Plan de Acción sobre Emprendemento 2020

Actuacións no sistema educativo

Guillermo Viña. Xerente do Igape Nova

Francisco Jesús Ferreiro Seoane. Profesor da USC e UDC

1

SEMINARIO FINAL “EDUCAÇAO PARA O EMPREENDEDORISMO: EXPERIÊNCIAS E PRÁTICAS”

Escola Superior de Educaçao. Instituto Politécnico de Viana do Castelo. Portugal. Xullo 2013

Plan de Acción sobre Emprendemento 2020

Actuacións no sistema educativo

Contexto e público obxectivo

Actividade realizada

2

Plan de Acción sobre Emprendemento 2020

> Contexto e público obxectivo

Orixe

O público obxectivo

Lei de emprendedores

3

> Ensino non universitario:

< 2005.

Participación de alumnado e profesorado en actividades dirixidas de forma xeral a persoas emprendedoras.

> 2005, coa instrumentación dun convenio coa Consellería con responsabilidade en materia de educación non universitaria.

Programas, ferramentas e actuacións específicas.

> 2009, cun punto de inflexión, co programa EDUEMPRENDE.

> Contexto e público obxectivo > Orixe 4

> Que é, e que pretende ‘EDUEMPRENDE’?

Plan Marco / ‘Folla de ruta’ para o fomento, atención e vehiculización do espíritu emprendedor no sistema educativo de Galicia para mellorar, o TALENTO, a EMPLEABILIDADE e EMPRESARIALIDADE do alumnado como instrumento de progreso social.

Emprender dende Educación: ‘EDUEMPRENDE’ 5

CENTROS ALUMNADO PROFESORADO

FAMILIAS EMPRESAS AXENTES

AA.PP.

SOCIEDADE

SISTEMA

> En que eixos pretende traballar ‘EDUEMPRENDE’:

Eixo 1: Sensibilización e motivación

Eixo 2: Capacitación para emprender e empregarse

Eixo 3: Fomento e apoio á empresarialidade

Eixo 4 [Transversal]: Soporte, coordinación e aproveitamento de iniciativas

Emprender dende Educación: ‘EDUEMPRENDE’ 6

1 2 3

4

> Quen está detrás da iniciativa ‘EDUEMPRENDE’?

Emprender dende Educación: ‘EDUEMPRENDE’ 7

A Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria pola Dirección Xeral de Formación Profesional .

IGAPE (Instituto Galego de Promoción Económica), entidade dependente da Consellería de Economía e Industria.

> A orientación deste programas ten un enfoque curricular, que sirva como soporte á actividade que se realiza nas aulas, por eso precisa que existan materias que teñan nos seus curriculos contidos que podan ter referencias a actividade emprendedora.

> Por este motivo, fundamentalmente en ciclos de formación profesional e en 3º/4º E.S.O. e na rama de Economía en Bacherelato.

> Non exclue a realización e participación en programas extracurriculares.

> Contexto e público obxectivo > Orixe > Observacións 8

> Ensino universitario:

Dende 1999, con actuacións anuais, con cada unha das tres Universidades públicas de Galicia e con Centros Asociados da U.N.E.D.

Sempre non curricular, agás recoñecemento de créditos de libre elección, ou formando parte dalgunha actividade proposta polo profesorado que solicita a nosa colaboración para realizar actividades transversais de emprendemento.

> Contexto e público obxectivo > Orixe 9

> Ensino non universitario:

Ciclos superiores de formación profesional.

Ciclos medios de formación profesional.

Bacherelato.

E.S.O.

Primaria (como obxectivo a medio prazo)

> Na procura de:

Fomentar a súa empresarialidade: que se poñan en marcha iniciativas empresariais promovidas por xóvenes.

Con orientación á empregabilidade: que sexan mellores potenciais traballadores co seu compoñente emprendedor.

Con orientación ás competencias profesionais: que sexan mellores profesionais ao adquirir novas competencias.

