Adresa e redaksisë:Rr. Sami Frashëri,

Pallatet e Aviacionit, Nr. 4Tel: 04 272 565 • 068(9) 20 35 300

E-mail: info@gazeta-shqip.com

Viti II - Nr. 222 (512) E mërkurë, 15 gusht 2007 E përditshme e pavarur Çmimi 30 lekë, 1.5 euro

PER REKL AMA KONTAKTONI NE NUMRAT: 069 20 50 420 • FA X 04 272 567 • 069 20 50 458GAZETA SHQIP marketing@gazeta-shqip.com

Drejtor

Kryeredaktor

Zv/Kryeredaktor

BESNIK MYFTARI

BLEDAR ZAGANJORI

URIM BAJRAMIwww.gazeta-shqip.com

Sekretari socialist, Andis Harasani, tregon alternativat: Duheshin bërë investimet tona, TEC-i i Vlorës e linjat e transmetimit

Opozita: Na jepni KESH-inPS provokon qeverinë: Ne, menaxherë më të mirë, e zgjidhim krizën për dy muaj

INTERVISTA/ Kreu i PAD zbardh bisedën me Kryeministrin: Folëm për arkeologjinë dhe për krijimin e një politike të re

Ceka: Takimi im i gjatë me Berishën

Një familje mesatare do të paguajë të paktën 4530 lekë

Dritat, fatura e muajit dotë shtrenjtohet 700 lekë

1997, opozitanë grackën e

qeverisëNE FAQEN 9

Sekretari për programin politik të Partisë Socialiste, Andis Harasani deklaron se

nëse administrimin e KESH-it...

NE FAQEN 4

NE FAQEN 5

Karl Rove dhe paradigmae Spin-Doctor -it

të mbipushtetshëm

Karl Rove ka dhënë dorëheqjen. Nuk dotë jetë më në funksionin që ka ushtruargjatë viteve të fundit, d.m.th. këshilltar

e spin doctor i Presidentit të SHBA-së. Ai i kabraktisur për fare dhomat e korridoret e push-tetit, për t'iu dedikuar tani e tutje veprimtarivejo politike. Ndodhi ajo që ndodhi do vite mëparë me Alaistair Campbell, spin doctor-in...

MUSTAFA NANO

NE FAQEN 9 NE FAQEN 27

Digjet kufirime Greqinë,helikopterët

për 6 orëluftë me flakët

ZJARRET/ Në operacion nukmarrin pjesë forcat shqiptare

Nuk dihet lloji i eksplozivit. Dyshohet për hakmarrje

Ersekë, sulmohet policia,shpërthim në komisariat

NE FAQEN 11

Paralajmërimi për ndërkombëtarët

Sejdiu: Ndarja?Ne braktisim

tavolinën

NE FAQEN 12

E qëlloi për vdekje me sëpatë

Masakroi tëëmën, kapet

i sëmuri mendor

NE FAQEN 6

KRONIKA

Kapet në Tiranë 43-vjeçari, i cili vrau me sëpatë nënën e tij vetëm

dy ditë më parë. Arrestimi i tijështë bërë pas një bashkëpun-imi mes policisë së Tiranës dheDurrësit, pasi ishte mbledhurinformacioni se ku ndodhej ikërkuari. Ismail Dulla ështëkapur i fshehur në banesën enjë të afërmi të tij, në afërsi tëvendit të quajtur "Rrapi iTreshit". Burimet zyrtare tëpolicisë kryeqytetase deklaru-an se në orët e pasdites sëdjeshme është organizuar njëoperacion në bashkëpunimme policinë e Durrësit, i cili karezultuar me sukses, pasi nëpranga ka përfunduar autori ivrasjes së një dite më parë. Si-pas grupit hetimor, 43-vjeçariDulla akuzohet se ka vrarënënën e tij 67-vjeçare. Pas ng-jarjes së rëndë...

OKAZION

OKAZION

SHKODËR

Ernest Delaj dhe Pjerin Gjekaj ia mbathin nga Gjykata

Arratisje spektakolare, dytë burgosur i ikin policisë

NE FAQEN 6

NE FAQEN 3

KESH, mesçmimit dhe

kostosNE FAQEN 8

BARDHI SEJDARASI

ARBEN VATA

SHQIP 2 E MERKURE, 15 GUSHT 2007P O L I T I K E

Ndoka: Jo ministra nga opozitaKreu i PDK-së kërkon që aleatëve të rinj t'u jepen poste zëvendësministrash

"Koalicioni të zgjerohet në nivele të dyta. Ministrat i kanë kaluar me sukses provat politike"

ERJON AJAZI

Kreu i PDK-së, Nard Ndoka,del hapur kundër ndryshimeve në qeveri. Një prej ale-

atëve të koalicionit të djathtë njëko-hësisht anëtar i kabinetitqeveritar, Ndoka, ështëshprehur se "qeveria i kakaluar me sukses provatpolitike dhe koalicionimund të zgjerohet edhenë nivele të tjera". E gjithëkjo lë të hapur mundës-inë e ndryshimeve bren-da qeverisë në rangzv.ministrash, pa ua cen-uar kolltukët titullarëve tëkabinetit 'Berisha'.

KabinetiqeveritarPasi ka kundërshtu-

ar zëvendësimin e min-istrave aktualë me emratë rinj, kreu demokris-tian është shprehur sekoalicioni qeveritarmund të zgjerohet edhenë nivele të tjera, veçsejo në rang ministrash.Ndoka e ka konsideruartë panevojshëm ndër-rimin e ekzekutivit, dukee motivuar se "qeveriaka qenë e suksesshmedhe se i ka kaluar mematuri provat politike".Demokristianët men-dojnë se ministrat e kab-inetit aktual kanë bërënjë punë të mirë dhe në rast seKryeministri do të mendojë përndonjë ndryshim të qeverisë, dotë jetë mirë ta bëjë atë në një niveltjetër, në atë të zv.ministrave.

Zërat për ndryshime në qeverikanë ardhur menjëherë paszgjedhjes së Bamir Topit si Presi-dent, ku edhe parti të opozitës kanëkërkuar përfshirjen e tyre në kabi-net. Një prej tyre ka qenë edhe kan-didati për President, Neritan Ceka.Për këtë të fundit nismëtar përmbledhjen e 20 firmave për të hyrënë garën presidenciale ka qenëkreu i PDK-së, i cili tashmë kundër-shton futjen e emrave të rinj nëkabinet. Të parët që kanë kërkuarndryshime ne qeveri brenda tëdjathtës kanë qenë partia Bashki-mi për të Drejtat e Njeriut nëpërm-jet kreut të saj, Vangjel Dule, SabriGodo i Partisë Republikane dheArian Starova i Bashkimit LiberalDemokrat. Ai që ka ndezur mëtepër debatet brenda shumicëska qenë presidenti i nderit të Par-tisë Republikane, Sabri Godo, i cilika kërkuar një ndryshim të kabi-netit për ata ministra që nuk ekanë bërë punën e tyre mjaf-tueshëm. Ish-kreu republikan eka cilësuar situatën në të cilënndodhet vendi si të vështirë,duke e lidhur me krizën energ-jetike dhe duke kërkuar bash-këpunimin e dy forcave më tëmëdha politike, Partisë Demokra-

tike dhe asaj Socialiste.Zona 31Pas republikanëve, një tjetër

aleat i Kryeministrit Berisha ështëshprehur kundër kandidimit tëkreut të LZHK-së për mandatin e

deputetit në zonën 31. Menjëherëpas deklaratës së hapur të repub-likanëve, kundër lënies së lirë tëzonës ku ishte deputet Bamir Topijanë rreshtuar edhe demokris-tianët. "Kandidatët që duan të

kandidojnë në zonën 31, nuk du-het të tregohen emocionalë. Du-het të kenë të qartë realitetin poli-tik, peshën politike, por edhepeshën e individëve të veçantë",është shprehur Ndoka.

KABINETI"Qeveria i ka kaluarme sukses provatpolitike dhekoalicioni mund tëzgjerohet edhe nëniveletëtjera"

Replikon Dashamir Shehi: Do të dalim të vetëm në zgjedhjet e 23 shtatorit

Sokol Olldashi: Zona 31, e PartisëDemokratike, jo e LZHK-së

E DJATHTA

sepse ka qenë i kësaj partie edhemë parë. Duhet të jetë i PartisëDemokratike dhe do të jetë i saji",u shpreh Olldashi lidhur me kan-didaturën me të cilën mazhoran-ca do të kandidojë në këtë zonë.Ditën e hënë, Presidenti i Repub-

likës dekretoi 23 shtatorin sidatën kur do të zhvillohen zgjedh-jet e pjesshme për deputet nëzonën zgjedhore nr. 31, nëkryeqytet. Lëvizja për ZhvillimKombëtar ka këmbëngulur nëkërkesën e saj drejtuar Partisë

Demokratike që të mbështesëkandidaturën e Shehit, në tëkundërt ajo të dalë e vetme nëzgjedhjet e pjesshme në zonën kuka qenë deputet, Presidenti ak-tual i vendit. Edhe pas deklarat-ave të njëpasnjëshme brendagjirit të shumicës kundërpërkrahjes së kandidaturës sëDashamir Shehit, Partia Lëvizjapër Zhvillim Kombëtar ka vendo-sur të vazhdojë e vetme fushatëndhe garën për ta fituar mandatine deputetit në këtë zonë. Kryetarii PD-së për degën e kryeqytetit kadeklaruar se "nuk ka asgjë perso-nale kundër Dashamir Shehit, porkjo zonë ka qenë bastion i PD-së".Tashmë që Partia Demokratikeështë prononcuar publikishtlidhur me kandidaturën e saj nëzonën ku ka qenë më parë deputetPresidenti aktual i vendit, pritet qëtë zhvillohet një betejë e fortë jovetëm mes PD-së dhe PS-së, poredhe brenda shumicës parlamen-tare. Deri në këto momente shu-mica ndihet e sigurt se do ta rimar-rë zonën nr. 31, por një përçarje vot-ash brenda së djathtës mund të jetënjë shans shumë i mirë për opozitënqë të fitojë një vend më shumë nëParlamentin shqiptar. E.Ajazi

"S`kam asgjë kundërShehit, por kjo zonë

është bastion idemokratëve"

LZHK"Më vjen keqqë kjodeklaratë ështëlëshuar ngazoti Olldashi,megjithatëLZHK-ja ështëe vendosur përtë garuar përzonën 31"

“Partitë politike të shumicës dhetë opozitës kanë zhvilluar takimepara zgjedhjes së Presidentit, tëcilat kishin në fokus të tyre edheçështjen e reformës në drejtësi",tha Ndoka. Kryetari i demokris-tianëve, ministër i qeverisë'Berisha', ka deklaruar se man-dati i Prokurorit të Përgjithshëmduhet të kufizohet. Sipas tij, kjoka qenë një nga objektet ediskutimit të tryezës midis dyforcave më të mëdha politike."Prokurori i Përgjithshëm s̀ kamoral të qëndrojë në detyrë,përderisa emri i tij përmendetnga politika", tha Ndoka, dukekërkuar kufizimin e mandatit tënumrit një të prokurorisë.

Ndoka: Prokurorit t'ikufizohet mandati

"Sollaku"

Partia Demokratike kundërshton versionin e LZHK-së për të

përkrahur Dashamir Shehin përzonën 31 në Tiranë. Në fushatënpër të fituar mandatin e deputetitkreu i LZHK-së, Dashamir Shehi,do të jetë i vetëm pa mbështetjene shumicës. Kandidati i parë zyr-tar i futur në garën për zonën 31në kryeqytet ka reaguar pas dek-laratës së kreut të degës së PD-sënë Tiranë, duke u shprehur se "mëvjen keq që kjo deklaratë ështëlëshuar nga zoti Olldashi, megjith-atë LZHK-ja është e vendosur përtë garuar në zonën 31".Kryetari i degës së PD-së për Ti-ranën, Sokol Olldashi, njëkohë-sisht anëtar i kabinetit qeveritar,u shpreh se "kandidati që do tëpërfaqësojë mazhorancën nëzgjedhjet e zonës 31 duhet të jetëvetëm nga radhët PD-së". Dek-larata më e fundit e figurës krye-sore të PD-së për degën e Tiranëska prerë çdo shpresë të LZHK-sëpër të mbështetur kandidatin esaj në zgjedhjet e pjesshme, tëcilat do të zhvillohen pas dorëz-imit të mandatit të deputetit ngaPresidenti i vendit, Bamir Topi."Zona 31 i takon PartisëDemokratike", u shpreh Olldashi."Kandidati do të jetë i PD-së,

Kryeministri premton se çështja e pronave është obligimi i qeverisë për 2 vitet e ardhshme

Berisha: Pronat, bashkëpunim bashki-qeveriQeveria dhe pushteti lokal do të bashkëpunojnë për të zgjidhur bren

da dy viteve të ardhshme çështjen e pronave. Kreu i qeverisë, SaliBerisha, ka mbledhur dje në një takim të përbashkët krerët e 12 qarqevetë vendit, ministrat Rusmali, Olldashi dhe Nishani, si dhe tre drejtuesit eagjencive shtetërore, asaj të pronave, të regjistrimit të pasurive dhe tëlegalizimit. Kryeministri kërkoi nga kryetarët e qarqeve të bashkëpunojnëme qeverinë për këtë proces parësor të vendit. Ky proces kërkon an-gazhimin e të gjitha strukturave të shtetit, duke përfshirë administratëndhe njësitë e qeverisjes vendore. Berisha theksoi se për qeverinë zhvilli-met rajonale janë çështje të dorës së parë dhe strukturat përkatëse nëqarqe janë bartës të reformave kryesore të vendit. Berisha shprehu bind-jen se Agjencia e Pronave pas ristrukturimit është e vendosur t'i plotësojëobligimet e saj për kthimin dhe kompensimin e të gjitha pronave të qyteta-rëve shqiptarë. Më tej Kryeministri tha se dy vitet në vazhdim janë prior-itet i qeverisë shqiptare për ta përmbushur këtë detyrim. "Përballëgjendjes jo të favorshme të trashëguar, ne do të vendosim angazhimin e

përbashkët për tejkalimin e kësaj situate të vështirë", tha ai. Kreu i ekzek-utivit ka pranuar gjithashtu se "Agjencia e Pronave ndodhet para një varg-mali të tërë falsifikimesh dhe vendimesh fiktive, të cilat do të jenë objekti angazhimit të përbashkët të kontrollit dhe të grupeve të punës për sak-tësimin e idesë që prona të shkojë te pronari i vërtetë". Sipas tij, detyrëparësore e të gjitha këtyre prioriteteve do të jetë mbështetja e duhur përtë zhbllokuar dhe vënë në rrugën e zgjidhjes problemin e pronave. Nëtakim u diskutuan edhe mundësitë që agjencitë si ajo e regjistrimit tëpasurive të paluajtshme dhe e pronave bashkë me drejtuesit e qarqevetë gjejnë të gjitha format e bashkëpunimit për të qenë së bashku në këtëfrymë të qeverisë lidhur me pronat. Për këtë, secila prej agjencive dhedikastereve kanë marrë detyrat dhe finalizimi i tyre do të bëhet në njëkonferencë të përbashkët kombëtare për pronësinë. Gjithashtu, Kryem-inistri shprehu gatishmërinë e plotë të qeverisë për t'i mbështetur meburime njerëzore dhe financiare qarqet, në mënyrë që ato të ofrojnë ka-pacitet e nevojshme për t`u ngritur në nivelin e kërkesave të kohës. E.A

NDIHMAKryeministri shprehugatishmërinë e plotëtë qeverisë për t'imbështetur meburime njerëzore dhefinanciare qarqet, nëmënyrë që ato tëofrojnë kapacitet enevojshme për t`ungritur në nivelin ekërkesave të kohës

AGJENCIABerisha shprehu

bindjen se Agjenciae Pronave pas

ristrukturimit ështëe vendosur t'i

plotësojë obligimete saj për kthimin

dhe kompensimin etë gjitha pronave të

qytetarëve sh-qiptarë.

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 3P O L I T I K E

INTERVISTA / Presidenti i Partisë Aleanca Demokratike, Neritan Ceka, komenton zhvillimet e fundit politike në vend

Ceka: Marrëdhëniet e mia me Berishën"Kam pirë një kafe shumë miqësore para një jave, biseduam për arkeologjinë dhe politikën"DARDAN MALAJ

I vendosur në qendër të debatit që prejkrizës presidenciale, Neritan Cekanuk heziton të ndërpresë pushimet për

t'u dhënë përgjigje pyetjeve që shqetësojnëmjedisin politik. Në një intervistë për "Sh-qip", presidenti i Partisë Aleanca Demokra-tike rrëfen situatën pas votimit për kreun eshtetit. Sipas tij, problemi nuk qëndron tefakti, nëse u zhgënjye ose jo Ceka që nuk ubë dot President, por nëse do të zhgënjehenose jo shqiptarët nesër. Ceka hedh dritë mbimarrëdhëniet e reja që ka ndërtuar me kre-un e Partisë Demokratike, Sali Berisha, metë cilin ka kaluar disa minuta në një kafemiqësore, siç e quan vetë. Kreu i PAD-së e lëtë hapur mundësinë e bashkëpunimit metë djathtën në një qeveri, duke mbetur njëçështje e muajve të ardhshëm. Ceka ndaletedhe te raportet me kreun e socialistëve, EdiRama, të cilin e përshkruan si shumë korrekt.PAD-ja nuk beson as në suksesin e idesë sëGjinushit për mocion mosbesimi ndaj qever-isë në shtator.

Si e vlerësoni klimën politike njëmuaj pas votimit në Kuvend përzgjedhjen e Presidentit të ri të vendit?

Unë shoh që është një stinë pushimeshdhe nuk ka fare temperaturë. Është thatë-sirë politike dhe komunikimi bëhet vetëmpërmes intervistave nëpër gazeta. Vendi ikomunikimit mazhorancë - opozitë ështëParlamenti dhe, nëse ai ndërpritet, është ekotë të presim një dialog ose debat.

A ndihet zoti Ceka i zhgënjyer ngafakti se u propozua si kandidat mevotat e shumicës dhe kjo e funditnuk i qëndroi besnike kësaj mbësh-tetjeje deri në fund?

Problemi është nëse do të jenë nesër tëzhgënjyer shqiptarët. Nuk ka ndonjë ndry-shim të madh, nëse President është Ner-itan Ceka, ose Bamir Topi. Rëndësi ka nëseTopi me të vërtetë do të jetë një Presidentqë do vazhdojë të ngrejë prestigjin e insti-tucionit, të luftojë për forcimin e institucion-eve të pavarura, të mbrojë Kushtetutëndhe të jetë i paanshëm. Nëse ai e bën këtë,mendoj se mënyra se si u zgjodh, ose cilaishte alternativa, nuk ka asnjë rëndësi.

A ka ndryshuar diçka në mar-rëdhëniet tuaja me zotin Berisha.Kam parasysh, një raport të ftohtëpara krizës presidenciale, më pas er-dhi dhe një takim ku u shpreh gatish-mëria për të pranuar kandidimin tuajpër postin e kreut të shtetit...

Jo, unë kam pasur edhe një takim mezotin Berisha. Kemi pirë një kafe shumëmiqësore para një jave. Kemi folur kryesishtpër arkeologjinë, për reformën që do tëbëhet pas ligjit për Akademinë e Shken-cave. Besoj se jemi mirëkuptuar nëmënyrën se si pranoi rekomandimet e miasi specialist i arkeologjisë. Kemi folur shumëpak për politikën, por besoj se do të kemiedhe takime të tjera. Pra, marrëdhëniet emia me Kryeministrin janë normalizuar.Shpresoj që ky të jetë modeli që zoti Ber-isha do të ndërtojë edhe me kryetarët etjerë të partive opozitare.

Thoni se keni biseduar shumëpak për politikën, kjo ishte për mo-mentin postpresidencial apo përnjë bashkëpunim të pritshëm nënjë ekip të përbashkët?

Jo, absolutisht, kemi folur për mundës-inë e një politike të re. Një politike që sht-ensionohet, që angazhon opozitën nëzgjidhjen e problemeve që janë më shumëse një mandat. Pra, problemet që lidhenme reformën në drejtësi, reformën nësistemin zgjedhor, me reformën që duhetbërë patjetër në çështjet e energjisë, në re-formën universitare dhe çështje të tjera, qëjanë më shumë se kompetencë e një qev-erie të vetme.

Si i konsideroni deklaratat emazhorancës për një hapje të ko-alicionit drejt PAD-së, ndoshtaedhe PDS-së?

Në një klimë që ndryshon, ky ështënjë diskutim krejt normal. Çdo parti dotë gjejë vendin e vet në spektër pastaj.Besoj se ndarja e sotme mazhorancë-opozitë është përcaktuar edhe nga kon-fliktualiteti politik më shumë se nga pro-gramet reale të partive. Një klimë e repolitike, natyrisht që mund t'i japë çdopartie shansin për të ndryshuar pozicio-net. Pra, mund të them se në këtë drejtimjemi ende herët, duhet të presim muajt eardhshëm.

Nuk ju duket zoti Ceka se këtoftesa mund të jenë edhe një tenta-tivë e mazhorancës për diversionndaj opozitës?

Nuk mendoj se në këtë situatë, veçanër-isht në këtë situatë, mazhoranca mund tëketë një strategji të tillë, që të shtojë telash-et, pasi çdo partner i ri që futet në koalicion,është një telash i ri, nuk është një kazmëose lopatë më shumë për të hapur kanalete pafundme që ka përpara sot shteti.

Cila do të ishte formula, zbatimii së cilës prej mazhorancës do tëthoshte përfshirje e PAD-së nëqeveri?

Është një çështje që nuk e kemi shtruarkonkretisht. Besoj se është herët ta disku-tojmë. Partia Aleanca Demokratike e kashpallur qartë se do të qëndrojë në opozitë.

Zoti Milo ka propozuar krijimin enjë qeverie me bazë të gjerë që do taçonte vendin më pas në zgjedhjet e2009-ës. A e mbështesni këtë ide?

Kjo është një çështje krejt tjetër. Njëqeveri me bazë të gjerë krijohet zakonishtnë momente emergjente, kur qeveria nukpërballon dot krizat, siç mund të jetë kriza eenergjisë ose kriza të tjera që mund të rrje-dhin nga ajo. Deri tani, unë nuk shikoj ako-ma një emergjencë të tillë, që qeveria tëngrejë duart e të ftojë një bashkëpunim tëgjerë. Ai, natyrisht, lidhet me zgjidhjen e njëkrize ekonomike dhe jo politike. E kam të

vështirë të jap një mendimnë këtë drejtim, nëse vërtet

koha kërkon një qeveri mebazë të gjerë.

Një tjetër pjesëtar i ko-alicionit opozitar, zoti Gji-

nushi, ka kërkuar ndërmar-rjen e një mocioni mosbesi-

mi ndaj qeverisë në shtator.Besoni se është hapi i duhur

për të rifilluar sezonin në Ku-vend?

Mund të ishte, sepse kjo ështëdetyra e opozitës. Nëse themi se qever-ia ka një bilanc negativ i cili shtohet, kyshprehet në radhë të parë në mosreal-izimin e investimeve. Më pas në keq-menaxhime, siç mund të jetë ai i krizëssë energjisë, këto sjellin baza për një mo-cion mosbesimi. Natyrisht që vetëmopozita nuk mund ta mbështesë këtëopsion. Duhet të ketë të paktën njëmbështetje nga forca politike të cilat sotjanë në kampin e mazhorancës. Unëmendoj se kjo mbështetje është e vësh-tirë të gjendet.

Zoti Ceka, a ka një ftohje të mar-rëdhënieve tuaja me zotin Rama

pas krizës presidenciale?Të them të drejtën, nuk mendoj të ketë

asnjë bazë për një ftohje në këtë drejtim.Kjo pasi zoti Rama ka qenë shumë korrektnë rastin e angazhimit tim, duke mos kri-juar asnjë rast për pakënaqësi nga ana ime.Mund të them që Rama është me pushime,dhe unë jam me pushime. S'kemi kohë astë pimë ndonjë kafe bashkë, në distanca tëpamundura për mua për ta realizuar këtë.

Jeni me pushime, keni gjeturkohë për një kafe me zotin Berisha,kjo nuk ka ndodhur me zotin Rama.A flet kjo për një problem në këtoraporte?

Unë duhet të blej një biletë avioni për tëpirë kafe me zotin Rama. Kurse Berishën e

ke çdo ditë në zyrë. Në fund të fundit, ajoështë detyra e tij, që si Kryeministër të jetëçdo ditë në zyrë. Detyra e opozitës në këtëmoment është të bëjë pushime.

Janë hedhur ide për riformatimine paktit të bashkëpunimit tëopozitës. Çfarë mendoni se duhettë përmbajë ai tashmë?

Unë e kam të vështirë të them se çfarëduhet të përmbajë. Në radhë të parë, natyr-isht që ka nevojë për një bashkëpunim nëParlament. Ai do ishte i dobishëm jo vetëmpër opozitën, por edhe për mazhorancën.Kjo është nga ana tjetër detyra e çdo forceqë e ndien veten në opozitë dhe që nukështë e angazhuar në pushtet. Kjo i mbetetsërish shtatorit, kur të fillojë Parlamenti dhenuk mendoj se ka nevojë për një pakt, si aiqë nënshkruam më parë. Ai kishte lidhjeme zgjedhjet lokale dhe me një strategjitonën që nuk u realizua për ta çuar vendinnë zgjedhje të parakohshme. Tani nukmendoj se ka nevojë për të nënshkruar diç-ka, por ka nevojë të koordinohen forcat nëParlament, që opozita të luajë rolin e saj in-stitucional e kushtetues.

A dështoi në fakt kjo mar-rëveshje, për shkak të mosmenax-himit, siç ishte premtuar, të mo-mentit të krizës presidenciale?

Unë nuk mendoj se dështoi, pasi çësh-tja kryesore ishte paraqitja e opozitës nëbllok në zgjedhje. Kjo në dy drejtime; së pari,në imponimin e rregullave të lojës, që besojse u arrit, sidomos në çështjen e certifikat-ave dhe, së dyti, në fitoren në qytetet emëdha, që sërish u arrit. Besoj se opozitadha një model të bashkëpunimit rezulta-tiv e të suksesshëm. Për sa i përket çështjessë Presidentit, mendoj se duhet të ishteçuar premtimi deri në fund, pasi ishte an-gazhim ndaj elektoratit. Në momentin qëu hoq dorë nga ai opsion, nuk mund të themse u bë diçka që ishte shumë e suksesshme.

Së fundi zoti Ceka, mazhorancau është rikthyer deklarimeve se dot'i shkojë deri në fund reformës nësistemin e drejtësisë. Po insistohetprapë te largimi i kryeprokuroritTheodhori Sollaku. Si e vlerësonikëtë situatë?

Mendoj se është rruga e gabuar të mer-resh me një njeri. Po kthehemi te praktikatqë krijuan vetëm kriza e tensione, dyshimetë mëdha edhe te partnerët tanë. Zgjidhjamë e mirë është që kjo të bëhet me rrugëkushtetuese. Dokumenti themeltar thotëse largimi i prokurorit bëhet për arsye krejttë ndryshme nga ato pretendohen nga zëratë veçantë të mazhorancës. Nga ana tjetër,qëndrimi ndaj prokurorit nuk është qën-drim vetëm ndaj personit, por ndaj gjithësistemit të drejtësisë. Ne duhet të ulemi, tëgjykojmë mbi ndryshimet që duhet tëbëhen në praktikën e sistemit gjyqësor,ndryshime që duhet të vijnë së pari nga kysistem që është i pavarur. Pra, nuk është ibarabartë me legjislativin dhe ekzekutivin,dhe ne nuk mund të ndërhyjmë. Pasi të jetëarritur një mendim i përbashkët i kompe-tentëve të gjyqësorit, mund të kalohet nërrugën e ekzekutivit përmes Ministrisë sëDrejtësisë. E kjo për t'u verifikuar, për t'upërshtatur me legjislacionin, duke kaluarsë fundi në komisionet parlamentare, përt'u finalizuar në seancat plenare të Parla-mentit. Kjo është një rrugë që siguron mëpas jetëgjatësi dhe zgjidhje të pranuara ngatë gjitha palët.

Si e shikoni në këtë moment ro-lin e zotit Topi, përballë këtyre qën-drimeve të shumicës?

Roli i zotit Topi është që të mos pranojëpropozime që vijnë për persona, por të tre-gojë qartë se Parlamenti nuk duhet të sh-kojë te Presidenti. Parlamenti duhet t'idrejtohet vetë sistemit gjyqësor për propo-zimet që ka për amendamente në Kush-tetutë, përfshirë mandatin e Prokurorit tëPërgjithshëm, por edhe për aspekte të tjeraqë duhen korrigjuar në kodet a ligjet që di-siplinojnë punën e gjyqësorit.

"Problemi është, nësedo të jenë nesër të

zhgënjyershqiptarët.

Nuk kandonjë

ndryshimtë madh,

nësePresident

ështëNeritan

Ceka,ose

BamirTopi"

"Kemi folur përmundësinë e një

politike të re; njëpolitike qështensi-onohet, qëangazhonopozitënnëzgjidhjeneproblemeveqë janëmëshumëse njëmandat"

"Besoj se jemimirëkuptuar. Kemi folur

shumë pak për politikën,por besoj se do të kemi

edhe takime të tjera"

"Rama ka qenë shumëkorrekt në rastin eangazhimit tim, duke moskrijuar asnjë rast përpakënaqësi nga ana ime"

SHQIP 4 E MERKURE, 15 GUSHT 2007P O L I T I K E

Sekretari për Çështjet Ligjore në Partinë Socialiste, Fatmir Xhafa, kërkon edhe hetim për koncesionet

"Prokuroria të hetojë për ngjarjen e Bulqizës"Partia Socialiste shpreh gatish

mërinë për të hetuar koncesionete dhëna në fushën e minierave, zba-timin e kushteve të kontratave, si dheushtrimin e përgjegjësive nga kon-censionarët dhe organi shtetëror i au-torizuar. Sekretari për Çështjet Lig-jore, Fatmir Xhafa, dënoi dje veprimine turpshëm të radhës së qeverisëlidhur me qëndrimin e mbajtur ndajtragjedisë së minatorit 43-vjeçar,Zaim Hysa, dhe familjes së tij. "Mash-trimit për ujin dhe dritat, për punën

dhe pagat, ju shtua dje dhe cinizmipakufi i shtetit për jetën e njeriut",theksoi Xhafa. Sipas tij, deklarimi iMinistrisë së Ekonomisë se fajin përhumbjen e jetës e ka pasur vetë mi-natori, është krejt i papërgjegjshëm,trajtim cinik ndaj jetës së një njeriudhe të gjithë minatorëve të asajminiere, apo të gjithë sektorit. Ai vlerë-soi se Ministria e Ekonomisë, si organi autorizuar shtetëror, ka dështuar tëgjendet në vazhdimësi në krah tëminatorëve për kërkesat e tyre për

kushte më të mira pune dhe siguri nëpunë. "Tragjedia e fundit e parala-jmëruar është një fakt sa tragjik, aqedhe kokëfortë, se ministria e drejtu-ar nga z. Ruli dhe drejtimi i sektorëvebrenda saj është në kolaps të plotëdrejtimi, e mbërthyer nga korrupsio-ni dhe paaftësia", nënvizoi Xhafa. Par-tia Socialiste i përcjell ngushëllime tësinqerta familjes së të ndjerit Hysa dhegjithë kolegëve të tij minatorë përdhimbjen e madhe të shkaktuar. PSpremton se nëpërmjet zyrës së saj lig-

jore do t'ju ofrojë konsulencën e du-hur ligjore për t'u përballur me struk-turat shtetërore dhe përgjegjësit e ng-jarjes, duke kërkuar zbardhjen epërgjegjësisë dhe dëmshpërbliminligjor të munguar, sado i parëndë-sishëm të jetë ky i fundit në këtë tragje-di familjare. "Partia Socialiste u afronmbështetje të plotë politike dhe pro-fesionale minatorëve në të gjithë Sh-qipërinë, në kërkesat e tyre për paga mëtë mira, kushte më të mira pune dhesiguri të lartë në punë", tha Xhafa. D.M.

INTERVISTA/ Sekretari për programin politik të Partisë Socialiste komenton situatën energjetike

PS: Na jepni KESH-in, zgjidhim krizënIsh-drejtori i KESH-it thotë se opozita ka dhënë prova se di të menaxhojë situatat e vështiraDARDAN MALAJ

Sekretari për programin politik të Partisë Socialiste, Andis Harasani deklaron se nëse administrimin e KESH-

it do ta merrte në këtë moment opozitakriza do kapërcehej shumë shpejt. Në njëintervistë për "Shqip" ai thotë se brendanjë periudhe dy mujore situata e furniz-imit me energji të popullsisë jo vetëm nukdo të përkeqësohej, por përkundrazi doshkonte drejt normalizimit. Hapat, shtonai janë të thjeshtë dhe të miratuar nëstrategjinë kombëtare të energjisë. Nëkëtë linjë, sqaron Harasani do të mjafton-te vendosja e dy grupeve gjenerues nga100 mega që të kalohej kjo situatë. Ai nën-vizon se provat për kalimin e situatave tëvështira energjetike, i ka dhënë në jo pakraste.

