ewcom2011 bruneel joke

5/8/2018 EWCOM2011 Bruneel Joke - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/ewcom2011-bruneel-joke 1/73

Arteveldehogeschool

Opleiding Communicatiemanagement

Voetweg 66

9000 Gent

Begeleider:Geert Stox

Academiejaar 2010 - 2011

Eindproject voorgedragen doorJoke Bruneel

tot het behalen van het diplomaBachelor in het Communicatiemanagement



Ik wilde een interessant onderwerp bespreken als eindwerk. Iets waar ik echt mijn schouders

onder zou kunnen zetten. Ik dacht aan het begrip privacy. Het is heel subjectief en wordt door

iedereen anders omschreven. De ene persoon schreeuwt moord en brand bij het opduiken van

zijn geloofsovertuiging op het internet, de andere ziet er geen graten in en vindt dit een logisch

gevolg van de open wereld waar we nu in leven. Het onderwerp duikt regelmatig op in de media

en er wordt voortdurend over gedebatteerd. Tijd om er zelf eens wat dieper op in te gaan.

Hierbij wil ik meteen mijn promotor Geert Stox bedanken. Hij liet me vrij in de keuze van mijn

onderwerp, stuurde bij en hielp waar nodig. Bovendien bracht hij me in contact met Steve De

Veirman, Business Intelligence Manager bij Netlash-bSeen. Die laatste zorgde voor heel wat

technische ondersteuning ondermeer omdat hij dagelijks in contact komt met het internet enalles daar rond. Daarnaast bedankt ik ook mevrouw Cotton voor haar onuitputtelijke

gedrevenheid ten aanzien van alle studenten.



Inleiding .................................................................................................................................... 1

1. Wetgeving rond online privacy........................................................................................ 2

1.1 Privacy ....................................................................................................................... 2

1.2 Cookies ...................................................................................................................... 3

1.3 Elektronische communicatie ....................................................................................... 4

1.4 Privacybeleid .............................................................................................................. 4

1.5 De Verenigde Staten .................................................................................................. 4

2. Het begrip online privacy in praktijk ............................................................................... 6

2.1 Digital natives en digital immigrants ........................................................................... 6

2.2

Onderzoekskader ....................................................................................................... 7

2.3 Online privacy in het algemeen .................................................................................10

2.4 Cases........................................................................................................................17

2.4.1 Algemene methode om gegevens te verzamelen: Cookies ..............................17

2.4.2 Sociale media: Facebook .................................................................................24

A. Waarom Facebook? .............................................................................................24

B. Facebook App ......................................................................................................24

C. Facebookduimpje .................................................................................................30

D. Facebook Connect ...............................................................................................33

E. Privacybeleid ........................................................................................................35

F. Beoordeling Facebook ..........................................................................................38

2.4.3 Search engines: Google ...................................................................................39

A. Waarom Google? .................................................................................................39

B. Google gezichtsherkenning ..................................................................................41

C. Google Analytics...................................................................................................42

D. Google Alerts ........................................................................................................42

E. Privacybeleid ........................................................................................................43

2.4.4 Web-gebaseerde e-mail: Gmail ........................................................................44

A. Waarom Gmail?....................................................................................................44

B. Screening .............................................................................................................44

C. Beoordeling Gmail ................................................................................................48

Besluit .......................................................................................................................................50



Bijlagen ....................................................................................................................................52

Begrippenlijst ..........................................................................................................................65

Bronnenlijst .............................................................................................................................66



1

Velen van mijn generatie, zogezegde digital natives, denken geen geheimen te hebben. We

gooien alles op Facebook te grabbel zonder te beseffen dat niet iedereen het even goedmet je voorheeft en je gegevens kan misbruiken. Zo kwam een Amerikaanse vrouw er

achter dat een foto van haar dochtertje op een seksueel getinte pagina gebruikt werd in

Portugal.

Ook in de reclamesector wordt heel wat gebruik gemaakt van de gegevens die jij of iemand

anders op het internet zet. Sociale media campagnes zijn niet meer weg te denken, ook niet

bij het reclamebureau waar ik mijn stage deed, Proximity BBDO. De consument en de

reclamesector hebben compleet andere belangen. De consument wil niet alles delen met

iedereen en een beetje privacy behouden terwijl de reclamesector er bij gebaat is zoveel

mogelijk te weten te komen over de consument en er zijn advertenties op te kunnen

afstemmen.

Zowel in de reclamesector als in de communicatie in het algemeen vind ik dat je rekening

moet houden met de wensen van de consument. Privacy is een wens van de consument die

niet duidelijk omschreven is. Daar wilde ik dieper op in gaan.

In wat volgt bekijk ik hoe online privacy momenteel door de wetgever opgenomen is. Daarna

haal ik enkele cases aan waarmee je gegevens op legale wijze achterhaald en bewaard

worden. Sommigen onder hen lijken fel in strijd te komen met de online privacy. Neem nu

het screenen van je mails. Zoals het in de volksmond gezegd wordt, je vindt het wel terug in

de kleine lettertjes. Ook voor Facebook geldt dit. Ze beschikken over een privacy policy,

maar wie leest die? Hier zal je ondermeer een antwoord op krijgen wanneer je de resultatenvan mijn enquête leest. Je komt te weten hoe de consumenten die online privacy nu

eigenlijk écht ervaren. Wat kan voor hen? Wat kan niet? Daarnaast ga ik na of digital

natives en immigrants online privacy anders ervaren.

Mijn eindwerk heeft betrekking tot Vlaanderen. Mijn respondenten zijn dan ook online

Vlamingen ouder dan 18 jaar. Mijn verkennend onderzoek, een online enquête, voerde ik

tijdens de maand mei. Aangezien de aard van mijn onderwerp ga ik voor de deskresearch

maximum vijf jaar in de tijd terug en dat is al een hele ruime marge. Mijn onderwerp belicht

ik vanuit de ethische invalshoek en marketingcommunicatie, respectievelijk “Hoe ervaren de

consumenten privacy?” en “Hoe worden de gegevens verkregen om daar marketing op toe

te passen?”.

Belangrijk om weten is dat ik mijn eindwerk toegankelijk wilde maken voor de consument. Je

hoeft dus geen informatica-specialist te zijn om te begrijpen wat ik op de volgende pagina‟s

bespreek.



2

Er zijn heel wat wetgevingen die handelen over het begrip privacy. Een groot deel daarvan

houdt de verwerking van persoonsgegeven in.

Laten we beginnen bij het begrip privacy zelf. Het begrip privacy kent geen vaste omschrijving.

Het is een begrip dat evolueert in tijd en ruimte en afhankelijk is van socio-culturele opvattingen.

Als je privacy ruim omschrijft lijkt privacy op een situatie waarin een persoon controle heeft over

wie hij/zij wel of niet tot zijn leefwereld toelaat. Als je privacy iets concreter bekijkt gaat het erom

dat een persoon een bepaalde invloed heeft op welke informatie over hem/haar wordt

vrijgegeven en welke hij/zij zelf wil ontvangen. (Graux & Dumortier, 2009, pp. 15)

In de Belgische Grondwet wordt privacy als volgt omschreven:

Artikel 22. Ieder heeft recht op eerbiediging van zijn privéleven en zijn gezinsleven, behoudens

in de gevallen en onder de voorwaarden door de wet bepaald.

Op internationaal vlak is het vooral volgend artikel in het Europees Verdrag van de Rechten van

de Mens, dat toonaangevend is:

Artikel 8. Recht op eerbiediging van privéleven, familie- en gezinsleven.

1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, familie- en gezinsleven, zijn woning en

zijn correspondentie

2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan

voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het

belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het

land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van

anderen. (Graux & Dumortier, 2009, pp. 15)

Het komt er dus op neer dat elke persoon zelf bepaalt hoe ver zijn of haar privacy gaat. Er zijn

geen strikte omschrijvingen.

Een groot deel van wat volgt gaat over het verzamelen van persoonsgegevens door bedrijven

zoals Google en Facebook. Ook hieromtrent zijn er enkele toonaangevende wetgevingen in

België.

Zo moet uitdrukkelijk omschreven worden voor welke doeleinden jouw persoonsgegevens

gebruikt worden. Die gegevens dienen nauwkeurig te zijn en als betrokkene mag je die ook

altijd laten bijwerken. Dat betekent dus ook dat je toegang moet krijgen tot die gegevens en

mag weten wat er over jou bewaard wordt. Natuurlijk vallen hier enkele uitzonderingen onder

zoals de staatsveiligheid.



3

Daarnaast moet je ondubbelzinnig je toelating gegeven hebben voor deze verwerking en enkele

gegevens zoals je geloofsovertuiging en politieke opvattingen mogen niet verzameld worden.

Het is ook zo dat je als betrokkene altijd verzet mag aantekenen tegen het verzamelen van jouw

gegevens. Ook derden moeten je op de hoogte brengen wanneer ze jouw gegevens verwerken.(Privacywet, Internet, 2011)

Op 25 mei 2011 zou er in elk Europees land een nieuwe wetgeving gebaseerd op een

Europese Richtlijn (Richtlijn 2009/136/EG) met betrekking tot cookies van kracht moeten gaan.

Vanaf dan moeten websites uitdrukkelijk toestemming vragen aan hun gebruikers om informatie

over hen bij te houden met behulp van cookies. De gebruiker moet bovendien ook duidelijke

informatie krijgen over wat die cookie precies is en waar hij voor gebruikt wordt. Deze wetgeving

heeft als doel de privacy van de consument beter te beschermen. (Rechtennieuws.nl, Internet, 2011)

Vroeger was het zo dat je niet expliciet toestemming moest geven voor een cookie. Elke web

browser (zoals Firefox) hanteerde hiervoor bepaalde controle-instellingen. Deze instellingenkwamen voldoende tegemoet aan de toestemmingverplichting van de wetgeving. (IAB Belgium,

Internet, 2011)

De vraag is hoe deze wetgeving in de praktijk omgezet zal worden. De gebruiker zal er

waarschijnlijk meer last van ondervinden doordat hij elke keer opnieuw gegevens zoals de taal

moet bevestigen. Uiteindelijk zou het gevolg misschien zelfs kunnen zijn dat er een

schijnveiligheid ontstaat doordat de gebruiker de vraag om toestemming niet meer zal

doorlezen zoals dat nu veelal het geval is met het gelijkaardige privacybeleid. (Siggy Volgt, Internet,

2011)

Voorlopig is er van deze wetgeving in vele Europese landen nog geen sprake. Onder andereomdat de richtlijn niet echt duidelijk is. Er staat niet of de toestemming expliciet of impliciet moet

zijn en ook niet of die toestemming voorafgaandelijk gegeven moet worden. België zal

waarschijnlijk wachten op de andere lidstaten. In Engeland is de richtlijn wel al van toepassing

en krijgen de bedrijven een jaar de tijd om website af te stemmen op het nieuwe cookiebeleid.

Daarna zullen overtredingen bestraft worden. (Van Poppel, Indirect, 05/2011, pp. 8-9)

Sommige politici willen cookies helemaal verbieden. Zij realiseren zich niet dat wanneer cookies

volledig verboden zouden worden, er maar één bedrijf is dat hier alleen maar baat bij heeft,

Facebook. Facebook heeft geen cookies nodig om te segmenteren, ze hebben alle informatie

die ze nodig hebben op de profielen van hun gebruikers staan. (Versluis, KRO, 2011)



4

Naast deze wetten op de privacy is er ook een reglementering aangaande de elektronische

boodschappen. België zette deze Europese Richtlijn (2002/58/CE) als eerste om. Met

elektronische boodschappen wordt spam bedoeld. Sinds het van kracht gaan van deze

wetgeving (maart 2003) is het zo dat men verzamelde gegevens niet zomaar zondertoestemming van de ontvanger mag gebruiken om spam te verzenden. (Observatorium van de

Rechten op het Internet, Internet, 2011)

In België moeten websites aan enkele voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn opgesteld

aan de hand van de Privacywet.

Op een website moet duidelijk vermeld worden welke gegevens er over je bijgehouden worden,

wie die gegevens beheert, op welke manier zij inzage krijgen in jouw gegevens en hoe je zelf

wijzigingen kunt aanbrengen. Al deze informatie vind je bij het privacybeleid. De website kan hetprivacybeleid weergeven op een aparte pagina, op een online formulier dat je moet invullen, op

de homepagina of via een disclaimer. Let wel, elke dienst mag op elk moment het privacybeleid

wijzigen. Dus het is niet omdat je gegevens vandaag beschermd worden op een bepaalde

netwerksite dat dit morgen nog steeds het geval zal zijn. (Portaal Belgische Overheid, Internet, 2011)

Aangezien de bedrijven die ik verderop bespreek (Facebook en Google) Amerikaanse bedrijven

zijn, leek het mij aangewezen om ook de wetgeving daar even kort te bespreken. In Europa

gaat men er van uit dat de elke persoon recht heeft op zijn eigen persoonlijke gegevens en datdie enkel na toestemming openbaar gemaakt kunnen worden. In de Verenigde Staten worden

de gegevens over hun burgers als openbaar beschouwd. Dat betekent dus dat het Europese

systeem gebaseerd is op opt-in terwijl er in de Verenigde Staten slechts sprake is van een opt-

out. (Nu.nl, Internet, 2011)

Het wettelijk kader betreffende online privacy is in de Verenigde Staten heel beperkt. Er worden

continue voorstellen ingediend om de wetgeving aan te passen maar het lijkt erop dat de

regering bang is dat vergaande privacyreguleringen teveel schade zullen toebrengen aan de

commerciële bedrijven. (US Legal, Internet, 2011) Obama zou momenteel wel werken aan nieuwe

privacywetten en daarmee Europa en Canada bijbenen. (Webwereld, Internet, 2011)

Eerst en vooral is er de Electronic Communications Privacy Act (ECPA). Deze wetgeving

onderging voor het laatst een update in 1986 en zorgt ervoor dat het voor een individu verboden

is om informatie of elektronische communicatie te onthullen. Natuurlijk zijn daar wel enkele

uitzonderingen op. Zo kan de overheid heel gemakkelijk de bijgehouden informatie over jou

nagaan bij de internet service provider (vb. AOL). Indien de verzender of de ontvanger hiertoe

toestemming geeft, mag de internet service provider de inhoud van het bericht vrijgeven.(Internet, Wikipedia, 2011)



5

Daarnaast is er de Patriot Act. Deze wet werd in 2001 in het leven geroepen door president

Bush in het kader van het anti-terrorisme. Zo wilde men het aantal middelen om online activiteit

na te gaan, opdrijven en vereenvoudigen. Onder die online activiteit vallen bijvoorbeeld ook

financiële gegevens. (Internet, Wikipedia, 2011)

Als laatste haal ik nog de Internet Safety Act aan. Die wetgeving kadert in het bestraffen vanpedofilie op het internet. Diensten die voorzien in elektronische communicatie of andere

diensten op het internet moeten voor een periode van ten minste twee jaar alle informatie over

de identiteit van een gebruiker bijhouden. (Internet, Wikipedia, 2011)

In de Verenigde Staten wordt wel gewerkt aan een “Do Not Track” mechanisme. Dat zal

waarschijnlijk geïmplementeerd worden aan de hand van een instelling die terug te vinden zal

zijn in je browser. Zo zal je kunnen aangeven dat je niet wilt dat de websites die je bezoekt

gegevens over jou bijhouden. (Security.nl, Internet, 2011)

Het beschermen van online privacy is tot nu toe zo goed als onbestaande. Het feit dat ze er aan

werken, wijst er volgens mij toch wel op dat er toch wel nood is aan het beschermen van je

online privacy.



