fizioterapiya və tibbi bərpa
TRANSCRIPT
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
Azərbaycan Respublikası
Səhiyyə Nazirliyinin Kollegiyasının
03.06.2011-ci il tarixli,
22 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir
ALİ TİBB TƏHSİL PİLLƏSİNİN DÖVLƏT STANDARTI
REZİDENTURA SƏVİYYƏSİ ÜZRƏ
060927 “FİZİOTERAPİYA VƏ TİBBİ BƏRPA”
İXTİSASININ TƏHSİL PROQRAMI
1. ÜMUMİ MÜDDƏALAR
1.1. Rezidentura səviyyəsinin 060927 – “Fizioterapiya və Tibbi Bərpa” ixtisası üzrə Təhsil Proqramı (bundan sonra
ixtisas üzrə Təhsil Proqramı) “Təhsil haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa, Azərbaycan
Respublikasının Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarları ilə təsliq olunmuş “Ali təhsil pilləsinin dövlət standartı və
proqramı” tələblərinə,” Rezidentura təhsilinin məzmunu və təşkili Qaydaları”na və “Rezidenturada həkim -
mütəxəssis hazırlığı aparılan ixtisasların Təsnifatı”na uyğun hazırlanmışdır.
1.2. 060927 – “Fizioterapiya və Tibbi Bərpa” ixtisası üzrə Təhsil Proqramı tabeliyindən asılı olmayaraq Azərbaycan
Respublikasında fəaliyyət göstərən və həmin ixtisas üzrə rezidentura proqramını həyata keçirən bütün təhsil, elm
və tibb müəssisələri üçün məcburidir.
1.3. İstifadə olunan işarələr:
ÜK – ümummədəni kompetensiyalar
PK– peşə kompetensiyaları (bilik və bacarıqlar)
ÜFR – ümumi fənnlər, rotasiyalar
PFR – peşə fənnlər, rotasiyalar
ÜHM – ümumi hazırlığı mövzuları
PHM – peşə hazırlığı mövzuları
MH – Mühazirə (auditoriya saatı)
SM – Seminar (auditoriya saatı)
TM – Təcrübə məşğələ (auditoriya saatı)
SB – Sərbəst məşğələ (auditoriyadan xaric məcburi sərbəst məşğələlər)
As-assistentlik (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
P-sərbəst yerinə yetirilməsi (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
İ-nəticələrin interpretasiyası (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
S-simulyasiya (prosedurların ya əməliyatların yerinə yetirilməsi)
1.4. 060927 – “Fizioterapiya və Tibbi Bərpa” ixtisasının xarakteristikası İTP – nin mənimsənilməsinin normativ
müddəti və məzunlara verilən ixtisas dərəcəsi:
Ixtisas şifri və adı Verilən həkim- mütəxəssis
ixtisası
Təhsil
müddəti
Kreditlərin
sayı
060927 – “Fizioterapiya və Tibbi Bərpa” Həkim-fizioterapevt 3 il 180
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
2. HƏKİM – FİZİOTERAPEVTİN İXTİSAS XARAKTERİTİKASI VƏ SƏRİŞTƏLİYİ (KOMPETENSİYASI)
2.1. Həkim – fizioterapevtin ixtisas xarakteristikası
Fizioterapiya və tibbi bərpa – ixtisası üzrə həkim mütəxəssis tibbi bərpa, tibbi idman, kurortologiya və fizioterapiya, təbii
və sünii fiziki amillərin, fiziki məşğələlərin və başqa müalicəvi idman vasitələrinin, ənənəvi terapiya amillərinin təsir
mexanizmlərinin və tətbiq olunma üsullarının işlənməsini öyrənməklə məşğul olan, sağlam insanların, idmançıların,
xəstələrin və əlillərin profilaktiki, müalicəvi reabilitasiya tədbirlərinin effektivliyini yaxşılaşdıran, insan orqanizmində
funksional ehtiyatları bərpa etmək məqsədilə və ya sağlamlıq səviyyəsini, əhalinin həyat keyfiyyətini yüksəltməkdən
ibarətdir.
2.2. Proqramın mənimsənilməsi nəticəsinlə rezidentin kompetensiyasına qoyulan tələblər
2.2.1. Həkim fizioterapevt aşağıdakı ümummilli kompetensiyalara yiyələnməlidir:
ÜFR-01. BAZA TƏHSİLİ
Ümumi bilik və bacarıqlar
ÜFR-01.01. Cəmiyyətdə qəbul edilmiş əxlaq və hüquq normaları çərçivəsində səlahiyyətlərini icra etməyə hazır olmalı
və praktiki tibbi fəaliyyət göstərməyi bacarmalı, həkimlik etikası qaydalarına, məxfi informasiya ilə işləmək
haqqında qanunlara və normativ hüquqi aktlara riayət etməli, həkimlik sirrini qorumalıdır;
ÜFR-01.02. Azərbaycan Respublikası Konstitutiyasını, əhalinin sağlamlıq haqqında qanunvericilik aktlarını bilməli və
peşə fəaliyyətində istifadə etməyi bacarmalı, tibb müəssisəsi və təşkilatının fəaliyyətini tənzimləyən əsas
qanun və direktiv sənədlərlə tanış olmalı.
ÜFR-01.03. Azərbaycan dilini və tarixini, xarici dillərindən birini, tibbi etikanı, tibbi hüququ, biotibbi fənnləri, tibbi
psixoloğiyanı, biostatistikanı və s. bilməlidir.
ÜFR-01.04. Öz əməyini elmi əsaslarla təmin edə bilməlidir və əldə etdiyi təcrübi nəticələri qiymətləndirməyi bacarmalı,
xəstələrlə və kollektivdə işləmək qabiliyyətinə malik olmalı, xaricidilli mühitdə təhsilini davam etdirmək və
peşə fəaliyyətini yerinə yetirmək qabiliyyətinə malik olmalıdır.
ÜFR-01.05. Öz işini elmi əsaslar üzərində təşkil etmək, peşə fəaliyyətinə aid olan məlumatları toplamağı, onları təhlil
etməyi və bank yaradılmasında kompüter metodlarından istifadə etməyi bacarmalıdır.
ÜFR-01.06. Çalışdığı tiib idarəsində tabeliyində olan tibb işçilərinin işini təşkil etməyi, təhlükəsizlik texnikasına riayət
etməyi, səhiyyə sistemində normativ sənədlərlə işləmək qabiliyyəti olmalı, idarəçilik üsullarını və
metodlarını bilməli, müxtəlif tərəddüdlü vəziyyətlərdə öz professional peşə səriştəliyi çərçivəsində lazımi
məsul idarəçilik qərarını verməyi bacarmalıdır.
ÜFR-01.07. Tibbdə və fizioterapiyada etika və deontologiya əsaslarını bilməlidir.
ÜFR-02. ANATOMİYA
Ümumi biliklər:
ÜFR-02.01. Dinamiki anatomiya.
ÜFR-02.02. Orqan və sistemlərin anatomiyası.
ÜFR-02.03. Anatomik strukturları müxtəlif görüntüləmə üsullarında tanıya bilməlidir.
ÜFR-02.04. Yaşla əlaqədar anatomik strukturlarda baş verən dəyişiklikləri bilməlidir.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
ÜFR-02.05. Orqan və sistemlərin embrioloji inkişafını və ümumi cərrahiyədə çox rast gələn inkişaf qüsurlarının
anatomiyasını bilməlidir.
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-02.06. Anatomik bilikləri ümumi cərrahi xəstələrin diaqnozu, müalicəsi və aparılmasına tətbiq etməyi bacarmalıdır;
ÜFR-03. FIZİOLOGİYA
Ümumi biliklər:
ÜFR-03.01. Orqanizmin normal fiziologiyasını bilməlidir;
ÜFR-03.02. Əzələ fiziologiyasını;
ÜFR-03.03. Orqan sistemlərin fiziologiyası;
ÜFR-03.03.a. Yara və sınığ sağalması;
ÜFR-03.03.b. Qidalanma və metabolizm;
ÜFR-03.03.c. Hemostaz və koaqulyasiya;
ÜFR-03.03.d. Su-elektrolit mübadiləsi;
ÜFR-03.03.e. Hüceyrə bölünməsi, diferensasiyası və apoptoz;
ÜFR-03.03.f. İmmun sistem;
ÜFR-03.03.g. Hamiləlik;
ÜFR-03.03.h. Homeostaz;
ÜFR-03.04. Yaşla əlaqədarı fizioloji dəyişikliklər.
ÜFR-03.05. Çox istifadə olunan klinik testlərin normal dəyərlərini və yaşla əlaqədar dəyişikliklər.
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-03.06. Fizioloji biliklər əsasında klinik və laborator sınaqları izah etmək;
ÜFR-03.07. Hamilələrin və yaşlıların fizioloji xüsusiyyətlərini müalicə planlarında nəzərə almaq.
ÜFR-04. KLİNİK BİOKİMYA
Ümumi biliklər:
ÜFR-04.01. Əzələ fəalıyyətinin biokimyası.
ÜFR-04.02. Energetik metabolizm;
ÜFR-04.03. Bədən temperaturunun tənzimi;
ÜFR-04.04. Metabolizmin hormonal tənzimi;
ÜFR-04.05. Aralıq metabolizm;
ÜFR-04.06. Xəstələrdə qan, sidik mayesində aşkar olunan biokimyəvi dəyişiylikləri;
ÜFR-04.07. Metabolizmdə yaşla əlaqədar ortaya çıxan dəyişiklikləri bilməlidir;
ÜFR-04.08. Normal su-elektrolit və turşu-qələvi balans.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
ÜFR-04.08.a. Orqanizmin maye mühitlərini bilməlidir.
