CHADBLM

CihadnFaziletiehitlerinhirettekiSevabKlezatEtmeninFaziletiKlelereyilikEtmekAllahnveEfendisininHakknYerineGetirenKleninFaziletiKargaaveFitneZamanndabadetinFaziletiAlVerilelgiliFaziletliDavranlar

LMBLM

lminstnl

ALLAHAHAMDVEKRBLMHamdvekrnFazileti

SALTSELMBLM

ReslullahaSaltSelmGetirmek

ZKRLERBLMAllahZikretmeninFaziletiVeZikreTevikAllahHerDurumdaAnmakYataaYatncaveUyanncaOkunacakDuaZikirHalkalarnnFaziletiSabahVeAkamAllahZikretmekYataaYatncaOkunacakDuaDualarBlmYanndaOlmayanBirineDuaEtmeninFaziletiDualelgiliBazKonularVelilerinKermetVeFaziletleri

YASAKLARBLMGybetinHaramOlduuVeDiliKorumaEmriGybetDinlemeYasaMbahOlanGybetNemimeYasaYneticilereSzTamaYasakiYzllnKtlenmesiYalanYasaYalannCizOlduuYerlerSzSalamlatrmayaTevikYalancahitliiniddetleYasaklanmasBelliBirnsanveyaHayvanaLnetEtmeYasaGnahkrlaraLnetEtmekMslmanaSvmeYasallereSvmeYasaMslmanlarncitmemekBuuzEtme,likiKesmeveSrtevirmeYasa

HasetYasaTecesssYasaMslmanlaraGereksizYereSizandaBulunmaYasaMslmanKkGrme,AalamaYasaMslmannFelketiniSevinleKarlamaYasaNesebeDilUzatmaYasaHileYapmaveAldatmaYasaSzdenCayma,AhdiBozmaYasa

234CHDINFAZLET

yetler

[36]

1."Allah'aortakkoanmriklernaslsizinletopyeknsavayorlarsa,sizdeonlarlatopyeknsavan.Bilesinizki,Allahgnahlardankorunanlarlaberaberdir."

Tevbesresi(9),36

Hangi kesimdenvehangi gruptanolursa olsun,mrikler,m'minlere kar toptan savaagiritikleritakdirde, btn m'minlerin bir araya gelerek, birlik ve beraberlik iinde onlara kar topyekn savaamalargerekir.Buemirdeuayveyabuaydagibiherhangibirkaytyoktur.Bunubelirtmemizinsebebiyetin banda haram aylardan bahsedilmesidir. Bu aylarn haramlnn anlam, Allah iin olan cihadnyasakl deildir. Haksz sava ise sadece bu aylarda deil, her zaman haramdr. Mriklerin genelkarakterihellharamtanmamakvefrsatbuldukam'minleresaldrmak,ktlegirimektir.Onlarbyledavrandkahibirzamanvemeknfarkgzetilmeksizinmriklerekarcihdetmek,terkiveertelenmesicaiz olmayan bir farzdr. nk bunun terki ve ertelenmesi bir zulm olur ve daha byk tehlikelerindomassonucunugetirebilir.EsasenharamaylarkavramsadeceArapmriklerinehasbirinant.Onlardabunuskskihlletmekteydiler.Diermrikleriinbylebireydeszkonusudeildir.Onlarhibirharamlk tanmaz, yasak dinlemez,Allah'n nurunu sndrmek ve bo yere insanlarn canna kymaktan,mukaddesata tecvzden saknmazlar. te bu sebeple onlara kar daima hazrlkl olup, byle bir eyeyeltenirlerse kendilerine haddini bildirmek gerekir. Onun iin yeti kermelerdemriklerle savalmasemredilirken "onlar nerede yakalarsanz" [Bakara sresi (2), l91 ve Nis sresi (4), 91] ve "onlarneredebulursanz"[Tevbesresi (9),5]buyurulmutur.nkAllahyolundayaplacakolancihad,herzamanvezemindehaklarasayggstermeningereiolanenbykitaattir.

yetin sonunda "Bilesiniz ki, Allah gnahlardan korunanlarla beraberdir" buyurulmas,mslmanlarn sulh zamanlarnda olduu gibi, yapacaklar savalarda da daima hakk gzeten, irkahlkndansaknan,keyfhareketlerden,zulmden,hereithakszlktan,cihad iindegnah ilemekten,emreitaatsizliktenuzakdurankimselerolmasgerektiinibelirleyiciveemredicibirniteliktar.

[216]

2. "Hounuza gitmese de sava size farz klnd. Bazan hounuza gitmeyen bir ey sizinhakknzda daha hayrl olabilir. Hounuza giden bir ey de sizin iin daha kt olabilir. Sizbilmezsiniz,Allahbilir."

Bakarasresi(2),216

Allah yolunda savamak baz kere farz ayn, baz kere farz kifye olarak m'minler zerine birzorunluluktur.Bireydenholanpholanmamaksadecebirduygudur.yilikvektlk,hayrveersadeceduygularladeil,bireyingereinibilmeklebelirlenirveortayakar.BunueniyibilendeyegneyaratcolanyceAllah'tr.AllahTel'nniyivektolarakbildirdiieylermuhakkakO'nunbildirdiigibidir.CenbHakk'nhayrolarakbildirdiklerimutlakhayr,erolarakbildirdiklerimutlakerdir.

Sava, arzu edilen, istenilenbir eydeildir. Fakat baz kere kanlmazbir zaruret olarakkarmzakar.Can,mal,dinvevicdangvenliinisalamann,zulmvefitnelerinlemenin,haksztecavzleresonvermeninyegnearesisavaolabilir.tebyledurumlardasavamak,insanlkiinbirhayr,birkurtuluvesilesiolabilir.slm'dabusavanadcihaddr.nkcihaddazulmvehakszlk,tecvz,haddiamaveyeryzntahripetmeyoktur.Bunudahasonragelecekyetlervehadislerdenakaanlayacaz.

[41] 3. "Gerek hafif gerek ar silahl olarak hep birlikte savaa kn,mallarnzla ve canlarnzla

Allahyolundacihdedin."Tevbesresi(9),41

Hafif ve ar silahl olarak cihda kmaktan maksat, hangi hal ve hangi artta olunursa olunsun,Allah'ndininiyceltmek iincihdnmerolanher ekliniuygulamaktr.nkcihad sadececephedeyaplan savatan ibaret deildir. Fakat cephe sava cihadn en zoru olduu iin, ncelikle o aklagelmektedir.Buradabahsigeendecephedekicihaddr.Gerekkolaygerekzor,gerekbinitligerekyaya,gerekgengerek ihtiyar, gerekbekrgerek evli, gerek zengingerek fakir, gerekhafif gerek ar silhl,ksacakiinindurumuneolursaolsuncihdamutlakakatlmasnngereinebuyetkesindeliltekileder.Ancakaynsurenindahasonraindirilen91.yetiylezayflar,hastalar,savataharcayacakbireyiolmayanfakirlerbuhkmndndatutulmutur.

Hemmalhemcanlakatlmayagcyetenlerherikisiyle,sadecemallakatlabilenlermallaryla,sadececanla katlabilenler canlaryla cihadakatlrlar.yetin sonunda iaret edildii gibi, byle topyekn cihadm'minleriindahahayrldr.slmlimlerininbelirttiinegremalilecihadikiekildeolur:Biri,savaakatlacak kiinin kendisine lzm olacak biniti, silh ve dier harp aletlerini, ara gereci kendi parasylaalmasdr. Dieri ise, savaa katlacak olan ama madd olarak ara gere almaya gc yetmeyen diermcahitlerinihtiyalarnnkarlanmasiinharcamayapmasdr.Busylenilenler,zelliklegemiinsavaartlar dnldnde ve nizm ordularn bulunmad zamanlarda son derece nemli hizmetlerdi.Bugn isecihadneitleri,nitelikleriveartlardeimitir.Bugeliimvedeiimlerin nda,mal ilecihada ynelik hizmetleri gnn artlarna gre her zaman ve zeminde yeniden tanzim etmek,mslmanlarnennemlivazifevesorumlulukalanolmayadevametmektedir.nkdinimizheralandaolduugibicihadlailgiliolarakdagenelesaslarkoymutur.Bylelikleslm'nkyametekadaryaanacakgelime ve deimeleri kuatc bir zellie sahip olduunu ve mntesiplerinin her zaman ve mekndadeien artlara gre cihad srekli klmalarnn zarr bulunduunu deimez kurallar olarakkanunlatrmtr.

Nefislecihadn,yanibizzatyaplacaksavanpekokeitlerivardr.slmtebliinhereidi,bizzatsavaakatlmak,savaakatlacaklarneitimveretiminiyaptrmak,cihadhkmlerinivebukonudakiilh emirleri m'minlere retmek, nemini ve zorunlu oluunu anlatmak, komutan olarak savaynetmek, dman tanmak ve onlar hakknda istihbarat bilgileri toplamak, sahip olduu cihadtecrbelerini bakalarna aktarmak, ksacas mslmanlar gl klacak ve dman zayf drecek,malbiyetini salayacak her trl gayret bizzat cihada katlmak saylr. Bylece insan hem nefsinitembellikveatlettenkurtarm,rahatnadknlktenfedkrlkyapm,hemmalamlkekarihtirasnnlemiveAllahyolundasarfetmealkanlkazanpbykecirvesevapkazanmabahtiyarlnaermi

olur.

[111]

4. "Allah, m'minlerden mallarn ve canlarn kendilerine verilecek cennet karlnda satnalmtr. nk onlar Allah yolunda savarlar, ldrrler ve ldrlrler. Bu, Tevrat, ncil veKur'an'da sabit Allah'n bir va'didir. Allah'tan baka verdii szde duran ve yerine getiren kimvardr?yleyseO'nunlayapmolduunuzbualveriesevinin.Gerektenbubykbaardr."

Tevbesresi(9),111

Mekke'de, kinci Akabe gecesinde ensardan yetmi kii Resli Ekrem Efendimiz'e biat etmilerdi.OnlardanbiriolanAbdullahbniRevha:

YReslallah!Rabb'invekendiniindilediinibizeartko,demiti.Peygamberimiz:

Rabb'imiinO'naibadetetmenizi,O'nahibireyiortakkomamanz,kendimiindecanlarnzvemallarnz mdafaa ettiiniz gibi beni de koruyup savunmanz art kouyorum, buyurdu. Bu szlerdensonra:

Byleyapmamzkarlndabizenevar?diyesordular.ResliEkrem:

Cennetvardr,karlnverdi.Bununzerinebiatedenler:

Bu krl bir alveri! Bundan ne dneriz, ne de dnlmesini isteriz, dediler (Syt, edDrr'lmensr,IV,294).

Aklamaktaolduumuzyetikermebuolayzerinenaziloldu.

AllahTel'nninsanaverdiicanverzkolarakihsnettiimal,tamamenAllah'nmlkdr.Allah'nsatnalmayoluylaonlarmlkiyetinegeirmesi tasavvurolunamaz.Ohaldebuhitap,CenbHakk'nbirlutfuolarakkullarncihadavekendisinegerekanlamdakulluadavetetmesindenibarettir.nkbizlercanmzvemalmzdageicibirsretasarrufvefaydalanmayamemurklnmz.Hercanlmldrvehermal tkenip bitmeye mahkmdur. ayet biz bunlar kendileri gibi fani olan gayeler uruna tketirsek,bundanhibirkrvefaydaeldeedemeyiz.Fakatkalcgayeler,idealhedefler,Allah'nrzasnauygunolanileriinalrabalar,mallarmzbuuurdaharcarsak,bykecirvesevapeldeeder,ebedolancennethayatnkazanrz.Buyndekihergayretveaba,harcananherkuruservet,cihadnbirunsurudur.Allahbudnyadakendineaitolanbirmlklehirettekendineaitolanbirbakamlkdeitirmekte,bunudakulun seim ve iradesine brakmaktadr. te bu, sanki gnll bir alverie benzetilmitir. ok dikkatekiciolanynise,birlutufveihsnolanbualveriinhukukdiliyleifadebuyurulmuolmasdr.detahukk muamele ve szlemelerin temel zelliklerinin belirlendii bir rnek ortaya konulmu, hukkmuamelelerindinvednyailerindeesasolduugsterilmitir.Ayrcabuyettenrendiimizoknemlibir baka husus, hukk szlemelere dayanan alveri akitleri ile bu yoldan elde edilecek kr vekazanlarn,teberruvebayoluylaeldeedilecekgelirlerdendahastnvedahahayrlolduudur.

[95]

[96] 5. "nananlardan zrsz olarak yerlerinde oturanlar ile, mallaryla canlaryla Allah yolunda

cihdedenlerbirolmaz.Allah,mallarylacanlarylacihdedenleri,derecebakmndanoturanlardanstnklmtr.GeriAllahhepsinedegzellikvadetmitiramamchidleri,oturanlardanokdahabyk ecirle stnklmtr.Kendi katndan onlarabykmertebeler, ba ve rahmet vermitir.Allahokbalaycveesirgeyicidir."

Nissresi(4),9596

Dahancedeifadeedildiigibi,Medine'demriklerlecihadaizinverildiinde,balangtaherhangibirmazerettenszedilmeksizinbtnmslmanlarntopyeknsavaakatlmalaremredilmiti.Dahasonra

Tevbesresi'nin91.yetindedeakabelirtildiizerezayflarn,hastalarn,savataharcayacakbireybulamayanlarn,yaniyiyecek,iecekveyakacakgibiihtiyalarn,savaaravegereleriniteminetmektenacizolanlarncihadakatlmalarnnfarzolmadvebylelerinzrlvemazeretlisnfnagirdiiaklakavumuoldu.teyetteanlanzrllerlekastedilenlerbunlardr.Dolaysylabunlarndndacihaddangerikalanlar,glerivekudretleriolduuhaldesavaagitmeyenler,malylavecanylaAllahyolundacihadedenlerlebirolamaz.Dahasonragelienartlar,mchidlerinhertrlihtiyalarndevletinveyabirtakmkurumlarnkarlamassonucunugetirdivenizmordularnteekklnortayakard.Busayadesavaakatlmak iin fertlerin bizzat kendilerinin harcama yapmas zorunluluu ortadan kalkm oldu. Bylecegeicibirmazeret sebebiylecihadakatlamamannzntsnyaayanlarbu fazileti eldeetme imknnakavutular.nkAllahyolundacihadedenlerinderecelerisadecebudnyadadeil,ahirettedeokstnolacaktr.yetikermedencihadnm'minlerzerinebir farzkifyeolduunudaanlamaktayz.Cihadherkesin mutlaka katlmas gereken bir farz olsayd, gc ve kuvveti yerinde olduu halde cihadakatlmaypoturanlaraengzeleydeil,azapvaadedilirdi.

yette zrl olanlar bu karlatrmann dnda tutulmu, zr sahibi olmadklar halde cihadakatlmayanlarlakatlanlarnmukayesesiyaplmtr.BuradazrlolanlarnAllahyolundacihadurundayapacaklarherhangibireyolupolmadsorulabilir.ncelikleunubelirtelimki,buyettebahsigeencihad cephede yaplan savatr. Oysa gerekte cihadn kapsamnn ok geni olduuna yukarda iaretetmitik. Gelecek hadislerde bunlar daha etrafl olarak ele alacaz. zrleri ve mazeretleri sebebiylecephede cihada katlamayanlarn yapacaklar ve cihad kapsamna giren pek ok hayr ve fazilet vardr.Cephede cihada katlamayanlar, bir taraftan zr ve zdraplarnn iddetine dayanp sabrederlerken, teyandancihadnerdeminitakdirederler.Cihadedenlerleberaberbulunamadklarndandolayzntlerindengz ya dkerler. Onlarn kurtulu ve zaferleri iin dua ve "Allah ve Resl'ne sadk kaldklartakdirde.." [Tevbe sresi (9), 91] yetinin hkmne uyarak daAllah ve Resl urunda hayr dilemeksuretiylemanevadancihadiindesaylrlar.

