Download - Riyazus Salihin 4 Cild

SkntlaraKatlanmaDNNFKELENMEKDininYasaklarinendiiZamanfkelenmekveAllahnDinineYardmEtmekYNETCLERNYNETTKLERNEEFKATYneticilerinYnettiiKimselereyumuakDavranmas,OnlarniyiliinisteyipefkatGstermesi,Onlaraldatmaktan,KendilerineKtDavranmaktan,ilerinivehtiyalarnhmalEtmektenSaknmasADLETLDEVLETBAKANIYNETCLERETAATGnahOlmayanHususlardaDevletBakanlarnataatinart,GnahOlanYerlerdetaatinHaramOlduuYNETCLETALBOLMAMAKGrevKendisineDmedikeGrevistememekveYneticiliktenUzakDurmayaalmakYNETCLERNYYARDIMCIEDNMESDevletBakanveKadGibiYneticileri,iyiBirerYardmcEdinmeyeTevikEtmekveBunlarKtArkadalarEdinipOnlarnTavsiyeleriniTutmaktanSakndrmakYNETCLKSTEYENLEREGREVVERMEMEKDevletYneticiliiveKadlkGibiMemuriyetlereTalipOlanveBuGrevlereArDknlkGsterenKimseleriTayinEtmemekEDEPBLMUtanmaDuygusu(Hay)DeeriveBuDuyguyaSahipOlmayaTevikSIRSAKLAMASZNDEDURMAKVEVADNYERNEGETRMEKYAPMAKTAOLDUUYLDEVAMETTRMEKKARILATIIKMSEYEGZELSZSYLEYPGLERYZGSTERMEKANLAILIREKLDEKONUMAKKarsndakineSzAkSeikSylemekVeyiAnlamasinGerektiindeTekrarlamakBRLMNKENDSNDNLEYENLERSUSTURMASIBirKimseninYanndaOturannHaramOlmayanSznDinlemesi,BirlimveVizinKendisiniDinleyenleriSusturmasTVERRKENLLOLMAKVAKARVEAIRBALILIKNAMAZA,LMMECLSNEVEBENZERBADETLEREAIRBALIVEVAKURBREKLDEAIRMAKMSAFREKRAMETMEKHAYIRLILERSEBEBYLEMJDELEMEKVETEBRKETMEKVEDLAMASTHREVEMVEREBAZIBADETLEREFARKLIYOLLARDANGDPGELMEKBayramNamazna,HastaZiyaretine,Hac,Cihad,CenazeNamazveBenzerlerine,FazlaSevapKazanmakMaksadylaBirYoldanGidipBakaBirYoldanDnmekBAZILERESADANBALAMAKYEMEKYEMEEDEBBLMYemeeBalarkenBesmeleekmek,SonundaElhamdLillahDemekYEMEKTEKUSURARAMAYIPONUBEENDNNSYLEMEKYEMEKSOFRASINDABULUNANORULUNUNYEMEKYEMEDTAKDRDENEDYECEDAVETEGDENKMSENNYANINABRTAKILIRSANEDYECEYEMEKENDNNDENYEMEK,SOFRAEDEBNBLMEYENERTMEKHURMAGBBRERBRERYENECEKMEYVALARISOFRADAKLERNZNOLMADANKERKERYEMEMEKYEMEEDOYMAYANKMSEYediindenDoymayanKimseninNeSyleyeceiveNaslDavranacaYEMENTABAINORTASINDANDELKENARINDANYENECEBRYEREDAYANANAKYEMEKYEMENNMEKRUHOLDUUPARMAKLAYEMEKYEMEKParmaklaYemekYemenin,ParmaklarYalaypYemekKabnSyrmann,DenLokmalarAlp

Yemenin,YemekKabnSyrdktanSonraSilmeninSnneteUygunOlduu,YemekKabnSyrmadannceSilmeninseSnneteUymadKALABALIKLAYEMEKYEMEKECEKLERLELGLEDEPLERSUTULUMUNUNAZINDANSULMESSuTulumuGibiKaplarnAzndanSumeninDoruOlmad,BununHaramDeilmekruhOlduuLECEKEYLEREFLEMEMEKGEREKTAYAKTASULEBLECE,OTURARAKMENNSEDAHAUYGUNOLDUUHALKASUDAITANINENSONRAECETEMZKAPLARDANSUMEKAltnveGmOlmayanBtnTemizKaplardanveBardakveyaEliniKullanmadanNehirdenYemekYemenin,OnlarTemizlikveBakalerdeKullanmannHaramOlduuGYMKUAMBLMBeyazRenkElbiseGiymeninMstehabl,Krmz,Yeil,SarveSiyahRenkile,pekDndaPamuk,KetenKl,YnveBakaBirMaddedenYaplanElbiselerinGiyilmesindeBirSakncaOlmadGMLEKGYMEKGYSELERNUZUNLUKVEKISALIIGmleinYeninin,elbiseninVeSarnUcununUzunluuBunlardanHerhangiBirininKibirveBykTaslamakinUzatlmasnnHaraml,ByleBirGayeOlmadanUzatlmasnnMekruhluuTEVZUSEBEBYLELKSELBSEGYMEMEKORTAHALLELBSEGYMEKBirhtiyaOlmaksznveeriBirMaksatBulunmaksznAlayEdilecekDerecedeBasitElbiseGiyilmemesiPEKGYMENNERKEKLEREHARAMOLDUUpeeOturmaveDayanmalarnErkeklereHaram,KadnlaraHellOlduuUYUZHASTALIIOLANINPEKLGYMESCZDRKAPLANDERSKULLANIMIKaplanDerisindenYatakYapmannveOnuEerlerinzerineKoymannYasakOlduuYENELBSEAYAKKABIVEBENZERBREYGYNCENASILDUAEDLECEGYMDESADANBALAMAKUYKUDBIUyumann,YaslanpYatmann,Oturmann,BirTopluluktaBulunmannveRynndbYATMAVEOTURMADBISrtstYatmak,AvretMahallininAlmaKorkusuOlmayncaAyakAyakstneAtmak,BadaKurarakveBireyeBrnerekOturmakcaizdirMECLSDBIMeclisveMeclisteOturmadbRYAVERYANINEDEBLERSELMBLMSelmnveSelmYaygnlatrmannFaziletiSELMALIPVERMENNEKLSELMINDBISELMITEKRARLAMAKBirYereTekrarGiripkanveyaAralarnaAaGibiBirEngelSebebiyleBirbirleriyleTekrarKarlaanKimselerinHerDefasndaSelmVermelerininMstehapOluuEVNEGRENKMSENNSELAMVERMESOCUKLARASELMVERLMESERKENKADINASELMVERMESErkeinKendiHanmna,MahremlerindenBirKadnaHaklarndaFitneKorkusuBulunmayanYabancoBirKadnaVeyaKadnlaraSelmVermesiveBuartlardaKadnlarndaSelamVermesiMANETMEYENLERESELMVERPALMAKnanmayanlaralkOlarakBizimSelmVermemizinHaramOlduu,OnlarnSelmlarnaNaslKarlkVerilecei,MslmanlarlaMslmanOlmayanlarnBirAradaOturduuMecliseSelmVermeninMstehapOlduuAYRILIRKENSELAMVERMEKBirKimseninMeclistenKalktBirVeyaDahaokArkadandanAyrldZamanSelmVermesinin

MstehapOlduuBREVEGRERKENZNSTEMENNGEREVEEDEBLERZNSTERKENSMNSYLEMEKzinsteyeneKimO?Denildiinde,BilinenAdveyaKnyesiyle,BenFilanmDemesininSnnetOlduu,BenveyaBunaBenzerbirCevapVermesininiseMekruhOlduuAKSIRANAYERHAMKELLAHDEMEKAksranElhamdlillahDediindeYerhamkellahDemeninMstehap,AllahaHamdetmediindeYerhamkellahDemeninMekruhOlduu,AksranaCevapVermenin,AksrmannveEsnemeninEdepleri.MUSAFAHAYAPMAKMslmanlarnBirbirleriyleKarlancaMsafahaYapmalar,GleryzlDavranmalar,SlihBirKimseninElinipmenin,ocuunuefkatlepmenin,YolculuktanDnncekucaklamannMbah,BirininnndeEilmeninMekruhOlduu.HASTAZYARETHastayZiyaretEtmek,CenazeyiUurlamak,CenazeNamaznKlpKabreKonulurkenOradaBulunmakveGmldktensonraMezarnBandaBirSreBeklemekHASTAYADUAETMEKHastayaNeileDuaEdilir?HASTANINHALNYAKINLARINDANSORMAKLECENANLAYANKMSENNYAPACAIDUAHASTAYAVELMMAHKUMLARINAYBAKMAKHastannYaknlarnaveBakclarnaOnayiBakmalarnveOndanGrecekleriTepkilereSabretmelerinizTavsiyeEtmekyineHad,KsasBenzeriCezalarSebebiylelmYaklamOlanlarayiDavranlmasnHatrlatmannGzelliiHASTANINHALNANLATMASIHastannHastaymArmiddetli,Yanyorum,VayBamGibiSylemesininCaizOlduu,ikyetetmediiSreceByleDertlenmesindeKerhetBulunmadLMEKZEREOLANKMSEYEKELMETEVHDTELKNLNNGZLERNKAPADIKTANSONRASYLENECEKSZlnnBandaSylenecekszveCenazeSahibininSyleyeceiSzBAIRIPAIRMADANLYEALAMAKLENNHALNGZLEMEKldeGrlenHoaGitmeyenHalleriSylemektenKanmakCENAZENAMAZIKILMAKCenazeNamazKlmann,KabreKadarGiderekCenazeninKabreKonulmasndaHazrBulunmannyi,KadnlarnCenazeyeitirakEtmelerininiseMekruhOlduuCENAZENAMAZINDASAFLARCenazeNamazKlanlarnokOlmas,CemaatinveyaDahaFazlaSafTekilEtmesiCENAZENAMAZINDAOKUNACAKDUALARCENAZEYSRATLTAIMAKLNNBORCUNUHEMENDEMEKlnnBorcunuHemendemek,OnuBirAnnceDefneHazrlamak,AncakAnsznlmsseldyiceAnlalncayaKadarBekletmekMEZARBAINDAVAAZVENASHATETMEKMEZARBAINDADUAlyDefnettiktenSonraDuavestifarEtmek,KuranOkumakinBirSreMezarBandaOturmak

76SIKINTILARAKATLANMAK

yetler

[134]

1.fkeleriniyenerler,insanlarbalarlar.Allahiyilikedenlerisever.limrnsresi(3),134

Bu yeti kerme, 23 bahis nceki Gzel Ahlk ile YumuakHuyluluk, Kolaylk ve Teennkonularndaksacaaklanmt.fkesiniyutmakaynzamanda insanlardangelenskntlarakatlanmakanlamtadiin,Nevevmerhumbugenimnalyetikermeyiburayatekraralmtr.

nsandnyadatekbanayaayamaz.Hayatndierinsanlarlaberabersrdrmekzorundadr.Byleoluncadaanlayszbazkimselerlekarlamak,onlartarafndanrahatszedilipincitilmektabiidir.teozaman insann iinden kabarp gelen fkeyi tutmas, mmknse onu bsbtn yutmas ve hattayapabiliyorsa kalbindeki fke izlerini silip atmas onun iyi bir mslman olduunu gsterir. Bu zordavrann mkfat Allahn sevgi ve takdirini kazanmaktr. Byle bir dl alabilmek iin, fkesinehkimolmakbiryana,insan,cannbilesevesevevermelidir.

[43] 2.Kimsabredipbalarsa,buancakbyklerinyapabileceideerlibirdavrantr.

rsresi(42),43

Bu yeti kerme de daha nceki bahislerde birka defa gemitir. nsan kendi ahsiyetine bykdeerverir.Onurununkrlmasnagzyummaz.Kendisiniaalayandavranlarakarlkvermekister.Amabusradalykard,gururunuincitenkimseyefazlasylakarlkverdiiolur.Bylece,belkidefarknavarmadanmuhtabnahakszlkeder.

Yaplan fenala karlk vermek kolay bir itir. Bunu herkes yapabilir. Nitekim etrafmzdakilerinyle yaptn grp durmaktayz. Can dmanmz olan nefis, fazilete erimemize, Cenb Hakkntakdir ettii iyi kimseler safnagememizedevaml surette engelolmaktadr.Fakatnefsine szgeirenbykruhlu insanlarbuengeliaanyksekahsiyetlerdir.Onlarkendilerineyaplanktlkleremertedirenirler,ktlekarlkvermezlervermeyekalksalarbilehaddiamazlar.Kendilerinefenadavrananinsanlarouzamanaffederler.Negzelsylemiler:

KtlektlkherkiininkrdrKtleiyilikerkiininkrdr

Hadis

: -649 :

. .

649.EbHreyreradyallahuanhdenrivayetedildiinegrebiradam:

YReslallah!Benimakrabamvar.Benkendileriniziyaretediyorum,onlarbanagelipgitmiyorlar.Benonlaraiyilikediyorum,onlarbanaktlkediyorlar.Benonlaraanlayldavranyorum,onlarsabanakabadavranyorlar,dedi.

BununzerineResliEkremsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

Eer dediin gibi isen, onlara scak kl yutturmu oluyorsun. Sen byle davrandka,Allahnyardmseninleberaberdir.

Mslim,Birr22

Aklamalar

Akrabalarla ilgiyikesmenin insanayakmayanbirdavranolduunuResliEkremEfendimizbirtebihle anlatmaktadr. Ana Babaya yilik ve Akrabay Grp Gzetmek bahsinde 320 numara ileaklanm olan bu hadiste, akrabasn unutup onlarla ilgiyi kesenler scak kl yiyen kimseyebenzetilmektedir.

Kl yiyen kimse ok gemeden korkun bir strap ekmeye balar. Midesi yanar, barsaklarkavrulur,arderecedesusuzlukduyar.Nekadarsuierseisinhararetibirtrlsnmez.

Akrabasna kt davranan, onlarla grp konumayan kimseler, yaptklar bu insanlk ddavranlardan dolay bir mddet sonra piman olup elem ve strap ekerken, onlarn kabalklarnakatlanan, ktlklerine iyilikle karlk veren akrabalar ise, insanca davranmann derin huzurunutadarlar.Bukonudakidinbuyruklarauymannmnevzevkiniyaarlar.Onlarnbuasildavrankadirbilmezakrabalarndahafazlaezer,yerindibinegeirir.

Akrabasyla ilgisini kesenlere scak kl yedirmek tebihini, onlarn yzne scak kl serpmek,yzlerini kl rengine boyamak, bylece kendilerini mahcup ve perian etmek eklinde de anlamakmmkndr.

