1

1 epilepsija2 parkinsonova bolest3 svest i poremecaj svesti4 apopleksija mozga5 demencija, alchajmerova bolest6 multipla skleroza7 kranijalni nervi8 n. trigeminus9 n. facialis10 migrena11 miastenia gravis 12 klinicka slika i simptomi manije13 osnovna podela psihickih funkcija14 motorna jedinica15 kongitivne funkcije16 sistemi za prenos povrsnog i dubokog senzibiliteta17 klinicka slika i simptomi depresija18 halucinacije19 bolesti zavisnosti20 prionske bolesti21 narkomanije22 sizofrenia23 spavanje24 sindrom ostecenog centralnog motornog neurona

NERVNO TKIVO

2

Nervno tkivo je sastavljeno iz 2 glavne celije:1. Neuroni2. Neuroglijalne Celije

NEURONI – Predstavljaju strukturalne i funkcionalne celije nervnog sistema. Nervno telo je oznaceno kao SOMA. Soma je podeljena na osnovu njene lokacije na:

1. Ganglion – kolekcija tela nervih celija lokalizovana u perifernom nervnom sistemu (Trigeminalni Ganglion, Ciliary Ganglion)

2. Nucleus – kolekcija tela nervnih celija lokalizovana u centralnom nervnom sistemu ( Edinger-Westphal nucleus, glavni senzorni nucleus V cranijalnog nerva)

U telu nervne celije se nalaze tipicne celijske organele:1. Mitohondrije2. Nucleus3. Nucleolus4. Ribosomi5. Grubi endoplazmticni retikulum6. Neurotubuli7. Goldzijev Aparat8. Lizozomi

Neuroni imaju 2 tipa produzetaka:DENDRITI – kraci, prenose nervne impulse prema somi nervaAXON – jedan, dug prenosi impuls od some nerva

Postoje 3 glavna tipa neurona:1. UNIPOLARNI – Ima samo 1 produzetak iz some ( senzorni neuroni)2. BIPOLARNI – Ima 2 produzetka koji idu iz some: 1 dendrit i 1 axon ( senzorni neuroni lokalizovani

jedino u retini, olfactory epithelium i u vestibularnom i cochlearnom ganglionu)3. MULTIPOLARNI – Ima 3 ili vise produzetaka: 1 axon i vise dendrita(motorni neuroni i interneuroni)

NEUROGLIAPredstavlja potporno nervno tkivo za neurone iako nuroglijalne celije imaju pomocnu ulogu u funkciji neurona. Neuroglijalne celije imaju samo 1 produzetak.Clasifikacija:

ASTROCITI – lokalizovani u CNS, drze neurone u mestu, obezbedjuju nutritivnu funkciju, regulisu extracelularni matrix, formiraju deo krvno mozdane barijere

OLIGODENDROCITI – lokalizovani u CNS, odgovorni za mijelinizaciju axona u CNS MICROGLIA – lokalizovana u CNS, ucestvuju u fagocitozi Schwannove Celije – lokalizovane u PNS, ucestvuju u mijelinizaciji axona u PNS Satelitske Celije – lokalizovane u PNS, okruzuju somu ganglija

CENTRALNI NERVNI SISTEM Sastoji se iz: MOZGA I KICMENE MOZDINEMozak je smesten u kranijalnoj duplji i oblozen sa 3 zastitne opne. Sacinjavaju ga:

1. TELENCEPHALON – Prednji ili Veliki Mozak2. DIENCEPHALON – Medjumozak3. MOZDANO STABLO koga sacinjavaju: Mesencephalon(srednji mozak), Pons(most) i Medula

Oblongata(produzena mozdina)4. CEREBELLUM – Mali Mozak

3

CEREBRUMPovrsina mozdane kore deli mozak na Gyruse(brazde) i Sulcuse (useke)Postoje 3 velika gyrusa koja dele mozdane hemisfere na 4 reznja, a to su:

Centralni sulcus – deli frontalni od parietalnog reznja Lateralni sulcus – deli frontalni i parietalni rezanj od temporalnog Parieto-occipitalni sulcus deli parietalni rezanj od occipitalnog