[10] [11]

[12] [13]

6. "Ey iman edenler! Sizi ac bir azaptan kurtaracak ticareti size gstereyim mi? Allah'a veReslneinanr,mallarnzlavecanlarnzlaAllahyolundacihadedersiniz.Eerbilirseniz,busiziniindahahayrldr.tebutakdirdeO,sizingnahlarnzbalar,sizizeminindenrmaklarakancennetlere,Adncennetlerindekigzelmeskenlerekoyar.teenbykkurtulubudur.Seveceinizbakabireydahavar:Allah'tanyardmveyaknbirfetih.M'minleribunlarlamjdele."

Safsresi(61),1013

AllahTelbuyetikermedem'minlerekrlbirticaretyolunugsteriyor.Buticretonlaracbirazaptan kurtarp hrriyete kavuturacak, gnahlarnn balanmasna ve zemininden rmaklar akancennetlere,Adncennetlerindekigzelmeskenlereoturmalarnavesileolacakvekendilerinibykkurtuluaerdirecektir.BukrlticaretinilksermayesiAllah'aveResl'neinanmaktr.

Bu inan onlarn emirlerini tutup, yasaklarndan kanmay, verdikleri haberlerin ve mjdelerindoruluuna inanmay gerektirir. Krl sermayede ikinci nemli unsur daAllah yolundamalla ve canlacihad etmektir. Yani imanla cihad btnletirmektir. nk slm binasnn temeli iman, zirvesi ve enyksekkubbesiisecihaddr.

NitekimResliEkremsallallahualeyhivesellem:"Cihadamellerinzirvesidirkubbesidir" (Tirmiz,Fezilu'lcihd 22) ve "slm'n zirvesi, kubbesi cihaddr" (Tirmiz, mn 8 bni Mce, Fiten 22)buyurmutur.Kitabmzda1525numarailegelecekolanuzunbirhadisinsadecebircmlesinitekiledenburivayetintamamnoradaelealacaz.

Mriklerin, kfirlerin, zlim ve fsklarn hkm altnda bir esaret hayat yaayp zilletekatlanmaktansa, Allah yolunda, hak ve hakikat urundamal ve canla savaarak ya ehit ya gazi olmakelbettedahaereflivedahafaziletlidir.Bustninanveasilduygu,mslmantoplumlartarihboyuncaba dik ve hr yaatm, cihad onlarn hayatnn vazgeilmez bir paras haline getirmitir. te byk

kurtulu,bykmuradaeribudur.CihaddakidierbirnimetdeAllah'tanbirzafer,dmanlarakarbirgalibiyetveyaknbirfetihtir.

Kur'an'dacihadla ilgili dahapekokyetvardr.Buradaonlardan sadecebirkana iaret edilmekleyetinilmitir.

Hadisler

Cihadn fazileti ve stnlyle ilgili saylamayacak kadar ok hadis vardr. Onlardan bir ksmnaburadayerverilecektir.

: : -1288 : : : : :

.

1288. Eb Hreyre radyallahu anh'den rivayet edildiine gre, Reslullah sallallallahu aleyhi vesellem'e:

Hangiameldahafaziletlidir?diyesoruldu.

"Allah'aveReslneinanmak"buyurdu.

Sonrahangisi?denildi.

"Allahyolundacihadetmek"karlnverdi.

Bundansonrahangisi?denilince:

"Allahkatndamakbulolanhactr"buyurdular.Buhr,mn18,Hac4,Tevhd47Mslim,mn135.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd22Nes,

Hac4,Cihd17

1290numaralhadisilebirlikteaklanacaktr.1276numarailedebirazncegemiti.

: -1289 : : : :

. .

1289.bniMes'dradyallahuanhylededi:

YReslallah!HangiamelAllah'adahasevimlidir?dedim,

"Vaktindeklnannamaz"buyurdu.Sonrahangisidir?diyesordum,

"Anababayaiyiliketmek"diyecevapverdi.

Ondansonrahangisidir?dedim,"Allahyolundacihadetmek"buyurdular.Buhr,Mevkt5,Cihd1,Edeb1,Tevhd48Mslim, mn137139. Ayrcabk.Tirmiz,Salt14,Birr2Nes,

Mevkt51

Birsonrakihadislebirlikteaklanacaktr.314numarailedegemiti.

: : : -1290. .

1290.EbZerradyallahuanhylededi:

YReslallah!Hangiameldahafaziletlidir?diyesordum,"Allah'aimanveAllahyolundacihaddr"buyurdular.Buhr,Itk2,Keffrt6Mslim,mn136.Ayrcabk.bniMce,Itk4

Aklamalar

Pek ok hadiste olduu gibi, yukardaki her rivayette bir kere daha rneini grdmz zere,Peygamber Efendimiz'e eitli vesilelerle hangi amellerin, eylemlerin ve ilerin daha faziletli olduusorulmu, Efendimiz de bu sorulara eitli ekillerde cevap vermilerdir. Bu cevaplarn farkllklararzetmesinden daha tabi bir ey olamaz. nk Peygamberimiz soruyu sorann halini ve durumunu, oandaki ihtiyac ve gzetilmesi gereken eitli artlar daima dikkate alrd. Bir eyin ilerin en hayrlsolduunu sylemek, o eyin ilerin en hayrllarndan biri olduunu belirtmekten ibarettir. Falan kimseinsanlarn en akllsdr demek, yegane akllnn o kimse olduunu iddia etmek anlamna gelmez. Tamaksine, insanlarn aklllarndan biridir anlamna gelir. Bu sebeple her hadisteki faziletli ilerinsralamasndafarkllklarbulunduunugrmekteyiz.Birincihadiste ilksradaAllah'a iman, ikincihadistevaktindeklnannamaz,ncsndeiseyineAllah'a imanyeralmtr.Budurumakagstermektedirki,faziletliilerveeylemlermutlakvedeimezbirsralamayatabitutulmamtr.Fakatsralamasfarkllkarzetsebilecihadnherhadistefaziletlieylemleriindeyeralmas, zerindenemledurulmayadeerbizzelliktar.nkcihad,ensonmerhalesiAllahyolundasavamakolanslm'teblifaaliyetlerinintamamnkapsaycbirnitelikarzeder.Dinlisanndakisyleniiyle"i'likelimetullh"dediimiz,Allah'nadnyceltmekiingsterilenhergayret,herabacihadnunsurlarndanbirikabuledilir.Busebeplegenianlamylacihad,dininhayathalinegelmesidirdenilebilir.Bununilkart,byleolmasgerektiineimandrsonra dinin ilmine ve bilgisine sahip olmak, neticede slm'n prensiplerini hayata hakim klmak gelir.Bunlarn uygulanmasna kar kanlarla yine dinin koyduu kurallar ierisinde kalnarak cihad edilir.Grld gibi cihad, slmla insan arasndaki btn engelleri kaldrmann addr. Kendi iradeleri veseimleriyle,herhangibirzorlamaszkonusuolmakszndinikabuletmekisteyenlerininanmasnaimknsalamak, inancnn gereini renmenin ve rendiini yaamann zeminini hazrlamak cihadn yeganehedefidir.

Yukardadaiaretedildiigibi,1288numaralhadisbiraznce1276numaraile,1289numaralhadisde 314 numara ile gemi ve aklamalarnda hadiste anlan cihad dndaki dier faziletli ilere temasedilmiti.

Hadislerdenrendiklerimiz

1. PeygamberEfendimiz, sahblerinmkul ve faydal sorularn bkp usanmadan cevaplandrmtr.Onunbudavranbatalimlerolmakzere,ilimsahibiolanherkesiinnemlibirrnektir.

2.Faziletliilerveeylemlerpekokveeitlidir.BunlarnenbatageleniveAllah'nkullarzerindekienbykhakkolankendisineimanetmeleridir.

3.Allahyolundacihad,faziletlieylemlerinennemlilerindendir.4.Vaktindeklnannamaz,kulluunbatagelengereklerindenbiridir.5.GnahkartrlmamolanhacAllahkatndamakbul,faziletlibiribadettir.6.Kiininyerinegetirmesigerekenhaklarnenbyvefaziletlisi,anababahakkolup,onlaraiyilik

Allah'akulluktansonrailksrayalr.

: -1291

. .

1291.Enes radyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhi ve sellem ylebuyurdu:

"Allah yolunda yaplan bir sabah ve akam yry, hi phesiz dnyadan ve dnyavarlklarndandahahayrldr."

Buhr,Cihd5,Rikk2Mslim,mre112115.Ayrcabk.Tirmiz,Fezilu'lcihd17,26Nes,Cihd11,12

Aklamalar

Hadistegeen"gadve",sabahnerkensaatindenzevalvaktidenilengneintamtepedeolduuzamanakadar geen sre iinde yola kmann, yrmenin ve gitmenin addr. "Ravha" ise zeval vaktindengnein batmasna kadar geen zaman iindeki yryn addr. Bylece gndzn btn saatleri buhadisinkapsamnagirmiolmaktadr.Busebeplebiz"gadve"ve"ravha"ysabahveakamyrydiyeterceme ettik.Allah yolunda cihad iin yola kmak, en hayrl ve faziletli davranlardan biridir. Cihadmaksadtayanheraskerhareket,askerliktenemlibiryeriolansabahveakamtalimi,Tevbesresinin120.yetinde ifadeedildiigibi,kfirlerifkelendirecekherhangibiryereayakbasmakbilesevapkabuledilendavranlardanoluphadisimizinmuhtevasnagirer.

Dinimizbizleresreklieylemhalindebulunmaytler.Fakattevikedilenbueylem,gnmzdebu kelimeye yklenilen ve iittiimiz zaman zihinlerimizde artrd olumsuz anlamn tam aksinetamamenhayrvefaziletten ibarettir.slm,bakalarnmaddvemanevanlamdarahatszeden,birnevi zulm ve hakszlk olan, apulculuk ieren eylemlerin tmne kardr. Buna karlkmslmann iman, tefekkr, ilim renmesi veya retmesi, her trl zikri, namaz, oru, hac gibiibadetleri,hayrsnfnagirenbtndavranlarveher trcihad faziletlibirereylemdir.Mslmankiibunlarn hangisine ynelik bir adm atsa hayr ilemi olur ve karlnda sevap kazanr. Fakat Allahyolunda cihad iin atlan bir adm ve yola k bunlarn herbirinden daha kymetli olduu iin, ResliEkremEfendimiz, onu dnyaya ve dnyann iindeki btn nimetlere deiilmeyecek kadar kymetli bireylem olarak nitelendirmitir. nk bu dnya geicidir burada yaanan hayat ebed leme kyasla birnefesalpvermekkadarksabirsredenibarettir.Amaebedlemikazanmaveyakaybetmeninimtihanalan bu dnyadr. Cihadn dier faziletli ilerden fark, yukarda da ifade etmeye altmz gibi,Allah'niradesiniyeryznehakimklmayavesileolmasveinsanlarhembudnyadahemebedhayattakurtuluakavuturmasdr.Busebepleanlangayeyeynelikheradmbykbirkymetifadeetmektedir.

Hadistenrendiklerimiz1.Mslmannhayryolundaattheradmnhirettebykecrivardr.2.Allah yolunda cihad en byk hayrlardan biridir. Bu uurda atlan bir admn ecri, dnyadan ve

onunnimetlerinesahipolmaktandahafaziletlidir.3.Mslman,sreklieylemiindebulunanveeylemidehayrvefazilettenibaretbirkiiliesahipolan

kimsedir.

: -1292 : : : :

. .

1292.EbSadelHudrradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,biradamReslullahsallallahualeyhivesellem'egelerek:

nsanlarnhangisidahastndr?diyesordu.Peygamberimiz:

"Allahyolundacanylavemalylacihadedenkimse"buyurdu.Adam:

Sonrakimdir?diyesordu.Efendimiz:

"BirvadiyeekilipAllah'aibadetedenveinsanlarerrindenuzaktutankimse"buyurdular.Buhr,Cihd2,Rikk34Mslim,mre122123.Ayrcabk.EbDvd,Cihd5Tirmiz,Fezilu'lcihd24Nes,

Cihd7bniMce,Fiten13

Aklamalar

PeygamberEfendimiz'ehangiilerinveeylemlerindahafaziletlivedahastnolduusorulduugibi,hangi insann, hangi m'minin daha stn saylaca da sorulurdu. Genel bir kural olarak ifade etmekgerekirse,Peygamberimizkendisinesorulanvecevaplandrldndafaydasalaycolansorularcevapszbrakmazd.nkofaydalsorununilmekatksayldn,faydaszsorulardanisesaknlmasgerektiinibizesylerdi.

stnvefaziletlikabuledilenbir iiyapan,bireylemigerekletirenkimsenindefaziletlisaylacaaklnvemantngereidir.Allah'aimanstnvefaziletlibiriolduugibi,m'mindestnvefaziletlibir kimsedir.Allah yolunda cihad nasl faziletli bir eylemse, bu eylemi gerekletiren mchid defaziletlibirkimsedir. tebununbyleolduunubuhadisortayakoymaktadr.CanylavemalylaAllahyolundacihadetmeninnekadarbykbirfaziletolduu,Kur'an'daskabelirtilmitir.Budurumkonununbandakiyetlerdedeyeterincegrlmektedir.ResliEkrem'inbuyndekihadisleriKur'an'ngayetaknaslarna dayanmakta olup, onlarn birer tefsiri ve sistemletirilmi aklamalar kabul edilebilir. Allahyolundacanylavemalylacihadedenkimseenstninsanlardanbiridir.Yukardadaifadeettiimizgibibyleifadeleri"enstnodur"eklindeanlamakdoruolmaz.nklimlerinvesddklerindahastnolduuna dair pek ok sahih rivayet bulunmaktadr. te bu farkl ifadelere bakarak, Peygamberimiz'inkendisine sorulan sorulara o andaki artlar gzeterek cevap verdii kanaati, btn limler tarafndanpaylalmaktadr.bniHacer,busoruyusorannkimolduunuvenezamansorulduunutesbitedemediinibelirtmeihtiyachisseder.Bylebirsorununbircihadhazrlsrasndaveyaseferesnasndasorulduunudnecek olursak, o andaki en stn kiinin malyla ve canyla cihada km m'min olduununbelirtilmesisondereceisabetlidir.nkbylebircevapoandainsanlarabykheyecanverirveyksekbirmoralalar.Aynzamandazihinleredolumasmuhtemeltereddtleriortadankaldrmayavesileolur.