Zoti Harasani, si e konsideronisituat n aktuale energjetike n tcil n ndodhet vendi?

Mendoj se për të gjithë është prezenteqë ndodhemi në një krizë të imponuar.Ndodhemi në një krizë të paralajmëruar,kemi dy vite që themi se vendi do të vijënë këtë krizë ku ndodhet sot. Unë vazh-doj të mendoj, jam i bindur, se kjo krizëështë gatuar me qëllim nga ministri aktu-al i Ekonomisë, ndoshta me pjesëmarrjenpor sigurisht me dijeninë e KryeministritBerisha. Po të shohësh me vëmendje, kavonesa në projekte, moszbatim tëstrategjisë, moszbatim të vendimeve tëKëshillit të Ministrave, pavarësisht sekush ka qenë në atë kohë ka qenë më isuksesshëm se Kryeministri aktual. Po t'ishikosh të gjitha këto, mosndërtimi i TEC-it të Vlorës, mosndërtimi i hidrocentralit tëBratilës, fillimi i dhënies me koncesion tëhidrocentralit të Skavicës, ka vendim tëKëshillit të Ministrave të aprovuar për këtëdhe që për dy vjet ka fjetur nëpër sirtarë.Kjo në rastin më të mirë është abuzim medetyrën dhe siç do ta shpjegoj më pas ësh-të shkaktari i kësaj krize. Pra, kjo ështëbërë me qëllim, në mënyrë që të marrindritë këto projekte që po fliten sot përprivatizim të sektorit të shpërndarjes. Nenuk jemi kundër privatizimit, por ai nëradhë të parë duhet të ketë aksioner vetëpunonjësit e KESH-it, pasi janë ata që ekanë mbajtur këtë sistem për gjithë këtovite. Së dyti duhet të mbrohen në maksi-mum interesat e konsumatorëve të korpo-ratës. Nuk do të ishte e udhës që të bëhejnjë privatizim i KESH-it, siç kërkon qeveriata bëjë, me çmime minimale dhe pa asnjëlloj garancie për të ardhmen. Shpesh nëeksperiencën ndërkombëtare kemi parënë vende të ndryshme që është bërë priva-tizim i nxituar dhe pasojat së pari kanë rënëmbi qytetarët. Më tej qeveria është detyru-ar ta riblejë atë çka ka privatizuar.

Qeveria ka deklaruar nd rmar-rjen e disa masave p r kap rcimine situat s. Si i vler soni ato?

Qeveria nuk ka ndërmarrë asnjë masë,më vjen keq që ata vazhdojnë të tallen meshqiptarët. Një politikane, një ministre ere si zonja Bregu, del e thotë deklarata qëia kanë shkruar të tjerët dhe ndoshta nuke kupton as vetë çfarë thotë. Të thuash qënë vitin 2007 është investuar gjashtëfish iasaj çka është investuar mesatarisht nëgjashtë vitet e fundit në energji, kjo ështënjë gënjeshtër që as vetë ai që e ka shkru-ar nuk e beson. Ajo që është bërë është njëshumëzues gjashtë me të cilin është blerëenergjia. Lajmi që u dha për hapjen e por-tave të Maqedonisë më kujtoi që sot një

ar lumin e radhës. Para një viti thamë senuk duhet të kishte ulje aq të madhe përbizneset, sa u bë, sepse qeveria uli çmim-in e bizneseve me 50% dhe rriti çmiminte familjarët, duke pasur këto kosto që kasot. Do t'i kërkonim Entit Rregullator qënëse bën aprovimin e kësaj rritjeje, tabëjë pas kësaj krize. Është e pamor-alshme për çdo qeveri që në kushtet kurenergjia mungon në shumicën e ditës t'iarritësh çmimin këtij malli.

N se do ishte PS n pushtet ado ta zgjidhte dot kriz n dhe n semerr tani administrimin e situ-at s a do t kap rcehej gjendja ek e q e ?

Nëse PS do të ishte në pushtet, unëjam i bindur se sot nuk do të kishim krizë.Dhe kjo nuk është aspak politike. Ne nukdo të kishim vonuar ndërtimin e TEC-ittë Vlorës vetëm e vetëm që ndërtimi iTEC-it të kalonte nga Austro-Greqia, ash-tu si dhe do të kishim në punë aktualishtnjë turbine nga HEC-i i Bratilës. Kësajfuqie gjeneruese, duke i shtuar dhe 36HEC-e të vogla, dhënia me koncesion etë cilave u pengua dy vjet thjesht përafera korruptive do të kishte rritur me 1.3miliardë prodhimin. Nën këtë prizëm,duke pasur parasysh dhe energjinë qëvijon nga humbjet e larta që KESH-i popërballet sot, minimalisht nuk do të kish-te nevojë që të importohej energji. Dheprovat për mbajtjen në nivele të pranu-ara të furnizimit të popullsisë me importezero ose minimale ne i dhamë në tre vitete fundit. E kam theksuar dhe më parë, qënëse do të dëgjohej zëri i specialisteve,gjendja sot nuk do ishte e tillë. Gjithsesi,nuk është vonë akoma. Nëse KESH-i dotë manaxhohet profesionalisht, jemi tëbindur se brenda një periudhe dy mujoresituata e furnizimit me energji të popull-sisë jo vetëm nuk do të përkeqësohej, porpërkundrazi do shkonte drejt normaliz-imit. Hapat janë të thjeshtë dhe të mirat-uar në strategjinë kombëtarë të energjisë.Zotërinjtë që sot drejtojnë ministrinë dheKESH-in jo vetëm që nuk lexojnë por dhekur ua thua, nuk i kuptojnë këto hapa.P.sh, do të mjaftonte vendosja e dy grupe-ve gjenerues nga 100 mega që të kalohejkjo situatë. Provat për kalimin e situatavetë vështira energjitike, ne si opozitë i kemidhënë në jo pak raste. Gjithsesi, gjendjafinanciare e koorporatës do të vazhdojë tëngelet problem dhe për shumë vite nëvazhdim, pasi tërmeti Ruli & Hyseni, kaqenë i egër në atë ndërmarje.

N se qeveria nuk do reagojpozitivisht ndaj propozimeve qb n opozita, si mendoni se do sh-koj situata dhe a ka rrezik p rreaksione sociale zinxhir?

Sigurisht që ka pasoja sociale. Ne siopozitë e bashkuar, zoti Meta, zoti Gji-nushi, kolegu im Bello, mendojmë se dojetë një tryezë e opozitës që do vendosëhapat e mëtejshëm. Është lehtë të thua-sh kush i ka fajet, por janë organet kompe-tente ato që merren me këtë punë. Nëradhë të parë jemi politikanë, jemi të vo-tuar, duhet të zgjidhim krizën, duhet qëprindërit tanë demokratë e socialistë tëkenë drita në shtëpi, si pleqtë apo fëmijët,të kenë energji bizneset që nuk kanëngjyrë. Për zgjidhjet, vetëm në këtë inter-vistë unë dhashë dy të tilla, jam i gat-shëm së bashku me zotin Bello, Prifti especialistë të tjerë, të ulemi të bëjmë njëplan të detajuar. Situata do të kthehejnë normalitet për dy-tre muaj dhe mjaf-ton të përdoret logjika.

vit po këta persona me valixhe diploma-tike udhëtuan drejt Ukrainës për të mar-rë energji. Sa të suksesshëm ishin në atëkohë për të sjellë energji nga Ukraina, aqdo të jenë edhe tani me hapjen e portavetë Maqedonisë. Askush nuk beson se karënë shi në Maqedoni dhe nuk ka rënë nëShqipëri. Hapja e portave të Maqedonisënë radhë të parë nuk realizohet, por edhenëse do bëhej, nëse prurjet sot janë 10metra kub në sekondë, do të shkonin në15 metra kub në sekondë. Kjo nuk dozgjidhte asgjë, thjesht do të spostonte përnjë javë apo dy javë krizën. Së treti duhettë kuptojmë se është shumë lehtë t'u kër-kosh të tjerëve. Zoti Berisha kërkonte tëblinim energji në bursë me 4 cent nga 30që ne e blinim, sot blihet me 150. NëseMaqedonia do të hapte portat, i gjithë liq-eni i Ohrit do të derdhej në Fierzë dhe gjithëturizmi në Ohër do të ishte inekzistent, dotë dëmtohej flora dhe fauna në Maqedo-ni. Duhet të kemi parasysh se çfarëkërkojmë. Kur vihet në qeverisje me plat-forma kopiste, të paargumentuara e tëpastudiuara, kuptohet se këto do të vazh-dojnë.

Cilat mendoni se jan rrug t ezgjidhjes p r t kap rcyer k tmoment kritik?

Zgjidhja është rikthimi tek ajo strategji,për moszbatimin e së cilës zoti Berishamban përgjegjësi penale që nuk e zbatoipër dy vjet me radhë. Zgjidhja do ishterespektimi i të gjitha detyrimeve të qever-isë për ndërtimin e TEC-it të Vlorës, linjësme Malin e Zi, që është lënë deri tanithjesht për afera korruptive të ministritRuli. Po ashtu, dhënia me koncesion ehidrocentralit të Bratilës, heqja dorë ngaato që dëgjojmë si hidrocentrale në Devoll,apo hidrocentrale të tjera, që nuk kanë

asnjë studim fizibiliteti dhe nuk ka asnjëide se si mund të bëhen. Jo çdo projekt qëdo ndërmerret duhet të jetë si ai i rrugësDurrës-Morinë, pa studim, pa kosto,thjesht përfitues ministri dhe Kryeminis-tri që firmosin dhe firma kontraktuese. Përzgjidhjen afatshkurtër, jam i bindur senëse krijohet një tryezë ekspertësh, pasiky është problem kombëtar dhe jo politik,ky problem do kapërcehej brenda dymuajsh. Ka zgjidhje shumë-shumë tëthjeshta, që nuk varen nga reshjet. Mjaf-ton të bliheshin dy grupe gjeneruese nga100 mega secila dhe do kalohej kriza derinë fillimin e shirave. Ajo çka ne duhet tëkuptojmë mirë është se nuk flasim vetëmpër një krizë energjetike, por për një krizëekonomike. Krizë që, siç tha me të drejtëzoti Pajtim Bello, është shumë më e rëndëse sa kriza e piramidave në 1997.

far roli besoni se duhet t ketopozita n p rballimin e situat s?Keni k rkuar tryez , por nuk kapasur p rgjigje.

Ne kemi kërkuar një tryezë. Nezgjidhjen po e japim, mjafton të blejmë dygrupe gjeneruese. Po sugjerojmë që prob-lemi të fillojë të trajtohet si ekonomik. Përaq kohë sa trajtohet si politik, do kalojmënga një krizë në tjetrën. Zgjidhja tjetër doishte që KESh-i të fillojë të shikohet si ndër-marrje shtetërore dhe jo politike: aty kuhyjnë në punë militantët, të cilët ndahennë ata që kanë bërë mbi 10 mitingje bëhenllogaritarë, ata që kanë bërë 10 mitingjefillojnë elektricistë. Duhet të fillojnë tëkthehen në punë ata që u hoqën si social-istë, kur në fakt ishin qytetarë të thjeshtëdhe nuk ka rëndësi në ishin socialistë apodemokratë. Theksoj se zgjidhja afatsh-kurtër do të ishte blerja e dy grupeve gjen-erator të energjisë dhe të shikohet si prob-

lem ekonomik. Mendoj se guvernatori ibankës dhe ministri i Financave duhet tëfillojnë të marrin përgjegjësitë e tyre dhetë ndikojnë me masa ekonomike dhe fi-nanciare për të gjetur zgjidhjen e proble-mit. Në të njëjtën kohë mendoj se duhettë shpallet menjëherë gjendja e jashtëza-konshme, përveç tryezës së ekspertëveduhet edhe një tryezë me ekspertë tëekonomisë e financës. Sugjerimet tona ikemi bërë publike dhe jemi të gatshëm t'ibëjmë bashkë me faturën e kostove. Men-doj se nuk është e ndershme që të vazh-dojë të ketë akcizë për naftën që përdoretnga gjeneratorët. Shteti do e kishte nëdorë që ta hiqte këtë akcizë që nuk uplanifikua të merrej kur u bë buxheti i2007. Ato janë thjesht para shtesë që sh-kojnë në buxhetin e shtetit, kanë vlerë tëtanishme, por vlerën e ardhshme e kanënegative. Po rrisin koston e biznesit dhepo i nxjerrin nga loja. Ka disa zgjidhje tëtilla që do ndihmonin në zgjidhjen eproblemit energjetik. Kemi lexuar në sh-typ për kërkesën për rritje të energjisë,që mendoj se është i gabuar së pari mo-menti kur kërkohet. Nuk ka asnjë krizëfinanciare në botë që zgjidhet duke rri-tur çmimet. Meqë KESH-i është monop-ol, do rriteshin më shumë mospagesatnga ana e familjarëve, ndërsa bizneset dofalimentonin. Biznesi i parë që do fali-mentojë dhe do largohet është "Kurum".Dyfishimi i çmimit të energjisë, kur nëprodhimin e çelikut kjo zë gjysmën e kos-tos, do të thotë t'ia rrisësh shumë koston.Nëse do shikohej, kërkesa për rritjeçmimesh është mbi 37% dhe nuk men-doj të ketë familje apo ekonomi që t'i jenërritur të ardhurat me 37%. Ne jemi përrritje çmimesh, por kjo duhet të bëhetmbi bazën e një strategjie, jo për të kalu-

"Lajmi që u dha për hapjen e portave

të Maqedonisë më kujtoi që, sot një

vit, po këta persona me valixhe

diplomatike udhëtuan drejt Ukrainës

për të marrë energji"

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 5E K O N O M I

Familjarët që paguajnë shpenzojnë mesatarisht 450 kilovatë në muaj, çka sipas çmimit aktual të energjisë elektrike përkthehet në 3840 lekë në muaj

Dritat shtrenjtohen me 700 lekë për familjarëtNjë familje e nivelit të mesëm do të paguante 4530 lekë në muaj për energjinë

ERVIN QAFMOLLA

Shtesa në faturat mujore të energjisëelektrike që një familje e nivelit tëmesëm paguan, vërtitet rreth shi-

frës 700 lekë. Ky vlerësim përfshin njëkampion familjesh të nivelit të mesëmtë të ardhurave dhe që nuk abuzojnë nëpërdorimin e rrymës për ngrohje. Njëfamilje e këtij niveli konsumon mesatar-isht 450 kilovatë në muaj, çka sipasçmimit aktual të energjisë elektrikepërkthehet në 3200 lekë në muaj.Duke shtuar këtu edhe Tatimin mbiVlerën e Shtuar (TVSH), totali i detyr-imit arrin në 3840 lekë në muaj. Ky ësh-të detyrimi që konsumatorët formalëpaguajnë në faturat e Korporatës Ele-ktroenergjetike Shqiptare. Me rritjene re të çmimit në 8.4 lekë për kilovat,nëse Enti Rregullator i Energjisë pra-non kërkesën e KESH-it, i njëjti kon-sumator do të paguante 4530 lekë,përfshi këtu edhe TVSh-në. Kjo përk-thehet në një diferencë prej rreth 700lekësh, çka është shuma totale qëfamiljarët do të paguajnë nëse rritja eçmimit aprovohet nga ERE. Problemime rritjen e çmimit është se janë pikër-isht konsumatorët formalë ata qëpaguajnë rregullisht, grupi që përje-ton pasojat. Pavarësisht se KESH-i kapunuar muajt e fundit, duke rritur

arkëtimet dhe duke shtrënguar një pjesëtë konsiderueshme të informalëve tëpaguajnë, përsëri, pa u formalizuar pje-sa dërrmuese e konsumatorëve të en-ergjisë elektrike, një rritje e çmimit do tëishte diskriminuese. Statistikat para fus-hatës së prerjeve të lidhjeve tëpaligjshme dhe të rrymës për ata që nukpaguajnë, tregonin se 25% e energjisë sëhedhur në rrjet vidhej. KESH-i ka dër-guar pranë ERE-s tarifat e reja, ku pro-

madhe të çmimeve KESH e ka propozuarpër kompaninë e prodhimit të çelikut,"Kurum", i cili është konsumatori i vetëmqë furnizohet direkt nga tensioni i lartëdhe që e paguan energjinë aktualisht me4,5 lekë për kilovat orë, ndërkohë qëKESH ka propozuar një çmim prej 8,7lekë për kilovat orë. Propozimet për çmi-met e reja do të shqyrtohen nga EntiRregullator i Energjisë Elektrike, ek-spertët e të cilit do të vendosin më pas

nëse do i miratojnë apo jo ato. Nëstrategjinë për zhvillimin e sektorit en-ergjetik të hartuar që në vitin 2003parashikohet që rritja e çmimit të en-ergjisë të jetë me rreth 8% për çdo vit, derisa të barazohen kostot e porshimit mekostot e shpërndarjes. Kjo rritje e çmimittë energjisë elektrike përkon në fakt merritjen vjetore të konsumit të energjisë, ecila është pak a shumë 8%. Problemi ësh-të se krahas rritjes vjetore të konsumit

edhe energjia në treg shtrenjtohet,ndërsa vendi nuk është në gjendjetë mbulojë nevojat me anë të pro-dhimit nga hidrocentralet. Ky faktështë pranuar edhe nga donatorëte sektorit energjetik shqiptar, tëcilët në më shumë se një rast, përveçmirëmenaxhimit, kanë kërkuar ngaKESH-i edhe rritje të çmimit të en-ergjisë elektrike. Aktualisht, sektorienergjetik shqiptar operon me kos-to të pamjaftueshme për të mbulu-ar shpenzimet operative dhe inves-timet për fuqizimin e sistemit energ-jetik. Për këtë qëllim dhe i nxitur ngadetyrimet e marrëveshjeve me do-natorët, korporata i ka kërkuar ERE-s aprovimin e tarifave të reja të en-ergjisë. Rritja e çmimit të energjisëështë kërkuar prej kohësh nga dona-torët dhe nga vetë KESH-i, por gjith-monë ka hasur në kundërshtime.

Gazsjellësi fuqizon pozitat gjeopolitike të Shqipërisë në Evropë. Kompania: Disa shtete nuk duan që projekti të realizohet

PROJEKTI

Gaz nga Kaspiku për ShqipërinëKëshilli i Rregullimit të Territorit të Republikës së Shqipërisë miratoi gjurmën e

naftësjellësit Transadriatik, që dotë transportojë gazin e marrë ngabrigjet e Kaspikut drejt vendeveperëndimore, nëpërmjet Sh-qipërisë. Ky gazsjellës do të kalojënë disa vende dhe do të ndërtohetnga kompania zvicerane EGL, e cila,pasi ka marrë miratimin e Komi-sionit Evropian për ndërtimin e tij,ka kryer dhe studimet e fizibilitetit.Tubacioni i tij do t'i bashkohet rrjetitndërkombëtar të gazsjellësve nëGreqi, më pas do të kalojë në Sh-qipëri, për të përfunduar në shte-tin fqinj të Italisë, me njëgjatësi prej 513 kilometrash,prej të cilave 196 shtrihennë vendin tonë. Por, për-faqësuesit e kompanisëthonë se projekti po haspengesa që vijnë si pasojë ekonkurrencës së fortë të disavendeve, kryesisht Greqisë,të cilat kanë projekte të ng-jashme alternative, gjë qëindirekt u pranua dhe ngavetë Kryeministri Berisha."Unë, personalisht, jam përpjekurdhe do të përpiqem të loboj përndërtimin e këtij gazsjellësi, sepseprojekte të tilla qarkullojnë shumë,por ky është më ekonomiku, ndajdhe dëshira e disa vendeve për tëdisponuar burimet e gazit, për tëpasur disponibël këto burime, për

këtë projekt është shumë e mad-he", tha Berisha. Por ndërtimi i këtijgazsjellësi që kushton rreth 800milionë euro, përveçse do të garan-tonte një furnizim të bollshëm tëvendit tonë me gaz, do të fuqizontendjeshëm pozitat gjeopolitike tëShqipërisë, për shkak të rëndësisëstrategjike dhe politike që ka en-ergjia sot në Evropë. Ky projekt ësh-të miratuar nga Komuniteti Evropi-

an si një projekt prioritar dhe kambështetje nga qeveria zvicerane,e cila është gjithashtu në një proceslobingu, në bashkëpunim edhe meqeverinë shqiptare dhe me mbësh-tetjen e disa komisionerëve të BE-së,për përfshirjen e Shqipërisë në këtëprojekt. Gazsjellësi ka një kapacitetfillestar prej 10 miliardë metër kub,një pjesë e së cilës mund të përdoretpër nevojat dhe për TEC-et e reja që

do të ndërtohen në Shqipëri. Gjur-ma kryesore e këtij projekti përfshinShqipërinë në një korridor që do tasjellë gazin nga vendet kaspike, ngavendet e Lindjes së Mesme dhe bu-rimet e gazit të lëngëzuar në Turqi.Projekti lidhet me rrjetin ndërko-mbëtar të gazit në Selanik dhe futetnë Shqipëri në Qarkun e Korçës, nëDevoll, vazhdon në jug nëpërmjetKolonjës, Përmetit dhe zonës së Te-

pelenës, duke kaluar në Rrethin eVlorës dhe shkon në veri duke për-shkuar zonën e Mallkastrës për tëarritur në detin Adriatik në bregde-tin afër Fierit. Përfaqësuesi i ko-mpanisë EGL theksoi se ky projektpërfaqëson një investim madhor qëe përfshin Shqipërinë në një korri-dor nga më të rëndësishmit, i cili di-versifikon burimet e gazit për Eu-ropën dhe shton furnizimin jo vetëm

për BE-në, por edhe për Shqipërinëdhe vendet e rajonit.Lufta për tëzotëruar burimet energjetike nëEvropë është ashpërsuar sëtepërmi, duke pasur parasyshrëndësinë e madhe që ka energjianë Evropë. Për këtë vetëm në rajo-nin tonë qarkullojnë disa projekte qësynojnë të sjellin gazin e Kaspikut nëEvropë përmes Italisë. Vetëm dymuaj më parë Italia, Greqia dhe Tur-qia nënshkruan një marrëveshjepër ndërtimin e një tjetër gazsjellë-si, që synon ta sjellë gazin natyrornga Kaspiku dhe Lindja e Mesme nëtregjet evropiane. Ky gazsjellës men-dohet se do të fillojë të funksionojë

në vitin 2012 dhe shihet sinjë konkurrent i variantit tëpropozuar nga zviceranët eEGL-së. Këshilli i Rregullim-it të Territorit miratoi formal-isht edhe lejen përndërtimin e termocentralittë Vlorës, e cila është proçdu-ra e fundit burokratike, që tënisë puna për ndërtimin eveprës më të madhe energ-jetike që nga vitet '80. KyTEC do të prodhojë rreth

800 milionë kilovatorë energji në vitdhe do të zbusë ndjeshëm krizën esistemit tonë energjetik, dukepërmirësuar edhe cilësinë e furniz-imit me energji të Jugut të vendit.Megjithatë, qeveria nuk përcaktoiafate konkrete se kur do të nisë punapër ndërtimin e kësaj vepre.

ÇMIMI IENERGJISE

SITUATAAktualisht,

sektori energje-tik shqiptaroperon me

kosto tëpamjaf-

tueshme për tëmbuluar

shpenzimet

kushtet

KERKESARritja e

çmimit tëenergjisë

ështëkërkuar prejkohësh nga

donatorëtdhe nga

vetë KESH

ÇMIMIProblemi merritjen e çmimitështë se janëkonsumatorëtformalë ata qëpaguajnërregullisht, grupiqë përjetonpasojat

pasojat

RRITJAÇmimimesatar ienergjisëelektrike nëvend shkonnë 9,78 lekënga 7,13 qëështë aktual-isht

pozohet një rritje e konsiderueshme eçmimeve, e cila prek të gjitha kategoritëe konsumatorëve, përfshi dhe ato famil-jare. Sipas këtyre tarifave, çmimi mesa-tar i energjisë elektrike në vend shkon në9,78 lekë nga 7,13 që është aktualisht.Për konsumatorët familjarë, KESH-i kapropozuar që çmimi i energjisë elektriketë shkojë në 8,4 lekë për kilovat, pa përf-shirë Tatimin mbi Vlerën e Shtuar, nga 7lekë që është aktualisht. Rritjen më të

KRRTRSH-ja miraton autostradën "Ngjeqari"Kjo është rruga e parë në vend që jepet me koncesion. Tarifa 150 lekë për makinë

Rruga e re, Tiranë-Elbasan, sipasprojektit të një grupi inxhinierësh,

do të jetë rruga e parë në Shqipërime koncension. Pas një lobimi dis-avjeçar mediatik, qeveria i ka hapurmë në fund zyrtarisht rrugën këtij pro-jekti me një vlerë prej 40 milionë eu-rosh. Kjo rrugë parashikohet të kalojëpërmes një lugine pa ura e tunele,duke eliminuar Qafen e Kërrabës dheduke e shkurtuar distancën në rreth30 kilometra. Një vëmendje e veçantënë mbledhjen e KRRTRSH-së iukushtua dhe bllokimit të këshillave të

rregullimit të territorit të bashkive, passhqetësimeve të përfaqësuesve tëndërtimit. "Unë jam shumë i shqetë-suar për këtë situatë të krijuar nëbashkitë e vendit, dhe në bashkitëkryesore, për fat të keq, dhe u bëjthirrje t`i japin fund me shpejtësikësaj situate, përndryshe qeveria dotë detyrohet të zhbllokojë këtë situ-atë. Ne nuk mund të pajtohemi menjë situatë të tillë", tha Berisha dukeshtuar se bashkitë kryesore të venditjanë para një bllokimi të veprimtarisëurbanistike ndërtuese në një varg

qytetesh. Ai theksoi se arsyen përkrijimin e një situate të tillë e dinë mëmirë drejtuesit e këshillave dhe tëbashkive të këtyre qyteteve. Kryemi-nistri tha se kjo do jetë së shpejti dheobjekti i një analize. Kryeministri Ber-isha propozoi edhe ndryshimin e ligjitpër partneritetin publik privat. Ndry-shimi parashikon futjen e parimit tëmiratimit të heshtur, që do të thotëse, në qoftë se qeveria nuk e merr nëshqyrtim një projekt privat brenda njëafati të caktuar, atëherë ai automa-tikisht konsiderohet i miratuar.

Ndërtimi i këtij gazsjellësi qëkushton rreth 800 milionëeuro, do të garantonte njëfurnizim të vendit me gaz

Gazsjellësi ka një kapacitet prej10 miliardë metër kub, që dopërdoret për nevojat dhe për

TEC-et e reja që do të ndërtohen

E MERKURE, 15 GUSHT 2007

E MERKURE, 15 GUSHT 2007SHQIP 6 A K T U A L I T E T

ARDI HOTI

Dy të arrestuar nga Malësiae Madhe, Ernest Delaj 36vjeç dhe Pjerin

Gjekaj 41 vjeç, të akuzuarpër plagosje dhe armëm-bajtje pa leje, kanë arri-tur të arratisen dje nëmesditë, pa u futur nësallën e gjyqit nëGjykatën e Shkallës sëParë të Rrethit Shkodër.

Arratisja e dy të pran-gosurve është bërëmenjëherë sapo atakanë qenë duke zbritur nga fur-goni i policisë, i cili po i shoqëron-te për në ambientet e gjykatës, kupër ta do të bëhej rivlerësimi imasës së sigurisë. Ndërkohë, pasngjarjes në fjalë, e gjithë toga eshoqërimit, që përbëhej nga dyinspektorë rendi dhe katër policë,është pezulluar nga puna. Burimenga policia bëjnë të ditur se njëringa të arratisurit, Ernest Delaj,është vetëdorëzuar dje në polici.Dy të arratisurit nga salla e gjyqitjanë arrestuar nga policia e Malë-sisë së Madhe dhe Forcat e Ndë-rhyrjes së Shpejtë në Shkodër, nëfshatin Bajzë, pasditen e 3 kor-rikut, pasi këta dy persona kanëgoditur me qytën e pistoletës,duke e plagosur rëndë, një bash-këfshatarin e tyre 46 vjeç, me ini-ciale U.V., pas një sherri për mo-tive banale. Pas kësaj ngjarjeje,forcat e policisë janë vënë në nd-jekje të autorëve. Forcat e Komis-ariatit të Malësisë së Madhe, dukeparë rrezikshmërinë e këtyre dypersonave dhe faktin që janë tëarmatosur, kanë kërkuar ndih-mën e Forcave të Ndërhyrjes sëShpejtë. Ndërhyrja e këtyre tëfundit ka bërë që zona ku dysho-heshin se po lëviznin dy personate armatosur të rrethohej. Dy tëkërkuarit nga policia janë ndalu-ar në një rrugë dytësore të fshatitBajzë dhe rrethimit të Forcave tëNdërhyrjes së Shpejtë i janëpërgjigjur pa rezistencë, duke udorëzuar së bashku me armët. Nëkontrollin që ka ushtruar policianë automjetin e tyre, ka gjetur dhesekuestruar dy pistoleta me dykarikatorë dhe një armë gjahu,çifte, me 42 fishekë. Ndërkohë,Prokuroria Shkodër ndaj tyrekishte nisur procedimin penal përveprat penale të “plagosjes medashje” dhe “armëmbajtje paleje”. Ndaj personave në fjalëGjykata e Shkodrës kishte dhënëmasën e arrestit shtëpiak dhe djendaj tyre Gjykata e Shkallës sëParë do të zhvillonte një seancëpër rivlerësimin e masës së sig-urisë. Por pa u futur në sallën egjyqit, Ernest Delaj dhe PjerinGjokaj kanë arritur t’i ikin policisënga salla në mënyrë spektakolare.Ndonëse forca të shumta policiejanë vënë në ndjekje të të arrati-surve, ata nuk kanë mundur t’indalojnë. Bëhet e ditur se dje ësh-të vetëdorëzuar në polici një nga

të arratisurit, Ernest Delaj,ndërkohë që vazhdojnë kërkimetpër të arratisurin tjetër, PjerinGjokaj. Ndaj togës së shoqërimit,e cila përbëhet nga katër policë

dhe dy inspektorë, Kastriot Pecidhe Basri Tahiri, është marrë masae pezullimit nga puna. Ky nuk ësh-të rasti parë që nga Gjykata e Sh-kallës së Parë Shkodër arrijnë të

largohen personat e arrestuar ngapolicia. Raste të ngjashme janëshënuar gjatë viteve të kaluara.Por rasti i djeshëm ishte vetmi indodhur në tri vitet e fundit.