Mozak je podeljen na 5 reznjeva: FRONTALNI – odgovoran za motorne pokrete, motorni aspekt govora, emocije, osobenost, resavanje

problema i urazumljivost PARIETALNI – senzorna percepcija bola, temperature, dodir i pritisak, prostorna orijentacija i

percepcija, senzorni aspekt govora TEMPORALNI – auditivna percepcija, ucenje i pamcenje OCCIPITALNI – vid INSULA – udruzena sa visceralnim funkcijama poveznim za ukus

DIENCEPHALON – MEDJUMOZAKSastoji se iz 4 dela:

Thalamus – Glavni relejni centar somatosenzornog sistema i deo je motornog sistema Hypothalamus – Kontrolise autonomni nervni i Endokrini sistem Epithalamus – Subthalamus – extrapiramidni nukleus motornog sistema

CEREBELLUM ILI MALI MOZAKDeo je motornog sistema. Prima senzorni nadrazaj svih formi koje koriste duboki cerebelarni nucleiUdruzen je sa:

Equilibrium Drzanje Tonalitet axialnih misica Hod

KICMENA MOZDINAPredstavlja kaudalni nastavak CNS. Pocinje na caudalnom kraju medule i zavrsava se na vertebralnom levelu L1-L2, suzavajuci se u conus medullarisIma 2 prosirenja povezana sa ekstremitetima:

Cervikalni – povezan sa rukama, a nalazi se izmedju kicmene mozdine na levelu C4-T1 Lumbosakralni – povezan sa nogama, a nalazi se izmedju kicmene mozdine u nivou L1-S2

Sastavljena od:SIVE MASE – lokacija some nerava i neuroglijalnih celijaBELE MASE – lokacija aksona i neuroglijalnih celija

Ima 5 nivoa:1. Cervikalni – 8 spinalnih nerava2. Torakalni – 12 spinalnih nerava3. Lumbarni – 5 spinalnih nerava4. Sakralni – 5 spinalnih nerava5. Kocigealni – 1 spinalni nerv

PERIFERNI NERVNI SISTEM

4

PNS je deo nervnog sistema koji je lokalizovan izvan CNS. Sastoji se iz:1. Kranijalnih Nerava – 12 pari2. Spinalnih Nerava – 31 par

Dalje se moze podeliti na: SOMATICNI NERVNI SISTEM - voljni sistem koji je udruzen sa aferentnim(senzornim ) i eferentnim

(motornim) vlaknima AUTOMATSKI NERVNI SISTEM – ne voljni sistem udruzen sa homeostazom tela

KRANIJALNI NERVISu periferni nervi koji napustaju mozak ili mozdano stablo.To su:I N.OlfactoriusII N.OpticusIII N.OculomotoriusIV N.TrochlearisV N.TrigeminusVI N. AbducensVII N.FacialisVIII N.VestibulocochlearisIX N.GlossopharingeusX N.VagusXI NN. AccesoriiXII N.Hypoglossus

Kranijalni nervi mogu imati 1 – 5 funkcionalnih komponenti ili “kolona”. Ove funkcionalne komponente se dele na generalne i specijalne.

Generalne – Specijalne

Generalne i Specijalne su podeljene svaka na 2 podkategorije: Aferentne (senzorne) i Eferentne (motorne) Somaticke (vezane za telo) i Visceralne(vezane za organe)

SVEST I POREMECAJI SVESTI

5

Svest je sveopsti psihicki prostor, odn. sposobnost sistematizovanog odrzavanja fizickog, socijalnog, vremenskog i semantickog prostora i aktivnosti. Svest odlikuju 3 elementa:

1. Autopsihicka orijentisanost ( jasno dozivljavanje sebe i sopstvenog iskustva)2. Alopsihicka i Spaciotemporalna orjentisanost (Jasno dozivljavanje okoline, vremena i prostora) 3. Stalnost Sinteze – Saznanje dinamike ovih odnosa

Svi poremecaji svesti se dele na poremecaje svesti u uzem smislu i sirem smislu.Poremecaji svesti u uzem smislu se dele u 2 podgrupe: Kvantitativne i Kvalitativne Poremecaje.

Kvantitativni poremecaji su:1. SOMNOLENCIJA – Najblazi oblik poremecaja svesti, gde bolesnik sporo reaguje na spoljasnje drazi,

opazanje i shvatanje su otezani, reakciono vreme produzeno2. SOPOR – Tezi poremecaj pri kome se sa bolesnikom tesko uspostavlja kontakt i to samo jakim bolnim

spoljasnjim drazima.3. KOMA – Najtezi kvantitativni poremecaj svesti u kome bolesnik ne reaguje ni na kakve drazi, ocuvane

su samo vitalne funkcije disanje i krvotok. Ostecen je kontinuitet svesti. Koma se javlja kod raznih organskih ostecenja CNS, intoksikacija, metabolickih poremecaja i sl.