6

Op internet worden heel wat gegevens over je verzameld. Gegevensverzameling kan je indelen

in twee categorieën. Enerzijds is er de expliciete gegevensverzameling. Dit is het geval

wanneer je als consument bijvoorbeeld een formulier invult online. Je weet dat je dezegegevens achterlaat of ter beschikking stelt. Anderzijds heb je ook impliciete

gegevensverzameling. Je laat sporen achter op het internet en zonder dat je het weet

verzamelt iemand je gegevens. Wat hieronder staat heeft betrekking tot deze laatste categorie.

Als de expliciete gegevens en de impliciet verzamelde data aan elkaar gekoppeld worden vormt

dit een zeer krachtig marketinginstrument. (Portaal Belgische Overheid, Internet, 2011)

Naast het verzamelen van deze voorbeelden, die ik vanaf nu cases noem, heb ik ook een

onderzoek gevoerd. Een deel van onderstaande cases heb ik voorgelegd aan de online

Vlaming zodat ik hun mening kon koppelen aan de cases.

In de digitale wereld worden er twee doelgroepen onderscheiden: digital natives en digital

immigrants. Digital natives zijn personen die geboren zijn na 1980. Ze zijn opgegroeid met

allerlei technologische snufjes en kunnen er dan ook heel goed mee overweg. Heel hun

levensstijl is hierop afgestemd. Zo kopen digital immigrants (geboren voor 1980) hun cd‟s nog

steeds aan in Free Record Shop, terwijl digital natives die downloaden via de Apple Store,

online dus. (Palfrey, Gasser, 2008, pp. 1-2)

Digital immigrants maakten pas op latere leeftijd kennis met al deze technologische

toepassingen en snufjes. Zij zijn degene die hun jongere generatie moeten bijbenen. Ze hebben

het er moeilijker mee, het vlot niet zo goed. In het ergste geval zijn ze afgeschrikt door al die

technologische snufjes. Daarenboven ergeren ze zich soms aan het gedrag van digital natives.

Ze snappen niet waarom dochterlief nu absoluut nog even haar Facebook moet checken net

voor de familie aan tafel gaat. Ze zien niet wat voor baat ze kunnen hebben bij dit online

gebeuren. (Palfrey, Gasser, 2008, pp. 3)

Hoe gaan digital natives en digital immigrants om met hun privacy? Digital natives laten zowat

alles achter op het internet zonder er veel over na te denken. Ze zijn zich er niet van bewust dat

ze onuitwisbare sporen op het internet nalaten en dat hun activiteiten niet zo privaat zijn als ze

denken.

De ouders en grootouders van digital natives vatten niet waarom hun kinderen zoveel informatie

achterlaten op het internet terwijl dat achterlaten van informatie een deel van hun leven is.

Digital immigrants zijn erg op hun privacy gesteld, terwijl digital natives hun leven willen delen

met anderen online. Zo vormen ze hun identiteit. Daarnaast vormen ook anderen je identiteit

mee. Denk maar aan foto‟s waarin je getagged bent. Op die manier wordt het mo eilijk om bij te

houden wat er op het internet allemaal van je te vinden is. (Palfrey, Gasser, 2008, pp. 53-54)



7

De vraag is hoe onze online identiteit eruit zal zien over ongeveer 60 jaar. Zal alles dan over

ons, digital natives, te vinden zijn op het internet vanaf onze geboorte tot aan het moment dat

we deze aardbol verlaten? (Palfrey, Gasser, 2008, pp. 62)

Het lijkt erop dat iedereen zich een primaire vraag zou moeten stellen: “Wat delen wij in het

echte leven met onbekenden?” Is het verschil tussen deze twee categorieën echt zo groot? Of berust iedereen in zijn privacy? Of maakt net iedereen zich zorgen? Of ligt de grens fout en zijn

de digital immigrants al aangepast aan de natives? Dit leek me interessant om verder te

onderzoeken.

Ik heb ervoor gekozen om een online enquête te verspreiden bij de volgende populatie: de

online Vlaming ouder dan 18 jaar. Er zijn zo‟n 3 645 953 Vlamingen ouder dan 18 die het

internet gebruiken. Zo‟n 72.53% van de Vlamingen ouder dan 18 zijn online te vinden. Deze

cijfers dateren uit 2010. (Studiedienst van de Vlaamse Regering, Internet, 2011)

Zie bijlage I op p. 52

Een steekproefkader heb ik niet aangezien ik mijn enquête verspreid heb via sociale media

waaronder Facebook en Twitter en e-mail. Ik had geen verder invloed op de verspreiding ervan.

Ik maande mijn vrienden aan om de enquête zo wijd mogelijk te verspreiden. Dit betekent dus

niet dat die verspreiding enkel via de sociale media verliep. Het kon bijvoorbeeld ook via mail of

mond-tot-mond. (Kooiker, Broekhoff, Stumpel, 2007, pp. 96)

De bedoeling is dat ik in mijn resultaten vooral een onderscheid maak tussen twee groepen:

digital natives en digital immigrants. Hierboven kon je lezen wat het verschil precies is tussen

die twee groepen. Bij de resultaten zal je zien dat ik soms niet inga op het verschil tussen dedigital natives en immigrants. Dit omdat er in dat geval geen groot verschil waarneembaar is. Ik

bekijk dan of er een verschil is in een andere sociodemografische categorie.

Mijn online enquête was in te vullen vanaf maandag 16 mei tot zaterdag 28 mei 2011. Er namen

tijdens die kleine twee weken 535 respondenten deel. Daarvan waren 302 digital natives en 229

digital immigrants.

Mijn steekproefomvang moest minstens 385 respondenten omvangen als ik de resultaten op

5% nauwkeurigheid wilde aangeven en het onderzoek 95% betrouwbaarheid wilde toekennen.



8

Zie bijlage III op p. 59 voor de vragenlijst

Aangezien mijn aantal respondenten hoger lag dan het beoogde 385 heeft dit ook mijn

betrouwbaarheid omhoog getrokken.

Onder mijn respondenten bevonden zich 257 vrouwen en 271 mannen.

Hun leeftijd bedraagt (n = 531):

< 18 jaar: 10 respondenten

18 tot 30 jaar: 292 respondenten

31 – 45 jaar: 138 respondenten

46 – 60 jaar: 74 respondenten

> 60 jaar: 17 respondenten

Hun beroep (n = 488):

Vrij beroep 6 respondenten

Gepensioneerd 12 respondenten

Arbeider 20 respondenten

Ambtenaar 29 respondenten

Zelfstandige 54 respondenten

Bediende 219 respondenten

Ander 141 respondenten

o

Waarvan studenten 125 respondenten

Ze genoten het volgend aantal jaren opleiding (n = 531):

0 – 9 jaar 17 respondenten

10 – 13 jaar 102 respondenten

Minstens 14 jaar 412 respondenten

Ze gebruiken het internet sinds (n = 530):



9

Internetgebruik

0 – 1 jaar

1 – 5 jaar

5 – 10 jaar

+ 10 jaar

Totaal:

Aantal

0 respondenten20 respondenten211 respondenten299 respondenten

530

Mannen

0786178

271

Vrouwen

013125119

257

Natives

07143152

302

Immigrants

01358156

227



10

Ik vroeg de respondenten in hoeverre zij zich zorgen maken over hun online privacy. Die vraag

werd gesteld vooraleer er cases werden voorgelegd. Bij digital immigrants is die bezorgdheid

14% groter dan bij digital natives.

Maken zich “heel veel” + “een beetje” zorgen om hun online privacy:

Digital natives: 53% (n=302)

Digital immigrants: 67% (n=229)

Als we deze cijfers bekijken voor de online Vlaming ouder dan 18 jaar blijkt dat 12% zich “heel

veel” zorgen maakt.

Na het voorleggen van onderstaande cases namen deze cijfers opvallend toe. Het verschil

tussen beide doelgroepen wordt zo goed als onbestaande.

Digital natives: 76% (+23%)

Digital immigrants: 77% (+10%)

Aangezien het cijfer vooral toeneemt bij de digital natives lijkt het mij dat vooral deze digitale

groep geschrokken is van de voorgelegde cases. Ze schatten het privacyprobleem geringer in

tot ze er met hun neus opgeduwd worden.

Er is wel een verschil van 17% waarneembaar bij mannen en vrouwen op het einde van de

enquête.

Mannen: 69% (n=271)

Vrouwen: 86% (n=257)

Zie bijlage II op p. 53



11

Zie bijlage II op p. 53

Ook per beroep duiken verschillen op. Bij aanvang van de enquête maken studenten zich het

minst zorgen om hun online privacy. 53% geeft aan dat ze zich “een beetje” of “heel veel”

zorgen maken om hun online privacy (n=114). De vrije beroepen en zelfstandigen maken zich

wel veel zorgen: 70% (n=60). Ik neem deze twee categorieën samen omdat ze individueel te

klein zijn.

Studenten maken zich op het einde 75% “een beetje” of “heel veel zorgen”, een stijging van

22%. Zelfstandigen vormen dan de laagste categorie met 63% (n=54). De hoogste categorieën

zijn nog steeds de ambtenaren, vrije beroepen en gepensioneerden (n=54) met 85%.

helemaal niet niet niet echt beetje heel veel

arbeider (n=20) 0% 0% 20% 65% 15%

bediende (n=219) 3% 5% 19% 51% 23%

zelfstandige (n=54) 7% 0% 24% 37% 31%

ambtenaar (n=29) 0% 3% 10% 52% 34%

vrij beroep (n=6) 0% 0% 17% 33% 50%

gepensioneerd (n=19) 5% 5% 5% 21% 63%

ander (n=140) 3% 3% 17% 57% 20%

3%

3%

18%

51%

25%

6%

5%

30%

47%

12%

helemaal niet

niet

niet echt

een beetje

heel veel

start enquête einde enquête



12

Voor het voorleggen van de cases zagen de cijfers er als volgt uit:

arbeider bediende zelfstandige ambtenaarvrij

beroep gepensioneerd studenten

n=20 n=219 n=54 n=29 n=6 n=19 n=114helemaalniet 5% 5% 9% 3% 0% 5% 7%

niet 0% 7% 0% 0% 0% 5% 7%

niet echt 40% 31% 28% 21% 17% 11% 33%

een beetje 45% 46% 46% 55% 67% 63% 43%

heel veel 10% 11% 17% 21% 17% 16% 10%

Ik toon het verschil aan voor en na de enquête in de privacyzorg per beroep voor zij die zich

“een beetje” en “heel veel” zorgen maken om hun online privacy. De stijging bij de arbeiders

(n=20) is het hoogst, gevolgd door de studenten (n=114). Bij de vrije beroepen en de

zelfstandigen is die stijging het laagst.

voor na verschil

arbeider 55% 80% 25%

bediende 57% 74% 17%

zelfstandige 63% 68% 5%

ambtenaar 76% 86% 10%

vrij beroep 84% 83% -1%

gepensioneerd 79% 84% 5%

studenten 53% 75% 22%

Op het einde heb ik de resultaten ook even gekoppeld aan het internetgebruik. De

privacybezorgdheid verschilt niet erg afhankelijk van hoe lang men het internet al gebruikt.

helemaal niet niet niet echt beetje heel veel

0-1 jaar internetgebruik(n=0- 0% 0% 0% 0% 0%1-5 jaar internetgebruik(n=20) 0% 10% 20% 50% 20%5-10 jaar internetgebruik(n=211) 3% 0% 18% 53% 26%>10 jaar internetgebruik(n=299) 3% 5% 17% 51% 25%



13

88 % van de online Vlaming ouder dan 18 jaar denkt na over wat hij/zij online plaatst

(n=533). Het verschil tussen de natives en de immigrants is niet erg groot. Ze denken wel over

andere dingen na.

Digital natives: foto‟s

Digital immigrants: alles

Als we deze gegevens bekijken per scholingsgraad zien we wel een verschil. Mensen met een

hogere opleiding denken dus vaker na over wat ze online plaatsten.

0 – 13 jaar opleiding: 79% (n=119)

+14 jaar opleiding: 91% (n=410)

Uit mijn analyse blijkt dat mensen die zich meer zorgen maken over hun online privacy ook

vaker nadenken over wat ze online plaatsen.

