yapılmakta olan yatırımla ilgili olarak Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan hibe alınan destek tutarının ticari kazancın bir unsuru olarak kurum kazancına dahil edilmesi gerekmektedir.

Yatırım Teşvik Belgesine istinaden ithal edilen makinelerin yıllara sari inşaat işi kapsamında değerlendirilip değerlendirilmeyeceği ve KDV’nin 13/d maddesine göre istisna uygulaması

(05.03.2012 tarih ve 863 sayılı özelge)

İmzalanan sözleşme çerçevesinde yapılan "... Regülatörü ve HES İnşaatı" işi; Yatırım Teşvik Belgesinde belirtilen ve söz konusu inşaat ve onarım işinde kullanılan makine ve teçhizatların temini ile inşaat işini kapsadığından, belirtilen işlerin bir bütün olarak yıllara sari inşaat ve onarım işi kapsamında değerlendirilmesi ve söz konusu sözleşmede belirtilen işlerin fiilen tamamlandığı ya da işin bırakıldığı tarihe kadar, makine ve teçhizat temini dahil ödenen hak edişlerin tamamından Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Öte yandan, düzenlenen YTB kapsamında yer alan makine ve teçhizatın firma tarafından teslimi KDV Kanunu’nun 13/d maddesi kapsamında KDV den istisnadır. Ancak, YTB kapsamında yer alsa dahi makine ve teçhizat niteliği taşımayan mallar ile hizmet mahiyetindeki işlerin bu istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, HES inşaatı için ifa edilecek inşaat taahhüt hizmetlerinde KDV istisnası uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

Yenileme fonu ve taşınmaz satış kazancı istisnasının birlikte kullanımı

(09.12.2011 tarih ve716 sayılı özelge)

Yenileme fonunun ayrılabilmesi; amortismana tabi bir iktisadi kıymetin varlığı ve bu kıymetin satılmasından oluşan kârın aynı neviden yeni bir iktisadi kıymet alımında kullanılması halinde söz konusu olabilmektedir. Ayrıca yenileme fonundan yararlanabilmek için satılan kıymetin yenilenmesinin zaruri bulunması veya bu hususta işletmeyi idare edenlerce karar verilip teşebbüse geçilmiş olunması gerekir. Eğer elden çıkarılan iktisadi kıymetin yenilenmesinin zaruri bulunduğu açıksa bu yenileme fonu ayrılması için yeterlidir.

Bu itibarla, fabrika binasının satışı neticesinde ortaya çıkan kârın, proje çalışmalarına başlanılan ve şirket yönetimi tarafından da onaylanan yeni yatırım giderlerinin karşılanması amacına yönelik olarak yenileme fonuna aktarılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak yeni bir fabrika binasının iktisabı amacıyla, mevcut fabrika binasının satışından elde edilen kârın anılan Kanun hükmü kapsamında pasifte oluşturulacak bir hesapta üç yıl süreyle izlenmesi mümkündür.

470

Diğer taraftan fabrika binasının satışından elde edilecek kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5-1/e maddesi çerçevesinde istisnaya konu edilmesi ve istisna dışında kalan % 25'lik kısmının ise yeni bir fabrika binasının iktisap edilmesi amacıyla yenileme fonuna aktarılması mümkün bulunmaktadır.

Yetki belgesi için ödenen tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı

(24.05.2013 tarih ve 775 sayılı özelge)

Ticari faaliyet kapsamında uluslararası taşıma yapılabilmesi için gerekli olan ve Ulaştırma Bakanlığından beş yıllık dönemi kapsayacak şekilde alınan R2 yetki belgesi dolayısıyla tek seferde yapılan ödemenin, dönemsellik ilkesi gereğince yetki belgesinin süresiyle orantılı olarak ilgili dönemlerde Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin (1) numaralı bendine göre safi kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Yıllara sari inşaat işi kapsamında alınan makine ve teçhizat bedelinin vergi kesintisine tabi tutulup tutulmayacağı

(15.05.2013 tarih ve 448 sayılı özelge)

Özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden; imzalanan sözleşmenin anahtar teslimi götürü bedel sözleşmesi olduğu, sözleşme hükümlerine göre taahhüt edilen işle ilgili olarak makine, teçhizat ve ekipmanın anılan sözleşmenin eki özel teknik şartnamesindeki hüküm gereğince ilgili idareye teslim edileceği anlaşılmıştır.

Sözleşme hükümlerine göre taahhüt edilen işin malzeme, makine ve teçhizat tedarikini de kapsayan komple yapım işi olduğu görülmektedir. Bu nedenle işin Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesinde belirtilen birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarım işi olarak değerlendirilmesi gerektiğinden, sözleşme kapsamında şirkete yapılacak hakediş ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi hükmü uyarınca % 3 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yıllara sari inşaat işinde alt yüklenicilerin düzenleyecekleri hakediş faturalarında gelir vergisinde tevkifat yapılıp yapılamaması

(30.07.2013 tarih ve 1136 sayılı özelge)

İnşaat taahhüt işlerinde işin yıllara sari olup olmayacağı, işe başlama ve işin bitirilmesinin farklı takvim yıllarında vuku bulup bulmadığının tespiti ile mümkün olabilmektedir. İşin bitim tarihi olarak ise geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan hallerde geçici kabul tutanağının onay tarihi, diğer hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarihin esas alınması gerekmektedir.

Ayrıca, müteahhitlerce işin tamamen veya kısmen taşeronlara yaptırılması halinde, taşeronların Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. madde karşısındaki durumları, taahhüt ettikleri

470

kısmın mahiyet itibariyle inşaat ve onarım işi kapsamında olup olmadığı ve süre olarak yıllara sirayet edip etmediğine göre tespit edilecektir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre; alt taşeron olarak faaliyette bulunulan işlerin yıllara sari inşaat ve onarım işleri kapsamında olması halinde, yapılacak hakediş ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca % 3 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yıllara sari inşaat ödemelerinde hakediş ödemeleri ve belge düzeni nasıl olmalıdır?

(26.08.2013 tarih ve 1337 sayılı özelge)

Yıllara sari inşaat işi nedeniyle ortaklığınıza yapılan istihkak ödemeleri üzerinden vergi kesintisi yapılması gerekmektedir. Ortaklığınız tarafından düzenlenen hak ediş raporlarının onaylandığı tarih itibariyle idare, istihkak sahiplerine karşı onaylanan tutar kadar borçlu duruma gelmekte ve ortaklığınızın bu meblağı talep etme hakkı doğmaktadır. Bu nedenle, hak edişin onaylandığı tarihte hesaben ödemenin gerçekleşmiş sayılması ve bu tarih itibariyle vergi kesintisinin yapılması gerekmektedir.

Ayrıca döviz üzerinden düzenlenen hak edişlerde, hak edişin onay tarihi ile ödeme tarihi arasında kur artışından kaynaklanan fazla ödemeler yıllara sari inşaat işiyle ilgili olduğundan, istihkak tutarına dahil edilerek tevkifata tabi tutulması gerekmektedir. Ancak hesaben ödeme hak edişlerin onaylandığı tarih itibarıyla kesinleştiğinden döviz kurunun düşmesi halinde daha önce yapılan ve nihai olarak hesaplanacak kurumlar vergisinden mahsup edilecek olan vergi kesintisinin düzeltilmesi söz konusu olmayacaktır.

Yıllara sari işlerde stopaj

(07.09.2011 tarihli özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesinin birinci fıkrasında kimlerin tevkifat yapacağı belirtilmiştir. Aynı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde ise Gelir Vergisi Kanunu’nda belirtilen esaslara göre istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben, birden fazla takvim yılına yaygın inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Tevkifat oranı 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile %3 olarak belirlenmiştir.

Bir işin Gelir Vergisi Kanunu’nun 42. maddesi kapsamına giren inşaat ve onarma işlerinden olması için, yapılan işin inşaat ve onarma işi olması, birden fazla takvim yılına sirayet etmesi ve taahhüde bağlı olarak yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla anılan madde kapsamına girmeyen işler dolayısıyla yapılan ödemelerden tevkifat yapılmayacaktır.

Geçici ve kesin kabul usulüne tabi olan ve birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarma işinde geçici kabulün yapıldığını gösteren tutanağın idarece onaylandığı tarih, diğer

470

hallerde işin fiilen tamamlandığı veya fiilen bırakıldığı tarih bitim tarihi olarak kabul edilmektedir.

2007 takvim yılında başlayıp birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat işinin 10.11.2009 tarihinde feshedilmesi halinde, sözleşmenin feshedildiği tarih işin bitim tarihi olarak kabul edilmesi ve bu tarihten sonra işveren tarafından söz konusu iş nedeniyle yapılacak ödemeler üzerinden tevkifat yapılmaması gerekmektedir.

Yılsonu indirimi olarak bedelsiz alınan ticari mallar dönem safi kazancıyla nasıl ilişkilendirilir?

(03.04.2014 tarih ve 734 sayılı özelge)

2012 yılı için bayilik anlaşması yapılan firmadan anlaşma gereği sene sonu indirimi olarak alınan malların Şirket’in ticari faaliyetleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmekte olup, söz konusu malların Kurumlar Vergisi Kanunu ile Vergi Usul Kanunu’nun değerlemeye ilişkin hükümlerine göre emsal bedelleri ile stoklara girdiği tarihte bu bedel üzerinden gelir hesabına kaydedilerek ilgili yılın safi kurum kazancının tespitinde gelir unsuru olarak dikkate alınması gerekir.

Diğer yandan, 2012 yılı sene sonu indirimi olarak bedelsiz alınan söz konusu malların 2013 yılında satılması halinde; malların stoklara kaydedilen bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın ilgili dönemin geliri olarak kurum kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Yola ve parka terk edilen gayrimenkul bedelinin kurum kazancı tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı

(13.03.2013 tarih ve 389 sayılı özelge)

Aktifte bulunan arsanın, Belediye Encümen Kararına istinaden 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 15 ve 16. maddeleri kapsamında yola ve parka terk işlemi nedeniyle belediyeye kalan kısmı, arsanın yüzölçümünde bir azalma meydana getirmekte olup arsanın genel maliyetini değiştirmemesi nedeniyle söz konusu kısımlara ait bedelin gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.

Yurt dışı inşaat ve onarma işlerinden elde edilen kazancın vergilemesi, merkez ve yurt dışı şube ilişkileri

(20.01.2012 tarih ve 220 sayılı özelge)

Yurt dışında yapılan inşaat işleriyle ilgili olarak Türkiye'deki merkez ile yurt dışındaki işyeri arasında ortaya çıkan ilişkilerde, yurt dışındaki işyerine Türkiye'den fatura kesilmek suretiyle yapılan ve o işyerinde maliyet veya gider olarak kabul edilen mal ve hizmet hareketleriyle, yurt dışındaki işyeri ile Türkiye'deki merkez arasındaki para hareketlerinin ayrı ayrı hesaplarda izlenmesi ve değerlemenin buna göre yapılması gerekmektedir.