4. PREKIDI SVESTI – Kratkotrajni gubici svesti koji se u praksi oznacavaju kao krize svesti, najcesce epileptickog i vaskularnog porekla.

Kvalitativni Poremecaji Svesti su:1. MENTALNA KONFUZIJA ili Konfuzno Oneiroidno Stanje – Javlja se najcesce kod toksicnih i

infektivnih ostecenja CNS, arterioskleroze, a ogleda se u dezorijentaciji bolesnika koja je obicno pracena perceptivnim poremecajima, poremecajima misljenja i sl. ( oneiros, grc. – san)

2. DELIRIJUM – Ostecenje svesti koje prati vremenska, prostorna i autopsihicka dezorijentacija sa agitacijom, zastrasujucim vizuelnim iluzijama, a cesto i haptickim i auditivnim halucinacijama. Osnovni je simptom organskog mentalnog sindroma razlicite etiologije.

3. SUMRACNO STANJE – Svest je suzena, bolesnik je u stanju da obavlja razlicite aktivnosti cak i da putuje a da pri tom nije svestan svoje delatnosti. Uglavnom pri prestanku ( moze trajati nekoliko minuta pa cak i do nekoliko dana) pacijent se ne seca ( amnezija) za ovaj period. Susrece se kod razlicitih oblika epilepsije.

4. SOMNAMBULIZAM – ( mesecarstvo) poseban oblik suzene svesti u kome dolazi do aktiviranja motorike, a svest se nalazi u stanju sna. Javlja se kod epilepsije ili simptom konverzivne neuroze.

5. FUGA – poremecaj svesti koji nastaje naglo i u kome bolesnik odluta, putuje, a da sam nije svestan svoje delatnosti. Stanje je slicno sumracnom zato sto postoji amnezija za ovaj period. Najcesce kod epilepsije

6. HIPNOZA – stanje suzene svesti izazvano sugestijom hipnotizera. Kroz suzenu svest hipnotisana osoba prima naredbe hipnotizera i izvrsava ih odmah ili po budjenju.

Poremecaji svesti u sirem smislu poznati su i pod nazivom dezintegracioni poremecaji svesti, jer se u njima odigravaju regresivni procesi destrukcije ega. Tu spadaju:

1. DEREALIZACIJA – poremecaj gde bolesnik drugacije dozivljava svoju okolinu i fenomen je otudjenog svesnog JA od realnost

2. DEPERSONALIZACIJA – fenomen otudjenja od sopstvene licnosti3. TRANSFORMACIJA – preobracanje licnosti u neku drugu osobu ili vise njih

SHIZOFRENIJA

6

Shizofrenija predstavlja poremecaj celeokupne licnosti, ona je kompleksan mentalni poremecaj nepoznatog porekla. Najcesce se javlja izmedju 15 i 35 god zivota, podjednako kod oba pola. Prevalenca, morbiditet i tezina klinicke slike veci su u urbanim sredinama u odnosu na ruralne. Iz didaktickih razloga se prikazuje kroz poremecaj pojedinih funkcija:

Ostecenje Celokupnog Funkcionisanja – nivo funkcionisanja pacijenta opada Poremecaj Misljenja – ostecen pravilan raspored misaonog toka, sumanute ideje najcesce su to ideje

odnosa, perekucije, velicine kao i hipohondrijske ideje. Rukopis i Crtez – prisutno detaljisanje, fragmentacije, bizarnost, uocljiv raspad simbola Perceptivni Poremecaji – opticke, olfaktivne, taktilne i njacesce auditivne halucinacije (pacijent cuje

svoje misli, dijaloske halucinacije – 2 glasa koja razgovaraju, komentarisuce, imperativne) Izmenjen afekt – zaravnjenost, labilnost, emocionalna krutost Poremecaji Volje – Slabljenje inicijative, naznacena ambivalencija, stupor, pomama, negativizam) Ostecenje Interpersonalnog Funkcionisanja – socijalna izolacija, agresivnost, seks.neadekvatnost Senzorijum – intaktna orjentacija u vremenu, prostoru i prema licnostima

Detorisuci tok bolesti dovodi do ostecenja inteligencije, memorije i paznje.