Gelmeyen akrabasna giden, onlarn kabalklarna tahamml eden, madd ve mnev yardmlarylaonlargrpgzetenkimseninyaptbu iyilikve ikramlar,CenbHakknrzsnkazanmayavesileolur.

Hadistenrendiklerimiz

1.Akrabalargelmesebileonlaragitmelivekendileriyleilgiyikesmemelidir.2. Akrabalarla ilgiyi bsbtn kesmek, bu konudaki Peygamber buyruklarn dikkate almamak,

dolaysylaCenbHakkgcendirmekdemektir.77

DNNFKELENMEK

DNNYASAKLARINENDZAMANFKELENMEKVEALLAHINDNNEYARDIMETMEK

yetler

[30] 1.KimAllahnemirveyasaklarnasayggsterirse,buRabbininkatndakendisiiindaha

iyidir.Hacsresi(22),30

nsanlarAllahTelya kulluk etmek iin yaratldklarn hibir zaman unutmamal, bu sebeple deOnunemirveyasaklarnauymayagayretgstermelidir.Bunuyaptklartakdirdehemkendiidnyalarhem de iinde yaadklar dnya daha huzurlu olacaktr. nk btn ilh buyruklar yani emirler veyasaklar, insanlarn sadece hirette deil, ayn zamanda dnya hayatnda da mutlu olmalar iinverilmitir.Ayrcahiretteiyikulolmannmkfatngreceklerdir.

[7] 2.EersizAllahndinineyardmederseniz,Odasizeyardmeder,ayaklarnzkaydrmaz.

Muhammedsresi(47),7

yetikermede,sizAllahayardmederseniz,Allahdasizeyardmeder,buyurulmaktadr.phesizAllah Telnn kimsenin yardmna ihtiyac yoktur. Kullarna yardm eden Odur. u halde Allahayardmetmekszmeczdir.

Allahayardmdemek,Onunemrinitutmak,dinininrenilmesiveyaylmasiinabasarfetmekvebumaksatlaReslneyardmcolmakdemektir.CenbHakherkese,dilediiniyapabilmesiiiniradevermitir.nsan,iradesiniAllahnemirleriniyapmaveyasaklarndanuzakdurma,byleceOnunrzsneldeetmeynndekullanr,dininehizmetetmeyekararverirse,Allahdaonayardmcolur.Hedefininnndekibtnengellerikaldrr.Gnlndekikorkuyukarr.Dayanma,direnmevezafereulamagcveimknlutfeder.

Buyetiyinemeczanlamdaolmakzerefarklyorumlamakisteyenlerdevardr.Bunagreyetinmnas,eersizAllahnkoyduukanunlarauygunolarakalpziraatyapar,yeryznekipbierseniz,Allahdasizinemeiniziboakarmaz,almanznkarlnverereksizeyardmeder,demektir.

Hadisler

: -650 : . : :

.

650.EbMesdUkbebniAmrelBedrradyallahuanhylededi:

BiradamPeygamberaleyhisselmagelerek:

Filancabizenamazkldrrkenokadaruzatyorki,buyzdenbazansabahnamaznagelemiyorum,dedi.

BenPeygambersallallahualeyhi ve sellemi hibir konumasndaognkkadar fkeli grmedim.ylebuyurdu:

nsanlar!inizdenefretettirenkimselervar!Kimimamlkyaparsa,namazksakldrsnziraarkasndakicemaatiniindeyalsvar,ocuuvar,igsahibiolanvar.

Buhr,lim,28,Ezn6163,Edeb75,Ahkm13Mslim,Salt182185.Ayrcabk.bniMce,kme48

Aklamalar

Peygamber Efendimizin en nemli grevi insanlar dine dvet etmek, onlarn iyi birer mslmanolmasna yardmc olmakt. Onlar dinden soutmamak, bktrmamak iin byk gayret sarfederdi. Busebepledinkonulardaherzamankonumaz,sahblerindinlemeyeiyiceistekliolduklarzamankollard.

Diniretipbenimsetmekonusundabylesine titizolduu iinmslmanlardindensoutan tutumvetavrlariddetleknard.BirsahbReslullahnhuzurunagelerekmahalleimamlarnnuzunsrelerokumassebebiylebazannamazagegeldiiniveyagelemediinisyleyince, Peygamberaleyhisselmbuna pek fkelendi ve hemen sahbleri toplad. Namaz gereinden fazla uzatarak insanlar dindensoutmamalarn sk sk tenbih etti. Yalnz bana namaz kldklar zaman, istedikleri kadar uzun

klabileceklerinisyledi.

Sabah namaznda uzun bir sre okuduu iinReslullahEfendimize ikyet edilen sahbnin kimolduu kesin olarak bilinmemektedir. Bunun bilinememesinde Kintn Efendisinin tkip ettii iraduslnntesirivardr.ReslullahEfendimiz,yanlitutanbirsahbyidierlerininyanndautandrmakistemezdi.Kusurlu kimsenin adn sylemek yerine genelleme yaparak konuurdu.Nitekim bu defa dayleyapm,inizdenefretettirenkimselervar!buyurarakhikimseyidorudanmuhtapalmamt.

BirbakaseferindeMuzbniCebelkendimahallesindeyatsnamazkldrrkenuzunbirsreokudu.Bunadayanamayanbirsahbnamazbozdu,sonradayalnzbanaklpgitti.Budurumkendisinehaberverilince,Muzozthakkndahoolmayanbireysyledi.OsahbdeMuzbniCebeliReslullahEfendimize ikyet etti. ok sevdii bir sahbsinin mslmanlar ibadetten soutan tavrna zlenResliKibriyEfendimiz,herzamanyaptnnaksineMuzkarsnaalarakonadefa:

Sen fitnecimisin,Muz! diye kt arkasndayal, zayf, ig sahibi kimselerin bulunacandikkatealaraknamazksasrelerlekldrmasntavsiyeetti(Buhr,Ezn63).

Reslullah Efendimiz namaz kldrrken alayan bir ocuk sesi duyduu zaman, annesinin cmidenamaz kldn ve yavrusunun alamasndan dolay huzursuz olacan dnerek namaz abucakkldrrd(Buhr,Ezn65).

AereimbeeredenZbeyr bniAvvmn namaz gereinden fazla uzatmama, cemaati bktrpusandrmamakonusundapekhikmetlibirszvardr.Hz.Zbeyrnamazgenellikleksakldrrm.Ona:

Siz Hz. Peygamberin ashb olduunuz halde namaz bakalarndan daha ksa sreler okuyarakkldryorsunuz.Niinbyleyapyorsunuz?diyesormular.

Hz.Zbeyrucevabvermi:

Bizuvesvesecieytandandahaabukdavranyoruz.

Bugnimamlarmznnamazgereindenfazlauzattklarsylenemez.Bunakarlkcumahutbeleri,maalesefgereindenfazlauzatlmakta,busebepledevesvesecieytanafrsatverilmektedir.PeygamberEfendimizin namazlarnn hutbelerinden daha uzun olduu bilindiine gre, bu yanl uygulamanlenmelidir.

Reslullah Efendimizin ahsna kar yaplan kabalklar hogrp bunlar anlayla karladnnpek ok misali vardr. Fakat insanlar dinden, cmiden, cemaatten uzaklatracak bir i yapanlara himsamahagstermemi,hattabuyanl tutumlarndandolayonlarakzpfkelenmitir.fkeninmerolduukonulardanbiride,insanlardindensoutacakhataldavranlardr.


1.Bakalarnanamazkldrankimse,arkasndakicemaatindurumunudnereknamazgereindenfazlauzatmamaldr.

2.Yalnzbananamazklanveyauzunsrelerokunaraknamazklnmasnisteyenbircemaateimamolankimse,namazistediikadaruzatabilir.

3. Namaz gereinden fazla uzatarak cemaati karan veya dinin genel siyasetine aykr davranankimseler,birstmercitarafndanuyarlpikazedilmelidir.

4.fkelenmekktbirdavranolduuhalde,dinbirsebeplemerlukkazanabilir.5.nsanlarazararverenbirdavran,ikyetyoluyladaolsanlenmelidir.

: -651

: . :

: ... : . :

651.ieradyallahuanhylededi:

EviminsofasnzerinderesimlerbulunanbirperdeileayrdmgnReslullahsallallahualeyhivesellembir seferden dnmt.Resimli rty grnce yz renkten renge girdi ve onu ekip kopard.Sonradabanaunlarsyledi:

ie! Kyamette insanlarn en iddetli azb grenleri, yaptklarn Allahn yarattnabenzetenlerdir.

Buhr,Libs91Mslim,Libs9192.Ayrcabk.EbDvd,Libs45Nes,Znet111

Aklamalar

Canl varlklarn resmini yapmann yasak edildii konusunda 1682 numara ile bu hadis tekrargelecektir.Resimyasa hakknda geni bilgi orada verilecektir.Hadisimiz burada, din iin fkelenmeasndanelealnacaktr.

Bununla beraber u kadarn syleyelim ki, insanlarn ilh diye tapndklar eylerin resimleriniyapmakveburesimleriduvaraasmakkesinlikleyasakedilmitir.ZiraslmiyetteirkyaniAllahaortakkomak en byk gnahtr. Dinimizde bundan daha ar su yoktur. te bu sebeple Allah Telyagsterilmesigerekenenstnsaygyaglgedrecekeyleredeervermekveonlarnemsemekdorubulunmamtr.

slmiyet geldii tarihte insanlar puta tapmakta idi. ie annemizin zerinde canl resmi bulunanrty ast gn, Allahn Resl puta tapanlarla yapt bir savatan ayann tozuyla dnmekteydi.Sofayaaslanperdeninzerindekiresimlerkuresmiveyakanatlatresmigibi(Nes,Znet111)msumresimler bile olsa, o gn iin birtakm insanlara putlar hatrlatyordu. Tevhid inancna glge drenhibir eye Reslullah Efendimizin tahamml yoktu. Dinin en nemli prensibinin zedelenmesinedayanamazd.VefatedensevgilieiHz.HaticedensonraenoksevdiihanmHz.ieolduuhalde,bukonudakimsamahasztavrnonakarbileortayakoymaktanekinmemiti.

Dier rivayetlerden rendiimize greHz.ie resimli perdeyiHz. Peygamberimemnun etmekiin yapmt. Belki de bu sebeple ondan Ne iyi etmisin demesini bekliyordu. Yapt iin yanlolduunu anlaynca perdeyi kesip yastk yapt. Bylece perdedeki resimler sayg duyulma zelliiniyitirdiiiinResliEkrembunabireydemedi.


1. nsanlarda tapnma duygusu uyandran resim ve fotoraflarn sayg duyulacak ekilde aslmasyasaklanmtr.Resimlimalzemelerbylebirsayguyandrmayacakekillerdekullanlabilir.

2.Dininyasaklarnninenmesinefkelenmeksakncaldeildir.Byleyanllar,gerektiindefiilmdhaleilededzeltilebilir.

3. nsanlar tek Allah inancndan uzaklatran eyleri bu maksatla kasten yapanlar, kyamette eniddetliazbaurayacaklardr.

: -652

: : :

.

652.YineHz.ieden rivayet edildiine gre,Mahzm kabilesinden hrszlk yapan bir kadnndurumuKureylileripekzmt.Bununzerine:

Bu konuyu Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem ile kim grebilir? diye kendi aralarndakonutular.Bazlar:

BunaReslullahnsevgilisismebniZeyddenbakakimsecesaretedemez,dediler.

smedeonlarnistekleridorultusundaPeygambersallallahualeyhivesellemilekonutu.

ResliEkremsallallahualeyhivesellemsmeye:

Allahn koyduu cezalardan birinin uygulanmamas iin araclk m yapyorsun?buyurduktansonrakalkpbirkonumayaptveunlarsyledi:

Sizden nceki milletlerin yok olmasna sebep, ilerinden soylu biri hrszlk yapnca onadokunmayp, zayf ve kimsesiz biri hrszlk yapnca ona cezasn vermeleriydi. Allaha yeminederimki,MuhammedinkzFtmahrszlkyapsayd,onundaelinikeserdim.

Buhr,Enbiy54,Megz53,Hudd11,12Mslim,Hudd8,9.Ayrcabk.EbDvd,Hudd4Tirmiz,Hudd6Nes,Srk6bniMce,Hudd6

Aklamalar

Hadsi erfin dier rivayetlerindenrendiimizegre,Kureykabilesininbir koluolanMahzmkabilesindenFtmabintiEsvedadlkadnngerdanlkalmasolayMekkefethisrasndacereyanetti.Mahzmlular buolay bir erefmeselesi yaptlar.Kabilelerindenbir kadnnhrszlk dolaysyla elininkesilecekolmasonlarnarnagitti.Acababununbirafyoluveyadiyetdeyerekkurtulmaimknyokmuydu?OlsabilebylebirteklifiReslullahaarzetmeyekimcesaretedebilirdi!

Peygamber Efendimizin zatl klesi Zeyd bni Hrisenin olu smeyi hatrladlar. smeReslullahnkucandabymveonunderinsevgisinikazanmbiriydi.ResliEkremonukucanaalpAllahmbenonuseviyorum,sendesevonudiyeduaettiiiinkendisineReslullahnSevgilisiderlerdi. smenin baz konularda efaatilik yapt, Peygamber aleyhisselmn da onu krmadbiliniyordu.Hemensmeyegidipdurumuanlattlar.Bunemlimeseledeefaatiolmasnistediler.Oda kalkp Efendimize gitti ve hrszlk yapan Ftma adl kadnn affedilmesini istedi. Halbuki byleolaylar devlet reisine veya onun valisine iletildikten sonra sulunun affedilmesi artk sz konusuolamazd.ZiraAllahaaitbirhakkaffetmeyedevletreisininbileyetkisiyoktu.smebylenemlibirkonudanaslaraclkyapard?

ReslullahEfendimizsmeninteklifinepekzld.Mbrekyzrenktenrengegirmeyebalad.teozamansmeyapthatayanladve:

YReslallah!Allahdanbenibalamasndile,diyeyalvard.

AkamoluncaPeygamberaleyhisselmmslmanlarabirkonumayapt.Allahnkoyduukanunudeitirmeyekimseninyetkisiolmadn,bukonudakimseyezelmumeleyaplamayacanbelirttiveszlerini bitirirken, bu ii Mahzmlu Ftma deil, kendi kz Ftma da yapm olsa, onun da elinikeseceinisyledi.Dahasonrakadnnelikesildi.

Eli kesilen bu kadnn dn ald baz eyalar daha sonra vermemek gibi bir deti olduusylenmektedir.aldeyannkadifeyesarlbirgerdanlkolduu,bukadifeninReslullahnevindenalnddarivayetedilmektedir.Hz.iedahasonrabukadnngnahnatvbeedipiyibirmslmanolduunu, evlenip yuva kurduunu, Reslullaha bir ey sormaya geldii zaman ona araclk ettiinianlatrd.