470

Yurt dışındaki işyerine fatura düzenlenerek ihraç edilen emtia ve yapılan hizmetlerden doğan dövize bağlı alacak ve borçların aynen mal veya hizmet ihracından doğan alacak ve borçlarda olduğu gibi değerlemeye tabi tutulması ve değerleme farklarının vergi matrahının tespitinde dikkate alınması gerekir.

Türkiye'de bulunan merkez ile yurt dışındaki işyeri arasında gerçekleşen diğer para hareketlerinden doğan alacak ve borçların ise gerçek bir alacak ve borç niteliği taşımadığı açıktır. Bu nedenle, söz konusu para hareketlerine dayalı cari hesap bakiyelerinin değerlemesine gerek bulunmamaktadır.

Yurt dışında yapılan inşaat işi dolayısıyla yurt dışında bulunan işyeri veya daimi temsilci aracılığıyla elde edilen kazançların (vergi yükü oranına bakılmaksızın) Türkiye'de genel sonuç hesaplarına intikal ettirilmesi halinde söz konusu kazanç, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-h maddesi uyarınca, kambiyo mevzuatına göre fiilen Türkiye'ye getirilme şartı aranmaksızın, kurumlar vergisinden istisnadır.

Bu iş kapsamında Türkiye'den veya yurt dışından transit ticaret kurallarına göre temin edilerek diğer ülkeye gönderilen malzemelerin kambiyo mevzuatı uyarınca ihracat işlemi olarak değerlendirilmesi nedeniyle, söz konusu işlemlerin düzenlenecek fatura ile belgelendirilmesi ve ihracat işlemleri kapsamında muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

Bu işlere ilişkin düzenlenen faturalarda, faturanın yurt dışında yapılan bir iş için düzenlendiğine ilişkin şerh konulması ve bu faturanın da Kurumun ana merkez kayıtlarında izlenmemesi, yurt dışında da bahse konu işin Kurum tarafından taahhüt edilerek yapıldığının ilgili makamlardan alınacak belgelerle tevsik edilmiş olması gerekmektedir.

Ayrıca, Türkiye'deki merkezden yurt dışındaki şubeye sağlanan mal ve hizmetlerin ihracat olarak değerlendirilerek Türkiye'de kurum kazancının tespitinde tahakkuk tarihi itibarıyla gelir unsuru olarak dikkate alınması gerekmekte olup şubeye, Türkiye ve diğer ülkelerden sağlanan mal ve hizmetlerin, şubenin kazancının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak hesaplara intikal ettirilebilecektir.

Öte yandan, bizzat yurt dışındaki şubede bulunan müdür konumundaki temsilci aracılığı ile bu ülkede üstlenilen yol kenarlarının ağaçlandırılması işinin, taşeronluğu yapılan şirketçe üstlenilen inşaat işinin bir parçası olarak gerçekleştirilmiş olması durumunda, bu iş dolayısıyla elde edilen kazancın, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5/1-h maddesi kapsamında kurumlar vergisinden istisna tutulması gerekir. Ancak, söz konusu ağaçlandırma işinin bir inşaat işinden bağımsız olarak gerçekleştirilmesi halinde elde edilen kazanç, aynı Kanun'un 5/1-g maddesinde aranılan şartlara haiz olunması halinde kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır.

Yurt dışı iştirakten elde edilen kazancın Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 5-1/b maddesine göre istisna olup olmayacağı

(14.05.2013 tarih ve 447 sayılı özelge)

470

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen istisna hükmünün uygulanabilmesi için, maddede sayılan şartların topluca yerine getirilmesi gerekmektedir.

Yurt dışında yerleşik iştirakin kazancının ilgili Ülkede % 10 oranında vergiye tabi tutulması nedeniyle, iştirak edilen kurumun faaliyette bulunduğu ülke vergi kanunları uyarınca en az % 15 oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması şartı sağlanamadığından, bu iştirakten elde edilen kazancın, anılan bent kapsamında kurumlar vergisinden istisna tutulması mümkün değildir.

Yurt dışı mukim şirketin Türkiye’de sahip olduğu bir işyeri vasıtasıyla faaliyette bulunması halinde şirkete yapılacak ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılıp yapılamayacağı

(28.06.2012 tarih ve 602 sayılı özelge)

Birleşik Arap Emirlikleri mukimi şirketin Türkiye’de sahip olduğu sabit yer vasıtasıyla gerçekleştireceği serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla, bu sabit yere atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, elde edilen gelirlerin tamamı üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine istinaden ödemeyi yapanlarca %20 oranında kurumlar vergisi tevkifatı yapılması gerekir.

Öte yandan, şirketin Türkiye’de sahip olduğu bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunması halinde ise bu işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere şirkete yapılacak ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmaması ve elde edilen kazancın kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir. Anlaşma kapsamında Türkiye’de vergi ödenmesi durumunda ödenen bu vergilerle ilgili oluşabilecek çifte vergilendirme Anlaşma’nın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 23. maddesi çerçevesinde "çifte vergilendirmeyi önlemeye ilişkin Birleşik Arap Emirlikleri mevzuatı" dikkate alınmak suretiyle önlenecektir.

Yurt dışı mukimi firmalardan alınan hizmet karşılığında ve yurt dışında ofis kiralanması karşılığında ödenen bedelin vergilendirilmesi

(17.08.2012 tarih ve 2608 sayılı özelge)

Yurt dışı pazarlarda yeni müşteri teminine yönelik olarak üretimi yapılan malların tanıtılması, pazarlama faaliyetlerinin yapılması, bilinirliğinin artırılması ve marka imajının oluşturulabilmesi için yurt dışında yerleşik olup Türkiye’de temsilciliği ve mükellefiyeti bulunmayan tanıtım, organizasyon ve danışmanlık firmalarından sağlanan hizmetler sermayeden ziyade fikri emeğe, şahsi mesaiye ve özel uzmanlık bilgisine dayanması nedeniyle serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilir. Bu çerçevede, yurt dışında mukim şirketlerden alınan bu hizmetlere istinaden fatura mukabilinde gerçekleştirilen ödemeler üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca % 20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekir.

470

Öte yandan, firmanın faaliyet göstermek istediği ülkelerde açacağı irtibat bürosu mahiyetindeki ofisler için yapılacak kira ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca % 20 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yurt dışı mukimi şirketlere verilen yazılım, tasarım ve yazılım projeleri destek hizmetlerinden elde edilen gelirin kurum kazancının tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı

(14.08.2013 tarih ve 1246 sayılı özelge)

Türkiye’de sunulan ancak yurtdışında yararlanılacak olan hizmetlerden elde edilecek kazançların %50'sinin kurumlar vergisi matrahından indirilebilmesi için;

- Şirket ana sözleşmesinde yazılı esas faaliyet konuları arasında yazılım ve tasarım hizmetleri sunulmasının bulunması,

- Söz konusu hizmetlerin, Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, iş yeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara sunulması,

- Bu hizmetler karşılığında faturanın yurt dışı mukimi kişi ve/veya kurum adına düzenlenmesi,

- Türkiye'den verilecek yazılım ve tasarım hizmetlerinden yurt dışında yararlanılması,

gerekmektedir.

Yurt dışına yapılan proje ve teknik danışmanlık hizmetleri faaliyetinin kurumlar vergisinden istisna olup olmadığı

(01.08.2013 tarih ve 69 sayılı özelge)

Yurt dışında bir hastanenin makine ve cihazlar dahil tüm yönleriyle değerlendirilip modern hizmet anlayışına kavuşturulması ile sağlık amaçlı hava araçlarının kullanılması konusunda geliştirilen sistem ve proje için verilen hizmetler, Kurumlar Vergisi Kanunu 5’inci maddesinin 1’inci fıkrası (h) bendi kapsamında teknik hizmet olarak değerlendirilemeyeceğinden söz konusu hizmetlerden elde edilen kazançların bu bent hükmüne istinaden kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Yurt dışında bulunan spor kulüplerine yapılan ödemelerden vergi kesintisi yapılır mı?

(24.04.2014 tarih ve 42 sayılı özelge)

Sporcuların Türkiye'deki bir kulüpte oynatılabilmesi hakkının devri karşılığı olarak sporcunun eski kulübüne ödenen bonservis bedelleri ile mahiyeti itibarıyla buna benzeyen

470

ödemelerin gayrimaddi hak satışı bedeli olarak değerlendirilmesi ve bunlarla ilgili olarak dar mükellef kurumlara nakden veya hesaben yapılan ödemelerden, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesi uyarınca % 20 oranında kurumlar vergisi tevkifatı yapılarak takip eden ayın 23. günü akşamına kadar muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, Ülkemiz ile ilgili ülke arasında imzalanan bir Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması bulunması ve Anlaşma’da daha düşük bir oran belirlenmesi durumunda ise bu oranın dikkate alınacağı tabiidir.

Yurt dışında mukim firmadan uçak kiralaması nedeniyle yapılan ödemelerden tevkifat yapılır mı ?

(23.02.2012 tarih ve 134 sayılı özelge)

Orman yangınlarında kullanılmak üzere yabancı ülke mukimlerinden kiralanacak uçaklar dolayısıyla yapılacak ödemelerin, iç mevzuatımıza göre kira ödemesi olarak değerlendirilmesi ve ilgili ülke ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması yahut Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30/1’inci maddesi (c) bendine göre vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yurt dışında ödenen verginin mahsubu

(25.06.2013 tarih ve 919 sayılı özelge)

Türkiye mukimi şirket tarafından Çin Halk Cumhuriyeti’nde bir işyeri olmaksızın elde edilen gelirleri vergileme hakkı yalnızca Türkiye’ye aittir. Eğer bu faaliyet Çin Halk Cumhuriyeti’nde bir işyeri aracılığıyla gerçekleştirilirse, bu kazançlar sadece işyerine atfedilen miktarla sınırlı olarak Çin Halk Cumhuriyeti tarafından vergilendirilebilir.

Buna göre, Çin Halk Cumhuriyeti’nde Türkiye Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşmasının 5. maddesi çerçevesinde bir işyerinin oluşmaması durumunda, söz konusu şirketin ticari faaliyetlerinden dolayı elde ettiği kazançlardan vergi alma hakkı yalnızca Türkiye’ye ait olup, Çin Halk Cumhuriyeti’nin bu kazançlardan vergi alma hakkı bulunmamaktadır. Bununla birlikte, faaliyetlerin Çin Halk Cumhuriyeti’nde bir işyeri oluşturacak nitelikte olması durumunda, bu kazançlardan Çin Halk Cumhuriyeti’nin vergi alma hakkı bulunmakta; ancak vergileme hakkı işyerinden elde edilen kazançlarla sınırlı tutulmaktadır.

Çin Halk Cumhuriyeti’nde yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari kazanç elde edilmesi suretiyle vergi ödenmesi durumunda, ödenen bu vergiler, Anlaşma’nın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 23. maddesine göre Türkiye’de hesaplanacak vergiden mahsup edilebilecektir.

Bu koşulun yerine gelmediği durumlarda Çin Halk Cumhuriyeti’nde Anlaşmaya aykırı bir vergi ödenmesi durumunda, ödenen bu verginin Türkiye’deki toplam kazançlar üzerinden ödenecek vergilerden mahsup edilmesi söz konusu olmayacaktır.