En stn ve en faziletli olarak nitelendirilen ikinci sradaki kii, bir vadiye ekilip Allah'a ibadetlemegulolanveinsanlarerrindenuzaktutankimsedir.lkbaktabuikiayrniteliktekiinsanbirbirineztiki ahsiyetmi gibi alglanabilir.Oysa bu ikisi birbiriyle tam bir uyum iindedir. nkAllah'a ibdet,zellikleinsannnefsiniterbiyeetmesineynelikuzlethaliveinsanlarakendisindengelebilecekbirzararengellemekiinbircehdgayretiindeolmakdacihadnunsurlarndanbiridir.Mehurolansyleniiyleifadeedecekolursak,nefsiylemchededebaarlolamayanlardmanakarcihadetmektebaarlolamazlar. te bahse konu olan ikinci kii, bu mchedede baarl olan kimsedir. nk dinimiz,toplumun huzuruna daha bilgili, nefsinin isteklerine boyun emekten kendini kurtarm ve ruhunuarndrm olarak kmak zere ksa sre uzlette kalmay meru sayar. Srekli uzlet halini ise hokarlamaz.nk srekli uzlette toplumdan uzaklama, insanlara faydal olma arzu ve azmini terketmeduygusuvardr.Buisecaizgrlmeyenbiruzleteididir.

Hadisimiz daha nce 599 numara ile"nsanlardanUzakYaamak"bahsinde de gemi ve oradauzletkonusuaklanmtr.

Hadistenrendiklerimiz

1.Faziletlivestnsaylaniler,eylemlerolduugibi,faziletlivestnkiilerdevardr.

2.Faziletliileriyapanlar,faziletlikiilerolmazelliinidekazanrlar.3. Canyla,malylaAllah yolunda cihad eden kimse, en stn ve en faziletli saylanm'minlerden

biridir.4. Allah'a ibdet ve nefsini ktlklerden arndrmak, insanlar errinden uzak tutmak iin bir sre

uzleteekilipinsanlardanuzakyaamakdacihadgibifaziletlibirdavrantr.

: -1293

. .

1293.SehlbniSa'dradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Allah yolunda bir gn hudut nbeti tutmak, dnyadan ve dnya zerindeki eylerden dahahayrldr.Sizdenbirinizinkamsnncennettekiyeri,dnyadanvednyazerindekieylerdendahahayrldr. Kulun Allah Tel'nn yolunda akamleyin veya sabah erken vakitteki yry dednyadanvednyazerindekieylerdendahahayrldr."

Buhr,Cihd6,73,Bed''lhalk8,Rikk2Mslim,mre113114.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd17,25,Tefsrusre(3)22bniMce,Zhd39

1296numaralhadislebirlikteaklanacaktr.

: : -1294

.

1294. Selmn radyallahu anh, Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem'i yle buyururken iittimdemitir:

"Bir gn ve bir gece hudut nbeti tutmak, gndz orulu gecesi ibadetli geirilen bir aydandahahayrldr.ayetkiibunbetesnasndavazifebandaikenlrse,yapmaktaolduuiinecrive sevab kyamete kadar devam eder, ehid olarak rzk da devam eder ve kabirdeki sorgumeleklerindengveniindeolur."

Mslim,mre163.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd2Nes,Cihd39bniMce,Cihd7

1296numaralhadislebirlikteaklanacaktr.

: -1295.

. :

1295.Fadle bniUbeydradyallahuanh'den rivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhi vesellemylebuyurdu:

"HuduttaAllah yolundanbet tutanlar dnda her lenin ameli sona erdirilir.Hudutta nbettutarken lenin yapt ilerin sevab kyamet gnne kadar artarak devam eder, kabirdekiimtihandadagvenlikiindeolur."

EbDvd,Cihd15Tirmiz,Fezil'lcihd2

Birsonrakihadisleberaberaklanacaktr.

: : -1296. : .

1296.Osmanradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Allah yolunda hudutta bir gn nbet tutmak, baka yerlerde bin gn nbet tutmaktan dahahayrldr."

Tirmiz,Fezil'lcihd26.Ayrcabk.Nes,Cihd39

Aklamalar

Yukardakihadislerdegeenvehuduttanbettutmakdiyetercmeettiimiz"ribt"kelimesinineitlianlamlar varsa da, bir cihad tabiri olarakbizim tercih ettiimizmnahepsini kapsayc bir zellik tar.Ribt,Allahurunda savunmayapmakvedmannhcumununlemekzere bir yerdehazr vaziyettebeklemektir. Mslmanlar korumak maksadyla mslmanlarla kfirler arasnda oluturulan mterekhududa da ayn ad verilir. slm lkesiyle gayr mslimlerin yaad bir lkenin snrndaki hudutkarakollarna da ribt denilir. Buralarda nbet tutan mcahidler murbt diye adlandrlr. Cihad iin atbesleme ve hazr bulundurmaya ribt denildiini de grmekteyiz. Nitekim Kur'an'da yle buyurulur:"Onlarakargcnzyettiikadarkuvvetvecihadiinbalanpbeslenenatlarhazrlayn.BununlaAllah'ndmann, sizindmannzveonlardanbakasizinbilmediinizAllah'nbildiidmankimselerikorkutursunuz"[Enflsresi(8),60].slmlimleribuyettenhareketleheranihtiyacolanbtnsilhlarasahipolmann,savaaravegereleriniretmeninvehazrbulundurmannmslmanlarnentemelgrevlerindenbiriolduunubelirtirler.

Bir lke iin hudutlarnn gvenliini salamak her zaman byk nem tar.Yeryznde istikllinielde etmi hermilletin zerinde yaad bir corafya vardr. Bu corafya vatan diye adlandrlr.Vatanedinilencorafyannkara,denizvehavasahalarolkeninegemenlikalanlardr.Bunlardanherhangibirineyaplacak tecavzveyahududu ihllhareketi sava sebebi saylr.Buyzden savalar okkerelkelerinhudutlarndacereyaneder.tebuhudutlarbeklemekveoralardanbettutmakenkutsalgrevlerdenbiriolup,sulhzamandaolsaaskerlikvazifesislmnazarndacihadsaylr.Birlkeninheryerindeyaplanaskerlikgreviaynekildekabuledilmeklebirlikte,buaskerlerinhepsiningayesivatandmanakarkorumakolduuiin,hudutnbetinekarlmtr.lkeninherhangibiryerindenbet tutanaskerde, d dmanlarn ierideki uzants kabul edilen i dmanlara veya kendi vatanlarna ihanet edenhainlere ve apulculara kar ayn ekilde kutsal bir grevi yerine getirmektedir.Vatan mdafaasndanmaksat, sadece sahip olunan topraklar korumak olmayp, bunun arkaplanndaki esas gaye, otopraklarzerindeyaayan insanlarndinini, cann,maln, rzvenamusunukorumakvemilletinfertlerini hrriyet iinde yaatmaktr. Bunu baaramayanlar devlet olma gcn kaybederler. nkbelirlenmi hudutlar olmayan hibir devlet dnlemez. Devlet olmann ilk art da herkese kabuledilmi snrlara sahip olmaktr. Bu snrlar korumak ve devletini devam ettirebilmek iin her lke herzaman yeterli sayda asker bir gce sahip olmak zorundadr. Mslman fertlerin herbiri kendilerini buvazifeylemkellefbilirvecihadenkutsalgrevkabulederler.Kur'an'dacihadadaimahazrlklolunmasemredilir: "Ey inananlar! Sabredin, direnip dmannza stn gelin. Cihada hazrlkl, uyankbulunun ve Allah'tan korkun ki, baarya eresiniz" [li mrn sresi (3) 200]. Halid bni Veld'indediigibi,yeryzcihaddanbakabireylekorunamaz.tebunemivefaziletisebebiyle,snrdabirgecenbetbeklemek,cennettebirkamnn igalettiiyer,Allahyolundabirsabahveakamyry,dnyadanvednyannbtnnimetlerindendahahayrl,dahastnkabuledilmitir.PeygamberEfendimizbuhadisleriylebizebirgerei daharetmiolmaktadr.Oda,hirettekienksazamannveenkkmeknn bile dnyadaki en uzun zaman ve en genimekndan daha hayrl ve daha faziletli olduudur.Bunlarkazanmayollarnnenbatagelenlerindenbiriise,Allahyolundacihadetmektir.

zellikle hudutta nbet tutmak, dier yerlerde nbet tutmaktan daha faziletlidir.nkorada hayttehlike daha okolup, srekli uyank ve dikkatli olmamecburiyeti vardr.Ayrca her an dmanla karkaryagelmevebiratmayagirmeihtimlidahayksektir.Busebeplehudutboylarndabirgnnbettutmak, hudutlar dndaki yerlerde bin gn nbet tutmaktan daha hayrl ve faziletli kabul edilir. HattaDrim'nin rivayetinde, Hz. Osman Resli Ekrem Efendimiz'den duyduu bir hadisi sahblerle kendisiarasnda ayrla sebep olur endiesiyle nce gizlemeyi tercih ettiini fakat daha sonra bu fikrinden vazgeereknakletmeyiuygungrdnsyler.Buhadis,Efendimiz'den iittii"Allah yolundahudutta birgnnbetbeklemek,hudutdndakiyerlerdebinylnbettutmaktandahahayrldr"(Drim,Cihd32)szdr. Grld gibi burada bin gn yerine bin yl denilmitir. Bunlarn her biri, hudut boylarndatutulan nbetin nemini ve stnlk derecesini ortaya koyar, m'minleri lkelerini korumaya ve sreklicihadhalindebulunmayatevikeder.Birkimseaskerlikgreviyaparkenvazifebandalrse,oehidolarakRabb'inekavuur.ehidinameldefterikapanmazvednyadailediigzelvehayrlilerin

sevab da kyamete kadar devam eder. ehid, kabirde meleklerin sorgulamalarndan ve kabirazbndan muaf tutulur. Salkl bir mana ve cihad uuruna sahip olmak bunun yegne artdr. Busebeplebtnhadislerde"Allahyolunda"kaydnnyeraldngrmekteyiz.slminancnagreehitlik,bir m'minin dnyada ulaabilecei en yksek mertebedir. leride gelecek hadislerde bu konu zerindeayrcadurulacaktr.

Hadislerdenrendiklerimiz

1.Allahyolundacihadenstn,enfaziletli,enhayrliveeylemdir.2.Allah'nhonutluunuumarakhudutboylarndanbettutmak,enfaziletlicihadekillerindenbiridir.3.Kur'anveSnnet'teAllahyolundacihaddaimatevikedilmitir.4.Cennettekienksazamanveendarmekn,dnyadakienuzunzamanveengenimekndandaha

stnvedahahayrldr.5.Huduttanbet tutanmchidgrevbanda ikenlrse ehidolurveameldefterikyametekadar

kapanmazcennetterzkdevameder,kabirsorgusundanvekabirazbndankurtulur.6.Cihaddaneldeedilensevap,nafileoruvenamazdaneldeedilensevaptankatkatstndr.nk

cihaddadevletinhudutlariindeyaayanbtnfertlerindinini,vatann,cann,maln,rzvenamusunukorumakvardr.Namazveorucunsevabiseferdinkendinemahsustur.

7.DmanlasavanvecihadnhereidininsadeceAllahyolundaveAllahrzasiinyaplmas,sahihbirniyetvetambirihlasasahipolunmasgerekir.

: : -1297

. : .

1297.EbHreyreradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"AllahTelkendiyolundacihadakankimseye,onusadecebenimyolumdacihad,banaman,benimresullerimitasdkyolakarmtr,buyurarakkefilolur.Allah,okimseyiehidolursacennetekoymaya, gazi olursamanev ecrevednyalkganimetekavumuolarak, evinedndrmeyekefilolmutur. Muhammed'in cann kudretiyle elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, Allah yolundaalan bir yara, kyamet gnnde ald gndeki ekliyle gelir: Rengi kan rengi, kokusu miskkokusudur. Muhammed'in cann kudretiyle elinde tutan Allah'a yemin ederim ki, eermslmanlarazorgelmeseydi,Allahyolundacihadakanhibir seriyyeninarkasndaaslaoturupkalmazdm. Fakatmadd g bulamyorumki onlar sevkedeyim, onlar da bu gc bulamyorlar.Bendenayrlpgeridekalmakiseonlarazorgeliyor.Muhammed'incannelindetutanAllah'ayeminederimki,Allahyolunda cihad edip ldrlmeyi, sonra cihad edip yine ldrlmeyi, sonra tekrarcihadediptekrarldrlmeyiokarzuederdim."

Mslim,mre103.Ayrcabk.Buhr,Cihd7(Hadisinksabirblm)Nes,mn24

1299numaralhadislebirlikteaklanacaktr.

: : -1298 . . :

1298.YineEbHreyreradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Allahyolundayaralananbirkimse,kyametgnndeyarasndankanakarakAllah'nhuzurunagelir.Renk,kanrengi,kokuisemiskkokusudur."

Buhr,Cihd10,Zebih31Mslim,mre105.Ayrcabk.Tirmiz,Fezilu'lcihd21Nes,Cihd27

Birsonrakihadisleberaberaklanacaktr.