ÜFR-04.08.b. Maye mühitləri arasında su mübadiləsinin fiziologiyasını bilməlidir və bunun əhəmiyyətini qavramaq.
ÜFR-04.09. Su-elektrolit homeostazında yaşla əlaqədar dəyişiklikləri bilməlidir.
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-04.10. Su və elektrolit pozulmalarının diaqnostikasını və korreksiyasını bacarmalıdır.
ÜFR-04.11. Turşu-qələvi pozulmalarının diaqnostikasını və düzəldilməsini bacarmalıdır.
ÜFR-04.12. Reabilitasiya xəstələrin gündəlik enerji ehtiyaclarını təyin etmək
ÜFR-04.13. Reabilitasiya xəstələrdə azot mübadiləsini hesablaya bilməlidir;
Həkim-Fisioterapevt-reabilitoloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı:
ÜFR-04.14. Su-elektrolit korreksiyasının hesablanması 15 (P) 10 (As)
ÜFR-04.15. Turşu-qələvi korreksiyasının planlaşdırması 15 (P) 10 (As)
ÜFR-05. KRİTİK VƏZİYYƏTLƏRDƏ REANİMASİYA
Ümumi biliklər:
ÜFR-05.01. Kritik vəziyyətlərin mexanizmlərini, həyatqurtarma tədbirlərinin prinsiplərini, ardıcıllığını və hədəf
göstəricilərini bilməlidir;
ÜFR-05.02. Ürək dayanmasının səbələrini və mexanizmlərini bilməlidir;
ÜFR-05.03. Ürək dayanmasında istifadə olunan dərmanların farmakologiyasını bilməlidir;
ÜFR-05.04. Mexaniki ventilyasiyanın tənəffüs və ürək-damar sisteminə təsirini bilməlidir;
ÜFR-05.05. Ürək dayanmasının xəstələrin monitorizasiyasında istifadə edilən üsulları bilməlidir;
ÜFR-05.06. Beyin ölümünün kriteriyalarını bilməlidir
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-05.07. Kritik vəziyyətlərdəki xəstələrdə həyatqurtarma tədbirlərini ardıcıllıqla yernə yetirməyi bacarmalıdır;
ÜFR-05.07.a. Tənəffüs yollarının keçiriliciyini bərpa etmək;
ÜFR-05.07.b. Oksigenasiya;
ÜFR-05.07.c. Periferik damarların punksiyası;
ÜFR-05.07.d. Arteriyaseksiya və veneseksiya edilməsi.
ÜFR-05.08. Ürək dayanması və aritmiyaların diaqnostikasını bacarmalıdır;
ÜFR-05.09. Ürək masajı və defibrilyator istifadəsini bacarmalıdır;
ÜFR-05.10. Tənəffüs yollarının tıxanmasının diaqnostikasını və müalicəsini bacarmalıdır;
ÜFR-05.11. Endotraxeal və nazotraxeal intubasiyanı bacarmalıdır;
ÜFR-05.12. Krikotirotomiya və traxeostomiyanı bacarmalıdır;
ÜFR-05.13. Mexaniki ventilyatorlardan istifadə etməyi bacarmalıdır;
ÜFR-05.14. Körpücükaltı, vidaci və bud venalarına kateter qoymağı bacarmalıdır;
ÜFR-05.15. Beyin ölümü diaqnozunu qoymağı bacarmalıdır
Həkim-fizioterapevt-reabilitoloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı:
ÜFR-05.16. Ağciyərlərin süni ventilyasiyası 10 (P) 20 (As)
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
ÜFR-05.17. Endotraxeal intubasiyanın üsulları 15 (P) 20 (As)
ÜFR-05.18. Tənəffüs yollarının keçiriliciyini bərpa etmək 15 (P) 20 (As)
ÜFR-05.19. Krikotirotomiya 15 (P) 20 (As)
ÜFR-05.20. Traxeostomiya 10 (P) 10 (As)
ÜFR-05.21. Elektrik Defibrillyasiya 10 (P) 20 (As)
ÜFR-05.22. Periferik damarların punksiyası 50 (P)
ÜFR-05.23. Ürəyin qapalı masajı 10 (P) 20 (As)
ÜFR-05.24. Arteriyaseksiya və veneseksiya edilməsi 10 (P) 20 (As)
ÜFR-06. QİDALANMA
Ümumi biliklər:
ÜFR-06.01. Xəstələrin qidalanma vəziyyətlərini qiymətləndirmək;
ÜFR-06.02. Saqlam və dietik qidalandırma üsulları;
ÜFR-06.03. Zəiflədilmiş xəstəliklərin qidalanmaya təsiri;
ÜFR-06.04. Yaşla əlaqədar qidalanmada ortaya çıxan dəyişikliklər;
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-06.05. Xəstələrin qidalanma vəziyətini qiymətləndirmək;
ÜFR-06.06. Qidalandırma üsullarının seçimək;
ÜFR-06.07. Qidalandırmalı olan xəstələrdə qida ehtiyaclarını hesablamaq;
ÜFR-06.08. Qidalandırmada enerji və vitamin pozulmalarını təyin etməyi və aradan qaldırmaq.
ÜFR-07. KLİNİKİ FARMAKOLOGİYA
Ümumi biliklər:
ÜFR-07.01. Kliniki farmakologiyanın predmeti və vəzifələri.Dərman maddələrinin farmakodinamikası.Təsir
mexanizmlərinin prinsipləri, onların spesifikliyi və seçiciliyi.
ÜFR-07.02. Dərman maddələrinin qarşılıqlı təsiri: farmakokinetikliyi, farmakodinamikliyi, fiziolojiliyi. Dərman
maddələrinin yan təsirləri:proqnozlaşdırılan və proqnozlaşdırılmayan. Yan təsirlərin qarşısının alınması və
korreksiyası.
ÜFR-07.03. Hamilələrin,yaşlı və qoca insanlarda kliniki farmakologiyanın aspektləri. Farmakoterapiyanın ümumi
prinsipləri, dərman maddələrinin, dozalarının, onların dozalaşdırma rejimlərinin seçilməsi.
ÜFR-07.04. Reabilitasiyada dərman terapiyasının istifadə olunmasını məqsədi və vacibliyi. Dərman terapiyasının
reabilitasiyada istifadə olunma istiqamətləri
ÜFR-07.05. Geniş tibb təcrübəsində istifadə olunan əsas dərman maddələrinin kliniki farmakologiyası.
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-07.06. Əsas xəstəliyin müalicəsində spesifik dərman pereparatlarından istifadə olunması.
ÜFR-07.07. Orqanizmin sanogenetik reaksiyalarını gücləndirən qeyri spesifik aktifləşdirici pereparatların istifadə
olunması.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
ÜFR-08. SƏHIYYƏ SİSTEMİ, TİBBİ STATİSTİKA VƏ İNFORMATİKA
Ümumi biliklər:
ÜFR-08.01. Azerbaycan Respublikasının Səhiyyə sisteminın və tibbi yardımın strukturu;
ÜFR-08.02. Ümumi reabilitologiyədə araşdırma prinsiplərini bilməlidir;
ÜFR-08.03. Klinik və ekspeimental tədqiqatların planlaşdırılmasını və statistikasını bilməlidir;
ÜFR-08.04. İnsan üzərində tədqiqatların prinsiplərini bilməlidir;
ÜFR-08.05. BXK-10-nun strukturanı və hissələri bilməlidir
ÜFR-08.06. Sübutlu təbabətin prinsiplərini bilməlidir;
Ümumi bacarıqlar:
ÜFR-08.07. Dərman və cihaz firmalarının təqdim etdiyi məlumatlara tənqidi yanaşmaq;
ÜFR-08.08. Tibbi biliklərə yiyələnməyi, tənqidi yanaşmağı və tətbiqində sübutlu təbəbətin prinsiplərinə əsaslanmaq;
ÜFR-08.09. Klinik və eksperimental tədqiqatları planlaşdırmağı, aparmağı, nəticələrini təqidim etməyi və yazmaq;
ÜFR-08.10. Databaz proqramları və statistika proqramları ilə işləməyi bacarmalıdır;
2.3. Həkim fizioterapevt aşağıdakı peşə kompetensiyalarına (PK) yiyələnməlidir:
Həkim fizioterapiya və tibbi bərpanın nəzəri əsaslarına, fizika, biofizika, biokimya, anatomiya və fiziologiya sahəsində
fundamental tədqiqatlara əsaslanan bikiklərə yiyələnməlidir. O, müştərək ixtisaslara (daxili xəstəlıklər, cərrahi xəxstəliklər,
nevrologiya, pediatriya, travmatologiya və ortopediya, dəri xəstəlikləri, uroloğiya, ğinekoloğiya, otolarinqologiya,
oftalmologiya), səhiyyənin təşkili və iqtisadiyyatı, sığorta təbabəti məsələləri ilə yaxıdan tanış olmalıdır.