470

Yurt dışında yapılan inşaat ve montaj işlerinden elde edilen kazancın vergilemesi

(04.01.2012 tarih ve 20 sayılı özelge)

Başka bir ülkede bulunan Uluslararası Havaalanı'nın tırabzan parmaklığı, inoks kolon kaplaması işlerinin yapımı, montajı ve kurulması işlemlerinin yapılması nedeniyle elde edilen kazancın, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/h maddesinde belirtilen şartlar dahilinde kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, yurt dışındaki şube tarafından yürütülen işlere ilişkin kâr veya zararın, ilgili ülkenin vergi mevzuatına göre tespit edilerek, Türkiye'de genel netice hesaplarına intikal ettirilmesi ve beyannamede gösterilmek suretiyle istisna edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, yurt dışında yapılacak söz konusu işlerle ilgili olarak yurt dışına gönderilen işçilere diğer ülkede tahakkuk ettirilerek ödenen ücretlerden vergi tevkifatı yapılmayacaktır. Ancak, ücret ödemesinin Türkiye'de yapılması halinde, bu ücret ödemesinin vergi tevkifatına tabi tutulması ve tevkifatların ait olduğu dönemlere ilişkin muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Söz konusu ücret ödemelerinin her iki durumda yurt dışı kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması, yurt içi kazançların tespitinde ise gider olarak dikkate alınmaması gerekmektedir.

Yurt dışında yapılan işlerle ilgili kazancın tespitinde götürü gider uygulaması

(06.09.2011 tarih ve 694 sayılı özelge)

Yurt dışında yapılan inşaat işiyle ilgili kar veya zarar, işin yapıldığı ülkenin mevzuatına göre tespit edilir ve o ülke tarafından vergilendirilir. Bu işe ilişkin kazancın Türkiye'de vergiden istisna edilmesi nedeniyle, anılan işe ilişkin gider ve zararların ayrıca Türkiye'de kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, kazancın kurumlar vergisinden istisna edilen inşaat ve onarma işlerine ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 40. maddesinin birinci fıkrasının (l) numaralı bendi uyarınca hesaplanan götürü giderlerin, Türkiye'de vergiye tabi kurum ve kazancın tespitinde dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Yurt dışında yaptırılan reklam ve tanıtım işleri için yapılan ödemelerde stopaj

(02.01.2012 tarih ve 34 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinde, Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde yerleşik olan veya faaliyette bulunan kurumlara nakden veya hesaben yapılan veya tahakkuk ettirilen her türlü ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılması öngörülmüş olmasına rağmen, henüz bu yetki kullanılmamıştır. Bu nedenle yurt dışına yapılan ödemelerin, ödemenin yapıldığı ülke yönüyle, vergi kesintisine tabi tutulması söz konusu değildir.

470

Öte yandan, yurt dışındaki gerçek ve tüzel kişilere yaptırılan reklam ve tanıtım faaliyetlerinin ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmesi dolayısıyla bu faaliyetler nedeniyle yurt dışındaki firmalara fatura karşılığında yapılan ödemeler üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 30. maddesine göre kurumlar vergisi tevkifatı yapılmaması gerekmektedir.

Yurt dışında yerleşik grup şirketi tarafından düzenlenen alacak notu "credit note" belgesi transfer fiyatlandırması mevzuatı açısından ne şekilde değerlendrilmelidir?

(27.08.2013 tarih ve 1357 sayılı özelge)

Şirketin transfer fiyatlandırması politikası gereğince belirlenen ithalat fiyatının dolayısıyla kâr marjının emsallere uygun olması gerekmektedir. Ancak emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitinde karşılaştırılabilirlik analizinin bütün unsurlarının özellikle işlev analizi ile pazardaki ekonomik koşulların göz önüne alınması uygun olacaktır.

Diğer taraftan, şirketin yurt dışında bulunan ilişkili kişi ile gerçekleştirdiği işlemlerde transfer fiyatlandırması politikası gereğince belirlediği fiyat veya bedelin (kâr marjının) emsallere uygunluk ilkesine göre belirlenip belirlenmediği şirket nezdinde yapılacak incelemeler sonucu tespit edilebilecektir.

Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin vergi karşısındaki durumu

(12.02.2013 tarih ve 21 sayılı özelge)

Firmanın bağlı bulunduğu yurt dışı mukimi ana firmadan karşılıksız olarak kullanacağı nakdi desteğin, mahiyeti itibariyle gelir olarak kabul edilmesi ve elde edilen bu gelirin, içinde bulunduğu takvim yılının kurum kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Yurt dışındaki ana firma tarafından Türkiye'deki firmanın faaliyetinin kesintiye uğramaması amacıyla aktarılan bedellerin vergilemesi

(12.02.2013 tarih ve 21 sayılı özelge)

Dilekçede yer alan bilgilerden; firmanın bağlı olduğu yurt dışındaki ana firma tarafından, ekonomik kriz ve sektörel gelişmeler nedeniyle şirketin geçici finansal sıkıntılarının karşılanması ve Türkiye'deki faaliyetinin kesintiye uğramaması amacıyla, karşılıksız olarak aktarılacak bedellerin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi karşısındaki durumu hakkında görüş istendiği anlaşılmaktadır.

Firmanın bağlı bulunduğu yurt dışı mukimi ana firmadan karşılıksız olarak kullanacağı nakdi desteğin, mahiyeti itibariyle gelir olarak kabul edilmesi ve elde edilen bu gelirin içinde bulunduğu takvim yılının kurum kazancı olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

470

Yurt dışından alınan bilgisayar programlarına ilişkin yapılan ödemelerde stopaj uygulaması

(15.12.2011 tarih ve 2221 sayılı özelge)

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi hükmüne göre;

- Yurtdışında mukim firmalardan ithal edilen bilgisayar programları üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan ve/veya çoğaltılmadan nihai tüketicilere satılması veya aynı şekilde işletmede kullanılması halinde yurtdışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç ticari kazanç niteliği taşıyacağından, bu nitelikteki ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

- Yurtdışında mukim firmalardan işletmede kullanmak ve/veya müşterilere satışını yapmak üzere daha önce piyasada bulunmayan bir bilgisayar programının özel olarak hazırlatılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç serbest meslek kazancı niteliği taşıdığından bu kapsamdaki ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

- “Copyrigt” kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme gibi haklarının satın alınması halinde, şirket tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup, yurtdışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayri maddi hak bedeli ödemelerinden %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

Bilgisayar yazılım ürünlerinin, şirkete CD, disket vb. taşıyıcı medya içerisinde gümrükten ithal edildikten sonra internet üzerinden indirilen şifre ile aktive edilerek iktisap edilmiş olması ya da bilgisayar programının doğrudan doğruya internet üzerinden şifre ile indirilerek iktisap edilmiş olması durumu yurtdışına yapılacak ödemelerin vergilendirilmesinde herhangi bir değişikliğe yol açmayacaktır.

Yurt dışından alınan hizmetler için yapılan ödemelerden yapılacak tevkifat

(13.08.2012 tarih ve831 sayılı özelge)

Avusturya mukimi bir teşebbüsün Türkiye’ye gelmeksizin Avusturya’da icra edeceği serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnız Avusturya’ya aittir. Eğer faaliyet Türkiye’de bir işyeri vasıtasıyla icra edilirse veya Türkiye’de herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günden fazla sürede icra edilirse Türkiye’nin bu gelirleri vergileme hakkı bulunmaktadır. Faaliyetin Türkiye’de bulunan bir işyeri ile herhangi bir bağlantısı olmaksızın, diğer bir ifade ile Türkiye’de bulunan işyerinden tamamen ayrı olarak gerçekleştirilmesi durumunda ise, Türkiye’deki işyerine herhangi bir kazanç atfedilemeyeceği tabiidir.

Avusturya mukimi teşebbüslerin Türkiye’de icra edecekleri serbest meslek faaliyeti, bu teşebbüslerin personelleri vasıtasıyla Türkiye’de yapacakları serbest meslek faaliyetlerini ifade etmekte olup, personellerin Türkiye’ye gelmeksizin icra edecekleri serbest meslek

470

faaliyetlerine ilişkin olarak Avusturya mukimi teşebbüse yapılacak ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Avusturya mukimi teşebbüsün Türkiye’de serbest meslek faaliyeti icrası için kaldığı sürenin herhangi bir kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günü aşıp aşmadığının tespitinde; Türkiye’de birden fazla teşebbüse serbest meslek faaliyeti sunuyorsa bu faaliyetlerin tamamı ve hizmetin, Türkiye’ye gönderilen birden fazla personel vasıtasıyla icra edildiği durumda, bunların Türkiye’de toplam kalma süreleri dikkate alınacaktır.

Diğer taraftan, yaptıkları serbest meslek ödemeleri üzerinden vergi tevkifatı yapmak zorunda olan vergi sorumluları, tevkifat yükümlülüğünün doğduğu sırada, istihkak sahibi teşebbüsün icra ettiği hizmetin Türkiye’de kesintisiz 12 aylık dönemde 183 günü aşan süre kadar yapılıp yapılmayacağını bilemeyeceğinden söz konusu ödemeler üzerinden vergi tevkifatını yapmak durumundadırlar.

Bu çerçevede, kendilerine yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapılan teşebbüsler, Anlaşma hükümleri çerçevesinde bu ödemelerin Türkiye’de vergilendirilmemesinin gerektiği durumlarda, bizzat veya vekilleri vasıtasıyla, tevkif edilen vergilerin iadesi için ilgili vergi dairesine başvurabileceklerdir.

Ayrıca, Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için anılan Avusturya şirketinin Avusturya’da tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin Avusturya yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile noterce veya Avusturya’daki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen Türkçe tercümesinin bir örneğinin vergi sorumlularına veya ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir. Mukimlik belgesinin ibraz edilememesi halinde ise ilgili Anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacaktır.

Yurt dışından elde edilen kazançla ilgili olarak ilgili ülkede sonradan tarh edilen vergilerin mahsubu

(14.08.2012 tarih ve 185 sayılı özelge)

Amerika Birleşik Devletleri vergi idaresi tarafından 2012 yılında tarh edilen ve ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergilerin; Amerika Birleşik Devletlerinde mukim iştirakten 2009 ve 2010 yıllarında elde edilen ve brüt tutarları ilgili yıllar kurum kazancının hesaplanmasında dikkate alınan royalty gelirlerine ilişkin olduğunun kanaat verici belgelerle tevsik edilebilmesi halinde, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 33. maddesi ve 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde yapılan açıklamalar ve sınırlamalar çerçevesinde, 2009 ve 2010 yılı kurumlar vergisi beyannamelerinin düzeltilmesi suretiyle bu dönemlerde mahsubu mümkündür.

Yurt dışından faizsiz olarak temin edilen kaynağın ilişkili şirkete faizsiz kullandırılması halinde kurumlar vergisi ve stopaj uygulaması

(07.04.2012 tarih ve 465 sayılı özelge)

470

Türkiye’de işyeri veya daimi temsilcisi bulunmayan Hollanda mukimi ilişkili şirketten temin edilen kaynak karşılığında herhangi bir faiz ve benzeri ödemede bulunmaması veya gider yazılmaması halinde, örtülü sermaye şartları gerçekleşse bile bedelsiz kullanılan söz konusu kaynak dolayısıyla dağıtılmış kar payı kabul edilecek bir tutar olmayacaktır.