: -1299 : . :

.

1299.Muzradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,NebiyyiEkremsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Mslmanlardanbir ahs, deve salacakkadarbir sreAllah yolunda cihad ederse, cennetonun hakk olur. Allah yolunda yaralanan veya bir skntya den kimse, kyamet gnndeyaralandgngibikanlar iindeAllah'nhuzurunagelir.Kannnrengizaferngibikpkrmz,kokusudamiskkokusugibidir."

EbDvd,Cihd40Tirmiz,Fezilu'lcihd21.Ayrcabk.Nes,Cihd25

Aklamalar

M'min bir kimsenin hangi sebeplerle cihada gittiini dndmz olur ve bu konuda kendikendimizebazsorularsorarz.nkbir insannenkymetlivarlolancann,sonradadnyadadeerverdiieylerdenbiriolanmalnfedetmeyi,ailesini,olukocuunu,sevdiklerinigeridebrakpbirdahageri dnmemeyi gze alarak cihada kmas hi de kolay bir i deildir. Cephede yaplan cihad bir canpazardr. O halde bir insan cihada kmaya sevkeden sebebler neler olabilir? Hadisimizde de akabelirtildii gibi, cihadda ehid olup cennete gitmek veya yaralanp gazi olarak cepheden dnp ecir vesevaba nail olmak gibi iki sonutan birine kavumak vardr. nsan bu hayr ve fazilete sevkeden eyncelikle Allah'n rzsna ve honutluuna ulaabilme emelidir. Zira rza makam, cennetteki en stnmakamdr.Allahyolundacihadetmeak,sadeceAllah'aveAllah'nva'dineolanman,Allah'nresullerinitasdik edip, onlarn peygamberliklerine ve verdikleri haberlere gnlden inanmas m'mini korkusuzcacihadmaydannaatlmayasevkeder.nkehidolanncennetegireceine,gaziolannbykbirecirvesevap kazanacana, ayrca dnyalk ganimetler elde edeceine Allah kefildir. u kadar var ki, sadecednyalkganimeteldeetmekiincihadyaplmaz.1346numaralhadistedeaklanacazere,ganimeteldeetmekiinyaplancihadAllahkatndamakbulbircihadolarakkabuledilmez.AncakAllahrzasiinAllah yolunda cihadyapankimseneticede ganimetde elde edebilir.Peygamberimiz:"Allah yolundagaz ederek ganimet alan hibir ordu yoktur ki, ahirette alacaklar ecirlerinin te ikisini pein almolmasnlar.Kendileri iingeriyeecrintebirikalr.Ganimetalmazlarsakendilerineecirlerinintamamverilir"buyurmutur(Mslim,mre153EbDvud,Cihd12Nes,Cihd15).Grldgibigazi,mutlaka ahiret hayatna ynelik ecir kazanm olarak cepheden dner ama bu ecir az veya ok olabilir.Bylece,gaziliindebykbirfaziletvecennetegirmeyevesiletekilettiinirenmiolmaktayz.Allahyolundacihadnsonuyaehdetyaselmet,denilmesininsebebibuinanolmaldr.nkherikihaldedeAllah'nrzasnaulamavecennetihaketmemjdesivardr.

Allah yolunda cihad ederken ehit olan kiiyi Allah'n sorgusuz sualsiz cennete koyaca Kur'anyetiylesabittir.Tevbesresi'nindahanceakladmz111'nciyetibunundelillerindensadecebiridir.Kdyz,AllahTel'nn,ehidildandacennetekoymasnnkuvvetliihtimlolduunusyler.nkCenb Hak: "Allah yolunda ldrlenleri ller sanma hayr, onlar diridirler, Rab'leri katndarzklanmaktadrlar" [li mrnsresi (3),169]buyurmutur.Buyetten ilkbaktaanlalan, ehidinldandanitibarencennetteolduudur.ehidinruhununcennetteolduunadairhadislerdebuanlayndoruolduunaahitlikeder.

Peygamber Efendimiz, ok yemin edilmesini ve yeminle konuulmasn ho grmemesine ramen,bazan nemli grdkleri hususlar anlatrken, szlerine yemin ederek balarlard. nk onun her szdoru ve mutlaka inanlmas gereken gereklerdi. Allah Tel da Kur'n Kerm'in bir ok yetindekigerekleri yeminle ifade buyurmulardr. Bylece Peygamberimiz Kur'an'n bu slbuna uyarak bazszlerineyeminlebalamlardr.Onunbudavranmmetiiindernektekilettiiiin,birtopluluuetkilemek veya karsndaki kimseye gven vermek iin doru ve gerek olan bir sze yeminlebalamaksakncalgrlmemitir.Efendimiz'inbuhadistedebazgerekleridefayeminederekifadeettiini grmekteyiz. Allah yolunda cihad ederken yaralanan fakat ehitlik makamna ulaamayp gaziolarak vefat eden kimse de, yarasnn ilk gnk scakl ve tazelii iinde kan akarak ve misk gibikokarakAllah'nhuzurunagelir.Yanigazilerinmaheryerinegeliidetpkvcudundankanlarakarakvemisk gibi kokarak gelen ehitlerin gelii gibi olacaktr. Bumjde, yaral, bereli, hatta vcudunun bazuzuvlarn kaybetmi olarak hayatn srdrmek zorunda kalan gaziler iin nemli bir teselli kaynadr.slmtoplumlar,gazilerinedeehitlerikadardeervererekonlarbarlarnabasmvekendilerinelykolansaygvehrmetigstermitir.zelliklebizimmilletimizokhassasdavranmasylamehurdur.

Peygamber Efendimiz'in yemin ederek belirttii ikinci husus, mslmanlar zerine zor geleceinibildiiiin,bazseriyyelerekatlmamasdr.Dahancelerideeitlivesilelerleifadeedildiigibiseriyye,en ok drt yz askerden oluan ve dmann zerine sevkedilen asker birliin addr. AralarndaPeygamberimiz'in de bulunduu asker gce gazve, Efendimiz'in bulunmad asker birlie ise seriyyedenildiini bir kere daha hatrlayalm. Peygamberimiz'in byle davranmas mmet iin bir rahmetvesilesidir. nk her asker harekete katlm olsayd, btn savalara mutlaka katlmak mslmanlarzerine farz olurdu.Oysa bu ok ar ve byk ihtimalle stesinden gelinemeyecek bir emir olurdu.Busebeple Efendimiz, buna madd olarak kendisinin gc yetmeyecei gibi, mslmanlarn da gyetiremeyeceini ifade buyurmulardr. Fakat Peygamberimiz'in katld bir gazveden geri kalmaksahblere ok zor gelmekteydi. nk onlar Allah yolunda cihad etmenin snrsz faziletini ve hibirhayrla kyas edilemeyecek stnln ok iyi biliyorlard. Bu sebeple onlardan hibiri bir mazeretreterekcihaddangerikalmayakllarndangeirmiyorlard.Bununmnfklarahasbirdavranolduununda uurunda idiler.Ancak sahbei kirm arasndaResli Ekrem'in eitli sebeplerle cihada katlmasnaizinvermediklerideoluyorveonlarcepheyegitmiyorlard.

PeygamberEfendimiz'in yemin ederek dikkatimizi ektii nc nemli konu,Allah yolunda ehidolmannstnfaziletivecennettekiesizmkfatdr.Tekrar tekrarehitolmay istemeninsebebibudur.ehitlik makamnn yceliine biraz nce ana hatlaryla temas etmitik. Gelecek hadislerde bu konuyutekrarelealacaz.

Hadislerdenrendiklerimiz

1.Allahyolundaihlaslacihadakankimseikihayrdanbirinenailolur:Yaehitolupcennetegirer,yagaziolarakahirettebykecirvesevabaular.

2.Cihad,istisnaolanhallerdnda,farzkifyedir.

3. ehitler ve gaziler, maher yerine ehit olduklar ve yaralandklar gndeki gibi kanlar akarakgelirler.Onlarnkanlarnnkokulardamiskgibidir.Maherdekileronlarnfaziletinibuhallerindenanlamolurlar.

4.ehitolmayvegcnnyetmediiherhangibirhayrtemennetmekcizdir.5.PeygamberEfendimiz'inmmetineolansonsuzmerhametiveefkati,onlarbtncihadlarakatlma

gibibirmecburiyettenkurtarmtr.6.nemlibirhakikatikonuurkenszeyeminlebalamakcizdir.7. Toplumun yneticileri, limler ve mridler insanlar cihad konusunda eitmeli ve srekli tevik

etmelidirler.

: -1300 : : .

. : . :

1300.EbHreyreradyallahuanhylededi:

Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem'in ashbndan bir kii, iinde tatl su gzesi bulunan bir dayolundangemiti.Burasokhounagittive:

Keke insanlardanayrlpudaksndaotursam.AmaReslullahsallallahualeyhivesellem'denizin almadan bunu asla yapmam, dedi. Sonra arzusunu Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem'e anlatt.Peygamberimiz:

"Bylebir ey yapma.nk sizdenbirinizinAllahyolunda alp gayret sarfetmesi, evindeoturup yetmi sene namaz klmasndan daha faziletlidir. Allah'n sizi balamasn ve cennetekoymasnistemezmisiniz?OhaldeAllahyolundacihadaknz.KimdeveninsalacakadarbirsreAllahyolundacihadederse,mutlakacennetegirer"buyurdu.

Tirmiz,Fezil'lcihd17

Aklamalar

Getii bir da yolundaki tabi gzelliklerin ve zellikle souk suyundan itii da pnarnndayanlmazczibesinekaplarak,oradainsanlardanuzakyaamayisteyenbuazizsahbninkimolduunubilmiyoruz.Ancak o, nefsinin bu arzusunu hemen gerekletirmek yerine, Resli EkremEfendimiz'denizin almas gerektiinin uurundayd. nk, sahbei kirmn her birinin zerine cihad farzd. Farz vevcibiterkedipnfilebirameleynelmekisegnahlararasndasaylr.Birinsannilemesigerekenfarzvevcip cinsinden bir grevi yoksa, faziletten saylan ve nfile olan ileri yapmas cizdir. Uzletin yaniinsanlardan uzak bir hayat srmenin belirli bir zaman kaydyla ciz olduu, fazilet ve nfile ibadettensayld anlar vardr. Fakat, Resli Ekrem Efendimiz, kendisine uzlet iin bavuran sahbsinin buarzusunukabuletmemi,onaAllahyolundaalpabalamay,cihadtavsiyeetmitir.HattaEfendimiz'inbeyanna gre evinde oturup yetmi sene ibadet eden bir kimsenin bu davran, Allah yolunda cihadakmasndandahafaziletli,dahastndeildir.nkuzlethayat,zhdvetakvyhedefleyenyounbiribadethayatdr.Fakatfarzolancihadennemliibadettirvenfilebiramelsaylanuzlethayatsrmektenokdahafaziletlidir.Ziracihaddaummbirmenfaatvemmetinhayrvarken,uzletgibiferdibadetlerdesadeceahsnmenfaativehayrszkonusuolabilir.mmetinmenfaativehayrahsnmenfaatvehayrnatercihedilir.BirdeveninsalacakadarksabirsreiinbileolsaAllahyolundayaplancihad,mchidingnahlarnn balanmasna ve cennete konulmasna vesile olmaktadr. Baka hibir ibadete bu derecestnmkfatvadedilmemitir.Btnbuaklamalar,zhdve takvyaynelikbirhayatveyanfilebiribadeti kmseme anlamna gelmez. Bu anlayn aksine, her eyi yerli yerinde yapmak gerektiinigsterir.Tabibirdecanlamallacihadetmeninlzumvestnln.

Hadistenrendiklerimiz

1. Sahbei kirm, hkmn bilmedikleri veya hakknda tereddde dtkleri herhangi bir iiyapacaklarndamutlakaPeygamberimiz'ebavururdu.

2.Farzvevcipcinsindenbirivarken,nfilevefaziletcinsindensaylanbiriyaplmaz.3.Farzcinsindenolancihad,nfiledensaylanibadetlerdenstnvenceliklidir.

4.Umumunmenfaatvehayrnaolaniler,ferdinmenfaatvehayrnaolanlaratercihedilir.5.M'minlerisrekliAllahyolundacihadateviketmekgerekir.

: : -1301 : . : :

. .

: : : :

1301.YineEbHreyreradyallahuanhylededi:

ResliEkremEfendimiz'e:

YReslallah!Allahyolundacihadadenkhangiivardr?denildi.

"Ona denk bir i bulamazsnz" buyurdu. ki veya defa ayn soruyu tekrarladlar Reslullahsallallahualeyhive sellemdeher defasnda "Onadenkbir ibulamazsnz" cevabn tekrarlad.Dahasonraylebuyurdu:

"Allah yolunda cihad eden kimsenin benzeri, gndzleri oru tutan, geceleri namaz klan,Allah'n yetlerine hakkyla itat eden ve Allah yolunda cihad eden kimse, cepheden dnnceyekadar,namazaveorucahibirekildearavermeyenkimseninbenzeridir."