Hadsierf1773numarailetekrargelecektir.


1. Allahn koyduu yasaklar inendikten ve konu devlet reisine intikal ettikten sonra, suunaffedilmesiiinaraclkyaplamaz.

2.Hrszlkcezasnnuygulanmasndakadnerkekayrmyoktur.3.Cezaverirkenzenginfakirayrmyapmak,birmilletinhelkineyolaanbykbirhakszlktr.4.Eskimilletlerinbanagelenfelketlerdenibretalnmaldr.5.Dininsusaydileriyapanlarakzmakcizdir.

. -653 :

. :

.

653. Enes radyallahu anhden rivayet edildiine gre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellemMescidinkbleduvarndabirtkrkgrd.Bunapekzldyzndenbellioldu.Hemenkalkponuelinealdbirakltaylakazd.Sonradaunlarsyledi:

nsannamazadurduuzamanRabbineynelmiolur.Rabbiisekendisiylekblearasndadr.Ohaldehibirinizkbleyekartkrmesin.Mecburkalnca(camidndaiken)soltarafnaveyaayannaltnatkrsn.Sonracbbesininbirucunututtu,iinetkrpkumakatladVeyabyleyapsnbuyurdu.

Buhr, Salt 3436, 39,Ezn 94, elAmel fissalt 12,Edeb 75Mslim,Mescid 5053,Zhd 74.Ayrca bk.EbDvd,Salt22Nes,Mescid,32,35bniMce,Mescid10,kme61

Aklamalar

Asr sadettemescitlerde bugnk gibi hal, kilim veya hasr cinsinden bir yayg yoktu.Kumvetoprakzerindenamazklnrd.MescidiNebevninzerihurmadallarylartlolduuiinyamurlugnlerdeoradanamazklanlarnalnamurabulanrd.Birdeiindebulunduklarhayatartlarsebebiyleognkinsanlarntemizlikanlayfarklyd.zellikleldeyaayanlarmedeniyettenuzakt.Busebepleherhangibirktniyetiolmadanmescidetkrenleroluyordu.

BuolayngetiignReslullahEfendimizmesciddenamazkldryordu.Kbleduvarnda tkrkgrnce pek zld. Tkrk namaz klnmasna engel deildi ama,mescide ve stelik kble duvarnatkrlmesi saygszlkt.O gzelim yz renkten renge girdi. ahsna kar yaplan kabalklar birokdefasineyeekmesineramenAllahnevidemekolanmescidlerekaryaplanbukabalbalamad.Bir rivayete gre daha namazdayken ilerleyerek, bir baka rivayete gre ise, namazdan sonra eline birakltaalaraktkrkazd.

Peygamber Efendimizin derin zntsn gren ensardan bir hanmn tkr hemen kazyptemizledii,sonratkrndediiyeregzelkokusrd,bunugrenResliKibriynnimdinegzel oldu buyurarakmemnuniyetini belirttii de rivayet edilmektedir (Nes,Mescid 35).O sahbhanmn tkrlen yeri temizleyip oraya gzel koku srmesi bu olayn bir devam olabilecei gibi, birbakagnbenzeribirolaynmeydanageldiidnlebilir.

Resli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem namaz klan mminin Kuran okuyarak, zikir ve duaederek, Cenb Hakkn huzurunda bulunduu dncesiyle yzn ve gnln Allaha yneltmeyealtn, bylece mnev bir havaya girmeye gayret ettiini, bunlar yaparken ynn kbledenayrmadnhatrlatmaktavebudurumdakibirininkbleyedoruasla tkremeyeceinibelirtmektedir.KbleKbecihetinigsterdiiiinsaygduyulmasgerekenbiryndr.Ynlerinendeerlisidir.Bununiindirki,mminkkvebykabdestbozarkenkbleyednmeyeceigibi,tkrmekzorundakaldzamandakbletarafnatkrmeyecektir.Gzelbirszvardr:Namazmmininmircdr,denir.Mnevbirykseliehazrlanankimsenin,kendinibylebirhavadanuzaklatracakdavranlardabulunmamasgerekir. Tkrmek zorunda kalrsa, ban hafife sola evirerek cebinden mendilini karp iinetkrmelidir. ayet ak havada namaz klyorsa soluna veya tkrn gizleyebilecei en uygun yerolanayakaltnatkrmesindebirmahzuryoktur.

PeygamberEfendimizinnasltkrlmesigerektiiniashbnagstermekzerecbbesininkenarnatkrmesi, mendil kullanmann det olmad o dnemde mslmanlar eitmek iindir. Bugn artkherkesin cebinde kat veya bez mendil bulunmaktadr. Yanna veya ayann altna tkrmesigerekmemektedir.Fakatzamannveartlarndeimesi,insanhadisteverilenruhsatkullanmayamecburedebilir.

Resli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem nsan namaza durduu zaman rabbine ynelmi olur.Rabbi ise kendisiyle duvar arasndadr szyle, Cenb Hakka kbleye dnlerek ulalacan,kblenin ise, namaz klarken insann yzn dnd tarafta bulunduunu, netice itibariyle aradnnkbletarafndaolduunuhatrlatmaktavebylecekbleninnemineiaretetmektedir.YoksahAllahabirmekntyinetmemektedir.

Peygamber aleyhisselmn sadece kble tarafna deil, ayn zamanda sa tarafa tkrmeyi deyasaklad, mescide tkren kimsenin, tkrn temizleyerek yok etmek suretiyle bu gnahtankurtulabileceimuhtelifrivayetlerdebelirtilmektedir.

Hadsi erfin konumuzla ilgili yn, mescidin kblesine tkrlmesinin Hz. Peygamberigazaplandrmasdr.nsanlarafkelenmemeyitavsiyeedenResliEkremsallallahualeyhivesellemin,kutsaldeerleresayggsterilmemesi,Allahnyasaklarnninenmesihalindesonderecezldvebukonulardakikabahatleribalamadgrlmektedir.


1.Cmivemescidleribadetyeriolduuiinorayasonderecesayggstermekgerekir.2.Kbleyesayggstermeli,namaziindevedndakbleyekaraslatkrmemelidir.3.Gerekimamgerekcemaatmescidintemizliinedikkatetmelidir.4.Dininbuyruklarnbilenler,bilmeyenlere,PeygamberEfendimizinyaptgibigzelbirslpile

retmelidir.5.Mescidevekbleyesaygszlkedenlerekzpfkelenmekcizdir.

78

YNETCLERNYNETTKLERNEEFKAT

YNETCLERNYNETTKMSELEREYUMUAKDAVRANMASI,ONLARINYLNSTEYPEFKATGSTERMES,ONLARI

ALDATMAKTAN,KENDLERNEKTDAVRANMAKTAN,LERNVEHTYALARINI

HMLETMEKTENSAKINMASI

yetler[215]

1.Sanauyanmminlerealakgnlldavran!uarsresi(26),215

Allah Telmslman kullarn Resli Ekremine emanet etmekte, sonra da onlara alak gnlldavranmasn,yardmavekorunmayamuhtaolanlarnelindentutmasntenbihetmektedir.

Bu sadece Resli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem Efendimize deil, onun ahsnda btnmminlere yaplm bir tavsiyedir. ZiraYceRabbimizmminleri birbirine karde yapm, sonra daonlara birbirinin derdiyle ilgilenmeyi, birbirinin yarasna merhem olmay ve kardelerinin skntlarngidermeyiemretmitir.

u halde mminler karde olduklarn hibir zaman unutmayacak, birbirlerine asla kabadavranmayacak, kendilerini dier kardelerinden stn grmeyecek, onlar kmsemeyecek, onlarakarde gzyle bakacak, onlardan bir kabalk grnce hemen yz evirmeyecek, insan tabiat byledirdiyerek,kardelerinekaranlaylolacaktr.

yi bir mminin dier mmin kardelerine kar alak gnll ve merhametli, kfirlere kar iseonurluvezorluolmasgerektiiKurannbuyruudur.[Midesresi(5),54]

[90]

2. Allah Tel adaleti, iyilii, akrabaya yardm etmeyi kesinlikle emreder irkinliin hertrlsn,ktlvehernevihakszlyasaklar.Sizednpyapmanziinbyletverir.

Nahlsresi(16),90

Buyetikermedeeyemredilmekte,eydeyasaklanmaktadr.

Allah Tel kullarna ncelikle adaleti, yani hakk korumay, haklnn tarafnda yer almay,hakszlktankanmayemretmektedir.Yneticilerindikkatetmesigerekenilkesasbudur.

yetteemredilenikincihususihsan,yaniiyilikyapmaktr.hsan,birhadsierftebelirtildiizere,kendisi iin istediini dier kardeleri iin de istemektir. Aslnda ihsan denince hatra, yaptn gzelyapmakgelir.641numaralhadisteihsnnbumnasngrm,hayvankeserkenbileiiengzelekildeyapmann gereini okumutuk. hsan ibadet asndan ele alan Peygamber Efendimiz onu, Allahgryormu gibi ibadet etmek diye aklamtr. nsan namaz klarken Allahn huzurunda olduunudnrse,ibadetiniengzelekildeyapmolur.Yneticilerde,idareettiklerineiyilikyapacaklar,onlaraengzelekildedavranacaklardr.

yette emredilen nc husus,akrabalarn ihtiyalarn temin etmek, skntlarn gidermek vekendilerine ikramda bulunmaktr. Peygamber Efendimiz sevab en abuk alnan iyiliin, akrabaygzetmekolduunusylemektedir(bniMce,Zhd23).

yetikermedeyasaklananilkeyhertrlirkinliktir.zellikledezinatrndenedepsizliklerdir.

kinciyasak,dininvedetlerinhogrmediiktlklerdir. nsannhakkolmayanbir eyi eldeetmeye kalkmas, dolaysyla bakasnn haklarna tecvz etmesi gibi herkes tarafndan yadrgananhareketleriAllahTelyasaklamaktadr.

ncyasak isebakasnnhakkna tecvz etmektir. lh gazab en fazla tahrik edenktlkbudur. Bunun iindir ki Resli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem, hiretteki cezas sakl bulunmaklaberaber, Allah Telnn dnyadaki cezasn abucak verecei iki gnahtan birinin bakasnn hakknatecvz, dierinin ise akrabalarla ilgiyi kesmek olduunu sylemitir (Eb Dvd, Edeb 43). Btnmslmanlar ilgilendiren bu emir, yneticileri de idaresi altndakilerin hakkn inemekten zelliklesakndrmaktadr.

Btn bu emir ve yasaklar, dnya ve hiret bahtiyarln elde edebilmemiz iin Allah Telnnverdiitlerdir.

Hadisler

: : -654 :

.

654. bni mer radyallahu anhm Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemi yle buyururkendinledim,dedi:

Hepinizobansnzhepinizgttnzsrdensorumlusunuz.Devletreisidebirobandrvesrsnden sorumludur.Erkek, ailesinin obandr ve srsnden sorumludur.Kadn, kocasnnevinin obandr ve srsnden sorumludur. Hizmetkr, efendisinin malnn obandr o dasrsnden sorumludur. Netice itibariyle hepiniz obansnz ve gttnz srdensorumlusunuz.

Buhr,Cuma11,stikrz20,tk17,19,Vesy9,Nikh81,90,Ahkm1Mslim,mret20.Ayrcabk.EbDvd,mret1,13Tirmiz,Cihd27

Aklamalar

Geni kapsam sebebiyle bu hadsi erf 285 numara ile Kocann Kars zerindeki Haklarblmnde, 302 numara ile de Ailenin Din Eitimi blmnde gemitir. Burada ise yneticilerinynetilenlerekarsorumluolduunupekgzelbelirtmesisebebiyletekrarzikredilmitir.

Allah Tel hibir kulunu babo yaratmamtr. Dnyaya gelen herkesin bir sorumluluu vardr.Devletreisindendadakiobana,evdekihizmetiyevarncayakadarherkesyaptiinhesabnAllahaverecektir.PeygamberEfendimizmeseleyebuadanbakmaktadr.

Peygamber Efendimiz sorumlu olan kimseyle sorumlu olduu eyleri obansr benzetmesiyleanlatmtr.obansaflvesamimiyeti temsileder.Ogttkoyunlaraderinbir efkatvemerhametbesler.Koyunlarn en gzel otlaklarda yaymaya alr. Sulama zaman gelince onlar sular.Dinlenmezamanelekyerinegtrpyatrr.Kurdakuakaptrmaz.Onlarnhastalanmamasnadikkateder.Hastaolanlaradazelihtimamgsterir.

Kendisine canls canszyla koskoca bir devlet emanet edilen devlet bakan, stlendiisorumluluunpekbyk,aldgrevinaltndankalklamayacakkadararolduunudnerekynettiiherkese,hereyekardildavranmayagayretetmeli,sorumluluksnriindebulunanhikimsenin,birbakasnnhakknyemesineizinvermemelidir.

Aile reisi ise, karsnn ve ocuklarnn dnyada ve hirette mutlu olmalarndan birinci derecedekendisininsorumluolduunudnmeli,onlarnmaddvemnevihtiyalarnteminetmeli,kimseyeelamalarnameydanvermemelidir.

Birevinsorumluluukendisinebraklankadn,emanetiolduunuunutmamal,kocasnnmaddvemnev haklarn gzetmeli, kocasna ve yuvasna sz getirmemeli, einin maln gereksiz yereharcamamaldr.

Bir hizmetkr da idaresine verilen eylerden sorumlu olduunu bilmeli, hizmet ettii kimseniniyiliiniistemelivehaklarnkorumaldr.

Kendisineinsanlaremanetedilenbirahs,ynettiikimselere,obannsrsnesahipktgibiiyi

duygularla arka kmal, onlar koruyupgzetmelidir. daresi altndakilerinkendisinebirAllah emanetiolduunu dnmeli, onlara efkat ve merhamet gstermeli, aldklar parann ihtiyalarn karlamayayetipyetmediiniaratrmal,kendisiveyayaknlarhastaolduuzamanonlarayardmetmeli,ksacasynettiikimselerinbahtiyarlnistemeli,kendilerinimutluedecekvegrevlerinieniyiekildeyapacakimknlarhazrlamaldr.

Ayrca ynetici ynettii kiileri peinen mahkm etmemeli, onlarn frsat bulunca iini ihmledeceiniveyahinlikedeceinidnmemelidir.nkherkesinktolduunudnmek,onlarakarkatdavranmayavekendilerinehakszlketmeyeyolaar.hayatndahuzuryerinehuzursuzluk,gvenyerinegvensizlikyaygnlancaherkestedirginolurihayatndaverimder.yilerlektlerbirbirindenayrlp herkes lyk olduu muameleyi grd zaman, iini bilen iyi kimseler insanca yaamannsadetinitadarkenktlerdekendilerineekidzenvermeyemecburkalr.