Ancak, faizsiz olarak Hollanda mukimi olan ortaktan temin edilen kaynağın Türkiye’deki iştiraklere kullandırılması halinde, tam mükellefiyete tabi şirket veya iştirakleri olan şirketler hakkında Kurumlar Vergisi Kanunu’nun örtülü sermaye ve transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı hükümleri uygulanacaktır.

Öte yandan, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinde, dar mükellefiyete tabi kurumların maddede sayılan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları avanslar da dahil olmak üzere nakden veya hesaben ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, Hollanda mukimi olan ortaktan temin edilen kaynak karşılığında nakden veya hesaben faiz ödemesinde bulunulmaması veya tahakkuk ettirilmemesi halinde, anılan maddeye göre vergi tevkifatı yapılması söz konusu olmayacaktır.

Yurt dışından temin edilen makine ve teçhizatlar için ödenen bedellerin birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat ve onarım işi kapsamında vergi kesintisine tabi olup olmayacağı hk.

(11.04.2012 tarih ve 1332 sayılı özelge)

İhale edilen ve yapım, test ve montaj çalışmaları ile yurt dışından makine ve teçhizat temini işleri "... Yapım İşi" sözleşmesinde ayrı ayrı tanımlanmış olsa da, söz konusu işlerin tek sözleşmeye bağlı olması dolayısıyla taahhüt kapsamındaki işin tamamının yerine getirilmesinden şirket sorumlu tutulacağından, söz konusu işin bir bütün olarak ele alınması gerekmekte olup İspanya’daki merkez tarafından müstakilen temin edileceği ifade edilen makine ve teçhizat ithalatının "... Yapım İşi" için Türkiye’de oluşacak iş yerinden bağımsız olarak yürütüleceğinin kabulü mümkün değildir.

Buna göre yapımı İspanya’da mukim ana merkez tarafından taahhüt edilerek Türkiye’de kurulu şube vasıtasıyla gerçekleştirilecek olan "... Yapım İşi"nin, yıllara sari inşaat işlerini içermesi ve tüm işin tek bir sözleşmeyle yüklenilmesi nedeniyle, yapılan işin bütün olarak inşaat işi olarak kabul edilmesi ve bu işlerle ilgili ana merkez tarafından tedarik edilen makine ve teçhizat bedeli dahil yapılan hak ediş ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30/1-a maddesine göre % 3 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Ayrıca, hakediş ödemeleri üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30/1-a maddesi hükmü uyarınca yapılan vergi kesintilerinin, işin bittiği yıl söz konusu işe ait kâr veya zararın beyan edildiği kurumlar vergisi beyannamesinde hesaplanan kurumlar vergisinden mahsup edilmesi, bu mahsuplar sonunda kalan bir tutar bulunması halinde ise red ve iadesinin yapılması gerekir.

470

Yurt dışından Türkiye’ye ithal edilen alan adı teslimlerinde kurumlar vergisi kesintisi yapılmalı mıdır?

(11.05.2012 tarih ve 498 sayılı özelge)

Yurtdışından satın alınan (domain) alan adı karşılığı yapılan ödemeler gayrimaddi hak ödemesi niteliğinde olup, yapılan bu ödemeler üzerinden, kurumlar vergisi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Yurt içinde ve yurtdışında verilen mimarlık, mühendislik, etüt, plan, proje, harita ve benzeri hizmetler için indirim uygulanacak kurum kazancı belirlenirken hangi tarihin esas alınacağı ve indirimden yararlanılan kazanç ile ilgili olarak yurtdışında ödenen vergilerin Türkiye'de bu kazançlar üzerinden tarh olunan kurumlar vergisinden mahsup konusu yapılıp yapılmayacağı

(23.07.2013 tarih ve 774 sayılı özelge)

Şirket faaliyet konuları arasında yer alan mimarlık ve mühendislik hizmetlerinin; Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye’de verilmesi ve söz konusu hizmetlerden münhasıran yurt dışında yararlanılması halinde, bu faaliyetlerden elde edilen kazançların % 50’si, ilgili hesap dönemi kurumlar vergisi beyannamesi ile beyan edilen kurum kazancından indirim konusu yapılabilecektir. Ancak, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 10’uncu maddesi birinci fıkrası (ğ) bendi 15.06.2012 tarihinde yürürlüğe girdiğinden, bu hükmün yürürlük tarihinden önce söz konusu hizmetlerden elde edilen kazançlar indirime konu edilemeyecektir.

Öte yandan, yabancı ülkelerde elde edilen kazançlar üzerinden yurtdışında ödenen kurumlar vergisi ve benzeri vergilerin Türkiye’de mahsuba konu edilebilmesi için aynı kazanç üzerinden Türkiye’de de bir vergi hesaplanması gerekmektedir. Dolayısıyla, yukarıda sayılan faaliyetlerden elde edilen kazançların % 50’lik kısmı kurum kazancından indirim konusu yapılarak bu kısım üzerinden Türkiye’de kurumlar vergisi hesaplanmayacağından, yurtdışında ödenen vergilerden sadece bu kazançların % 50’lik kısmına isabet eden tutarı, Kurumlar Vergisi Kanununun 32’nci maddesi de dikkate alınarak kurumlar vergisinden mahsup edilebilecektir.

Yurtdışı mukimi şirket tarafından düzenlenen eksi faturada gösterilen tutar kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmalı mıdır?

(14.04.2014 tarih ve 930 sayılı özelge)

Yurtdışı mukimi şirketin isim hakkını kullandırmasından doğan vazgeçmiş olduğu alacak tutarının, kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alması gerekmektedir.

470

Yurtdışında bulunan şirketlerden alınan yazılımlara ilişkin olarak kurumlar vergisi yönünden yapılacak işlemler nelerdir?

(16.08.2013 tarih ve 1267 sayılı özelge)

Yurtdışında mukim firmalardan alınan bilgisayar programlarının, üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmadan ve/veya çoğaltılmadan nihai tüketicilere satılması veya aynı şekilde işletmede kullanılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç ticari kazanç niteliği taşıyacağından, ödemeler üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır.

Yurtdışında mukim firmalara işletmede kullanmak ve/veya müşterilere/bayilere satışını yapmak üzere özel olarak bir bilgisayar programı hazırlatılması halinde veya daha önce üretilmiş, piyasada bulunan bilgisayar programlarının üzerinde, şirkete yönelik özel değişikliklerin yapılması halinde, yurt dışında mukim firma tarafından elde edilen kazanç, serbest meslek kazancı niteliği taşıdığından, bu kapsamdaki ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

"Copyright" kapsamında bir bilgisayar programının çoğaltma, değiştirme, topluma dağıtma, gösterme gibi haklarının satın alınması halinde, şirket tarafından bir gayrimaddi hak elde edilecek olup, yurt dışında mukim firmaya yapılacak söz konusu gayrimaddi hak bedeli ödemelerinden %20 oranında vergi kesintisi yapılacaktır.

Buna ek olarak, bilgisayar yazılım ürünlerinin, CD, disket vb. taşıyıcı medya içerisinde gümrükten ithal edildikten sonra internet üzerinden indirilen şifre ile aktive edilerek iktisap edilmiş olması veya bilgisayar programının doğrudan doğruya internet üzerinden şifre ile indirilmesi durumu yurtdışına yapılacak ödemelerin vergilendirilmesinde herhangi bir değişikliğe yol açmayacaktır.

Diğer taraftan, yurt dışındaki firmaların mukimi olduğu ülke ile ülkemiz arasında çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının bulunması ve anlaşmada söz konusu ödemelere ilişkin bir hükmün varlığı durumunda öncelikle bu hükümler dikkate alınacaktır.

Yurtdışında yerleşik firmaya yapılan franchise ödemelerinin kurumlar vergisi karşısındaki durumu

(05.03.2012 tarih ve 832 sayılı özelge)

İtalya mukimi firmaya franchise bedeli karşılığında yapılacak ve gayri maddi hak bedeli niteliği taşıyan ödemenin "Türkiye Cumhuriyeti ile İtalya Cumhuriyeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması" uyarınca % 10 oranında kurumlar vergisi kesintisine tabi tutulması gerekmektedir.

Anılan firmanın mukimlik belgesini ibraz etmemesi durumunda ilgili anlaşma hükümleri yerine iç mevzuat hükümleri uygulanacağından, İtalya mukimi firmaya yapılacak ödemeler üzerinden % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

470

Yurtdışından alınan avukatlık hizmeti için Kurumlar Vergisi tevkifatı yapılır mı?

(15.08.2013 tarih ve 1257 sayılı özelge)

Türkiye'deki işlemleri ile ilgili olarak İsviçre Mahkemeleri’nde görülecek dava için İngiltere mukimi avukatlık şirketince verilecek hizmet karşılığında İstanbul Merkez Şubesi tarafından İngiltere mukimi firmaya yapılacak ödeme; serbest meslek kazancı niteliği taşıyacağından, Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Gelir ve Sermaye Değer Artış Kazançları Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme ve Vergi Kaçakçılığına Engel Olma Anlaşması'nın 14. maddesi ikinci fıkrası çerçevesinde değerlendirilecek olup, İngiltere mukimi firmanın Türkiye'ye gelmeksizin İngiltere'de icra edeceği serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı yalnız İngiltere'ye aittir.

Anlaşma hükümlerinin iç mevzuata göre değişiklik getirdiği durumlarda, Anlaşma hükümlerinden yararlanabilmek için; söz konusu İngiltere teşebbüsünün İngiltere'de tam mükellef olduğunun ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğinin İngiltere yetkili makamlarından alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu belgenin aslı ile birlikte Türkçe tercümesinin Noterce veya İngiltere'deki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilen birer örneğinin vergi sorumlularına ve ilgili vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

Yurtdışından alınan reklam ve danışmanlık hizmetleri için düzenlenen fatura bedelleri üzerinden kurumlar vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı

(10.09.2012 tarih ve 909 sayılı özelge)

İhraç kayıtlı satış yapılan ülkelerde verilen televizyon ve radyo reklamları dolayısıyla alınan hizmetler ticari faaliyet kapsamındadır. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinde sayılan tevkifata tabi ödemeler arasında dar mükellefiyete tabi kurumlara ticari faaliyet kapsamında yapılan ödemeler yer almadığından, yurt dışında mukim firmalara televizyon ve radyo reklamları için yapılan ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, yurtdışında mukim yabancı firmalardan pazar araştırması ve benzeri konularda danışmanlık hizmeti alınması dolayısıyla söz konusu firmalarca verilen hizmetlerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesi çerçevesinde serbest meslek kazancı niteliğinde değerlendirilmesi ve bu hizmet karşılığında ilgili firmalara yapılan ödemeler üzerinden Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca % 20 oranında vergi kesintisi yapılması gerekmektedir.

