-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
1/26
GANGGUAN METABOLISME
LIPOPROTEIN DAN ATEROSKLEROSIS
dr. Agustyas Tj, SpPK
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
2/26
METABOLISME LIPID LIPOPROTEIN
• Lipid merupakan senyawa yang larut dalam pelarut organik dan
tidak larut dalam air.
• Secara kimia, lipid merupakan senyawa dari asam lemak atau
alkohol kompleks yang bergabung dengan asam lemak
membentuk ester.
• Lipid berdasarkan keberadaan lipoprotein dibedakan menjadi :
1. Triasilgliserol (trigliserida)
2. Phospholipid
3. Kolesterol dan kolesterol ester
4. Asam lemak atau asam lemak bebas
Mayes PA. Lipid transport and storage. In: Murray RK, Granner DK, Mayes PA, editors. Harper's biochemistry. London: Prentice Hall International; 1996. p. 254-70.
Mayne PD. Clinical chemistry in diagnostics and treatment. 6 th ed. London: ELBS; 1994.
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
3/26
METABOLISME LIPID LIPOPROTEIN
• Berdasarkan densitasnya lipoprotein dibedakan menjadi 5:
1. Kilomikron
2. Very Low Density Lipopprotein (VLDL)
3. Intermediate Density Lipoprotein (IDL)
4. Low Density Lipoprotein (LDL)5. High Density Lipoprotein (HDL)
Mayes PA. Lipid transport and storage. In: Murray RK, Granner DK, Mayes PA, editors. Harper's biochemistry. London: Prentice Hall International; 1996. p. 254-70.
Mayne PD. Clinical chemistry in diagnostics and treatment. 6 th ed. London: ELBS; 1994.
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
4/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
5/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
6/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
7/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
8/26
KELAINAN POLA LIPID
• Dislipidemia merupakan abnormalitas kadar lipid
plasma
• Peningkatan kolesterol total atau kolesterol LDL
tanpa peningkatan trigliserida hiperkolesterolemia
• Peningkatan trigliserida hipertrigliseridemia
• Peningkatan kolesterol dan trigliserida
hiperlipidemia kombinasi
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
9/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
10/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
11/26
ATEROSKLEROSIS
• Aterosclerosis adalah plaque pada tunika intima arteri besar
maupun sedang yang bentuknya ireguler (patchy).• Plaque ini mengandung lipid, sel inflamasi, dan jaringan ikat
yang keseluruhannya merupakan respon inflamasi terhadap
adanya kerusakan jaringan.
•Disfungsi endotel merupakan tahap awal dari aterosclerosis.
• Faktor yang mempengaruhi disfungsi endotel:
1. Hiperkolesterolemia, lipid termodifikasi, dan lipoprotein
termodifikasi
2. Homocystein
3. Radikal bebas pada rokok, hipertensi, dan diabetes melitus
4. Kelainan genetik
5. Infeksi herpes virus dan chlamydia11
11. Ross R. Mechanisms of disease: Atherosclerosis an inflammatory disease. N Eng Med J. 1999 January, 14th,1999;340(2):115-25.
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
12/26
Disfungsi endotel
Respon inflamasi menghasilkan molekuladesi seluler
Makrofag menangkap LDL yang teroksidasi
Migrasi melalui dinding arteri ke dalamruang subendotelial
Monosit dan limfosit T melekat padapermukaan yang rusak (sticky surface) dari
sel endotel
Fatty strek dan plak
Lipid-rich foam cells
PATOGENESIS ATEROSKLEROSIS
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
13/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
14/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
15/26
HOMOCYSTEIN DENGAN RISIKO ATEROSKLEROSIS
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
16/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
17/26
ATEROSKLEROSIS
• Proses aterosklerosis dibagi menjadi 3 tahap:
1. Pembentukan Fatty Streak2. Pembentukan Fibrous Plaque
3. Lesi Majemuk
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
18/26
PEMBENTUKAN FATTY STREAK
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
19/26
PERKEMBANGAN LESI ATEROSKLEROTIK
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
20/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
21/26
PENANDA BIOLOGIK ATEROSKLEROSIS
• Penanda untuk disfungsi endotel antara lain NO, endotelin-
1, hs-CRP, sVCAM, sICAM, E-selektin, ox-LDL, vWF, PAI-1, danmikroalbuminuria
• Penanda mediator inflamasi dan aktivasi sel endotel antara
lain : CD40/CD40L signalling dyad, IL-18, LOX-1, PAR (Protease
Activated Receptor), Lp-PLA2, sPLA2, MMP-9 (matrixmethalloproteinase-9), EPC (Endothelial Progenitor Cells), dan
PaPP-A
• Penanda pemicu rupture plak antara lain hs-CRP, P-selectin,
sVCAM, sICAM, sCD40, IL-6, IL-18, dan TNF-13
• Penanda Koagulasi antara lain fibrinogen, vWF, PAI-1, dan
tPA13, 20
• Penanda Fibrosis antara lain TGF-β dan MMP-913, 20
Kaniawati M, Lina Y. Patogenesis molekular aterosclerosis. Forum Diagnosticum. 2004Herjantho T. Penanda kerapuhan biokimia untuk menentukan kerapuhan plak aterosclerosis pada sindroma koroner akut. Forum Diagnosticum. 2005
Nicholls SJ, Hazen SL. Myeloperoxidase and cardiovascular disease. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2005 March,7 th;25:1102-11
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
22/26
PEMERIKSAAN LABORATORIUM
PADA ABNORMALITAS POLA LIPID
•
Profil lipid plasma:1. Kolesterol total
2. Trigliserida
3. Kolesterol LDL
4. Kolesterol HDL• Pemeriksaan lain yang tidak rutin dilakukan :
– ApoA-1
– ApoB
– Lp(a)
– CRP
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
23/26
PEMERIKSAAN LABORATORIUM
PADA ABNORMALITAS POLA LIPID
•
Pemeriksaan tambahan untuk diagnosis hiperlipidemiasekunder:
Tes Pemeriksaan
Diabetes Glukosa, oGTT
Fungsi hati GOT, GPT, γ -GT, CHE
Kolestasis AP, bilirubin, γ -GT
Fungsi tiroid TSH, fT4
Protein Elektroforesis dan protein total Pankreas Amilase, lipase
Ginjal Urinalisis, kreatinin, ureum
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
24/26
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
25/26
• Penghitungan kolesterol LDL dengan rumus Friedewald (bila tdk
terdapat reagen pem langsung LDL)
• Tidak berlaku bila trigliserida >400mg/dL, kelainan tipe II dan III
Frederickson, dan terdapat dislipoproteinemia digunakan
rumus deLong yaitu trigliserida/6
• Kolesterol LDL = [ Kolesterol Total – HDLc – Trigliserida ] mg/Dl
6
Kolesterol LDL = [ Kolesterol Total – HDLc – Trigliserida ] mg/dL
5
-
8/20/2019 Gangguan Metabolisme Lipoprotein Dan Aterosklerosis
26/26
INTERPRETASI KADAR LIPID BERDASARKAN NCEP-ATP III
Kadar Lipid-Lipoprotein (mg/dL) Penafsiran
Kadar Kolesterol-LDL < 100
100-120
130-159
160-189
190
Optimal
Near/above optimal
Boderline High
High
Very high
Kadar Kolesterol Total
< 200
200-239
240
Desirable
Boderline high
High
Kadar Kolesterol-HDL
< 40 60
Low High
Kadar Trigliserida
< 150
150-199
200-499
500
Normal
Boderline high
High triglycerides
Very high