PFR-01. TRAVMATOLOGİYA VƏ ORTOPEDİYA
Peşə bilikləri:
PFR-01.01. Travmatoloji və ortopedik köməyin təşkili və travmatizmin əsas məsələləri:
PFR-01.02. Dayaq- hərəkət sisteminin xəstəlikləri və travmanın klassifikasiyası:
PFR-01.03. Dayaq- hərəkət sisteminin travmalarının mexanizmi, səbəbi və tezliyi:
PFR-01.04. Ortopedik xəstəliklərin etiologiyası və patogenezi:
PFR-01.05. Dayaq-hərəkət sisteminin xəstəliklərinin və zədələnmələrinin müasir diaqnostik metodları:
PFR-01.06. Dayaq-hərəkət sisteminin xəstəliklərinin və zədələnmələrinin ümumi müalicə prinsipləri:
PFR-01.07. Travmatik zədələnmələr zamanı və ortopedik xəstəliklər zamanı orta əmək qabiliyyətinin bərpası və
proqnozu:
PFR-01.08. Travmalar və ortopedik xəstəliklər zamanı reabilitasiya metodları:
PFR-01.09. Zədələlərin və xəstəliklərin ağırlığnı qiymətləndirilməsi və müalicələrinin harada aparılmasını
müəyyənləşdirilməsi:
PFR-02. NEVROLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-02.01. Ölkədə nevroloji yardımın təşkilinin ümumi məsələləri, xəstəxana-ambulator müəssisələrin işinin, əhaliyə
təcili və təxirəsalınmaz yardımın təşkili;
PFR-02.02. Nevroloji şöbələrə təcili hospitalizasiyası tələb olunan reabilitasiya usulları;
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-02.03. Nevrologiya və reabilitologiyada xüsusi tədqiqat üsulları (rentgenoloji, ultrasəs, biokimyəvi, angioqrafik
və s.);
PFR-02.04. Nevroloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri qrupunun təsir
mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
PFR-02.05. Ürəkdə və əsas magistral damarlarda əməliyyat aparmaq üçün göstəriş və əks-göstərişlər;
Peşə bacarıqları:
PFR-02.06. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-02.07. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-02.08. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-02.09. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-02.10. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-02.11. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-02.12. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək;
PFR-02.13. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-03. REVMATOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-03.01. İmmunobiologiya və orqanizmin reaktivliyinin əsasları;
PFR-03.02. Ölkədə revmatoloji yardımın təşkilinin ümumi məsələləri, xəstəxana-ambulator müəssisələrin işinin və
reabilitasiya yardımın təşkili;
PFR-03.03. Revmatologiya və reabilitologiyada xüsusi tədqiqat üsulları (rentgenoloji, ultrasəs, biokimyəvi, angioqrafik
və s.);
PFR-03.04. Revmatoloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri qrupunun təsir
mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları:
PFR-03.05. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-03.06. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-03.07. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-03.08. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-03.09. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-03.10. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-03.11. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək.
PFR-03.12. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-04. ENDOKRİNOLOGİYA
Peşə bilikləri:
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-04.01. Endokrinoloji şöbələrə təcili hospitalizasiyası tələb olunan reabilitasiya usulları;
PFR-04.02. Endokrinologiya və reabilitologiyada xüsusi tədqiqat üsulları (rentgenoloji, ultrasəs, biokimyəvi,
angioqrafik və s.);
PFR-04.03. Endokrinoloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri qrupunun təsir
mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları:
PFR-04.04. Zəruri təcili yardımı göstərmək;
PFR-04.05. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-04.06. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-04.07. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-04.08. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-04.09. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-04.10. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-04.11. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək.
PFR-04.12. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-05. KARDIOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-05.01. Kardioloji şöbələrə təcili hospitalizasiyası tələb olunan reabilitasiya usulları;
PFR-05.02. Kardiologiya və reabilitologiyada xüsusi tədqiqat üsulları (rentgenoloji, ultrasəs, biokimyəvi, angioqrafik
və s.);
PFR-05.03. Kardioloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri qrupunun təsir
mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları:
PFR-05.04. Zəruri təcili yardımı göstərmək;
PFR-05.05. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-05.06. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-05.07. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-05.08. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-05.09. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-05.10. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-05.11. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək.
PFR-05.12. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-06. DAXİLİ XƏSTƏLİKLƏR
Peşə bilikləri:
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-06.01. Terapiya və pediatriya şöbələrə hospitalizasiyası tələb olunan reabilitasiya usulları;
PFR-06.02. Terapiya, peşə xəstəlikləri, pediatriya və reabilitologiyada xüsusi tədqiqat üsulları (rentgenoloji, ultrasəs,
biokimyəvi, angioqrafik və s.);
PFR-06.03. Terapiya və pediatriya klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri
qrupunun təsir mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları:
PFR-06.04. Zəruri təcili yardımı göstərmək;
PFR-06.05. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-06.06. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-06.07. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-06.08. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-06.09. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-06.10. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-06.11. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək.
PFR-06.12. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-07. RUHİ XƏSTƏLİKLƏR
Peşə bilikləri:
PFR-07.01. Psixiatrik şöbələrə hospitalizasiyası tələb olunan reabilitasiya usulları;
PFR-07.02. Psixiatrik klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri qrupunun təsir
mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları:
PFR-07.03. Zəruri təcili yardımı göstərmək;
PFR-07.04. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-07.05. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-07.06. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-07.07. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-07.08. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-07.09. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək.
PFR-07.10. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-08. ONKOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-08.01. Ölkədə onkolojı yardımın təşkilinin ümumi məsələləri, xəstəxana-ambulator müəssisələrin işinin və
reabilitasiya yardımın təşkili;
PFR-08.02. Onkologiya şöbələrə hospitalizasiyası tələb olunan reabilitasiya usulları;
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-08.03. Onkologiya və reabilitologiyada xüsusi tədqiqat üsulları (rentgenoloji, ultrasəs, biokimyəvi, angioqrafik və
s.);
PFR-08.04. Onkoloji klinikada farmakoterapiyanın əsasları, o cümlədən, əsas dərman maddələri qrupunun təsir
mexanizmi, dərman tətbiqi zamanı baş vermiş fəsadlar;
Peşə bacarıqları:
PFR-08.05. Zəruri təcili yardımı göstərmək;
PFR-08.06. Xəstəlik haqqında obyektiv informasiyanı almaq;
PFR-08.07. Aparıcı sindromu aşkar etmək;
PFR-08.08. Xəstəliyin etiologiyasını aşkar etmək;
PFR-08.09. Lazım olan əsas və əlavə müayinə üsullarının həcmini təyin etmək;
PFR-08.10. Xəstə və onun ailəsi ilə düzgün münasibət qurmaq;
PFR-08.11. Xəstələrdən, ailəsindən, ətrafdan müvafiq məlumatları toplamaq və onlarla işləmək;
PFR-08.12. Müvafiq məlumatları xəstələrlə, onların ailə üzvləri və şöbənin işçiləri ilə müzakirə etmək.
PFR-08.13. Reabilitasiya programı başlamaq və yerinə yetirmək.
PFR-09. AUDIOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-09.01. Karlıq, karlallıq, onun yayılması, etiologiyası, diaqnostikası, müalicəsi, eşitmənin protezləşdirilməsini;
PFR-09.02. Surdologiya, loqopediya, surdoloqopedik yardımın, kabinetlərin təşkili, eşitmənin protezləşdirilməsi,
eşitmə aparatları, növləri, koxlear implantasiyanı;
PFR-09.03. Əhalinin kütləvi profilaktik müayinəsi zamanı eşitmə zəifliyinin erkən aşkarlanma üsulları, ağıreşitmə və
karlığın risk faktorlarını;
PFR-09.04. Standart və qeyri-parametrik statistik təhlli üsulları;
PFR-09.05. Xəstələrin dispanser müşahidəsi, prifilaktik tədbirləri;
PFR-09.06. Profilaktikanın prinsipləri və variantları, onun təşkili;
Peşə bacarıqları:
PFR-09.07. Əmək qabiliyyətinin müvəqqəti və davamlı surətdə itirilməsi tibbi sosial ekspertizanın aparılması;
PFR-09.08. Akumetriyanı və audioloji müayinə üsullarının (tonal, danışıq audiometriyası, impedansometriya, BERA,
otoakustik emissiya) aparılmasını;
PFR-10. MÜALİCƏ BƏDƏN TƏRBİYƏSİ (MBT)
Peşə bilikləri:
PFR-10.01. Müalicə bədən tərbiyəsi. Hərəki rejimlər.MBT-nə göstəriş və əks göstərişlər;
PFR-10.02. Fiziki məşqlərin texnikası anlayışı. Texniki hərəkətlərin xarakteristikası. Gərginlik və istirahət qarşılıqlı
əlaqə komponenti kimi. Müalicə gimnastikasının klassik və qeyri ən-ənəvi variantları. Fiziki məşqlərin
təsir mexanizmləri(tonuslaşdırıcı, trofiki, kompensasiyanın formalaşdırılması).
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-10.03. Məşq məşğələlərinin qurulması. Fiziki məşq hissələrinin ardıcıllığı. Həkim nəzarətinin əsasları və üsulları.
Məşğələlərin hərəki sıxlığı. Fizioloji əyri.Həkim-pedaqoji müşahidə. Məşğələlərin ümumi və hərəki sıxlığı.
PFR-10.04. Mexanoterapiya. Üsulun xarakteristikası. Mexanoterapiyanın növləri. Göstəriş və əks göstəriş.