Ja

(n=472)

Nee

(n=63)Helemaal niet(n=31) 5% 14%Niet(n= 28) 5% 13%Niet echt(n=160) 29% 33%Beetje(n=252) 49% 32%Heel veel(n=64) 13% 8%



14

Ook per beroep heb ik deze analyse even doorgevoerd . Arbeiders denken het minst na over

wat ze online plaatsen en ambtenaren het meest. De vrije beroepen reken ik niet mee omdat

het aantal respondenten onvoldoende is.

ja nee

Ambtenaar(n=29) 93% 7%Bediende(n=219) 91% 9%Arbeider(n=20) 75% 25%Zelfstandige(n=54) 87% 13%Vrij beroep(n=6) 0% 100%Gepensioneerd(n=19) 79% 21%

Ander(n=140) 86% 14%

Digital natives zijn sneller geneigd om na te gaan wat er over hen te vinden is op het

internet. 91% van hen heeft dit al eens gedaan tegenover 84% van de digital immigrants.

90% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar doet dit via Google (n=519). De jongere

categorie (digital natives) kent wel meer methodes om informatie over zichzelf na te gaan zoals

pipl.com en wieowie.nl.

18% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar vond iets dat hij/zij onaangenaam vond

(n=500). Het verschil tussen de digital natives (19%) en digital immigrants (15%) is hier klein.

Voorbeelden hiervan zijn vooral oude berichten op fora, reacties op krantenartikels, (oude)

foto‟s en Facebookgegevens die opduiken bij Google resultaten.

Een vijfde (20%) van de online Vlaming ouder dan 18 jaar geeft aan dat ze er geen

probleem mee hebben als hun e-mailadres online te vinden is. Daar tegenover staat dat

slechts 5% er geen probleem mee heeft als zijn of haar gsm-nummer online terug te

vinden is (n=535).



15

Ik heb ook even nagegaan of er een verschil is tussen mensen die aangeven of ze wel of niet

nadenken vooraleer ze informatie online plaatsen.

ja nee

e-mail 21% 19%

gsmnummer 4% 5%geboortedatum 21% 17%

vrienden & kennissen 18% 16%

interesses & hobby's 18% 20%

advertenties 8% 13%

foto's 8% 10%

Ander 0% 1%

Op zich zijn de resultaten niet zo verschillend. Wel is het zo dat de mensen die aangaven dat ze

nadenken voor ze informatie online plaatsen gemiddeld 2,34 elementen aankruisten (1098

antwoorden door 470 respondenten) en zij die nee antwoordden gemiddeld 2,65 elementen

aankruisten (167 antwoorden voor 63 respondenten). Zij die niet nadenken over wat er online

over hen te vinden is, hebben dus met meerder onderdelen geen probleem, hoewel ook hier het

verschil klein is.

In onderstaande tabel kan je de resultaten ook bekijken per beroepscategorie. De groene

aanduidingen wijzen erop dat deze beroepscategorie hier het minst problemen mee heeft en de

rode aanduidingen duiden op informatie die deze beroepscategorie liever niet online ziet.

arbeider bediende zelfstandige ambtenaar vrij beroep gepensioneerd ander

e-mail 25% 22% 23% 17% 22% 20% 19%gsmnummer 4% 5% 11% 3% 4% 9% 3%

geboortedatum 22% 20% 15% 22% 22% 17% 22%

vrienden & kennissen 16% 17% 20% 12% 17% 11% 20%

interesses & hobby's 16% 17% 14% 24% 17% 20% 22%

advertenties 8% 10% 11% 10% 4% 14% 7%

foto's 10% 9% 6% 10% 13% 9% 8%

ander 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0%



16

Daarnaast heb ik de resultaten ook in verband gebracht met hoelang de respondent reeds het

internet gebruikt. Opvallend is dat de mensen die het internet nog maar 1 à 5 jaar gebruiken het

minst problemen hebben met het feit dat anderen hun vrienden en kennissen kunnen

terugvinden op het internet. De groep is wel niet echt representatief.

De groep die zich 1 à 5 jaar online bevindt bestaat vooral uit bediendes (40%) tussen 46 en 60

jaar oud (35%) en zijn voornamelijk vrouwelijk (65%).

0-1 jaar(n=0)

1-5 jaar(n=20)

5-10 jaar(n=211)

>10 jaar(n=299)

e-mail 0% 15% 20% 21%

Gsmnummer 0% 6% 3% 6%

geboortedatum 0% 15% 23% 19%vrienden &kennissen 0% 24% 19% 16%interesses &hobby's 0% 21% 18% 19%

Advertenties 0% 9% 8% 10%

foto's 0% 9% 7% 9%

Ander 0% 0% 0% 0%



17

Cookies zijn bestanden die op de harde schijf van de gebruiker geplaatst worden op het

moment dat die een website bezoekt. Elke keer dat de gebruiker de website opnieuw bezoektwordt de cookie naar de website gestuurd. Met deze cookie kan de clickstream van de

gebruiker gevolgd worden. Zo kan de exploitant van de website er achter komen welke

producten de bezoeker interessant vindt. Zolang de gebruiker zijn gegevens niet achtergelaten

heeft op de website, weet de exploitant van de website in principe niet wie zijn website bezocht

heeft. Een cookie vergemakkelijkt het gebruik van bepaalde websites. Zo hoef je niet telkens je

taalkeuze te bevestigen. Het gevaar bestaat erin dat derden deze cookies eventueel kunnen

ontvreemden en daarmee persoonlijke informatie zoals wachtwoorden ontfutselen. (Walrave,

2001, pp. 15-18)

Cookies zijn het ultieme middel om de bezoeker te identificeren en als uniek te bekijken. Er zijn

drie niveaus om de activiteiten van de bezoeker te meten. Het IP-adres is het meest ruime

niveau om te meten, daarna heb je de user-agent data en dan de cookie. Het IP-adres is niet

gebruikergebonden. Stel dat je overdag op het internet surft op je werk en ‟s avonds bij je thuis

dan zijn dit twee verschillende IP-adressen. Daaronder heb je user-agent data. Deze gegevens

vertellen meer over je browser zoals het feit dat je een Mac gebruikt en het besturingssysteem

ervan. Als je met meerdere mensen onder hetzelfde IP-adres werkt zie je welke van die mensen

jouw website bezoekt. Daaronder vind je de cookies. Zij zorgen voor een uniek nummer en je

wordt altijd herkend, ook wanneer je op een ander IP-adres werkt. (De Veirman, Gent, 13/05/2011)

81% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar weet dat cookies je surfgedrag opslaan. De

resultaten verschillen sterk bij mannen en vrouwen (n=533). Bij natives (n=301) en immigrants(n=228) verschillen ze niet sterk (natives 52%, immigrants 45%).

Mannen: 92% (n=270)


Daarnaast is er ook een verschil waar te nemen volgens hoe lang de respondent het internet al

gebruikt.

1 – 10 jaar: 71% (n=231)

+ 10 jaar: 89% (n=298)



18

De helft (50%) van respondenten vindt het geen probleem dat cookies je surfgedrag

opslaan (n=533). Bij digital natives (52%, n=301) en digital immigrants (45%, n=228) is een

minder groot verschil waarneembaar dan bij mannen en vrouwen.

Mannen: 61% (n=270)

Vrouwen: 37% (n=257) 1 – 10 jaar internetgebruik: 37% (n=230)

+10 jaar internetgebruik: 59% (n=299)

Aangezien het verschil tussen de natives en de immigrants klein is, vroeg ik me af of de grens -

namelijk 31 jaar oud - niet verhoogd moet worden. Ik verwijderde de categorie 31-45 jaar bij de

immigrants en voegde die bij de natives. Ik kwam tot volgende resultaten voor de

bovengestelde vraag waarbij ik bij mijn respondenten polste of het volgen van je surfgedrag

door cookies door de beugel kan. Een groot verschuiving was waarneembaar. De volgende

respondenten antwoorden “ja” op de vraag.

Nieuwe digital natives*: 54% (n=439) Nieuwe digital immigrants*: 29% (n=90).

*Nieuwe digital natives: “<18 jaar, 18-30 jaar, 31-45 jaar”

*Nieuwe digital immigrants: “46-60 jaar, >60 jaar”



19

Ik koppelde deze vraag ook aan de privacyzorg van de respondent. Je ziet bijvoorbeeld dat de

mensen die zich “een beetje” of “heel veel” zorgen maken dan ook aangeven dat het

bovenstaande niet kan.

ja nee

Helemaal niet(n=30) 77% 23%

Niet (n=28) 68% 32%Niet echt(n=160) 57% 43%Een beetje(n=252) 44% 56%Heel veel(n=63) 32% 68%

40% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar zou een site vanwege de cookies vermijden

(n=532). De cijfers bij digital natives (36%) en digital immigrants (46%) verschillen enigszins(10%) maar ook hier scoren de vrouwelijke respondenten opvallend hoger, meer dan het

dubbele dan het andere geslacht, de mannen.

Mannen: 25% (n=270)


Nieuwe natives (tot 45 jaar): 35% (n=439)

Nieuwe immigrants (+45 jaar): 65% (n=89)


+ 14 jaar opleiding: 36% (n=410)

1 – 10 jaar internetgebruik: 50% (n=230)

+ 10 jaar internetgebruik: 32% (n=298)

Er zijn twee soorten cookies: session cookies en persistent cookies. De eerste zijn tijdelijke

cookies. Ze worden gewist wanneer je de browser sluit. Als je dan de volgende keer dezelfde

site bezoekt wordt er dus een nieuwe cookies aangemaakt. De website herkent je dus niet de

volgende keer dat je de website bezoekt. Daarnaast heb je ook persistent cookies. Deze

cookies blijven op je computer staan tenzij je ze zelf verwijdert of laat verwijderen door je

browser. Het kan ook zijn dat de website zelf een soort vervaldatum aan de cookie meegegeven

heeft. (AllAboutCookies, Internet, 2011)

Maar er worden ook netwerken van bepaalde websites aangelegd doorcybermarketingbedrijven. Daarmee halen ze niet enkel de cookie van één netwerk binnen maar

van soms duizenden websites samen, zoals Doubleclick dat in het verleden gedaan heeft. De

aanpak is simpel. De website legt eerst een netwerk van websites aan waar er op geadverteerd

kan worden via banners. Als die banners passeren via hun server. Als de surfer een site opent

waar zo een banner te zien is, wordt meteen ook een cookie op zijn computer geplaatst.(Walrave, 2001, pp. 21)



20

Momenteel wordt in België ook gewerkt aan een dergelijke koppeling van verschillende sites

maar voorlopig zijn er nog enkele privacyproblemen. Het is wel zo dat wanneer verschillende

bedrijven eigendom zijn van dezelfde beheerder, die cookies wel gekoppeld kunnen worden. Dit

is bijvoorbeeld het geval bij Durabrik (nieuwbouwwoningen) en hun dochteronderneming Victor

(renovatie). (De Veirman, Gent, 13/05/2011)

85% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar vindt dat een dergelijke koppeling niet door

de beugel kan (n=533). Het verschil tussen digital natives (83%, n=301) en digital immigrants

(87%, n=228) is klein.

Ik heb deze vraag gekoppeld aan de privacyzorg van de respondent. Je kan zien dat naarmate

de privacyzorg groter wordt de bovenstaande koppeling meer afgekeurd wordt.

ja nee

helemaal niet 50% 50%

niet 36% 64%

niet echt 20% 80%

een beetje 8% 92%

heel veel 5% 95%

Daarnaast bekeek ik ook het verband met het beroep dat de respondent beoefent. Bedienden

zijn het meest geneigd om aan te geven dat deze koppeling door de beugel kan. Daartegenover

staat dat arbeiders, vrije beroepen en gepensioneerden deze koppeling het meest afkeuren.

Niet alle categorieën zijn even representatief.

ja neeAmbtenaar(n=29) 10% 90%Bediende(n=219) 19% 81%Arbeider(n=20) 5% 95%Zelfstandige(n=54) 17% 83%Vrij beroep(n=6) 0% 100%Gepensioneerd

(n=19) 5% 95%Ander (n=139) 15% 85%

Op de site van Durabrik (een bouwonderneming) wordt gebruik gemaakt van een persistent

cookie. Alle bezoekers die op de site langskomen, worden automatisch gevolgd door een

IdCookie. Die cookie slaat alle acties op zoals wat je download, je klikpad, hoelang je op de

website blijft en dergelijke. Hieronder kan je inderdaad zien welke pagina‟s ik allemaal bezocht



21

heb. Het moment waarop ik mij ingeschreven heb is aangeduid. De onderstaande analyse

gebeurt met behulp van het programma Fork, iets gelijkaardigs zoals Google Analytics.

Naast het bekijken van onderstaande gegevens kan je ook een filmpje aanklikken dat de

volledige weg van de bezoeker in beeld brengt. (De Veirman, Gent, 13/05/2011) (E-mail van Steve De

Veirman, 10/05/2011) (E-mail van Steve De Veirman, 13/05/2011)

Zodra die anonieme persoon ergens zijn of haar e-mailadres achterlaat is die persoon niet

langer anoniem. Dat kan bijvoorbeeld door het inschrijven voor een infomoment.

Alle voorgaande informatie die verkregen werd door de cookie wordt dan gekoppeld aan die

persoon. Het is zelfs mogelijk om ook het Facebookprofiel erbij te voegen. Hieronder zie je mijn

gegevens.



22

Samengevat, de klant (Durabrik) kan dan plots zien wie zijn site bezoekt, hoe oud die is en

gezinsinformatie. De klant beschikt natuurlijk ook over het e-mailadres om de bezoeker te

mailen indien die bijvoorbeeld een cruciale pagina op de site heeft gelezen. (E-mail van Steve De

Veirman, 10/05/2011)

Als je Google Chrome gebruikt kan je gemakkelijk nagaan hoeveel en welke cookies er per site

op je computer geplaatst worden. (De Veirman, Gent, 13/05/2011)

Bij Google Code kan je nagaan waar de afkortingen voor staan, met andere woorden, wat de

cookies precies van je bijhouden. De _utmz-cookie duidt bijvoorbeeld aan hoe je op de website

terecht gekomen bent. Hierboven zie je dat dit via Google gebeurd is door het ingeven van

“Perfect Day Chords”. (Google Code, Internet, 2011)



23

Volgens Steve De Veirman zijn er ook voordelen aan het koppelen van de cookies over

verschillende websites. In de toekomst staat er ons een overload aan informatie te wachten op

het internet. Dan zal het een voordeel zijn dat de websites ons inhoud aanbieden aangepast

aan onze noden. Stel bijvoorbeeld dat je na je bezoek aan Durabrik ook de site van Bostoen

bezoekt en dat je daar ook meteen alle aanbiedingen in Varsenare aangeboden krijgt omdat je

bij Durabrik ook zocht naar vastgoed in Varsenare.