ETIOLOGIJA1. Danas je najvise u upotrebi Sres-Dijateza Model, prema kome osoba koja oboleva poseduje posebnu

biolosku vulnerabilnost ( dijatezu) koja aktivirana stresom dovodi do razvoja shizofrenih simptoma. Stres moze biti genetski, bioloski, pshihosocijalni ili enviromentalni.

2. Genetski3. Bioloski (uloga dopamina, noradrenalina, serotonina)4. Infekcija ( spori virusi koji dovode do glioze i glijalne proliferacije)5. Porodicni Faktori ( pacijenti u cijim porodicama postoji visok nivo ekpresije emocija EE . EE se definise

kao uplicuce, nametljivo ponasanje, hostilnost i kritizerstvo, kontrola i infantilizacija pacijenta)

TIPOVI POREMACAJA1. PARANOIDNI TIP – Pocinje najkasnije obicno u cetvrtoj deceniji zivota, prisutna je preokupacija

sistematizovanim bizarnim sumanutostima i ceste auditativne halucinacije koje su sa istom temom.2. KATATONI TIP – Ispoljava se stuporom ili mutizom , negativizmom, eholalijom i ehopraksijom.3. SIMPLEX TIP – Sunjajuceg pocetka sa postepenim gasenjem nagona i ambicija. Primarni simptom je

povlacenje iz socijalnih i profesionalnih aktivnosti, a nemaju halucinacije ni sumanute ideje.4. HEBEFRENI TIP – pocinje u periodu ranog mladalastva ( hebeos grc. decak) obicno socijalnom

izolacijom i padom opste funkcionalnosti, uz budenje interesovanja za religiozne i apstraktne teme. Najbrze dovodi do kompletnog osiromasenja licnosti.

5. SHIZOAFEKTIVNI TIP - prisutni su znaci shizofrenog poremecaja uz jasan manican ili depresivni sindrom.

6. TIP I I TIP II – Novina u klasifikaciji shizofrenog poremecaja. Ovaj sistem je baziran na prisustvsu pozitivnih ili negativnih simptoma.

Pozitivni simptomi ukljucuju gubitak asocijacija, halucinacije, sumanutosti, bizarno ponasanje i ubrzan govor kod pacijenata Tipa I.Negativni simptomi ukljucuju zaravnjenje ili gubitak afekta, siromastvo govora, blokove misli, gubitak motivacije kod pacijenata Tipa II.

DIJAGNOZA se postavlja na osnovu klinicke slike, licne i porodicne anamneze, premorbidna licnost pacijenta, pomocne dijagnosticke metode

Pomocne Dijagnostice Metode:1. CT – Kompjuterizovana Tomografija2. PET – Pozitron Emisiona Tomografija

7

3. CBF – Protok Krvi kroz Mozak ( CT,PET i CBF kao zajednicki imenitelj je disfunkcija frontalnog lobusa)

4. EEG – Elektroencefalografija5. EVP – Evocirani Potencijali6. Imunoloska Ispitivanja7. Endokrinoloska Ispitivanja8. Neuropsiholosko Testiranje

DIFERENCIJALNA DIJAGNOZA1. Shizofreniformni poremecaj – simptomi mogu biti identicni kao i kod shizofrenije ali traju manje od 6

meseci 2. Kratki Psihoticni Poremecaj3. Poremecaj Raspolozenja – manicna i depresivna epizoda bipolarnog afektivnog poremecaja 4. Sumanute Psihoze5. Poremecaji Licnosti6. Mentalna Retardacija

TOK I PROGNOZAProdromalni simptomi kao sto su anksioznost lil depresivnost cesto prethode pocetnom ispoljavanju shizofrenije koje moze biti akutno ili postepeno. Precipitirajuci dogadjaji kao emocionalna trauma, upotreba droga ili separacija mogu da izazovu epizodu bolesti kod predisponirane osobe. Klasicno, tok shizofrenije je deteriorisuci sa akutnim egzacerbacijama koje se superponiraju na sliku hronicnog stanja. Vulnerabilnost na stres je dozivotna. Suicid pokusa oko 50% pacijenata, nazalost uspesnost samo u 10% slucajeva. Postoji povecan rizik od iznenadne smrti, somatskih obolenja, kao i kraca ocekivana duzina zivota.

