DTDut

ch T

reatDTD

utch

Tre

at

1

DUTCHTREAT

2

DTDut

ch T

reatDTD

utch

Tre

at

3

VoorwoordDeze brochure gaat over Dutch Design. Alles wat ik deze brochure staat is ontworpen door Nederlandse ontwerpers. In deze brochure staan de ontwerpers: Gerrit Rietveld, bekend van de gekleurde geel, blauwe, zwarte stoel. Rem Koolhaas, over de hele wereld gebouwen heeft staan die hij ontworpen heeft. Dick Bruna die we-reldwijd bekend is geworden met Nijntje, ook wel Miffy in het bui-tenland genoemd. Over de automerk Spyker is ook wat te lezen en zien in deze brochure.

De expositie van Dutch Design loopt van 4 januari 2010 tot 15 maart 2010 in het Stedelijk Museum in Amsterdam.

4

DTDut

ch T

reatDTD

utch

Tre

at

5

RietveldGerrit Rietveld

Rietveld was van oorsprong meu-belmaker in Utrecht- Hij begon in 1911 in de avonduren een archi-rectenopleiding bij de architect Klaarhamer, een compagnon van Berlage. In 1919 vestigde Riet-veld zich als zelfstandig architect. In hetzelfde jaar werd hij lid van De Stijl. Hij had enkele leden van De Stijl-groep leren kennen, zoals Bart van der Leck, J.J.P. Oud, Van Doesburg en Van ‘t Hoff. De laatste had net een stoel gezien die Riet-veld een jaar tevoren had ontwor-pen. In die stoel had Rietveld als het ware de ruimte zichtbaar ge-maakt. De vorm van het zitmeubel was belangrijker dan het materiaal waaruit het bestond. Het was een uitdrukking van het elementaire zitten. Het geheel was opgebouwd uit zelfstandige onderdelen, uit vlakken, rechte lijnen en haakse hoeken. De leden van De Stijl wa-ren er enthousiast over. Het leek werkelijk mogelijk de ideeën van De Stijl praktisch toe te passen. De stoel werd dan ook in 1919 gepubli-ceerd in het septembernummer van De Stijl. Rond 1923 schilderde Riet-veld de stoel rood. blauw, geel en zwart. De kleuren rood en blauw voor rug en zitting benadrukten de zitfunctie. de geel geschilderde uiteinden van het zwarte onderstel toonden het snijvlak van coördina-ten in de ruimte.

Rood-Blauwe stoel

Rietveld reduceerde in dit ont-werp de traditionele armstoel tot 13 beukenhouten latten met een vierkant profiel, 2 beukenhouten latten met een rechthoekig profiel

en 2 rechthoekige, triplex panelen. Voor de latten kan, op aanwijzing van Rietveld zelf, echter ook een andere niet-splijtbare houtsoort gebruikt worden. De latten wor-den, volgens een ongedateerde werktekening van zijn hand, met 16 ronde, beuken pennen op elk raakvlak aan elkaar bevestigd, en ‘de rug en zitting worden op de latten gespijkerd’.[1] Hierdoor was de stoel eenvoudig met behulp van bijvoorbeeld een zaagmachine te produceren. Rietveld hoopte dat machinale productie het werk van de arbeider zou verlichten ener-zijds en kwalitatief goede produc-ten (zoals zijn stoel) bereikbaar zou maken voor een groter publiek anderzijds. Dit idee leefde bij meer ontwerpers uit Rietvelds kringen, zo ontwierp architect Robert van ‘t Hoff, om niet alleen de opdracht-gever, maar ook de uitvoerder tot dienst te zijn, eenvoudiger te bou-wen en makkelijker te onderhou-den huizen.

“De stoel was speciaal gebouwd om aan te tonen dat het mogelijk is om een mooi object met een ruimtelij-ke sfeer te ontwerpen dat kan ge-maakt worden met eenvoudige ma-chinaal gefabriceerde onderdelen. Ik verzaagde een houten plaat in planken en rechthoeken. Ik deelde het middenste paneel in twee stuk-ken : het zitvlak en de rugsteun en ik maakte het frame uit verschil-lende lengtes van de plank. Maar ik was wel bezig met een stoel te maken en het kwam nooit bij me op dat dit object zo belangrijk zou worden dat het zelfs de architec-tuur zou beïnvloeden.”