24

Hier kies ik ervoor om Facebook onder de loep te nemen. Facebook beschikt over meer dan

500 miljoen actieve gebruikers en is marktleider in meer dan 115 landen! Het is wereldwijd degrootste netwerksite. (Facebook, Internet, 2011) (Facebookblog.nl, Internet, 2011)

Facebook neemt het niet zo nauw met de privacy. Om de haverklap wijzigen de instellingen en

elk jaar wordt er meer vrijgegeven over de gebruiker. Facebook toont je vrienden, koppelt je via

je woonplaats aan pagina‟s over die stad, toont je fanpagina‟s … De artikelen over

privacyschending door Facebook zijn rijkelijk aanwezig op het internet. Facebook voert stiekem

nieuwe toepassingen in en kijkt pas achteraf of er oproer rond ontstaat. Bovendien zijn de

nieuwe toepassingen altijd opt-out. Onlangs lanceerde Facebook een

gezichtsherkennigstoepassing. Ook dit werd voorzichtig ingevoerd en zonder expliciete

toestemming van de gebruiker. (Cnet, Internet, 2011)

443 van mijn 535 respondenten gebruiken Facebook (83%). Bij de digital natives heeft bijna

iedereen een Facebook-account terwijl dat cijfers bij de digital immigrants heel wat lager ligt.

Digital natives: 94% (n=302) Digital immigrants: 68% (n=229)

Facebookapplicaties worden ontwikkeld door allerlei commerciële organisaties. Het zijn

toepassingen zoals spelletjes waaronder het bekende FarmVille. Veelal is dit voor deze

bedrijven een manier om persoonlijke gegevens over je te weten te komen.



25

Zo geef je bij het installeren van zo‟n applicatie de toestemming aan Facebook om gegevens

over jezelf te overhandigen aan deze commerciële organisatie. Zo gaf Steven Van Dingenen

van Mia mij een fictief voorbeeld. Stel dat Mia een BinckBank-applicatie lanceert op Facebook

dan ontvangt Mia volgende gegevens van de gebruiker: zijn e-mailadres, zijn naam,

woonplaats, geslacht, leeftijd, interesses en hobby‟s. Die zijn vanaf dat moment de eigendom

van Mia. Daarna kan Mia de gebruiker commerciële mails sturen over BinckBank. De gebruikerheeft dus als het ware een opt-in gegeven want bedrijven mogen de consument niet zomaar

mails sturen zonder toestemming. (Van Dingenen, Antwerpen, 06/05/2011)

Symantec voerde onlangs een onderzoek naar lekken binnen Facebook. Symantec is een

toonaangevend bedrijf op het vlak van internetbeveiliging. Uit dat onderzoek bleek dat derden

via Facebook Apps al jaren toegang krijgen tot gegevens van gebruikers. Niet enkel de

gegevens maar bijvoorbeeld ook chatgesprekken. Het probleem ontstaat wanneer gebruikers

bepaalde applicaties de toegang geven tot hun informatie. Het aantal apps dat deze gegevens

gelekt heeft wordt geschat op zo‟n honderdduizend. De vraag is hoeveel gebruikers hiermee

weer een stuk van hun privacy verloren hebben. (Nu.nl, Internet, 2011)

Dit voorval maakt vooral één tendens duidelijk. Bedrijven, waaronder ook Facebook,

verzamelen hoe langer hoe meer gegevens over de consumenten. Tegelijkertijd nemen de

mogelijkheden om deze databases te hacken ook toe. Inbreken in deze databases wordt

alsmaar reëler. Daarnaast kunnen ook werknemers wel fouten begaan en deze gegevens per

ongeluk verspreiden. (Palfrey, Gasser, 2008, pp. 60)

Gebruik van een Facebookapplicatie bij Facebookgebruikers (n=439):





26

Mannen: 76% (n=207)


ja nee

Facebookgebruiker (n=439) 64% 36%

Geen Facebookgebruiker (n=91) 2% 98%

73% van de Facebookgebruikers leest het verzoek voor toestemming (n=280):

Digital natives: 71%(n=190) Digital immigrants: 80% (n=78)


+ 14 jaar opleiding: 75% (n=222)

De meerderheid (60%) van de Facebookgebruikers weet dat deze applicaties niet van

Facebook zijn (n=529). Bij niet-Facebookgebruikers weet slechts een derde dit.

Het verschil tussen natives (61%, n=274) en immigrants (60%, n=155) is zeer klein. Wel is er

een groot verschil waar te nemen bij de verschillende geslachten. Mannen zijn beduidend beter

op de hoogte (n=441).

Mannen: 79% (n=208)




Nieuwe natives (tot 45 jaar): 62% (n=391) Nieuwe immigrants (+45 jaar): 38% (n=47)

ja nee



ja nee





27

52% van de Facebookgebruikers weten niet dat je gegevens toegankelijk worden en

blijven voor de commerciële organisatie achter deze applicatie (n=440).

ja nee

Facebookgebruiker (n=440) 48% 52%Geen Facebookgebruiker (n=91) 25% 75%

Het verschil tussen natives en immigrants is niet zo groot.

Digital natives: 50%(n=275)


Er is wel een groter verschil waarneembaar bij mannen en vrouwen.

Mannen: 38% (n=207) Vrouwen: 65% (n=230)

Als we even polsen of de grens tussen natives en immigrants verlegd moet worden zien we bij

onze nieuwe categorieën ook een verschuiving.

Nieuwe natives: 49% (n=391)

Nieuwe immigrants: 74% (n=46)

84% van de Facebookgebruikers vindt dat dit niet kan (n=441).

Het verschil tussen natives en immigrants is niet groot.



Er is opnieuw een groter verschil waarneembaar bij mannen en vrouwen.

Mannen: 75% (n=208)




28

Ik koppelde deze gegevens aan de privacyzorg van de respondent. Opnieuw dezelfde evolutie:

zij die zich meer zorgen maken vinden ook talrijker dat het bovenstaande niet door de beugel

kan.

ja nee

helemaal niet (n=30) 53% 47%niet (n=28) 21% 79%

niet echt (n=160) 19% 81%

beetje (n=252) 8% 92%

heel veel (n=63) 6% 94%

Daarnaast koppelde ik de gegevens ook aan het beroep van de respondent. Bedienden en vrije

beroepen staan hier het meest voor open terwijl ambtenaren het meest gekant zijn tegen het feit

dat commerciële organisaties altijd toegang krijgen tot je gegevens van zodra je de applicatie

geïnstalleerd hebt.

ja nee

arbeider (n=20) 10% 90%

bediende (n=219) 19% 81%

zelfstandige (n=53) 17% 83%

ambtenaar (n=29) 3% 97%

vrij beroep (n=6) 33% 67%

gepensioneerd (n=19) 5% 95%

ander (n=140) 11% 89%

80% van de Facebookgebruikers zou de applicatie omwille van bovenstaande reden

vermijden (n=530).

ja nee




Digital immigrants: 84%(n=153)

Nieuwe natives (tot 45 jaar): 79% Nieuwe immigrants (+45 jaar): 87%

Mannen: 74% (n=208)




29

73% van de Facebookgebruikers weet niet dat je ook de gegevens van je vrienden

doorsluist via deze applicaties (n=532).

ja nee



Digital natives zijn hier iets minder goed van op de hoogte, een uitzondering tot nu toe.



Nieuwe natives: 71%

Nieuwe immigrants: 87%



Opvallend want Facebook brengt je van bovenstaand feit op de hoogte in hun verzoek voor

toestemming en 73% van de Facebookgebruikers geeft aan dit verzoek te lezen.

Ik koppelde deze gegevens ook aan de privacyzorg van de respondent. Opnieuw dezelfde

evolutie: zij die zich meer zorgen maken vinden ook talrijker dat het bovenstaande niet door de

beugel kan.

ja nee

helemaal niet (n=30) 27% 73%

niet (n=28) 11% 89%

niet echt (n=160) 2% 98%

beetje (n=251) 2% 98%

heel veel (n=61) 0% 100%

96% van de Facebookgebruikers vindt dat dit niet kan (n=530). Hieronder kan je zien dat

arbeiders en ambtenaren hier het hardst tegen gekant zijn. Bedienden en vrije beroepen

kunnen hier iets beter mee overweg maar het verschil is allesbehalve groot te noemen.

ja nee

arbeider (n=20) 0% 100%bediende (n=218) 5% 95%





ander (n=139) 4% 89%



30

82% zou de applicatie omwille van deze reden vermijden (n=529). Niet-Facebookgebruikers

zijn veel strenger. 96% van hen zou in dit geval de applicatie mijden.

ja nee



Het feit dat deze applicaties de gegevens van je vrienden via jou achterhalen wordt als erger

beschouwd dan het feit dat de derde instanties altijd toegang krijgen tot je gegevens.



Nieuwe natives: 81%

Nieuwe immigrants: 87%

Mannen: 77% (n=206)


Voor de sociale netwerksite Facebook zijn advertenties de grootste bron van inkomsten. Het is

dan ook logisch dat de makers van Facebook hun best doen om de advertenties zo goed

mogelijk te richten.

De meest voor de hand liggende wijze is het surfgedrag van de Facebookgebruikers te

analyseren.

Ze analyseren dat surfgedrag niet enkel op de site van Facebook, maar ook daarbuiten.Facebook is op vele sites geïntegreerd door middel van een button, “Vind ik leuk”. Door middel

van deze button kunnen Facebook gebruikers hun vrienden laten weten welk artikel of video ze

leuk vinden. Telkens iemand een pagina opent waar een dergelijk duimpje op te vinden is, moet

die afbeelding gedownload worden van de server van Facebook en op dat moment wordt

informatie over jouw op je computer door middel van een cookie naar Facebook gestuurd. Maar

het gaat verder dan dat: ook het surfgedrag van mensen die Facebook niet gebruiken wordt

geanalyseerd. Hoe is dat mogelijk? Op vele sites is ook Facebook Connect geïmplementeerd

(zie d). Een site met Facebook Connect is te herkennen aan het symbooltje van Facebook op

die pagina. De toepassing zorgt ervoor dat Facebookleden zich gemakkelijk kunnen aanmelden

op andere sites. Voor niet-leden wordt hiermee een cookie op hun computer geplaatst die

telkens bij het binnenhalen van het duimpje verstuurd wordt. Zo beschikt Facebook dus over hetsurfgedrag van zowel leden als niet-leden, zeg maar alle internetgebruikers want het duimpje is

op talrijke sites aanwezig en het ontbreken ervan is eerder een uitzondering. Facebook zelf

heeft zo‟n 700 miljoen leden en daarnaast beschikken ze nu ook over de gegevens van veel

meer mensen dan die 700 miljoen gebruikers. (Versluis, KRO, 2011)



31

Van alle online Vlamingen ouder dan 18 jaar heeft 78% dit duimpje al opgemerkt (n=534).


Digital immigrants: 65%(n=228)



ja nee



Als we deze vraag bekijken bij de Facebookgebruikers ligt het percentage iets hoger. 82% vande Facebookgebruikers heeft dit duimpje al opgemerkt (n=442).





21% van de online Vlamingen ouder dan 18 jaar vindt deze duimpjes vervelend (n=411).


Digital immigrants: 31% (n=145) Nieuwe natives: 20% (n=363)


Mannen: 26% (n=209)


27% van de online Vlamingen ouder dan 18 jaar weet dat dit duimpje het surfgedrag

bijhoudt van zowel leden als niet-leden (n=531). 60% vindt dat dit niet kan (n=528).



Nieuwe natives: 56% (n=437) Nieuwe immigrants: 80% (n=87)



32

Bij Facebookgebruikers is dit percentage even hoog (n=441).

ja nee



Dit percentage is opvallend laag omdat Facebook door het gebruiken van deze duimpjes het

surfgedrag niet alleen in beeld brengt van zowel leden als niet-leden maar ook hun surfgedrag

op verschillende sites kan koppelen. Dat komt dus eigenlijk op hetzelfde neer als de hierboven

besproken koppeling van cookies. Daar vond 85% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar dat

dit niet door de beugel kon, een verschil van 25% met de Facebookduimpjes. Vergeet niet dat

Facebook ook over de gegevens op je profiel beschikt en die kan koppelen aan je surfgedrag

op al die websites waar hun duimpje aanwezig is.

Ik koppelde de resultaten ook aan het beroep en dat zorgde voor de volgende resultaten.

Arbeiders en gepensioneerden scoren het hoogst in de categorie „nee‟ als hen gevraagd wordtof zij vinden dat het kan dat de duimpjes het surfgedrag van Facebook- en niet-Facebookleden

volgt.

ja nee

Ambtenaar(n=29) 28% 72%Bediende(n=215) 41% 59%Arbeider(n=20) 20% 80%Zelfstandige(n=54) 43% 57%Vrij beroep(n=6) 33% 67%Gepensioneerd(n=18) 29% 78%Ander(n=140) 42% 58%



33

Gekoppeld aan hun privacyzorg:

Ja nee

Helemaal niet(n=29) 62% 38%Niet(n=27) 59% 41%Niet echt(n=159) 54% 46%Een beetje(n=249) 33% 67%Heel veel(n=64) 14% 86%

16% van de online Vlamingen ouder dan 18 jaar zou een site die gebruik maakt van dit

duimpje vanwege bovenstaande reden vermijden (n=530).



Bij Facebookgebruikers zou 11% van hen een dergelijke website hiervoor mijden (n=439).



ja nee



Dit terwijl 40% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar een site zou vermijden vanwege een

cookie die je surfgedrag bijhoudt en eigenlijk doet het Facebookduimpje hetzelfde zoals een

cookie.