> Contexto e p úblico obxectivo > Público Obxectivo 10

> Anteproxecto de Lei do emprendemento e da competitividade económica de Galicia “GALICIA EMPRENDE”:

Artigo 15. Políticas activas da Xunta de Galicia no eido educativo

A administración xeral da comunidade autónoma, por sí mesma ou a través da entidade instrumental do sector público autonómico competente en materia de emprendemento desenvolverá e reforzará, no marco do vixente Plan de Emprendemento no Sistema Educativo, políticas de apoio ao emprendemento no ámbito educativo, incluído o universitario. As citadas medidas formularanse en coordinación coas que aprobe a Consellería competente en materia educativa e terán carácter prioritario no deseño das políticas de fomento do emprendemento.

> Contexto e público obxectivo > ‘Lei de emprendedores’ 11

> [segue Artigo 15]

2. Na execución do Plan de Emprendemento no Sistema Educativo fixarase como obxectivo prioritario o reforzamento das materias que teñan que ver coa dinámica da actividade emprendedora en todos os niveis educativos e o estímulo do talento emprendedor, a promoción dos valores da iniciativa persoal, a creatividade e o esforzo; igualmente promoverase o emprendemento feminino, o emprendemento colectivo e os valores e principios do cooperativismo e a economía social.

3. No ámbito de aplicación do Plan de Emprendemento no Sistema Educativo consolidarase a implementación de medidas nos ámbitos de actuación da sensibilización e motivación; capacitación emprendedora e empregabilidade e fomento e apoio da empresarialidade.

> Contexto e público obxectivo > ‘Lei de emprendedores’ 12

Plan de Acción sobre Emprendemento 2020

> Actividade realizada

Programas

Indicadores

Localización

Proxectos de futuro

13

ano 2012 + 2013 (1er. semestre)

> Ensino non universitario

EDUEMPRENDE Actúa

Charlas de sensibilización e motivación emprendedora nos centros.

Programa INICIA

Acompañamento ao desenvolvemento de presentación de proxectos empresariais de cara a presentación nun premio.

EDUEMPRENDE Idea

Concurso aos mellores proxectos e ideas emprendedoras elaborados polo alumnado de ciclos superiores e medios de formación profesional.

EDUEMPRENDE Viveros

Rede de viveiros de titularidade educativa para o fomento da empresarialidade.

EDUEMPRENDE Simula

Simulación para a xestión e posta en marcha de novos proxectos.

> Actividade realizada > Programas 14

EDUEMPRENDE Avanza

Programas de capacitación emprendedora destinadas a grupos seleccionados de alumnado para que construan os seus proxectos.

…

Participación en eventos, xornadas, mesas redondas…

> Actividade realizada > Programas 15

> Actividade realizada > Indicadores 16

65

10 9

20

0

10

20

30

40

50

60

70

A Coruña Lugo Ourense Pontevedra

104 8.258

3,952

780

1,195

2,331

0

1000

2000

3000

4000

5000

A Coruña Lugo Ourense Pontevedra

accións en centros participantes

> Outros indicadores:

Participación do profesorado, de xeito directo en accións de formación, aportando credibilidade, compartindo valores e know-how...

O reforzo que o estímulo emprendedor recibe nos centros.

Apoiando as persoas motivadas e a creación de redes.

Mixtura de actuacións masivas con selectivas.

Participación e sinerxia con outras entidades.

> Actividade realizada > Indicadores 17

> A Coruña

Ares

A Coruña

Culleredo

Ferrol

Muros

Pontedeume

Ribeira

Santiago de Compostela

Vimianzo

Zas

> Localización 18

> Lugo Lugo

Monforte

Monterroso

Ribadeo

Viveiro

> Ourense O Barco de Valdeorras

O Carballiño

Ourense

San Cibrao das Viñas

> Pontevedra Boiro

A Estrada

A Guarda

Marín

Ponteareas

Pontevedra

Redondela

Vilagarcía de Arousa

Vigo

As actividades desenvolvidas teñen unha vocación universal para o conxunto do público obxectivo de Galicia, pero a dimensión ven determinada polo

Existen planes e iniciativas Impulsa

Existen estratexias de colaboración

Localización > Observacións 19

Colectivo ao que vai dirixido: Alumnado de Educación Primaria e de Educación Especial dos centros educativos do municipio.