6

DTDut

ch T

reatDTD

utch

Tre

at

7

KoolhaasRem Koolhaas

Remment Lucas Koolhaas werd geboren als zoon van de schrijver en filmcriticus Anton Koolhaas. Zijn grootvader was de architect Dirk Roosenburg (1887-1962). Tussen 1952 en 1956 woonde het gezin-Koolhaas in Indonesië. In Nederland ging Koolhaas naar de Nederlandse Filmacademie.Van 1968 tot en met 1972 studeerde hij architectuur aan de Architectural Association School (AA) in Londen. Koolhaas verwierf in 1972 een beurs om een tijdlang in de Ver-enigde Staten te verblijven. Hij studeerde aan de Cornell University en werd daarna visiting fellow aan het Institute for Architecture and Urban Studies in New York.

OMA

In 1975 richtte Koolhaas met de architect Elia Zenghelis en hun beide echtgenotes, de beeldend kunstenaars Madelon Vriesendorp en Zoe Zenghelis, het architectenbureau Office for Metropolitan Architecture (OMA) op, dat vanaf dat moment een belangrijke rol zou spelen in het wereldwijde architectuurdebat, zij het in het begin vooral als “papieren architect”, dat wil zeggen dat OMA aanvankelijk bekend was van lezingen, prijsvragen, discussies en publicaties, maar niet van gebouwen. Vooral het opzienba-rende prijsvraagontwerp voor de uitbreiding van de Tweede Kamer in Den Haag uit 1978 trok wereldwijd de aandacht.

CCTV

Het opvallende gebouw wordt uitgevoerd in samenwerking met ondermeer het East China Architecture and Design Institute uit Shanghai (ECADI).Het is de bedoeling dat de gebouwen voor de Olympische Spelen in Beijing van 2008 worden opgeleverd. Het hoofdkantoor wordt gerealiseerd in het nieuwe zakencen-trum in Beijing. Op een oppervlakte van 10 hectare worden twee torens gebouwd. De opvallendste is het nieuwe CCTV hoofdkwar-tier: een toren van 230 meter hoog die door de verschillende horizontale en verticale delen Escher-achtig aandoet.Op 9 februari 2009 brandde het naastgelegen en in aanbouw zijn-de Television Cultural Center (TVCC) af. Deze TVCC-toren, waarin onder andere het Mandarin Oriental Hotel zou worden gevestigd, maakte deel uit van het complex in wording van staatstelevi-siemaatschappij China Central Television en was eveneens door

beide architecten ontworpen. De oorzaak van de brand was een illegale vuurwerkshow van de televisiemaatschappij.

8

DTDut

ch T

reatDTD

utch

Tre

at

9

BrunaDick Bruna

Dick Bruna (1927) is een van de weinige levende Nederlandse kun-stenaars die wereldwijd bekend is, bij jong en oud. Bruna begon met tekenen in 1940 en illustreerde on-der andere de boeken uit de Zwarte Beertjes-serie. In zijn latere carri-ere maakte Bruna een groot aantal prentenboeken en werd hij gees-telijk vader van onder meer eegje egel, lotje, gobe, het hondje snuf-fie, betje big, de beertjes boris en barbara en natuurlijk nijntje. Het oeuvre van Dick Bruna kenmerkt zich door een eenvoudige en direc-te tekenstijl. Dick Bruna publiceer-de al 120 prentenboeken. Naast prentenboeken, ontwierp Bruna ook nog eens meer dan tweedui-zend boekomslagen, ruim honderd affiches en tientallen briefkaarten en prenten.