TERAPIJA1. Pravilan klinicki pristup shizofrenom pacijentu podrazumeva stalno ambulantno pracenje2. Hospitalno Lecenje3. Antipsihoticna Terapija4. Psihosocijalni Tretman ( Porodicna i Terapija Ponasanja)5. Rehabilitaciona Terapija6. Farmakoloski Pristup – antipsihoticna terapija podrazumeva upotrebu klasicnih i atipicnih neuroleptika

antagonisti dopaminskih receptora ili klasicni antipsihotici deluju blokadom D2 receptora SD antagonisti ili atipicni antipsihotici

100 mg hloropromazina – obicno se pocinje sa dozama koje su ekvivalentne 25-75mg hloropromazina sve do vrednosti od 1000 mg dnevno. Kada znaci i simptomi pocnu da se redukuju i dodje do stabilizacije pacijenta za sta je potrebno obicno 4-6 nedelja, doziranje moze biti redukovano na najnizi nivo leka koji omogucava odrzavanje remisije. Nakon 6 meseci remisije, lek se moze postepeno iskljuciti. Ako dodje do relapsa ponovo se zapocinje terapija.

POREMECAJI RASPOLOZENJADEPRESIJA I MANIJA

8

Poremecaji raspolozenja se dele na:Bipolarne poremecaje raspolozenja – manijaUnipolarne poremecaje raspolozenja – depresijaDijagnoza se postavlja na osnovu auto i heteroanamnesticki podaci i opservacije ispitivaca tokom intervjua sa pacijentom.

DEPRESIJAAnamnesticki podaci su:

1. Anhedonija ( nesposobnost radovanja)2. Lose Raspolozenje3. Socijalna Restrikcija4. Gubitak Motivacije, niska tolerancija na frustraciju5. Anksioznost – osecanje unutrasnjeg nemira i napetost6. Vegetativni Znaci ( gasenje libida, gubitak tezine i anoreksija ili prekomerno debljanje, poremecaji

menstrualnog ciklusa, 7. Somatski Znaci ( opstipacija, suvoca usta, glavobolja, prekordijalni bolovi)

Tokom psihijatrijskog intervjua uocavamo:1. OPSTI UTISAK – psihomotorna retardacija ili agitacija, slab kontakt ocima, znak omege na celu,

uplakani, snuzdeni, cesto nemarno obuceni, govor oskudan, duge pauze nakon izlaganja2. RASPOLOZENJE – Depresivno, disforicno(ljutita depresija)3. SADRZAJ MISLJENJA – 60% ispitanika ima suicidne ideje, preplavljujuce osecanje bespomocnosti,

bezvrednosti i krivice4. HIPERTENACITETNA PAZNJA (usmerenost na unutrasnje patoloske sadrzaje), teskoce koncentracije,

problemi sa pamcenjem, prividna dezorijentiranost)5. KRITICNOST I UVIDJAVNOST moze biti kompromitovana6. Posebnu paznju treba obratiti na polimorfne somatske tegobe koje mogu maskirati depresiju: kardijalne,

gastrointestinalne, genitourinarne, osteomuskularne ili bol u donjem delu ledja.

MANIJAAnamnesticki Podaci:

1. Neuobicajeno i Dezinhibovano Ponasanje: prekomerno trosenje novca, kockanje, hiperseksualnost, promiskuitet, preterivanje u profesionalnim aktivnostima

2. Niska tolerancija na frustraciju3. Vegetativni znaci: porast libida, gubitak apetita, isomnija, prekomerna energija

Podaci dobijeni tokom psihijatrijskog pregleda:1. OPSTI UTISAK – zavodljivost i sklonost ka erotizaciji kontakta ali i ka uvredama i nipodastavanju

ispitivaca, upadljiva gardeeroba ili sminka, sklonost razdraganom ili saljivom ponasanju, povisen impuls za govor

2. RASPOLOZENJE – euforicno, ekspanzivno, iritabilno, napadno, 3. SADRZAJ MISLJENJA – grandiozne ideje sopstvene velicine i znacaja, visoko egocentricni4. MISAONI TOK – u slucajevima teske manije misaoni tok je inkoherentan, neologizmi, asocijacije po

zvucnosti5. Perceptivni poremecaji nisu karakteristicni, ali su moguce halucinacije6. KRITICNOST I UVIDJAVNOST – visoko komprimitovane, najcesce je prisutno totalno negiranje

bolesti i nesposobnost da se donesu bilo kakve racionalne odluke.