Zarar Mahsubu

11.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 9-492 sayılı özelge:

470

Kurumlar vergisi matrahının tespitinde geçmiş yıl zararlarının indirim konusu yapılabilmesi için, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarların ayrı ayrı gösterilmesi ve beş yıldan fazla nakledilmemesi gerekmekte olup beyannamede zarar olsa dahi indirim konusu yapılabilecek indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kazanç bulunması halinde de indirime konu edilmesi gerekmektedir.

Buna göre, ilgili hesap döneminde kazanç olmasına ve indirim konusu yapılabilecek geçmiş yıl zararı bulunmasına rağmen geçmiş yıl zararlarını dikkate almayan mükelleflerin, bu dönemi izleyen yıllarda söz konusu geçmiş yıl zararlarını mahsuba konu etmeleri mümkün değildir. Ayrıca, kazanç beyan edilen dönemde geçmiş yıl zararlarını mahsup etmeyerek bu hakkından vazgeçen mükelleflerin, kazanç beyan edilen dönem beyannamesini düzeltmeleri ve geçmiş yıl zararlarını indirim konusu yapmaları da söz konusu olmayacaktır.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, 2006 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde indirim imkânı olduğu halde kurum kazancından düşülmeyen 2004 ve 2005 yılı zarar tutarlarının, sonraki yıl beyannamelerinde indirim konusu yapılması mümkün olmayıp söz konusu zarar tutarının 2006 yılı kurumlar vergisi beyannamesinin düzeltilmesi yoluyla da indirim konusu yapılması mümkün değildir.

03.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.07.16.01-KVK.ÖZ.2010.28.-74 sayılı özelge:

Birden fazla dönemin zararla sonuçlanması durumunda, zarar mahsubunda en önceki yıl zararından başlanmak suretiyle mahsup işlemi yapılmalıdır. Zarar mahsubunun azami beş yıllık süre içerisinde yapılabilmesinin mümkün olması, en önceki yıl zararının mahsubunu zorunlu kılmaktadır.

Buna göre geçmiş yıllara ait zararların, beş yıllık süre içinde olmak kaydıyla, dönem kârının mevcut olduğu ilk dönemden itibaren mahsup edilmesi gerekmekte olup dönem kârının mevcut olduğu hesap döneminde mahsup edilmeyen geçmiş yıl zararlarının, sonraki dönemlerde mahsup edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Zarar Mahsubu

(11.05.2011 tarih ve B.07.1.GİB.4.34.16.01-KVK 9-491 sayılı özelge)

Kurumlar vergisi matrahının tespitinde geçmiş yıl zararlarının indirim konusu yapılabilmesi için, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarların ayrı ayrı gösterilmesi ve beş yıldan fazla nakledilmemesi gerekmekte olup beyannamede zarar olsa dahi indirim konusu yapılabilecek indirim ve istisnalar düşüldükten sonra kazanç bulunması halinde de indirime konu edilmesi gerekmektedir.

Bu açıklamalar çerçevesinde, 2005 ve 2006 yılı kurumlar vergisi beyannamelerinde indirim imkânı olduğu halde kurum kazancından indirilmeyen 2004 yılı zararının, 2008 yılı kurumlar vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün olmayıp 2005 ve 2006 yılı kurumlar vergisi beyannamelerinin düzeltilmesi yoluyla da indirimi mümkün değildir.

470

Zararla sonuçlanan yılda yapılan Ar-Ge harcamaları için YMM tasdik raporu gerekip gerekmediği

(16.11.2011 tarih ve 621 sayılı özelge)

Kurumlar vergisi beyannamesinde faaliyet sonucunun zarar olması nedeniyle kurumlar vergisi matrahı oluşmamış olsa da, daha sonraki dönemlerde Ar-Ge indirimden yararlanılabilmesi için, söz konusu beyannamede gösterilen Ar-Ge harcaması tutarına ilişkin yeminli mali müşavir tasdik raporunun belirtilen süreler içerisinde bağlı bulunulan vergi dairesine ibraz edilmesi gerekmektedir.

5746 SAYILI ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME FAALİYETLERİNİN DESTEKLENMESİ HAKKINDA KANUN

5746 sayılı Kanun hükümlerinden yararlanılması halinde, ayrıca GVK’nun 89. maddesinden faydalanıp faydalanılamayacağı

(20.02.2012 tarih ve 250 sayılı özelge)

KOSGEB’e sunulan projenin desteklenmesi uygun bulunduğundan, 1 seri no.lu 5746 Sayılı Kanun Genel Tebliği ve Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinde yer alan diğer şartların da yerine getirilmesi şartıyla, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, 5746 sayılı Kanun’da yer alan destek ve teşvik uygulamalarından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Ayrıca, gelir vergisi beyannamesinde yararlanılan Ar-Ge indiriminin doğru hesaplandığı ve uygulandığına ilişkin yeminli mali müşavir tasdik raporunun da süresi içinde bağlı bulunulan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, 5746 sayılı Kanun kapsamındaki istisna, destek ve teşviklerden yararlanılması halinde, ayrıca Gelir Vergisi Kanunu’nun 89. maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendinde yer alan aynı mahiyetteki hükümlerden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

5746 sayılı Kanun kapsamında Teknogirişim Sermaye Desteği alan firmanın Ar-Ge faaliyetlerinin damga vergisi açısından değerlendirilmesi

(30.04.2012 tarih ve 510 sayılı özelge)

5746 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik kapsamında yürütülen Ar-Ge veya yenilik faaliyetlerine ilişkin olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden istisnadır.

Bu itibarla, 5746 sayılı Kanun ve ilgili yönetmelik kapsamındaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinde istihdam edilen personele münhasıran bu görevleri ile ilgili olarak yapılan ücret ödemeleri nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile "Teknogirişim Sermayesi Desteği Programı" kapsamında desteklenen Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından iş planının onaylandığı tarihten desteğin sona erdiği tarihe kadar Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında

470

olan iş ve işlemlerle ilgili düzenlenen kâğıtlara 5746 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi istisnası uygulanması gerekmektedir.

Söz konusu kâğıtlar noter, resmi daire, diğer kamu kurum ve kuruluşları gibi kurum ve kuruluşlar nezdinde işlem görmesi durumunda, bu kurum ve kuruluşlarca damga vergisi istisnası uygulanabilmesi için desteği veren Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından onaylı listenin ibrazının aranılacağı tabiidir.

Söz konusu kâğıtların Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yanı sıra proje neticesinde elde edilecek ürünün ya da Ar-Ge ve yenilik faaliyeti dışındaki unsurların alım/satım hususlarını da ihtiva etmesi halinde bu kâğıtlar damga vergisi istisnasından yararlanamayacaktır.

5746 sayılı Kanun kapsamındaki proje harcamalarının vergilendirilmesi

(18.06.2013 tarih ve 367 sayılı özelge)

İzmir Kalkınma Ajansı tarafından desteklenen "Nikel-Bor ve Kobalt-Bor Alaşımlarının Üretiminin Sanayiye Aktarımı" başlıklı proje çalışmasının Ar-Ge ve yenilik faaliyeti niteliğinde olması, onaya ilişkin belgelerde proje konusunun araştırma geliştirme faaliyetlerine ilişkin olduğunun belirtilmesi ve anılan Yönetmelikte belirtilen diğer şartların da sağlanması kaydıyla, proje sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten projenin bitiş tarihine kadar 5746 sayılı Kanun ve anılan Yönetmelik kapsamında Ar-Ge indiriminden ve gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlanmanız mümkün bulunmaktadır.

Diğer yandan, İzmir Kalkınma Ajansı tarafından verilmesi kararlaştırılan nakdi desteğin, 5746 sayılı Kanun uyarınca özel bir fon hesabında tutulması gerekmekte olup, söz konusu destek, kurum kazancının tespitinde gelir, Ar-Ge indirimi tutarının tespitinde de Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınmayacaktır.

Ancak bu fonun, elde edildiği hesap dönemini izleyen beş yıl içinde sermayeye ilâve dışında herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilmesi veya işletmeden çekilmesi halinde, zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğratılmış sayılacaktır.

Ar-Ge faaliyeti ile ilgili olarak başka bir şirket ile sözleşme imzalanmış olması ve Ar-Ge projesinin de bu şirket adına onaylanmış olması durumunda yapılan harcamaların Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınıp alınamayacağı

(29.07.2013 tarih ve 111 sayılı özelge)

İlgi dilekçe ve eklerinin incelenmesinden; 1507- TÜBİTAK KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı kapsamında bir TÜBİTAK projesi bulunduğu, bir başka şirket ile şirketiniz arasında bu projeye yönelik 14.05.2012 tarihinde bir sözleşme imzalandığı, sözleşmeye göre, ön fizibilite çalışmaları, analitik metotların geliştirilmesi ve validasyonu, üretim yöntemi geliştirilmesi işleri ... tarafından ... bünyesinde yapılacağı, bahsi geçen faaliyetler için gerekli olan aktif hammadde, yardımcı hammaddeler, ambalaj malzemeleri ve üretim sırasında

470

gerekli olacak kalıp, zımba gibi ekipmanların şirketiniz tarafından satın alınacağı anlaşılmaktadır.

Buna göre; şirketinizle diğer şirket arasında " ... projesi ile ilgili imzalanan " ... Ürün Geliştirme Sözleşmesi" kapsamında firmanızca yapılan harcamaların, söz konusu projenin diğer şirket adına onaylanmış proje olması nedeniyle Ar-Ge indirimi olarak dikkate alınması mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, diğer şirketle yapmış olduğunuz sözleşmenin 5746 sayılı Kanun kapsamında rekabet öncesi işbirliği projesi tanımına girdiğini düşünmeniz halinde, değerlendirmenin yapılabilmesi için Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinde yapılan açıklamaları da dikkate alarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına başvurmanız mümkündür.

Ar-Ge faaliyetinde kullanılan taşıtın amortismanı

(14.06.2013 tarih ve 32 sayılı özelge)

KOSGEB tarafından sağlanan Ar-Ge destek tutarı kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmaz, sağlanan bu destekle yapılan Ar-Ge harcamaları da Ar-Ge indirimine konu edilemez. Ancak, KOSGEB’ten sağlanan destekle yapılan harcamaların yapıldığı yere göre doğrudan gider yazılması ya da amortismana tabi iktisadi kıymet alınması halinde amortisman yoluyla itfa edilmesi gerekir.

Diğer yandan, Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılmak üzere amortismana tabi iktisadi kıymet alınması halinde, iktisadi kıymetin maliyet bedeli değil ilgili yılda ayrılan amortisman tutarı Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınacaktır. Ancak, proje sonucunda bir iktisadi kıymetin ortaya çıkması halinde, bu iktisadi kıymetin bünyesine girerek tamamlayıcı parçası olan, diğer bir ifadeyle bu iktisadi kıymetten ayrılma imkanı bulunmayan makine ve teçhizat gibi iktisadi kıymetlerin maliyet bedeli Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınabilecektir.