Nijntje

Het konijntje dat Bruna in 1955 ontwierp. nijntje is in 50 jaar tijd uitgegroeid tot een internationale bekendheid, niet alleen als perso-nage in kinderboeken maar ook als design icoon. De boeken van Dick Bruna zijn vertaald in meer dan 40 talen en er zijn bijna 85 miljoen exemplaren verkocht.Nijntje (Utrecht, 21 juni 1955) is een serie kinderprentenboeken met in de hoofdrol het gelijknami-ge konijntje Nijntje Pluis. De boe-ken zijn geschreven en getekend door Dick Bruna.In 1955 kwam er voor het eerst een Nijntjeboek uit, naar het ver-haal dat Dick Bruna zijn één jaar

oude zoontje vertelde over een konijn dat ze eerder die dag in de duinen van Egmond aan Zee hadden gezien. Nijntje wordt op een zeer basale manier getekend, met maar enkele lijnen en een of twee basiskleuren. Het doet denken aan de klare lijn, de te-kenstijl die door Hergé werd ge-introduceerd. Een Nijntjeboek bevat vierentwintig pagina’s, met op elke rechterpagina een teke-ning en op elke linkerpagina vier regels vers. De boeken worden in een klein formaat gedrukt, omdat Dick Bruna het belangrijk vindt dat zijn publiek het gevoel heeft dat de werkjes voor hen gemaakt zijn en niet voor hun ouders.De verhaaltjes van Nijntje zijn in onnoemelijk veel talen vertaald. In bijna alle talen is haar naam Miffy. Bruna controleert de ver-talingen streng - als een boekje wordt vertaald in een taal die hij niet kent, dan vraagt hij iemand anders om de tekst terug te ver-talen, zodat hij het resultaat kan controleren.De boekomslagen, affiches en prentenboeken die Dick Bruna maakte, hebben zeer inspire-rend op elkaar gewerkt. Eigenlijk maakt Dick Bruna geen illustra-ties maar pictogrammen. “Een affiche” zo zegt hij, ‘moet in een oogopslag kunnen worden gele-zen. Het moet werken als een vuistslag. Maar een affiche moet ook menselijk zijn en als het enigszins kan vriendelijk’. Dick Bruna is altijd op zoek naar di-rectheid en eenvoud. In het beeld moet de boodschap onmiddellijk te herkennen zijn.

10

DTDut

ch T

reatDTD

utch

Tre

at

11

SpykerSpyker

Spyker was het merk van een Nederlandse au-tomobielfabriek die begin 20e eeuw internati-onaal doorbrak, maar in 1926 werd opgeheven. De merknaam is in 1999 geregistreerd en onder de naam worden thans exclusieve sportwagens gebouwd, zie Spyker Cars.Spyker (tijdens de oprichting heette het nog Spijker) werd in 1880 gesticht door de Hilver-sumse smeden Hendrik-Jan en Jacobus Spijker.

Geschiedenis

De geschiedenis van het Nederlandse merk Spy-ker loopt terug tot het jaar 1880 toen het werd opgericht door de Hilversumse gebroeders Spij-ker. Jacubus en Hendrik-jan Spijker waren twee broers die samen een bedrijfje hadden in het maken van koetsen, die door paarden werden voortgetrokken. In 1898 bouwden de broers de gouden koets voor koningin Wilhelmina. De gouden koets was een geschenk van het Neder-landse volk voor prinsen Wilhelmina toen zij tot Koningin van Nederland werd gekroond. In het jaar 1903 bouwde Spyker zijn eerste eigen gemaakte auto en tegelijk ook de eerste auto ter wereld met een zescilinder motor, en een vier wiel aandrijving. Natuurlijk draaien alle wielen bij een auto als hij rijdt, maar bij een 4 wiel aandrijving rijden alle vier de wielen op de motor. Ook vonden ze een chassis uit, dat is de onderkant van de auto, die geen stof deed opwaaien. In die tijd waren de wegen nog niet zo goed als nu. Asfalt was er toen nog niet.De auto’s die Spyker maakten werden heel be-kend. Wereldberoemd zelfs. Ze waren zeer ge-wild. Sommige mensen zeiden dat het de Rolls Royce van Europa was. Het motto is van Spy-ker is: Nulla Tenaci Invia Est Via, dat betekent: voor een volhouder is geen weg onbegaanbaar.