Buhr,Cihd1Mslim,mre110.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd1Nes,Cihd17

Buhr'ninrivayetiyledir:

Biradam:

YReslallah!Banacihadadenkbirigsterseniz?dedi.ResliEkrem:

"Cihadadenkolacakbiribulamyorumki"buyurdusonradayledevametti:

"Allahyolundacihadedenkimseyolaktnda,sendemescidinegiriphiaravermedennamazklmaya,hiiftaretmedenorututmayagyetirebilirmisin?"Soruyusorankii:

Bunakimgyetirebilirki?dedi.Buhr,Cihd1

Aklamalar

Hadis,gsterilenkaynaklardaEbHreyre'denmnavemuhtevaaynolmakzere,muhteliflafzlarlanakledilir.Namaz,orucuveAllah'nyetlerineinanarak,itaatederek,Kur'an'nemirleriniyerinegetirmek,enstnfazilettir.Allahyolundacihadakanmcahid,ancakbtnbusaylanlareksiksizyerinegetirip,Cenb Hak katnda stn kabul edilen kimse ile kyaslanabilir. Oysa bu amelleri hi bir geveklikgstermeksizineksiksizyerinegetirmeyekimsegyetiremez.Ohaldefaziletecihadadenksaylacakbirbaka ibadetdeyoktur.NitekimPeygamberEfendimiz,sahblerin tekrar tekrarbylebir ii sormalarnakarlk, cihada denk saylacak bir baka iin ve amelin bulunmadn srarla belirtir. Neticede ResliEkremkonuyurneklendirerekkendilerinesorar, sahblerdebudurumda mchidineyleminedenkbiriin olamayacan bizzat kendileri itiraf ederler. nk Allah yolunda cihada kan bir kimse evinednnceyekadar,cihadakatlmayanbirbakakimseninhiaravermeksizinsreklinamazklmas,btn

gndzleri orulu geirmesi, Kur'an okuyup onun yetlerindeki btn ahkm eksiksiz yerine getirmesiimknszdenilecekderecedezorbiritir.Sahbedebununmmknolmadn,dolaysylaAllahyolundacihada denk bir amelin, bir eylemin bulunamayacan kabul etmilerdir. Cihadn btn ibadet vehayrlarn stnde kabul edilmesinin sebebi, dinin ve dnyann dzeninin ona bal oluu, slm'yeryzneyaymave insanlarAllah'ndininedavet etme faaliyetinincihadkabul edilmesindendir.Buinan,hangiyaagelmiolurlarsaolsunlar,sahblerihayatlarboyuncacihaddangerikalmamauurunakavuturdu. Onlar iin cihadn her eidi buna dahildi.ok ileri yana ramen, ok uzak diyarlaracihad yolculuuna kan veya kendi yurdundan ayrlp hi tanmad, bilmedii uzak yerlerdekiinsanlarnmslman olmalarn salamak ve onlara slm' retmek iin oralara yerleen ve birdahageridnmeyenbinlercesahbolduunubiliyoruz.Budavranadenkbirbakaamelin,birbakaiinolmasnn imknszln gerektenher akl selmkabul eder. tebu tevikler sonucundahayat bircihaddan ibaret gren ecdadmz, yeryz corafyasnn slmlamas iin btn gayretini sarfetmitir.Mehmedkif'inukt'asbunuokgzelzetler:

Zannetmekiecdadnasrlarcauyurdu?Nerdenbulacaktnozamaneldekiyurdu?kt'adayeryerkanayanizlerihid,Dinlenmedibirgnobykanlmchid.

Bylebircihadanlayndangnmzmslmanlarnnnekadaruzak,yeryzinsanlnnisebunanekadar muhta olduunu dnmek zorundayz. Yeryznn cihadla hayat bulaca gereinikavrayabildiimizgnokeylerdeiirbelkiyepyeni, taptaze,huzurvegvenienst seviyedeeldeetmi,gerekilmincehalete,adaletinzulme,ahlknsflilie,ksacasbtniyilikvegzelliklerinktlkveirkinliklerestngeldii, insanlarnmutluolduubirdnyayyenidenkurmannvebununbirneferiolmann sonsuzhazzn tadarz.Kur'an'nher yeti,ResliEkrem'inherhadisive snnetibizebu uurukazanmaazimvegayretialamaktadr.

Hadistenrendiklerimiz

1.Allahyolundacihad,faziletliilerinenstndr.2.Cihad,dinivednyaykorumannyeganevastasdr.3.slm'yeryzneyayma,diniinsanlarateblietmeynndekibtnfaaliyetlercihadsaylr.4.uurlubirmslman,hayatnacihaduuruylaynvereninsandr.

: -1302

.

1302.YineEbHreyreradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"nsanlarnenhayrlgeimyolututanlarndanbiri,Allahyolundaatnndizginineyapp,onunzerinde deta uankimsedir.Dman geldiine dair bir ses veya dmanzerine hcum feryadiittiinde,dmannbulunmasmuhtemelyerlereatnnzerindeuarcasnasaldrp,ldrmeyivelmeyigzealr.Birdieride,birtepeninbandaveyabirvadininiindekoyuncuklarnnarasndanamazn klan, zektn veren ve kendisine lm gelinceye kadar Rabbine ibadet eden kimsedir.nsanlardanancakbuekildeyaayankimselerhayrdadr."

Mslim,mre125.Ayrcabk.bniMce,Fiten13

Aklamalarnsanlarn bu dnyadaki hayat tarzlar, yaaylar, geimyollar, gayeleri ve hedefleri ok eitlidir.

Bunlar arasnda Allah'n rzasna uyan ve uymayan, faziletli saylan ve saylmayan, hell veya haram

olanlar vardr. slm dini, Allah rzasna uyan, faziletli saylan ve hell olan bir hayat tarzn ve geimyolunu meru grr ve mensuplarna bunu tler. Dnya hayat, biz istesek de istemesek de birtakmmcadelelerle doludur. Bunlarn dameru olan ve olmayanlar vardr.Mcadeleninmakbul vemeruolan,enstn,Allahyolundacihadbiryaamabiimihalinegetirebilmektir.nkcihad,dinivednyay korumann temel unsurudur. Bu sebeple her an cihada hazrlkl olmak gerekir. Baz ktniyetlilerin bunu bilmesi, bar ve huzurun en nemli teminatdr. "Hazr ol cenge eer ister isen sulh usalh" sz bir gerein ifadesidir.Yeryznn nizamn bozmak ve orada zulmlerini yayp, hakimiyetkurmakisteyenkfirvemrikleringayevehedeflerineulamalarnengellemeninyegneyolucihaddr.Ohaldecihadenyksekinsnidealdir.nkcihadngayevehedefi,yeryznhertrlzulmdenveirktenarndrmak,oradaadaleti,efkatvemerhametihakimklmaktr.Bu,sadecemslmanlarndeil,btninsanlarn,diercanllarn,hattacanszvarlklarnbilekorumaaltnaalnmasanlamnagelir.slm'nhayatverencihadilezalimvemriklerintahripedenharbiarasndakitemelfarkbudur.

Cihadnhertrbirokglklerigslemeyivebykfedakrlklargerektirmekteisede,zellikledmana kar cephede yaplan cihad, korkusuz ve cesur insanlar sayesinde gerekletirilebilir. te atncihadiinhazrbulunduranveonabinmeyiokiyibilen,cihadagitmesigerektiindeatnnzerindedetauarcasnadmannzerinehcumeden,savavelmgzealanmcahidkiibusebeplehadisimizdevlmtr. At, cihadn semboldr. Dolaysyla gnmzde cihad vastalarnn deimi olmas bumuhtevadan bir ey eksiltmez.Gnmzn gelien sava ara ve gerelerini kullanmay ok iyi renipbilmek gerektiinin de delilini tekil eder. Cihad, toplumu huzurlu klmann ve fitneyi ortadankaldrmannilacvearesidir.

Baz kere toplumlar alabildiine bir i fitneye dar olabilir. Hak ile btl birbirine karr herkeskendisinin hak zere olduunu iddia eder. Taraflardan birinin yannda olmak fitneye yardmc olmakanlamna gelebilir. Byle durumlarda uzleti, insanlardan uzak bir yerde hayat srmeyi tercih etmek veAllah'a ibadet,duaveniyazaynelmekgerekir.Hadisimizinikincikkbylebirdurumlababaakalanmslmanayolgstericiniteliktar.nkfitnezamanndatoplumunarasndaolmakzararloluyorsauzlet ciz, hatta zaruridir. Fakat normal hallerde srekli uzletin doru olmadn, slm limlerininbykounluunundabunucizgrmediinikitabmzdaeitlivesilelerleaklamtk.(zellikle598602 numaral hadisler arasndaki "nsanlardan Uzak Yaamak" ksmna baknz). nk btnpeygamberler, sahbei kirmn hemen tamam, tbin tabakas, limler ve hatta zhidler bile daimatoplumun iinde onlarla birlikte yaamlardr. Onlarn uzletleri, snrl ve sadece zarr durumlardaolmutur.Buherasrdabyleolmaldraksihaldecihadveslm'teblifaaliyetisonbulur.

Hadisidahance602numarailedeokumutuk.

Hadistenrendiklerimiz

1.Hayattarzlarnneniyisiveenfaziletlisi,Allahyolundacihadetmekveherancihadahazrolmaktr.2.Cihadnenzorolanvefaziletlisicephededmanlasavamaktr.3.Zaruretolmadkatoplumdanuzaklamamakveuzleteekilmemekgerekir.4.Fitneleryaygnlap,ktlklereengelolmaimknkalmayncauzleteekilip,hellrzkkazanmak,

ibdetvetaatlezamangeirmekcizdir.

: -1303. .

1303.YineEbHreyreradyallahuanh'den rivayet edildiinegre,Reslullah sallallahualeyhi vesellemylebuyurdu:

"AllahyolundacihadedenleriinAllahTalcennetteyzderecehazrlamtr.Herdereceninarasyerlegkaraskadardr."

Buhr,Cihd4,Tevhd22.Ayrcabk.Nes,Cihd18Birsonrakihadisileberaberaklanacaktr.

: -1304

: : :

. .

1304.EbSad elHudr radyallahuanh'den rivayet edildiinegre,Reslullah sallallahualeyhi vesellemylebuyurdu:

"Rab olarakAllah'a, din olarak slm'a, resl olarakMuhammed sallallahu aleyhi ve sellem'einanprazolankimsecennetihakeder."BuszEbSad'inokhounagittive:

YReslallah!Bu sz bana tekrarlasanz, dedi. PeygamberEfendimiz szn tekrarlad sonra daylebuyurdu:

"Birbakahasletdahavardrki,onunsayesindeAllahkulunucennetteyzdereceykseltir.Herbirdereceninarasdayerlegkaraskadardr."EbSad:

Ohasletnedir,yReslallah?diyesordu.Hz.Peygamber:

"Allahyolundacihad,Allahyolundacihaddr"buyurdu.Mslim,mre116.Ayrcabk.Nes,Cihd18

Aklamalar

Birkimsenincennetegirebilmesi iingerekliolan ilk art,kmilbir mandr.Bu imanngerektirdiiamelleri yerine getirmek ise imann kemlinin delili olup, kiinin cennete girmesini kolaylatrd gibi,cennettekiderecesinideykseltir.manedipdeoimanngerektirdiiamelleriyerinegetirmeyenler,bykgnahilemiolurlar.Gnahlar,derecelerineveeitlerinegre,kiinindorudancennetegirmesineengeltekil eder. Fakat imann esaslarna gnlden inanan bir kimse ebed olarak cehennemde kalmazneticedecennetegirer.

Allah'nRabolduunainanmakveO'ndanrazolmak,kazasna,kaderine,hayrnveerrinO'ndangeldiine, ac tatl her eyin Allah'tan olduuna inanp rza gstermeyi, hibir ekilde itiraz etmemeyigerektirir.

slm'a din olarak inanp rza gstermek ise, slm'n kanunlarna, emir ve nehiy cinsinden olanbtn hkmlerine iman edip, bunlar tam bir gnl rahatl ve kalp huzuru iinde kabullenip teslimolmaygerekliklar.

Resli Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem'in Allah'n elisi olduuna iman edip ondan razolmanngerei de, peygambervasfyla syledii szleri, yapt ileri vebtndavranlarn dinkabulediponlaratamolarakuymakveitaatetmektir.

tebtnbunlaryerinegetirenbirm'mincennetikesinliklehaketmiolur.Bylebirkimsednyadaikendecennettesaylrnkobuvasfylabtnktlklerdenuzakdurankmilbirm'min,rnekbirinsan olma zelliini tayor demektir. Esasen Rabbinin makamndan, insanlarn hesap vermek zeredurduklar yerden korkan kimseye iki cennetin olduu Kur'an'n bize bildirdii bir gerektir [Rahmnsresi(55)46].Bununbirinindnyacennetidierininiseebedhayattakicennetolduumfessirlerceifadeedilir.

Peygamber Efendimiz'in bu gerei ifade etmesi hadisin ravisi Eb Sad'in ok houna gidince, buszlerin ve bu mjdenin onun azndan bir kere daha tekrarn istemiti. Eb Sad'in kendisinin adnvererek "Bu szEb Sad'in ok houna gitti" demesi, "benim houma gitti" demesinden daha gl vedahabelibirifadedir.Arapdilindebunailtifatdenir.BudefaResliEkremncekiszntekraretmeninyannda daha byk bir mjde verdi. Bir haslet, ilenildii takdirde insan cennette yz derece birdenykseltenbiramel,bireylemvard.stelikcennettekiherbirdereceninarasdayerlegkarasndakimesafe

kadard. Eb Sad'in bu son derece stn ve faziletli amelin ne olduunu sormamas dnlemezdi.NitekimobunurenmekistediveResliEkremEfendimizdehibiriveeylemledenkveeitolmayanAllah yolunda cihad olduunu iki veya baz rivayetlere gre defa tekrarlayarak kendisine bildirdi.Bylece,cihadnnekadarbykvefaziletlibiriolduunutekrarlamvebuvesileylebirkeredahacihadateviketmioluyordu.

Hadislerdenrendiklerimiz

1.Allahyolundacihadedenlercennetteenstndereceyesahipolacaktr.2.Cennet,eitliderecelerevetabakalaraayrlmtr.3.Cennetegirmenintemelartsalambirimanasahipolmaktr.4.manngerektirdiiamelleriilemek,kiinincennetegirmesininvecennettederecevemakamlarelde

etmesininvesilesidir.

: -1305 : : : : :

. .

1305.EbBekrbniEbMsaelE'arylededi:

BabamEbMsaradyallahuanh'idmannkarsndadurup:

Ben Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem'i: "phesiz cennet kaplar kllarn glgelerialtndadr"derkeniittim.Bununzerinestbaperianbiriayaakalkp:

EyEbMsa!Bu szReslullahsallallahualeyhi ve sellem sylerken senmi iittin?diye sordu.EbMsa:

Evet,beniittim,cevabnverdi.Bunuduyanadam,arkadalarnnyannadnp:

"Sizleri selmlyorum" dedi ve klcnn knn krp att. Sonra elinde klcyla dmann zerineyrdvelnceyekadardmanlasavat.

Mslim,mre146.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd23

EbBekirbniEbMsa

MehursahbEbMsaelE'ar'ninoluolupadAmr'dr.Tbintabakasndandr.Gvenilirhadisravilerinden biridir. Yaa kardei Eb Brde'den daha bykt. Babas bata olmak zere mehursahblerdenhadis rivayet etti.Ktbi Sittemellifleri onunhadislerini nakletmitir. 106/724 senesindevefatetti.

Allahonarahmetiylemuameleetsin.