IKJA

MASADitën e djeshme, Gjykatae Shkodrës do të kryentenjë seancë gjyqësore përrivlerësimin e masës sësigurisë

ARRATISJASapo kanë zbritur ngafurgoni i policisë ata kanëikur dhe nuk janë mbajturnga uniformat blu që ishoqëronin

AKUZADy të arrestuarit do tëgjykoheshin për veprënpenale të plagosjes medashje dhe armëmbajtjespa leje

Policia e Shkodrës

ka ngritur postblloqe

për kapjen e të

kërkuarit Pjerin

Gjokaj

NGJARJADy të arrestuaritu arratisën ngaGjykata e Faktit

në Shkodër

ITALI Pa kaluar as një vit në qeli, Ilir Paja ka mundur t’i shpëtojë sërish policisë fqinje

Arratiset për të dytënherë “Ufo”-ja shqiptar

Një shqiptar i ashtuquajtur“Ufo”, ka mundur të arratiset për herë të dytë nga

duart e policisë italiane. I dënuarpër vrasje, shfrytëzim prostitucio-ni, trafik droge dhe vjedhje, pa bërëasnjë vit nga arratisja e fundit, IlirPaja është hedhur dje nga një am-bulancë, me të cilën transportohejpër në spital dhe është arratisur palënë gjurmë. I arrestuar në shtatortë viti 2006, pasi ishte arratisurherën e parë, ai nuk e ka bërë njëvit në qeli. Dje, rreth orës 10:30, Pajaka qenë duke u transportuar meambulancë në drejtim të spitalit,pasi kishte shfaqur problemeshëndetësore, kur ka goditur dykarabinierët që ishin me të dhe nëecje e sipër është hedhur nga mak-ina, duke u humbur nga sytë edhepersonave të tjerë që ishin me të.34-vjeçari Paja është i akuzuar nëItali për vrasje dhe ka mundur tëarratiset për herë të dytë. Ambu-lanca që po e transportonte ka qenëduke ecur në autostradën “A1” nëprovincën e Rexhelos. 34-vjeçarishqiptar, i cili vuante dënimin nëburgun “Sughere” të Livornos, potransportohej drejt një institutishëndetësor në provincën e Ka-zertës, pasi kishte shfaqur prob-leme me shëndetin. Në momentinqë ambulanca ka ulur shpejtësinë,pasi do futej në një stacion shërbi-mi, shqiptari Paja ka sulmuar njërinnga agjentët e eskortës Edhe psekishte pranga në duar, ai nuk ështëkapur në atë moment, por ka mun-dur të largohet në një pyll aty afër.Karabinierët kanë filluar kërkimetnë zonën e Rexhelos, pak kilome-tra larg qytetit të Firences, por derinë orët e vona nuk kanë mundur taprangosin shqiptarin. Sipas poli-cisë italiane, Paja është dënuar përvrasje të dyfishtë në Milano,

Kapet vrasësi i nënës, fshihej në TiranëIsmail Dulla u arrestua në orët e pasdites së djeshme, në afërsi të zonës së quajtur “Rrapi i Treshit”

Kapet në Tiranë 43-vjeçari, i cili vraume sëpatë nënën e tij vetëm dy ditë

më parë. Arrestimi i tij është bërë pas njëbashkëpunimi mes policisë së Tiranësdhe Durrësit, pasi ishte mbledhur infor-macioni se ku ndodhej i kërkuari. IsmailDulla është kapur i fshehur në banesëne një të afërmi të tij, në afërsi të vendit tëquajtur “Rrapi i Treshit”. Burimet zyr-tare të policisë kryeqytetase deklaruanse në orët e pasdites së djeshme ështëorganizuar një operacion në bash-këpunim me policinë e Durrësit, i cili karezultuar me sukses, pasi në pranga kapërfunduar autori i vrasjes së një ditemë parë. Sipas grupit hetimor, 43-

vjeçari Dulla akuzohet se ka vrarë nënëne tij 67-vjeçare. Pas ngjarjes së rëndë,arma e krimit, një sëpatë, u zhdukbashkë me autorin evrasjes, ndërsa shër-bimet e policisë janëvënë në kërkim. Vik-tima, nënë e tre fëm-ijëve, u përcoll para-diten e djeshme përnë banesën e fundit,kurse grupi hetimorvazhdon të punojë për të zbardhur rre-thanat e këtij krimi brenda familjes. Njëmartesë e dështuar, probleme tënatyrës psikike dhe një kompleks i

trashëguar edipian, përbëjnë disa ngakarakteristikat e autorit të krimit mak-abër. Sanije Dulla është gjetur e vdekur

në një pellg të madhgjaku brenda aparta-mentit të saj në LagjenNr. 1 të Durrësit. Vikti-ma ishte e ve dhe nënëe dy djemve dhe njëvajze, të tre emigrantënë Itali. Që nga data 31korrik në shtëpi i ishte

kthyer Ismaili, djali i saj 43-vjeçar. Mar-rëdhënia nënë e bir nuk ka qenë e qetëgjatë kësaj kohe. Fqinjë të familjes Dul-la tregojnë për zhurmat e grindjeve që

vinin nga apartamenti i Dullëve. Ngakëqyrja e trupit të viktimës dhe dësh-mitë e mbledhura ka rezultuar se vrasjae nënës ka ndodhur rreth orës 22:00 tësë dielës. Krimi ka goditur përsëri famil-jen, duke lëkundur fort themelet e sajdhe tronditur opinionin. Drejtues tëpolicisë së Durrësit thanë për gazetënse nuk dihen ende shkaqet që ngac-muan fort psikikën e Ismail Dullës përt’u shndërruar në nënëvrasës. Ndërko-hë, burime të tjera bëjnë të ditur se ngahetimet e para ka rezultuar që djali aku-zonte të ëmën për një lidhje intime tëkrijuar me një burrë.

B. Gilaj

Mbrëmjen e së dielësDulla vrau të ëmën, pasidyshonte se kishte lidhje

intime me një burrë

Arratisen nga gjykata dy të arrestuarNjëri prej tyre vetëdorëzohet, tjetri shpallet në kërkim

SHKODER/ Pezullohen nga puna katër policë të togës së shoqërimit, si dhe dy inspektorë

Përmet, shoqërohet agresori

Amerikanidëmton bustin

e heroitArrestohet shqiptaro-

amerikani i akuzuar siautor i dëmtimit të bustit tënjë heroi të popullit. FlamurVeizaj, prej 5 vjetësh ka mar-rë pasaportë amerikane dhekishte 10 vjet që qëndrontenë Amerikë. Dy ditë mëparë, në fshatin Fratar tëPërmetit, ai ka goditur melevë hekuri mbi një vepër tëOdise Paskalit, shpallurmonument kulture, një bustnë allçi. Madje në momentine arrestimit ai ka kërcënuardhe qëlluar shefin e komis-ariatit të policisë dhe njëpolic të grupit të gatshëm.Burime të policisë thanë seai është i arrestuar dhe aku-zohet për dy vepra penale,dhunim të simboleve ko-mbëtare dhe goditje për sh-kak të detyrës. Gjatë hetim-it ai ka deklaruar se e kaprishur bustin e Musa Fra-tarit, “sepse ky njeri ka pirëgjakun e familjes time”.Musa Fratari është vrarë nëLuftën Ndërkombëtare An-tifashiste në Spanjë, shok iMehmet Shehut. Busti iMusa Fratarit në fshatinFratar është rrënuar plotë-sisht, pasi mbi të ka rënduarkazma dhe mjete të tjera rre-thanore. Sipas Veizajt:“Problemet me të cilatndeshet sot Shqipëria ekanë origjinën nga pushtetii vjetër komunist, i cili ka lënëpas vetes ende fundërrina.Politikanët e sotëm të të dykrahëve janë pasqyra esistemit komunist të atëher-shëm, sepse nga familje ko-muniste vijnë dhe nuk kanëse çfarë të demonstrojnë nëpolitikën e sotme që aspironpër demokraci të vërtetë”.

A. Xhani

ndërkohë që edhe Gjermania ekërkon për vrasjen e një shqiptari,në bashkëpunim me mikun e tij,Gentian Makishani. Por Paja duketse ia kishte marrë dorën arratisjeve,pasi kjo ishte e dyta herë. Një vit mëparë, në muajin gusht, kur ishte nëburgun e Peruxhias dhe ishte dukepritur ekstradimin drejt Gjerman-isë, ku akuzohej për vrasjen e në sh-qiptari tjetër, kishte mundur të ar-ratisej nga burgu në momentin kurkishte dalë për ajrim. Ai u arrestuadisa ditë më vonë, pas një sherri, kumbeti i vrarë një person dhe u pla-gosën pesë të tjerë.

B. Gilaj

I arrestuari, Ismail Dulla

SHQIP 8 E MERKURE, 15 GUSHT 2007O P I N I O N

KESH, mes çmimit dhe kostosBARDHI SEJDARASIDrejtor Ekzekutiv i ISAE*

Këto ditë një gazetë periferike botoi një intervistë (mbase të vetmen) të kreut aktual të Entit Shtetëror të Energjisë Elektrike

(ERE), z. Bujar Nepravishta. Intervistarutinë nuk kishte asnjë gjë të re për tëtheksuar (të gjitha problemet e sotme tëenergjisë së munguar janë evidente), mepërjashtim të aplikimit të kompanisë mo-nopol të energjisë në Shqipëri, KESH, përnjë rritje të çmimit të energjisë së faturu-ar.

Edhe kjo kërkesë nuk përbënte lajm,sepse ka qenë e mbetet një kërkesë e her-shme. Lajmi qëndronte në faktin e shi-frave mbi të cilat "luan" KESH-i, për të sig-uruar mbijetesën. Interesant ishte argu-mentimi që Korporata i bën kërkesës së sajpër rritje çmimi. Tekstualisht: "Reforma kapër synim furnizimin e plotë me energjielektrike... Aplikimi në kohë i reformëstarifore do të sillte furnizim 24 orë si dhekosto më të ulët. Këtu hyn edhe kostoja eenergjisë së pashërbyer. (Kostoja e en-ergjisë së pashërbyer është kostoja e buri-meve alternative që përdoren nga kon-sumatorët privatisht siç është gjeneratori,rënia ekonomike, turizmi, eficenca e bizne-sit dhe, çka është më e rëndësishmja, ësh-të mungesa e komoditetit të konsumatoritqë sjell impakte sociale)", thotë KESH-i.

Kjo do të thotë, pak a shumë se, më nëfund, një ndërmarrje, ende publike i"qan" hallin konsumatorit privat për kos-tot shtesë të burimeve alternative, të cilatvetë ajo ia ka shkaktuar. Të themi pak mëposhtë pak fjalë për këtë.

Sakaq duhet thënë se reforma tariforeduhet të ishte kryefjalë e kësaj ndërmar-rjeje dhe e qeverisë që e ka "dendur" mesubvencion këtu e një dekadë, të paktën!Shqiptarët e të gjithë ngjyrave kanëpaguar për gjigantin e pashpresë, KESH-in, edhe pse nuk kanë marrë produktin edëshiruar. Shumat marramendëse të sub-vencionit duhet të kishin shkuar në drej-time të tjera prioritare të qeverive të maj-ta e të djathta, por nuk ka ndodhur kësh-tu. Në vend të shkollave, kopshteve, çer-dheve dhe rrugëve, kemi blerë energji, tëcilën nuk e paguajmë. Ky mall vazhdon tëshitet sot e gjithë ditën nën kosto, dukeshënuar precedentin, ndoshta më unikalnë botë, kur një biznes shet me humbje.Dhe ky biznes është KESH-i që menaxhonenergjinë elektrike. Në këtë kuptim refor-ma tarifore nuk duhet të ndikohet ngapolitikat e ditës, qofshin elektorale ose jotë tilla. Sot të vjen për të qeshur kur lexon"planet e veprimit" të KESH dhe kurshikon dështimin e plotë të tyre, edhe kurkanë qenë nën "hyqmin" e BankësBotërore apo ekspertëve të tjerë të njohur.Asnjë largpamësi nuk është treguar nëmenaxhimin e kësaj ndërmarrjeje pub-like, ndërsa strategji të reja mbivendosenpër të mos e pasur jetën e tyre më të gjatësesa vetë koha që është dashur përhartimin e miratimin e një strategjie.

Pse është kryefjalë reformatarifore?Ekspertët e energjisë llogarisin një kon-

sum vjetor (kurrë nuk është matur realishtkonsumi faktik pa reduktime të furnizim-it) prej rreth 7 miliardë kilovatorë në vit.Sot prodhohet diku tek 4,5-5 miliardë nëkushtet ideale. Gjenerimi i energjisë do tëvijojë të mbetet peng i motit dhe i prur-jeve, ndërsa burimet e tjera alternative tësigurimit të energjisë janë në embrion.TEC-i i Vlorës (nëse fillon të hedhë theme-let tani) do të paktën dy vjet, HEC-et epremtuara mund të përfundojnë dikurreth 2015-ës. Ka një zgjidhje që vjen prejburimeve të tjera alternative që pakë-sojnë kërkesën për konsum të energjisë(ish-drejtori i BB-së thoshte se kërkesa përenergji në Shqipëri është tri herë më e lartëse mesatarja evropiane), siç është gatimime gazin e lëngshëm të naftës dhe ngro-hja qendrore e banesave. Potencial mbe-tet respektimi i "Kodit të banesave", i cilimund t'i gjenerojë sistemit jo më pak se

25-30 % energji të lirë për ndriçim e biznes.Por këto duken si ëndrra në diell, në kush-tet e sotme. Shqiptarët do të vazhdojnë tëgatuajnë me energji elektrike, të lahen meenergji elektrike (panele diellore nuk kaas edhe një banesë kolektive, hotele,motele etj.), do të rrisin kërkesën për en-ergji, sa kohë ajo është malli më i lirë nëtregun e sotëm të energjive brenda ven-dit. Kjo logjikë nuk mund të kundërshto-het as me folklorizëm patriotik, as me thir-rje për të hequr kondicionerët nga zyrat,madje as më "triskëtimin" e energjisë.Utopi të tilla i përkasin ndonjë shekullitjetër, jo këtij që jetojmë!

Atëherë mbetet thjesht dhe vetëm re-forma tarifore, e pandikuar nga politika,por e bazuar në logjikën e ekonomisë sëtregut: ble e shes për të fituar! Madjefitimet i riinvestoj.

Nuk ka ndodhur kështu në Shqipëri.Nuk do të ndodhë as tani shpejt.

Nuk është vendi këtu të tregojmë arsy-et se pse ndodh kjo. Mjaft të themi se tëgjitha qeveritë e pas '90-ës nuk kanë bërëasgjë për energjinë, përveç premtimeveboshe. Nuk ka ndodhur as ristrukturimi iKorporatës, as përgatitja e saj për privatiz-im, edhe pse zyrtarëve të sotëm kjo iu duket"e vështirë", ndërkohë që është emergjentmenaxhimi i ndërmarrjes monopolistike,hapja e tregut dhe liberalizimi i çmimit tëenergjisë elektrike. Sa herë janë thënë këto?Sa të duash, kush është i zoti t'i mbajëmend! Por asgjë nuk bëhet. Qeveria, e vjetërdhe e re, mban me "penicilina" ndërmar-rjen e falimentuar, menaxherë të shkolluar

cion të kontrolluar dhe performancë tëqeverisjes në miradministrimin e të hyravefiskale. Pesë me hiç!

Zërat kundër qeverisjeve të paaftashuhen sapo fillon të bjerë shi e të mbush-et kaskada, e kështu rituali përsëritetmërzitshëm.

A ka zgjidhje?Të gjithë bëhen "profesorë" për të of-

ruar zgjidhje. Sa keq! Le të hedhim sytërrotull. Serbia i rriti tarifat e energjisë me20 % në fillim të këtij viti. Shtete të tjeravërtiten të bëjnë të njëjtën gjë, nisur ngakoniunktura e afërt e tregut, potencialegjeneruese dhe rritja e pamasë e konsum-it për shkak edhe të ngrohjes globale.Kemi shansin e perëndisë që burimetujore janë të pranishme në territorin evendit, ndërsa derdhim çdo vit në det, pau shfrytëzuat, 45 miliardë metër kub ujë!?Të tjerët do të na quanin të çmendur!Shekulli që vjen do të ketë me bollëk naf-të, por do të vuajë për ujë. Studimi nukështë hedhur ende poshtë nga sh-kencëtarët. Gjë që do të thotë se kështudo të ndodhë.

Ne do të vijojmë të përdorim ujin (mbi95 % e gjenerimit të energjisë aktuale ësh-të hidro), ndërsa kemi planifikuar, sipaskreut të qeverisë, jo më pak se 6 miliardëeuro vetëm për energjinë. Të mos men-dojmë se do të jemi eksportues të en-ergjisë, sikundër menduam, as të mospremtojmë se sipas skenarit aktiv tëstrategjisë së energjisë, në fund të vitit2008 do të kemi energji 24 orë. Këtë duhetta harrojmë së bashku me qeverinë!

Por për të mos mbetur në errësirë kanjë dritë në fund të tunelit. Të investojmëshpejt dhe me profesionalizëm në rrjetinrajonal të energjisë, ku do të vazhdojmëtë blejmë me çmim të lartë. Duhet të kish-in përfunduar me kohë rrjetet e interkon-jeksionit, ndërsa burokracitë e dona-torëve mund t'i kishim hedhur paskrahëve duke angazhuar edhe burimemonetare të brendshme. Sa milion ofru-an bankat tregtare për Durrës-Kukës-Morinë? A është rentabël ky projekt? Psenuk mund të jetë rentabël projekti i lin-jave të interkonjeksionit të financuara ngabankat private në Shqipëri, apo edhe ngavetë biznesi vendas, që tashmë nuk ësh-të siç ka qenë 4-5 vjet përpara? Kjo ështëçështje prioritetesh, apo mungese vizionidhe paaftësi?

Çmimi i lartë nuk paguhet,bien arkëtimetKy ka qenë një tjetër konkluzion mje-

ran i atyre që kanë drejtuar Korporatën oseedhe më lart se kaq. Kur nuk paguan, nukble dot. Bojaxhiu i sotëm i KESH-it e vërte-toi vetë këtë, duke marrë pincat në dorë eduke prerë vetë lidhjet e paligjshme. Dhekjo mund të bëhet kur do shteti, qeveria.Dhe nuk duhet të ndalet as kur kazgjedhje, as kur nuk ka të tilla. Por këtu delnjë tjetër problem që do vëmendje: saështë kosto e energjisë së prodhuar ngaKorporata? Kush e ka llogaritur dhe si? Sacent dollari kushton një kilovat energji,duke mos futur këtu kosto që vijnë ngakeqmenaxhimi i një ndërmarrjeje të atro-fizuar, megalomane, të stërmadhe eparazite? Cila qeveri tjetër, përveç asajshqiptare, mund t'i falte miliona euromijëra njerëzve që bëjnë sikur punojnë?Reforma tarifore nuk mund të jetë e plotë,po nuk mori parasysh edhe këtë faktor.Kosto e energjisë së prodhuar, plus kostoe energjisë së importuar, minus keq-menaxhim duhet të jetë e barabartë metarifën reale të energjisë së faturuar te kli-enti. Në të kundërt, do të falimentojmë, sideri tani, dhjetëra e mijëra biznese të vog-la që nuk mund të paguajnë kosto jorealedhe do të vëmë në vështirësi edhe biznesetë konsoliduara, për shkak të kostove tëpaparashikuara në planet e tyre të bizne-sit, sikundër edhe konsumatorë familjarënë nevojë. Por për këta ka një zgjidhje so-ciale që vjen nga qeveria. Jo si skema ekompensimit që i humbi "nami e nis-hani", por duke ndërhyrë në taksën evlerës së shtuar. Familjet në nevojë mundta blejnë për njëfarë kohe energjinë elek-trike duke mos e paguar, ose duke epaguar në minimum TVSH-në. Nuk janëpak 20 % apo më pak skonto!

Tani edhe një herë përKESH-in!Do të më mbetej merak po të mos e

komentoja deklarimin e fundit zyrtar tëKESH-it. "Kostoja e energjisë së pashërby-er është kostoja e burimeve alternative qëpërdoren nga konsumatorët privatisht, siçështë gjeneratori, rënia ekonomike, tur-izmi, eficenca e biznesit dhe, çka është mëe rëndësishmja, është mungesa e komod-itetit të konsumatorit që sjell impakte so-ciale". Konkluzion më se i saktë! Kujt iathotë KESH-i këtë!? Biznesit që paguan nëditë jo më pak se 500 mijë euro për të mbu-luar paaftësinë në vite të Korporatës! Tëgjitha këto impakte janë potenciale dheprandaj kërkohet zgjidhje e shpejtë, emençur dhe e duhur. Jo me slogane! As mepremtime. Opinioni ka më shumë nevojëpër transparencë. Transparencë nëmenaxhimin e ndërmarrjes publike, nëhapat për privatizimin e asaj që ka mbe-tur pa u privatizuar, në importet dhe ek-sportet e përkohshme dhe çmimet e tyre.Pra, në krijimin e besimit tek institucionidhe vetë ndërmarrja. Në të kundërt,KESH-i që i kërkon ERE-së rritje çmimi tëenergjisë, do ta marrë përgjigjen nëmbledhjen më të afërt të qeverisë, kukërkesa për rritjen e çmimit ka barrikadëKryeministrin. Por edhe ai ka arsye për tabërë një gjë të tillë.

*ISAE- Instituti për Studimindhe Aplikimin e Energjive

mrekullueshëm jashtë vendit nuk kanë asmë të voglin shans të tregojnë aftësitë e tyre,institucionet ndërkombëtare që menax-hojnë sektorin kujtohen të flasin si 'kofinipas të vjelit", studimet e tyre milionadol-larëshe janë bërë për në "koshin e ple-hrave", ndërsa Fondi Monetar Ndërko-mbëtar kërkon të mbajë frerët e financaveshqiptare për deficit të kontrolluar, infla-

KESH-i që i kërkonERE-së rritje çmimi tëenergjisë, do ta marrëpërgjigjen nëmbledhjen më të afërttë qeverisë, kukërkesa për rritjen eçmimit ka barrikadëKryeministrin. Poredhe ai ka arsye përta bërë një gjë të tillë

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 9O P I N I O N

KARL ROVE DHE

PARADIGMA E SPIN-DOCTOR

TË MBIPUSHTETSHËM

MUSTAFA NANO

Karl Rove ka dhënë dorëheqjen.Nuk do të jetë më në funksioninqë ka ushtruar gjatë viteve tëfundit, d.m.th. këshilltar e spin

doctor i Presidentit të SHBA-së. Ai i kabraktisur për fare dhomat e korridoret epushtetit, për t'iu dedikuar tani e tutjeveprimtarive jo politike. Ndodhi ajo qëndodhi do vite më parë me Alaistair Camp-bell, spin doctor-in e famshëm të TonyBlair-it, i cili u largua pa dëshirën e këtij tëfundit dhe pa dëshirën e vet nga roli i "tru-rit" të Kryeministrit britanik. Të dy këta epësuan prej protagonizmit të tejskajshëme prej shtrirjes kabá të personalitetit tëtyre, duke prishur kështu deontologjinë eprofesionit të këshilltarit special, apothënë me fjalë të tjera, të "eminencës gri".Sipas shumë gjasave (e sipas shumënjerëzve), Campbell-i ishte intelektual-isht më i sofistikuar e më i rafinuar sesaKarl Rove (ky i fundit nuk belbëzonte nëasnjë gjuhë të huaj e nuk ka mundur tëmarrë diplomën e një universiteti, gjë që -të kuptohemi - nuk ka pse të përbëjë do-mosdoshmërisht një tregues të vlefsh-mërisë, zotësisë e inteligjencës së një per-soni), por këshilltari e mentori i Presiden-tit amerikan, pikërisht ngaqë ështëkëshilltari e mentori i Presidentit ameri-kan, ia ka kaluar në famë.

Karl Rove pra, është një personazh merëndësi e jehonë planetare. Ai është tan-imë një paradigmë e kohëve moderne; aipërbën një shkollë, një leksion, një për-vojë, një risí, të cilat demonstrojnë se si njënjeri, që ka pranuar të ketë rolin e njëkëshilltari të pazëshëm në Shtëpinë eBardhë, mund t'ia dalë mbanë të shndër-rohet në njeriun më të pushtetshëm parexcellence të planetit. Janë të shumtë ataqë kanë besuar dhe besojnë, se gjatë sh-tatë viteve të fundit, Karl Rove ka qenë defacto arkitekti i politikave amerikane. E tokme këtë kanë besuar e besojnë se GeorgeW. Bush, Presidenti amerikan në peri-udhën 2000-2007, ka qenë një si lodër nëduart e tij. Sigurisht, kemi të bëjmë me njëteprim gazetaresk, por ka qenë Karl Roveamá që e shndërroi George W. Bush-in nga

një pijanec harrakat në një prej politi-kanëve amerikanë më të bujshëm të de-kadës së fundit, madje, duke i veshurshpesh herë një rol pothuajse mesianik,duke e shitur si ringjallës të konservator-izmit amerikan dhe të Partisë së përgju-mur e të përhumbur Republikane, si bar-tës të vlerave morale në një botë tëzvetënuar, liçencioze e libertine, simbrojtës të pashoq të kombit amerikan nëkëto kohë të vështira, si kampion të lirisë etë demokracisë, që nuk kënaqet me kon-solidimin e këtyre vlerave në vendin e vet,por kërkon dhe eksportimin e tyre nëvende të dominuara në mënyrë tradicio-nale e visherale nga ethosi antidemokra-tik, e kështu me radhë. Siç u pa e u veri-fikua më vonë, të gjitha këto nuk kishin tëbënin me të vërtetën; përkundrazi, ishinsendërgjí kot më kot pretencioze të gatu-ara në punishten politike të Karl Rove-it.

Janë shkruar libra e janë bërë filma edokumentarë për Karl Rove-in. Nga anatjetër, nuk janë kursyer epitete e karakter-izime nga më të skajshmet. Ai është qua-jtur gjeni, magjistar, arkitekt fushatashelektorale ngadhnjimtare, spin doctor-imë i zot i kohëve moderne, madje i tëgjitha kohëve etj., etj. Të gjitha këto, dukei zhveshur prej ngjyrimeve e përmbajtjesmistike, janë megjithatë të vërteta. Përnga influenca dhe fuqia në qendrat epushtetit amerikan, pas Presidentit ezv.presidentit, të cilët kanë ushtruar - nëmos tjetër - një pushtet të bartur prej tit-ullit e postit, vinte Karl Rove, i cili de jurenuk ishte asgjë tjetër, veç një këshilltar,ndërsa de facto ishte strategu politik i Sh-tëpisë së Bardhë. Thonë se shënimet e njëpusulle të tij, e cila i jepej Bush-it nën apombi tavolinë në mbledhje të ndryshme tëShtëpisë së Bardhë, vlenin më shumë seopinioni i të gjithë ministrave të qeverisëamerikane.

Përtej mistifikimit kësodore të kësajfigure, duhet thënë se Karl Rove përbën

një model të keq. Shumë të keq. Mund t'içmojmë forcën për t'iu imponuar një es-tablishment-i të tërë politik (është njëforcë humane, e cila nuk është mëkat tëadmirohet), por nuk mund të mohojmëfaktin, se ai ka qenë mentori i një Presi-denti, të cilit ka kohë që po i japin munxatqë të gjithë. Nën dritën e dështimeve tëpresidencës së Bush-it Junior nuk është evështirë të thuhet, që po, Karl Rove kapasur një influencë të jashtëzakonshmembi njeriun më të pushtetshëm të botës,por kjo influencë ka qenë e ligë dhe e dëm-shme. Rrjedhimisht, nëse biem dakord seai ka qenë një gjeni (my boy genius - kësh-tu e quante vetë Bush-i), duhet të biemdakord se ka qenë një gjeni i prapë. Dhe

në fakt, fitoret elektorale të Bush-it, qoftënë garën për guvernator në Teksas, qoftënë garën për President i SHBA-së (të gjithatë orkestruara e të drejtuara prej KarlRove-it) kanë qenë në një masë të madheprodukt i makinacioneve, hileve, trukeve,goditjeve pas shpine, denigrimeve etj.Këto hile kanë qenë ndonjëherë të qepu-ra aq trashë, sa të sjellin ndër mend ca hiletë bëra nga "spin doctor"-ë të politikanëvetë vendeve si Shqipëria, ku kultura poli-tike e skrupujt etikë në debatin publikjanë në nivele të mjerueshme. E, megjith-atë, kanë qenë hile fituese e, për këtë ar-sye të admiruara (në botën e sotme,njerëzit - s'ke ç't'i bësh - magjepsen mëshumë prej suksesit, e më pak prej skru-pujve e moralit).

Është i famshëm tanimë një truk i tij, tëcilin e ka shtënë në punë në fushata tëndryshme elektorale. Në një garë për pos-tin e guvernatorit të Teksasit, Karl Rove,që drejtonte fushatën e Bush-it, bëri njëanketim, ku njëra prej pyetjeve të pyetë-sorit ishte shtruar në mënyrë poshtërsishtfinoke: do të votonit ju për x-in (rivali iBush-it), në kushtet kur do të merrnit veshse stafi i tij përbëhet vetëm nga lezbike?Kaq u desh që të provokoheshin masa tëtëra konservatorësh, të cilët nuk mund tatolerojnë devijimin prej vlerave tradicio-nale. Ky truk u përsërit në të ashtuquajtu-rat primaries (zgjedhje brenda partisë përtë përcaktuar kandidatin për President),ku një sondazh përmbante pyetjen di-abolike të ngritur mbi një supozim: Do tëvotonit ju për John McCain-in (si gjith-monë, bëhet fjalë për rivalin e Bush-it),nëse do të merrnit vesh se ky i fundit kanjë fëmijë të paligjshëm me një grua zeza-ke? Asnjëherë nuk u mor vesh, nëse JohnMcCain-i kish apo nuk kish një fëmijë tëpaligjshëm me ngjyrë, por amá, ky supo-zim, në dukje i pafajshëm, ra me buçimënë veshët e turmave të evangjelistëve e tëkrishterëve born-again, gjë që solli skual-

ifikimin e shpejtë të John McCain-it. Mëpas, askush nuk u mor me këtë histori easkush nuk doli të konfirmonte tëvërtetën, sipas së cilës ishte Karl Rove au-tori i këtij anketimi.

Ka edhe më. Në garën presidenciale tëvitit 2004, ndërsa John Kerry ishte në avan-tazh, makina propagandistike e Karl Rove-it shpikte rreziqe e komplote të terrorizmitislamik, të cilat bënin që sytë të drejto-heshin, jo nga kandidati "i shtruar, i qetë ei qulltë" Kerry, por nga kandidati patriotdhe i paepur në luftën kundër terrorizmit,me demek George Bush-i. Ka edhe mëakoma. Roli i Karl Rove-it nuk ishte thjeshtelektoral. Ai ishte kryesisht politik dhe, sii tillë, është konsumuar në periudhatndërzgjedhore, në të cilat ai ka përgatiturnëpërmjet një propagande të ethshmeopinionin publik amerikan mbi luftën nëIrak, ka diktuar rekrutimin mbi kriterepolitike të gjyqtarëve republikanë nëGjykatën e Lartë, ka orkestruar krijimin etë ashtuquajturit cronyism, me fjalë tëtjera krijimin e një rrjeti nepotik e miqësornë administratën amerikane, ka dekon-spiruar një agjente të CIA-s (ValeriePlame), ngaqë kjo e fundit ishte gruaja enjë ambasadori që guxoi të kritikontepublikisht politikën e jashtme amerikane,ka marrë pjesë në lojëra ekonomike, dukenxitur e inkurajuar mergers të ndryshëm(shkrirjen e dy a më shumë kompanive meqëllime përfitimi personal), ka diktuarpolitika editoriale të operatorëve të ndry-shëm mass-media-tikë etj., etj.

Në të gjitha këto ai është zyrtarisht eformalisht dorëjashtë. Dora e tij pra, kaqenë gjithmonë e padukshme, gjë që kapërbërë e përbën një arsye tjetër të mitiz-imit të figurës së tij. Por, ndërsa ka fshe-hur dorën e tij në punët e liga të kësaj ad-ministrate, ai nuk ka mundur e nuk kadashur të fshehë faktin, që ka qenë truri ipresidencës së George W. Bush-it, i njëpresidence, që ka zënë të arkivohet qyshtani si më e keqja në historinë moderne tëShteteve të Bashkuara të Amerikës. Përrrjedhojë, modeli "Rove" është mirë tëmos futet në manualet e politikës. Ose letë futet, por si një model për të mos u nd-jekur.

Modeli "Rove"është mirë tëmos futet nëmanualet epolitikës. Ose letë futet, por sinjë model për tëmos u ndjekur

1997, opozita në grackën e qeverisëARBEN VATA

Rihapja zyrtare e hetimeve për krimetdhe ngjarjet e tjera të ndodhura nëvitin e mbrapshtë 1997, e ka bërë njëpjesë të opozitës që të ekspozohet sër-

ish në mënyrë të pakuptimtë në mbrojtje të au-torëve të dyshuar për këto krime, në të njëjtënmënyrë sikurse opozita e majtë doli edhekundër sulmeve të pandërprera të së djathtëskundër prokurorit të Përgjithshëm, Sollaku.Duke u rreshtuar apriori në këtë mënyrë, dukekundërshtuar akuzat e së djathtës, kundër asajqë ajo e quajti "fjetje e tij mbi dosjet e krimit",opozita në fakt nuk bëri gjë tjetër veçse la tëkuptohej se segmente të saj ishin me të vërtetëtë inkriminuara, ndaj edhe për këtë arsye nxi-tuan të viheshin në krah të Sollakut. Me këtëveprim, opozita, në një farë mënyre ra nëkurthin e mazhorancës, e cila në kulmin e krizësenergjetike dhe të ujit të pijshëm në vend e katërhequr opozitën në një kurth tjetër të ngjas-hëm me atë të Sollakut, në çështjen e hapjes sëdosjes së krimeve të pazbardhura, kryesishtatyre të vitit 1997.

Formacioni politik i së majtës, i cili është aku-

zuar vazhdimisht për inicimin e trazirave të 10viteve më parë dhe për përdorjen e krizës sëskemave piramidale me qëllim rrëzimin medhunë të pushtetit të qeverisë së PartisëDemokratike, nuk ka pse tregohet as dyshuesndaj iniciativës së qeverisë dhe as pse të mos embështesë atë fuqimisht në të gjitha mënyrat.Vetëm duke bërë kështu, ajo mund të rrëzojëedhe deklaratat e pafund të të djathtëve ndajeksponentëve të saj, sidomos të disa partive tëvogla, të cilat janë përfolur për menaxhim poli-tik të kriminelëve në disa zona të vendit, kuedhe shkatërrimet e pronës publike dhe pasur-isë kombëtare ishin më të mëdha. Përndryshe,nuk do të bënte gjë tjetër veçse do të dëmtohejmoralisht e politikisht dhe deri në vërtetiminzyrtar të akuzave do të konsiderohej siudhëheqëse politike e krahut të armatosur tërevolucionit të 1997-ës. Në këto kushte, gjëjamë e urtë politikisht dhe moralisht përopozitën do të ishte bashkëpunimi nëse kërko-het me organet e policisë dhe të drejtësisë përdënimin e masakrave si ajo e Cërrikut. Në këtëmënyrë, publiku do të zhvlerësonte akuzat esë djathtës ndaj së majtës, e cila vetëm në këtëproces hetimor mund të ketë edhe rastin e saj

si për t'u distancuar edhe zyrtarisht nga akuzate pamerituara ndaj saj. Kjo rrugë, gjithashtudo të krijonte një precedent normal demokra-tik, atë të lënies dorë të lirë të drejtësisë për tënxjerrë autorët e krimeve, qoftë edhe politike,dhe dhënies fund të përzierjes së politikës nëdrejtësi dhe përcaktimin e verdiktit më parënga politika sesa nga policia, prokuroria dhegjykatat.