Facebook Connect is een toepassing waarmee je gemakkelijk met je Facebookgegevens op

andere sites kan inloggen. De voorganger heette Beacon maar stootte op heel wat verzet

omdat Beacon zijn leden liet weten wat hun vrienden aankochten. Het voordeel is dat FacebookConnect een gemak is voor de consument. Maar er is ook een keerzijde aan de medaille.

Facebook deelt ook je gegevens meteen met de derde site. De gegevens zijn hun bezit, zij

bepalen welke gegevens ze geven, aan wie. Dat is het verschil met een OpenID. Een OpenID

steunt eigenlijk op hetzelfde principe maar de gegevens zijn geen eigendom van één of andere

databank. Wat je niet uit het oog mag verliezen is dat Facebook Connect per dag zo‟n 10.000

sites toevoegt. (Dutch Cowboys, Internet, 2011)



34

De helft (50%) van de Facebookgebruiker weet dat Facebook Connect je gegevens deelt

met externe websites (n=440). Mannen zijn hier beter van op de hoogte.

Mannen: 63% (n=207)


Het verschil tussen de Facebookgebruiker en de niet-Facebookgebruiker is niet zo groot. De

Facebookgebruiker is iets beter op de hoogte.

ja nee

Facebookgebruiker(n=440) 50% 50%Geen Facebookgebruiker(n=91) 43% 57%

Een groot deel (76%) van de online Vlaming ouder dan 18 jaar vindt dat dit niet kan

(n=532).



Mannen: 70% (n=270)


Ik koppelde deze gegevens ook nog eens aan de privacyzorg van de respondent. Je kan zien

dat zij die zich meer zorgen maken om hun privacy ook talrijker vinden dat het bovenstaande

feit niet door de beugel kan.

ja Nee


niet (n=28) 39% 61%

niet echt (n=160) 34% 66%

beetje (n=251) 16% 84%heel veel (n=63) 5% 95%



35

Daarnaast koppelde ik de gegevens ook aan het beroep van de respondent. Je kan zien dat

andere beroepen het meest positief zijn en de gepensioneerden het meest negatief.

ja nee

arbeider (n=20) 10% 90%

bediende (n=218) 25% 75%zelfstandige (n=53) 23% 77%




ander (n=140) 31% 69%

69% van de Facebookgebruikers vindt bovenstaande reden doorslaggevend om

Facebook Connect niet langer te gebruiken (n=440).

Digital natives: 65% (n=275) Digital immigrants: 74% (n=153)

Mannen: 62% (n=208)


Bij zij die geen Facebook gebruiken ligt dit percentage bijna 20% hoger.

ja nee



Toch zijn dit veel hogere cijfers dan bij het Facebookduimpje. Slechts 11% van de

Facebookgebruikers geeft daar aan Facebook Connect te vermijden.

Belangrijk om te weten is dat Facebook een Amerikaans bedrijf is en dus onder de

Amerikaanse wetgeving valt. Die nemen het veel minder nauw met privacy. Sinds 1995 zijn er

sterke databeschermingsregels in Europa. Facebook hamert erop dat de gegevens die je op

Facebook plaatst in de VS bewaard worden en niet in Europa. Daarom wil men nu de Europese

wetgeving aanpassen omdat het belangrijker is dat de wetgeving de woonplaats van degebruiker volgt, niet het land van de dataverwerking. Bij de Belgische tegenhanger van

Facebook Netlog staat duidelijk vermeld dat het sociale netwerk niet gebruikt mag worden in

landen waar hun privacybeleid in strijd is met de lokale regelgeving. (Versluis, KRO, 2011) (Netlog,

Internet, 2011)

Als je zelf even naar Facebook surft en je bent nog geen lid, kom je op een pagina terecht waar

je kan inschrijven. Je kunt geen mensen opzoeken zonder dat je lid bent.



36

Sinds 2007 worden alle openbare gegevens die te vinden zijn op Facebook wel weergegeven

bij de Google zoekresultaten. Dat betekent dat een niet-lid via Google wel toegang kan krijgen

tot Facebook! (Facebook, Internet, 2011)

Indien ze hun privacybeleid wijzigen wordt dat enkel aangegeven in het privacybeleid en een

pagina op Facebook, genaamd Site Governance Page en niet met een algemene mededelingdus. Bij Netlog is dit bijvoorbeeld anders. Er wordt aangekondigd dat het privacybeleid wijzigt en

het nieuwe beleid gaat pas 30 dagen later van start. (Facebook, Internet, 2011) (Netlog, Internet, 2011)

Bij het inschrijven op Facebook merk je meteen dat je niet alle informatie op Facebook

onzichtbaar kan houden. Zo moet je echte naam zichtbaar zijn, je kunt geen nickname opgeven

zoals bij Netlog. In bepaalde gevallen mag Facebook extra informatie vragen en dit volgens

Facebook met als doel je veiligheid te garanderen. Gegevens die je verplicht moet opgeven aan

Facebook zijn je naam, je e-mailadres, je geboortedatum en je geslacht. Leeftijd en geslacht

zijn nu eenmaal de essentiële elementen die je nodig hebt indien je aan demografisch bieden

wilt doen. Daarmee richt je een advertentie op een doelgroep met een bepaalde leeftijd en

geslacht. Ook al staat je e-mailadres onzichtbaar ingesteld, anderen kunnen je wel vinden door je op te zoeken via je e-mailadres. Ze geven je e-mailadres niet rechtstreeks in maar de

Vriendenzoeker haalt meteen heel je e-mailadressenbestand op via Hotmail bijvoorbeeld. Naast

de zichtbare informatie over jezelf, zijn ook je vrienden altijd zichtbaar. Natuurlijk kan je deze

optie ook uitschakelen, zoals zo ongeveer alles. Alleen moet je weten hoe en waar. (AdWords

Help, Internet, 2011) (Internet, Facebook, 2011)

Facebook waarschuwt dat hun veiligheidsmaatregelen niet onfeilbaar zijn en ze onttrekken zich

van alle verantwoordelijkheid als iemand anders toch je gegevens in handen zou krijgen. Zo

verklaren ze je gegevens niet te delen met derde partijen maar het is natuurlijk altijd mogelijk

dat een adverteerder zelf een cookie op je computer plaatst van zodra je op de advertentie klikt.(Facebook, Internet, 2011)

29% van de Facebookgebruikers weet dat Facebook zich van alle verantwoordelijkheid

onttrekt als je gegevens per ongeluk in handen komen van een derde (n=400).

ja nee





37

81% vindt dat dit niet kan (n=400).



Ik heb deze gegevens ook gekoppeld aan de privacyzorg van de respondent. Opnieuw zien we

dezelfde evolutie.

Ja nee


niet (n=25) 28% 72%

niet echt (n=140) 35% 74%

beetje (n=243) 10% 90%

heel veel (n=63) 8% 94%

Ik heb alsook een koppeling doorgevoerd met het beroep van de respondent. De zelfstandigenen vrije beroepen zijn het meest positief terwijl de ambtenaren en gepensioneerden het meest

negatief zijn.

Ja nee

arbeider (n=20) 15% 85%

bediende (n=212) 17% 83%





ander (n=118) 18% 82%

Wanneer je besluit om je Facebookprofiel te verwijderen waarschuwt Facebook ervoor dat er

informatie zichtbaar blijft. Een voorbeeld hiervan is de informatie die je gedeeld hebt met

anderen. Facebook vermeldt ook dat zij de informatie kunnen bijhouden om een

identiteitsdiefstal tegen te gaan. Ik denk niet dat dit één van hun grootste zorgen is en dat dit

enkel een drogreden is om je gegevens verder bij te houden en te gebruiken voor

adverteerders. Als vanzelfsprekend behouden alle derde partijen, die je daar ooit de

toestemming toe gegeven hebt, jouw informatie. (Facebook, Internet, 2011)

61 % van de Facebookgebruikers is zich er niet van bewust dat Facebook je gegevens

bijhoudt, ook nadat je profiel verwijderd is (n=529). Bij de vrouwen is dit minder goed

geweten.

Mannen: 52% (n=268)


89 % van de online Vlaming ouder dan 18 jaar vindt dat dit niet kan (n=531).



38

Als je deze gegevens koppelt aan de privacyzorg zie je opnieuw dezelfde evolutie.

Ja nee


niet (n=28) 18% 82%

niet echt (n=159) 13% 87%beetje (n=251) 9% 91%

heel veel (n=63) 2% 98%

Gekoppeld aan de beroepen:

ja nee

arbeider (n=19) 5% 95%

bediende (n=219) 12% 88%





ander (n=140) 10% 90%

Netlog deelt echter mee dat de opgeslagen gegevens tot 6 maand na de verwijdering van de

account bewaard worden. Je kunt ook op elk moment Netlog contacteren met de vraag je

bijgehouden informatie te bekijken. Ook voor logs en cookies wordt een opslagtermijn bepaald.

Bij Facebook staat nergens vermeld dat je bij hen mag aankloppen om in te kijken welke

gegevens zij over jou verzamelen. (Netlog, Internet, 2011)

26% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar heeft het privacybeleid van Facebook al

eens gelezen (n=535).

ja nee



30% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar zou na het lezen van bovenstaande

voorbeelden geen Facebook-account aangemaakt hebben of zal dat niet doen (n=531).

ja nee





39



Als we deze vraag bekijken bij de Facebookgebruikers zien we dat 18% geen Facebook-

account aangemaakt zou hebben mochten ze dit geweten hebben (n=441).



Hier kies ik ervoor om Google te bespreken. Er zijn redenen genoeg. Google is in ons land de

grootste zoekmachine en de concurrentie zoals Bing blijft ver achter. Het marktaandeel van

Google bedroeg het voorbije jaar in België 97%, Bing 2% en Yahoo 1%. (Seodvize, Internet, 2011)

Niet alleen in België, maar ook wereldwijd is Google de grootste zoekmachine. In december

2009 bedroeg hun marktaandeel 67%. Die maand werden er door Google 88 biljoen

zoekopdrachten uitgevoerd. (ComScore, Internet, 2011)

Google komt ook heel dikwijls in opspraak in verband met privacy. Google was de eerste

zoekmachine die besloot een cookie te gebruiken die pas vervalt in 2038, een onsterfelijke

cookie laten we zeggen. Niemand ging hier tegenin en vandaag is dit dus de standaard bij

Google. De cookie plaatst een uniek ID nummer op je harde schijf. Telkens je een Google

pagina bezoekt stuurt Google je zijn cookie. Als je die al hebt wordt je uniek ID nummer gelezen

en geregistreerd. (Google Watch, Internet, 2011)

Google houdt alles bij over je: je cookie ID, je IP adres, de tijd en datum, je zoektermen en jebrowser instellingen. Google bezorgt je dus zoekresultaten aan de hand van de gegevens waar

ze over beschikken via je IP-adres. Even een test. Wanneer twee verschillende personen

dezelfde zoekterm ingeven op Google krijg je verschillende resultaten . (Google Watch, Internet 2011)



40

Daarbij komt dat Google absoluut niet verbonden is aan wetgevingen betreffende hun

dataverzameling. Ze zeggen ook niet wat ze aanvangen met de data, behalve dat ze je

zoekresultaten er op aanpassen en dat ze hun diensten willen verbeteren. Bovendien slaan ze

niet enkel de data van de gebruiker op maar ook alle websites worden opgeslagen in het

Google cachegeheugen, met andere woorden, niets verdwijnt! Je kunt dit cachegeheugen



41

uitschakelen (opt-out) maar eigenlijk zou men vooraf toestemming moeten vragen (opt-in).(Google Watch, Internet, 2011)

Als je wilt te weten komen wat er van jou te vinden is op het web is de simpelste manier

natuurlijk om je naam even in te geven bij Google. Bij het invullen van mijn naam

“Joke+Bruneel” komen 154 resultaten tevoorschi jn in 0,27 seconden. Bij de resultaten vind je

ondermeer een bod dat ik ooit geplaatst heb voor een Yamaha Fazer, tickets die ik won voor

een fuif, berichten die ik op Facebookfanpagina‟s geplaatst heb en een foto die ik ingezonden

heb voor een wedstrijd van De Standaard. Je schrikt ervan eens je door hebt dat feiten uit een

ver verleden nog altijd te vinden zijn op het internet. Informatie op het internet vergaat niet. Je

kunt zelfs verwijderde websites nog bekijken via The Way Back Machine

(http://wayback.archive.org).

Zo goed als alle online Vlamingen ouder dan 18 jaar gebruiken Google (99,44%).

Het lijkt science-fiction, maar vandaag is er ook voor de doorsnee consument

gezichtsherkenningssoftware ter beschikking. Op basis van de verhoudingen in het gezicht kan

je dus op basis van één foto van een persoon al zijn of haar foto‟s op het web terugvinden

zonder dat zijn/haar naam daarbij vermeld staat. (Advocatenkantoor Elfri De Neve, Internet, 2011)

Google is momenteel een applicatie aan het ontwikkelen op basis van die gezichtsherkenning.

Door het nemen van een foto van een individu zou je zo meteen veel persoonlijke informatie

achterhalen. Momenteel bestaat deze applicatie al voor objecten, Google Goggles genaamd. Ik

deed even de test en nam een foto van een blikje Ice Tea.

Google Goggles herkende het blikje inderdaad en voorzag mij van voldoende uitleg.

http://wayback.archive.org/






42

Google claimt wel dat vooraleer iemand geïdentificeerd kan worden, die persoon al

toestemming moet gegeven hebben aan Google. De vraag is op welke (on)duidelijke manier ze

deze toestemming zullen vragen. (Android Apps, Internet, 2011)

Een groot deel (77%) van de online Vlamingen ouder dan 18 jaar vindt dat dit niet door de

beugel kan (n=528). Hier is er vooral een verschil merkbaar bij mannen en vrouwen.