1.HerinsanstlendiiiindenhemAllahahemdeinsanlarakarsorumludur.2.Devletbakanynettiikiilerinmaddvemnevihtiyalarnnteminedilmesindensorumludur.

3.Ailereisieininveocuklarnnmaddvemnevihtiyalarnngiderilmesinden,onlarndnyadavehirettemutluolmalarnsalayacakimknlarhazrlanmasndansorumludur.

4.Kadnkocasnnevininynetimindenvekorunmasndan,hizmetkrkendisineemnetedileniieniyiekildeyapmaktansorumludur.

5.Yneticilerynettiklerinekaranlaylvemerhametliolmal,mkillerinizmeye,ihtiyalarngidermeyealmaldr.

: : -

.

. :

: .

655. Eb YalMakl bni Yesr radyallahuanh, Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemi ylebuyururkendinledim,dedi:

CenbHakkn,yneticiyaptbirkimse,ynettii insanlaraldataraklrse,AllahTelonacennetyzgstermez.

Buhr,Ahkm8Mslim,mn227228,mre21

Birbakarivayette:

Onlarasahipkpkorumazsa,cennetinkokusunuduyamaz,eklindedir.Buhr,Ahkm8

Msliminbirrivayetindedeyledir:

Mslmanlarn ilerini stlenip de onlar iin alp abalamayan hibir ynetici, onlarlabirliktecennetegiremez.

Mslim,mn229,mre22

MaklbniYesr

Knyesinin Eb Ali olduu bilinmektedir. Fakat Riyzsslihn nshalarnda Eb Yal diyegemektedir.

Makl Hudeybiye Antlamasndan nce mslman oldu ve Hudeybiyedeki mehur aa altndayaplan Beyatrrdvnda bulundu. Peygamber Efendimizin vefatndan sonra Basraya yerleti. Hz.merinhilfetizamanndaonunemriylebirnehiratrdiinbunehirkendiadylaMaklNehridiyeanld.

Rivayetettii34hadisKtbiSittedebulunmaktadr.

MaklbniYesrHz.Muviyeninhilfetininsonyllarndayani60(680)ylcivarndaveyaYeziddevrindeBasradavefatetti.

Allahondanrazolsun.

Aklamalar

MaklbniYesrhazretlerininbuhadsierfirivayetetmekiinsetiizamannemarzetmektedir.PeygamberaleyhisselmnbudeerlisahbsiBasradalmdeindeyatarken,EmevlerinHorasanveBasravalisiUbeydullahbniZiydkendisiniziyaretegeldi.Makl,Kerbelfciasnnbasorumlusunuyanndagrnce:

Sana Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemden iittiim bir hadisi rivayet edeceim dedi veyllardrkimseyesylemediibuhadsierfiokudu.

UbeydullahbniZiyd:

Bunubanadahancesylemelideilmiydin?deyincede:

Hayr,dahancesyleyemezdim,dedi.

Makl bniYesr hazretleri, Ziyd bni Ebhin bu zlim olunun nasihat kabul etmeyen kt biridareci olduunu biliyordu. Bu sebeple hadisi ona daha nce sylemenin bir faydas olmayacanainanyordu.Kimbilirbelkidebuhadisisylediitakdirdekendisinektlkyapacanhesabakatyorvebo yere problem karmak istemiyordu. Artk son demlerinde ona hadisi rivayet etmenin diermslmanlara faydas olacan dnm olmal ki, zlim idarecilerin suratnda Osmanl amar gibipatlayanhadsierfiokudu.

Halknidaresinistlenmibirkimse,onlarnhemdnyasnhemhiretinimmuretmeyigrevbilmidemektir.Onlarherynden iyiyegtrmeyealmayan,kendilerinekardildavranmayan,haklarngrpgzetmeyenkimsehalknaldatmsaylr.

Admslmanolanzlimidarecilerhalkezebilirlerdnyadaonlaraher fenalyapabilirler fakathirette bu hakszln hesabn kolay veremezler. Ya cehennemde cezalarn ekerek veya maherdebinbirskntiindeuzunsrebekleyerekhesapverirler.Helezulmvehakszlkyapmaykendileriiintabii gryorlarsa, kokusu kyamet gnnde yetmi yllk mesafeden duyulan cennetin kokusunu bilealamazlar.


1.Halkynetenkimseler,okzorvenemlibiriistlenmilerdir.2.Sorumluluktankurtulabilmekiinhalkniyiliinidnmeleri,haklarngzetmeleriveonlarher

trlzarardankorumalargerekir.3. Ynettii kimseler hakknda samimi dnce tamayan ve onlara hakszlk eden kimseler eer

mslmaniseler,kolaykolaycennetegiremeyeceklerdir.Halkazulmetmeyimbahgryorlarsa,cennetyzgrmeyeceklerdir.

: : -656

.

656.ieradyallahuanhylededi:

Benimuevimde,Reslullahsallallahualeyhiveselleminylebuyurduunuiittim:

Allahm! mmetimin ynetimini stlenip de onlara zorluk karan kimseye sen de zorlukkar.mmetiminynetiministlenipdeonlarayumuakdavrananlarasendeyumuaklkgster.

Mslim,mre19.Ayrcabk.AhmedbniHanbel,Msned,VI,93,258

Aklamalar

Hadisimiz,ResliEkremsallallahualeyhiveselleminmmetinebeslediiderinefkatipekgzeldile getirmektedir. Onun bu szlerini duyarak okuyan herkes, mbarek kollaryla btn mmetinikucakladnveonlaryneticilerineemanetettiinihisseder.

Demekki idarecinin en bata gelen zelliklerinden biri, mmeti Muhammedi sevmesi, onlaramerhamet etmesi ve btn ilerinde kendilerine kolaylk gstermesidir. mmetiMuhammede zorlukkaranbir idareciyi,AllahReslnnbedduas iflhetmez.Eerzlimbir idarecimslmanlaraktdavrandiindnyadacezasnekmezse,AllahTelonatvbeetmefrsatvermiyordemektirki,budurumokimseiingerektenbirfelketolur.Ziradnyadabantaavurupkendinegelemeyen,hatasnanlaypondanvazgemeyenkimse,cezasnntamamnhiretteekecektir.

YRabb!HabbiEkreminin mmetinemerhamet buyur.Onlar iinde bulunduklar skntlardankurtar!Balarnauurluidarecilergetir!mn,yMun...


1.PeygamberEfendimizmmetiniokseverdi.Onlarnincinmesiniistemezdi.2.BizibukadaroksevenPeygamberimizibtngnlmzlesevmekveonunizincegitmekbirvefa

borcudur.

3.darecilikgrevialankimselerin,idareettiklerinekaranlaylveefkatlidavranmasgerekir.4.KtvemerhametsizidarecileriPeygamberaleyhisselmnbedduasiflhetmez.

: : -657: :

.

657.EbHreyreradyallahuanhdenrivayetedildiinegreReslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

sriloullarnpeygamberlerynetirdi.Birpeygamberlnce,yerinebirbakapeygambergeerdi.Fakatbendensonrapeygambergelmeyecek,birokhalifelergelecektir.

Bununzerineashbkirm:

YReslallah!Bizebukonudaneyapmamzemredersin?diyesordular.ResliEkremsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

Halifelerebaageisrasnagrebatedin.Sonraonlarakargreviniziyappitaatedin.

Onlar size kar grevlerini yapmazlarsa, Allahtan size yardm etmesini isteyin. Zira size kargrevleriniyappyapmadklarnCenbHakonlardansoracaktr.

Buhr,Enbiy50Mslim,mre44.Ayrcabk.bniMce,Cihd42

Aklamalar

sriloullar zamannda din ve devlet ilerinin birbirinden ayrlmadn, onlarn peygamberleritarafndanynetildiinibuhadsierftenrenmekteyiz.Bugnkyahudilerinatalarolansriloullarsk sk fitne ve fesat karrlar, toplumun dzenini bozarlar, hatta zaman zaman peygamberlerini bileldrrlerdi.Allahdaonlaryenidendoruyoladavetedipkendilerineekidzenverecekbirpeygambergnderirdi.

ResliEkremsallallahualeyhivesellemashbnabutarihbilgiyiverdiktensonra,onlarakendisininhemdinhemdevlet ileriniynetensonpeygamberolduunu,artkyenibirpeygambergelmeyeceini,fakatkendisindensonradevletilerinihalifelerinyneteceinihaberverdi.

Bunun zerine ashb kirm, halifeler devrine yetitikleri takdirde nasl davranmalar gerektiinisordular.ReslullahEfendimizde,halifelereibanagelisrasnagrebatetmelerini,birhalifevarkenbaka birinin arkasna dmemelerini ve ilk batlarna sdk kalmalarn tavsiye etti. Zira halifelikiddiasnda bulunan her ahsn peine dmek, toplumda onulmaz yaralar aar, mslmanlar birbirinedrr.Onuniinilkkabuledilenhalifeyebalkalmakarttr.Mslmanlarbirhalifesetiktensonraortayaatlpbendehalifeadayym,banabatedindiyenkimseyetaraftarolmakyledursun,birfitneyikrklediiiinbuadamnortadankaldrlmasgerekir.

ReslullahEfendimiztavsiyesinedevamederek:

Onlarakargreviniziyapp itaatedin.Onlar sizekargrevleriniyapmazlarsa,Allahdansizeyardm etmesini isteyin buyuruyor. Burada dikkat edilmesi gereken udur: Peygamber aleyhisselmmmetiadnafitnevefesattansonderecekorktuuiin,onlaridarecilerinekaraleyhindeayaklanmayateviketmiyorhalifelergrevleriniyapmazlarsa,onlardanhakknzzorlaaln,demiyor.

Baka hadislerden rendiimize gre dareciler sizi gnah ilemeye zorlamadka onlara itaatedinbuyuruyor(Buhr,Cihd108).

HattadahailerigiderekDevletreisineisyaneden,banaisyanetmiolurbuyuruyor(Buhr,Cihd109). Hadisimizde de, yneticiler grevlerini yapmazlarsa, halka iyi davranmazlarsa onlara insaf veanlayvermesiveyaoyneticilerdendahahayrlsnbaagetirmesi iinAllahdanyardmdilenmesinitavsiyeediyor.

yi amakt idarecilerin yapt hakszlklar yanlarna krm kalacak?Efendimiz bu soruya ylecevapvermitir:BukonuyusizAllahabrakn.ZiraSizekargrevleriniyappyapmadklarnCenbHakonlardansoracaktr.


1.srailoullarzamanndapeygamberlerhemdinhemdnyaileriniynetirlerdi.2.Mslmanlarnilkseilenhalifeninpeindengitmeleri,dahasonraortayaatlarakhalifeolduunu

syleyenlereyzvermemelerigerekir.Aksihaldetoplumdafitnevekargaabagsterir.3.Birlikveberaberliinbozulmamasiinseilenyneticilereitaatetmekdinbirgrevdir.Grlen

bazyanluygulamalarvehattahakszlklarsebebiyleyneticilerebakaldrmakdorudeildir.4.Yneticilerynettiklerineiyidavranmadtakdirde,AllahTelkendilerindenbununhesabnok

arbirekildesoracaktr.5.Efendimizinhaberverdiigibi,kendisindensonrapekokhalifegelipgemitir.

: -658 :

.

658. iz bni Amr radyallahuanhden rivayet edildiine gre, kendisi Ubeydullah bni Ziydnyannagirmiveonaunlarsylemitir:

Olum! Ben Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemiYneticilerin en kts insafsz ve katkalpliolanlardrbuyururkendinledim.Saknsenoyneticilerdenolma!

Mslim, mre23.Hadsinmttefekunaleyholduusylenmisede,bu rivayetSahhiBuhr demevcutdeildir

Aklamalar

Hadsi erfin tamam 194 numara ile yilii Emir Ktlkten Nehiy blmnde getii zereashb kirmdaniz bniAmr,EmevlerinHorasan veBasra valisiUbeydullah bniZiydn yannagirdiizamanona:

Olum!BenReslullahsallallahualeyhivesellemiYneticilerinenktsinsafszvekatkalpliolanlardrbuyururkendinledim.Saknsenokimselerdenolma!diyenasihatetmiti.

655 numaral hadiste de getii zere Ziyd bni Ebhin bu zlim oluiz bniAmr hazretlerinikmsediveona:

Oturyerine,senMuhammedsallallahualeyhiveselleminashbnnkepeindensin,dedi.

Ashbiindedeersizkimselerinbulunmadnbilenizhazretlerionunsznnaltndakalmad:

Onlarnkepekgibideersizolanlarvarmydki?Kepekgibiolanlaronlardansonravebakalararasndameydanakt,diyerekbuzlimehakettiicevabverdi.

dareettiikimselerektdavranan,merhametsiztavrlarylaonlarezenzlimyneticiler,kullarnok seven ve onlarn incitilmesine asla rz olmayan Cenb Hakk kyamet gnnde karlarndabulacaklardr. Yaptklar hakszln hesabn kolay kolay veremeyecek, cennetin kokusunuduyamayacaklardr.


1.Zlimyneticiler,szdinlenecekkimselertarafndan,ashbkirmnyaptgibi,zamanzamanuyarlmal,kendilerindenhalkaiyidavranmalaristenmelidir.

2.Halknidaresinistlenenkimseler,onlarahakszlketmemelidir.

: -659 : .

.

659.EbMeryemelEzdradyallahuanhdenrivayetedildiinegre,kendisiMuviyeradyallahuanhaylededi:

BenReslullahsallallahualeyhivesellemiylebuyururkendinledim:

Allah Tel bir kimseyi mslmanlarn bana idareci yapar, o da halkn ilerininbitirilmesine,ihtiyaveskntlarnngiderilmesineengelolmayakalkarsa,kyametgnndeAllahTeldaonunilerininbitirilmesine,ihtiyaveskntlarnngiderilmesineengelolur.

BununzerineMuviye,halknihtiyalarntesbitetmekiinbiradamngrevlendirdi.EbDvd,mre13Tirmiz,Ahkm6

EbMeryemelEzd

Adnn Amr bni Mrre olduu bilinmekle beraber hayat hakknda fazla bilgi bulunmamaktadr.Nisbesinin elChen olduu da sylenmektedir.Kendisinden birka hadis rivayet edilenEbMeryem,Muviyedevrindeyani4160(661680)yllararasndavefatetmitir.

Allahondanrazolsun.

Aklamalar

EbMeryemelEzdHz.Muviyedevrindebirgnonunhuzurunagirmiti.Halifebusahbningelisebebinirenmekistedi.

EbMeryemde:

Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemden bir hadis duymutum. Sana onu rivayet etmek iingeldim,dedi.Sonradabuhadisiokudu.