Ndëshkimi i autorëve dhe organizatorëvetë disa masakrave të rënda në vitin 1997, oseedhe më herët apo më vonë, është gjithashtumë e pakta një detyrim moral ndaj viktimave tëpafajshme të këtyre ngjarjeve të dhimbshme.Pavarësisht se prej kujt merret iniciativa përnxjerrjen e fajtorëve përpara drejtësisë, kjo për-pjekje është edhe një mesazh i qartë shtetërorpër kriminelët që duhet ta dinë se çdo suportpolitik, çdo influencë ekonomike, apo tjetër llojiqoftë, nuk mund t'i shpëtojë ata përjetësishtnga përballja me drejtësinë. Po ashtu, nësedalin të vërteta akuzat e politikës së të dykrahëve për përfshirje të përfaqësuesve të tyrenë rrjetet kriminale dhe bandat e armatosura,etj., atëherë, ky është një shans edhe për poli-tikën, e cila ka kështu një shans tjetër për t'u

vetëpastruar dhe shkëputur nga politika evjetër dhe e përlyer keqas në këto 17 vjet nëafera të ndryshme korruptive e kriminale.

Por, problemi i vetëm, qoftë për policinë dhemë pas për organet e drejtësisë, lidhur me he-timet e nisura, mund të jetë një amnisti që Par-lamenti i 1997-ës bëri në mënyrë të përbashkëtpër krimet e kësaj kohe. Në atë kohë kjo u ko-mentua më së shumti si mënyrë e politikës përtë shpëtuar veten nga çdo hetim i mëpasëm.Nëse është me të vërtetë kështu dhe kjo hapjedosjesh kriminale përjashton nga ndëshkimiligjor politikanët, atëherë kemi të bëjmë sërishme një lojë të politikës dhe larje hesapesh të sajme mbështetësit e tyre në botën e krimit dhekjo ndoshta për të dyja palët e politikës. Nga anatjetër, përjashtimi i politikës nga pasojat ligjoretë nxitjes dhe mbështetjes së krimit do të sh-tonte në favor të atyre që mendojnë se riciklimii ngjarjeve të vitit 1997 nuk është gjë tjetër veçsenjë manovër për të harruar mungesën e ujit,dritave dhe rrugët e pashtruara në të gjithaqytetet e vendit. Por, gjithsesi, fundi i këtyrehetimeve dhe ajo çka do të dalë prej tyre, do tëmund të vërtetojë nëse qëndrojnë apo jo dy-shimet e përhershme ndaj politikës.

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 11A K T U A L I T E T

Greqi, arrestohet tepelenasi me 1 kg heroinë24-vjeçari ka marrë drogën, e cila kishte hyrë vetëm dy net më parë nga Kakavija për në shtetin fqinj

Policia arrestoi mëngjesin e së martës një emigrant shqiptar, 24vjeç, nën akuzën e tregtimit të lëndëve narkotike. Policia helene

arriti në gjurmët e grupit kriminal të përbërë prej shqiptarëve. Pasinformacioneve të sigurta u mësua për një sasi droge, e cila do të vintenga Shqipëria pikërisht mëngjesin e së martës. Menjëherë policia ven-dase e ka klasifikuar informacionin si shumë të sigurt, ndaj ngriti nëzonën e Neos Kozmos disa postblloqe. Prej kontrolleve mundi të iden-tifikojë disa persona si transportues të mundshëm të lëndëve narko-tike. Në orën 10:00 të paradites së djeshme u ndalua një automjet imarkës “Fiat”, në portbagazhin e të cilit u gjet sasia 1 kilogram hero-inë e pastër dhe shuma prej 12 mijë eurosh.Menjëherë policia vuri nën pranga drejtuesin e automjetit, një 24- vjeçar

nga Tepelena, emri i të cilit nuk publikohet për shkak të hetimeve.Tashmë janë identifikuar edhe tri anëtarë të tjerë të bandës, të cilëtjanë shpallur në kërkim. Në një njoftim për shtyp, policia helene dek-laroi se sasia e drogës është sjellë dy net më parë nëpërmjet pikëskufitare të Kakavijës prej një korrieri droge. Ndërkohë, një tjetër sasiprej 1 kilogram ishte dorëzuar tek anëtarët e tjerë të bandës pak minu-ta para arrestimit të 24-vjeçarit tepelenas. Burime pranë Drejtorisë sëPolicisë së Atikës pohuan se ky grup, gjatë vitit të fundit, ka tregtuar nëGreqi dhjetëra kilogramë drogë. Po sipas të njëjtave burimeve, pjesëtarëte këtij grupi kanë transportuar për në Shqipëri sasi të mëdha parash,të cilat janë fitime prej qindra mijëra eurosh nga tregtia e drogës.

Artur Bibe

Nga hetimet e para dyshohet se ngjarja ka lidhje me hakmarrjen e ndonjë personi të arrestuar

Ersekë, shpërthim në komisariatPolicia lokale: Ende nuk është përcaktuar lloji i eksplozivit

Një sasi lënde plasëse ështëhedhur mëngjesin edjeshëm në oborrin e Ko-

misariatit të policisë së Ersekës, porfatmirësisht nga shpërthimi nuk kapasur viktima apo dëme. Edhe psengjarja është mbajtur e fshehtë ngadrejtuesit e këtij komisariati, ështëmësuar se ngjarja në fjalë ka ngri-tur në këmbë të gjitha strukturat epolicisë për të nisur hetimin, poredhe për të mbajtur nën mbikëqyr-je situatën aspak të zakonshme.

Shpërthimi i lëndës plasëse nëoborrin e Komisariatit të Ersekës nërrethin e Kolonjës, i ka bërëhetuesit që fillimisht të mendojnëse bëhet fjalë për hakmarrjen endonjë personi ndaj këtij institu-cioni. Megjithatë, burimet zyrtaretë policisë së Ersekës kanë qenëshumë të rezervuara edhe në për-caktimin e llojit të lëndës plasëse,duke thënë madje se mund tëbëhej fjalë edhe për ndonjëhedhje shashke.

NgjarjaShpërthimi ka ndodhur në orët

e para të ditës së djeshme, kur ngji-tur me godinën e Komisariatit tëpolicisë në Ersekë është dëgjuarnjë shpërthim dhe është dhënëalarmi për ndonjë akt të qëllim-shëm ndaj policisë lokale.

Fillimisht burime konfiden-ciale të policisë rajonale të Korçëspohuan se “në anën e pasme tëKomisariatit të Ersekës, që mbu-lon të gjithë rrethin e Kolonjës, ish-te hedhur një granatë”. Sipas tëdhënave që u referohen hetimevenë vendngjarje, lënda plasëse ësh-të hedhur nga sipër murit rrethues

e të mbrojtur me tela të komisari-atit, por pa shkaktuar ndonjë vik-timë apo dëm material, sidomosnë një kohë kur në ambientet ekëtij institucioni ka pasur vetëmroje të ruajtjes së objektit.Ndërkaq, burime zyrtare nga Ko-misariati i Ersekës thanë se “lën-da plasëse e hedhur në afërsi tëkomisariatit ka qenë thjesht njëshashkë”.

VersioniAutoritete të policisë lokale në

Ersekë i qëndruan versionit seshashka është hedhur jashtë am-

bienteve të komisariatit, në një ka-zan plehrash, por shpërthimi i sajka bërë që të reagohet edhe mehetime për një veprim që ka pasursi objektiv godinën e policisëlokale. Burime të policisë shtuanse do të dërgohen në Tiranë përekspertim pjesët e mbetura dhe tëgjetura pranë komisariatit tëlëndës shpërthyese, për të përcak-tuar nëse është hedhur granatësulmuese, apo thjesht një shash-kë shpërthyese në afërsi të Komis-ariatit të Kolonjës. Në këtë rreth,prej kohësh nuk është regjistruarndonjë ngjarje e rëndë për rendin,

ose të jetë kryer ndonjë vepër pe-nale, si vrasje apo plagosje, që tëketë pasur edhe reagimin e policisëe për pasojë ndonjë kundërveprimtë mundshëm hakmarrjeje ngabanorët e zonës. Megjithatë, çësh-tja është në duart e prokurorisë, ecila ka nisur menjëherë hetimin ekësaj ngjarjeje, ndërsa ekspertëtdo të vlerësojnë edhe llojin elëndës plasëse. Provat e mbledhu-ra në vendin e ngjarjes priten tëhedhin edhe më shumë dritëlidhur me gjetjen e identitetit tëautorëve të kësaj ngjarjeje.

A.Harka

SHPERTHIMI

GRANATAFillimisht burimekonfidencialepohuan se shpërthi-mi kishte ndodhurpas hedhjes së njëlënde plasëse

BERAT

Shpërthen bombola

e gazit, merr

flakë shtëpia

Kishte ndezur bombolën përtë gatuar, por më pas ajo ka

marrë flakë. Burime të policisëbëjnë të ditur se në orën 20:00,në familjen e Musa Dollës karënë një zjarr, i cili ka djegur njëpjesë të orendive që ndod-heshin në kuzhinë. E zonja eshtëpisë, E. Dolla, kishte nde-zur bombolën e gazit për të gat-uar gjellën e darkës. Në mo-mentin që ajo hedh vajin nëtiganin e nxehtë, vaji ështëshpërndarë dhe nga kontaktibombola ka shpërthyer. Si pa-sojë ka shkaktuar zjarr nëkuzhinë. Menjëherë familjarëtkanë njoftuar repartin zjar-rfikës, të cilët në një kohëshumë të shkurtër kanë mbër-ritur te shtëpia që ndodhej nëlagjen “Donika Kastrioti”, ku nëluftë me flakët kanë arritur qëtë fikin zjarrin e shkaktuar ngaky shpërthim i bombolës. Po nëtë njëjtën kohë zjarrfikësit kanënxjerrë nga dhoma dy fëmijëtqë ndodheshin në gjumë, pasiflaka në kuzhinë kishte bllokuarderën e dhomës. Pas shuarjessë zjarrit është parë se të gjithaorenditë që ndodheshin nëkuzhinë ishin djegur komplet.

D.Xh.

Gjirokastër, bariu dëmtohet rëndë nga një makinë në superstradë

Dy aksidente të rënda, vdesindy veta në Librazhd dhe Fier

Tre aksidente të rëndë njëri mepasojë vdekje janë shënuar në

Librazhd, Fier dhe në Gjirokastër.Aksidenti i parë është regjistruarrreth orës 09:00 të mëngjesit tëdjeshëm në Përrenjas-Fshat të rre-thit të Librazhdit. Një makinë metarga greke nuk ka “falur” jetën e njëkëmbësori në këtë fshat, që ectepërgjatë rrugës Përrenjas – Përren-jas–Fshat, 2 kilometra larg qytetit.Sipas burimeve zyrtare të policisë,18-vjeçari Vesel Karriqi, banor i këtijfshati, ka humbur jetën aksidental-isht, duke qenë në pjesën këmbë-sore të kësaj rruge nacionale. I njëjtiburim ka bërë të ditur se mjeti tip“Volsvagen”, me targa XKF3716, idrejtuar nga Besnik Muka, banor iqytetit të Gramshit, ka humburdrejtimin e makinës dhe për pasojëka aksidentuar me vdekje 18-vjeçarin Karriqi. Një aksidenti tragjikka ndodhur në fshatin Kuman, tëkomunës me të njëtin emër, 8.5 kilo-metra larg nga qendra e qytetit. Bu-

Fier-LushnjëPlagosen tri veta në aksidente

Tri aksidente janë shënuar gjatë mbrëmjes dhe orëve të natës sëdjeshme në Lushnjë e Fier. Sipas të dhënave të policisë së Fierit,

mësohet se dy drejtues mjetesh, pasi kanë humbur kontrollin e mjetit,janë aksidentuar: njëri në kanal dhe tjetri është përplasur me një sh-tyllë elektrike, ndërsa shoferi 15-vjeçar, ende pa patentë, ka përplasurrëndë një 37-vjeçar. Mbrëmjen e djeshme, rreth orës 21:00, në rrugënFier-Berat, në vendin e quajtur Velmish, automjeti tip “Volsvagen”, metarga të huaja, MEB6579, me drejtues Artur Gjolenan, 25 vjeç, ka hum-bur kontrollin e mjetit dhe është përplasur me një shtyllë elektrike.Ndërsa në vendin e quajtur Çermë Shkumbin, në rrugën Çermë-Div-jakë, autovetura tip “Mercedez benz”, pa targa, me drejtues JudmirHaka, 27 vjeç, ka dalë nga rruga dhe është përmbysur në kanal. Pogjatë orëve të vona të mbrëmjes së djeshme, 15-vjeçari Krenar Shala,nga Lushnja, ka aksidentuar rëndë Rezart Arapin. M.T.

rimet zyrtare policore saktësojnë se33-vjeçarja Entuela Zykaj ka gjeturvdekjen e menjëhershme pasi ështëaksidentuar nga Francesko Bregu.

Një aksident i rëndë automobil-

istik që ka ndodhur dy ditë më parënë superstradën Gjirokastër-Kakavije në afërsi të kthesës sëGuranxisë, një autoveturë me targagreke e drejtuar nga një emigrant

nga Dervician, i cili ka plagosurrëndë një bari. Burime të policisëbënë të ditur se se automjeti tip SeatIbiza me targa greke INP 1531, qëdrejtohej nga Kosta Lako, 33 vjeçgjatë lëvizjes në këtë aks rrugor kaaksidentuar shtetasin ReduvanGërveshi, 19-vjeçar nga fshati Laz-arat. Viktima është gjendur nga disaudhëtarë të rastit dhe është përcjellëmë urgjencë prej tyre në spitalin ra-jonal Omer Nishani në Gjirokastër negjendje të rënde pasi kishte pësuarshume fraktura dhe për shkak tëgjendjes së rëndë është transportu-ar me helikopter për në Spitalin Ush-tarak në Tiranë. Drejtuesi i autom-jetit që shkaktoi aksidentin ështëlarguar nga vendngjarja, por ngapërplasja kishte ngelur në vendng-jarje targa e tij. Policia kërkoi të dhë-na në pikën e Kakavijes duke shënu-ar në sistemin kompjuterik targën etij dhe më pas ai është paraqitur vetënë ambientet e komisariatit.

Be.Dy./En.Se.

Policia e Ersekës

nuk ka arrestuar

ndonjë të

dyshuar lidhur

me ngjarjen

KORÇE

Arrestohet 17-vjeçari,dyshohet për përdhunim

Denoncimin e kryejnë prindërit e djalit

Arrestohet një 17-vjeçar, pasi dyshohet se ka rrëmbyer dhemë pas ka kryer marrëdhënie seksuale me një të mitur.

Kanë qenë prindërit e djalit, të cilët kanë bërë denoncimin nëKomisariatin e policisë se Korçës. AurelIbrahimi, nga fshati Pojan i rrethit të Ko-rçës, pas një nate të kaluar me një 12-vjeçare nga fshati i tij, e ka parë veten nënhetim në Komisariatin e Korçës. Burime tëpolicisë thanë se i riu është dorëzuar në ko-misariat nga vetë prindërit e tij, të cilëtkërkuan të hetohet ngjarja e një dite mëparë, e menduar fillimisht si një rrëmbimdhe e përfunduar me kryerjen e mar-rëdhënieve seksuale me një të mitur.Ndonëse 17 vjeç, Aurel Ibrahimi ka arriturtë bindë bashkëfshataren e tij që të largo-heshin së bashku, dhe gjatë natës ka arri-tur të kryejë me të marrëdhënie seksuale. Policia nëpërmjetekspertimit ka arritur të verifikojë se ndaj të miturës ështëushtruar dhunë seksuale. Edhe prindërit e kësaj të fundit, tëalarmuar për mungesën e vajzës së vogël, i kanë kërkuar ndi-hmë policisë së Korçës për gjetjen e saj, por ndërkaq në ko-misariat janë paraqitur së bashku me 17-vjeçarin Ibrahimivetë prindërit e këtij të fundit, duke kërkuar hetimin e ng-jarjes për të shmangur edhe ndonjë konflikt të mundshëmme familjen e minorenes, me të cilën janë bashkëfshatarë.

POHIMIBurimet zyrtare ustepën të konfir-monin lajmin, dukepohuar se në oborrishte hedhur njëshashkë

DËMETFatmirësishtnga shpërthimi ilëndës plasësenuk ka pasur tëlënduar, apo dëmmaterial

E MERKURE, 15 GUSHT 2007SHQIP 12 K O S O V E

Sejdiu: Asnjë bisedim po u fol për ndarjenKrerët e Kosovës ritheksojnë qëndrimin kundër ndryshimit të kufijve

Kryeministri i Kosovës, Agim Çeku, theksoi se statusi është mbyllur që në vitin 1999

DEKLARATA

Meta: Durimi iKosovës po arrinnë kufijtë e fundit

DIPLOMACIPavarësinë nukmund ta errësojëapo dobësojëndonjë justifikimqë lidhet me lojëngjeostrategjike tëRusisë

Kryetari i LSI-së, Ilir Meta, shpre-hu bindjen se “pavarësia është evetmja zgjidhje e mundshme përKosovën, e cila mbështetet në njo-hjen e gjithë realiteteve në Kosovë evendet përreth”. Gjatë një konfer-ence për shtyp, Meta ndërsa vuri nëdukje se LSI po ndjek me shqetësim

zhvillimet e procesit të nego-ciatave midis treshes sëgrupit të Kontaktit me palënkosovare dhe serbe, vlerësoise “periudha 120-ditore ekëtyre bisedimeve duhet tëjetë shtyrja e fundit përparapërcaktimit të statusit për-fundimtar të Kosovës, pasi‘status quo’-ja dhe durimi i

një populli janë në kufijtë e fundit tëtyre”. Në këtë proces ai kërkoi nga ko-muniteti ndërkombëtar që “t’upërmbahet me konsekuencë e paekuivokë parimeve bazë të Grupit tëKontaktit, të cilat drejtuan gjithë pro-cesin 2-vjeçar të përpjekjevendërkombëtare për statusin e Kos-ovës”. Sipas kreut të LSI-së, “dështi-mi i respektimit të këtyre parimeve,mbi të cilat u ngrit Paketa Ahtisari,ka pasoja të rrezikshme për Kosovëndhe rajonin. Por, kjo mund të sjellëshumë pasoja të rrezikshme edhepër vetë komunitetin ndërko-mbëtar, për investimin e tij të jash-tëzakonshëm si material, ashtuedhe moral në Kosovë”. Nga anatjetër, Meta thekson se “përmendjae ndarjes së Kosovës si një opsion, efut procesin në qorrsokak të rrezik-shëm, jo vetëm për stabilitetin e saj,por të të gjithë ra

Presidenti i Kosovës, Fatmir Sejdiu, deklaroi se tërësia territoriale e Kosovës është e pa-

prekshme. Ai nuk e ka përjashtuaras mundësinë që Prishtina ta rish-ikojë pjesëmarrjen në bisedime,nëse në bisedime shtrohet si al-ternativë copëtimi i Kosovës.“Nuk do të pranojmë që dikush tëna imponojë një zgjidhje të tillë”,ka thënë Presidenti Sejdiu. Por, aika thënë se treshja përfaqësuesee Grupit të Kontaktit nuk kakërkuar që në bisedime të shtro-het edhe mundësia e ndarjes sëKosovës. Presidenti Sejdiu ështëshprehur optimist për përfundi-min e bisedimeve 120-ditëshe. Aika shprehur besimin se me për-fundimin e këtyre bisedimeve dotë bëhet një vlerësim ndërko-mbëtar. Ndërkaq, KryeministriAgim Çeku ritheksoi edhe njëherë qëndrimin e palës kosovarekundër diskutimit të çështjes sëstatusit të Kosovës në vazhdimine procesit negociator. Ai theksoi sepër Prishtinën kjo tashmë ështëçështje e mbyllur që prej vitit1999. “Për ne statusi është çësh-tje e kryer. Ne e kemi thënë disaherë dhe do t’i themi edhe palësserbe, se statusi është çështje ekryer, jo tani, por që në vitin 1999",ka thënë Çeku. Ai tha se pala kos-ovare ia ka bërë të qartë këtë edhetreshes ndërkombëtare, gjatëqëndrimit në Prishtinë, e cila, si-pas tij, ka premtuar se nuk do tëparaqesë propozime përzgjidhjen e statusit të Kosovës.“Gjatë qëndrimit të treshesndërkombëtare këtu kemikërkuar që treshja apo bashkësiandërkombëtare të mos ketë pro-pozime të veta, që të mos na biennë një pozitë që ne të pajtohemiapo të mos pajtohemi me bash-kësinë ndërkombëtare”, ka thënëÇeku. Ai ka përsëritur se pala kos-ovare do të rishqyrtojë qëndriminndaj bisedimeve, nëse bashkësiandërkombëtare kërkon që në to tëbisedohet edhe për statusin e Ko-sovës. I bindur se nuk do të ketështyrje të tjera të zgjidhjes së sta-tusit, Kryeministri Çeku i ka bërëthirrje Serbisë që ta njohë realite-tin e ri dhe të pranojë se Kosovëne ka humbur përgjithmonë. Aibëri të ditur se në takimin eradhës me treshen ndërko-mbëtare, më 29 e 30 gusht, nëVjenë, Kosovën do ta përfaqësojëEkipi i Unitetit. Të njëjtin qëndrimka pasur edhe pjesëtari i ekipit ne-gociator, Berim Shala. Ai theksoi se

opsioni për mundësinë e ndarjesterritoriale është përcjellë meshqetësim në Kosovë dhe meparalajmërimin e mundësisë sëshpërthimit të trazirave. Ekipi iUnitetit e konsideron tërësinëterritoriale të Kosovës si një prej

çështjeve të panegociueshme.Koordinatori i Ekipit të Unitetit,Blerim Shala, ka thënë se opsionii ndarjes është opsion i gjakder-dhjeve të reja në rajon. “Ndarjaështë pikërisht e kundërta ezgjidhjes, pasi do të krijojë trazira

të tmerrshme për gjithë rajonin.Nuk mund të bëhet ndarje apo tëcaktohen kufij të rinj vetëm mesSerbisë e Kosovës.

Kjo do të ketë pasoja edhe përLuginën e Preshevës, Bosnjë-Hercegovinën dhe madje edhe

Presidenti i Kosovës nuk eka përjashtuar as mundës-inë që Prishtina ta rishikojëpjesëmarrjen në bisedime,nëse në bisedime shtrohet

si alternativë copëtimi iKosovës

Sejdiu

Kemi kërkuar që treshja tëmos ketë propozime të

veta, të cilat mund të navënë në pozitë që ne të

pajtohemi apo të kundërsh-tojmë bashkësinë

ndërkombëtare përzgjidhjen e statusit

Çeku

Berisha kundërndarjes sëKosovës

Kryeministri

Kryeministri Berisha kakundërshtuar opinio-

net e fundit lidhur me çësh-tjen e Kosovës dhe mundës-inë e ndarjes së saj. Kreu iqeverisë shqiptare ështëshprehur totalisht kundërndarjes së Kosovës. Nëpërm-jet një njoftimi për shtyp nëfaqen e Kryeministrisë, cito-het se opsioni i ndarjes bie nëkundërshtim të hapur me tëgjitha përcaktimet e derisot-me ndërkombëtare përzgjidhjen e statusit final tëKosovës. Lidhur me komen-tet dhe opinionet e shpre-hura këto ditë për mundës-inë e ndarjes së Kosovës sinjë opsion për zgjidhjen estatusit të saj, KryeministriSali Berisha theksoi se kyopsion jo vetëm që nuk i jepzgjidhje statusit të Kosovës,por kërcënon në themelpaqen dhe stabilitetin nëKosovë dhe më gjerë. Dukeiu referuar deklaratës sëpublikuar në faqen zyrtaretë Këshillit të Ministrave,Berisha është shprehur serespektimi i kufijve ndërko-mbëtarë aktualë tëvendeve të Ballkanit dhepavarësia e Kosovës në ter-ritorin e kufijve të sajndërkombëtarë janë rrugae vetme për paqen dhe sta-bilitetin e rajonit. “Ndërsandarjet e reja në Ballkan,me motivin e shteteve tëpastra etnike, do të hapninspiralen e një serie krizashdhe konfliktesh të rrezik-shme jo vetëm për gad-ishullin tonë, por edhe përEvropën”, tha ai.

KOMENTI

"Financial

Times": Kosova,

drejt pavarësisë

Gazeta britanike, "Financial Times", shkruan se

gjasat për suksesin e bisedi-meve për Kosovën janë tëvogla. "Diplomatët perëndi-morë pranojnë se gjasat përsukses janë të vogla, por de-risa argumenti i tyre qendrorështë korrekt, se është në in-teres të dy palëve që të kenënjë zgjidhje të qëndrueshme,ia vlen që të bëhet edhe njëpërpjekje", shkruan kjogazetë. "Para tetë vjetëshPerëndimi e filloi luftënlidhur me fatin e Kosovës, qëështë një territor i banuar meshumicë shqiptare, por qëformalisht është pjesë e Ser-bisë. Por, tash, sipas planevetë hartuara në Bruksel e nëUashington, Kosova ështënë rrugën që fuqishëm çonkah pavarësia", shkruan "Fi-nancial Times". "Por, ky për-fundim duket shumë larg.Kundërshtimi rus e kabllokuar miratimin e planit tëpropozuar nga i dërguari i Ko-mbeve të Bashkuara, MartiAhtisari, që do ta përgatisteKosovën, tash nën adminis-tratën e OKB-së, për pavarë-si nën mbikëqyrjen e Bash-kimit Evropian", shkruan kjogazetë. "Në përgjigje të jo-sëruse, Shtetet e Bashkuarakanë sinjalizuar se do ta njih-nin shpalljen e njëanshme tëpavarësisë nga institucionete Kosovës, kah fundi i vitit,edhe pa rezolutë të Kombevetë Bashkuara. Megjithatë,duket se çështja e statusit tëKosovës është ende largzgjidhjes", shkruan "Finan-cial Times".

Kreu i LSI-së shpreh shqetësim për vonesën

për Malin e Zi. Për këtë arsye,këmbëngulim në ruajtjen e tërë-sisë territoriale të Kosovës, siçthuhej në planin Ahtisari. Ky in-tegritet dhe sovraniteti i Kosovësjanë të padiskutueshme për ne”,ka thënë Shala.

SHQIP 13E MERKURE, 15 GUSHT 2007

Një metropol mesjetar në nëntokën e Kamboxhias.

Me një shtrirje sa ajo e Nju-Jorkut mund të ketë qenë qyteti

paraindustrial më i madh në botëNE FAQEN 20

Duhet të ishte mbrëmja më ebukur e turneut veror të

këngë tarit të njohur italian, i cilivetëm përpara pak ditësh kën-doi edhe përpara publikut sh-qiptar. Ajo u zhvillua në hotelin“Kala di Volpe”, i cili ka 5 yje, nëzonën e mrekullueshme turis-tike Porto Çervo, Kosta Smeraldatë Italisë. Një mbrëmje gala, eorganizuar nga “Starwood Ho-tels”, për 850 të ftuar specialë, tëcilët kishin paguar 1 mijë eurosecili. Xukero këndonte në buzëtë pishinës së hotelit dhe për atëmbrëmje u pagua 300 mijë euro.Por ajo që duhej të ishte njëmbrëmje luksoze me një publiktë shtresës së lartë, rrezikoi tëpërfundonte në katastrofë. Atyfluturuan fyerje nga më të rën-dat dhe vetëm falë ndërhyrjes sëshpejtë të ekipit të sigurisë sëhotelit, u ndalën disa klientërusë, të cilët kishin ndër mend tëhidheshin mbi këngëtarin. Kjondodhi përpara tri netësh. Xuke-ro, i mbërritur në Sardenjë ngaDanimarka, ku i dha fund fazëssë parë të turit botëror, ngjitet nëskenën e ndërtuar posaçërishtpër evenimentin. Ishte parash-ikuar të këndonte sukseset më tënjohura të karrierës, një pjesë emirë e publikut qe ngritur mëkëmbë e kërcente, të tjerët, nëtavolina, shijonin menynë e sh-këlqyer (arragosta, midhje të rral-la, haviar e shampanjë pa fund)...

Në Rusi, këto ditë, po zbulohet një tragjedi e cila ka zgjaturpër vite me radhë, e që ka shkaktuar dhjetëra të vdekur.

Bëhet fjalë për gjyqin e zhvilluar dy ditë më parë të njeriut qëtashmë njihet si maniaku i shahut. Aleksandër Piçushkin ish-te arrestuar 18 qershorin e vitit të shkuar në Moskë, nën akuzënse kishte vrarë një koleg, duke e goditur me çekiç. Vetëm passeancash të stërzgjatura marrjesh në pyetje nga inspektori ipolicisë Iskandar Galimov, të filmuara e të transmetuara në

Maniaku rus: Po, kam vrarë 63 vetaNjë viktimë për çdo kuadrat të shahut. Marrëzia e shoqëruar me alkool e një maniaku

Sa i çmendur viti 2007!Gjysma e parë ka shënuar rekorde, ndërsa ngrihen shumë pikëpyetje mbi pjesën e mbetur

Temperatura ekstreme dhe përmbytje biblike në të gjithë globin

NE FAQEN 19

Xukero bënpërshesh

spektatorët

Në 2007-ën, “moti do tëçmendet”, mund tëthoshim dikur me të qe-

shur, por tani, askush nuk ka ndër-mend të buzëqeshë dhe të bëjëshaka kur flitet për çështjen eklimës. Ideja se ngrohja globale dotë ndryshojë tërësisht panoramënklimatike me të cilën jemi mësuardhe bashkë më të, edhe mënyrëntonë të jetesës, po bëhet një ankth,i cili po ushqehet çdo ditë nga pro-vat që natyra dhe moti i “çmen-dur” po na jep. E në fakt, çdo vit posjell me vete edhe rekorde të rejapër sa i përket përmbytjeje, shiravetë dendur, stuhive dhe valëve tëtë nxehtit, dukuri që gjithmonë emë shumë, po shoqërohen edheme një numër të madh viktimash.Në të vërtetë, ajo që po ndryshondhe që na shqetëson të gjithëveështë shpeshtësia dhe shpërndar-ja e tyre gjeografike. Pikërisht, atozona që në shkollë i kemi mësuarse karakterizohen nga klima ebutë, tashmë, gjithmonë e mëshumë, po preken nga reshjet edendura të shiut dhe përmbytjet,ndërsa valët e të nxehtit po bëhenmë të gjata dhe ditët tmerrësishttë nxehta, po shtohen gjithnjë e mëshumë. Ky vit nuk ka pasur ndonjëverë të nxehtë, po ta krahasosh meatë të 2003-it, por në të vërtetë ësh-të më keq se atëherë. Kështu, sapokemi kaluar vetëm mesin e vitit,por “World Meteorogical Organiza-tion”, organizata e OKB-së, e cilamerret me çështjet e klimës katreguar se viti 2007, shënoi njënumër të madh rekordesh për sa ipërket çështjeve të klimës, që ngabora në Buenos Aires, e deri tek 33gradë celsiusët në Moskë, më 28maj. Në fakt, kurrë më parë në njëvit nuk ishte shënuar një numërkaq i madh episodesh ...

NE FAQET 14-15

ZBULIMI

FOTOKONTRAST

Çfarë ju sjell ndërmend kjo

foto? Disave, me siguri

rrugët e qyteteve tona në

kohën e komunizmit, kur

tek-tuk kalonte ndonjë

makinë, edhe ajo e markave

lindore dhe sigurisht pjesë e

përfitimeve të ndonjë

funksionari të lartë partiak.