PFR-10.05. Kabbat-terapiya yaxud proprioseptiv sinir əzələ yüngülləşdirilməsi. Üsulun xarakteristikası. Göstəriş və
əks göstərişlər. Bobat üsulu. Üsulun xarakteristikası. Ekstenzion terapiyanın növləri.
PFR-10.06. Əmək terapiyası.Üsulun xarakteristikası , göstəriş və əks göstəriş.
Peşə bacarıqları:
PFR-10.07. Ürək damar sistemi xəstəlikləri zamanı MBT;
PFR-10.07.a. Kəskin miokard infartı və ürəyin xroniki işemik xəstəlikləri;
PFR-10.07.b. Hipertoniya və hipotoniya xəstəliyi. Damar distoniyası;
PFR-10.07.c. Miokarditlər. Ürək qüsurları.Revmatizm;
PFR-10.07.d. Ürək çatmamazlığı;
PFR-10.07.e. Arteriyaların obliterasiya edici xəstəlikləri;
PFR-10.07.f. MBT vasitələri ilə ürək-damar xəstəliklərinin profilaktikası.Psixomotor adaptasiyanın bioekonomik
diaqnostikası və idarə olunması.
PFR-10.08. Ağ ciyər xəstəlikləri zamanı MBT;
PFR-10.08.a. Kəskin pnevmoniya;
PFR-10.08.b. Kəskin bronxit. Xroniki bronxit. Xroniki obstruktiv bronxit.;
PFR-10.08.c. Bronxial astma.
PFR-10.08.d. Plevritlər;
PFR-10.08.e. Bronxoektaziya xəstəliyi;
PFR-10.08.f. Ağ ciyərlərin mukovisçidozu;
PFR-10.08.g. Emfizema. Pnevmoskleroz və pnevmofibroz.
PFR-10.09. Həzm üzvlərinin xəstəlikləri və maddələr mübadiləsi pozğunluqları zamanı MBT;
PFR-10.09.a. Diafraqmanın yemək borusu keçəcəyinin yırtığı;
PFR-10.09.b. Xroniki qastritlər;
PFR-10.09.c. Mədə və 12 barmaq bağırsağın xora xəstəliyi;
PFR-10.09.d. Bağırsaq xəstəlikləri;
PFR-10.09.e. Öd yollarının diskineziyası;
PFR-10.09.f. Xolesistit;
PFR-10.09.g. Splanxnoptoz;
PFR-10.09.h. Şəkərli diabet;
PFR-10.09.i. Piylənmə.Podaqra.
PFR-10.10. Nevroloji xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.10.a. Baş və onurğa beynin xəstəlikləri və zədələnmələri: spastik parez və ifliclər, süst parezlər və ifliclər,
ataksiya,hiperkinrzlər, kəllə-beyin travmaları, beyin qan dövranının kəskin pozulmaları, onurğa
beyninn travmaları;;
PFR-10.10.b. Nevrozlar;
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-10.10.c. Uşaq serebral iflici. Miotoniya, miasteniya. Polimielit;
PFR-10.10.d. Periferik sinir sisteminin xəstəlikləri və zədələnmələri:üz sinirinin nevriti, dirsək sinirinin nevriti, orta
sinirin nevriti, mil sinirinin nevriti, pleksit, oturaq sinirin nevriti,incik və qamış sinirlərinin nevriti,
radikulit, polinevritlər;
PFR-10.11. Travmatoloji xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.11.a. Körpücüyün sınığı və çıxığı.Kürək sümüyünün sınığı;
PFR-10.11.b. Bazunun yuxarı1/3-nin sınığı.Bazunun diafizar sınığı;
PFR-10.11.c. Dirsək oynağının travması;
PFR-10.11.d. Saidin diafizar sınığı;
PFR-10.11.e. Said və əlin sınığı və çıxığı.Əl və barmaqların vətərlərinin zədələnmələri;
PFR-10.11.f. Boyun,döş, bel və büzdüm fəqərələrinin onurğa beyninin zədələnmədən sınıqları. Çanaq sümüklərinin
sınığı;
PFR-10.11.g. Bud sümüyü boynunun sınığı.Budun diafizar sınığı;
PFR-10.11.h. Diz oynağının travmaları;
PFR-10.11.i. Topuğun sınığı;
PFR-10.11.j. əncə və barmaq sümüklərinin sınığı;
PFR-10.11.k. Bağ-vətər aparatının zədələnmələri;
PFR-10.11.l. Döş qəfəsinin travmaları;
PFR-10.11.m. Çoxsaylı və müştərək travmalar;
PFR-10.11.n. Ətrafların amputasiyası;
PFR-10.11.o. Yanıqlar və don vurmalar.
PFR-10.12. Ortopedik profilli xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.12.a. Onurğa octeoxondrozu;
PFR-10.12.b. Dayaq-hərəkət aparatının fiksə olunmamış dəyişiklikləri;
PFR-10.12.c. Qamətin pozulmaları və qüsurları;
PFR-10.12.d. Pəncənin funksional çatmamazlıqları;
PFR-10.12.e. Dayaq-hərəkət aparatının statik deformasiyaları: skolioz, kifoz, lordoz, yastıpəncəlilik, bud sümüyü
boynunun əyrilikləri,O- və X-ə bənzər ayaqlar, budun anadangəlmə çıxığı, döş qəfəsinin
deformasiyaları, anadangəlmə yastı pəncəlilik, əyriboyunluq, osteoxondropatiya;
PFR-10.12.f. Oynaq xəstəlikləri:revmatoidli artrit, Bexterev xəstəliyi, böyük oynaqların artozu;
PFR-10.13. Cərrahi xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.13.a. Döş qəfəsi üzvlərində aparılmış əməliyyatlar:ağ ciyərlərdə və ürəkdə aparılmış əməliyyatlardan sonra
MBT, miasteniyanın operativ müalicəsi, mastektomiyadan sonra MBT;
PFR-10.13.b. Qarın boşluğunda aparılmış əməliyyatlar:mədə və 12 barmaq bağırsaqda aparılmış əməliyyatdan sonra
MBT;
PFR-10.13.c. Periferik damarların xəstəlikləri: obliterasiya edici ateroskleroz,tromboflebit, venaların varikoz
geniçlənməsi;
PFR-10.14. Mama- ginekoloji xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.14.a. Mamalıqda MBT: hamiləlik, doğuş, doğuşdan sonrakı dövrdə,cərrahi əməliyyat aparılmaqla doğuşdan
sonrakı MBT.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-10.14.b. Ginekologiyada MBT:qadın cinsiyyət üzvlərinin xəstəlikləri,qadın cinsiyyət üzvlərinin
anomaliyaları,qadınlarda gərginlik zamanı sidik saxlaya bilməmək.
PFR-10.15. Stomotoloji xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.15.a. Üz-çənə nahiyyəsinin iltihabi xəstəlikləri;
PFR-10.15.b. Çənənin sınıqları;
PFR-10.15.c. Gicgah-çənə oynağının kontrakturası;
PFR-10.15.d. Dodaq və damağın anadangəlmə çatmamazlıqları zamanı cərrahi əməliyyatdan sonra MBT;
PFR-10.15.e. Filatov mili və yerli toxumaların cərrahi əməliyyatları zamanı MBT.
PFR-10.16. Pediatrik profilli xəstəliklər zamanı MBT;
PFR-10.16.a. Hipotrofiya;
PFR-10.16.b. Raxit;
PFR-10.16.c. Pilorospazm.
PFR-10.17. Aktiv və passiv aparatlarda mexanoterapiya.
PFR-10.17.a. Hidrokinezoterapiya. Su mühitinin orqanizmə təsiri. Suda fiziki hərəkətlərə göstəriş və əks göstəriş.
PFR-10.17.b. Tənəffüs gimnastikası. Tənəffüs gimnastikasının növləri. Tənəffüs hərəkətlərinin aparılmasının
xüsusiyyətləri. Hipoksik tənəffüs hərəkətlərinin aparılması. Hipoksik-hiperkapnik tənəffüs
hərəkətlərinin aparılması.
Həkim-fizioterapevt-reabilitoloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı:
PFR-10.18. Ürək damar sistemi xəstəlikləri zamanı MBT 20(P)
PFR-10.19. Tənəffüs sistemi xəstəlikləri zamanı MBT 10(P)
PFR-10.20. Həzm üzvlərinin xəstəlikləri zamanı MBT 10(P)
PFR-10.21. Maddələr mübadiləsi pozğunlqları zamanı MBT 10(P)
PFR-10.22. Nevroloji profilli xəstəliklər zamanı MBT 25(P)
PFR-10.23. Travmatoloji profilli xəstəliklər zamanı MBT 20(P)
PFR-10.24. Ortopedik profilli xəstəliklər zamanı MBT 25(P)
PFR-10.25. Cərrahi profilli xəstəliklər zamanı MBT 10(P)
PFR-10.26. Mama-ginekoloji profilli xəstəliklər zamanı MBT 20(P)
PFR-10.27. Stomotoloji profilli xəstəliklər zamanı MBT 10(P)
PFR-10.28. Pediatrik profilli xəstəliklər zamanı MBT 20(P)
PFR-11. MÜALİCƏVİ MASSAJ VƏ ELEKTROSTIMULASIYA
Peşə bilikləri:
PFR-11.01. Masaj. Müalicəvi masajın əsasları, təsir mexanizmi, prinsipləri. Masajın əsas üsulları,göstəriş və əks
göstərişlər. Masajın xüsusi üsulları.