Bunun zerine Hz. Muviye halkn arasna karp onlarn ihtiyalarn tesbit etmek ve kendisinebildirmekzerezelbiradamtayinetti.

Hadisimizin Sneni Tirmizdeki rivayeti, devlet reisinin ihtiya sahipleriyle ilgilenmesi gereiniylebelirtmektedir:

Birdevletreisikapsnihtiyaveskntiindeolanlarn,yoksullarnyznekaparsa,AllahTeldagklerinkapsnonunskntlarna,ihtiyalarnavearzularnakapar.

AllahTelnngklerinkapsnbiradamnskntlarna,ihtiyalarnavearzularnakapamasdemek,onun dileklerini ve duasn kabul etmemesi, zellikle de hirette onu kendi skntlaryla ba baabrakmasdemektir.


1.darecihalktankopukyaamamal,onlarlaiieolmal,ynettiikimselerindertlerini,skntlarnrenipyardmlarnakomaldr.

2.Halkakapsnkapayanveonlarlailgilenmeyenidareciler,kyametgnndeAllahTeldanhibiryardmgrmeyeceklerdir.

79ADALETLDEVLETBAKANI

yetler

[90] 1.AllahTeladaleti,iyiliikesinlikleemreder.

Nahlsresi(16),90

YneticilerinYnettiklerineefkati adl bir nceki konuda aklanan bu yeti kermenin tamamyledir:

Allah Tel adaleti, iyilii, akrabaya yardm etmeyi kesinlikle emreder irkinliin hertrlsn,ktlvehernevihakszlyasaklar.Sizednpyapmanziinbyletverir.

[9]

2.Daimadildavrann.MuhakkakkiAllah,dildavrananlarsever.Hucurtsresi(49),9

Allah Tel kullarn her hususta dil olmaya, her konuda hakk gzetmeye armakta, her haksahibine hakkn vermeyi emretmekte, bakalarna saldrmaktan ve zulmyapmaktan sakndrmaktadr.dil olmak, hakk gzetmek, hak sahibine hakkn vermek ve kimseye zulmetmemek herkesten ncedevletbakannayakrvebuonungrevidir.

Buyetikermeninbatarafyledir:Mminlerden iki tarafbirbiriyle savaacakolursa, aralarnbulmaya aln.Buna ramen

biri dierine saldrrsa, Allahn buyruuna dnnceye kadar saldran tarafla savan. Eerdnerse, aralarnda adletle bar salayn ve daima dil davrann. Muhakkak ki Allah, dildavrananlarsever.

BundansonragelenyetikermedebuyurulduuzereMminlerbirbirlerininkardeidir.Busebeplebirbirlerinezulmedemezlervekardelerinibirzliminelinebrakamazlar.

Peygamber Efendimizin buyurduu gibi, bir mmin dier mmin kardeinin yardmna kotuusreceAllahTeldaonayardmederveskntlarnortadankaldrr.

Hadisler

: -660 : :

.

660. bni mer radyallahu anhmdan rivayet edildiine gre Peygamber sallallahu aleyhi vesellemylebuyurdu:

Yedi kimseyi Allah Tel kendi glgesinden baka glge bulunmayan kyamet gnnde,glgesindebarndracaktr.Bunlar:

Adaletli devlet reisi, Rabbine ibadet ederek yetien gen, gnl mescidlere bal kimse,birbirleriniAllahrzsiinsevenvebulumalardaayrlmalardabusevgiyedayalolanikiahs,itibarl ve gzel bir kadn kendisiyle beraber olmak isteyince Ben Allahtan korkarm diyerekbuna yanamayan erkek, sa elinin verdiini sol eli bilmeyecek kadar gizli sadaka veren adam,tenhdaAllahanpgzleriyaladolankiidir.

Buhr,Ezn36,Zekt16,Rikak24,Hudd19Mslim,Zekt91.Ayrcabk.Tirmiz,Zhd53Nes,Kudt2

Aklamalar

Yedi nemlimeseleyi ele alan bu hadsi erf, ilgisi sebebiyle 377 numara ile Allah Rzs inSevme konusunda, 450 numara ile de Allah Korkusuyla Alama bahsinde gemitir. Burada daAdaletliDevletBakanndanszetmesidolaysylatekrarzikredilmitir.

Kyametgnndemminleribarndracakilhglgenin,AllahTelnnarnnglgesi olduunubirkeredahahatrlayalm.lkinsandansoninsanavarncayakadarbtnbeeriyetinbirarayatoplando dehetli maher gnnde glge nmna sadece Cenb Hakkn arnn glgesi bulunacaktr. Oglgeliinaltndabarnacakbahtiyarlarnarasndabuyedigrupkimsedeyeralacaktr.OmthigndeAllahn himayesine snm olmann anlam, phesiz gerek maherde gerek daha sonraki zorzamanlardahibirskntilekarlamamakvehemcennetihemdeAllahnrzsnkazanmakdemektir.

Hadisimizdegrldzereoyedibahtiyarnbanda,adaletlidevletbakanyeralacaktr.

dildevletbakanniinbukadarnemlidir?

Bunun sebebi udur: Adaletli devlet bakan, halknn derdine zm arar, onlar huzur iindeyaatmaya alr ve bylece Allahn pek ok kuluna iyilii ve faydas dokunur. Kullarn ok sevenAllah Telnn, onlara iyilik edenlere byk deer vermesi ve Siz benim kullarma faydal oldunuz,onlara dil davrandnz, dnyada onlar himye ettiniz, ben de bugn sizi himye edeceim, diyerekonlarasahipkmassonderecetabiidir.

dil devlet bakan ifadesinin kapsamna halk yneten ve onlarn ilerini yrten btn idarecilergirmektedir.

ResliEkremEfendimizinTirmizdekiuifadesidildevletreisininAllahkatndakistnyerininegzelanlatmaktadr:

Kyamet gnnde insanlarn Allah Telya en sevgili olan ve Ona en yakn yerde bulunanadaletlidevletbakandr(Tirmiz,Ahkm4).

Ya devlet bakan adaletli davranmazsa, Allah Telnn pek sevdii ve deer verdii kullarnaktlkyapar,zulmederse?

PeygamberEfendimizhadisindevamndabusoruyaucevabvermitir:

Kyametgnnde insanlarnAllahTelyaensevimsizolanveOnaenuzakmesafedebulunanzlimdevletbakandr(Ayrcabk.Nes,Zekt77).

daresialtndakiinsanlaradildavrananyneticilerenemutlu!..


1.Mahergninsanlaryakcgnealtndaperianolacaklardr.2. Fakat Allah Tel o dehetli gnde baz kullarn himaye edecek ve onlar zel glgesinde

barndracaktr.3.CenbHakknkyametgnhimayeedeceiinsanlarnbandadildevletbakangelmektedir.4.Adaletliynetiminsanlarnhuzur iindeyaamalarnsalad iin,AllahTeldilyneticileri

severveonlardanhonutolur.

: : -661. :

661. Abdullah bni Amr bnils radyallahu anhmdan rivayet edildiine gre Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

Verdii hkmlerde, ailesinin ve halkn ynetiminde adaletli davranan yneticiler, kyametgnndeAllahTelnnyanndanurdanyksekkoltuklarzerindeotururlar.

Mslim,mre18.Ayrcabk.Nes,dblkudt1

Aklamalar

Hadisimizdeadaletliyneticiifadesinindahagenibirkapsamdaelealndngrmekteyiz.Adaletlidevletbakan,adaletlivli,kaymakam,adaletlihkim,aile fertlerinedildavrananveonlarahakszlketmeyenailereisi,idaresineverilenyetimmalnveyavakfmalnadletlibirekildekullananyneticivebenzerikimselerbumjdeniniinegirmektedir.

daresialtndakikimselereadaletlidavrananyneticilerinAllahTelyanndapekbykbiritibarasahip olacaklarn bu hadsi erf gz kamatrc bir ifadeyle ortaya koymaktadr. Kyamet gnndeAllahTelnnyanndanurdanyksekkoltuklardaoturmakifadesibazlimlerindediigibimeczdeolabilir hakiki de. nemli olan, herkesin bir kurtarc bekledii o aresizlik gnnde, maherin vekyametinyegnesahibininiltifatnvehimyesinikazanabilmektir.

Muhtelif yeti kermelerde Allah Telnn adaletli davranan kimseleri sevdii belirtildiine gre[mesel bk. Mide sresi (5), 42 Mmtehine sresi (60), 8], Cenb Hakkn sevgisini kazanankimselerinOnunyanndapekereflibiryeresahipolmalarsonderecetabiidir.


1.nsanyaptheriteadaletliolmayaalmaldr.

2. Ynetimi altndakilere adaletli davranan kimseler, hirette Cenb Hakkn zel iltifatna nilolacaklardr.

: : -662 : :

.

. : :

662. Avf bni Mlik radyallahu anh Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemi yle buyururkendinledim,dedi:

Devlet bakanlarnzn en hayrls, sizi seven ve sizin tarafnzdan sevilen, size dua eden vesizin duanz alan kimselerdir. Devlet bakanlarnzn en kts de, size buzeden ve sizinbuzunuzahedefolan,sizelnetedenvelnetinizialankimselerdir.

Bununzerine:

YReslallah!Onlarakartavrtaknalmm?diyesorduk.Bizeucevabverdi:

Aranzdanamazkldklarsrece,hayr.Aranzdanamazkldklarsrece,hayr.Mslim,mre65,66

Aklamalar

Peygamber Efendimiz idare edenlerle idare edilenlerin tam bir henk ve huzur iinde yaamalargerektiine iaretbuyuruyor.Zira insanlarndinvednyevgrevlerinigerektii ekildeyapabilmeleriiinhuzuravesknaihtiyalarvardr.

Devlet bakan, vali ve kaymakam gibi yneticiler, ahs hayatlarnda ve idr tutumlarnda drstolduklar,halkadilvemerhametlidavrandklarsrecehalkdaonlarsever,kendilerineduaveitaateder.Halknnbututumuyneticiyimemnuneder,onlarsevervebahtiyrolmalariinAllahaduaeder.Bukarlklsevgiveanlayherbirinindahahuzurluvedahaverimliolmasn,devletingeliipglenmesinisalar.

Drst bir hayat srmeyen, halkna dil ve merhametli davranmayan idareciler honutsuzlukuyandrrlar.Onlar sevmeyenhalkkendilerine itaat etmediklerigibi,devrilipbalarndangitmeleri iinduaederler.Halknhonutsuzluunuveitaattekusurettiinigrenbuktyneticiler,tutumlarndahadasertletirirler.Bylecenehalktanedeyneticidehuzurkalr.

Hadsi erfi nakleden Avf bniMlik hazretleri yle diyor:, Resli Ekrem sallallahu aleyhi veselleme:

Halbyleoluncabizoktidarecileribamzdandrmekiinkendilerinekartavralalmm?diyesorduk.HattaSahhiMslimdekirivayetlerdenbirinegre,onlaraklekipkarkalmm?diyesorduklarnbelirtiyor.

Yneticilere kar ayaklanma ve onlara kar tavr taknma hareketleri devlete byk zararlarverebilecei,huzuruvesknubsbtnyokedebileceiiinPeygamberEfendimizbunaizinvermemi:

Aranzdanamazkldklarsreceonlarakargelmeyinbuyurmutur.

Resli Ekrem Efendimizin bu hadisi, namazn gerekten dinin direi olduunu,milleti birbiriylekaynatrpbirlikveberaberliisaladnvebylecedevletiayaktatuttuunugstermektedir.

Hadsi erfin buraya alnmayan son ksmnda,Bir kimse devleti yneten ahs byk bir gnahilerkengrrse,yaptognahtanirensin,fakatyneticisineisyanetmesinbuyurulmaktadr.

yiliiEmirKtlktenNehiybahsindegeen190numaralhadisdekonumuzlailgilidir.


1.yibirdevletbakanhalknsevmeliveonlarnbahtiyarliinalmaldr.2.yibirhalkdahayrlyneticiyitakdiretmeli,onusevmelivebaarsnayardmcolmaldr.3.DevletiynetenkimselerdinindireiolannamazkldklarveAllahaakakargelmedikleri

sreceonlaraisyanedilmemelidir.4.Namaz,birlikveberaberliisalayanoknemlibiribadettir.

: : -663 :

.

663. yz bni Himr radyallahu anh Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemi yle buyururkendinledim,dedi:

Cennetliklergruptur.Bunlar:

dilvebaarldevletbakan,

Yaknlarnavemslmanlarakarmerhametliveyufkayrekliolankii,

Ailesikalabalkolduuhaldeharamkazantansaknpkimsedenbireyistemeyenadamdr.Mslim,Cennet63

Aklamalar

PeygamberEfendimizbazkonularkolaycaretebilmekiinonlargruplandrarakanlatrd.nsan

cennete gtren gzel davranlar retirken de bu usl kullanm ve cennetliklerden sadece grupkimseyizikretmitir.

Bunlardanilkivekonumuzlailgiliolandilvebaarldevletbakandr.

Devlet bakannn dil olmas demek, ynettii kimseler arasnda mslimler, gayri mslimler,taraftarlar,muhliflergibibirayrmyapmadanhalknnbahtiyarliinalmasdemektir.

Devlet reisinin baars, Allah Telnn ona, hayra ve iyilie giden yollar amas ve gerekliimknlar hazrlamasylammkndr. Bir yneticinin ilh yardma ve destee hak kazanabilmesi iinphesiz birinci artn kendinde bulunmas, yani her icraatnda adaleti gzetmesi gerekir. Dier birifadeylesyleyecekolursak,devletbakanhalknakariyiniyetliveadletliolduutakdirdearkasndaCenbHakkbulacaktr.

Cennetegirmeyihakeden ikincigrupbahtiyarlar, yaknlarnavemslmanlarakarmerhametli veyufka yrekli olanlardr. 314342. hadisler arasnda akrabaya iyilik etme ve onlarla ilgiyi kesmemekonusu, 224247. hadisler arasnda da mslmanlara efkat ve merhamet gsterme ve skntlarngidermeyealmakonusugenibir ekildeelealnmtr.Demekkicennetegirmeyihakedebilmek iinakraba olsun veya olmasn btn mslmanlara kar merhametli, efkatli ve yufka yrekli olmakgerekmektedir.

Hadisimizde kendilerinden bahsedilen nc grup cennetlikler ise ailesi kalabalk olduu haldeharamkazantansaknpkimsedenbireyistemeyenkimselerdir.

nc grup cennetliklerin iki zellii vardr. Biri kimseden bir ey istemeden elinin emei ilegeinmek ( bk. 540544. hadisler), dieri de gnahtan saknmak ve gnaha gtrecek davranlardankanmaktr(bk.589597.hadisler).nsansonsuzbirhayatnyaanacahiretyurdunahazrlanmannhereydennemliolduunuhiunutmamaldr.Bunun iindeoluununocuununnafakasnhellindenkazanmal, kimseye el ap yz suyu dkmemelidir. nsanolu kul olmann erefini koruduu,CenbHakkn kendisini a koymayacana inanarak alt takdirde, lemlerin Rabbi ona dnyada rzknverdiigibihirettedesonsuzhayatntkenmeyennimetleriniesirgemedensunacaktr.


