Francisco Baltazar (Balagtas) The following biography of Francisco Baltazar (Balagtas) was written in Tagalog by Jose N. Sevilla at Tolentino in the early 1920s:TALAMBUHAY NI FRANCISCO BALTAZAR (BALAGTAS) Hindi maaring sumulat ng ukol sa pnitikang Tagalog nang d bbanggitn ang pangalan ng dakilang Makat ng Wikang Tagalog, ng Har ng mga mangawit, na si Francisco Baltazar.Ang maykath ng Florante at Laura ay is sa mga npil at namukd na higt sa isng maningnng na tal at karaptdapat na mpapiling kina Goethe, Virgilio, Dante Aligieri na pinpiging ng mga Diosa sa kanyng dulang, na d naddaluhn nino mn kund ng mga tunay na diw lamang ng mga lah.Si G. Hermenegildo H. Cruz ay nagukol sa kany ng isng mahalagng aklt na ktataluntunn ng kanyng mga llong lihim na pinangdanan at bhay. Si G. Epifanio de los Santos Cristbal sa pagsaslin ng kanyng Florante at Laura sa wikang kastil ay naninop ng bong pantikng Tagalog magbuhat ng 1593 hanggng 1886, upng sa gitn ng masayng halamanan ng pnitikng Tagalog ay pagitawin siyng isng mabang at kahangahangang bulklk non na ang samy ay walng pagkapawi.Sa pnitkng Tagalog ng ay si Balagts ang dakilang tanglw at sa mga tilamsk ng kanyng liwnag ay sukat mabu ang lalong maririkit na kathain. Siy'y ipinangank niyang ika 2 ng Abril ng tang 1788.Ank palibhas ng mga tunay na Tagalog, si G. Juan Balagtas at Juana Cruz, at kumita ng unang liwanag sa mga lupang Tagalog. Sa Panginay, Bulakn, ang singw dito na lumlikh ng mga tlain ay gumising sa kanyng diwang silanganin na umawit tuwi na; nguni't isng pagawit na nagbabadh ng mga dakil at laging kapanahng mga aral, gaya ng sabi ni G. Lope K. Santos, na ang kanyng mga katag sa Florante ay isng ebanhelyo sa mga angkng Tagalog na nannirhan sa mga tagng nayon nitng Kapulun. Ang Florante ay inawit, binasa, pinakinggan, at tinndan, nultulit na tandan at awitin ng nangakringg na d marunong bumasa, upng matndan at tuw na'y talntunin at paganihan ang kanyng mayamang diw ng ikapapanuto at ikapagiging mapalad ng madl.An Mariano Ponce, si Balagts ay ang Principe ng mga Makatang Tagalog, at an Dr. Jos Rizal, nang tukuyin ang kanyng walng kamtayang awit: Ang Florante ay isng kath sa wikang Tagalog, nang kapanhunang ang wikang Tagalog ay lumulusog at dumdingal.Nagaral si Balagts gaya ng laht ng mga tub rito sa atin ng mga unang dako, sa Cartilla, Misterio, Trisagio at Doctrina Cristiana, mga aklt na gingamit sa mga unang bugs ng pagaaral nang kanyng kapanahunan.Ank dukh palibhas at iniwi sa duyan ng karlitan, ay d nagawng linangin nang gaya ng kanyng hilig ang sariling mun at napilitang ang laks niy ay ilakong agd, at yamang walang an mang katangiang gwain na mapagukulan sa pagngagdg buhay, ay minabuting msok na alil sa isng maganak sa Bayan ng Tund, mlapt lmang sa kamaynilan (Atenas) na kung san ninnasang tuklasn ang mga unang balit ng karunungan. Bukl palibhs ang kabaitan at pagkmasnurin, biyay na ikinapatang tuw na ng mga salt sa ginhawa, ay kinlugdan siy ng kanyng mga panginon, at siy kinalingang tulad sa ank na tunay. Pinpangaral siy sa Paralng San Jos, at do'y kinpansinn siy ng isng sibl na katangian sa pagtul at isng d karaniwang talino na ikinmahl sa kany ng mga Gur ron.Niyang 1835, ay nanahanan siy sa Pandakan, at binat siya palibhas, ay linigalg ang kanyng pus ng himalng gand ni M. A. R. (Mara Asuncin Rivera) isng magandng dalagang Tagalog na kinabalisahan ng tanng binatang kapanahn.Dayo siy palibhas sa bayang Pandakan, ay pinangimbuluhan siy ng mga binatang binihag din ng kagandahan ni Mara, at ang mga kabasangl (Adolfo sa kanyng awit) ay lumikh ng mga pakan na kanyng