Promover a adquisición de competencias emprendedoras, a través da creación e xestión dunha cooperativa escolar de fabricación de produtos, que posteriormente venderán nun mercado. Para iso, o programa reproduce situacións reais no proceso de constitución dunha empresa e as actividades posteriores desta.

PROGRAMA SEMENTE CONCELLO DA CORUÑA

20

Nace unha empresa. O alumnado xera unha idea de negocio baixo a forma xurídica dunha cooperativa. Elixen os seus representantes.

Estamos lanzados. Nesta unidade traballarase en todo o relacionado coa imaxe corporativa da empresa e á súa vez deséñase unha campaña publicitaria e lévanse a cabo as funcións propias dun gabinete de comunicación.

Esta empresa vale moito. O alumnado traballará nos contidos relacionados coa contabilidade da empresa.

Coa cabeza e as mans. Traballaranse diferentes técnicas de fabricación, así como os pasos ata obter os artigos. Proporcionaranse distintos métodos de fabricación para que, a partir deles, o alumnado elabore produtos que máis tarde terá que vender.

A venda e os resultados. Nesta unidade didáctica traballaranse os contidos relacionados coa venda dos produtos, dende a decoración do punto de venda ata o trato co cliente.

PROGRAMA SEMENTE CONCELLO DA CORUÑA

21

Durante o desenvolvemento do Programa as cooperativas creadas polo alumnado solicitan o permiso de venda dos seus produtos que será entregado por autoridades municipais. O acto final do Programa é a realización do mercado "Unha empresa na miña escola" no Cantón Grande-Obelisco.

PROGRAMA SEMENTE CONCELLO DA CORUÑA

22

PROGRAMA SEMENTE

23

PROGRAMA SEMENTE

24

PROGRAMA SEMENTE

25

O alumnado utiliza un software de simulación empresarial para a elaboración de plans empresa que se presentan nunha Feira de Ideas Empresariais onde se premiarán as mellores iniciativas emprendedoras a través dos Premios Formación para Emprender.

Contidos do programa:

Formación teórica e práctica mediante titorías personalizadas, apoiada na plantilla de plan de empresa e un simulador económico-financeiro para a elaboración de proxectos empresariais.

A formación complétase con nocións básicas en presentación pública de proxectos e a utilización de páxinas web para a súa difusión.

PROGRAMA INICIA

26

Colectivo ao que vai dirixido: Alumnado dos últimos cursos de ciclos superiores de

FP e Ensinanzas Especiais.

Organizador:Área de Emprego e Empresa

Obxecto:

Desenvolver as capacidades emprendedoras do alumnado de centros de Formación Profesional e Ensinanzas Especiais da cidade da Coruña.

Fomento e difusión da cultura emprendedora nos centros de FP e de Ensinanzas Especiais.

Programa de difusión do espírito empresarial para a elaboración de plans de empresas coa utilización dun software de simulación empresarial.

PROGRAMA INICIA

27

PROGRAMA INICIA 28

Ciclo escolar 2012-2013

Nº Centros Nº

Alumnado Nº Grupos Especialidades

Nº Proyectos presentados

1 CIFP SOMESO 17 20

2 -Proyectos de Edificación -Automoción

5 5

2 IES A SARDIÑEIRA 25 25 25

3

-2º Química Industrial A -2º Química industrial B -Laboratorio de Análisis y control de calidad

7 7 7

3 IES IMAXE E SON 20 1 -Imaxe 5

4 EASD PABLO PICASSO

25 25 30 30

4

-3º EE.SS Diseño Gráfico -2º EESS Diseño de Interiores -Fotografía -Ilustración

7 7 8 8

5 IES URBANO LUGRÍS 8 1 -Sistemas Electrotécnicos y automatizados

2

6 CPR NEBRIJA TORRE DE HÉRCULES 25 1 -Gestión administrativa 7

7 CPR LÓPEZ Y VICUÑA 28 1 -Educación Infantil 7

8 CIFP PASEO DAS PONTES 12 20

2 -Industria Alimentaria -Dirección de servicios

3 5

9 CPR TOMÁS BARROS 40 20 20

3 -Educación Infantil -Integración Social -Ciclos de Integración Social

-Charla -Charla -Charla

Non está insertado no sistema educativo galego a “cultura emprendedora”.