1.Cennet,Allahnbuyruklarnauyandildevletbakanlarnarlayacaktr.2. Akrabas olsun olmasn btnmslmanlara kar merhametli ve yumuak davrananlar cennete

gireceklerdir.3.Geindireceikimselernekadarfazlaolursaolsun,dilenmeyidnmeyenveharamaeluzatmayan

kimselercennetihakedeceklerdir.80

YNETCLERETAAT

GNAHOLMAYANHUSUSLARDADEVLETBAKANLARINATAATNART,GNAHOLANYERLERDESEHARAMOLDUU

yet:

[59] Ey imanedenler!Allaha itaatedin,Peygambereve sizdenolan idarecilere (llemre)de

itaatedin.Nissresi(4),59

yetikermenintamamyledir:

Eerbirhusustaanlamazladerseniz,Allahavehiretegerekteninanyorsanz,zmiin Allaha ve Peygambere bavurun bu hem daha hayrl hem de netice bakmndan dahauygundur.

AllahaveReslneitaatetmekmslmanolmanngereidir.Onlaraitaatetmeyenkimsemslmansaylmaz. Devlet bakanlar, dier bir ifadeyle halifeler ise Reslullahn temsilcisi saylrlar. 657numaral hadiste grdmz zere Resli Ekrem Efendimiz kendisinden sonra artk bir peygambergelmeyeceini,ynetimihalifelerindevamettireceinisylemitir.

AllahaveReslnekaytszartszitaatetmekzorundaolanmslman,devletbakannaancakiyivefaydalkonulardaitaatedecek,onunAllahaisyananlamtayanhibirbuyruunauymayacaktr.teyandan bir mirmemuruna rvet almas, hrszlk yapmas konusunda ne kadar bask yaparsa yapsn,memur, Allaha isyan anlamna gelen bu nevi emirlere uymayacaktr. Zira dinin yasaklarn mirininemriyle inemesi, onu sorumluluktan asl kurtarmaz. Aadaki hadsi eriflerde, gnah ilemeyiemredenyneticiyeitaatedilmeyeceiaklanacaktr.

Hadisler

: -664

.

664. bni mer radyallahu anhmdan rivayet edildiine gre Peygamber sallallahu aleyhi vesellemylebuyurdu:

Bir mslmann, gnah ilemesi emredilmedii srece, sevdii veya sevmedii btnkonularda devleti yneten kimseye itaat etmesi arttr. Bir gnah ilemesi emredildii zaman isekimseyidinleyipitaatetmez.

Buhr,Ahkm4,Cihd108Mslim,mre38.Ayrcabk.EbDvd,Cihd87Tirmiz,Cihd29Nes,Beyat34bniMce,Cihd40

Aklamalar

Bir devlet bakan veya bir ynetici, emirlerine itaat edildii srece baarl olur. Aksi haldeidareciliininhibiranlamkalmaz.Baarlolmakisteyenynetici,ynettiikimseleredoruyuveuygunolan emretmelidir. Ancak o takdirde emrine uyulmasn beklemeye hakk olur. Yneticinin verdiiemirler, ynetilen bazlarnn iine gelmeyebilir karclarn menfaatine ters debilir. Bu emir veyakanunlar Allahn buyruklarna aykr olmad srece herkesin ona itaat etmesi gerekir. Devletiynetmenin,huzurveemniyetisalamanntekyolubudur.

Devlet bakanna veya onun temsilcilerine itaatin bir istisnas vardr. O da verilen emirlerin veyakarlankanunlarnAllahnbuyruklarnatersdmesidir.Allahnemrinetersden,dierbirifadeylesyleyecekolursak,dincegnahsaylanbirbuyruunhibirekildeuygulanmaansyoktur.Ziradevletiynetenkimselereitaatetmeyikesinbirekildeemredendin,onlarnbuyruklarAllahnbuyruklarnatersdtzaman,kendilerineitaatetmemeyiaynkesinlikleemreder.

Yneticilerin dine ters den buyruklarna kesinlikle uymamak gerektiini pek gzel aklayan birolayvardr:

Bir defasnda Resli Ekrem Efendimiz hazrlad bir mfrezenin bana ensardan Abdullah bniHuzfe radyallahu anh kumandan tayin etmi, mchidlere de kumandanlarna itaat etmeleriniemretmiti.Nasl olduysayoldagiderkenAbdullah bniHuzfe askerlerin baz hareketlerine sinirlendi.Onlara:

Reslullahsallallahualeyhivesellembanaitaatetmeniziemretmedimi?diyesordu.Onlarda:

Evet,emretti,dediler.Bununzerinekumandan:

Haydibanaoduntoplaypgetirin,dedi.Mcahidlerodunlar toplaypgetirince,onlaryakmalarnsyledi.Ateyaklpdaalevlerykselince,mchidlereateegirmeleriniemretti.Hepside sahbolan

mchidlerinbirksmduraksad,birksm isekumandannemriniyerinegetirmekzerehazrlanmayabalad.Kumandanlarnnbuakldemrineuymayanlar,arkadalarn:

Neyapyorsunuzsiz?BizcehennemateindenkaarakReslullahasnmkimseleriz.imdiateenaslatlrz!diyeuyardlar.

Onlarmeseleyitartrkenatesnd.Kumandanndasinirleriyatt.

Medineye dndkleri zaman olay Resli Ekrem Efendimize anlattlar. O zaman Peygamberaleyhisselmylebuyurdu:

Eermchidlerbuateegirselerdi,kyametgnnekadarbirdahaoradankamazlard.nkyneticiyeitaat,ancakmkulvemerolanemirleriinszkonusudur(Buhr,Ahkm4).

Asrsadettegeenbudikkatedeerolay,itaatinsnrlarhakkndapekgzelfikirvermektedir.


1. nsann ahs karlarna tersdsebile,devletbyklerinindineaykrolmayanemirlerine itaatetmekgerekir.

2.AllahaveOnunbuyruklarnakargelmekszkonusuolduuzaman,hibirkulaitaatedilmez.

: : -665.

665.Yinebnimerradyallahuanhmylededi:

Reslullahsallallahualeyhivesellemeszndinleyipitaatetmekzerebatettiimizzamanbize:

Gcnzyettiikadarbuyururdu.Buhr,Ahkm43Mslim,mre,90.Ayrcabk.Nes,Beyat24bniMce,Cihd41

Aklamalar

PeygamberEfendimizslmiyetikabuledenkimselerdenAllahnbuyruklarnauyacaklarnadairszyanibatalrd.Dahancebatetmikimselerdengerekgrdzamantekrarszaldolurdu.

Batkonusu188ve323numaralhadislerinaklamasndadahagenibirekildeincelenmitir.

PeygamberEfendimizsahblerinivedolaysylammetinioksevdiiiin,onlardanbirkonudaszalrken,Bunugcmyettiikadaryapacamdemeleriniisterdi.Byleceinsann,yapamayacabirieszvermemesigerektiiniretirdi.Ziradrstvedindarbirkimseverdii sz,nekadarzordaolsayapmaldr.Szverdiktensonra,bunuyapmakpekzormudiyecaymakdoruolmaz.Busebepleinsankararnvermedennceiyidnmelidir.

ResliEkremsallallahualeyhivesellemintelkinbuyurduugibiGcmyettiikadaryapacamdiyeszvermekenuygunudur.Ziraverilenszhaklbirgerekeileyaplamadtakdirde,kimseBununiinyapmadn?diyezorlayamaz.NitekimhalifeAbdlmelikbniMervnaSuriyeveMsrhalkbatedince, hadisimizin rvisi Abdullah bni mer hazretleri de bat etmek durumunda kald ve halifeyeyazd mektupta, Allahn kitb ve Peygamberin snneti zerine, Allahn kulu emrlmminnAbdlmelikegcmyettiikadaritaatetmeyeszveriyorum.Oullarmdabuekildebatettikleriniarzederlerdedi(Buhr,Ahkm43).

nsanibadetlerinibilegcyettiikadaryapmaklamkelleftir.BukonuzerindedetitizlikleduranPeygamberEfendimizbadetlerigcnzyettiikadaryapnzbuyururdu(Buhr,mn32,Savm49,52).badettellolmakonusu144154.hadislerarasndagenibirekildeelealnmtr.


1.PeygamberEfendimizmmetinekarpekefkatliydi.2.BusebeplebatalrkenonlarnGcmyettiikadaritaatedeceimdemeleriniisterdi.3.Devletreisigyetmeyecekbireyemretmedike,birlikveberaberliinsalanmasiin,onaitaat

etmekgereklidir.

: : -666.

. . :

666.YinebnimerradyallahuanhmReslullahsallallahualeyhivesellemi yle buyururkendinledim,dedi:

Kim ballk sz verdii devlet bakanna kar sebepsiz yere itaatsizlik ederse, kyametgnndeAllahTelnnhuzuruna,tutunacahibirdelilibulunmaksznkar.Devletbakannaballkszvermedenlenkimse,Chiliyedevrindelmgibiolur.

Mslim,mre58

YineMsliminbirbakarivayetiyledir:

Cemaattenayrlaraklenkimse,Chiliyedevrindelmgibiolur.Mslim,mre53,54

Aklamalar

Abdullah bni mer bu hadisi, o devrin nemli siys hdiselerinden biri zerine rivayet etmitir.Hadisikendisinerivayetettiizt,KureykabilesinemensupkahramansahbAbdullahbniMutdir.

AbdullahbniMuthakszlklaradayanamayanbirmizacasahipti.BirzamanlarhalifeMuviyeninZiyd bni Ebhi Medineye vali tayin etmesine de iddetle kar kmt. Emevler onun bu tavrnbildikleri iin,Yezdebatalnrken, halkkkrtabilirdiyeonuhapseatmlard.BataAbdullahbnimerolmakzerebazkimselerbunaiddetleitirazettilerveonuhapistenkarttlar.

YezdhalifeseilinceAbdullahbniMutbunabir tepkiolarakMedineyi terketmek istedi.FakatAbdullahbnimeronunyannagiderekyukardakihadisiokuduveMedinedenayrlmasnaengeloldu.

Yezdin iki itii ve namaz klmay terk ettii gerekesiyle 63 (683) ylnda Hicazda ona karisyan balaynca, Abdullah bni Mut muhcirlerin kumandanln stlenmi, daha sonraki yllardaMekkedebnzZbeyrinsaflarndayineEmevidaresinekararpmtr.

Hadisimiz fitne ve kargaaya sebep olmamak iin devlet bakanna bat etmenin lzumunuaklamakta ve yaplan bat bozacakmer bir sebep bulunmadka, devlet bakanna verilen ballksznde durmak gerektiini ortaya koymaktadr. Sebepsiz yere devlet bakanna itaatsizlik etmenin,kyametgnAllahTelnnhuzurundainsanhakszvebirdurumadreceinibelirtmektedir.

Chiliye devrinde herkes kendi bana buyruktu. Balandklar bir devlet bakan yoktu. O devirkargaann veAllaha inanmamann bir simgesi olduu iin, devlet bakanna bat etmedenlen ahs,Chiliyednemindelenbirkimseyebenzetilmivebylebirininbasz,dzensizbirtoplumdayaayplecei,mslmancabirhayatsremeyeceianlatlmakistenmitir.Buifadeden,dzensizbir toplumdalenkimselerindinsizveimanszgideceimnaskarlamaz.


1.Merbirdevletbakannaitaatetmekgerekir.

2.Mslmanlarnbirliininsalanmasdevletbakannayaplacakbatabaldr.3.DevletbakanAllahakargelmedikevehalknbunazorlamadka,onaitaatetmekarttr.

: : -667.

667.Enes radyallahuanhden rivayet edildiinegreReslullah sallallahu aleyhi ve sellem ylebuyurdu:

zerinize tyin edilen ynetici, ba kuru zm gibi siyah bir kle de olsa szn dinleyipkendisineitaatediniz.

Buhr,Ezn54,56,Ahkm4.Ayrcabk.Buhr,Cihd39

Aadakihadislebirlikteaklanacaktr.

: : -668.


Zenginken,fakirkenneeliyken,kederliykenvebakassanatercihedilirkenbileszdinleyipitaatetmenarttr.

Mslim,mre35,41,42.Ayrcabk.Buhr,Fiten2Nes,Beyat15bniMce,Cihd41

Aklamalar

Devletindevam,milletinbirliiveberaberlii,halknhuzuruvesknuhereydennemlidir.Bunusalamak da devlet ilerini yrten kimselere itaat etmekle mmkndr. Yneticiler Allaha kargelmedike, ynettikleri insanlar gnaha srklemedike szleri dinlenmelidir. nsan bu konudazenginkenveyahuzurluykenbaka,fakirkenveyakederliykendahabakadnmemelidir.Hattaidarecihakszlk ederekkendi karlarn nplanda tutsa, yaknlarn kayrsa bile, bunlar ona isyan etmek iinyeterlisebepdeildir.

Vali veya kumandan olarak tyin edilen kii, ba kuru zmgibi siyah bir kle de olsa, hatta birhadiste buyurulduu zere kollar ve bacaklar kesilmi bir kle de olsa (Mslim, mre 36)kmsenmeyecek,szdinlenipkendisineitaatedilecek,arkasndanamazklnacaktr.

DevletiynetenkiiyiAllahakargelmesi sebebiyledevirmekszkonusuolduuzamanbile,birkargaann kp kmayaca, insanlarn bundan zarar grp grmeyecei hesaplanacaktr. ayet buuygulamabykkargaayasebepolacaksa,uygunzamanakadarhakszlklarasabretmekgerekecektir.

Hadislerdenrendiklerimiz

1. nsan farkl zamanlarda deiik hislere kaplarak devlet bakanna kar tutumunudeitirmeyecektir.

2.Kendisinebirhakszlkyaplsabile,milletinhuzurununbozulmamasiinbunakatlanacaktr.3.Valilik,kumandanlkveyabenzerigrevlerlebaagelenbiridareci,grnvekkeniitibariyle

sevilmeyenbirideolsa,onaitaatedilecek,buyruudinlenecektir.

: -669 : . : : :

.

. .