PFR-11.02. Masajın orqanizmə təsiri:sinir,ürək-damar,tənəffüs , əzələ sisteminə,oynaq bağ aparatına;
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-11.03. Masaj edən və masaj olunan üçün tələb olunan ərazi və inventar.
PFR-11.04. Gigiyenik əsaslar. Masajın forma və sistemləri. Seqmentar-reflektor masaj. Nöqtəvi masaj. Masajın
texnikası və yerinə yetirilməsi.
PFR-11.05. Kinezoterapiya. Manual terapiyanın sadə üsulları. Kinezoterapiya qəbuluna göstəriş və əks göstərişlər.
PFR-11.06. Refleksoterapiya. Refleksoterapiyanın növləri. Müalicənin təsir mexanizmi. Refleksoterapiyaya əsas
göstəriş və əks göstərişlər, qəbul qaydası.
Peşə bacarıqları:
PFR-11.07. Dayaq-hərəkət aparatının xəstəlikləri və travmaları zamanı masaj;
PFR-11.08. Sınıqlar zamanı masaj;
PFR-11.09. Oynaq xəstəlikləri zamanı masaj;
PFR-11.10. Sinir sisteminin xəstəlikləri və travmaları zamanı masaj;
PFR-11.11. Sinir sisteminin spondilogen xəstəlikləri zamanı masaj;
PFR-11.12. Daxili üzvlərin xəstəlikləri zamanı masaj;
PFR-11.13. Masaj pediatriyada;
PFR-11.14. Masaj və elektrostimulyasiya kompleks reabilitasiya proqramının elementi kimi.
PFR-12. TİBBİ – SOSİAL EKSPERTİZA VƏ REABİLİTOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-12.01. Həyat fəaliyyətinin məhdudlaşmasının tibbi-sosial ekspertizası. Həyat fəaliyyətinin məhdudlaşmasının
tibbi-sosial ekspertizasının hüquqi-normativ bazası.
PFR-12.02. Kəmiyyət pozğunluqlarının funksional siniflər (FS) üzrə qiymətləndirilməsi. Reabilitasiyanın
effektivliyinin FS üzrə qiymətləndirilməsi , sosial çatmamazlığın təyini.
PFR-12.03. Həyat fəaliyyətinin məhdudlaşmasının ekspert-reabilitasiyasının diaqnostikasına ümumi metodiki
yanaşma.
PFR-12.04. Xəstəliyin nəticəsinin qiymətləndirilməsi. Həyat fəaliyyətinin pozulma kateqoriyasının təyini. Həyat
fəaliyyətinin məhdudlaşması iıə əlaqədar sosial çatmamazlıq dərəcəsinin təyini. Sosial yardıma və
müdafiəyə ehtiyacın təyini.
PFR-12.05. Ekspertizada istifadə olunan əlillik anlayışının seçilməsi. Əlilliyin təyini.
PFR-12.06. Erqoterapiya. Erqoterapiyanın məqsəd və vəzifələri. Erqoterapiyanın növləri.
PFR-12.07. Məişət reabilitasiyası. Özünə qulluq vərdişlərinin bərpaolunma effektivliyinin qiymətləndirilməsi. Əmək
terapiyası , növləri. Əmək terapiyasının təsir mexanizmi. Əmək terapiyasının təyininə əks göstərişlər.
PFR-12.08. Sosial reabilitasiya. Peşə vərdişlərinin bərpası və işlənməsi. Peşə vərdişlərinin bərpa olunma effektivliyinin
qiymətləndirilməsi, optimal və maksimal verilə biləcək yük.
PFR-12.09. Xəstənin psixoloji vəziyyətinin rolu və onun motivasiya mühiti.
PFR-13. STRESS TESTLƏR VƏ KARDİOMONİTORİNQ
Peşə biliklərı:
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-13.01. Orqanizmin fiziki yükə reaksiyasını qiymətləndirmək üçün funksional sınaqların tətbiqi. Təqdim olunan
testlərə təlabat.
PFR-13.02. Orqanizmin funksional vəziyyətinin göstəricilərinin qiymətləndirilməsi, fiziki iş qabiliyyətinin ümumi
göstəricisi kimi. Fiziki iş qabiliyyəti mexanizminin kompleks komponenti. Kardiorespirator dözümlülük.
Əzələ dözümlülüyü.
PFR-13.03. Fiziki yük gərginliyinin zonaları: maksimal, submaksimal, böyük, mötədil. Enerji təchizatının yolları.
Maksimal oksigen tələbatı (MOT). Ümumi anaerob-aerob iş qabiliyyətinin təyini. Oksigen borcu.
PFR-13.04. Yük testləri.Standart yüklər: veloerqometriya, tredmil, step-test.Fiziki yük zamanı ÜYS və AT
dəyişmələri.Test keçirmənin şərtləri.Yük testinıə əks göstərişlər. Yük vermənin dayandırılmasının
kriteriyaları:kliniki və EKQ – kriteriyası.
PFR-13.05. Elektrokardioqrafik interpretasiyanı (normal EKQ, keçiriciliyin pozulmaları və aritmiyalar, hipertoniyalar,
kəskin işemiya/infarkt);
PFR-13.06. Elektrokardioqramma, exokardioqramma, fonokardioqramma, ürəyin zondla müayinəsi, radioloji müayinə
məlumatlarını qiymətləndirmək və onlara görə yekun qərarın çıxarılması;
PFR-13.07. Sakitlik, vertikal və arxasıüstə uzanmış vəziyyətdə normal göstəricilər;
Peşə bacarıqları:
PFR-13.08. MOT təyini. MOT dolayısı ilə təyin olunması
PFR-13.09. Holter müayinəsinin aparılması və interpretasiyası;
PFR-13.10. Stress testlərin aparılması;
PFR-13.11. İzometrik və isotonik sınaqların aparılması;
PFR-13.12. Ultrasəsdən istifadə edərək hemodinamika prinsiplərini və qan axınının sürətinin dəyişmə prinsipləri;
PFR-13.13. Exo-KQ üsullarından istifadə etməklə klinik praktikada ürəyin funksiyalarının qiymətləndirilməsi;
PFR-13.14. Exo-KQ aparmağı bacarmalı və Exo-KQ interpretasiyasını bilməlidir;
PFR-13.15. Exo-KQ də alınan nətisələri EKQ-də, döş qəfəsinin rentgen müayinəsində, ürəyin kateterizasiyası və
auskultasiyasında alınan nəticələrlə əlaqələndirilməsi;
Həkim-fizioterapevt-reabilitoloq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı:
PFR-13.16. ECG 100 (I)
PFR-13.17. ECG-ın sutkalı monitorinqi (Holter sistemləri) 50 (I)
PFR-13.18. Respiratoroergometriya 40 (P/I)
PFR-13.19. Stress-testlərin aparılması 50 (P/I)
PFR-13.20. Exo-Doppler tədqiqatlar 40 (P/I)
PFR-14. RADİOLOGİYA
Peşə bilikləri:
PFR-14.01. Patologiyasının nüvə-maqnit müayinə üsullarının ümümi prinsiplərini;
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-14.02. Nüvə-maqnit rezonansı müayinə üsularının aparılması üçün dəqiq göstərişi və əks- göstərişləri;
PFR-14.03. Reabilitologiyada rentgen müayinə üsullarının prinsiplərini;
PFR-14.04. Reabilitologiyanın nüvə metodlarının klinik istifadəsi və məhdudiyyətlərini;
PFR-14.05. Radiasion fizika və radiasion təhlükəsizlik prinsiplərinə yiyələnmək;
Peşə bacarıqları:
PFR-14.06. Radiasion müayinələrin interpretasiyasını (normal şəkili və patologiya);
Həkim-kardiоlоq üçün rezidentura vaxtında aparılan minimal bacarıqların miqdarı:
PFR-14.07. Rentgen müayinəsi 200 (As/I)
PFR-14.08. Ürək və damarların tomoqrafiyası KT, NMR ya PET 100 (As/I)
PFR-15. FİZİOTERAPİYA APPARATLARI VƏ TƏBİİ FAKTORLARLA MÜALİCƏ
Peşə bilikləri:
PFR-15.01. Ürək- damar sistemi xəstəlikləri: hipertoniya xəstəliyi və arterial hipertenziya, hipotonik vəziyyət,
ateroskleroz, ÜİX, qrək qüsurları, ətraf damarların xəstəlikləri
PFR-15.02. Tənəffüs üzvlərinin xəstəlikləri: traxeobronxit, pnevmoniya, bronxial asnma, bronxoektaziya xəstəliyi,
pnevmoskleroz.
PFR-15.03. Həzm sistemi xəstəlikləri: diskineziya, qastrit, mədənin xora xəstəliyi, kolit, xolesistit, xolangit, kolit,
pankreatit, infeksion hepatit, hepatit, hepatoz, əməliyyat olunmuş mədənin xəstəlikləri.
PFR-15.04. Böyrək və sidik ifrazat yollarının xəstəlikləri: qlomerulonefrit, pielonefrit, sidik daşı xəstəliyi, sistit,
uretrit, prostat vəzinin xəstəlikləri, əməliyyatdan sonrakı vəziyyət.
PFR-15.05. Oynaq və fəqərələrin xəstəlikləri:deformasiya edici artroz, revmatoidli artrit və Bexterev xəstəliyi,
osteoxondroz, osteoxondropatiya.