Os pais e nais de Galicia siguen aconsellando os nenos e nenas, que opositen, que traballen no sector público galego. Urbanitas que traballen para o estado, na banca, nunha multinacional.

Unha pequena enquisa: ¿Qué queres que sexa o teu fillo ou a tua filla de maior?

Sector público

Nun banco

Nunha multinacional

Pequena empresa

Ser emprendedor

Practicamente ningún alumno/a dos que presentaron a proba extraordinaria da ESO en Galicia (1212) están a pensar en emprender.

SITUACIÓN DO EMPRENDEMENTO NAS ESCOLAS VISTO DESDE A UNIVERSIDADE GALEGA

29

As sinatura mais próximas a emprender ( economía) está considerada no sistema educativo galego como unha “María”. Sendo unha optativa a escoller entre, francés, cultura clásica e economía.

Teñen máis intención de emprender os nenos que as nenas, o cal se reflicte en que o 70 % de novos emprendedores son homes e o 30 % son mulleres. Para paliar esta situación creouse o programa Woman emprende da USC.

A UDC e a U Vigo crearon a Escola de Emprendedores.

3-5 % dos universitarios galegos están a pensar en emprender. 40 % en Europa é 65 % en EEUU.

En ADE, Economía, Empresariais, non existe a sinatura “O Emprendemento”, está integrada como unha parte mais de Organización de Empresas.

SITUACIÓN DE EMPRENDEMENTO NAS ESCOLAS VISTO DESDE A UNIVERSIDADE GALEGA

30

Non existe ningunha sinatura relacionado co emprendemento nas carreiras técnicas, ni sociais.

Desde as Universidades se fomenta o emprendemento a través das OTRIS, Vivieros de empresas, etc, pero non como unha sinatura relevante

El Sistema educativo galego nin forma emprendedores nin o seu interes por facelo

Aumentou o número de alumnos dispostas a emprender por necesidade:

Emigrar

Emprender

SITUACIÓN DE EMPRENDEMENTO NAS ESCOLAS VISTO DESDE A UNIVERSIDADE GALEGA

31

80 % dos emprendedores galegos dos viveiros de empresas teñen formación universitaria alcanzando o 90 % no caso das mulleres.

A media de idade para emprender están nos 35 anos.

É unha contradición que sexa os poderes públicos (AEDLs) os que fomenten o emprendemento (non están as confederacións de empresarios).

¿Por qué non cala a cultura emprendedora na sociedade galega?

Calidade de vida e expectativas laborais

“Emprendedor” -> empresario. Durante moito tempo era mal visto ser empresario. (religión Católica).

Mal marco lexislativo

* Non teñen dereito a paro

* Pagan o Ive cando o faturan non cando cobran.

* En Espanha ser moroso é gratis

SITUACIÓN DE EMPRENDEMENTO NAS ESCOLAS VISTO DESDE A UNIVERSIDADE GALEGA

32

Existe un gran esforzo por parte dos poderes públicos para o fomento da cultura emprendedora en Galicia. Lei de emprendedores en Galicia, formación, financiamento.

Apóstase por difundir a cultura emprendedora en etapas educativas.

A día de hoxe aínda non existe unha forte “cultura emprendedora” al haber outras alternativas profesionais mais atractivas, a pesar de que nos últimos tempos forzado pola crise e co apoio do goberno galego aumentou a tasa de emprendemento denominada “emprendedor por necesidade”.

CONCLUSIÓN

33

MOITAS GRAZAS POLA VOSA ATENCIÓN

34