. : : : : . : : : . :

. :

669.AbdullahbniAmrradyallahuanhmylededi:

Bir seferde Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem ile beraberdik. Bir yerde konakladk. Kimimizadrn dzeltiyor, kimimiz ok at tlimleri yapyor, kimimiz de otlayan hayvanlarn bandabulunuyorduk. Derken Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemin mezzini Haydin namaza! diyeseslendi. Biz de Reslullah sallallahu aleyhi ve sellemin yannda toplandk. Resli Ekrem ylebuyurdu:

Bendenncekibtnpeygamberleringrevi,mmetlerini iyiolduunubildiklerieye dvetetmek, kt olduunu bildikleri eyden de sakndrmakt. Sizin iinde bulunduunuz mmetinhuzur ve sknu, nce gelenler zamannda olacaktr. Daha sonrakilerin bana eitli bellar vebilmediinizktlklergelecektir.ylefitnelerkacakki,bufitnelerinbirksmdierindendahahafif olacaktr.Yine yle fitne ve kargaa kacak ki, onu grenmmin, ite beni bumahvederdiyecektir. Sonra ortalk sakinleecek arkasndan ylemthi bir fitne kacak ki,mmin, itebundankurtuluyok,diyecektir.

Bir kimse cehennemden kurtulup cennete girmeyi istiyorsa, Allaha ve hiret gnne imnetmiolaraklmelidir.Kendineyaplmasnistediieyleriodabakalarnayapmaldr.Birkimsedevletbakannabateder,elinitutuponasamimiyetlebalanrsa,elindengeldiikadaronaitaatetmelidir. Bu arada bir bakas ortaya karak ynetimi ele geirmeye alrsa, derhal onunboynunuvurunuz.

Mslim,mre46.Ayrcabk.Nes,Beyat25bniMce,Fiten9

Aklamalar

Bu hadsi erf Reslullah Efendimizin mcizelerinden biridir. Hz. Eb Bekir ve Hz. merdevirlerinde mslmanlar huzur iinde yaam, Hz. Osmann hilfeti zamannda huzursuzluk bagstermi, onun ehid edilmesiyle balayan fitne atei snmek bilmemitir. Her devir bir ncekiniaratmtr.Dnbugnden,bugndeyarndanhayrlolagelmitir.

Bugn dnyay kasp kavuran ve bir trl durmayan savalar, eskinin klla yaplan savalarnarahmet okutmaktadr. Gelien silahlarn kahredici gc, gelecein gemiten daha kt olacan veeskilerin bilmedii ktlklerin yaanacan gstermektedir. Bununla beraber ikincimer diye anlanmer bni Abdlazzin halife olmasyla yaanan huzurlu yllar, gelecein gemiten her zaman ktolmayacannbiriaretidir.

BukargaadnemindeyaplmasgerekenlerhususundaPeygamberEfendimizneleritavsiyeetmitir?Bunlarylesralayabiliriz:

* nsan imnn her eyden stn tutmal, onu korumaya almal ve imnl olarak lmeye gayretetmelidir.

*Fitnednemindegenellikleyailekuru,iyiilektbirbirinekarr.nsanlarmantkolmaktanokhissdavranrlar.Mslmanlarbirbirlerineasladmangzylebakmamalvebukfirdir,bumnfktrdiyebirbirinisulamamal,birbirininlmnefetvvermemelidir.

*Herkes kendi iin istediini diermslman kardei iin de istemeli, kendi iin istemedii kteyleridierkardeiiindetemennietmemelidir.

*Merbirdevletbakannabalandktansonraonaeldengeldiinceitaatetmeli,dahasonraortayakarak kendine bat edilmesini isteyen kimseye yz vermemeli, birliin ve beraberliin devam iin,gerekiyorsao fitneciyiortadankaldrmaldr.Millet iki ayr ahsabalanmsa,bunlardankendisine ilkbatedilenetrafndatoplanmal,bylecebirkargaayameydanvermemelidir.


1.Bummetinilkgelenleri,sonradangelenlerdendahahayrldr.2.Herdevirdefitnevekargaaeksikolmayacak,genelliklegelecekgemiiaratacaktr.3.nsanbulunduudevirdebirliiveberaberliikorumayagayretetmeli,fitnecilereletolmamaldr.4.Devletiynetenlervelimlerhalkaiyivedoruolantavsiyeetmeli,ktvezararldavranlardan

sakndrmaldr.5.mnkorumakennemliikabuledilmeliveherkesmminolarakcanvermeyegayretetmelidir.6.Mminkendiiinistediinibakasiindeistemelidir.7.nsangnahaveAllahakargelmeyezorlamadsrece,seilenyneticiyeitaatetmeli,onaba

kaldrmamaldr.

: -670 :

.

670.EbHneydeVilbniHucrradyallahuanhylededi:

SelemebniYezdelCufReslullahsallallahualeyhiveselleme:

Y Nebiyyallah! Bamza kendi haklarn bizden isteyen, fakat bizim hakkmz bize vermeyenyneticilertyinedilirse,bizeneyapmamzemredersin?diyesordu.

Resli Ekrem onun bu sorusuna cevap vermedi. Bir daha soruncaReslullah sallallahualeyhi ve

sellemylebuyurdu:

Onlarnszndinleyipkendilerineitaatedin.Onlaryapmalargerekenden,sizdeyapmanzgerekendensorumlusunuz.

Mslim,mre4950.Ayrcabk.Tirmiz,Fiten30

VilbniHucr

Vil bniHucrHadramutkralyd.Hz.Peygamberin slmiyetedvet ettiinihaberalnca, tacntahtn brakp bir heyetle birlikte Medineye doru yola kt. Reslullah Efendimiz onun slmiyetikabul etmek niyetiyle gelmekte olduunu, dahaMedineye ulamasndan gn nce ashbna haberverdi.Vilhuzurunagirince,Efendimiz,onadeerverdiinigstermekiinmbarekridsnkarpyereserdivezerineonunlabirlikteoturdu.

Vilin geldiini renen ashb kirm Mescidi Nebevde toplannca, Efendimiz Vili yannaalarak bir konuma yapt. Onun Yemenin Hadramut blgesinden hibir tesir altnda kalmadan, srfmslmanolmakarzusuylageldiinisyledivekendisineduaetti.VilbirmddetMedinedekaldktansonraReslullahsallallahualeyhivesellemtarafndanHadramutavalitayinedildi.

Daha sonralar Kfeye yerleen, Sffnde Hz. Alinin yannda yer alan Vil bni Hucr, 71 hadisrivayetetmitir.Muviyedevrinekadaryaadbilinmektedir.

Allahondanrazolsun.Aadakihadislebirlikteaklanacaktr.

: : -671 : :

.

671.AbdullahbniMesdradyallahuanhdenrivayetedildiinegreReslullahsallallahualeyhivesellem:

Benden sonra adam kayrma olaylar ve grmeye almadnz ilermeydana gelecektirbuyurdu.Bununzerineashbkirm:

YReslallah!Bizdenognlerigrenlereneemredersiniz?diyesordular.

ylecevapverdi:

Yapmanzgerekengrevleriyaparsnz,hakknzolaneyinsizeverilmesiniAllahtanniyzedersiniz.

Buhr,Fiten2,Mslim,mre45.Ayrcabk.Tirmiz,Fiten25

Aklamalar

Bir nceki hadsi erfte Resli EkremEfendimize, haksz ve zlim idarecilere nasl davranmakgerektiisorulmutu.

Buhadistedeadamkayrmatrndenbazhaksz ilergrldzamannasldavranmakgerektiisorulmaktadr.

PeygamberEfendimizinherikisoruyadaayncevabverdiinigrmekteyiz.Ksacasdemekistiyorki,herkesinbirgrevivardrsizynetilenlerolarakkendigreviniziyerinegetirin.Sizdenistenenzektverin.Cihdaarldnzzamankamaynveyneticilerindiermeremirlerineuyun.

Ynetenlerin grevini de Efendimiz, herkese eit ve dil davranmak ve halkn hakkn vermekeklindebelirtti.Yneticilergrevleriniyapmadklar takdirde ise, onlara isyanetmenin, ihtill yaparak

hakaramayakalkmanndoruolmayacansylediveozamanHakknznsizeverilmesiiinAllahdanyardmdileyin,buyurdu.YnizlimidrecilerislhetmesiniveyaonlarmilletinbandandefediplykolanlargetirmesiniAllahtandilemeyitavsiyeetti.

ResliEkrem sallallahualeyhi ve sellembakahadislerinde, ileridepek ok adamkayrmaolaymeydanageleceinihatrlatmaktavehiretteKevserhavuzubandakendisiylebuluuncayakadarbutrolaylarasabredilmesinitavsiyebuyurmaktadr(Buhr,Humus19,Menkb25Mslim,Zekt132,139).

Konumuzlailgilibtnhadislerbiraradadnldzamangrlyorki,ResliEkremEfendimiz,milletin birliinin bozulmamas iin bu nevi hakszlklara sabretmeyi tavsiye etmekte, sabredenlerinkendisini Kevser havuzu banda bulacan, bylece sabrnn karln greceini sylemekte, oradamazlumlarn zlimlerden hakkn alacan ve stelik cennette pek ok ikrama kavuacanbelirtmektedir.

Hadislerdenrendiklerimiz1. Mslman devlet bakanlar, hadiste iaret buyurulan kt idarecilerden olmamak iin gayret

gstermeli,tercihlerindekimseyehakszlketmemeliveherkesehakkntitizbirekildevermelidir.2.Halkdagreviniyapmal,hakszlklakarlancahaliniAllahaarzedipondanyardmistemelidir.

: : -672


Bana itaat eden Allaha itaat etmi, bana kar gelen Allaha kar gelmi olur. Devletbakannaitaatedenbanaitaatetmi,devletbakannakargelenbanakargelmiolur.

Buhr, Cihd 109, Ahkm 1 Mslim, mre 32, 33. Ayrca bk. Nes, Beyat 27 bni Mce,Mukaddime1,Cihd39

674.hadislebirlikteaklanacaktr.

: -673.

673. bni Abbas radyallahu anhmdan rivayet edildiine gre Reslullah sallallahu aleyhi vesellemylebuyurdu:

Devletyneticisindenhoagitmeyenbireygrenkimsesabretsin.Zirakimdevletbakannaitaattenbirkardarkarsa,Chiliyedevrindelmgibiolur.

Buhr,Fiten2Mslim,mre56


: : -674. :

.

674.EbBekreradyallahuanh,Reslullahsallallahualeyhivesellemiylebuyururkendinledim,dedi:

Kimdevletbakannaihnetederse,Allahdaonaihnetinincezasnverir.Tirmiz,Fiten47.Ayrcabk.AhmedbniHanbel,Msned,V,42,49

Aklamalar

Yukardaki hadislerin de, daha ncekiler gibi, devlet bakanna itaatle ilgilidir. Resli EkremEfendimizdevletbakanna itaatetmeyiPeygamberevedolaysylaAllaha itaatlebir tutmaktavebuszyleKimPeygambereitaatederse,gerektenAllahaitaatetmiolur[Nissresi(4),80]yetikermesine iaretetmektedir.Hadsi erfinSahhiBuhr veMslimdeki rivayeti devlet bakannaitaatingereiniyleaklamaktadr:

Devletreisimilletiinbirsiperdir.Onunkumandasndasavayaplr.Onunsayesindedmandankorunulur(Buhr,Cihd109Mslim,mre43).

Mslmanlarnhuzuruveselmeti,slmiyetingereigibiyaanmas,dolaysyladininglenmesibatasalambirdevletbakanbulunmasnabaldr.Mslmanlaryneticilerietrafndakenetlendiklerivearalarnaherhangibirbozgunculuungirmesinemeydanvermedikleritakdirde,hibirdmanonlarnbirliini ve dirliini bozamaz. Mslmanlarn devlet bakanlarna destek vermesi slm devletiniglendirirdevletindevletolarak,milletindemilletolarakgrevlerinimkemmelbirekildeyapmasnsalar.

Mslmanlarn devlet bakanna ballk sz verdikten sonra batlarn bozarak onun aleyhindealmalar ise, devletin zayflamasna ve grevlerini gerei gibi yapmamasna yol aar. Neticede hemdevlethemdemilletzayfder.Buhaldinvedevletdmanlarnniineyarar.

Devletbakanlarveyaonlarntemsilcilerigayrimerhareketlerdebulunduklarzaman,hemenkartavr taknp devleti ve idareyi zayf drecek teebbslere girimemelidir. yle durumlarda sabrldavranmal, bu hakszlklarn giderilmesi iin aba sarfetmelidir. Sabrszlk gsterip bozguncu tavrtaknmak, devlet reisinden ve dolaysyla slm mmetinden kopmaktr. Efendimizin ifadesiyle devletbakanndan bir kar dahi ayrlmak, devleti basz ve gsz brakmaya yol aar. Buna sebep olankimselerde,tpkChiliyedevrindeolduugibi,dzenibozulmubirtoplumdayaayplmeyemahkmolurlar.EfendimizinsznettiiChiliyedevrindelmgibiolmakitebudur.Bukonu666.hadistedeilenmitir.

674numaralhadisteReslullahEfendimizindevletiynetenlereisyanedenleritehditederek:

KimDevletbakannaihnetederse,Allahdaonaihnetinincezasnverirbuyurduunuokuduk.

Buhadisi rivayet edenveksahal tercmesionuncuhadistegeenEbBekreradyallahuanh, biradamn,dininuygungrmediitrdebirelbisegiyenvaliyihalkagstererekValimizebakn,fsklarngiydii elbiseden giymi demesi zerine onu azarlad ve byle konumamasn tenbih ettikten sonra,yukardakihadisirivayetetti.

BuhadisinAhmedbniHanbelinMsnedindekirivayetibirazdahageniolupyledir:

Kim dnyada Allahn sultanna ikram ederse, Allah da ona kyamet gnnde ikram eder. KimdnyadaAllahnsultannaihnetederse,Allahdaonakyametgnndeihnetinincezasnverir(V,42,49).

Allahn sultan demek, Allahn buyruklarn uygulayan devlet bakan demektir. PeygamberEfendimizin devlet bakan hakknda byle gzel ifadeler kullanmas, hatta bununla da yetinmeyerekdevletbakannakargelenlerinveszndinlemeyenlerinkyametgnndeAllahTelykarlarndabulacaklarnsylemesibounadeildir.ZiraslmiyettennceAraplardevletbakan,sultan,emrgibimefhumlar bilmezlerdi. Onlar sadece kendi kabilelerinin reislerini bilir, baka kimseye boyunemezlerdi.PeygamberEfendimizslmdevletinikurupmuhtelifyerleimblgelerineemirlervevalilertyinedince,halkbunuyadrgad.Hattakendikabilelerindenolmayanemire itaatetmeyenlerbileoldu.tebusebeplePeygamberEfendimiz,emirindevletbakanntemsilettiiniveonudevletbakangibi

kabuletmekgerektiinisyledivetemsilcisineitaatetmeyikendineitaatlebirtuttu.Onakargelenlerinkendisinekargelmisaylacanvebunlarnhiretteperianolacanaklad.