Sot, në shekullin e XXI,

ndërsa klima po ndryshon

edhe për shkak të shtimit të

smogut nga makinat e

shumta, në Korenë e

Veriut, kështjellën e

komunizmit aziatik, nëpër

rrugë ndonjëherë kalojnë

edhe makina.

kanalin rus “Ntv”, dy javë më parë Piçushkin pranoi të rrëfe-hej. Nuk kishte vrarë vetëm kolegun, por është pikërisht ai ma-niaku i Bitsevskit, një park me pemë në Moskë, ku gjatë 15viteve të fundit janë vrarë me të njëjtën mënyrë, falë goditjeveme çekiç, edhe 62 viktima të tjera. Vrasësi ka pranuar gjithash-tu se donte të arrinte kuotën 64, aq sa janë edhe kuadratet eshahut. Dhe duket se Piçushkin, përveç vodkës, është i fik-suar edhe pas lojës së shahut... NE FAQEN 18

KONCERTI

E MERKURE, 15 GUSHT 2007SHQIP 14 N D R Y S H E

Raporti i OKB-së për ambientin:

Viti 2007 ka shënuar edhe

numrin rekord të ekstremeve

klimaAMBIENTIRREZIKU

PIKAT

Mes të nxehtit dhe stuhive

Fenomenet e çuditshme po bëhen gjithnjë e mëtë shpeshta. Edhe për Evropën parashikohet

goditja nga uraganet e Mesdheut

shkaqetStudiuesit janë tëbindur seekstremetmeteorologjikekanë ardhur sipasojë e efektitserrë dhe në njëpjesë të madheprej veprimtarisënjerëzore

ndryshimetRevista “Nature”shkruan se, nëdhjetëvjeçarët efundit, hemisfera everiut dhe rajonetnë jug të Ekuatoritjanë më tëlagështa, ndërsa nëveri, klima ështëbërë më e thatë

e ardhmjaRekordet e shënu-ara këtë vit do tëthyhen shumëshpejt. Shkencëtarëte OKB-së parash-ikojnë që episodetklimatike anormaledo të bëhengjithmonë e më tëshpeshta

ANGLIANë maj dhe korrik, shiratdhe përmbytjet goditënAnglinë, ashtu siç nukndodhte që prej vitit 1766

EVROPAVERIORENë janar, stuhitë dhetornadot goditënvendet e EvropësVeriore, dukeshkaktuar 47 tëvdekur

ARGJENTINANë korrik, në kryeqy-tetin argjentinasBuenos Aires,pas 82 vjetësh radëborë

AFRIKA EJUGUTNë qershor, nërrafshnaltën afrikano-jugore ra dëborë

GJERMANIAPrilli i këtij viti në Gjermanika qenë muaji më i thatë,ndërsa maji, më ilagështi në historinë e saj

45REKORDI

Në korrik,Bullgaria ka

shënuarrekordin e

temperaturave:45 gradë

celsius. NëEvropën

Perëndimoreështë trefishuar

numri i ditëveme nxehtësi

anormale

500VIKTIMAT

Në AzinëJugore kanëvdekur 500

persona përshkak të

musoneveverore. NëKinë, gjatëqershorit,

numri iviktimave nga

shirat errëmbyeshëm

arriti në 120

Në 2007-ën, “moti do të çmendet”, mund të thoshim dikur metë qeshur, por tani, askush nuk

ka ndërmend të buzëqeshë dhe të bëjëshaka kur flitet për çështjen e klimës.Ideja se ngrohja globale do të ndryshojëtërësisht panoramën klimatike me tëcilën jemi mësuar dhe bashkë më të,edhe mënyrën tonë të jetesës, po bëhetnjë ankth, i cili po ushqehet çdo ditë ngaprovat që natyra dhe moti i “çmendur”po na jep. E në fakt, çdo vit po sjell mevete edhe rekorde të reja për sa i përketpërmbytjeje, shirave të dendur, stuhivedhe valëve të të nxehtit, dukuri që gjith-monë e më shumë, po shoqërohenedhe me një numër të madh viktimash.Në të vërtetë, ajo që po ndryshon dheqë na shqetëson të gjithëve ështëshpeshtësia dhe shpërndarja e tyregjeografike. Pikërisht, ato zona që në sh-kollë i kemi mësuar se karakterizohennga klima e butë, tashmë, gjithmonë emë shumë, po preken nga reshjet e den-dura të shiut dhe përmbytjet, ndërsavalët e të nxehtit po bëhen më të gjatadhe ditët tmerrësisht të nxehta, po sh-tohen gjithnjë e më shumë. Ky vit nukka pasur ndonjë verë të nxehtë, po takrahasosh me atë të 2003-it, por në tëvërtetë është më keq se atëherë. Kësh-tu, sapo kemi kaluar vetëm mesin e vitit,por “World Meteorogical Or-ganization”, organizata eOKB-së, e cila merret meçështjet e klimës ka treguarse viti 2007, shënoi njënumër të madh rekordeshpër sa i përket çështjeve tëklimës, që nga bora në Bue-nos Aires, e deri tek 33 gradëcelsiusët në Moskë, më 28maj. Në fakt, kurrë më parënë një vit nuk ishte shënuarnjë numër kaq i madh epi-sodesh klimaterike jashtë çdo norme,ose ndryshe “ekstreme” siç e përcak-tojnë specialistët. Të gjithë së bashkuformojnë një skenar sa anormal, aqedhe të jashtëzakonshëm e të çudit-shëm. I çuditshëm, sepse tregon se nëTokë ka ndryshuar çdo ekuilibër, dukepritur gjithmonë e më shumë episodetë jashtëzakonshme dhe të pa parash-ikuara. Pikërisht, ato që tregojnë se ajoçka po ndodh sot, është rezultat i padis-kutueshëm i efektit serrë dhe të ngro-hjes globale. Le ta nisim nga temperatu-rat. Tashmë e dimë se nga 12 vitet më tënxehta të regjistruara deri më tani qënga viti 1880, 11 prej tyre i takojnë peri-udhës 1995-2006. Por, në të vërtetë, viti2007 rrezikon t’i kalojë të gjithë. Që kurkanë nisur të maten temperaturat nëshkallë botërore, domethënë nga viti1880 nuk ka pasur kurrë një janar kaq tënxehtë, si ai i këtij viti, me 1.89 gradë mëshumë se mesatarja e viteve të më-parshëm. Në fakt kjo gjë ndodhi në rangbotëror. Në Holandë, temperatura re-zultoi të ishte 2.8 gradë më e lartë se me-satarja historike, ndërsa në Gjermani 4.6gradë. Palltoja këtë dimër ishte e des-tinuar të rrinte në dollap, përveç dy-tri

ditëve, ndërsa në prill, mjaftonte njëxhaketë e hollë për t’u ndjerë rehat. Këtëmuaj, temperatura e regjistruar në tëgjithë botën ka qenë 1.37 gradë mbi me-sataren, ndërsa në Evropë 4 gradë. Por,temperaturat e këndshme të prillit ushndërruan menjëherë në një vapë tëtmerrshme. Në maj, vala e parë e të nxe-htit përfshiu Rusinë, ndërsa ter-

mometri shënoi 32.9 gradë. Kjo ishteedhe temperatura më e lartë që prej vitit1891 e shënuar në një muaj të tillë dhenë një vend të tillë. Në të njëjtën kohë,në Indi, termometri shënonte 45-50gradë. Një valë e dytë dhe e tretë të nxe-hti goditën Evropën Jugperëndimore,në qershor dhe korrik me temperaturaqë i kaluan 40 gradët, ndërsa rekordi u

shënua në Bullgari më 23 korrik, me 45gradë. Ndërkaq, edhe në pjesën tjetërtë botës regjistroheshin temperaturarekord, si ai i dimrit më të ftohtë në his-tori. Temperatura, -20 gradë celsius uregjistruan në Argjentinë dhe në Kili, paharruar këtu borën e çuditshme pasplot 82 vitesh në Buenos Aires. E njëjtagjë ndodhi edhe në Johanesburg, në

2007Janari ka qenë më i nxehtë qëkur në vitin 1880, nisën tëmateshin temperaturat

Në këtë muaj, temperatura kaqenë 1.89 gradë mbi mesa-taren. Edhe prilli i 2007-ës kaqenë më i nxehti që prej vitit1880: 1.39 gradë mbimesataren

Një seri dallgësh anormalepërmbytën 68 ishujt nëMaldive në maj të këtij viti

REKORDET

45 gradëRekordi i temperaturës më tëlartë u regjistrua në Bullgari,më 23 korrik: 45 gradë

32.9 gradëRekord tjetër u regjistrua nëMoskë, më 28 maj

11 nga 12 vitet e fundit kanëqenë më të nxehtit që ishinregjistruar ndonjëherë

SHQIP 14

SHQIP 15E MERKURE, 15 GUSHT 2007 N D R Y S H E

2007-ta, viti i ekstremeve

Ajo që ka ndryshuar është shpeshtësia dhe shpërndarja

gjeografike e shiut, të të nxehtit dhe dëborës. Ideja e

“kohës së çmendur” tashmë po na shqetëson vërtet

RUSIAMë 28 maj, kryeqyteti rus

shënoi temperaturënrekord: 32,9 gradë, më elarta e regjistruar që prej

vitit 1891

EVROPAJUGLINDOREEvropa Juglindore u

përfshi nga dy valë tëjashtëzakonshme të

nxehti, mes qershoritdhe korrikut

GJIRI PERSIKNë qershor, Gjiri

Persik u godit ngaGonuja, cikloni i parë

që vinte nga deti iArabisë, më ifuqishmi dhe i

rrezikshmi në 30 vitete fundit në këtë zonë

SUDANINë qershor, Nili dolinga shtati për shkak

të intensitetit tëjashtëzakonshëm të

reshjeve

INDINë Indi, këtë vit, u

regjistruan dy herëmonsunet verore që

prekën vendin në muajtqershor dhe korrik

anën tjetër të Atlantikut, në AfrikënJugore, për herë të parë, qysh prej 1981-shit. Edhe pse në përshtypje të parë, njënjeri normal nuk do të thoshte kështu,më shumë vapë do të thotë më shumëshi. Me të nxehtin shtohet kondensimidhe për pasojë edhe reshjet. Rritja etemperaturave, në Hemisferën e Veriutu pasua nga një rekord përmbytjesh. Në

mes të janarit, Evropa Veriore u përfshinga stuhi gjigande me erëra që arritënshpejtësinë deri në 170 kilometra nëorë, e dhjetëra të viktima. Në mesin emajit dhe qershorit, Anglia “shijoi” pran-verën më të lagësht që prej vitit 1776.Në dy rastet e regjistruara, më 24 qer-shor dhe më 20 korrik ra më shumë senjë metër shi brenda 24 orëve, duke

përmbytur fshatra dhe qytete të tëra.Edhe në Gjermani, maji shënoi rekordine reshjeve, ndërsa një rrebesh me për-masa të papara ndonjëherë, përmbytiKinën Jugore në qershor. Edhe uraganinuk mbeti pas dhe regjistroi përm-bytjen e tij në maj. E nëse flasim përçudira dhe ekstreme mbi klimën, duketse këtë vit nuk kanë të sosur. Edhe uraga-

net po bëhen gjithmonë e më të pran-ishëm në zona dhe vende që nuk ishinparë e dëgjuar kurrë më parë. Mesdheunuk ishte prekur kurrë nga fenomenetë frikshëm si uragani Katrina, që nëvitin 2005 shkatërroi plotësisht Nju-Or-linsin. Megjithatë, meteorologët po fil-lojnë të mendojnë se efekti serë mundtë krijojë në Mesdhe kushtet për forma-cione të frikshme ciklonesh tropikale.Madje kanë arritur t’u vendosin edhenjë emër: “medicanes” ose ndrysheuragane të Mesdheut. Ndërkaq, nëfillim të qershorit, Gjiri Persik u godit ngacikloni i parë që nga historia e krijimit tëtij (e quajtën Gonu), ndërsa shirat nëSudan, bën që Nili të dilte nga shtrati.Por kronika e këtyre ditëve i referohetforcës shkatërruese të monsonëve tëAzisë Jugore, ku meteorologët e vënëtheksin tek një tjetër rekord. U regjistru-an 4 valë monsonesh kundrejt dy qëduhej të ishin normalisht. Lind pyetja,a është ky buletini i një viti të jashtëza-konshëm? Për fat të keq jo. Rekordet kli-matike që po jetojmë në vitin 2007 kashumë mundësi që të thyhen shumëshpejt. Shkencëtarët e OKB-së parash-ikojnë që ekstremet meteorologjike, sivalët e të nxehtit dhe shirat e rrëmbye-shëm do të bëhen gjithmonë e më tëshpeshta. Ndërkaq, shkencëtarët janë

gjithmonë e më të bindur sekëto ekstreme meteo-rologjike janë për shkak tëefektit serë dhe në një pjesëtë madhe, edhe veprimtarisënjerëzore. Kështu, në numrine fundit të revistës “Nature”,në një artikull tregohet se nëkëto dhjetëvjeçarë, Hemis-fera e Veriut është bërë më elagësht, ashtu si zonat në jugtë Ekuadorit. Në të njëjtënkohë, në jug të Ekuadorit, kli-

ma është bërë më e thatë me pasojadramatike për shkretimin e zonave siajo e Sahelit në Afrikë. Autorët e artik-ullit thonë se modelet matematike nuki justifikojnë këto ndryshime kaq tëmëdha ndaj ia atribuojnë ato në një sh-kallë të gjerë veprimtarisë njerëzore.Me pak fjalë, herën tjetër kur ter-mometri të shënojë 40 gradë celsius,atëherë do të dimë se kujt duhet t’ianxjerrim inatin. Kjo pritet që të ndodhëshpejt. Një tjetër studim në “Journal ofGeophysical Research”, paralajmëronse Evropa duhet të përgatitet për veragjithmonë e më të nxehta. Në vitin1880, ditët e verës, në të cilat temper-atura ishte më e lartë se 95 për qind editëve të tjera, mes qershorit dhe gush-tit) ishin 2.8 për qind të totalit. Por tani,më shumë se 7 për qind, domethënëthuajse tri herë më shumë se në vitin1880. Po ashtu, edhe valët e të nxehtitjanë më të gjata. Në vitin 1880 zgjatninnjë ditë e gjysmë, ndërsa tani zgjasin dy-fishi, pra tri ditë. Në fund të shekullit,në Evropën Perëndimore dhe atë Qen-drore, valët e të nxehtit mund të jenë tëpadurueshme dhe mund të zgjasin derinë dhjetë ditë.

11VITETNë 12 vitet efundit, 11kanë qenëmë të nxehtittë regjistruarndonjëherë.Zgjatja evalëve të tënxehtit nëEvropënPerëndimoreështëdyfishuar

1.89GRADETJanari dheprilli kanëqenë muajtmë të nxehtëqë nga nisja ematjes sëtemper-aturave nëvitin 1880 me1.89 dhe 1.39gradë mbimesataren

TE VDEKUR

120Nga 6-10 qershori, numri i tëvdekurve në Kinë nga shirat,arriti në 120

9Në Angli, për shkak tëpërmbytjeve në muajt qershordhe korrik vdiqën 9 veta

30Është numri i personave tëvdekur në Mozambik, ngapërmbytjet e qershorit

500Nga monsunet verore nëAzinë Jugore vdiqën 500 veta

SHQIP 16 P R O G R A M I D I T O R I D I G I T A L B E MERKURE, 15 GUSHT 2007

NEW JACK CITYOra 21:00

Aktore:Wesley Snipes

Përmbajtja:Historia e ngritjes në pushtet të një bositë pamëshirshëm droge, ndikimi ibiznesit të pluhurit të bardhë në lagjet evarfra të Nju Jorkut dhe përpjekjet e njëpolici mendjehollë për të fundosurbandën e tij.

CINEMA AUTORCINEMA AUTORCINEMA AUTORCINEMA AUTORCINEMA AUTOR

KORIORA 23:30

Regjia: Christopfe Barratier.Aktoret: Jean-Paul Bonnaire, MarieBunel, Carole Weiss, etj.I emeruar per dy cmime Oskar. Nje ishkompozitor do te shkoje te jape mesimemuzike ne nje jetimore dhe atje do tezbuloje disa talente te cilet do ta nxisinte krijoje nje kor djemsh. Kjo nisme e tijdo te ndryshoje jeten e femijeve teharruar nga shoqeria duke i dhene atyreshprese per te ardhmen.

KOMEDIKOMEDIKOMEDIKOMEDIKOMEDI

NE KERKIM TE NJE BURIIIMPOTENT

Ora 21:30

PERMBAJTJA:Karmen eshte nje vajze e re simpatike nekarriere, por i dashuri i saj eshte njemashtrues dhe klientet e saj duan vetemte lidhen me te. Ajo vendon nje njoftim neinternet ku kerkon nje burre te zgjuar, porimpotent.

AKSIONAKSIONAKSIONAKSIONAKSION

PASIONI I NËNËS MEIORA 21:30

Regjia:Roger Michell

Aktorët:Anne Reid, Daniel Craig

Përmbajtja:Nga regjisori i "Notting Hill" vjen historia enjë gruaje që bie në dashuri me një burrëshumë herë më të ri se vetja, i cili është ilidhur me të bijën e saj.

DRAMË ROMANTIKEDRAMË ROMANTIKEDRAMË ROMANTIKEDRAMË ROMANTIKEDRAMË ROMANTIKE

"SHPIRTRA BINJAKË"NGA E HËNA NË TË PREMTE, ORA 20:00

Rafaeli dhe Luna janë dy njerëz që mendojnë see kanë gjetur njëri-tjetrin dhe do të duhen nëpërjetësi, por historia e tyre e dashurisë dhepasionit përfundon shpejt në tragjedi. E bukuradhe e mistershmja Serena lind në të njëjtin çasttragjedie. E udhëhequr nga intuita e saj dhevegimi i një trëndafili të bardhë, Serena vendostë ndjekë fatin e saj që kryqëzohet me atë tëRafaelit. "Shpirtrat binjakë", histori njerëzore qëkërkojnë rrugëdalje nëpër labirintet e jetës pa iutrembur kohës, pengesave dhe fatit.

FILM SERIALFILM SERIALFILM SERIALFILM SERIALFILM SERIAL

FAKTORI XOra 21:00

Lojrat elektronike jane kthyer ne argetiminme te preferuar te shekullin te 20-te.Mbajne te gozhduar perpara kompjuteritdhe ekranit me miliona njerez. Gjysem artdhe gjysem adrenaline, tashme janekthyer ne argetimin me te madh dhefitimprures te koherave moderne.Kompani gjigande dhe konkurence eeger, kudo pafund!!

TELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKETELENOVELË ROMANTIKE GJEOGRAFI/ EVOLUCIONGJEOGRAFI/ EVOLUCIONGJEOGRAFI/ EVOLUCIONGJEOGRAFI/ EVOLUCIONGJEOGRAFI/ EVOLUCION

"PO IA NIS NGA E PARA" PJ.8, E FUNDITO R A 2 1 . 4 0O R A 2 1 . 4 0O R A 2 1 . 4 0O R A 2 1 . 4 0O R A 2 1 . 4 0

Regjisor: Rossella IzzoAktore: Barbara D`Urso, Gioele Dix, DeboraCaprioglio, Arnoldo Foa, Francesca Reggiani,Ricky Tognazzi, Stefania Sandrelli, etc.Permbledhje: Tereza ka vendosur telargohet dhe te filloje jeten me dashurine esaj te vetme, Alberton. Po ne stacion te trenitkupton se nuk ishte aq e thjeshte per te, t'ikthehej dhe nje here te shkuares e cila nuk pozinte vend dhe aq rehat tek e tashmja. Ajokthehet, po do te jete Alberto qe do te vije tejetoje me te ne qytezen e saj te thjeshte.

TEKNOLOGJITEKNOLOGJITEKNOLOGJITEKNOLOGJITEKNOLOGJI

PLANETI TOKË PJ. 8 "XHUNGLA"

Ora 22:00

Xhungla, pylli tropikal, është sera e planetit tonë. Ajozë vetëm 3 % të tokës në planet, por në to jetongjysma e llojeve të gjallesave në botë. Si gjejnëhapësirën e nevojshme kaq shumë bimë e kafshëpranë e pranë?

SOT NE DIGITALBMOS HUMBISNI:

06.45 Info07.30 Film serial "48 ore" pj.308.30 Film vizatimor ritr. "Fantazmat" pj.308.58 Programi i dites09.00 Lajme09.20 Moti09.23 Horoskopi09.30 Film Serial "Grate e Futbollisteve" pj.9, 10

(sez.2/1,2)11.00 Video Gazmore Amerikane (ritr.) pj.26

(13b)11.28 TN Ritr. "Gjarperinj e Hardhuca" pj.2711.58 Programi i dites12.00 Lajme12.15 Moti12.20 TN Ritr. "Belissima" pj.10713.13 Film Serial "Po ia nis nga e para" pj.714.05 Film Serial Ritr."West Wing" pj.27 (sez.4/4)14.58 Programi i dites15.00 Lajme15.30 Moti15.35 Top Select Pr. (direct)17.00 TF Pr. "100 Vitrinat" pj.96717.28 Programi i dites17.30 Lajmet17.50 Moti17.55 TN Pr. "Gjarperinj e Hardhuca" pj.2818.30 TN Pr. "Belissima" pj.10819.28 Programi i dites19.30 Lajmet20.10 Moti20.15 Video gazmore amerikane20.50 Film Serial Pr. "West Wing" pj.28

(sez.4/5)21.42 Film serial Pr. "Po ia nis nga e para"

pj.8, e fundit MBARON22.30 Lajme23.15 Moti23.20 Talk Show ritr. "SHQIP"

Historia dhe aktualiteti: SKENDERBEUZoti i Arberit, miti qe bashkoi shqiptaret,njeriu qe hodhi themelet e shtetit te parekombetar shqiptar. Te ftuar: KristoFrasheri, Pellumb Xhufi, Aurel Plasari.

01.00 Lajme e Moti01.35 Video Gazmore Amerikane (ritr.)02.08 Top Select (rit)03.30 Lajme e moti03.45 Muzike

HOROSKOPI

UJORIUJORI – Kohët e vështira tashmë duken se janë larg. Forma eshkëlqyer, entuziazmi dhe aftësia për të marrë role tërëndësishme do t’ju atribuohen edhe në kohën e lirë. Mundohunitë përfitoni sa më shumë nga kjo periudhë e favorshme.

BRICJAPIBRICJAPI – Përdorni arsyetimin për të zgjidhur një problem të vogëlfamiljar, lëreni mënjanë nervozizmin dhe tensionin. Në qoftë se jenitë zemëruar gjeni mënyrën për të sqaruar gjithçka. Sjellja enatyrshme mund t’ju favorizojë më mirë.

SHIGJETARISHIGJETARI – Përdoreni këtë ditë për të qëndruar me miq ose njëshoqëri e zgjedhur. Keni dëshirë të ndryshoni me çdo kusht, porduhet të prisni, sot lejojini vetes luksin për të qenë të qetë. Nuk duhettë jeni shumë nervoz, sepse kjo mund të ndikojë në shëndetin tuaj.

AKREPIAKREPI – Brenda jush ka një energji të madhe, por nuk e kenigjetur akoma mënyrën për ta shprehur. Humori juaj ju bën tëshikoni armiq atje ku nuk janë. Jini më të qetë. Bëni diçka qëju pëlqen dhe që ju bën të ndjeheni mirë me veten tuaj.

PESHORJAPESHORJA - Hëna sot është në kundërshtim me shenjën tuaj.Kujdes mos jini shumë impulsiv dhe nervoz. Do të jetë e vështirë tëarrini të pushoni, sidoqoftë duhet të tentoni. Përpiquni të dilni ngarrjedha e jetës së përditshme, duke bërë ndonjë gjë zbavitëse.

LUANILUANI – Sot ka mundësi të keni zënka me njeriun e zemrës.Megjithëse mund të keni të drejtë, përpiquni të jeni mëdiplomatik dhe të duruar. Gjatë këtyre ditëve do të keni një viziontë dyfishtë midis ëndrrës dhe realitetit.

GAFORRJAGAFORRJA – Një situatë të cilën s’keni mundur ta përballoni mëparë, mund të gjejë zgjidhjen e duhur në nivelin intim.Mundohuni të komunikoni sa më mirë ndjenjat tuaja njerëzve qëkanë besim tek ju, do të shpërbleheni me të njëjtën monedhë.

BINJAKETBINJAKËT – Do të jetë një ditë jo fort e mirë, sepse entuziazmi ifavorizuar nga Dielli dhe Mërkuri do të përshkohet nga një farëtensioni që do t’jua sjellë Hëna pak e favorshme. Gjithsesi, tëfavorizuar nga Marsi do të kaloni një ditë të këndshme.

DEMIDEMI – Sot, më në fund, do të jetë një ditë më e mirë për ju,ndryshe nga ato të kaluara më parë. Hëna do t’ju ndihmojëpër të përballuar me vendosmëri situatat që ju paraqiten. Pasperiudhës pak të favorshme që kaluat, duhet të tregoheni mëtë kujdesshëm.

DASHIDASHI – Gjëja më e mirë që mund të bëni është të shijonimomentet e bukura me njeriun e zemrës, ose t’i hapni krahëtdashurisë, duke marrë gjërat pozitive të kësaj periudhe.Kaloni më shumë kohë edhe me miqtë tuaj.

PESHQITPESHQIT – Në një farë kuptimi, ju duket sikur jeni tëmundur. Nga njëra anë, ndikimi i favorshëm i Mërkurit jubën të përqendroheni në ide dhe projekte të reja, ndërsanga ana tjetër, Hëna ju bën të përballoni situata ose njerëzpa i kushtuar vëmendjen e duhur.

VIRGJERESHAVIRGJËRESHA – Një gjë nuk mund të thuhet për ju në këtëperiudhë: që ju mungon energjia. Konfigurimi yjor ju dhuronqëndrueshmëri të madhe në iniciativat që jeni duke marrë,mbi të gjitha në qoftë se jeni të aftë të përfitoni ngaeksperiencat e kaluara.

E MERKURE, 15 GUSHT 2007SHQIP 18

killerserial Maniaku shahist i Bitsevskit

akuzohet për vrasjen e 63 njerëzve,një për secilën nga kuadratet efushës së shahut

Si të ishte skenari i një filmi,ndeshje shahu mes maniakut vrasësdhe forcave të rendit, ku përzihetstrategjia me marrëzinë

Në gjyq, maniaku i shahut:Kam vrarë 63 veta

Në Rusi, këto ditë, po zbulohet një tragjedi e cila ka zgjatur përvite me radhë, e që ka shkaktuar dhjetëra të vdekur. Bëhetfjalë për gjyqin e zhvilluar dy ditë më parë të njeriut që tash-

më njihet si maniaku i shahut. Aleksandër Piçushkin ishte arrestuar18 qershorin e vitit të shkuar në Moskë, nën akuzën se kishte vrarë njëkoleg, duke e goditur me çekiç. Vetëm pas seancash të stërzgjaturamarrjesh në pyetje nga inspektori i policisë Iskandar Galimov, të fil-muara e të transmetuara në kanalin rus “Ntv”, dy javë më parë Piçush-kin pranoi të rrëfehej.

Nuk kishte vrarë vetëm kolegun, por është pikërisht ai maniaku iBitsevskit, një park me pemë në Moskë, ku gjatë 15 viteve të funditjanë vrarë me të njëjtën mënyrë, falë goditjeve me çekiç, edhe 62 vik-tima të tjera. Vrasësi ka pranuar gjithashtu se donte të arrinte kuotën64, aq sa janë edhe kuadratet e shahut.

Dhe duket se Piçushkin, përveç vodkës, është i fiksuar edhe paslojës së shahut. Në vendin e shahistëve më të mëdhenj të botës, duketmë se normale që dikush me mendje të sëmurë mund të rritej meidenë për ta kthyer këtë lojë intelektuale e të qetë, siç është shahu, nënjë sfidë vdekjeprurëse dhe njëherësh në lojë me forcat e rendit. Gjatëmarrjes në pyetje, inspektori Iskandar Galimov ia doli ta thyente rez-istencën e Piçushkinit, duke e provokuar vazhdimisht, deri në çastinqë krimineli u dorëzua, duke rrëfyer gjithçka.

“Përse e vrave zonjën Moskaleva, kolegen tënde? Mos ndoshta tërefuzoi”? Në filmim vërehej Piçushki i palëvizshëm në karrige: “Jo,unë...”

“Pranoje, të pëlqejnë gratë me moshë të madhe. Ky nuk është krim.E çove në pyll, ajo të refuzoi dhe ti ia dërrmove kokën me çekiç. Je veçnjë i degjeneruar i ndyrë, pranoje”!

“Jo!”, bërtet Piçushkin, duke u ngritur befas në këmbë, e duke rrë-zuar njëherësh karrigen në dysheme. Dy agjentët pas krahëve tëmaniakut nxitojnë ta mbërthejnë, por Galimov u bën shenjë të mos ekapin. Nuk do që t’i ndërpritet dialogu.

“Nuk është kështu! Gjërat nuk janë fare kështu”, çirret edhe mëPiçushkin. “Ashtu? Atëherë na i shpjego si janë gjërat”, i thotë polici.

“Ju nuk keni kuptuar asgjë nga e gjitha kjo. Doni të vërtetën?Atëherë do t’jua them të vërtetën. Po kërkoni maniakun e Bitsevskit?Epo mirë, ja tek e keni... përpara syve”.

Piçushkinit i shkëlqejnë sytë teksa flet. “Unë”, përsërit duke drej-tuar gishtin nga vetja. “Marina ishte veç një ndër të shumtët. Nukkishte asnjë lloj rëndësie për mua. Ishte veç figura e një loje më tëmadhe”, dhe buzëqesh teksa e thotë këtë.

“Përse qesh?”, e pyet Galimov. Piçushkin tund kokën. Ngre karri-gen e rrëzuar nga dyshemeja dhe ulet përsëri. “Qesh sepse e prisjaprej shumë kohësh këtë çast dhe tani që mbërriti ndihem shumë ilehtësuar”. Galimov ruan qetësinë. I nevojiten më shumë fakte e tëdhëna mbi këtë rrëfim tronditës. “Ku e ke fjalën kur thua lojë më e

madhe”?Piçushkin përgjigjet me një tjetër pyetje: “E dini prej sa kohësh e

bëjë këtë lloj jete? Që nga viti 1992. E bëj këtë që prej 15 vjetësh. Atë vitvrava një shok shkolle. Nuk ndjeva asgjë. E pas kësaj vazhdova.Zgjidhja sidomos njerëz të moshuar, burra e gra. Këta janë më tëdobëtit. Rreth njëzet prej tyre i njihja që më parë. Të tjerët i takojarastësisht në park. U ofroja një gllënjkë vodkë. Nisnim të bisedonimdhe kur as që e prisnin... Bam! I goditja me çekiç pas koke. Pas duzinëssë parë më erdhi ndër mend edhe plani madhor që duhej ta përm-bushja patjetër: të vrisja një njeri për çdonjërën nga kuadratet eshahut, 64. Kasparovi është askush, do të isha kthyer në shahistin mëtë madh në botë”.

“Ëndërronte t’ia kalonte Çikatilos, duke hyrë kështu në histori”,tha prokurori i Moskës Juri Sjomin, duke iu referuar Andrei Çikatilos,vrasësit më të njohur në Rusi, i cili u dënua në vitin 1992 për vrasjendhe ngrënien e 52 njerëzve. Gjatë pyetjeve që iu bënë, Piçushkin thase kishte vrarë 63 njerëz dhe se hiqte një kryq në kuadratet e kutisë sëtij të shahut pas çdo vrasjeje. Plani për të mbushur me kryqe të 64kuadratet dështoi përpara një viti, kur shkoi për një shëtitje në parkme 36-vjeçaren Marina Moskaljova, një kolege të tijën. Detektivët ezbuluan trupin e saj më 14 qershor të vitit të shkuar. Në të gjetën dy tëdhëna të rëndësishme: një biletë metroje dhe një copë letër ku qeshkruar numri i celularit të Puçishkinit. Kamerat e metrosë e kishinregjistruar viktimën në shoqërinë e Puçishkinit, gjë që solli edhe ar-restimin e tij dy ditë më pas.

Por, me gjithë rrëfimin e vrasësit, ngrihen pikëpyetje të mëdha mbinumrin e vërtetë të vrasjeve dhe të gjendjes së tij mendore. Policia kaarritur të zbulojë vetëm 14 trupa. “Është hera e parë që në Moskë kemitë bëjmë me një rast të tillë. E kemi ngarkuar me 52 akuza për vrasje.Ai këmbëngul që janë 63, por nuk ka as trupa, as armë, as dëshmitarë,madje as raportime për njerëz të zhdukur”, tha prokurori Sjomin.

Të afërmit e viktimave të dyshuara të Puçishkinit gjendeshin nëgjykatë dy ditë më parë, kur njeriu, i cili nga shtypi rus tashmë identi-fikohet se maniaku i Bitsevskit, u shfaq për herë të parë në publik nëseancën e para dëgjimit. Gjykimi i tij do nisë më 13 shtator.

“U duhet dorëzuar njerëzve që ta dënojnë vetë, në vend që të jetojënë burg me shpenzimet tona”, tha për televizionin “Rusia Sot”, TamaraKlimova, bashkëshorti i së cilës është zhdukur pesë vite më parë.

E ëma e Puçishkinit, në një intervistë, ka thënë se devijimi i të biritfilloi pas një goditjeje të fortë që kishte marrë në kokë në moshënkatërvjeçare.

Përveç vodkës, është i fiksuar edhe pas

lojës së shahut. Në vendin e shahistëve më

të mëdhenj të botës, duket më se normale

që dikush me mendje të sëmurë mund të

rritej me idenë për ta kthyer këtë lojë

intelektuale e të qetë, në një sfidë

vdekjeprurëse

N D R Y S H E

SHQIP 19E MERKURE, 15 GUSHT 2007

skandaleVIP-a&

Fyerje dhe shishe mbi kokat e atyre që kishin paguar 1 mijë euro për tëparë koncertin e tij. Dhe publiku i zgjedhur rebelohet, duke bërë që tëniste një katrahurë e vërtetë

N D R Y S H E

XUKERO,Duhet të ishte mbrëmja më e bukur e turneut veror të këngë

tarit të njohur italian, i cili vetëm përpara pak ditësh këndoiedhe përpara publikut shqiptar. Ajo u zhvillua në hotelin“Kala di Volpe”, i cili ka 5 yje, në zonën e mrekullueshme tur-

istike Porto Çervo, Kosta Smeralda të Italisë. Një mbrëmje gala, e orga-nizuar nga “Starwood Hotels”, për 850 të ftuar specialë, të cilët kishinpaguar 1 mijë euro secili. Xukero këndonte në buzë të pishinës së ho-telit dhe për atë mbrëmje u pagua 300 mijë euro.