TIPOVI POREMECAJADEPRESIVNI POREMECAJI

9

Depresivna epizoda (unipolarni poremecaj) obicno rekurentnog toka, razlicite tezine kl. slike. Simptomi moraju biti prisutni najmanje 2 nedelje. Specificne kl.slike u okviru depresivnog poremecaja su:

1. Sa psihoticnim karakteristikama2. Sa melanholicnim karakteristikama3. Hronifikovana epizoda4. Sa sezonskim varijacijama5. Sa postportalnim pocetkom6. Sa atipicnim karakteristikama7. Pseudodemencija8. Depresija kod Dece9. Dupa depresija

DISTIMICNI POREMECAJ – umereni teska kl.sl. hronicnog toka, daleko cesca kod znea nego kod muskaraca, stari naziv depresivna neuroza.

Bipolarni Poremecaj:1. Bipolarni poremecaj tip I2. Bipolarni poremecaj tip II3. Brzo ciklirajuci bipolarni poremecaj4. Adolescentna manija5. Ciklotimni poremecaj

ETIOLOGIJA:- Bioloske Teorije- Psihosocijalne Teorije

Pomocne dijagnosticke metode:- DST test (deksametazonske supresije pozitivan u 50-75% depresivnih pacijenata)- Test osobadjanja TSH kao odgovor na stimulaciju TRH i u maniji i u depresiji

Deferencijalna dijagnoza:- Poremecaji koji prate somatska obolenja hipertireoza, inf.bolesti, karcinom pankreasa- Shizofrenija- Zalovanje- Supstancama indukovani poremecaji raspolozenja- Poremecaj licnosti- Shizoafektivni poremecaji- Reaktivna stanja sa depresivnim raspolozenjem

TERAPIJA:Farmako i PsihoterapijaFarmakoloski: razlicite doze triciklicnih, tetraciklicnih antidepresiva

PSIHOSOMATSKE BOLESTI

10

Psihosomatske bolesti u najuzem smislu se prakticno svode na poremecaje uzimanja hrane sa psihogenom osnovom, psihogene poremecaje spavanja, poremecaji psihogenog funkcionisanja.Psihicki poremecaji mogu predhoditi i usloviti telesne bolesti, ali ih oni mogu neprestano prozimati i pogorsavati.

Nesumnjivo je da nepovoljni psiholoski i psihosocijalni uticaji doprinose nastanku i odrzavanju eencijalne arterijske hipertenzije. U njenom lecenju primena anksiolitickih lekova je uvek sastavni deo lecenja osnovne bolesti.

Izrazito nepovoljni emocionalni uticaji mogu dovesti do naglog izbijanja teskog insulin zavisnog tipa secerne bolesti

U lecenju hipertireoze primena anksiolitickih sedativa je gotovo obavezna Uticaj emocionalnih zbivanja na vegetativnu kontrolu zeludacne sekrecije dovodi do zapaljenja i do

ulkusne bolesti Zapustanje licne higijene i zanemarivanje svake brige o usnoj duplji su sastavni delovi kl.sl. endogenih

ili funkcionalnih psihoza, a posebno shizofrenih i depresivnih bolesnika U nastanku paradontopatije psihicki, a posebno emocionalni uticaji imaju odredjeni uticaj

Sasvim je sigurno da su telesna i dusevna zbivanja tesno povezana, medjusobno se preplicu, kao u zdravlju tako i u bolesti.Psihosomatska obolenja su:

1. Angina Pectoris2. Aritmija3. Spazam Koronarnih Arterija4. Sistemski Lupus Eritematosus5. Reumatoidni Artritis6. Glavobolje7. Hipertenzija8. Hiperventilacioni Sindrom9. Kronova Bolest10. Ulcerozni Kolitis11. Iritabilni Kolon12. Neurodermatitis13. Gojaznost14. Osteoartritis15. Pepticni ulkus16. Raynard Syndrom17. Sinkopa, hipotenzija18. Urtikarija, angioedem19. Tireotoksikoza posle naglog teskog stresa20. Glikozurija tokom hronicnog straha i anksioznosti

11