ikpapahamak hangng siy'y msadlk sa dilm ng isng kakilkilabot na blanguan.Sa palihng it ng hirap, na kung san linlikh ang mga dakilang klolwa, ay dito binu ang walng kamatayang Florante at Laura, tulad kay Victor Hugo ng Francia na sa kadilimn ng isng bilangguan sa Bruselas kinath ang isa sa kanyng mga dakilang aklt na pinamatng Napoleon, el pequeo:Nang tamuhn niy ang lay ay nanahanan siyng mul sa makasaysayang bayan ng Tund, at dito ay nakilala niy ang isng babaing gur sa sining ng pagtul, si aling Manding (Agapita Bernardo Rivera) at ang balitan Husn Sisiw na lubs massabing siy niyng unang pinagparanglanan ng kanyang kinathng awit bago limbagn.Sa atas ng likas na pagnnasang tumukls ng kaligayahan sa silong ng ibng langit ay tinawd niy ang luok ng Maynil at nanirahan siy sa Balang at nsok na tagasulat sa Hukuman, at sa mga pist ng bayan sa mga npabantg siyng lubh sa kanyng mga maririkit na Moro-moro na siyng tanging libangan ng mga panahng yan.Niyang 1842 ay lumipat siy sa bayan ng Udyng at dito tinaman ng kanyng malas ang isng babaing pumukaw na mul ng kanyng pus si aling Juana Tiomngbeng, isng maharlikng babai na nbihag ng kanyng sinumpan ng isng wags, dalisay at d magmmaliw na pagibig.Anng kanyng mga ank na nabbuhay pa hangga ngayon na dinalaw kong sady upang makilala,ay nriring, nil, umano, sa kanilang tatay kung nannibugh ang kanilang nanay, na ang M. A. R. sa Florante ay hindi Mara Asuncin Rivera, na lubhang pumpukaw ng kaligalign ni aling Juana, kund Mara Ana Ramos. Kung san mapagkkitang ang Makat ni Laura ay ntututo ring mamangk sa dalawng ilog.Si Francisco Balagts, ay nagng magino sa bayan ng Udyng, at siy'y nagtagly ng mga katungkulang Juez Mayor de Sementera at Teniente Mayor.Sa isng kapusukn ng loob ay ginupitn niy ng buhk ang is niyng alilang babai, na nagng dan ng isng panibagong pagusig sa kany at mulng idinalaw sa mapnganglw na silid ng bilangguan.Ang ibon ay kahit piitn sa isng kulungng bakal ay d napipigilang umawit, at si Balagts ay gayn, sa lob ng npipind na blangguan na pawang panglw ang naghahar, pawang mukhng nangllisik, pawang luh, at kadalamhatan sa pagkkawalay sa mga kapilas ng bhay, sa gitn ng bhay na yan, ang kanyng panitik ay d nanglum at ang kanyng La India Elegante y la Negrita amante, ang Orosman at Zfira at ib png kath, ay binu niy ron, at lumwl sa maliwanag at nagpyaman ng pnitikng Tagalog.Nang tamuhn niyng pamul ang lay ay dinatnn niyng hughg na ang kanilng kabuhayan dahil sa malakng usapng hinarp ng kanyng asawa, at salamat sa kanyng mga kath at nabigyn niy ng maginhawang kabuhayan ang marami niyng ank na nangangailangan ng kanyng arug.Magsalit ng nankol sa kabuhayan ng dakilang Hari ng Tulang Tagalog ay nangangahulungng gumaw ng sapagka't walng dakilang bunga ng laht ng tanyg na panitik na hind kumadl sa mga dakil niyng simulain, walng kliliklikang nayon na hindi umawit ng kanyng Florante; walng sanggol na iniwi sa lilim ng langit ng Pilipinas na hindi ipinaghele ng kanyng mga magagandng tul; walng dakilang hatol na iginawad ang mga nun sa kanilng mga ap na hind sa simulain ni Balagts hinugot; walng anmang palaala ng kaibigan sa kaibigan na hind nbanggit ang mga katag ni Balagts; an pa't si Balagts at ang mabuting gaw ay magkapatid na tunay. Kaliwan ng nangalulunos, pambhay sa nangllupaypy na pus, panuto ng nagasa kamalian, at daklang gur ng liping Tagalog.Tinawag siy sa sinpupunan ni Bathal niyang ik 20 ng Febrero ng taong 1862, nguni't ang luningning ng kanyng walng kahulilip na kaisipn ay tumtanglw pa hangg ngayn sa ating pnitikn at ttanglaw hanggng sa bukas ng ating lipi.