Mannen: 69% (n=269)


Google Analytics is een gratis dienst van internetgigant Google. Met de applicatie, die

bovendien gratis toegankelijk is, kan je als website-eigenaar allerlei statistieken laten opstellen

over het gedrag van je websitebezoekers. Samen met dat gedrag wordt ook de locatie van die

gebruikers vastgesteld. Dat kan je zien op onderstaande afbeelding. De website-eigenaar kan

via Google Analytics geen individuele gegevens van de bezoeker bekijken maar hoe zit het metGoogle zelf? Voorlopig wordt die localisatie voor zover geweten niet gekoppeld aan je

persoonsgegevens. De localisatie zou te maken hebben met de dichtstbijzijnde server via welke

je van internet voorzien wordt door je operator (vb. Belgacom). Aangezien je te localiseren bent

aan de hand van een IP-adres (zoals dat op Politiebevelschrift kan bij delinquenten) lijkt het mij

mogelijk dat ook Google dit kan. (Wikipedia, Internet, 2011) (QueroMedia, Internet, 2011)

Google Alerts of Google meldingen is een speciale soort zoekmachine. Je geeft er een bepaaldwoord in waarvan jij meldingen wil ontvangen wanneer het vernoemd wordt ergens op het

internet. Je kunt er natuurlijk ook namen ingeven zoals ik dat met mijn eigen naam gedaan heb.

Ik heb de melding op zaterdag 7 mei aangemaakt. Op maandag postte ik een blogpost met mijn

naam daarin vermeld, reageerde ik op een artikel op HLN.be en maakte ik een zoekertje aan op

Kapaza. (Google Alerts, Internet, 2011)



43

De resultaten worden niet enkel verzameld uit nieuwsberichten maar ook blogs en het

algemeen internet waar ook YouTube-filmpjes toe behoren.

Op 15 mei liep de eerste melding binnen. Ik werd eindelijk getraceerd op blogspot.

Samengevat, je kunt iemand zijn internetactiviteiten hiermee op de voet volgen en je hoeft er

niet eens veel moeite voor te doen. Als je dezelfde test doet met een bekend persoon komen er

natuurlijk veel meer resultaten binnen.

Google bewaart net zoals Facebook de informatie in Amerika, maar ook in andere landen. Ze

wijzen de gebruiker erop dat hun informatie buiten hun eigen land verwerkt kan worden. Wat in

mijn ogen betekent dat Google die informatie dan verwerkt in het land waar hen dat het

gunstigst uitkomt op het vlak van privacy. (Google, Internet, 2011)

Indien Google zijn privacybeleid aanpast wordt dat weergegeven op de pagina Privacy Policy.

Wanneer het zo is dat de privacy voor de gebruiker afneemt zullen zij daar opnieuw expliciet

toelating voor vragen. Als het een grote verandering betreft, krijg je daarvan ook melding permail. Facebook doet dit niet. (Google, Internet, 2011)

Wanneer je inschrijft voor een dienst van Google, zoals Gmail of Google Docs, dan vraagt

Google persoonlijke informatie. Niet enkel je voornaam en naam zijn vereist, ook je

geboortedag en -land. Ze kunnen deze informatie combineren met informatie van andere

Google diensten en zelfs derde partijen om de kwaliteit van hun diensten te verbeteren.

Wanneer je Google bezoekt wordt er meteen ook een cookie op je computer of een dergelijk



44

apparaat geplaatst. Vergeet niet dat ook op je smartphone cookies geplaatst worden en ook

daar is Google de grootste zoekmachine. Google vermeldt dat ze deze cookies ook gebruiken

om hun advertenties op je af te stemmen. (Google, Internet, 2011)

Informatie die door Google verzameld werd maar gebruikt wordt door derde partijen valt nog

steeds onder hun privacybeleid. Bij Facebook is dit niet het geval! Google hoeft dus geentoestemming te vragen om jouw gegevens te delen met derde partijen. (Google, Internet, 2011)

Google gebruikt de DoubleClick advertising cookie. DoubleClick kwam jaren geleden in

opspraak omdat ze door het verspreiden van banners op heel wat websites een zee aan

informatie verzamelden over het surfgedrag van internetgebruikers. Je kan de instellingen

hieromtrent wel aanpassen via de Ads Preferences Manager en DoubleClick‟s opt -out cookie.

Google weet door deze DoubleClick-cookie ook wat je interesseert en bekijkt op YouTube.(Google, Internet, 2011)

Bij Google wordt er in tegenstelling tot Facebook, wel gesproken over welke werknemers er

inzage krijgen in de gegevens die Google over je bewaart. Er wordt ook vermeld dat

werknemers strafbaar zijn als ze hun boekje te buiten gaan. Ze vermelden bovendien dat er

heel wat veiligheidsmaatregelen genomen worden om de data te beschermen. Indien er toch

iets fout zou lopen met de data onttrekken zij zich niet van hun verantwoordelijkheid zoals

Facebook dat doet. Ze vermelden ook wel niet specifiek dat ze hun verantwoordelijkheid dan

wel opnemen. (Google, Internet, 2011)

Gmail is een dienst van Google en het is de eerste webgebaseerde maildienst die in opspraak

kwam in verband met de privacy. Van hun concurrenten zoals Yahoo en Hotmail is niet geweten

of die de mails van hun gebruikers screenen. Yahoo blijft de grootste webgebaseerde e-

maildienst, maar Gmail is de snelst groeiende. In 2009 nam het aantal Gmailaccounts maar

liefst met 46% toe terwijl dat bij het bij ons populaire Hotmail maar 3% bedroeg. Gmail ontstond

pas in 2005 en de vraag is hoelang het duurt vooraleer Gmail de grootste e-maildienst wordt.(Tom Krazit, Internet, 2011)

Daarbij komt dat Gmail ook heel wat marktaandeel afneemt van Microsoft Outlook. Microsoft

voorziet niet in webgebaseerde diensten zoals Google Docs en diensten zoals deze laatste

vormen een interessante aanvulling op Gmail. (Sebastian Anthony, Internet, 2011)

Ongeveer de helft (51%) van mijn respondenten, 272 personen gebruikt Gmail (n=535).

Indien je over een Gmailaccount beschikt, heeft dat tot gevolg dat je tijdens je

registratieprocedure bij de Privacy Policy toestemming gegeven hebt aan Google om je mails

en leesgedrag te analyseren. Wat samengevat betekent dat je dan advertenties te zien krijgt die

afgestemd zijn op jouw interesses en dat laatste is Google te weten gekomen via je mails. Eén



45

voordeel: door deze grondige analyse wordt het aantal advertenties wel naar beneden gehaald,

ze zijn namelijk veel efficiënter. (ZDNet, Internet, 2011)

Er moet wel opgemerkt worden dat deze teksten gescand worden om spam en virussen te

herkennen. Daarnaast wordt er ook gescand op zoekwoorden maar dit hele proces is

geautomatiseerd en er zijn geen personen betrokken bij het koppelen van advertenties aanGmail-inhoud. (Google, Internet, 2011)

Ik deed even de test en stuurde vanaf mijn Hotmail-account een mailtje naar mijn Gmailaccount.

In dat mailtje had ik een gedicht geplakt over stoelen. Je ziet rechts niet enkel reclame voor

stoelen (zoals de titel van mijn mailtje) maar ook “Oorzaken rode billetjes”. Die advertentie is

waarschijnlijk gelinkt aan de inhoud van mijn mail “De kinderstoel”. Voor de goede verstaanders

onder ons, ook mensen die geen Gmailaccount hebben en een mail sturen naar een

Gmailaccount worden gescreend.

Daarnaast kan je ook meer informatie over de koppelingen opvragen en dan krijg je een uitleg

van Gmail over de koppeling van de advertenties aan je persoonlijke gegevens. Als je doorklikt

op “meer informatie over “Stoelen” krijg je maar liefst 12 gesponsorde links.



46

Gmail wordt een gratis web-gebaseerde e-mailservice genoemd. Een vergelijkbare e-maildienst

is Hotmail en Yahoo! Mail. (Wikipedia, Internet, 2011)

Bij dergelijke gratis web-gebaseerde e-mailservice is het zo dat de overheid het recht heeft om

zonder gerechtelijk bevel je e-mails te controleren als die ouder zijn dan 180 dagen. Indien je de

oude mails niet verwijdert verlies je dus je privacy. Voor e-mails die op je computergearchiveerd worden ligt dit anders. Verschillende online bedrijven zoals Google proberen

momenteel om deze wet te laten aanpassen. (Resistance and Life, Internet, 2011)

Google krijgt niet enkel en alleen veel informatie door het screenen van de Gmailaccounts. In

2007 kochten ze ook DoubleClick over. Dit bedrijf besprak ik eerder bij het onderdeel cookies.

Het bedrijf beschikte dankzij het inschakelen van cookies over heel veel consumentengegevens

en al die informatie is nu dus in handen van Google. (Security.nl, Internet, 2011)

41% van de Gmailgebruikers weet niet dat hun e-mails gescreend worden (n=270).

Gmailgebruiker (n=270) Geen Gmailgebruiker (n=261)

ja 59% 23%

nee 41% 77%

Bij de mannen ligt dit percentage lager.

Mannen: 31% (n=160)


28% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar denkt dat het screenen van e-mails legaal is

(n=532).


ja 36% 19%

nee 64% 81%



Mannen: 55% (n=271)


Ik heb deze gegevens ook gekoppeld aan het beroep dat de respondent uitoefent.

ja nee

arbeider (n=20) 30% 70%

bediende (n=219) 25% 75%


ambtenaar (n=29) 17%

83%



47



ander (n=139) 33% 67%

67% van de Gmailgebruikers weet niet dat ze hiermee ingestemd hebben bij hetaanmaken van een Gmailaccount (n=268).


ja 33% 12%

nee 67% 88%

Mannen: 54% (n=158)


80% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar vindt dat het screenen van e-mails nietdoor de beugel kan (n=529). Hier is vooral tussen mannen en vrouwen een

meningsverschil te zien.

Mannen: 68% (n=269)


Ik heb de antwoorden van de respondenten ook aan hun privacyzorg gekoppeld. Opnieuw zien

we dezelfde evolutie. Zij die zich het meeste zorgen maken keuren het bovenstaande ook

zwaarder af.

ja neehelemaal niet (n=30) 53% 47%

niet (n=27) 22% 78%

niet echt (n=158) 23% 77%

beetje (n=250) 16% 84%

heel veel (n=64) 14% 86%

Ik heb de gegevens ook gekoppeld aan de beroepscategorie van de respondent.

ja nee

arbeider (n=20) 5% 95%

bediende (n=217) 28% 72%





ander (n=139) 18% 82%



48

Uit een vorige vraag bleek dat slechts 9% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar er geen

probleem mee heeft om persoonlijke advertenties te ontvangen (n=535).

58% van de online Vlaming ouder dan 18 jaar zou na het lezen van bovenstaande

gegevens geen Gmailaccount aangemaakt hebben of zal dat niet doen (n=533).


ja 68% 15%

nee 32% 85%



Opnieuw is het verschil bij de mannen en vrouwen opmerkelijker.

Mannen: 44% (n=271)


Als je dezelfde vraag bekijkt bij Gmailgebruikers zien we dat het percentage lager ligt maar dat

toch één derde (32%) van hen geen Gmailaccount zou aangemaakt hebben (n=270).



49

Ik heb deze gegevens ook gekoppeld met de beroepscategorie van de respondent.

Ja nee

arbeider (n=20) 40% 60%

bediende (n=219) 46% 54%

zelfstandige (n=54) 39% 61%ambtenaar (n=29) 41% 59%



ander (n=140) 43% 57%



50

De tien bovenstaande cases zijn slechts enkele voorbeelden van hoe bepaalde commerciële

organisaties informatie over je te weten komen op legale wijze. Ik stelde zelf een Google Alert in

voor “Facebook privacy” en “Google privacy”. Dagelijks kreeg ik zo nieuwe cases binnen, teveelom op te noemen.

Eén ding mag heel duidelijk zijn na mijn eindwerk. De online Vlaming ouder dan 18 jaar maakt

zich echt wel zorgen over zijn online privacy. Een vierde (25%) van hen geeft zelf aan zich heel

veel zorgen te maken. Zelf bij digital natives maakt een vijfde (19%) zich zorgen. Een flinke

stijging na het voorleggen van de cases. Daar leid ik uit af dat een groot deel van de online

Vlamingen niet goed op de hoogte is van wat er met zijn/haar gegevens gebeurt. Behalve het

feit dat cookies je surfgedrag opslaan en dat Gmail gescreend wordt, waren de meeste cases

niet gekend. Dit is niet verwonderlijk als je weet dat een privacybeleid nauwelijks gelezen wordt.

Naar mijn mening is een privacybeleid te lang en te saai. De manier waarop een verzoek van

toestemming (Facebook) ontworpen is, is veel toegankelijker voor de internetgebruiker. Hetaantal personen dat een dergelijk verzoek van toestemming leest ligt dan ook veel hoger.

Alle cases werden negatief beoordeeld door de respondenten. Ze waren het niet eens met de

manier waarop hun gegevens verzameld werden. Opvallend is dat de meerderheid van de

respondenten op het einde van de rij nog steeds voorstander blijft van Facebook terwijl ik vijf

cases aanhaalde over Facebook. Het lijkt erop dat Facebookgebruikers hun eigen gegevens

minder waardevol achten dan de belevenis die ze ervoor in de plaats krijgen van Facebook. Dat

is enkel een veronderstelling. Volgens mij loont het de moeite om hier verder onderzoek naar te

voeren.

Digital natives en digital immigrants gaan inderdaad anders om met online privacy. Beidegroepen keurden alle voorgelegde cases af, maar het aantal immigrants dat vindt dat iets niet

kan, is altijd talrijker dan het aantal natives. Ik stelde in het begin dan ook dat digital immigrants

erg op hun privacy gesteld zijn maar mij lijkt het dat natives dat ook zijn.

Digital immigrants zijn net iets meer begaan met wat er met hun gegevens gebeurt. Ze lezen

het privacybeleid en het verzoek van toestemming vaker na dan hun jongere generatie. Een

logisch gevolg aangezien zij bezorgder zijn over hun privacy dan digital natives. Bij digital

natives ligt het aandeel dat bepaalde cases kent wel hoger. Ze zijn dan ook volledig

geïntegreerd in de digitale wereld en vangen volgens mij de „nieuwtjes‟ sneller op. De grootste

verschillen zijn waar te nemen bij de Facebookcases, vooral het Facebookduimpje. De

immigrants zijn veel kritischer voor Facebook dan hun jongere generatie.