Aklamalar

Birksmnbublmdegrdmzgibi,ResliEkremEfendimiz'inAllahyolundacihadnfaziletiniortayakoyanvem'minleri cihada tevik edenpek ok szleri vardr.Cennetinkllarnglgesi altndaolduunubeyanedenhadisbuszlerinennemlilerindenveenetkililerindenbiridir.Buhadisin,"Cihad,kendisi iincennetva'dedilmiolanbirkahramanlktr"anlamnameczbir ifadeolduunusyleyenlervardr. Peygamberimiz'in bu sznn, Allah yolunda cihada, sava esnasnda dmana yaklap onlarlascak temas salamaya,klkullanmayave sava annda toplucahareket edipdmanbunaltmaya ok

nemlibirtevikolduuaktr.Ognnartlarndacihadnennemlialetiklt.Klstnlnesahipolan,klc iyikullanansavangalibiolurdu.Knnasokulmayankl,cesaretvekahramanlnsimgesiidi.

Cihad meydannda dmana hcum ederken insann ykseklerde, bann stnde tuttuu knndanekilmi kl, deta kiiyi koruyan bir glgelendiriciye benzetilmitir. Glgenin insan ar scaktankorumasgibi,cihadnsimgesiolankldakiiyicehennemateindenkorurvecennetbirbakmakllarnglgesindeymigibikabuledilir. mamNevev,ulemnn"Buhadisinmnas,cihadavesavaakatlmakcennete girmenin sebebidir" dediklerini syler. zellikle ehitlerin ve cihada katlp sa slim dnengazilerin kul haklar dndaki gnahlarnn Allah Tel tarafndan affedilerek sorgusuz sualsiz cennetegireceklerinidahancekiaklamalarmzdabelirtmeyealmtk.

EbMsa'danbupeygambermjdesiniduyarakgereinianndayerinegetirenazizsahbveyatbininkimliinibilmiyoruz.Bildiimiztekey,onunAllah'ninayetiylecennetihakedenbirkimseolduudur.slmtoplumunuvefertferthermslmanasrlarboyuderindenetkileyenbupeygamberbuyruklarbizimiinbirbhayatniteliindedir.

Bu sebepledir ki, slm lkelerinde cihadn srekliliini nleyemeyen ve kfirlere karmslmanlardakidirenmegcnkramayanigalcimstevller,ncesnnetvehadislerinvarln inkrederek,bundabaarlolamayncagvenilirliikonusundazihinlerdepheuyandrarakmmeticihaddanuzaklatrmafaaliyetleribalatmlarveksmendeolsabundanneticealmlardr.Bukonudaeldeettikleribaarlardaenbykihanetpay,slmtoplumuiindekisapkvegafillimlerindir.

Hadistenrendiklerimiz

1. Peygamber Efendimiz, her vesileyle mmeti en faziletli amel olarak nitelendirdii Allah yolundacihadateviketmitir.

2. Cihadn en zoru, kiinin en kymetli varl olan cann ortaya koyarak dmana kar cephedeyaplansilahlmcadeledir.

3.Allahehitvegazilerecennetteokstnmakamlarverecektir.4.slmtoplumundavehermslmandacihaduurunucanltutmakgerekir.

: -1306. . :

1306. Eb Abs Abdurrahman bni Cebr radyallahu anh'den rivayet edildiine gre, Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Allahyolundaayaklartozlananbirkulacehennemateidokunmaz."Buhr,Cihd16.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd7Nes,Cihd9

AbdurrahmanbniCebr

Eb Abs knyesiyle bilinen Abdurrahman bni Cebr'in adnn Abdullah veya Ma'bed olduu dasylenir. Sahbe hayatyla ilgili kaynaklarn bazsnda adnn Chiliye dneminde Abdluzz olduu,Resli Ekrem Efendimiz'in onun adn Abdurrahman olarak deitirdii kaydedilir. Sahbei kirmdanolup, ensardandr. Evs kabilesinin Hrisoullar koluna mensuptur. Bedir'e ve daha sonraki gazvelereitiraketti.Bedir'ekatldnda48yandayd.EbAbs'inhadisleriniBuhr,TirmizveNeskitaplarndanakletmilerdir. Eb Abs, 70 yanda iken 34 (654) senesinde vefat etti ve cenazesi Bak mezarlnadefnedildi.CenazenamaznHalifeHz.Osmankldrd.

Allahondanrazolsun.

Aklamalar

Allah'nrzsnanilolmakarzusuylagirilenheryoldayrmeninCenbHakkatndabykbirecrivemkfatvardr.Buyol,ilimrenmek,cemaatlenamazklmak,hastaziyaretiveyacenazeyidefnetmekiin gidilen bir yol olabilir. Bunlarn her birinin byk sevab olduu kesin naslarla sabittir. Ancak

Arapadaherhangibirkaytolmakszn"Allahyolundayrmek"denilince,cihadagitmekanlalr.Buhadiste kastedilen de bu mnadr. u kadar var ki, bunu genel anlamda dnmenin ve mnayummletirmenindebirsakncasyoktur.

Cepheye gitmek olarak anlamamzn sebebi, cihada gidip ehitlikmertebesine ulaan veya gazi olankimsenin cennete gireceine dair pek ok nassn bulunmasdr. Bunlarn bir ksm daha nce gemiti.Ayaklarntozlanmasszmeczbiranlatmtarzolup,biriurundayolkatetmeyiveyorulmayifadeeder. phesiz Allah'n dinini yayma ve i'li kelimetullah uruna klan cihad yolculuu bunlarn ennemlisidir.

Hadistenrendiklerimiz

1.AllahyolundacihadakankimseyiCenbHakcehennemdenkorur.2.Dahagenel anlamdaolmakzere, ilimrenmek, cemaatlenamazklmak,hasta ziyaret etmekve

cenazeyekatlmakdaAllahyolundaadmatmaksaylr.

: : -1307

. :

1307.EbHreyreradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Allah korkusundan alayan bir kimse, salan st tekrar memeye girmedike cehennemegirmez.Allahyolundakicihadntozuilecehennemdumanbirkulunzerindebirlemez."

Tirmiz,Fezil'lcihd8.Ayrcabk.Tirmiz,Zhd8Nes,Cihd8

Aadakihadisilebirlikteaklanacaktr.

: : -1308: . :

.

1308. bni Abbs radyallahu anhm'dan rivayet edildiine gre, Reslullah sallallahu aleyhi vesellemylebuyurdu:

"ki gze cehennem atei dokunmaz: Allah korkusundan alayan gz ve Allah yolunda nbetbekleyerekgeceleyengz."

Tirmiz,Fezil'lcihd12

Aklamalar

Allah korkusundan alamak, ncelikle Allah'n emirlerine gerektii ekilde itaat ederek onlarasmsksarlmay,yasakladklarndandasonderecekanmaygerektirir.nkAllah'ahakkylaibadetvetaatte bulunamayanlar ile gnah ileyip sonra da iledikleri gnahlardan pimanlk duyanlar alayarakAllah'a dua ve niyazda bulunur, tvbe kapsna ynelirler. Allah Tel byle bir hal iinde kendisineynelen kullarnn dua, niyaz ve tvbelerini kabul eder. Dolaysyla byle bir kul cehennem azabndankurtulmu olur.nk bu vasftakim'min, bir daha gnah ve isyana ynelmemeye kesin karar vermi,Allah'nhuzurunamaddvemanevkirlerdenarnaraktertemizbirvaziyettekmolur.

Resli Ekrem Efendimiz'in Allah korkusundan alayan gz cehennem ateinin yakmayacananlatrkengetirdiimisldesonderecedikkatekicidir.nkmemedenkanstntekraromemeyegeridnmesi aklenmuhal,yani imknszolanbir eydir.Bunaslmmkndeilseveakla aykrdyorsa,

yukardaanlatlantarzdabirhayatsrenkimsenincehennemegirmesideaynekildemmkndeildir.Butebih,AllahTel'nnuyetindekitebihgibidir:"Bizimyetlerimiziyalanlayanveonlarainanmayatenezzletmeyenlervarya,iteonlaragkkaplaralmayacakvehalat,inedeliindengeinceyekadaronlarcennetegiremeyeceklerdir"[A'rfsresi(7),40].

Allahyolundacihadakankimseninayaktozlarilecehennemdumannnbirlememesi,mcahidindetpkAllah'dankorkankiigibicehennemegirmeyeceinindelillerindenbiridir.Cihadnpekokeitlerive ksmlar vardr. Geceleyin Allah yolunda cephede nbet beklemek de cihadn temel unsurlarndanbiridir.Dahance ribatn,yanicephedenbet tutmannneminibukonuyla ilgilihadislermnasebetiyleaklamtk.

Hadislerdenrendiklerimiz

1.Allahkorkusu,O'nunemirlerineitaatveyasaklarndankanmaykapsar.2. Alamak, bir pimanln ve nedmetin sonucudur. Pimanlk ve nedmet tvbeyi ifade eder.

Tvbesimakbulolanlarcehennemazabndankurtulurlar.3.Cihadnpekokeidivardrvehepsiderecederecefaziletlidir.4.Allahyolundacihadedenm'mincehennemdekalmaz.

: -1309 . .

1309. Zeyd bni Hlid radyallahu anh'den rivayet edildiine gre, Reslullah sallallahu aleyhi vesellemylebuyurdu:

"Kim Allah yolunda cihada gidecek bir gaziyi donatr, cihad iin gerekli olan ihtiyalarnkarlarsa,bizzat cihadagitmigibi sevapkazanr.Cihadagiden gazininarkadabrakt ailesinegzelcebakponlarnihtiyalarnkarlayandabizzatcihadyapmgibisevapkazanr."

Buhr,Cihd38Mslim,mre135136.Ayrcabk.EbDvd,Cihd20Tirmiz,Fezil'lcihd6Nes,Cihd44

Aklamalar

Allah yolunda cihada kacak bir gaziyi donatmaktan maksat, onun cihad yapabilmesi, cephedesavaabilmesi iin gerekli olan ihtiyalarn karlamaktr. slm'n ilk yllarnda cihada itirak edenkimselerbtnihtiyalarnkendilerikarlar,atn,devesini,klcn,kalkannveyabunabenzerharpaletveedavtn,hattayiyipieceieylerikendileriteminederlerdi.nkgreviaskerlikolanbirsnfyoktu.Cihada davet edilince gc yeten vemer birmazereti olmayan herkes cepheye koard. Bilindii gibisahbei kirmn pek ou geimini zor temin eden fakir kimselerdi. Fakat aralarnda zengin olanlar davard.tebuzenginlerveyacihadagitmekzerehereyinihazrlaypbirmazeretisebebiylekatlamayansahbler, sava ara ve gerelerini hazrlama imkn olmayanlara yardmc oluyordu. Bu yardmlar dasavaa itirak edenler gibi sevap kazanma vesilesi saylmaktayd. nk bu davran cihadn lzumluunsurlarndanbiriydi.Daha sonrakidnemlerdedzenliordularkuruldugelienvedeien artlaragredevletbtesindenyeterliharcamalaryaplmayabaland.Esasendinimizintemelprensiplerindenbirininuolduunutekrarhatrlayalm:Hayrlbiriiyapacakolanayardmedenkimse,oiiyapangibisevabanailolur ii yapann sevabndan da bir ey noksanlamaz.Ayn ekilde bir gnah ve ktln ilenmesineyardmcolandaognahvektlyapangibiveblegirer,gnahkrolur.Bilindiigibicihad,benzerive dengi olmayan byk bir hayrdr. Bu hayrn herhangi bir ynne yardmc olmak da ayn ekildefaziletlidir.

Cihadsevabkazanlmasnavesiletekiledenilerdenbirdieride,cihadakankimseningeridekalanyaknlarna bakmak, onlarn geimlerinin teminini stlenmek, grlecek ilerini takip etmek, olukocuunukendiailefertlerigibigzetipkollamaktr.Bylececepheyegidengaziningzarkadakalmaz,gnlhuzuriindeolur.Cihadnkazanlmasndabupsikolojikrahatlnsonderecenemliolduuizahtanvrestedir. Bu peygamber buyruklarn yerine getirmeyi imanlarnn bir gerei sayan mslmanlar,

tarihboyuncaenmkemmeluygulamarnekleriniortayakoydular.

Hadisdahance179numarailedegemiti.

Hadistenrendiklerimiz

1.M'minlerdaimaAllahyolundacihadakiindeolmaldr.2. Allah yolunda cihada kacak olan fakir bir kimseyi techiz etmek, cihad sevab kazanmann

vesilesidir.3. Cihada kan bir kimsenin geride kalan ailesinin ihtiyalarn karlamak, cihad sevabna ortak

olmannyollarndanbiridir.4.Yardmlamaveihtiyalarngidermedemslmanlarbirbirlerininkefilidir.

: : -1310:

.

1310.Ebmmeradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Sadakalarn en faziletlisi Allah yolunda kurulan bir adrn glgesi, Allah yolundaki birmchideverilenhizmetiveAllahyolundabalanmbirerkekdevedir."

Tirmiz,Fezil'lcihd5

Aklamalar

Buhadistesaylanlar,cihadesnasndamcahideyardmcolanunsurlardr.Allahrzasiinbuiyilikleriyapmak her zaman sevap ise de, cihad annda daha byk bir kymet ifade eder. Scak yaz gnlerindeglgelenilecek hibir aa ve tan olmad bir l veya ovada, souk k gnlerinde frtna ve tipiyeyakalanlanbiralandaadrnnebyknimetolduunuanlamakzordeildir.

Birmcahidin hizmetlerini grecek emir eri veya at bakcs, silah tamircisi, yemekhazrlayc veyabunlara benzer zaruri hizmetleri yerine getiren yardmc bir eleman da ok nemlidir. Gnmzsavalarnda bunlar ordu iinde destek ktalar diye ayr bir snf oluturmakta ve harbin kazanlmasndabykroloynamaktadrlar.

Hadiste bahsedilen erkek deve ifadesiyle, zerine binen kimseyi, srtna vurulan yk tayabilenhayvankastedilmektedir.nkognn savalarnda cepheyegidecekeyalar tamavezerinebinmeasndan bir nakil vastas olarak deve en elverili hayvandr. Bunun erkek bir deve olmas ise dahafaziletlidir.Gnmzsavalarndabununyerinisonderecegelimikara,havavedeniznakilaralaralmbulunmaktadr. Fakat aralarn deimi olmas, hadsi erflerde cihada katk anlamna gelen bu geneltavsiyelerden hibir ey noksanlatrmaz, hatta nemini arttrr. nk fedkrln ap ve maliyetibymtr.

Hadistenrendiklerimiz

1.Allahyolundacihadakanlarayardmcolmakhayrnenfaziletlilerindensaylr.2.Cihadakankimseyeyaplacakyardmonunrahatnsalayc,dmanakarsavarkengcnve

kuvvetiniartrcvegeimininteminineyardmcnitelikteeylerolabilir.