Öte yandan, söz konusu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin finansmanının bir kısmının şirketçe, bir kısmının da KOSGEB tarafından sağlanan destekle karşılanması durumunda, şirket tarafından karşılanan kısma isabet eden amortisman tutarı (iktisadi kıymetin bünyesine girecek olanlarda maliyet bedeli) Ar-Ge indirimine konu edilebilecek, destek tutarına isabet eden kısım için Ar-Ge indiriminden yararlanılamayacaktır. Destek kapsamında yer almayan diğer Ar-Ge harcamalarının ise Ar-Ge indirimine konu edilmesi gerekir.

Ayrıca, işletmede kayıtlı bulunan taşıtın proje gereği Ar-Ge faaliyetinde kullanılmasının zaruri olması ve Ar-Ge faaliyetinde fiilen kullanıldığının tespit ve tevsik edilmesi şartıyla, bu taşıta ilişkin amortismanların Ar-Ge faaliyetine isabet eden kısmı Ar-Ge harcaması olarak değerlendirilerek Ar-Ge indirimine konu edilebilir. Makam aracı gibi genel amaçlarla kullanılan taşıtlara ilişkin amortismanlar ise bu kapsamda değerlendirilmez.

470

Ar-Ge harcamalarında istisna uygulaması hk.

(28.06.2013 tarih ve 132 sayılı özelge)

Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan firma tarafından münhasıran bu bölgede üretilen ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetler KDV’den istisna olup, bunun dışında yer alan yazılımlar ile ar-ge çalışmaları kapsamında yer alan teslim ve hizmetler genel hükümlere göre KDV’ye tabi tutulacaktır.

Firma adına düzenlenmiş bir yatırım teşvik belgesi bulunması ve proje kapsamında alınacak makine teçhizatın bu teşvik belgesi eki listelerde yer alması halinde, bu makine ve teçhizat alımları Katma Değer ergisi Kanunu’nun 13/d maddesine göre KDV den istisna olacaktır. Aksi halde makine ve teçhizat alımları genel hükümlere göre KDV’ye tabi olacaktır.

Ar-Ge indirimine konu edilecek tutar olarak TÜBİTAK tarafından verilen hibe destek tutarını aşan alet teçhizatın maliyet bedelinin mi amortisman tutarının mı dikkate alınacağı

(30.07.2013 tarih ve 1129 sayılı özelge)

TÜBİTAK tarafından sağlanan destek tutarı kurum kazancının tespitinde gelir olarak dikkate alınmamakta, sağlanan bu destekle yapılan Ar-Ge harcamaları da Ar-Ge indirimine konu edilememektedir. Ancak, TÜBİTAK'tan sağlanan destekle yapılan harcamalar, yapıldığı yere göre doğrudan gider yazılmakta ya da amortismana tabi iktisadi kıymet alınması halinde amortisman yoluyla itfa edilmektedir.

Öte yandan, Ar-Ge faaliyetleri kapsamında amortismana tabi iktisadi kıymet alınması halinde, iktisadi kıymetin maliyet bedeli değil ilgili yılda ayrılan amortisman tutarı Ar-Ge harcaması olarak dikkate alınmaktadır. Söz konusu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin finansmanının bir kısmının şirketçe bir kısmının da TÜBİTAK tarafından sağlanan destekle karşılanması durumunda ise şirket tarafından karşılanan kısma isabet eden amortisman tutarı Ar-Ge indirimine konu edilebilmekte, destek tutarına isabet eden kısım için Ar-Ge indiriminden yararlanılamamaktadır. Destek kapsamında yer almayan diğer Ar-Ge harcamaları ise Ar-Ge indirimine konu edilebilmektedir.

Ar-Ge projeleri için verilen teminat mektuplarına ait komisyon giderlerinin ve Ar-Ge merkezinizde görevli personel ücretlerinin 5746 Sayılı Kanun kapsamında Ar-Ge İndirimine konu edilip edilemeyeceği

(30.05.2012 tarih ve 612 sayılı özelge)

Ar-Ge merkezinde tam zamanlı olarak çalışmakta olan personelin muhtelif nedenlerle yurtiçi veya yurtdışına görevli olarak gönderilmeleri halinde, Ar-Ge merkezi dışında geçirilen bu sürelerin Ar-Ge faaliyeti kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, söz konusu personelin bu sürelere isabet eden ücretleri ile Ar-Ge projesiyle ilgili olsa dahi yurtiçi

470

ve yurtdışı seyahatleri kapsamındaki konaklama, ulaşım, pasaport, vize gibi harcamaları da Ar-Ge harcaması kapsamına girmemektedir.

Ar-Ge merkezindeki projelerin yürütülmesi ve idamesi ile sorumlu olan ancak Ar-Ge merkezi dışında bulunan program direktörlüğünde çalışan mühendislerin, çalışmaları Ar-Ge merkezinde yürütülen projelerle ilgili olsa bile, Ar-Ge faaliyeti kapsamında değerlendirilemeyeceğinden bunların Ar-Ge faaliyetine ayırdığı zamanın toplam çalışma zamanına oranlanmasıyla bulunan ücretlerin de Ar-Ge indirimine konu edilmesi mümkün değildir.

Öte yandan, Ar-Ge projesi kapsamında verilen teminat mektuplarına ilişkin olarak yapılan komisyon ödemeleri, söz konusu teminat mektuplarının münhasıran Ar-Ge projesiyle ilgili olması ve başka işleri de kapsamaması kaydıyla Ar-Ge indirimine konu edilebilecektir.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca desteklenen projenin, proje ortağı olan şirketin Ar-Ge indiriminden faydalanıp faydalanamayacağı

(23.05.2012 tarih ve 238 sayılı özelge)

San-Tez Desteklenme Programı kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca desteklenmesi uygun görülen projenin şirket organizatörlüğünde olmak şartıyla üniversite bünyesinde yapılması ve projeyle ilgili Ar-Ge harcamalarına ilişkin fatura ve benzeri tevsik edici belgelerin şirket adına düzenlenmesi şartıyla, Ar-Ge indirimi uygulamasından faydalanılabilmesi mümkündür.

Bu bağlamda, hibe olarak alınacak destek tutarlarının, alındığı tarihte özel bir fon hesabına alınması gerekmekte olup bu hesapta yer alan tutarların kurum kazancına dahil edilmemesi ve bu tutardan yapılan Ar-Ge harcamalarının da Ar-Ge indirimine konu edilmemesi gerekmektedir. Hibe tutarını aşan Ar-Ge harcamalarının ise desteklenen Ar-Ge projesi ile ilgili olması şartıyla Ar-Ge indirimine konu edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, şartların sağlanamaması durumunda ise Ar-Ge indiriminden faydalanılması mümkün olmayıp, şirketçe karşılanan proje tutarının avans olarak dikkate alınması ve bu tutarın proje sonunda harcanmayan ve iade edilen tutarlar düşüldükten sonra kalan kısmı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca sağlanan ve proje için harcanan destek tutarının elde edilen gayrimaddi hakkın maliyet bedeli olarak kabul edilmesi gerekmektedir.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca sağlanan ve proje için harcanan destek tutarı ile varsa şirket mülkiyetine geçecek olan makine ve donanımların emsal değerinin ise ayrıca gelir olarak dikkate alınması gerekir.

Gizlilik ve Sınai Mülkiyet Sözleşmesi başlıklı kağıdın, 5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun kapsamında damga vergisinden istisna olup olmadığı

(03.08.2012 tarih ve 18 sayılı özelge)

470

5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca, bu Kanun ve ilgili yönetmelikte kapsam ve sınırları belirtilen Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesna olup, bu kapsam ve sınırların dışındaki kâğıtların söz konusu kanun hükümlerinden yararlanması mümkün bulunmamaktadır.

Bu açıklama çerçevesinde, Ar-Ge projesinin tasarım ve üretim haklarına ilişkin olarak düzenlenen "Gizlilik ve Sınai Mülkiyet Sözleşmesi" başlıklı kağıda, desteği veren KOSGEB tarafından onaylı listeden Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında olduğunun anlaşılması durumunda, onaylı listenin ibrazı üzerine noter tarafından damga vergisi istisnası uygulanması gerekmektedir.

Sipariş üzerine gerçekleştirilen Ar-Ge projelerinde teşvik, transfer fiyatlandırması ve fatura kesme zamanı

(24.09.2012 tarih ve 201 sayılı özelge)

5746 sayılı Kanun ile Ar-Ge ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılması ve Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılması da amaçlanmıştır. Bu nedenle, Ar-Ge merkezinizde sözleşmeli (siparişe dayalı) olarak yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında olması şartıyla, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinde tanımlanan indirim, destek ve teşvik unsurlarından faydalanılması mümkün bulunmaktadır.

Öte yandan, sözleşmeli (siparişe dayalı) olarak yürütülen Ar-Ge faaliyetleri sonucunda elde edilebilecek gayrimaddi hak şirkete ait olmayacağından, proje bitimine kadar yapılan Ar-Ge harcamalarının aktifleştirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, yapılan Ar-Ge harcamalarının üçer aylık dönemler itibariyle yurt dışına fatura edilmesi ve elde edilen kazancın ilgili geçici ve yıllık vergilendirme dönemlerinde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi, ayrıca yapılan harcamalar üzerinden hesaplanan Ar-Ge indiriminin de beyannamede gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Bu çerçevede, yurt dışında yerleşik ilişkili firmalara verilecek araştırma geliştirme hizmetlerine ilişkin bedelin emsallere uygun olması gerekmektedir. Söz konusu hizmet bedelinin tespitinde işlemin mahiyetine en uygun olanının kullanılması gerekir.

Sipariş üzerine gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme, diğer bir ifadeyle gayrimaddi hak meydana getirme hizmetleri nedeniyle yurt dışındaki firmalara düzenlenecek faturaların, hizmetin tamamlandığı dolayısıyla gayrimaddi hakkın meydana getirilip teslim edildiği tarihten itibaren (7) yedi gün içerisinde düzenlemesi gerekmektedir.

Ancak, söz konusu proje harcamaları için hizmetin tamamlanmasından önce de fatura düzenlenmesi mümkündür. Ayrıca, araştırma geliştirme faaliyetlerinin sipariş üzerine yurt dışında yerleşik firmalar adına yapılması, faaliyetin neticesinde meydana gelen ürünün (gayrimaddi hakkın) bu firmalara ait olması sebebiyle, şirket adına sahip olunacak bir gayrimaddi haktan söz edilmesi mümkün değildir. Bundan dolayı, harcamaların proje stok hesaplarında izlenmesi gerekmektedir.

470

Sözleşmeli olarak yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinde teşvik ve belge düzeni

(29.02.2012 tarih ve 64 sayılı özelge)

5746 sayılı Kanun ile Ar-Ge ve yeniliğe yönelik doğrudan yabancı sermaye yatırımlarının ülkeye girişinin hızlandırılması ve Ar-Ge personeli ve nitelikli işgücü istihdamının artırılması da amaçlandığından Ar-Ge merkezinde sözleşmeli (siparişe dayalı) olarak yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinin Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında olması şartıyla, Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliğinde yapılan açıklamalar çerçevesinde 5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinde tanımlanan indirim, destek ve teşvik unsurlarından faydalanılması mümkün bulunmaktadır.