Hoewel er verschillen aanwezig zijn, zijn die allesbehalve groot. Ik denk dat de grens tussen

digital natives en digital immigrants hoger moet liggen zoals ik bij enkele cases aantoonde.

Misschien benen de immigrants hun natives werkelijk bij.

Grotere verschillen waren er waar te nemen bij de geslachten; een grote verrassing voor mij.

Vrouwen sluiten in hun gedrag het best aan bij de hypothetische digital immigrants en de



51

mannen bij de hypothetische digital natives zoals in het begin van mijn eindwerk beschreven.

De cijfers van vrouwen en mannen liggen wel verder uiteen dan die van digital natives en digital

immigrants. De reden hiervoor ligt waarschijnlijk in de wetenschap dat mannen meer technisch

gericht zijn dan vrouwen en dat vrouwen meer begaan zijn met correcte communicatie dan

mannen.

Bedienden en studenten (anderen) staan meestal het minst kritisch tegenover de cases.

Gepensioneerden en ambtenaren vormen dan weer het andere uiterste.

Wat je vooral moet onthouden is dat Google en Facebook nog steeds commerciële bedrijven

zijn en commerciële bedrijven zijn nu eenmaal uit op winst. Winst die gemaakt wordt door het

verkrijgen en gebruiken van jouw persoonlijke gegevens. De volgende stap is het koppelen van

alle gegevens want beetje bij beetje nemen die bedrijven ons een stukje privacy af en wij

consumenten lijken het te accepteren.

Naar mijn mening gaan deze multinationals hun beleid niet aanpassen. Onze persoonlijke

gegevens vormen eenmaal een grote bron van inkomsten voor hen. Het lijkt me aangewezen

dat er een externe instantie (ideaal op Europees vlak) opgericht wordt die een voorlichtings- en

sensibiliseringscampagne opstart om de burger te beschermen en te informeren op een

begrijpelijke manier.

Het lijkt mij ook achterhaald dat websites de wetgeving volgen van het land waarin ze de

gegevens bewaren. Ik vind dat de wensen van de gebruikers gerespecteerd moeten worden en

dat aan de hand van de wetgeving van het land waar deze gebruikers in wonen.



52

Aantal Vlamingen per leeftijd (2010)

18 tot 30 jaar 981 525

31 tot 45 jaar 1 288 956

46 tot 60 jaar 1 325 402

Meer dan 60 jaar 1 430 674

Totaal 5 026 557

Bron:http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/demografie/1_Bevolking/1_Gewesten/5_Bev

olking_naar_leeftijd_en_geslacht_per_gewest.xls

Internetgebruik per leeftijd (2010)

18 tot 30 jaar 96% 940 300,95

31 tot 45 jaar 93% 1 202 595,9

46 tot 60 jaar 75% 998 027,71

Meer dan 60 jaar 35% 505 027,92

Totaal 3 645 952,5

Bron: http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/ict/huishoudens/Vlaanderen/kloof-

eerste-graad/MEDIICTHVK1006.xls

Aantal Vlamingen ouder dan 18 die online actief zijn: 3 645 952,5 / 5 026 557 = 72,53%

http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/demografie/1_Bevolking/1_Gewesten/5_Bevolking_naar_leeftijd_en_geslacht_per_gewest.xls



http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/ict/huishoudens/Vlaanderen/kloof-eerste-graad/MEDIICTHVK1006.xls










53

7,95%3,31%

6,29% 2,98%

32,78%

18,21%

45,70%

56,29%

7,28%

19,21%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

Begin Einde

helemaal niet

niet

niet echt

een beetje

heel veel

3,06% 2,62%3,93%

3,49%

25,76%

16,59%

49,78%

44,54%

17,47%

32,75%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

Begin Einde

helemaal niet

niet

niet echt

een beetje

heel veel



54

7,95% 3,06%6,29%

3,93%

32,78%

25,76%

45,70%49,78%

7,28%

17,47%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Digital Natives DigitalImmigrants

helemaal niet

niet

niet echt

een beetje

heel veel

3,31%2,62%

2,98%

3,49%

18,21%16,59%

56,29%

44,54%

19,21%

32,75%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

Digital Natives DigitalImmigrants

Privacy perceptie op het einde

van de enquête

helemaal niet

niet

niet echt

een beetje

heel veel



55

8% 6%

28%

42%

15%

3% 5%

32%

53%

8%

helemaal niet niet niet echt een beetje heel veel

man (n=271) vrouw (n=257)

5% 4%

23%

46%

22%

1% 2%12%

57%

28%

helemaal niet niet niet echt een beetje heel veel

op het einde van de

enquête per geslacht

man (n=271) vrouw (n=257)



56

arbeider bediende zelfstandige ambtenaar vrij beroep gepensioneerd studenten

n=20 n=219 n=54 n=29 n=6 n=19 n=114

helemaal niet 5% 5% 9% 3% 0% 5% 7%

niet 0% 7% 0% 0% 0% 5% 7%

niet echt 40% 31% 28% 21% 17% 11% 33%

een beetje 45% 46% 46% 55% 67% 63% 43%

heel veel 10% 11% 17% 21% 17% 16% 10%

arbeider bediende zelfstandige Ambtenaar vrij beroep gepensioneerd studenten

n=20 n=219 n=54 n=29 n=6 n=19 n=114

helemaal niet 0% 3% 7% 0% 0% 5% 2%niet 0% 5% 0% 3% 0% 5% 3%

niet echt 20% 19% 24% 10% 17% 5% 21%

een beetje 65% 51% 37% 52% 33% 21% 54%

heel veel 15% 23% 31% 34% 50% 63% 21%



57

19%

40%

50%

56%

61%

72%

73%

73%

cookies slaan je surfgedrag op

screenen gmail

fb connect gegevens derden

fb applicaties gegevens derden

fb behoudt je gegevens

fb niet verantwoordelijk

fb duimpjefb applicaties vrienden

50%

60%

76%

77%

80%

83%

84%

85%

89%

96%


fb duimpje


google gezichtsherkenning

screenen gmail

fb niet verantwoordelijk

fb applicaties gegevens derden

koppeling cookies

fb behoudt je gegevens

fb applicaties vrienden



58

16%30%

40%58%

69%80%82%

fb duimpje



fb applicaties vrienden



59

Online enquête “De verschuiving van het begrip online privacy”

Algemene vragen

- Gebruikt u Facebook?o Ja

o Nee

- Gebruikt u Google?

o Ja

o Nee

- Gebruikt u Gmail?

o Ja

o Nee

- Maakt u zich zorgen om uw privacy online?

o

Helemaal nieto Niet

o Niet echt

o Een beetje

o Heel veel

- Denkt u na voor u informatie over uzelf online plaatst?

o Ja

o Nee

- Indien ja, bij welke informatie?

- Hebt u zelf al eens gecontroleerd wat er over u te vinden is op het internet?

o Ja

o Nee- Hoe hebt u dat gecontroleerd?

o Ik heb mijn naam ingetikt via Google

o Ander:

- Wat vond u daar onaangenaam aan?

- Met welke informatie over u op het internet zou u geen probleem hebben?

Ik zou er geen probleem mee hebben indien :

o Mijn e-mailadres online terug te vinden is

o Mijn gsmnummer online terug te vinden is

o Mijn geboortedatum online terug te vinden is

o

Anderen kunnen zien wie mijn vrienden en kennissen zijno Mijn interesses en hobby‟s terug te vinden zijn op internet

o Ik advertenties ontving die afgestemd zijn op mijn persoonlijke gegevens en/of

surfgedrag

o Anderen foto‟s van mijzelf kunnen terugvinden op het internet

o Ander :



60

Cases

In wat volgt leg ik u enkele voorbeelden voor die betrekking hebben tot uw privacy op het

internet. Ik vraag vooral uw mening. Ook als u het voorgelegde voorbeeld niet kent, vraag ik u

uw mening. Ik zorg in dat geval voor voldoende uitleg.

1. Cookies : Kleine bestandjes die ongemerkt door bepaalde websites op uw pc geplaatst worden om uw

surfgedrag anoniem te volgen. U bent dus niet gekend bij naam maar u draagt een soort nummer.

- Bent u ervan op de hoogte dat cookies uw surfgedrag opslaan?

o Ja

o Nee

- Vindt u dat dit kan?

o Ja

o Nee

- Indien u wist dat een bepaalde website een cookie plaatste op uw computer, zou u

die website dan vermijden?

o

Jao Nee

- Er wordt momenteel gewerkt aan een programma dat cookies van verschillende

websites koppelt. Als u zich op één van deze sites registreert (eventueel door het

inschrijven op een nieuwsbrief) worden alle gegevens gekoppeld en bent u niet

langer een nummer en anoniem maar een reëel persoon

voor al die sites. Vindt u dat dit kan?

o Ja

o Nee

2. Facebookduimpje : Knop op bepaalde sites waarmee u kan aangeven dat

u iets leuk vindt zoals een nieuwsbericht, een video, … U kan deze knop op om het even welke site

aantreffend. Voorbeelden zijn nieuwssites, blogs, wedstrijden, websites van bepaalde merken, …

- Hebt u dit duimpje al opgemerkt op sites buiten Facebook?

o Ja

o Nee

- Vind je die duimpjes vervelend?

o Ja

o Nee

- Wist u dat die duimpjes niet enkel het surfgedrag van Facebook gebruikers volgen

maar ook van alle andere bezoekers op die site?

o Ja

o

Nee- Vindt u dat dit kan?

o Ja

o Nee

- Zou u websites vermijden omwille van het Facebookduimpje?

o Ja

o Nee



61

3. Facebook Connect : Facebook Connect is een toepassing waarmee je gemakkelijk met behulp van je

Facebook gegevens kan inloggen op andere sites. Zo hoef je geen registratieprocedure meer te doorlopen

op die nieuwe site en kan je gewoon je login en wachtwoord van Facebook ingeven.

- De gegevens die u deelt met Facebook worden gezien als hun bezit. Zij bepalen in

hoeverre ze die informatie delen met anderen. Wist u dat Facebook uw persoonlijke

gegevens meteen deelt met deze externe website als u inlogt met FacebookConnect?

o Ja

o Nee


o Ja

o Nee

- Zou u het inloggen met Facebook Connect vermijden vanwege bovenstaande

reden?

o Ja

o Nee

4. Facebookapplicaties: Een applicatie is veelal terug te vinden in de vorm van een spelletje. Je installeert

de toepassing als het ware op je Facebook en dan kan je het spel spelen en eventueel in competitie tegen

je vrienden. Farmville is hier een voorbeeld van.

- Hebt u ooit al zo‟n Facebookapplicatie gebruikt?

o Ja

o Nee

- Leest u het verzoek voor toestemming? (zie afbeelding) (enkel voor zij die “Ja”

antwoorden op de vorige vraag)

o Ja

o Nee

- Bent u zich ervan bewust dat deze applicaties

niet van Facebook zijn?

o Ja

o Nee

- Wist u dat de commerciële organisatie achter

deze applicatie altijd toegang krijgt tot je

gegevens van zodra je deze applicatie

geïnstalleerd hebt, ook als je de applicatie niet (meer) gebruikt?

o Ja

o Nee


o Jao Nee

- Zou u Facebook applicaties vermijden vanwege deze reden?

o Ja

o Nee



62

- Wist u dat je door het toestaan van zo‟n applicatie ook de gegevens van je vrienden

doorsluist aan deze commerciële applicatie zonder de toestemming van je vrienden?

o Ja

o Nee


o Jao Nee

- Zou u het gebruik van Facebookapplicaties vermijden vanwege bovenstaande

redenen?

o Ja

o Nee

5. Privacybeleid

- Heeft u het privacybeleid van Facebook al gelezen?

o Ja

o Nee

- Wist u dat Facebook daarin vermeldt dat hun veiligheidsmaatregelen niet onfeilbaar

zijn en dat ze zich onttrekken van alle verantwoordelijkheid indien iemand anders uw

gegevens onbedoeld toch in handen krijgt? (enkel voor zij die op de vorige vraag Ja

antwoorden)

o Ja

o Nee


o Ja

o Nee

- Netlog, een Belgisch sociaal netwerk garandeert dat uw gegevens maximum 6

maanden na het verwijderen van uw profiel gewist zijn. Wist u dat Facebook degegevens van de gebruikers bijhoudt, ook nadat die zijn profiel verwijderd heeft?

o Ja

o Nee


o Ja

o Nee

- Na alle informatie die u hierboven gekregen hebt, zou u nog steeds een Facebook-

account aanmaken of aangemaakt hebben?

o Ja

o

Nee



63

6. Google gezichtsherkenning

- Google werkt momenteel aan een programma waarbij het mogelijk zal zijn om aan

de hand van een foto van een persoon informatie op te zoeken over die persoon. U

neemt bijvoorbeeld een foto van een bekende persoon en het programma zal u

informatie geven over die persoon. Het kan ook andersom, een voor u onbekend

persoon kan een foto van u nemen en zo gegevens over u opzoeken zonder dat udat weet. Kan dit voor u?

o Ja

o Nee

7. Gmail : Gmail is een webgebaseerde e-maildienst. Dat betekent dat u uw e-mail om het even waar vanop

welke computer ook kan raadplegen. Uw e-mails worden dus ergens op een server bewaard en niet op uw

computer zoals dat het geval is bij Microsoft Outlook. Gmail is een dienst van Google.

- Gmail screent de inhoud van uw e-mails om hun advertenties daarop aan te passen.