PFR-15.06. Endokrin sistemin, maddələr mübadiləsinin və peşə xəstəlikləri: şəkərli liabet, Bazedov xəstəliyi,
piylənmə.
PFR-15.07. Dəri xəstəlikləri: ekzema, psoriaz, neyrodermit, gicişən dermatozlar, allopesiya, ziyillər, hiperkeratoz.
PFR-15.08. Ruhi xəstəliklər: şizofreniya, reaktiv vəziyyət.
PFR-15.09. Onkoloji xəstəliklər, infeksiyalar və vərəm.
PFR-15.10. Mərkəzi və periferik sinir sistemin xəstəlikləri: infeksion, damar, travmatik, irsi.
PFR-15.11. Mama-ginekologiya: patoloji hamiləliklər, doğuşdan sonrakı xəstəliklər, menstrual funksiyanın
pozğunluqları, cinsiyyət sisteminin iltlhabi xəstəlikləri.
PFR-15.12. Oftalmologiya: gözün iltihabi,damar və degenerativ xəstəlikləri, gözün travmaları və onun fəsadları, sinir-
əzələ və akkomodasiya aparatının xəstəlikləri.
PFR-15.13. Otolarinqologiya: burunun,burun artımlarının,udlağın, qırtlağın, qulağın xəstəliləri.
PFR-15.14. Stomotologiya: dişlərin və parodontun xəstəlikləri,iltihabi xəstəliklər,ağız boşluğu selikli qişasının, ağız
suyu vəzlərinin,gicgah-çənə oynağının xəstəlikləri.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-15.15. Travmatologiya və ortopediya: bağların, əzələlərin, oynaqların travmaları, sümük- əzələ sisteminin
anadangəlmə xəstəlikləri.
PFR-15.16. Cərrahiyyə: ətraf damarların obliterasiyaedici xəstəlikləri, varikoz xoralar, qızılyel xəstəliyi, yanıqlar və
donvurmalar, yumşaq toxumaların, vəzlərin və sümükləlin iltihabi xəstəlikləri,əməliyyatdan sonrakı
vəziyyət və fəsadlar.
PFR-15.17. Su müalicənin əsasları, təsir mexanizmi, prinsipləri, üsulları, göstərişləri və əks göstərişləri. Vannalar və
duşlar.
Peşə bacarıqları:
PFR-15.18. Elektroterapiya: qalvanizasiya, dərman elektroforezi, kameralı vannalar, elektro - yuxu,
diadinamoterapiya, amplipulsterapiya, interferensterapiya, fluktorizasiya, elektro diaqnostika,
elektrostimulyasiya, darsonvalizasiya, induktotermiya, UYT- terapiya, mikrodalğalı terapiya,
maqnitoterapiya, franklinizasiya, aeroionoterapiya.
PFR-15.19. Fototerapiya: infraqırmızı və görünən şüalar, koqerent şüalar (lazerteraiya).
PFR-15.20. Mexanoterapiya: Ultrasəsterapiyası və fonoforez, baroterapiya, vibroterapiya, masaj.
PFR-15.21. Hidroterapiya: Vannalar (şirin su, aromatik, dərman, skipidar, burulğan, köpüklü, Vibrasiya edən və s.),
duşlar, hovuz və şəlalədə cimmək, bağırsaq yumaları, hamamlar, balneoterapiya (mineral suları xaricə və
daxilə işlətməklə müalicə)
PFR-15.22. İstiliklə müalicə: palçıqla müalicə, ozokerit, parafin, gil, qum ilə müalicə. Naftalanla müalicə.
Krioterapiya.
PFR-15.23. İnhalyasiya terapiyası: aerozol - və elektroaerozolterapiya, qaloterapiya, aerofito-terapiya.
PFR-15.24. Kurortologiya. Kurort müalicə üsulları (aeroterapiya, helioterapiya, talassoterapiya, speleoterapiya).
Sanator-kurort müalicəsi.
PFR-16. PASİYENTLƏRİN MAARİFLƏNDİRMƏ PROQRAMI
Peşə bilikləri:
PFR-16.01. Maarifləndirmə proqramının rolu. Məşğələlərin təşkili və aparılma üsulları. Xəstəliklərin
proqressivləşməsinə qarşı aparılan profilaktik tədbirlər.
Peşə bacarıqları:
PFR-16.02. AH xəstələr və əlillər üçün maarifləndirici proqram;
PFR-16.03. ÜİX xəstələri və əliləri üçün maarifləndiriçi proqram;
PFR-16.04. ŞD xəstələr və əlillər üçün maarifləndirici proqram;
PFR-16.05. BA xəstələr və əlillər üçün maarifləndirici proqram;
PFR-16.06. Onurğa sütunu ilə davranış qaydaları;
PFR-16.07. Oynaqların total endoprtezləşməsindən sonrakı davranış qaydaları;
PFR-16.08. Hamilələr üçün maarifləndirici proqram.
3. TƏHSİLİN MƏZMUNUNA VƏ SƏVİYYƏSİNƏ QOYULAN MİNİMUM TƏLƏBLƏR
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
3.1. Peşə fəaliyyətinin xarakteristikası
Həkim fizioterapevt dərin fundamental kliniki peşə hazırlığı tələb edən müasir müalicə, reabilitasiya, profilaktika və
diaqnostika üsullarından istifadə etməklə əhaliyə ixtisaslaşmış fizioterapevtik yardımın göstərilməsinə nail olmalıdır.
3.1.1. Həkim fizioterapevt-reabilitoloq peşə fəaliyyətinin əsas istiqamətləri:
- praktiki təbabət;
- elmi – tədqiqat ;
- təşkilati – inzibatçılıq;
- elmi – pedaqoji sahə üzrə ;
3.1.2. Peşə fəaliyyəti üzrə hazırlıq səviyyəsinə qoyulan tələblər:
3.1.2.1. Praktik tibb sahəsi üzrə: (ÜFR-01. və PFR- 01-PFR-16. bəndlər aiddir).
3.1.2.2. Elmi – tədqiqat sahəsi üzrə:
- xəstəliklərin inkışafıda tibbi-sosial amillərin rolunu qiymətləndirmə üsullarını bilməlidir;
- elmi-tədqiqat işlərini planlaşdırmalıdır;
- tədqiqat mövzusunun seçilməsini bacarmalıdır;
- elmi – tədqiqat işi aparmalıdır;
- elmi – tədqiqat işinin nəticəlcrini təhlil etməlidir;
- alınmış nəticəlcrin praktik əhəmiyyətini və onun tətbiqi imkanlarını müəyyənləşdir- məli, nəşr materiallarının
hazırlanmasıda iştirak etməlidir.
3.1.2.3. Təşkilati – inzibatçılıq sahəsi üzrə:
- səhiyyə sistemində qəbul olunmuş normativ sənədlərdən (Azərbaycan Respublika- sının qanunlarını, texniki
reqlamentləri, beynəlxalq və milli standartları, əmrləri, tövsiyələri, beynəlxalq vahidlər sistemini, fəaliyyətdə olan
beynəlxalq təsnifatları) isnifadə etməyi, həmçinin tibbi müəssisələrin işinin keyfiyyətini və effektivliyini
qiymətlənlirmək üçün aparılmış sənədləşmələrdən istifadə etməyi bacarmalıdır.
- fizioterapiya sahəsinin təşkilati quruluşunu, tibbi yardım göstərən müxtəlif tibbi müəssisələrin idarəçilik
fəaliyyətini bilməli, müəssisələrin struktur bölmələrinin (ixtisas profilinə görə) iş göstəricilərini təhlil etməli,
xəstələrə (fizioterapiya ixtisası profilinə görə) tibbi xidmətin göstərilməsində müasir tibbi-təşkilati və sosial-
iqtisadi texnologiyaların səmərəsini qiymətləndirməyi bacarmalıdır.
- peşə səriştəsinin formalaşması üçün professional biliklər, bacarıqlar, vərdişlər sisteminə yiyələnməlidir.
3.1.2.4. Elmi pedaqoji sahə üzrə:
- orta tibbi ixtisas təhsil müəssisələrində və baza ali tibbi təhsilin səviyyəsindəixtisasa uyğun olaraq tədris edə bilər
(mühazirə oxumağı, seminar aparmagı, laboratoriya işləri və s.).
3.2. 060927 – “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezident hazırlığını təmin edən auditoriyada olan təhsil
proqramının strukturu və əsas hazırlıq mövzuları üç il ərzində saatlarla (Əlavə 1 – də illər üzrə açıqlanır).