Sözleşmeli (siparişe dayalı) olarak yürütülen Ar-Ge faaliyetleri sonucunda elde edilebilecek gayrimaddi hak şirkete ait olmayacağından, proje bitimine kadar yapılan Ar-Ge harcamalarının aktifleştirilmesi mümkün değildir. Dolayısıyla, yapılan Ar-Ge harcamalarının aylık dönemler itibariyle yurt dışına fatura edilmesi ve elde edilen kazancın ilgili geçici ve yıllık vergilendirme dönemlerinde kurum kazancına dahil edilerek vergilendirilmesi, ayrıca yapılan harcamalar üzerinden hesaplanan Ar-Ge indiriminin de beyannamede gösterilmek suretiyle indirim konusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

Sipariş üzerine gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme diğer bir ifadeyle gayrimaddi hak meydana getirme hizmetleri nedeniyle yurt dışındaki şirkete düzenlenecek faturanın, hizmetin tamamlandığı, dolayısıyla gayrimaddi hakkın meydana getirilip teslim edildiği tarihten itibaren (7) yedi gün içerisinde düzenlemesi gerekmektedir.

Söz konusu proje harcamaları için hizmetin tamamlanmasından önce de fatura düzenlenmesi mümkündür. Ayrıca, araştırma geliştirme faaliyetlerinin sipariş üzerine başkası adına yapılması, faaliyetin neticesinde meydana gelen ürünün (gayrimaddi hakkın) bu şirkete ait olması sebebiyle, şirket adına sahip olunacak bir gayrimaddi haktan söz edilmesi mümkün değildir. Bundan dolayı, harcamaların yapılmakta olan gayrimaddi haklar hesabında değil, proje stok hesaplarında izlenmesi gerekmektedir.

Teknoloji Geliştirme bölgesinde elde edilen kazançların vergilendirilmesi

(01.08.2013 tarih ve 84 sayılı özelge)

Şirket tarafından geliştirilen proje; üretim ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren kurumların daha güvenli geleceğe bakmaları için yapılacak çalışmaları kapsayan bir hizmet işi olduğundan, söz konusu proje kapsamında bölge içinde veya dışında bulunan farklı firmalara verilen hizmetler karşılığı elde edilen kazançların, kurumlar vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Diğer yandan, anılan hizmet bir ürün veya yazılım programının teslimi ile ilişkilendirilemeyeceğinden KDV Kanunu’nun genel hükümleri çerçevesinde KDV’ye tabidir.

470

Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyet gösteren şirketin oyun programları yazılım faaliyeti

(14.08.2012 tarih ve 2555 sayılı özelge)

4691 sayılı Kanun’da belirtilen şartların taşınması halinde, Teknoloji Geliştirme Bölgesinde yürütülen oyun programları yazılımı faaliyetinden elde edilen kazançların, 1 seri no.lu Tebliğde yer alan açıklamalar çerçevesinde kurumlar vergisinden müstesna tutulması mümkündür.

Öte yandan, Teknoloji Geliştirme Bölgesindeki şubede çalışan araştırmacı, yazılımcı ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri de 31.12.2023 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır.

TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge projesinden doğan alacakların temlikine ilişkin düzenlenen kâğıdın damga vergisinden istisna olup olmadığı

(20.04.2012 tarih ve 487 sayılı özelge)

5746 sayılı Kanun’un 3. maddesinin (4) numaralı fıkrası uyarınca, bu Kanun ve ilgili yönetmelikte kapsam ve sınırları belirtilen Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesna olup, bu kapsam ve sınırların dışındaki kâğıtların söz konusu kanun hükümlerinden yararlanması mümkün bulunmamaktadır.

Bu yasal açıklamalar çerçevesinde, TÜBİTAK tarafından desteklenen projeye ilişkin olarak tahakkuk etmiş ve edecek alacakların bir bankaya devir ve temlik edilmesine yönelik düzenlenen temliknamenin, Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile bu çerçevede yapılan Ar-Ge ve yenilik projeleri nedeni ile düzenlenmediği gibi münhasıran kullandırılacak krediye ilişkin olmayıp genel mahiyetli borçları içerdiği anlaşıldığından, gerek 5746 sayılı Kanun kapsamında gerekse Damga Vergisi Kanunu kapsamında damga vergisinden müstesna tutulabilmesi mümkün bulunmamaktadır.

6802 SAYILI GİDER VERGİLERİ KANUNU

Altın mevduat hesaplarında BSMV

(22.02.2012 tarih ve 60 sayılı özelge)

Mevcut yasal düzenlemelere göre,

1- Banka tarafından kendi nam ve hesabına yapılan altın alım satım işlemlerinde altının alış tarihindeki TL değeri ile satış tarihindeki TL değeri arasındaki fark üzerinden %5 oranında BSMV hesaplanması gerekmektedir.

2- Banka tarafından müşteriler nam ve hesabına yapılan altın alım satım işlemlerinde, alınan komisyon bedelleri üzerinden %5 oranında BSMV hesaplanması gerekmektedir.

470

3- Altının müşteriye satıldığı fiyattan piyasadan alınması ya da müşteriden alınan fiyattan piyasaya satılması ve dolayısıyla banka lehine para kalmaması halinde BSMV doğmamaktadır.

Bankanın aktifine kayıtlı taşınmazların satışında BSMV istisnası uygulanır mı?

(19.11.2013 tarih ve 1207 sayılı özelge)

Gayrimenkul satış işleminin Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5/1-e maddesinde yer alan şartları taşıması halinde, bu işlem dolayısıyla lehe alınan paraların tamamına satışın yapıldığı tarih itibariyle BSMV istisnası uygulanması gerekmektedir.

Foreks işlemlerinde BSMV matrahı nasıl hesaplanır?

(17.03.2014 tarih ve 580 sayılı özelge)

Foreks işlemlerini esas iştigal konusu olarak yapan yetkili kuruluşlar banker kapsamında BSMV mükellefi olup, piyasa yapıcılığı faaliyetini yürüten Şirketlerin foreks işlemleri dolayısıyla lehe aldığı paralar BSMV’nin matrahını oluşturmaktadır.

BSMV uygulamasında her işlemin tek başına bağımsız olarak dikkate alınıp o işlem sonucu lehe alınan paranın vergilendirilmesi esastır. Dolayısıyla vergiye tabi matrah hesaplanırken bir işlemden elde edilen gelirden, başka bir işlemden elde edilen zarar düşülememektedir.

Bu durumda, elektronik ortamda foreks işlemlerinde; fiili veya hareketli ağırlıklı ortalama maliyet hesaplama yöntemleri işletmeler tarafından düzenlenecek mali tablo ve raporların hazırlanmasında kullanılacak olan muhasebe uygulamalarından olup, BSMV matrahının belirlenmesine herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

GSM şirketleri aracılığıyla verilen veli bilgilendirme hizmeti ÖİV’ye tabi midir?

(16.08.2012 tarih ve 848 sayılı özelge)

Şirket ile GSM operatörleri arasında yapılacak anlaşma uyarınca veli bilgilendirme sistemi üyelik aidatı olarak aktarılacak tutarların mobil aidat yoluyla tahsil edilmesi işleminde; GSM operatörü tarafından tahsil edilecek söz konusu tutarlar, esas itibariyle GSM operatörü tarafından verilen ve ÖİV’nin konusuna giren bir elektronik haberleşme hizmetinin karşılığını teşkil etmediğinden ÖİV matrahına dahil edilmeyecektir. Ancak, GSM operatörlerince abonelere düzenlenecek faturalarda bu tutarların ayrıca gösterilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, mobil aidat hizmeti dolayısyla GSM operatörü tarafından sunulan elektronik haberleşme hizmetleri karşılığında alınan bedeller üzerinden ÖİV hesaplanması gerektiği tabiidir.

470

Kiralık olarak kullanılan iş merkezinin başka bir şirketle ortak kullanılması halinde düzenlenecek faturada BSMV hesaplanıp hesaplanmayacağı

(24.11.2011 tarih ve 2120 sayılı özelge)

Sigorta şirketlerinin her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler sonucu lehlerine nakden veya hesaben almış oldukları her türlü paralar banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi bulunmaktadır.

Bu nedenle, kiracı sıfatıyla kullanılan iş merkezinin bir bölümünün diğer bir şirkete (grup şirketinize) kiraya verilmesi işlemi dolayısıyla alınan paraların banka ve sigorta muameleleri vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Konut kredisiyle edinilen konutun üçte birinin krediyi kullananın eşine devredilmesi halinde BSMV ve KKDF uygulaması

(04.07.2013 tarih ve 975 sayılı özelge)

Kredinin vadesi sona ermeden ve bakiyesi kapatılmadan, kredi konusu konutun 1/3 hissesinin eşe devredilmesi halinde; devredilen hisse bakımından "konut edinimi" amacı kalmayacağından, konut finansmanı kapsamından çıkan söz konusu hisseye isabet eden kredi dolayısıyla hissenin devredildiği tarihten itibaren lehe alınan paraların BSMV ye tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer yandan, söz konusu devir işlemi sebebiyle, kullanılan kredinin devredilen hisseye tekabül eden kısmı için tahakkuk ettirilecek faiz tutarları üzerinden KKDF kesintisi yapılması gerekmektedir.

Sovtaj geliri BSMV’ye tabi midir?

(28.03.2014 tarih ve 35009 sayılı özelge)

Hasarlı veya pert olan araca ilişkin olarak sigorta şirketleri tarafından tazmin edilecek tutar, hasarlı veya pert olan aracın rayiç bedeli ile hurda bedeli arasındaki farka göre tespit edildiğinden, bir başka anlatımla sigorta şirketlerinin ödemesi gereken tutar (rayiç bedel), sovtaj geliri kadar azaldığından, sovtaj geliri kadar sigorta şirketleri lehine bir tutar oluşmaktadır.

Bu durumda, hasarlı veya pert olan malın bizzat veya vekâlet usulüyle sigorta şirketlerince satıldığı durumlarda, sigorta şirketleri lehine oluşan sovtaj gelirleri üzerinden genel hükümler çerçevesinde BSMV hesaplanması gerekmektedir.

Vekâlet ücretlerinde BSMV

(09.02.2012 tarih ve 173 sayılı özelge)

470

Bankaların ve sigorta şirketlerinin her ne şekilde olursa olsun yapmış oldukları bütün muameleler sonucu nakden veya hesaben lehe aldıkları paralar, diğer bir ifadeyle bankaca gelir hesaplarına aktarılan paralar BSMV ye tabi bulunmaktadır.

Banka tarafından dava ve icra takipleri dolayısıyla karşı taraftan tahsil edilen vekalet ücretleri, ticari faaliyet çerçevesinde elde edilen gelir niteliğinde olduğundan, bu ücretlerin tamamı üzerinden BSMV hesaplanması gerekmektedir.

Buna göre, karşı taraftan tahsil edilen ve gelir hesaplarına aktarılan vekalet ücretlerinin banka avukatlarına aktarılmasının söz konusu vergilendirmeye herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.