Wanneer u dus een e-mail ontvangt van een vriend die vertelt over zijn nieuwe

tuinstoelen is het heel goed mogelijk dat er aan de rechterkant advertenties te vinden

zijn van meubelzaken. Wist u dat?

o Jao Nee

- Denkt u dat het screen van uw mails legaal is?

o Ja

o Nee

- Wist u dat u hiermee instemt wanneer u een Gmail account aanmaakt?

o Ja

o Nee


o Ja

o

Nee- Indien u dat geweten had, zou u een Gmail account aangemaakt hebben?

o Ja

o Nee

Samenvatting cases

- Nu u een beter zicht hebt op wat er allemaal kan gebeuren op internet, mag ik u dan

vragen in welke mate u bezorgd bent over uw online privacy?

o Helemaal niet

o Niet

o

Niet echto Een beetje

o Heel veel



64

Gegevens over de respondent

- Wat is uw geslacht?

o Man

o Vrouw

- Wat is uw leeftijd?o < 18 jaar

o 18 – 30 (tot hier digital natives)

o 31 – 45 (vanaf hier digital immigrant)

o 46 – 60

o > 60 jaar

- Hoeveel jaren hebt u een opleiding gevolgd? (Lagere, Middelbare en Hogeschool of

Universiteit)

o 0 – 9 jaar

o 10 – 13 jaar

o Minstens 14 jaar

- Welk beroep oefent u uit?o Arbeider

o Bediende

o Zelfstandige

o Ambtenaar

o Vrij beroep

o Gepensioneerd

o Ander

- Hoe lang gebruikt u het internet al?

o 0 – 1 jaar

o

1 – 5 jaaro 5 – 10 jaar

o Meer dan 10 jaar



65

- API: toepassing die de mogelijkheid biedt om data van de ene software naar de andere

over te zetten.

- Browser: Software die je toelaat om op het internet te surften vb. Internet Explorer.

- Clickstream: De weg die een internetgebruiker aflegt tijdens het bezoek op het internet.

- Digital immigrants: Oudere generaties die het vaak moeilijk hebben om zich aan te

passen aan het digitale tijdperk.

- Digital natives: Jongeren na 1980 geboren, ze zijn van opgegroeid met technologische

ontwikkelingen zoals het internet. Ze herstructureren hun eigen wereld en die om hun

heen, door vragen te stellen over hun eigen identiteit, politieke en sociale betrokkenheid,

culturele en wetenschappelijke nalatenschap, duurzaamheid, onderwijs en welzijn.(OneWorld, Internet, 2011)

- Disclaimer: Korte tekst waarin iemand zijn of haar aansprakelijkheid in een bepaalde

risicohoudende aangelegenheid of situatie afwijst of beperkt. (Wikipedia, Internet, 2011)

- Identificeerbaar: persoon die direct of indirect kan worden geïdentificeerd, met name aande hand van een identificatienummer of van één of meer specifieke elementen die

kenmerkend zijn voor zijn of haar fysieke, fysiologische, psychische, economische,

culturele of sociale identiteit.

- Opt-out: Het betekent dat je automatisch voor iets ingeschreven bent en dat je je kan

uitschrijven.

- Persoonsgegevens: iedere informatie betreffende een geïdentificeerde of

identificeerbare natuurlijke persoon.

- Url: Een adres dat verwijst naar een bepaalde internetpagina.



66

a. Boeken

GRAUX (H.), DUMORTIER (J.), Privacywetgeving in de praktijk . 1e druk, Heule, UGA, 2009,

439 p.

KOOIKER (R.), BROEKHOFF (M.), STUMPEL (H.), Marktonderzoek. 7e druk, Houten, Wolters-

Noordhoff, 2007, 339 p.

PALFREY (J.), GASSER (U.), Born Digital. 1e druk, Philadelphia, Basic Books, 2008, 375 p.

WALRAVE (M.), E-marketing & privacy: zo geclickt? 1e druk, Leuven, Universitaire Pers, 2001,

160 p.

b. Elektronische communicatie

Steve De Veirman, [email protected], 10/05/2011, e-mail naar Joke Bruneel,

[email protected]

Steve De Veirman, [email protected], 13/05/2011, e-mail naar Joke Bruneel,

[email protected]

c. Internet

Advocatenkantoor Elfri De Neve , on line op: http://www.elfri.be/juridische-informatie/het-totale-verlies-aan-privacy-door-internet-en-andere-technologische-toepassi (14/04/2011)

AllAboutCookies, on line op: http://www.allaboutcookies.org/cookies/cookies-the-same.html

(10/05/2011)

Android Apps, on line op: http://www.androidapps.com/tech/articles/7406-google-s-face-

recognition-app-raises-privacy-concerns (20/04/2011)

Blèr , on line op: http://bler.webschuur.com/privacy_top_gebruik_scroogle_om_te_zoeken

(14/04/2011)

Cnet, on line op: http://news.cnet.com/8301-1023_3-20069853-93/facebook-quietly-rolls-out-

facial-recognition-tool/?part=rss&tag=feed&subj=Webware&dlvrit=200048 (07/06/2011)

ComScore, on line op:

http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/2010/1/Global_Search_Market_Grow

mailto:[email protected]










http://www.elfri.be/juridische-informatie/het-totale-verlies-aan-privacy-door-internet-en-andere-technologische-toepassi




http://www.allaboutcookies.org/cookies/cookies-the-same.html



http://www.androidapps.com/tech/articles/7406-google-s-face-recognition-app-raises-privacy-concerns




http://bler.webschuur.com/privacy_top_gebruik_scroogle_om_te_zoeken



http://news.cnet.com/8301-1023_3-20069853-93/facebook-quietly-rolls-out-facial-recognition-tool/?part=rss&tag=feed&subj=Webware&dlvrit=200048




http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/2010/1/Global_Search_Market_Grows_46_Percent_in_2009

http://www.comscore.com/Press_Events/Press_Releases/2010/1/Global_Search_Market_Grows_46_Percent_in_2009















67

s_46_Percent_in_2009 (19/05/2011)

Cookie Central, on line op: http://www.cookiecentral.com/ccstory/cc5.htm (11/05/2011)

Dutch Cowboys, on line op: http://www.dutchcowboys.nl/socialmedia/15641 (12/05/2011)

Dutch Cowboys, on line op: http://www.dutchcowboys.nl/online/18254 (14/04/2011)

Facebook, on line op: http://www.Facebook.com/policy.php#!/policy.php (20/04/2011)

Facebook, on line op: http://www.Facebook.com/press/info.php?statistics (11/05/2011)

Facebookblog, on line op: http://Facebookblog.nl/nieuws/Facebook-de-grootste-netwerk-site-in-

meer-dan-115-landen/ (18/05/2011)

Google, on line op: http://www.google.com/intl/en/privacy/privacy-policy.html (20/04/2011)

Google Adwords, on line op:

https://adwords.google.com/support/aw/bin/answer.py?hl=nl&answer=80588 (09/05/2011)

Google Alerts, on line op: http://www.google.com/alerts (09/05/2011)

Google code , on line op : http://code.google.com/intl/nl-

NL/apis/analytics/docs/concepts/gaConceptsCookies.html (18/05/2011)

Google Watch, on line op: http://www.google-watch.org/bigbro.html (11/05/2011)

IAB, on line op: http://www.iab-belgium.be/news.aspx?id=9150&blogid=40646 (29/03/2011)

Mijn IP.net, on line op: http://www.mijn-ip.net/ip_adres_verbergen.asp (09/05/2011)

Netlog, on line op: http://nl.Netlog.com/go/about/legal/view=privacy (20/04/2011)

Nu.nl, on line op: http://www.nu.nl/internet/2255951/Facebook-zwicht-kritiek-privacy.html

(11/05/2011)

Nu.nl, on line op: http://www.nu.nl/internet/2409573/problemen-verschil-privacywetgeving-vs-en-eu.html (25/06/2011)

OneWorld, on line op:

http://oneworld.nl/Nieuws/Achtergrond/article/23772/Digital_Natives_hebben_de_toekomst

(20/04/2011)

http://www.cookiecentral.com/ccstory/cc5.htm



http://www.dutchcowboys.nl/socialmedia/15641



http://www.dutchcowboys.nl/online/18254



http://www.facebook.com/policy.php#!/policy.php



http://www.facebook.com/press/info.php?statistics



http://facebookblog.nl/nieuws/facebook-de-grootste-netwerk-site-in-meer-dan-115-landen/




http://www.google.com/intl/en/privacy/privacy-policy.html



https://adwords.google.com/support/aw/bin/answer.py?hl=nl&answer=80588


http://www.google.com/alerts



http://code.google.com/intl/nl-NL/apis/analytics/docs/concepts/gaConceptsCookies.html




http://www.google-watch.org/bigbro.html



http://www.iab-belgium.be/news.aspx?id=9150&blogid=40646



http://www.mijn-ip.net/ip_adres_verbergen.asp



http://nl.netlog.com/go/about/legal/view=privacy



http://www.nu.nl/internet/2255951/facebook-zwicht-kritiek-privacy.html



http://www.nu.nl/internet/2409573/problemen-verschil-privacywetgeving-vs-en-eu.html




























68

Portaal Belgische Overheid, on line op: http://www.belgium.be/nl/justitie/privacy/internet/

(18/04/2011)

Privacywet, on line op: http://cwisdb.kuleuven.be/pisa/nl/juridisch/privacywet.htm (03/06/2011)

Rechtennieuws.nl, on line op: http://rechtennieuws.nl/31550/de-nieuwe-e-privacy-richtlijn-een-

cookie-van-eigen-deeg-uit-brussel.html (10/05/2011)

Resistance and Life , on line op: http://wallpaperandlife.blogspot.com/2011/04/no-privacy-for-

web-based-email.html (18/04/2011)

Sebastian Anthony, on line op: http://downloadsquad.switched.com/2010/06/18/figures-show-

google-Gmail-and-docs-destroying-outlooks-market-s/ (27/05/2011)

Security.nl , on line op: http://www.security.nl/article/15872/1 (05/05/2011)

Security.nl, on line op:

http://security.nl/artikel/35316/1/FTC_wil_%22do_not_track_cookie%22_voor_browsers.html

(25/06/2011)

Seodvize, on line op: http://www.seodvize.be/marktaandeel-google-in-belgie-2010-2011/

(11/05/2011)

SiggyVolgt, on line op: http://www.siggyvolgt.nl/2011/03/cookie-wet-25-mei-2011.html

(10/05/2011)

Studiedienst van de Vlaamse regering, on line op:

http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/demografie/1_Bevolking/1_Gewesten/5

_Bevolking_naar_leeftijd_en_geslacht_per_gewest.xls (27/05/2011)

Studiedienst van de Vlaamse regering, on line op:

http://www4.vlaanderen.be/dar/svr/cijfers/Exceltabellen/ict/huishoudens/Vlaanderen/kloof-

eerste-graad/MEDIICTHVK1006.xls (27/05/2011)

Tom Krazit, on line op: http://news.cnet.com/8301-30684_3-10311150-265.html (27/05/2011)

US Legal, on line op: http://internetlaw.uslegal.com/privacy/ (25/06/2011)

Webwereld, on line op: http://webwereld.nl/nieuws/67806/obama-voert-internetprivacywetten-

in.html (25/06/2011)

http://www.belgium.be/nl/justitie/privacy/internet/



http://cwisdb.kuleuven.be/pisa/nl/juridisch/privacywet.htm



http://rechtennieuws.nl/31550/de-nieuwe-e-privacy-richtlijn-een-cookie-van-eigen-deeg-uit-brussel.html




http://wallpaperandlife.blogspot.com/2011/04/no-privacy-for-web-based-email.html




http://downloadsquad.switched.com/2010/06/18/figures-show-google-gmail-and-docs-destroying-outlooks-market-s/




http://www.security.nl/article/15872/1





http://www.seodvize.be/marktaandeel-google-in-belgie-2010-2011/



http://www.siggyvolgt.nl/2011/03/cookie-wet-25-mei-2011.html









http://news.cnet.com/8301-30684_3-10311150-265.html



http://internetlaw.uslegal.com/privacy/



http://webwereld.nl/nieuws/67806/obama-voert-internetprivacywetten-in.html


























69

Wikipedia, on line op:

http://en.wikipedia.org/wiki/Internet_privacy#Laws_for_Internet_Privacy_Protection (25/06/2011)

Wikipedia, on line op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Disclaimer (09/05/2011)

Wikipedia, on line op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Google_Analytics (10/05/2011)

Wikipedia , on line op: http://nl.wikipedia.org/wiki/Hotmail (18/04/2011)

QueroMedia, on line op: http://www.zoekmachine-marketing-blog.com/6872/internet-privacy-

bedreigt-google-analytics.html (10/05/2011)

ZDNet , on line op: http://www.zdnet.be/news/100255/Facebook-herkent-je-smoel/ (14/04/2011)

ZDNet , on line op: http://www.zdnet.be/news/126341/Gmail-advertenties-voortaan-beter-gericht/

(14/04/2011)

ZDNet , on line op: http://www.zdnet.be/news/126788/privacy-op-Facebook-kost-59-euro

(14/04/2011)

d. Interview

DE VEIRMAN (S.), Business Intelligence Manager bij Netlash-bSeen, geïnterviewd te Gent,

13/05/2011

VAN DINGENEN (S.), Client Service Director bij Mia, geïnterviewd te Antwerpen, 6/5/2011

e. Multimedia

VERSLUIS (J.), KRO Reporter Facebook , KRO (KRO Reporter), 23/04/2011, reportage

f. Tijdschriften

VAN POPPEL (A.), Sector werkt zelfregulering voor cookies uit. In: Indirect , 3 (05/2011) 24, p.

8-9

http://en.wikipedia.org/wiki/Internet_privacy#Laws_for_Internet_Privacy_Protection


http://nl.wikipedia.org/wiki/Disclaimer



http://nl.wikipedia.org/wiki/Google_Analytics



http://nl.wikipedia.org/wiki/Hotmail



http://www.zoekmachine-marketing-blog.com/6872/internet-privacy-bedreigt-google-analytics.html




http://www.zdnet.be/news/100255/facebook-herkent-je-smoel/



http://www.zdnet.be/news/126341/gmail-advertenties-voortaan-beter-gericht/



http://www.zdnet.be/news/126788/privacy-op-facebook-kost-59-euro












ewcom2011 bruneel joke

Documents