: -1311 : :

: : . .

1311.Enesradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Eslemkabilesindenbirdelikanl:

Y Reslallah! Ben cihada katlmak istiyorum, fakat savaabilmem iin gereken malzemeyi teminedecekdurumdadeilim,dedi.PeygamberEfendimiz:

"Filnadamagit.O,cihadakatlmakzerehazrlanmtfakathastaland"buyurdu.DelikanlHz.Peygamber'indediikiiyegidip:

Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem sana selm ediyor ve savaa gitmek iin hazrladnmalzemeleribanavermenisylyor,dedi.Bununzerineadamhanmnaseslenerek:

Hanm!Savaiinhazrladmeyleribudelikanlyaveronlardanhibireyalkoyma.Allahhakkiinonlardanhibireybrakmaki,bereketenailolasn,dedi.

Mslim,mre134

Aklamalar

1309 numaral hadisi aklarken bir gaziyi techiz etmenin nemi ve faziletini ana hatlarylaaklamtk. Hadisimiz de ayn konuya iaret etmektedir. Peygamber Efendimiz, Allah yolunda cihadaitirak etmek isteyip de gerekli techizat hazrlamaya g yetiremeyen fakir mslmanlar ya ashbnzenginlerinegndererekveyaonlardanteminedilenparalarlacihadmalzemelerialaraktechizedipcihadakatlmalarnsalard.Byleceher iki tarafndasevapkazanmasnavesileolurdu.Cihadakatlmakzeregereklimalzemeleri hazrlayan, fakat hastalk gibi herhangi birmermazeret sebebiyle gidemeyenlere,gitmek isteyipde techizat bulunmayanlar gnderir vemalzemelerinibunlaravermelerini tavsiye ederdi.Byleceonlarndacihadsevabnaortakolmalarteminedilirdi.Busnnet,PeygamberEfendimiz'inebedleme irtihallerinden sonraki dnemlerde devam etmekle kalmayp, mmetin arasnda asrlar boyu srpgelenuygulamalarnzemininitekiletti.slmtoplumlarndaaskerlikveaskereyardmanlaybiribadetakhalinegeldi.tebtnbunlarntemelindeResliEkremEfendimiz'insnnetvehadislerivebunlardin olarak kabul eden mslmanlarn engin hissiyat yatar. slm toplumlar bunu canl tutmann vekaybedileniyenideneldeetmeninitiyakiindeolmaldrlar.

Hadisi178numarailedegrmtk.

Hadistenrendiklerimiz

1.slmmmetininherferdiAllahyolundacihadakvearzusuiindeolmaldr.2.Cihadahazrlkhususundamslmanlarbirbirlerineyardmcolmaldrlar.3. Cihada hazrlk yapp da bir zr sebebiyle katlamayanlar, hazrladklar sava malzemelerini,

bunlarteminedemeyenlereverereksevapkazanrlar.

-1312. :

: : .

1312.EbSad elHudr radyallahuanh'den rivayet edildiinegre,Reslullah sallallahualeyhi vesellemBenLihynzerineaskergnderdive:

kierkektenbiricihadagitsineldeedileceksevapikisiarasndaortaktr"buyurdu.Mslim,mre137

Mslim'inbirrivayetideyledir:

"kikiidenbiricihadaksn"buyurdusonradaoturanlaraylededi:

"Sizdenhanginizcihadakannailesivemalhakkndahayrladavranp onunyerini tutarsa,cihadagideninyarecrikadaronadasevapverilir."

Mslim,mre138Aklamalar

Peygamber Efendimiz, o zaman henz mslmanl kabul etmemi olan Hzeyl kabilesinin BenLihyn kolu zerine asker sevketmi ve her kabilenin erkeklerinin yarsnn bu sefere itirak etmesiniistemiti. Geride kalanlarn da cihada gidenlerin ailelerine yardmc olmalarn emretti. Bylece btnmslman erkekler cihad sevab kazanm olacaklard. Bu sevab kazanabilmek, cihada gidenlerinailelerinin geimlerini temin etmek, ilerini takip ve oluk ocuklaryla alkalanma artnabalanmtr.phesizbuyardmnazlnaveokluunagresevabnmiktardadeiir.

Hadis,180numarailedegemiti.

Hadistenrendiklerimiz

1. Baz kere btn mslmanlarn cihada katlmas gerekmeyebilir. Bunun takdiri devlet bakannaaittir.

2.Cephedecihadakangaziningeridekalanailesiningeiminiteminetmek,ihtiyalarnkarlamakveolukocuuylaalkalanmak,cihadakatlmgibisevapkazanmayavesileolur.

: -1313 : :

. . :

1313.Berradyallahuanhylededi:

TepedentrnaasilhlbiradamNebsallallahualeyhivesellem'egeldive:

YReslallah!Sizinlebirliktencesavaamkatlaym,yoksamslmanmolaym?dedi.ResliEkrem:

"ncemslmanol,sonrasava"buyurdu.Bununzerineadammslmanoldu,sonrasavatveneticedeehitoldu.Reslullahsallallahualeyhivesellem:

"Azalt,okkazand"buyurdu.Buhr,Cihd13Mslim,mre144

Aklamalar

Tercmeye esas aldmz metin Buhr'nin lafzdr. Mslim'in rivayetinde belirtildiine gre, gelenadamMedine'liolupBenNebitkabilesindendi."BenAllah'tanbakailholmadnaveseninAllah'nkuluvereslolduunaehdetederim"deyipcihadakatldveldrlnceyakadarsavat.

Buhr rihlerinin bazlarnn belirttiine gre, bu olay Uhud savanda cereyan etmiti.Peygamberimiz'e gelen sayrm lakabyla tannan kii Amr bni Sbit'ti. bni Hacer, PeygamberEfendimiz'inonunadnZr'adiyedeitirdiinisyler.O,ResliEkrem'inyannamrikolarakgelmi,hemenmslmanolupsavaaitiraketmi,kfirlerlekyasyasavaarakehitolmutu.HattaEbHreyre,buzatbirbilmecegibisahbleresorar,onlardaoukerebilemezlerdi.Onunsorusuyleidi:

"Banasyleyinbakalm,hayatndabirkerebilenamazklmadancennetegirenkiikimdir?"nsanlarcevabnbilemez,kendisininsylemesiniisterlerdi.EbHreyrede:

"O,sayramBenAbd'lEhel,yaniAmrbniSbit'tir"derdi(Hayathikyesiiinbk.bniHacer,el

sbe,IV,608610TrkiyeDiyanetVakfslmAnsiklopedisi,III,90).nkimanetmesiileehitolmasarasnda bir namaz vakti bile gememiti. Fakat o gerekten inanm ve iin uurunda olarak cihadakatlmt.

Birinsannileyeceiilerin,yapacahayrlarnbirkymetifadeetmesivezellikleAllahkatndabirmkfatvesevabnnolabilmesi iin,her eydennceokiinin imanve slmdairesinegirmesigerekir.Yoksa,yaptilerinhirettebirecriolmaz.tebusebeple,PeygamberimizkendisinegelenkimselerdenhereydennceAllah'aveResl'neimanetmelerinivebuimanngerekleriniyerinegetirmeleriniisterdi.nk kfirin alp abalamasnn karl kendisine bu dnyada verilir. Onun hayatn srdrmesi,Allah'nbtndnyalknimetlerindenistifadeetmesi,CenbHakk'nadaletvemerhametininsonucudur.

Peygamber Efendimiz'in "Az alt, ok kazand" sznden onun cennetlik olduu anlalmaktadr.Bazamellervardrki,azdaolsaecirvemkfatoktur.Meselkelimeitevhddebunlardanbiridir.Buhadistensonderecesamimibirekildeimanedip,oimanngerektirdiiamelleriilemeyefrsatbulamadanAllah'a kavuan kimsenin, netice itibariyle cennetlik olduunu anlyoruz. ehitlik ise, daha nce bir okdefalar ifade ettiimiz gibi, baka amellerle kyas edilmeyecek derecede faziletlidir. Bu hadis, konununnemli rneklerinden biridir. Asr saadette buna benzer rnekler az saylmayacak kadar yekn tutar.Bilindiigibi imanetmekyanimslmanolmak,kiiningemiindekignahlar silip sprrveo insanhayatayenigelmigibiolur.

Hadistenrendiklerimiz

1. in ba iman ve slmdr. Mslman olmayan kimsenin yapt iyiliklerin uhrev bir mkfatyoktur.

2.Allahkatndaenfaziletliamellerdenbirideehitliktir.Birkimseninameliazolsaveyahiolmasa,fakatfaziletineinanarakAllahyolundacihadederkenehitdse,okimsecennetihakeder.

: -1314

. . : .

1314.Enesradyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Nebsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Cennete giren hibir kimse, yeryzndeki her ey kendisinin olsa bile dnyaya geri dnmeyiarzuetmez.Sadeceehit,grdaritibarveikramsebebiyletekrardnyayadnmeyiveondefaehitolmayister."

Birrivayette:"ehitliinfaziletinigrdiin"denilir.Buhr,Cihd21Mslim,mre109.Ayrcabk.Tirmiz,Fezil'lcihd13,25

Aklamalar

Cennet,ebedmutlulukyeridir.Orayagirenbirkimseninbirbakayeriaramas,zlemesiveistemesiszkonusudeildir.nkcennetmkemmellikyurdudur. nsanngnlnnektii ve aklnn tasavvurettiihereyoradavardr.Dolaysylacennetegirenveoradakinimetlerigrenbirinindnyayadnmeyiarzuetmesidnlemez.nkcennetinenaasaylanmertebesibilednyanntamamndandahastnve hayrldr. Fakat ehitlik mertebesi o kadar yksek ve cennetteki karl o kadar stndr ki, bunugrenkimsednyaya tekrar dnmeyi vedefalarca ehit olmay,Allah'n huzuruna tekrar kmay veherdefasndacennettedahastnderecelerekavumayister.Cihadblmnnncekibirimlerindedeifadeedildiigibi,maherhalk,miskgibiyaylankankokusuvevcudundanhenzyeniyaralanmasnaakantazekanilesadeceehitleritanr,onlarnfaziletveerefineahitlikeder.tebusebeptendolayehitlerinkanvecenazesiykanmaz.Hatta,Allahyolundaldrlenlereniinehitdenildiitartlrken"ehidinehit olduuna ahidi vardr o da kandr" denilmitir. ehit denilmesinin bir baka sebebi de, diriolduklar, ruhlar cennete vard ve orada grdkleri nimetler iindir. Esasen :"Allah yolundaldrlenlerellerdemeyinhayronlardiridirler,amasizfarkndaolmazsnz"[Bakarasresi(2)

154]yetibunundelilidir.ehitlerin,ehitolduklarandan itibarenruhlarcennetegidiporaygrdklerihalde,dierm'minlerinruhlarsadecekyamettegrecektir.ehitdenilmesininbirbakasebebi,ehidincennete gireceine Allah ve melekler ahitlik ettii iindir denilmitir. Daha baka sebepler de saylr.Burada nemli olan, ehitlikmertebesinin ne derece stn ve faziletli birmakamolduunukavramaktr.Kur'anveSnnet'inbukonudakinaslar,mslmanlar iinherzamantevikedicivezendiricibirhayatkaynaolmutur.Hadisimizdebuzendiricinaslardanbiridir.

Hadistenrendiklerimiz

1.Cennet,iyiliklervegzellikleryurdudurorayagirenbirdahakmakistemez.2. ehitlik mertebesi, cennetteki en stn mertebelerden biridir. Bunu gren ehit, dnyaya tekrar

dnp,defalarcaehitolmaytemennieder.3.Fertvetoplumdacihadakveehdetruhununyaamasiingayretetmekgerekir.

: -1315.

. :

1315. Abdullah bni Amr bni s radyallahu anhm'dan rivayet edildiine gre, Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"ehidinkulborcudndakibtngnahlarnAllahbalar."Mslim,mre119

Birsonrakihadisileberaberaklanacaktr.

-1316 : : : : :

. .

1316.EbKatderadyallahuanh'denrivayetedildiinegre,Reslullahsallallahualeyhivesellemashbarasndaayaakalktve"AllahyolundacihadveAllah'aimanetmekamellerinenfaziletlisidir"diyehatrlatt.Bununzerinebiradamayaakalkp:

YReslallah!ayetAllahyolundaldrlrsem,bubenimgnahlarmakefretolurmu?diyesordu.Reslullahsallallahualeyhivesellemona:

"Evet, ayet sen sabrederek, ecrini de sadece Allah'tan bekleyerek, cepheden kamakszndmana kar koyup Allah yolunda ldrlrsen, gnahlarna kefret olur" buyurdu. SonraReslullahsallallahualeyhivesellem:

"Nasldemitin?"diyesordu.Adam:

ayet ben Allah yolunda ldrlrsem gnahlarma kefret olur mu? diye szn tekrarlad.Reslullahsallallahualeyhivesellemona:

"Evet,ayetsensabrederek,ecrinisadeceAllah'tanbekleyerek,cephedenkamakszndmana

kar koyup Allah yolunda ldrlrsen, gnahlarna kefret olur. Ancak borlarn bunundndadr.BunubanaCibrlsyledi"buyurdu.

Mslim,mre117.Ayrcabk.Tirmiz,Cihd32

Aklamalar

Peygamber Efendimiz, eitli vesilelerle en faziletli ilerin ve davranlarn neler olduunu ashbaaklamlardr.manvecihad,buyndekirivayetlerinhemenhepsindeyeralr.nkimanvecihadikisibirlikte insann hem kalbi hem de kalb ile alkal amellerdir. nsan Allah yolunda cihada sevkeden,salam ve sarslmaz bir imandr. Cihad ise iman korumann, slm' yaymann ve i'lyi kelimetullah'yceltmenin en nemli vastasdr. Bilindii gibi cihad, slm' tebli edip insanlara ulatrmann btnunsurlarn iine alr. Ancak cihadn en son ve en zor safhas olan cephede dmanla savamak, bunlararasndaokzelbiryerigaleder.Cephedesavarkenehitolmak,birm'mininbudnyadaulaabileceiensonveenstnmertebedir.ehitlik,insanndahanceilediibtngnahlarnakefretolurveehitcennette de en stn dereceye ular. Ancak bu mertebeye lyk olmak iin, sabretmek, cihadn ecrinisadeceAllah'tanbeklemekyani ihlaslahareketetmek,cephedenkamayarakdmanakarkoymakgibistn cesaret ve feragat isteyen zelliklere sahip olunmas gerektiini bu hadisten renmekteyiz. YineResliEkremEfendimiz,Cebrilaleyhisselm' nkendisinebildirdiinizelliklebelirterek,kulhakknnehitlik mertebesine ulamakla da ortadan kalkmayacan aka ifade etmilerdir. Bu, bizler iin sondereceibretalnacakbirhususolup,herhlkrdabudnyadankulhakkylagidilmemesigerektiininokarpc bir mislini tekil etmektedir. u halde ehitliin kefret olduu gnahlar ve hatalar, Allah'a aithaklardr. Bu konuda Enes bni Mlik, Muhammed bni Cah ve Eb Hreyre'nin de sahih rivayetlerivardr.