Əsas tədris fənnləri \mövzular M S T
ÜHM Ümumi hazırlıq mövzuları:
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
ÜHM-B01 Səhiyyə sisteminin təşkilinin əsasları 6 4 2
ÜHM-B02 Tibbi stastika və informatika 2 6 8
PHM Peşə hazırlığı mövzuları
PHM-B03 Fiziki üsulların təsnifatı.Fiziki amillərin orqanizmə təsirinin müasir
təsəvvürləri.Fiziki üsullarla müalicənin prinsipləri 4 4 0
PHM-B04 Elektrik cərəyanı ilə müalicə 32 30 26
PHM-B05 Fototerapiya.Lazerlə müalicə. 8 6 4
PHM-B06 Ultrasəslə müalicə.Masaj.Müalicə idmanı. 10 8 16
PHM-B07 Aerozol-,aeroiono -, ozonoterapiya 2 4 2
PHM-B08 Hidroterapiya. Balneoterapiya 18 14 10
PHM-B09 İstiliklə müalicə. Krioterapiya.Naftalanla müalicə 16 10 6
PHM-B10 İqlimlə müalicə. Fizioprofilaktika 6 8 2
PHM-B11 Daxili xəstəliklərin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 34 40 44
PHM-B12 Cərrahi xəstəliklərin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 32 34 30
PHM-B13 Uşaq xəstəliklərinin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 16 14 14
PHM-B14 Sinir sistemi xəstəliklərinin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 22 20 22
PHM-B15 Mama-ginekoloji xəstəliklərin müalicəsində fiziki amil. tətbiqi 10 14 10
PHM-B16 Stomotoloji xəstəliklərin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 6 4 4
PHM-B17 Kosmetik qüsurların müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi.Fiziki
amillərin herontologiyada tətbiqi 6 6 4
PHM-B18 Fizioprofilaktika. Sağlamlaşdırıcı üsullar. SPA - texnologiyalar 8 6 2
PHM-B19 Kurortlar. İqlim terapiyasının rejimləri 6 6 2
Cəmi 244 238 208
3.3. 060927 – “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə fənn bölümləri, fənnlərin kreditləri onların mənimsənilməsinin
nəticəlcri (bilik, bacarıq və vərdişlər baxımından) və qazanılması nəzərdə tutulan kompetensiyaların kodları (Əlavə
2-də illər üzrə açıqlanır)
Fənn bölümünün
kodu Fənn bölümünün (tematik rotasiyanın) adı Kreditlər
Qazanılması nəzərdə tutulan
kompetensiqaların kolları
Üm
um
i h
azı
rlıq
fən
nlə
ri v
ə ro
tasi
yala
rı ÜFR-01. Baza təhsili 1 ÜFR-01.01.–ÜFR-01.07.
ÜFR-02. Anatomiya 1 ÜFR-02.01.–ÜFR-02.06.
ÜFR-03. Fiziologiya 1 ÜFR-03.01.–ÜFR-03.07.
ÜFR-04. Klinik biokimiya 1 ÜFR-04.01.–ÜFR-04.15.
ÜFR-05. Kritik vəziyyətlərdə reanimasiya 3 ÜFR-05.01.–ÜFR-05.24.
ÜFR-06. Qidalanma 1 ÜFR-06.01.–ÜFR-06.08.
ÜFR-07. Kliniki farmakologiya 3 ÜFR-07.01.–ÜFR-07.07.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
ÜFR-08. Səhiyyə sistemi, tibbi statistika və
informatika 1
ÜFR-08.01.–ÜFR-08.10.
Peş
ə fə
nn
ləri
və
rota
siy
ala
rı
PFR-01. Travmatologiya və ortopediya 15 PFR-01.01.–PFR-01.09.
PFR-02. Nevrologiya 11 PFR-02.01.–PFR-02.13.
PFR-03. Revmatologiya 7 PFR-03.01.–PFR-03.12.
PFR-04. Endokrinologiya 5 PFR-04.01.–PFR-04.12.
PFR-05. Kardiologiya 10 PFR-05.01.–PFR-05.12.
PFR-06. Daxili xəstəliklər 9 PFR-06.01.–PFR-06.12.
PFR-07. Ruhi xəstəliklər 5 PFR-07.01.–PFR-07.10.
PFR-08. Onkologiya 5 PFR-08.01.–PFR-08.13.
PFR-09. Audiologiya 5 PFR-09.01.–PFR-09.08.
PFR-10. Müalicə bədən tərbiyəsi 10 PFR-10.01.–PFR-10.28.
PFR-11. Müalicəli massaj və elektrostimulasiya 13 PFR-11.01.–PFR-11.14.
PFR-12. Tibbi – sosial ekspertiza və
reabilitologiya 3
PFR-12.01.–PFR-12.09.
PFR-13. Stress testlər və kardiomonitorinq 5 PFR-13.01.–PFR-13.20.
PFR-14. Radiologiya 15 PFR-14.01.–PFR-14. 08.
PFR-15. Fizioterapiya apparat və təbii faktola
müalicəsi 25
PFR-15.01.–PFR-15.24.
PFR-16. Pasiyentlərin maarifləndirmə proqrami 10 PFR-16.01.–PFR-16.08.
Könüllü seçilmiş fənni dərindən öyrənilmə dövrü 9
Elmi-tədqiqat işi(klinikivə ya baza elmi) 3
Dövrü və yekun attestasiya 3
Cəmi 180
3.4. 060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə həkim – rezidentin təhsil proqramının yerinə yetirilməsinin
müddəti:
Ümumi həftələrin sayı – 156 həftə
- əmək məzuniyyəti - 12 həftə
- təlim həftələrınin sayı – 144 həftə
o cümlədən:
- kliniki təlim (praktiki və kliniki iş )- 132 həftə
- nəzəri təlim – 6 həftə
- təcrübələr (elmi – tədqiqat) -3 həftə
- attestasiyalar - 3 həftə
3.4.1. Hazırlığın son ilində həkim-rezident ixtisas üzrə 3 aylıq müddətinə Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən müəyyən edilmiş
respublikanın tibb müəssisələrinin birində sərbəst stajorluq keçməlidir.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
4. MADDİ –TEXNİKİ, TƏDRİS BAZASI VƏ KADR POTENSİALI
4.1. 060927 – “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ıxtısası üzrə təhsil proqramına müvafiq tərtib edilmiş tədris planında nəzərdə
tutulan həkim -fizioterapevtin hazırlanması üçün SəhiyyəNazirliyi tərəfindən baza kimi müəyyən edilmiş təhsil və elmi
tibb müəssisələri, habelə xəstələrə fizioterapiya və reabilitasiyanı həyata keçirməyi təmin edə biləcək yüksək səviyyəli
maddi – texniki bazaya malik olan klinikalar olmalıdır.
4.2. Fizioterapiya və tibbi bərpa üzrə Təhsil Proqramı Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən baza kimi müəyyən edilmiş təhsil,
elm və aparıcı klinikalarda yüksək ixtisaslı mütəxəssislər (rəhbər-kuratorlar tərəfindən əyani formada aparılır.
4.3. Həkim fizioterapevt-reabilitoloqun hazırlığına rəhbərlik edən kuratorlara qoyulan tələblər:
4.3.1. Peşə vərdişlərinə yiyələnməsini təmin etmək üçün praktiki təcrübəsi 5 ildən çox olan yüksək ixtisaslı
mütəxəssislər tərəfindən aparılır.
4.3.2. Tədris olunan nəzəri mövzuları ali təhsil müəssisəsinin elmi dərəcəsi və (və ya) elmi adı olan professor – müəllim
heyəti tədris edir.
4.3.3. Rezidentin elmi-tədqiqat işinə qarşılıqlı razılığı əsasında ali təhsil və ya elmi – tədqiqat müəssisəsinin heyəti
rəhbərlik edə bılər.
4.4.Rezidentin rotasiyalar keçdiyi müəssisələrin maddi-texniki bazalarına qoyulan tələblər:
ÜFR-01. Baza təhsili. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
ÜFR-02. Anatomiya fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
ÜFR-03. Fiziologiya fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
ÜFR-04. Klinik biokimiya fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
ÜFR-05. Kritik vəziyyətlərdə reanimasiya. Endotraxeal narkoz, invaziv monitorizasiya üçün cihaz və avadanlıq.
Böyük və özəlikkli əməliyyatları yerinə yetirmək üçün vasitələr, defibrilyator və s.
ÜFR-06. Qidalanma fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
ÜFR-07. Kliniki farmakologiya fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
ÜFR-08. Səhiyyə sistemi, tibbi statistika və informatika fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
PFR-01. Travmatologiya və ortopediya rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-02. Nevrologiya rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-03. Revmatologiya rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-04. Endokrinologiya rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-05. Kardiologiya rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-06. Daxili xəstəliklər rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-07. Ruhi xəstəliklər rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-08. Onkologiya rotasiyada reabilitasiya və fizioterapevtik müalicəsinin sualları.
PFR-09. Audiologiya rotasiya. Audiometrik kamera. Klinik audiometr, impedansometr, OAE və BERA aparatları.
PFR-10. Müalicə bədən tərbiyəsi rotasiya. Aktiv və passiv trenajorlar.
PFR-11. Müalicəli massaj və elektrostimulasiya rotasiya. Elektromassajorlar, elektomiografiya və elektrostimulyasiya
apparatları.
PFR-12. Tibbi – sosial ekspertiza və reabilitologiya fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
PFR-13. Stress testlər və kardiomonitorinq rotasiya. EKQ, monitor elektrokardioskopiya, EKQ-nın Holter,
veloerqometer, tredmil.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
PFR-14. Radiologiya rotasiya. Kompyter tomoqrafiya (ən az 64 sürətli), MRT (ən az 1,5 T), 3-4 ülçülü, dopler
xüsusiyyətli USM, rentgen, perkutan işləmlər, embolizasiya üçün alət və avadanlıqlar.
PFR-15. Fizioterapiya apparat və təbii faktola müalicəsi rotasiya. ANA KAFEDRASI. Fizioterapiyanın nəzəri
əsasları rotasiyası. Müasir fizioterapevtik aparatlar, su, palçıq, Naftalan, parafin və müalicə idmanını
həyata keçirmək üçün avadanlıqlar.