Mbrëmja galaPor ajo që duhej të ishte një mbrëmje luksoze me një publik të sh-

tresës së lartë, rrezikoi të përfundonte në katastrofë. Aty fluturuan fy-erje nga më të rëndat dhe vetëm falë ndërhyrjes së shpejtë të ekipit tësigurisë së hotelit, u ndalën disa klientë rusë, të cilët kishin ndër mendtë hidheshin mbi këngëtarin.

Kjo ndodhi përpara tri netësh. Xukero, i mbërritur në Sardenjë ngaDanimarka, ku i dha fund fazës së parë të turit botëror, ngjitet në skenëne ndërtuar posaçërisht për evenimentin. Ishte parashikuar të këndon-te sukseset më të njohura të karrierës, një pjesë e mirë e publikut qengritur më këmbë e kërcente, të tjerët, në tavolina, shijonin menynë eshkëlqyer (arragosta, midhje të rralla, haviar e shampanjë pa fund).

ShkëndijaPor jo të gjithë duket se janë të përqendruar te bluzi i veçantë i muz-

ikantit italian, siç është rasti i një zonje, e cila në një çast të caktuar, nistë shkruajë një mesazh në celular. Xukero e shikon, nxehet dhe nis tashajë: “Lavaman, barakë, kosh plehrash, je e shpifur”, dëgjohet nëregjistrimin e bërë nga kamerat e televizionit lokal “Pesë Yjet”, përveçse edhe një “kundërmon si harengë”, që nuk u dëgjua, por ishte shkru-ar të nesërmen në internet, duke u mbështetur te dëshmitë e të pran-ishmëve.

Sulmi dhe kundërsulmiPas kësaj, këngëtari merr një shishe “Gatorade” dhe e hedh në

drejtim të zonjës, por nuk qëllon në shenjë. Shishja i kalon fare pranënjë fëmije dhe godet një tjetër tavolinë, ku gjendeshin disa rusë. Këtavendosin t’i përgjigjen menjëherë, flakë për flakë, “zjarrit armik”. Filli-misht, i hedhin shishen me të cilën sapo u kishte gjuajtur këngëtari, qëbie në skenën e improvizuar. Më pas, vendosin t’i drejtohen artilerisësë rëndë, shishe vere e të tjera pijesh alkoolike. Por, stafi i sigurisë sëhotelit i ndalon të hedhin shishe të tjera, kështu ata ngrihen vetë përt’u ngjitur në skenë e për të rrahur këngëtarin. Përplasje, shtytje,tërheqje. Në gjithë këtë rrëmujë, Xukero vazhdon të këndojë.

Ndërhyn një zjarrfikës heroik, i cili vendoset mes klientëve rusë dhekëngëtarit, deri në çastin kur gjakrat ftohen. Ndërkohë që vazhdojnëfyerjet: “Për t’iu duruar dy b... kaq të mëdha”, ulëret Xukero në mikro-fon. Për të përfunduar me fjalët: “Nuk jam këtu për ju, por për paratëqë më japin”.

Të ftuaritE lebetitur, Anne Hathaway, aktorja e njohur amerikane protago-

niste e filmit “Djalli vesh Prada”, gjendej mes publikut në shoqërinë edisa miqve dhe mendonte se bëhej fjalë për folklor sardenjas. “Ështëartist i madh dhe shpresoj që kjo ngjarje e pakëndshme të marrë fundsa më shpejt”, thotë Valeria Marini, edhe ajo një ndër të ftuarit epërzgjedhur në mbrëmjen gala.

Me sa dihet, Xukero nuk ka pranuar të bëjë asnjë koment për ngjar-jen e pakëndshme, teksa nisej për pushime me të dashurën e të birin.Në një intervistë telefonike ka replikuar: “Me të vërtetë ishte njëmbrëmje shumë e gjallë. Në raste të tilla ke përballë një publik tëveçantë, të ndryshëm nga ai që vjen nëpër koncerte. Rrinë të gjithëulur e të palëvizur. Për të ngacmuar njerëzit, ndonjëherë hedh ndonjëbatutë sarkastike, ndonjë provokim të vogël, ndoshta edhe të rëndë.Më pëlqen të kapem me njerëzit, nuk e mohoj. Ishte ajo zonja që luanteme celularin... por, po ta bëjë këtë një aktor komik, të gjithë do qeshine duartrokasin. Po ta bëjë një këngëtar, etiketohet si idiot”.

Xukero shtoi në telefon se ushqimi ishte i shpifur. Pastaj tha: “Nukmë kujtohet, ka nga ata që fyhen dhe të tjerë që nuk fyhen. Di vetëm sesipas kontratës duhej të këndoja një orë e gjysmë. Këndova 15 minutamë shumë, pa llogaritur këtu dy ‘bis’e. Kjo do të thotë se njerëzit u dë-fryen dhe që, megjithatë, unë nuk jam këngëtar për piano bare”. Diçkae përafërt kishte ndodhur në të njëjtin hotel pesë vite më parë: “Në rastse më ftuan përsëri, do të thotë se u pëlqej”.

DenoncimiNë fund të koncertit të bluzit italian, më të nxehurit nga ky episod

kërcënonin se do të denonconin në polici. Por deri më tani, askush nëPorto Çervo nuk i është drejtuar asaj, apo karabinierëve. Disa prej tëftuarve në koncert, që nuk u pëlqeu performanca, u kërkuan drejtuesvetë hotelit që nga llogaria e mbrëmjes t’u zbritej shpenzimi për koncer-tin. Pranuan të paguanin për havjarin, shampanjën, arragostat dhemidhjet, por jo për Xukeron. “Kërkesa të pranuara”, u përgjigjën drej-tuesit e hotelit, të cilët vërejtën se “mbanin qëndrim edhe ata vetë ngasjellja e këngëtarit”. “Nuk e kuptojmë ç’e zuri – shtojnë në “Kala diVolpe”. Megjithatë jemi të prirur të mendojmë se bëhet fjalë për njëmënyrë origjinalë për të tërhequr mbi vete gjithë vëmendjen epublikut. E bën në të gjitha koncertet”. Është fakt, që edhe pesë

vite më parëm Xukero kishte shpalosur të njëjtin repertor fy-erjesh në po të njëjtën skenë, shpjegojnë drejtuesit e ho-

telit. “Por atëherë zgjati më pak, duke shprehur edhekeqardhjen e thellë. Kësaj here u gjendëm përpara

30 minutash marrëzi. Mbrëmja ishtemadhështore, për sa i përket organizmit,

ushqimit e muzikës. Por dikushu marros...”.

skandalgjatëkoncertit

Publikut tëzgjedhur:

“Jeni të shpifur”

E MERKURE, 15 GUSHT 2007SHQIP 20 N D R Y S H E

Vendbanimi rreth parkut të tempujve “Angkor Wat” me ç’duket ka qenë shumëmë i madh se ç’njihej deri më sot. Kërkuesit shkencorë e kanë hulumtuarrajonin në fjalë që gjendet në Kamboxha më këmbë, me avion e satelit – dhekanë zbuluar një metropol madhështor “të mbytur” nën rrënoja me madhësinëe Nju-Jorkut. Ai vlerësohet tashmë si qyteti para-industrial më i madh në botë

aktualitetarkeologji&

Kush dëgjon emrin Angkor dhe jorastësisht është arkeolog, mendonzakonisht për nocionin “Angkor

Wat” – parkun e madh të tempujve, qëdikur kmerët (perandorët Khmer) e kish-in ndërtuar para 900 vjetëve në mes tëxhunglës. Por në rajonin Angkor, ka mëshumë se kaq. Shumë më tepër madjeedhe se sa mendonin ekspertët derimë tani.

“Qysh prej më shumë se 100 vjetësh,shkenca është përqendruar te ndërtesate vendsheshet e mëdha të tempujve dhembishkrimet e tyre”, thotë DamianEvans i Universitetit të Sidneit në Australi.“Se ku kanë jetuar njerëzit atje, askushnuk duket se ka dashur ta zbulojë”.

Qyteti gjigant imbiprodhimit të orizitVetëm nga fundi i regjimit të

tmerrshëm të “kmerëve të kuq” në vitetnëntëdhjetë, eksplorimi shkencor arke-ologjik i Angkor u vu në shina të sigurtadhe Evans e shfrytëzoi këtë kohë sëbashku me kolegët emiqtë, për të çuar për-para projektet e tij.Pasi ajo çka kanë pub-likuar studiuesit nëfjalë në faqet e re-vistës së specializuarshkencore “Proceed-ings of the NationalAcademy of Scienc-es”, është një dëshmi që të lë pa frymëpër informacionin që ofron rreth njëkohe të largët. Sipas hartës së saj të re,në rrethinat e “Angkor Wat”, në asnjëmënyrë nuk mund të thuhet se janë gje-tur vetëm tempuj të shpërndarë saandej-këtej, por edhe një qytet i madh“hidraulik” me një sipërfaqe prej mëshumë se 1000 kilometrash katrorë. Sapër krahasim: sipërfaqja e Nju- Jorkutështë rreth 1200 km katrorë, pa futurkëtu sipërfaqen e tij ujore, ai shkon tekmë pak se 800 kilometra katrorë.

Një fakt i tillë e rendit “Angkorin emadh” me distancë, si qytetin apo vend-banimin më të madh para-industrial tëbotës, shkruajnë në platformën shken-core në fjalë, Evans e kolegët e tij. Edheqytetet gjigante antike të Maya-ve paratyre do të dukeshin të vogla: Tikal, më imadhi deri më tani i matur ndër ta, arrinnjë sipërfaqe prej 150 kilometrash ka-trorë. “Greater Angkor Project” (GAP) meekspertë nga Australia, Kamboxha eFranca, sipas Evans, ka vërtetuar edhe

mendimin e hershëm se Angkor ishtemes shekujve 9 dhe 16, një qytet ujor.Studiuesi francez Bernard-PhilippeGroslier ka kryer gërmime për qytetinAngkor qysh në vitet pesëdhjetë dhe kambrojtur tezën e një kompleksi të madhbanimi për të, i cili falë një sistemi të ko-mplikuar ujitjeje, kishte bërë të mundur

kujdesin për një milion banorët e vet. Kysistem e kishte ushqyer këtë qytet tëmadh që ndahej në vetvete në shumëzona të tjera – dhe në fund ishte mbyturnga uji, duke sjellë fundin e tij.

Rrjeti i ujwrave apo i ujitjes, i konkreti-zuar në lumenj, rrjedha, kanale e liqene,sipas studimit të ri, i kishte bërë kmerëtmesjetarë të korrnin disa herë në vit oriz.Kjo u mundësonte banorëve të Angko-rit, jo vetëm sigurimin e nevojave bazëpër oriz, por sillte edhe favore, duke u sig-uruar atyre një pasuri të vërtetë për kush-tet e kohës në të cilën jetonin. Peran-doria “Khmer” mundi ta zgjeronte push-tetin e vet, sidomos gjatë periudhës nëtë cilën mbretëroi sovrani SuryavarmanII., i cili sipas specialistëve, ndërtoi dheparkun e madh të tempujve.

Studiuesit e GAP, duke marrë si bazëmatjet e kryera në terren me ndihmën eavionëve shumë të lehtë dhe satelitëvetë agjencisë hapësinore amerikane,NASA kanë zbuluar më shumë se 1000liqene artificiale dhe të paktën 74 tem-puj, deri më tani të panjohur. “Hartajonë e re na tregoi së pari se Angkor nukka qenë aspak një koleksion tempujshtë shpërndarë”, thotë Evans. “Ai ishte njërrjet tejet i madh për kohën - ndërlidhësnë qytet - i cili duhet të ketë qenë dhjetëherë më i madh se çdo qytet antik në

botë që njihet deri më sot”.Harta tregon edhe se madhësia e

vendbanimeve paramoderne nukmund të përcaktohej vetëm me muretrrethuese të qytetit, siç mendohej derimë tani. “Angkor Wat” dhe qyteti fqinj irrethuar me mure, “Angkor Thom”, men-dohet se kanë qenë shumë të populluar.

“Por ne shohim edhe se Angkor nuk për-fundonte te muret e veta, porse ishte njëterren gjigant me sipërfaqe të kultivuarabujqësore e territore të banuara që sh-triheshin pa ndërprerje të paktën mbi1000 kilometra katrorë”, thotë Evans.Në këtë sipërfaqe nuk gjendet as edhenjë kilometër katror, që nuk është ndry-shuar, kultivuar e shfrytëzuar.

Të dhënat e reja zbulojnë sipas Evans,edhe mendimin se rrjeti i përparuarhidraulik nuk ishte ngritur vetëm për tëintensifikuar mbjelljen e kultivimin eorizit. “Të gjithë liqenet artificiale e pellg-jet ujëmbledhëse kishin valvola hapësee mbyllëse, kanale vaditëse dhe çdoburim i veçantë uji në atë rajon menax-hohej më së miri”.

Rënia erdhi për shkaqekomplekseKjo, me ç’duket, solli dhe rënien e su-

perqytetit. “Kultivimi i orizit në Angkorkishte, sigurisht, një nevojë ekstremepër ujë”, thotë Evans. Sipërfaqe tëmëdha duhet të jenë rrënuar për t’ihapur rrugë fushave që do të viheshinnën ujë. Sistemi në fjalë, duhet të ketëpasur përmasa aq të mëdha, saqë mekalimin e kohës me shumë gjasa, mundtë ketë sjellë probleme – siç ishin përshembull: dobësimi i shtresës sësipërme të sipërfaqes, duke shkaktuarerozion dhe mbipopullim. Sistemi indjeshëm e kompleks në fjalë, sipas stu-diuesve, duhet të ketë reaguar mendjeshmëri të lartë ndaj katastrofavenatyrore dhe luftërave.

Sidomos në pjesën veriore të Angko-rit, të eksploruar më së miri, janë gjeturgjurmë të përpjekjeve të forta njerëzoreqë sollën një rënie të sistemit, shkrua-jnë shkencëtarët në artikullin e tyre nërevistë. “Kjo na shpjegon se si sistemi, mekalimin e kohës u bë gjithnjë e më ko-mpleks dhe i pakontrollueshëm”.

Por me siguri nuk mund të thuhet as-gjë. Evans thotë më pas se: “Ne po mer-remi ndërkohë me analizimin e varreve”.Tanimë që sipërfaqet e kolonive njerë-zore u bë e mundur të identifikoheshin,do të mundësohet kësisoj edhe marrja etë dhënave më të plota mbi numrin epopullsisë që ka jetuar në Angkorin mes-jetar – “Në vend që të japim shifra shumëtë rrumbullakosura si një milionë vetëetj”. Harta e re na tregon “të paktën se kudo mund t’i gjenim përgjigjet e pyetjevetona” përfundon Evans.

Përgatiti: Armand Plaka

Zbulohet metropolimesjetar kamboxhan

vendbanimet

Vendbanime mesjetare pranë parkut tëtempujve “Angkor Wat” (stimulim kompju-terik) kërkuesit kanë gjetur një zonë të stër-madhe të banuar mesjetare, falë pamjevesatelitore dhe fotove ajrore, duke përpiluar

këtë hartë

skenë beteje

Kmerët falë sistemit të tyre të zgjuar ujitëstë fushave me oriz, kishin arritur të vinin

pasuri të konsiderueshme, duke e zgjeruarkështu ndikimin vet edhe nëpërmjet fushat-

ave pushtuese luftarake

REVISTAAjo çka kanë publikuarstudiuesit në fjalë në faqete revistës së specializuarshkencore “Proceedingsof the National Academyof Sciences”, është njëdëshmi që të lë pa frymë

ANGKOR

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 21

Ministria e Arsimit ka reaguar menjëherë pas akuzave të Sekretares për Shoqërinë Civile dhe Shanseve të Barabarta në

PSSh, Edlira Haxhiymeri, për politikë aferash me tekstet shkol-lore nga ana e këtij institucioni. Sipas përfaqësueses zyrtare tëkësaj ministrie, bëhet e ditur se deklarata e Haxhiymerit ishte pafakte dhe të dhëna konkrete. Si kundërpërgjigje, drejtuesit e Min-istrisë së Arsimit u shprehën se gjatë qeverisjes socialiste ky in-stitucion përcaktonte tekstin fitues, një të vetëm për çdo lëndë.Ai përcaktonte shtypshkronjën që do të shtypte tekstet fitues, sidhe deklaronte se tekstet shpërndaheshin falas për të gjithënxënësit e Shqipërisë. Ata pohojnëse kjo metodë sillte si rezultat qëteksti fitues unik të kishte për au-tor dhe botues të preferuarit e min-istrisë, shpesh fare pa lidhje mecilësinë dhe përmbajtjen e tekstit."Shtypshkronja, pavarësisht se efitonte kontratën me tender, bëheje afërt me drejtuesit e ministrisëedhe në kuptimin financiar dhesiguronte fondin buxhetor të sub-vencionit që për çdo vit ishte rreth3 milionë euro. Me këto arrihej njënormë fitimi fantastike, pastaj gjys-mat e teksteve shiteshin në tregune zi, duke i çuar fitimet në stra-tosferë. Gjithë kjo në kurriz të cilë-sisë së teksteve dhe xhepave tëprindërve të nxënësve", replikonzëdhënësja e ministrisë. Ajo shtonse "Haxhiymeri ka qenë titullare e MASH dhe ndoshta ka firmo-sur në tenderat e shtypshkronjave dhe në rastin më të mirë përtë është bashkëfajtore, sepse ka heshtur për këtë gjëmë arsi-more-buxhetore". Në pozicion mbrojtës drejtuesit aktualë tëMASH kanë shpjeguar se në 2006 prej tyre u realizua reforma ealtertekstit, e modeluar sipas praktikave të vendeve të BE-së,që janë adaptuar që në vitet '90 edhe nga shtete ish-komunistesi Maqedonia, Rumania, deri tek Estonia. Si rezultat të altertek-stit ata përmendin eliminimin e tenderit të shtypshkronjës,krijimin e mundësive për tekste alternative për të njëjtën lëndë,duke çliruar potencialin profesional të autorëve. "Certifikiminga MASH bëhet me procedurë moderne dhe transparente.Përcaktohen 36000 mësuesit e Shqipërisë si përzgjedhës finalëtë tekstit shkollor, secili në lëndën e vet. Fondi i subvencionit ushkon direkt përfituesve, pra prindërve të nxënësve. U elimin-ua konflikti i interesit, galopant në kohën e Haxhiymerit, dukendaluar zyrtarët e arsimit të jenë dhe autorë tekstesh", shpre-hen përfaqësuesit e Ministrisë së Arsimit. A. Rr.

REAGIMI

MASH kundërpërgjigjet ndaj akuzave për abuzime me tekstet shkollore

"Socialistët, bashkëfajtorënë tendera korruptivë"

Rrugët e kryeqytetit janë tëmbushura plot me fëmijë që endenditën dhe natën duke shitur nëmënyrë ambulante paketa cigaresh

Edhe pse ligji e ndalon këtë biznesminorenësh, askush s'kujtohet qëtë ruajë këta fëmijë ngashfrytëzimi, qoftë edhe i prindërve

Shitësit e mitur tëcigareve, të paligjshëm

Inspektorët: Janë hallexhinj, nuk mund t'i lëmë pa bukë

Janë të gjithë të mitur, porenden jo vetëm gjatë ditës,por edhe deri pas mesnate në

rrugët e kryeqytetit. Shesin cigarepër duhanpirësit, madje dukeqëndruar në dyert e lokaleve tënatës për të fituar diçka mëshumë. Janë "punëtorët e rrugës"shitësit e vegjël të paketave tëduhanit. Të dhënat e fundit jozyrtare tregojnë se janë mëshumë se 300 fëmijë "të punë-suar" në këtë biznes. Por, edhenëse kjo shifër mund të jetë më evogël, sërish askush nuk kujtohetse ka një ligj, që jo vetëm ndalonshfrytëzimin e punës për të mitu-rit, por edhe tregtimin e duhanitprej tyre. Në ligjin që parandalonkonsumimin e duhanit në ambi-ente të mbyllura publike, speci-fikisht është saktësuar se produk-tet e duhanit ndalohet të tregto-hen dhe të konsumohen nga tëmiturit. Megjithatë, vëmendjakryesore e inspektorëve të Shën-detit Publik për kryeqytetin ësh-të përqendruar në moslejimin eshkeljes së ligjit për duhanpirësitnë ambientet e bareve,restoranteve apo lokaleve tënatës. Askush prej tyre nuk kujto-

het se ligji parashikon edhe këtëpikë, që shkelet çdo ditë e çdo natënë sytë e të gjithëve, edhe të aty-re që duhet të kujdesen për zba-timin e tij.

Por, mosrespektimi i ligjit ngaana e inspektorëve duket se nukvjen si pasojë e mosnjohjes sëligjit, për të cilin ata tashmë kanëdhënë prova që e kanë lexuarmirë. Nën zë ata pohojnë se e dinëfort mirë se çfarë përmban legjis-

lacioni për këta të mitur, që dety-rohen të punojnë në rrugë për tëfituar para. "Nuk mund t'i ndal-ojmë që të shesin cigare në rrugë,edhe pse janë fëmijë. Më shumëse sa për këtë, mendojmë se janëhallexhinj dhe torturohen për tënxjerrë para për të jetuar", shpre-het njëri prej inspektorëve, qënuk dëshiron të bëhet publik. Si-pas tij, ky është një fenomen so-cial, që ka nevojë për më tepër për

ndërhyrje nga ana e qeverisë, nëmënyrë që edhe ata të ndihmo-hen dhe së pari të kthehen nëshkolla. "Por ne nuk mund t'i lëmëedhe pa bukë", shton ai, duketheksuar më tej se një faj jo tëvogël kanë edhe familjet e tyre, qëtë nxitur nga fitimi apo nga pap-unësia kënaqen me këto të ardhu-ra që vijnë prej shfrytëzimit tëfëmijëve të tyre.

Historitë e këtyre fëmijëve të

rrugës janë të shumta dhe nga mëtë pabesueshmet, ku nuk mun-gojnë as ato që fitimet që nxjerrndonjëri prej tyre i merr i ati për tëkthyer disa gota alkooli në lokal.Por, nuk mungojnë as rastet eprindërve invalidë, apo të pap-unë, dhe numri i madh i motravedhe vëllezërve për t'u ushqyer.

Për fëmijët që lypin në rrugëka nisur tashmë një fushatë sen-sibilizuese, ku u bëhet thirrje të

gjithëve që të mos japin më lë-moshë, në mënyrë që ata t'i largo-hen këtij biznesi të majmë fitim-prurës për tutorët e tyre. Por, endenuk thuhet asgjë për vogëlushët,që enden me kutitë e mbushurame paketa në duar përgjatë 24orëve në rrugët e kryeqytetit, përf-shi edhe ato ku ngrihen institucio-net shtetërore, që hartojnë ligje pae vrarë më mendjen nëse zba-tohen apo jo. A. Rr.

DETYRIMILigji

kundërduhanitndalon

tregtimin ekëtij

produktinga ana e

mi-norenëve

SHFRYTEZIMII TE MITURVE

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 S O C I A L E

Berisha:Reformat në

arsim, të vështiraReformat në arsim janë të

vështira, por të domos-doshme. Kjo ka qenë dek-larata e Kryeministrit SaliBerisha, në një takim me njëpërfaqësi të Albshkencës, in-stitut i shkencëtarëve meorigjinë shqiptare në tëgjithë botën. Ky takim i para-prin takimit vjetor të Albsh-kencës, që këtë vit do tëmbahet në Prishtinë nëdatat 14-15 gusht 2007."Rënia e regjistrimeve nësistemin shkollor pas vitit '90po merr një kundërpërgjigjeme reforma, që kanë si synimjo vetëm rritjen e pagave përarsimtarët, por edhe re-formimin e mësimdhëniesdrejt tregut të punës", thaBerisha.

Berisha përmendi nëbisedën e tij edhe rritjen ma-sive të regjistrimeve dhe lib-eralizimin e universitetevepër të pasur norma tëregjistrimit të studentëve tëngjashme me vendet e BE-së. Plot 24000 studentëpritet të regjistrohen në uni-versitete gjatë këtij viti aka-demik. Një tjetër zhvillim përkreun e vendit është edheaplikimi i maturës shtetëroredhe miratimi i Ligjit të ri përArsimin e Lartë. Lo. Mi.

SHKENCA

SHQIP 22 E MERKURE, 15 GUSHT 2007S O C I A L E

Mjekët, kritere për tëmbajtur vendin e punës

Vlerësimi i aftësive të tyre do të jetë në bazë të krediteveLORINA MIXHA

Secilit mjek do t'i vlerësohetpuna në bazë të krediteve tëfituara. Këto pikë apo kred-

ite do të jenë të përcaktuara dukepasur parasysh përvojën e punësdhe hierarkinë në profesion. Secilimjek do të ketë sisteme vlerësim-esh të ndryshme nga viti në vit. Kjometodë e re vlerësimi do të jetë përtë dalluar nëse mjekët e meritojnëvendin e punës apo jo. Iniciatorpër këtë projekt ka qenë drejtoriae spitalit "Nënë Tereza", e cila kanisur punën për verifikimin edosjeve të mjekëve. Shqyrtimi imënyrës se si mjekët janë futur nëspitale, nëse i plotësojnë vërtet tëgjitha kushtet për të qenë mjekëtë spitalit më të madh në vend apojo, do të shërbejë edhe për re-formimin e sistemit.

Vlerësim me kredite dhe pikëparashikon reforma në qendrënspitalore universitare për sa i për-ket mbikëqyrjes së punës sëmjekëve. Zyrtarisht, drejtuesit espitalit thonë se ky projekt i ri nukka qëllim kryesor shkarkimin apolargimin e mjekëve nga puna, pornëse një mjek nuk i përmbushdetyrimet, do të jetë i detyruar tëlërë vendin e punës.

SynimiEdhe pse deri tani psikoza e for-

REFORMASHENDETESI

SHQIP 22

Për sistemin e vlerësimit të mjekëvejanë marrë standardet e BE-së. Dotë jetë një grup i posaçëm që do tëmerret me "testin"

QSUT

muar në vend ka qenë se mjekëtmë të mirë të QSUT-së janë tëpazëvendësueshëm dhe më tëmirët në "treg", drejtuesit e QSUT-së mendojnë se ka edhe nga ataspecialistë, të cilët nuk njihen, apojanë larguar nga vëmendja eqytetarëve, pasi kanë emigruar

jashtë vendit apo nuk janë përsh-tatur me metodën e punës nëQSUT. Sipas QSUT-së, hendeku qëkrijohet mes shefave të shërbi-meve dhe mjekëve duhet të plotë-sohet me projektet që qeveria kapër thithjen e trurit dhe rikthimine personelit mjekësor të speciali-

zuar që ka emigruar jashtë. Plotë-simi i dosjeve të mjekëve ka filluardhe ndërkohë drejtoria deri nështator do të marrë mendiminedhe të vetë personelit mjekësor.

Sistemi i vlerësimitSistemi i vlerësimit të mjekëve

ishte bërë publik që në vitin 2006.Sipas një projekti të miratuar ngaish-drejtuesit e administratës sëspitalit, vlerësimi i mjekëve do tëbëhej sipas kritereve të Komuni-tetit Evropian. Duke u bazuar nëkëtë vlerësim, çdo mjek duhet tëtestohet në bazë të një sistemipikësh (kreditesh). Këto kredite dotë grumbullohen duke ndjekuraktivitete shkencore brenda dhejashtë vendit, nga publikimi i ma-terialeve të ndryshme mjekësore,apo përkthimi dhe botimi i librave.Nëse në fund të këtij vlerësimi njëmjek nuk ka grumbulluar pikët enevojshme, sipas pozicionit qëmban, atëherë ndaj tij do të ndërm-erren sanksione, deri në heqje tëlicencës së ushtrimit të profesion-it. Sistemi i pikëve në fillim do tëjetë minimal, duke nisur nga 20kredite për mjekët e thjeshtë, derinë 60 kredite për profesorët, dukeu rritur gradualisht vit pas viti. Përmjekët që ndodhen në 10 vitet epara të punës së tyre, kreditet dotë vlerësohen çdo dy vjet, ndërsapër të tjerët çdo tre vjet.

Topalli dhe Berisha, fushatë sensibilizimi për kancerët e sferës femërore: Bëni analizat

Tumoret, montohenaparaturat e diagnostikimit

Një muaj më parë se të nisëprojekti i diagnostifikimitfalas për të gjitha gratë

shqiptare, mjekët e onkologjikutkonfirmojnë instalimin eaparaturave. Në muajin shtator dotë nisin ekzaminimet për tumorete sferës femërore, konkretisht përkancerin e qafës së mitrës dhe tu-morin e gjirit.

Dje, si për të dhënë shembul-lin e tyre njëkohësisht edhe për tësensibilizuar jo vetëm popullatënfemërore, Jozefina Topalli dhe LiriBerisha kanë vizituar pavijonin eonkologjikut. Sipas Topallit,e k z a m i n i m e tjanë tepër tërëndësishme përtë gjitha gratë,pasi në këtëmënyrë paran-d a l o h e nsëmundjet nëfazat e para tëkurimit. Bash-këshortja eKryeministrit,edhe në profe-sionin e mjekes,dha mesazhin eparandalimit tësëmundjes, pasikështu është mëe thjeshtë dhe për t'u trajtuar dhepër t'u evidentuar sëmundja nëfazat e para.

Shefi i onkologjikut, Agim Sol-laku, theksoi: "Krahasuar me num-rin gjithnjë e në rritje të numrit të

rasteve të kancerit të gjirit dhe tëmitrës, në shoqërinë shqiptare përfat të keq ekziston një nivel i ulët iedukimit shëndetësor". Për të rri-tur nivelin e edukimit sanitar nëlidhje me kancerin, Sollaku ftoishoqërinë të jetë pjesë e fushatës,e cila do të trajtojë diagnostifikiminnë kohë të kancerit të gjirit dhe tëmitrës, si mënyra më e suk-sesshme. Regjistri kombëtarpranë Qendrës Spitalore Universi-

si ai i gjirit, në tri dekadat e funditështë trefishuar. Vendin e parë e zëkanceri i mushkërisë dhe i lëkurëspër meshkujt, ndërsa për femrat ezë kanceri i gjirit dhe i lëkurës. Nga9 lloje të tumoreve që hasen në Sh-qipëri, shtatë prej tyre janë tëmundshme për t'u parandaluar,duke shmangur shkaktarët parë-sorë të riskut.

Ndërkaq, diagnostifikimi nëkohë, si trajtimi më i suksesshëm ikancerit të gjirit dhe i mitrës, do tëjetë lajtmotivi që do të kryesojëfushatën sensibilizuese, i cili do tënisë në muajin shtator, në kuadër

të projektit të zba-timit të fazës op-erative të pro-gramit INTER-REG III. Projektiështë i financuarme një vlerë prej7 milionë euroshnga KomunitetiE v r o p i a n ,përmes AgjencisëRajonale Sanitaretë Pulias (Itali).Pjesë e kësaj fus-hate ndërgjegjë-suese, veçmjekëve special-istë shqiptarë

dhe italianë, autoritetit të Minis-trisë së Shëndetësisë dhe medias,do të jenë Kryetarja e Kuvendit tëShqipërisë, Jozefina Topalli, dhebashkëshortja e Kryeministrit, LiriBerisha.

STATISTIKA

Në vendin tonëhumbasin jetën ngatumori i gjirit rreth

400 femra në vit,ndërsa nga tumori i

qafës së mitrës rreth200 femra në vit

TABUTE

Që kanë një pjesë egrave apo ebashkëshortëve tëtyre për moskryerjene ekzaminimeve,janë një tjetër faktorqë duhet eliminuar

tare në Tiranë tregon një rritje tëpërditshme të rasteve të kanceritdhe këto ritme flasin për një dy-fishim të rasteve në tri dekadat e

ardhshme. Aktualisht, në Evropë,një në çdo 12 gra shfaq tumor tëgjirit. Sipas onkologëve shqiptarë,pavarësisht se të dhënat tona janë

më të mira, vihet re një tendencërritjeje e rasteve, që me kalimin ekohës do të jetë e krahasueshmeme statistikat evropiane. Tëdhënat e qendrës spitalore univer-sitare në Tiranë, "Nënë Tereza",tregojnë se humbin jetën nga kan-ceri i gjirit rreth 400 femra në vit,ndërsa nga kanceri i qafës sëmitrës rreth 200 femra në vit.