Buhadisi219numarailedegrmtk.

Hadislerdenrendiklerimiz

1.manvecihad,dininbirbirindenayrdnlmemesigerekenikitemelesasveenfaziletliameldir.2. Cihad esnasnda sabretmek, ecrini sadece Allah'tan beklemek suretiyle ihlasla hareket etmek,

dmana kar srt evirmeyip kar durmak suretiyle ehit olan kimse bu dnyada en stn makama,cennettedeenstndereceyeular.

3.ehitlik,kulhakkdndakibtngnahlarakefrettir.

: : : -1317. .

1317.Cbirradyallahuanhylededi:

Biradam:

YReslallah!EerAllahyolundaldrlrsembenneredeolacam,dedi.ResliEkrem:

"Cennette"diye cevap verdi. Bunun zerine adam elinde bulunan hurmalar att, sonra dmanlasavatveneticedeehitdt.

Mslim,mre143.Ayrcabk.Buhr,Mez17Nes,Cihd31Birsonrakihadisileberaberaklanacaktr.

-1318 : :

: : : : : :

. . .

. :

1318.Enesradyallahuanhylededi:

Reslullah sallallahu aleyhi ve sellem ile ashab yola kt ve mriklerden nce Bedir'e vardlar.Mriklerdegeldiler.Reslullahsallallahualeyhivesellemylebuyurdu:

"Sizdenhibiriniz,benbandaolmadkaherhangibireyyapmasn".SonramrikleryaklatbununzerineReslullahsallallahualeyhivesellem:

"Geniliigklerleyeraraskadarolancennetegirmekzereayaakalknz!"buyurdu.Enesderki:

EnsardanUmeyrbnHmmradyallahuanh:

YReslallah!Geniliigklerleyeraraskadarolancennetmi?diyesordu.Peygamberimiz:

"Evet"buyurdu.Umeyr:

Neiyi,nel!dedi.Reslullahsallallahualeyhivesellem:

"Niyeylesyledin?"diyesordu.Umeyr:

Allah'ayeminederimki,yReslallah,cennetehlindenolmay istediim iinyle syledim,bakamaksadmyok,dedi.ResliEkrem:

"phesiz sen cennetliksin" buyurdu. Umeyr, bu sz zerine torbasndan bir ka hurma kartponlaryemeyebalad.Sonra:

Eer u hurmalarm yiyinceye kadar yaarsam, bu gerekten uzun bir hayattr, diyerek elindekihurmalaratt,sonraehitoluncayakadarmriklerlesavat.

Mslim,mre145.Ayrcabk.AhmedbniHanbel,Msned,III,137

Aklamalar

mamNevev'ninMslim'densetii1317numaralhadis,Buhr'ninSahih'indedeaynlafzlarlayeralr. Anlan kaynaklar, olayn Uhud Sava'nda getiini belirtir. Bir sonraki Enes rivayeti ise BedirHarbi'ndegeenbirolayanlatr.Bazhadisrihleribuikiolaynbirbirininaynolduunusylemelerinekarlk Bedreddin elAyn, bunlarn iki sahbnin bana gelmi iki ayr olay olduunu syler. nkPeygamber Efendimiz'in gazvelerinde bu trden bir tek olayn olduu sylenemez. Bunun aksine eitligazvelerde cereyan eden benzer olaylar, bazan olayn kahramannn adyla hadis ve siyer kitaplarndaanlatlr,fakatoukereisimverilmez.

Enes'inrivayetettiihadisinbatarafnda,PeygamberEfendimiz'insahbeikirmdanBseyse'yi,EbSfyn'n kervann gzetlemek iin casus olarak gnderdii, onun getirdii bilgilere gre de Bedir'ehareket ettii zikredilir. Efendimiz, dmann hareketlerini gzetlemek, gaye ve maksatlarnrenmek, onlarla ilgili bilgileri toplamak zere casuslar ve baz kere nc birlikler gnderirdi.Bunlar,birdevletinvetoplumunhayatiyetinisrdrebilmesiiinzaruriolanfaaliyetlerdir.Herlkeninbuyndeoluturduutekilatlarvehedeflediistratejilervardrtarihboyudaolagelmitir.

Cihada klnca herkes kendi bana hareket etme imknna sahip deildir.Ordununbandakikomutanayzdeyzitaatedilmesiveemrindenklmamasgerekir.BusebeplePeygamberimiz,sahbeikirma bu nemli vazifelerini bir kere daha hatrlatm, onlarn dikkatlerini ekmitir. Babozukluk heryerdebirfelketsede,zelliklecihadyolculuundavecephedehiaffedilmeyecekbirsutur.Busebeple,cihadmaydanndakiemirlermnakaaveistiareyeakdeildir.nkonuniinyeterlizamanveuygunzeminyoktur.

Cihadmeydanndaaskerlergaleyanagetirilmeli,Allahyolundasavarkenehitolanlarnebedlemdeok byk mkfatlar ve cennette stn mevkiler kazanaca, gazi olanlarn yine stn derecelere nilolaca iyice anlatlmal, mchidler buna gnlden inanmaldr. te Resli Ekrem Efendimiz'in"Genilii gklerle yer aras kadar olan cennete girmek zere ayaa kalknz" buyruu byle birteviktir. Sahbe, elindeki son hurmay bitirecek kadar bir sre bu dnyada kalmay bile uzun bir hayatsaymaktadr.Aziz sahbUmeyr'i ehdete ve cennete sevkeden, ak derecesindeki bu imandr. slm'nbtnzaferlerivedouundansonrakiksasredeyeryzhakimiyetininbykaptamslmanlarnelinegemesibubyk imangcsayesindeolmutur.Enmodernharparagerelerinesahipgnmzsperglerinin yzbinlerce kiilik ordularna kar silahlar yok denecek kadar az, fakat imanlar tarif vetasavvur edilemeyecek kadar engin, saylar birka bin kiiden ibaret mslman gruplarn kazandzaferler, yarnki tarihimizin altn sayfalarn tekil edecektir. te bu iman sahbe imandr ve her asrdamslmanlarnbunaihtiyacvardr.

Hadislerdenrendiklerimiz

1.Birkimsenin,yapacaherhangibir iinneticesinibilenesoruponagrehareketetmesi slmbirgelenektir.

2.Kendisinesorusorulankimse,hayrlneticeneiseonubildirmelidir.3. Mslmanlar daima cihada tevik etmek, cephede savaanlara ehitliin faziletini hatrlatmak

gerekir.4.Dmannhalinivemaksadnrenmekiincasuskullanmakcizdir.5.Savaesnasndakumandannniyetinigizlemesiuygundur.6.Savaanndakomutannemirlerinetereddtszitaatetmekgerekir.

: -1319 : : : : :

.

1319.YineEnesradyallahuanhylededi:

BirtakmkimselerPeygambersallallahualeyhivesellem'egelerek,bizeKur'an'veSnnet'iretecekinsanlargnderseniz,dediler.ResliEkrem,ilerindedaymHarm'ndabulunduu,ensrdankendilerinekurrdenilenyetmikiiyionlaragnderdi.BunlarKur'anokuyor,gecelerionuaralarndamzakereedipreniyorlard.Gndzleriisesugetiripmescidekoyuyorlar,oduntoplayponusatyor,bedeliyledeSuffeehline ve fakirlere yiyecek satn alyorlard. te Neb sallallahu aleyhi ve sellem onlara bu kiilerigndermiti.Fakatgidecekleriyerevarmadannlerinektlarveonlarldrdler.Onlar (ldrlmeden

nce):

Allahm!BizimhaberimiziPeygamberimiz'eulatr.Bizlersanakavutukvesendenrazolduksendebizdenrazoldun,dediler.

Bir adam, yaklap Enes'in days Harm'a mzran saplad, hatta vcudunun bir tarafndan brtarafnageirdi.BununzerineHarm:

Kbe'ninRabbineyeminederimki,cennetikazandmgitti,dedi.BuolayzerineReslullahsallallahualeyhivesellem:

"phesiz ki din kardeleriniz ldrldler. Onlar hem de yle dediler: Allahm! BizimhaberimiziPeygamberimiz'eulatr.Bizlersanakavutukvesendenrazolduksendebizdenrazoldun"buyurdu.

Buhr,Cihd9,Mez28Mslim,mre147

Aklamalar

YukardatercmesiniverdiimizmetinMslim'inrivayetidir.Buhrrivayetindebuolayncereyaneditarz ve hadisenin iinde bulunanlarla ilgili birtakm bilgiler ve ayrntlar vardr. Fakat biz onlar buradatekrar etmeyeceiz. Bu olay slm tarihinde "Bi'ri Mane Vak'as" diye bilinir ve anlr. Hicretindrdnc ylnda, Uhud Gazvesi'nden drt ay sonra Sefer aynda vuku bulmutur. Resli EkremEfendimiz'e gelen heyetNecid ehlinden olupBen Sleymkabilesinemensup idiler. SahhiBuhr'dekibilgiyegre,BenSleym'inRi'l,Zekvn,UsayyeveBenLihynkollarbirliktegelmilerdi.Geligayeleriarasnda dmanlarna kar imdat istemek de vard.Mslim'in rivayetinde geli gayelerinin kendilerineKur'anveSnnet'iretmekolduubelirtilmektedir.Buisteklerbirbirineztolmayp,ikiarzuyubiraradailettikleridnlebilir.BununzerinePeygamberimizkurrolanyaniKur'anveSnnet'iiyibilenyetmikiilik bir ilim ve irfan ordusunuMnzir bniAmr elHazrec radyallahu anh'inmaiyyetindeNecid'egndermiti. Gnderilenlerin says hakknda deiik rivayetler varsa da en sahih gr yetmi kiiolduklardr.GidenlerarasndaEnes'indaysHarmbniMilhn'ndabulunmasveonunilkehidedilenkii olmas, Enes'in bu olay hakknda etrafl ve yeterli bilgi sahibi olduunu gstermektedir. Harm'ldren kii, mriklerin reisi mir bni Tufeyl olup Resli Ekrem Efendimiz onunmslmanlndanemindeildi.HarmbniMilhneliolarakgittiimir'inyanndandnmeyincearkadalaronuaramakiin yola ktlar fakatmir'in adamlar onlar da ehit ettiler.Bu olayCebrilaleyhisselm'nResliEkremEfendimiz'ehaberverdiiBuhr rivayetinde aklanmtr.(Bukonudabilgiiinbk.Tecrdi SarhTercmesi,III,240vd.)

mam Nevev'nin bu hadisi zikretmesinin sebebi, Harm'n "Cenneti kazandm gitti" sz ile,Hz.Peygamber'e bu olayn haberini ulatracak kimse bulamayan kurr topluluunun Allah'a niyazdabulunarak,"Bizlersanakavutukvesendenrazolduksendebizdenrazoldun"demeleridir.nkAllah Tal ehitlerden raz olurO'nun raz olmas, onlarn amel ve tatlerini kabul ederek, kendilerinicennetindeenstnmakamalykgrmesianlamnagelir.ehitlerinAllah'tanrazolmasise,O'nunvadettiiikramveihsannakavumalarnifadeeder.

Hadistenrendiklerimiz

1.SahbeikirmKur'anveSnnet'ibiliprenmede,uygulamadavebakalarnaretmehususlarndaiddetlibirarzuyasahiptiler.

2. Ashb, Peygamber Efendimiz'in emrine kaytsz artsz uyar, nereye gnderirse tehlikeli de olsagitmektetereddtgstermezlerdi.

3.Allahehitlerdenrazoluponlarcennetindeenstndereceyekavuturur.ehitlerdeAllah'tanrazolupO'nunikramveihsannanailolurlar.

4.Fakirfukarannistifadesiiinmescideyiyecekveiecekkonulmascizdir.

: : -1320

. : : : : } : : .

. [ 23 : ] {

.

1320.YineEnesradyallahuanhylededi:Amcam Enes bni Nadr radyallahu anh Bedir Sava'na katlmamt. Bu ona ok ar geldi. Bu

sebeple:

YReslallah!Mriklerleyaptnilksavatabulunamadm.EerAllahTalmriklerleyaplacakbirsavatabenibulundurursa,neleryapacammuhakkakAllahgrr,dedi.

Uhud Sava'nda mslman saflar dalnca, Enes bni Nadr arkadalarn kastederekRabbim,bunlarnyaptklarndandolayzrbeyanederim,dedi.Mriklerikestederekde,bunlarnyaptklarndandauzakolduumuarzederim,deyipilerledi.DerkenSa'dbniMuzilekarlatve:

EySa'd bniMuz! tecennet.Nadr'nRabbineyeminederimki,Uhud'unyaknlarndanbenonunkokusunualyorum,dedi.Sa'd(buolayanlatrken):

Ben onun yaptn yapmaya g yetiremedim, yReslallah! dedi.Hadisin ravisi Enes, amcasylailgiliolayyleanlatr:

Amcamehitedilmiolarakbulduk.Vcudundaseksendenfazlakldarbesi,mzrakyarasveokizivard.Mrikleronamsleyapm,uzuvlarnkesmilerdi.Busebepleonuhikimsetanyamad.Sadecekzkardeiparmakularndantanyabildi.

Enes,bizuyetinamcamveonungibilerhakkndainmiolduugrndeyiz,dedi:

"M'minleriindeyleyiiterkeklervardrki,Allah'averdikleriszlerindedurdular.Onlardankimi ahdini yerine getirdi (arpp ehit dt), kimi de srasn bekliyor. Bunlar szlerini asladeitirmemilerdir"[Ahzbsresi(33),23].

Buhr,Cihd12Mslim,mre148.Ayrcabk.Tirmiz,Tefsr34

Aklamalar

Sahbeikirm,herhangibirsebepleResliEkremsallallahualeyhivesellem'ingazvelerindenbirineitirakedememeninzntsnderindenhisseder,bunutelfietmeninyoluneiseonunaresinebakarlar