PFR-16. Pasiyentlərin maarifləndirmə proqrami fənni. Ana kafedrasinda keçirməlidir.
5. TƏDRİS PROSESİNİN FORMA VƏ METODLARI
5.1. 060927 –“Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə həkim-fizioterapevtin hazırlığı, nəzəri təlim, həkim hazırlığı,
ixtisaslaşma fənlərinin mühazirə, məşğələ,seminar, məsləhət, kuratorun rəhbərliyi və nəzarəti altında müalicə-
reabilitasiya-profilaktika işlərini aparılması və s. formada öyrənilməsi ilə təmin olunur.
5.2. 060927 – “Fizioterapiya və nibbi bərpa” ixtisası üzrə həkim – fizioterapevtin hazırlığında elmi-tədqiqat və
praktiki tibbi təcrübələr nəzərdə tutulur.
5.3. Rezidentura ərzində 1 rezidentə müxtəlif patoloğiyalar üzrə fizioterapiya və reabilitasiyaya ehtiyacı olan 250
stasionar, 1000 ambulator müraciət olmalıdır.
6. YEKUN DÖVLƏT ATTESTASİYASINA QOYULAN TƏLƏBLƏR VƏ QİYMƏTLƏNDİRMƏ
1.1.1. 060927-“Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə fərdi iş planları rezidentura hazırlığını həyata keçirən
müəssisələrin müvafiq elmi və ya tibb şuralarının iclaslarında təsdiq edilir. Rezidentlər hər tədris ilinin sonunda
kuratorun iştirakı ilə təhsil aldığı müəssisənin elmi şurası (tibbi şurası) qarşısında hesabat verərək attestasiya
olunur.
6.1. Rezidenturada təhsil alan həkimlərinn yekun aatestasiyası Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin təsdiq
etdiyi attestasiya komissiyası tərəfindən ali təhsil müəssisəsində aparılır.
6.2. Yekun attestasiya nəticəsində rezidentə “həkim- fizioterapevt” ali peşə - ixtisas dərəcəsi və dövlət nümunəli
diplom verilir.
7. 060927 – “FİZİOTERAPİYA VƏ TİBBİ BƏRPA” İXTİSASI ÜZRƏ YEKUN ATTESTASİYA FORMATI
Yekun attestasiya imtahanı iki mərhələdə - yazılı və praktiki komponent üzrə həyata keçirilir.Yekun attestasiyanın hər
hansı mərhələsindən keçə bilməyən rezidentlər attestasiya komissiyasının müəyyən etdiyi vaxtda həmin mərhələ üzrə
təkrar yekun attestasiyadan keçirlər.
7.1.Birinci mərhələ - Yazılı komponent. Birinci mərhələdə rezident üç saat ərzində 100 test suala cavab verir. Test
informasiya texnologiyaları və xüsusi optik cihazlar vasitəsilə oxunan sual vərəqəsi üzrə aparılır.Testin yekununa görə 60
və ya daha çox bal toplayan rezidentlər yekun attestasiyanın ikinci mərhələsinə buraxılırlar.
7.2. İkinci mərhələ- Praktiki Komponent. İkinci mərhələdə rezident 8 müxtəlif nozoloji vahidə fizioterapevtik
proseduranı təyin edir və onu icrasını həyata keçirir.Təyinatın nəticələri attestasiya komissiyası tərəfindən məqbul
hesab edildikdə rezident yekun attestasiyanın ikinci mərhələsindən müvəffəqiyyətlə keçmiş hesab olunur.
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
Əlavə 1. 060927-“Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə təhsil proqramının strukturu (illər və saatlar üzrə
Əsas tədris fənnləri \mövzular M S T 1-ci il 2-ci il 3-cü il
M S T M S T M S T
ÜHM Ümumi hazırlıq mövzuları:
ÜHM-B01 Səhiyyə sisteminin təşkilinin əsasları 6 4 2 6 4 2
ÜHM-B02 Tibbi stastika və informatika 2 6 8 2 6 8 2 2 2
PHM Peşə hazırlığı mövzuları
PHM-B03 Fiziki üsulların təsnifatı. Fiziki amillərin orqanizmə təsirinin müasir
təsəvvürləri. Fiziki üsullarla müalicənin prinsipləri
4 4 0 4 4 0
PHM-B04 Elektrik cərəyanı ilə müalicə 32 30 26 32 30 26
PHM-B05 Fototerapiya. Lazerlə müalicə. 8 6 4 8 6 4
PHM-B06 Ultrasəslə müalicə.Masaj.Müalicə idmanı. 10 8 16 10 8 16
PHM-B07 Aerozol-, aeroiono -, ozonoterapiya 2 4 2 2 4 2
PHM-B08 Hidroterapiya. Balneoterapiya 18 14 10 18 14 10
PHM-B09 İstiliklə müalicə. Krioterapiya.Naftalanla müalicə 16 10 6 16 10 6
PHM-B10 İqlimlə müalicə. Fizioprofilaktika 6 8 2 6 8 2
PHM-B11 Daxili xəstəliklərin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 34 40 44 10 12 18 14 16 16 10 6 10
PHM-B12 Cərrahi xəstəliklərin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 32 34 30 6 8 8 14 14 12 12 12 10
PHM-B13 Uşaq xəstəliklərinin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 16 14 14 4 4 4 8 6 6 4 4 4
PHM-B14 Sinir sistemi xəstəliklərinin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 22 20 22 2 4 4 10 8 10 8 8 8
PHM-B15 Mama-ginekoloji xəstəliklərin müalicəsində fiziki amil. tətbiqi 10 14 10 2 4 4 4 6 4 4 4 2
PHM-B16 Stomotoloji xəstəliklərin müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi 6 4 4 2 2 2 2 2 2 2 0 0
PHM-B17 Kosmetik qüsurların müalicəsində fiziki amillərin tətbiqi.Fiziki amillərin
herontologiyada tətbiqi
6 6 4 4 4 2 2 4 2
PHM-B18 Fizioprofilaktika. Sağlamlaşdırıcı üsullar. SPA - texnologiyalar 8 6 2 4 4 2 4 2 0
PHM-B19 Kurortlar. İqlim terapiyasının rejimləri 6 6 2 2 2 2 4 4 0
Cəmi 244 238 208 130 128 116 62 62 56 52 46 38
060927- “Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə rezidenturada həkim-mütəxəssıs hazırlıgının məzmununa və səvıyyəsınə qoyulan minimum dövlət tələbləri
Əlavə 2. 060927-“Fizioterapiya və tibbi bərpa” ixtisası üzrə tematik rotasiyaların strukturu(həftələr və kreditlər üzrə)
Fənn bölümünün kodu Fənn bölümünün (tematik rotasiyanın) adı Həftələr Kreditlər Həftələrin sayı Kreditlərin sayı
1 il 2 il 3 il 1 il 2 il 3 il Ü
mu
mi
hazı
rlıq
fən
nlə
ri v
ə ro
tasi
yala
rı ÜFR-01. Baza təhsili 1 1 1 0 0 1 0 0
ÜFR-02. Anatomiya 1 1 1 0 0 1 0 0
ÜFR-03. Fiziologiya 1 1 1 0 0 1 0 0
ÜFR-04. Klinik biokimiya 1 1 1 0 0 1 0 0
ÜFR-05. Kritik vəziyyətlərdə reanimasiya 2 3 2 0 0 3 0 0
ÜFR-06. Qidalanma 1 1 1 0 0 1 0 0
ÜFR-07. Kliniki farmakologiya 2 3 2 0 0 3 0 0
ÜFR-08. Səhiyyə sistemi, tibbi statistika və informatika 1 1 1 0 0 1 0 0
Peş
ə fə
nn
ləri
və
rota
siyala
rı
PFR-01. Travmatologiya və ortopediya 12 15 4 4 4 5 5 5
PFR-02. Nevrologiya 8 11 4 2 2 5 3 3
PFR-03. Revmatologiya 6 7 4 2 0 5 2 0
PFR-04. Endokrinologiya 4 5 4 0 0 5 0 0
PFR-05. Kardiologiya 8 10 4 4 0 5 5 0
PFR-06. Daxili xəstəliklər 8 9 4 2 2 5 2 2
PFR-07. Ruhi xəstəliklər 4 5 2 0 2 3 0 2
PFR-08. Onkologiya 4 5 0 4 0 0 5 0
PFR-09. Audiologiya 4 5 0 4 0 0 5 0
PFR-10. Müalicə bədən tərbiyəsi 8 10 0 4 4 0 5 5
PFR-11. Müalicəli massaj və elektrostimulasiya 10 13 0 2 8 0 3 10
PFR-12. Tibbi – sosial ekspertiza və reabilitologiya 2 3 0 0 2 0 0 3
PFR-13. Stress testlər və kardiomonitorinq 4 5 0 0 4 0 0 5
PFR-14. Radiologiya 12 15 4 4 4 5 5 5
PFR-15. Fizioterapiya apparat və təbii faktola müalicəsi 20 25 4 8 8 5 10 10
PFR-16. Pasiyentlərin maarifləndirmə proqrami 8 10 0 4 4 0 5 5
Könüllü seçilmiş fənni dərindən öyrənilmə dövrü 6 9 2 2 2 3 3 3
Elmi-tədqiqat işi(klinikivə ya baza elmi) 3 3 1 1 1 1 1 1
Dövrü və yekun attestasiya 3 3 1 1 1 1 1 1
Cəmi 144 180 48 48 48 60 60 60