1. Devlet bakanna ve onu temsil eden kiilere itaat etmek hem Allahn hem de Peygamberinemridir.Ziradevletinvemilletinbirliivebtnlbunabaldr.

2.Devletbakannaveonutemsiledenvalivekumandangibikimselereitaatetmeyenler,AllahavePeygamberinekargelmiolurlar.

3. Yneticiler Allahn buyruklarna aka kar gelmedike, sevilmeseler bile onlara itaat etmeli,zulmlerine katlanlmaldr. Zira onlara kar yaplacak ayaklanmalar yznden, devlet vemillet zarargrebilir.

4.Devletbakannaihanetetmekiddetleyasaklanmtr.81

YNETCLETALPOLMAMAK

GREVKENDSNEDMEDKEGREVSTEMEMEKVEYNETCLKTENUZAKDURMAYAALIMAK

yet[83]

tehiretyurdu!Bizonuyeryzndebbrlenmeyivebozgunculukyapmayistemeyenlerenasibederiz.Sonundakazanlkanlar,fenalktansaknanlardr.

Kasassresi(28),83

yetikermedeszedilenhiretyurdu,AllahTelnnmminkullarnaikramedeceicennettir.Cenneti kazanabilmek iin yeryznde bbrlenmemek, hakk olmayan bir eye gz koymamak,yapamayacaileretlipolmamakveneticeitibariylebozgunculukyapmamakarttr.

Dier bir ifadeyleAllahn lemlerin rabbi olduunugsngere gere sylemektenveonabtnkalbiyleimanetmektenkamamak,CenbHakkaaslakafatutmamak,byklktaslamamak,kendisineverdii mal ve kabiliyetleri kt yolda kullanmamak, lyk olmad bir ie tyin edilmek iin abaharcamamakgerekmektedir.

mer bniAbdlazzinveftedeceizamanakadar tekrar tekrarokuyupdurduubuyet,Allahaboyun emenin, ona teslim olmann, onun verdiine kanaat etmenin ve hak etmediini istememeninneminiortayakoymaktadr.

Hadisler

: -675 : :

.

675.EbSadAbdurrahmanbniSemreradyallahuanhylededi:

Reslullahsallallahualeyhivesellembanaylebuyurdu:

AbdurrahmanbniSemre!Kimsedenyneticilikgreviisteme!Zirabugrevsenistemedenverilirse,Allahyardmcnolur.Eersenistediiniinverilirse,Allahdanyardmgremezsin.

Birdebireyeyeminettiktensonrabakabirdavrandahahayrlgrrsen,hayrlolanileyipyemininiinkeffretde!

Buhr,Ahkm5,6,Eymn1,Keffrt10Mslim,Eymn19,mre13.Ayrcabk.EbDvd,mre2Tirmiz,Nzr5Nes,dblkudt5

AbdurrahmanbniSemre

Kurey kabilesinden olup ad Abdkll idi. Mekkenin fethi srasnda mslman olunca, Hz.PeygamberonaAbdurrahmanadnverdi.DahasonraMteSavanaveTebkGazvesinekatld.

Hz.Osmandevrine kadarhibir idr grevalmad. Irakn fethindebulunduvebilhassaHorasancephesindesavat.CemelVakasndansonraHz.Muviyeninyanndayerald.Sstanvaliliinetayinedildi.Birokehrinslmhkimiyetinegirmesindenemlihizmetlerioldu.AfganistannbaehriKbilibiraykuattktansonraelegeirendeodur.

Sonderececesurvemtevzibirkumandand.PeygamberEfendimizdenondrthadisrivayetetti.KendisindendeAbdullahbniAbbs,Sad bniMseyyeb,MuhammedbniSrnveHasanBasrgibisahbvetbilerinhadisrivayetettiiAbdurrahmanbniSemre50(670)ylndaBasradavefatetti.

Allahondanrazolsun.

Aklamalar

Hadsi erfte sz edilen yneticilik, valilik, kaymakamlk gibi devleti temsil etme grevidir.PeygamberEfendimizdevletingcnkudretinitemsiledecekkiilerinbugrevelyk,ahsiyetli,bilgilive iinin ehli kimseler olmas gerektiine iaret buyurmakta, makam ve mevki heveslisi deersiz veahsiyetsiz kimselerin byle nemli mevkilere getirilmemesi icap ettiini hatrlatmaktadr. Zira koltuksevdasnakaplmolanmenfaatiler,omakamlardanhesapszkarlareldeetmeyiumduklariin,arayahatrl kimseler koyarak, hatta gerekirse byk rvetler vererek gz diktikleri mevkileri elde etmekisterler.

Peygamber Efendimiz Abdurrahman bni Semreye valilik, kaymakamlk gibi yneticilie tlipolmamay tavsiye etmekte, herkesin bu grevleri baaramayacan hatrlatmaktadr. ayet bir kimsebyle nemli grevlere lyk ise ve bu hizmet devleti ynetenler tarafndan kendisine teklif ediliyorsa,grevi kabul edip devletine hizmet etmelidir. Kendisi tlip olmad halde lyk grlerek i banagetirilen kimse, Peygamber Efendimizin belirttiine gre, Cenb Hakkn yardmn grr ve iindebaarl olur.ahs arzusuvehrs sebebiyle bir grevi kendisi isteyipynetici olankimseler iseAllahTeltarafndandesteklenmezler.Onlarkarlatklarmeseleleriahsyetenekleriilehalletmekzorundakalrlar.

darecilik grevine ehil olsa bile, bir kimsenin iindeki ihtiras dar vurarak bu grevi istemesiniPeygamber Efendimiz doru bulmam, 681 numaral hadiste grlecei zere, byle kimselere grevvermemitir. nsann geimini temin etmek iin yneticilerden yapabilecei bir i istemesi, elbette buyasandndakalr.

Hadsi erfte Resli Ekrem Efendimizin verdii ikinci t, bir eyi yapmayacam veyayapacam diye yemin eden, fakat daha sonra dndnn aksini yapmann daha hayrl olduunugrenkimsenin,yeminettimbirkerediyerekyanltasraretmemesidir.Zirahatadasraretmekikincibirhatadr.Aklbandaolankimsehatalyolubrakr,doruolanyapar.Zirahatannneresindendnlsekrdr.

Dinimiz yeminden dnmenin aresini gstermi, yolunu yordamn retmitir. Hadsi erftehatrlatldekildebilerekveisteyerekveyaistemeyerekyemininibozankimse,yeminkefretivermeksuretiylehatasnbalatabilir.

Yemindendnmekonusu73.hadistegemiolupayrca17181721.hadislerdeelealnacaktr.

Yeminini bozan kimse bunun cezasn zenginlik durumuna gre der. Yemin bozmann cezassrasyla kle zad etmek, deilse on fakire bir gnlk yiyeceklerini vermek yahut onlar giydirmektir.Bunlaragcyetmeyenkimseisebirbiripeinegnorututacaktr.


1.Devletbakanndannemligrevlerekendisinitayinetmesiniisteyenlergenellikleogreviktyekullanacakkimselerolduundan,PeygamberEfendimizmemuriyetistemeyidorubulmamtr.

2.Kendisiarzuetmedenbirgrevegetirilmekistenenkimseteklifedilengrevikabuletmelidir.ZirabylekimselerinbirihtirasbulunmayacaiinAllahTelonlarayardmedipbaarlklar.

3. Bir greve kendi arzusuyla tayin edilen kimse, problemlerini kendi kabiliyetiyle zmekzorundadr.ZirayleihtirassahiplerineAllahyardmetmez.

4. fkeye kaplarak bir ii mutlaka yapacam veya asla yapmayacam diye yemin eden kimse,fkesi geince akln bana alp dnmeli, gerekiyorsa yeminini bozup cezasn deyerek doru vehayrlolanyapmaldr.

: : -676.

676.EbZerradyallahuanhdenrivayetedildiinegreReslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

EbZer!Seningerektenzayfolduunugryorum.Kendimiinneistiyorsamseniniindeonuisterim.kikiiyebileolsasaknbakanolma!Yetimmalnadayneticilikyapma!

Mslim,mre17.Ayrcabk.EbDvd,Vesy4Nes,Vesy10678.hadislebirlikteaklanacaktr.

: : : -677

.

677.YineEbZerradyallahuanhylededi:YReslallah!Benivalitayinetmezmisin?demitim.

Eliyleomuzumavurarakylebuyurdu:EbZer!Senzayfbiradamsn.stediingrevisebiremanettir.Buemanetiehilolarakalan

ve zerine deni yapanlar mstesna, aslnda bu grev kyamet gnnde bir rezillik vepimanlktr.

Mslim,mret16


: -678.


Siz memuriyet alma konusunda pek istekli davranacaksnz. Halbuki o yanp tututuunuz

grev,kyametgnndebirpimanlksebebiolacaktr.Buhr,Ahkm7.Ayrcabk.Nes,Beyat39,Kudt5

Aklamalar

Yukardaki hadiste Peygamber Efendimizin devlet grevine, zellikle de yneticilie istekliolmaydorubulmadgrlmektedir.

Hadislerdenilkikisi,62numaralhadistetercmeihliniokuduumuzEbZerelGfrradyallahuanhileilgilidir.EbZerelGfryi,okmtevzoluu,akkalpliliivedorubildiinisylemektenekinmeyentabiatsebebiyleResliEkremEfendimizpekseverdi.Birdefasndaonunhakkndaugkkubbenin altnda ve yeryznn stnde Eb Zerden daha doru szl kimse yoktur buyurmutu(Tirmiz, Menkb, 35 bn Mce, Mukaddime, 11). Zaman zaman kendisine adyla hitap edereknasihatlerde bulunan Peygamber Efendimiz, EbZerre, valilik gibi nemlimemuriyetler bir yana, ikikiiye bile bakanlk yapmamasn, bir de yetim malna vel, dier bir ifadeyle mtevell olmamasntavsiyeetmitir.Yneticiliin,altndankalklmaszorilhbiremanetolduunu,onuancakyneticilieyatkninsanlarnbaarabileceinisylemi,stesindengelemeyecekleriinidareciliinkyametgnbirrezillik,pimanlkveperianlkolacanbildirmitir.

Burada anlalmas zor gibi grnen husus, kendisi btn memurlarn, yneticilerin ve valilerinstnde bir mir ve bir devlet bakan iken Peygamber aleyhisselmn Eb Zerre ynetici olmamaytavsiyeetmesidir.ReslullahEfendimizEbZerrinhuyunu,karakterini,dahaakbirifadeyleonunarzhdn,dnyayahideervermemesini iyibiliyordu.OnaSenzayfbiradamsn diyebuyururken,valiliin gerektirdii baz zelliklerin onda bulunmadna iaret ediyordu. Nitekim Eb Zer hazretleriPeygamber Efendimizin vefatndan sonra, dier sahblerin aksine, zekt verilmi bile olsa, ihtiyafazlasmalnbiriktirilmeyipAllahyolundaharcanmasgerektiinisavunmutur.Bukanaatteolanbirisi,ynettii kimselerin maln, mlkn nasl koruyabilir? Yapaca grevin zelliklerini tamayan,kendilerini veya mallarn idare edecei kiileri, gelebilecek her trl zarardan koruyacak gte veliykatte bulunmayan kimselerin byle zor ilere tlip olmas, hem kendileri iin hem de yneteceiinsanlariinfaydayerinezarargetirir.

Resli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem Eb Zere kendisini misl olarak gsterirken, seni okseverim, kendim iin istediimi senin iin de isterim, ayet Allah Tel bana yardm edipdesteklemeseydi, dorusu ben de bu iin altndan kalkamazdm. Onun iin sen yneticilik isteme, ikikiiyebakanolmay,hattabiryetiminmalnidareetmeyibilearzuetme,demekistemitir.

Birkimse,lykolmadvestesindengelecekyeteneibulunmadbirgrevetlipolmadannce,Reslullah Efendimizin haber verdii kyamet gnndeki ac sonu, rezillii ve pimanl iyidnmelidir. Fni dnyann iki gnlk sultanl iin hiretin bitip tkenmeyen rezilliini gze almaknaslbirakldr?

yi ve dil bir idarecinin kyamet gnnde Cenb Hakkn arnn glgesinde barnacak yedibahtiyardan biri olaca da unutulmamaldr. stesinden gelip gelemeyeceini dnmedenmemuriyetalmahrsylayanptutuankimselerinbulunduubirzamanda,grevinimkemmelbirekildeyapacabilinenlerinyneticiliktengrevindenkanmalardorudeildir.Hattakendisineteklifedilenbylebirgrevialmak,yerinegrebirzarrettir.

676numaralhadiste,deerliinsanlarnuygunolmayanisteklerinigerievirirken,onlarkrmamayadikkat etmek gerektii pek gzel bir ifadeyle belirtilmitir. Peygamber Efendimiz kendisinden grevisteyenEbZerrin,bugreviinsanlarahizmetetmekiinarzuettiinibildiikadar,onunyapsnnvemizacnnidarecilieelveriliolmadndabiliyordu.Fakatbugnladamn,bazlarnayaptgibisertbirifadeylegerieviremezdi.OnaKendimiinneistiyorsamseniniindeonuisterimdiyerekdevlethizmetiyapamayacantatlbirslplahatrlatt.

Konu,nemisebebiyle,birsonrakibahistetekrarelealnacaktr.


1.Devletmemurluuisteyenkimsebugrevetayinedilmemelidir.2.Yneticilikgreviyapamayacanbilenkimse,buieaslatlipolmamaldr.4. Devlet memurluuna tayin edilen kimse, grevinin sorumluluunu iyi bilmeli ve grevine asla

ihnetetmemelidir.5.Devletkademelerindenbirindegrevalanvegrevinihakkylayapankimselerinmnevmkfat

pekbyktr.6.stesindengelemeyeceibiridarecilikgrevinialankimse,hirettebinpimanolacaktr.7.Yetimmalngereigibikorumak,sonderecedeerlibirhizmetveinsanabyksevapkazandran

birhayrdr.82

YNETCLERNYYARDIMCIEDNMES

DEVLETBAKANIVEKADIGBYNETCLER,YBRERYARDIMCIEDNMEYETEVKETMEKVEBUNLARI

KTARKADALAREDNPONLARINTAVSYELERNTUTMAKTANSAKINDIRMAK

yet[67]

OgndostlarbilebirbirinedmankesilecektirsadeceAllahtankorkanlarbyleolmayacaktr.

Zuhrufsresi(43),67

yetikerme,birbirlerinidnyamenfaatleriiinseven,ahskarlariindostlukkurankimselerinkyametgnndebirbirinedmanolacanbelirtmektedir.Ziraonlarbirbirinebalayanahskarlarvenefsnhazlarsonbul

Download - Riyazus Salihin 4 Cild

Top Related