Nga të dhënat e shërbimitonkologjik, disa forma të kancerit,

SENSIBILIZIMISi për të dhënë shembullin e tyre njëko-hësisht edhe për të sensibilizuar jovetëm popullatën femërore, JozefinaTopalli dhe Liri Berisha kanë vizituarpavijonin e onkologjikut

Në buxhetin e QSUT-së është parashikuar një fond iposaçëm për të gjitha aktivitetet që do të ndjekin

mjekët e çdo shërbimi. Në kuadër të këtyre aktiviteteve,një rëndësi të veçantë do të kenë edhe konferencat endryshme, të cilat do t'u japin mundësi mjekëve të grum-bullojnë një sasi më të madhe pikësh. Vetëm me pub-likimin e një libri, monografie apo kapituj librash origjina-le të botuara jashtë vendit, një mjek do të mund të marrëderi në 500 kredite, pra të plotësojë për vite me radhëpikët e kërkuara për këtë sistem vlerësimi. Aplikimi isistemit të edukimit të vazhdueshëm mjekësor (CME)ka si qëllim t'u krijojë mundësi profesionistëve, që tëmbajnë konstant nivelin e tyre të kompetencës, të rrisinkualifikimin e tyre, duke përmirësuar kështu shërbiminndaj pacientëve, që mbetet edhe qëllimi final.

Edukimi

Buxheti parashikonfond të posaçëm

FUSHATA

SHQIP 24 E MERKURE, 15 GUSHT 2007

Dramaturgu Stefan Çapalikudhe aktorja Ema Andrea,protagoniste në mono-dramën e tij të fundit "I'mfrom Albania"

K U L T U R E

Dramaturgjia e fjetur shqiptare ka shënuar një kthesë ngakrijimet skenike të Stefan Çapalikut, që kulmuan së fundmime monodramën "I'm from Albania", luajtur nga aktorjaEma Andrea. Dramat e tij janë dhe një pikë kthese për tëdalë nga kompleksi i inferioritetit ndaj të huajve, nëçarkun e të cilit ka rënë prej vitesh krijimtaria vendase

“ERA” ÇAPALIKUJOSIF PAPAGJONI

Në krye të herës, para se dy fjalë tëthem për Stefan Çapalikun si dramaturg dhe dramat e tij të fundme,

jo pa shkas e qëllim më duhet të rrëfej diçka,në dukje, anekdotike… Po shihja, së tokume të, një dramë shqipe të vënë në skenëkohë më parë. Ishte një dramë sociale, mad-je me thekse politike, e një strukture klasiketradicionale (ta quajmë e tipologjisë real-iste). Ndërsa unë e ndiqja me kureshtje, aidukej se po bezdisej, lëvizte nëpër karrige,më ngacmonte, jo pa ca shpoti e ironi ndajllojit të asaj drame, si dhe "vëmendjes" sime(si shikues). Diku erdhi një çast dhe u çua."E pashë, s'ka nevojë më shumë, më tha. Iadi fundin…". Drama, në syrin tim, ishte emirë dhe e suksesshme për publikun. Por jaqë qasjet ndaj artit ndryshojnë, prandaj dheky, arti, teatri, na shfaqet si një "mozaik" a"galeri". Dhe jo më kot ka të drejtën "kush-tetuese" që, për sa u takon shijeve, mos tëdiskutohet. Me këtë episod do desha të po-hoja kryekreje se Stefan Çapaliku dhe dra-mat e tij nuk ndjekin udhën e asaj drama-turgjie, ta quajmë tradicionale, klasike, re-aliste (në kuptimin e thjeshtë të fjalës). Qyshkur kam parë në festivalin e teatrove në Vlorë1995 dramën e tij të parë, "Ftesë nga larg",nga teatri "Migjeni" i Shkodrës, vënë nëskenë plot fantazi dhe me një gjuhë mod-erne nga Serafin Fanko, diçka "tjetër" vurare se lëvizte në vetëdijen estetike të këtij dra-maturgu mendjemprehtë. Rrënjët etnike,etiologjike dhe historike të kombit tonë, vi-nin të përthyera nën të tjera rrafshe e pas-qyra, ku miti, format surreale dhe qasjetsimbolike ndërthureshin dhe blatonin syr-esh një filozofi jete shumë më ndikuese nëshpirtrat e publikut, sesa postulatet e vde-kura morale të dramaturgjisë së rroposur tërealizmit socialist, veçse pak vite më parë.Pikërisht ky stil, kjo kahje, që subjektin es-tetik të veprës e rikrijon kryeherit, e shpik,tashmë si një realitet të mirëfilltë artistik (sinjë realitet "të dytë", idealisht të pavarur)dhe jo si pasqyrim e shëmbëllim mimeitik,kjo gjëzë pra ishte çka që më intrigonte mëfort asokohe; është po kjo që më intrigonedhe tash, kur po shkruaj këto radhë tëvonuara për dramat e fundme të Çapalikut,botuar nën titullin "Allegretto Albania".

Janë gjithsej 7 drama të shkurtra e mono-drama: "Allegreto Albania", "Putargat e tha-ta", "Minuta e fundit", "Një engjëll në katine 11", "Ballkan expres", "I'm from Albania","Mbaje portën hapur". Shumica e tyre kanëgjetur rrugën e njëmendësimit skenik nëpërkompani të ndryshme teatrore, në Shqipëri,në Maqedoni e gjetkë.

"Ndryshe"……Stefan Çapaliku shkruan "ndryshe".

Ajo që të bie shpejt në sy prej shkrimit të tijështë ironia, shakaja e ngarkuar me pezm,shpesh edhe përqeshja e hapur, parodia. Edyta, dramat kanë gjetje të mprehta, in-teligjente, ndoca "kyçe" që i bëjnë origjina-le. Është një mendje e shkathët që lëviz aty,një mendje që kërkon dhe gjen thurritje tëatilla situatash, fatesh, gjësendesh, të cilatkrijojnë subjekte, pse jo paradoksale,çudake, marrëzi njerëzore, gati si të ishe nënjë teatër "kukullash", ku edhe njerëzit-per-sonazhe lëvizin prore si kukullat nga arsyedhe forca sociale historike të nënkuptuara;ose, ca me keq e tragjikisht, që bëhen pavullnetin e tyre si kukullat. Mua kjo më bie

në sy. S'është paradigma e njohur teatrore e"lojës në lojë", e "teatrit në teatër". Jo. Ethashë: është ironia, shpotia. Dhe prandaj,nganjëherë, për të bërë një përcaktimfillimtar, nxitoj të them: "Dramat e Çapa-likut, pos elementeve që bëjnë qasje asocia-tive me realitetin shqiptar, ngrihen edhembi gjësende e situata surreale, sepse janënë të vërtetë sureale; kanë një komponenttë fortë simbolizmi që vepron brenda tyre.Rëndom ato lëvizin nën përtalljen disi tëvrazhdët dhe falë situatave parodike të au-torit, por edhe si mënyra ndërtimi rrekenpërkrah dramës moderniste, rrallë edhe tëantidramës".

Përpos këtij përcaktimi do të shtoja gjith-ashtu se në to has një frymë të fortë kundër-shtimi ndaj mykut social e moral që mbyt ebjerr jetën dhe njeriun, që e bën atë tragji-ko-komik, me sjellje deri groteske, për të

qeshur e për t'i qarë hallin. Të qeshësh mekëtë njeri, për autorin do të thotë më së paritë të vijë keq, madje herë-herë të lotosh. Tëtë vijë keq e të lotosh për fatin dhe kokësh-krepjet e tij, për budallallëkun e tij, përgjendjen groteske, komicitetin e krejt sho-qërisë, të tokës ku ai ka mbirë dhe ku ka ecur,të historisë, të mangësive dhe veseve, tëgjithçkaje që bart mbi shpinë si fatalitet dhendëshkim historik. "Allegreto Albania", qëunë do ta çmoja si gjënë më të bukur në këtëpërmbledhje dramash, bën objekt formëne egër të gjakmarrjes në kodet e të mallkuar-it "Kanun të Lekë Dukagjinit", kjo mbetjebarbare e një kohe fisesh mbetur maleve,që të turpëron, që medet është po kaq tron-ditëse, tragjike, mizore edhe sot, kur familjetë tëra ngujohen nëpër shtëpia me frikën evrasjes pas dritarezës së apartamentit, mad-je deri në qytetin e Shkodrës. Dhe prandaj

një baba rri e fle me automatik krahut dheshkreh nga frika një karikator plumbash nëtavanin e shtëpisë, sa herë që ndokush iafrohet derës. Një mësues nga jashtë vjenqë t'i japë mësim fëmijës në "burgun" shtë-pi, ca shoqata të budallallepsura dërdëllitinnëpër TV për paqtimin e fiseve në gjak,ofrojnë "ndihmë të kualifikuar" që gjakësittë komunikojnë përmes e-mail -eve dhe mëgazmorja, shkaku i një gjakmarrjeje të tillë,personazhi me emrin Sadedin (shqip: Muti),na del në fund jo vetëm i larë nga kjo histori,por edhe si një mashtrues, xhambaz e për-fitues trojesh, që bën tregti me gjakun dhehallin që i ka zënë. E gjithë kjo situatë mar-roke, sado që nën një vesk shakator ndrynsakaq përbrenda një brengë kombëtare, qëende s'po gjen zgjidhje: gjakmarrjen. Dhekornizën e simbolit që vepron në dramë embyllin po këta njerëz, tashmë të kthyer nëinstrumente, bashkëshoqëruar ngaimazhet televizive të një koncerti gala, "Al-legretto Albania", nga ndoca të ftuar, si përtë krijuar utopinë e vendit të lumtur, që endepërtyp "përralla dimri" nën terrorin embetjeve barbare prej ligjësish sociale, tëcilat ende rrënjët i kanë të zhytura thellë nëshpirtrat tanë të mbrapshtë e hakmarrës.

Kritika shëruese"I'm from Albania" ishte monodrama

fort e suksesshme para një viti, e luajtur ngaaktorja e njohur Ema Andrea, e cila ka qenëe ftuar në disa teatro e festivale evropiane,deri në Paris, dhe që vijojnë t'i vijnë ftesa përrepriza të tjera. Kam pasur rast ta përcjell nështyp këtë tekst elegant, tejet të mprehtë e

Çapaliku, plot hir dhe sens, ka

dhënë pikërisht atë sëmundje të

hershme, bashkëshoqëruese të

shqiptarëve në raport me të "huajt":

kompleksin e inferioritetit. Ky është

një kompleks sa i ushqyer nga vetë

ne, falë një sërë paragjykimesh që

mendja jonë përpunon, ashtu edhe

nga të huajt...

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 25K U L T U R E

të mençur, ndaj veç pak fjalëdua të shtoj këtu. Çapaliku, plot hir

dhe sens, ka dhënë pikërisht atësëmundje të hershme, bashkëshoqëruesetë shqiptarëve në raport me të "huajt": ko-mpleksin e inferioritetit. Ky është një ko-mpleks sa i ushqyer nga vetë ne, falë një sërëparagjykimesh që mendja jonë përpunon,ashtu edhe nga të huajt, nga raportet his-torike, gjeopolitike dhe kulturore që kemipasur me ta nëpër shekuj, të cilat si bishti idjallit vazhdojnë të na ndjekin pas nëpërankthet, dyshimet, mosbesimet dhe mi-zantropitë tona prej të vegjlish, provincial-ësh e periferikësh në mbretëritë e sotme kul-turore e politike kozmopolite. Përpos kësajideje zotëruese, kjo monodramë sjell edhesituata të këndshme, ku humori s'vjenzvarrë-zvarrë, por ulet bash në krye të sof-rës, si një mik që di ta mbajë tryezën me gaz,hare e shpoti (për vete e për të tjerët).

Doemos, duke i çmuar këto dy vepra si mëtë mirat e autorit (sipas meje), nga ana tjetërmë ka lënë mbresë po ashtu edhe trishtimiqë derdhet nga vijat e thyera të fatit njerë-zor në dramën "Putargat e thata"; aipikëllim që rrjedh prej dashurive të vrara,të parealizuara, por të mbetura nëkujtesë si ato nostalgjitë e ëmbla epërkëdhelëse, ndërsa në dramë sivallëzime siluetash e vashash tëargjendta, si zanat e përrallave plotme lule e lozonjare. Dhe të dhembfundjeta e Rozarit, personazhitkryesor, bash si ai shiu riguar mbiqelqe dritaresh teksa syri humbmes mugullirës së viteve, diku terinia jote e parë, tek ëndrra mbirënë qytetet me peizazhe të kuqër-remta vjeshte, dhe ti kërkon tëvdesësh, dhe të vdesësh. As'është ndonjëherë edhe riniajonë e shkuar dëm dje, në ko-hët e zymta të ndrydhjes, ash-tu si e këtij plaku fisnik nëdramën e Çapalikut, me rininëmbetur në retinë, si mirazh,larg prej fatit të mrrolur ngapaudhësitë, këtu, te ky vend i

zymtë, fatalisht i yni, kur pranë, jeta dhe au-tori, si kontrapunkt, të kanë vënë edhe njëgrua mediokre, të vrazhdët dhe një dikëtjetër, të lig e budalla, harbut e fyl, kësispeciesh njerëzore të një kohe "pa kohë", tëmbrapshtë, të vdirë e të thatë, që as njerëzi eas fisnikëri jo e jo s'të kanë më.

Një parabolë e gjitha është drama "Ball-kan expres", bash si një teatër kukullash meujk, dhi e lakër, si dhe njeriun tuhaf, prijës tëtyre; një parabolë që nënkupton shumëçkalidhur me gjakimin shqiptar për të shkuarnë Evropë, paçka se copë e çikë, paçka se pabrekë në b…, pa identitet, ashtu i çarë e ipërçarë, varfanjak dhe ende rob i idhujve tërinj, i sloganeve dhe klisheve të rejaideologjike, i revolucioneve të reja (një par-odi e butafori kjo plot nëntekste e shpotipërbrenda, për realitetin shqiptar postko-munist që ripërtyp utopi dhe rrena…).Ndryshe nga kjo, drama "Një engjëll në ka-tin e njëmbëdhjetë" e rindërton situatënpërkitazi elementit të kontrapunktit: një çiftqë bëjnë një kinse "tradhti bashkëshortore"dhe një emisar fetar që kumton postulatebiblike nga ungjijtë. Situata e njëmendtë re-ale e rrezikut të zbulimit të një marrëdhënie-je të fshehtë dashurore, gjegjësisht prishjessë familjes nga njëra anë, dhe kumtimet re-torike për qenësinë e familjes prej emisaritfetar, për përgjegjësinë e bashkëshortëve,për raportet në çift, si dhe mbërritjen e lum-turisë nga ana tjetër. Këto dy kahje, dashurpa dashur, e çojnë dramën drejt një parash-trimi, sidomos drejt një zgjidhjeje të tipit tëabsurdit, ku morali, idetë dhe filozofia bienkryepingulthi. Gjithë po aq edhe vetë artifi-ci (rrengu) i përdorur nga vajza, duke e pro-vokuar të dashurin e vet se kinse është emartuar pa qenë e tillë, shndërrohet në rre-thanë për "demaskimin" e personazhit, prejnga del se dashuria e ngritur në gënjeshtër,në frikë, veçse në kënaqësi seksuale etj.,s'është veçse hipokrizi, identitet i rremë, njëgjendje paniku, në thelb e dështuar.

Në përmbledhjen me drama të autoritbëjnë pjesë edhe "Minuta e fundit", njërrëfim poetiko-dramatik që bashkon disafate njerëzish brenda një rastësie dhe kohetë limituar, diku në një stacion treni (stacio-ni i jetës krejt). Por, gjithsesi, ajo është disi ehapërdarë, me praninë e shtresimeverrëfimtare dhe pa shumë suspansë drama-tike. Monodrama "Mbaje derën hapur", eshkruar enkas për vitet e mbrame të aktoressë shquar shqiptare, Tinka Kurti, me gjithëhumanitetin dhe të vërtetën e hidhur qëmbart e shpreh, ka jo pak "xhepa" e "golle"që sikur ia humbasin ritmin, apo më saktëqë nuk e kanë po atë mençuri, ironi e mpre-htësi sikundër spikasin këto në veprat e tjeratë përmendura më sipër.

Dua ta mbyll këtë trajtesë edhe me njëtjetër ide: poezia. Po, shumë poezi ka dia-logu, monologu sidomos, ndryshe thënë"proza dramatike" e autorit. Fjalë mevend, të krehura, pa ujë, ide dhe mendimetë mençura. Dhe kjo s'e vret dramën,posaçërisht karakterin e fjalës që sendër-tohet në dialog. Sepse është njëkohësishtsa një fjalë vepruese, po aq edhe mbar-tëse e proceseve psikike, që ngrihen ngaposhtë skutave të ndërdijes së person-azheve, si reagime shpirtërore, si nepse,brenga, marrëzi, dëshira të fshehta,sikurse po kjo fjalë ka sakaq edhe fuqirrëfimtare, aftësi përshkruese, duke kri-juar imazhet dhe shëmbëlltyrat gjegjësete lexuesi, rrjedhimisht te publiku.

…Stefan Çapaliku shkruan

"ndryshe". Ajo që të bie shpejt në

sy prej shkrimit të tij është ironia,

shakaja e ngarkuar me pezm,

shpesh edhe përqeshja e hapur,

parodia. E dyta, dramat kanë

gjetje të mprehta, inteligjente,

ndoca "kyçe" që i bëjnë

origjinale Kur në turizmin kulturor piketohejvendvrasja e Kajo Karafilit

Një libër i vitit 1965, për udhëtimet turistike, orientonte tëpasionuarit pas udhëtimeve për të vizituar reliket e luftës

partizane, kooperativat dhe stallat e bagëtive

ERMIR HOXHA

Një botim i vitit 1965 u bën me dije të pasionuarve pas turizmit malor se si t'i disiplinojnë dhe t'i marrin frytet aventurës

së tyre, duke u endur shtigjeve të atdheut. Autori, Minella Kapo,në kapitullin hyrës të titulluar, "Qëllimet dhe detyrat e turizmit nëR.P.SH" (socialiste nuk ishte bërë akoma), u kujton lexuesve tëmanualit të tij vargjet e Naimit: "O malet e Shqipërisë, e ju o lisate gjatë...", si një lloj frymëzuesi për t`u endur nëpër Shqipëri (nënlinjën ideologjike të kohës), sepse kështu do njohin edhe më mirëarritjet e udhëheqjes, por dhe bukuritë e vendit. Autori gjithash-tu shprehet se për librin e tij është nisur nga shembulli sovjetik ilëvrimit të turizmit dhe madje ka shfletuar literaturë sovjetike përta kompletuar atë që e konsideron një vepër shumë të rëndë-sishme. Duke gjykuar nga parametrat e sotëm, sapo bëhet fjalëpër turizëm, na shkon ndërmend ai kulturor, si i vetmi ku një i huajmund të përmbushë dëshirat, duke parë nga afër pasurinë emadhe të tokës shqiptare me rrënoja antike e monumentet mes-jetare unikale. Por në libër nuk bëhet fjalë për turistë të huaj.Modeli i tyre janë të rinjtë, që aventura të ngjashme, përkufizo-heshin në fjalorin e kohës dhe si marshime, ndërsa fjala "skaut",që do i shkonte më përshtat, nuk njihej fare. Ndërsa objektet qëdo të vizitoheshin, nuk ishin amfiteatrot, kështjellat e në përgjithë-si gjurmët reale të qytetërimeve të lashta, por objektet industri-ale, simbole të një qytetërimi të ri (atijkomunist). Në kapitullin ku flitet përtemat e udhëtimit, jepen këto ver-sione: vizita (nënkupto: turizëm) nëekonominë bujqësore; njohja e punëssë kooperativave bujqësore, fermave,SMT-ve, ndërmarrjeve blegtorale etj.Turizëm në njohjen e industrisë; viz-itë në fabrikën e fermentimit të du-hanit "Vasil Shanto" në Shkodër, nëkombinatin e tekstilit "Stalin" në Ti-ranë, vizitë në minierat e Selenicës eRubikut. Ndërsa kur flitet për tur-izmin me interes historik, jepen si ori-entim vendet ku kanë luftuar parti-zanët, apo shtëpitë ku janë strehuarudhëheqësit e partisë. Pjesa tjetër elibërthit është interesante për sa i për-ket metodikës që ofrohet për të qenënjë udhëtar apo turist i përgjegjshëmpër veten dhe për misionin e marrë.Për shembull, jepen këshilla përveshjen, përgatitjen e ushqimit,zgjedhjen e vendqëndrimit, teknikëne ecjes, shpejtësinë, tempin e frymë-marrjes, si ndizet zjarri, kur duhet pirëujë, si të përcaktohet koha dhe si tëparashikohet moti, e deri te shpjegi-mi i shenjave të rënies së diellit nëkokë. Këshillat vazhdojnë dhe me mënyrat e mjekimit, kur fjalavjen të rrjedh gjak nga hundët, të rripet lëkura, të pickon ndonjëinsekt apo gjarpri, apo zihesh kaps nga konsumimi i ushqimevetë thata. E pas kësaj morie këshillash, vijnë ato më fisniket:mbledhja e folklorit, vizatimet dhe fotografimi. Në libër thuhetse shëtitësit duhet të jenë të vëmendshëm ndaj karakteristikaveetnokulturore të çdo treve a fshati ku shkelin. Ata duhet të jenënuhatës dhe me prirje për të vjelë shprehje të urta, gojëdhëna,tregime, përralla, këngë e zakone popullore dhe të gjitha këto tëshkruhen të shoqëruara me moshën dhe adresën nga janëmarrë. Ndërsa për ata që ia thonë vizatimit, këshillohet që tëhidhen në letër vendet dhe objektet e rralla që hasen gjatëudhëtimit ose kalimit në zona të banuara. Po ashtu, për fo-tografimet, thuhet se ato nuk duhet të jenë kuturu, por tëpërqendrohen në vende të veçanta: përmendore e vatra his-torike. Libri, në disa aspekte duket komik, por në disa të tjeradhe tërheqës. Ai të çon ndërmend filmin "Guximtarët", ku njëgrup fëmijësh, me në krye mësuesin e tyre, udhëtojnë drejtMalësisë si alpinistë. Por, rruga që ata bëjnë i ndesh me vësh-tirësi, si dhe me njohjen e kodit zakonor të maleve, veçanër-isht atij luftarak. Ndaj, kur paraqiten tabelat ilustrative, tëashtuquajturve turistë u referohet që të vizitojnë vend-luftimet e partizanëve, apo vendin ku u vra Kajo Karafili.

Objektet që do tëvizitoheshin, nukishin amfiteatrot,kështjellat e në

përgjithësigjurmët reale tëqytetërimeve të

lashta, porobjektet

industriale,simbole të njëqytetërimi të ri(atij komunist)

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 27A K T U A L I T E T

VATRAZëdhënësi i policisëpohon se vetëm gjatëmuajit korrik në territorine këtij qarku janëevidentuar 45 vatra zjarri

45STATISTIKA

HEKTARËBilanci i dëmeve tëshkaktuara nga zjarret nëQarkun e Gjirokastrësshënon rreth 400 ha pyje ekullota të djegura

400

Zjarr në kufirin shqiptaro-grekFlakët rrezikojnë fshatrat Radat nga ana shqiptare dhe Argjirohor në anën greke

Helikopterët luftojnë për gjashtë orë me flakët. Në operacion nuk marrin pjesë zjarrfikëset shqiptare

GJENDJA

Durrës, një tjetër zjarr shënohet në zonën e Currilave

Flakët rrezikojnë fabrikëne Polisterolit në Elbasan

Disa zjarre janë shënuarditën e djeshme në Durrës dhe në Elbasan. Një

zjarr i fuqishëm, i cili ra mesditën edjeshme në periferi të qytetit të El-basanit, në afërsi të fabrikës sëPolisterolit, për pak sa nuk e kadjegur atë. Por ndërhyrja ezjarrfikëseve ka qenë emenjëhershme dhe zjarriështë izoluar në kohë reko-rd, pa shkaktuar dëme tëmëdha, duke shpëtuar god-inën e Polisterolit nga flakët.Për rreth dy orë zjarrfikësitkanë mbajtur zjarrin nënkontroll, deri në shuarjen eplotë të tij. Po gjatë ditës sëdjeshme, në Qarkun e El-basanit janë hasur vatra tëtjera zjarri që kanë sjellë dj-egien e një pjese të kurorëssë gjelbër të qytetit, me 2dynym ullinj. Ndërsa në Ko-munën Pishaj të Gramshitzjarri ka shkrumbuar disahektarë me pyje dushku.

Flakët që kanë përfshirëkodrën e qytetit kanë alarmuargrupin e emergjencave në Durrës.Gjithsesi këtë herë flakët kanëqenë të pakta dhe pa pasoja. Atojanë neutralizuar shpejt dhegjithçka i është kthyer normali-tetit. Zjarri ka rënë pasditen e

djeshme në kodrën e qytetit, sipërplazhit të Currilave, në një zonë kushpesh janë djegur mbeturinaturbane të banorëve përreth. Pa-varësisht se në një zonë të zhve-shur, zjarri është vlerësuar seri-ozisht dhe është lokalizuar në njëkohë mjaft të shkurtër nga unifor-mat e kuqe të qytetit. Shkurret e

pakta të kësaj pjese në flakë janëdëmtuar, ndërsa nuk janë rrez-ikuar banesat dhe zotëruesit etyre. Burime nga reparti i zjar-rfikësve të Durrësit bënë të diturse sipërfaqja e përfshirë në flakëka qenë e vogël, rreth 70 m2 dheështë nevojitur vetëm një autom-jet zjarrfikës për të shuar gjuhët e

zjarrta, të cilat dyshohet të jenëvënë qëllimisht nga dora e një per-soni të papërgjegjshëm. Dhjetëditët e fundit, ndonëse temperatu-rat ranë ndjeshëm, qyteti bregde-tar u përfshi në flakë. Fillimishtzjarri preku furishëm zonën e gjel-

bëruar të bllokut të reziden-cave qeveritare në plazhine Durrësit, duke djegur nëtë dyja vatrat e tij dy hek-tarë shkurre e pemë. Pakditë më vonë flakët do tëpërfshinin kodrën e qytetit,duke rrezikuar ndjeshëmdisa banesa aty pranë. Nëzjarret në kodër, krahas zjar-rfikësve kanë ndihmuar dheqytetarët, ndërsa në zjarrete tjera kanë qenë forcat eushtrisë. Në zjarrin e bllokuttë vilave qeveritare rol krye-sor në shuarjen e tij luajtëndhe avionët e marrë me qira,të cilët shmangënpërhapjen e zjarrit drejt go-dinave të pushimit. Prefek-tura e qarkut ka vlerësuar

seriozisht situatën e krijuar në çdorast zjarri dhe ka kërkuarpërgjegjshmëri dhe një mobilizimtë plotë edhe nga ana e qytetarëve,për të përballuar situatat dheshmangur pasojat e rënda.

Va.Qy.

Pas situatës së krijuar nëpër

këto qytete janë ngritur dhe

shtabet e emergjencës

NdihmaAmerika i jep dhe 175 mijë

dollarë Shqipërisë për zjarretUSAID-i jep një grant të dytë prej 175000 dollarësh qever-isë së Shqipërisë, për emergjencën në ndihmë të shuarjessë zjarreve në pyjet e mbarë vendit. Qeveria e Shteteve tëBashkuara tashmë ka vënë në dispozicion 225000 dollarësi ndihmë për emergjencën.“Këto zjarre që tanimë kanë shkaktuar një dëm shumë tëmadh, kërcënojnë të shkatërrojnë mijëra hektarë të tjerëtoke, që do të kenë ndikimtë madh mbi mjedisin dhedo të shkaktojnë vështirësi tëmëtejshme ekonomike dhehumanitare”, tha Eduard T.Landau, drejtor i misionit tëUSAID-it. “Qeveria e Shtetevetë Bashkuara është e dedi-kuar të ndihmojë qeverinë eShqipërisë t’i përgjigjet kësajkrize kombëtare”. Shqipëriaka luftuar mbi 150 vatra zjar-ri dhe ka fikur pjesën më tëmadhe të tyre. Megjithëkëtë,pjesët veriore dhe verilindore të Shqipërisë, qendra e disaparqeve kombëtare, vazhdojnë të jenë në rrezik të madh.Ky grant prej 175000 dollarësh, i cili po i jepet Departa-mentit të Emergjencave Civile, pjesë e Ministrisë sëBrendshme të qeverisë së Shqipërisë, do të financojë kar-burantin dhe kostot operacionale që avionët të venë situ-atën e zjarreve në rajonet veriore nën kontroll, si dhe do tësigurojë ndihmesë afatgjatë në zhvillimin e përgatitjes sëDepartamentit të Emergjencave. Ky grant është fondi idytë i lëshuar për emergjencat gjatë këtyre dy javëve tëfundit, siguruar prej qeverisë së Shteteve të Bashkuara përtë luftuar zjarret në mbarë vendin. Më 27 korrik, i ngarkuarime punë i ShBA-së, Stiven Kristina, shpalli gjendjen e fat-keqësisë natyrore për shkak të dëmtimit të pronës dhegjësë së gjallë, si dhe potencialit për humbje jete për sh-kak të zjarreve në pyje. Në përgjigje të kësaj, USAID-i sig-uroi 50000 dollarë për ndihmë të menjëhershme. Ndihma emenjëhershme që u sigurua më 27 korrik u përdor për avi-onin dhe shpenzimet lidhur me avionin ukrainas, “Antonev-32”, i cili veproi në Shqipëri gjatë javës së shkuar.

NGJARJANë orët e

mbrëmjesvatra e

zjarrit ushtri në të

dyja anët ekufirit, nëafërsi të

piramidavetë kufirit

me nr. 24dhe 25 (Në

fotondjathtas)

Një zjarr i madh ka përfshirëqë nga e hëna në mesditënjë sipërfaqe të madhe

pyjesh, parcela me pemë frutoredhe kullota që shtrihen në të dyjaanët e vijës ndarëse të kufirit sh-qiptaro-grek, në afërsi të Radatittë Komunës së Dropullit të Posh-tëm në rrethin e Gjirokastrës. Ban-orët vendas të fshatit Radat thanëpër “Shqip” se atakanë parë mes-ditën e së hënësnë orën 12:30 triPersona, që nëdistancë të caktu-ar i vinin zjarrinnjë kullote poshtëfshatit dhe paskësaj janë larguar me një au-toveturë. Në orët e mbrëmjes vatrae zjarrit u shtri në të dyja anët e ku-firit, në afërsi të piramidave të ku-firit me nr. 24 dhe 25. “Rreth orës23:00 të mbrëmjes zjarri u përhapme shpejtësi, duke përfshirë njësipërfaqe të mbjellë me ullinj dhedrurë frutorë dhe në këtë kohë nelajmëruam zjarrfikësen e Gjirokas-trës, por ngaqë nuk kishte rrugë emundësi për të shkuar sa mëpranë vatrës së zjarrit, ata nuk unisën. Në këto rrethana u lidhëmme numrin 199, që është repartizjarrfikës i Greqisë dhe kërkuamndihmë, sepse zjarri po përhapejnë të dyja anët e kufirit”, thotë njënga banorët e zonës. Gjatë orëvetë natës, thanë vendasit, u duk

sikur zjarri do shuhej, por në orët epara të mëngjesit vatra u riaktivi-zua dhe u përhap me shpejtësinga era, duke u shtrirë në pyllin melisa të Radatit, drejt shpateve tëmalit të Buretos, duke rrezikuarseriozisht banesat e fshatrave tëRadatit në kufirin tonë dhe atyretë fshatit Argjirohor në anën greke.Në këto rrethana, fshatarët thanë

se i kanë telefonuar kryetarit tëkomunës, Mihal Maluqi, për tëlajmëruar zyrtarisht repartin ezjarrfikësve, por deri në orën 17:00zjarrfikëset nga Gjirokastra nukarritën në Radat, ndërkohë që njëhelikopter zjarrfikës ka priturqysh në orën 09:00 të mëngjesittë djeshëm dhe ka nisur i vetëmoperacionet për shuarjen e kësaj

vatre të madhe dhe të rrezikshmezjarri që kërcënonte shtëpitë dhengrehinat e banorëve të fsha-trave më pranë kufirit. Helikop-terit grek iu desh që të luftonte për6 orë me flakët e zjarrit, duke uvetëfurnizuar me ujë në rezer-vuarët e ujit të fshatit Radat dhenë atë të fshatit Peshkëpi eSipërme. Në çdo dy orë helikop-

teri grek ndërpriste operacioninnë terren, për t’u ulur në bazë qëtë furnizohej me karburant. Op-eracionet e helikopterit grek kanëvazhduar deri në orën 20:00,ndërsa zjarrfikësit shqiptarë janëdislokuar rreth orës 17:30 në rre-thina të fshatit. Zjarri ka tentuarshtrirje në të dyja anët, deri nëmbrëmje, por për shkak të erës që

frynte nga veriu, tendenca e tijishte për t’u shtrirë në territoringrek, afër fshatit Argjirohor. Kyështë rasti i dytë që helikopterëtgrekë kalojnë kufirin për të marrëpjesë në operacionet e eliminimittë zjarreve. Dy javë më parë, dyhelikopterë grekë u përshinë nëoperacionin për shuarjen e zjar-rit që kishte përfshirë Parkun Ko-mbëtar të Bredhit të Sotirës, kuzjarri ende nuk është shuar nëshpatet e malit të Morganës. Nëzonat e përshkuara nga zjarri nëpyllin e Sotirës, fshatarët kanëgjetur edhe kafshë e shpezë tëegra të djegura nga zjarri, derra tëegër, sorkadhe dhe kafshë të tjera.Bilanci i dëmeve të shkaktuaranga zjarret në Qarkun e Gjirokas-trës shënon rreth 400 ha pyje ekullota të djegura. Sipas tëdhënave të zëdhënësit të Drej-torisë së Policisë në Gjirokastrës,Gentian Mullaj, vetëm gjatë mua-jit korrik në territorin e këtij qarkujanë evidentuar gjithsej 45 vatrazjarri dhe si rezultat i kësaj situatetë jashtëzakonshme janë djegurplotësisht deri në fund të korrikutrreth 350 hektarë sipërfaqe mepyje, kullota dhe drurë frutorë.Burime të Prokurorisë së Gjirokas-trës bënë të ditur për “Shqip” sederi tani janë depozituar dy den-oncime për shkaktarët e zjarreve,por çështjet penale janë në hetime sipër.