Yurtdışında mukim şirkete verilen yatırım kredisinin BSMV'ye tabi olup olmadığı

(13.03.2013 tarih ve 390 sayılı özelge)

Gider Vergileri Kanunu’nun 29. maddesinde yer alan istisna hükmünün gerekçesinde, yatırım maliyetlerinin düşürülmesi amacıyla, mevduat toplamayan bankaların açmış oldukları yatırım kredileri faizlerinin BSMV’den istisna edilebilmesi için 6802 sayılı Kanun’un 29. maddesine (n) bendinin eklendiği belirtilmektedir.

Buna göre söz konusu istisna hükmü ile Türkiye'de gerçekleştirilecek yatırımların teşvik edilmesi amacıyla yatırım maliyetlerinin düşürülmesi öngörülmektedir. Bu nedenle, banka tarafından bir başka ülkenin mukimi bir şirkete kullandırılan kredi yurt dışında gerçekleştirilecek yatırımlar için kullanılacağından, bu kredi dolayısıyla lehe alınacak paralara BSMV istisnası uygulanması mümkün değildir.

7338 SAYILI VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ KANUNU

Çeyiz parasının veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı

(26.03.2013 tarih ve 176 sayılı özelge)

Oluşan dosyanın incelenmesinden, kızınıza vermiş olduğunuz çeyiz parasının 400.000 Amerikan doları tutarında olduğu ve 30.11.2011 tarihinde düzenlenen yoklama fişinde bağışın 1991 yılında yapıldığı anlaşılmaktadır.

Kızınıza verdiğiniz 400.000 Amerikan doları tutarındaki hediye, örf ve adete göre verilmesi mutat bulunan hediye kapsamında değerlendirilemeyeceğinden veraset ve intikal vergisinden istisna tutulması mümkün değildir. Bu nedenle, veraset ve intikal vergisi beyannamesinin, 1991 yılında İstanbul'da ikametgâhınızın bağlı bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilmesi gerekir.

470

Firma çalışanının vefatı dolayısıyla varislerine kıdem tazminatı, ölüm yardımı ve ücret alacağı adı altında yapılan ödemeler Veraset ve İntikal Vergisi’ne tabi midir?

(07.02.2012 tarih ve 39 sayılı özelge)

- Şirket bünyesinde çalışmakta iken vefat eden personelin mirasçılarına, herhangi bir sözleşmeye veya kanuna dayanılarak ölüm yardımı adı altında bir ödemenin yapılabilmesi için, mirasçıların verginin ödendiğine dair vergi dairesinden verilmiş bir belge ibraz etmeleri, böyle bir belge ibraz edilmediği takdirde, ödenecek tutar üzerinden vergi karşılığı olarak % 5 oranında tevkifat yapıldıktan sonra bakiyenin ödenmesi,

- Şirket personelinin vefat etmesi nedeniyle mirasçılarına herhangi bir sözleşmeye veya kanuna dayanmadan yapılacak ödemeler ivazsız intikal kapsamına girdiğinden, söz konusu ödemenin mirasçılar tarafından hukuken iktisap edildiği tarihten itibaren bir ay içinde veraset ve intikal vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi

gerekmektedir.

Kiraya verilmiş gayrimenkul üzerinde yapılan alışveriş merkezinin kiralayanın vefatı üzerine mirasçılarına intikal edip etmeyeceği hk.

06.05.2011 tarih ve 2010-1 sayılı özelge)

Yapılan kira sözleşmesine istinaden;

- Kiralanan arsa üzerine inşa edilen ve mülkiyeti kiracı şirkete ait olan binanın mirasçılara intikali söz konusu olmadığından veraset ve intikal vergisine tabi tutulmaması,

- Murisin vefatı üzerine mirasçılarına intikal eden arsanın veraset ve intikal vergisine tabi tutulması,

- Kiralayan şirket tarafından arsa üzerinde yapılacak her türlü binanın kira süresi bitiminde bedelsiz olarak arsa sahibine devredilmesi durumunda, devredilen kıymetlerin emsal bedelinin brütleştirilmiş tutarının gayrimenkul sermaye iradı olacağı; ancak söz konusu kıymetlerin emsal bedelinden düşük bir değerle kiralayana devri halinde, devir bedelinin gayrimenkul sermaye iradi olarak vergilendirmesi, devir bedeli ile emsal bedeli arasındaki farkın da bedelsiz intikal olarak veraset ve intikal vergisine tabi tutulması,

gerekmektedir.

Maddi ve manevi bir zarar karşılığı ödenen tazminatların veraset ve intikal vergisi karşısındaki durumu

(27.10.2011 tarih ve 86 sayılı özelge)

470

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’na göre, maddi ve manevi bir zarar karşılığı ödenen tazminatların veraset ve intikal vergisine tabi tutulması mümkün değildir.

Bu itibarla, meydana gelen trafik kazasında vefat eden kişinin mirasçılarına, kaza yapan aracın zorunlu trafik sigortası kapsamında sigorta eden tarafından ödenen destekten yoksun kalma tazminatının, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 2. maddesinin (d) bendinin parantez içi hükmü gereğince manevi tazminat kapsamında nitelendirilerek veraset ve intikal vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Manevi tazminat ödemesi veraset ve intikal vergisine tabi midir?

(27.08.2014 tarih ve 495 sayılı özelge)

İvazsız intikal olarak kabul edilmemesi nedeniyle, maddi ve manevi bir zarar karşılığı ödenen paraların veraset ve intikal vergisine tabi tutulması mümkün değildir.

Murisin Anonim Şirket Hissesinin Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesine ne şekilde yansıtılacağı

(14.08.2012 tarih ve 30 sayılı özelge)

Vefat eden kişinin mirasçılarına intikal eden A.Ş. hisselerinin ilk tarhiyata esas olacak beyanında;

- Ölüm tarihine takaddüm eden takvim yılı bilançosuna veya ölüm tarihi itibariyle düzenlenecek bilançoya göre bulunacak öz sermayeden murisin hissesine düşen kısmın verilecek veraset ve intikal vergisi beyannamesinde beyan edilmesi,

- İntikal eden şirket hisselerinin değeri öz sermayeye göre bulunacağından ve öz sermayenin hesabında aktif ve pasif tüm bilanço kalemleri dikkate alınacağından öz sermayeden hisseye düşen kısım dışında, kıst dönem kârının ve işletmeye dahil gayrimenkullerin, demirbaşların ve taşıtların ayrıca beyan edilmemesi,

gerekmektedir.

Sigorta şirketince ödenen tazminatın veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı

(13.09.2011 tarih ve 35 sayılı özelge)

Malların veraset yoluyla veya her ne suretle olursa olsun ivazsız bir şekilde bir şahıstan diğer şahsa intikali veraset ve intikal vergisine tabidir.

Kurumlar vergisinin konusuna giren ödemeler karşılıksız olsa dahi veraset ve intikal vergisine tabi tutulmamaktadır.

470

Bu nedenle, sigorta şirketi tarafından ödenen tutar kurumlar vergisinin matrahına dahil edildiğinden, bu ödemeden dolayı veraset ve intikal vergisi aranılmaması gerekir.

Şirket ortağının vefatı halinde varislerine intikal eden kar paylarının ödenmesi sırasında veraset ve intikal vergisi ilişiği aranılıp aranılmayacağı

(16.08.2012 tarih ve 2604 sayılı özelge)

Şirket ortağına ödenmesine karar verilen, ortağın hesabına kaydedilen ve miras yoluyla intikal eden kâr payı ile şirket hisselerinin veraset ve intikal vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Kâr payının mirasçılar tarafından bir beyanname ile ilgili vergi dairesine beyan edilerek veraset ve intikal vergisi ödenmeden veya Kanun’un 17. maddesi gereğince yüzde 5 oranında vergi karşılığı olarak tevkifat yapılmadan kâr payının mirasçılara ödenmesi mümkün bulunmamaktadır.

Taşınmaz alımında şifahi taahhütlere istinaden yapılan ilave ödemeler üzerinden Veraset ve İntikal Vergisi hesaplanmalı mıdır?

(17.01.2014 tarih ve 17 sayılı özelge)

Şirket’in işletmekte olduğu maden sahası içerisinde kalan ve karşılıklı anlaşma yoluyla satın aldığı araziler nedeniyle sözlü taahhüde istinaden yaptığı ödemeler bir ivaz karşılığında olduğundan, yapılan bu ödemeler nedeniyle ilgililerden veraset ve intikal vergisinin aranılmaması gerekmektedir.

Televizyon kanalında düzenlenen yarışma sonucu ödenen ödüllerin vergilendirilmesi

(25.02.2013 tarih ve 36 sayılı özelge)

Televizyonda yapılan ödüllü yarışma programında, yarışmada kazanan yarışmacının aynı zamanda bir sonraki günün yarışmasına katılmaya da hak kazanarak yeni yarışmacılarla yarışmaya devam etmesi, bu yarışmanın bir bütünlük içinde yapıldığını göstermektedir.

Belli bir bütünlük içinde bir kişiden başka bir kişiye yapılan ivazsız intikaller tek intikal sayılacağından, yarışmaların sonunda kazanılan toplam tutara istisna uygulanması ve istisna tutarını aşan kısım üzerinden tevkifat yapılması gerekmektedir.

Veraset ve intikal vergisi beyannamesinde mirasın nasıl beyan edileceği

(22.05.2013 tarih ve 759 sayılı özelge)

470

01.01.2002 tarihinden sonra evlenen eşler sözleşme ile Medeni Kanun’da belirlenen mal rejimlerinden birini seçmedikleri takdirde edinilmiş mallara katılma rejimini kabul etmiş sayılmaktadırlar.

Bu itibarla, eşler sözleşme ile mal rejimlerinden birini seçmiş olmaları halinde seçilen mal rejimine, seçmemişlerse edinilmiş mallara katılma rejimine tabi olmaları gerektiğinden, sağ kalan eşe ait olduğu kabul edilen mallar ayrıldıktan sonra kalan tereke üzerinden miras paylaşılacağından, mirasçılar tarafından verilecek veraset ve intikal vergisi beyannamesinde sağ kalan eşe ait malların beyan edilmemesi gerekmektedir.

Yurtdışında mukim şirket ana ortağının grup şirketleri arasında yurtdışında yapacağı bedelsiz hisse devrinin veraset ve intikal vergisine tabi olup olmadığı

(14.08.2012 tarih ve 2570 sayılı özelge)

Türkiye Ticaret Sicili’ne kayıtlı bulunan şirket hisselerinin İngiltere’de mukim bir şirketten İspanya’da mukim bir şirkete bedelsiz olarak devri veraset ve intikal vergisine tabi bulunmakta ve hisselerin devir işleminin yapılabilmesi için veraset ve intikal vergisi beyannamesinin verilmiş ve hesaplanan verginin tamamen ödenmiş olması veya şirket tarafından Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 17. maddesi gereğince % 15 nispetinde vergi karşılığı olarak tevkifat yapılması ve tevkifatın en geç bir hafta içinde ilgili vergi dairesine yatırılması gerekmektedir.

Yukarıda özetlenen özelgeler ile diğer çok sayıda özelgenin tam metnine www.gelirler.gov.tr internet adresinin mevzuat bölümünden ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Recep Bıyık

Mevzuat Eğitim ve Araştırma Başkanı, YMM