E.Serjani

Dyshohet që zjarri tëjetë vënë me qëllim

nga persona tëpaidentifikuar

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 29

BOTE

Edhe pse kanë të njëjtin post,pavarësisht vendeve, paguhen në mënyra të ndryshme

e shpesh me diferenca të mëdhanjëri nga tjetri. Kështu, RomanoProdi, Kryeministri i Italisë, ka njërrogë trefish më të lartë se homo-logu i tij, Sarkozi, dhe vetëm 2 mijëeuro e ndajnë nga kancelarja Mer-kel. Përveç kësaj të fundit, tre janëliderët që fitojnë më shumë nëmuaj. E fillojmë nga më “i pasuri”,Presidenti amerikan, Bush, i cilimerr një pagë prej 24167 euroshnë muaj. Ky pasohet nga britanikuGordon Braun dhe shefi i kabinetittë ministrave të Japonisë, ShinzoAbe. Pagat e më të fuqishmëve tëplanetit janë pasqyruar në një ar-tikull të të përditshmes gjermane,“Bild”. Pushimet luksoze tëSarkozisë në Shtetet e Bashkuaratë Amerikës- ai vetë tha se e kishinftuar -në një vilë me shifra as-tronomike, kanë ndezur shumëpolemika. Gazeta “Bild” tregon

Ndryshe nga vota e majit, ministri ka më shumë shanse për t’u mbështetur

Turqi, Gul betohetpër shekullarizim

Kandidati presidencial siguron elektoratin

Ministri i Jashtëm turk, Abdulla Gul, është betuarse do të mbrojë dhe do

të forcojë parimet shekullare nëTurqi, në rast se do t’ia dalëmbanë në garën presidenciale.Politikani islamist ngjalli shumëkundërshti dhe protesta në njëtentativë të dështuar për postin ekreut të shtetit në fillim të këtijvitit. Kritikët e tij, përfshi edhe ek-sponentët e ushtrisë, i druhen njëerozioni të vlerave shekullare ngaana e ministrit Gul, pavarësisht seai vazhdon të sigurojë për tëkundërtën. Partia e Gul ështëdominuese në Parlamentin turk,i cili do të zgjedhë Presidentin evendit në një raund votash që dotë nisë ditën e hënë. “Mbrojtja eshekullarizimit është një nga pa-rimet e mia kryesore”, ka thënëministri Gul në një konferencë përshtyp, menjëherë sapo ka dorë-zuar dokumentet e aplikimit pres-idencial në Parlament. “Askushnuk duhet të shqetësohet për

Partia e Gulitështë dominuesenë Parlamentinturk, i cili do të

zgjedhëPresidentin evendit në një

raund votash që dotë nisë ditën e hënë

Përpjekja emëparshme

presidenciale eGulit ngjalli

shumë protestapër shkak të

prejardhjes sëtij islamiste.

Kundërshtarëtnuk e pëlqejnëfaktin se gruaja

e tij mbanshami në kokë,

çka është endaluar ngainstitucionetshtetërore

këtë”, ka thënë Gul, sipas të cilitTurqia është një shtet demokra-tik, shekullar, i bazuar në rend eligj dhe se ai do të bënte gjithçkapër të mbrojtur këto parime, tëcilat janë edhe prioriteti i tij. Sipasanalistëve, komentet e Gulit janëbërë për të siguruar ata që dru-

hen se ardhja e tij do të përbëjënjë kërcënim për sistemin. Për-pjekja e mëparshme presiden-ciale e Gulit ngjalli shumë protes-ta për shkak të prejardhjes së tijislamiste. Kundërshtarët nuk epëlqejnë faktin se gruaja e tijmban shami në kokë, çka është e

ndaluar nga institucionet sh-tetërore. Dështimi i kandidaturëssë tij e çoi vendin në zgjedhje tëparakohshme, në të cilat partia eGulit fitoi bindshëm. Ministri i Jas-htëm është takuar me liderët epartive të opozitës, për të fituarpërkrahje në përpjekjen e tij. Një

nga partitë opozitare, MHP, kathënë më parë se nuk do t’i bojko-tojë zgjedhjet për të siguruarkështu kuorumin prej dy tëtretash që duhet për të kryer vo-timet. Përpjekja e mëparshme eGulit për presidencë dështoi përshkak se partitë e opozitës i bojko-

tuan të dy votat në votën e muajitprill dhe maj. Në raundin e parëdhe të dytë të votimit kandidatëtduhet të fitojnë dy të tretat e shu-micës. Partia më e madhe opozi-tare ka konfirmuar ndërkohë sedo të bojkotojë sërish votën dhese e kundërshton kandidaturën eGulit. Por pavarësisht kësaj dek-larate, të paktën deri tani, Gulduket se do të mund të mbledhëkuorumin e duhur. Një pjesë emirë e partive mendojnë se Gulështë një kandidaturë e mirë dhee përshtatshme për President ivendit dhe se ai do ta qeverisë nënjë drejtim të ri atë. Pozicioni iPresidentit të Turqisë ështëshumë simbolik dhe ceremonial,por Presidenti ka fuqinë e ven-dosjes së vetos për ligje të ndry-shme, si dhe në rastin e emëri-meve të qeverisë. Presidenti ak-tual, Ahmet Necdet Sezer, i ka kr-ijuar jo pak probleme qeverisë,duke ia bllokuar iniciativat për njëkohë të gjatë.

Nikolas Sarkozi e Vladimir Putin, në fund të klasifikimit me të ardhura thuajse normale

Bush merr rrogën më të madheJa pagat e të mëdhenjve të planetit nga SHBA në Kinë

xhepat e liderëve të vendeve mëtë industrializuara të botës, përveçKryeministrit kanadez. Sipas ren-ditjes, në vendin e fundit të listësështë Kina. Lideri i saj merr rrogënmë modeste të imagjinueshme,274 euro në muaj. Nga shifrat etjera, gjithmonë nëse ato janë100% të vërteta, kemi shumë sur-priza. Nuk të surprizon fakti qëkreu i Shtëpisë së Bardhë, XhorxhBush, merr një pagë prej 24 mijëeurosh, apo që edhe Kryeministribritanik, Gordon Braun, i përafro-

het Bushit me 1000 euro më pak,edhe pse në krahasim me ho-mologët evropianë ai është më imirëpaguari, por të çudit disi pagae Kryeministrit të fuqisë së dytëekonomike në botë, Japonisë,Shinzo Abe, me 21 mijë euro nëmuaj, duke qenë se pagat në Japo-ni janë relativisht të ulëta. Men-jëherë pas tij vjen një tjetër fuqiekonomike, Gjermania, me Merke-lin, e cila paguhet rreth 20 mijëeuro. Jo më kot Berlini është gjigan-di i tretë i planetit. Surprizë përbën

në fakt edhe paga e Kryeministrititalian, Romano Prodi, me rreth 19mijë euro dhe 6600 eurot e shkre-ta të Sarkozisë, Presidentit tëFrancës. Për Sarkozinë ështëvërtet e padrejtë po të kihet para-sysh pushteti i tij dhe fakti që nëduart e tij ndodhen plot 370 bom-ba atomike. I keqpaguar përpunën që bën është Presidenti iRusisë, Vladimir Putin, me 4800euro dhe në fund më i “shfrytë-zuari” dhe i “lëni pas dore”, Hu Jin-jtao i Kinës, me 274 euro në muaj,

që nuk dihet se përse i përdor mëparë. Por të mos harrojmë faktin senë Moskë, si pasojë e zakoneve erregullave të vjetra që nga epoka ekomunizmit, një shtetar i lartë i katë gjitha shpenzimet falas, dukefilluar që nga të ngrënit e deri tebanesa. Sigurisht që shifrat e më-sipërme nuk përfshijnë përfitimetë tjera si siguracione, dieta udhë-timesh, apo shpenzime protokollisi veshje, dreka e darka etj.Megjithatë, ekziston një shpjegimnë lidhje me sasinë e madhe mes

Prodit dhe Sarkozisë. Lideri italianmerr rreth 5000 euro vetëm përdetyrën si Kryeministër dhe 11mijë të tjera si deputet i Parla-mentit. Ndërkohë, në Francëvazhdojnë të marrin edhe pasikjes nga detyra, cilado qoftë ajo:ish-president, ish-kryeministër,ish-deputet etj., një pensionshumë të mirë dhe thuajse sa vetërroga për një kohë të gjatë. Kësh-tu, për shembull, Shiraku, veç 6000eurove si numri një i shtetit qëvazhdon t’i marrë, merr edhe 5300euro si ish-deputet, 5000 të tjera sikryetar bashkie i Parisit, 2900 sikëshilltar i një gjykate. Tani, veçkëtyre pensioneve, merr edhe 12mijë euro në muaj si anëtar iKëshillit Kushtetues, detyrë që itakon si ish-president i vendit.Sarkozi është më i ri, por ka qenëministër i Brendshëm, ministër iEkonomisë e më parë akoma kry-etar bashkie, pra të gjitha së bash-ku bëjnë goxha shumë.

24.167 Euro 21.910 Euro23.334 Euro24.167 Euro 20.427 Euro 18.900 Euro 6.600 Euro 4.800 Euro 274 Euro

SHQIP 30 E MERKURE, 15 GUSHT 2007

SPORT

Trajneri Bariç do ta ketë të

vështirë t'i ndalojë futbollistët

e tjerë të bëjnë "mungesa"

në miqësore në të ardhmen

KONTRATAMiqësorja ndaj Azerbajxhanitnë gushtin e vitit 2005 do tëkujtohet për golin e parë të

Lorik Canës me Kombëtaren.Kjo paraqitje i bindi drejtuesite Olimpikut të Marsejës, që

nënshkruan një kontratë metë pak ditë më vonë

shkurtRexhina

kontaktonBogdanin

Justifikimi i futbollistit ka qenë gjendja jo e mirë shëndetësore, por një gjë e tillë nuk konfirmohet nga vetë klubi

Bariç i jep leje Canës për MaltënFutbollisti nuk do të jetë në miqësore, duke qëndruar tek Olimpiku i Marsejës

Nuk ka blof! 1-sh i sigurt për shefin MiciKOMENT

Turneu

U18 ftohet në Trofeun MesdhetarPërfaqësuesja shqiptare U18 është ftuar të marrë pjesë në Trofe

un e parë Mesdhetar për këtë grupmoshë që do të zhvillohet nëItali, nga data 24 deri më 29 shtator të këtij viti. Kombëtarja e drej-tuar nga Ramadan Shehu do të jetë pjesë e Grupit A në këtë aktiv-itet, përkrah Spanjës, Algjerisë dhe Sllovenisë. Ndërsa në grupin Bdo të marrin pjesë ekipet e Italisë, Libisë, Egjiptit dhe Tunizisë. Kjoështë hera e parë kur një përfaqësuese e moshave ftohet për njëturne të kësaj rëndësie, ndërsa ky aktivitet mendohet të organizo-het çdo vit. Pjesëmarrja në Trofeun Mesdhetar do ta ndihmojë tra-jnerin Shehu t'i provojë lojtarët para pjesëmarrjes në ndeshjet elim-inatore të Evropianit të kësaj grupmoshe, në muajin nëntor. Ndesh-jet e grupit të Shqipërisë do të zhvillohen në Shqipëri, ndërsakundërshtarë do të jenë Franca, Holanda dhe Letonia. e. kuka

ERMAL KUKA

Oto Bariç ka thyer rregullate vëna nga vetë ai, duke idhënë leje Lorik Canës

për ndeshjen miqësore kundërMaltës. Ndonëse "rregullorja ebrendshme", e vendosur ngavetë trajneri kroat, flet qartë përtë rastet kur futbollistët kërkojnëleje për të mos u grumbulluar,Bariç e ka lënë të lirë mesfushorine Olimpikut të Marsejës për tëmos u paraqitur në miqësoren e22 gushtit. Një gjë e tillë pritet tësjellë polemika edhe në grupin elojtarëve kuqezi, ku ka pasuredhe më parë "fërkime" rrethqëndrimit të Bariçit ndajzv.kapitenit kuqezi. Për më tepër,dëmtimi i pakonfirmuar që emban larg Canën nga Kombëtar-ja, mund të kthehet në një prece-dent për përballjet e tjera të ku-qezinjve, si në ndeshjet miqësore,ashtu edhe në ato zyrtaret.

FSHF-ja ka bërë të ditur dje semesfushori ka pasur një bisedëtelefonike me trajnerin e përfaqë-sueses, duke marrë nga ky i fun-dit leje për të mos u paraqitur përndeshjen kundër Maltës. "Vetëlojtari i Olimpikut të Marsejës i kashpjeguar trajnerit Bariç se ai, përarsye shëndetësore, nuk mund tëjetë i gatshëm në këtë ndeshje.Trajneri Bariç, pasi është infor-muar nga mesfushori kuqezi përgjendjen jo të mirë fizike, ka pran-uar kërkesën e lojtarit për të mosqenë i grumbulluar në këtëtakim. Trajneri Bariç ka bërë tëditur se nuk do të grumbullojë njëtjetër lojtar për të zëvendësuarLorik Canën", shkruhet në komu-nikatën për shtyp të publikuardje nga FSHF-ja. Por versioni iparaqitur nga FSHF-ja bie poshtënga mediat franceze dhe vetë klu-bi i Olimpikut të Marsejës, pasi nëparashikimet për ndeshjet eradhës të kësaj skuadre, Cana fig-uron në formacionin titullar. Ai dotë luajë si në mesjavë ndaj Valen-sien, ashtu edhe në fundjavë përnjë tjetër ndeshje të vlefshme përkampionatin francez. Një gjë e

tillë, shpjegon qartë se Cana kavendosur që të qëndrojë pranëklubit, i cili po kalon momente tëvështira pas një starti aspak tëmirë të kampionatit, meqë ka sig-uruar vetëm dy barazime në poaq ndeshje të luajtura. Dedikimi

i mesfushorit ndaj skuadrës ësh-të më se i dukshëm, pasi lojtarëtë tjerë, si Nasri, Size ose Zenden,nuk kanë refuzuar ftesat e ko-mbëtareve të tyre respektive.

Por një gjë e tillë mund t'i kri-jojë Canës probleme në ekipin

kombëtar, ku që pas emërimit tëtij si zv.kapiten, kanë lindur pa-kënaqësitë e para për shkak tëtrajtimit të veçantë nga ana e tra-jnerit Bariç. Për më tepër, miqë-sorja ndaj Maltës shihej si njëmundësi e mirë për të testuar for-

macionin që do të zbresë nëfushë, në shtator, përballë Holan-dës, dhe mungesa e Canës do takomplikojë punën e trajnerit Bar-iç, ndonëse mesfushori nuk rrez-ikon mungesën ndaj "tuli-panëve".

Erjon Bogdani mund tëjetë pranë një kthimi te

skuadra e Rexhinës, nga ecila filloi aventura e tij në ka-mpionatin italian. Futbol-listi është kontaktuar gjatëditëve të fundit nga presi-denti i Rexhinës, Lilo Foti, icili ka dashur të mësojënëse futbollisti është i in-teresuar për t'u kthyer te kyekip. Normalisht, propozimindaj Bogdanit këtë radhëështë një vend si titullar fiksnë radhët e ekipit, dhe jo mësi një zëvendësues, ashtusiç trajtohej në të kaluarën.Nuk është bërë ende e di-tur, nëse futbollisti e kapranuar këtë ofertë, pormbetet për t'u parë nëseRexhina gjen një akord meKievon. Çmimi i shitjes sësulmuesit kuqezi është cak-tuar në 3 milionë euro.

Sasha Delain,6 muaj

pezullimKomisioni i Disiplinës ka

vendosur dje ta dënojëme 6 muaj pezullim futbol-listin kongolez Sasha De-lain, për thyerje të kon-tratës me Flamurtarin. "Përprishje të njëanshme tëkontratës me KF "Flamur-tari" në sezonin 2006-2007pa shkak sportiv dhe panjoftim, duke qenë se kashkelur parimet e Statusittë Lojtarit të Futbollit përruajtjen e stabilitetit kon-traktual, lojtarit Sasha De-lain i jepet një dënim prej 6muaj pezullim nga të gjithaaktivitetet sportive", shk-ruhet në vendimin e Komi-sionit të Disiplinës. Kjo dotë thotë se futbollisti do taketë të pamundur të fed-erohet me Vllazninë dhe,nëse e bën një gjë të tillë,mund të luajë vetëm nëpjesën e dytë të sezonit.

Fortunat:Nuk do të

kthehem mëHerbi Fortunat i ka

dhënë përfundimishtlamtumirën kampionatitshqiptar. Futbollisti qënënshkroi një kontratë meBesën vetëm para një mua-ji, është larguar disa ditëmë parë nga Kavaja medrejtim Francën dhe duketse nuk do të rikthehet më.Burime nga klubi kavajaskanë bërë të ditur se lojtarie ka konfirmuar një gjë tëtillë. "Nuk do të kthehemmë të luaj në Shqipëri, aspër Besën e as për ndonjëekip tjetër", kanë qenëfjalët e lojtarit ndaj drej-tuesve të Besës, që kanëkërkuar që ai të respektojëkontratën. Në fakt, futbol-listi ka marrë këstin e parëtë kontratës së tij, prej 70mijë eurosh në sezon,ndërsa është aktivizuarvetëm pak minuta nëKupën UEFA. E. Kuka

GËZIM SINEMATI

- Për ata që janë të zot të bastojnë edhe përfutbollin e zyrave, thuhet se sekretari i ri nuk dota kalojë harkun e vitit-

Me gjuhën e basteve, me të cilën futbolli flet shpesh, largimi i sekretarittë FSHF-së, Roland Mici, ka qenë një

1-sh i sigurt. Duke numëruar sekretarët qëkanë humbur postin në vitet e presidentitDuka, Starovën, Bicin e tani Micin, të duket seky vend është i përshtatshëm për koka të pre-ra. Cili ishte gabimi i shefit të fundit? Ato qëthuhen vërtetojnë se loja e zyrtarëve është mëe keqe se loja që shohim në fushë. Zoti Miciqenka djegur, sepse paska harruar emrin e njëpresidenti të një klubi në listën e vizave an-gleze... Apo tjetra që duket gjoja më serioze:zoti Roland kishte premtuar se do ta pasuron-te arkën e Federatës brenda një afati kohor! Ecili do të besonte në këtë arsyetim, kur të gjithëe dinë se sekretarët, sipas modelit të presiden-

tit Duka, nuk janë fitimprurës, por zyrtarëbindja dhe frika e të cilëve janë të denja përnjë kandar farmacie.

U shndërrua në një ditë që nuk harrohet,ajo kur ish-shefi i atëhershëm i futbollit, Staro-va, përshëndeti në ekran ardhjen e presiden-tit Duka me stafin e tij: "Më së fundi futbollishpëtoi. Këta milionerë të fuqishëm do t'i sig-

urojnë mbijetesën..." Një frazë që provokoiedhe humor: "Futbolli është lojë e bukur, porjo aq sa milionerët të marrin para nga shtëpiadhe t'i hedhin tek arka e topit". Edhe anëtarëte Komitetit, disa duar të marra peng dhe tëbllokuara në allçi prej vitesh, e kanë bërë filo-zofi të tyren se "...futbolli nuk ka humbës, kurdi të luash me topin që nuk duket".

Kanë mbetur larg ditët, kur thuhej se shefiRoland Mici është ndryshe nga ish-shefat etjerë: "Një zyrtar që prishi ekuilibrin klasik.Më i lidhur me kampionatin, sesa me Ko-mbëtaren". Por, sipas zakonit tonë në futboll,e kaluara nuk është asnjëherë e tashme.Kështu që edhe Mici do të harrohet shpejt.Ose do të kujtohet si një nga viktimat, sepseuji në Federatë nuk qelbet. Tani le të përga-titemi për një skenë tjetër hipokrizie, ku ten-deri për të gjetur një sekretar ideal, të naduket më ndjellës sesa vetë kampionati qëpo afron. Urojmë që shefi i ri, ai që ka muaj qëpret, ose një tjetër i "çasteve të fundit", t'i japëkurajë vetes se filmi këtë herë nuk do të për-fundojë keq.

E MERKURE, 15 GUSHT 2007 SHQIP 31

Çmenduri në stërvitjene parë “të katërshes”

Tifozët pushtojnë qendrën stërvitore, ndërhyn policia

Ronaldinjo, Eto’o, Henri dhe Mesi kanë luajtur bashkë për herë të parë. Në ndeshjen brenda grupit shkëlqen argjentinasi

Barcelona

Stërvitja e parë së bashku ekatër yjeve të Barcelonës është pritur si një paradë yjesh,

me mbi 1000 tifozë të pranishëm nëqendrën stërvitore të katalanasve.Një situatë e pabesueshme që kaçuditur edhe vetë lojtarët, tëmbledhur për herë të parë pas për-fundimit të turneutaziatik. Të gjithë ti-fozët dëshironin tëshihnin nga afërRonaldinjo, Eto’o,Henri dhe Mesi qëstërviteshin së bash-ku, por kjo ka shkaktu-ar një kaos të jashtëza-konshëm që në mo-mentin kur janë hapurkangjellat e fushësstërvitore që gjendetafër stadiumit “KampNou”. Të gjithë janëvërsulur për të gjeturvendet më të mira nëshkallaret që rre-thojnë fushën, ndërsarojet e sigurisë së im-piantit janë detyruartë thërrasin në ndihmëedhe policinë e qytetitpër të administruarturmën dhe për tërregulluar trafikun ebllokuar në të gjitha rrugët pranëkompleksit. Momente paniku nëminutat e para, kur disa personajanë shkelur nga turma, por nuk kapasur dëmtime dhe është shman-gur një tragjedi e mundshme.

Tifozeria katalanase i ka vënë qëtani emrin “4 fantastikët” repartitofensiv të skuadrës. Në turneunaziatik mungonte Lionel Mesi, pasikishte filluar stërvitjen me vonesë,për shkak të Kupës së Amerikës. Porargjentinasi nuk ka zhgënjyer këndnë paraqitjen e tij të parë bashkëme pjesën tjetër të skuadrës, pasiështë shfaqur në një formë të ad-mirueshme, duke dhënë spektakëlnë çdo prekje të topit, për të entu-ziazmuar të gjithë të pranishmit, tëcilët e kanë vlerësuar stërvitjen edjeshme si një “show” dhe jo si njëpërgatitje për sezonin e ri.

Rajkard ka vendosur të kënaqëpër pak minuta duke ndarëskuadrën në grupe, duke bashkuar“4 fantastikët”, të mbështetur ngaovacionet e tifozerisë në çdo prekjetë topit. Por ai nuk i ka lënë së bash-ku futbollistët në fjalë për ndeshjene shkurtër stërvitore që ka zhvillu-ar. “Treshja” e kolauduar në turne-un aziatik ka luajtur në skuadër mepjesën më të madhe të titullarëve,ndërsa Mesi ka mbetur me

skuadrën e rezervave, ku figuronteedhe portugezi Deko. Si për çudi,këtë takim e ka fituar skuadra erezervave falë 11-metërshit të Mes-it, pas një faulli në zonë të Oleguer-it ndaj të riut Xhovani Dos Santos.Argjentinasi dhe meksikani janëmarrë vesh shumë mirë mes tyre,

duke treguar se në një të ardhmemund të formojnë dyshen e sulmittë Barcelonës, ndonëse që tani Mesie ka të sigurt një vend në forma-cion. Por ku do të jetë pozicioni i tijnë fushë pas afrimit të Henrisë, kjombetet në dorën e Rajkardit. Tra-jneri holandez ka parë me vëmend-

je çdo lëvizje të lojtarëve të tij, dukeimagjinuar se si mund t’i aktivizojëtë katërt së bashku. Duket se de-butimi i “4 fantastikëve” mund tëvijë që sot, në miqësoren kundërBajernit të Munihut, që i hap rrugënnjë serie të gjatë ndeshjesh miqë-sore në Evropë.

AngliaErikson: MekKlaren në telashe pa Uejn Runin

Ish-trajneri i përfaqësueses angleze, SvenGoran Erikson, mendon se kjo Kombëtare

rrezikon kualifikimin e saj në EURO 2008,pasi nuk ka në dispozicion Uejn Runin përndeshjet më të rëndësishme. Futbollisti dotë qëndrojë jashtë fushës së lojës për 2muaj pas dëmtimit në këmbën e majtë,dhe në këtë mënyrë mund të humbë tëgjitha ndeshjet e Kombëtares në elimina-tore. Eriksoni është i sigurt se MekKlarendo të gjejë zëvendësues për sulmuesin eMançester Junajtid, por askush nuk mundtë krahasohet me të. “Nuk e di se sandeshje do të humbë ai me Kombëtarenangleze, por jam i sigurt që Stiv MekKlarennuk është i lumtur me këtë situatë. Ky ështënjë fat shumë i keq, si ai që kishim paraKampionatit Botëror. E di që Anglia kalojtarë të tjerë shumë cilësorë, por është e

kuptueshme që ky shtet nuk ka dy Runi,ju keni vetëm një të tillë. Ka shumë lojtarëtë tjerë të mirë, por Runi mbetet Runi”, ushpreh Erikson para gazetarëve britanikë.Megjithëse mungesa e sulmuesit është njëlehtësim për trajnerin suedez që do të jetëkundërshtar i Mançester Junajtid në fund-javë, ai nuk e ka cilësuar këtë si një gjëpër t’ua uruar kundërshtarëve, ndonëse kjomund ta ndihmojë të fitojë derbin e qytetittë Mançesterit. “Më vjen shumë keq përRunin, ai e ka pasur një dëmtim të tillëedhe para Kampionatit Botëror, gjatë vitittë kaluar. Kjo është mungesë fati dhe, sig-urisht që është një gjë e keqe si përMançester Junajtid, ashtu edhe për Ko-mbëtaren e Anglisë”, përfundoi Erikson qëtani mban postin e trajnerit të MançesterSitit.

SHKURT

Alvesh, më

afër ÇelsitSevilja duket se po bëhet

gati ta shesë mbrojtësin brazil-ian Daniel Alvesh, pasi nuk e kapërfshirë këtë të fundit nëlistën e futbollistëve përndeshjen e sotme në Ligën eKampioneve. Vetë futbollisti uakërkoi një gjë të tillë drejtuesvetë klubit, në mënyrë që të mospenalizohej, nëse kalonte nënjë klub tjetër. 24-vjeçari kërko-het nga Çelsi, që ka gati një of-ertë prej 25 milionë eurosh,plus kalimin te Sevilja të sul-muesit Salomon Kalu, i cilipëlqehet nga trajneri HuandeRamos.

Advokat merr

AustralinëTrajneri holandez Dik Ad-

vokat duket se ka pranuar tëdrejtojë përfaqësuesen e Aus-tralisë, ndonëse zyrtarizmi imarrëveshjes do të bëhetvetëm pas përfundimit të kam-pionatit rus në nëntor. Sipasmediave ruse, Advokat ka bërëtë qartë se dëshiron ta përfun-dojë kontratën e tij me Zenitin,pasi është në ndjekje të titullitkampion. Por prezantimi i tij sipasardhësi i Graham Arnolditpritet para përfundimit të vitit,pasi trajneri aktual po kritiko-het për paraqitjen zhgënjyesenë Kupën e Azisë.

Mandat arresti

për ShinauatranGjykata e Lartë në Tajlandë

ka lëshuar dje një urdhërarres-ti për pronarin e ri të MançesterSitit, Thaksin Shinauatra. Ish-kryeministri tajlandez, i cili je-ton në arrati në Angli, bleuskuadrën e Sitit gjatë verës,duke vënë si trajner suedezinErikson. Por tani ai rrezikon ar-restimin, së bashku me gruan,nën akuzën e korrupsionit përblerjen e një prone në Bangkok.“Ky është vetëm një akt politiknga qeveria ushtarake në Taj-landë”, u shpreh zëdhënësi përshtyp i Shinauatras.

Madrilenët paguajnë 2/3 e rrogës vetëm për të hequr qafe lojtarin që ishte bërë peshë e tepërt

Kasano kthehet në Itali,Reali e huazon te Sampdoria

FANTAZISTI

Antonio Kasano kthehet në Itali, duke zgjedhur Sampdorian. Më nëfund ka ardhur edhe përgjigjja pozitive e Realit të Madridit, që ka

mundësuar kthimin në Itali pas një viti e gjysmë të talentit nga Bari.Gjithçka është vendosur pas negociatave mes Bepe Marotës, drejtoritadministrativ të Sampdorias, dhe agjentit të futbollistit, Xhuzepe Boco.Pas rreth dy orësh, palët kanë gjetur akordin, ndërsa më e shpejtë kaqenë mbledhja me Realin e Madridit, pasi drejtuesit spanjollë ishin tëgatshëm të bënin sakrifica për të larguar lojtarin. Marrëveshja parash-ikon huazimin e lojtarit për një vit te Sampdoria, me të drejtën e blerjessë plotë të kartonit të tij në vitin 2008. Ekipi gjenovez do t’i paguajë loj-tarit 1,1 milionë euro në vit si rrogë, ndërsa 2,5 milionë eurot e mbeturado të paguhen nga Reali i Madridit, që e ka parë këtë si një mënyrë tëmirë për të kursyer nga ky huazim i lojtarit që nuk ka dhënë asgjë gjatëqëndrimit në Madrid. Vetë Kasano ka pranuar ta ulë rrogën e tij me 200mijë euro, duke filluar që nga ky sezon. Pritet që gjatë kësaj jave ai tëparaqitet në grumbullimin e Sampdorias, pasi të zhvillojë vizitat mjekë-sore dhe të marrë në dorëzim bluzën me numrin 25. Ndërkohë, Samp-doria ka huazuar nga madrilenët edhe 17 vjeçarin Jovetiç.

NaskarMontoja, tani zënka edhe në pistë

Ish-piloti i Formula 1, kolumbiani Huan Pablo Montoja,duket se nuk di t’u shmanget problemeve as në garat

Naskar. Pas shumë problemeve, polemikave dhe aksident-eve në Formula 1, Montoja e braktisi këtë garë duke prefer-uar pistat e shpejta amerikane, por deri tani është bërë më ifamshëm për aksidentet e tij sesa për fitoret. Në pistën eUatkins Glen të Nju-Jorkut, Montoja është përplasur meKevin Harvikun, dhe të dy janë përfshirë më pas në një zënkëtë vërtetë në pistë, duke shkëmbyer fjalë të rënda, aq sa ështëdashur ndërhyrja e komisarëve të garës. Gjithçka ka ndodhurnë xhiron e 73-të të garës, ku dy makinat janë përplasur menjëra-tjetrën dhe ka qenë Harvik ai që ka dalë i irrituar ngamakina duke iu vërsulur kolumbianit, duke e kërcënuar sedo ta godiste. “Çdo javë përplasesh me ndonjërin, mjaft më”,kanë qenë fjalët e Harvikut që kanë degjeneruar pastaj nënjë sërë ofendimesh mes dy pilotëve. Duket se Montoja ështëkthyer mes të urryerve edhe në Naskar, gjë që mund tambyllë para kohe karrierën e tij.

Moto GPRosi: Në Brno, kthesa e sezonit

Valentino Rosi nuk dorëzohet dhe premton luftë përtitullin kampion, duke filluar nga gara e të dielës në

pistën e Brnos, në Republikën Çeke. Italiani ka fituar nëkëtë pistë garën e parë të karrierës së tij dhe një tjetërsukses do ta ndihmonte jo vetëm të kthehej në garë përtitullin kampion, por edhe të linte pas krahëve problemetdhe akuzat për evazion fiskal. “Vitin e kaluar, kjo pistë ish-te pika e kthesës së fatit tonë, shpresojmë që të jetë e tillëedhe këtë vit. Lufta për titullin është e vështirë, por kanëmbetur ende shumë gara të tjera dhe ne nuk dorëzohemilehtë. Po pres me padurim kthimin në garë, për të dhënëmaksimumin në luftën për titullin kampion. E dimë tëgjithë që jemi në një pozicion aspak të favorshëm, porvitin e kaluar ishim në një pozicion edhe më të keq, memë pak gara të mbetura, por arritëm të ktheheshim nëgarë për titullin. Këtë radhë mund të jetë më e vështirë,pasi Stoner është një pilot i fortë. Por ne do të luftojmë nështatë garat që mbeten”, deklaroi Rosi.

S P O R T